Chuyen e1 : Van hoc lang man va hien thc phe phan 1930-1945

e 1 :

AY MUA THU TI Xuan Dieu

1/ Cam giac chung cua bai th la buon. Buon v hang lieu ru. Buon v cai lanh len loi ay ay gi noi co n, buon v co s chia la, tan tac t hoa co, chim muong ti con ngi. Buon v co mot cai g nh la noi nh nhung ngan ng, phang phat khong gian va long ngi. Hoi ay, khi bai th ra i (rut trong tap Th th 1938) mua thu la mua buon, tuy thng la noi buon man mac co cai ve ep va cai nen th rieng cua no. Thc ra ay la mot cam hng rat t nhien va co tnh truyen thong ve mua thu cua th ca nhan loai (Nguyen Du, Nguyen Khuyen, Tan a... cung nh o Phu, Bach C D...). Bai ay mua thu ti cung nam trong truyen thong. Nhng canh thu cua th Xuan Dieu co cai mi , cai rieng cua no. Ay la chat tre trung ti mi c phat hien qua con mat Xanh non cua tac gia, la sc song cua tuoi tre va tnh yeu, la cai cam giac co n run ray cua cai toi ca nhan bieu hien niem khao khat giao cam vi i. Cam giac chung, linh hon chung ay cua bai th a c the hien cu the qua cac chi tiet, cac cau th, oan th cua tac pham. 2/ oan mot: Trong thi ca truyen thong phng ong, oanh vang lieu biec thng e noi mua xuan, tuoi tre va tnh yeu. Ngi ta danh sen tan, la ngo ong rung, cuc n hoa e dien ta mua thu. Xuan Dieu lai thay tn hieu cua mua thu trc het n i nhng hang lieu ru ben ho. Trong th Xuan Dieu, dng nh au moi cua moi so sanh lien tng la nhng co gai ep. Vay th nhng hang lieu ben ho, canh mem, la mt dai ru xuong tht tha, co the tng tng la nhng thieu n ng cui au cho nhng lan toc dai o xuong song song... La mai toc ma cung la nhng dong le (le lieu). Nhng dong le tuon ri hang noi hang cung chieu vi nhng ang toc dai. Vay la mua thu cua Xuan Dieu tuy buon ma van ep, va nhat la van tre trung. hai cau au cua oan th, nha th khai thac triet e thu phap lay am e tao nen giong ieu buon, ong thi gi ta cai dang lieu (hay nhng ang toc dai) buong xuong, ru mai xuong. Nhng nang lieu ng chu tang mot mua he rc r va i qua chang? Tin thu ti tren hang lieu, nha th nh khe reo len ay mua thu ti mua thu ti. ang sau tieng reo tham, ta hnh dung cap mat long lanh, tre trung cua nha th. Mua thu cua Xuan Dieu khong gi s tan ta, ma nh khoac bo ao mi

tuy khong rc r, nhng ma ep va that la th mong rat phu hp vi mua thu: Vi ao m phai det la vang. 3/ hai oan hai va ba, nha th chu yeu cam nhan mua thu bang xuc giac: sng lanh, gio lanh. Co le cai lanh khong ch en vi nha th bang xuc giac. Ong em en them cho canh thu cai run ray cua tam hon mnh na chang? Mot tam hon rat nhay cam vi than phan cua hoa tan, la rung, nhng nhanh cay gay guoc tr trui... Chung ang ret run len trc gio thu! Lai mot thanh cong na trong thu phap lay am nhng luong run ray rung rinh la. Cai ret cang de cam thay ni trong vang, nhat la canh trong vang nhng ben o. Ben o la ni long gio. Ben o lai la ni tu hoi ong vui. Thu ve, gio lanh, ngi ta cung ngai qua lai ben song. Xuan Dieu a dien ta cai lanh bang mot cau th ac sac a nghe ret mt luon trong gio. Mot ch luon khien cai ret nh c vat chat hoa hn, co s tiep xuc da tht cu the hn. 4/ oan bon Nguyen Du noi Ngi buon canh co vui au bao gi. ay ngi cung buon ma canh cung buon. Buon nhat la s trong vang va canh chia la. Ca bai th gi y nay, nhng en oan cuoi nha th mi noi trc tiep nh muon a ra mot ket luan chang: May van tng khong chim bay i Khi tri u uat han chia li Tuy nhien cam giac ve mua thu, tam s ve mua thu la mot cai g mong lung, lam sao co the ket luan thanh mot y nao ro ret. Vay th tot nhat la noi lng l: t nhieu thieu n buon khong noi Ta ca nhn xa, ngh ngi g? Li ket luan nam trong long nhng thieu n ng ta ca bang khuang. Net mat cac co th buon va cap mat cac co th nhn ra xa, ngha la khong nhn mot cai g cu the chac han la ang nhn vao ben trong long mnh e lang nghe nhng cam giac buon nh mong lung khi mua thu ti. Li ket luan khong noi g ro ret nhng lai gi m rat nhieu cam ngh cho ngi oc. Trong tap Trng ca, Xuan Dieu tng viet: Tri muon lanh nen ngi ta can nhau hn. Va ngi nao ch co mot than th can mot ngi khac (...) Thu, ngi ta v lanh sap en ma rat can oi, cho nen khong gian ay nhng li nh nhung, nhng hon co n thao ra nhng tieng th dai e goi nhau. o phai chang cung la tam trang cua tac gia ay mua thu ti va cua nhng thieu n trong bai th nay chang?

e 2 :

TRANG GIANG cua Huy Can

Trc Cach mang thang Tam, Huy Can viet nhieu ve thien nhien, vu tru ay la mot hon th buon, noi buon cua mot con ngi gan bo vi at nc, que hng, nhng co n bat lc, thng tm en nhng canh menh mong bat ngat, hoang vang luc chieu ta va em oi lap no vi nhng s vat gi len hnh anh nhng than phan nho nhoi, toi nghiep, b v trong tan ta va chia la. Bai th Trang giang la mot trng hp tieu bieu cho nhng ac iem phong cach noi tren. 1/ Trang giang ngha la song dai. Nhng hai ch nom na song dai khong co c sac thai tru tng va co xa cua hai am Han Viet trang giang. Vi hai am Han Viet, con song trong th t nhien tr thanh dai hn, trong tam tng ngi oc, rong hn, xa hn, vnh vien hn trong tam tng ngi oc. Mot con song dng nh cua mot thu xa xa nao a tng chay qua hang nghn nam lch s, hang nghn nam van hoa va in bong trong hang nghn ang co thi. Cai cam giac Trang giang ay lai c to am them bi li th e la Bang khuang tri rong nh song dai (Nh h La thieng) 2/ Kho mot: hai cau au, canh vat thc ra t no khong co g ang buon. Nhng long a buon th t nhien van thay buon. ay la cai buon t trong long lan toa ra theo nhng gn song nho nhap nho iep iep vi nhau tren mat nc mong menh. Cung noi buon ay, tac gia tha troi theo con thuyen xuoi mai lang le e lai sau mnh nhng re nc song song. hai cau sau, noi buon a tm c cach the hien sau sac hn trong noi buon cua canh: ay la s chia la cua thuyen ve nc lai va nhat la canh ngo cua mot canh cui la rng khong biet troi ve au gia bao dong xuoi ngc. Th tng tng: mot canh cui kho gay guoc chm noi gia bat ngat trang giang... Buon biet may! 3/ Kho hai: Bc tranh ve them at them ngi. Cai buon ay gi len cai tieng xao xac ch chieu a van t mot lang xa ni mot con cat heo hut nao vang lai. Co thoang hi tieng cua con ngi ay, nhng m ho va ch gi them khong kh tan ta, vang ve, chia la. Hai cau cuoi cua kho th ot ngot ay cao va m rong khong gian cua canh th them e cang lam cho cai ben song vang kia tr thanh co lieu hn: Nang xuong, tri len sau chot vot. Song dai, tri rong, ben co lieu 4/ Kho ba: bang hai lan phu nh: Canh menh mong buon vang cang c nhan manh hn

Menh mong khong mot chuyen o ngang Khong cau gi chut niem than mat... Khong co mot con o, khong co mot cay cau, ngha la hoan toan khong bong ngi hay mot cai g gi en tnh ngi, long ngi muon qua lai gap g nhau ni song nc. Ch co nhng canh beo ang troi dat ve au: lai them mot hnh anh cua co n, cua tan tac, chia la. 5/ Kho bon: Ch co mot canh chim xuat hien tren canh th. Xa nay th ca noi ve canh hoang hon thng van to iem them mot canh chim tren nen tri: Chim hom thoi thop ve rng (Nguyen Du) Ngan mai gio cuon chim bay moi. (Ba Huyen Thanh Quan) Chim moi ve rng tm chon tru (Ho Ch Minh) Bai th Huy Can cung co mot canh chim chieu nhng ung la mot canh chim chieu trong th mi, nen no nho nhoi hn, co n hn. No ch la mot canh chim nho (chim nghieng canh nho) tren mot nen tri lp lp may cao un nui bac. Va canh chim nho ang sa xuong pha chan tri xa nh mot tia nang chieu rt xuong. Ngi ta van noi en y v co ien cua bai th. No the hien hnh anh nha th mot mnh trc vu tru e cam nhan cai vnh vien, cai vo cung cua khong gian, thi gian oi vi kiep ngi. Y v co ien ay lai c to am them bang mot t th ng. Long que dn dn vi con nc Khong khoi hoang hon cung nh nha Tac gia Trang giang tuy noi khong khoi hoang hon nhng chnh la a bang cach ay a them khoi hoang hon Thoi Hieu vao trong bai th cua mnh e lam giau them cai buon va noi nh cua ngi l th trc canh trang giang. 6/ Moi ngi Viet Nam oc Trang giang eu lien tng en mot canh song nc nao mnh a i qua. Co mot cai g rat quen thuoc hnh anh mot canh cui kho hay nhng canh beo chm noi tren song nc menh mong, hnh anh nhng con cat, lang mac ven song, canh ch chieu xao xac, mot canh chim chieu.

Mot nha cach mang hoat ong b mat thi Phap thuoc moi lan qua song Hong lai nh en bai Trang giang. Tnh yeu at nc que hng la noi dung cam ong nhat cua bai th. Con cai toi Th mi th tat nhien la phai buon. Th Huy Can lai cang buon. Buon th canh khong the vui. Huong chi lai gap canh buon. Nhng trong noi co n cua nha th, ta cam thay mot niem khat khao c gan gui,hoa hp, cam thong gia ngi vi ngi trong tnh at nc , tnh nhan loai niem khat khao co mot chuyen o ngang hay mot chiec cau than mat noi lien hai b song nc Trang giang.

e 3 :

AY THON V DA Han Mac T

Can c vao ban than van ban th, ta thay noi len hang au la hnh anh Hue ep va th. Bai th gom 3 kho, 12 cau that ngon. Moi kho th dng nh c danh e noi ve mot phng dien cua Hue. 1/ Sao anh khong ve chi thon V? Cau hoi lam song day ky niem ve thon V, noi rong hn ve x Hue, trong tam hon am tham va th mong cua Han Mac T. Canh buoi sm ni thon V: Nang mi len, chieu sang, lap loang nhng hang cau. V Da co nhng hang cau thang tap than cao vt len tren cac mai nha va nhng tan cay. Nhng tau cao con bong loang sng em nh hut lay anh sang luc ban mai. Vn ai mt qua xanh nh ngoc la cau th khong co g ac sac tan ky lam ve mat sang tao hnh anh va t ng, nhng cang ngh cang thay ta nhng vn cay ti tot, xum xue cua V Da cung ch co the noi nh the ma thoi. Moi ngoi nha V Da, noi chung Hue, c goi la nhng nha vn. Vn boc quanh nha, gan vi ngoi nha xinh xinh thng la nha tret, thanh mot cau truc tham m chat che. Xuan Dieu goi moi cau truc ay la mot bai th t tuyet. V the vn c cham soc chu ao Nhng cay canh va cay an qua eu xanh tot mn mn va sach se, dng nh c cat ta, lau chui, mai giua thanh nhng canh vang la ngoc. S v von ay c nang len theo hng cach ieu hoa. Khuynh hng cach ieu hoa c ay len cao hn na cau th t: La truc che ngang mat ch ien. a goi la cach ieu hoa th khong nen hieu theo ngha ta thc, tuy rang cach ieu hoa cung xuat phat t s thc: thap thoang ang sau nhng hang rao xinh xan, nhng khom truc, co bong ai o kn ao, du dang, phuc hau. 2/ Trong kho th th hai, dong ky niem van tiep tuc. Nh Hue khong the khong nh dong song Hng.

Dong song Hng, gio va may. Con thuyen ai o au di anh trang ni ben vang... Bon cau th nh dien ta cai nhp ieu nhe nhang, cham rai cua Hue. Gio theo loi gio may ng may Dong nc buon thiu, hoa bap lay Cai tinh te ay ta lan gio thoi rat nhe, khong u cho may bay, khong u cho nc gn, nhng gio van run len nhe nhe cho hoa bap lay. Tat nhien ay phai la canh song Hng chay qua V Da lng l troi ve pha ca Thuan. ung la nhp ieu cua Hue roi. Hai cau tiep theo ay trang. Canh trong ky niem nen canh cung chuyen theo logich cua ky niem. Canh song Hng khong g th mong hn la di anh trang Han Mac T cung khong me g hn la me trang. Trang tr thanh nhan vat co tnh huyen thoai trong nhieu bai th cua ong. Anh trang huyen ao tran ay vu tru, tao nen mot khong kh h ao, nh la trong mong: Thuyen ai au ben song trang gio Co ch trang ve kp toi nay? Phai trong mong th song mi co the la song trang va thuyen mi co the ch trang ve nh mot du khach tren song Hng... Hnh anh thuyen ch trang khong g mi, nhng song trang th co le la cua Han Mac T. 3/ Kho th ba: Ngi xa ni thon V. Nh canh khong the khong nh ngi. Ngi phu hp vi canh Hue khong g hn la nhng co gai Hue. Ai lam th ve Hue ma chang nh en nhng co gai nay (Hue ep va th cua Nam Tran. Dng dng cua To Hu...) Nhng kho th dng nh m au bang mot li thot ra trc mot hnh anh ai o tuy m ao nhng co thc: M khach ng xa khach ng xa Ao em trang qua nhn khong ra M ao v khach ng xa va nhn khong ra nhng co thc v ao em trang qua. Hnh anh biet bao than thiet nhng cung rat oi xa vi. Xa, khong ch la khoang cach khong gian ma con la khoang cach cua thi gian, va moi tnh cung xa vi v von xa a gan bo, a ha hen g au. V the ma ai biet tnh ai co am a? Ai la anh hay la em? Co le la ca hai. Gia hai ngi (Han Mac T va co gai ma nha th a tng tham yeu trom nh) la sng khoi cua khong gian, cua thi gian, cua moi tnh cha co li c hen, lam sao biet c co am a hay khong? Li th c bang khuang h thc va gi mot noi buon xot xa.

Nhng kho th khong ch minh hoa cho moi tnh cu the gia nha th va ngi ban gai. at trong dong ky niem ve Hue, ta thay hien len trong sng khoi cua at kinh o hnh anh rat ac trng cua cac co gai Hue. Nhng co gai Hue thng e le qua, kn ao qua nen xa vi, h ao qua. Nhng co gai ay khi yeu, lieu tnh yeu co am a chang? ay khong phai la s anh gia hay trach moc ai. Tnh yeu cang thiet tha, cang hay at ra nhng nghi van nh vay. Tnh trong th bao gi cung la tnh rieng. Nhng tnh rieng ch co y ngha khi noi c tnh cua moi ngi. Phep bien chng cua tnh cam nghe s la nh vay. oi vi s tiep nhan cua ngi oc, noi len trc het trong kho th nay, cung nh trong toan bo bai th van la hnh anh th mong va ang yeu cua canh va ngi x Hue.

e 4 :

TONG BIET HANH cua Tham Tam

Trong phong trao Th mi cua nhng nha th sang tac khong nhieu nhng an tng e lai rat sau am. Tham Tam la mot trng hp nh vay. Net rieng trong th ong la giong ieu tram hung va ran roi, noi len noi day dt ve the s va con ngi. 1/ Tong biet hanh la mot bai th hay. e tai Tong biet la mot e tai quen thuoc trong kho tang th ca Viet Nam va th ca the gii. Tham Tam a chon e tai nay va viet theo the hanh, mot the th co phong co trc th ng luat, viet kha t do, phong khoang. Ngoai Tong biet hanh, ong con viet mot so bai th khac theo the th nay nh Can trng hanh, Vong nhan hanh, Tam biet hanh. e tai khong mi, the th co, nhng tac gia lai a c vao o cai khong kh cua thi ai mnh ang song, cai hoai bao cua con ngi ng thi nen a tao ra net oc ao cua bai th. Bai th dien ta tam trang va suy t cua ngi tien sau khi tien ngi i (ly khach) ra i tm ch ln. Ngi tien va ngi i la hai ngi ban cung ch hng, om ap ch tung hoanh, khong muon song tam thng. Ta trong bai th nay la ngi tien; ly khach, ngi la ngi ra i. 2/ oan au bai th (a ngi... me gia cung ng mong) mieu ta noi long ngi a tien va s quyet ch ra i cua ngi i. Bon cau m au cho thay noi long xao xuyen thang thot cua ngi tien khi tong biet ngi ra i. ay co noi xuc ong phap phong, co noi buon ba lo au (Sao co tieng song trong long. Sao ay hoang hon trong mat trong). Tai sao ngi a tien lai co tam trang ay? Bi le ngi a tien hieu rang mnh ang tien mot ngi quyet ch ra i ma khong the khuyen can, khong the nu keo. Ngi ra i quyet hien than cho ch ln, quyet khong tr ve vi hai bay tay khong. Cho nen khong bao gi noi tr lai, ba nam me gia cung ng mong. Cuoc tong

biet co the thanh ra cuoc vnh biet. Con ng nho t ngi i, ay kho khan trac tr cuon hut ngi i roi, ng mong chi ngay gap lai. Cho nen du la cung ch hng, du khong phan oi viec ra i, ma ngi tien van khong khoi thang thot, tai te keu len Ly khach! ly khach! Con ng nho. Ngi tien goi theo ngi ra i nh muon nu keo lai cai hnh bong dang khuat dan tren con ng nho. 3/ oan hai cung la oan cuoi bai th (Ta biet ngi buon... nh hi ru say)... Sau khi ngi i a i roi, ngi tien nh lai ngi ra i va noi long ngi ra i hien len trong s nh lai o. Neu nh oan trc ngi ra i c mieu ta co ve nhat quyet (Mot gia gia nh, mot dng dng) th oan nay tac gia mieu ta ngi ra i cung ay day dt: Ta biet ngi buon chieu hom trc lai biet ngi buon sang hom nay na, ch khong phai nh cai ve dng dng luc ra i. Ta biet ngi buon chieu hom trc v mot ch, roi hai ch khoc het nc mat khuyen not em trai dong le sot. Co g lam duyen c eu c a ra khuyen not, khuyen het. Dong le sot la nhng giot nc mat cuoi cung. Het ch nay en ch kia, het giot nc mat nay en giot nc mat khac a chay en can kiet e khuyen em lai. Trc mot tnh cam nh the ta hieu ngi buon lam. o chnh la mot noi cam thong. Ta biet ngi buon sang hom nay khi em nho ngay th oi mat biec, goi tron thng tiec trong chiec khan tay a tang... Nh the, het chieu hom trc en sang hom sau, het ch roi en em, tat ca nhng g yeu thng ruot ra mau mu eu muon gi lai ngi ra i . Nhng ngi ra i van dt ao ra i. Dong le sot cua ch, oi mat biec cua em, roi me gia nang nga canh dau cung khong the ngan can c, nu keo c s quyet ch ra i cua ngi i. Khi ngi i a i roi, ngi tien van nh cha dam tin: Ngi i ? nh, ngi i thc! Ngi i ? vi mot dau cham hoi nh ng ngang: ngi i that roi sao? Hai tieng nh xen vao ay nh mot s bang hoang en ngan ng. The la ngi i thc roi! Ngi tien biet ngi ra i a i thc roi, i thc vi mot s gang gng, s dan long en au n: Me tha coi nh chiec la bay Ch tha coi nh la hat bui Em tha coi nh hi ru say Tha coi nh lap lai ba lan vi ba ngi than yeu nhat: mot s la chon au n, mot s dt ao nang tru long, ch nao au phai co lam ra ve dng dng nh tren kia.

4/ Tong biet hanh la mot bai th tong biet; co ke ngi i. Ngi , long xao xuyen tai te; ngi i cung au n tru long. Nhng du sao ngi i cung quyet ch len ng, e thc hien ch ln cua mnh, ch nhat nh khong am mnh trong s ngot ngat, tu tung. Cai quyet ch tong biet ay lam cho bai th that giau chat lang man va ay hao kh. Trong Thi nhan Viet Nam nha phe bnh Hoai Thanh that tinh te khi cho rang: Trong bai Tong biet hanh thay song lai cai khong kh rieng cua nhieu bai th co. ieu th gap. Li th gat. Cau th ran roi, gan guoc, khong mem mai, uyen chuyen nh phan nhieu th bay gi. Nhng van m chut bang khuang kho hieu cua thi ai. Bai th kho hieu v t ng trong th ham suc, don nen, nhieu cho tnh lc; gia cac dong th co nhieu khoang trong tao thanh mot ve ep b an va co knh rat hiem thay trong th ca hien ai.

e 5 :

Phan tch bc tranh pho huyen ngheo trong truyen ngan Hai a tre Thach Lam

Hai a tre tuy cha phai la truyen ngan hay nhat nhng lai kha tieu bieu cho phong cach nghe thuat cua Thach Lam: bnh d, nhe nhang ma tinh te, tham thuy. Truyen dng nh chang co g: hau nh khong co cot truyen, chang co xung ot gay can, chang co g ac biet ca. Hai a tre ch la mot mang i thng bnh lang cua mot pho huyen ngheo t luc chieu xuong cho ti em khuya, vi hng v mau sac, am thanh quen thuoc: tieng trong thu khong cat tren mot chiec choi nho, mot rang chieu pha chan tri, mot mui v am am cua at, tieng cho sua, tieng ech nhai, tieng muoi vo ve... nhng am thanh cua may ngi be nho, tha tht, mot quan nc che ti, mot ganh hang ph, mot canh van ch chieu vi vo nhan, vo th, rac ri va nhng a tre con nha ngheo ang cui lom khom tm toi, nhat nhanh, mot oan tau em lt qua... va noi buon m ho vi nhng khao khat en toi nghiep cua Hai a tre Chuyen hau nh ch co the. Nhng nhng hnh anh tam thng ay, qua tam long nhan hau, qua ngoi but tinh te, giau chat th cua Thach Lam lai nh co linh hon, lung linh muon mau sac, co kha nang lam xao ong en cho tham kn va nhay cam nhat cua the gii xuc cam, co kha nang anh thc va khi gi biet bao tnh cam xot thng, day dt, du dang, nhan ai. o la truyen cua Hai a tre nhng cung la truyen cua ca mot pho huyen ngheo vi nhng con ngi be nho tha tht, toi nghiep ang am tham i vao em toi.

t co tac pham nao hnh anh em toi lai c mieu ta am ac, tr i tr lai... nh mot am anh khong dt nh trong truyen Hai a tre cua Thach Lam: tac pham m au bang nhng dau hieu cua mot ngay tan va ket thuc bang mot em tch mch ay bong toi, trong o, mau en, bong toi bao trum va ng tr tat ca: ng pho va cac ngo con dan dan cha ay bong toi, toi het ca, con ng tham tham ra song, con ng qua ch ve nha, cac ngo vao lang lai sam en hn na. Mot tieng trong cam canh huyen anh tung len mot tieng ngan, kho khan, khong vang ong ra xa, roi cung chm ngay vao bong toi... Ca oan tau t Ha Noi mang anh sang lt qua trong phut choc roi cung i vao em toi... Trong cai phong cua mot khung canh bong toi day ac nay, la nhng manh i cua nhng con ngi song trong tam toi. Ho la nhng con ngi bnh thng, ch xuat hien thoang qua, hau nh ch nh mot cai bong, t hnh anh me con ch T vi hang nc toi tan en mot gia nh nha xam song le la tren mat at, cho en ca nhng con ngi khong ten: mot vai ngi ban hang ve muon, nhng a tre con nha ngheo cui lom khom nhat nhanh, tm toi... ... Tat ca ho khong c Thach Lam mieu ta chi tiet: nguon goc, xuat than, so phan... nhng co le nh the ma so phan ho hien len cang them be nho, toi nghiep, ai cung song mot cach am tham, nhan nhuc, lam lu. Van Thach Lam la nh the : nhe ve ta , thien ve gi va bieu hien i song ben trong: song trong lang le, tam toi nhng gia ho khong the thieu vang tnh ngi. Qua nhng li trao oi va nhng c ch than mat gia ho ta nhan ra c moi quan tam, gan bo. Va tat ca ho dng nh eu hien lanh, nhan hau qua ngon but nhan hau cua Thach Lam. Nhng gia bay nhieu con ngi, nha van ch i sau vao the gii tam hon cua hai a tre: Lien va An. Chung cha phai la loai cung inh nhat cua xa hoi nhng la tieu bieu cho nhng con nha lanh, ang ri vao canh ngheo oi, be tac v sa sut, that nghiep. Khong phai ngau nhien tac gia lay Hai a tre e at ten cho truyen ngan cua mnh. Hnh anh tam toi cua pho huyen va nhng con ngi tam toi khong kem, song ay hien len qua cai nhn va tam trang cua ch em Lien, ac biet la cua Lien. M au tac pham ta bat gap hnh anh Lien ngoi yen lang ben may qua thuoc sn en oi mat ch bong toi ngap ay dan va cai buon cua buoi chieu que tham vao tam hon ngay th cua ch va ch thay buon man mac trc cai gi khac cua ngay tan. Thach Lam khong mieu ta t m i song vat chat cua ho, nha van chu yeu i sau the hien the gii tinh than cua Lien vi noi buon man mac, m ho cua mot co be khong con hoan toan tre con, nhng cung cha phai la ngi ln. Tac gia goi ch la v qua Lien la mot ngi ch biet quan tam san soc em bang tnh cam tru men, du dang, biet am ang tao tan thay me nhng tam hon Lien th van con la tam hon tre dai vi nhng khao khat hon nhien, th ngay, bnh d. ay, nha van a nhap vao vai cua hai a tre, thau hieu, cam thong, cha se va dien ta cai the gii tam hon trong sang cua ch em Lien: hnh anh bong toi va bc tranh pho huyen ma ta a noi tren kia c cam nhan chu yeu t noi

niem khao khat cua hai a tre. Tam hon tre von a quan sat, s bong toi va khat khao anh sang. Bc tranh pho huyen hien ra chnh la qua tam trang nay: Hai ch em gng nhe (tren chiec chong sap gay) ngoi yen nhn ra pho... Lien trong thay may a tre con nha ngheo ven ch cui lom khom tren mat at i lai tm toi nhng chnh ch cung khong co tien e ma cho chung no.... Tri nha nhem toi, bay gi ch em Lien mi thay thang cu be xach ieu om va khieng cai ghe tren lng trong ngo i ra... Hai ch em Lien ng sng nhn theo ba cu Thi i lan vao bong toi... Hai ch em anh ngoi yen tren chong a mat theo doi nhng ngi ve muon t t i trong em... T khi nha Lien don ve ay... em nao Lien va em cung phai ngoi tren chiec chong tre di goc cay bang vi cai toi cua quang canh pho xung quanh... em toi oi vi Lien quen lam, ch khong s no na. Khong s no na ngha la a tng s. Ch mat t khong s no na ma gi ra bao lien tng. Han la Lien a tng s cai bong toi day ac a tng bao vay nhng ngay au mi don ve ay. Con bay gi Lien a quen lam. Song mai trong bong toi roi cung thanh quen, cung nh kho mai ngi ta cung quen dan vi noi kho. Co mot cai g toi nghiep, cam chu qua hai t quen lam ma nha van dung ay. Nhng ngoi but va tam hon cua Thach Lam khong ch dng ay. Cam chu nhng cung khong hoan toan cam chu, nha van a i sau vao cai noi them khat anh sanh trong cho sau nhat cua nhng tam hon tre dai. Ong doi theo Lien va An ngc mat len nhn vom tri van ngoi sao lap lanh e tm song Ngan ha va con vt theo sau ong than nong nh tre th van khao khat nhng ieu k dieu trong truyen co tch, nhng vu tru tham tham bao la oi vi tam hon hai a tre nh ay b mat, lai qua xa la lam moi tr ngh, nen ch mot lat, hai em lai cui nhn ve mat at, va quang sang than mat xung quanh ngon en lay ong cua ch T... Nha van cham chu theo doi t c ch, anh mat cua chung va ghi nhan lai the thoi. Nhng ch can the, cung u lam nao long ngi oc. Song mai trong bong toi, quen lam vi bong toi, nhng cang nh the, chung cang khat khao hng ve anh sang, chung theo doi, tm kiem, ch mong anh sang en t moi pha: t ngan sao lap lanh tren tri, em tng hot sang lot qua phen na, chung m tng ti anh sang cua qua kh, cua nhng k niem ve Ha Noi xa xam, Ha Noi sang rc, vui ve va huyen nao a lui xa tt tap; chung mai me on ch oan tau t Ha Noi ve vi cac toa en sang trng; chung con nhn theo ca cai cham nho cua chiec en xanh treo tren toa sau cung xa xa mai... o la the gii cua ao c, du ch la mot ao c nho nhoi, du ch nh la mot ao anh. Khong tham m mot tam long nhan ai sau xa, khong hieu long con tre, khong co mot tam hon nhay cam giau chat th th khong the dien ta tinh te en the noi them khat anh sang cua nhng con ngi song trong bong toi. oc Hai a tre, ta co cam giac nh nha van chang h cau sang tao g. Moi chi tiet gian d nh i song thc. Cuoc song c hien len trang viet nh no von nh vay. Nhng sc manh cua ngoi but Thach Lam la ay. T nhng chuyen i thng von phang lang, te nhat va n ieu, nha van a phat hien ra mot i song ang van ong, co be sau, trong o anh sang ton tai ben canh bong toi, cai ep e nam ngay trong cai bnh thng, cai khao khat c m trong cai nhan nhuc cam

chu, cai xon xao bien ong trong cai bnh lang hang ngay, cai tam toi trc mat va nhng k niem sang ti... Net oc ao trong but phap Thach Lam la cho: nha van a s dung nghe thuat tng phan mot cach hau nh t nhien, khong chut to ve, cng ieu, va nh the, bc tranh pho huyen tr nen phong phu, chan that, gi cam. oc Hai a tre ta b am anh day dt khong thoi trc em toi bao trum pho huyen va xot xa thng cam trc cuoc i hiu quanh cam chu cua nhng con ngi song ni ay. Nhng Hai a tre cung thu hut ta bi cai hng v man mac cua ong que vao mot chieu mua ha em nh ru va mot em mua ha em nh nhung va thoang qua gio mat... No lam song lai ca mot thi qua vang, no anh thc tnh cam que hng am a, va lam giau tam hon ta bi nhng tnh cam em mat va sau kn.

e 6 :

Phan tch tam trang ch em Lien em em co thc e c nhn chuyen tau i qua pho huyen (Hai a tre Thach Lam)

Hai a tre la mot trong nhng truyen ngan thng c nhac ti nhieu nhat cua Thach Lam. Hnh anh chuyen tau em chay qua mot pho huyen ngheo thi trc a c Thach Lam mieu ta rat kheo leo, a noi len thanh mot hnh anh ay y ngha, boc lo chu e cua tac pham. Trc het, boi canh cho chuyen tau em xuat hien la cuoc song buon te, n ieu, ang thng ni pho huyen. Thach Lam a chon c thi iem e lam noi bat nhng tnh chat ay. Truyen bat au t tieng trong thu khong doi xuong pho huyen, tng tieng, tng tieng moi mon, gia luc tren bau tri, anh ngay ang dan nhng cho cho bong hoang hon, phng tay o rc len nh la bao hieu mot ngay ang tat. em toi se em ti cho pho huyen nhng g? Ch co bong toi, s im lang, ma tieng ech nhai ngoai ong, tieng muoi keu trong nha, lai khien cho no cang tr nen vang lang, hoang vu, buon ba hn. The ra, gia the ky hai mi, the ky cua nhng o th ay ap anh sang, van co nhng mien at, nhieu mien at, song trong s tam toi cua cuoc song hang tram, hang ngan nam ve trc nh vay ay. Phien ch chieu a van, nhng on ao tap nap cua buoi ch a tan i, e lai pho huyen vi thc chat cua no: cai ngheo nan, cai tieu ieu x xac. Nhng a tre con lom khom tm kiem tren cai nen ch x xac ay, gia nhng rac ri ma phien ch bo lai, mong tm c chut g cho cuoc song. That la mot chi tiet ay y ngha va rat gi cam ve cai ngheo. Roi em xuong. Cuoc song co xon xao ong ay c chut nao chang? Qua cung co xon xao mot chut ay, nhng khong v the ma ve ngheo, ve buon cua cuoc song lai bt i. Bat au la ngoi hang nc cua con ch T, vi chiec vong con, vai ba cai bat, mot ieu hut thuoc lao... bay ra roi lai thu vao v vang khach. Tiep

en la ganh ph co ngon la bap bung cua bac Sieu, cung vang khach v o la th qua xa x (ph ma tr thanh xa x pham, that la mot nhan xet hom hnh va ay xot xa cua Thach Lam!). Chnh gia canh tieu ieu nh vay cua pho huyen, Thach Lam a mieu ta tam trang khac khoai ch i chuyen tau cua hai ch em co be Lien. o la hai a tre a tng co nhng ngay song mot ni khong en noi ngheo kho va toi tam nh the. Vi chung, nhat la vi be Lien, ni ay Ha Noi luon ong lai nh mot ky niem xa xoi va m ho nhng bao gi cung em em, ep e va rc r anh sang. Con gi ay, ni pho huyen, cuoc song cua chung thieu han anh sang va niem vui. Ngay nao cung giong het ngay nao, chung ch ban cho ngi ta nhng mon hang nho nhoi khong he thay oi: mot bao diem, mot cuon ch, may banh xa phong... Chieu chieu, trong bong chap choang cua hoang hon va trong tieng muoi vo ve, hai ch em cam cui kiem em so tien be nho ban c trong ngay. Chi tiet ve chiec chong tre cu, sap gay c Thach Lam a vao ay that la ay y ngha: cuoc song cua hai a tre mi ln len sao ma a sm gia nua tan ta! Ca chi tiet ba lao hi ien en mua ru uong, cung gi len bao noi buon. Cai the gii ma cac em Lien va An tiep can ngay nay qua ngay khac ch co the. ay la niem vui, biet lay g ma hy vong? May man thay, hai a tre a tm c chut niem vui e mong i. Moi em chuyen tau t Ha Noi se i qua pho huyen trong may phut. Moi em, hai a tre lai ch i chuyen tau. Han cac em a ch i no qua suot mot ngay buon te cua mnh. Nhng noi i ch bat au khac khoai t khi bong chieu o xuong. Roi trong em toi, nhng ngon en thap len ang kia, bong hai me con ch T tren ng, ngon la bap bung cua ganh ph bac Sieu, tieng hat cua v chong bac xam mu... Vi cac em, o la nhng cai moc iem bc i cua thi gian ang cho cac em xch gan lai vi chuyen tau. Moi em, ch co mot chuyen tau i qua pho huyen. Cac em khong the bo l no. Bi the, a buon nguru ca mat, An va Lien van co chong lai cn buon ngu. Cho en khi, v ch i qua lau trong cai khong kh buon te cua pho huyen, be An khong the thc c na. Em goi au len tay ch, mi mat sap sa ri xuong, con dan vi: - Tau en ch anh thc em day nhe! That la mot canh ch i thiet tha nh moi s ch i thiet tha tren i!. Tren pho huyen ay, gia tam trang ch i ay cua hai a tre, chuyen tau em c Thach Lam mieu ta t m va trang trong lam sao! Chuyen tau c bao trc t xa, vi hnh anh hai ba ngi cam en long lung lay cac bong dai, ve xon xao cua nhng ngi ch tau, roi ngon la xanh biec sat mat at nh ma tri. Roi tieng coi xe la au vang lai trong em khuya keo dai ra theo ngon gio xa xoi. Chuyen tau a en cung vi tieng coi a rt len. oan tau vut qua trc mat. Be An a thc day va tam hon ca hai a tre eu b cuon hut bi chuyen tau. Cac toa en eu sang trng... nhng toa hang tren sang trong, lo nho ngi, ong va ken lap lanh, va cac ca knh sang. oan tau a i qua nhng tam hon ch em Lien th van gi hut theo no mai, nhn no e lai trong em toi nhng om than o bay tung tren ng sat... cai cham nho cua chiec en xanh... xa xa mai roi i khuat sau rang tre. Gi ay, s tng phan gia hnh anh oan tau vi cuoc song ni pho huyen cang

tr nen ro ret trong tam tr cua a tre: em toi van bao boc xung quanh, ong ruong menh mang va yen lang. oc xong truyen HAI A TRE, ngi oc khong the khong ngam ngh ve y ngha sau xa cua hnh anh chuyen tau em ma Thach Lam a co tnh mieu ta no e lam noi len that ro cuoc song buon te ang thng cua hai ch em Lien? Vi cac em, chuyen tau ay la tat ca niem vui va hi vong. o la Ha Noi trong qua kh em em xa xoi. o la niem vui duy nhat e giai toa cho tam tr sau mot ngay met moi, n ieu va buon chan. o la am thanh, anh sang, ve lap lanh, cua mot cuoc i ma cac em hi vong, mot cuoc i khac, hoan toan khong giong vi cuoc i ngheo nan va te nhat ni ay. Co le, qua truyen ngan nay, Thach Lam a muon noi vi chung ta: co nhng cuoc i mi ang thng sao, co nhng c m be nho, toi nghiep nhng chan thanh tha thiet va cam ong lam sao! Nhng dau sao, s ch i cua cac em cung cho chung ta mot bai hoc: trong cuoc i, phai biet vt len cai te nhat, cai vo v hang ngay e ma hi vong, v con co hi vong, dau cho hi vong rat nho be, th mi co the con goi la song. HAI A TRE khong thuoc loai truyen hap dan ngi oc v s ly ky hay gay can cua cot truyen. Sc manh va sc song cua no nam trong van e ma no at ra va ca trong thai o cua Thach Lam oi vi cuoc song: mot thai o ap iu ay long nhan ai. Chnh thai o ay cung anh hng en cach viet cua Thach Lam: t m va tran trong. Truyen tuy hi buon nhng no giup cho con ngi them yeu thng con ngi.

e 7:

Phan tch tan bi kch cua ngi tr thc ngheo trong xa hoi cu qua nhan vat Ho trong truyen ngan i tha cua Nam Cao.

Thi ky van hoc 1930-1945, khong ai vt c Nam Cao trong viec mo ta tan bi kch cua ngi tr thc, nhat la ngi tr thc ngheo trong xa hoi cu. Ch xet rieng mot truyen ngan i tha (in lan au tien vao cuoi nam 1943), ta cung co the nhan ra tan bi kch ay vi bao nghch canh, be tac, xot xa. Ho, nhan vat chnh cua i tha, la mot nha van co tai va ay tam huyet. Ngi oc co the nhan ra Ho nhieu net t truyen cua chnh Nam Cao. Ho a tng viet c nhng tac pham co gia tr, c ban be cung gii viet van va ngi oc yeu men, co vu. Nhng, khong muon dng lai bat ky chang nao cua thanh cong, khong bao gi man nguyen vi nhng g a c viet ra. Ho luon luon khao khat vn ti cai tan thien, tan m cua nghe thuat. Ho them khat ngh en mot tac pham no se lam m het cac tac pham cung ra mot thi. Ho doc long phung s nghe thuat. Vi Ho, nghe thuat la tat ca,la tren het, niem am me nghe thuat cao nhat, loai tr het moi am me khac. Cong viec hang ngay cua Ho ch con co hai th: oc va viet, khong viet th oc, khong oc th viet;

oc e cang hoan thien them cay but cua mnh, oc e thng thc cai ep chan chnh, cai ep cao thng cua van chng nghe thuat; viet e sang tao, e the hien nhng khat vong ep e cua mnh ve van chng the s. oc va viet, Ho quen tat ca cuoc i nho nhen, quen tat ca nhng kho khan, ngheo tung cua mot nha van ngheo. Trong cach nhn cua Ho, ca cai ngheo tung ay cung la mot net ep, cai ep cua mot nha van, mot con ngi quen mnh v van chng, nghe thuat. Ho (va ca Nam Cao na) co la mot nha van nghe thuat v nghe thuat khong? Khong. Bi vi Ho, nghe van that la mot nghe cao ep trong i, la mot nghe co y ngha phuc vu con ngi, phung s nhan loai mc o cao. No lam cho con ngi tr nen phong phu hn, cao thng hn, nhan ai va o lng hn, gan gui nhau hn. Ho t oi hoi cao va khong bao gi t bang long ve mnh, v cai ep, s tuyet oi cua nghe thuat, ong thi cung v mot y thc trach nhiem cao oi vi ngi oc, oi vi nhan loai ma Ho phung s. oi vi Ho, a ra cho ngi oc mot tac pham m nhat, nong can, hn na, lai viet cau tha, la mot viec lam thieu lng tam, te hn na, o la mot s la gat. Khong muon ch lam mot ngi th kheo tay trong nghe van. Ho muon khi nhng nguon cha ai khi, va sang tao nhng cai g cha co. Cuoc i ma song vi nhng hoai bao nh cua Ho, luon phan au e vn ti, e hoan thien, luon nhn thay moi mau thuan gia ieu a lam c va ieu ang phai lam c, luon co gang e xoa bo s mau thuan gia ieu mnh ang co va cai mnh phai co, phai vn ti; nguyen chng ay thoi a u e cho ngi ta khong yen, a u e ngi ta phai sau kho, nhieu khi cam thay o v. Nhng khong ch co the, tan bi kch cua Ho con ln hn nhieu! La mot ngi ton th cai ep, cai cao thng trong van chng, Ho cung muon song ep trong t cach mot con ngi. Va Ho a co mot hanh ong ep, tuyet ep cua long nhan ai. Ho a cu danh d cua T, cu song i T, cu mang T ung vao luc T can en nhng ieu ay nhat. Trong t cach mot ngi chong, mot ngi cha, Ho muon T va cac con mnh hanh phuc, t nhat la khong kho, khong au kho. Nhng Ho a lam c nhng g? T cang ngay cang kho, cang gay go, xanh xao v thieu thon, oi khat. Cac con Ho th cang nheo nhoc, tat benh. Nguyen ch nhn thay cai canh ay cung a au kho roi, ay bi kch roi, bi kch cua mot ngi muon lam ieu tot, muon hanh phuc cho ngi khac ma khong sao lam c. Tuy nhien bi kch chnh cua Ho la cho nay: moi mau thuan gia khat vong cua mot ngi nghe s vi c muon lam mot con ngi tot ep. e co tien co the nuoi v nuoi con (dau ch co mc o thieu oi), Ho phai viet voi nhng tac pham ma ngay khi biet ra xong, chnh Ho a thay chan. Ho phai chong lai ngay chnh mnh, vi pham ngay nhng tieu chuan ma Ho at ra cho mnh trong t cach nha nghe s. Viet van e kiem tien, viet voi, viet cau tha, o la ieu khong the tha th, khong the bao cha c, oi vi Ho. Nhng e lam mot ngi nghe s chan chnh ? Th Ho phai bo mac v con, tham ch tan nhan vi v con. Nhng nh the, vi Ho, lai la hen nhat, la vo lng tam, cung khong the tha th c. Ho a chang tng neu nh mot tieu chuan song la g: Ke manh chnh la ke giup ke khac tren oi vai mnh. Ho khong the chon lay mot trong hai con ng: hi sinh nghe thuat

e lam mot ngi chong, ngi cha tot, hoac v cai ep toi thng cua nghe thuat ma hi sinh phan con ngi, lam mot con ngi nhan tam, vo trach nhiem. Ca hai th trach nhiem Ho eu c y thc rat cao. Ho khong co quyen, va khong the chon lay va hi sinh bat ky phan nao. Tan bi kch thng xuyen dai dang cua Ho chnh la o. Tren ca hai phng dien trach nhiem, Ho eu cam thay mnh lam c mc toi nhat. V the ma Ho luon luon len an mnh, t x va mnh. Tan bi kch ay tr thanh mot chng u uat tram kha ni Ho, co nhng luc a boc phat len. Nhng luc ay, nhng luc say ru, Ho a chon lay mot, a muon tm mot giai phong cc oan nhat. Nhng roi tnh cn say, tnh the van vay, cai vong lan quan van vay, xem chng lai nang ne, bi at hn. i tha ket thuc bang mot lan tnh ru cua Ho sau mot cn say (trc o a bao nhieu lan nh the?), Ho khoc trc cai dang nam ngu kho s cua T, trong vong tay gay yeu cua T. Ca T cung khoc. Ho khoc v hoi han a te bac, a to ra tho bao vi T. Nhng nguyen nhan chnh, han Ho a khoc cho noi au cua mnh, khoc v cai be tac cua i mnh, khoc s tan v tham thng cua hoai bao to tat va ep nhat cua mnh. Roi ca T na, T cung khoc v co a m ho nhan ra ieu o. i tha co phai la tan bi kch muon i cua ngi tr thc? Ngi ta co the va song vi hoai bao ln lao hien dang cho s nghiep, va song vi phan con ngi tot ep cua mnh khong? c lam ch. The th nguyen nhan bi kch cua Ho au? Chnh la s be tac chat hep cua i song. Cai vong lan quan ma xa hoi a khep chat lai tren than phan ngi tr thc ngheo trong xa hoi cu, ac biet xa hoi Viet Nam thi ky 1930-1945. Nam cao, vi i tha, a e lai cho ta mot bc tranh hien thc, ong thi cung e lai cho ta mot thong iep. Ngi ta co the song ma khong cam thay i mnh la i tha; khong cam thay song la song mon, la mot cach chet mon. Muon the, phai giat tung het nhng cai lan quan, nhng be tac cua i song i. Cuoc khi ngha thang Tam a lam cong viec o.

e 8:

Phan tch nhan vat Ch Pheo trong tac pham cung ten cua Nam Cao e lam noi bat bi kch c tuyet quyen lam ngi cua Ch Pheo

Khi oi la xng oi (tc Ch Pheo) xuat hien tren van an (1941) th van hoc hien thc phe phan a qua mot thi ky phat trien rc r. La ngi en muon, nhng Nam Cao a t khang nh mnh bang nhng kham pha nghe thuat mi me, em en cho van hoc ng thi mot tieng noi rieng ac sac. Hn nam mi nam a troi qua, tac pham Ch Pheo ngay them c khang nh, c kham pha t nhng goc o mi me va chac chan se ton tai vnh vien trong lch s van hoc Viet Nam nh mot tac pham u tu.

Di mot ngon but tai hoa, linh hoat, giau bien hoa: khi ke, khi ta, khi sac lanh tan nhan, luc hai hoa bn ct, luc tr tnh tham thiet, khi triet ly sac ben, khi quan quai au n... cuoc song c hien len vi biet bao tnh huong, bao canh ngo, bao chi tiet song ong. oi khi, ch mot c ch, mot li noi, mot phac thao n s... ma hien len mot chan dung, lo nguyen hnh mot tnh cach... C the, tac pham tao nen mot sc loi cuon hap dan t dong au tien cho en dong ket thuc. Gap sach lai roi, ta van b am anh khong thoi bi tieng keu cu cua mot con ngi b tc mat quyen lam ngi. Mot tieng noi khat khao muon tr ve lng thien nhng b chan ng moi neo, va mot ket thuc bi tham ang cay. Bi kch cua mot con ngi b khc t quyen lam ngi o la chu e xuyen suot toan bo hnh tng cua tac pham, c nha van at ra nh mot tieng keu cu tham thiet, bc xuc, tao nen gia tr nhan ao ac sac cua tac pham Ch Pheo Khac vi cac nha van hien thc phe phan ng thi, trong tac pham Ch Pheo, Nam Cao khong i sau mieu ta qua trnh oi cm rach ao, ban cung khon kho... cua ngi nong dan, mac du trong thc te, o cung la mot hien thc pho bien. Nam Cao tran tr, ban khoan suy ngam nhieu hn ve mot hien thc con tham khoc, bc xuc hn ca oi ret ban cung, o la hien thc ve s tha hoa, mot moi e doa tham khoc trong xa hoi ng thi; ve nhan pham b vui dap, cha ap bi ca mot guong may thong tr bao tan. Van e nhan pham, van e quyen con ngi c at ra, chi phoi cam hng sang tao trong nhieu sang tao cua Nam Cao, trong o Ch Pheo la tac pham the hien trc tiep, tap trung va manh liet hn ca. M au tac pham la tieng chi ngoa ngoat, thach thc cua Ch Pheo ang ngat ngng tren ng say, ap vao y thc ngi oc mot an tng manh me. Hay nghe nha van mieu ta: Han va i va chi. Bao gi cung the, c ru xong la han chi . Bat au han chi tri. Co he g? Tri co cua rieng nha nao? Roi han chi i. The cung chang sao: i la tat ca nhng cung chang la ai. Tc mnh, han chi tat ca lang Vu ai. Nhng ca lang Vu ai, ai cung t nhu: Chac no tr mnh ra! . Khong ai len tieng ca. Tc that! Tc that! ! The nay th tc that! Tc chet i c mat! a the, han phai chi cha a nao khong chi nhau vi han. Nhng cung khong ai ra ieu. Me kiep! The co ph ru khong? The th co kho han khong? Khong biet a chet me nao e ra than han cho han kho en nong noi nay? A ha! Phai ay, han c the ma chi, han c chi a chet me nao e ra than han, e ra cai thang Ch Pheo ay la tieng chi cua mot ten say ru, mot tieng chi vo thc. Nhng nhieu khi trong vo thc, con ngi lai the hien chnh mnh nhieu hn khi tnh. Qua tieng chi cua Ch Pheo, ngi oc cam thay nh ang oi dien vi mot con ngi vat quai g n oc tan cung cua s kho au, ang trut len cuoc i tat ca cuoc i tieng noi han hoc, phan uat, ay thong kho cua mnh. Va cung qua tieng chi cua Ch Pheo, cung mot luc ngi oc nhan ra ba thai o khac nhau: thai o han hoc thu ch cua Ch; thai o khinh miet dng dng cua

ngi i; thai o phan uat thng cam cua tac gia the hien qua giong van va xot xa va tan nhan. ang sau mot tieng chi vo thc cua ngi say, hay ro hn, hoa nhap vao tieng chi vo thc ay, la tieng noi ay y thc nhan van cua nha nghe s, tieng noi phan khang manh liet oi vi hien thc, tieng noi xot xa au n trc so phan bi tham cua con ngi. Va chnh tieng noi ay, ngay t trang au tien a thc s anh thc tam long nhan ai ni ngi oc. Va c the, cuoc i Ch Pheo, theo li ke cua nha van, hien len dan nh mot cuon phim bi tham. Ke t khi han la mot a tre tran truong va xam ngat ben cai lo gach cu bo khong, cho en khi han b v, i cho ngi nay en ngi khac roi lam canh ien cho Ly Kien va cuoi cung b bat giam vo c va tu toi oan uong... Nha van khong mieu ta that chi tiet qua trnh Ch Pheo b oi x ra sao trong suot chang ng dai ay, nha van ch tap trung mieu ta cai ket cuc, cai hau qua tham khoc cua no. Qua mot ket cau khong theo trnh t thi gian chu yeu theo mach dan dat tam ly cua ngi ke chuyen ngi oc hieu ra: trc kia Ch von la ngi lng thien. Ch sau khi tu ve, han mi hoa thanh mot ngi khac han, b tc mat ca nhan tnh lan nhan hnh vi cai au th troc loc, cai rang cao trang hn, cai mat th en va rat cong cong, hai mat gm gm trong gm chet. Vi ve dng nh lanh lung, nha van viet: Bay gi th han a tr thanh ngi khong tuoi roi. Ba mi tam hay ba mi chn? Bon mi hay la ngoai bon mi? Cai mat han khong tre cung khong gia; no khong con phai la mat ngi; no la mat mot con vat la, nhn mat nhng con vat co bao gi biet tuoi?. Sau khi tu ve, han a tr thanh con qu d cua lang Vu ai ma khong t biet. Cuoc i han khong co ngay thang bi nhng cn say trien mien. Han an trong luc say, ngu trong luc say, thc day van con say, ap au rach mat, chi bi doa nat trong luc say, uong ru trong luc say, e roi say na, say vo tan. Cha bao gi han tnh va co le cha bao gi han tnh tao e nh rang han co i. Co le han cung khong biet rang han la con qu d cua lang Vu ai e tac quai cho bao nhieu dan lang. Han biet au han a pha bao nhieu c nghiep, ap nat bao nhieu canh yen vui, ap o bao nhieu hanh phuc, lam chay mau va nc mat cua bao nhieu ngi lng thien... Tat ca dan lang eu s han va tranh mat han moi lan han qua oan van chat cha biet bao noi thong kho cua mot than phan a khong con c song cuoc song cua mot con ngi. Nhng nang lc von co cua con ngi nang lc cam xuc, y thc - hau nh b tieu huy, ch con lai mot nang lc am chem, pha phach. B oi x tan bao. Ch Pheo a phan khang lai bang s bao tan. o la s phan no toi tam nh Lenin a tng noi. Trong tac pham Ch Pheo, Nam Cao a ch ra rang Ch Pheo khong phai la mot ngoai le. Cung vi han con co Binh Chc, Nam Tho. o la ket qua tat yeu cua mot logic: mot khi a co Ba Kien, Ly Cng, oi Tao th at la se co Ch Pheo, Nam Tho, Binh Chc. o khong phai ch la san pham cua s thong tr ma tham ch con la mot phng tien toi can

thiet e thong tr. Khong co nhng thang au bo th lay ai ma tr nhng thang au bo. Chnh Ba Kien a rut ra ket luan quan trong ay. Nh the, xa hoi khong ch e ra Ch Pheo ma con tiep tuc nuoi dng Ch Pheo, bien nhng con ngi nh Ch Pheo thanh mot cong cu thong tr cua chung. Nguy c va tham hai thay, nhng ngi nong dan von lng thien, b huy hoai ve nhan cach, b bien thanh cong cu, phng tien thong tr cho ke thu ma khong t biet. ung nh nha phe bnh Nguyen ang Manh a noi: Khi Ch Pheo ngat ngng bc ra t nhng trang sach cua Nam Cao th ngi ta lien nhan ra rang ay mi la hien than ay u nhng g goi la khon kho tui nhuc nhat cua ngi dan cay mot nc thuoc a: b giay ap, b cao xe, b huy hoai, t nhan tnh en nhan hnh. Ch Dau ban cho, ban con, ban sa nhng ch con c la con ngi. Ch Pheo phai ban ca dien mao va linh hon cua mnh e thanh con qu d cua lang Vu ai. Ch ra hau qua tham khoc cua s bao tan, len tieng chat van va to cao gay gat s thong tr bao tan, nha van a soi sang vao qua trnh mieu ta mot cam hng nhan van sau sac. Nhng ieu ac sac va ang qu hn na Nam Cao la ngay trong khi mieu ta nhan vat b tha hoa en cho tan cung, Nam Cao van phat hien trong chieu sau cua nhan vat ban tnh tot ep von co, ch can mot chut tnh thng cham khe vao la co the song day manh liet, tha thiet. S xuat hien cua nhan vat Th N trong tac pham co mot y ngha that ac sac. Con ngi xau ma che qu hn ay, ky dieu thay, lai la nguon anh sang duy nhat a roi vao chon tam toi cua Ch Pheo, thc tnh, gi day ban tnh ngi ni Ch Pheo, thap sang mot trai tim a b ngu me qua bao ngay thang b vui dap, hat hui. Sau cuoc gap g ngan ngui vi Th N, Ch Pheo gi ay a nhan ra nguon anh sang ngoai kia rc r biet bao, nghe ra mot tieng chim vui ve, tieng anh thuyen chai go mai cheo uoi ca, tieng lao xao cua ngi i ch ban vai Nhng am thanh ay bao gi cha co. Nhng hom nay Ch mi nghe thay. Chao oi la buon, trong cai phut tnh tao ay, Ch Pheo nh a thay tuoi gia cua han, oi ret, om au va co oc cai nay con s hn oi ret va om au. Cung may Th N mang bat chao hanh ti. Neu khong, han en khoc c mat Nhn bat chao boc khoi ma long Ch xao xuyen bang khuang. Han cam thay long thanh tre con, han muon lam nung vi Th nh lam nung vi me Oi sao ma han hien! Han them lng thien Han khat khao lam hoa vi moi ngi T mot con qu d, nh Th N, ung hn nh tnh thng cua Th N, Ch thc s c tr lai lam ngi, vi tat ca nhng nang lc von co cua con ngi: thng yeu, cam xuc, ao c Te ra, ch can mot chut tnh thng, du la tnh thng cua mot con ngi d hi, benh hoan, tho kech, xau x cung u e lam song day ca mot ban tnh ngi ni Ch. The mi biet sc cam hoa cua tnh thng ky dieu biet chng nao! Bang chi tiet nay, Nam Cao a soi vao tac pham mot anh sang nhan ao that ep e Nha van nh muon hoa vao nhan vat e cam thong, chia se nhng giay phut hanh phuc that hiem hoi cua Ch Pheo

Nhng, bi kch va au n thay, rot cuoc th ngay Th N cung khong the gan bo vi Ch Pheo. Mot chut hanh phuc nho nhoi cuoi cung van khong en c vi Ch. Va that la khac nghiet, khi ban tnh ngi ni Ch troi day, cung la luc Ch hieu rang mnh khong con tr ve vi lng thien c na. Xa hoi a cp i cua Ch quyen lam ngi va vnh vien khong tra lai. Nhng vet doc ngang tren mat, ket qua cua bao nhieu cn say, bao nhieu lan am chem, rach mat an va a be gay chiec cau noi Ch vi cuoc i. Va, nh o Kim Hoi noi, mot khi ngi c nem trai chut t hng v lam ngi th cai xuc cam ngi se khong the mat ay la moi bi tham tot cung ma cach giai quyet ch co the la cai chet. (Tap ch Van hoc so 3, 1990 trang 32) Cai chet bi tham cua Ch Pheo la li ket toi anh thep cai xa hoi vo nhan ao, la tieng keu cu ve quyen lam ngi, cung la tieng goi tham thiet cap bach: Hay cu lay con ngi! Hay yeu thng con ngi! o la gia tr nhan van ac sac khien cho tac pham Ch Pheo luon luon mi.

e 9:

Gia tr hien thc va nhan ao cua tac pham Ch Pheo.

Trong dong van hoc hien thc phe phan 1930-1945. Ch Pheo co le la tac pham thanh cong hn ca trong viec em lai cho ngi oc nhng an tng manh me, khong the quen ve bc tranh en toi ngot ngat, be tac cua nong thon Viet Nam trc Cach mang thang Tam, ong thi thc tnh cai phan lng tri tot ep nhat cua con ngi, khi day long cam ghet cai xa hoi van ac a cha ap len nhan pham con ngi, thng xot, cam thong vi nhng than phan cung inh b giay vo, tha hoa trong che o cu. Cam ghet xa hoi thc dan phong kien thoi nat, phe phan manh liet cac the lc thong tr xa hoi, tren c s cam thong, yeu thng tran trong con ngi, nhat la nhng con ngi b vui dap, cha ap, o la cam hng chung cua cac nha van hien thc phe phan giai oan 30-45. Tuy nhien, trong tac pham Ch Pheo, Nam Cao a kham pha hien thc ay bang mot cai nhn rieng biet. Nam Cao khong trc tiep mieu ta qua trnh ban cung, oi cm, rach ao du o cung la mot hien thc pho bien. Nha van tran tr, suy ngam nhieu hn en mot hien thc con ngi: con ngi khong c la chnh mnh, tham ch, khong con c la con ngi ma tr thanh mot con qu d, bi am mu tham oc va s cha ap cua mot guong may thong tr tan bao. Vi mot cai nhn sac ben, ay tnh nhan van, bang kha nang phan tch ly giai hien thc het sc tinh te, bang von song doi dao va trai tim nhan ai, nha van a xay dng nen mot tac pham vi nhng gia tr hien thc va nhan ao ac sac khong the tm thay cac nha van ng thi.

That ra trong bat c tac pham nghe thuat chan chnh nao, gia tr hien thc bao gi cung i lien vi gia tr nhan ao. Tac pham cang xuat sac, nhng gia tr ay cang tham thau, thong nhat vi nhau, kho tach ri. Ch Pheo cua Nam Cao cung khong nam ngoai quy luat ay. Bi v noi dung phan anh (va tiep nhan) yeu thng, tran trong hay cam ghet, khinh b? Tach rieng ra hai gia tr la lam pha v s gan lien hu c cua mot chnh the nghe thuat von d thong nhat. oc xong tac pham Ch Pheo ta thay g? M au tac pham la canh Ch Pheo ngat ngng tren ng i va chi, t tri en ngi, tieng chi han hoc, cay oc va chua xot. Ket thuc la canh Ch Pheo giay anh ach gia bao nhieu la mau ti. Bao trum len tat ca, tac pham am anh ta mot khong kh ngot ngat, be tac en khung khiep, ay nhng mau thuan khong the dung hoa cua mot lang que Viet Nam trc Cach mang, vi bao canh cp boc, doa nat, giet choc, an va, gay go trong o Ch Pheo hien len nh mot biem hoa tieu bieu. Hay nghe nha van mieu ta: Bay gi th han tr thanh ngi khong tuoi roi. Ba mi tam hay ba mi chn? Bon mi hay la ngoai bon mi. Cai mat han khong tre cung khong gia; no khong con phai la mat ngi: no la mat mot con vat la, nhn mat nhng con vat co bao gi biet tuoi?. Sau khi tu ve, han a tr thanh mot con qu d cua lang Vu ai ma khong t biet. Cuoc i han khong co ngay thang bi nhng cn say trien mien. Han an trong luc say, thc day van con say, ap au rach mat, chi bi, doa nat trong luc say, uong ru trong luc say, e roi say na, say vo tan. Cha bao gi han tnh va co le cha bao gi han tnh e nh han co i. Co le han cung biet rang han la qu d cua lang Vu ai e tac quai cho bao nhieu dan lang. Han au biet han a pha bao nhieu c nghiep, ap nat bao nhieu canh yen vui, ap o bao nhieu hanh phuc, lam chay mau nc mat cua bao nhieu ngi lng thien Tat ca dan lang eu s han va tranh mat han moi lan han qua oan van chat cha bao nhieu noi thong kho cua mot than phan a khong con c cuoc song cua mot con ngi. Nhng nang lc von co cua mot con ngi nang lc cam xuc, nhan thc hau nh b pha huy, ch con lai nang lc am chem, pha phach. Ch Pheo b pha huy nhan tnh lan nhan hnh nh the bi au? Nha van khong tap trung mieu ta dong dai qua trnh tha hoa ay. Ong thien ve l giai phan tch cai coi nguon sau xa dan en ket cuc bi tham cua no, ch bang mot so phac thao n s ve Ba Kien, ve nha tu, ve ba co Th N, ve d luan xa hoi noi chung Trong hang loat moi lien ket ay, ngi oc de dang nhan ra: s d Ch Pheo (va khong ch Ch Pheo ma ca nhng Nam Tho, nhng Binh Chc ca mot tang lp c nha van ca the hoa qua nhan vat Ch Pheo) t mot thanh nien lanh nh cuc at hoa thanh con qu d la bi v Ch, ngay t thu lot long a thieu han tnh ap u yeu thng, va ac biet khi ln len, ch c oi x bang re khinh, tho bao va tan nhan. Thu pham trc tiep la Ba Kien c nha van mieu ta la mot con cao gia khon roc i, nem a dau tay, gia i trong nghe uc khoet, biet the nao la mem nan ran buong, Hay ngam ngam ay ngi ta xuong song, nhng lai dat no len e no en n. Hay ap ban ap ghe oi cho c 5 ong, nhng c roi lai vt tra lai 5 hao v thng anh tung qua!. Chnh han a lap mu ay Ch Pheo vao cho tu toi oan uong va sau o s dung Ch Pheo nh mot tay sai ac lc phuc

vu cho li ch va mu o en toi cua mnh. Khong co Ba Kien th khong co Ch Pheo, nhng Ch Pheo khong ch la san pham cua s thong tr ma tham ch la phng tien toi u e thong tr: khong co nhng thang au bo th lay ai ma tr may thang au bo. Chnh Ba Kien a rut ra cai ket luan ma theo han rat ch l ay. La mot toi nhan, nham hiem, nhan tam, nhng Ba Kien lai hien ra be ngoai nh mot ke on hoa, xi li, biet ieu, khien ngi i phai nhn bang cap mat knh can V the ma han a lng gat c bao nhieu dan chat phac lng thien. Ch Pheo tr thanh tay chan ac lc cua han; that s bien thanh cong cu, phng tien thong tr cho ke thu cua mnh ma khong t biet. Ba Kien hien ra trong tac pham Ch Pheo nh mot nhan vat ien hnh, song ong va ca biet, tieu bieu cho mot bo phan cua giai cap thong tr, c mieu ta, kham pha di mot ngoi but bac thay. Cung vi han la Ly Cng, la chanh Tong, la oi Tao Chnh bon chung em lai khong kh ngot ngat kho th cho nong thon Viet Nam thanh cai the Quan ng tranh thc (bon an anh ch la mot an ca tranh moi, ch trc rnh rap tieu diet nhau). Chnh chung la thu pham gay ra bi kch cua nhng Ch Pheo So phan cua Nam Tho, Binh Chc, tuy ch c nhac qua tac pham, nhng cung gop phan ch ra tnh he thong va pho bien cua phng cach tha hoa ngi dan trong s thong tr cua chung. ang sau nhng Ba Kien, Ly Cng, Chanh Tong nh mot s ho tr gian tiep nhng tch cc la he thong nha tu da man, ban thu ca mot ieu kien moi trng bat hao. Qua trnh Ch Pheo tu khong c mieu ta trc tiep, ch biet rang khi vao tu Ch Pheo la ngi hien lanh lng thien. Ra khoi tu, han tr ve vi cai ve hung o, cai thoi du con ng nganh hoc c t ay. Nha van ch noi co the. Nhng nh the vi ban oc thong minh cung a qua u! Bang but phap oc ao, tai hoa linh hoat, giau bien hoa, Nam Cao khi ta, khi ke theo mot ket cau tam ly va mach dan dat cua cau chuyen vi mot cach thc be ngoai tng chng nh khach quan, lanh lung va tan nhan, nhng chat cha ben trong biet bao noi niem quan quai, au n trc than phan au n cua kiep ngi. Long vao bc tranh hien thc tren kia la thai o yeu ghet, la cach phan tch va anh gia nhng van e ve hien thc ma nha van at ra. Ngay viec la chon mot nhan vat cung inh thong kho nhat cua xa hoi lam oi tng mieu ta va gi gam biet bao thong cam, suy t thng xot t no a mang noi dung nhan ao. Nhng gia tr nhan ao cua tac pham the hien tap trung nhat cach nhn nhan cua nha van oi vi nhan vat b tha hoa en tan cung. Nam Cao van phat hien trong chieu sau cua nhan vat ban tnh tot ep von d, ch can chut tnh thng cham khe vao la co the song day manh liet, tha thiet. S xuat hien cua nhan vat Th N trong tac pham co mot y ngha that ac sac. Con ngi xau en ma che qu hn, ky dieu thay, lai la nguon anh sang duy nhat a roi vao chon toi tam cua tam hon Ch Pheo thc tnh, gi day ban tnh ngi ni Ch Pheo, thap sang mot trai tim a ngu me qua bao ngay thang b dap vui, hat hui. Sau cuoc gap g ngan ngui vi Th N, Ch Pheo gi ay a nhan ra nguon anh sang ngoai kia rc r biet bao, nghe ra mot tieng chim vui ve, tieng anh thuyen chai go mai cheo uoi ca, tieng lao xao cua ngi i ch ban vai Nhng am thanh ay bao gi cha co. Nhng hom nay Ch mi nghe thay. Chao oi la buon, trong cai phut tnh tao ay, Ch Pheo nh a thay tuoi gia cua han, oi ret, om au va co oc cai nay con s hn oi ret va om au.

Cung may Th N mang bat chao hanh ti. Neu khong, han en khoc c mat trong tam trang nh the Nhn bat chao boc khoi ma long Ch Pheo xao xuyen bang khuang: Han cam thay long thanh tre con, han muon lam nung vi th nh lam nung vi me Oi sao ma han hien! Han them lng thien Han khat khao lam hoa vi moi ngi T mot con qu d, nh Th N, ung hn nh tnh thng cua Th N, Ch thc s c tr lai lam ngi, vi tat ca nhng nang lc von co. Mot chut tnh thng, du la tnh thng cua mot con ngi d hi, benh hoan, tho kech, xau x, cung u e lam song day ca mot ban tnh ngi ni Ch Pheo. The mi biet sc cam hoa cua tnh thng ky dieu biet nhng nao! Bang chi tiet nay, Nam Cao a soi vao tac pham mot anh sang nhan ao that ep e Nha van nh muon hoa vao nhan vat e cam thong, chia se nhng giay phut hanh phuc that hiem hoi cua Ch Pheo Nhng, bi kch va au n thay, rot cuoc th ngay Th N cung khong the gan bo vi Ch Pheo. Chut hanh phuc nho nhoi cuoi cung van khong en c vi Ch Pheo. Va that la khac nghiet, khi ban tnh ngi ni Ch Pheo troi day, cung la luc Ch Pheo hieu rang mnh khong con tr ve vi lng thien c na. Xa hoi a cp i cua Ch quyen lam ngi va vnh vien khong tra lai. Nhng vet doc ngang tren mat, ket qua cua bao nhieu cn say, bao nhieu lan am chem, rach mat an va a be gay chiec cau noi Ch vi cuoc i. Va, nh o Kim Hoi noi, mot khi ngi c nem trai chut t hng v lam ngi th cai xuc cam ngi se khong the mat ay la moi bi tham tot cung ma cach giai quyet ch co the la cai chet. (Tap ch van hoc so 3-1990) Cai chet bi tham cua Ch Pheo la li ket toi anh thep cai xa hoi vo nhan ao, la tieng keu cu ve quyen lam ngi, cung la tieng goi tham thiet cap bach: Hay cu lay con ngi! Hay yeu thng con ngi! o la t tng, tnh cam ln mang gia tr nhan ao va hien thc sau sac ma ngi oc rut ra c t nhng trang sach giau tnh nghe thuat cua Nam Cao. S ket hp gia gia tr hien thc sac ben va gia tr nhan ao cao ca a lam cho tac pham Ch Pheo bat t, mai mai co kha nang anh thc tr tue va khi day nhng tnh cam ep e trong tam hon ngi oc moi thi ai.

e 10:

Ch Pheo tnh Ch Pheo khong say.

Hay quan sat cau truc ngon ng cua Nam Cao trong buoi chieu Ch Pheo say, va i va chi ; ta ngac nhien v trat t sap xep khong gian, ngon ng giao tiep. Trc het la khong gian Tri (Bat au han chi tri). Tiep o Ch thu hep lai thanh khong gian i (Roi han chi i). Va lan lt c thu hep dan mai. Chung ta tiep tuc co khong gian lang Vu ai (Tc mnh, han chi ngay tat ca lang Vu ai), roi en

khong gian nhng ngi khong chi nhau vi Ch (a the, han phai chi cha a nao khong chi nhau vi han), cuoi cung la khong gian cua Ngi e Ra Ch (Phai ay han c chi a me nao e ra than han, e ra cai thang Ch Pheo!). Trat t tren co the bieu dien thanh s o sau ay: Tri i Bnh tam mot chut, ta nhan thay mot logic tam ly: Ai xuc pham en cha me ta th cung tc la xuc pham en ta. Trng hp cua Ch cang phai la nh vay. V khong ai biet cha me Ch la ai. Ch cung khong biet. ieu o em lai cach suy luan a en hieu qua: Chi ngi e ra mnh th chnh la chi ngay ban than mnh. Hay noi khac i, Ch ang lam cong viec t phan tch, t mo xe e tm cho bang c nguyen do nhng noi kho ma Ch tng ganh chu. Nhng cang tm cang be tac. Trc mat ta la mot Ch Pheo d khoc d ci (Han chi nh nhng ngi say ru hat). Phai tnh tao lam mi em ra phan tch, mo xe e roi Ch thay mnh la con ngi khong co thi gian (Han nh mang mang rang co lan han hai mi, roi han i tu, roi hnh nh han ham nham khong biet co ung khong? Bi v t ay oi vi han khong co ngay thang na), la con ngi khong co thi gian, (khong biet cha me mnh la ai). Va

Lang Vu ai Nhng ngi khong chi nhau

Ngi e ra Ch

vao cai buoi chieu cuoi i mnh, Ch tnh tao han. Ch tc gian khong co ai chu chi nhau vi Ch , v nh the khong phai la chi nhau, khong thanh van ve g (Va han lay the lam c lam: bi v ngi ta khong the chi nhau mot mnh; chi nhau mot mnh th con van ve g!). Mot y ngha hien len trong Ch: bao thu, mot hanh ong cua ngi tnh tao. Nam Cao co y cho ta thay ieu o khi ong tao ra canh say cua Ch vi T Lang. e khang nh, ong a ra mot chi tiet ngon ng. o la khi T Lang hoi Ch Pheo ngi ta ng len bang g (en luc het ca hai chai, T Lang a bo ra san. Lao bo nh cua va hoi Ch Pheo rang: ngi ta ng len bang cai g?). T Lang th say, say mem con rieng Ch Pheo th tnh. Tnh ti mc con biet van nga T Lang, con vuot rau T Lang may cai roi mi ve. Them mot chi tiet ngon ng na can chu y la trc khi Ch Pheo bc vao coi bat t, Nam Cao a lam cho Ch tnh han bang cau truc oan van Ch gap Th N. Ta co c mot Ch Pheo khac xa: say sa nhn va run run/ron ren lai gan Th N/lang lang ngoi xuong ben sn th say sa /run run / ron ren / lang lang, nhng t lay am ay khong dung cho ngi say c. Cuoc mo xe bat au thay ket qua. Ch nhan ra mnh gia ma van co oc, cam canh mot noi buon (Buon thay cho i!) va a le v s san soc cua Th N. Cuoc mo xe van tiep tuc trong con ngi tnh tao ay. Va nhng t lay am, nhng cach lap t giup ta nhan dang: ta co c mot Ch Pheo ang bang khuang (Han nhn bat chao boc khoi ma bang khuang), mot Ch Pheo va vui va buon, mot Ch Pheo bat au an nan (Va mot cai g na, giong nh la an nan), mot Ch Pheo ang t hoi va ang t tra li. Chi tiet ngon ng

sau nay cang noi len mot Ch Pheo tnh tao. Tiep o la s hoi tng ranh re ch khong phai la nh mang mang na ve tuoi hai mi cua mnh b v ba Ba Kien s va. Mot noi nhuc c nhan ra t mot tam hon trong treo, va cai tat yeu day len trong long Ch tuy khong noi ra la s nuoi tiec mot thi trong treo ay . S nuoi tiec o thuc duc Ch bao thu, Ch Pheo chet vao xe tra ngay hom sau vi s tnh tao con nguyen ven cua chieu hom trc ma cac chi tiet cua Nam Cao van ri ri: Han thay long thanh tre con. Han muon lam nung vi Th nh vi me. Va luc han ngam mnh ma lo. Tri i! Han them lng thien Th N se m ng cho han. Han ban khoan nhn Th N tham do. Ch a tnh han va ao c cuoc song cua ngi tnh tao (han bao Th: Gia c the nay mai th thch nh?... Hay la mnh sang ay vi t mot nha cho vui) v.v Ch Pheo ch xuat hien trong khoanh khac thi gian cua chieu hom trc en tra hom sau. an xen vao o la nhng hoi tng ma but phap tai tnh cua Nam Cao khien cho qua kh va hien tai khong the nao phan ra tach bach c. Mot but phap cua ien anh. Va nh the ma Ch Pheo la mot gng mat mi, mot gng mat la va lng lng i vao van hoc vi tat ca dang ve rieng, dien mao rieng, giong ieu rieng cua no nh Phong Le a nhan nh. Bi kch Ch Pheo tr nen sau sac, tham tha nh vao kha canh tnh tao nay.

e 11: Phan tch nghe thuat trao phung trong oan trch Hanh phuc cua mot tang gia (So o Vu Trong Phung)

T lau nhieu ngi a ke So o cua Vu Trong Phung vao hang nhng tac pham xuat sac cua the loai tieu thuyet trao phung. So o nh chnh la hien than cua nghe thuat trao phung trong van xuoi Viet Nam. Vi So o, ngi oc c ci t au en cuoi, ci mot cach ha he, thoai mai. Nhng cung vi So o ngi oc phai phan uat ma keu len: Tri, cai xa hoi g, cai lu ngi g ma gia doi, bp bm en the, bat nhan bac ac en the. oc So o, ngi ta ngh: ay ung la at s trng cua Vu Trong Phung, ay that la ngon vo s trng cua Vu Trong Phung. Trong tac pham nay, ngon vo ay c s dung mot cach cc ky li hai trong mot chng, chng XV, co nhan e la Hanh phuc cua mot tang gia. Ngon vo ay la ngon g? Ay chnh la nghe thuat tao mau thuan. That ra th khong phai Vu Trong Phung tao ra mau thuan. Mau thuan von no t co trong ban chat xa hoi, va nha van ho Vu, vi cai nhn sac nh dao cua mnh, vi cai tai cua mot nha trao phung bam sinh, a nhan ra no, ch no ra, nang no len cho ca ban dan thien ha nhn thay, e ci, e cam ghet va khinh b no. Cach at nhan e chng sach cua Vu Trong Phung a la lung, ay mau thuan: Hanh phuc cua mot tang gia. Tang gia ma cung hanh phuc a? Tang gia ma

cung co the hanh phuc c ? Cai chet, cai chet cua ngi than gia nh co the em lai cho ngi ta hanh phuc c sao? Neu ch oc nhan e, ngi ta co the ngh la nha van a ba ra, ba ra mot cach ac y s ket hp cua hai khai niem hoan toan oi lap ay. Nhng khong, o khong phai la ac y cua nha van, o la s that cua i song, s that cua mot xa hoi ma nha van muon mo xe ra e moi ngi nhn thay no tan mat. Moi s bat au t cai chet cua mot ong gia. Ong gia ay la cha, la ong cua mot gia nh ong ao va ang knh cua mot xa hoi thng lu. Ca gia nh ay a nhao len, nhao len moi ngi mot cach. Nhng nhao len v au kho, v au n, v lo lang trc cai chet cua ngi than chang? Khong phai, chung a nhao len v hanh phuc! Cai chet kia a lam cho nhieu ngi sung sng lam. Cau van tng chng ngc i kia cua Vu Trong Phung a thau tom ca mot th the thai nhan tnh. Nhan nh ay khong he la mot s ba at cho vui cua nha van. S that ranh ranh rat cu the nay ay: Ong phan moc sng, sau cai chet cua ong bo v, bong thay cai s moc sng cua mnh ot nhien tang gia len them vai nghn ong. Cu co Hong sung sng m mang en cai luc mac o xo gai, lu khu chong gay, va ho khac va khoc meu e c ngi ta ngi khen mot cai am ma nh the, mot cai gay nh the. Con ong Van Minh, chau ch ton, nha cai cach xa hoi? Ong ta sung sng tot nh, bi v, vi cai chet cua ong noi, ong ta thay rang cai t di chuc a c thc hien, ngha la cai ao c cho ong noi mnh chet i, e chia cua, a tr thanh s that. Ba Van Minh sung sng theo ung cach cua mot phu n tan thi, ba ta nhan ra t cai chet cua ong noi chong mot dp may hiem co e co the mac tang phuc tan thi, o xo gai tan thi, derneres creations cua tiem may Au Hoa! Tam a cai lu ngi kia tng en the a la tm. Nhng cha het. en ay, Vu Trong Phung con ay mau thuan len mot tang na. Bi bon con chau bat hieu bat muc nhat tran i o con muon to ra mnh la nhng ke co hieu co thao cung nhat tran i na kia. The la di ngoi but cua nha van trao phung, s bp bm cao nhat, ang ph nho nhat cung boc lo ra. Nhng ke mong cho ong gia mau chet a to chc mot am ma that to e bay to long hieu thao, ngha tiec thng oi vi ngi a chet! Chnh v the, ngoi but cua Vu Trong Phung a tap trung sc manh, nh co than, trong phan th hai cua chng sach, ngha la phan ta canh am ma. Trc het, nha van ta co Tuyet, mot co gai h hong nh ch h hong mot na, mot th thieu n ang rat tieu bieu trong xa hoi tan thi ngay ay. Tuyet mac bo tang phuc ngay th na kn na h, vi net mat co ve buon lang man (v nh nhan tnh ch khong phai v thng ngi chet) a gay mot hieu qua la lung: cac v tai to mat ln i a am ch nhn vao ve kheu gi cua Tuyet e ma cam ong, c nh thc s cam ong trc noi buon tang toc vay.

am ma that to, to en nc co the lam cho ngi chet nam trong quan tai cung phai mm ci sung sng. Ngi ta a li dung am ma en mc cao nhat e khoe giau khoe sang va khoe long hieu thao gia v cua mnh! Neu nh mong muon cua tat ca am con chau cua ngi chet kia la, trong am ma nay, a s gia doi, bp bm ong thi cung la s tan nhan, bat nhan, eu gia cua mnh len en mc hoan toan, th qua that chung a at c mot cach tron ven, xuat sac. Nhng cha het au, di mat Vu Trong Phung, cai lu ngi gia doi khong ch bao gom mot nhom nho ay au. Chung ong ao lam. Chung la toan xa hoi. Bat au la ai dien bo may canh sat, ngha la ai dien cua Nha nc: thay Min va thay Min Toa. Tac gia a noi en ve mng r h hng cua hai thay khi c nha chu am ma thue lam ngi gi trat t. L do cua s mng r duy nhat ch la v ho ang khong co viec g e lam, va ang buon rau nh nha buon sap v n. Th en la cac v tai to mat ln, lp tinh hoa cua gii thng lu xa hoi, mat mui long trong, ngc eo ay u th boi tinh. Trong am ma nay, s cam ong cua ho khong phai v tng nh en ngi a khuat, cung khong v tieng ken a ma nao ruot bi ai, ma ch v c ngam khong mat tien lan da trang thap tho trong lan ao mong cua co Tuyet. S xuat hien cua hai ten ai bp trong dp nay lai khien ngi ta cam ong en cc iem: Xuan Toc o va s cu Tang Phu. V sao? V vi sau chiec xe keo va nhng vong hoa o so, hai ke nay a lam cho am ma them long trong, to tat. en ba cu co Hong, co le ngi lng thien nhat trong cai gia nh va h hong va ai bp ay, cung cam ong en ht hai len. Nhng ngi i a am that ong ao. Bang iep khuc am c i c nhac lai en may lan, tac gia nh muon noi: am ma that la to, that la ong, thien ha tha ho machiem ngng e thay ro s to tat cua no. Nhng c tm th xem trong am ngi ong ao ay co ai la ngi ang thc s i a am, ngha la thc s co chut tiec thng oi vi ngi chet ma ho ang a tien? Khong co ai ca. Tat ca moi ngi an ong cung nh an ba, gia cung nh tre, tuy ang gi mot ve nghiem chnh, nhng eu ang noi mot ieu g o, lam mot ieu g o, ngh mot ieu g o khong dnh dang en ngi chet va am ma ca. Trai thanh gai lch th chim nhau, bnh pham, che bai nhau, ghen tuong nhau, hen ho nhau nhng tat ca eu bang ve mat buon rau cua nhng ngi i a ma. That la nhan tam, that la vo liem s. Ta se ngh the. Nhng vi Vu Trong Phung, co nghe c nhng li ma bon ho noi vi nhau mi thay s vo liem s ay con tr trao en mc nao. Va nha van a a ra mot so li ay. dai. am c i ngha la s vo liem s ay khong he khep lai, no con keo

en luc am khong c i na ma dng lai e ha huyet. Vu Trong Phung con hien cho ngi oc hai chi tiet ac sac, ay canh a am nay len en

nh iem. Chi tiet th nhat la canh cau Tu Tan bat be tng ngi mot lam nhng ong tac, gi nhng t the au buon e cho cau ta.. chup anh. Chi tiet th hai la ong phan moc sng, cai ke gia doi va vo liem s nhat trong gia nh nay, a khoc en tng chng ngat i. Tuy vay, gia luc oan ngi khoc loc, chnh ong ta a giui vao tay Xuan Toc o mon tien nam ong v a co cong goi ong ta la ngi chong moc sng (chnh la cai cong gian tiep khien cho ong gia a chet). That la nhng kch s thng hang cua nhng tan tro i. Hai chi tiet ay ong lai mot cach tron ven va sac sao chng sach noi ve s gia doi cua ngi i. Nhng ieu Vu Trong Phung viet trong chng sach la chuyen that ? Le nao Nhng ieu ay toan la h cau ? Nhng nhng ieu ay eu hp l lam ma, va hnh nh eu co that ca. Ngoi but Vu Trong Phung ung la sac nh dao. ang sau nhng li noi nh ua, s that cua i song c hien ra lo lo tren o noi len hai ieu ln nhat: s tan nhan va s doi tra.

e 12: Phung.

Phan tch nhan vat Xuan Toc o trong So ocua Vu Trong

* Gi y chi tiet 1/ Xa hoi thc dan phong kien en thi Vu Trong Phung a phi bay ay u ban chat xau xa, thoi nat cua no. Cuoc song gia doi, bp bm vi u tro cai cach, o la moi trng thuan li cho ky sinh trung Xuan Toc o hoat ong. Xuan Toc o a phat trien tron ven tnh cach cua no: t mot ten lu manh, ai bp a tr thanh mot anh hung cu quoc, mot v nhan. 2/ a. Xuan Toc o la loai bui i trong moi trng thanh th. Tac gia a theo doi tnh cach nhan vat t be. Xuan Toc o la mot a be mo coi, len 9 tuoi c ong bac ho nuoi. No nhn trom bac gai tam va b uoi. T o, Xuan lay au he xo ch lam nha, lay sau cac pho, lay ca Ho Hoan Kiem lam cm. Toc han o nh long ga v phi nang, treo me, treo sau. Roi han len loi vao nhat banh san quan vt. B anh, b uoi v han nhn trom mot con am thay quan ao. Vai net biem hoa kha chan that o, Xuan Toc o hien len ro net la mot ten vo giao duc. b. T moi trng vo giao duc, lang thang kiem song vi nhieu nghe pht tap, Xuan Toc o trong mot hoan canh ac biet, c nhap vao moi trng cua nhng ke giau co, nhng con ngi ang om ap mong Au hoa va cai cach xa hoi nh ba Pho oan, ong ba Van Minh, ong TYPN. Mu Pho oan them khat the xac cua Xuan Toc o nen a xin cho han ra tu va tao ieu kien cho han gia nhap vao xa hoi thng lu. Mu gii thieu han en tiem may Au Hoa cua Van Minh. Han dot nat, en nhng ch tren bang hieu cung khong xem c. Trong tiem Au Hoa cua Van Minh, han ch biet hoc thuoc long

nh han a tng hoc thuoc long nhng bai rao thuoc lau trc ay. H canh tay va h co la day th, H en nach va h na vu la ngay th. Han cung nh li cua chu: T i tr i, xa hoi van minh hay da man la trach nhiem cua anh!. Han a ri vao moi trng cua cac nhan vat toan la quai thai cua xa hoi nh mu Pho oan dam ang c bang Tiet hanh kha phong, nh ong ba Van Minh, ong TYPN ang chay theo phong trao Au Hoa chi bi hng lac thi bay gi. Xuan Toc o a li dung ho e tien than. c. Hoi nhap vi xa hoi thng lu, Xuan Toc o gap nhieu van may va vi ban tnh lem lnh, lau ca, han nhanh chong tao cho mnh mot cho ng trong gia nh ong ba Van Minh. Tnh cach lu manh, bp bm, dam ang cua Xuan Toc o c banh trng trong moi trng thuan li o. Vi mot so hieu biet ve benh tat thu c trong nghe rao thuoc dao, han cha khoi benh cho cu co va c tang boc la sinh vien trng thuoc roi quan oc-t. Biet Xuan Toc o la sinh vien trng thuoc, Tuyet, em gai Van Minh tm cach lam than. Xuan Toc o lai c phen boc lo tnh cach lu manh, dam ang cua han. Han tro chuyen vi Tuyet theo kieu triet ly rm: Thi buoi nay biet lam sao c. Gia doi het thay! Yeu cung yeu gia doi! Tam thng cung tam thng gia doi! Hu lau cung hu lau gia doi!. Roi bat ng Xuan s ngc Tuyet va noi: Ch co mot mnh quy nng la khong gia doi nh i ma thoi Con ng tien than cua Xuan Toc o thuan li. Y biet cach luon lach, dung mu meo thu oan e lam li cho mnh. T mot a nhat banh quan vt, Xuan Toc o tr thanh mot danh thu, mot cay hy vong cua gii quan vt Bac Ky. Han cung biet chap nhan thua theo e ngh cua quan tren trc nha vo ch quan vt Xiem La e c tr thanh Anh hung cu quoc, bac V nhan. Trong xa hoi ma thu oan bp bm, gian xao lan tran th ban chat lu manh, bp bm cua Xuan Toc o khong the nhan ra. S ngu on cua no ngi ta cho la nhun nhan, la s khiem ton nen no cang c yeu men hn. Ba Pho oan xem Xuan la ngi co hoc thc. Ong phan moc sng cung cho Xuan la ngi ng an. Gia luc cu ba, me Van Minh nguyen rua Xuan Toc o la o xo la, o ba que, mat cho ch khong phai mat ngi th co Hong phan no Con Tuyet ma cha vi thang Xuan th that phuc bay mi i cho nha nay. Ba cam i. Ba ngu lam.Mot chi tiet na cung ci ra nc mat: cu co, ong noi cua Van Minh nga benh. Ca gia nh cau cu oc-t Xuan. Han c dp tra thu v cu co a oi nho vao mat han khi han quan he bat chnh vi Tuyet. Han noi xang: Tha cu, qua con vo hoc, nhat banh quan, ha lu, khong biet thuoc a! roi bo chay. Ma oc-t Xuan bo chay th cac ong lang noi danh khac bo tay. The la cu co chet. Luc han thanh that nhat th ngi i lai cho la gia doi. Vu Trong Phung sau sac biet bao! d. Xuan Toc o la mot nhan vat c xay dng trong qua trnh phat trien, tnh cach cua Xuan Toc o c mieu ta trong qua trnh van ong. Mot mat tnh cach Xuan Toc o gan nh khong oi. Von c giao duc, ao luyen trong nen van hoa va he nen ban chat cua Xuan van gi nguyen chat lu manh cua ke lang thang au ng xo ch. T ngon ng cho en c ch, han luon luon vang tuc,

khong chu hoc hanh ma ch dung thu thuat bat chc, che ay, gia doi e oi pho trong moi tnh huong. Co the noi, tnh cach lu manh xuyen suot con ngi Xuan Toc o t khi la mot cau be lang thang au ng xo ch cho en luc tr thanh anh hung cu quoc. Tuy nhien, tnh cach cua Xuan cung co nhng thay oi nhat nh. Y nhanh chong thch hp vi hoan canh mi va hoan canh cung lam cho y thay oi. Khi con la ke ha lu, han boc lo tnh ti tien, yeu uoi. Nhng khi a co v tr trong xa hoi, Xuan bat au xem thng moi ngi, Xuan Toc o cang kieu ngao lam bo lam tch bao nhieu th lai c thien ha knh trong bay nhieu, Xuan Toc o co luc nh ket hp gia tnh cach cua mot ke ha lu pha lan vi loi song thng lu, ngon t ha ang lai xen vi kieu cach hoc oi cua bon ngi thng lu. Va en luc ket thuc tac pham, tnh khinh ngi cua Xuan Toc o cang lo ro va cang tr nen lo bch. Han a noi trc quan chung: Hi quan chung, mi khong hieu g, mi oan ta, ta van yeu qu mi mac long mi chang ro long ta. Thoi giai tan i. Moi ngi ho Xuan Toc o van tue! S ai bai van tue!. e. Xuan Toc o la mot nhan vat c xay dng chu yeu tren s tong hp nhieu net cua nhng ngi cung loai. Tac gia a xay dng Xuan Toc o theo phng phap ien hnh hoa. Tac gia ket hp loi mieu ta chan that va phong ai, phong ai e biem hoa. Nhieu tnh tiet a c h cau rat hap dan nh hanh ong cua Tuyet vi Xuan Toc o, quan he gia Pho oan vi Xuan hay la Xuan Toc o chu thua tai t quan vt Xiem La, ba Pho oan c phong Tiet hanh kha phong Xiem La, tat ca eu la nhng tnh huong phong ai ay tnh cham biem, a kch. 3/ The la Xuan Toc o t mot ten au ng xo ch, nhat banh quan, ban thuoc lau a tr thanh sinh vien trng thuoc, oc-t Xuan, giao s quan vt, nha cai cach xa hoi, nha cai cach Phat giao, co van cho bao Go Mo roi en tot nh vinh quang anh hung cu quoc, bac v nhan, that la So o. Qua nhan vat trung tam nay, Vu Trong Phung a kch, cham biem ban chat xau xa, thoi nat cua xa hoi thc dan phong kien. Co the noi Xuan Toc o la mot bc tranh biem hoa c ln phi bay s thoi nat cua ca mot xa hoi. Bao gi xa hoi con gia doi, con bp bm, con xao tra, la loc th bc tranh biem hoa Xuan Toc o van con y ngha ran i.

e 13:

Nhng gia tr t tng va nghe thuat cua th lang man qua mot so tac pham cua Xuan Dieu, Huy Can, Han Mac T thi k 1930-1945.

Co luc do mot so nguyen nhan khach quan va chu quan, ngi ta a qua de dat, neu khong noi la qua khe khat, trong viec xac nhan gia tr cua th lang man (1930-1945). Nhng cuoi cung, bang gia tr cua chnh no, s tac ong lau ben va tot

ep cua no oi vi lien tuc nhieu the he ngi oc, th lang man a xac nh cho mnh mot v tr xng ang trong nen van hoc nc nha. Ngay nay, nhng ten tuoi va nhieu bai th cua nhng nha th nh Xuan Dieu, Huy Can, Han Mac T van c nhac en vi rat nhieu tran trong va men yeu. Han cong ln au tien cua th lang man, va cung la cua van hoc lang man noi chung, la a a ra trc moi ngi cai y niem toi. Cai toi von rat vo ngha, rat ang ghet, oi vi chu ngha khac k cua ao l phong kien, trong khoang 15 nam t sau 1930, bong c cac nha th nang len thanh mot y niem tot ep va khang nh vai tro quyet nh cua no trong nghe thuat vi t cach la chu the sang tao. Mot the gii cu vi nhng cach nhn cu, cach cam nhan cu, nhng le luat cu, bong v ra, nhng cho cho mot the gii c anh gia, cam nhan, xuc ong bi cai toi ca the ay. Va qua la mot the gii phong phu a dang vo cung. Cac nha th noi: cuoc song ep qua chng, ang song qua chng, ch coi thng no, ng ne tranh no. Lam sao co the th trc mot cuoc i ma hnh nh o tao hoa a danh san cho con ngi, cho moi ngi u moi th e tao nen hanh phuc nh the nay. Cua ong bm nay ay tuan trang mat Nay ay hoa cua ong noi xanh r Nay ay la cua canh t ph phat Cua yen anh nay ay khuc tnh si. (Xuan Dieu Voi vang) That ra, cung chang co g mi la: th thi nao, thi Nguyen Du hay Nguyen Trai, ma chang co ong, bm, la, hoa, chim oanh, chim yen! Nhng o tm au ra nhng thi o, ke en thi Tan a, mot niem vui song thiet tha va am say en dng ay. Chnh vi niem ham song manh liet ay ma Xuan Dieu luc nao cung cam thay cuoc i hnh nh ang troi nhanh qua, cai khoang tram nam sao ma ngan ngui, tuoi tre cua moi ngi sao ma chong qua. Cam nhan ay khong khien cho Xuan Dieu tr nen h vo, bi quan theo triet l sac khong nha Phat hayvo vi cua Lao trang, trai lai, cang khien nha th cam nhan ro hn s ang qu cua cuoc i. Ta muon om Ca s song mi bat au mn mn; Ta muon riet may a va gio ln, . Cho chech choang mui thm, cho a ay anh sang, Cho no ne thanh sac cua thi ti;

Hi xuan hong, ta muon can vao ngi! (Voi vang) Yeu i, ham song, nhng cuoc song la g? au la nhng yeu to tao nen cuoc song. Theo cac nha th lang man, cuoc song bao gom nhieu th, nhng co hai th ep nhat, k dieu nhat, ay la thien nhien va con ngi. Trc het ve thien nhien, cac nha th lang man pha bo ngay cai bc tng thien nhien gia tao cua van hoc co von lau nay vay boc con ngi, e nhan ra mot thien nhien thc s, ang boi boi sc song, s song, nguon cam xuc vo tan. Qua that, trong th Viet Nam, cha bao gi ay ap thien nhien en vay. Nay ay, cai la lung cua at tri khi mua thu ti, buon lam, the lng lam nhng sao ma ep en vay; nhng net, nhng ng, nhng dang hnh, mau sac, sao ma song ong, hai hoa, em ai: Rang lieu u hiu ng chu tang Toc buon buong xuong le ngan hang; ay mua thu ti mua thu ti Vi ao m phai det la vang Hn mot loai hoa a rung canh Trong vn sac o rua mau xanh, Nhng luong run ray rung rinh la oi nhanh kho gay xng mong manh. (Xuan Dieu ay mua thu ti) Con ay canh chieu ve tren mot canh ong que: May biec ve au bay gap gap Con co tren ruong canh phan van (Xuan Dieu Th duyen) Trc th lang man, may cha he bay gap gap va canh con co cha he co s phan van nh the, cha co s xon xang tam trang nh the. Gi ay, ngi oc, nh oc th lang man, ma tr nen giau co qua chng. Ho co ca mot the gii vo tan, nhng cua kho vo tan. Han Mac T sau nay la nha th cua nhng noi au thng. Nhng trong nhng nam au tien, khi cha mac phai chng benh nan y hiem ngheo, a co nhng dong th tuyet ep ve thien nhien x Hue: Sao anh khong ve chi thon V

Nhn nang hang cau nang mi len Vn ai mt qua xanh nh ngoc La truc che ngang mat ch ien (ay thon V Da) Co mot ieu that co y ngha: do cho thien nhien trong th lang man la mot thien nhien c cam nhan trc tiep, cu the, song ong ch khong phai la th thien nhien c vay mn t sach v, nen o hoan toan la thien nhien song ong cua que hng at nc. The la th lang man a en cho ngi oc th mot tnh cam c hai lan nhan len: tnh yeu thien nhien cung la tnh yeu que hng at nc. Trong mat ngi oc, cai thon V Da nho be ben kia b song Hng cua kinh thanh Thuan Hoa sao ma ro rang, xanh tham, mem mai, tr tnh. Can chi phai en Hang Chau e ngam lieu, en Paris e ngam song Seine! Hay m mat va am say ngay nhng ieu dieu k trc mat cua at nc que hng. Trong mot bai th khac cua Han Mac T, bai Mua xuan chn , bc tranh mua xuan ni xom que ch c nhac ti bang oi ba net ma em ai, ang yeu biet bao: Trong lan nang ng khoi m tan oi mai nha tranh lam tam vang Sot soat gio treu ta ao biec Tren gian thien l bong xuan sang Ngi oc ngay trc cung nh ngay nay con thch thu en sng sot khi nhan ra trong bai th Chua Hng cua Nguyen Nhc Phap, bao nhieu net ep en tng chng nh khong the co ma a co that cua mot chang ng tray hoi mua Xuan cua con ngi Viet Nam. Trong th The L, Lu Trong L, Nguyen Bnh biet bao nhng canh sac khong the dng dng. Canh trong bai Trang giang cua Huy Can la mot dong song. Dong song ay menh mang va phang phat buon nhng ep lam, ep nhat la no a gi len moi tnh que hng am tham, tng rat nhe nhng sau tham va ben b vo cung: Beo dat ve au hang noi hang Menh mong khong mot chuyen o ngang Khong cau gi chut niem than mat Lang le b xanh tiep bai vang Long que dn dn vi con nc Khong khoi hoang hon cung nh nha Ai dam bao th lang man khong gop phan xay dng long yeu nc? Cung co va cung manh me o ch! Trong mot hoan canh xa hoi ma ke thong tr muon

xoa bo tat ca nhng g goi la t hao dan toc, muon no dch moi ngi trong mot th t tng vong ngoai, sung ngoai me muoi nhat, th nhng cau th, bai th nh the ung la cha chan tnh cam dan toc, niem t hao dan toc. ac biet, ay la nhng cau th hay, nhng bai th hay, tac dung cua chung cang manh liet va ben vng hn na. Tuy nhien, noi en th lang man th phai noi en th tnh yeu. Th tnh yeu nhieu en noi hnh nh chnh th tnh yeu mi la th lang man, en noi theo nhan xet cua nha phe bnh van hoc Hoai Thanh, trong ca mot tap Thi nhan Viet Nam, ch co mot nha th la khong noi en anh anh, em em! ieu ay co l do cua no. Suot trong gan mot nghn nam cua che o phong kien Viet Nam, tnh yeu, mot nguon tnh cam manh liet, ep e cua con ngi, b phu nhan hoan toan. Ch co hon nhan va ngha vu, khong co tnh yeu.S bung no cua th tnh sau 1930 chnh la s bung no cua mot trao lu e pha tan tanh cai con e kien co a can tr no. Xuan Dieu noi am say s song, trc het cung la am say tnh yeu. Co the noi, khong bai th nao cua Xuan Dieu trong Th th khong phai la th tnh yeu. Th tnh cua Xuan Dieu that lam cung lam bac. Co luc o la mot bai th tnh e ap, du nhe nh mot lan rung ong cua gio chieu, cua nang chieu: Con ng nho nho gio xieu xieu La la canh hoang nang tr chieu Buoi ay long ta nghe y ban Lan au rung ong noi thng yeu Tuy du nhe, e ap, nhng no that la tnh yeu, nen no co sc manh liet va gia tr nhan ban vng ben rieng cua no. Trong th xa, lam sao co c cach noi thang than nh the nay ve tnh yeu: Ai hay tuy lang bc thu em Tuy chang bang nhan ga to niem Trong thay chieu hom ng ngan vay, Long anh thoi a ci long em (Th duyen) Long anh ci long em, o chnh la tnh yeu. Tnh yeu trong th Han Mac T tuy m nhieu buon au va hoai nghi nhng khong he kem thiet tha. M khach ng xa, khach ng xa Ao em trang qua nhn khong ra ay sng khoi m nhan anh

Ai biet tnh ai co am a? (ay thon V Da) Nhn chung th lang man kha buon, co khi rat buon. Cung can co cai nhn thoa ang hn ve cai buon trong th lang man. Ngi ta can biet vui, biet yeu, nhng cung can biet buon, biet chan khi can thiet. Phai buon trc nhng ieu khong the vui. Vui trc chuyen ang buon la vo liem s. Biet buon e khong vo t en tr thanh vo tam. Buon e tr nen sau sac hn. Noi g th noi, cuoc song trong khoang nhng nam 1930-1945 co nhieu chuyen ang e buon, trong o ieu ang buon nhat la lam dan no le. Tr nhng ke that s vo lng tam hoac co tnh vui ve e lam va long bon chu no le, moi ngi Viet Nam ngay o, nhat la nhng ngi nhay cam, eu mac nhien mang mot noi buon thi ai. Cai buon ay ln en noi nhieu luc nh khong the nhan ra duyen c. No nam au o trong khap ca cuoc i. Xuan Dieu a tng co cau th noi tieng ma ngay o ai cung cong nhan la hay: Hom nay tri nhe len cao Toi buon khong hieu v sao toi buon Trong th Huy Can, net nao cua canh vat, dau tuyet ep, van phang phat noi buon. Nhn mot xom lang, mot phien ch va tan, mot ben o, Huy Can cam en tan ay long mot noi sau muon menh mang, noi co n cua than phan trc cai vo cung cua cuoc song: L th con nho gio u hiu au tieng lang xa van ch chieu Nang xuong tri len sau chot vot Song dai tri rong ben co lieu (Trang giang) Cai buon trong th lang man Viet Nam, xet ve ban chat, cung co mat tch cc. No la mot thai o can thiet trc cai mong manh va u am cua i song luc ay. No co the la bc khi au dan ti nhng suy ngh sau sac va thau ao hn, va co the dan ti s la chon mot thai o, mot hanh ong tch cc hn trong i song. Tuy vay, th lang man nhieu khi a ay noi buon len mot cung bac thang cang qua, tuyet oi qua. Th Xuan Dieu co luc a i en cho tot cung chan nan, ra ri; nha th nang noi co n thanh vnh cu. Chiec ao hon toi rn bon be (Nguyet cam) va: Toi la con nai b chieu giang li Khong biet i au ng sau bong toi

Huy Can t thay mnh mang trong long mot noi van co sau nh mot nh menh. Han Mac T cang ve sau cang au thng en thanh ien loan. Tuy nhien, xet ve mat t tng cua ca trao lu th mi (1930-1945), o khong phai la ieu qua ln. Cai mi, cai ang quy ma trao lu nay a en cho ngi oc va thi ai van la chnh. Cha the ma no a tng lam rung ong ca mot the he ngi oc phan ln la co hoc va khong phai la thieu tam quyet o hay sao? Hn na, xet ve mat nghe thuat, th lang man a a en cho van hoc nc nha nhieu ieu mi me. Mot mat no tiep tuc ke tha nhng tinh hoa cua th ca dan toc, th ca A ong; mat khac no tiep nhan tinh hoa mi la cua th phng Tay e ay nen th Viet Nam bc han sang thi ky hien ai. Ch trong khoang may nam, th lang man a hoan thanh tron ven viec pha v nhng khuon vang thc ngoc cua th ca phong kien ma luc o a tr nen loi thi. Neu noi: th phai chan thanh, th phai la tieng noi cua trai tim, th th lang man a biet pha bo nhng hnh thc khien no phai sao rong va gia tao. Truc het, th lang man vt bo nhng niem luat go bo, nhng oi choi, nhng quy nh pha, tha, thc, luan, ket e nha th co the dien ta mot cach thoai mai va phong khoang cam xuc cua mnh. Cam xuc, ieu o quan trong va quyet nh gia tr cua th hn la ngoi e go tng y tng van cho ung luat. Th lang man co the s dung rat nhieu the th, va ngay trong the bay ch von la the pho bien cua ng luat, cung c s dung mot cach phong khoang, sang tao: Song gn trang giang buon iep iep, Con thuyen xuoi mai nc song song, Thuyen ve nc lai, sau tram nga; Cui mot canh kho lac may dong. (Huy Can Trang giang) Vt bo nhng c le, nhng ien co von co tnh chat bat buoc trong ngon ng th co, th lang man en vi ngon ng xanh ti cua i song. Trong th co, noi mua thu la phai la la ngo ong rung, mua he la phai cuoc keu, lieu th phai la lieu Chng ai, may th phai may Tan, may Hang Trai lai, trong th lang man, ngon ng c t no en vi cam xuc cua nha th. Chnh th ngon ng ay nhan ra nhng cam xuc cua nha th. Chnh th ngon ng ay nhan ra nhng cam xuc co that ve nhng ieu rat that. Th du, ay la cam xuc cua Han Mac T trc cai vi vi cua at tri V Da: Gio theo loi gio may ng may Dong nc buon thiu hoa bap lay Thuyen ai au ben song trang o

Co ch trang ve kp toi nay (ay thon V Da) Noi th lang man en vi ngon ng cua i song, o la noi en xu hng chnh. That ra gia ngon ng th va ngon ng cua i song van co mot khoang cach rat ln. Ngon ng trong th lang man van la mot ngon ng nghe thuat, trong sang, ham suc va ay tnh nhac. Cac nha th lang man that a co cong ln trong viec xay dng mot ngon ng th ca dan toc. Nhng cau th nay co sc dien ta biet bao: Ch ay nam nay con ganh thoc Doc b song trang nang chang chang? (Han Mac T Mua xuan chn) Bao nhieu canh va tnh ham cha trong ch may cau th di ay cua Xuan Dieu: Thnh thoang nang trang t ngan ng Non xa khi s nhat sng m a nghe ret mt luon trong gio a vang ngi sang nhng chuyen o (ay mua thu ti) ac biet Xuan Dieu, vi von Tay hoc cua mnh, a a en cho th nhng cach noi rat tao bao. Qua that, khong phai bao gi cai tao bao cua Xuan Dieu cung thanh cong nhng ong a co nhieu cai mi thanh cong, c ngi ng thi tan thng, chang han: Nay lang nghe em khuc nhac thm Say ngi nh ru toi tan hon. Th lang man (1930 1945) la mot bc phat trien vt bac cua th Viet Nam.No a tiep nhan mot cach sang tao nhng tinh hoa cua th ca dan toc va th ca nhan loai, cua th co ien va hien ai. Cho en nay, cac nha th van con tha hng va tiep tuc phat huy nhieu thanh tu ma no a at c, nhieu van e ve nghe thuat, ky thuat ma no a at ra trong khoang 15 nam ngan ngui ay. Khong phai tat ca nhng phan ln nhng bai th lang man van c ngi oc yeu thch, nhat la ngi oc tre tuoi, van co tac dung xay dng cho ngi oc mot the gii noi tam phong phu va nhan ao. e 14: Gia tr t tng va nghe thuat cua oan van ta canh ong Huan Cao cho ch trong nha giam (truyen nganCh ngi t tu cua Nguyen Tuan). V sao tac gia cho o la mot canh tng

xa nay cha tng co?

* Gi y chi tiet 1/ Nguyen Tuan trc Cach mang thang Tam la mot nha van duy m. Ong yeu en say am cai ep, ngi ca cai ep, ton th cai ep. Theo ong m la nh cao cua nhan cach con ngi. Ong san lung cai ep khong tiec cong sc. Ong mieu ta cai ep bang kho ngon ng giau co cua rieng ong. Nhng nhan vat hien len trong tac pham cua Nguyen Tuan phai la hien than cua cai ep. o la nhng con ngi tai hoa hoat ong trong nhng hoan canh, moi trng ac biet, phi thng. Ong phat hien, mieu ta cai ep ben ngoai va ben trong cua nhan vat. Trong cai ep cua ong bao gom cai CHAN va THIEN. Ong con ket hp M vi DUNG. Truyen ngan Ch ngi t tu (1939) trong tap Vang bong mot thi la ang van hay nhat, tieu bieu nhat cua Nguyen Tuan. Gia tr t tng va dung cong nghe thuat cua Nguyen Tuan c the hien chu yeu trong oan van ta mot canh tng xa nay cha tng co, canh tng mot ngi t tu cho ch mot vien quan nguc. 2/a. Ong Huan Cao trong truyen Ch ngi t tu la mot nho s tai hoa cua mot thi a qua nay ch con vang bong. Nguyen Tuan a da vao nguyen mau nha th, nha giao, mot lanh tu cua khi ngha nong dan la Cao Ba Quat, mot ngi het sc tai hoa va dung kh phi thng e sang tao ra nhan vat Huan Cao (Cao la ho, Huan la day) Cao Ba Quat trc khi thanh lanh tu nong dan cung la thay giao. Nguyen Tuan a a vao hai tnh cach noi bat cua nguyen mau e xay dng nhan vat Huan Cao. Cao Ba Quat ngi viet ch ep noi tieng va kh phach lng lay. Xay dng nhan vat Huan Cao, Nguyen Tuan va the hien ly tng tham my cua ong lai va thoa man tinh than noi loan cua ong oi vi xa hoi en toi tan bao luc bay gi. b. Truyen co hai nhan vat chnh, mot la ong Huan Cao co tai viet ch ep, mot na la vien quan nguc say me ch ep cua Huan quyet tm moi cach e xin ch treo trong nha. Lao coi ch Huan Cao nh bau vat. Ho a gap nhau trong mot tnh huong oai oam la nha nguc. Ngi co tai viet ch ep lai la mot ten ai nghch cam au cuoc khi ngha nong dan (trieu nh goi la noi loan, giac ang b bat giam ch ngay thu hnh. Con ngi me ch ep cua ong Huan Cao lai la mot ten quan nguc ai dien cho cai trat t xa hoi ay. Tren bnh dien nghe thuat ho la tri am tri k, tren bnh dien xa hoi ho hai v tr oi lap. Tnh huong cua truyen co tnh kch. T tnh huong ay kch tnh ay, tnh cach cua hai nhan vat c boc lo va t tng chu e cua truyen c the hien mot cach sau sac. Nguyen Tuan thch xay dng nhan vat trong tnh huong phi thng. Mot vien quan nguc, tay sai ac lc cho bo may thong tr lai tha thiet xin ch mot toi pham. Con Huan Cao la mot bac anh hung, mot nghe s au co de dang cho ch

mot ke tieu nhan ang lam nghe tan ac, la loc. Vay ma viec cho ch trong nguc a dien ra. Huan Cao noi: Ta nhat sinh khong v vang bac hay quyen the ma phai ep mnh viet cau oi bao gi. Huan Cao coi thng tien bac va uy quyen, nhng Huan Cao vui long cho ch vien quan nguc v con ngi song gia chon bun nh nay, ni ngi ta ch biet song bang tan nhan, bang la loc lai co ke biet trong ngi co ngha kh, biet ton qu cai ep cua ch ngha. Ta cam cai tam long biet nhn lien tai cua cac ngi. Nao ta co biet au mot ngi nh thay quan ay ma lai co nhng s thch cao qu nh vay. Vien quan nguc cung khong de g nhan c ch cua Huan Cao. Han a b nghi ng, b uoi. Co lan han mon men vao nguc nh lam quen va biet ai Huan Cao e xin ch th lai b Huan Cao c tuyet:Ngi hoi ta muon g? Ta ch muon co mot ieu, la nha ngi ng at chan vao ay. Ve sau hieu c tam long cua vien quan nguc, ong a noi mot li sau sac va cam ong Thieu chut na ta a phu mot tam long trong thien ha. Coi khinh cng quyen va tien bac. Huan Cao ch trong nhng tam long biet qu cai ep, cai tai, co s thch cao qu. Nhng con ngi ay theo Huan Cao la con gi c thien lng. Ong khuyen vien quan nguc bo cai nghe nh ban cua mnh i ay kho gi c thien lng cho lanh vng va roi cung en nhem nhuoc mat ca i lng thien i. c. Huan Cao con ep kh phach. Ong la mot ngi t tu gan en ngay t hnh van gi c t the hien ngang, ung la kh phach cua anh hung Cao Ba Quat. em hom ay, luc trai giam tnh Sn Ch con tien mo vong canh, mot canh tng xa nay cha tng co a bay ra. Trong mot buong toi chat hep, am t, ay mang nhen, at ba bai phan chuot, phan gian, tac gia co y mieu ta bang cach tng phan gia tnh cach cao qu cua Huan Cao vi cai d day, ban thu cua nha tu, mot hnh anh thu nho cua xa hoi bay gi. Ve ep rc r cua Huan Cao hien len trong em viet ch cho vien quan nguc. Chnh trong tnh tiet nay, cai M va cai Dung hoa hp di anh uoc o rc cua mot bo uoc tam dau, mot ngi tu co eo gong, chan vng xieng ang giam to net ch tren tam lua trang tinh cang tren manh van. Ngi tu viet xong mot ch, vien quan nguc lai voi khum num cat nhng ong tien kem anh o ch tren phien luc ong. Hnh anh ngi t tu tr nen long long. Vien quan nguc va vien th lai tr nen be nho, b ong, khum num trc ngi t tu .Nhng vi cach suy tng sau xa hn,chung ta co the hieu c s v ai cua vien quan nguc.Ta co the v rang vien quan nguc la mot v vua anh minh va Huan Cao la mot tng tai.Vua gioi phai biet dung tng tai. d. V sao Nguyen Tuan lai noi ay la mot canh tng xa nay cha tng co? Canh tng nay qua la la lung, cha tng co v tro chi ch ngha thanh tao co phan ai cac lai khong dien ra trong th phong, th sanh, ma lai dien ra ni nguc toi chat hep, ban thu, hoi ham.

Canh tng la lung cha tng co bi v ngi nghe s co tai viet ch ep lai tro tai trong khi co mang gong, chan eo xieng va sang mai ra phap trng. Canh tng la lung cha tng thay la hnh anh ten t tu cho ch th noi bat len uy nghi long long, con vien quan nguc va th lai, nhng ke ai dien cho trat t xa hoi ng thi th lai khum num run run. ieu o cho thay rang trong nha tu tam toi, hien than cho cai ac, cai tan bao o khong phai cai ac, cai xau ang thong tr ma chnh la cai ep, cai Dung, cai Thien, cai cao ca ang lam chu. Vi canh cho ch nay, cai nha nguc tam toi a o sup, bi v khong con ke pham toi t tu, khong con quan nguc va th lai, ch co ngi nghe s tai hoa ang sang tao cai ep trc oi mat ngng mo sung knh cua nhng ke lien tai, tat ca eu tham am anh sang thuan khiet cua cai ep, cai ep cua thien lng va kh phach. Cung vi canh nay, ngi t tu ang i vao coi bat t. Sang mai ong se b t hnh, nhng nhng net ch vuong van, ti ep hien len cai hoai bao tung hoanh ca mot i cua ong tren lua bach se con o. Va nhat la li khuyen cua ong oi vi ten quan nguc co the coi la li di huan cua ong ve ao l lam ngi trong thi ai nhieu nhng o. Quan niem cua Nguyen Tuan la cai EP gan lien vi cai THIEN. Ngi say me cai ep trc het phai la ngi co thien lng. Cai ep cua Nguyen Tuan con gan vi cai DUNG. Hien than cua cai ep la hnh tng Huan Cao o, kh phach lng lay a sang rc ca trong em cho ch trong nha tu. Ben canh hnh tng Huan Cao long long, ta con thay mot tam long trong thien ha. Trong em cho ch, hnh anh vien quan nguc cung cam ong. o la thanh am trong treo chen vao gia mot ban an ma nhac luat eu hon loan xo bo. Cai t the khum num, giong noi nghen ngao, cai cui au xin bai lnh va c ch run run bng chau mc khong phai la s quy lu hen ha ma la thai o chan thanh khien ta co cam tnh vi con ngi ang thng nay.Nhng neu khong co ngi cai nguc biet tran trong tai nang,th Huan Cao cung ch lamot Huan Cao t tu. e. oan truyen ong Huan Cao cho ch la oan van hay nhat trong truyen nganCh ngi t tu. But phap ieu luyen, sac sao khi dng ngi, dng canh, chi tiet nao cung gi cam, gay an tng. Ngon ng Nguyen Tuan bien hoa, sang tao, co hon, co nhp ieu d ba. Mot khong kh co knh trang nghiem ay xuc ong, co phan bi trang toat len trong oan van. 3/ Ch ngi t tu khong con la ch na, khong ch la M ma thoi, ma nhng net ch ti tan noi len nhng hoai bao tung hoanh cua mot i ngi. ay la s chien thang cua cai EP, cai CAO THNG, oi vi s pham tuc nh ban, cung la s chien thang cua tinh than bat khuat trc thai o cam chu no le. S hoa hp gia M va Dung trong hnh tng Huan Cao la nh cao nhan cach theo l tng tham m cua Nguyen Tuan, theo triet l Duy M cua Nguyen Tuan. * * *