C.Mc v nggen Tuyn ngn ca ng Cng sn.

Phn III Vn hc x hi ch ngha v cng sn ch ngha

Ch ngha x hi phn ng Ch ngha x hi bo th hay ch ngha x hi t sn Ch ngha x hi v ch ngha cng sn khng tng - ph phn

I. Ch ngha x hi phn ng
A. Ch ngha x hi phong kin Do a v lch s ca h, qu tc Php v Anh c s mnh vit nhng bi vn chm bim kch x hi t sn hin i. Trong cuc Cch mng Php hi thng 7 nm 1830, trong phong tro ci cch Anh, cc giai cp qu tc y, mt ln na, li ng gc di nhng n kch ca nhng k bo pht ng ght. i vi qu tc th khng th cn c vn u tranh chnh tr tht s c na, h ch c cch u tranh bng vn hc m thi. Nhng ngay c trong lnh vc vn hc cng khng th dng ci lun iu c rch ca thi k phc tch[12] c na. Mun gy c thin cm, qu tc lm ra v khng ngh n li ch ring ca mnh v lp bn co trng ln n giai cp t sn, ch l v li ch ca giai cp cng nhn b bc lt m thi. Lm nh th, h t ginh cho h ci iu vui th lm v ch diu ngi ch mi ca h v ri r bn tai ngi ny nhng li tin tri khng tt lnh ny khc. Ch ngha x hi phong kin ra i nh th l mt m hn hp nhng li ai on vi nhng li ma mai d m ca d vng v ting e do cu tng lai. Tuy i khi li cng kch chua cht su cay hm hnh ca n p ng vo tim gan ca giai cp t sn, nhng vic n hon ton bt lc khng th hiu c tin trnh ca lch s hin i, lun lun lm cho ngi ta cm thy bun ci. Cc ngi qu tc ging ci b n my ca k v sn ln lm c li ko nhn dn theo h, nhng nhn dn va chy li th trng thy ngay nhng ph hiu phong kin c eo sau lng h, th l nhn dn lin tn i v ph ln ci mt cch khinh b. Mt b phn ca phi chnh thng Php v phi " Nc Anh tr " din tn hi kch y. Khi nhng ngi bnh vc ch phong kin chng minh rng phng thc bc lt phong kin khng ging phng thc bc lt ca giai cp t sn th h ch qun c mt iu l ch phong kin bc lt trong hon cnh v nhng iu kin khc hn v hin li thi. Khi h vch ra rng di ch phong kin, khng c giai cp v sn hin i th h ch qun c mt iu l giai cp t sn chnh l mt sn phm tt nhin ca ch x hi ca h.

1/9

V li, h rt t che y tnh cht phn ng ca nhng li ch chch ca h, cho nn li l ch yu m h dng buc ti giai cp t sn th chnh l cho rng di s thng tr ca n, giai cp t sn m bo s pht trin cho mt giai cp s lm n tung ton b trt t x hi c. H buc ti giai cp t sn hy sinh ra mt giai cp v sn cch mng, nhiu hn l buc ti giai cp sinh ra giai cp v sn ni chung. Cho nn, trong hot ng chnh tr, h tch cc tham gia vo tt c nhng bin php bo lc chng giai cp cng nhn. V trong i sng hng ngy ca h, mc d nhng li hoa m trng rng ca h, h vn khng b qua c hi lm ly nhng qu to bng vng[13] v em lng trung thnh, tnh yu v danh d m i ly vic bun bn len, c ci ng, v ru mnh.[14] Cng ht nh thy tu v cha phong kin lun lun tay nm tay cng i vi nhau, ch ngha x hi thy tu cng i st cnh vi ch ngha x hi phong kin. Khng c g d hn l ph ln ch ngha kh hnh ca o C c mt lp sn ch ngha x hi, o C c chng phi cc lc phn i ch t hu, hn nhn v nh nc sao? V thay tt c nhng ci , o C c chng phi tuyn truyn vic lm phc v s kh hnh, cuc sng c thn v ch ngha cm dc, cuc sng tu hnh v nh th sao? Ch ngha x hi C c chng qua ch l th nc thnh m thy tu dng xc cho ni hn gin ca qu tc m thi. B. Ch ngha x hi tiu t sn. Giai cp qu tc phong kin khng phi l giai cp duy nht b giai cp t sn lm ph sn; n khng phi l giai cp duy nht c nhng iu kin sinh hot ang tn li v tiu vong trong x hi t sn hin i. Nhng ngi th dn v tiu nng thi trung c l nhng tin bi ca giai cp t sn hin i. Trong nhng nc m cng nghip v thng nghip pht trin km hn, giai cp tip tc sng lay lt bn cnh giai cp t sn thnh vng. Trong nhng nc m nn vn minh hin i ng pht trin th hnh thnh mt giai cp tiu t sn mi, ng nghing gia giai cp v sn v giai cp t sn; l b phn b sung ca x hi t sn, n c lun lun c hnh thnh tr li; nhng v s cnh tranh, nhng c nhn hp thnh giai cp y c lun lun b y xung hng ng ca giai cp v sn v hn na l s pht trin tin ln ca i cng nghip, h thy rng gn nh n lc h s hon ton bin mt vi tnh cch v b phn c lp ca x hi hin i, v trong thng nghip, trong cng nghip v trong nng nghip, h s nhng ch cho nhng c cng v nhn vin lm thu. Trong nhng nc nh nc Php, nng dn chim qu na dn s th t nhin xut hin nhng nh vn ng v giai cp v sn chng li giai cp t sn, nhng dng ci thc o tiu t sn v

2/9

tiu nng trong vic ph phn ch t sn, v xut pht t nhng quan im tiu t sn m bnh vc s nghip ca cng nhn. Ch ngha x hi tiu t sn c hnh thnh nh th . Xi-xmn-i l lnh t ca th vn hc , khng nhng Php m c Anh na. Ch ngha x hi y phn tch rt su sc nhng mu thun gn lin vi nhng quan h sn xut hin i. N vch trn nhng li ca tng gi di ca nhng nh kinh t hc. N chng minh mt cch khng th bc b c nhng tc dng ph hoi ca nn sn xut my mc v ca s phn cng lao ng, s tp trung t bn v rung t, s sn xut tha, cc cuc khng hong, s sa st khng trnh c ca nhng ngi tiu t sn v nng dn, s cng kh ca giai cp v sn, tnh trng v chnh ph trong sn xut, tnh trng bt cng kh r rt trong s phn phi ca ci, chin tranh cng nghip c tnh cht hu dit gia cc dn tc, s tan r ca o c c, ca nhng quan h gia nh c, ca nhng tnh cht dn tc c. Nhng xt v ni dung chn thc ca n, th hoc l ch ngha x hi ny mun khi phc li nhng t liu sn xut v phng tin trao i c, v cng vi nhng ci , cng khi phc li c nhng quan h s hu c v ton x hi c, hoc l n mun bit nhng t liu sn xut v nhng phng tin trao i hin i phi khun theo ci khun kh cht hp ca nhng quan h s hu c, ca nhng quan h b v tt phi b nhng cng c y p tan. Trong c hai trng hp, ch ngha x hi ny va l phn ng va l khng tng. Ch phng hi trong cng nghip, ch gia trng trong nng nghip l ci ch tt cng ca n. Trong s pht trin v sau ca n, tro lu ny bin thnh nhng li on thn hn nht[15]. C. Ch ngha x hi c hay ch ngha x hi "chn chnh" Vn hc x hi ch ngha v cng sn ch ngha ca nc Php, sinh ra di p lc ca mt giai cp t sn thng tr, biu hin vn hc ca s phn khng chng li nn thng tr y, th c a vo nc c gia lc giai cp t sn bt u u tranh chng ch chuyn ch phong kin. Cc nh trit hc, cc nh trit hc na ma v nhng k ti hoa c hm h x vo th vn hc y, nhng c iu h qun rng vn hc Php c nhp khu vo c, song nhng iu kin sinh hot ca nc Php li khng ng thi c a vo c. i vi nhng iu kin sinh hot c, vn hc Php y, mt ht ngha thc tin trc tip v ch cn mang mt tnh cht thun tu vn chng m thi. N t phi c tnh cht ca mt s t bin v v v s hin din bn tnh ca con ngi. Chng hn, i vi nhng nh trit hc c hi th k XVIII, nhng yu sch ca cch mng Php ln th nht ch l nhng yu sch ca nhng "l tnh thc tin" ni chung; v theo con mt ca h, nhng biu hin ca ch

3/9

ca nhng ngi t sn cch mng Php ch biu hin nhng quy lut ca ch thun tu, ca ch ng nh n phi tn ti, ca ch tht s con ngi. Cng vic c nht ca cc nh vn c l iu ho nhng t tng mi ca Php vi thc trit hc ca mnh, hay ni cho ng hn, l lnh hi nhng t tng ca Php bng cch xut pht t quan im trit hc ca mnh. H lnh hi nhng t tng y nh ngi ta lnh hi mt th ting ngoi quc thng qua phin dch. Ai cng bit bn thy tu em nhng chuyn hoang ng v l v cc thnh Thin cha gio ghi y nhng bn tho cc tc phm c in thi c d gio nh th no. i vi vn hc Php khng c tnh cht tn gio th cc nh vn hc c lm ngc li. H lun nhng iu v l v trit hc ca h vo trong nguyn bn Php. Th d, trong on ph phn ca Php i vi quan h tin bc th h lng vo nhng ch: "s tha ho ca nhn tnh"; trong on ph phn ca Php i vi nh nc t sn th h li lng vo dng ch: "vic xo b s thng tr ca tnh Ph bin - Tru tng",v.v... Vic thay th trit hc ca Php bng nhng li l trit hc rng tuych y, h gi l "trit hc ca hnh ng"; l "ch ngha x hi chn chnh", l "khoa hc c v ch ngha x hi",v.v... Nh th l vn hc x hi ch ngha v cng sn ch ngha Php b hon ton ct xn. V v trong tay ngi c, vn hc y khng cn l biu hin ca cuc u tranh ca mt giai cp ny chng mt giai cp khc na, cho nn h ly lm c l vt ln trn "tnh phin din ca Php"; l bo v khng phi nhng nhu cu tht s, m l nhu cu v chn l; khng phi nhng li ch ca ngi v sn, m l nhng li ch ca bn tnh con ngi, ca con ngi ni chung, ca con ngi khng thuc giai cp no, cng khng thuc mt thc ti no, ca con ngi ch tn ti trong mt bu tri my m ca o tng trit hc m thi. Ch ngha x hi c y coi trng nhng tr luyn tp vng v ca hc sinh ca mnh mt cch ht sc trnh trng, v ph trng nhng tr y mt cch om sm kiu bn thuc rong, nhng ri cng mt dn tnh ngy th thng thi rm ca mnh. Cuc u tranh ca giai cp t sn c v nht l ca giai cp t sn Ph chng phong kin v ch qun ch chuyn ch, tm li l phong tro ca phi t do, ngy cng tr nn nghim tc hn. Thnh th ch ngha x hi "chn chnh" c c hi m n mong mi t lu, em nhng yu sch x hi ch ngha ra i lp vi phong tro chnh tr. N c th tung ra nhng li nguyn ra c truyn chng li ch ngha t do, ch i ngh, s cnh tranh t sn, t do bo ch t sn, php quyn t sn, t do v bnh ng t sn; n c th tuyn truyn cho qun chng rng trong phong tro t sn y,

4/9

qun chng khng c g c, tri li cn mt tt c. Ch ngha x hi c qun rt ng lc rng s ph phn ca Php, m ch ngha x hi c l mt ting vng nht nho, gi nh l phi c x hi t sn hin i cng vi nhng iu kin sinh hot vt cht tng ng vi x hi v mt c cu chnh tr thch hp - tc l tt c nhng tin m nc c chnh l vn ang phi ginh ly. i vi nghng chnh ph chuyn ch c, cng m tu tng ca chng l nhng thy tu, thy gio, bn gioong-ke h lu v quan li th ch ngha x hi ny tr thnh mt th ngoo p hng ao c chng li giai cp t sn ang l mt mi lo i vi chng. Ch ngha x hi y em ci li gi nhn gi ngha ng mt ca n b xung cho roi vt v sng n m nhng chnh ph y dng chn p nhng cuc khi ngha ca cng nhn c. Nu ch ngha x hi "chn chnh" do tr thnh v kh trong tay cc chnh ph chng li giai cp t sn c th ngoi ra, n li cn trc tip i biu cho mt li ch phn ng, li ch ca giai cp tiu t sn c. Giai cp nhng ngi tiu t sn, do th k XVI truyn li v t by ti nay, lun lun ti sinh di nhiu hnh thc khc nhau, l c s x hi tht s ca ch thit lp c. Duy tr giai cp y, l duy tr c ch hin hnh. S thng tr v cng nghip v chnh tr ca giai cp t sn ang e do y giai cp tiu t sn y n nguy c chc chn phi suy sp, mt mt do s tp trung t bn v mt khc do s xut hin giai cp v sn cch mng. i vi giai cp tiu t sn, ch ngha x hi "chn chnh" hnh nh c th lm mt cng i vic. Cho nn ch ngha x hi chn chnh lan ra nh mt bnh dch. Bn x hi ch ngha c em nhng tm mng nhn t bin ra lm thnh mt ci o rng thng thnh thu y nhng bng hoa t chng mn mng v thm y nhng git sng tnh cm nng hi, ri em loi o y khoc ln "nhng chn l vnh cu" gy cm ca h, iu lm cho mn hng ca h cng c tiu th mnh trong m khch hng nh vy. Cn v phn ch ngha x hi c th n dn dn hiu r thm rng s mnh ca n l lm i din khoa chng cho bn tiu t sn y. N tuyn b rng dn tc c l mt dn tc mu mc v ngi phi-li-xtanh c l mt con ngi mu mc. Tt c nhng ci xu xa ca nhng ngi mu mc y c n gn cho mt ngha thn b, mt ngha cao c v x hi ch ngha, khin cho nhng ci y bin thnh nhng ci ngc hn li. Nht qun mt cch trit , n phn i xu hng ch ngha cng sn mun "Ph hu mt cch tn bo", v tuyn b rng mnh v t ng trn tt c mi cuc u tranh giai cp. Tr mt s rt t, cn th tt c nhng tc phm t xng l x hi ch ngha y hay cng sn ch ngha lu hnh c, u thuc vo loi vn hc bn thu v lm suy yu con ngi y[16].

5/9

II. Ch ngha x hi bo th hay ch ngha x hi t sn

Mt b phn giai cp t sn tm cch cha cc cn bnh x hi, ct cng c x hi t sn. Trong hng ny, c nhng nh kinh t hc, nhng nh bc i, nhng nh nhn o ch ngha, nhng ngi chm lo cuc ci thin i sng cho giai cp lao ng, t chc vic t thin, bo v sc vt, lp ra nhng hi bi tr nn nghin ru, ni tm li l loi nhng nh ci lng hn km nht. V thm ch ngi ta xy dng ch ngha x hi t sn ny thnh mt h thng hon b. Ly mt v d l quyn "Trit hc v s khn cng" ca Pru-ng. Nhng nh x hi ch ngha t sn mun duy tr nhng iu kin sinh hot ca x hi hin i, m khng c nhng cuc u tranh v nhng mi nguy him do nhng iu kin sinh hot y nht nh phi sn sinh ra. H mun duy tr x hi hin i nhng c y tr ht nhng yu t o ln v lm tan r n. H mun c giai cp t sn m khng c giai cp v sn. Giai cp t sn tt nhin quan nim ci th gii m n ang thng tr l th gii tt p hn c. Ch ngha x hi t sn em h thng ho t nhiu trit ci quan nim an i lng ngi y. Khi ch ngha x hi t sn bt giai cp v sn phi thc hin nhng h thng y ca n v bc vo thnh Gi-ru-da-lem mi, th thc ra, n ch ku gi giai cp v sn bm ly x hi hin ti, nhng phi b ht quan nim th hn ca h i vi x hi y. Mt hnh thc khc ca ch ngha x hi, t c h thng hn, nhng li thc tin hn, c lm cho cng nhn chn ght mi phong tro cch mng, bng cch chng minh cho h thy rng khng phi s ci bin chnh tr ny khc, m ch c s ci tin v iu kin sinh hot vt cht, v quan h kinh t mi c th c li cho cng nhn m thi. Song ni s ci bin iu kin sinh hot vt cht, ch ngha x hi y khng h hiu l s xo b nhng quan h sn xut t sn, mt s xo b m ch c cch mng mi c th lm ni; n ch hiu l s thc hin nhng ci cch v hnh chnh ngay trn c s nhng quan h sn xut t sn, nhng ci cch do khng lm thay i cht no nhng quan h gia t bn v lao ng lm thu nhiu lm th cng ch lm cho giai cp t sn gim c nhng chi ph cho vic thng tr ca n lm cho ngn sch nh nc c nh gnh m thi. Ch ngha x hi t sn ch t c biu hin thch ng ca n, khi n tr thnh mt li ni t chng n thun. Mu dch t do, v li ch ca giai cp cng nhn! thu quan bo h, v li ch ca giai cp cng nhn! nh t x lim, v li ch ca giai cp cng nhn! l ci ch tt cng ca ch ngha x hi x hi t sn, iu duy nht m N ni ra mt cch nghim tc. V ch ngha x hi t sn nm gn trong li khng nh ny: s d nhng ngi t sn l nhng ngi t sn, l v li ch ca giai cp cng nhn.

6/9

III. Ch ngha x hi v ch ngha cng sn khng tng - ph phn

y khng phi l ni n mt loi vn hc ra, trong tt c cc cuc cch mng hin i, nhng yu sch ca giai cp v sn (tc phm ca Ba-bp...). Nhng mu trc tip u tin ca giai cp v sn thc hin nhng li ch giai cp ca chnh mnh, tin hnh trong thi k si sc khp ni, trong thi k lt x hi phong kin, th nht nh phi tht bi, v bn thn giai cp v sn ang trong tnh trng manh nha, cng nh v h khng c nhng iu kin vt cht t gii phng, nhng iu kin m ch c thi i t sn mi sn sinh ra thi. Vn hc cch mng i km theo nhng phong tro u tin y ca giai cp v sn, khng th khng c mt ni dung phn ng. N tuyn truyn ch ngha kh hnh ph bin v ch ngha bnh qun th thin. Nhng h thng x hi ch ngha v cng sn ch ngha chnh tng, nhng h thng ca Xanh-XiMng, ca Phu-ri-, ca -oen,v.v..., u xut hin trong thi k u, cha pht trin ca cuc u tranh gia giai cp v sn v giai cp t sn, tc l thi k c m t trn (xem mc "T sn v v sn"). Nhng ngi pht sinh ra nhng h thng y, thc ra, u thy r s i khng gia cc giai cp, cng nh thy r tc dng ca nhng yu t ph hoi nm ngay trong bn thn x hi thng tr. Song nhng ngi li khng thy nhng iu kin vt cht cn cho s gii phng ca giai cp v sn, v c i tm mt khoa hc x hi, nhng quy lut x hi, nhm mc ch to ra nhng iu kin y. H ly ti ba c nhn ca h thay th cho hot ng x hi, ly nhng iu kin tng tng thay th cho nhng iu kin lch s ca s gii phng; em mt t chc x hi do bn thn h hon ton to ra, thay th cho s t chc mt cch tun t v t pht giai cp v sn thnh giai cp. i vi h, tng lai ca th gii s c gii quyt bng cch tuyn truyn v thc hnh nhng k hoch t chc x hi ca h. Tuy nhin, trong khi t ra nhng k hoch y, h cng c thc bo v li ch ca giai cp cng nhn trc ht, v giai cp cng nhn l giai cp au kh nht. i vi h, giai cp v sn ch tn ti vi t cch l giai cp au kh nht. Nhng hnh thc cha pht trin ca cuc u tranh giai cp, cng nh a v x hi ca bn thn h, lm cho h t coi l ng hn trn mi i khng giai cp. H mun ci thin iu kin sinh hot vt cht cho ht thy mi thnh vin trong x hi, k c nhng k c hng nhng iu kin tt nht. Cho nn h lun lun ku gi ton th x hi, khng c phn bit g c v thm ch h cn ch yu ku gi giai cp thng tr nhiu hn. Theo kin ca h th ch cn hiu h thng ca h l c th tha nhn rng l k hoch hay hn ht trong tt c mi k hoch v mt x hi tt p hn ht trong tt c mi x hi. V vy, h c tuyt mi hnh ng chnh tr v nht l mi hnh ng cch mng, h tm cch t mc ch ca h bng nhng phng php ho bnh, v th m mt con ng i ti mt kinh Phc m x

7/9

hi mi bng hiu lc ca s nu gng, bng nhng th nghim nh, c nhin nhng th nghim ny lun lun tht bi. Trong thi k m giai cp v sn cn t pht trin, cn nhn a v ca bn thn mnh mt cch cng o tng, th bc tranh o tng v x hi tng lai l ph hp vi nhng nguyn vng bn nng u tin ca cng nhn mun hon ton ci bin x hi. Nhng trong nhng trc tc x hi ch ngha v cng sn ch ngha cng c nhng yu t ph phn. Nhng trc tc y kch ton b c s ca x hi ng thi. Do , chng cung cp c nhng ti liu rt c gi tr soi sng thc ca cng nhn. Nhng ngh tch cc ca nhng trc tc y v x hi tng li, chng hn, vic th tiu s i khng gia thnh th v nng thn[17], xo b gia nh, xo b s thu li nhun c nhn v lao ng lm thu, tuyn b s ho hp x hi v s ci to nh nc thnh mt c quan n thun qun l sn xut, tt c nhng lun im y ch mi bo trc rng i khng giai cp tt phi mt i, nhng i khng giai cp ny ch mi bt u xut hin, v nhng nh sng lp ra cc hc thuyt cng ch mi bit nhng hnh thc u tin khng r rt v l m ca n thi. Cho nn, nhng lun im y ch mi c mt ngha hon ton khng tng m thi. ngha ca ch ngha x hi v ch ngha cng sn khng tng - ph phn l theo t l nghch vi s pht trin lch s. u tranh giai cp cng gay gt v cng c hnh thc xc nh th ci nh o tng mun ng ln trn cuc u tranh giai cp, ci thi i lp mt cch o tng vi u tranh giai cp y, cng mt ht mi gi tr thc tin, mi cn c l lun ca chng. Cho nn, nu nh v nhiu phng din, cc nh sng lp ra nhng hc thuyt y l nhng nh cch mng th nhng tn phi do mn ca h lp ra lun lun l phn ng, v nhng mn y khng khng gi ly nhng quan nim c ca cc v thy ca h, bt chp s pht trin lch s ca giai cp v sn. V vy, h tm cch, v v im ny th h l nht qun, lm lu m u tranh giai cp v c iu ho cc i khng. H tip tc m c thc hin nhng th nghim v nhng khng tng x hi ca h lp ra tng pha-lan-xte-r ring bit, to ra nhng ("Homecolonies"), xy dng mt x I-ca-ri nh[18], tc l lp ra mt Gi-ru-da-lem mi t hon - v xy dng tt c nhng lu i trn bi ct y, h t thy buc phi ku gi n lng tt v kt bc ca cc nh t sn bc i. Dn dn h ri vo hng nhng ngi x hi ch ngha phn ng hay bo th c miu t trn kia, v ch cn khc bn ny ch h c mt li ni thng thi rm c h thng hn v tin mt cch m mui v cung nhit vo hiu lc thn k ca khoa hc x hi ca h. V vy, h kch lit phn i mi phong tro chnh tr ca cng nhn, v theo h th mt phong tro nh th ch c th l do m qung thiu tin tng vo kinh Phc m mi m ra. Phi -oen Anh th chng li phi Hin chng, phi Phu-ri- Php th chng li phi ci cch.

8/9

[Chng trc] [Mc lc] [Chng tip theo]

Chu thch:
[12] y khng phi l ni v thi k Phc tch 1660-1689 Anh m l thi k Phc tch 1814-1830 Php (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng ting Anh nm 1888) [13] [...] [14] [...] [15] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 thay cho cu: "Trong s pht trin v sau ca n, tro lu ny bin thnh nhng li on thn hn nht" l cu "Cui cng, khi nhng s kin lch s khng th bc b lm tiu tan tc dng an i ca o tng th ch ngha x hi ny bin thnh nhng li on thn thm thng" [16] Cn bo cch mng nm 1848 qut sch ht c ci tro lu thm hi y v lm cho nhng mn ca tro lu ny mt ht hng th u c ch ngha x hi mt ln na. Ngi i biu chnh v in hnh tiu biu nht ca tro lu ny l ngi Cc Grun. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng ting c nm 1890) [17] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 on ny c din t nh sau: "Nhng bin php thc t m h ra, chng hn nh th tiu s khc bit gia thnh th v nng thn. [18] Pha-lan-xte-r l tn gi nhng khu di dn x hi ch ngha m Sc-l Phu-ri- hoch nh ra. Ca-b dng tn gi I-ca-ri gi t nc khng tng ca ng v v sau th dng gi khu di dn cng sn ch ngha ca ng M. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng ting Anh nm 1888) Home-colonies (khu di dn trong nc) l tn gi m -oen dng t cho nhng x hi cng sn ch ngha kiu mu ca ng. Pha-lan-xte-r l nhng lu i x hi do Phu-ri- hoch nh ra. I-ca-ri l tn gi ci t nc tng tng m Ca-b m t khi ni n nhng t chc cng sn ch ngha trong t nc y. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng ting c nm 1890 Th vin | Mc - nggen

9/9