Vit Nam

S tht v Nhng cu chuyn hoang tng

Thng Nm, 2008

May 25th 2008

Vit bi SEE WEE TAN, CFA

A little knowledge is a dangerous thing. Drink deep, or taste not the Pierian spring; There shallow draughts intoxicate the brain; And drinking largely sobers us again. Alexander Pope

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com

Cu chuyn th 1:

Vit nam sp khng hong

Kt qu ca nhng phn tch s si Cc bo a tt ln: D bo thm ht cn cn thanh ton vng lai nm 2008 s ln ti 16% GDPVit Nam sp khng hong! Khi mt quc gia mua trang thit b cho hai nh my lc du, hai dy truyn phn on ethylene, hay mua nm tu ch du v 25 my bay, tng gi tr nhp khu tnh theo USD phi tng mnh m. Cng vi gi tr nhp khu, thm ht thng mi cng buc tng ln tng ng. Mc d vy, kh nng cung ng vn cho cc hp ng mua bn ny v bn cht ca dng vn mi thc s l iu quan trng. Trn thc t, nu nh ngun ti tr l vn tn dng xut khu, hay cc ngun ti chnh di hn khc, th thm ht thng mi khng nn v khng c php nhn nhn mt cch tiu cc nh thi k khng hong ti chnh chu 97-98 vi s thng tr ca dng vn ngn hn. Thm vo , cng t thy cc phn tch nghim tc v vai tr ca ngun vn ODA cho cc khon u t h tng ny hay cc khon mc u t cho tng trng di hn. Ti c o to trong lnh vc nghin cu cn cn thanh ton c bn, hiu theo ngha hp l tng hp cn cn thanh ton vng lai v cn cn vn di hn (khng bao gm dng chy vn ngn hn) ca mt quc gia. Cc biu cho thy rng ngay c khi ti khon vng lai c d bo thm ht ln, cn cn thanh ton c bn vn mc d tha, v iu ny li ng p lc tng gi ca ng tin. FDI ngun vn mnh m v di hn Vit Nam xp th 6 v nhn vn FDI trn th gii ch sau mt nm gia nhp WTO. Ti t hi liu c iu g hp dn cc nh t bn cng nghip vi ci nhn di hn ti vy, m cc chuyn gia kinh t v cc nh bnh lun kinh t khc li khng pht hin ra c sau mt chuyn i ngn ngi. Vi thc t , tht d hiu ti sao cc nh bnh lun li hng mi n lc vo con s thm ht. Dng vn ngn hn cng s l mt thch thc cho t nc nh nh Vit Nam Vi th trng chng khon mt i 50% gi tr trong nhng thng qua, chng ti khng ngh rng dng vn ngn hn s cn ng vai tr ln trong cn cn thanh ton. Chnh sch khng y v nh hng lch Ti mt t nc vi ch c di 10% dn s c ti khon ngn hng, c v nh rng chnh sch tin t s khng phi l cng c tt xoay chuyn tnh hnh. Vy nhng y li chnh l bin php a ra cho chnh ph v Ngn hng Nh Nc, tng t nhng n lc ca Trung Quc. Cu tr li nm chnh sch ti kho, cng vi kim sot cht ch ca chnh ph i vi doanh nghip nh nc. Vi s tha thi v thanh khon trong h thng, phi tha nhn rng c nhng u t lng ph. V cng ging nh hu ht cc quc gia vi khu vc kinh t quc doanh ng vai tr ch o, phi tha nhn rng cc doanh nghip nh nc v ngn hng thng mi quc doanh l ngun xut pht ca tnh trng bm thanh khon thiu kim sot vo nn kinh t. Nu mt doanh nghip du kh m rng hot ng vo lnh vc ti chnh ngn hng, bt ng sn, tiu dng bn l v gii tr, th khng mt chnh sch tin t no c th ngn c p lc lm pht gy ra t ngun thanh khon ny. iu cn thit trong nn kinh t mi ni ny l k lut v ti chnh, c thc hin di nhiu hnh thc, trong c c tip tc i mi DNNN, bao gm c nhng gii hn u t ca h. Chng ti thy rng chnh ph Vit Nam ang tng bc thc hin chin lc ny v chng ti hy vng vo vin cnh tt p tip theo.

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 2 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com

Ngoi thng v tn dng ni a

Bng n m ca thng mi quc t trong 20 nm qua Tp trung vo lm pht nhp khu v nhng thm ht ln b qua thc t l nng lc xut khu khng c ci thin c bn
D liu c iu chnh cho nh hng ca tt
Xut khu (% tng theo nm) Nhp khu (% tng theo nm)

% phn ng gp ca thng mi/GDP

S m ca thng mi

Mc m ca thng mi c o bi t l kim ngch xut nhp khu chia cho GDP ca mt quc gia trong mt nm
Ngun: IFS, IMF Ngun: Credit Suisse

Vi th trng M
ExXut share ng gp vo GDP (%) port khu of GDP (%)
35.0% 30.0%

Vi th trng th gii
Export share ofng gp Xut khu GDP (%)

250%

200%

25.0% 20.0% 15.0% 10.0% 5.0% 0.0%

in a ng ko ng M a la ys ia Vi e tn am ai l an d re a di a an e ki st a n s or Ta iw ne Ko Ch In ap pi
50% 150%

100%

0%
Si ng ap or e H on gk on g M al ay si a Th ai la nd Ta iw an Vi et na m In do ne si a Ph ili pi ne s Ch in a In di a or ea Pa ki st K an

Th

ng

i li

Ho

Estimated gia tng c tnh Gi tr value-added share

Ph

Si

Pa

Headline Exports Kim ngch xut khu

Gi tr value-added tnh Estimated gia tng c share

Headline Exports khu Kim ngch xut

Source: CEIC, UBS "US US Exposure book" book Ngun: CEIC, UBS Exposure Chart Chart

Source: CEIC, UBS "US Exposure Chart book" Ngun: CEIC, UBS US Exposure Chart

Cn cn thanh ton vn n nh mc d ti khon vng lai thm ht mc k lc

Ti khon vng lai (% ca GDP) Ti khon vn (% ca GDP) Cn cn thanh ton (% ca GDP)

Dng chy vn b p cho chnh lch gia u t v tit kim

Ngun: B cng thng, Credit Suisse

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 3 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com Xu hng ny cng vi vic FDI gia tng gip cn bng li nhng d bo tiu cc v ti khon vng lai

FX - gia tng khc bit gia t gi chnh thc v t gi th trng.

Ging nh Trung Quc, cn cn thanh ton ang gy p lc tng gi VND, vi s dn dt ca dng vn t nhn.

Tn dng ni a
Tn dng v cung tin tng mnh trong nhng nm gn y Li sut- ci gi ca tnh thanh khon.

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 4 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com

Cu chuyn th 2

Vit Nam ang mt kim sot lm pht

Vo u nm 2008, khi CPI tnh theo nm c cng b mc hai con s, tt c mi ngi, k c Chnh ph Vit Nam, gi thi k ny l bt u ca siu lm pht, gi nh li tnh hnh ca nhng nm 80. Phn ng chnh sch khi khng y , cc bnh lun kinh t thiu tnh xy dng, v tng nh mi th sp sp . Trong n lc vt tc tng trng ca Trung Quc, Chnh ph Vit Nam bt tay vo i mi kinh t theo hng th trng, vi kt qu l xa b hu ht cc hnh thc tr gi lng thc v sn phm nng nghip. Tng t nh vy, khi hu ht cc nn kinh t mi ni u ang tr gi nhin liu, Chnh ph Vit Nam tht s b tr gi nhin liu vo thng 2 nm 2008. Vit Nam l nc xut khu du th v v l nh xut khu thun cc sn phm nng lng. Cc yu t cu thnh CPI Nh vy, khi thc phm v sn phm lin quan ti du chim t trng hn 50% trong CPI, th t bn thn cch tnh CPI a ra cu tr li chnh xc cho vn lm pht. Cc biu th hin r y l hin tng ton cu, v ngay c nu nh Vit Nam tiu th t thc phm, v du th ch s CPI cng chng thay i ng k phn nh ng thc t. Ai l tc gi ca ch s CPI ny? Tht th v khi lu thm l khi gi go t 1000USD/tn, Vit Nam l nc xut khu go ln th 2 th gii. Tng t trong lnh vc thy hi sn, c ph, tr, v mt lot cc hng ha khc, Vit Nam cng trong v tr nh sn xut v xut khu hng u. Vic Chnh ph Philippines gn y phi gi thng bo khn n Chnh ph Vit Nam yu cu cho php xut khu thm go cho cc n v nhp khu ca Philippines l mt s kin rt ng lu tm. mt t nc vi an ninh lng thc tt nh Vit Nam, ng l gi lng thc n nh phi l iu ng nhin. Thiu c quan chuyn trch kim ch lm pht nhng vn c hy vng Trong cc tho lun v chnh sch, s thiu vng cc t chc thu mua nng nghip tp trung thuc nh nc thc hin kim sot gi lng thc khng thu ht c s ch cn thit. Tnh hnh ny vn c th thay i, v n i hi chnh ph ngng tp trung vo cc bin php lin quan chnh sch tin t v tp trung xy dng mt c ch n nh gi lng thc thng qua cc t chc thu mua tp trung, kim sot khi lng v gi tr xut khu, i cng vi c ch tr gi ni a nh nhiu nc khc. T gi hi oi ca VND Nhng n lc ca ngn hng trung ng lm yu VND trong sut nm trc, thay v VND tng gi (xem thm phn trc thy y mi l chnh sch ng n), lm trm trng thm tnh trng lm pht. Ti t hi ai ang t vn cho B ti chnh v ngn hng Nh nc v chnh sch hi oi.

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 5 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com

Lm pht
Vit Nam y li lm pht t gia nhng nm 90 Ch s gi tiu dng gia tng ch yu l thc phm

C cu danh mc CPI

Ti sao CPI tng khng ngng? lng thc v du

Lm pht l vn ton cu

Chnh sch duy tr VND yu nh hng lch

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 6 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com

Cu chuyn th 3

Vit Nam s khng th duy tr mc u t cao cho tng trng GDP cao.

Vit Nam ang xut hin bong bng u t ging nh phn cn li ca chu cui nhng nm 90. Ti cn nh nhiu nh bnh lun kinh t lin tc a ra khuyn co Trung Quc khng th duy tr bn vng mt t l u t trn GDP cao trong mt thi gian di. V gi y, h ang nhc li nhng iu tng t cho Vit Nam. Nhiu ngi lp lun u t khng th tng trng bn vng v a ra bng chng l s suy gim hiu qu u t Vit Nam. Chng ti cng cng quan im rng vic theo di mi ng u t thm mang li bao nhiu gi tr cho mt nn kinh t ang pht trin nhanh l ht sc quan trng. Tuy nhin, theo cch nhn ca chng ti, nn kinh t Vit Nam cn ang trong qu trnh tch lu u t vn, v v th gi tr u t cn bin cn cho mi sn phm u ra thm cha th suy gim (o lng qua ch s u t / sn phm cn bin hay ch s ICOR rng). ng l c ICOR gp v ICOR rng ca nn kinh t tng ng k t mc ca nhng nm 1990, nhng c hai ch s ny vn nm trong ngng hp l nu so snh vi con s ca Trung Quc hay nhng nn kinh t th trng mi ni khc trong khu vc. Trong nm 2006, ICOR gp ca Vit Nam c tnh khong 4.5 v ICOR rng vo khong 3.2, hi thp hn ch s ca Trung Quc (ICOR gp: 4.9; ICOR rng: 3.6) trong cng nm . Cc nghin cu cho thy nhng nc cng nghip mi (nh Hn Quc, Singapore, Malaysia, i Loan), ICOR dao ng ICOR gia 4 v 10 trong giai on 1980-2004. Thay i ca ICOR khng nht thit phn nh nhng thay i mang tnh c bn ca nn kinh t, bi ICOR cn cha ng nhng thng tin v thay i c cu kinh t, thay i t chc, v c nhng phn ng iu chnh ngn hn vi cc c sc. Ti sao s tng trng u t nhanh chng ny s tip din Tch ly t bn (2004) Tch ly t bn/GDP 2.9 4.4 2.5 2.7 2.2 Tch lu t bn / u ngi (USD) 152,357 158,352 3,751 1,484 1,282

US Japan China Vietnam India

Ngun: World bank, CEIC

Sau hn mt thp k tng trng u t kh nhanh, vo nm 2004 mc tch lu t bn trn mi u ngi ca Vit Nam tng ng vi ca Trung Quc vo 1996. Trn con ng tr thnh nn kinh t pht trin, xu hng tch lu vn trn u ngi ca Vit Nam s tip din mnh m. Gii thch ICOR gp = tng u t/thay i GDP (tnh theo gi tng ng) ICOR rng= thay i tng tch ly t bn /thay i GDP (tnh theo gi tng ng)

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 7 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com

Kinh t Vit Nam

Tng trng GDP khim tn, nhng s kh mnh trong vi nm ti C cu kinh t: u t c vai tr dn dt

GDP vn kh nh trong nm 2006

Nhng tng trng nhanh

V vy,vi dn s ng, thu nhp bnh qun u ngi thp

V tng trng dn s nhanh

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 8 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com GDP nm 2007 theo lnh vc C cu dn s c li cho pht trin kinh t

Vit Nam t c tng trng kinh t nhanh v n nh sau i mi

Vit nam tng trng nhanh so vi cc nc chu , nhng thp hn Trung Quc, Singapore, Hn Quc, i Loan

C cu kinh t - Nh nc v t nhn

Tng trng mnh m ca kinh t t nhn

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 9 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com C cu kinh t u t khu vc quc doanh vn ln nht, nhng hin ti < 50%

Ci cch nng thn + phi tp trung ha t ai sau i mi

Sn xut c bn duy tr tng trng cao trong khi th ho vn tip din mnh

Chnh ph th ch ha quyn s dng t di hn cho cc h i vi t hp tc v cc ngun li khc theo Lut t ai mi (1987) v Lut Sa i(1993). Mc d t thuc s hu Nh nc, nng dn c giao quyn t quyt vic trng trt trn phn t c phn b v gi phn ln (t nht 40%) sn lng khon v ton b phn vt khon. Vic t nhn ha theo k hoch tc ng ln 4 triu ha t v gn lc lng lao ng ca t nc. Qu trnh phi tp trung ha t ai Vit Nam gii phng ng k tng trng nng sut trong lnh vc nng nghip v gii phng lao ng di d vo lm vic trong lnh vc cng nghip v dch v trong cc khu th. khu vc nng thn, cc h c th c cho quyn s dng di hn t thu hi v nhng ngun li khc. Theo , nng dn c th t quyt nh trng g trn t c phn b v thu li trc tip t . Mc d vic di dn t lm t l tng dn s nng thn thp hn thnh th, tng trng sn xut c bn vn c duy tr mc cao.
Doanh thu ngnh du lch c on tng mnh. Lng khch du lch n Vit Nam qua cc nm

S bng n ca cng nghip du lch mang li gi tr khi Vit Nam m ca vi th gii. Cnh quan thin nhin phong ph, h sinh thi a dng, vn ha a sc tc thu ht du khch nc ngoi cng nh Vit Kiu, nht l sau khi c s h tng du lch c nng cp v s tham gia ca khu vc t nhn v FDI vo lnh vc ny gia tng. Nm 2007, 2,6 triu du khch quc t n Vit Nam, tng 26% so vi 2006. Trong tng lai, hc hi kinh nghim t cc nc v pht trin du lch, Vit Nam c th mong i ngnh du lch s tip tc mang li nhng c hi vic lm trong mng dch v, thc y tiu dng ni a, v thu ht nhiu hn cc d n FDI.

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 10 of 11

Unit 201, Petro Tower, 1-5 Le Duan, District 1 Ho Chi Minh City, Vietnam Tel: (+84-8) 9107 184 Fax (+84-8) 9107 194 Email: info@vinchicapital.com

Ti nguyn Con ngi

VN c thnh phn dn s tr nhiu hn cc nc Chu khc T l lao ng ph thc c tnh gia tng ch sau 2030

Gio dc

Nng cao gio dc

Trnh hc vn ca lc lng lao ng Vit Nam lin tc nng cao k t cui nhng nm 80. Tuy nhin trong bi cnh khu vc, t l n trng ca Vit Nam vn xp sau mc trung bnh khu vc theo nhiu tnh ton. Chnh ph cn ci thin hn na cng tc tr cp gio dc, c bit l gio dc tr em gi v trong khu vc thiu s min ni.

Dn c thnh th

i mi cng ngh - Vit Nam cn gia tng chi ph nghin cu v pht trin.

Chc mi iu tt lnh, See Wee TAN, CFA Gim c iu hnh Mph:+84 122 8728586/ Spore Mph: +65 97568578 Eml:seewee.tan@vinchicapital.com/ seeweetan@yahoo.co.uk

Vit nam v nhng cu chuyn hoang tng Trang 11 of 11