Quy trnh thnh l p b n

s t b n

gi y.

Cng v i s pht tri n k di u c a cng ngh thng tin trong nh ng n m cu i th k XX, nhu c u v s ho v l nh ng b n tin b n chuyn ng ha thng tin trn b n ngy cng cao, c bi t l cung c p nh ng thng tin h u ch khai thc v qu n l it ng khc

ti nguyn. Ngoi ra trong xu th h i nh p v i khu v c v th gi i i h i nh ng thng ph i ph c v c c nhi u ngnh, nhi u l nh v c v nhi u iv ib n gi y. S m t nh l nh l nhau, c kh n ng trao th th c hi n l i d li u gi a cc ngnh v i nhau. Nh ng yu c u trn khng ng b ng n tr l n do kh i nh l ng. V ng qu l n. Ngoi ra hi n nay cn thi u cc c i ban u trong vi c xy d ng c thnh l p t gi y thng qua nh

ng s li u v nh ng quan tr c

cng c quan tr ng v y, vi c thnh l p b n c s d li u li u o m t qut scanner. B n

m t s bi n thin khng gian mang tnh ch t s , m t trong nh ng b nh qut scanner, t s c th s t b n

a chnh qu c gia l r t c n thi t. B n t. Sau y l qu trnh thnh l p b n

nhi u ngu n khc nhau: t

nh hng khng, nh v tinh, t cc s

l m t ch nh th bao g m nhi u l p thng tin ch ng x p ln nhau c phn ra thnh 4 lo i c b n sau: it

m t

th gi i th c. Thng tin trn b n - it c u c ng... - it ng d ng

ng d ng i m (point): th hi n cc

ng chi m di n tch nh nh ng l

thng tin r t quan tr ng khng th thi u nh ; tr s c quan, cc cng trnh xy d ng,

ng (line): th hi n cc ng th ng, cc

it

ng khng khp kn hnh h c, ng

chng c th l cc giao thng, sng, su i... - it d lnh th - it

ng g p khc v cc cung, v d nh

ng d ng vng (region): th hi n cc a gi i 1 x, h n c, khu r ng... it

it

ng khp kn hnh h c bao ph

m t vng di n tch nh t

nh, chng c th l cc polygon, ellipse v hnh ch nh t, v

ng d ng ch (text): th hi n cc , ghi ch...

ng khng ph i l

a l c a b n

nh nhn, tiu

M C CH THNH L P B N

B n

ang s d ng hi n nay ph n l n l b n a hnh, b n chuyn a chnh, b n

gi y bao g m r t nhi u lo i khc hi n tr ng s d ng a chnh quy u t, b n

nhau nh : b n t, v cc b n l pb n b n c cc b n

khc ... Do tu thu c vo m c ch c th m thnh nh th ng nh t dng a chnh lm b n n n c s trong ton qu c. Do t t c xy d ng trn n n b n

thch h p. Tuy nhin hi n nay T ng c c a hnh v b n d l thnh l p v i m c ch no c ng

n n c s trn. S Cc tr quy trnh: it ng b n khi t n t i d i d ng s it c th ng c n th

hi n v l u tr trn nh ng l p thng tin khc nhau. V v y, c khi s ha thnh l p b n ph i c xc s , cc nh tr hi n trn b n c c n ph i l u tr

trn l p thng tin no. QUT B N Qut b n l qu trnh chuy n cc b n c l u tr i d ng

trn gi y, phim, diamat, thnh cc t p tin d li u d v ph n m m qu n l b n file sang cc *.BMP,... Hi n nay trn th tr

nh (raster file), sau ty thu c vo ph n m m x l nh hi n c m chuy n cc raster nh d ng khc nh : *.TIFF, *.RLE, *.EPS,

ng c nhi u lo i my qut khc

nhau v kh gi y v v nhn hi u. V kh gi y thng d ng nh t l kh A4, A3. V nhn hi u ph bi n nh t l hi u EPSON v m t s nhn hi u c a t p on Inter-graph. Cch th c ho t ng c a my qut: my qut ghi nh n cc nh b ng cch chi u , v n b n), sau nh sng i ng c tr l i v c

sng vo ti li u c n scan (b n

ti p nh n b i m t dy cc t bo c m quang g i l thi t b n p i. B i v cc vng t i trn gi y ph n chi u t nh sng h n v cc vng sng c a gi y ph n chi u nhi u h n nn thi t b n p i c kh n ng pht hi n nh sng ph n chi u nh sng t m i vng

nh. Sau thi t b n p i s chuy n cc sng nh sng thng tin d ng s , nh ng thng tin ny (g i l bit d li u). Cu i cng ph n m m qut s

c ph n chi u thnh cc c v

c bi u hi n b i s k t h p c a 2 s 0 v 1 c cc d li u m my nh n

ti t o n thnh m t raster feli l u tr trong my tnh. y l giai o n r t quan tr ng trong vi c thnh l p b n nh h ch t l ng tr c ti p n ch t l ng nh thng qua vi c ch n ng tr ng c a nhin, vi c ch n s t b n gi y v n

phn gi i khi qut. Tuy a c ng. Ci gi ph i

phn gi i cao hay th p cn ty thu c vo nhi u y u t bao g m: ng cao l kch c raster file s l n gy ra nhi u kh i.

ng ti li u g c, m c ch s d ng, dung l

tr cho m t raster file c ch t l kh n cho vi c l u tr v chuy n CC D NG RASTER FILES

Ty thu c vo ph n m m x l nh v ph n m m qu n l b n thnh cc nh d ng raster files khc nhau. Tuy nhin, m i nh ng thu n l i v r c r i ring c a n. Sau y l m t s

hi n c m chuy n u c

nh d ng khc nhau nh d ng file:

*.TIFF (Tagged Image File Format) l d ng ph bi n nh t c kh n ng l u tr cc nh qut b ng nhi u phn gi i, d ng mu v ki u nn khc nhau, c bi t l thch nghi v i nhi u trnh ng d ng. *.EPS (Encapsulated Poscipt) thch h p cho dng cc b n v vector nh ng l i khng dng cho lineart. *.GIF l d ng dng l u tr cc nh g m 256 mu ho c 256 cc bng xm.

*.PSP l d ng nh n i c a Adobe Photoshop. *.JPEG l d ng l u tr mu s c ho c cc files thang *.PCX c s d ng trong nhi u ch xm.

ng trnh v khc nhau c ng r t thch h p cho

cc nh qut v r t thch nghi v i cch s d ng PC (my tnh c nhn). N NB N y l b n ton b c quan tr ng nh t trong quy trnh thnh l p b n chnh xc c a b n i nh ang sau khi t a s v n nh h ng

c s ha d a trn n n nh. N n b n hng - c t c a cc i m nh (pixel) v t a

l qu trnh chuy n

tr c

th c (h t a

a l ho c t a

ph ng). Vi c xc gi y. T a

nh t a

cc i m c xc nh ngh a nh

trn nh ph i th t chnh xc v trng v i b n l pb n b n .

m t i m nh v trn v a

trn nh v th c t c s sai l ch nhau, ty thu c vo t l b n m sai s cho php s khc nhau. Cc i m

v m c ch thnh

vng lm vi c cho qu trnh s ha, v a l c s cho qu trnh ti p bin gi a cc m nh

VECTOR HA Vector ha l qu trnh bi n y l qu trnh v l i b n d ng s c a b n li u vector s i d li u raster thnh d li u vector, hay ni cch khc

gi y trn my tnh ho c bn s ha nh m t o m t b n v

. Hi n nay c r t nhi u ph n m m s ha bao g m Autocad, c t ch c trong cc nh d ng files khc nhau nh v i Mapinfo s c l u tr vo files*.DGN.

Mapinfo, Arcinfo, Microstation... Sau khi s ha, ty thu c vo ph n m m s ha m d c l u tr vo files*.TAB, v i Microstation s CH NH S A D LI U c nh n ch a ph i hon thi n v s d ng an: l c b i m d a th a (filter), lm tr n ng c,

Sau qu trnh s ha, d li u cc d li u ny Qu trnh ny bao g m cc cng (smooth), lo i b cc giao. KI M TRA - B SUNG I T it

c g i l d li u th, c n ph i qua m t qu trnh ch nh s a h p l . ng trng nhau, s a cc i m cu i t do v t o cc i m

NG y ng c a n it ng v chnh

Sau khi ch nh s a d li u l qu trnh ki m tra tnh xc c a d li u sau khi s ha. Qu trnh ny nh h ch t l ng c a s n ph m sau ny. Ki m tra sai s gi a d li u raster v d li u vector (l ng raster), thng th tnh y it ra theo yu c u ng ngh a l ki m tra v b sung i v i t ng lo i b n c ton b cc thng s

chnh xc c ng nh ng vector v tm . Ki m tra i ng c n thu nh n it ng, s

chnh xc c a d li u l ki m tra m c l ch gi a cc y cc it

ng sai s ny ph i < 0,1 mm tnh theo t l b n

ti li u. Khi th c hi n cng tc ny ng h a quy nh cho t ng

ki m tra ph i n m

d ng thnh th o cc cng c s a ch a v s ha hnh x l ngay. TI P BIN Khng gi ng nh cc b n ph i ch a

it

ng

khi g p cc l i ph i ti n

trn gi y, cng tc ti p bin v i cc m nh ln c n ph i it ng d ng vng t mu

th c hi n ngay sau khi thu nh n v ch nh s a d li u, cc vng r t kh ti p bin v i nhau. BIN T P V TRNH BY B N D a vo m c ch - yu c u c a b n trn b n m b o tnh t c ki m tra, thay ng quan v

c t o (polygon) b i v sau khi ng vng v t mu n n, cc y u t d ng

c n thnh l p, m t l n n a cc it .

it

ng ng nh m

i k hi u thch h p v b tr v tr cc

a hnh c ng nh tnh th m m c a b n

Hi n nay c r t nhi u ph n m m x l b n gian v d li u thu c tnh chuy n t b n gi y thnh b n

, cch t ch c v qu n l d li u khng

cc ph n m m c khc nhau, nh ng quy trnh bin t p s nhn chung l gi ng nhau. V i s pht tri n c a gi y l r t c n thi t v l nhi m v c p

cng ngh thng tin cng v i nhu c u v t ch c xy d ng c s d li u qu c gia, hi n nay vi c thnh l p b n bch. s thay th b n

H Thng tin

a l (GIS) l g? H Thng tin th c trn tri a l - GIS (Geographical Information System) l m t l pb n v phn tch cc s v t, hi n t ng t.

cng c my tnh

Cng ngh GIS k t h p cc thao tc c s d li u thng th v cc php phn tch th ng k, phn tch

ng (nh c u trc h i p) a l v hnh

a l, trong php phn tch

nh

c cung c p duy nh t t cc b n

. Nh ng kh n ng ny phn bi t GIS v i cc ng d ng r ng trong nhi u l nh nh chi n l c). on tc ng v ho ch

h th ng thng tin khc v khi n cho GIS c ph m vi v c khc nhau (phn tch cc s ki n, d

Hi n nay, nh ng thch th c chnh m chng ta ph i ph r ng, thin tai-chi m m t khng gian kinh doanh m i (nh tm m t khu

i m t - bng n dn s , nhi m, nh m t cng vi c u

a l quan tr ng. Khi xc

t t t cho tr ng chu i, ho c tnh ton l trnh t i ph c t p, v pht tri n cc gi i php hi u qu

cho m t chuy n xe kh n c p), GIS cho php t o l p b n qut cc vi n c nh, gi i quy t cc v n m tr tr m i L pb n c y khng th c hi n gi i v phn tch c. GIS l m t cng c quy t

, ph i h p thng tin, khi c cc c nhn, t ch c, ng t i cc ph v n ng th c . c cng ngh GIS, a l gip ch quy t ng nh. i

ng h c, chnh ph v cc doanh nghi p s d ng nh m h

a l khng ph i l k thu t m i, nh ng GIS th c thi cc cng ng php th cng c . Tr v a ra cc s d ng thng tin

vi c ny t t h n v nhanh h n cc ph ch c m t s t ng cho vi c gi i quy t v n

i c nh ng k n ng c n thi t

Ngy nay, GIS l m t ngnh cng nghi p hng t nghn ng i trn ton th gi i. GIS

la v i s tham gia c a hng tr m ng ph thng, tr u nh n th c c nh ng u

c d y trong cc tr

h c trn ton th gi i. Cc chuyn gia c a m i l nh v c

i m CC GIS ng i

c a

k t THNH v

h p

cng PH N

vi c

c a C A

GIS. GIS? li u, con php.

c k t h p b i n m thnh ph n chnh: ph n c ng, ph n m m, d ph ng

Ph n c ng: Ph n c ng l h th ng my tnh trn m t h GIS ho t n cc my tr m ho t ng c l p ho c lin

ng. Ngy nay, k t m ng. l u a a d l l

ph n m m GIS c kh n ng ch y trn r t nhi u d ng ph n c ng, t my ch trung tm Ph n m m: Ph n m m GIS cung c p cc ch c n ng v cc cng c c n thi t gi , phn tch v hi n th thng tin + + + D li u Cng H Cng c h ho c nh p qu n tr ng v h i tr p, thao tc c phn trn s tch v cc thng d hi n th tin

a l. Cc thnh ph n chnh trong ph n m m GIS l: li u(DBMS) dng

+ Giao di n

i-my (GUI)

truy c p cc cng c c ng i s d ng t

li u: C th coi thnh ph n quan tr ng nh t trong m t h GIS l d a l v d li u thu c tnh lin quan c th c mua t nh cung c p d li u th

li u. Cc d t p h p ho c

ng m i. H GIS s k t h p d li u khng gian t ch c l u gi v qu n li u. i tham gia qu n l i dng vi c. ng m i l t ch c. NO? c th lin i s d ng GIS c th l trong nh t cho TH m i cng d

v i cc ngu n d li u khc, th m ch c th s d ng DBMS l Con ng

i: Cng ngh GIS s b h n ch n u khng c con ng

h th ng v pht tri n nh ng ng d ng GIS trong th c t . Ng nh ng chuyn gia k thu t, ng GIS Ph c GIS m gi i ph ng LM c i m quy t v th c VI C a l. i u ny cc thi v n duy NH

i thi t k v duy tr h th ng, ho c nh ng ng

ng php: M t h GIS thnh cng theo kha c nh thi t k v lu t th

GIS l u gi thng tin v th gi i th c d k t v i nhau nh cc l m t cng c v n a n ng

i d ng t p h p cc l p chuyn

n gi n nh ng v cng quan tr ng v n l p bo co

c ch ng minh l r t c gi tr trong vi c gi i quy t nhi u ng phn ph i c a cc chuy n xe,

th c t , t thi t l p tuy n

chi ti t cho cc ng d ng quy ho ch, hay m ph ng s l u thng kh quy n ton c u. Tham kh o h n nh kinh (nh ho c tn tham kh o a l: Cc thng tin ,v ho c to a l ho c ch a nh ng tham kh o a l hi n (ch ng a l n l i qu c gia), ho c ch a nh ng tham kh o ng th it ng c dng

a ch , m b u i n, tn vng i u tra dn s , b ng). M ho a l l qu trnh t nh v a l hi n (v tr b i) t a l cho php ng cc tham kh o t) trn b m t qu

nh danh cc khu v c r ng t o ra cc a a i m

a l n (l nh ng m t , nh ng (nh khu v c r ng hay

ch ). Cc tham kh o

th ng m i) v s ki n (nh li u to d a l khc nhau v c i m, it ng d ng x,y. V tr c a n x,y. it

t ph c v m c ch phn tch.

M hnh Vector v Raster: H th ng thng tin vector, thng tin v ng v vng ng i m, nh ng, nh i m. c l u nh it it

a l lm vi c v i hai d ng m hnh d i d ng t p h p cc cl u .

b n - m hnh vector v m hnh raster. Trong m hnh c m ho v l u d l khoan, c th c bi u di n b i m t to

ng giao thng, sng su i, c th m t vng khp kn c a cc it chuy n i lin t c nh ki u i m to

i d ng t p h p cc to

ng d ng vng, nh khu v c bun bn hay ng ring bi t, nh ng km hi u t ho c chi i

vng l u v c sng, M hnh vector r t h u ch qu h n trong miu t cc ph t h CC M c +Nh pd li u +Thaotcd li u + + + Nh p d li u: Tr H i Qu n raster

i v i vi c m t cc ng c s

c tnh cho cc b nh vi n. M hnh raster u c dng hi n i l u d li u c kh

c pht tri n cho m ph ng cc

ng lin t c nh v y. M t nh raster l m t t p h p cc l GIS n ng qu n l c

i. C m hnh vector v c i m ring, Cc m hnh ny. GIS. sau: hai C A

a l v i nh ng u i m, nh

NHI M ch chung c a cc H

V Thng tin

a l l th c hi n 6 nhi m v

l p Hi n v a l c th

d phn c dng cho GIS, d li u t b n

li u tch th li u ny ph i gi y sang

c khi d

li u

c chuy n sang d ng s thch h p. Qu trnh chuy n d

cc

file

li u

d ng i t

g i i t

qu

trnh

ho.

Cng ngh GIS hi n ngh qut nh cho cc c cc c p nh d ng t d li u

i c th th c hi n t ng l n; nh ng

ng hon ton qu trnh ny v i cng ng nh h n i h i m t s qu li u a l th c s vo GIS. nh. V d , ng c t cc nh cung ti p c chuy n d ng

trnh s ho th cng (dng bn s ho). Ngy nay, nhi u d ng d ng thch GIS. Nh ng d li u ny c th thu v c c th t nh p tr c ng h p cc d ng d li u i h i

Thao tc d cc thng tin ph

li u: C nh ng tr

v thao tc theo m t s cch

ng thch v i m t h th ng nh t

a l c gi tr bi u di n khc nhau t i cc t l khc nhau (h th ng c khi cc thng tin ny

c chi ti t ho trong file v giao thng, km chi ti t h n trong file i u tra dn s c k t h p v i nh cho yu li u thi t. i ng li u li u. ng thu c c n c chuy n v cng m t t l (m c chnh xc ho c m c chi ti t).

v c m b u i n trong m c vng). Tr nhau, chng ph i

y c th ch l s chuy n d ng t m th i cho m c ch hi n th ho c c khng gian li u: v cho lo i b d d li u li u tr khng

c u phn tch. Cng ngh GIS cung c p nhi u cng c cho cc thao tc trn d Qu n l d ng l i v i nh ng d n GIS nh , c th l u cc thng tin d ng h c qu n tr c s d s

a l d d

d ng cc file (DBMS) m t

n gi n. Tuy nhin, khi kch c

nn l n h n v s l

i dng c ng nhi u ln, th cch t t nh t l s ph n m n qu n c l u tr c dng trong cu ch v t cc dnh cu tr cho ho t h i m nh cch ng h i l

gip cho vi c l u gi , t ch c v qu n l thng tin. M t DBMS ch

n gi n

C nhi u c u trc DBMS khc nhau, nh ng trong GIS c u trc quan h t ra h u hi u nh t. Trong c u trc quan h , d li u tnh chung trong cc b ng khc nhau linh ho t nn c u trc ng u + + + V Ai Hai Vng d ng h i l cc n gi n ny c d ng cc b ng. Cc tr lin k t cc b ng ny v i nhau. Do v n t nhau cng phn ngoi gi n gc bao nghi p tch GIS. nh : ph ? xa? u? nh :

c s d ng v tri n khai kh r ng ri trong cc a l, c th b t

H i p v phn tch: M t khi c m t h GIS l u gi cc thng tin

+ T t c + no?

cc v tr thch h p cho xy d ng cc to nh m i n m t u th cho r ng s i l ng qu c l m i y, giao thng s ch u nh h

u? g?

Ki u

+ N u xy d ng m t

ng nh th

GIS cung c p c kh n ng h i p vi hi n bi t: Phn + + quan T ng Nh ng h s l khch t li n tch hng trong k

n gi n "ch v nh n" v cc cng c phn tch tinh i qu n l v phn tch. Cc h GIS c k : 10 m cc t m i km khu m t xc t hng? ng? nh m i ng.

cung c p k p th i thng tin cho nh ng ng

i c nhi u cng c phn tch hi u qu , trong c hai cng c quan tr ng li n trong bn knh 60 kho ng d ng ph gi a

tr l i nh ng cu h i ny, GIS s

ng php vng

Phn tch ch ng x p: Ch ng x p l qu trnh tch h p cc l p thng tin khc nhau. Cc thao tc phn tch i h i m t ho c nhi u l p d li u ph i ch ng x p ny, hay lin k t khng gian, c th l s th m d th c v t ho c s .B n h u t Hi n th : V i nhi u thao tc trn d li u i d ng b n ho c bi u .B n nh ch p LI U li u b n k th pd v i c lin k t v t l. S li u v nh t, gi d c, thu .

a l, k t qu cu i cng

c hi n th t t nh t i thng tin

kh hi u qu trong l u gi v trao

a l. GIS cung c p nhi u cng c m i v th v h c c a ngnh b n nh D Nh ng d bi n B n B n ng qu ng n n: bao g m cc b n v d co, li u th c s ng ph , ba chi u, hi n th c th v nh ng d

m r ng tnh ngh thu t v khoa c k t h p v i cc b n bo co, hnh li u khc ( a ph ng ti n). GIS ph sau: ng qu c l ; ng ranh gi i hnh raster. n dn s /nhn kh u, ng s n, truy n thng, tr ng t i ph m. a danh v b n

CHO

no l c n thi t? Nhn chung c m t s lo i d li u b n

chnh, ranh gi i vng dn c ; sng, h ; m c bin gi i; tn ng m i: Bao g m d kinh doanh, i tiu th , d ch v th ng m i, b o hi m s c kho , b t v n t i,

li u lin quan tnh

B n ti t, s B n c CC

v d c

li u mi tr ng, s CNG

ng: Bao g m cc d tinh,

li u lin quan

n mi tr

ng, th i

mi tr

nh v

a hnh v cc ngu n ti nguyn thin nhin. li u lm n n cho cc ring. QUAN c. M c d khng c gip thi t k d NGH li u LIN

tham kh o chung: B n

th gi i v qu c gia; cc d

GIS lin quan m t thi t v i m t s h th ng thng tin khc, nh ng kh n ng thao tc v phn tch cc d li u d nh c s a l ch c cng ngh GIS l th c hi n quy t c chnh t c v cch phn lo i cc h th ng thng tin, nh ng nh ng gi i thi u i y s gip phn bi t GIS v i cc cng ngh desktop mapping, tr d li u (DBMS), v h th ng ng tc ng my tnh (computer-aided design - CAD), vi n thm (remote sensing), h qu n tr nh v ton c u (global positioning systems-GPS). ): L desktop mapping system s d ng b n u h n ch i dng. Tr ng tm c a h th ng ny l thnh l p

Desktop Mapping (thnh l p b n t ch c d li u v t b n :b n

l c s d li u. Ph n l n cc h th ng Desktop Mapping ng trn cc my tnh tr m

h n so v i GIS v kh n ng qu n l d li u, phn tch khng gian v kh n ng tu bi n. Cc h th ng Desktop mapping ho t v CAD (tr nh ng cc gip thi t k nh c tr ng c nh c m v my s bn nh PC, Macintosh, UNIX nh .

my tnh): H th ng CAD tr gip cho vi c t o ra cc b n h t ng. Tnh n ng ny i h i cc thnh ph n c a t o nn ton b c u trc. CAD yu c u m t b n c nh ng thng th s d li u ng b gi i h n a l l n. ct ph p r ng tch

thi t k xy d ng nh v c

s quy t c v vi c t p h p cc thnh ph n v cc kh n ng phn tch r t gi i h n. H th ng CAD c th trong qu n l h tr cc phn

Vi n thm v GPS (h th ng c u b m t tri

nh v ton c u): Vi n thm l ngnh khoa h c nghin my bay, cc tr m

t s d ng k thu t c m bi n nh quay camera t

thu GPS ho c cc thi t b khc. Cc thi t b c m bi n ny thu th p d li u d ng nh v cung c p cc kh n ng thao tc, phn tch v m ph ng nh ng nh ny. Do thi u cc tnh n ng phn tch v qu n l d DBMS (H qu n tr c s d qu n l t t c cc d ng d li u a l, nn khng th s d li u g i l GIS th c s . v d ng li u): H qu n tr c li u chuyn v l u tr

li u bao g m c d

a l. Nhi u h GIS s

DBMS v i m c ph ng nh GIS.

ch l u tr

li u. DBMS khng c cc cng c

phn tch v m