T.C.

MLL ETM BAKANLII

MUHASEBE VE FNANSMAN

FATURA VE RSALYE
344MV0010

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR .................................................................................................................... 3 GR ....................................................................................................................................... 5 RENME FAALYET 1 .................................................................................................. 7 1. FATURA.............................................................................................................................. 7 1.1. ekli ve Dzeni ............................................................................................................. 7 1.2. Dzenleme Zorunluluu ............................................................................................. 10 1.3. Fatura Dzenlemek ..................................................................................................... 11 1.3.1. Al Faturas......................................................................................................... 12 1.3.2. Sat Faturas........................................................................................................ 13 1.3.3. Hizmet Faturas.................................................................................................... 14 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 16 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 17 RENME FAALYET 2 ................................................................................................ 20 2. SEVK RSALYES........................................................................................................... 20 2.1. Tanm ve zellikleri .................................................................................................. 20 2.2. ekli ............................................................................................................................ 21 2.3. Dzenleme Zorunluluu ............................................................................................. 22 2.4. Sevk rsaliyesi Dzenlenmesi ..................................................................................... 22 2.4.1. Al rsaliyesi....................................................................................................... 23 2.4.2. Sat rsaliyesi...................................................................................................... 24 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 25 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 26 RENME FAALYET 3 ................................................................................................ 29 3. RSALYEL FATURA ..................................................................................................... 29 3.1. Tanm ve zellikleri .................................................................................................. 29 3.2. ekli ............................................................................................................................ 30 3.3. rsaliyeli Fatura Dzenleme ........................................................................................ 31 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 33 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 34 RENME FAALYET 4 ................................................................................................ 37 4. TAIMA RSALYES...................................................................................................... 37 4.1. Tanm ve zellikleri .................................................................................................. 37 4.2. ekli ............................................................................................................................ 38 4.3. Uygulama Alanlar...................................................................................................... 39 4.4. Dzenlenmesi.............................................................................................................. 40 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 41 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 42 RENME FAALYET 5 ................................................................................................ 44 5. SGORTA POLES ........................................................................................................ 44 5.1. Sigorta Kavram .......................................................................................................... 44 5.2. Sigorta trleri .............................................................................................................. 44 5.2.1. Kasko Sigorta Poliesi......................................................................................... 45 5.2.2. Konut Sigorta Poliesi ......................................................................................... 46 5.2.3. Zorunlu Trafik Sigorta Poliesi ........................................................................... 47 5.2.4. Zorunlu Deprem (DASK) Sigorta Poliesi.......................................................... 48

5.2.5. Salk Sigorta Poliesi......................................................................................... 49 5.2.6. Yllk Hayat Sigorta Poliesi ............................................................................... 50 5.2.7. Seyahat Sigorta Poliesi ...................................................................................... 51 5.2.8. Ferdi Kaza Sigorta Poliesi ................................................................................. 52 5.3. Sigorta Poliesi Tanm ve ekli................................................................................. 53 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 56 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 57 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 59 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 61 NERLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 70 KAYNAKA ......................................................................................................................... 71

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI 344MV0010 Muhasebe ve Finansman Bilgisayarl Muhasebe Eleman Fatura, rsaliye Muhasebe ve Finansman hizmetleri alannda fatura, sevk irsaliyesi, irsaliyeli fatura, tama irsaliyesi, sigorta poliesi zelliklerinin ve dzenlenmesine ait kurallarn yer ald renme materyalidir. 40/16

SRE N KOUL YETERLK

Fatura ve irsaliye dzenlemek Genel Ama Vergi Usul Kanununa gre fatura, sevk irsaliyesi, irsaliyeli fatura, tama irsaliyesi ve sigorta poliesini kurallarna uygun olarak, zamannda ve bilgisayarda dzenleyebileceksiniz. Amalar 1. VUKna gre fatura dzenleyebileceksiniz. 2. VUKna gre sevk irsaliyesi dzenleyebileceksiniz. 3. VUKna gre irsaliyeli fatura dzenleyebileceksiniz. 4. VUKna gre tama irsaliyesi dzenleyebileceksiniz. 5. VUKna gre sigorta poliesi dzenleyebileceksiniz. Bilgisayar laboratuar, bilgisayar, bilgisayar masas, sandalye, yazc, sarf malzemeleri, internet, telefon, Vergi Usul Kanunu, hesap makinesi, fatura, sevk irsaliyesi, irsaliyeli fatura, tama irsaliyesi ve sigorta poliesi. Modln iinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen lme aralaryla kazandnz bilgi ve becerileri lerek kendi kendinizi deerlendireceksiniz. retmen; modl sonunda sizin zerinizde lme arac uygulayacak, modl ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek deerlendirecektir.

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

GR GR
Sevgili renci, Muhasebe ilemlerinin objektif belgeye dayandrlmas, muhasebenin temel kavramlarndan biridir. lgili yasal dzenlemelere gre de belge dzenlemesi zorunludur. letmeler mal ve hizmet satnda; fatura, sevk irsaliyesi, irsaliyeli fatura, tama irsaliyesi ve sigorta poliesi gibi ticari belgeler kullanr. Bu belgeler mal ve hizmet sat ileminin yapldnn yasal kant niteliindedir. Ticari ilikilerden dolay bu belgeleri dzenleyip vermek satc iin ve satc kendiliinden dzenlemiyorsa, isteyip almak da alc iin bir vatandalk grevidir. Muhasebe kaytlarna bilgilerin aktarlmasnda kaynak olmas nedeniyle bu belgeler, muhasebe meslei asndan nemlidir. Btn insanlar ticari hayatn ierisindedir. Ya bir ticari belge dzenleyip kar tarafa sunan ya da bu ticari belgeyi alan kii olurlar. Bu belgeleri alrken ya da dzenlerken Vergi Usul Kanununda yazl olan usul ve esaslar dikkate almalyz. Aksi taktirde dzenlenen belge geersiz olacaktr. Mesleinizi en iyi ekilde yapmak iin bu kurallar bilmelisiniz. Bu konudaki mesleki bilgileri kazandnz taktirde ticari belgelerle ilgili ilemleri kolay ve hzl bir ekilde yapabileceksiniz. Okul uygulamalarnda, beceri eitimlerinizde ve sonraki meslek haytnzda ihtiya duyacanz kavramlar, belgeler ve ilemleri tanyacaksnz. Mesleinizde ne kadar bilgili olursanz o kadar saygnlk kazanr, sz sahibi olur ve st kademelere hzla ykselirsiniz.

RENME FAALYET1
AMA

RENME FAALYET 1

Bu renme faaliyeti ile Vergi Usul Kanununa gre fatura dzenleyebileceksiniz.

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr; 1. evrenizde bulunan bir iletmeye giderek fatura rnekleri temin ediniz ve snfa getirerek arkadalarnz ile inceleyiniz. 2. nternetten fatura dzenlenmesi ile ilgili kurallar aratrarak snfta arkadalarnz ile paylanz.

1. FATURA
Fatura, satlan emtia (mal) ve yaplan i karlnda mterinin borland mebla (tutar) gstermek zere emtiay satan veya ii yapan tacir tarafndan mteriye verilen ticari belgedir.

1.1. ekli ve Dzeni

Faturada bulunmas gereken bilgiler unlardr: Fatura ibaresi, Maliye Bakanl ibaresi veya noter tasdik mhr ekli, Faturann dzenlenme tarihi, seri ve sra numaras, Faturay dzenleyenin ad, varsa ticaret unvan, i adresi, bal olduu vergi dairesi ve hesap numaras, Alcnn (mterinin) ad, ticaret unvan, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numaras, Maln ve hizmetin tr, miktar, birim fiyat ve tutar, Satlan mallarn teslim tarihi ve irsaliye numaras, Kae ve imza,

ekil 1.1: Fatura ekli

Faturann dzenlenmesinde dikkat edilecek hususlar unlardr: Faturalar sra numaras dahilinde dzenlenir. Faturalar mrekkepli kalem ile daktilo veya bilgisayarla dzenlenir. Faturalar en az bir, asl bir rnek (suret) olarak dzenlenir. Fatura, maln teslimi veya hizmetin yapld tarihten itibaren azami 7 (yedi) gn iinde dzenlenir. Bu sre iinde dzenlenmemi faturalar hi dzenlenmemi saylr. Faturalar Trke olarak dzenlemelidir. Kullanlacak faturalar notere tasdik ettirilmi veya antlamal matbaalara bastrlmak suretiyle temin edilir. Fatura dzenlemek zorunda olanlar, mterinin ad ve soyad ile bal olduu vergi dairesi ve hesap numarasnn doruluundan sorumludur. Fatura dzenleyenin istemesi halinde mteri, kimliini ve vergi dairesi hesap numarasn gsterir belgeyi ibraz etmek zorundadr. Ancak nihai tketiciye satlan mallar veya yaplan iler iin dzenlenecek faturalarda, mterinin belge ibraz ve fatura dzenleyenin sorumluluu sz konusu olmayacaktr. Faturann ba tarafnda i sahibinin veya namna, imzaya yetkili olanlarn imzas bulunur. Fakat uygulamada iki farkl ekilde yaplmaktadr:

Kapal Fatura: letmenin, pein satlarnda fatura bedelini pein (nakit) olarak aldn gstermek iin faturann alt tarafnn kaelenip imzaland faturalardr. Ak Fatura: letmenin, veresiye (kredili) satlarnda fatura bedelini ileri bir tarihte tahsil edeceini gstermek iin faturann st tarafnn kaelenip imzaland faturalardr. Tketicilere aypl mal ve hizmet satan kiilere kar hak aramada, fatura delil olarak kullanlabilir. Faturaya itiraz sresi 7 gndr. Bu sre iinde itiraz edilmezse faturann ierii kabul etmi saylr. Faturalar Gelir Vergisi Kanununa (GVK) gre 5 yl, Trk Ticaret Kanununa gre 10 yl saklama zorunluluu vardr. VUKun 232. maddesine gre fatura dzenleme zorunluluu; birinci ve ikinci snf tccarlar ile kazanc basit usulde tespit edilen ve defter tutmak mecburiyetinde olan iftiler, aadaki iletmelere fatura vermek ve bu iletmelerden fatura istemek zorundadrlar. Bunlar: Birinci ve ikinci snf tccarlar( irketler, ahs iletmeleri), Serbest meslek erbab(avukatlar, doktorlar, muhasebeciler vb), Kazanlar basit usulde tespit olunan tccarlar (ayakkab tamircisi, berber) Defter tutmak mecburiyetinde olan iftiler, Vergiden muaf esnaf (pazarclar, seyyar satclar).

1.2. Dzenleme Zorunluluu

Fatura, maln teslimi ve hizmetin yapld tarihten itibaren azami 7 gn iinde dzenlenir. Bu sre ierisinde dzenlenmeyen faturalar hi dzenlenmemi saylr. rnein 8 Mays tarihinde irsaliye ile satlan bir maln faturas en ge 12 Mays tarihinde dzenlenmelidir. Ay sonlarna rastlayan satlarda en ge ayn son gn fatura dzenlenmelidir. rnein 27 Mays tarihinde irsaliye ile satlan maln faturas en ge 31 Mays tarihinde dzenlenmelidir. Sonraki aya gei yaplamaz. Satlarn toptan veya perakende yaplmas, fatura dzenlemede nemli bir unsurdur. Eer sat tketiciye deil, mal satacak olan bir iletmeye yapldysa bu ticaret toptan ticarettir. Fatura dzenlemek, mal ve hizmeti satann greviyken; mal ve hizmeti satn alan alc da fatura istemek ve almakla grevlidir. Baz rnlerin katma deer vergisi oranlar ; KDV Oranlar (I) sayl listede yer alan teslim ve hizmetler iin (II) sayl listede yer alan teslim ve hizmetler iin Dier vergiye tabi ilemler iin

%1 %8 % 18

(I) Sayl Listedeki Baz rnler Kuru zm, kuru incir, kuru kays, ceviz, fndk, fstk, ekirdek, leblebi, kestane, Kuru bakliyat, et, zeytinya, kuru soan, sarmsak, zeytin, Un, ekmek, yufka, Finansal kiralama ilemleri, Motorsuz bisiklet ve tatlar ile engelli tatlar, Kan ve kan kompenentleri, Cenaze hizmetleri, (II) Sayl Listedeki Baz rnler I sayl liste harici gda maddeleri, Sinema, tiyatro, opera, bale giri cretleri, Krtasiye malzemeleri, Mama, tbbi rnler, nsan ve hayvan sal hizmetleri, Ayakkab, terlik, izme Konaklama hizmetleri

Ayrca bir defalk sat miktar 2010 yl iin 680 TL zerinde ise satcnn perakende sat fii yerine fatura dzenleme zorunluluu vardr.

10

1.3. Fatura Dzenlemek

ekil 1.2. Fatura rnei

11

1.3.1. Al Faturas
Ece Ticaret firmas iin aadaki fatura bir al faturasdr. Satc Aydn Dayankl Tketim Mallar Ltd. ti. den mal alnmtr. Alnan rnlere satc firma genel iskonto yapmtr. Genel iskonto oran % 10dur. rnlerin KDV oran % 18dir. Genel skonto: Satlan tm mallara ayn oranda iskonto yaplmasdr. Genel iskonto toplam tutardan (mal bedelleri toplamndan) hesaplanr. Aadaki rnekte televizyonun, buzdolabnn ve frnn % 10 iskontosu vardr. Hepsinin iskontosu ayn olduu iin fatura alt toplamdan iskonto hesaplanr. Televizyonu iskontodan sonra 450 liraya, buzdolabn iskontodan sonra 900 liraya ve frn iskontodan sonra 360 liraya alm oluruz.

ekil 1.3: Fatura genel iskontolu

12

1.3.2. Sat Faturas

Ece Ticaret firmas iin aadaki fatura bir sat faturasdr. Alc Burcu Ticaret iletmesine mal satlmtr. Satlan mallara kalem iskontosu yaplmtr. Kalem iskontosu oranlar televizyon iin birinci iskonto % 3 ve ikinci iskonto % 5tir. buzdolab iin % 8dir. Frn iin % 6dr. Mallarn KDV oran % 18dir. Kalem skontosu: Satlan mallara farkl oranlarda iskonto yaplmasdr. Televizyonun, buzdolabnn ve frnn iskontolar birbirinden farkldr. Mallarn iskontolar ayr ayr hesaplanr. Fatura alt toplamdan dlr. KDV bulunan tutardan hesaplanr. Televizyonu iskontodan sonra 460,75 liraya, buzdolabn iskontodan sonra 920 liraya ve frn iskontodan sonra 352 liraya alm oluruz.

ekil 1.4: Fatura kalem iskontolu

13

1.3.3. Hizmet Faturas

Hizmet iletmelerinin dzenlemi olduklar faturadr.

ekil 1.5: Fatura hizmet

rnek 1. Aadaki bilgilerden yararlanarak pein (kapal) faturay dzenleyeniz. Engin COKUNCA, Selanik Cad. Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu:1005584444 dir. 20.03.2006 sevk tarihi, 2191 irsaliye nu.su, Fatura tarihi 22.03.2006 KDV oran % 8 Cinsi Miktar Etek 10 Adet Kravat 50 Adet Bay ceket 40 Adet Bayan gmlek 10 Adet Fiyat 40 15 60 30 Tutar 400 TL 750 TL 2.400 TL 300 TL

14

rnek 2. Aadaki bilgilerden yararlanarak kredili(ak) faturay dzenleyeniz. Abdullah BAKAN, Karanfil Sokak Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu:1001245784 dir. 25.03.2006 sevk tarihi, 64425 irsaliye nu.su, Fatura tarihi 28.03.2006 KDV oran % 18 Cinsi Miktar Bisiklet 10 Adet Diki Makinesi 5 Adet Fiyat 600 400 Tutar 6.000 TL 2.000 TL

rnek 3. Aadaki bilgilerden yararlanarak % 5 genel iskontolu faturay dzenleyiniz. Bekir BULUT, Konur Sokak Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu:1007845154 dir. 05.05.2006 sevk tarihi, 655278 irsaliye nu.su, Fatura tarihi 08.05.2006 KDV oran % 18 fatura bedeli nakit denmitir. Cinsi Miktar Bisiklet 10 Adet Diki Makinesi 5 Adet Fiyat 600 400 Tutar 6.000 TL 2.000 TL

rnek 4. Aadaki bilgilerden yararlanarak kalem iskontolu faturay dzenleyeniz. Mehmet BAKAN, Kumrular Sokak Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu:1003214521 dir. 25.08.2006 sevk tarihi, 123345 irsaliye nu.su, Fatura tarihi 28.08.2006 KDV oran % 18 fatura bedeli karlnda ek alnmtr. Cinsi Bisiklet Diki makinesi Miktar 10 Adet 5 Adet skontosu % 10 % 15 Fiyat 600 400 Tutar 6.000 TL 2.000 TL

15

UYGULAMA FAALYET 1 UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar
Fatura temin ediniz.

neriler
Maliye Bakanl ile anlamal bir matbaaya giderek ya da bir muhasebe brosuna giderek fatura nasl temin edildiini reniniz. Fatura kullanan bir iletmeye giderek faturann eklini inceleyiniz. Aldnz bilgilerin doru olup olmadn belgeye yazmadan nce dorulatmak amacyla tekrar sorunuz. Belgeyi mavi veya siyah tkenmez kalem ile doldurmalsnz. Tutar ve vergileri hesaplarken mutlaka hesap makinesi kullannz. Yazlarnz ve rakamlarnz okunakl olmaldr. Toplam alrken ve mterinin borland tutar yaz ile yazarken dikkatli olmal ve kontrol etmelisiniz. Fatura bedeli nakit olarak alnm ise imzay st ksma, alnmam ise alt ksma atmalsnz. mzay irket yetkilisi veya faturay dzenleye grevli atabilir.

Faturann eklini inceleyiniz. Faturaya alcnn, satcnn ad ve adresini yaznz. Fatura dzenleme tarihini yaznz. Faturaya maln cinsi, miktar, fiyatn yaznz. Faturaya KDV orann yazmak ve hesaplaynz. Fatura toplamn rakam ve yaz ile yaznz. Faturay imzalaynz.

16

LME VE DEERLENDRME 1 LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER
1. Tketici Koruma Yasasna gre tketici, alm olduu mal ve hizmet karl alnan mallar iin al tarihinden itibaren alm olduu faturaya ..gn iinde itiraz etmez ise faturann ieriini kabul etmi olur. Faturann dzenlendii anda bedeli denmeyen; daha sonra denecek ekilde dzenlenen ve kae ve imzann st ksmda yer ald faturaya .. fatura denir. Faturann dzenlendii anda bedeli nakit olarak denen; kae ve imzann alt ksmda yer ald faturaya .. fatura denir. Fatura vermek zorunda olan mkellefler, Maliye Bakanlnca belirlenen .TL tutarn geen satlar iin fatura dzenlemek zorundadrlar. Faturann asl verilir. Sureti . kalr (mteri-satc). Faturada tm mallar iin ayn iskonto yaplrsa iskonto yaplm olur. Faturada her mal iin farkl iskonto yaplrsa .iskonto yaplm olur. Sevk irsaliyesi 29.09.2010 tarihinde dzenlen sat ileminin faturasnn en ge .tarihinde dzenlenmi olmas gerekir. Sevk irsaliyesi 02.09.2010 tarihinde dzenlenen sat ileminin faturasn en ge . tarihinde dzenlenmi olmas gerekir. Sevk irsaliyesinin dzenlendii tarihten itibaren gn iinde faturas dzenlenmelidir.

2.

3.

4.

5. 6. 7. 8.

9.

10.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru, cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

17

B- UYGULAMALI TESTLER
1. Aadaki bilgilerden yararlanarak kapal fatura dzenleyiniz. Dzenleme tarihi 10.02.2006, fiili sevk tarihi 10.02.2006 irsaliye nu: 45678 Alc Hatice AYDIN, Bahariye Cad. Nu:125 Kadky/ STANBUL, Kadky vergi dairesi, vergi nu: 1254675487 KDV orann % 8 olarak yapnz. Maln Cinsi orap Bayan pantolon Bayan ceket Miktar 200 Adet 30 Adet 20 Adet Birim Fiyat 2,50 TL 50 TL 60 TL

ekil 1.6: Fatura uygulama

18

Deerlendirme ltleri
1. Mteriye ait bilgileri doldurdunuz mu? 2. Sevk irsaliyesinin dzenleme tarihi ve fiili sevk tarihini yazdnz m? 3. Fatura tarihini yazdnz m? 4. Maln cinsini, miktarn, birim fiyatn yazdnz m? 5. Maln fiyat ile miktarn arpp tutarn buldunuz mu? 6. Tutarlar toplayp, toplam tutara yazdnz m? 7. Toplam tutar yaz ile yazdnz m? 8. Faturann asln koparp mterinize verdiniz mi?

Evet

Hayr

Aadaki tabloda verilen ilemleri uygulamal testi zerken iaretleyiniz.

DEERLENDRME
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

19

RENME FAALYET2 RENME FAALYET 2

AMA
Bu renme faaliyeti dzenleyebileceksiniz. ile Vergi Usul Kanununa gre sevk irsaliyesini

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr; 1. evrenizde bulunan bir iletmeye giderek sevk irsaliyesi rnekleri temin ediniz ve snfa getirerek arkadalarnz ile inceleyiniz. 2. Sevk irsaliyesinin hangi alanlarda kullanldn internetten aratrnz.

2. SEVK RSALYES
2.1. Tanm ve zellikleri
Satlm ya da satlmak zere olan bir maln, bir adresten dierine naklinde ya da ayn iletmeye ait i yerleri arasnda tanmasnda dzenlenen ve zerinde gnderilen maln konusu, birimi ve maln kime ait olduunun yazld belgeye sevk irsaliyesi denir. Sevk irsaliyesinde u bilgiler bulunur: Sevk irsaliyesi ibaresi, Maliye Bakanl kliesi veya noter tasdik mhr ekli, Gnderilen maln cinsi ve miktar, rsaliyeyi dzenleyen mkellefin; ad, soyad ile varsa ticaret unvan, i adresi, vergi dairesi ve hesap numaras, Mterinin ad, ticaret unvan, adresi varsa vergi dairesi ve hesap numaras, Mkellefin dier i yerine veya satlmak zere bir alcya (mteriye) gnderdii hllerde maln kime ve nereye gnderildii, Maln, tayana teslim tarihi ve mteselsil irsaliye numaras, Dzenleyenin, mal alan ve teslim edenin imzalar, Bu aklamalar dorultusunda: Sevk irsaliyesine bal olarak dzenlenen faturalarda sevk irsaliyesi dzenlenme tarihinin olmas hlinde, ayrca sevk tarihinin yer almasna gerek bulunmamaktadr.

20

Birden fazla irsaliyenin birletirilerek tek bir fatura dzenlenmesi durumunda da dzenlenme tarihleri ve numaralarn tmnn faturada yer almas hlinde ayrca sevk tarihinin yer almasna gerek bulunmamaktadr. Stok programlarndan emtia k ilemlerinin yaplmas srasnda sevk irsaliyesi dzenlenme tarihinin esas alnmas gerekmektedir. Sevk irsaliyesinde tanzim tarihi ile sevk tarihi arasndaki gn farknn ay deiikliine sebep olmas hlinde de (dzenlenme tarihi: 31.1.2006 sevk tarihi: 4.2.2006) buna bal fatura dzenlenme sresi, sevk irsaliyesinin dzenlenme tarihinden itibaren azami 7 gnn esas alnmas gerekmektedir.

2.2. ekli
Belgenin iinde bulunmas gereken bilgilerin yer almas halinde ekli iletmeden iletmeye deiebilir.

ekil 2.1: Sevk irsaliyesi ekli

21

2.3. Dzenleme Zorunluluu

Satlan mal satc tarafndan tanrsa, sevk irsaliyesi satc tarafndan, alc tarafndan tanmas halinde de alc tarafndan dzenlenir.. Sevk irsaliyesi en az nsha olarak dzenlenir ve iki nshas mutlaka emtiay (mal) tayan tatta bulundurulur. En az nsha olarak dzenlenmeyen sevk irsaliyeleri hi dzenlenmemi saylr. Belgenin dzenlenme tarihi ile fiili sevk tarihi ayr ayr yer alacaktr. Dzenlenme tarihi ile sevk tarihinin ayn gn olmas halinde de bu tarihler ayr ayr kaydedilecektir.Tarihlerden biri yazlmazsa belge hi dzenlenmemi saylacaktr.

2.4. Sevk rsaliyesi Dzenlenmesi

ekil 2.2: Sevk irsaliyesi rnei

22

2.4.1. Al rsaliyesi
Leyla Giyim firmas iin aadaki irsaliye bir al rsaliyesidir. Satc Gamze Konfeksiyon Ltd. ti. den mal alnmtr. 10 ubat tarihinde 200 adet orap, 30 adet bayan pantolon, 20 adet bayan ceket alnmtr.

ekil 2.3: Al sevk irsaliyesi

23

2.4.2. Sat rsaliyesi

Leyla Giyim firmas iin aadaki irsaliye bir sat irsaliyesidir. Alc Dilek Giyim firmasna mal satlmtr. 25 Mart tarihinde 20 adet orap, 5 adet bayan pantolon, 4 adet bayan ceket satlmtr.

ekil 2.4: Sat sevk irsaliyesi

rnek 1. Aadaki bilgilerden yararlanarak sevk irsaliyesi dzenleyeniz. Fehmi KAYA, Selanik Cad. Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, nu:1005584444 dir. 20.03.2006 sevk tarihi Cinsi Miktar Etek 10 Adet Kravat 50 Adet Bay ceket 40 Adet Bayan gmlek 10 Adet Fiyat 40 15 60 30 Tutar 400 TL 750 TL 2.400 TL 300 TL

vergi

rnek 2. Aadaki bilgilerden yararlanarak sevk irsaliyesi dzenleyiniz. Abbas BAL, Karanfil Sokak Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu:1001245784 dir. Sevk tarihi 25.03.2006 Cinsi Bisiklet Diki Makinesi Miktar 10 Adet 5 Adet Fiyat 600 400 Tutar 6.000 TL 2.000 TL

24

UYGULAMA FAALYET 2 UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar
Sevk irsaliyesini temin ediniz.

neriler
Maliye Bakanl ile anlamal bir matbaaya giderek ya da bir muhasebe brosuna giderek sevk irsaliyesinin nasl temin edildiini reniniz. Sevk irsaliyesi kullanan bir iletmeye giderek sevk irsaliyesinin eklini inceleyiniz. Aldnz bilgilerin doru olup olmadn belgeye yazmadan nce dorulatmak amacyla tekrar sorunuz. Belgeyi mavi veya siyah tkenmez kalem ile doldurmalsnz. Yazlarnz ve rakamlarnz okunakl olmaldr. rsaliyeyi mal teslim eden ve teslim alanlara imzalattrmalsnz.

Sevk irsaliyesinin eklini grnz.

Sevk irsaliyesine alcnn ve satcnn ad, adresi, vergi numaras, vergi dairesini yaznz. Dzenleme tarihi ve saatini yaznz. Maln cinsi ve miktarn yaznz. Gerekli imzalar attrnz veya atnz.

25

LME VE DEERLENDRME 2 LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Ticari bir maln, bir yerden dier bir yere tanmas srasnda, tanan maln cinsini ve miktarn gsteren belgeye.. denir. Sevk rsaliyesini ve . kiiler imzalamaldr. Sevk irsaliyesi 10.03.2010 tarihinde dzenlen sat ileminin faturasnn en ge .tarihinde dzenlenmi olmas gerekir. Sevk irsaliyesi 26.03.2010 tarihinde dzenlen sat ileminin faturasn en ge .tarihinde dzenlenmi olmas gerekir. Sevk irsaliyesinin dzenlendii tarihten itibaren gn iinde faturas dzenlenmelidir. Sevk rsaliyesi en az nsha dzenlenmelidir. Sevk irsaliyesi .. bastrlr. Satc firma sevk irsaliyesi dzenlemi ise, Sevk rsaliyesinin asl verilir. Sureti kalr. Sevk irsaliyesini .. dzenler. Yanl dzenlenen Sevk irsaliyesi .. edilir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz

26

B- UYGULAMALI TEST
1. Aadaki bilgilerden yararlanarak Sevk rsaliyesi dzenleyiniz? Dzenleme tarihi 10.02.2006, Dzenleme Saati: 09:45 Fiili sevk tarihi 10.02.2006 Alc Sencer Giyim, Gazi Mustafa Kemal Bulvar Nu:32/B Maltepe/ANKARA Maltepe vergi dairesi, Vergi nu: 1245668628 KDV orann % 8 olarak yapnz. Maln Cinsi orap Bayan pantolon Bayan ceket Miktar 200 Adet 30 Adet 20 Adet Birim Fiyat 2,50 TL. 50 TL. 60 TL.

ekil 2.5: Sevk irsaliyesi uygulama

27

Aadaki tabloda verilen ilemleri uygulamal testi zerken iaretleyiniz. Deerlendirme ltleri 1. Mteriye ait bilgileri doldurdunuz mu? 2. Sevk irsaliyesinin dzenleme tarihi ve fiili sevk tarihini yazdnz m? 3. Sevk irsaliyesinin dzenlenme saatini yazdnz m? 4. Maln cinsini, miktarn, birim fiyatn yazdnz m? 5. Teslim eden ve teslim alan ksmlarn imzalattrdnz m? 6. rsaliyenin asln koparp mterinize verdiniz mi? Evet Hayr

DEERLENDRME
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

28

RENME FAALYET3 RENME FAALYET 3

AMA
Bu renme faaliyeti dzenleyebileceksiniz. ile Vergi Usul Kanununa gre rsaliyeli fatura

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr; 1. evrenizde bulunan bir iletmeye giderek irsaliyeli fatura rnekleri temin ediniz ve snfa getirerek arkadalarnz ile inceleyiniz. 2. nternetten irsaliyeli fatura dzenlenmesi ile ilgili kurallar aratrarak snfta arkadalarnz ile paylanz.

3. RSALYEL FATURA
3.1. Tanm ve zellikleri
rsaliyeli fatura, fatura ve sevk irsaliyesinin yerine geerek dzenlenen bir belgedir. Fatura ve sevk irsaliyesinin ayr ayr dzenlenmesi, mkellefin i ykn artrd gibi faaliyetlerinin de aksamasna neden olmaktadr. rsaliyeli faturada u bilgiler bulunur: rsaliyeli fatura ibaresi, Maliye Bakanl kliesi veya noter tasdiki, rsaliyeli fatura dzenleyenin ad, ticari unvan, i adresi, bal olduu vergi dairesi ve hesap numaras, Maln ve hizmetin cinsi, miktar, fiyat ve tutar, Maln nereye ve kime gnderildii; mterinin ad, ticari unvan, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numaras, rsaliyeli faturann seri ve mteselsil sra numaras, rsaliyeli faturann dzenlenme tarihi ve saati, rsaliyeli faturay dzenleyenin imzas, Anlamal matbaa ile ilgili bilgiler. Ayrca dzenlenen irsaliyeli faturalarda katma deer vergisi (KDV) oran ve tutar yer almas gerekir. Bu bilgilerin eksik olmas hlinde irsaliyeli fatura hi dzenlenmemi saylr.

29

3.2. ekli
Belge aadaki gibi grnmektedir;

ekil 3.1: rsaliyeli fatura ekli

Belgede aadaki hususlara dikkat edilmelidir; Mkellefler faaliyetleri ile ilgili olarak irsaliyeli fatura kullanmalarnn yan sra, fatura ve sevk irsaliyesini ayr ayr kullanabilirler. Mkellefler, irsaliyeli faturay en az rnek olarak dzenleyeceklerdir. Biri asl olmak zere iki rneini mteriye vereceklerdir. En az suret dzenlenmeyen irsaliyeli faturalar hi dzenlenmemi saylacaktr. rsaliyeli fatura, anlamal matbaalara fatura llerinde bastrlarak temin edilir. rsaliyeli faturann altnda bu belgenin sevk edilen malla birlikte bulunmas halinde ayrca sevk irsaliyesi aranmaz. ifadesi bulunmaldr. rsaliyeli fatura dzenlemise ayrca tama irsaliyesine gerek yoktur.

30

rsaliyeli fatura kullanmak isteyen mkellefler, hesap dnemi bandan nce irsaliyeli faturalar temin etmelidir. Uygulamaya hesap dneminin banda geilmelidir. Dnem iinde irsaliyeli fatura alnamaz. rsaliyeli fatura dzenleme usuln seen mkelleflerin daha nce ellerinde bulunan kullanlmam sevk irsaliyesi ve faturalarn vergi dairelerine gtrerek iptal ettirmeleri gerekir.

steyen mkellefler fatura ve sevk irsaliyesinin yerine irsaliyeli fatura dzenleyebilirler. rsaliyeli fatura kullananlardan ayrca fatura ve sevk irsaliyesi istenmez.

3.3. rsaliyeli Fatura Dzenleme

ekil 3.2: rsaliyeli fatura rnei

31

rnek 1. Aadaki bilgilerden yararlanarak pein (kapal) rsaliyeli faturay dzenleyiniz. Semra COKUNCA, Selanik Cad. Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu:1005584444 dir. 20.03.2006 sevk tarihi, 2191 irsaliye nu.su, Fatura tarihi 22.03.2006, KDV oran % 8dir. Cinsi Bay ceket Bayan gmlek Miktar 30 Adet 40 Adet Birim Fiyat 60 30 Tutar

rnek 2. Aadaki bilgilerden yararlanarak kredili(ak) irsaliyeli faturay dzenleyiniz. Meliha AHN, Karanfil Sokak Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu: 1001245784 dir. 25.03.2006 sevk tarihi, 64425 irsaliye nu.su, Fatura tarihi 28.03.2006, KDV oran % 18dir. Cinsi Bisiklet Diki makinesi Miktar 10 Adet 5 Adet Birim Fiyat 600 400 Tutar

rnek 3. Aadaki bilgilerden yararlanarak % 10 genel iskontolu irsaliyeli faturay dzenleyeniz. Aynur ARSLANPINAR, Konur Sokak Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu: 1007845154 dir. 05.05.2006 sevk tarihi, 655278 irsaliye nu.su, Fatura tarihi 08.05.2006, KDV oran % 18 fatura bedeli nakit denmitir. Cinsi Hal Battaniye Miktar 12 m2 3 adet Birim Fiyat 40 15 Tutar

rnek 4. Aadaki bilgilerden yararlanarak kalem iskontolu irsaliyeli faturay dzenleyeniz. Ahmet BAKAN, Kumrular Sokak Nu:2 Kzlay/Ankara, ankaya vergi dairesi, vergi nu:1003214521 dir. 25.08.2006 Sevk tarihi, 123345 rsaliye nu.su, Fatura tarihi 28.08.2006 ,KDV oran % 18 fatura bedeli karlnda ek alnmtr. Cinsi Hal Battaniye Miktar 12 m2 3 adet skontosu %7 %5 Birim Fiyat 40 15 Tutar

32

UYGULAMA FAALYET 3 UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar
rsaliyeli fatura temin ediniz.

neriler
Maliye Bakanl ile anlamal bir matbaaya giderek ya da bir muhasebe brosuna giderek irsaliyeli fatura nasl temin edildiini reniniz. rsaliyeli fatura kullanan bir iletmeye giderek irsaliyeli faturann eklini inceleyiniz. Aldnz bilgilerin doru olup olmadn belgeye yazmadan nce dorulatmak amacyla tekrar sorunuz. Belgeyi mavi veya siyah tkenmez kalem ile doldurmalsnz. Tarihleri yazarken takvime baknz. Yazlarnz ve rakamlarnz okunakl olmaldr. Tutar ve vergileri hesaplarken mutlaka hesap makinesi kullannz. Toplam alrken ve mterinin borland tutar yaz ile yazarken dikkatli olmal ve kontrol etmelisiniz.

rsaliyeli faturann eklini grnz. rsaliyeli faturaya alc ve satcnn ad, adresi, vergi dairesi ve vergi numarasn yaznz. Dzenleme tarihi ve numarasn yaznz. Fiili sevk tarihini yaznz. Maln cinsi, miktar, fiyat, tutar ve varsa indirimini yaznz. KDV tutarn yaznz. Fatura toplamn yaznz.

33

LME VE DEERLENDRME 3 LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER

1. 2.

Fatura ve irsaliye yerine dzenlenebilecek belgeye denir. Tketici koruma yasasna gre tketici alm olduu mal ve hizmet karl alnan mallar iin al tarihinden itibaren alm olduu faturaya ..gn iinde itiraz etmez ise faturann ieriini kabul etmi olur. Faturann dzenlendii anda bedeli denmeyen; daha sonra denecek ekilde dzenlenen ve kae ve imzann st ksmda yer ald faturaya .. fatura denir. Faturann dzenlendii anda bedeli nakit olarak denen; kae ve imzann alt ksmda yer ald faturaya .. fatura denir. Fatura vermek zorunda olan mkellefler, Maliye Bakanlnca belirlenen .TL tutarn geen satlar iin fatura dzenlemek zorundadrlar. Faturann asl verilir. Sureti . kalr (mteri-satc). Faturada tm mallar iin ayn iskonto yaplrsa iskonto yaplm olur. Faturada her mal iin farkl iskonto yaplrsa .iskonto yaplm olur. Sevk irsaliyesinin dzenlendii tarihten itibaren gn iinde faturas dzenlenmelidir. rsaliyeli faturay .. ve . yerine geer.

3.

4.
5. 6. 7. 8. 9.

10.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.

34

B- UYGULAMALI TESTLER
1. Aadaki bilgilerden yararlanarak irsaliyeli fatura dzenleyiniz. Dzenleme tarihi 10.02.2006, fiili sevk tarihi 10.02.2006, dzenleme saati: 10:50 Alc Filiz GYM Atatrk Caddesi Nu: 16/12 Bayat/ANKARA Bayat vergi dairesi, vergi nu: 1780024516 KDV orann % 8 olarak yapnz. Maln Cinsi Pantolon Ceket Miktar 30 Adet 20 Adet Birim Fiyat 30 TL 50 TL

ekil 3.3: rsaliyeli fatura uygulama

35

Aadaki tabloda verilen ilemleri uygulamal testi zerken iaretleyiniz.

Deerlendirme ltleri
1. Mteriye ait bilgileri doldurdunuz mu? 2. Dzenleme tarihi ve fiili sevk tarihini yazdnz m? 3. Dzenleme saatini yazdnz m? 4. Maln cinsini, miktarn, birim fiyatn yazdnz m? 5. Maln fiyat ile miktarn arparak tutarn buldunuz mu? 6. Tutarlar toplayp, toplam tutara yazdnz m? 7. Toplam tutar yaz ile yazdnz m? 8. Faturann asln koparp mterinize verdiniz mi?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

36

RENME FAALYET4 RENME FAALYET 4

AMA
Bu renme faaliyeti dzenleyebileceksiniz. ile Vergi Usul Kanununa gre tama irsaliyesi

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr; 1. evrenizde bulunan bir iletmeye giderek tama irsaliyesi rnekleri temin ediniz ve snfa getirerek arkadalarnz ile inceleyiniz. 2. evrenizde bulunan bir iletmeye giderek tama irsaliyesi kullanmn aratrarak snfta arkadalarnz ile paylanz.

4. TAIMA RSALYES
4.1. Tanm ve zellikleri
Ara sahibi tarafndan, bir cret karlnda yk (eya, mal) tayan gerek veya tzel kii olan nakliyecilerin tadklar eya iin (kara, deniz, demir ve hava yolu fark etmez) dzenledikleri bir belgedir. Kendisine ait vasta ile kendi eyasn tayanlar iin tama irsaliyesi dzenlemesi gerekmez. nk tama irsaliyesi, mal sirklasyonunun (dolamnn) izlenmesi ile ilgili deil, cret karlnda eya tayanlarn izlenmesi ile ilgili bir belgedir.

Tanan eyann ticari mal olmas veya olmamasnn nemi yoktur. nemli olan maln cret karlnda tanmasdr. Tama irsaliyesinde u bilgiler bulunur: Tama irsaliyesi ibaresi, Maliye Bakanl kliesi veya noter tasdik mhr ekli, Tama irsaliyesinin dzenlenme tarihi, seri numaras ve sra nu.su, Maln cinsi ve miktar (maln cinsinin aka belli olmad hllerde, sadece balya, kasa, sandk gibi kaydedilmesi yeterlidir.)

37

Tama rsaliyeyi dzenleyen mkellefin ad, soyad ile varsa ticaret unvan, i adresi, vergi dairesi ve hesap numaras, Mal gnderenin ad soyad, ticaret unvan, adresi varsa vergi dairesi ve hesap numaras, Alcnn (mterinin ) ad soyad, ticaret unvan, adresi varsa vergi dairesi ve hesap numaras, Mkellefin dier i yerine veya tanmak zere bir alcya gnderdii hallerde maln kime ve nereye gnderildii, Aracn srcsnn ad soyad ve aracn plaka numaras, Alnan tama cretinin tutar.

Ancak VUKun mkerrer 257. maddesine dayanlarak farkl adreslerde bulunan birden ok alcya eya tanmas srasnda tek bir tama irsaliyesi dzenlenmesi ve irsaliyenin alc adresi blmne de ekli listedeki muhtelif mteriler ibaresinin yazlmas uygun grlmtr.

4.2. ekli

ekil 4.1: Tama irsaliyesi ekli

38

4.3. Uygulama Alanlar

Tama irsaliyesi nsha olarak dzenlenir. Bir nshas tamay yaptranda, bir nshas eyay tayanda, bir nshas da tama irsaliyesini dzenlemekle grevli nakliyeci iletme sahibinde kalr. Tama irsaliyesine eklenecek listede, tama irsaliyesinin seri ve sra numaras, gndericinin adsoyad, unvan, gnderinin cinsi ve miktar (adet, arlk vb.), alcnn ad-soyad ve gnderinin var merkezi ile creti yer alacaktr.

Resim 4.1: Tamaclk

Uygulamada nakliyat ambarlar sevk irsaliyeleri farkl olan mallar ayn tatla tayabilirler. Bu nedenle nakliyat ambarlar yandaki belgeyi dzenlemek zorundadrlar. Belge mteselsil seri ve sra numaras dahilinde teselsl ettirilen nsha olarak dzenleyeceklerdir.

39

Fiin bir nshas mal tattrana, bir nshas mal tayan aracn srcsne verilir ve bir nshas da nakliyat ambarlarnda saklanr. Fiin tattran nezdinde kalan nshas, tama irsaliyesi rnei yerine geer. Bir tatla sadece bir kiiye ait maln ambar girii yaplmadan tanmas hlinde ise ambar tesellm fii dzenlenmesine gerek bulunmayp, sadece tama irsaliyesi ve mal tanan veya mal tattran tarafndan sevk irsaliyesi dzenlenmesi gerekir.

4.4. Dzenlenmesi
Tama irsaliyeleri rnek dzenlenir. Bir rnei eyay tattrana, bir rnei eyay tayan aracn srcsne veya kaptanna verilir. Bir rnei de tamay yapan nezdinde saklanr. Tama irsaliyesinin gtr usulde vergiye tabi olanlar tarafndan da dzenlenmesi zorunludur.

ekil 4.2: Tama irsaliyesi rnei

40

UYGULAMA FAALYET 4 UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar
Tama irsaliyesini temin ediniz.

neriler
Maliye Bakanl ile anlamal bir matbaaya giderek ya da bir muhasebe brosuna giderek tama irsaliyesi nasl temin edildiini reniniz. Tama rsaliyesi kullanan bir iletmeye giderek tama irsaliyesinin eklini inceleyiniz. Aldnz bilgilerin doru olup olmadn belgeye yazmadan nce dorulatmak amacyla tekrar sorunuz. creti hesaplarken mutlaka hesap makinesi kullannz. Belgeyi mavi veya siyah tkenmez kalem ile doldurmalsnz. Yazlarnz ve rakamlarnz okunakl olmaldr. Belgeyi doldururken dikkatli olmal ve kontrol etmelisiniz. Belgeye tarih yazarken takvim kullanabilirsiniz.

Tama irsaliyesi eklini grnz.

Tama irsaliyesine gnderenin ad, soyad, adresi, vergi numaras ve vergi dairesini yaznz. Gnderilen maln cinsi, miktar ve alnan nakliye cretini yaznz. Alcnn ad, soyad, adresi, vergi numaras ve vergi dairesini yaznz. Srcnn ad, soyad ve aracn plaka numaras yaznz. Dzenleyenin ad, soyad, adresi, vergi numaras ve vergi dairesini yaznz. Dzenleme tarihini yaznz.

41

LME VE DEERLENDRME 4 LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER
1. 2. 3. 4. 5. cret karlnda eya nakleden btn gerek ve tzel kiiler .. dzenlemek ve arata bulundurmak mecburiyetindedirler. Tama irsaliyesi en az nsha dzenlenir. Tama irsaliyesi VUKna gre .. yl saklanmak zorundadr. Tama irsaliyesi TTKna gre .. yl saklanmak zorundadr. Tama irsaliyesi bastrlr.

B- UYGULAMALI TESTLER
1. Aadaki bilgilerden yararlanarak tama irsaliyesi dzenleyiniz. Dzenleme Tarihi : 15/07/2006, Ambara Giri Tarihi 15/07/2006 ,Cinsi: Deri anta Miktar: 2 koli ,Gnderen: Cahit Grgl Cumhuriyet Caddesi Nu:23/A Etlik/ANKARA Kzlbey V.D. Vergi Nu: 1280031545, Alc: Eyyp ZTRK stiklal Cad. Nu:145 Mecidiyeky/STANBUL , Nakliye creti: 85 TL Mecidiyeky V.D. Vergi Nu:2240041434, Src: Mustafa YILMAZ 06 FKD 19

ekil 4.3. Tama irsaliyesi uygulama

42

Aadaki tabloda verilen ilemleri uygulamal testi zerken iaretleyiniz.

Deerlendirme ltleri
1. Dzenleme tarihini yazdnz m? 2. Ambara giri tarihini yazdnz m? 3. Cinsini yazdnz m? 4. Miktar yazdnz m? 5. Gnderen bilgilerini doldurdunuz mu? 6. Gnderilen bilgilerini doldurdunuz mu? 7. Alnan nakliye cretini yazdnz m? 8. Srcnn ad, soyad ve aracn plaka numarasn yazdnz m? 9. Teslim alan ve teslim eden ksmlarn doldurdunuz mu?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

43

RENME FAALYET5 RENME FAALYET 5

AMA
Bu renme faaliyeti dzenleyebileceksiniz. ile Vergi Usul Kanununa gre sigorta poliesi

ARATIRMA
Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalar unlardr; 1. evrenizde bulunan bir iletmeye giderek sigorta polieleri rnekleri temin ediniz ve snfa getirerek arkadalarnz ile inceleyiniz. 2. evrenizde bulunan iletmelere giderek ne tr sigortalar yaptrdklarn aratrarak snfta arkadalarnz ile paylanz.

5. SGORTA POLES
5.1. Sigorta Kavram
Sigorta, sigortacnn alaca bir prim karlnda bir kimsenin para ile llebilir, yasa ile korumaya deer bir menfaatine zarar veren bir olayn meydana gelmesi halinde bu zarar karlayacak miktarda sigortacnn tazminat vermesini ngren ift tarafl bir szlemedir. leride meydana gelmesi muhtemel tehlikeden doacak zararn giderilmesinin, nceden yaplan demeleri (prim) karlnda taahht edilmesidir.

5.2. Sigorta trleri

Kasko sigorta poliesi Konut sigorta poliesi Zorunlu trafik sigorta poliesi Zorunlu deprem (DASK) sigorta poliesi Salk sigorta poliesi Yllk hayat sigorta poliesi Seyahat sigorta poliesi Ferdi kaza sigorta poliesi

44

5.2.1. Kasko Sigorta Poliesi

Kasko sigortas, sigorta yaptrdnz aracn yanmas, alnmas, alnmaya teebbs edilmesi veya kaza sonucu oluabilecek zararlar gvence altna alr. Aracnza kasko sigortas yaptrarak, yapm olduunuz tasarruflar sonucu beenerek aldnz aracnzla ilgili oluabilecek risklerin maliyetini sigorta irketine devredersiniz. Bylece herhangi bir hasar annda maliyeti dnmezsiniz. Aracnzn en fazla karlaabilecei riskler maalesef trafik kazalardr.

Resim 5.2 Kasko sigortas

Kasko poliesi alrken dikkat edilmesi gereken en nemli konu, ihtiyacnza uygun doru teminatlarn seilmesidir. Kasko polieleri arpma, arplma, hrszlk ve yangn ana teminatlarndan olumaktadr. Ancak dier risklerinizi de istee bal olarak alacanz ek teminatlarla gven altna alabilirsiniz. Kasko sigortasnda bulunan ana teminatlar unlardr; arpma-arplma teminat Yangn teminat Hrszlk teminat

Kasko sigortasnda bulunan ek teminatlar unlardr; Enflasyon teminat, Ferdi kaza teminat, Ferdi kaza deprem teminat, Hukuksal yardm teminat, Eskime pay dmeme teminat, Kullanm kayb teminat, Yardm hizmet paketi teminat, Hasar ikame zeyli yaplmama teminat, Deprem ve yanarda pskrmesi teminat, Sel/su baskn teminat, Grev, lokavt, kt niyetli halk hareketleri ve terr teminat, htiyari mali mesuliyet teminat

Kasko sigortas yaplrken hasarszlk, muafiyet, alarm, ya, ehliyet, bayan src, tek src, 30 yan am src, 30 yan am iki src ve renk indirimleri yaplmaktadr. Kaza yaptnzda yapmanz gerekenler unlardr; Gvenlik birimleri ile temasa geerek; Trafik Kaza Raporu ile olaya karan aralarn alkol muayene raporunun tutulmasn salaynz.

45

Olaya karan aralara ait ruhsatnamenin ve srclerin ehliyet fotokopileri ile trafik ve varsa ihtiyari mali mesuliyet polielerinin fotokopilerini temin etmeye alnz. Aracnz tamir ettireceiniz yere ekin ve tahmini hasar miktarn renmeye aln. Aracnzn hasarl yerlerini gsterir ekilde fotoraf ektirin. Hasar tespiti konusunda eksper gelmeden tamire balamayn.

5.2.2. Konut Sigorta Poliesi

Resim 5.1 Konut sigortas

Eviniz, ailenizle birlikte huzur bulduunuz en nemli meknlardan biridir. Kiiye zel bu deerli mekn her trl riske kar gvence altna almak iin konut sigortas yaptrmak huzurun ve mutluluun devamnda katk salar. Konut poliesi alrken deien iklim koullar, gl frtnalar, ar yalar, depremler, dikkatsizlik sonucu kan yangnlar ve son zamanlarda artan hrszlklara kar tam gvence iin doru teminatlarn seilmesine zen gsterilmelidir. eitli risklerin konutunuza verecei hasarlar, ortalama bir konut poliesi priminden ok yksektir. Konutunuzu sigortalatarak konutunuzun zelliklerine gre deien bir maliyetle tm evinizi ve eyalarnz gvence altna alabilirsiniz. Konut sigortas bina ve istee bal olarak iinde yer alan eyalar gvence altna alr. Bu durumda bina ierisindeki her trl sabit tesisat da sigorta kapsamna girer. Herhangi bir hasarn gereklemesi durumunda ounlukla eyalar da hasar grr. Bu nedenle sigortaya konu olan konutlarn iindeki eyalarla birlikte gvence altna alnmas gerekir. Bylece az bir maliyet farkyla daha geni bir gvence satn alnr. Kirac olunmas hlinde sadece eya teminat alnarak eyalar gvence altna alnabilir.

46

Konut sigortas konut ve iindeki eyalar iin gerekli bir gvencedir. Bu gvenceden en iyi ekilde yararlanmak iin ihtiyalara en uygun teminatlar poliede yer almaldr. Konut sigortasnda bulunan ana teminatlar yangn teminatdr. Konut sigortasnda bulunan ek teminatlar unlardr; Grev, lokavt ve kt niyetli halk hareketleri teminat Sel/su baskn teminat Cam krlmas teminat Ferdi kaza teminat Hrszlk teminat Konut yardm teminat Enflasyondan korunma teminat Deprem ve yanarda pskrmesi teminat Aile reisi sorumluluu teminat Dahili su teminat Yer kaymas teminat Ara arpmas teminat Frtna teminat Duman teminat Kar arl teminat Yangn mali mesuliyet teminat Enkaz kaldrma teminat Alternatif ikametgh deiiklii masraflar ve kira kayb teminat

Konut sigortasnda hasarszlk ve alarm indirimleri yaplmaktadr. Nakit para ve deerli mcevherler genel olarak sigorta kapsam dndadr.

5.2.3. Zorunlu Trafik Sigorta Poliesi

Trafik sigortas, her ara sahibi tarafndan yaptrlmas zorunlu olan ve hasar annda kar tarafa verilebilecek bedeni ve maddi zararlar gvence altna alan bir sigortadr. Zorunlu olan bu sigortay yaptrmayanlarn aralar direkt olarak balanr ve trafik ubelerinin otoparklarna alnr. Yani bir ceza deyerek yola devam etmek mmkn deildir. Ara, annda trafikten Resim 1.4. men edilir. Bunun sonrasnda arac geri almak sanld kadar kolay Trafik Sigortas deildir. lk bata trafik sigortasnn yaplmas ve sonra aracn bulunduu otoparka giderek grevli memurlara sigortann yaptrldnn sylenmesi ve belgenin tebli edilmesi gerekmektedir. Bundan sonra da ara sigortasz olarak trafie kt iin para cezas denir. Ayrca aracn otoparkta kald her gn iin de otoparka cret denmesi gerekmektedir.

47

Trafik poliesinin primleri ve limitleri ile uygulama esaslar Hazine Mstearl 'nca belirlenip resmi gazetede yaynlanarak yrrle girer. Trafik poliesi, tm sigorta irketleri tarafndan hibir fark olmakszn ayn genel artlar erevesinde ve ayn primler ile satlmaktadr. Zorunlu trafik sigortas teminatlar unlardr; Kii bana vefat ve tedavi teminat Kaza bana vefat ve tedavi teminat Ara ve kaza bana maddi hasar teminat

Ksa vadeli trafik sigortas sadece geici plakalar ile uluslararas yolcu ve eya tamacl yapan yabanc plakal aralar iin dzenlenebilir. Bu ara trleri dndaki aralar iin ise ksa vadeli polie dzenlenmeyecektir.

5.2.4. Zorunlu Deprem (DASK) Sigorta Poliesi

587 sayl kanun hkmnde kararname ile 27 Eyll 2000 tarihinden itibaren yrrle giren zorunlu deprem sigortas, depremin neden olaca yangn, infilak ve yer kaymas dahil sigortal binalarda ve temellerinde, oluturaca maddi zararlar sigorta bedeli kadar kapsar. Zorunlu deprem sigortas ile ilgili maddi zararlar doal afetler sigortalar kurumu (DASK) tarafndan teminat altna alnmtr. Zorunlu deprem sigortas'nn amac, meydana gelebilecek deprem riskine kar bina sahiplerinin zararlarn karlamaktr. Deprem riski yksek bir lkede yaadmz iin 587 sayl kanun hkmnde kararnameye gre, bina sahipleri mutlaka zorunlu deprem sigortasn yaptrmaldrlar. Zorunlu deprem sigortas olmayan binalarn konut sigortalar da yaplamaz. Ayrca herhangi bir deprem sonucunda oluan zararlarda Doal Afetler Sigortalar Kurumu (DASK) poliesi olmayanlara devlet, hibir ekilde yardm etmeyecektir. Bir deprem lkesinde yayoruz. Yaplan eitli almalar sonucunda lkemizin deprem haritas oluturulmutur. Yaadnz blgenin deprem riski derecesine gre deprem sigortanza ncelik veriniz. Deprem poliesi, depremin neden olaca yangn, infilk, yer kaymas sonucunda sigortal binalarda ve temellerinde meydana gelebilecek zararlar belirlenen bir miktara kadar gvence altna alr. Genel artlara gre zorunlu deprem sigortas kapsamnda olan binalar aada belirtilmitir: 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanunu kapsamnda mesken olarak ina edilmi binalar ve bamsz blmler.
Resim 1.5. Deprem Sigortas

48

Temeller ve buna bal olarak tayc sistem sigorta kapsamnda olmakla birlikte bunlarn dnda kalan ortak yerler sigorta kapsamnda bulunmamaktadr. Tapuya kaytl ve zel mlkiyete tabi tanmazlar (arazi, arsa vb.) zerinde mesken olarak ina edilmi binalar.

Baka bir deyile, tapuya kaytl ve zel mlkiyete tabi olmayan arazi ve arsalar, hazine arazileri vb. zerine ina edilmi binalar zorunlu deprem sigortas kapsam dndadr. Yukardaki iki maddede aklanan koullara gre sigorta kapsamna giren, mesken olarak ina edilmi binalarn iinde yer alan, ticarethane, bro ve benzeri amalarla kullanlan bamsz blmler. Doal afetler nedeniyle devlet tarafndan yaptrlan veya verilen kredi ile yaplan meskenler.

Yukardaki koullara uyan, kat irtifak tesis edilmi binalar, tapuda henz cins tahsisi yaplmam ve tapu ktnde vasf "arsa vs." olarak grnen binalar ve tapu tahsisi henz yaplmam kooperatif evleri iin zorunlu deprem sigortas yaptrlmaldr. Dier taraftan 27 Aralk 1999 tarihinden sonra mesken olarak ina edilmi olan bamsz blmler ve binalar iin ilgili mevzuat erevesinde inaat ruhsat alnm olmas kaydyla, iskn izninden veya iinde yaanmaya balanmasndan itibaren bir ay iinde malikler veya varsa intifa hakk sahipleri tarafndan zorunlu deprem sigortas yaptrlr. Genel artlara gre zorunlu deprem sigortas kapsamnda olmayan binalar aada belirtilmitir: Kamu kurum ve kurulularna ait binalar. Ky yerleim alanlarnda yaplan binalar. 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanununa tabi olsun veya olmasn tamam ticari ve snai amala kullanlan binalar (i han, i merkezi, idari hizmet binalar, eitim merkezi binalar vs.). naat henz tamamlanmam mesken olarak ina edilen binalar. 27 Aralk 1999 tarihinden sonra mesken olarak ina edilmi olan ancak ilgili mevzuat erevesinde inaat ruhsat bulunmayan bamsz blmler ve binalar.

5.2.5. Salk Sigorta Poliesi

Salk sigortas, sizi salk sorunlarnzla ilgili masraf yknden kurtaran deerli bir gvencedir. Salk sigortas, sizin ve/veya ailenizin bir yl boyunca karlaabilecei hastalk durumunda doktor, ila ve buna bal tedavi giderlerinizi btenizi zorlamadan karlayabilmenizi salar.
Resim 5.6: Salk sigortas

49

Salk sigortas yaptrarak salnz gvence altna aln. Herhangi bir hastalk hlinde sigorta irketi salk giderlerinizi sizin adnza desin, siz de salk harcamalarnz tasarrufa dntrn. Salk sigortanz ile hem salnz hem de mali durumunuzu koruyabileceinizi unutmamalsnz. Salk poliesi deerli bir gvencedir. Bu deerli gvenceden en iyi ekilde yararlanmak iin dikkat edilmesi gereken en nemli konu, ihtiyaca uygun doru teminatlarn seilmesidir. Salk polieleri, yatarak tedavi teminat ile yatarak ve ayakta tedavi teminatlarndan olumaktadr. Salk sigortasnda aile ve vergi indiriminden faydalanlabilir.

5.2.6. Yllk Hayat Sigorta Poliesi

Yllk hayat sigortas, sigortalnn vefat ve srekli sakatlk risklerini bir yl sreyle gvence altna alan bir sigortadr. Ayn zamanda bu polie, sigortalnn semi olduu limitler dahilinde kaza sonucu oluabilecek tedavi masraflarn ve alamad gnlerin maddi kayplarn da kapsam altna alr.
Resim 5.7. Hayat sigortas

Yllk hayat sigortas, geleceinize ve sevdiklerinizin mutluluunun devamlln salamaya ynelik deerli bir gvencedir. Bu polie ile ykml olduunuz sevdiklerinizin mali gvencelerini salayabilirsiniz.

Bir vefat veya sakatlk hlinde, sigortalnn kendisine veya bakmakla ykml olduu kiilere kar sorumluluklarn gerekletirebilmesi yllk hayat sigortasyla mmkn olabilir. Yllk hayat sigortasn pek ok nedenden dolay almay dnebilirsiniz. Herhangi bir sakatlk durumunda hayatnz ayn ekilde devam ettirmenizi salar. Yllk hayat sigortas, sevdiklerinize brakabileceiniz parasal bir varlk nitelii tar. dediiniz primleri vergi matrahnzdan debilirsiniz. Eitimini devam ettirmekte olan ocuklarnz varsa eitimlerinin yarm kalmamasn salayabilirsiniz. Aylk demelerinizden dolay ailenizin zor durumda kalmamasn salayabilirsiniz. Polie kapsamna giren bir kaza veya hastalk sonucunda ortaya kan tedavi giderlerinizin denmesini salayabilirsiniz.

50

Yllk hayat sigortas, deerli bir gvencedir. Bu deerli gvenceden en iyi ekilde yararlanmak iin ihtiyacnza uygun olan doru teminatlarn seilmesi ok nemlidir. Yllk hayat sigortalarnda verilen ana teminat vefat teminatdr. Yllk hayat sigortasnda bulunan ek teminatlar unlardr; Kaza sonucu vefat teminat Kaza sonucu srekli sakatlk teminat Hastalk sonucu srekli sakatlk teminat Hastane gndelik tazminat teminat Toplu tama kazas sonucu vefat teminat Tehlikeli hastalklar teminat

5.2.7. Seyahat Sigorta Poliesi

Yurt ii veya yurt d seyahatleriniz srasnda seyahatinize bal olarak ortaya kabilecek hastalk, kaza ve bagaj kaybolmas gibi yolculuk risklerini seyahat sigortas ile gvence altna alabilirsiniz. Seyahat sigortas, mutlu ve huzurlu bir seyahat iin nemli bir gvencedir. Seyahatinizdeki herhangi bir aksiliin ekonomik durumunuzu etkilememesi iin seyahat sigortasndan Resim 1.8: Seyahat yararlanabilirsiniz. veya dinlenme amacyla yaplan her trl sigortas seyahat aslnda parasal bir deere dayanr. Seyahat sigortas, seyahat srasnda ortaya kabilecek trafik kazalar, yolculuk iptalleri veya uak seferinin gecikmesi gibi eitli risklere kar gvence salar. Bylece eitli seyahat risklerinden mali durumunuzun etkilenmemesini salayabilirsiniz. Yurt d seyahatlerinizin gvencesi iin seyahat sigortasndan yararlanabilirsiniz. Yurt d seyahatlerinizde aada belirttiimiz muhtemel risklere kar seyahat sigortasyla gvence salayabilirsiniz. Seyahatinizi iptal etmek durumunda kalrsanz, bu iptal ileminden dolay ortaya kabilecek zararlarnz gvence altna alabilirsiniz. Uak biletiniz hava yolu irketi tarafndan ertelenirse veya uuunuz gecikirse, seyahat sigortas ile otel ve buna bal dier giderlerinizin karlanmasn salayabilirsiniz. Yurt d seyahatiniz srasnda bir kaza geirirseniz veya hastalanrsanz, salk sigortanz yurtdnda ortaya kabilecek salk giderlerinizi karlamayabilir. Bu durumda, seyahat sigortas ile acil tbbi yardm ve mdahale giderlerinizi gvence altna alabilirsiniz. Bavullarnzn alnmas veya kaybolmas risklerini gven altna alabilirsiniz. Yurt dnda meydana gelebilecek sakatlk ve vefat risklerini sigorta kapsam altna alabilirsiniz.

51

Seyahat sigortas alrken ncelikle seyahat edeceiniz corafi alan, seyahatinizin balang ve biti tarihlerini, seyahat edecek kii saysn belirlemeniz gerekmektedir. Ayrca eer seimli ise teminat limitlerini ve deyeceiniz primin para birimini de belirleyebilirsiniz.

5.2.8. Ferdi Kaza Sigorta Poliesi

Ferdi kaza sigortas, gerekleebilecek bir kaza hlinde sigortalnn vefat ve srekli sakatlk risklerini bir yl sreyle gvence altna alan bir sigortadr. Ayn zamanda bu polie, sigortalnn semi olduu limitler dahilinde kaza sonucu oluabilecek tedavi masraflarn ve alamad gnlerin maddi kayplarn da kapsam altna alr.
Resim 5.9: Kaza sigortas

Bir vefat veya sakatlk hlinde sigortalnn bakmakla ykml olduu kiilere veya ailesine kar sorumluluklarn gerekletirebilmesi ferdi kaza sigortasyla mmkn olabilir. Ferdi kaza sigortasn pek ok nedenden dolay almay dnebilirsiniz.

Eer her ay belirli bir deme yapma ykmllnz varsa bunlar dnerek ferdi kaza sigortasndan yararlanabilirsiniz ve bylece aileniz de zor durumda kalmayabilir. Ferdi kaza sigorta poliesiyle bir kaza durumunda tedavi giderleri iin tasarruflarnz harcamak yerine sigorta irketi sizin adnza bu giderleri deyebilir. Ferdi kaza sigortas, parasal bir varl temsil eder. Vefat edenin varislerine brakt nakit para, banka hesab vb. dier varlklar gibi ferdi kaza sigortas da para yerine geen bir deerdir. Ferdi kaza sigortasnda yatrdnz deere karlk olarak elde edebileceiniz deer ok daha byktr. Bylece sevdiklerinizin mutluluunu ve huzurunun srekliliini salayabilirsiniz.

Herhangi bir sakatlk durumunda hayatnza ayn ekilde devam edebilmenizi salar. Ferdi kaza sigorta poliesi alrken dikkat edilmesi gereken en nemli konu, ihtiyacnza uygun doru teminatlarn seilmesidir. Ferdi kaza sigorta polieleri kaza sonucu vefat ve kaza sonucu sakatlk ana teminatlarndan olumaktadr. Ancak dier risklerinizi de istee bal olarak alabileceiniz ek teminatlarla gven altna alarak polienize dahil edebilirsiniz. Btn sigorta irketlerinin sunduklar ferdi kaza teminatlar deimekle birlikte hepsinde ortak olan minimum teminatlar kaza sonucu vefat ve kaza sonucu sakatlk teminatdr. Ferdi kaza sigortasnda bulunan ek teminatlar ise tedavi masraflar teminatdr.

52

5.3. Sigorta Poliesi Tanm ve ekli

Sigorta poliesi sigorta akdinden sonra ona dayanlarak verilen tek tarafl bir belgedir. Sigorta szlemesi, sigortalnn teklifi, sigortacnn kabul ve sigorta priminin denmesiyle yrrlk kazanr. Sigortalnn menfaatini ihlal eden tehlikenin gereklemesi hlinde tazminat vermeyi veya sigortalnn hayatnda meydana gelen belli olaylar zerinde demede bulunmay taahht eder. Szleme ile her iki taraf, birbirlerine karlkl olarak edim ykmll altna girer. Sigorta szlemesini (polie) teki szlemelerden ayran zellik, sigortacnn edim ykmllnn gelecekte belirli olmayan olgulara(sigorta edilen menfaatin tehlikeye maruz kalmasna) bal olmasdr.

5.4. Dzenlenmesi
Sigorta szlemesinin geerli bir szleme olabilmesi iin taraflarn; teminat altna alnmak istenen riziko, sigorta konusu, sigorta bedeli, sigorta sresi, sigorta artlar ve prim zerinde mutabk kalmalar gerekmektedir. Polie aadaki ekilde dzenlenir;

53

ekil 5.10: Konut sigorta poliesi

54

ekil 5.2: Trafik sigorta poliesi

55

UYGULAMA FAALYET 5 UYGULAMA FAALYET

lem Basamaklar Sigorta eitlerini seiniz. Sigorta poliesini temin ediniz ve eklini grnz. Sigorta poliesine sigorta irketinin ad-adresini, vergi dairesini, vergi numarasn yaznz. Polie seri ve sra numaras yaznz. Sigortalnn ad ve soyadn, adresini yaznz. Sigortann balang ve biti tarihini yaznz. Sigorta prim ve cret toplamn yaznz. Sigorta trn seiniz.

neriler nternetten sigorta eitlerini inceleyiniz. evrenizde bulunan bir sigorta irketine giderek sigorta polielerini inceleyiniz. Belgenizi bilgisayarda doldurabilirsiniz. Belgeyi mavi veya siyah tkenmez kalem ile doldurmalsnz. Yazlarnz ve rakamlarnz okunakl olmaldr. Tarihleri yazarken takvime baknz. cret ve primleri hesaplarken mutlaka hesap makinesi kullannz. Toplam alrken ve mterinin borland tutar yaz ile yazarken dikkatli olmal ve kontrol etmelisiniz.

56

LME VE DEERLENDRME 5 LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER
Aadaki cmlelerdeki boluklar doldurunuz. 1. leride meydana gelmesi muhtemel tehlikeden doacak zararn giderilmesinin, nceden yaplan demeleri (prim) karlnda taahht edilmesine denir. ..... sigortas, sigorta yaptrdnz aracn yanmas, alnmas, alnmaya teebbs edilmesi veya kaza sonucu oluabilecek zararlar gvence altna alr. sigortas bina ve istee bal olarak iinde yer alan eyalar gvence altna alr. . sigortas, her ara sahibi tarafndan yaptrlmas zorunlu olan ve hasar annda kar tarafa verilebilecek bedeni ve maddi zararlar gvence altna alan bir sigortadr. .. depremin neden olaca yangn, infilak ve yer kaymas dahil, sigortal binalarda ve temellerinde, oluturaca maddi zararlar sigorta bedeli kadar kapsar. Zorunlu deprem sigortas ile ilgili maddi zararlar . tarafndan teminat altna alnmtr. .. sizin ve/veya ailenizin bir yl boyunca karlaabilecei hastalk durumunda doktor, ila ve buna bal tedavi giderlerinizi btenizi zorlamadan karlayabilmenizi salar. . sigortas, sigortalnn vefat ve srekli sakatlk risklerini bir yl sreyle gvence altna alan bir sigortadr. Yurt ii veya yurt d seyahatleriniz srasnda seyahatinize bal olarak ortaya kabilecek hastalk, kaza ve bagaj kaybolmas gibi yolculuk risklerini .. ile gvence altna alabilirsiniz. .. sigortas, gerekleebilecek bir kaza hlinde, sigortalnn vefat ve srekli sakatlk risklerini bir yl sreyle gvence altna alan bir sigortadr.

2. 3. 4.

5.

6. 7.

8. 9.

10.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz

57

B- UYGULAMALI TESTLER
Aadaki bilgilerle sigorta poliesini doldurunuz. Polie Nu: 876-Y-75544 Teklif Tarihi ve Balang Tarihi: 17.03.2006 Biti Tarihi: 17.03.2007 Net Prim: 578,6 Gider Vergisi: 29,58 YSV: 12.38 Brt Prim: 620,56 Riziko Adresi: Bikin Sokak Nu: 18/4 Keiren/ANKARA Faaliyet Konusu: Konut Yap Tarz: elik-Betonarme Aadaki tabloda verilen ilemleri uygulamal testi zerken iaretleyiniz.

Deerlendirme ltleri
Polie numarasn yazdnz m? Teklif tarihi ve balang tarihini yazdnz m? Biti tarihini yazdnz m? Net primi, gider vergisini, YSV ve brt primi yazdnz m? Riziko adresini yazdnz m? Faaliyet konusunu yazdnz m? Yap tarzn yazdnz m?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.

58

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER
Aadaki cmlelerde boluklar doldurunuz. 1. Faturann dzenlendii anda bedeli denmeyen; daha sonra denecek ekilde dzenlenen ve kae ve imzann st ksmda yer ald faturaya .. fatura denir. Faturann dzenlendii anda bedeli nakit olarak denen; kae ve imzann alt ksmda yer ald faturaya .. fatura denir. Ticari bir maln, bir yerden dier bir yere tanmas srasnda tanan maln cinsini ve miktarn gsteren belgeye.. denir. Sevk irsaliyesi 26.03.2010 tarihinde dzenlen sat ileminin faturasnn en ge .tarihinde dzenlenmi olmas gerekir. Fatura ve irsaliye yerine dzenlenebilecek belgeye denir. Faturada tm mallar iin ayn iskonto yaplrsa iskonto yaplm olur. Faturada her mal iin farkl iskonto yaplrsa .iskonto yaplm olur. cret karlnda eya nakleden btn gerek ve tzel kiiler .. dzenlemek ve arata bulundurmak mecburiyetindedirler. Fatura, irsaliye, irsaliyeli fatura ve tama irsaliyesi .. bastrlr. leride meydana gelmesi muhtemel tehlikeden doacak zararn giderilmesinin, nceden yaplan demeleri (prim) karlnda taahht edilmesine denir.

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz.

59

B. PERFORMANS TEST (YETERLLK LME)

Modl ile kazandnz yeterlii aadaki kriterlere gre deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri
1. Fatura dzenlediniz mi? 2. Ak faturay dzenlediniz mi? 3. Kapal faturay dzenlediniz mi? 4. Genel iskontolu fatura dzenlediniz mi? 5. Kalem iskontolu fatura dzenlediniz mi? 6. Fatura iptal ettiniz mi? 7. Sevk irsaliyesi dzenlediniz mi? 8. rsaliyeli fatura dzenlediniz mi? 9. Tama irsaliyesi dzenlediniz mi? 10. Sigorta poliesi dzenlediniz mi?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini tekrarlaynz. Modl tamamladnz, tebrik ederiz. retmeniniz, size eitli lme aralar uygulayacaktr. retmeninizle iletiime geiniz.

60

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI Soru 1 2 3 4 5 Cevap Yedi (7) gn Ak fatura Kapal fatura 680 TL Asl mteriye verilir, sureti satcda kalr. Genel iskonto Kalem iskonto 30.09.2010 en ge ay sonunda. 09.09.2010 Yedi (7) gn ierisinde

6 7 8

9 10

61

ekil 6.1: Fatura uygulama sorusu cevab

62

RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI Soru 1 2 3 4 5 6 7 8 Cevap Sevk irsaliyesi Teslim eden ve teslim alan 17.03.20010 31.03.2010 Yedi (7) (3) Anlamal matbaalarda Asl mteriye verilir, sureti satcda kalr. Satc dzenler. Mal mteri kendisi tayacaksa alc da irsaliye dzenleyebilir. ptal edilerek yerine yenisi dzenlenir.

10

63

ekil 6.2. Sevk irsaliyesi uygulama sorusu cevab

64

RENME FAALYET-3 CEVAP ANAHTARI Soru 1 2 3 4 5 6 Cevap rsaliyeli fatura Yedi (7) gn Ak fatura Kapal fatura 680,00 TL Asl mteriye verilir, sureti satcda kalr. Genel iskonto Kalem iskontosu Yedi (7) gn Fatura ve irsaliye

7 8 9 10

65

ekil 6.3: rsaliyeli fatura uygulama sorusu cevab

66

RENME FAALYET-4 CEVAP ANAHTARI Soru 1 2 3 4 5 Cevap Tama irsaliyesi (3) nsha Be (5) yl On (10) yl Maliye Bakanlnca anlamal matbaalarda

ekil 6.4: Tama irsaliyesi uygulama sorusu cevab

67

RENME FAALYET 5 CEVAP ANAHTARI Soru 1 2 3 4 5 Cevap Sigorta Kasko sigortas Konut sigortas Trafik sigortas Zorunlu deprem sigortas Doal Afetler Sigortalar Kurumu (DASK) Salk sigortas Yllk hayat sigortas Seyahat sigortas Ferdi Kaza Sigortas

7 8 9 10

68

MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI

Soru 1 2 3 4 5 6 7 8 9

10

Cevap Ak fatura Kapal fatura Sevk irsaliyesi 31.03.2010 rsaliyeli fatura Genel iskonto Kalem iskontosu Tama irsaliyesi Maliye Bakanl ile anlamal matbaalarda Sigorta

69

NERLEN KAYNAKLAR NERLEN KAYNAKLAR

Vergi ile ilgili siteler Tm yazlm muhasebe kitaplar Muhasebeciler

70

KAYNAKA KAYNAKA
www.Maliye.gov. tr. www.Turmob.org.tr www.Alomaliye.com www.Muhasebat.gov.tr www.Sigortam.net www.Maliyepostas.com.tr Hseyin AYDINn Ders Notlar Vergi Usul Kanunu Mali Mavir Eyyp ZTRK, grme Mali Mavir Ahmet Hamdi BANER grme Mali Mavir ener YASAN grme Mali Mavir Rt BER grme

71