T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

MAKNE TEKNOLOJS Z DM 2

ANKARA-2006

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 3 1. DZLEM YZEYLERN Z DMLER ...................................................................... 3 1.1. Dzlemin Tanm........................................................................................................... 3 1.2. Dzlemin z Dmleri ................................................................................................. 3 1.3. Dzlemlerin Gsterilmesi.............................................................................................. 4 1.4. Dzlemin Uzaydaki Durumlarna Gre Snflandrlmas............................................. 4

1.4.1. zel Konumlu Dzlemler .......................................................................... 5 1.4.2. Geliigzel Konumlu Dzlemler.............................................................. 11

1.5. Dzlem zerindeki Nokta ve Dorular....................................................................... 13

1.5.1. Dzlem zerindeki Noktalar ................................................................... 13 1.5.2. Dzlem zerindeki Dorular ................................................................... 13
1.6. zel Dzlemlerin Temel z Dm Dzlemleriyle Tapt Aclar ............................. 15 1.7. Dzlemlerin izgi Grntleri.................................................................................... 18 1.8. Dzlemlerin Gerek Byklkleri .............................................................................. 19 1.9. Geliigzel Dzlemlerde Alar .................................................................................. 20 1.10. Birbirine Paralel Dzlemler....................................................................................... 22 1.11. Birbirine Dik Dzlemler............................................................................................ 23 UYGULAMA FAALYET............................................................................................... 26 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 28 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 31 RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 32 2. CSMLERN Z DMLER ........................................................................................ 32 2.1. Cisimlerin Tanm........................................................................................................ 32 2.2. Cisimlerin z Dmleri .............................................................................................. 32 2.3. Cisimlerin Snflandrlmas ........................................................................................ 39

2.3.1. Dzlem Yzeyli Cisimler......................................................................... 39 2.3.2. Dnel Yzeyli Cisimler............................................................................ 40

2.4. Cisimler zerinde Bulunan Nokta ve Dorularn z Dmleri ................................. 40 UYGULAMA FAALYET............................................................................................... 50 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 51 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 55 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 56 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 63 KAYNAKA ......................................................................................................................... 67

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 520TC0009 Makine Teknolojisi Bilgisayar Destekli Makine Ressaml z Dm 2 Dzlemlerin ve cisimlerin iz dm izimleri ile ilgili konularn ilendii renim materyalidir. 40/24 Tasar Geometri 1 modln alm olmak. Dzlem yzeylerin ve cisimlerin iz dmlerini izmek. Genel Ama Gerekli ortam salandnda bu modl ile, dzlemlerin ve cisimlerin iz dmlerini epr ve diedri dzlemleri zerine, verilen koordinatlara gre izimlerini yapabileceksiniz. MODLN AMACI Amalar Verilen koordinatlara gre dzlem yzeylerin iz dmlerini epr ve diedri dzlemleri zerine doru olarak izebileceksiniz. Verilen koordinatlara gre cisimlerin iz dmlerini epr ve diedri dzlemleri zerine doru olarak izebileceksiniz. Teknik resim izim ortam, izim ara gereleri, epr ve diedri dzlem tahtalar, bilgisayar destekli izim ortam, rnek modeller, resim masas, tepegz. Her renme faaliyeti sonunda kendinizi deerlendirebileceiniz lme aralar yer almaktadr. retmeniniz tarafndan hazrlanan lme aralar ile modl sonunda deerlendirmeye tabii tutulacaksnz.

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

ii

GR GR GR
Sevgili renci, Noktalar dorular, dorular dzlemleri, dzlemler de cisimleri, cisimler de hayatmzdaki nesneleri oluturur. Dolaysyla diyebiliriz ki gnlk yaantmzda kullandmz her nesnenin balangc, noktalardr. Bu adan noktay, iyi tahlil etmek gerekir. Teknik Resim de noktalardan balar; doru, dzlem ve cisimlerle son bulur. Gnmzde cisimleri fotoraflarndan veya grnlerinden tanyabiliriz. Nesneyi en iyi ekilde anlatabileceimiz veya greceimiz ynlerinden bakar, o nesne ile ilgili bilgi sahibi oluruz. Teknik resimde biz buna cismin iz dm veya cismin grn deriz. Bu modlle size dzlem yzeylerin ve cisimlerin iz dm kurallar mesleinizde ve hayatnzda baarl olmanz dileiyle

RENME FAALYET1 RENME FAALYET-1

AMA
Gerekli izim koullar salandnda, teknik resim kurallarna uygun olarak dzlemin iz dmn izebileceksiniz.

ARATIRMA
retmen masasnn zerine tahta silgisini koyunuz. Bu koymu olduunuz silgiye stten, alttan, sol yandan, sa yandan, nden ve arkadan bakarak silgiyi nasl grdnz dnnz. Grdnz grntleri arkadalarnzla tartnz. Tahtaya izmeye alnz.

1. DZLEM YZEYLERN Z DMLER

1.1. Dzlemin Tanm
zerinde alnan herhangi iki noktay birletiren bir dorunun kendi dorultusunda olmakszn hareket halindeyken yn deitirmeden meydana getirdii kabul edilen yzeye DZLEM denir.

1.2. Dzlemin z Dmleri

Dzlem zerinde bulunan iki doru ya birbirlerine paraleldir yada uzatldklarnda birbirlerini keserler. Teoride dzlem snrszdr. Ancak uygulamalarda snrlandrlm dzlemler kullanlr.

ekil 1.1: Cisme ait dzlemler

ekil 1.1de ABCD drtyzlsne ait ABC, ABD, ACD ve BCD dzlemleri grlmektedir. Biz bu dzlemlere snrl dzlemler deriz.

1.3. Dzlemlerin Gsterilmesi

ou zaman dzlemler zerinde eitli noktalar alnarak bu noktalardan geen dorularn izilmesi istenir.

ekil 1.2: Doru ve noktaya ait dzlemler

ekil 1.3: Kesien iki doruya ait dzlemler

ekil 1.4: Paralel iki doruya ait dzlemler

ekil 1.5: noktaya ait dzlemler

ekil 1.2de BC dorusu ve bu dorunun dorultusu dnda olan bir nokta ile dzlemin izilmesi, ekil 1.3te dzlemin kesien iki doru gsterilmesi, ekil 1.4te paralel iki doru ile dzlemin belirtilmesi ve ekil 1.5te ise ayn dorultuda olmayan noktann oluturduu dzlem grlmektedir.

1.4. Dzlemin Uzaydaki Durumlarna Gre Snflandrlmas

Uzaydaki temel iz dm dzlemlerine gre dzlemlerin konumlarn 2 gurupta inceleyebiliriz: zel konumlu dzlemler Geliigzel konumlu dzlemler

1.4.1. zel Konumlu Dzlemler

Temel iz dm dzlemlerine paralel veya dik konumlu olan dzlemlere zel dzlemler denir. Bunlar da paralel veya dik olduklar iz dm dzlemlerine gre isim alrlar. Uzayda bulunan dzlemin iz dmlerinden en az biri izgi grntde ise ve izgi grnt eksen izgilerinden birine paralel durumda ise o dzlemin komu iz dm dzlemindeki grnts, gerek byklktedir. Bir dzlemin temel iz dm dzlemleriyle yapt gerek a, izgi grntsnn olduu yerde grlebilir. Bu a, adn komu dzlemden alr. Temel iz dm dzlemlerine paralel olan dzlemler adlarn paralel olduklar dzlemlerden alrlar. (aln dzlemi, yatay dzlemi, profil dzlemi gibi). 1.4.1.1. Aln Dzlemi Aln iz dm dzlemine paralel ya da akk konumlu olan dzlemlere aln dzlemi denir. Bu dzlemlerin alndaki iz dm gerek boyut (GB)ta olur. Alna akk veya paralel konumlu olabilirler. Yatay iz dm dzleminde ve profil iz dm dzleminde ise izgi grnt (.G.)de olur.

ekil 1.6: Aln dzlemine akk dzlem

ekil 1.7: Aln dzlemine paralel dzlem

ekil 1.6da aln iz dm dzlemine akk dzlem, ekil 1.7de de aln iz dm dzlemine paralel dzlem grnts grlmektedir. 1.4.1.2. Yatay Dzlem Yatay iz dm dzlemine paraleldir ve yatayda GB verir. Alnda ve profilde G izgi grntsndedir. Yataya akk veya paralel konumlu olabilirler.

ekil 1.8: Yatay dzlemine akk dzlem

ekil 1.9: Yatay dzlemine paralel dzlem

ekil 1.8de yatay iz dm dzlemine akk dzlem, ekil 1.9da da yatay iz dm dzlemine paralel dzlem gsterilmektedir. 1.4.1.3. Profil Dzlem Profil Dzlemi; Profil iz dm dzlemine paralel akk konumlu olan dzleme denir. Bu dzlem profilde GB, alnda ve yatayda G grlr.

ekil 1.10: Profil dzlemine akk konumlu dzlemler

ekil 1.11: Profil dzlemine paralel konumlu dzlemler

ekil 1.10da profil iz dm dzlemine akk konumlu dzlem, ekil 1.11de de profil iz dm dzlemine paralel konumlu dzlem grlmektedir. ekil 1.12de temel iz dm dzlemlerine paralel olan dzlem grntleri birlikte grlmektedir.

ekil 1.12: Temel iz dm dzlemlerine paralel dzlemler

1.4.1.4. Temel z dm Dzlemlerine Dik Dzlemler Temel iz dm dzlemlerinden birine dik olup dierlerine paralel olmayan dzlemlerin grntlerinden biri, izgi grntdedir. Bu dzlemler temel iz dm dzlemleriyle a yaparlar. Komu dzlemlerdeki grntleri gerek byklkten daha kktr. Dzlemlerde paralellik ok daha zel konumdadr. ekil 1.13te aln iz dm dzlemine dik konumlu ABCD dzlemi grlmektedir. Aln iz dm dzleminde izgi grnt (G) verir. Profil ve yatay iz dm dzlemlerinde

geliigzel konumda bulunurlar. Aln iz dm dzleminde, dzlemin yatayla ve profille yapt alar da grnr.

ekil 1.13: Alna dik konumlu dzlemin epr grn

Dzlemin izgi grnts, aln iz dm dzleminin izgi grnts olan katlama izgisine paralel olmadndan, buna aln dzlemi denmez. Aln dzlemlerinin hepsi yataya dik dzlemlerdir. Fakat yataya dik dzlem olarak isimlendirilmezler. Zira dzlemler iin paralellik ok daha zel bir konumdur. ekil 1.14te yatay iz dm dzlemine dik konumlu ABC dzlemi grlmektedir. Yatayda (G) izgi grnts verir, aln ve profil iz dm dzlemleri ile yaptklar alar okunabilir. Alnda ve profilde geliigzel konumda bulunurlar.

ekil 1.14: Yatay dzlemine dik konumlu dzlem

ekil 1.15te profil iz dm dzlemine dik konumlu ABC dzlemi grlmektedir. Profilde izgi grnt (G) verir. Aln ve yatay iz dm dzlemlerinde geliigzel konumda bulunurlar. Profil iz dm dzleminde, dzlemin yatay ve aln iz dm dzlemiyle yapt alar da grnr Dzlemin izgi grnts, profil iz dm dzleminin izgi grnts olan katlama izgisine paralel olmadndan, buna profil dzlemi denmez. Profil dzlemlerinin hepsi alna dik dzlemlerdir. Fakat alna dik dzlem olarak isimlendirilmezler. Zira dzlemler iin paralellik ok daha zel bir konumdur.

ekil 1.15: Profil dzlemine dik konumlu dzlemler

10

1.4.2. Geliigzel Konumlu Dzlemler

Temel iz dm dzlemlerine dik ya da paralel konumlu olmayan dzlemlere denir. Hibir temel iz dm dzleminde (GB) gerek byklk ve izgi grnts (G) vermezler ve bu dzlemlerle yaptklar alar okunamaz. ekil 1.16, ekil 1.17 ve ekil 1.18de grld gibi her dzlemde de deiik bir iz dm verirler.

ekil 1.16: Geliigzel dzlemler

11

ekil 1.17: Geliigzel konumlu dzlemin perspektif grn

ekil 1.18: Geliigzel konumlu dzlemin epr grn

12

1.5. Dzlem zerindeki Nokta ve Dorular

1.5.1. Dzlem zerindeki Noktalar
Noktalar dorular, dorular da dzlemleri oluturduklarna gre, dzlemler zerindeki noktalarn ve dorularn iz dmlerini bulmak mmkndr. ekil 1.19 da ABCD dzlemi zerinde bulunan E noktasnn bulunmas, aln ve profil iz dm dzlemleri zerinde oklar yardmyla grlmektedir. Dzlem zerinde bulunan herhangi bir doru zerinden veya keden balayp, E noktasndan geecek ve dzlem zerinde bulunan baka bir keyle veya noktayla birleen yardmc bir doru izilir. ekil 1.19 da B noktasndan balayp dzlem zerinde bulunan E noktasndan geen ve AD doru parasn kesen (F noktas) BF yardmc dorusu izilmitir. z dm kurallar uygulandnda profil ve yatay iz dm dzlemlerindeki E noktalarnn yeri kolaylkla tesbit edilebilir.

ekil 1.19: ABCD dzlemi zerinde bulunan E noktasnn iz dm

1.5.2. Dzlem zerindeki Dorular

Tasar geometrideki baz sorularn zlmesinde dzlem zerinde bulunan ve temel iz dm dzlemlerine paralel zel dorularn izilmesi gerekebilir. Dzlem zerinde bulunan bu dorular; aln, yatay ve profil iz dm dzlemlerine paralel izilirler.

13

1.5.2.1. Dzlemin Yatay Dorusu ekil 1.20 de, aln iz dm dzlemi zerindeki ABCD dzleminin yatay iz dm dzlemine paralel olan (EF) dorusuna ABCD dzleminin yatay dorusu denir. Dzlemler zerine paralel dorular izilirken iaretlenecek noktalar dzlemleri oluturan dorular zerinden alnr. Keden keye veya keden dorunun ortasna, diye bir kural yoktur.

ekil 1.20: ABCD dzlemi zerinde bulunan EF yatay dorusu

1.5.2.1. Dzlemin Aln Dorusu ekil 1.21de, yatay iz dm dzlemi zerindeki ABCD dzleminin aln iz dm dzlemine paralel olan (EF) dorusuna; ekil 1.22 de de, profil iz dm dzlemi zerindeki ABCD dzleminin aln iz dm dzlemine paralel olan (EF) dorusuna, ABCD dzleminin yatay dorular denir.

ekil 1.21: abcd dzlemi zerinde bulunan EF aln dorusu

14

ekil 1.22: ABCD dzlemi zerinde bulunan EF aln dorusu

1.5.2.1. Dzlemin Profil Dorusu ekil 1.23de, aln iz dm dzlemi zerindeki ABCD dzleminin profil iz dm dzlemine paralel olan (EF) dorusuna ABCD dzleminin profil dorusu denir.

ekil 1.23: ABCD dzlemi zerinde bulunan EF profil dorusu

1.6. zel Dzlemlerin Temel z Dm Dzlemleriyle Tapt Aclar

Temel iz dm dzlemlerinden birine paralel olan dzlemlerin, paralel olmadklar iz dm dzlemlerindeki iz dmleri izgi grnt verirler. Bu dzlemler, izgi grnts veren dzlemlere diktir. ekil 1.24 ABC aln dzlemin temel iz dm dzlemleriyle yapt ay, ekil 1.25 profil dzlemin temel iz dm dzlemleriyle yapt ay ve ekil 1.26 yatay dzlemin temel iz dm dzlemleriyle yapt ay gstermektedir.

15

ekil 1.24: ABC aln dzlemin temel iz dm dzlemleriyle yapt a

ekil 1.25: ABC profil dzlemin temel iz dm dzlemleriyle yapt a

ekil 1.26: ABC yatay dzlemin temel iz dm dzlemleriyle yapt a

16

ekil 1.27: Temel iz dm dzlemlerine dik ABC dzleminin yapt a

ekil 1.28: Temel iz dm dzlemlerine dik ABC yatay dzleminin yapt a

ekil 1.27 ve ekil 1.28 temel iz dm dzlemlerine dik konumda bulunan dzlemlerin, bu dzlemlerle yaptklar ay gstermektedir.

17

1.7. Dzlemlerin izgi Grntleri

Bir dzleme paralel olarak bakldnda elde edilen grn, o dzlemin izgi grntsdr. Bir dzleme paralel bakabilmek iin dzlem zerindeki herhangi bir doruya paralel bakmak gerekir. ekil 1.29 ve ekil1.30 da dzlemlerin izgi grntleri gsterilmitir.

ekil 1.29: Dzlemlerin izgi grntleri

Baka bir ifade ile bir dzlemin izgi grntsn elde edebilmek iin o dzlemin zerindeki herhangi bir dorunun, temel iz dm dzlemlerinden birine dik olmas gerekir.

ekil 130: Dzlemlerin diedri dzlemindeki izgi grntleri

18

1.8. Dzlemlerin Gerek Byklkleri

Bir dzleme bak dorultusu o dzleme dik ise bu ekilde grlen dzlem, gerek byklndedir. Bir dzlemin grnts, temel iz dm dzlemlerinden birinde izgi grntsnde ve bu izgi grntsde katlama izgilerine paralel ise, dier temel iz dm dzlemindeki grn, dzlemin gerek bykln verir. Daha geni bilgi iin renme faaliyetinin bandaki zel Konumlu Dzlemler konusuna baknz. ekil 1.31de ABC geliigzel dzlemi verilmitir. Bu dzlemin gerek byklnn bulunmas iin Dzleme dik baklmas gerekir.
ekil 131: ABC geliigzel konumlu dzlem

ekil 132: ABC geliigzel konumlu dzlemin geek byklnn bulunmas

19

Bu ilem iin ekil 1.32 de dzlem zerinde olan zel bir dorunun grnleri izilir. Bu rnekte dzleme bir aln dorusu izilmitir. AE aln dorusunun yatay dzlemde, aln dzlemine paralel izilmitir. Bu AE dorusunun aln iz dm zerindeki grnts tam boydur. Birinci yardmc iz dm iin bak dorultusu bu tam boy grne paralel alnrsa, ABC dzlemi iin oluan yeni grn, izgi grntsnde olur. kinci yardmc grn iin bak dorultusu dzlemin izgi grntsne dik olursa, ortaya kan ikinci yardmc grn dzlemi gerek byklkte verir.

1.9. Geliigzel Dzlemlerde Alar

Geliigzel konumlu dzlemlerin, temel iz dm dzlemleri ile yaptklar ay bulmak iin, temel iz dm dzlemelerinin hi birisinde izgi grnts vermediinden, yardmc iz dm metotlarn kullanarak izgi grntlerini bulmak gerekir. Geliigzel dzlemlerin izgi grntlerini bulmak iin geliigzel dzlemin yatay, aln veya profil dzlemlerinden birinde tam boy veren zel dorusu bulunur. Geliigzel dzlemlere ait izgi grntlerinin katlama izgileri ile meydana getirdikleri alar, komu temel iz dm dzlemi ile yapm olduklar alarn gerek deerini verirler. ekil 1.33deki ABC geliigzel konumlu dzlemin aln iz dm dzlemi ile yapt ay bulalm. Aln zdm dzlemi ile yapt a istendiinden ekil 1.34te olduu gibi, geliigzel konumlu dzlemin aln dorusu (AD) izilir. Aln dorusunun ortam boyu bulunur. Tam boya dik konumlu olan 1 nulu yardmc dzlem izilir. Yatay iz dm dzlemi zerindeki noktalarn mesafeleri bu dzleme aktarlr. Bu yardmc dzlemde geliigzel dzlemin izgi grnts elde edilir. Birinci yardmc iz dm dzleminde izgi grnts bulunduundan, bu geliigzel dzlemin aln ve 1 nulu dzlemin katlama izgisi ile yapt a, dzlemin alnla yapt ann gerek deerini verecektir.
ekil 133: ABC geliigzel konumlu dzlem

20

ekil 134: ABC geliigzel konumlu dzlemin alarnn bulunmas

Herhangi bir geliigzel dzlemin yatay iz dm dzlemi ile yapt ay bulmak iin nce o dzlemin yatay dorusunu izmek gerekir. Sonra tam boylu doruya birinci yardmc iz dm dzlemi uygulamak gerekir. Geliigzel bir dzlemin profil iz dm dzlemi ile yapt ay bulmak iin, nce o dzlemin yatay dorusunu izmek, sonra da tam boylu doruya birinci yardmc iz dm dzlemi uygulamak gerekir.

21

1.10. Birbirine Paralel Dzlemler

ki dzlemin paralel olabilmesi iin, bu iki dzlem zerinde alnan ve birbirlerini kesen iki dorunun, her iki dzlemde de birbirlerine paralel olmas art aranr.

ekil 135: ABC ve DEF paralel dzlemler

ekil 1.35te ABC ve DEF dzlemlerinin snr dorular olanAB ile DE, BC ile EF, AC ile DF dorular birbirlerine paralel olduklarndan, ABC dzlemi ile DEF dzlemi birbirlerine paraleldir denir.

22

ekil 136: izgi grntleri paralel olan dzlemler

ekil 1.36da olduu gibi iki dzlemin izgi grntleri birbirlerine paralel ise o dzlemlerde birbirlerine paraleldir. Dzlemlere ait izgi grntleri yoksa o zaman yardmc iz dm metodu kullanarak paralellik aranr. Temel iz dm dzlemlerinde izgi grnts vermeyen iki dzlemin paralelliinin kontroln, bu iki dzlemin zerinden geen iki zel dorunun ayn iz dmlerde birbirine paralel olmas art aranr.

1.11. Birbirine Dik Dzlemler

ki dzlemin izgi grntleri arasndaki alar 90 derece ise, bu iki dzlem birbirlerine diktir, denir. Ayrca dzlemlerin ayn iz dm dzlemlerinde birinin izgi grntde, dierinin gerek boyutta olduu dzlemler de birbirlerine diktir.

23

ekil 137: izgi grntleri dik olan dzlemler

ekil 1.37de izgi grntleri, ekil 1.38de de ayn iz dm dzlemlerinde birinin izgi grntde, dierinin gerek boyutta olduu dzlemler grlmektedir. Dzlemlerden birisi temel iz dm dzlemlerine dik, dieri de geliigzel konumda ise, geliigzel konumlu olan dzlemin zerinde bulunan tam boylu dorunun dier dlemin izgi grnts veren iz dmne dik olmas durumunda bu iki dzlem birbirlerine diktir.

24

ekil 138: izgi grnts ve gerek bykl dik olan dzlemler

25

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aadaki ilem basamaklar ve nerileri dikkate alarak dzlemin iz dm konusuna ait uygulama faaliyetini yapnz.

LEM BASAMAKLARI
Epr ve diedri dzleminde;

NERLER

Aadaki uygulamal testte verilen Dzleme ait noktalarn kot lsn dzleme ait noktalarn kot lsn, epr izmek. ve diedri dzlemlerinde iaretleyiniz.. Aadaki uygulamal testte verilen Dzleme ait noktalarn uzaklk lsn dzleme ait noktalarn uzaklk lsn, izmek. epr ve diedri dzlemlerinde iaretleyiniz. Aadaki uygulamal testte verilen Dzleme ait noktalarn aralk lsn dzleme ait noktalarn aralk lsn, izmek. epr ve diedri dzlemlerinde iaretleyiniz. Aadaki uygulamal testte verilen Dzleme ait noktalarn birletirilerek dzleme ait noktalar birletirerek dzlemi dzlemi izmek. iziniz. Dzlemin zerindeki noktalar Aadaki uygulamal testte verilen isimlendirmek. dzleme ait noktalar isimlendiriniz.

26

UYGULAMALI TEST
K A U A 11 22 11 B 28 16 5 C 3 9 20

Soru 1: Yukarda kot, aralk ve uzaklk lleri verilen ABC dzlemini epr iz dm dzleminde iziniz. Koordinatlar verilen noktalar ekil zerinde uygun olan yerlere yaznz. Soru 2: Aada iki grn verilen A, B, C dzleminin eksik olan nc grnn iz dm kurallarna gre tamamlaynz. ekil zerinde verilen harfleri yandaki grnler zerinde uygun olan yerlere yaznz.

Not: Cevap anahtar modl sonundadr.

27

PERFORMANS DEERLENDRME PERFORMANS DEERLENDRME

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre yaptnz almay deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet hayr seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz. renme Faaliyetinin Ad
Ama

Dzlemin z dmn izmek Dzlemin iz dmn izebilme becerisinin llmesi

DEERLENDRME KRTERLER
1 2 3 Resim kadn kurallarna uygun olarak masaya yaptrdnz m ? Kdnzn uygun yerine ak iz dm eprn izdiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde A noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? A noktas iin verilen aralk deerini alp, aln ve yatay iz dm dzlemi zerinde, profil iz dm dzlemine paralel tama izgisi izip aln iz dm dzlemindeki A noktasnn aln dzlemindeki yerini buldunuz mu? Bulduunuz uzaydaki A noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan a A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz a A noktasndan yatay arakesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay arakesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) Uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki A noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da a Y olarak isimlendirdiniz mi? a Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardmyla 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek a P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz a P noktasnn doruluunu teyit etmek iin a A noktasndan yatay bir doru izerek a A ile a P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde B noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi?

Evet
( ) ( ) ( )

Hayr
( ) ( ) ( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

10

( )

( )

11

( )

( )

12

( )

( )

28

13

14

15 16 17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

B noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki B noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan b A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz b A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki B noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da b Y olarak isimlendirdiniz mi? b Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm ve 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek b P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz b P noktasnn doruluunu teyit etmek iin b A noktasndan yatay bir doru izerek b A ile b P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde C noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? C noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki C noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan c A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz c A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) Uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki C noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da c Y olarak isimlendirdiniz mi?

( )

( )

( )

( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

29

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

c Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm ve 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek c P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz c P noktasnn doruluunu teyit etmek iin c A noktasndan yatay bir doru izerek c A ile c P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? A, B, C geninin ke noktalarnn aln iz dm dzlemindeki grnlerini a A , b A ve c A olarak isimlendirip; noktalar birbirleri ile birletirerek genin grntsn aln iz dm dzleminde elde edebildiniz mi? Profil iz dm dzlemine doru tama izgileriyle genin ke noktalarndan tadnz grnty yatay iz dm dzlemine izdiniz mi? A, B, C geninin ke noktalarnn iz dm dzlemindeki grnlerine a Y , b Y ve c Y olarak isimlendirip noktalar birbirleri ile birletirerek genin grntsn yatay iz dm dzleminde elde edebildiniz mi? Aln ve yatay iz dm dzlemlerindeki grnty tama izgileri kurallarna uygun olarak profil dzlemine hem yatay iz dm dzleminden, hem de aln iz dm dzleminden tadnz m? Dzlemlerin iz dm konusunda ok nemli olan ayn noktalarn farkl iz dm dzlemlerinde tama izgileri ile tanp birbirleri ile kesitirilmesine dikkat ettiniz mi? Profil iz dm dzleminde yataydan ve profilden tadnz nokta iz dmlerini a P , b P ve c P noktalar birbirleri ile birletirerek genin grntsn profil de elde edebildiniz mi? eklin doruluunu kontrol edip, doru ise kdn kelerini yrtmadan masadan karp, etrafn tertip ve dzenini saladnz m?

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

DEERLENDRME
Performans testi sonucu evet, hayr cevaplarnz deerlendiriniz. aretleme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederek eksiklerinizi tamamlaynz. Tamam evet ise dier renme faaliyetine geiniz. Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz belirleyiniz.

30

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz.

LME SORULARI (DORU-YANLI)

1- ( 2- ( 3- ( 4- ( 5- ( 6- ( 7- ( 8- ( 9- ( 10- ( ) ) ) ) ) ) ) ) ) Esas iz dm dzlemlerinden herhangi birine paralel olan dzlemler, paralel olduu dzlemin ad ile anlr. Yatay iz dm dzlemine paralel olan dzlem, her zaman yatay dzlemde gerek byklk olarak gzkmeyebilir. Temel iz dm dzlemlerine paralel veya dik konumlu olmayan dzlemlere zel dzlemler denilir. Aln iz dm dzlemine paralel konumlu olan dzlemler yatayda izgi grnts verir. Temel iz dm dzlemlerinden birine dik olup, dierlerine paralel olmayan dzlemlerin grntlerinden biri izgi grntsndedir. Temel iz dm dzlemlerinden herhangi birine dik veya paralel olmayan dzlemlerin gerek byklk ve izgi grntsnn grlmesi mmkn deildir. Bir dzlemin temel iz dm dzlemleri ile yapt gerek a ancak gerek bykln grnd dzlemde okunabilir. Aln iz dm dzlemine akk konumlu olan dzlemlerin, yatay ve profildeki grntleri gerek byklnden daha kktr. Yatay iz dm dzlemine dik konumlu olan dzlemler yatayda izgi grnts verir. Aln ve profil iz dm dzlemi ile yaptklar alar okunabilir. ) Bir dorunun, kendi dorultusunda olmakszn hareket halindeyken yn deitirmeden meydana getirdii ekle doru paras denir. Not: Cevap anahtar modl sonundadr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme sonucunda yanl cevaplarnz faaliyete dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn hepsi doru ise dier renme faaliyetine geiniz.

31

RENME FAALYET2
AMA

RENME FAALYET-2

Gerekli izim koullar salandnda, teknik resim kurallarna uygun olarak cisimlerin iz dmn izebileceksiniz.

ARATIRMA
Evinizde huni var m? nden stten ve yandan baktnzda huniyi nasl gryorsunuz. Evinizdeki tencere, su barda ve bulak leeninin grnlerini arkadalarnzla tartnz. Birbirine genelde benzemekle birlikte kp ile kare tabanl prizmann farkn syleyebilir misiniz? Koni nedir, aratrn. Etrafnzda koniye benzer ekiller iin rnekler veriniz?

2. CSMLERN Z DMLER
2.1. Cisimlerin Tanm
Ayn veya deiik ekillerdeki dzlemlerin birlemesiyle meydana gelen ekillere cisim denir. Klasik bir tabirle, uzayda yer kaplayan her eye cisim denir. Uygulamalarda daha ok geometrik cisimlerin iz dmleri hakknda bilgi verilecektir. Bu guruba giren cisimler geometrik zelliklere sahiptir. izimleri belli kurallara dayandndan dolay daha kolaydr. Ayrca bu cisimlerin llmesi, teknik resimlerinin yaplmas, doru ve noktalar yardmyla iz dmlerinin bulunmas da mmkndr.

2.2. Cisimlerin z Dmleri

ekil 2.1: Kpn iz dmleri

32

ekil 2.2: Altgen prizmann iz dmleri

ekil 2.3: Kpn diedri ve epr iz dmleri

33

ekil 2.4: Kare tabanl dikdrtgenler prizmas

ekil 2.5: gen prizmann iz dmleri

34

ekil 2.6: Dikdrtgenler prizmasnn iz dmleri

ekil 2.7: Dikdrtgen tabanl piramidin iz dmleri

35

ekil 2.8: Kare tabanl piramidin iz dmleri

ekil 2.9: gen tabanl piramidin iz dmleri

36

ekil 2.10: Altgen tabanl piramidin iz dm

ekil 2.11: Krenin iz dm

37

ekil 2.12: Silindirin iz dm

ekil 2.13: Koninin iz dm

38

2.3. Cisimlerin Snflandrlmas

Geometrik cisimler kendi aralarnda iki guruba ayrlr: Dzlem yzeyli cisimler Dnel yzeyli cisimler

2.3.1. Dzlem Yzeyli Cisimler

Bu cisimler, dzlemsel yzeylerden meydana gelir. zelliklerine gre iki eide ayrlrlar: Paralel ayrtl cisimler Merkezi ayrtl cisimler 2.3.1.1. Paralel Ayrtl Cisimler Taban ve tavan haricindeki karlkl btn ayrtlar birbirine paralel olan cisimlere, paralel ayrtl cisimler denir. Btn yzeyleri ve ayrtlar karlkl olarak birbirlerine paralel olan cisimlerdir. Bunlar; kp, kare prizma, gen prizma, begen prizma, vbdir. ekil 2.1,2,3,4,5,6 ve ekil 2.13 inceleyiniz.

ekil 2.13: Paralel ayrtl cisimlerden kp, dikdrtgen prizma, gen prizma ve begen prizma

2.3.1.2 Merkezi Ayrtl Cisimler Taban ayrtlarnn dnda kalan ayrtlar bir noktada (bir merkezde) birleen geometrik cisimlere denilir. ekil 2.9 da gen tabanl piramidi, ekil 2.7 de dikdrtgen tabanl piramidi, ekil 2.8 ve ekil 2.14 de kare tabanl piramidi ve ekil 2.10 da altgen tabanl piramidi grmektesiniz.

ekil 2.14: Merkezi ayrtl cisimlerden kare tabanl piramit

39

2.3.2. Dnel Yzeyli Cisimler

Bu guruptaki cisimler silindir, koni ve kredir. Dnel yzeyli cisimlerin gerek byklklerini ancak anmlarn izerek bulabiliriz. z dmlerini izerken kenar ayrt zerinde taban ve tavan merkezlerinde harflendirme veya numaralandrma yaparak nlar gnderilir. ekil 2.11de krenin iz dmn, ekil 2.12de silindirin iz dmn, ekil 2.13 te koninin iz dmn ve ekil 2.15te dnel yzeyli cisimleri grmektesiniz.

ekil 2.15: Dnel yzeyli cisimlerden kre, silindir ve koni

2.4. Cisimler zerinde Bulunan Nokta ve Dorularn z Dmleri

40

K A U

A 25 15 20

B 25 5 20

C 5 5 20

D 5 15 20

E 5 15 5

F 25 15 5

G 25 5 5

H 5 5 5

ekil 2.16: Kot, aralk ve uzaklk lleri verilen dikdrtgen pirizma

ekil 2.16da kot, aralk ve uzaklk lleri verilen dikdrtgen prizmann, nce her bir noktasnn epr iz dm dzlemi zerindeki yerini, sonra noktalar birletirerek dorularn, daha sonra dorular birletirerek dzlemlerini ve en sonunda da dzlemleri birletirerek cismin tamamnn iz dmnn bulunmas. ekil 2.17de A noktasna ait kot (25), aralk (15) ve uzaklk (20) lleri grlmektedir.

ekil 2.17: A noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

ekil 2.18de B noktasna ait kot (25), aralk (5) ve uzaklk (20) lleri grlmektedir.

41

ekil 2.18: B noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

ekil 2.19 da C noktasna ait kot (5), aralk (5) ve uzaklk (20) lleri grlmektedir.

ekil 2.19: C noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

42

ekil 2.20de D noktasna ait kot (5), aralk (15) ve uzaklk (20) lleri grlmektedir.

ekil 2.20: D noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

ekil 2.21de E noktasna ait kot (5), aralk (15) ve uzaklk (5) lleri grlmektedir.

ekil 2.21: E noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

43

ekil 2.22de F noktasna ait kot (25), aralk (15) ve uzaklk (5) lleri grlmektedir.

ekil 2.22: F noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

ekil 2.23de G noktasna ait kot (25), aralk (5) ve uzaklk (5) lleri grlmektedir.

ekil 2.23: G noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

44

ekil 2.24de H noktasna ait kot (5), aralk (5) ve uzaklk (5) lleri grlmektedir.

ekil 2.24: H noktasnn kot, aralk ve uzaklk lleri

imdi dikdrtgenler prizmasnn btn ke noktalarnn koordinatlar iaretlendiine gre sra bu noktalardan geen dorular bulmakta. ekil 2.25te A-B dorusunun epr iz dm dzlemindeki iz dmleri grlmektedir.

ekil 2.25: A-B Dorusunun Epr z dm Dzlemindeki Grnleri

45

ekil 2.26da B-C dorusunun epr iz dm dzlemindeki grlmektedir.

iz dmleri

ekil 2.26: B-C dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

ekil 2.27de C-D dorusunun epr iz dm dzlemindeki grlmektedir.

iz dmleri

ekil 2.27: C-D dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

46

ekil 2.28de A-D dorusunun epr iz dm dzlemindeki iz dmleri grlmektedir.

ekil 2.28: A-D dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

ekil 2.29da A-F dorusunun epr iz dm dzlemindeki grlmektedir.

iz dmleri

ekil 2.29: A-F dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

47

ekil 2.30da E-F dorusunun epr iz dm dzlemindeki iz dmleri grlmektedir.

ekil 2.30: E-F dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

ekil 2.31de D-E dorusunun epr iz dm dzlemindeki grlmektedir.

iz dmleri

ekil 2.31: D-E dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

48

ekil 2.32de B-G dorusunun epr iz dm dzlemindeki, grlmektedir.

iz dmleri

ekil 2.32: B-G dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

ekil 2.33de F-G dorusunun epr iz dm dzlemindeki iz dmleri grlmektedir. Bu doru da birletirildiinde dikdrtgenler prizmasnn grnleri tamamlanm olur.

ekil 2.33: F-G dorusunun epr iz dm dzlemindeki grnleri

Yukarda kademe kademe anlatlan konular btn cisimlere uygulanabilir.

49

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

LEM BASAMAKLARI
Epr ve diedri dzlemleri zerinde; Cisme ait noktalarn kot lsn izmek. Cisme ait noktalarn aralk lsn izmek. Cisme ait noktalarn uzaklk lsn izmek. Noktalar birletirerek cismin dzlem yzeylerini izmek.

NERLER

Aadaki uygulamal teste verilen cisme ait noktalarn kot llerini iziniz. Aadaki uygulamal teste verilen cisme ait noktalarn aralk llerini iziniz Aadaki uygulamal teste verilen cisme ait noktalarn uzaklk llerini iziniz Aadaki uygulamal teste verilen cisme ait noktalar birletirerek, cismin dzlem yzeylerini oluturunuz. Dzlem yzeyleri birletirerek cismin Aadaki uygulamal teste verilen cisme iz dmlerini izmek. ait dzlem yzeyleri birletirerek cismin iz dmlerini iziniz. Cismin zerindeki noktalar Aadaki uygulamal teste verilen cisim isimlendirmek. zerindeki noktalar isimlendiriniz.

UYGULAMALI TEST
K A U A 20 17 13 B 5 25 20 C 5 10 20 D 5 10 5 E 5 25 5

Soru: Yukardaki kot, uzaklk ve aralk lleri verilen, BCDE kare tabanl, A tepe noktas olan kare pramidin epr ve diedri dzlemlerinde nce noktalar, sonra noktalar birletirerek dzlem yzeyleri ve en son olarak da dzlem yzeyleri birletirerek cismi bulunuz. Cisim zerindeki noktalar iaretleyiniz. Not: Cevap anahtar modl sonundadr.

50

PERFORMANS DEERLENDRME PERFORMANS DEERLENDRME

Aada hazrlanan deerlendirme leiyle yaptnz almay deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet hayr seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz. renme Faaliyetinin Ad Ama Cisimlerin z dmn izmek Cisimlerin iz dmn izebilme becerisinin llmesi

DEERLENDRME KRTERLER

Evet

Hayr
( ) ( ) ( ) ( )

1 Resim kadn kurallarna uygun olarak masaya yaptrdnz m ? 2 Kdnzn uygun yerine ak iz dm eprn izdiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde A 3 noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? A noktas iin verilen aralk deerini alp, aln ve yatay iz dm dzlemi 4 zerinde, profil iz dm dzlemine paralel tama cizgisi izip aln iz dm dzlemindeki A noktasnn aln dzlemindeki yerini buldunuz mu? Bulduunuz uzaydaki A noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm 5 olduundan a A olarak isimlendirdiniz mi? A 6 Bulduumuz ve iaretlediimiz a noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk 7 deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki A noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz 8 dm olduundan bu noktay da a Y olarak isimlendirdiniz mi? a Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim 9 noktasndan 45 lik gnye yardm ve 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) Kot deeri kadar alp bulduumuz 10 noktay iaretleyerek a P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz a P noktasnn doruluunu teyit etmek iin a A noktasndan 11 yatay bir doru izerek a A ile a P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde B 12 noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? B noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler 13 yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki B noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz 14 dm olduundan b A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz b A noktasndan yatay ara kesit izgisine 15 doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi?

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( )

51

16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27 28 29

30 31 32 33

Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki B noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da b Y olarak isimlendirdiniz mi? b Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45lik gnye yardm 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) Kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek b P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz b P noktasnn doruluunu teyit etmek iin b A noktasndan yatay bir doru izerek b A ile b P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde C noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? C noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki C noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan c A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz c A noktasndan yatay arakesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki C noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da c Y olarak isimlendirdiniz mi? c Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardmyla 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) Kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek c P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz c P noktasnn doruluunu teyit etmek iin c A noktasndan yatay bir doru izerek c A ile c P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde D noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? D noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki D noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan d A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz d A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi?

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( )

52

34 35 36 37

38

39 40 41 42 43 44 45 46

47

48

49

50

Yatay arakesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki D noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da d Y olarak isimlendirdiniz mi? d Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) Kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek d P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz d P noktasnn doruluunu teyit etmek iin d A noktasndan yatay bir doru izerek d A ile d P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde E noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? E noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki E noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan e A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz e A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay arakesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki E noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da e Y olarak isimlendirdiniz mi? e Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek e P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz e P noktasnn doruluunu teyit etmek iin e A noktasndan yatay bir doru izerek e A ile e P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? z dmn izeceiniz kare pramidin stten grnn yatay iz dm dzlemine, kenarlar katlama izgilerine paralel olacak ekilde yerletirdiniz mi? izmi olduunuz kare pramidin yatay iz dm dzlemindeki ke noktalarn d Y , b Y , c Y , e Y ve tepe noktasn da a Y olarak isimlendirdiniz mi? Kare pramidin ke noktalarn yatay iz dm dzleminden aln iz dm dzlemine doru tama izgileriyle tadnz m?

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

53

Kare pramidin nden grnn kenar noktalar dey ara kesit 51 izgilerine paralel olacak ekilde aadaki yatay dzleminden tadnz tama izgilerine de uyarak yerletirdiniz mi? Kare pramidin aln iz dm dzlemindeki ke noktalarna a A , b A ve 52 c A ;st ste gelen ve arkada kalp gzkmeyen noktalarn isimlerini de b e A, c dA olacak ekilde verdiniz mi? Aln ve yatay iz dm dzlemlerindeki grntleri tama izgileri kurallarna uygun olarak profil dzlemine hem yatay iz dm 53 dzleminden, hem de aln iz dm dzleminden ke noktalarnn isimlerine dikkat ederek tadnz m? Birbirleriyle alakal olan noktalardan ( a A ile a Y , b A ile b Y , c A ile Y 54 c .) gelen tama izgilerini profil Piz dm dzleminde birletirerek kesiim noktalarna a P , b P , c P d P e gibi isimler vererek adlandrdnz m? 55 eklin doruluunu kontrol edip, doru ise fazlalk izgileri sildiniz mi? Kdn kelerini yrtmadan masadan karp, etrafn tertip ve dzenini 56 saladnz m?

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( ) ( )

( ) ( )

DEERLENDRME
Performans testi sonucu evet, hayr cevaplarnz deerlendiriniz. aretleme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular tekrar ederek eksiklerinizi tamamlaynz. Tamam evet ise renme faaliyetini tamamladnz. Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz belirleyiniz.

54

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz. Aada verilen sorularda doru olduunu dndnz bir seenei iaretleyiniz.

LME SORULARI (OKTAN SEMEL SORULAR)

1. Uzayda yer kaplayan ve ktlesi olan eylere ne denir? A) ekil B) Hacim C) Ktle D) Cisim Kat cisimler ka deiik ekilde incelenebilir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

2. 3.

Aadaki cisim guruplarndan hangisi dzlem yzeyli cisimlerden deildir? A) Paralel ayrtl cisimler B) Merkezi ayrtl cisimler C) Sivri ayrtl cisimler D) Dnel yzeyli cisimler Aadakilerden hangisi dnel yzeyli cisim deildir? A) Koni B) Kre C) Kare piramit D) Silindir Tabana eik kesilmi prizma veya benzeri geometrik cisimlerin, profil iz dm dzlemindeki iz dmleri izilirken dikkat edilmesi gereken en nemli husus aadakilerden hangisidir? A) Aln ve yatay dzlemlerdeki alara dikkat etmek gerekir. B) Cismin aralk, uzaklk, kot llerine dikkat etmek gerekir C) Cismin st grnteki konumuna dikkat etmek gerekir. D) Aln ve yatay dzlemde kesilen ksmn noktalarnn profil dzlemindeki kesiimlerini iyi belirlemek gerekir. Not: Cevap anahtar modl sonundadr.

4.

5.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme sonucunda yanl cevaplarnz faaliyete dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn hepsi doru ise renme faaliyetini tamamladnz demektir.

55

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

DEERLENDRME SORUSU
K A U A 13 16 5 B 24 5 5 C 24 5 20 D 13 16 20 E 5 16 20 F 5 5 20 G 5 5 5 H 5 16 5

Soru: Yukardaki kot, uzaklk ve aralk lleri verilen ABCDEFGH eik kesilmi dikdrtgen prizmann epr ve diedri dzlemlerinde nce noktalar, sonra noktalar birletirerek dzlem yzeyleri ve en son olarak da dzlem yzeylerini birletirerek cismi bulunuz. Cisim zerindeki noktalar iaretleyiniz. NOT: Cevap anahtar modl sonundadr. Bu alma iin gerekli olan sre 40 dakikadr.

56

PERFORMANS DEERLENDRME

PERFORMANS DEERLENDRME
Aadaki performans testi ile, modlle kazandnz yeterlilii lebilirsiniz.

Modln Ad Ama Sre 1 2

Cisimlerin ve Dzlemlerin z dmn izmek Dzlemlerin ve cisimlerin iz dmn izebilme becerisinin llmesi Bu alma iin gerekli olan sre 40 dakikadr.

RENCNN Ad Soyad: Snf No:

DEERLENDRME KRTERLER
Resim kadn kurallarna uygun olarak masaya yaptrdnz m ? Kdnzn uygun yerine ak iz dm eprn izdiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi 3 zerinde A noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? A noktas iin verilen aralk deerini alp, aln ve yatay iz dm dzlemi zerinde, profil iz dm dzlemine paralel tama izgisi 4 izip aln iz dm dzlemindeki A noktasnn aln dzlemindeki yerini buldunuz mu? Bulduunuz uzaydaki A noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz 5 dm olduundan a A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz a A noktasndan yatay ara kesit 6 izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) 7 uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki A noktasnn yatay iz dm 8 dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da a Y olarak isimlendirdiniz mi? a Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu 9 kesiim noktasndan 452lik gnye yardmyla 45lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) Kot deeri kadar alp 10 bulduumuz noktay iaretleyerek a P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz a P noktasnn doruluunu teyit etmek iin a A 11 noktasndan yatay bir doru izerek a A ile a P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi 12 zerinde B noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi?

Evet
( ) ( )

Hayr
( ) ( )

( )

( )

( )

( )

( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( )

( )

( )

( ) ( )

( ) ( )

( )

( )

57

13 14 15 16 17

18

19 20

21 22 23 24 25 26

27 28 29

B noktas iin verilen noktann (A) Aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki B noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan b A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz b A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki B noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da b Y olarak isimlendirdiniz mi? b Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm ve 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek b P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz b P noktasnn doruluunu teyit etmek iin b A noktasndan yatay bir doru izerek b A ile b P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde C noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? C noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki C noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan c A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz c A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki C noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da c Y olarak isimlendirdiniz mi? c Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek c P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz c P noktasnn doruluunu teyit etmek iin c A noktasndan yatay bir doru izerek c A ile c P noktalarnn birletiini grebildiniz mi?

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( )

( )

( ) ( )

( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

58

Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi

30 zerinde D noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve 31 32 33 34 35

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

36 37

38

39 40 41 42 43 44

45 46

profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? D noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki D noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan d A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz d A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay arakesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki D noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da d Y olarak isimlendirdiniz mi? d Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm ve 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek d P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz d P noktasnn doruluunu teyit etmek iin d A noktasndan yatay bir doru izerek d A ile d P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde E noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? E noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki E noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan e A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz e A noktasndan yatay arakesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay ara kesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) Uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki E noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da e Y olarak isimlendirdiniz mi? e Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm 45lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek e P olarak isimlendirdiniz mi?

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( )

( ) ( )

59

47

48 49 50 51 52 53

54 55 56

57 58 59 60 61

62

Bulduumuz e P noktasnn doruluunu teyit etmek iin e A noktasndan yatay bir doru izerek e A ile e P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde F noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? F noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki F noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan f A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz f A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay arakesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki F noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da f Y olarak isimlendirdiniz mi? f Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek f P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz f P noktasnn doruluunu teyit etmek iin f A noktasndan yatay bir doru izerek f A ile f P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde G noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? G noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki G noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan g A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz g A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay arakesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki G noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da g Y olarak isimlendirdiniz mi?

( )

( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( )

( )

60

63

64 65

66 67 68 69 70 71

72

73 74

75

76

77

g Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm ve 45 lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek g P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz g P noktasnn doruluunu teyit etmek iin g A noktasndan yatay bir doru izerek g A ile g P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? Balama noktasndan itibaren aln ve profil iz dm dzlemi zerinde H noktas iin verilen kotu st tarafa doru alp, aln ve profil iz dm dzlemine paralel tama izgisini izdiniz mi? H noktas iin verilen noktann (A) aralk deerini alp gnyeler yardmyla dik karak bulduumuz noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki H noktasnn aln iz dm dzlemindeki iz dm olduundan h A olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz ve iaretlediimiz h A noktasndan yatay ara kesit izgisine doru kot deeri kadar gnyeler yardmyla dik indiniz mi? Yatay arakesit izgisi zerinden aaya doru dik olarak (U) uzaklk deerini alp bulduumuz bu noktay iaretlediniz mi? aretlediimiz uzaydaki H noktasnn yatay iz dm dzlemindeki iz dm olduundan bu noktay da h Y olarak isimlendirdiniz mi? h Y noktasndan dey ara kesit izgisine dik bir izgi izerek, bu kesiim noktasndan 45 lik gnye yardm ve 45lik bir doru ile profil dzleminin ara kesit izgisini kestii noktay buldunuz mu? Bu noktadan st tarafa doru (K) Kot deeri kadar alp bulduumuz noktay iaretleyerek h P olarak isimlendirdiniz mi? Bulduumuz h P noktasnn doruluunu teyit etmek iin h A noktasndan yatay bir doru izerek h A ile h P noktalarnn birletiini grebildiniz mi? z dmn izeceiniz eik kesilmi dikdrtgen prizmann stten grnn yatay iz dm dzlemine, kenarlar katlama izgilerine paralel olacak ekilde yerletirdiniz mi? izmi olduunuz eik kesilmi dikdrtgen prizmann yatay iz dm dzlemindeki ke noktalarn a Y , f Y , g Y , h Y d Y , b Y , c Y , e Y olarak isimlendirdiniz mi? Eik kesilmi dikdrtgen prizmann ke noktalarn yatay iz dm dzleminden aln iz dm dzlemine doru tama izgileriyle tadnz m?

( )

( )

( ) ( )

( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( )

( )

( ) ( )

( ) ( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

61

78

79

80

81

82 83

Eik kesilmi dikdrtgen prizmann nden grnn kenar noktalar dey ara kesit izgilerine paralel olacak ekilde aadaki yatay dzleminden tadnz tama izgilerine de uyarak yerletirdiniz mi? Eik kesilmi dikdrtgen prizmann aln iz dm dzlemindeki ke noktalarna a A , b A ve c A st ste gelen ve arkada kalp gzkmeyen noktalarn isimlerini de b e A, c dA olacak ekilde verdiniz mi? Aln ve yatay iz dm dzlemlerindeki grntleri tama izgileri kurallarna uygun olarak profil dzlemine hem yatay iz dm dzleminden, hem de aln iz dm dzleminden ke noktalarnn isimlerine dikkat ederek tadnz m? Birbirleriyle alakal olan noktalardan ( a A ile a Y , b A ile b Y , c A ile c Y .) gelen tama izgilerini profil iz dm dzleminde birletirerek kesiim noktalarna a P , b P , c P d P e P gibi isimler vererek adlandrdnz m? eklin doruluunu kontrol edip, doru ise fazlalk izgileri sildiniz mi? Kdn kelerini yrtmadan masadan karp, etrafn tertip ve dzenini saladnz m?

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( ) ( )

( ) ( )

Sorulara verdiiniz cevaplar ile deerlendirme kriterlerini karlatrnz. Modln deerlendirilmesi sonucunda eksik olduunuz konular yeniden tekrar ederek eksik bilgilerinizi tamamlaynz. Hayr cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz modl tekrar ediniz. Kendinizi yeterli gryorsanz bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

62

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARLARI UYGULAMALI TEST-1 CEVAP ANAHTARI

UYGULAMALI TEST-2 CEVAP ANAHTARI

63

LME SORULARI (DORU-YANLI) CEVAPLARI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D Y Y D D D Y Y D Y

RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARLARI UYGULAMALI TEST CEVAP ANAHTARI

ZM : Epr ve diedri z dm aada grld gibi olacaktr.

64

LME SORULARI (OKTAN SEMEL SORULAR) CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 D B C C D

65

MODL DEERLENDRME SORUSU CEVAP ANAHTARI

66

KAYNAKA KAYNAKA
ASLAN Mehmet, Uygulamal Teknik Resim, Acar Matbaaclk. stanbul, 1999. BACI Mustafa, Prof.Dr. Cemil BACI, Teknik Resim Cilt 1, Teknik Eitim Fakltesi Matbaas, Ankara, 1982. BAYVAS, evki,Necmettin DERCOLU, Osman ZGNL, Tasar Geometri Cilt 1, Erkek Teknik Yksek retmen Okulu, Ankara, 1969. DANI smet, naat Teknik Resmi Temel Ders Kitab, Mesleki ve Teknik retim (M.E.B.) Yaynlar, stanbul, 1981. DNEL Kemal, Zafer IIK, Aa leri Teknik Resmi, (MEB Yaynlar) Ankara, 1989. HORNNGER H. Tasar Geometri Dersleri I-II. st. Tek. nv. Ktphanesi Matbaa Teknisyenleri Basmevi, stanbul, 1962. KARABAY Macit, Necmettin DERCOLU, Teknik Tasar Geometri, San Matbaas, 1966. KARATEPE. .Cavit, Salih UAR, Mustafa KAVAL, zkan TMAY, OSANOR (Okul Sanayi Ortaklaa Eitimi) Projesi, Mak. Ress. Bl. Tasar Geometri Mesleki ve Teknik Akretim Okulu Matbaas, Ankara. KONAK Kemal, Zeki UUZ, Muammer BATANCI, Ali ZER, Duran DNER, Yap Meslek Liseleri Yap Res. Bl. Ve lem Yapraklar SnfI, Yk. Tek. rt. Okulu Matbaas, Ankara 1975. MEB Komisyonu, Talk, Duvarclk Teknik ve Meslek Resmi. MEB Yaynlar, Ankara, 1990. NOAY Sami, End. Meslek Liseleri in Uygulamal Teknik Resim, Ankara, 1990. NOAY Sami, raklk Eitim Merkezleri in Teknik Resim, Ankara, 1990. AHNLER Prof. Orhan. Perspektiv, Baha Matbaas.

67