KHA H C

LOGO

QU N TR R I RO TRONG KINH DOANH QU C T

9/2011

GI I THI U
TS. Ph m Hng Ti n
t 2010: i h c Kinh t / HQG H N i
PG Trung tm nghin c u u t n c ngoi M: 0906153933; mail: Tienph@vnu.edu.vn

LOGO

2008: 2007: 2004: 2002: 1989: 1985:

i h c Bch Khoa H N i TUV Rheinland Berlin Vi n BBI Halle TS. i h c T ng h p Leipzig i h c KMU Leipzig i h c Kinh t qu c dn

Lnh v c nghin c u: FDI, Logistics, D n etc.

2

M c tiu kha h c Sinh vin c ng l c quan tm t i ch Qu n tr r i ro trong kinh doanh qu c t

LOGO

Sinh vin n m b t c m i quan h gi a v n v nguyn nhn r i ro G i m kh nng v n d ng nh ng nguyn t c qu n tr r i ro trong doanh nghi p Xu t nh p kh u, u t qu c t etc.
3

Ti li u

LOGO

1. Nguy n Th Quy (2008): Qu n tr r i ro trong doanh nghi p, Nxb. Vn ha Thng tin, H N i 2. Nguy n Anh Tu n (2006): Qu n tr r i ro trong kinh doanh ngo i thng, Nxb. Lao ng X h i, H N i 3. on Th H ng Vn (2009): Qu n tr r i ro & kh ng ho ng, Nxb. Lao ng X h i, H N i etc.
4

N I DUNG

LOGO

1. T NG QUAN V R I RO V C I M C B N C A R I RO TRONG HO T NG KINH DOANH QUC T 2. KHI NI M V N I DUNG C B N C A QU N TR R I RO TRONG HO T NG KINH DOANH QU C T 3. CC PHNG PHP XC NH NGUY CO R I RO, O L NG T N TH T V K THU T PHN TCH 4. HO T NG QU N TR R I RO V M T S BI N PHP PHNG NG A, H N CH R I RO TRONG KINH DOANH QU C T VI T NAM
5

LOGO

Chng 1
T NG QUAN V R I RO V C I M C B N C A R I RO TRONG HO T NG KINH DOANH QUC T

LOGO
6

Chng 1 ...
-

LOGO

Ng i Vi t Nam th ng mu n n m ng chui, d n r i ro v pha i tc Th gi i c a chng ta lun ph i i m t v i s gia tng c a nh ng nguy hi m, b t tr c. V. d.: Chnh sch m c a ra vs. vo c a ng (1979 1982); Lu t u t n c ngoi Vi t Nam (12/1987 1990) R i ro trn cc bnh di n c nhn 1 doanh nghi p 2 ton c u S. 10

Chng 1 ...

LOGO

Ch s CAFRI c a hng ti bo hi m Swiss Re v x p h ng cc n c trong khu v c Chu - Thi Bnh Dng nm 2011 (Ch s cng cao khi khch hng cng s n sng ch p nh n r i ro v ng c l i) 1 8

Chng 1 ...

LOGO

Doanh nghi p t i qu c gia ang pht tri n

... qu c gia pht tri n

9

Chng 1 ...
-

LOGO

The Author Dirk Mueller: http://ebookee.org/-share_ebookCrashkurs-Dirk-Mueller_297475.html Th gi i c a chng ta lun ph i i m t v i s gia tng c a nh ng nguy hi m, b t tr c. V. d.: Chnh sch m c a ra vs. vo c a ng (1979 1982); Lu t u t n c ngoi Vi t Nam (12/1987 1990) R i ro trn cc bnh di n c nhn 1 doanh nghi p 2 ton c u

10

Chng 1 ...
1.1.1 Khi ni m 1.1.2 M i quan h r i ro & t n th t 1.1 Khi ni m v r i ro 1.1.3 Nguyn nhn gia tng 1.1.4 R i ro v l i nhu n kinh doanh

LOGO

1.1.3.1 Nguyn nhn r i ro

1.1.3.2 Nhn t gia tng r i ro

1. T ng quan v r i ro & c i m r i ro trong KDQT

1.2 Phn lo i r i ro

1.3 R i ro trong ho t ng kinh doanh qu c t

11

1.1. Khi ni m v r i ro

LOGO

Khi ni m theo

tr ng phi tiu c c . bng quan trung ha

12

1.1.1 Khi ni m

LOGO

T i n Ti ng Vi t (1995): R i ro l i u khng lnh, khng t t, b t ng x y n; t i n Oxford R i ro l kh nng g p nguy hi m ho c b au n, thi t h i; R i ro l s b t tr c, gy ra m t mt, h h i C GS. Nguy n Ln (1998): R i ro ( ng ngha v i r i) l s khng may Allan H. Willet (1951) & ctg. R i ro l s khng ch c ch n v t n th t, R i ro l s b t tr c c th lin quan n m t bi n c khng mong i

John Haynes (1895) R i ro l kh nng x y ra t n th t 1. 13

1.1.1 Khi ni m

LOGO

Irving Pfeffer (1956) R i ro l t ng h p c a nh ng s ng u nhin c th o l ng b ng xc su t Marilu Hurt MrCarty R i ro l m t th c tr ng trong cc bi n c x y ra trong tng lai c th xc nh c Frank Knight R i ro l s b t tr c c th o l ng c C. Arthur William; Jr. Micheal; L. Smith R i ro l s bi n ng ti m n nh ng k t qu . R i ro c th xu t hi n trong h u h t m i ho t ng c a con ng i. Khi c r i ro, ng i ta khng th d on c chnh xc k t qu . S hi n di n c a r i ro gy nn s b t nh 14

1.1.1 Khi ni m

LOGO

Nguy c, B t tr c x y ra t0 tr c khi x y ra: Nguy c r i ro sau khi x y ra: R i ro

Th i gian tn

T ng h p nh ng nguy hi m, b t tr c c th tc ng gy s c cho con ng i c coi l Nguy c. Nguy c th ng g n v i m t s ki n no , nh b nh d ch, chy n , kh ng ho ng, chi n tranh v.v. Nguy c r i ro c th o l ng b ng m t i l ng xc su t qua ph n nh m c cao, th p v kh nng xu t hi n c a b t tr c.
15

1.1.1 Khi ni m

LOGO

R i ro ch u nh h ng b i cc nhn t t mi tr ng khch quan g n v i s ki n ch khng ch u tc ng b i nh n th c ch quan c a con ng i; G n v i t n th t; Nguyn nhn l khch quan nhng d tnh c a con ng i l ch quan. 1./. R i ro l nh ng b t tr c 2./. N u x y ra s gy ra m t mt thi t h i 3./. C th o l ng b ng xc su t.
16

1.1.1 Khi ni m

LOGO

GS. on Th H ng Vn (2009): R i ro trong kinh doanh xu t nh p kh u l s b t tr c c th o l ng c, n c th gy ra nh ng t n th t, m t mt, thi t h i ho c lm m t i nh ng c h i sinh l i, nhng cng c th a n nh ng l i ch, nh ng c h i thu n l i trong ho t ng kinh doanh xu t nh p kh u.
17

1.1 Khi ni m v r i ro 1.1.2 M i quan h gi a r i ro v t n th t

LOGO

T n th t

R i ro

Trong khi r i ro ph n nh v m t ch t c a s ki n bao g m nguyn nhn, kh nng xu t hi n, m c , tnh ch t nguy hi m; th t n th t ph n nh m t l ng c a s ki n, t c l m c thi t h i. R i ro v t n th t c m i quan h nhn qu , r i ro l nguyn nhn, t n th t l h u qu . Tuy nhin, khng ph i t n th t no cng c qui cho nh ng r i ro.
18

LOGO

1.1.2 M i quan h gi a r i ro v t n th t

TM KI M NH GI

M PHN K K T TH A THU N

XY D NG, I U PH I, QUY T NH, GIM ST

GI I TH V LO I B

I U CH NH, THCH H P

30-50 Nm

20%

80%

1.1.2 M i quan h gi a r i ro v t n th t

LOGO

Nghin c u t n th t th y c m c nghim tr ng c a r i ro i v i con ng i. Nghin c u r i ro bi t c nguyn nhn gy ra t n th t. Tuy t n th t no cng c quy th ng nh t thnh thi t h i b ng ti n, nhng cng nh r i ro, trong kinh doanh c n phn bi t cc lo i t n th t khc nhau lm c s cho vi c nghin c u m c nghim tr ng c a thi t h i. Phn lo i cn c Kh nng o l ng i t ng b thi t h i Lnh v c kinh doanh b o hi m
20

1.1.3. Nguyn nhn v cc nhn t gia tng m c r i ro trong kinh doanh 1.1.3.1. Nguyn nhn gy ra r i ro

LOGO

a) Nguyn nhn khch quan/bn ngoi doanh nghi p:

- i u ki n t nhin (Th m h a thin nhin, Hi u ng l ng knh...) - Mi tr ng chnh tr (b t n, xung t ) - Mi tr ng vn ha (Thi u hi u bi t phong t c, l i s ng...) - Kh ng ho ng kinh t (Chu 1997; Ton c u t 2008 ) - Chnh sch kinh t , mi tr ng php l (thi u minh b ch ) - S pht tri n c a k thu t, cng ngh (*) - Nguyn nhn b t ngu n t nh cung c p, khch hng, i th c nh tranh, c quan qu n l
21

Phn tch nhm t p h p cng ngh theo Pfeiffer

xu t chu n Kh nng ti p t c pht tri n

LOGO

Ti m nng c a cng ngh

nhi u

u t

S h p d n c a cng ngh

Yu c u v th i gian

Ch n l c

Ph m vi v Qu trnh lo i hnh khuy ch tn ng d ng

Nhu c u v cng ngh

H y u t

trung bnh

nhi u

Th m nh ngu n l c
Ngu n l c cng ngh Th c tr ng cng ngh Tnh n nh v cng ngh Th m nh v ti chnh Ngn sch Ngn sch ti p theo 22

1.1.3.1. Nguyn nhn gy ra r i ro b) Nguyn nhn ch quan/t n i b doanh nghi p: - Chi n l c kinh doanh (sai l m ho c khng c ) - Thng tin kinh doanh (thi u ho c b sai l ch )

LOGO

- Nng l c c nh tranh (y u v v n, trnh cng ngh , ch t l ng NNL, hi u qu qu n l, tnh lin k t m ng l i ) - Trnh qu n l (ph i h p cc b ph n, chnh sch tuy n d ng - i ng ) - S xu t, b t c n, ch quan V d : T p on Vinashin u t a ngnh
23

Trnh ph i h p cc b ph n

LOGO

Chi n l c m ng th tr ng theo Ansoff

Th tr ng c Th tr ng m i

th Ansoff
S n ph m s n c

T n d ng th tr ng

Pht tri n th tr ng

Chi ph Xc su t
thnh cng
Pht tri n s n ph m a d ng ha

24

1.1.3. Nguyn nhn v cc nhn t gia tng m c r i ro trong kinh doanh 1.1.3.2. Nhn t gia tng m c r i ro

LOGO

Nhn t thu c v tinh th n (Morale hazard) Nhn t mang tnh v t ch t (Physical hazard) Nhn t c tnh o c (Moral hazard) Nhn t c tnh ch t mi tr ng hay php l (Legal hazard)
25

1.1.3.2. Nhn t gia tng m c r i ro

LOGO

Thi c a con ng i (u m o hi m; s r i ro) Hnh vi o c (c th c; v th c) Mi tr ng kinh doanh (nhm nhn t kinh t : chu k kinh doanh; ti chnh; ti n t ; cung; c u; gi c ; c nh tranh; l m pht ) i u ki n t nhin i u ki n cng ngh , k thu t i u ki n x h i

26

1.1 Khi ni m v r i ro 1.1.4. M i lin h gi a r i ro v l i nhu n trong kinh doanh

n u

LOGO

n u BP Thua l tng i L i nhu n tng i

i m tham chi u

Bi u: th gi tr trong l thuy t k v ng c a Kahneman/Tversky (1979) Loeb_1

Ngu n: Kahneman, D. H./Tversky, A. (1992): Advances in Prospect Theory: Cumulative representation of uncertainty. In: Journal of Risk and Uncertainty, 5 Jg., S. 297 - 232. 27

1.1.4. M i lin h gi a r i ro v l i nhu n trong kinh doanh

LOGO

Kahneman v Tversky a ra 4 kha c nh c a l thuy t k v ng, trong 3 kha c nh phn tch hnh vi a ra quy t nh ... 1. Kha c nh th nh t - qui c: nh gi tng i k t qu cc tnh hu ng khc nhau. 2. Kha c nh th hai - s gi m nh y c m: nh gi gi tr c a chnh l ch k t q a gi m d n. 1 tr. vnd gia tng coi tr ng / coi th ng lc l a m o hi m, lc li ng i m o hi m. 3. Kha c nh th ba - S thua l : N i au khi m t 1 tr. vnd l n hn ni m vui khi c 1 tr. vnd.
28

1.1.4. M i lin h gi a r i ro v l i nhu n trong kinh doanh

LOGO

Kahneman v Tversky a ra 4 kha c nh c a l thuy t k v ng kha c nh cu i lin quan t i nh n th c v xc su t.

ng th tr ng s xc su t - tr ng h p li / l

Kha c nh th t - Ch c nng tr ng s xc su t: M i c nhn th ng h th p xc su t li v cao xc su t l ho c l cao xc su t th p v h th p xc su t cao.

29

1.1.4. M i lin h gi a r i ro v l i nhu n trong kinh doanh

LOGO

Trong ng n h n, r i ro cng cao th l i nhu n k v ng cng cao. V di h n, r i ro l m t trong nh ng nhn t lm xi mn l i nhu n khi n khng ki m sot c.
30

1.1.4. M i lin h gi a r i ro v l i nhu n trong kinh doanh

LOGO

Chi ph pht sinh t s ki n 2 chi c tu Vinashin b t neo, tri v m c k t d i g m c u Bnh a) Chi ph pht sinh tr c ti p t h u qu b t l i do r i ro em l i b) Chi ph trong qu trnh kh c ph c nh ng t n th t do r i ro mang l i c) Chi ph phng ng a r i ro d) Chi ph x h i v tinh th n

31

Chng 1 ...
1.1.1 Khi ni m 1.1.2 M i quan h r i ro & t n th t 1.1 Khi ni m v r i ro 1.1.3 Nguyn nhn gia tng 1.1.4 R i ro v l i nhu n kinh doanh

LOGO

1.1.3.1 Nguyn nhn r i ro

1.1.3.2 Nhn t gia tng r i ro

1. T ng quan v r i ro & c i m r i ro trong KDQT

1.2 Phn lo i r i ro

1.3 R i ro trong ho t ng kinh doanh qu c t

32

Vng i s n ph m

LOGO

Tiu th , doanh thu v li

Tiu th , doanh thu

S n ph m ho c d ch v c ti m nng nh th no? Khi no th ph i th c hi n i m i? Khi no th ph i y m nh qu ng co?

Li
Tri n khai Pht tri n C c th nh Gi m thi u

Th i gian

Ti c th t m c tiu th , doanh thu v li l bao nhiu?

33

S : Chu i gi tr khng c GTGT

u vo S n xu t Thu gom Thng m i

LOGO
Tiu dng

Gi ng; Phn bn; Thu c BVTV

Bn l Nng dn/ HTX Thng li Cng ty Bn bun NG I TIU DNG

Khuy n nng; Ngn hng .. Tr ng, vi n, Hi p h i etc. T ch c qu c t etc.

XU T KH U C quan trung ng; Chnh quy n a phng etc.

LOGO

S : Chu i gi tr gia tng Creative Economy

LOGO

Chu i gi tr gia tng ngnh cng nghi p sng t o

Thi t k

S n xu t

Phn ph i

Bn l , tiu dng

Chu i gi tr
C n bao nhiu ng i s n xu t m t chi c o s mi - s n ph m c a s phn cng lao ng qu c t ?
- cy bng tr ng

LOGO

- gi ng cy bng xu t x t - Mi ng lt nh a trn c o xu t x t .. - Ph ki n t .. - My d t, c t, may made in .. - Nhn cng may o t .. - K s thi t k - Ngn hng t

V y, m t chi c t c bao nhiu b ph n?

1.2 Phn lo i r i ro

LOGO

Vi c phn lo i ch mang tnh ch t tng i trong m i quan h tc ng c a r t nhi u y u t Nh m nh n d ng nguyn nhn, d on xu h ng gia tng, pht hi n cc quy lu t v n ng c a r i ro c n thi t phn lo i theo t ng tiu ch c th

37

1.2 Phn lo i r i ro

LOGO

Theo tnh ch t (1) Theo phng php qu n tr r i ro truy n th ng (th m h a, ti chnh, tc nghi p, chi n l c) Theo ngu n g c (MT thin nhin, MT vn ha, MT x h i, MT chnh tr , MT lu t php, MT kinh t ) Theo mi tr ng tc ng (MT bn trong, MT bn ngoi) Theo cc ngnh, lnh v c ho t ng (d ch v , cng nghi p, GT-VT) Theo kinh doanh b o hi m
38

1.2.1 Theo tnh ch t c a r i ro

LOGO

R i ro suy on/hay r i ro u c R i ro thu n tu V d : Thu gom g o u T. 8/2011 v i m c gi 9.00011.000 ng/kg, tng ng v i gi thnh 550560 USD/t n g o 5% t m.

39

1.2.2 Theo mi tr ng thin nhin

LOGO

S th c l ranh gi i c a s tng tr ng c nh n ra trong h i ngh th ng nh Club of Rome 1972 S th c l vo nm 1992 t i h i ngh Brazin v ngh nh Kyoto 1997 t t c cc qu c gia d n u nh n ra c yu c u c n ph i hnh ng c p bch ngn s pht tri n S th c l hn 40 nm sau t i h i ngh th ng nh c a Kopenhagen 2010 c s tham gia c a t t c cc n c trn th gi i v kh ng nh v n gi cn l i l s h n ch cc m c thi t h i

T i sao?

LOGO

B i v, h u qu kinh t c k t n i v i cc i u ki n km theo. ... t t c n l c nh m gi m thi u kh c u lin quan tr c ti p n cc kho n u t kinh t v cc b t l i khi c nh tranh v i cc i th .

Chng ta ang ni v nh ng xu h ng ton c u no?

LOGO

Xu h ng th ha, thay i dn s v bi n i kh h u t ra cho cc thnh ph nh ng th thch c n ph i gi i quy t kh n c p. S suy gi m cc ti nguyn thin nhin i h i ph i c t gi m l ng tiu th cc ngu n d tr v nng l ng Trong nm 2050 c kho ng 9,2 t ng i s ng trn hnh tinh c a chng ta v s l ng cc siu th s ti p t c gia tng. Cc thnh ph s chi m 75% m c tiu th nng l ng trn ton c u v th i ra 80% l ng kh gy hi u ng nh knh Nh v y s pht tri n c a cc trung tm thnh ph v cc thnh ph ring l s ph i ch u cc p l c ngy cng l n.

Bi t p nhm

LOGO

B ng phng php phn lo i theo mi tr ng tc ng, Anh/Ch hy ch n m t ngnh hng XK c a VN v nh n d ng cc r i ro c b n!

43