UYGULAMA SORULARI

SORU 1: 1980-1994 yllar arasndaki Trkiye zel Yatrm (Y), Reel Mevduat Faiz
Oran (X2) ve GSMH (X3) verilerinden hareketle aadaki model elde edilmitir:

Y = 2.928 1.2253X 2 + 1.256X3

=0.2554

a) Yukardaki model iin aadaki yardmc regresyon modeli kullanlarak

hata varsaymlarndan biri iin bu varsaymn salanp salanmad
grlmek istenmitir. Gerekli
testi %5 nem dzeyinde yaparak
varsaymn gerekleip gereklemediini syleyiniz.

e 2 = 65.8 0.75X 2 + 0.002X22 + 28.47X3 0.53X23 0.056X2 X3

R 2 = 0.431

b) Yine ayn modelin baka bir hata varsaymnn salanp salanmadn

grmek iin aadaki yardmc regresyon denklemi oluturulmutur.
Gerekli testi %5 nem dzeyinde uygulaynz.

ei = 1.33 0.025X2 0.064X3 + 0.079et 1

R 2 = 0.056

SORU 2: Aadaki tabloda keyfi birim esasna gre belli bir giyim eyas
harcamalar (Y), toplam harcamalar (X2) ve giyim eyas fiyat (X3) deerleri ile
bunlardan tahmin edilen EKKY hata terimleri yer almaktadr.
Yll
Yt X X3 et
Y = 1.919 + 0.160 X 2 + 0.198 X 3
R 2 = 0.95
ar
2
197 3. 1 1
9
5
5 6
0.1
6
198 4. 2 1
0.4
e 23= 5.23
0
3
0 3
198 5
3 1
0.1
1
0 0
2
198 6
4 7
2
2
0.2
2
198 7
5 8
-0.5
3
0
198 9
5 5
1.2
4
4
5
198 8
6 4
5
5
1.3
1
198 1
7 3
1

198
7

1
2

8
5

3.
5

198
8

1
4

9
0

0.2
4
0.4
8
1.0
7

a) X3 e gre deien varyans olup olmadn %5 nem dzeyinde test ediniz.

b) Modelde otokorelasyon olup olmadn %5 e gre test ediniz.
c) Yukardaki modelde deien varyans olup olmadn aratrmak iin
aadaki yardmc regresyon denklemi kurulmutur. Deien varyansa
toplam harcamalarn neden olduu dnlmtr. Buna gre aadaki
denklem yardm ile %5 nem seviyesinde test ediniz.

et =7.757 +1.575 X 2
t

(-2.412)

(1.890)

(0.042)

(0.095)

prob

=18 .448

R 2 = 0.308

SORU 3: ABD endstrisinde ortalama tazminat (Yi) ve ortalama verimlilik (Xi)

ilikisi aratrlmak istenmi ve aadaki model elde edilmitir.
Yi =1992 +0.233 X i
t

(2.13)

prob

(2.33

(0.071)

(0.052)

a) Ardndan modelde farkl varyansn olup olmad Park testi ile aratrlmak
istenmitir ve aadaki yardmc regresyon denklemi elde edilmitir. %5
enm dzeyinde testi gerekletirilmitir.
ln ei = 35 .8 2.80 ln X i
t
prob

(0.93)

(-0.67)

(0.381)

(0.526)

b) Ayn model iin deien varyans LM testi ile de test edilmek istenmitir. LM
testi iin yardmc regresyon denklemi aadaki gibidir:
ei2 = 0.889 + 2.357 Y 2

R 2 = 0.39

SORU 4: 1971-2002 dnemi iin Trkiyenin GSMH ve thalat(IT) deerleri ile

elde edilen model aadaki gibidir.
ITt = 8.679 + 0.27 GSMH

a) Model de deien varyans olup olmadn test etmek iin n / 5 6 gzlem

ortadan atlmtr ve aadaki model sonular elde edilmitir.
2

1-13. gzlem aras

IT = 1.7815 + 0.1583 GSMH

= 42 .776

20-32. gzlem aras

IT = 34 .637 + 0.435 GSMH

= 712 .73

Bu sonulara gre gerekli testi kullanarak hata varsaymn test ediniz.

b) Ayn model iin ayrca Breusch-Pagan farkl varyans testi uygulanmak
istenmi ve aadaki yardmc regresyon denklemi elde edilmitir.
p i = 3.958 + 4.2593 GSMH
prob

(0.414)

R 2 = 0.88

(0.025)

Gerekli test istatistiini elde edip deien varyans olup olmadn

syleyiniz.
SORU 5: 1980-1988 yllar arasndaki Trkiye zel Yatrm (Y), GSMH(X2) ve Reel
Mevduat Faiz Oran(X3) ve zaman (t) deikeni verilerinden hareketle aadaki
model elde edilmitir:
Y=

-87,9906 + 0,5178 X2 0,0129 X3 -4,146 t

s(bi) (42,294)

(0,234)

(0,011)

(2,2085)

(-1,1381) (-1,2158)

[0,0782]

[0,3066]

(-2,0804)

Prob [0,0920]
R2= 0,92
J.B.=0,964
a)

(3,410)

[0,2783]

A.I.C= 5,6939 S.C= 5,8715 F[Prob]= 20,6558[0,0030]

Modelin normallik varsaymna uyup uymadn gerekli hipotezleri kurup

% 5 nem seviyesinde syleyiniz.

b) (1) nolu modelde oklu dorusal balant olup olmadn anlayabilmek iin
zaman(t) baml deiken olmak zere aadaki (3) nolu model
kurulmutur. Aadaki kty dikkate alarak oklu dorusal balant
problemi olup olmadn gerekli hipotezleri kurup syleyiniz.
t

-12,194 + 0,0681X2 + 0,0024 X3

s(bi)

(0,922)

(-13,212)

Prob

[0,0000]

(0,0036)

(0,0024)

(18,824)

(2,591)

[0,0000]

[0,0411]

R2= 0,98 A.I.C= 0,998 S.C= 1,064 F[Prob]= 242,0574[0,0000]

3

SORU 6: Aada 1990-1998 yllar arasnda bir maln giyim harcamalar(Giyhar),

toplam harcamalar(tophar) ve o maln giyim eyas fiyat(giyesfiy) deerlerinden
yararlanarak elde edilen EKK sonular yer almaktadr:
Giyhar = -1.919 + 0.160 tophar + 0.198 giyesfiy
(sbi)

(3.014)

(0.033)

(t)

(-0.636) (4.850)

(prob)

[0.544]

[0.001]

(0.186)
(1.064)
[0.322]

R2 =0.95
e2 = 5.199 Akaike lt= -0.054
[prob] =67.042 [0.000] DW= 2.641
arpklk katsays: 0.1918

Schwarz lt= 0.036 F

Basklk katsays: 2.2931

a) Modelin normallik varsaymn salayp salamadn % 5 nem seviyesinde

gsteriniz.