Guia Basica To Gal

Gua bsica de financiamento
MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN
NDICE DE CONTIDOS
0. Limiar 1. Introducin 1.1. Obxectivos do presente manual 1.2. Estrutura do documento 2. A xestin financeira da empresa 2.1. Algns conceptos bsicos
2.1.1 O balance
5 9 9 10 13 13
13
2.2. Como logramos o equilibrio financeiro no noso ciclo de actividade? 2.3. Que determina a falta de liquidez? 2.4. Cantos cartos preciso? 2.5. Que ofrece o mercado financeiro? 2.6. Como elixir unha fonte de financiamento? 2.7. Canto custa o financiamento?
2.1.2 O fondo de rotacin ou fondo de manobra
16 17 18 20 22 23 29 30 36
37 39 42 45 48 53 56 60 64 67 71 76 79 82 31 33
14
3. Os instrumentos financeiros 3.1. Financiamento xerado pola propia empresa 3.2. Financiamento externo
3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.2.7 3.2.8 3.2.9 3.2.10 3.2.11 3.2.12 3.2.13 3.2.14 3.1.1 Reservas 3.1.2 Amortizacins e provisins Capital Capital risco Business angels Prstamo participativo Prstamo hipotecario Prstamos non hipotecarios Leasing Crdito bancario Desconto comercial Renting Factoring Confirming Aval Garanta recproca
4. Axudas e subvencins 4.1. Como busco a subvencin que mis me interesa? 4.2. Subvencins desde o punto de vista contable e fiscal 5. Glosario 6. Bibliografa 7. Referencias web
87 87 90 95 107 111
Limiar
A competitividade de calquera negocio, marxe do seu tamao ou do sector no que se desenvolva, est en gran medida condicionada polas habilidades de xestin que posa quen asume a toma de decisins. O coecemento que estas persoas posan sobre elementos clave en materias como mercadotecnia, financiamento, comunicacin, tesourera, exportacin etc. ser sen dbida de vital importancia para o futuro da empresa ou negocio en cuestin. Conscientes das dificultades de atopar estas informacins explicadas de xeito claro e sinxelo, pero vez prctico e rigoroso, BIC Galicia asume o reto de lanzar esta coleccin de Manuais Prcticos de Xestin. Concibidos como un instrumento de traballo para autnomos, empresarios, tcnicos e emprendedores, pretenden contribur mellora da competitividade da empresa para, a travs desta, lograr a sa consolidacin e crecemento. No proceso de elaboracin dos Manuais Prcticos de Xestin quxose responder a un dobre obxectivo: por unha banda, ofrecer unha informacin terica rigorosa e completa sobre o tema que se aborda en cada documento e, por outra, darlle a esta informacin unha orientacin prctica, que lle facilite ao usuario a implantacin na sa empresa dos coecementos adquiridos. Para lograr este obxectivo, incluronse exemplos e/ou casos prcticos en cada un dos manuais. Nestes, desenvlvese un ou mis supostos sobre o tema abordado no documento, o que facilita a comprensin da informacin e a sa posterior aplicacin na actividade empresarial. Os Manuais Prcticos, nas sas versins en galego e casteln, estn dispoibles no portal de BIC Galicia http://www.bicgalicia.es.

GUA BSICA DE FINANCIAMENTO
1. Introducin
1. Introducin
1.1. Obxectivos do presente manual

Todo proxecto empresarial, marxe de que sexa promovido por un autnomo ou por unha grande empresa, sexa tanto de creacin, como de consolidacin ou crecemento, vaise xestando nunha sucesin de pasos, desde o momento en que xorde a idea, ata que esta se materializa e se pon en marcha. Anda que as limitacins financeiras orientan desde un primeiro momento a dimensin do proxecto que se vai acometer, non ata que dispoemos dun proxecto ben estruturado cando nos preguntamos como financialo. neste momento cando xorden cuestins como: cantos cartos preciso?, canto podo achegar?, cantos cartos me prestar o banco? ou cal o instrumento financeiro que mis me convn? As opcins que nos ofrece o mercado financeiro son cada vez mis numerosas e sofisticadas, polo que este manual nace coa pretensin de capacitar os emprendedores, autnomos e pequenos empresarios, as como os tcnicos que os asesoran, para que sexan capaces de identificar o recurso que mellor se adapta s sas necesidades. Para iso, describimos detalladamente os principais instrumentos financeiros que actualmente se poden atopar no mercado, indicando cales son as sas caractersticas e cales os usos mis oportunos de cada unha das alternativas.

1.2. Estrutura do documento

O presente manual estrutrase ao redor de sete captulos, cuxos contidos se describen como segue: O primeiro deles, de carcter introdutorio, incle unha contextualizacin do manual e explica a sa estrutura. O captulo 2 expn de forma sinxela unha serie de cuestins xenricas ao redor do financiamento dunha empresa. Trata de explicar conceptos financeiros bsicos, como poden ser circulante, fondo de rotacin, esixibilidade, liquidez etc. Posteriormente, presntanse unha serie de reflexins que tratan de dar resposta a cuestins tales como: como logramos o equilibrio financeiro no noso ciclo de actividade?, que determina a falta de liquidez?, cantos cartos preciso?, que ofrece o mercado financeiro?, como elixir unha fonte de financiamento?, canto custa o financiamento? O obxecto central deste documento constiteo o captulo 3, no que se presentan de forma sinxela vez que detallada os principais recursos e instrumentos financeiros aos que pode acceder un autnomo ou unha peme. Ademais de describilos, infrmase sobre as sas principais caractersticas tipos, fiscalidade, custos, indcanse as sas utilidades, vantaxes e inconvenientes, e ofrcense os datos de contacto sobre onde atopar as entidades que os ofrecen. O captulo 4 presenta unha reflexin sobre as axudas e subvencins de carcter pblico destinadas a autnomos e empresas, tanto para a creacin como para a consolidacin e mellora dos seus negocios. Para rematar, os captulos 5, 6 e 7 inclen unha serie de informacins prcticas: glosario, bibliografa e referencias web. Como complemento a esta Gua bsica, desenvolvemos unha serie de Cadernos de financiamento, nos que se ofrece informacin de carcter mis concreto e especializado. Non pretendemos unha relacin pechada de ttulos, senn que tratamos de ofrecer unha resposta continuada s inquietudes dos nosos usuarios sobre temas como: - Axudas e subvencins convocadas en cada exercicio econmico. - A negociacin bancaria. - O diagnstico financeiro da empresa. - Instrumentos financeiros para a internacionalizacin. - Etc.
10

2. A xestin financeira da empresa
2. A xestin financeira da empresa
2.1. Algns conceptos bsicos

Unha das principais cuestins que preciso considerar na procura de financiamento que debe existir unha coherencia entre as caractersticas das fontes de financiamento e o destino destas. A coherencia que nos referimos concrtase arredor do nivel de esixibilidade da dbeda (cando temos que devolvela) e o nivel de liquidez dos bens a que se destina (cando empezarn a xerar dieiro). Para entender esta cuestin preciso definir previamente determinados conceptos contables, como son o balance e o fondo de rotacin.
2.1.1
O balance
O balance dunha empresa mostra, nun momento determinado, os recursos financeiros de que dispn, procedentes de terceiras persoas alleas empresa ou dos seus propietarios (pasivo e patrimonio), e o investimento ou aplicacin que se lle deu a ese financiamento (activo).
Figura 1. Estrutura dun balance de situacin ACTIVO FIXO OU NON CORRENTE
RECURSOS PROPIOS
RECURSOS PERMANENTES
13
ACTIVO CIRCULANTE OU CORRENTE
ESIXIBLE A LONGO PRAZO (L/P) CLIENTES ESIXIBLE A CURTO PRAZO (C/P)

PASIVO CIRCULANTE OU CORRENTE
TESOURERA
Os elementos do activo ordnanse de menor a maior liquidez. A liquidez a maior ou menor facilidade que ten un ben para converterse en dieiro, sendo o dieiro en caixa tesourera o ben mis lquido, e os terreos un dos bens menos lquidos para a empresa.

Esixibilidade
Liquidez
EXISTENCIAS
Pola sa banda, os elementos do pasivo ordnanse de menor a maior esixibilidade. Un elemento ser mis esixible canto menor sexa o prazo no que vence e, xa que logo, debe devolverse. O capital recurso propio un dos pasivos menos esixibles, mentres que as dbedas con provedores adoitan ser esixibles a moi curto prazo.
2.1.2
O fondo de rotacin ou fondo de manobra
Utilizando a terminoloxa contable, o fondo de rotacin defnese como a diferenza entre o activo corrente da empresa e o pasivo corrente; se temos en conta que o activo igual ao pasivo, tamn o poderemos definir pola diferenza entre todo o que non corrente, dicir, a longo prazo ou fixo. Fondo de rotacin = Activo corrente Pasivo corrente Ou tamn: Fondo de rotacin = Pasivo non corrente Activo non corrente O balance da empresa pode mostrar tres situacins diferentes:
Fondo de rotacin superior a cero

Neste caso o activo corrente maior que as obrigacins a curto prazo, de xeito que parece que existen recursos suficientes para atender as devanditas obrigacins. Sera unha situacin de equilibrio financeiro a curto prazo.
14
ACTIVO NON CORRENTE
RECURSOS PROPIOS
DBEDA A LONGO PRAZO
FR > 0
ACTIVO CIRCULANTE OU CORRENTE PASIVO CIRCULANTE OU CORRENTE
Fondo de rotacin igual a cero

O activo corrente estara financiado con dbedas a curto prazo. Esta situacin non tan favorable como a anterior, xa que poderiamos entrar en desequilibrio financeiro ante calquera dificultade que poida xurdir hora de renovar os nosos crditos, ou de cobrarlles aos nosos clientes.

RECURSOS PROPIOS
ACTIVO NON CORRENTE DBEDA A LONGO PRAZO
FR = 0
Fondo de rotacin menor que cero

Nesta situacin, o activo corrente non suficiente para financiar as dbedas a curto prazo da empresa, o cal pode carrexarnos importantes problemas financeiros. A empresa conta con activos non correntes financiados con recursos a curto prazo, o que implica que rompe co principio de equilibrio financeiro: eses activos non correntes teran que dar o seu rendemento no longo prazo e, non obstante, comprometeuse o seu pago nun prazo inmediato.
RECURSOS PROPIOS
ACTIVO NON CORRENTE
DBEDA A LONGO PRAZO
15
FR < 0
Debemos prestar especial atencin aos fondos de rotacin negativos, xa que implican na maiora dos casos dificultades na solvencia a curto prazo da empresa, que poden levar a unha suspensin de pagos. Esta informacin sobre o fondo de rotacin simplemente unha anlise moi sinxela, e posible que determinadas empresas se atopen nunha situacin de fondo de rotacin negativo sen chegar a ter problemas de suspensin de pagos. Xa que logo, sempre necesitaremos facer unha revisin mis completa da situacin financeira da empresa. Cada empresa debe ser capaz de estimar, basendose na sa experiencia ou no coecemento do sector, cal o fondo de manobra que necesita manter para evitar problemas de liquidez.

2.2. Como logramos o equilibrio financeiro no noso ciclo de actividade?

Logramos alcanzar o equilibrio cando o prazo en que nos devolve liquidez un activorealizacin do activo similar ao prazo de esixibilidade dos fondos utilizados no seu financiamento. Como principio xeral, os recursos financeiros a curto prazo deben ser destinados a financiar a actividade tpica ou ordinaria da actividade empresarial, dicir, o activo circulante ou corrente (compra de materias primas, pago de subministracins etc.). Mentres, os recursos a longo prazo deberan financiar a estrutura fixa da empresa, dicir, os elementos do activo non corrente, como a adquisicin dun elemento de transporte ou dun equipo informtico. Con todo, este un principio que debe romperse na procura do equilibrio financeiro; moi conveniente que unha parte dos recursos a longo prazo da empresa, sexan estes propios ou alleos, estean financiando parte da actividade tpica que antes faciamos referencia. Isto vai implicar que unha parte do financiamento que tiamos prevista para financiar as nosas obrigacins no longo prazo ter que utilizarse no curto prazo, de xeito que as se obteen os fondos necesarios para levar a cabo todos os pagos no momento do seu vencemento. Parece sinxelo, pero cumprir co equilibrio financeiro no ciclo de explotacin mis complexo. En moitas ocasins, os provedores e outros axentes econmicos cos que temos unha obrigacin de pago no curto prazo s nos financian unha parte do ciclo de explotacin dos nosos aprovisionamentos, transformacins, vendas e cobros. Isto supn que imos tardar un maior perodo de tempo en recuperar o investimento realizado. Os recursos alleos a curto prazo poden provir, por exemplo, dos mesmos provedores das nosas materias primas, cando acordamos con eles o pago a 90 das, ou ben dun banco cando nos desconta letras de cambio. Os recursos alleos a longo prazo provirn, as mesmo, dunha entidade bancaria cando nos concede un prstamo a un ano ou mis tempo, ou nos abre unha lia de crdito que renovada continuamente.
16

2.3. Que determina a falta de liquidez?

Algunhas das causas que poden levar a unha empresa a ter problemas de liquidez poden ser as seguintes: - Diminucin dos activos circulantes: por exemplo, por diminucin de contas para cobrar a clientes, contas para cobrar que se convertan en incobrables, perdas en inventarios, ou reducins dos saldos das contas bancarias. - Aumento do endebedamento a curto prazo: pola solicitude de crditos a curto prazo, ou por ter que facer fronte a pagos a provedores, entre outros motivos. O responsable da empresa, ademais de estar pendente dos pagos e ingresos que debe realizar, debe coecer a sa natureza. Deste xeito, poder buscar alternativas para non ter problemas de caixa. De feito, algunhas solucins que poden mellorar a liquidez nun momento dado poden ser as seguintes: - Reestruturar os pasivos a maior prazo, negociando os vencementos coa sa entidade financeira ou cos seus provedores. - Xerar fondos, a travs da venda de activos ou achegas de capital. preciso ser coidadoso hora de elixir as nosas fontes de financiamento a curto e a longo prazo, non s polo maior ou menor custo que implican, senn tamn polos perigos que supoen os desfasamentos ou picos de tesourera.
17

2.4. Cantos cartos preciso?

Unha das principais dificultades hora de realizar un novo investimento na nosa empresa adoita ser o financiamento, dicir, a obtencin dos recursos necesarios para acometer o devandito investimento. Pero, ademais, existe outra dificultade que hai que resolver previamente, que cuantificar cales son as verdadeiras necesidades de financiamento da empresa. Vexamos como podemos coecer estas necesidades para o caso dun emprendedor. Se lle preguntamos a calquera emprendedor, autnomo ou empresario cales son as sas necesidades financeiras hora de poer en marcha un proxecto, existen algns elementos que xorden en primeiro lugar: todos os investimentos non correntes (bens materiais ou intanxibles), pero cunha perspectiva de longo prazo: compra do local onde se situar o negocio, maquinaria, mobiliario etc. Pero importante que nos preguntemos unha serie de cuestins como: non teremos a necesidade de contar con outro tipo de bens para funcionar?, ou non necesitamos outro tipo de inputs para desenvolver a nosa actividade con normalidade? A resposta evidentemente afirmativa: a empresa debe realizar investimentos en activos correntes que lle permitan realizar o proceso de producin dun determinado ben ou servizo. Estamos falando de materias primas (MP) se somos fabricantes, de mercaderas se somos comerciantes, e de nminas do persoal e gastos correntes, en todos os casos. no propio proceso de producin onde se incorporan os custos de elaboracin aos produtos, a medida que vai transcorrendo o tempo. O percorrido cara ao produto terminado e a venda ao cliente permitiralle ao empresario recuperar o dieiro investido e, ademais, obter un beneficio. O factor clave, polo tanto, no proceso produtivo o tempo. As, por exemplo, o investimento en faria nunha panadera completamente diferente, dependendo de se o stock do que dispoemos permite desenvolver a actividade da empresa durante unha semana, ou de se permite que se desenvolva a producin sen necesidade dun novo aprovisionamento durante varias semanas. Esta anlise ser idntica desde o punto de vista do produto en curso (PC), produto terminado (pt) e cobro a clientes.
18
Figura 2. Proceso temporal para a consecucin do produto terminado

STOCK DE MATERIA PRIMA STOCK DE PTO. EN CURSO STOCK DE PTO. TERMINADO CLIENTES
INVESTIMENTO (EUROS)
Investimento de materias primas
Investimento en materia prima, man de obra directa e outros gastos de fabricacin
Investimento en materia prima, man de obra directa e outros gastos de fabricacin, gastos de almacenaxe
Investimento en materia prima, man de obra directa e outros gastos de fabricacin, gastos de almacenaxe e gastos de venda
O FACTOR TEMPO

En cambio, se a empresa fose de servizos, os resultados non seran exactamente os mesmos, polo peso mnimo ou inexistente das materias primas. Non obstante, o resto do proceso sera idntico. Polo tanto, para determinar as necesidades de investimento ser necesario analizar as necesidades de activos, tanto correntes como non correntes. O propio ciclo de explotacin dunha empresa xera un dficit financeiro, debido principalmente a que necesario ter diversos niveis de stocks (materia prima, produto en curso, produto terminado e clientes), mentres que unicamente se conta cun mecanismo de financiamento espontneo, que o perodo de cobro que nos ofrecen os nosos provedores.
Figura 3. Dficit financeiro no ciclo de explotacin
NECESIDADES FIXAS
NECESIDADES A LONGO PRAZO
RECURSOS A LONGO PRAZO
RECURSOS FIXOS
STOCK MP ?
STOCK PC
NECESIDADES DE CIRCULANTE NC
DFICIT FINANCEIRO
STOCK DE PT PROVEDORES
RECURSOS CIRCULANTES RC
CLIENTES
19
Esta premisa cmprese para un gran nmero de empresas. Pero existen casos con caractersticas especficas, como pode ser unha empresa de distribucin, onde unicamente se traballa con produto terminado, no cal a xestin de stocks fundamental e o cobro aos clientes se realiza con dieiro en efectivo o que implica que o dieiro investido en clientes practicamente nulo e onde o perodo de pago aos provedores moi amplo e a mercanca entregada s se cobra tras varios meses. Seguindo coa presentacin exposta, as necesidades de financiamento estn ligadas xestin de circulante. Con todo, realmente deixan de ser unha necesidade de curto prazo e convrtense nunha necesidade permanente na empresa, xa que soamente se poderan eliminar se se elimina a sa actividade. Esta a razn pola que deben financiarse con recursos a longo prazo. A conta deste dficit estar condicionado por dous aspectos, que son os que determinan o investimento en cada unha das partidas de circulante: por unha banda, os prazos e, por outra, o volume de actividade. O investimento en circulante vir dado polo resultado de multiplicar o investimento necesario en cada subperodo do ciclo de explotacin pola sa duracin.

2.5. Que ofrece o mercado financeiro?

Figura 4. Mapa dos instrumentos financeiros
RESERVAS AMORTIZACINS PROVISINS CAPITAL SOCIAL PRSTAMOS PARTICIPATIVOS PROPIAS CAPITAL RISCO BUSINESS ANGELS SUBVENCINS EN CAPITAL CRDITOS E PRSTAMOS LONGO PRAZO EXTERNAS LEASING ACREDORES DE INMOBILIZADO PROVEDORES ACREDORES ALLEAS CURTO PRAZO FACENDA PBLICA SEGURIDADE SOCIAL PRSTAMOS E CRDITOS DESCONTO COMERCIAL RENTING FACTORING CONFIRMING NEGOCIADAS RECURSOS CORRENTES ANTICIPOS CLIENTES ESPONTNEAS RECURSOS FIXOS / RECURSOS NON CORRENTES AUTOFINANCIAMENTO POR ENRIQUECEMENTO AUTOFINANCIAMENTO POR MANTEMENTO
INTERNAS
XERADAS POLA EMPRESA (PROPIAS)
20
O anterior esquema mostra en detalle as alternativas financeiras s que pode recorrer a empresa. Evidentemente, non todas van ser interesantes e/ou accesibles para todos os casos, pero o que pretendemos presentalas debidamente clasificadas, para facilitar unha mellor comprensin de todas as posibilidades. No grfico clasificronse as fontes basendose nun criterio mltiple: Financiamento interno: xerado pola propia empresa. Financiamento externo: non o xera a propia empresa, senn que se obtn a partir de desembolsos de terceiras persoas que son ou actan como propietarios da empresa, polo menos durante un perodo determinado. Dentro do financiamento externo, sa vez distinguimos: - Fontes de financiamento propias: son fondos propiedade da empresa e, xa que logo, non son esixibles por terceiras persoas. Son sempre a longo prazo ou non correntes.
FONTES FINANCEIRAS

- Fontes de financiamento alleas: proceden de contribucins de terceiros distintos dos propietarios, polo que haber que devolvelas. Xa que logo, son recursos esixibles e, dependendo da permanencia destes na empresa, clasifcanse en: Financiamento non corrente ou esixible a longo prazo: para devolver en mis dun ano. Financiamento corrente ou esixible a curto prazo: para devolver en menos dun ano. No captulo 3 desta gua desenvlvense en detalle cada un dos instrumentos referidos no grfico anterior.
21

2.6. Como elixir unha fonte de financiamento?

A eleccin dunha fonte de financiamento ou outra depende dunha serie de factores ou condicionantes, como son: Cantidade mxima que se vai financiar: non ser a mesma eleccin se do que se trata de financiar unha maquinara de alto custo, que cando se trate de responder a unha necesidade concreta de tesourera da empresa. Prazo de amortizacin: tratndose de financiamento alleo, refrese ao perodo no cal posible a devolucin das cantidades esixibles. Existencia ou non dun perodo de carencia: prazo inicial de non esixibilidade da dbeda. Custo: un dos factores que mis inflen. Resulta determinante hora de decidir se un investimento debe efectuarse ou non, xa que, se o seu custo previsto supera o rendemento esperado, implicar normalmente, e ags que primen outras consideracins non econmicas, que aquela non se leve a cabo. No custo adoitan inclurse tanto o tipo de xuro, que representa estritamente falando o prezo que se vai pagar polo financiamento recibido, como as comisins (de estudo, de apertura etc.) e outros gastos asociados (gastos de formalizacin, de cancelacin da operacin etc.). Perodo de tramitacin: desde a inmediatez, ata un perodo de meses para a concesin do financiamento, o prazo poder ser en moitas ocasins decisivo hora de optar entre as diversas fontes de financiamento. Risco: refrese maior ou menor probabilidade de devolucin dos fondos obtidos nas datas convidas, e s consecuencias que a non devolucin implicara (perda dos bens ou dereitos ofrecidos en garanta, responsabilidade dos avalistas etc.). Garantas esixidas: poden ser diversas: real, persoal, mixta. Dentro de cada categora, cabe falar ademais de garantas mis ou menos complexas (peor, hipoteca, aval etc.). Variabilidade da ganancia ou dos fluxos de renda obtidos: se o investimento que se vai efectuar necesita dun prazo de n anos para que comece a producir renda, ser mis axeitada unha fonte de financiamento que se axuste a esta circunstancia, ao considerar, por exemplo, un perodo de carencia acorde cos prazos previstos. Incidencia na imaxe da empresa: por exemplo, a sa repercusin sobre unha posible venda da empresa e, xa que logo, na capacidade de obter beneficio. Outras circunstancias, tales como estrutura, forma xurdica e dimensin da empresa, a sa situacin, poltica e estrutura de persoal etc.
22

2.7. Canto custa o financiamento?

Os custos que se derivan dunha operacin financeira poden ser de distinta natureza: tipo de xuro, comisins, gastos, impostos etc. Posto que a partida principal de custo adoita ser o tipo de xuro, defnense a continuacin distintos conceptos relacionados con este, comunmente utilizados nas negociacins financeiras: - Xuro anual - Xuro inferior ao ano - TAE ou taxa anual equivalente en capitalizacin composta - TIN ou taxa de xuro nominal - Euribor
Xuro anual
Non mis que o prezo do dieiro que nos deixan: o que cobra ao ano un acredor por prestar unha determinada cantidade de dieiro. O seu clculo realzase a travs da seguinte expresin Cn = Co (1 + i)n despexando desta o i. i = (Cn / Co) Sendo: - Co : o importe do prstamo. - Cn: o importe que finalmente devolvemos. - n : o nmero de anos en que temos que devolver os cartos recibidos. - i : o tipo de xuro resultante.
(1/ n)
23
Xuro inferior a un ano

Moitos prstamos, anda que se publicitan a travs dun tipo de xuro anual, articlanse a travs de devolucins ou cotas mensuais, polo que de grande importancia coecer a equivalencia entre o tipo anual e o mensual. En termos xerais, podemos acudir seguinte expresin para poder converter un xuro anual nun mis pequeno (semestral, trimestral, mensual etc.). A expresin a seguinte: Xuro do perodo = (1+ xuro anual)
(1/perodos)
-1

Vexmolo nun exemplo: que tipo de xuro mensual equivale a un anual do 8%? Xuro do mes = (1+ 0,08) (1/12) -1 = 0,6434% Como vemos, o xuro mensual non exactamente a parte proporcional do xuro anual, xa que nese caso sera de 8/12 = 0,6667%, senn que un pouco inferior. Deste xeito, se mes tras mes nos van retribundo un depsito durante un ano a un 0,6434%, a ganancia final ascender a un 8% (que algo mis que 0,6434% X 12, debido precisamente a que os xuros xeran novos xuros, producndose ese factor acumulativo).
TAE
O TAE entndese como a Taxa Anual Equivalente ou o Tipo Anual Efectivo, que incorpora tanto o efecto do tipo de xuro como das comisins que se nos poidan aplicar ao concedernos financiamento, derivadas de: - A formalizacin dun prstamo. - A apertura dunha conta bancaria vinculada a ese prstamo. - O estudo do risco que a nosa empresa implica como cliente e potencial moroso. - Os gastos de corretaxe ou oficializacin do contrato de prstamo ante notario. Debido a que as comisins poden chegar a porcentaxes en moitas ocasins do 2 ou 3%, coecer o impacto que estas teen sobre o custo real que estamos soportando ser un aspecto clave para poder valorar as ofertas que nos fagan distintos bancos. Vexamos un exemplo, coas caractersticas da operacin que se indican: - Importe do prstamo: 200.000 . - Perodo de devolucin: 4 anos.
24
- Cantidade para devolver: 240.000 . - Comisin: 2% de formalizacin e estudo da operacin. Cal sera o tipo de xuro anual? i = (Cn / Co)
(1/ n)
1= (240.000/200.000)(1/4) 1= 0,0466 = 4,66%
Incorporamos as comisins: Agora despexariamos igualmente a nosa expresin, pero considerando que a cantidade que recibimos non son 200.000 , senn estes 200.000 menos o 2% de comisin que se nos cobra normalmente de maneira anticipada no momento da concesin; quedariamos con 200.000 2% X 200.000 = 196.000 . Xa que logo, o TAE desta operacin sera: (240.000/196.000)(1/4) 1= 0,0519 = 5,19%

TIN
En determinadas ocasins, na publicidade financeira aparece un tipo de xuro denominado Taxa de Xuro Nominal ou TIN, encamiado a facilitar a traslacin do tipo de xuro anual ao tipo de xuro do perodo no que liquidan os xuros, sen ter que recorrer a confusas frmulas, que son difciles de comprender por calquera cliente da entidade financeira. A xeito de exemplo, cando na publicidade financeira se cita que o xuro do prstamo dun 6% nominal anual liquidable mensualmente, estanse referindo a que o xuro que nos van cobrar mensualmente polo dieiro que deba a parte proporcional do xuro anual (6%/12 meses = 0,5% xuro mensual). Vndoo nun caso concreto, que presenta os seguintes parmetros: - Importe do prstamo: 20.000 . - Perodo de devolucin: 5 meses. - Tipo de xuro nominal anual capitalizable mensualmente: 6%. Canto teremos que devolver dentro de 5 meses? O primeiro sera coecer cal o tipo de xuro mensual que equivale a un nominal anual do 6%, que ser simplemente a sa parte proporcional = 6% / 12 meses = 0,5% de xuro efectivo mensual (ou 0,005 en tanto por un). Unha vez coecido o xuro do perodo (mes) que rexe nesta operacin, xa simplemente tera que recorrer nosa expresin: Cn = Co * (1 + i)n = 20.000* (1+0,005)5= 20.505,02
Euribor
Euribor un acrnimo de Europe Interbank Offered Rate, ou sexa, Tipo Europeo de Oferta Interbancaria. o tipo de xuro aplicado s operacins entre bancos de Europa; isto significa que a porcentaxe que un banco debe pagar cando outro lle deixa dieiro. Utilzase como referente nas taxas das hipotecas nos pases que pertencen Unin Monetaria Europea. O seu clculo realzase pola media simple dos tipos de xuro diarios das operacins cruzadas, ao prazo dun ano, no mercado de depsitos interbancarios, entre as 64 entidades financeiras con maior volume de negocio. Xa que logo, o Euribor vara cada da, anda que na sa aplicacin s operacins financeiras se adoita aplicar o tipo a unha data para un perodo determinado (por exemplo, o tipo medio de febreiro ser o que se aplique durante os seis ltimos meses do ano). De a a importancia na negociacin das operacins financeiras de considerar a frecuencia con que ser revisado o tipo que se vai aplicar, e o establecemento de tipos mnimos e mximos. No captulo 3, no que se mostran os principais instrumentos financeiros, infrmase en cada caso dos custos de cada unha das alternativas.
25

3. Os instrumentos financeiros
3. Os instrumentos financeiros
Como vimos nos apartados anteriores, unha empresa precisa realizar investimentos, correntes e non correntes, para desenvolver o seu proceso produtivo. Pero o que non analizamos ata o momento o tipo de recursos con que debe financiarse. Para realizar esta anlise, necesario responder a preguntas como: mellor financiarse con recursos propios ou alleos?, internos ou externos?, a curto ou a longo prazo? A resposta a todas estas preguntas depender, en primeira instancia, do grao de liquidez do activo ao que se destine o financiamento. Pero tamn vir condicionada pola situacin econmica, financeira e patrimonial da empresa, e polas implicacins que cada instrumento supn, a nivel de custos, garantas, fiscalidade etc. Ao longo do apartado 3 desta gua analizaremos todas estas cuestins.
29

3.1. Financiamento xerado pola propia empresa

Unha desas alternativas que podemos considerar nun primeiro momento recorrer a financiamento interno ou autofinanciamento. Est formado polos recursos financeiros que a empresa xera por si mesma, sen necesidade de ter que acudir ao mercado financeiro. As reservas, as amortizacins e as provisins constiten as partidas mis importantes dentro dos recursos financeiros internos da empresa. Dentro deste tipo de financiamento podemos optar por dous tipos de modalidades: - Autofinanciamento de mantemento: onde se inclen os fondos de amortizacin e as provisins. A sa finalidade manter intacta a riqueza ou capacidade da empresa; con todo, mentres non xorde a necesidade de aplicalas ao destino para o que foron creadas, constiten fontes de financiamento. - Autofinanciamento de enriquecemento: formado polas reservas. As reservas ou retencin de beneficios (remanente, resultado do exercicio...) supoen un incremento do neto patrimonial ou riqueza da empresa. Esta va de financiamento ten importantes vantaxes, como: - Proporciona maior independencia - A tesourera vai mis desafogada, posto que non debe soportar uns pagos correspondentes devolucin dos recursos doutros. - Non requiren nin garantas nin avais. - Non teen un prazo de devolucin especfico. - Permiten unha estrutura do balance slida.
30
- Son unha fonte de financiamento barata. Pero tamn ten algn inconveniente, como: - S podemos acudir a esta cando a empresa xa est en funcionamento e a sa actividade nos est xerando resultados econmicos positivos. - Os beneficios non repartidos entre os accionistas destinados a constitur reservas non son deducibles fiscalmente. - Os recursos son limitados. Debemos partir sempre da premisa de que o autofinanciamento de enriquecemento sexa superior ao autofinanciamento de mantemento, para que a empresa poida fortalecerse ao realizar novos investimentos e non perder poder adquisitivo. A continuacin, pasamos a desenvolver brevemente as seguintes fontes internas de financiamento: - Autofinanciamento de enriquecemento: reservas. - Autofinanciamento de mantemento: amortizacin e provisins.

3.1.1 Reservas
DESCRICIN
Son a porcentaxe de beneficio obtido por unha empresa no desenvolvemento da sa actividade econmica que non destinou reparticin de dividendos e que pasa a formar parte da propia empresa, dotndoa de maior solidez financeira.
CARACTERSTICAS
Caracterzanse por: Estn compostas polos beneficios que a empresa non distribuu. Polo tanto, dtanse con cargo aos beneficios. Teen como obxectivo incrementar os recursos propios da empresa (o patrimonio da empresa) para facer fronte a futuras perdas ou investimentos que poidan producirse no futuro. Xa que logo, estamos falando dunha fonte financeira destinada a cubrir as necesidades financeiras que poidan producirse no longo prazo. Non teen ningn tipo de lmite temporal; pdense ir acumulando ao longo do tempo. Forman parte do balance da empresa. Concretamente unha fonte de financiamento que se atopa no pasivo e concretamente dentro do patrimonio neto da empresa. Existen diversos tipos de reservas segundo sexa a causa da sa dotacin e o seu destino: Legais: as dispostas na Lei de SA, que supoen o 10% do beneficio ata que esta reserva alcance, polo menos, o 20% do capital social. Estatutarias: o que se dispuxera nos estatutos da sociedade. Voluntarias: por acordo da Xunta Xeral Ordinaria.
31
CANDO CONvN?
As reservas adoitan ser, sobre todo para as pemes e as microempresas, unha importante fonte de obtencin de recursos financeiros no longo prazo, xa que a moitas empresas lles pode resultar difcil acceder ao mercado financeiro nunhas boas condicins, polo menos nos primeiros momentos de vida da empresa, cando anda non se conta cunhas referencias de solvencia. unha das primeiras fontes que hai que considerar en procesos de expansin.
vantaxes
A empresa obtn unha maior autonoma financeira. Ao aumentar os fondos propios, tamn o fai a solvencia financeira da propia empresa.

Non hai que pagar xuros, polo que non teen un custo explcito; en cambio, si teen un custo implcito, que o custo de oportunidade que supn destinar estes recursos a reservas e non utilizalos para calquera outro tipo de destino polo cal se puidese obter algn tipo de rendibilidade. A obtencin doutro tipo de financiamento adoita supoer maiores trmites e tempo.
Desvantaxes:
Moitas veces, por non ter un custo explcito, ptase por financiar con cargo a reservas investimentos que son pouco rendibles. Poden xurdir conflitos de intereses entre os accionistas da empresa, que desexan que se repartan dividendos, e os directivos, que buscan o equilibrio financeiro da empresa. Debido propia limitacin de recursos que supn esta fonte financeira, trtase dun freo maior que os recursos alleos nos procesos de expansin e crecemento da empresa.
32

3.1.2 Amortizacins e provisins
DESCRICIN
Amortizacins Os bens que forman parte do patrimonio da empresa, debido ao seu uso, obsolescencia ou ao mero transcurso do tempo, perden valor. Este efecto recibe o nome de depreciacin, que se traduce en termos econmicos na amortizacin. As razns que fan que os bens se deprecien son: Depreciacin fsica: por exemplo, as mquinas dunha fbrica perden valor debido ao desgaste e sa utilizacin. Depreciacin por esgotamento ou caducidade: hai empresas que teen activos que caducan e, polo tanto, teen que ter prevista a reposicin do devandito activo cando chegue o momento. Por exemplo, en determinadas empresas, como as mineiras, un gran nmero de elementos do activo fixo perden valor ao esgotarse o recurso natural que se est explotando. Depreciacin por obsolescencia: dbese a que co paso do tempo os bens quedan anticuados, debido, por exemplo, aparicin de mquinas completamente novas. Existen diferentes mtodos de amortizacin. Os tres mis importantes son: Lineal ou de cotas fixas: as cotas de amortizacins son constantes. A cada exercicio econmico asgnaselle a n-sima parte do valor de amortizacin.
Calcularase por medio da seguinte frmula:
33
Cota de amortizacin = Sendo: Vo: o valor inicial ou de compra do activo. Vr : o valor residual ao final da sa vida til. n: o nmero de anos da vida til dun ben. De nmeros dxitos: obterase mediante a adicin dos valores numricos asignados aos anos en que se tea que amortizar o elemento patrimonial. Para estes efectos, asignarase o maior valor numrico da serie de anos ao ano en que deba comezar a amortizacin e, para os anos seguintes, valores numricos sucesivamente decrecentes nunha unidade, ata chegar ao ltimo considerado para a amortizacin, que ter un valor numrico igual unidade. Vo Vr n

O clculo realizarase segundo se indica: Cota de amortizacin ano n = (Vo Vr) x (n / S) Onde: S: suma de dxitos = 1+2+3+ ...+n Vo: o valor inicial ou de compra do activo. Vr : o valor residual ao final da sa vida til. n: o nmero de anos da vida til dun ben. A asignacin de valores numricos tamn se poder efectuar de xeito inverso ao previsto no pargrafo anterior. Mtodo do tanto fixo sobre unha base amortizable decrecente: aplcase un tanto fixo t sobre o valor pendente de amortizar en cada exercicio. A porcentaxe que se vai aplicar resulta de: 1 (Residual / Adquisicin)1 / n Cota de amortizacin ano n = (Vo Vr) x (n / S) Onde: S: suma de dxitos = 1+2+3+ ...+n Vo: o valor inicial ou de compra do activo. Vr : o valor residual ao final da sa vida til. n: o nmero de anos da vida til dun ben. Provisins
34
Son retencins de beneficios que se fan na empresa, para dotar fondos cos que facer fronte a perdas certas non realizadas, ou a gastos futuros.
CARACTERSTICAS
As caractersticas mis comns de ambos os tipos de financiamento son as seguintes: Son fontes de financiamento interno, propio e a longo prazo. Son recursos xerados pola propia empresa derivados do desenvolvemento da sa actividade. Non supoen un incremento do neto patrimonial, senn un mantemento.

CANDO CONvN?
Tanto para as pemes como para as microempresas, este tipo de autofinanciamento representa unha importante fonte de obtencin de recursos no longo prazo, sobre todo cando existen certas dificultades para acceder ao mercado financeiro. En empresas de rendibilidade elevada, son recursos que deben asignarse adquisicin de activo, corrente ou non corrente, tratando con iso de optimizar a tesourera da empresa. En pocas de recesin ou de debilidade da empresa, as amortizacins e provisins destinaranse reducin de dbedas.
vantaxes
A obtencin de financiamento alleo supn maiores trmites, tempo e gasto que o autofinanciamento por mantemento. unha fonte financeira que non ten un custo explicito, o que supn que non necesario remunerar a travs de xuros ou dividendos.
Desvantaxes
Debemos ter presente que tanto as amortizacins como as provisins teen consideracin de gasto, polo que estas se traducen nun menor beneficio e, xa que logo, nunha menor remuneracin dos socios da empresa a travs de dividendos. Por non ter un custo explcito, moitas veces ptase por financiar con cargo a estas fontes investimentos que son pouco rendibles.
35

3.2. Financiamento externo

Est formado polos recursos financeiros que a empresa obtn do exterior. O financiamento interno ou autofinanciamento resulta normalmente insuficiente para satisfacer as necesidades financeiras da empresa, polo que esta ten que acudir ao chamado financiamento externo, ben sexa emitindo accins, participacins ou obrigacins, ou ben acudindo ao mercado de crdito para obter prstamos a curto, medio ou longo prazo. A emisin de accins ou participacins ampliacins de capital forma parte do financiamento externo da empresa, porque non a xera a propia empresa, senn que se obtn a partir de desembolsos de terceiras persoas. Xunto co financiamento interno, forman o financiamento propio da empresa, dicir, estes fondos son propiedade da empresa, xa que non son esixibles por terceiras persoas. O resto das fontes externas son recursos alleos empresa; estes si son esixibles e, dependendo da permanencia destes recursos na empresa, sern esixibles a longo prazo (mis dun ano) ou esixibles a curto prazo (menos dun ano). En funcin destes parmetros, establcese a clasificacin que segue: 1. Recursos externos propios: contribucins de capital dos propietarios, ou entidades que actan temporalmente como tales, realizadas tanto no momento fundacional como en perodos posteriores. Estamos falando de: - Capital social - Capital risco - Business angels - Subvencins de capital 2. Recursos externos alleos: contribucins de terceiros distintos dos propietarios. Clasifcanse en funcin do prazo en:
36
- A longo prazo: o seu reembolso esixible a un prazo superior ao ano. Neste apartado monos referir aos principais instrumentos financeiros a longo prazo aos que pode acudir unha empresa, como: Prstamos e crditos a longo prazo: hipotecarios, non hipotecarios e participativos. Leasing. - A curto prazo: o seu reembolso esixible a un prazo inferior ao ano. Neste apartado monos referir a: Crdito bancario a curto prazo. Desconto comercial. Renting. Factoring. Confirming. Presntanse ademais das figuras que, non constitundo fontes de financiamento en si mesmas, facilitan o acceso a elas: - Avais. - Garanta recproca.

3.2.1 Capital
DESCRICIN
A primeira fonte de financiamento de toda empresa o capital, que representa as achegas, de dieiro ou non, realizadas polos socios propietarios na fundacin da empresa, as como en futuras ampliacins, documentndose en accins ou participacins.
CARACTERSTICAS
O capital dunha sociedade pode atoparse fundamentalmente nos seguintes estados: Subscrito: capital efectivamente adquirido polos accionistas / partcipes ou pblico en xeral, en caso de constitucin dunha sociedade ou ampliacin de capital, independentemente de que sexa desembolsado ou non nese momento. Correspndese co valor nominal das accins / participacins emitidas e xa adquiridas polos socios. Subscrito con prima de emisin: accins ou participacins no capital dunha sociedade que se subscriben a un valor nominal superior ao do ttulo. A diferenza entre o valor nominal e o valor subscrito constite a prima de emisin. Capital desembolsado: capital subscrito polos socios ou accionistas e efectivamente ingresado nunha sociedade annima (non posible en limitadas). As achegas poden ser en dieiro, bens inmobles, bens mobles, e calquera outro ata efectuar o desembolso total comprometido por cada socio, a condicin de que se traten de bens e dereitos econmicos que se poidan valorar. A escritura de constitucin da empresa reflectir o montante de capital inicial con que nace a empresa, a conta que cada un dos socios achega, e a conta do capital que efectivamente foi desembolsada por cada socio e o prazo para desembolsar a totalidade. Por ampliacin de capital entndese todo incremento no capital social dunha empresa. Pode ser resultado da achega de novos fondos sociedade, ou ben da capitalizacin de reservas (transformacin de reservas en capital mediante ampliacins de capital liberadas ou mediante aumentos do nominal das accins). Nese caso non se produce unha entrada efectiva de fondos na sociedade (trtase dun mero apunte contable entre reservas e capital). O procedemento para unha ampliacin de capital fundamentalmente o seguinte: Formulacin polos administradores da proposta con informe escrito da sa xustificacin. Convocatoria de xunta xeral expresando nesta o relativo ampliacin de capital. Formalizacin en escritura pblica e inscricin no Rexistro Mercantil. O capital unha fonte de financiamento que se caracteriza por: unha fonte de financiamento externa, propia e a longo prazo: non xerado pola propia empresa como resultado da sa actividade empresarial, ags no caso de capitalizacin de reservas.
37

A emisin de accins ou participacins pode estar destinada ao montante inicial do capital social no caso de constitucin dunha sociedade, ou ben pode ir destinada ampliacin do capital social, para dotar de recursos adicionais a empresa. Este tipo de recursos, polo xeral, non ten data de vencemento para ser devolto aos seus propietarios.
CANDO CONvN?
Tendo os socios ou emprendedores dispoibilidade de recursos, adoita ser mis accesible que o financiamento alleo en xeral, sobre todo en pocas de incerteza dos mercados financeiros.
vantaxes
Non supoen custo directo. Os fondos achegados non se remuneran a travs do pago dun tipo de xuro, senn a travs do dividendo. Non esixible a devolucin dos fondos achegados, polo que xera unha situacin de tesourera mis cmoda. Procedemento de tramitacin sinxelo. Non necesaria a aprobacin da operacin por un comit externo, nin precisa a achega de garantas. As achegas de capital supoen un aumento dos recursos dispoibles da empresa que a dotan dunha maior autonoma financeira. Gastos de tramitacin menores. Non existen gastos de formalizacin, estudo e cancelacin, como no caso do financiamento bancario. accesible para todas as empresas, independentemente da sa forma xurdica, poden ampliar capital, ben coa entrada de novos socios ou con novas achegas en metlico ou en especie dos socios xa existentes.
38
Desvantaxes
Limitarse en exclusiva a esta fonte de financiamento pode supoer un freo importante aos procesos de expansin da empresa. Pode existir un custo de oportunidade para os socios, no sentido de dispoer de mellores alternativas de investimento fra da empresa.

3.2.2 Capital risco

DESCRICIN
As sociedades de capital risco son sociedades que invisten, principalmente os seus propios recursos, no financiamento temporal de pequenas e medianas empresas con expectativas de crecemento. A actividade das sociedades de capital risco est regulada pola Lei 1/1999, do 5 de xaneiro, normativa que define o capital risco como actividade financeira consistente en proporcionar recursos a medio e longo prazo pero sen vocacin de permanencia ilimitada, a empresas que presentan especiais dificultades para acceder a outras fontes de financiamento.
CARACTERSTICAS
O capital risco pode entrar nunha empresa en distintos momentos, dando lugar a diferentes modalidades: Capital semente: est dirixido a proxectos empresariais de nova creacin. Capital de arranque ou posta en marcha: dirixido a empresas xa constitudas e con actividade pero nunha fase inicial do seu desenvolvemento. Capital de expansin ou de crecemento: dirixido a empresas consolidadas que queren facer fronte a ambiciosos proxectos de crecemento. Adquisicin do negocio: son equipos directivos con intencin de comprar a empresa e que precisan dun socio que achegue o capital para o pago dos accionistas. Ou tamn en ocasins o capital risco compra sociedades a empresarios que desexan retirarse. Isto adoita ocorrer en sectores de gran crecemento, e en empresas que presenten claros percorridos para a mellora de resultados. Para que unha empresa sexa participada por unha SCR debe seguirse un proceso como o seguinte: Coecemento das entidades de capital risco susceptibles de participar no capital da empresa. A diferenza do que ocorre coa maiora de vas de financiamento, onde o empresario quen debe acudir na sa busca, as sociedades de capital risco son capaces de dirixirse directamente compaa se consideran que supn unha boa posibilidade de investimento. Toma de contacto: entrevista coa SCR para presentar un informe que resuma o plan de negocio, con referencia s necesidades financeiras, descricin das actividades, mercado actual e potencial, recursos con que conta etc. Estudo de viabilidade: se o resultado destes contactos positivo, a SCR solicita un documento que ofreza mis detalles do proxecto que se vai acometer para verificar datos e avaliar a conveniencia do investimento. O estudo desta viabilidade pode durar varios meses. Se se considera que o proxecto viable e ten posibilidades, o rgano de decisin aprobar o investimento. Se a entidade se mostra conforme coa anlise, incianse as negociacins para que a SCR participe no capital social da empresa, negociacins que se materializan na sinatura dun contrato de investimento.
39

A participacin dunha empresa de capital risco no capital dunha empresa implica: A sociedade de capital risco convrtese en socia do negocio, cunha permanencia limitada neste. A sociedade de capital risco non un socio pasivo, senn que participa de forma activa na toma de decisins estratxicas e presta un asesoramento en todos os asuntos que se lles presenten. En ningn caso intervn na xestin operativa da empresa nin busca o control efectivo desta. A sociedade de capital risco, unha vez finalizado o prazo de participacin pactado, vender as sas participacins a cambio da obtencin dunha plusvala como retribucin ao risco asumido As achegas de capital que realicen as empresas de capital risco non teen ningn efecto fiscal sobre a sociedade.
CANDO CONvN?
As SCR valoran os proxectos empresariais desenvolvidos en sectores dinmicos con posibilidades de crecemento e que sexan dirixidos por un equipo de traballo que garanta a viabilidade do plan de negocio. Polo tanto, a experiencia dos socios e os antecedentes da empresa constiten o mellor aval ante unha SCR.
vantaxes
Facilita o financiamento a entidades de escasos recursos financeiros, pero con potencial claro de desenvolvemento empresarial. Obriga elaboracin dun plan de negocio detallado. As SCR achganlle empresa unha visin profesional do negocio e unha flexibilidade derivada do trato directo investidor-propietario, as como unha maior credibilidade ante terceiros.
40
Desvantaxes
Custo total elevado como plusvala que retribe o risco asumido.
PuNTOS DE INFORMACIN ASCRI (Asociacin Espaola de Capital Inversin)

C/ Josefa Valcrcel, 8 28027 Madrid Tel.: 91 320 2884 Fax: 91 320 8438 ascri@mad.servicom.es www.ascri.org

COFIDES (Compaa Espaola de Financiacin del Desarrollo)

C/ Prncipe de Vergara, 132 - 12. planta 28002 Madrid Tel.: 91 562 6008 Fax: 91 561 0015 cofides@cofides.es www.cofides.es
XESGALICIA
San Lzaro, s/n (Edif. Igape) 15703 Santiago de Compostela Tel.: 981 541621 xesgalicia@xesgalicia.org www.xesgalicia.org
vIGO ACTIvO
Areal, 18 36201 Vigo Tel.: 986 202 406 Fax: 986 203 105 vigoactivo@vigoactivo.com www.zonafrancavigo.com
uNIRISCO
Edif. CACTUS. Campus Universitario Sur 15782 Santiago de Compostela Tel.: 981 547044 unirisco@usc.es www.unirisco.com
GESCAIXA GALICIA
Avda. Linares Rivas, 30- 9. planta 15005 A Corua Tel.: 981 121530 gescaixa@caixagalicia.es www.caixagalicia.es
Iniciativa NEOTEC del Ministerio de Ciencia y Tecnologa (MCYT)

Centro para el Desarrollo Tecnolgico Industrial (CDTI). Subdireccin de Comunicacin y Servicios Corporativos. Unidad de Nuevas Empresas Tecnolgicas (NEOTEC) C/ Cid, 4 28001 Madrid Tels.: 91 581 55 00/91 581 55 12 Fax: 91 581 55 94. neotec@cdti.es
41

3.2.3 Business angels

DESCRICIN
Os business angels son persoas fsicas cun amplo coecemento de determinados sectores e con capacidade de investimento que impulsan o desenvolvemento de proxectos empresariais con alto potencial de crecemento nas sas primeiras etapas de vida, achegando capital, habilidades directivas e a sa rede de contactos. Diferncianse dos investidores tradicionais e do capital risco en que se implican normalmente na xestin da empresa. Co fin de poer en contacto a estes investidores privados cos emprendedores, cranse as redes de business angels, que realizan un labor de intermediacin (coecido como matchmarking), canalizando proxectos previamente validados cara aos investidores mis adecuados. Garantirn, ademais, que o proceso se realice nas mellores condicins de transparencia e confidencialidade.
CARACTERSTICAS
Caracterzanse por: Invisten o seu propio dieiro a travs da participacin no capital; neste sentido, diferncianse das entidades de capital risco, que invisten recursos normalmente de investidores institucionais e/ou de entidades financeiras. Invisten en sectores que coecen. Prefiren manter o anonimato ante terceiras persoas ou entidades. Non adoitan adquirir mis do 50% das participacins. Os montantes de investimento non estn establecidos, pero normalmente os business angels poden financiar operacins de entre 25.000 e 250.000 (ou ao redor do 25 por 100 do seu capital dispoible). Intentan achegar o mximo valor e tempo para que a empresa creza. O destino destes investimentos pode ser capital semente (para arrincar un proxecto empresarial) ou capital para as empresas en fase de crecemento que se fixaron como obxectivo obter unha plusvala a medio prazo, ou reencontrar o potencial dos comezos etc. As sas decisins de investimento poden ser distintas s motivacins estritamente financeiras (satisfaccin profesional, responsabilidade social etc.), anda que loxicamente esperan obter unha rendibilidade. Adoitan investir en empresas que non lles supoan grandes desprazamentos do seu lugar de residencia; teen un radio de accin duns 100 km. O desinvestimento adoita ser mis lento que no caso dos investidores de capital risco. A rendibilidade xeralmente inferior obtida polas entidades de capital risco. Diferncianse tamn das entidades de capital risco polo seu carcter informal, no sentido de que non necesitan cumprir requisito formal ningn (non estn regulados por lei, nin estn sometidos a procesos de supervisin por ningn organismo de control).
42

As redes de business angels poden clasificarse en funcin das entidades que as promovan e que determinarn tanto o perfil dos emprendedores que admitirn como socios como o tipo de proxectos: Redes universitarias: a vinculacin universidade que promove a rede dos empresarios promotores da idea empresarial ser o factor determinante hora de admitir a un socio emprendedor. Redes de promocin pblica: impulsadas pola Administracin, tratan de promover a actividade empresarial nun mbito xeogrfico determinado. Redes privadas: impulsadas por investidores privados, nas que primarn unicamente obxectivos de obtencin de plusvalas, mis que o perfil do emprendedor ou o mbito xeogrfico de desenvolvemento do proxecto. Polo que respecta sa estrutura legal, tendo en conta o escaso nivel de desenvolvemento alcanzado anda en Espaa, tomamos como referencia as distintas posibilidades adoptadas noutros pases, en funcin do nivel de implicacin dos seus membros: Grupos informais, sen estrutura legal ningunha. Sociedades sen nimo de lucro, que supoen a maior porcentaxe, xa que facilita a toma de decisins. Sociedades limitadas, que a forma mercantil adoptada polo maior nmero de redes, e que posibilitan que poidan asociarse tanto persoas fsicas como xurdicas. Sociedades annimas, pouco utilizadas polo seu reducido nivel de flexibilidade. Sociedades comanditarias, cun uso moi limitado debido principalmente escasa participacin que lles permite aos socios comanditarios. Para que unha empresa sexa participada por business angels debe seguirse un proceso como o que se indica a continuacin: Toma de contacto cunha institucin ou rede que participe en proxectos de investimento privados. Entrevista co responsable de avaliacin de proxectos, onde presentaremos o noso proxecto empresarial e nos indicarn se o noso proxecto encaixa dentro dos perfs solicitados polos investidores ou pola entidade que nos entrevista. Presentacin da documentacin solicitada. Normalmente esixirannos un plan de negocio, onde se fagan constar as necesidades financeiras, a descricin das actividades, o mercado actual e potencial, os recursos propios con que se conta etc. Avaliacin do proxecto. Sometern o proxecto a un rigoroso estudo de viabilidade, como ltimo paso para ser presentado a futuros investidores. Presentacin do proxecto no prximo Foro de investidores ou, no caso de pertencer a unha rede de business angels, a rede facilitar o contacto, pero non intervir nas negociacins que se establezan entre ambas as partes. As achegas ao capital que efecten os socios business angels non teen efectos fiscais sobre a empresa.
43

CANDO CONvN?
interesante para proxectos cuxo investimento non alcanza os niveis mnimos para ser susceptibles de ser financiados mediante capital risco e que teen dificultades para obter financiamento bancario. Dotan de viabilidade financeira a proxectos con difcil acceso ao mercado bancario, ao carecer os emprendedores nos momentos iniciais de garantas e dun historial que compense o risco.
vantaxes
Axdannos a presentar o proxecto a investidores que nos poden achegar financiamento. Presentacin do proxecto a investidores que nos poden achegar xestin e contactos. Pdennos proporcionar contactos con investidores a travs de plataformas tecnolxicas. Asesrannos na realizacin do plan de empresa. Axdannos a preparar a exposicin do proxecto en foros de investidores. Asesrannos e frmannos durante todo o proceso de capitalizacin da empresa.
Desvantaxes
Limitacin da conta dos financiamentos. Ausencia de normativa legal que regule estas operacins. Anda non esta moi desenvolvido en Espaa.
PuNTOS DE INFORMACIN 44 BANG - Business Angels Network Galicia

Praza das Damas, 1 32005 Ourense Tel.: +34 988 391 110 Fax: +34 988 391 957 http://www.bang.es
uNIBAN university Business Angels Network

Edificio Cactus Campus Sur 15782 Santiago de Compostela Tel.: +34 981 563100 ext. 16844 uniban@usc.es http://www.uniban.org
EBAN European Business Angels Network

C/ Eurada Avenue des Arts 12 Bte 7 B-1210 Brussels Belgium Tel.: +32 [0] 2 218 43 13; +32 [0] 2 218 45 83 http://www.eban.org/

3.2.4 Prstamo participativo

DESCRICIN
O prstamo participativo un instrumento financeiro que proporciona recursos a longo prazo sen interferir na xestin da empresa. Est regulado polo artigo 20 do Real decreto-lei 7/1996, do 7 de xuo, sobre medidas urxentes de carcter fiscal e de fomento e liberalizacin da actividade econmica, e pola Lei 10/1996, do 18 de decembro, de medidas fiscais urxentes.
CARACTERSTICAS
Os prstamos participativos presentan as seguintes caractersticas: O tipo de xuro variable segundo a actividade (resultados) da empresa prestataria. A cuantificacin dos xuros condicinase aos resultados empresariais. Deste xeito, fronte ao prstamo tradicional, o participativo mis respectuoso cos ciclos econmicos das empresas, acomodando o pago de xuros aos seus resultados. Os xuros son gastos deducibles para os efectos fiscais. O rango de esixibilidade est subordinado a calquera outro crdito ou obrigacin prestataria. Considranse patrimonio contable. No suposto de amortizacin anticipada dbense ampliar os fondos propios. Os principais requisitos que adoitan pedir as entidades financeiras para acceder a este tipo de financiamento son: Ser peme con forma societaria. Ter unha situacin econmico-financeira saneada e equilibrada. Contar con estados financeiros auditados. A entidade responsable da concesin do prstamo participativo pode poer algunha restricin a determinados sectores de actividade. Para os efectos contables, o tratamento igual que o comentado para o punto de prstamos bancarios. Con todo, a especial particularidade de ter xuros vinculados a beneficios fai que se asemellen no aspecto remunerativo a instrumentos de capital, polo que se fai necesaria unha informacin adicional na memoria sobre a forma de remuneralos. Para os efectos fiscais, os prstamos participativos teen a consideracin de activos financeiros con rendemento explcito, dicir, o rendemento prodcese mediante o sistema de xuros expresamente pactado, cobrndose o xuro ou rendemento de xeito separado ou diferenciado do reembolso do capital. Para quen os cobra, trtase de rendementos suxeitos a retencin do 18%, ags cando o prestamista unha entidade de crdito. As mesmo, tanto os xuros fixos coma os variables percibidos no perodo impositivo derivados dun prstamo participativo teen a consideracin de gasto deducible na determinacin da base impoible do imposto sobre sociedades da empresa que recibe o prstamo.
45

CANDO CONvN?
Co prstamo participativo finncianse proxectos empresariais no seu conxunto, e considranse todo tipo de investimentos materiais e inmateriais necesarios para levalos a cabo. Considrase especialmente deseado para pemes en fase de desenvolvemento e expansin ou reconversin, con independencia do seu nivel de endebedamento, que pretendan levar a cabo proxectos de investimento con evidentes expectativas de xito e que atopen dificultades para achegar garantas. A cuantificacin dos xuros condicinase aos resultados empresariais. Deste xeito, fronte ao prstamo tradicional, o participativo mis respectuoso cos ciclos econmicos das empresas, acomodando o pago de xuros aos seus resultados.
vantaxes
A remuneracin deducible fiscalmente. Evita a cesin da propiedade da empresa. Evita a participacin de terceiros na xestin. Evita a posible entrada de socios hosts. O carcter subordinado permite incrementar a capacidade de endebedamento. Adecua o pago de xuros en funcin da evolucin da empresa. Prazo de amortizacin e carencia mis elevados. Non son necesarios nin garantas nin avais.
Desvantaxes
46
Custo elevado respecto doutras formas de financiamento.
PuNTOS DE INFORMACIN uNIRISCO

Edif. CACTUS. Campus Universitario Sur 15782 Santiago de Compostela Tel.: 981 547044 unirisco@usc.es www.unirisco.com
GESCAIXA GALICIA
Avda. Linares Rivas, 30- 9. planta 15005 A Corua Tel.: 981 121530 gescaixa@caixagalicia.es www.caixagalicia.es

Empresa Nacional de Innovacin S.A.

Plaza de la Castellana, 141, 1. planta 28041 Madrid Tel.: 91 570 82 00 Fax: 91 570 41 99 enisa@enisa.es www.enisa.es
Centro para el Desarrollo Tecnolgico Industrial

C/ Cid, 4 28001 Madrid Tels.: (34) 91 581 55 00 / (34) 91 209 55 00 Fax: (34) 91 581 55 94 neotec@cdti.es www.cdti.es
47

3.2.5 Prstamo hipotecario

DESCRICIN
un prstamo que ten garanta real dun ben, moble ou inmoble, o cal responde do cumprimento da obrigacin que garante. A garanta real supn sempre un poder directo e inmediato sobre o ben. O prstamo hipotecario mis habitual o que se constite sobre bens inmobles, e caracterzase por formalizarse en escritura pblica ante notario e inscribirse no Rexistro da Propiedade correspondente, xa que a garanta hipotecaria non nace xuridicamente ata o momento en que se efecta a inscricin rexistral.
CARACTERSTICAS
unha fonte de financiamento que se caracteriza por: A existencia dunha garanta real chamada hipoteca. Prstamos de longa duracin. O perodo de amortizacin a totalidade de tempo para o que se paga a hipoteca; as, usual a existencia de hipotecas a 15 ou 20 anos. Nos ltimos anos contrtanse prstamos hipotecarios con perodos de amortizacin mis longos, que alcanzan os 30 ou 40 anos. O destino habitual do prstamo hipotecario a adquisicin dun ben inmoble: nave, taller, vivenda etc. Contrato mercantil: un contrato porque supn consentimento comn e a creacin dunha obrigacin, e mercantil porque participa nel un empresario. Contrato de adhesin: o prestamista presntalle ao prestatario unhas condicins contractuais xerais con escasas posibilidades de modificacin. Contrato oneroso: a operacin non gratuta. O prstamo entregado pola entidade financeira realzase a cambio dunha contraprestacin econmica consistente no reembolso do capital, comisins e xuros. Os xuros do prstamo hipotecario son mis reducidos que os que se aplican en prstamos sen garanta hipotecaria. As obrigacins de pago estn aseguradas a travs de garantas persoais, reais e procesuais (existencia de fedatario pblico). Contratos nos que rexe a mutua confianza: supn a revelacin de confidencias empresariais e que a entidade financeira confe no seu cliente para asumir o risco do prstamo. As partes que interveen nun contrato hipotecario son as que seguen: Prestamista: quen entrega o dieiro, habitualmente, a entidade financeira. Prestatario: persoa fsica ou xurdica que recibe o dieiro. De acordo co tipo de xuro considerado na operacin de prstamo, atoparmonos coas seguintes posibilidades:
48

Prstamo hipotecario de tipo variable. Nesta modalidade de prstamo, o tipo de xuro revsase periodicamente, de xeito que a cota mensual se axusta de acordo cun determinado ndice de referencia especificado no contrato, normalmente o Euribor. Prstamo hipotecario de tipo fixo: neste caso, o tipo de xuro e as cotas mensuais permanecen fixos ao longo de toda a vida do prstamo. Prstamos hipotecarios de tipo mixto: denomnanse as as operacins en que o perodo inicial de tipo fixo ou cota fixa superior ao ano (os prstamos de tipo variable adoitan inclur un perodo inicial en que se aplica un tipo fixo). Logo desa etapa, normalmente os primeiros cinco anos, revisarase a cota, e de a en diante o seu comportamento e revisin ser igual que o dos prstamos hipotecarios de tipo variable. De acordo coas caractersticas da cota, falaremos de: Prstamos hipotecarios con amortizacin de capital variable: moi semellantes aos prstamos a tipo fixo, posto que requiren dunha cota que non cambia a travs do tempo de vida do prstamo, sen importar que suban ou baixen os xuros. Prstamos hipotecarios con amortizacin de capital fixa: a diferenza dos anteriores, se o tipo de xuro flucta alza, o prazo de amortizacin alongarase. Se, pola contra, o tipo de xuro baixa, o perodo de amortizacin acurtarase. Polo que respecta s clases de cotas: Cota constante: o pago dos xuros redcese proporcionalmente co incremento do importe aboado pola amortizacin do capital. Esta a cota que se aplica maiora de prstamos hipotecarios en Espaa. Cota crecente: como o seu nome indica, unha cota que se incrementa anualmente conforme a unha porcentaxe previamente acordada entre a entidade e comprador. A cota crecente comunmente utilizada para atraer clientes, que pagan inicialmente unha cota menor, pero a porcentaxe pactada incrementa os xuros s veces mis al do orzado. Cota decrecente: esta cota funciona inversamente anterior, amortizando unha cantidade fixa de capital reducindo a travs do tempo tanto a cota como o total que se vai pagar por un prstamo hipotecario. Non obstante, neste caso hai que pagar unha cota inicial de maior conta. Existe tamn a posibilidade de pagar cotas que s cobren os xuros pero non amortizan o capital. As devanditas cotas establcense nunha situacin denominada perodo de carencia, que se lle ofrece ao titular do prstamo hipotecario por un prazo de entre un e dous anos ao comezo da operacin, para facilitarlle o pago inicial do prstamo. O procedemento para a solicitude dunha hipoteca inicialmente sinxelo: Elixir a entidade financeira coa que se quere tramitar o prstamo hipotecario. Cumprir os requisitos que esixa a entidade financeira. A entidade financeira debe facilitar informacin impresa das condicins da operacin (tipo de xuro, prazo de amortizacin, cota que se vai pagar etc.). A operacin debe estar documentada por escrito, normalmente en escritura pblica autorizada por notario.
49

A hipoteca un contrato que reflectir, entre outras, as seguintes cuestins: O dieiro prestado, cuxa conta ser variable. Nos prstamos hipotecarios o importe da operacin adoita establecerse arredor do 80% do valor de taxacin do ben hipotecado, anda que esta porcentaxe se ampliar se o solicitante achega garantas adicionais. O prezo ao que se presta: composto polo tipo de xuro e as comisins e gastos da operacin. Este xuro abao periodicamente o prestatario ao longo da vida do contrato. Comparar entre prstamos a xuro variable pode resultar complicado debido existencia de diferentes ndices de referencia ou de revisin. Os mis utilizados son: Euribor: media dos tipos de xuro das operacins realizadas entre os principais bancos que actan na Unin Monetaria Europea (UME). Mibor a un ano: media dos tipos de xuro das operacins a prazo dun ano efectuadas durante ese mes no mercado interbancario de Madrid. IRPH de Bancos: media ponderada dos tipos de xuro dos prstamos hipotecarios para vivenda libre que sexan contratados ou renovados nese mes polo conxunto de bancos privados. IRPH de Caixas: igual que o anterior, pero referido s caixas de aforros. Rendibilidade interna da dbeda pblica: media semestral do rendemento no mercado secundario de dbeda pblica con vencemento de entre dous e seis anos. ndice Activo CECA: tipo fixado mensualmente pola Confederacin Espaola de Caixas de Aforros. hora de aplicar estes ndices hai que considerar ademais dous factores: Un o que se coece como o redondeo. Moitas entidades adoitan redondear os decimales dos ndices de referencia. As, por exemplo, se o Euribor est no 3,60%, este redondase ao 3,75%.
50
O outro a aplicacin ao ndice da chamada marxe ou diferencial, que non mis que a cantidade que as entidades suman ao ndice de referencia que se tomou como base. Se un cliente ten contratado un prstamo ao Euribor mis un punto e o Euribor est no 4%, o novo tipo de xuro do crdito ser ese 4% mis o punto establecido no diferencial, dicir, un 5%. En canto s comisins e demais gastos inherentes operacin de prstamo, hai que ter en conta: Gastos previos formalizacin: - A taxacin: o inmoble debe ser taxado, dicir, valorado por un perito independente da entidade financeira. Esa taxacin necesaria e o perito que a realice convn que pertenza a unha empresa oficial inscrita no rexistro do Ministerio de Economa e Facenda. - Verificacin rexistral: consiste en comprobar a existencia ou non de cargas do inmoble que se vai hipotecar. Unha vez comprobados estes datos, levarase a cabo a formalizacin do prstamo hipotecario nun prazo que, normalmente, oscila entre 15 das e un mes.

Gastos de formalizacin: - Comisin de apertura: trtase dunha comisin que cobra a entidade financeira por unha soa vez, ao comezo do prstamo. Aditase establecer como porcentaxe sobre o importe do prstamo. - Comisin de estudo: xrase pola xestin do estudo da solicitude do prstamo. Do mesmo xeito que a anterior, aditase establecer como porcentaxe sobre o importe do prstamo. - Comisin de subrogacin: a subrogacin o acto polo que unha persoa, asumindo a dbeda, substite xuridicamente o titular dun prstamo respecto dos dereitos e obrigacins derivados do prstamo concedido, dicir, convrtese en titular do prstamo. Normalmente prodcese cando unha persoa adquire unha vivenda directamente a un promotor-construtor. A entidade financeira ten que estar de acordo para que se leve a efecto a subrogacin, derivndose o pago da correspondente comisin por parte do subrogado, anda que neste caso non se cobrarn as comisins de apertura ou estudo. - Gastos de notara: corresponde ao gasto de realizacin de escritura pblica outorgada por notario. A conta que se vai pagar depende dos aranceis establecidos, os cales varan segundo o nmero de folios que tea a escritura. - Impostos oficiais: a constitucin da hipoteca est suxeita ao Imposto sobre actos xurdicos documentados. A cantidade que se paga polo devandito imposto calclase aplicando unha porcentaxe. Na actualidade, en Galicia do 1 % 0,75 en casos especiais sobre o valor total garantido, que incle principal, xuros e gastos. - Gastos de inscricin no Rexistro da Propiedade: formalizada a escritura do prstamo hipotecario, dbese inscribir no Rexistro da Propiedade correspondente. O acto de inscricin no Rexistro realzao a entidade financeira que concedeu o prstamo. Outros gastos posibles: - Xuros de demora: o tipo de xuro que se lles aplica s cantidades que, chegando o seu vencemento, ou sexa a sa data de pago, non foron aboadas. En definitiva, unha penalizacin ao titular dun prstamo se incumpre as sas obrigacins de pago. - Comisin de cancelacin anticipada e de entregas a conta: xeralmente as entidades financeiras recocenlles aos seus clientes o dereito a cancelar o prstamo hipotecario total ou parcialmente antes de que remate o prazo acordado. Como os xuros do prstamo estn estimados para o total da vida deste, se esta se acurta, o beneficio do banco ou caixa menor. Por iso, ao cancelar o prstamo total ou parcialmente (con entregas a conta), as entidades financeiras cobran unha comisin, que unha porcentaxe sobre a cantidade cancelada ou entregada a conta. - Comisin por reclamacin de cotas impagadas: no caso de existir cotas impagadas, as entidades financeiras adoitan cobrarlle ao cliente, no momento en que regulariza a dbeda, un importe fixo que est preestablecido no contrato. - Comisin por emisin e gastos de envo dos recibos: a comisin por emisin non moi usual; vn a ser un importe fixo que unha entidade financeira repercute en cada un dos recibos de prstamo, polos gastos que lle orixina a sa confeccin. Os gastos de envo supoen repercutirlle ao cliente os custos que se lle orixinan entidade financeira polo envo dos recibos do prstamo ao domicilio indicado polo cliente. A tarifa de comisins que se lle repercute ao cliente debe ser comunicada previamente ao Banco de Espaa e est a disposicin de calquera persoa que queira consultala.
51

- Gastos de xestin: cbraos a entidade financeira, e correspndense cos honorarios pola realizacin de trmites ante notarios, rexistros, ante a Administracin de Facenda, ou outros precisos.
CANDO CONvN?
un recurso a longo prazo adecuado para facer fronte adquisicin de inmobilizados non correntes. As sas condicins adoitan ser mis favorables que as ofrecidas por outros instrumentos. A sa solicitude pode responder a estratexias de reserva de recursos propios, para destinalos a operacins nos que a obtencin de financiamento alleo sexa mis dificultosa.
vantaxes
A empresa pode dispoer da totalidade do montante do prstamo unha vez que este lle concedido. Se existe a posibilidade de consultar ofertas de distintas entidades financeiras, pdense obter prstamos en condicins realmente boas en tipos de xuro e en prazos de devolucin. A persoa fsica ou xurdica titular do prstamo pode obter vantaxes fiscais, xa que os gastos e xuros inherentes operacin son deducibles, en funcin do rxime fiscal en que este se atope.
Desvantaxes
Existen dificultades de acceso a este instrumento financeiro en operacins de gran volume cando as garantas son limitadas. Existen determinados sectores considerados de risco polas entidades financeiras que teen maiores dificultades para acceder a esta fonte de financiamento.
52 PuNTOS DE INFORMACIN
As operacins de prstamos hipotecarios poden ser realizadas por entidades de financiamento: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito.

3.2.6 Prstamos non hipotecarios

DESCRICIN
Son os prstamos cuxa garanta persoal ou pignoraticia, podendo ser o seu titular e, xa que logo, quen achega a garanta, tanto unha persoa fsica como unha persoa xurdica. Adoitan amortizarse en perodos de entre 5 e 10 anos.
CARACTERSTICAS
un contrato formalizado entre das partes: Prestamista: quen entrega o dieiro, normalmente a entidade financeira. Prestatario: persoa fsica ou xurdica que recibe o dieiro para o seu uso persoal consumo ou para a actividade mercantil que explote. Este contrato caracterzase por: un contrato real: a entrega do dieiro un elemento esencial para que exista o contrato, e a partir dese momento xranse obrigacins para o prestatario. un contrato mercantil: un contrato porque supn consentimento comn e a creacin dunha obrigacin, e mercantil porque participa nel un empresario. un contrato de adhesin: o prestamista presntalle ao prestatario unhas condicins contractuais xerais con escasas posibilidades de modificacin. un contrato oneroso: a operacin non gratuta. O prstamo entregado pola entidade financeira realzase a cambio dunha contraprestacin econmica consistente no reembolso do capital, comisins e xuros. As obrigacins de pago estn aseguradas a travs de garantas persoais, reais e procesuais (existencia de fedatario pblico). un contrato no que rexe a mutua confianza: supn a revelacin de confidencias empresariais e que a entidade financeira confe no seu cliente para asumir o risco do prstamo. De acordo coas garantas esixidas pola entidade financeira podemos distinguir entre: Garanta persoal: concdense atendendo exclusivamente solvencia persoal do beneficiario, tendo en conta aspectos como a capacidade de xeracin de ingresos e o patrimonio. Garanta pignoraticia: trtase de utilizar como garanta do prstamo un capital depositado na mesma entidade financeira que nos concede o prstamo. Nestes casos o mis habitual que a entidade nos solicite como garanta unha cantidade equivalente suma do principal mis os xuros do prstamo. Evidentemente, mentres este capital acta como garanta, non podemos dispoer del, anda que adoita estar remunerado, para o que se utilizan contratos de depsitos bancarios. Avais: habitual que unha entidade bancaria solicite avalistas que respondan dos pagos no caso de que o titular non poida facerlles fronte. Ocorre isto cando a capacidade de pago dos titulares non est clara, ou cando as garantas presentadas non son suficientes ou moi xustas para o risco admitido pola entidade.
53

O custo principal dun prstamo vn reflectido polo tipo de xuro. Neste sentido, distnguense das modalidades: Prstamo a tipo fixo: constante ao longo da vida do prstamo Prstamo a tipo variable: definido por un tipo de referencia especificado no contrato (normalmente o Euribor), tipo de contratacin no mercado interbancario. Este tipo de xuro adoita estar revisado de xeito peridico (semestralmente, anualmente). A este engdeselle ou restselle un tipo diferencial (ex. Euribor + 1%). En canto s comisins e demais gastos inherentes operacin de prstamo, hai que ter en conta: Custos iniciais: - Comisins de apertura: xranse concesin do prstamo a favor do prestamista. Oscilan entre un 0,5 e un 2% do importe prestado. Nestes prstamos hai que ter en conta dun xeito especial as comisins de apertura. - Comisin de estudos: xrase pola xestin de estudo da solicitude de prstamo. Oscila entre un 0,1 e un 0,5% do prstamo. - Taxacin de bens: gastos xerados pola taxacin do ben obxecto de adquisicin ou que constite a garanta real de devolucin do prstamo. Gastos de formalizacin: - Gastos de intervencin: honorarios do fedatario pblico. - Gastos de xestin e tramitacin: honorarios do xestor administrativo encargado dos trmites rexistrais ou outros precisos. No caso de prstamos non hipotecarios, non obrigatoria a formalizacin de escritura pblica. - Impostos: Imposto de actos xurdicos documentados (0,5% do importe do capital inclundo xuros) sobre as escrituras de formalizacin de prstamos con garanta real.
54
- Gastos rexistrais: dereitos do rexistrador e gastos do Rexistro, no caso de prstamos con garanta real. Custos de amortizacin anticipada: para os supostos de devolucin parcial do principal pendente (as propias condicins do prstamo poden eliminar esta comisin). Custos de cancelacin: para os supostos de cancelacin anticipada do prstamo (do mesmo xeito que antes, pode ser 0 esta comisin). En canto s liquidacins, nun prstamo normal conxganse nun mesmo perodo xuros e amortizacin. Pero pode ocorrer que exista unha carencia de amortizacin e s se paguen xuros durante un certo perodo de tempo. Tamn pode ocorrer ao contrario, que houbese carencia de xuros, anda que non tan normal. Unha variante do prstamo con carencia o prstamo de cota cero, non utilizado moito no mbito empresarial, pero que se popularizou na venda de vehculos. Esquzase de pagar ata.... Neste caso, o que ocorre que se pacta un perodo de carencia total durante os primeiros meses, pero non existe exencin de xuros, simplemente engadiranse s subseguintes cotas. un prstamo moi utilizado para forzar a venda de vehculos en pocas concretas do ano ou para restos de stock por cambio de modelo. Do que se trata de que leven o vehculo, anda que non dispoan de cartos.

O procedemento para a solicitude dun prstamo segue a pauta que se indica a continuacin: Elixir a entidade financeira coa que se quere tramitar o prstamo. Cumprir os requisitos que esixa a entidade financeira. A entidade financeira debe facilitar informacin impresa das condicins da operacin (tipo de xuro, prazo de amortizacin, cota que se vai pagar etc.). A operacin debe estar documentada por escrito.
CANDO CONvN?
interesante para a adquisicin de elementos de activo a longo prazo, cuxo custo non sexa demasiado elevado, e cando se dispoa de garantas suficientes para avalar a operacin. Adoita ser de grande importancia hora da concesin a experiencia previa que tea a entidade financeira co titular do prstamo.
vantaxes
O tipo de xuro aplicable menor que a retribucin esixida polas achegas realizadas como fondos propios, suma de tipo de xuro e prima de risco sobre as cantidades achegadas. Os gastos e xuros inherentes operacin son gastos fiscalmente deducibles.
Desvantaxes
Tipos de xuros superiores ao aplicable s operacins de longo prazo. Procedemento de tramitacin complicado. necesaria a aprobacin da operacin por un comit da entidade financeira, as como a achega de garantas adicionais na maior parte dos casos. Gastos de tramitacin elevados. Incrrese en gastos de formalizacin, estudo, cancelacin etc. Anda que non exista vinculacin con ningn ben do titular do prstamo, en caso de falta de pagamento a entidade bancaria iniciar a execucin das garantas deste, poendo en risco depsitos, inmobles e restante patrimonio empresarial (presente e futuro) e tamn o persoal no caso de autnomos.
55
PuNTOS DE INFORMACIN
As operacins de prstamo poden ser realizadas por entidades de financiamento: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito.

3.2.7 Leasing
DESCRICIN
Contrato de arrendamento financeiro con opcin de compra dun ben moble ou inmoble. A operacin de leasing mis propiamente unha operacin de compravenda con pago aprazado que un aluguer. Os contratos de leasing reglanse: Lei 26/1988, do 29 de xullo, sobre disciplina de intervencin das entidades de crdito. Real decreto-lei de ordenacin econmica, do 25 de febreiro de 1977.
CARACTERSTICAS
O leasing pode clasificarse seguindo dous criterios diferentes: Segundo a natureza do ben obxecto de arrendamento: - Leasing mobiliario: contrato de arrendamento financeiro de bens mobles. Ten unha duracin mnima de dous anos, e o valor residual do ben ou prezo da opcin de compra adoita coincidir co importe dunha cota mensual. - Leasing inmobiliario: consiste na cesin en arrendamento financeiro dun inmoble. O obxecto do arrendamento tan s para os destinados a actividades produtivas, polo que se exclen as vivendas. O valor residual neste caso adoita coincidir por motivos fiscais co valor da parte non amortizada do ben. Atendendo ao arrendador do ben: - Leasing financeiro: a entidade de leasing compromtese a entregar o ben que necesita a empresa, pero non ao seu mantemento ou reparacin. O cliente queda obrigado a pagar o importe do aluguer durante toda a vida do contrato sen poder rescindilo unilateralmente. Ao final do contrato, o cliente poder ou non exercitar a opcin de compra. - Leasing operativo: o arrendamento dun ben durante un perodo, que pode ser revogable pola empresa en calquera momento, previo aviso. A sa funcin principal a de facilitar o uso do ben arrendado a base de proporcionar mantemento e de repoelo a medida que xurdan modelos tecnoloxicamente mis avanzados. Unha modalidade de leasing operativo moi utilizada no mercado espaol cocese coa denominacin de renting. Existe un tipo de leasing especial denominado LEASE-BACK consistente na venda dun ben propiedade da empresa empresa de leasing, coa que asinar un contrato de arrendamento financeiro para volvelo utilizar, pero non xa en propiedade, senn arrendado. unha operacin recomendable soamente en determinadas situacins, nas que se necesita liquidez e a empresa non quere desprenderse do activo en cuestin. O seu custo elevado. Nun leasing interveen as seguintes figuras: O solicitante: quen goza do ben. A empresa de leasing: pode ser un provedor ou fabricante, unha empresa especializada ou unha entidade financeira. O provedor: quen fabrica o ben en cuestin.
56

O procedemento dunha operacin de leasing o seguinte: O solicitante selecciona un activo (maquinaria, instalacin etc.) que precisa para o seu funcionamento. A empresa de leasing adquire o ben seleccionado ao provedor e pono a disposicin do solicitante mediante a sinatura dun contrato de arrendamento financeiro. O solicitante compromtese a aboarlle empresa de leasing cotas peridicas, pactadas no contrato durante o prazo de tempo definido neste. Unha vez vencido o prazo do arrendamento, o solicitante pode optar entre as seguintes opcins: - Adquirir o ben, pagando a ltima cota de valor residual establecida no contrato. - Renovar o contrato de arrendamento. - Non exercer a opcin de compra, entregando o ben empresa de leasing. O contrato de leasing recoller: Duracin, que coincide coa vida til do ben, tipo de xuro nominal, periodicidade de pago das cotas, comisins e gastos. Carcter neto: mantemento, reparacin, seguros e impostos a cargo do arrendatario; ou mantemento (gastos a cargo do arrendador). Opcins ao vencemento da operacin: adquirir o ben, renovar o contrato ou dalo por finalizado. Nunha operacin de leasing o arrendatario pode soportar unha serie de gastos: Comisins de apertura e estudos: porcentaxe sobre o valor do ben que se financia. Carga financeira: xuros que crea a operacin. Impostos: as cotas de leasing levan IVE (16%, con excepcins, que se aplicar sobre os dous conceptos que forman parte da cota: amortizacin do ben e sobre a carga financeira). Suxeicin ao Imposto sobre transmisins patrimoniais e actos xurdicos documentados. Seguros do ben obxecto do contrato. Haber que ter en conta os seguintes aspectos relativos s cotas: As cotas deben vir expresadas diferenciando a parte que corresponde recuperacin do custo do ben polo arrendador, excludo o valor da opcin de compra, e a carga financeira (xuros) esixida por esta. Cota de leasing = Amortizacin do custo do ben + carga financeira + IVE O importe anual da parte das cotas correspondente recuperacin do custo do ben nunca pode ser decrecente ao longo do perodo contractual. As operacins de leasing non admiten: Amortizacins anticipadas. Cancelacin anticipada (trtase dun contrato irrevogable que non pode cancelarse por iniciativa do arrendatario e, en todo caso, ten un custo elevado).
57

Devolucin anticipada do ben antes da finalizacin do contrato. As operacins de leasing si admiten, en cambio: Cambio de titularidade, mediante subrogacin no contrato, a condicin de que o novo arrendatario sexa empresario ou profesional. Revisin no importe das cotas, se se pacta un tipo de xuro variable no contrato. Contablemente, considerarase unha operacin de arrendamento financeiro cando se traspasaron todos os riscos e beneficios da propiedade, dicir, cando non exista dbida razoable da execucin da opcin de compra e, anda non existindo tal opcin de compra, cando se cumpran estes requisitos: O perodo do contrato menor ou igual vida til do ben. O valor residual do contrato non significativo ao final. O valor actual de todos os pagos supn case a totalidade do valor razoable do ben.
CANDO CONvN?
O leasing un instrumento til para acceder ao uso de bens afectos exclusivamente a unha actividade empresarial ou profesional, xa que permite financiar a longo prazo ata o 100% do valor de adquisicin (excludos impostos, taxas, gastos de traslado, seguros etc.). un financiamento mis accesible s pequenas e medianas empresas que o crdito bancario convencional. Trtase dunha operacin financeira que goza de vantaxes fiscais para sociedades e empresarios acollidos ao rxime de estimacin directa: as cotas son deducibles no Imposto sobre sociedades e no IRPF. Xa que logo, ser especialmente interesante para empresas ou profesionais que presentan, ou esperan obter a curto prazo, resultados fiscalmente positivos.
58
vantaxes
Permite o financiamento do 100% das operacins sen necesidade de realizar un importante desembolso inicial. Goza dun tratamento fiscal favorable, xa que, ademais de ser un gasto deducible, permtese a amortizacin acelerada do ben. Maior axilidade e rapidez nos procesos de tramitacin e concesin. Non supn un empeoramento da situacin de endebedamento da empresa. Flexibilidade no establecemento das cotas, podendo adaptalas sa conveniencia (constantes, crecentes, carencia etc.). O leasing evtalle ao cliente o pago do IVE da compravenda, que corre a cargo da entidade de leasing, aspecto interesante en operacins de importes elevados. Dimine o risco de obsolescencia do ben arrendado, fomentando a renovacin tcnica. Facilita a tramitacin das operacins de bens de importacin. No LEASE-BACK a vantaxe financeira que se obtn a conversin do inmobilizado da empresa en recurso dispoible.

Desvantaxes
Produto de custo elevado respecto doutras fontes de financiamento. O empresario utiliza o ben soportando o risco de obsolescencia (no leasing financeiro). Os custos de financiamento son normalmente mis altos que nos prstamos. Os empresarios ou profesionais suxeitos ao rxime de estimacin obxectiva (signos, ndices e mdulos) no IRPF non se acollen s vantaxes fiscais do leasing.
PuNTOS DE INFORMACIN Asociacin Espaola de Empresas de Leasing

Plaza Sta. Mara Soledad Torres Acosta, 2 1. planta 28004 Madrid Tel.: 91 701 4626 Fax: 917014627 As operacins de leasing poden ser realizadas por entidades de financiamento ou por entidades de crdito: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito.
59

3.2.8 Crdito bancario

DESCRICIN
Contrato polo que a entidade financeira lle anticipa empresa o importe dos efectos non vencidos recibidos de clientes, efectos que recoecen unha obrigacin de pago. A entidade desconta do importe dos efectos os xuros que corresponden polo tempo que media entre a data do anticipo e a data de vencemento destes, as como os gastos e comisins que se derivan da operacin. Diferncianse principalmente dun prstamo en que se discrimina o importe de xuros entre a parte disposta e a non disposta. Os xuros pola parte disposta normalmente son aboados por trimestres vencidos. Respecto das garantas esixibles as como dos tipos de xuro aplicables pola entidade financeira, de aplicacin o visto no apartado de Prstamo non hipotecario, anda que excepcionalmente poden solicitarse garantas hipotecarias.
CARACTERSTICAS
un contrato que ten as seguintes caractersticas: Contrato mercantil: un contrato porque supn consentimento comn e a creacin dunha obrigacin, e mercantil porque participa nel un empresario. Contrato de adhesin: o acredor presntalle ao acreditado unhas condicins contractuais xerais con escasas posibilidades de modificacin. Contrato oneroso: a operacin non gratuta. O crdito concedido pola entidade financeira realzase a cambio dunha contraprestacin econmica consistente no reembolso do capital disposto, comisins e xuros.
60
As obrigacins de pago estn aseguradas a travs de garantas persoais, reais e procesuais (existencia de fedatario pblico). Contratos nos que rexe a mutua confianza: supn a revelacin de confidencias empresariais e que a entidade financeira confe no seu cliente para asumir o risco do prstamo. O acreditado est facultado para realizar disposicins ata o lmite total contratado e, correlativamente, aboamentos en restitucin das cantidades dispostas. Dependendo da forma en que poida dispoerse dos fondos falamos de: Crditos en conta corrente: lmite de descuberto que se outorga nunha conta bancaria. Documntase mediante contrato ou pliza. Crdito concesionario: o que un banco lles concede s empresas de venda de autombiles para financiar o seu stock. O concesionario recibe unha cantidade de dieiro similar que producir a venda, depositando no banco a documentacin dos vehculos. Cando ten acordada a venda do vehculo, pgalle ao banco, quen libera a documentacin. Crdito de campaa: o que se outorga nalgn momento do ciclo operativo dunha empresa, xeralmente do sector agrcola. Presenta un menor tipo de xuro que un crdito normal a curto prazo, ben pola existencia dalgn tipo de subvencin, ben para captar a xestin dos pagos.

Dependendo da forma en que se paguen os xuros falamos de: Crditos a tipo fixo: o tipo de xuro non vara con ningn ndice externo, senn que se mantn constante en todo o tempo da operacin. Crditos a tipo fixo variable: o tipo de xuro constante durante un perodo determinado e no seguinte perodo vara de acordo cun ndice externo, xeralmente o Euribor. Os custos que se derivan da operacin de crdito son: Polo que respecta aos xuros: - Xuros debedores: en funcin dos saldos dispostos e do tempo que gozamos dos devanditos saldos, a entidade liquidar xuros ao seu favor. Pola parte non disposta xurdirn xuros acredores ao noso favor, que a entidade financeira liquidar na mesma conta de crdito. - Xuros de descuberto: xorden cando dispoemos dun importe superior ao lmite pactado na entidade. Comisins e outros gastos: - Gastos de apertura e de estudo. - Comisin de saldo non disposto: habitual atoparse con comisins dun 0,50% anual sobre o saldo non disposto. Dbese ter un especial coidado ao negociar esta comisin, xa que en ocasins se fala de comisins dun 0,25% trimestral, que o equivalente a un 1% anual. - Comisin de mximo descuberto: aplcase sobre o mximo descuberto habido durante un perodo. Adoita ter mnimos e porcentaxes elevadas. O clculo do custo efectivo pdese realizar de das formas: Clculo do custo efectivo aproximado Kt = i + 4c L-D D +g L + C` D L D
61
Kt = Custo efectivo anual esperado (%). I = Tipo de xuro nominal en base anual (%) sobre o dieiro disposto. C = Comisin trimestral sobre saldos non dispostos. g = Gastos de formalizacin. C= Comisin de apertura sobre o lmite %. L = Lmite da pliza. D = Crdito medio disposto. Custo efectivo en base informacin Para obter un custo efectivo anual mis exacto, podemos actualizar os fluxos trimestrais correspondentes primeira liquidacin. Isto significa que, implicitamente, se supn unha utilizacin da pliza similar do primeiro trimestre.

Esta forma de clculo s posible cando contamos con informacin precisa. Entradas de dieiro = K = Custo efectivo N = Duracin da pliza O crdito difernciase do prstamo principalmente nos seguintes aspectos: No crdito soamente se pagan xuros polo capital disposto. No prstamo pganse na sa totalidade, anda que se atopen na conta corrente sen utilizar. O crdito pode ser renovado unha ou varias veces ao seu vencemento. Mentres, o prstamo debe ser pagado no prazo establecido; de non ser as, haber que instrumentar un novo prstamo. A amortizacin do prstamo normalmente realzase mediante cotas regulares, mensuais, trimestrais ou semestrais. No caso dos crditos, adoita realizarse por trimestres vencidos, anda que a obrigacin de liquidalo ao finalizar o contrato. O tipo de xuro dos crditos adoita ser mis elevado que nos prstamos. Isto vese compensado por ter s que pagar pola parte disposta, e polo perodo efectivo durante o que se dispuxo. A parte non disposta do crdito xera ademais uns gastos financeiros mnimos. Nos crditos non existen comisins por cancelacin anticipada.
n=1
Sadas de dieiro (1+k)n
CANDO CONvN?
un instrumento financeiro a curto prazo, adecuado para financiamentos non vinculados a unha operacin de investimento concreto, cando a empresa se atopa con insuficiencia de liquidez, ou cando precisa de dispoibilidades permanentes e irregulares e adaptadas marcha do seu negocio.
62
vantaxes
O crdito bancario d dereito a obter fondos ata unha certa cantidade, a cambio duns xuros e comisins e ata unha data en que debe devolverse. Durante o prazo acordado, o acreditado pode facer uso ou non do crdito sa conveniencia. O tipo de xuro aplicable menor que a retribucin esixida polas achegas realizadas como fondos propios, suma de tipo de xuro e prima de risco sobre as cantidades achegadas. Os gastos inherentes operacin de crdito (comisins e xuros) teen a consideracin de deducibles. Unicamente existe a obrigacin de reembolsar a totalidade concedida ao finalizar o contrato de crdito, polo que non obrigatorio facer fronte a pagos peridicos intermedios, marxe de que sexa habitual a existencia dun calendario de amortizacin do principal. Pdese reembolsar a totalidade antes do vencemento do contrato sen penalizacin ningunha. Pode pactarse a sa renovacin automtica, sen necesidade de iniciar un novo proceso de negociacin.

Desvantaxes
Tipo de xuro superior ao aplicable s operacins de prstamo. Gastos de tramitacin elevados. Incrrese en gastos de formalizacin de estudo, cancelacin etc. Procedemento de tramitacin complicado. necesaria a aprobacin da operacin por un comit da entidade financeira, as como a achega de garantas adicionais na maior parte dos casos. relativamente fcil sobreendebedarse.
As operacins de crdito poden ser realizadas por entidades de financiamento ou por entidades de crdito: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito.
63

3.2.9 Desconto comercial

DESCRICIN
Contrato polo que a entidade financeira lle anticipa empresa o importe dos efectos non vencidos recibidos de clientes, efectos que recoecen unha obrigacin de pago. A entidade desconta do importe dos efectos os xuros que corresponden polo tempo que media entre a data do anticipo e a data de vencemento destes, as como os gastos e comisins que se derivan da operacin.
CARACTERSTICAS
Existen diversos medios para instrumentalizar o pago de operacins comerciais con adiamento de pago, entre os que adquiren especial importancia a letra de cambio, o cheque e a obriga de pagamento. Todas estas formas de pago supoen a emisin dun efecto no que se recoece a obrigacin de pago, as como as condicins en que se producir este. Os efectos comerciais posibiltanlle ao seu posuidor o acceso a financiamento a travs do seu desconto. Na actualidade, a prctica bancaria estendeu a posibilidade de desconto a letras de cambio, obrigas de pagamento, cheques e recibos tramitados electronicamente. A entidade financeira xestiona ao seu vencemento o cobro dos efectos anticipados, pero non asume o risco de falta de pagamento se finalmente o debedor non as paga, exercendo a accin de recobro sobre a empresa. Merece mencin especial a letra de cambio como o medio de pago materializado a travs de efecto mis comn no trfico mercantil.
64
O desconto comercial caracterzase por: Ten garanta xurdica de cobro con forza executiva. un ttulo valor susceptible de transmisin por endoso. Podemos atoparnos coas seguintes modalidades de desconto comercial: Lia de desconto: a entidade financeira, unha vez analizado o risco comercial do cliente, permtelle o desconto de efectos comerciais ata o lmite do importe da lia de desconto concedida. Desconto puntual: a entidade financeira estuda o desconto dun efecto comercial de forma individualizada. Dado o seu carcter circunstancial, non necesario instrumentalizalo mediante pliza de desconto. En funcin da forma de liquidacin que a entidade aplique, podemos distinguir: Desconto ordinario: tanto as comisins como os xuros calcularanse en base ao prazo desde a data de desconto ata a data de vencemento. A entidade financeira aplica xuros e comisins crecentes en funcin do risco implcito que leva o efecto. Un efecto domiciliado e aceptado ten un menor risco implcito que un efecto simplemente domiciliado, e este menor risco que un efecto non domiciliado nin aceptado.

Forfait: a entidade financeira aplica un nico tipo de xuro e unha comisin fixa independentemente do prazo de vencemento que tea o efecto. O funcionamento habitual deste instrumento o seguinte: As lias de desconto formalzanse cun lmite e prazo determinado, que fixa o importe mximo que pode alcanzar a suma dos importes nominais non vencidos para descontar e que representa o risco mximo que a entidade financeira est disposta a asumir no caso de que, chegado o vencemento, os efectos resulten impagados polos debedores. A empresa que facturou polo ben ou servizo subministrado (librador) emite os correspondentes efectos cun vencemento futuro e lvaos a descontar entidade financeira, a cal, previo desconto de xuros e comisins, lle anticipa o nominal de tales efectos. Chegado o vencemento dos efectos en posesin da entidade financeira, esta presntaos ao cobro, e o debedor (librado) satisfai o pago. O problema xorde en caso de falta de pagamento. Neste ltimo caso a entidade devolveralle o efecto empresa cedente (librador), cargndolle na sa conta o importe do nominal mis os xuros e comisins. Os custos mis habituais dunha operacin de desconto son os seguintes: Custos iniciais ou de clasificacin: derivado do estudo do risco do cliente en cuestin. Adoita inclur tamn a comisin de apertura. Custos de formalizacin: incle gastos de fedatario pblico ante o que se formaliza a operacin, normalmente mediante pliza ou documento oficial. Xuros: pganse normalmente por anticipado, e calclanse en funcin do tempo que media entre a data en que se lle aboa ao cliente o efecto e a data de vencemento do efecto. Custos de xestin de cobro: incle: - Comisins: en concepto de servizo de xestin de cobro. A sa conta depende da calidade do efecto (que estea ou non aceptado, que estea domiciliado...). Aditase fixar un importe mnimo por efecto, pero non un mximo, sendo este proporcional ao importe. - Correo: custo postal da notificacin que se lle fai ao librado para que proceda ao pago do efecto. - IVE: os gastos de xestin estn gravados co 16% de IVE. Custos de devolucin: en caso de falta de pagamento do efecto por parte do debedor, a entidade financeira cbralle ao descontatario o importe total deste, mis certos gastos de devolucin: - Comisin de impagado: porcentaxe sobre o importe do efecto. - Correo: custo do envo ao cliente do efecto. - IVE (16%) - Protesto: requirimento notarial de pago ao debedor, no seu caso.
65

O clculo do custo efectivo do desconto comercial (CEDC) vir dado por: Nominal - Efectivo Efectivo 360 n
CEDC = Sendo: Nominal: importe negociado.
Efectivo: cantidade real adiantada. n: nmero de das realmente adiantados. Os efectos deben ir estendidos en papel timbrado e tributar polo Imposto de actos xurdicos documentados.
CANDO CONvN?
un instrumento moi estendido e utilizado polas pemes, por dous motivos: Constite o principal medio de financiamento empresarial, xa que de fcil acceso e permtelles aos acredores con crditos ao seu favor percibir anticipadamente o importe dos seus crditos, mediante a sa cesin onerosa entidade financeira, sen esperar ao vencemento do efecto. Constite unha prctica bancaria moi tradicional e arraigada, xa que lles permite aos bancos obter importantes beneficios pola diferenza entre o xuro que lles aboan aos seus depositantes e o mis elevado que reciben dos seus clientes cedentes do dereito a cobro.
vantaxes
66
Mellora dos fluxos de tesourera grazas ao anticipo do importe dos efectos. Evita realizar as xestins de cobro. unha frmula de financiamento moi accesible, xa que case a totalidade das empresas xera efectos comerciais na sa actividade operativa.
Desvantaxes
un instrumento financeiro caro, que require o pago anticipado dos xuros e das comisins derivados. Require estudo de risco comercial para a sa aprobacin. Precisa dunhas boas previsins de tesourera.
As operacins de crdito poden ser realizadas por entidades de financiamento ou por entidades de crdito: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito.

3.2.10 Renting
DESCRICIN
Contrato polo que a empresa de renting se obriga a poer a disposicin do cliente un activo en rxime de arrendamento e por un prazo de tempo determinado. Pola sa banda, o cliente obrgase ao pago dunha renda peridica, renda que incle o uso do ben, as como os gastos de mantemento e seguro que cubra posibles sinistros deste. O renting , polo tanto, unha frmula que combina financiamento con contratacin de servizos. De momento, non est considerado un produto financeiro, polo que non se atopa baixo a disciplina reguladora e o control do Banco de Espaa, como ocorre no caso do leasing. En canto lexislacin, lle aplicable a regulacin que contn o Cdigo Civil sobre arrendamento de bens mobles (Libro IV. Art. 1542 e seguintes). Do renting poderase dicir que unha ampliacin da ferramenta de financiamento coecida como leasing. Ten bastantes similitudes co leasing, pero o renting difernciase principalmente en que d cobertura a todos os gastos que xere o ben, excepto as sancins administrativas e a enerxa que necesite o activo en cuestin para a sa utilizacin (gasolina, gasoil etc.).
CARACTERSTICAS
un servizo integral de aluguer de bens que ten as seguintes caractersticas: A medio e longo prazo: os prazos mis habituais presntanse ao redor de tres anos en bens tecnolxicos, e de catro en renting de vehculos. Sen opcin de compra: non existe opcin de compra extremo que o diferencia do leasing, anda que en ocasins os bens obxecto destes contratos son adquiridos polo arrendatario ou polo condutor habitual, no caso de vehculos por un prezo aproximado ao valor residual do ben, que se negocia no momento do vencemento do contrato en funcin do estado do elemento en cuestin. Dirixido a particulares, profesionais e empresas. Con todos os servizos necesarios para o bo funcionamento do ben. O renting fundamentalmente utilzase para dispoer do uso de bens mobles. Estes poden desagregarse en: Renting de vehculos. Permite: - Dispoer integralmente (vehculo e servizos) de calquera tipo de vehculo, tanto para uso empresarial, profesional ou particular. - Gozar de toda unha serie de servizos que o arrendador lle pode ofrecer, grazas ao establecemento duns acordos mediante os cales se asegura unha calidade de servizo de primeira orde. Renting de bens de equipo. Permite gozar de calquera ben cuxo uso est suxeito a certo grao de obsolescencia en rxime de aluguer e con servizo integral includo. A empresa, mediante unha cota fixa, pode gozar integralmente do ben, dicir, do ben mis o servizo integral.
67

Exemplos de bens financiables: - Fotocopiadoras. - Equipos de televixilancia. - Carretillas elevadoras. - Guindastres e carretillas industriais. - Mquinas e ferramentas de producin. - Instrumental mdico. Os servizos includos mis comns son: - Mantemento do equipo. - Seguro a todo risco. - Consumibles. - Xestin de tecnoloxa. Estes servizos determnanse para cada caso particular, xa que son moitos os bens susceptibles de ser alugados mediante o renting, e pode resultar difcil determinar unha oferta estndar. Renting tecnolxico. A rpida evolucin tecnolxica obriga as empresas a renovar constantemente os seus equipos, sen que apenas poidan amortizalos. por iso polo que o renting tecnolxico, unha modalidade do renting de bens de equipo, est especialmente deseado para equipos informticos, hardware e software. Exemplo de bens financiables: - Equipos informticos. - Equipos ofimticos. Os servizos includos mis comns son: - Mantemento do equipo.
68
- Seguro a todo risco. - Toda unha ampla xestin tecnolxica. Estes servizos determnanse para cada caso particular, xa que son moitos os tipos de equipos susceptibles de ser alugados mediante o renting e pode resultar difcil determinar unha oferta estndar. O procedemento dunha operacin de renting o seguinte: O solicitante selecciona un activo (maquinaria, instalacin etc.) que precisa para o seu funcionamento. A empresa de renting adquire o ben seleccionado ao provedor e contrata tanto o mantemento como o seu seguro. Nesta situacin pono a disposicin do solicitante mediante a sinatura dun contrato de renting. O solicitante compromtese a aboarlle empresa de renting cotas peridicas de aluguer pactadas no contrato durante o prazo de tempo definido neste.

CANDO CONvN?
Permite dispoer dun ben sen necesidade de inmobilizar os recursos financeiros, permitindo destinar estes recursos a investimentos cunha maior rendibilidade ou interese estratxico. Aconsllase a sa utilizacin para acceder a equipos informticos de ltima xeracin, as como a equipos de transporte, elementos caracterizados pola sa rpida obsolescencia.
vantaxes
Non se require realizar investimentos. Non inmobiliza recursos da empresa en bens que necesitan continua renovacin. Non se reflicte no balance da sociedade nin como inmobilizado nin como pasivo, o cal mellora a sa presentacin e simplifica a contabilizacin do inmobilizado. Elimnanse os posibles desaxustes entre os prazos de amortizacin legal e os de utilizacin real dun ben. A empresa elimina os custos variables (mantemento, seguro etc.) a cambio dun custo fixo mensual. Reduce os gastos administrativos de control dos servizos e gastos inherentes aos bens en rxime de renting. Posibilita a adaptacin ante cambios que esixe a evolucin tecnolxica dos bens existentes no mercado. Gasto fiscalmente deducible.
Desvantaxes
Non existe opcin de compra a favor do arrendatario ao finalizar o contrato de arrendamento. Produto de custo elevado respecto doutras fontes de financiamento. Non supn a propiedade do ben obxecto do contrato. A cancelacin anticipada pode supoerlle ao arrendatario penalizacins que poden chegar ao 50% das cotas pendentes de liquidar.
69
Asociacin Espaola de Renting

C/ Calndula, 95 28109 Alcobendas (Madrid) Tel.: 91 650 9961 www.ae-renting.com

Asociacin Espaola de Fabricantes de Automviles y Camiones (ANFAC)

C/ Fray Bernardino Sahagn, 24 planta baja 28036 Madrid Tel.: 91 343 1343 Fax: 91 345 0377 prensa@anfac.com www.anfac.com
Pxina de consultora e formacin en renting de vehculos

www.autorenting.net As operacins de renting poden ser realizadas por entidades de financiamento ou por entidades de crdito: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito. Os propios fabricantes e distribuidores dos bens poden ofrecer estes servizos de renting, por exemplo os concesionarios oficiais de vehculos, empresas de informtica, fabricantes de maquinaria e equipos de oficina etc.
70

3.2.11 Factoring
DESCRICIN
O factoring unha frmula de financiamento e administracin, baseada na cesin de facturas: a empresa cede o crdito comercial dos seus clientes a unha compaa de factoring, que se encarga de xestionar o seu cobro a cambio dunha contraprestacin consistente nunha comisin polos servizos administrativos e uns xuros polo financiamento (anticipo do vencemento de pago das facturas dos seus clientes). Permtelles s empresas reducir a carga de traballo do departamento administrativo, as como obter anticipos sobre o vencemento de pago das facturas. , xa que logo, unha ferramenta que mellora a rendibilidade, a capacidade crediticia e a solvencia financeira da empresa. A normativa reguladora da actividade do factoring vn recollida nas disposicins seguintes: Orde ministerial 13-5-1981, do Ministerio de Economa e Facenda. Lei 26/1988, que somete a este tipo de compaas disciplina do Banco de Espaa.
CARACTERSTICAS
No contrato de factoring interveen tres partes: o cedente, o factor e o debedor: Cedente: o que contrata os servizos dunha entidade de factoring, cedendo as sas contas de realizable derivadas da sa actividade comercial. Compromtese a: - Traballar cunha nica entidade de factoring. - Ceder toda a sa facturacin. - Comunicarlles aos seus clientes que o pago se lle far ao factor. Debedores: son os que responden obrigacin do pago. Factor: a entidade que adquire as contas de realizable do cedente asumindo a xestin do cobro. Ofrece unha serie de servizos complementarios como cubrir o risco de insolvencia, e/ou financiamento mediante o pago anticipado dos crditos cedidos.
71
Caracterzase por: O contrato de factoring debe comprender toda a facturacin do cedente, polo que este se ve obrigado a ter que ceder todos os seus crditos fronte a terceiros. Isto xustifcase polo feito de que o cedente podera comportarse de xeito oportunista e ceder unicamente os crditos con risco de insolvencia, reservndose para si aqueles en que non exista risco. Pero, na prctica, o factor quen impn limitacins no mbito do contrato. Estas poden ser: - Temporais: exclundo, por exemplo, operacins excepcionais. - Sectoriais: limitacins segundo o tipo de debedor (s sector almacenista, s distribuidores...). - Territoriais: segundo o risco.

- Cuantitativas: limitacins referentes s operacins cun importe mnimo, perodos de vencementos mximos etc. O cedente compromtese a non manter, mentres estea vixente o contrato, tratos con ningn outro factor. O contrato de factoring pode prever a oferta de distintos servizos: Servizos administrativos: - Investigacin da clientela: o factor dispn de persoal e medios moi especializados, podendo dispoer dunha informacin rpida e veraz sobre a solvencia dos compradores. - Administracin de contas: a sociedade de factoring facilitaralle ao cliente toda a informacin relativa situacin dos crditos e facturas cedidos. - Xestin de cobro de clientes: o factor xestionar o cobro das facturas; compromtese a esgotar a va amigable antes de acudir va xudicial. Servizos financeiros: - Garanta de cobro: en caso de morosidade ou insolvencia o factor asumir o pago dos crditos empresa. Unicamente, cando a falta de pagamentos sexa por motivos comerciais (atrasos na entrega, mercanca non de acordo co pedido, erros etc.), ser a empresa cedente quen os asuma. - Concesin de financiamento: mediante anticipos sobre o importe das facturas cedidas polo cliente, polo que o factor percibir un xuro. Na prctica, o importe deste financiamento adoita abranguer o 80-90% dos crditos, quedando a diferenza como marxe de garanta por posibles faltas de pagamento. Para clasificar os tipos de factoring farmolo segundo diferentes criterios que poden ser: Pola residencia das partes: podemos distinguir entre o factoring nacional, cando ambas as partes (cedente e debedor) se atopen nun mesmo pas, e o factoring internacional, no caso de que o cedente (exportador) e o debedor (importador) se atopen en diferentes pases. Pola cesin do risco: segundo o risco de falta de pagamento sexa asumido polo cedente ou o factor, tratarase dun factoring con recurso ou sen recurso. No factoring con recurso o risco do impagado manteno o cedente. Trtase dun tipo de factoring moi similar ao desconto comercial. No factoring sen recurso o factor asume o risco de insolvencia, polo que este adquire a obrigacin de pagarlle ao cedente o importe dos crditos cedidos, independentemente de se o debedor satisfixo ou non a dbeda. o tipo de factoring mis comn, pois ofrcelle ao cedente a garanta de cobro. Ademais, pode acceder ao desconto dos crditos cedidos, de forma que a conversin de realizable a dispoible sexa practicamente inmediata. O procedemento dunha operacin de factoring o seguinte: Contratar o factoring: o cedente debe escoller a compaa de factoring que mis se adecue s sas necesidades, tendo en conta as empresas coas que comercia, o tipo de cliente e a conta das facturas. Comunicacin da operacin: o cedente comunica cada unha das operacins que realiza, indicando a conta da dbeda, o vencemento e a empresa.
72

Estudo do debedor: se aparece nalgn rexistro de aceptacins sen pagar. Aprobacin: logo de analizar a informacin sobre o debedor, a empresa de factoring decidir se aproba ou non a operacin. En caso de aceptala, decidir o lmite de crdito que lle outorga operacin, e se acepta ou non un factoring sen recurso. Normalmente nas operacins nas que poida existir un risco de insolvencia a entidade de factoring aceptar unicamente ceder a dbeda se se trata dun factoring con recursos. Comprador e vendedor asinan un contrato de compravenda. Envo da mercanca ou prestacin do servizo. Comunicacin da cesin do crdito. Cesin do crdito: o cedente cdelle ao factor o crdito que se vai cobrar. Aboamento do crdito: se as llo require o cedente, o factor descontar a conta da dbeda e aboaraa. Pago: o debedor fai efectiva a dbeda do factor. Pola contra, se o factoring sen recursos o factor iniciar a reclamacin do cobro por medios xudiciais. Se o factoring con recurso, o cedente quen debe facerse cargo do cobro.
O custo do factoring vn determinado por: A comisin por prestacin de servizos. A comisin por cobertura de riscos. O tipo de xuro sobre os anticipos. A comisin por xestin de cobro. Para o clculo do custo efectivo aplicarase a frmula que segue: Sadas de dieiro (1+K)
73
Entradas de dieiro = K = Custo do financiamento
CANDO CONvN?
As empresas que acceden ao factoring como instrumento de diversificacin financeira vense beneficiadas de das formas diferentes: beneficios administrativos e financeiros. til para as persoas fsicas ou xurdicas que presentan o seguinte perfil: Que fagan subministracins administracin pblica, xa que demora os seus pagos. Filiais que tean que presentar os seus estados financeiros empresa matriz e que queiran mellorar a presentacin dos seus balances. Que os produtos que subministren sexan de venda repetitiva. Que as sas perspectivas sexan a exportacin a mercados consolidados.

Que pretendan reducir os custos de estrutura relativos xestin e administracin do cobro aos clientes. Que teen dificultades para soportar unha lia de crdito. Que, por atoparse nun proceso de expansin con rpido desenvolvemento, necesitan liberar recursos do seu circulante para manter os seus niveis de crecemento. Que, pola sa dimensin, non teen un departamento de xestin de crditos.
vantaxes
Administrativas: - Simplificacin na tarefa de cobro das contas debedoras, pois a sociedade de factoring encrgase da xestin do cobro, reclamacins por impagos, e anlises do risco sobre clientes etc. - Anlises dos custos por pedido, podendo imputar directamente custos que ata o momento eran de imputacin indirecta. - Desprazamento dun centro de custos (o de administracin) a un terceiro, permitindo simplificar a estrutura da empresa. Financeiros: os beneficios financeiros do factoring son consecuencia da cobertura do risco e o financiamento: - Respecto cobertura do risco, o factoring permite: - Sanear a sa conta de resultados ao eliminar as provisins por insolvencia (no factoring sen recurso). - Eliminar custos extraordinarios, orixinados pola reclamacin do cobro ao debedor (reclamacin por va executiva, servizos xurdicos...). - Elaborar orzamentos de tesourera mis axustados, de xeito que permita planificar mellor a asignacin de recursos no perodo. - O financiamento dos crditos cedidos permtelle empresa: - Mellorar o seu fluxo de caixa, ao pasar contas de realizable a dispoible. - Mellorar a liquidez da empresa. Iso poder facilitar a adaptacin de empresas s condicins de pago dos seus clientes. Este feito dlles unha vantaxe comparativa fronte aos seus competidores, xa que podera ofrecer perodos de cobro mis amplos. - Evitar o risco de dficit, que debera cubrir con dbeda a curto. Deste xeito, o factoring reduce as necesidades de financiamento alleo. - Aumentar as sas posibilidades de financiamento ou investimento, dado que as lias de crdito do factoring se basean nas garantas do debedor. Isto comporta para a empresa non consumir lias de crdito. - Aumentar a capacidade de obter financiamento bancario, posto que no factoring sen recurso o factor non informa o CIRBE da existencia desta dbeda.
74

Desvantaxes
Falta de confidencialidade de quen son os clientes dunha empresa, pois a lista entrgase ao factor. O custo inicialmente alto, en comparacin con outros instrumentos financeiros ou de xestin de cobro. A empresa cedente depende das clasificacins de risco do factor. O factor pode impugnar a cobertura de risco se existen reclamacins de tipo comercial.
PuNTOS DE INFORMACIN Asociacin Espaola de Factoring

C/ Velzquez, 64-66 2. planta, 28001 Madrid Tel.: 91 781 45 50 Fax: 91 431 47 67 aef@factoringasociacion.com www.factoringasociacion.com As operacins de factoring poden ser realizadas por entidades de financiamento ou por entidades de crdito: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito.
75

3.2.12 Confirming
DESCRICIN
Mediante este sistema subcontrtase a xestin de pago a provedores. O servizo ofrecido por entidades financeiras e consiste en xestionar os pagos dunha empresa aos seus provedores nacionais, ofrecndolles a estes a posibilidade de cobrar as facturas con anterioridade data de vencemento.
CARACTERSTICAS
As figuras que aparecen nun contrato de confirming son: Pagador ou ordenante (sempre o CLIENTE da entidade): empresa que debe atender o pago de facturas dos seus provedores nos prazos previamente acordados e que considera conformes. A entidade financeira: entidade que intermedia na operacin de pago. Recibe do CLIENTE pagador a informacin das facturas que hai que pagar (xa conformadas) e realiza as xestins oportunas para saldar estas nas datas acordadas. Cobrador ou beneficiario: empresa que ten o dereito de cobro como consecuencia da prestacin dun servizo ou a subministracin dun ben. O procedemento de contratacin dun servizo de confirming o seguinte: Eleccin da entidade que se quere para a prestacin do servizo. Sinatura do contrato, onde se far constar o volume de pagos cedidos ao devandito servizo.
76
recepcin das facturas dos provedores a empresa confirmadora procede sa verificacin e confirmacin. Unha vez confirmadas as facturas, comuncaselle entidade financeira os datos da devandita factura, as como a data e o importe dos pagos que se liquidarn. A entidade financeira ponse en contacto co provedor informndoo de que a sa factura est confirmada e que, polo tanto, se o desexa pode anticipar o seu cobro simplemente comunicndollo. O provedor decide se acepta ou non as condicins do anticipo ofertado pola entidade financeira e comuncallo. En caso de aceptalas, o provedor dispn de das opcins: cobrar mediante transferencia bancaria a unha conta da sa eleccin ou ben abrir unha conta no banco pagador, onde, unha vez comunicada, lle ser aboada a factura. No caso de que o provedor non estea interesado en anticipar o devandito cobro, recibir unha obriga de pagamento co vencemento establecido na factura. Os custos que poden xurdir nunha operacin de confirming son os seguintes: Empresa confirmadora: s deber soportar o custo do afianzamento dos pagos cedidos entidade, as como os xuros que se deriven como consecuencia do financiamento dos pagos realizados no momento do seu vencemento.

Provedor: o provedor tan s deber facer fronte aos custos financeiros que supoa o anticipo do cobro. Isto non quere dicir que para o provedor a operacin non sexa vantaxosa, xa que o devandito custo adoita ser inferior ao custo dun anticipo ou desconto tradicional. Cliente: non ten asignado ningn tipo de custo pola realizacin desta actividade.
CANDO CONvN?
O confirming atractivo para empresas que renan unha ou mis das seguintes caractersticas: Empresas que tean diversificados os seus provedores. Empresas que tean un sistema de pagos complexo. Empresas que desexen alongar o prazo de pago a provedores, ou mellorar as sas condicins de compra.
vantaxes para o comprador

Reducin de custos, pola reducin da xestin en administracin interna de pagos. Evita custos de emisin de obrigas de pagamento e cheques ou manipulacin de letras de cambio. Evita as incidencias que se producen nas domiciliacins de recibos. Prestixio ante os provedores, xa que lles garante o cobro das sas facturas. Maior poder de negociacin coa entidade financeira ao xerar mis volume de negocio. Concentra a xestin da tesourera. Pode solicitar o financiamento destes pagos. Remuneracin de excedentes de tesourera (opcional): sistema flexible e fcil para investir temporalmente excedentes de tesourera, obtendo unha remuneracin a tipos preferentes.
77
Inconvenientes para o comprador

Dependencia das propias directrices sinaladas pola entidade financeira en materia de soportes documentais predeterminados, sistemas operativos en uso etc.
vantaxes para o provedor

Asegrase o cobro, xa que unha vez confirmada a factura practicamente imposible que non se produza o cobro. Obtn unha lia de financiamento que lle permite adiantar o cobro das facturas sen consumir a sa capacidade de crdito bancario. Evitan o pago de timbres, ao xestionar os cobros a travs de traspasos ou transferencias. Inconvenientes para o provedor Perde a iniciativa no cobro, cedndollela aos seus clientes.

As operacins de confirming poden ser realizadas por entidades de financiamento ou por entidades de crdito: bancos, caixas de aforros e cooperativas de crdito.
78

3.2.13 Aval
DESCRICIN
O aval un compromiso solidario de pago dunha obrigacin a favor do acredor ou beneficiario, outorgada por un terceiro para o caso de non cumprir o obrigado principal co pago dun ttulo de crdito.
CARACTERSTICAS
Un aval ten as seguintes caractersticas: Trtase dun contrato independente da obrigacin avalada. un contrato solidario: o acredor pdese dirixir contra o avalista sen ter que facelo antes contra o debedor. Contrato remunerado: o avalista percibe como retribucin un certo xuro, expresado nunha porcentaxe da cantidade avalada. Contrato que se pode establecer sen restricin ningunha ou ter algunha limitacin en canto a tempo ou cantidade. A entidade financeira cobraranos unha cantidade fixa e outra variable, segundo o tipo de xuro que se estableza, que ser aboada por unha fraccin de tempo que habitualmente adoita ser un trimestre. Supn un gasto financeiro que periodicamente debe recollerse nos gastos financeiros da sociedade, xunto coas comisins de emisin deste. Existen diversas modalidades de avais e garantas en funcin das caractersticas da obrigacin garantida: Preaval: trtase do compromiso adquirido pola entidade financeira para formalizar un aval definitivo no momento en que o precise a empresa. Xeralmente este tipo de documento solicitado por administracins pblicas para estudar a concesin dun adiamento ou fraccionamento dunha dbeda contrada pola sa empresa. Aval tcnico: garante o incumprimento de compromisos non econmicos asumidos pola empresa, como o caso da participacin en concursos e poxas, o bo funcionamento da maquinaria vendida etc. Aval econmico-comercial: garante o pago na compravenda de bens, de impostos ou outros conceptos, as como as devolucins de cantidades recibidas a conta pola sa empresa en concepto de venda de mercadoras ou subministracin de servizos. Aval econmico-financeiro: garante a devolucin de crditos, prstamos ou de calquera outro tipo de facilidade crediticia que a empresa tea ou lle fora concedida en calquera outra entidade financeira. Os pasos bsicos que cmpre seguir para solicitar un aval son:
79

Acudir entidade financeira e comunicar a necesidade de obter un aval bancario. A entidade analizar a solvencia do cliente a travs do estudo dunha serie de variables: - Importe obxecto da garanta. - Informacin sobre propiedades: edificacins, terreos, investimentos financeiros etc. - Estado do cliente fronte s dbedas. - Estudo das contas da empresa. - Se cliente, antecedentes do cliente coa entidade. - Declaracins da renda, sociedades etc. Se o banco non ten a suficiente confianza, pediralle ao cliente que asine unha pliza de contra garanta, presentando aval persoal ou relacin de bens garantes do cobro en caso de falta de pagamento ao acredor. Resolto este primeiro paso, ambas as partes asinarn a pliza de aval, contrato que regular as obrigacins e dereitos de ambas as partes, as como as condicins xerais deste (vencemento, importe, comisins, gastos adicionais etc.). O cliente quedar co aval orixinal para presentarllo persoa ou empresa coa que contraeu a obrigacin, debndoo levar posteriormente entidade bancaria para a sa cancelacin antes da data de vencemento. Entre as comisins e demais gastos temos fundamentalmente: Comisins de formalizacin: o seu importe adoita supoer o 0,5% da operacin, cun mnimo. Comisins por risco: oscila entre o 0,5 e o 1,5% da operacin, tamn cun mnimo. Gastos de estudo.
CANDO CONvN? 80
Trtase dun instrumento til porque permite acceder a fondos econmicos imposibles de obter sen a existencia dunha garanta que avale a sa devolucin a quen os presta.
vantaxes
un instrumento financeiro que nos permite acceder a financiamento que doutro xeito non sera posible. Para a empresa supn non inmobilizar tesourera que pode destinar a outros captulos. Melloran as condicins do financiamento (tipos de xuro, prazos de amortizacin etc.) que pode percibir a empresa. Evita achegar garantas reais.
Desvantaxes
Supn un custo s veces elevado.

As garantas fronte a terceiros poden ser ofrecidas por entidades de financiamento ou por entidades de crdito: bancos, caixas de aforros, cooperativas de crdito e sociedades de garanta recproca. (ver Garanta recproca)
81

3.2.14 Garanta recproca

DESCRICIN
A sociedade de garanta recproca unha entidade financeira constituda por pequenas e medianas empresas (pemes) co apoio de organismos e institucins pblicas, organizacins empresariais (confederacins de empresarios/as, cmaras de comercio) e as principais caixas, co obxecto principal de facilitar o acceso ao crdito s pequenas e medianas empresas e mellorar en xeral as sas condicins de financiamento. Este labor realzano a travs da prestacin de avais ante bancos e caixas de aforro, as como demais fontes de financiamento que as o requiran. Cando se solicita o amparo deste tipo de sociedades, a empresa debe tomar unha participacin na devandita sociedade, que para a nosa empresa constite un investimento financeiro permanente. As sociedades de garanta recproca reglanse pola seguinte normativa: Lei 1/1994, do 11 de marzo, sobre rxime xurdico das sociedades de garanta recproca. Orde do 12 de febreiro de 1998 sobre normas especiais para a elaboracin, documentacin e presentacin da informacin contable das sociedades de garanta recproca. Circular n. 10/1998, do 27 de novembro (BOE do 9 de decembro). Informacin sobre recursos propios mnimos e outras informacins de remisin obrigatoria. Real decreto 2345/1996, do 8 de novembro. Normas de autorizacin administrativa e requisitos de solvencia das sociedades de garanta recproca.
CARACTERSTICAS 82
As sociedades de garanta recproca asumen as seguintes funcins: Prstanlles s pemes avais solidarios ante os bancos, caixas de aforro, organismos pblicos e entidades privadas. Negocian coas entidades financeiras lias de financiamento preferentes. Informan e asesoran a peme sobre a modalidade de financiamento que mellor se axusta s condicins do seu proxecto ou empresa, as como sobre a sa actividade. O proceso para a consecucin dun aval por parte dunha sociedade de garanta recproca o que se describe a continuacin: Presentacin do proxecto: dbese presentar un plan detallado sobre o proxecto para o que se solicita o aval, que incla un plan de investimentos e as caractersticas da empresa. Dependendo do tipo, ter que achegar sa solicitude: - Documentos administrativos: NIF, escrituras da sociedade e apoderamento, IAE, IVE, contas anuais etc. - Documentos tcnicos: memorias explicativas da empresa e da solicitude de aval, facturas proforma dos investimentos, plizas de prstamo das entidades financeiras, estudo de viabilidade do novo investimento etc.

Estudo de viabilidade por parte da sociedade de garanta recproca da documentacin entregada. Aprobacin ou denegacin da proposta. En caso de ser aprobada, o solicitante deber elixir o tipo de financiamento e a entidade financeira coa que quere formalizar a operacin. Dbese achegar unha cota para integrarse como socio partcipe da sociedade de garanta recproca. Realizar os pagos entidade financeira coa que realice a operacin financeira, na forma e prazos pactados. Se non se cumpre coas obrigacins contradas, a sociedade de garanta recproca pode dispoer das achegas como socio e do capital social da empresa para cubrir a dbeda. Se se reincide na falta de pagamento, a sociedade poder iniciar accins legais. A obtencin do aval supoer para a empresa os seguintes custos: Comisin do aval: custo anual que hai que pagar mentres o aval estea en vigor; supoer unha porcentaxe que se aplica sobre a cantidade pendente de amortizar do prstamo, que oscilar entre o 0,5 e o 2% para avais financeiros, e entre o 0 e o 1,5% para os avais tcnicos. Gastos de estudo: oscilan entre o 0,25 e o 1% e supoen un nico pago que se aboa no momento da sinatura. Dependendo da entidade en cuestin e/ou do tipo de operacin poden xurdir outros gastos: formalizacin do aval, cancelacin etc. Ademais de afrontar estes gastos, a empresa deber facer fronte a outro desembolso: a subscricin das achegas SGR, que poder oscilar entre un 1 e un 3% do montante da operacin.
CANDO CONvN?
Facilitan o financiamento a empresas de escasos recursos e nivel de solvencia reducido: As SGR avalan as pemes que precisan obter financiamento de entidades de crdito. As SGR prstanlles un grande apoio s pemes que non teen garantas suficientes para obter un crdito das entidades financeiras a pesar de ter un proxecto rendible e atractivo. As SGR facilitan o acceso a lias de financiamento privilexiado: permtelle peme conseguir mellores condicins de prazos e tipos de xuro grazas aos convenios existentes entre as SGR e as entidades financeiras. As SGR estn especialmente dirixidas a empresarios e microempresas, as como posta en marcha de empresas (creacin, adquisicin). As SGR desenvolven de forma complementaria actuacins de: - Canalizacin e tramitacin de subvencins. - Formacin, informacin e asesoramento financeiro. Abranguen todos os sectores econmicos.
83

vantaxes
No caso de que a operacin financeira non se pague, responde a sociedade de garanta recproca fronte entidade financeira. Evita achegar garantas reais e, xa que logo, os efectos negativos sobre a capacidade de expansin futura da empresa.
Desvantaxes
Custo total elevado, xa que a concesin do aval ten un custo que hai que engadir ao custo financeiro da operacin que finalmente subscriba a empresa.
PuNTOS DE INFORMACIN AFIGAL (para as provincias da Corua e Lugo)

Ra de San Andrs, 143- 4. 15003 A Corua Tel.: 981 216 276 comercial@afigal.es Ra de Fernando III El Santo, 32 entrechn 15701 Santiago de Compostela Tel.: 981 553 110 Ra Iglesia, 51 1. 15402 Ferrol Tel.: 981 369 383 Ra do Teatro, 10 2. 27001 Lugo Tel.: 982 284 124 www.afigal.es
84 SOGARPO (para Ourense e Pontevedra)

Ra da Reconquista, 11 baixo 36201 Vigo (Pontevedra). Tel.: 986 228052/053 Ra de Curros Enrquez, 1-3. D 32003 Ourense Tel.: 988 372 913 www.sogarpo.es
CESGAR (Confederacin Espaola de Sociedades de Garanta Recproca)

C/ Carranza, 25 28004 Madrid Tel.: 91 445 1400 Fax: 91 562 6571 cesgar@cesgar.es

4. Axudas e subvencins
4. Axudas e subvencins
4.1. Como busco a subvencin que mis me interesa?

Ao falar de apoios da Administracin ao financiamento de autnomos e empresas, preciso concretar o significado de dous termos frecuentemente utilizados como sinnimos: as subvencins e as axudas. As subvencins son unha prestacin outorgada pola administracin pblica, para o sostemento ou desenvolvemento dun negocio, sen que o beneficiario tea que pagar nada a cambio dos bens ou servizos obtidos con motivo da subvencin. un incentivo econmico e en ningn caso pode considerarse como unha fonte bsica de financiamento. O concepto de axudas mis xeral que o anterior, xa que comprende tanto as subvencins como outras formas de prestacins que alivian as cargas que normalmente pesan sobre o orzamento dunha empresa. Atopar a axuda ou subvencin que mis adecuada a un investimento ou a un gasto moitas veces unha tarefa complexa, dada a multitude de organismos aos que acudir, que sa vez adoitan ofrecer diferentes lias. En consecuencia, mis importante que tratar de coecer todas as lias que existen, dispoer dunha metodoloxa que permita descartar opcins e acoutar os programas que poden ser interesantes para cada caso. Canto maior sexa o detalle no que se desenvolveu un proxecto, mis sinxela e efectiva ser a orientacin que se pode facer sobre as posibilidades de acollerse a axudas e subvencins. De feito, esta procura debera ser unha fase posterior de elaboracin dun plan de negocio, no que se detallen investimentos, gastos e ingresos, que permitan estudar en detalle a viabilidade do proxecto empresarial que se vai acometer. Os datos de partida neste proceso de procura de apoios pblicos son os que se indican a continuacin: En primeiro lugar, e anda que pareza unha evidencia, haber que ter claro para que necesitamos a subvencin: para comprar mquinas, naves, patentes, software...? para contratar persoal, realizar gastos de I+D, asistir a unha feira...? Ter certeza sobre estes conceptos importante, pois cada programa de axuda establece normalmente unha relacin pechada dos elementos subvencionables e/ou dos excludos de subvencin. En segundo lugar, deben coecerse da forma mis precisa posible os importes do investimento que se vai realizar, xa que moitas lias de axuda establecen mnimos e mximos.
87

No caso de proxectos de creacin de empresas, a forma xurdica que se adopte tamn permitir o acceso a determinadas lias de incentivo; o caso das cooperativas, as sociedades laborais e os autnomos. Do mesmo xeito, a historia laboral e/ou empresarial dos promotores tamn pode ser un condicionante; por exemplo, os programas de apoio ao emprendedor incluirn certas restricins para as persoas que xa foron empresarias no pasado. Para rematar, a localizacin da empresa nun lugar ou outro tamn pode ser un elemento determinante. o caso das zonas consideradas prioritarias para determinadas lias (Ferrol, Eume e Ortegal) ou dos programas de desenvolvemento rural (Leader ou Agader). Con esta informacin xa estamos en condicins de iniciar unha rolda de consultas nos diferentes organismos que ofrecen axudas e subvencins para a actividade empresarial, ben a travs das sas webs, telfonos ou solicitando unha reunin. conveniente establecer unha segmentacin dos organismos aos que dirixirse en funcin de dous criterios: 1..- Organismos que contan permanentemente con programas de apoio a empresas: Consellera de Traballo e Benestar: subvencins, axudas e/ou apoios financeiros contratacin, economa social, autoemprego. Programas especficos para proxectos promovidos por mulleres. Igape: subvencins, axudas e/ou apoios financeiros a gastos e/ou investimentos en xeral, con programas especficos de carcter sectorial ou de fomento da mellora competitiva da empresa. Consellera de Economa e Industria: subvencins, axudas e/ou apoios financeiros a gastos e/ ou investimentos, normalmente de carcter tecnolxico, ou referidas a algn sector especfico (comercio principalmente). Agader: subvencins e axudas a proxectos de creacin e/ou mellora de proxectos de empresa situados no medio rural.
88
ICO: prstamos a emprendedores e empresas. Inem: capitalizacin por desemprego, para o caso de persoas con prestacins pendentes de cobro no momento de crear a sa empresa. 2..- Organismos reguladores directamente relacionados con ese sector de actividade ou co carcter do investimento concreto que se vai acometer. o caso, por exemplo, dos investimentos relacionados con: Medio natural, para as cales posible atopar apoios na Consellera de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas. Sector pesqueiro: habera que consultar as axudas existentes na Consellera do Mar. Turismo: habera que recorrer Consellera de Cultura e Turismo. Etc.

Enderezos e datos de contacto Na web oficial da Xunta de Galicia atopars os datos de contacto das conselleras referenciadas: http://www.xunta.es/ O Igape dispn dun servizo de informacin sobre axudas, principalmente orientado s sas propias lias, pero que informa sobre os programas existentes noutros organismos, tanto autonmicos como estatais: Base xeral de axudas: http://app.igape.es/.axudas/ Telfono de informacin: 902 300 903 Agader: atopars informacin sobre as sas lias de axuda propias, as como dos programas que coordinan no seu portal: http://agader.xunta.es/ ICO: a tramitacin das distintas lias do Instituto de Crdito Oficial realzase nas entidades financeiras adheridas. Obters informacin sobre as condicins de cada unha delas en http:// www.ico.es Inem: na pxina web do Instituto Nacional de Emprego atopars tanto os enderezos das sas oficinas, onde tramitar a solicitude de pago nico da prestacin por desemprego, como os requisitos e condicins: http://www.inem.es
89

4.2. Subvencins desde o punto de vista contable e fiscal

A norma sobre subvencins e doazns recibidas afirma que se recollern directamente no patrimonio neto e se imputarn posteriormente ao resultado sobre unha base sistemtica segundo a correlacin de ingresos e gastos. Valoraranse as monetarias polo importe concedido e as non monetarias polo seu valor razoable. En concreto, a imputacin a resultados seguir estas directrices: As subvencins de explotacin, concedidas para garantir unha rendibilidade mnima ou financiar gastos especficos como as de creacin de emprego no exercicio no que se perciben. As subvencins de capital, destinadas a adquirir activos ou cancelar dbedas: Activos amortizables: en proporcin dotacin de amortizacin. Existencias: cando se dan de baixa do inventario. Activos financeiros: no exercicio que se dan de baixa. Cancelacin de dbedas: no exercicio de cancelacin.
Exemplo de contabilizacin dunha subvencin de capital:

Recoecemento da concesin en firme e cobro: 47 Administracins pblicas a 940. Ingresos subvencins 572 Bancos
90
a 47 Administracins pblicas
Recoecemento do efecto impositivo (Criterios temporais do imposto) 8301 Impostos diferidos a 479 Pasivos por diferenzas temporarias impoibles
Adquisicin do inmobilizado 21 Inmobilizado material a 572 Bancos

Ao peche, amortizacin do inmobilizado 68 Amortizacin do inmobilizado a 28 Amortizacin acumulada do inmobilizado Ao peche, reclasificacin do patrimonio neto 940. Ingresos subvencins a 8301 Impostos diferidos a 130 Subvencins oficiais de capital Ao peche, imputacin ao resultado 840 Transferencias de subvencins a 746 Subvencins transferidas ao resultado do exercicio Ao peche, pola imputacin ao resultado recocese o efecto fiscal 479 Pasivos por diferenzas temporarias impoibles a 8301 Impostos diferidos Ao peche, regularizacin dos grupos 8 e 9 8301 Impostos diferidos 130 Subvencins oficiais de capital a 840 Transferencias de subvencins
91 Fiscalmente
O tratamento das subvencins no imposto de sociedades diferenciado segundo se trate dunha achega explotacin ou unha achega ao capital: Subvencins explotacin: constiten un ingreso no exercicio no que se conceden, anda que se perciban con posterioridade. Tributan integramente na base xeral do imposto. Subvencins de capital: imptanse base xeral do imposto no exercicio no que se recoecen, pero non na sa totalidade, en proporcin depreciacin dos bens financiados pola devandita subvencin. No caso de activos non amortizables, a imputacin producirase no exercicio de alleamento ou baixa do elemento.

5. Glosario
5.
Glosario
Activo financeiro: son os ttulos emitidos por entidades pblicas e privadas co fin de obter financiamento para as sas actividades. Son tales como accins, obrigacins, letras etc. Activo sen risco: un ben, normalmente de carcter financeiro, que lle asegura ao propietario unha renda e/ou un prezo de venda, antes da sa compra. Activos circulantes: conxunto de contas dentro dos activos dunha empresa, cuxa conversin en efectivo se realiza nun prazo menor a un ano. Estn constitudos xeralmente por caixa e bancos, contas por cobrar, inventarios etc. Activos fixos: activos permanentes que tipicamente son necesarios para levar a cabo o xiro habitual dunha empresa. Estn constitudos xeralmente por maquinaria, equipo, edificios, terreos etc. Alleamento: venda dos ttulos posudos, onde se pasa a propiedade destes ao comprador. Amortizacin anticipada: devolucin total ou parcial dun crdito antes da data pactada. Habitualmente atpase sometida a comisin, que vara segundo o tipo de xuro do prstamo. Amortizacin lineal: mtodo de amortizacin no que en cada perodo se desconta unha cantidade fixa da obrigacin. Amortizacin: devolucin total ou parcial dun prstamo, segundo o pactado coa entidade financeira. A amortizacin pode ser mensual, semestral ou anual. Ampliacin de capital: un incremento do capital da empresa mediante a emisin de novas accins, que se utiliza como medio de financiamento das actividades da empresa. Anualidade: fluxo de fondos regulares e dunha mesma cantidade durante un determinado nmero de perodos. Apancamento financeiro: relacin de dbeda total a activo total. Proporcin dos activos totais que se financiaron con prstamos. Arrendamento financeiro: mecanismo de financiamento para a adquisicin de activos fixos a travs dun contrato de arrendamento con opcin de compra. Establcese o pago de cotas peridicas que poden producir incentivos fiscais mis importantes que financiar a compra do ben por medio de dbeda. Autofinanciamento: acumulacin de fondos ou recursos financeiros xerados no interior da propia empresa e utilizados para financiar as operacins da sociedade, evitando as o endebedamento con terceiros ou cos accionistas. Avalar: acto polo que unha persoa fsica ou xurdica se responsabiliza da conduta, as dbedas ou o cumprimento dunha obrigacin doutra persoa.
95

Avalista: persoa que intervn como garante nun prstamo e que asume as responsabilidades de pago no caso de que o prestatario non faga fronte dbeda ou aos seus xuros. BAIT: beneficio antes de xuros e impostos. Cifra que aparece na conta de perdas e ganancias e que utilizada en moitas ferramentas de anlise. Representa os resultados da empresa durante un exercicio econmico e non mostra os efectos do endebedamento nin dos impostos. Banca corporativa: conxunto de servizos de financiamento e outros que unha institucin bancaria lles brinda s empresas. Banca persoal: actividades de financiamento e servizos dun banco para atender as necesidades do individuo. BDT: beneficio logo de impostos. Resultado contable do exercicio dunha empresa cando non ten perdas. a cantidade final que deben distribur os directivos entre dividendos e investimento. Cancelacin: extincin dunha obrigacin por liquidacin da dbeda pendente. Capital de risco: recursos destinados ao financiamento de proxectos cuxos resultados esperados son de grande incerteza, por corresponder a actividades de risco ou incursin en novas actividades e/ou mercados. Capital social: valor nominal das accins dunha sociedade. Capitalizacin: investimento de recursos nunha empresa por parte dos seus propietarios. Cargas: limitacins ao dominio dun inmoble. Constan en documento pblico e inscrbense no Rexistro de Propiedade. Velaqu algns exemplos: as hipotecas, usufrutos, condicins resolutorias etc. Non todas supoen dereitos econmicos e son cancelables coa extincin do dereito que representan. Certificado rexistral: documento expedido polo Rexistro da Propiedade no que se expn a situacin de cargas dun inmoble.
96
CIRBE: Central de Informacin de Riscos do Banco de Espaa, lugar onde recorren as entidades financeiras, baixo autorizacin do cliente, para consultar os niveis de risco e morosidade dos interesados en contratar un prstamo. Comisin de administracin: retribucin polo servizo de administracin de activos financeiros. Comisin de apertura: importe que se paga ao formalizar un prstamo, en contraprestacin aos gastos administrativos, informticos e de xestin que leva a sa apertura. Pgase unha soa vez e adoita ser unha porcentaxe sobre o capital prestado. Comisin de cancelacin anticipada: pago que se produce ao amortizar anticipadamente unha dbeda; para prstamos hipotecarios normalmente un 1%, para crditos persoais est arredor do 3%, segundo se pacte coa entidade financeira. Comisin de subrogacin: porcentaxe que se aplica sobre o capital pendente no caso de que o prestatario cambie de entidade acredora para mellorar as condicins noutro banco. Compra a crdito: tamn se coece como compra apancada. Ao realizar un investimento, desemblsase s parte do seu prezo e obtense un prstamo pola conta restante. Conta corrente: conta de depsito vista que utiliza a emisin de cheques para o movemento dos fondos.

Conta de perdas e ganancias: estado contable dunha empresa no que se reflicten os ingresos e gastos que tivo esta durante un determinado exercicio ou perodo de tempo. Da diferenza entre ingresos e gastos dedcese o beneficio, que tamn aparece na devandita conta. Corretaxe: comisin como pago polos servizos prestados por un intermediario. Cota: importe para pagar, no cal se engloba capital mis xuros. Crdito comercial: poltica de administracin de contas por cobrar. Crdito: contrato polo cal unha persoa fsica ou xurdica obtn temporalmente unha cantidade de dieiro doutra a cambio dunha remuneracin en forma de xuros. Chegado o momento do vencemento deber devolver o montante inicial. Custo de oportunidade: utilidade mxima que podera obterse do investimento en calquera dos seus usos alternativos. Custo do capital: rendibilidade que o accionista dunha empresa espera obter do seu investimento en accins da empresa e, xa que logo, o custo que a empresa deber satisfacer aos seus accionistas ben a travs de dividendos ou ben de plusvalas. Custos do Rexistro da Propiedade: son os que se derivan da inscricin da hipoteca no Rexistro da Propiedade. Dbeda garantida: dbeda que en caso de incumprimento de pago outorga un dereito preferente sobre determinados activos. Depreciacin: reducin do valor contable ou de mercado dun activo. Representa un gasto non errogable, polo que non afecta o fluxo de fondos da empresa. Descontar: operacin pola que se obtn o valor actual dun activo en funcin dun valor futuro do dieiro. a operacin inversa capitalizacin. Desconto: calquera cousa que se vende por baixo do seu prezo normal. En bonos, a cantidade pola que o valor facial dun bono excede o seu prezo de mercado. Diferencial: documento expedido por un notario no que figuran as condicins establecidas entre as partes. Para que tea validez xurdica debe inscribirse no Rexistro da Propiedade. Dividendo en accins: dividendo pagado en forma de accins no canto de efectivo. Dividendo: pago dunha empresa aos seus propietarios por concepto de distribucin de utilidades xeradas. Divisa: moeda estranxeira. Duracin: prazo medio dos fluxos de caixa dun activo financeiro. Ebitda: abreviatura de Earnings Before Interests, Taxes, Deferreds and Amortizations. o resultado dunha compaa antes de xuros, impostos, depreciacins e amortizacins. Emisin: ttulos valores dunha empresa con iguais caractersticas. Tamn se refire ao lanzamento ao mercado dun conxunto de ttulos valores.
97

Emprstito: crdito ou prstamo que toman as empresas ou o Estado mediante a emisin de ttulos nominativos ou ao portador e que coloca nos mercados nacional e estranxeiro como forma de captar recursos. Endoso: sinatura estampada no reverso dun documento polo que se transfire a sa propiedade a outra persoa. Escritura pblica: o contrato definitivo de compravenda que se asina ante notario e atribe a propiedade ao comprador, que resulta propietario do comprado. Euribor: ndice de referencia oficial. Defnese como a media simple dos tipos de xuro diarios, aplicados para as operacins cruzadas ao prazo dun ano no mercado de depsitos interbancarios da zona da Unin Monetaria, entre as 64 entidades financeiras con maior nivel de negocio. Exencin fiscal: bonificacin fiscal a favor da realizacin dunha determinada transaccin ou dunha situacin financeira definida. Facenda: activos ou bens do Estado. Organismos que se dedican administracin dos devanditos bens. Factor de desconto: taxa que se desconta o fluxo de fondos dun proxecto para obter o seu valor presente. Factoring: actividade na cal unha institucin financeira desconta as contas por cobrar dunha empresa e se encarga de levar a cabo o labor de cobro. Fiscalidade: termo utilizado para designar o conxunto de leis e procedementos que se refiren aos impostos. Flutuacin: movementos alternos de subida e baixada das cotizacins dos ttulos no mercado debidos s variacins na oferta e na demanda dos ttulos. Fluxo de caixa: movemento temporal das contas de efectivo dunha empresa.
98
Ganancias de capital: beneficios que se obteen ao vender un activo financeiro a un prezo maior ao seu custo ou valoracin estimada. Garanta persoal: patrimonio do debedor que comprende todos os seus bens presentes e futuros. Serve de garanta para o cumprimento de calquera obrigacin. Existe a posibilidade de que responda cos seus bens unha terceira persoa que non sexa o debedor. Garanta: valor que protexe contra perdas a unha persoa ou entidade legal que deu un prstamo, en caso de falta de pago da obrigacin contrada. Gastos administrativos: gastos recoecidos sobre as actividades administrativas globais dunha empresa. Gastos de notara: comprenden os honorarios e gastos do notario. Gastos de xestin: son os producidos pola tramitacin e xestin en notara, Rexistro da Propiedade e Administracin de Facenda. Son efectuados por profesionais da entidade que concede a hipoteca. Gastos de xestora: son os gastos que se derivan dos trmites da escritura, da liquidacin de impostos e das xestins que levan a cabo no Rexistro da Propiedade. Gastos financeiros: gastos correspondentes aos xuros das obrigacins financeiras.

Gravame: carga sobre a propiedade efectuada como garanta de pago dunha dbeda. Hipoteca: garanta para asegurar o pago dunha dbeda, constituda por bens inmobles. IBI: taxa municipal que grava a propiedade dun inmoble. Cbrase anualmente e en funcin do valor catastral asignado ao inmoble. Imposto de actos xurdicos documentados: este imposto grava as escrituras de constitucin dos prstamos hipotecarios e da sa cancelacin. Debe pagarse polo feito de formalizar a escritura pblica. Actualmente, o tipo de gravame aplicable o 0,5% do valor da garanta hipotecaria e pgao o comprador a Facenda no momento da adquisicin. Imposto de transmisins patrimoniais: grava as transmisins de patrimonio que implican un intercambio de bens. Indicador: ferramenta utilizada na anlise tcnica para detectar tendencias nos prezos das accins. ndice de referencia: compeno os valores do mercado hipotecario ou financeiro empregados para revisar os tipos de xuro dos prstamos a tipo variable. O Banco de Espaa encrgase de establecer os ndices de referencia oficiais. Existen diversos ndices: o CECA, o da dbeda pblica, o Mibor, o IRPH dos bancos, o IRPH das caixas e o IRPH do conxunto de entidades financeiras. Inflacin: aumento sostido e xeneralizado dos ndices de prezos. Intermediacin financeira: proceso mediante o cal unha entidade, xeralmente bancaria ou financeira, traslada os recursos dos aforradores directamente s empresas que requiren de financiamento. Intermediario: persoa fsica ou xurdica que acta como enlace entre das ou mis partes que desexan realizar unha compravenda ou outro tipo de operacin. Acta sen tomar unha posicin propia. Joint venture (asociacin de negocios): empresa comercial integrada por dous ou mis axentes e que se forma para a realizacin dun proxecto especfico. Letras do Tesouro: dbeda ao desconto con vencemento inferior a un ano, emitida periodicamente pola Administracin. LIBOR (London Interbank Offered Rate): taxa que as institucins de crdito mis confiables fan transaccins entre elas mesmas. Lia de crdito: acordo de crdito entre unha institucin financeira e un cliente, polo cal o cliente ten unha cantidade mxima autorizada durante un perodo dado de tempo, que usa e reintegra segundo as sas necesidades. Liquidacin: conclusin dun negocio ou proxecto mediante a venda de todos os seus activos e a cancelacin de todas as sas dbedas. Darlle vencemento a un activo financeiro mediante a sa conversin a efectivo, tipicamente por medio da sa venda. Liquidez: situacin na que unha empresa non conta con suficientes activos lquidos para cubrir as sas obrigacins de curto prazo.
99

Maduracin: termo normalmente utilizado para bonos. Data na que o bono remata e se paga. Data na que o principal de calquera instrumento de dbeda se converte en pagadoiro. Marxe bruta: diferenza entre os ingresos totais e os custos de producin. Marxe neta: diferenza entre os ingresos totais e os custos e gastos incorridos na operacin dun negocio. Marxe sobre vendas: porcentaxe que resulta de dividir a utilidade neta logo de impostos sobre as vendas. Marxe: diferenza entre o prezo de venda e o custo dun produto. Negociable: caracterstica dos documentos mercants como letras de cambio, talns, cheques... que, debidamente cubertos, son susceptibles de desconto ou transmisin. Nivel de prezos: valor dos bens e servizos que se traspasan nunha economa nun momento especfico. Nominal: valor que consta no documento no momento da sa emisin ou transaccin. Nominativo: documento emitido a nome dunha persoa fsica ou xurdica. Nota de cargo: documento polo que se pon en coecemento do debedor a realizacin dun cargo na sa conta. Notara: o notario d fe pblica da escritura, dicir, certifica a operacin e poder ser elixido libremente polo solicitante de entre os que operen na praza. Notario: profesional con capacidade legal para dar fe pblica dos actos nos que intervn. Novacin: cambio no prazo ou no tipo de xuro pactado, ou ambos. Obrigacin con desconto: dbeda realizada por baixo do valor nominal do ttulo.
100
Obriga: calquera tipo de dbeda. Obrigas de pagamento de empresa: son efectos negociables a curto prazo emitidos por empresas. Opcin: dereito para comprar ou vender un activo a un prezo de exercicio determinado nunha data de exercicio determinada ou antes dela. Operacins a prazo (forwards): un contrato que se realiza en forma privada entre das partes para a compra ou venda de ttulos, divisas ou outras mercadoras a un prazo determinado. No contrato estiplase o prezo, a cantidade e a data en que se realizar a operacin. Orzamento de capital: proceso de planificar os investimentos na adquisicin de activos, cuxos rendementos se reciben no longo prazo. Pasivos circulantes: conxunto de contas dentro dos pasivos dunha empresa que deben cancelarse nun perodo menor a un ano. Pasivos: obrigas que ten unha empresa ante terceiros. Patrimonio: propiedade real dunha empresa ou individuo, definida como a suma de todos os activos menos a suma de todos os pasivos.

Perda de capital: perdas que proveen da venda dun activo financeiro a un prezo menor ao seu custo ou valor estimado. Periodicidade: a frecuencia con que pagar as cotas do prstamo, polo que se recomenda que coincida coa periodicidade dos seus ingresos. Perodo de recuperacin: perodo que se require para que os ingresos netos dun investimento sexan iguais ao custo do investimento. Perodo de revisin: a frecuencia na que se modifica o tipo de xuro cando se trata dunha hipoteca a tipo variable. Normalmente son semestrais ou anuais. Perodo fiscal: perodo contable de 12 meses respecto ao cal se d a informacin econmica das actividades da empresa para os efectos do pago de impostos. Pignoracin: financiamento cuxa garanta un activo, principalmente mercadora, para o pago dunha dbeda de curto prazo. Normalmente aplcase ao financiamento de importacins por medio de almacns fiscais. Plusvala: aumento do valor dunha propiedade debido inflacin ou a un maior nivel de demanda. Prazo de amortizacin: o perodo establecido no prstamo para a sa total devolucin. Debe terse en conta que o prazo mis adecuado debe ser o que permita pagar as cotas comodamente. Xa que logo, a eleccin do prazo de amortizacin deber facerse sempre en funcin da capacidade de reembolso. Prestamista: persoa que presta o dieiro temporalmente. Prstamo vista: prstamo que non ten unha data fixa de vencemento, pero que debe pagarse a peticin do banco que o realiza. Prstamo hipotecario: unha operacin financeira pola cal se permite acceder compra de elemento de inmobilizado, podendo obter uns importes de financiamento superiores, a uns tipos de xuro bastante mis reducidos, que os concedidos noutro tipo de prstamos nos que o inmoble non queda hipotecado como garanta do pago da operacin. Formalzase en documento pblico e os seus dereitos constitense coa inscricin no Rexistro da Propiedade. Prstamo ponte: prstamo a curto prazo que proporciona financiamento provisional ata dispoer dun maior nivel de financiamento permanente. Prestatario: persoa titular dun prstamo, que asume todas as obrigas e adquire todos os dereitos do contrato que asina coa entidade financeira prestamista. Prima de emisin: a diferenza entre o prezo de emisin dunha accin e o seu valor nominal. Existe para evitar a dilucin das reservas en xustiza cos antigos accionistas. Prima de risco: diferenza entre a taxa requirida de rendemento sobre un activo arriscado e especfico e a taxa de rendemento sobre un activo libre de riscos, coa mesma vida esperada. Principal: cantidade facial dun instrumento de dbeda ou depsito sobre a cal se fixa o pago de xuros. Quebra: situacin na que un individuo ou empresa non est en capacidade de cumprir coas obrigacins financeiras normais.
101

Rendemento esperado: taxa de rendemento que unha empresa espera realizar nun investimento. o valor medio da distribucin de probabilidades dos rendementos posibles. Rendibilidade: incremento porcentual de riqueza. Responsabilidade hipotecaria: a suma de todos os conceptos que son garantidos mediante a hipoteca (o capital prestado, os xuros normais e os xuros de demora, custas xudiciais, gastos etc.). Sobre esta cantidade sobre a que se calculan os gastos de formalizacin e cancelacin dunha hipoteca. Rexistro da propiedade: oficina pblica que ten por funcin levar os libros oficiais nos que consten todas as circunstancias que afectan os inmobles da demarcacin correspondente ao devandito Rexistro. Estas circunstancias son as relativas propiedade: cargas, transmisins, notas marxinais etc. Risco do negocio: risco inherente s operacins tpicas dunha empresa dentro da sa industria. Risco financeiro: porcin do risco total da empresa por encima do risco do negocio, que resulta da contratacin de dbedas. Seguro de amortizacin: non obrigatoria a sa contratacin, pero conveniente contratalo sempre que se formalice un prstamo hipotecario. Este produto est especialmente deseado para os titulares de prstamos hipotecarios e garante a amortizacin do prstamo en caso de morte ou invalidez do titular ou os titulares. Swap: intercambio dun instrumento financeiro por outro. TAE (Taxa anual equivalente): o custo efectivo anual do prstamo. Ten en conta non s o tipo de xuro inicial, senn tamn as sas posibles revisins, o prazo de amortizacin e as comisins ligadas operacin. En definitiva, o tipo de xuro real que vostede pagar no seu prstamo. Taxa de desconto: taxa utilizada para calcular o valor actual dos fluxos de caixa futuros.
102
Taxa de inflacin: taxa porcentual que crece o nivel de prezos nunha economa durante un perodo especfico. Taxa de xuro nominal: taxa ou porcentaxe de rendemento sobre a que se calcula a cantidade de xuro bruto dunha obrigacin. Taxa de xuro real: taxa que expresa unha corrente de ingresos segundo o seu valor real, dicir, corrixindo o efecto inflacionario. Taxa impositiva: taxa que se aplica para o pago de impostos. Taxa interna de retorno (TIR): taxa de rendemento sobre un investimento de activos. Taxacin: valor certificado dun inmoble. Lvaa a cabo unha empresa independente especializada, segundo obriga a Lei hipotecaria. Tesourera: actividade de direccin responsable da custodia e investimento do dieiro, garanta do crdito, cobro de contas, subministracin de fondos e seguimento do mercado de valores nunha empresa. Tipo de cambio: taxa cal unha moeda pode cambiarse por outra.

Tipo de xuro nominal e tipo de xuro real: o tipo de xuro nominal a expresin porcentual da rendibilidade dun instrumento financeiro en relacin co seu prezo. Descontando o efecto da taxa de inflacin esperada durante a vida deste, obtense o tipo de xuro real. Tipo de xuro: porcentaxe que se aplica ao capital pendente dun prstamo para calcular os xuros que deben aboarse. Uso mercantil: considrase unha fonte do dereito mercantil. Este nace e desenvlvese a travs dun lento proceso de repeticin de actos. Requrese da sa aceptacin xeneralizada no sector ou actividade mercantil na cal se orixina. Valor actual neto (VAN): o valor presente (de hoxe) dos fluxos de efectivo dun proxecto descontados a unha taxa de xuro dada. Valor nominal: valor dun activo ou ttulo que aparece no correspondente documento. Valor presente: valor actual do dieiro cuxa cantidade se considera equivalente a un ingreso ou egreso futuro de dieiro. Valor residual: valor de liquidacin de instalacins e equipo. Vencemento: a data de pago dunha obrigacin financeira Verificacin rexistral: comprobacin da situacin do inmoble no Rexistro da Propiedade. Pdese facer a travs do exame directo dos libros, de nota simple informativa, dunha certificacin do Rexistrador. Vida til: duracin esperada do funcionamento dun activo. Volatilidade: situacin na que o prezo dun activo financeiro est exposto a fluctuacins extremas, durante un curto perodo. Xestin de riscos: conxunto de actividades xerenciais destinadas a controlar e administrar os seguros e coberturas dunha empresa. Xuro de demora: xuro adicional que se cobra sobre as cotas impagadas dun prstamo. Calclase en funcin dos das de atraso no pago. Son pactados a priori pola entidade financeira e o cliente. Xuro fixo: o tipo de xuro nominal permanece invariable ao longo da vida do prstamo con independencia das variacins do mercado hipotecario. Permite asegurar que, anda que varen os tipos de xuro, non cambiarn as condicins do seu prstamo, e pagar sempre o mesmo. Xuro variable: fxase en relacin cun ndice de referencia, que evoluciona alza ou baixa segundo as oscilacins do mercado, ao que se suma unha marxe ou diferencial, establecndose unha revisin peridica de actualizacin do ndice. Nesta modalidade, o tipo de xuro revsase semestralmente, de xeito que a cota mensual se axusta s tendencias do mercado. Neste caso, o prazo do seu prstamo manterase sempre fixo, e variarn periodicamente as cotas mensuais. Xuro: o prezo pagado polo uso dun dieiro prestado.
103

6. Bibliografa
6. Bibliografa
AGUAYO, A. e S. LOZANO (2007): Empresa y patrimonio empresarial. [Non publicado]. LVAREZ LPEZ, J. (1990). Anlisis de balances. Editorial Donostiarra. San Sebastin. AMAT SALAS, O. (1992). Contabilidad y Finanzas para no financieros. Ediciones Deusto. Bilbao. AMAT SALAS, O. (1994). Anlisis de estados financieros. Ediciones Gestin 2000. Barcelona. ARROYO A. e M. PRAT (1992). Direccin financiera. Deusto. Bilbao. BARCELONA ACTIVA (2008): Negociacin bancaria. Barcelona Activa SPM-SA. CAJASTUR: Otros instrumentos de financiacin: factoring, forfaiting, cuentas en divisas. CERD, R. (1998): Manual de negociacin bancaria. Coleccin publicaciones GMC. Nmero IX. DELGADO, J. I.: Manual prctico de gestin de tesorera de empresas. Daz Santos. ESCUELA DE NEGOCIOS CAIXANOVA (1995). Informe econmico-financiero de la empresa gallega. Consorcio de la Zona Franca de Vigo. FERNNDEZ , A. (1994). Introduccin a las finanzas. Ed. Civitas. Madrid. ICE (2006): Los Business Angels como alternativa financiera para la pyme. Boletn Econmico de ICE N 2876. JINESTA, L.: Contratos bancarios. [Non publicado]. LA CAIXA (2003): Monogrfico sobre el Renting. Espaciopyme, S.A. LPEZ, F. J. (1993): El coste de capital como coste de oportunidad. Cuadernos, 25, pp. 53-58. LPEZ, F. (1998): Apalancamiento financiero. Artigo publicado en ABC. NADAL, J.: Instrumentos de financiacin. GF Pymes. RIVERO, J. (1990). Anlisis de estados financieros. Editorial Trivium. Madrid. SNCHEZ, M. L., J. A. MORIANO e C. G. SEVILLA (coord.) (2003): Gua luces para emprendedores. Patronato Pedro Ibarra. Organismos Autnomos de la Excma. Diputacin Provincial de Cceres. TLLEZ L., L. FERRANDO e M. PEA: Instrumentos financieros. Fuente: www.monografias.com. URAS, J. (1992). Anlisis de estados financieros. Mc. Graw Hill. Madrid VELA SASTRE, E. e A. e J. PREZ CARBALLO (1992). Principios de gestin Financiera de la empresa. Alianza Editorial. Madrid.
107

7. Referencias web
7. Referencias web
www.arpem.com www.bang.es www.bicgalicia.es www.canaltrabajo.com www.cdti.es www.confebask.es www.ico.es www.igape.es www.microsoft.com/spain/empresas/guia_financiacion www.tesoreria.com
111


Guia Basica To Gal

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Guia Basica To Gal

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gua bsica de financiamento

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2.1.2 O fondo de rotacin ou fondo de manobra

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

1.1. Obxectivos do presente manual

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

1.2. Estrutura do documento

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2. A xestin financeira da empresa

2. A xestin financeira da empresa

2.1. Algns conceptos bsicos

Figura 1. Estrutura dun balance de situacin ACTIVO FIXO OU NON CORRENTE

ACTIVO CIRCULANTE OU CORRENTE

ESIXIBLE A LONGO PRAZO (L/P) CLIENTES ESIXIBLE A CURTO PRAZO (C/P)

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

O fondo de rotacin ou fondo de manobra

Fondo de rotacin superior a cero

ACTIVO NON CORRENTE

DBEDA A LONGO PRAZO

Fondo de rotacin igual a cero

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

ACTIVO NON CORRENTE DBEDA A LONGO PRAZO

Fondo de rotacin menor que cero

ACTIVO NON CORRENTE

DBEDA A LONGO PRAZO

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2.2. Como logramos o equilibrio financeiro no noso ciclo de actividade?

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2.3. Que determina a falta de liquidez?

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2.4. Cantos cartos preciso?

Figura 2. Proceso temporal para a consecucin do produto terminado

Investimento de materias primas

Investimento en materia prima, man de obra directa e outros gastos de fabricacin

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

Figura 3. Dficit financeiro no ciclo de explotacin

NECESIDADES A LONGO PRAZO

RECURSOS A LONGO PRAZO

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2.5. Que ofrece o mercado financeiro?

XERADAS POLA EMPRESA (PROPIAS)

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2.6. Como elixir unha fonte de financiamento?

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

2.7. Canto custa o financiamento?

Xuro inferior a un ano

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

1= (240.000/200.000)(1/4) 1= 0,0466 = 4,66%

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

3.1. Financiamento xerado pola propia empresa

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

3.1.2 Amortizacins e provisins

Calcularase por medio da seguinte frmula:

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN

3.2. Financiamento externo

MANUAIS PRCTICOS DE XESTIN