KINH T H TRANG TRI Cu 1: Phn loi h nng dn? Ti sao chng ta cn quan tm n nng dn?

Cu 2: Ti sao chng ta phi nghin cu kinh t h nng dn? Ti sao kinh t h nng dn tn ti? Cu 3: Phn tch cc yu t bn ngoi nh hng ti h nng dn. Lin h thc t ia phng? Cu 4: Kh khn v tim nng pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri Vit Nam. Lin h thc t ia phng? Cu 5: Cc ngun lc ca h bao gm nhng ngun lc no? Ngun lc no l quan trng nht? Ti sao? Cu 6: Kinh t trang tri: Khi nim c bn? Cc iu kin hnh thnh v pht trin kinh t trang tri Cu 7: Trnh by nhng ng x kinh t - x hi ca nng h Cu 8: Phng hng v gii php pht trin kinh t h nng dn v trang tri nc ta thi gian ti? Cu 9: Trnh by v phn tch nhng c tnh c bn ca ch trang tri? Cu 10: Trnh by v phn tch nhng yu cu i vi quyt nh trong qun tr trang tri? Cu 11: Trnh by v phn tch cc bc trong qu trnh ra quyt nh qun tr? Cu 12: Tiu ch nh lng xc nh l kinh t trang tri? Cu 13: Cc quyt nh c phn loi nh th no? Nhng tr ngi ca ch trang tri khi ra quyt nh bao gm nhng g? Cu 14: Trnh by cc vn cn quan tm trong qun l trang tri? Vn no l quan trng nht? Ti sao? Cu 15: K hoch kinh doanh l g? Ti sao cn xy dng k hoch kinh doanh? Cu 16: Th tc cp giy chng nhn trang tri bao gm nhng ni dung no? UBND x c giao t vi cc hn mc i vi tng loi t l bao nhiu?

Kt h & trang tri Cau 1: Phn loi h nng dn? Ti sao chng ta cn quan tm n nng dn? 1.5. Phn loi h nng dn? a) Cn c vo mc tiu v c ch hot ng * H nng dn hon ton t cp khng phn ng vi th trng

Loi ny c mc tiu l ti a ho li ch, l sn phm cn thit tiu dng trong chnh gia nh h. c sn phm lao ng trong nng h phi lm ct lc v cng c coi nh mt li ch, c th t cp, t tc s hot ng ca h ph thuc vo: + Kh nng m rng din tch t ai + C th trng lao ng h bn sc lao ng c thu nhp. + C th trng vt t h mua nhm ly li + C th trng sn phm h trao i nhm p ng nhu cu ca mnh. * H nng dn bt u c phn ng vi th trng Loi h ny cn gi l na t cp, n khng ging nh loi doanh nghip khc l ph thuc hon ton vo th trng, v cc yu t t cp cn li nhiu v vn quyt nh cch thc sn xut ca h. y h c phn ng vi gi c, vi th trng nhng mc thp. * H nng dn sn xut hng ho l ch yu Loi ny mc tiu ti a ho li nhun c biu hin r rt v h c phn ng gay gt vi cc th trng vn, rung t, lao ng b) Theo tnh cht ca ngnh sn xut * H thun nng: L loi h ch thun tu sn xut nng nghip. * Nng h kim: L loi h va lm nng nghip va lm ngh tiu th cng nghip. * Nng h chuyn: L loi nng h chuyn lm cc ngnh ngh nh c kh, mc, n, rn, sn xut vt liu xy dng, vn ti, th cng m ngh, may, dt, lm dch v k thut cho nng nghip. * Nng h bun bn: c quy hng ring, bn hng ch hoc ni ng dn c. Cc loi nng h trn khng n nh m c th thay i khi iu kin cho php. V vy xy dng cng nghip nng thn, pht trin c cu h tng sn xut v x hi nng thn, m rng mng li thng mi v dch v, chuyn dch c cu kinh t nng nghip nng thn chuyn h c canh thun nng sang a ngnh hoc chuyn mn ho. T lm cho lao ng nng nghip gim, thu ht lao ng d tha nng thn hay lm lao ng phi nng nghip tng ln. c) Cn c vo mc thu nhp ca nng h bao gm: + H giu + H trung bnh + H i + H kh + H ngho S phn bit ny thng da vo quy nh chung hoc quy nh ca tng a phng. d) Cn c vo tnh cht n nh ca tnh trng n v canh tc. + H du canh du c + H nh canh, du c + H nh c, du canh + H nh canh, nh c S phn loi ny cn tn ti cc huyn vng cao pha Bc, Ty Nguyn 1.4. Ti sao chng ta cn quan tm n nng dn? - V nng dn l lc lng ng o, ch yu, nng ng, nhy cm.

- L ngun cung cp nhn lc, lng thc thc phm v tiu th sn phm ca cng nghip v cc ngnh khc. - Nng dn ngho. V sn phm chnh l nng sn, gi thp v bp bnh nn thu nhp thp. Thu nhp bnh qun 1 nhn khu/1 thng nng thn nm 2006 l 506 ngn ng, tng 1,84 ln so vi nm 2002, nu loi tr yu t lm pht ch cn 1,2 ln. nhng vng thu nhp ca nng dn ch da vo nng nghip th tng chm hn. Nm 2006, thu nhp bnh qun thnh th cao gp 2,04 ln so vi nng thn. Mc d trong nhng nm qua, so snh tng i khong cch c gim i nhng chnh lch tuyt i tip tc gia tng. Tng t chnh lch thu nhp gia cc vng tip tc gia tng, cao nht l min ng Nam b (1,065 triu ng), thp nht l Ty Bc (ch c 372 ngn ng/thng/ngi). - Nh nc ng vai tr quan trng vi kinh t ca h nng dn. - T l ngi ngho sng nng thn chim ti 90%, ch c 10% thnh th. Trong khi t l h ngho ca c nc l 14,8% th ca nng thn l 18%. Thc t 90% ngi ngho nng thn, ni c t l h ngho cao nht l Ty Bc 32,36%, thp nht l ng Nam b 5,12%. Trong khi tc xo i ngho ang c xu hng chm li. T l h ngho gim bnh qun 4,14%/nm trong giai on 1993-1998, nhng ch c 2,24%/nm trong giai on 1998 n 2004. Kt qu xo i gim ngho cha bn vng. Mi khi c thin tai, dch bnh, ri ro nhiu h li ti ngho. Trc hon cnh kh khn nhiu ngi nng dn cm thy bc xc khi thy tnh hnh chm c ci thin, trong khi cc vng khc v th ngy cng pht trin. - Nng dn sng nng thn. Cu 2 2.1. Ti sao phi nghin cu kinh t h nng dn? - V n l thc th kinh t, hnh thi x hi ch yu nng thn m nng thn li ng vai tr rt quan trng trong pht trin kinh t - x hi ca t nc. - H nng dn pht trin theo cc quy lut tt yu qua nhiu phng thc sn xut x hi. - Khoa hc Kinh t h nng dn lm nn tng cho vic xem xt phn tch, nh gi, xy dng chin lc pht trin nng thn, nng nghip v nng dn, c bit l trong giai on cng nghip ho- hin i ho nng nghip, nng thn thc hin cng nghip ho- hin i ho t nc. 2.2. V sao kinh t h nng dn tn ti? - V nng dn c th t bc lt chnh mnh v cc thnh vin trong gia nh mnh. - Quy m sn xut ca h nh nn h d dng trong vic thay i phng hng sn xut v u t, mc ri ro thp. - H t iu chnh c mc tiu dng ca mnh. - T liu sn xut ca h nn h t lo liu. Nng dn c th t duy tr ti sn xut gin n do c t liu sn xut.

- Ti a ho li nhun khng phi l mc tiu duy nht ca sn xut h nng dn. - Qu trnh tp trung ho rung t vo mt s ngi b hn ch v t ai c chia nh cho s tch h v s tha k. - Nng dn c th vt qua cc p lc ca th trng bng vic s dng lao ng trong phm vi ca h. - Sn xut nng nghip thng khng hp dn cho u t thnh t bn nng nghip. V d: Theo bo co ca B k hoch u t, tng mc u t cc d n vo Vit Nam cho nng nghip chim 11% tng s d n, vi 4,5% tng vn u t. - Nng dn c th a dng ho cc hot ng kinh t h Cu 3:. Phn tch cc yu t bn ngoi nh hng ti h nng dn

Nh nc: - Chnh sch - Lut php Hip hi: - Thanh nin - Ph n - Cu chin binh - Hi lm vn

Thn, bn Kinh t H nng dn Truyn thng, tp qun

T chc: - Khuyn nng, lm -Trung tm h tr sn xut

T chc tn dng - Ngn hng, qu tn dng

- C quan vin tr

Gia cc h nng dn vi nhau - Quan h gia nh

Dng cng c SWOT phn tch nhm gii quyt kp thi nhng nhn t km hm s pht trin ca kinh t h. Cu 4:

Kh khn v tim nng pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri Vit Nam 1. Kh khn Ngun lc t ai. - Bnh qun t nng nghip trn h c xu hng gim dn qua cc nm. V d: 1985: 0,83 ha/h.., 1995: 0,72 ha/h. 1998: 0,5 ha/h. 2007: ng bng sng Hng v min Trung ch trn di 0,3 ha/h T 2000-2005, t trng cy hng nm gim 389.535 ha, (gim 6,1% cn 6,37 triu ha), t trng la gim 302.493 ha, (gim 7,26% xung cn 4,165 triu ha); ch c t trng cy lu nm tng 235.132 ha (tng 7,7% ln 3,045 triu ha). Bnh qun mi nm thu hi 73,29 nghn ha; trong , thu hi xy dng cc khu, cm cng nghip l 39.560 ha 911%), xy dng th l 70.320 ha (19,2%), xy dng c s h tng l 136.170 ha (37%), an ninh quc phng 89.504 ha (24,5%) v tr s c quan hnh chnh l 23.269 ha (6,3%). - Phn chia rung t manh mn gy kh khn cho vic s dng t tp trung theo hng sn xut hng ho. - Vic tch t rung t bt u nhng cha trit . Lao ng v vic lm - Thi k 1990-1998 dn s c nc tng trung bnh 2,1%, dn nng thn tng 2%. Hng nm mi gii quyt c gn 1,5 triu vic lm. - Thi gian s dng lao ng nng thn mi t 75,41%(2002) v 83% (2007) - C cu lao ng nng thn c bc chuyn dch tch cc sang khu vc cng nghip v dch v, song s chuyn dch cn kh chm. Trong giai on 2001-2006, t l lao ng nng nghip gim c 10,4% (bnh qun 1 nm mi chuyn c gn 2%), trong chuyn sang lm cng nghip, xy dng 5,1%, lm dch v 4,4%; lao ng trong nng nghip n 2006 vn chim 55,7% trong tng s ca c nc (24,1 triu ngi). - Kh khn trong vic xc nh ngnh ngh c th, xc nh vn u t, k thut v nht l tiu th sn phm. - Th trng lao ng ch yu l t pht Thu nhp thp, c s phn ho giu ngho - H nng dn c thu nhp thp do nng sut lao ng thp. - C chnh lch thu nhp gia cc vng, cc min, gia nng thn v thnh th. - Nu tng tc th ho th lao ng nng nghip gim qu nhanh. Th trng nng sn cha n nh nn nng dn ngi u t, cc ch trang tra cng cha c h tr nhiu trong vic tiu th sn phm, nht l tng sc cnh tranh ca sn phm. 2. Tim nng pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri

- C nc cn khong 10 triu ha t cha s dng. - Lao ng nng thn khong gn 32 triu v mi nm tng ln hn1 triu. - iu kin t nhin thun li cho pht trin nng nghip a dng. - Nng dn cn c, nng ng. - Nhng tin c bn nh h thng th ch t c nhiu thnh cng; H tng k thut c quan tm u t; i ng tri thc trng thnh v nn nng nghip c xc nh pht trin theo hng sn xut hng ho theo c ch th trng nh hng x hi ch ngha. - Cc chnh sch h tr ca Nh nc to mi trng thun li cho pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri. Cu 5: . Cc ngun lc ca h Ngun lc ca h nng dn gm: Ngun lc trong nng h:- t ai - lao ng - vn: hin vt, tin mt - kinh nghim lao ng, sn xut, qun l kinh t... Ngun lc ngoi nng h (li th so snh, chnh sch, quan h cng ng): iu kin t nhin, iu kin kinh t- x hi. iu kin t nhin: ti nguyn sinh hc, mi trng iu kin kinh t - x hi: c s h tng; th trng; dch v Nc ta li th so snh cha c tn dng do ch bin cha pht trin, th trng km pht trin, cng tc ging cy trng vt nui cha tt.... Chnh sch to ra mi trng thun li cho nng dn kinh doanh. Cc chnh sch kinh t x hi ca chnh ph nh: Chnh sch khuyn nng, Chnh sch u t thu li, Chnh sch tn dng, Chnh sch gio dc, Chnh sch thu s dng t nng nghip, Chnh sch gi vt t, gi sn phm....ang c thc hin c tc ng tch cc n qu trnh pht trin kinh t h nng dn. . 1. Rung t ca h Nu khng c t th khng c nng h. + V s hu Quyn s dng theo Lut t ai (quyn chuyn i, tha k, th chp, thu mn, chuyn nhng) v qua cc nm c nhng sa i, b sung cho ph hp. + Tnh cht t ai Quy m nh, manh mn. S manh mn gy hn ch hiu qu sn xut, kh cho qun l vn hnh ngun nc, chm bn hoa mu. ph gim dn do khai thc s dng khng hp l. V tr nhiu ni t thun tin cho vic canh tc.

+ Chnh sch t ai: Cn c hp php ho quyn s hu t ai, gi chuyn nhng quyn s dng t. Vn cn quan tm l tch t t v th trng t, qu trnh th ho, cng nghip ho (m cc cm, KCN, khu ch xut, xy dng h tng...) v tnh trng nng dn khng t hoc thiu t, tnh trng di dn t do khin cho vic qun l v s dng t gp kh khn. 2. Lao ng H l n vi t t chc lao ng. Trong sn xut h s dng lao ng gia nh l ch yu. Mi nm nc ta c thm khong 1,5 triu lao ng. Doanh nghip Nh nc ch c th thu ht c 8% cn li 92% nng thn lm tng t l tht nghip. Quy m ca h cc vng l khc nhau: ng bng sng Hng l 4-5 khu, 2-3 lao ng, trong khi min ni pha Bc 1 h c t 5-6 khu, 3- 4 lao ng, ng bng sng Cu Long mi h t 5-7 khu, 3- 4 lao ng. Nhn khu bnh qun 1 h chung c nc nm 2004 l 4,36 ngi. Trong thi k 1993-2004, nhn khu bnh qun 1 h khu vc nng thn c xu hng gim. Bnh qun 1 h chung c nc nm 1993 l 4,97 ngi, nm 1998 l 4,7 ngi v nm 2002 l 4,4 ngi v nm 2004 l 4,26 ngi. Nhn khu bnh qun 1 h nng thn l 4,41; cao hn thnh th l 4.2. H gm mt c cu tui tc, gii tnh, lao ng, ngh nghip khc nhau. V th h s dng ngun nhn lc rt linh hot theo nhiu chiu mt cch hiu qu. Thng th mt lao ng ca h nui 2-3 khu. y l iu kh khn v nng sut lao ng nng nghip thp. Lao ng nng nghip c trnh k thut thp, ch yu l t o to v truyn ngh i ny qua i khc trong gia nh v dng tc. Kt qu lao ng y khng phi l hng ho m ch yu l phc v gia nh nhm tho mn cc nhu cu v vt phm. Khi b mt ma lao ng nng nghip vn duy tr s cn bng ti thiu bng cch hn ch tiu dng v gng sc tm kim ngun sng cho gia nh vi chi ph lao ng rt ln. iu ny hn ch ngi nng dn ho nhp kinh t th trng v d bi thua thit. Vic s dng qu thi gian lao ng cn thp. Ngoi lc thi v, lao ng nng thn lm t 4-5 gi/ngy. Thi gian s dng lao ng nng thn mi t trn 80%. Do , vn gii quyt vic lm cho nng thn l ht sc cp bch. Khi ni n hin i ho, cng nghip ho trong nng thn phi ch n s la chn cng ngh. Ta vn bit mun sn xut c phi c vn, lao ng. Chnh v th vi cc nc pht trin th h pht trin cng ngh cn nhiu vn, t lao ng cn Vit Nam th ngc li, cn cng ngh dng nhiu lao ng, t vn. Th trng lao ng nng thn bt u xut hin. S thay i c cu lao ng ngh nghip ca h s nh hng trc tip n mc thu nhp v trnh kinh t ca nng h. Trong h nng dn c: lao ng nng nghip; lao ng bn nng nghip; lao ng phi nng nghip. Vi cc vng khc nhau v cc h khc nhau th c cu ny cng khc nhau.

Hin ti c cu lao ng trong nng thn thay i theo chiu hng tt hn nhng vn chm. 3. Ngun vn trong nng h Kh nng tch t, tp trung vn ca a s nng dn l thp. Cc h sn xut lun b thiu vn. Vn cho nng nghip chu chuyn chm. Vn t, nh hng n u t, thu nhp thp, lm cho vic tch lu ti sn xut m rng b hn ch. H giu thiu vn do nhu cu ti sn xut m rng. H ngho thiu vn do nhu cu ti sn xut gin n. Cng do thiu vn m hn ch m mang ngnh ngh nng thn. 4. Vic s dng cc ngun lc Vic s dng cc ngun lc c phn nh qua chi ph. Theo hnh thc biu hin c: - chi ph trc din (ging, phn bn...) - chi ph n (khu hao, sn phm dng ni b, chi ph c hi) Cu 6: 1. Khi nim kinh t trang tri Theo Ngh quyt s 03/2000/NQ-CP ngy 02/02/2000 v Kinh t trang tri ca Chnh ph, kinh t trang tri l hnh thc t chc sn xut hng ho trong nng nghip, nng thn, ch yu da vo h gia nh nhm m rng quy m v nng cao hiu qu sn xut trong lnh vc trng trt, chn nui, nui trng thu sn, trng rng, gn sn xut vi ch bin v tiu th nng, lm, thy sn. 2. Cc iu kin hnh thnh v pht trin kinh t trang tri S hnh thnh v pht trin kinh t trang tri l mt tt yu trong qu trnh pht trin nng nghip t t cung t cp sang sn xut hng ho. T nhng kinh nghim pht trin kinh t trang tri ca cc nc trn th gii cng nh nc ta c th thy kinh t trang tri hnh thnh v pht trin th cn phi c cc iu kin chnh sau y: + iu kin v mi trng kinh t v php l - C s tc ng theo hng tch cc t pha Nh nc. l s nh hng, khuyn khch v h tr i vi trang tri v cc mt t chc, k thut, kinh t. - C nhng chnh sch lin quan n rung t trang tri c iu kin tch t rung t m rng sn xut. - C s h tr ca cng nghip ch bin v y l iu kin quan trng cho pht trin kinh t trang tri v gii quyt c u ra cho cc trang tri. - C s pht trin nht nh ca kt cu h tng kinh t-x hi. Trc mt l giao thng. - C s hnh thnh cc vng sn xut nng nghip chuyn mn ho. - C s pht trin nht nh ca cc hnh thc lin kt kinh t trong nng nghip. - C mi trng php l thun li cho s hnh thnh pht trin ca kinh t trang tri. Trc ht l cng nhn a v php l ca cc trang tri trong h thng nng nghip, sau l to hnh lang v khun kh php l ph hp cho kinh t trang tri. + Cc iu kin v pha trang tri: - Phi c s tp trung ti quy m nht nh v cc yu t sn xut, trc ht l rung t v tin vn.

- Qun l sn xut ca trang tri phi da trn c s hch ton kinh t. + c im ca kinh t trang tri Kinh t trang tri mang cc c im sau: - Tnh cht sn xut hng ho. y l chc nng chnh ca kinh t trang tri. Gi tr sn phm hng ho l ch tiu ch yu nh gi tnh hnh sn xut ca trang tri. Thng th t sut ca sn phm hng ho trn 70% v cc ch tiu v t ai, vn, lao ng cao hn kinh t h nng dn. t ai lin vng, lin khonh. - Ch trang tri va l ngi trc tip tham gia lao ng va l ngi qun l v iu hnh sn xut ca trang tri. - Lao ng ca trang tri trc ht l lao ng gia nh. C th thu mn hoc hp ng theo thi v vi lao ng bn ngoi. Lao ng chnh v ph thng l c quan h huyt thng. Lao ng c t chc gn, nh, iu hnh linh hot, hiu qu lao ng cao. - V khai thc v s dng t ai: Khai thc t ai trc tip bng sc lao ng v kinh nghim sn xut ca gia nh l chnh. - Quy m rung t v phng thc sn xut: Quy m rung t ca trang tri khng nht thit phi ln. Quy m c th thay i theo thi gian v theo tng vng sn xut. i vi trang tri th cn phng thc sn xut kinh doanh to ra nhiu chng loi hng ho chi ph t nht nhng doanh thu cao nht. Cc loi hnh kinh t trang tri * Theo hnh thc t chc qun l c: + Trang tri gia nh c lp + Trang tri hp doanh c c phn + Trang tri u thc * Theo c cu sn xut c: + Trang tri kinh doanh tng hp + Trang tri sn xut chuyn mn ho * Theo tnh cht s hu t liu sn xut c: + Ch trang tri s hu ton b t liu sn xut + Ch trang tri s hu mt phn t liu sn xut, mt phn i thu. + Ch trang tri i thu hon ton t liu sn xut. Cu 7: . Nhng ng x kinh t-x hi ca h nng dn Cc vn : (1)Nng dn vi ti u ho kinh t nng h; (2)Nng dn vi s ri ro; .1. Nng dn vi ti u ho kinh t nng h nh gi hiu qu kinh t: hiu qu kinh t t c khi sn xut t c c hiu qu v mt k thut cao v hiu qu phn b cao. Hiu qu k thut : thu c u ra ti a vi nhng u vo nht nh.

Hiu qu phn b (phn phi): khi nm c gi u vo ngi ta s dng cc yu t theo nhng t l nht nh nhm t li nhun ti a. * Nhng iu gy hn ch hiu qu kinh t: - Bn cht k thut p dng: chng loi v cch s dng u vo - Kin thc v k nng ca nng dn - C s h tng ca sn xut - Mi trng chnh sch * Nhng bin php lm tng hiu qu kinh t: - Xy dng c s h tng - Khuyn nng - Gio dc - Tr gi - Tn dng - Nghin cu vi s tham gia ca ngi dn. 2. Nng dn vi s ri ro + Khi nim ri ro: L tnh trng cc bin c c th xy ra v xc sut c th bit trc. V d: Kh nng xy ra bo lt bao nhiu nm 1 ln? Ri ro khc s khng chc chn: tnh trng xc sut xy ra cc bin c l khng bit trc. b+ Nng dn thng gp cc ri ro g? Thng th cc ri do n t iu kin t nhin, mi trng kinh doanh, o c kinh doanh, chng hn nh: - Nng sut thp - Gi sn phm thp - Gi u vo cao - Sc kho, bnh tt - Ti chnh - Thay i ch x hi- chnh tr - Quan h quc t - Mi trng (t, nc) - Thin tai - Quyt nh ca Chnh ph (chin tranh...) Nn tnh hiu qu kinh t cho ngun lc khan him nht cn vi Vit Nam lao ng tha nn vic tnh ngy cng lao ng c th khng cn ngha. + Lm th no hn ch ri ro cho nng dn? Mc tiu: - Tng kh nng ca nng dn chng li ri ro (o to nng cao trnh , cung cp y thng tin, phn tch thng tin...)

10

- To mi trng bn vng cho nng h (mi trng t nhin, kinh t, x hi, th trng, dch v i sng, sn xut...) - To mi trng kinh t x hi thch hp, quan h gia cc vng, gia nc ta vi nc ngoi, tng cng xut khu, giao lu hng ho. Cch lm: * i vi thin tai: m bo ti tiu (thu li); Bo him sn xut (ang rt hn ch); Hon thin ging cy, con (lm sao cho dn ngho tip thu c, t tn km, d tip nhn). V d: V mt kinh t ging phi c nng sut cao, chi ph thp, hp l, dn d chp nhn. V mi trng: S dng cc ging chu hn, chu ng, chu gi, s dng t thuc ho hc. C nh vy ta mi c mt nn nng nghip bn vng. Ta phi la chn ci to mi trng ph hp vi sinh vt hay lm cho sinh vt ph hp vi mi trng? * i vi th trng: n nh gi; Cung cp thng tin; Ti chnh; Hnh thnh hp tc trong kinh doanh. * a dng ho kinh t h nng dn, gip cho kinh t h nng dn pht trin nhiu sn phm, nhiu ngnh ngh. Thng th vic chuyn canh mt sn phm vi vic duy tr lin tc mt loi u vo s lm cho t ai b ngho kit i. Tt nhin ta hiu a dng ho khng ng ngha vi s phn tn. cu 8: Hng v gii php pht trin kinh t h nng dn nc ta thi gian ti Cn c nh hng - Cn c Ngh quyt Trung ng 5 (Kho IX) ng Cng sn Vit nam V y nhanh cng nghip ho, hin i ho nng nghip, nng thn giai on 2001-2010; - Cn c Ngh quyt s 03/2000/NQ-CP ngy 02/02/2000 ca Chnh ph v ch trng pht trin kinh t trang tri. 1. Hng pht trin . Hng pht trin chung * Cn lm cho nng dn t gip mnh vn ln - Cn lm cho nng dn hiu v thc hin pht trin bn vng ngha l m bo cc nhu cu hin ti m khng lm mt kh nng p ng cho cc th h tng lai. Do , pht trin kinh t- x hi phi gn vi vic gi gn v bo v cc ngun lc v mi trng. C th ni cn pht trin sao cho t cc mc tiu kinh t, x hi, mi trng. V vy, phi quan tm i t dn hay thc hin nng dn trc ht bi s pht trin nng thn, nng nghip ch t c khi: Nng dn c coi l trung tm ca Chin lc pht trin kinh t nng dn. * Nng dn phi c coi l trung tm ca Chin lc pht trin kinh t nng dn - Chin lc pht trin lm tng kh nng t lp ca a phng v cng ng. V vy cn c cc chng trnh v chnh sch ph hp pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri. Pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri phi gn lin vi pht trin nng nghip, nng thn ton din, bn vng.

11

Pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri cng phi gn vi cng c an ninh quc phng theo tng vng trn quan im dn giu, nc mnh. 2.. Gii php pht trin kinh t h nng dn v kinh t trang tri - Gii quyt quan h rung t trong nng thn cho ph hp vi kinh t th trng. Gii quyt mu thun gia tch t rung t v t l nng dn khng c t hoc thiu t sn xut tng. Vn s dng t ai phi p ng yu cu ca sn xut hng ho v cng nghip ho, hin i ho nng nghip nng thn. - Nng cao quy m kinh t v nng sut lao ng ca nng dn. Mun vy, cn to ra s nng ng ca cc yu t sn xut pht trin kinh t trang tri, tng s h nng dn giu v chuyn mt phn nng dn c bit l nng dn khng t hoc thiu t canh tc sang kinh doanh, dch v. ng thi phi y nhanh qu trnh cng nghip ho thu ht lao ng nng nghip. - Gii quyt quan h gia h nng dn v HTX. Khuyn khch hnh thc hp tc t nguyn. To iu kin cho nng dn tng tnh t lp Cc khu dch v do HTX m nhn phi c thc hin theo c ch th trng. - To mi trng cho kinh t h nng dn pht trin. Ch trng vo cc chnh sch: Chnh sch rung t: Tch t v th trng ho t ai. a dng ho cc thnh phn kinh t trong nng nghip Chnh sch can thip trong lu thng phn phi h tr h nng dn. Tng cng c s vt cht k thut nng nghip Nng cao trnh cho nng dn c bit l cc vng su, vng xa tng kh nng tip cn vi th trng, hng ti th trng ngoi nc. La chn nhng k thut, cng ngh ph hp chuyn giao cho nng dn ng thi c phng php chuyn giao linh hot i vi tng i tng nng dn. Nhn rng cc in hnh nng dn lm kinh t gii v cc m hnh trang tri sn xut kinh doanh hiu qu. Cu 9: c im c bn ca ch trang tri - a s nhng ch trang tri l ngi nng dn, c c tnh c bn l kinh t h gia nh nng nghip, nng thn. - L ngi c mong mun to lp v lm ch trang tri, ging nh mt gim c doanh nghip. - Bit s dng, v s dng mt cch hiu qu cc yu t ngun lc pht trin sn xut kinh doanh, nh: t ai, vn, lao ng, t liu lao ng, khoa hc - k thut v cng ngh.

12

- Ch trang tri phi bit d tnh, d on, nng ng, c kin thc v th trng, am hiu v kinh doanh. Khng ngng hc hi kin thc khoa hc k thut v kinh nghim trong sn xut kinh doanh. Cc ch trang tri cn c o to v k thut v qun l kinh t, t nht l s cp tr ln. - Trong sn xut kinh doanh phi lun c nhng quyt nh chnh xc, kp thi. T tin, vt qua nhng kh khn v ri ro thnh cng trn mi mt sn xut kinh doanh ca trang tri. Cu 10: Yu cu i vi cc quyt nh Tnh khch quan v khoa hc Cc quyt nh l c s quan trng m bo cho tnh ton hin thc v hiu qu ca cng vic, cho nn khng c ch quan ty tin thot ly thc t. cc quyt nh c lin quan n li ch ca ch trang tri ra quyt nh. Tnh khoa hc ca cc quyt nh l s th hin ca nhng c s, cn c, thng tin, nhn thc, kinh nghim ca ngi ch trang tri trong vic x l, gii quyt nhng tnh hung c th xut hin, i hi c s can thip bng nhng quyt nh ca h, n phi tun th i hi ca quy lut khch quan. C nh hng Mt quyt nh qun tr bao gi cng phi nhm vo cc hin tng nht nh, c mc ch, mc tiu, tiu chun xc nh. Vic nh hng ca quyt nh nhm ngi thc hin thy c phng hng cng vic cn lm, cc mc tiu phi t. iu ny c bit quan trng i vi cc quyt nh c tnh la chn m ngi thc hin c php linh hot hn trong qu trnh thc hin quyt nh. Tnh h thng Yu cu tnh h thng i vi cc quyt nh trong qun tr kinh doanh i hi mi mt quyt nh phi a ra nhm t c mt nhim v nht nh, nm trong mt tng th cc quyt nh c v s c nhm t c mc ch, mc tiu chung ca trang tri. Tnh ti u ng trc mi mi vn t ra cho trang tri thng c th xy dng c nhiu phng n khc nhau cng nhm t ti mc tiu. Yu cu phi m bo tnh ti u, c ngha l: Quyt nh s a ra thc hin phi l quyt nh c phng n tt hn nhng phng n quyt nh khc v trng hp c th c th phi l phng n ti u nht. Tnh c ng d hiu Khi ra quyt nh ch trang tri lu , cc quyt nh u phi ngn gn, , d hiu tit kim c thng tin, tin li cho vic bo mt v di chuyn, mt khc cc quyt nh phc tp cho ngi thc hin, c th hiu sai lch v mc tiu, phng tin v cch thc thc hin. Tnh php l i hi cc quyt nh a ra phi tun th lt php v thng l kinh doanh, khi ban hnh th mi ngi phi thc hin mt cch nghim chnh. Tnh a dng v hp l Trong nhiu trng hp khi quyt nh c th phi iu chnh trong qu trnh thc hin. Nhng quyt nh qu cng nhc s kh thc hin v khi c bin ng ca mi trng s kh iu chnh c. Tnh c th v thi gian

13

Trong mi mt quyt nh cn m bo nhng quy nh v mt thi gian trin khai, thc hin v hon thnh mi ngi thc hin khng c ko di thi gian thc hin. Cu 11: Qu trnh ra quyt nh qun tr Trong qun l kinh t qu trnh ra quyt nh gm cc bc sau: B1. S b ra nhim v Qu trnh ra quyt nh bt u t vic ra nhim v, nhng khng phi bao gi cng ra c ngay nhim v mt cch chnh xc.Ty theo mc nghin cu nhng vn mi xut hin. Khi ra nhim v, nu nh c quyt nh tng t c ban hnh trc y, th ta c th s dng kinh nghim v ci tin cho ph hp th nhim v s chnh xc cao. Mun ra nhim v, trc ht cn phi xc nh: - V sao phi ra nhim v, nhim v thuc loi no, tnh cp bch ca n. - Tnh hung no trong sn xut c lin quan n nhim v ra, nhng nhn t nh hng n nhim v. - Khi lng thng tin cn thit c ra nhim v, cch thu nhng thng tin cn thiu. B2. Chn tiu chun nh gi cc phng n Mun so snh cc phng n mt cch khch quan la chn phng n tt nht cng nh thy r kh nng thc hin mc ch ra cn phi c tiu chun nh gi hiu qu. Tiu chun nh gi hiu qu nht phi thc hin c bng s lng, c gng phn nh y nht nhng kt qu d tnh s t, phi c th, d hiu v n gin. Thng cc tiu chun c chn t cc ch tiu: Chi ph nh nht, nng sut cao nht, s dng thit b nhiu nht, s dng vn sn xut tt nht vvTy theo mc ch chnh ca nhim v ra. Ngoi ra cn c nhiu ch tiu: Cht lng sn phm lm ra, sc canh tranh ca sn phm trn th trng v.v Vic chn cc tiu chun nh gi hiu qu l qu trnh quan trng v phc tp. Nu khng ch n iu ny, khi ra nhim v d nu nhng mc ch chung chung, do dn ti nhng kh khn ln khi chn quyt nh. B3. Thu thp thng tin lm r nhim v ra Ch c th gi quyt ng n mt vn no nu nh c thng tin y v chnh xc. Lng thng tin cn thit ph thuc vo tnh phc tp ca nhm v c xt v ph thuc vo trnh thnh tho, kinh nghim ca ngi ra quyt nh. y l bc quan trng. Ngi ch trang tri c kinh nghim khi gii quyt nhng vn thng gp h c th b sung nhng thng tin nhn c, xut pht t kinh nghim ca mnh trong cc trng hp tng t. Nhng cn thit phi thu thp mi thng tin, nu iu kin cho php, v tnh hung nht nh. Nu thng tin cha y quyt nh vn mt cch chc chn, phi c bin php b sung thng tin. Khi ra quyt nh ngi qun tr cn phi bo m chc chn rng mnh thc s hiu c nhng tr ngi, nguyn nhn gy ra tr ngi. Thng tin thu thp y hay khng dn n nhn bit tnh hnh chnh xc hay khng chnh xc v quyt nh c ng hay khng ng. Sau khi thu thp thng tin y , cn phi phn loi cc thng tin, xc nh cc yu t tin quyt v nhng yu t hn ch n mc tiu ca quyt nh nh: Gii hn v ti chnh, nhng nhu cu v mi trng, cc quy ch ca trang tri... B4. Thit k, xy dng phng n

14

y l giai on sng to v quyt nh nht. Khi thit k cc phng n cn tham kho kin ca nhiu ngi, tm kim nhng quan im mi. Khi thit k chng ta nn cho nhiu ngi xy dng hay cho thit k xy dng nhiu phng n, sau chn lc. i vi nhng quyt nh quan trng cn phi lp danh sch cc vn so snh nhng thun li v v bt thun li, cn phi tn dng mi ngun thng tin v kinh nghim ca nhiu ngi xy dng phng n. Kt qu ca bc ny l cng ra c nhiu phng n cng tt. Khi kt thc bc ny nn t t ra cu hi: d kin cc phng n cha?, nu tr li l cha th cn xem li t bc 1. B5. La chn phng n ti u C th dng phng php lun logic v trc gic ca ngi lnh o la chn phng n. y l bc ct yu. Phng n ti u l phng n t c mc ti a cc mc tiu mong mun ca vn ra quyt nh, c tnh kh thi cao, hiu qu kinh t cao nht v t gp ri ro nht... B6. Kim tra v truyn t quyt nh n ngi thi hnh * Kim tra chng minh rng vic ra quyt nh cui cng l ng n v hp l. Khi tin hnh kim tra cn phi thc hin c 4 bc trn, ngi kim tra c th t t ra cc cu hi kim tra: - Cn st nhng thng tin no cha c xem xt? - Cn nhng phng n - kinh nghim no cha c nu ra? - Quyt nh cui cng thc s ti u cha? - C thm nhng bin php g loi tr nt nhng ri ro?... Cc quyt nh trc khi ban ra cn phi c s ng h hon ton (nhng khng nht thit phi c chp nhn 100%), khi c s nht tr cao n s to ra s ng tm cao ca trang tri, to iu kin cho vic thi hnh. * Trc khi truyn t n ngi thi hnh, quyt nh cn nu thnh mnh lnh hay ch th n c hiu qu ca mt vn bn hnh chnh. Quyt nh ai lm v bao gi bt u? Lm bng cch no? Thc hin bng phng tin no? Lc no kt thc? Ai kim tra vic thc hin quyt nh. Tip theo l tuyn truyn v gii thch trong trang tri mi ngi hiu v cng thc hin. Vic t chc thc hin phi c th v chi tit, ngha l ty theo tnh cht v mc phc tp ca nhim v ra m phn nh ton b khi lng cng vic theo i tng v thi gian. Cu 12: TIU CH NH LNG XC NH L KINH T TRANG TRI Mt h sn xut nng nghip, lm nghip, nui trng thu sn c xc nh l trang tri phi t c c hai tiu ch nh lng sau y: 1. Gi tr sn lng hng ho v dch v bnh qun 1 nm: - i vi cc tnh pha Bc v Duyn hi min Trung t 40 triu ng tr ln - i vi cc tnh pha Nam v Ty nguyn t 50 triu ng tr ln 2. Qui m sn xut phi tng i ln v vt tri so vi kinh t nng h tng ng vi tng ngnh sn xut v vng kinh t. a. i vi trang tri trng trt

15

i. Trang tri trng cy hng nm + T 2 ha tr ln i vi cc tnh pha Bc v Duyn hi min Trung + T 3 ha tr ln i vi cc tnh pha Nam v Ty nguyn ii. Trang tri trng cy lu nm + T 3 ha tr ln i vi cc tnh pha Bc v Duyn hi min Trung + T 5 ha tr ln i vi cc tnh pha Nam v Ty nguyn + Trang tri trng h tiu t 0,5 ha tr ln iii. Trang tri lm nghip + T 10 ha tr ln i vi cc vng trong c nc b. i vi trang tri chn nui 1. Chn nui i gia sc: tru, b, vv... + Chn nui sinh sn, ly sa c thng xuyn t 10 con tr ln + Chn nui ly tht c thng xuyn t 50 con tr ln 2. Chn nui gia sc: ln, d, vv... + Chn nui sinh sn c thng xuyn i vi ln 20 con tr ln, i vi d, cu t 100 con tr ln + Chn nui ln tht c thng xuyn t 100 con tr ln (khng k ln sa) d tht t 200 con tr ln. 3. Chn nui gia cm: g, vt, ngan, ngng, vv... c thng xuyn t 2000 con tr ln (khng tnh s u con di 7 ngy tui). c. Trang tri nui trng thu sn - Din tch mt nc nui trng thu sn c t 2 ha tr ln (ring i vi nui tm tht theo kiu cng nghip t 1 ha tr ln). d. i vi cc loi sn phm nng lm nghip, nui trng thu sn c tnh cht c th nh: trng hoa, cy cnh, trng nm, nui ong, ging thu sn v thu c sn, th tiu ch xc nh l gi tr sn lng hng ho (tiu ch 1). i vi trang tri sn xut kinh doanh tng hp c nhiu loi hng ho nng- lm- ng nghip v ngnh ngh, dch v th s dng tiu ch gi tr sn lng hng ho v dch v. Cu 13: Phn loi cc quyt nh Theo kinh nghim ca cc nh qun tr thng phn cc quyt nh thnh 3 loi chnh: Cc quyt nh v chin lc, quyt nh v hot ng v quyt nh v qun l. a) Cc quyt nh v chin lc Quyt nh v sn phm, qui trnh sn xut, phng tin sn xut. y l quyt nh c tm quan trng chin lc c ngha lu di cho trang tri. Nhng quyt nh ny i hi tt c mi thnh vin trang tri trong sn

16

xut, k thut, marketing v ti chnh u phi lm vic cng nhau nghin cu cc c hi kinh doanh mt cch cn thn, nhm a ra mt quyt nh t cc t chc vo v tr tt nht t c mc tiu di hn: - Quyt nh xem c nn thc hin phng n pht trin sn phm mi hay khng. - Quyt nh v vic thit lp qui trnh sn xut cho sn phm mi. - Quyt nh cch thc phn phi ngun nguyn vt liu khan him, cc tin ch, kh nng sn xut v lao ng gia cc c hi kinh doanh mi v hin c. - Quyt nh v vic xy dng thm trang tri mi v ni t chng. b) Cc quyt nh v hot ng Nh gii quyt tt c cc vn lin quan n vic hoch nh sn xut p ng nhu cu ca khch hng. Trch nhim chnh ca tc nghip v tm kim n t hng t pha khch hng, c thu ht bi chin lc marketing ca t chc v phn phi sn phm hay dch v nhm tha mn nhu cu khch hng. V d nh: - Quyt nh xem cn c bao nhiu d tr dng cho sn xut. - Quyt nh s lng v loi sn phm s c sn xut trong thi gian ti. - Quyt nh l c nn gia tng nng lc sn xut vo thi gian ti hay khng? Bng cch no? Thm lao ng lm hoc lin kt vi hp tc x, hoc mt trang tri khc thc hin mt phn khi lng sn phm ca trang tri ? - Quyt nh chi tit v vic mua nguyn vt liu p ng nhu cu cho sn xut trong thi gian ti. c) Cc quyt nh v qun l y l cc quyt nh c lin quan n hot ng hng ngy ca mi ngi trong trang tri, khng phi lc no mi ngi trong trang tri cng lun hon thnh cng vic ca mnh nh mong mun. V cht lng sn phm, dch v c xu hng bin ng, my mc thit b c kh nng hng hc xy ra. Do cc nh qun l cn hoch nh, phn tch v qun l cc hot ng lm gim i s cn tr n h thng sn xut. V d nh: - Quyt nh v chi ph cho vic iu chnh li bn thit k sn phm. - Quyt nh tiu chun v qun l cht lng cho nhng sn phm c s thay i trong bng thit k. - Quyt nh s ln bo tr ngn chn hng hc ca my mc sn xut. Cc quyt nh hng ngy v cng vic lm cho tng lao ng trong trang tri, cht lng sn phm, my mc dng cho sn xut, khi c thc hin cng vi nhau s l mt kha cnh ln trong cng vic ca cc nh qun l tc nghip. 3.2.6. Nhng tr ngi ca ch trang tri khi ra quyt nh Mt vn chn mi v c t ra, song quyt nh a ra thc hin c hay khng cn ty thuc vo ng c v bn lnh ca ngi ch trang tri. c mt quyt nh ng n ph thuc rt ln vo ng c ca ngi ra quyt nh. Nhng ng c c nh hng trc tip n vic ra quyt nh ca ch trang tri l: Li ch kinh t (gm li ch ca ch trang tri, ngi lao ng trong trang tri v li ch x hi), cc rng buc v uy tn trch nhim ca ch trang tri. Bn lnh ca ngi ch trang tri cng l nhn t nh hng n vic ra quyt inh, tc l ngi ch trang tri c gim chp nhn ri ra vt qua mi tr ngi khi ra quyt nh hay khng. Nhng tr ngi c th xy ra nh: - S thiu chun xc, thiu ng b v bt hp l ca h thng lut php Nh nc gy bt li cho trang tri. - Mu thun gia tham vng ch trang tri v kh nng c hn ca trang tri. - S bin ng khng ngng ca th trng.

17

Vy tt c nhng kh khn cn tr i hi ch trang tri phi c ngh lc th mi ra quyt nh kp thi v c hiu qu cao. Cu 15: k hoch kinh doanh K hoch kinh doanh l 1 bn miu t v nh kinh doanh m nh kinh doanh mun bt u thc hin . cng l 1 k hoch v vivj ngi kinh doanh mun iu hnh v pht trin tng kinh doanh nh th no -k hoch kinh doanh l s thu thp ca tt c cc mnh nh v tiu tit c c t vic chun b kinh doanh v t nhng kinh nghim v cuc sng ca bn c lin quan n vic kinh doanh ca bn K hoch kinh doanh cp pht trin cc vn sau: Mc tiu kinh doanh. K hoch qun l. K hoch tip th. K hoch hot ng. K hoch ti chnh. K hoch hnh ng. Cn lp k hoch kinh doanh v : Mt k hoch tt ging nh mt chic bn , gip bn tm ra con ng tt nht t ti cc mc tiu ca bn. t ra cc mc tiu kinh doanh gip bn s dng thi gian v cc ngun lc hiu qu hn. Bng vic lp trc k hoch, bn c th chp c nhng c hi kinh doanh v d on trc cc vn . Bn cngs cn mt k hoch kinh doanh tng cng ti chnh. thnh cng cn phi lp mt k hoch kinh doanh hon chnh. T khu pht trin mt tng kinh doanh, nghin cu th trng v tnh kh thi ca tng , n vic qun l cc hot ng kinh doanh hng ngy khi bt tay vo thc hin cc tng kinh doanh . Trong thi k chuyn i cc m hnh t chc v thnh lp mi, cc doanh nghp Vit Nam ni chung, c bit l cc doanh nghip va v nh thc c tm quan trng ca vic lp k hoch kinh doanh. Tuy nhin, cc doanh nghip ny cn cha ch trng n vic lp mt k hoch hon chnh theo ng ngha ca n mang li hiu qu ti u, m thng a ra cc k hoch s si do thiu iu kin v ngun lc, nhn s v thi gian. Trc ht, ni v s cn thit v vic lp k hoch kinh doanh. Mt cu ni thng ngy ca cc nh kinh t v qun l cng nh cc ch doanh nghip l: "Nu doanh nghip tht bi trong vic lp k hoch, th doanh nghip lp k hoch cho s tht bi ri . Cu ni ny bao trm tt c mi ngha ca s cn thit phi lp k hoch kinh doanh.

18

Mt k hoch kinh doanh tt khng nhng quyt nh s thnh cng trong vic bin tng kinh doanh ban u tr thnh hin thc m cn gip cho bn duy tr s tp trung sau khi thnh cng. Mt k hoch kinh doanh hon chnh nn bao gm mi ni dung c bn nh sau: 1. Vic u tin v quan trng nht l tng kinh doanh : Bn phi nung nu trong u mt tng kinh doanh v suy ngh k v nhng tng . Lch s chng minh, tng, d cho in r hay v i, th cng u c nhng kh nng thnh cng. 2. t ra mc tiu kinh doanh v nhng thnh qu cn t c : y chnh kt qu m trong tng kinh doanh cn t c. Bn s phi tr li nhng cu hi sau: Bn s t c ci g t vic kinh doanh ca bn v mt thi gian, tin bc v kinh nghim. Lm th no o lng mc thnh cng ca vic kinh doanh (v d nh tng doanh thu, li nhun rng, bao nhiu nhn cng, bao nhiu th phn). Sau bao lu th c th o lng mc thnh cng (mt nm, hai nm hay nm nm)? Vic t ra mc tiu v thnh qu t c c th gi gn vo ch SMART (thng minh) trong S l Specific (C th), M l Measurable (c th o lng c), A l Achievable (C th t c), R l Realistic (Thc t) v T l Timely (thi hn). 3. Nghin cu v phn tch th trng: m bo kinh doanh thnh cng, cn phi t chc nghin cu v phn tch th trng. Phi xem xt xem trn th trng c nhng cng ty, t chc no kinh doanh trong lnh vc , s thnh cng ca h nh th no, khch hng ca h l ai, nhu cu ca th trng trong tng lai nh th no. Nu nh bn khng c chuyn mn trong lnh vc nghin cu v phn tch th trng, tt nht l bn nn tm n mt cng ty t vn. Cng ty t vn s cung cp cho bn tt c nhng thng tin nghin cu v phn tch th trng vi ni dung theo n t hng ca bn. 4. Phn tch th mnh, im yu, c hi v nguy Phn tch th trng cng gp cho bn d on nhng c hi v thch thc e do ti s thnh cng ca tng kinh doanh khi bt tay vo thc hin. 5. Xc lp m hnh t chc kinh doanh: mt trong nhng loi hnh kinh doanh nh: doanh nghp t nhn, cng ty TNHH, cng ty c phn, cng ty hp doanh Da vo phn tch hn ch v li th ca tng hoi hnh doanh nghip, bn s quyt nh ng k kinh doanh theo m hnh doanh nghip no. 6. Ln k hoch marketing: Nhng chin lc m bn s thc hin li ko khch hng v quan trng hn l gi khch hng khi s dng sn phm v dch v ca bnBa nguyn tc c bn trc khi lp mt k hoch marketing l segment (phn loi khch hng) - target (la chn i tng khch hng cng ty hng ti)- position (xc nh v th tng lai ca cng ty, cng ty mun khch hng nhn nhn v mnh th no). Khch hng phi l im xut pht, ng thi l im cht cui cng ca mi hot ng marketing.

19

7. Lp k hoch vn hnh: Tp trung vo cc hot ng hng ngy ca doanh nghip, v d nh nhn s, phng tin my mc v quy trnh lu hon cng vic. Nhng vn bn php l no iu chnh hot ng kinh doanh ca doanh nghip ca bn. 8. C sn k hoch qun l con ngi: Ln c ch kim sot s vn hnh cng vic kinh doanh ca bn bao gm i ng qun l, nhn vin v nhng k nng v trnh ca h. C s phn cng cng vic v phn quyn r rng. Thng xuyn c cc bui hp nh gi tnh hnh hot ng ca cc phng ban. C k hoch o to v pht trin nhn vin v cc cp qun l. 9. K hoch ti chnh: Ngun ti chnh no ti tr cho k hoch kinh doanh, v d nh ngun vn vay, vn ca ch s hu v cc ngun ti chnh s c s dng nh th no. Nhiu doanh nhn cho rng, k hoch ti chnh l quan trng nht quyt nh s sng cn ca doanh nghip. Da trn nhng s liu t nghin cu th trng, bn s phi tin on trong nm nm u cc dng tin s nh th no, lc no s cn bng thu chi, lc no s hon vn, s lun chuyn ca ng vn nh th no. Vn lun chuyn l nguyn nhn m nhiu doanh nghip mi thng tht bi nn lp k hoch chi tit cho vn ny l mt vn sng cn. V d nh bn cn phi m bo rng trong khi bn ang trng ch cc ngun thu vo th c mt khan tin trang tri cc chi ph cho nh cung cp. Nu bn khng cn nhc n yu t ny mt cch nghim chnh, bn c th gp tht bi mc d l mt bn k hoch kinh doanh c th thnh cng. Nu nh bn khng c chuyn mn v ti chnh, tt nht nn tham gia cc lp hc ngn hn o to v ti chnh cho nh qun l. 10. K hoch thc hin: Lit k cc hot ng chi tit doanh nghip t c mc ch ra v cng chi tit cng tt. t ra nhng u tin v nhng hn nh v thi gian cho mi cng vic gip bn c th theo di v o lng mc hon thnh cng vic. Nn lu dnh thi gian cho nhng cng vic pht sinh v nhng kh khn khch quan trong qu trnh thc hin. Sau khi bn vch ra mt k hoch kinh doanh chi tit, hy thng xuyn r sot li v b sung thm. Hn na, lun t mc tiu cho mi cng vic c th v nh gi mc thnh cng ca mi mc tiu . Cu 16: Th tc cp giy chng nhn: i vi ch trang tri: Bo co tm tt v loi hnh trang tri, qui m, kt qu u t v tnh hnh sn xut, kinh doanh ca trang tri theo mu qui nh, c xc nhn ca UBND cp x ni trang tri hot ng. Np bn sao hp l (c cng chng hoc chng thc ca UBND cp x). Giy chng nhn quyn s dng t hoc hp ng thu t sn xut kinh doanh nng nghip, lm nghip, thy sn. i vi din tch t h ang s dng khng c s tranh chp nhng cha c cp giy chng nhn quyn s t phi c UBND x xc nhn.

20

 Phng Nng nghip v Pht trin nng thn hoc phng c chc nng qun l nng lm nghip v
thy sn: hng dn cp huyn quyt nh cp giy chng nhn kinh t trang tri. Nu xt thy khng iu kin cp Giy chng nhn kinh t trang tri, phi tr li bng vn bn cho i tng ngh cp.

Trng hp h gia nh, c nhn nhn tha k, chuyn nhng hp php ton b trang tri c cp
Giy chng nhn kinh t trang tri, phi ngh c quan Nh nc c thm quyn cp i Giy chng nhn kinh t trang tri. Hn mc t ca mi h gia nh tng a phng c quy nh nh sau : i vi t nng nghip trng cy hng nm, nui trng thy sn v t lm mui - Cc tnh : C Mau, Bc Liu, Kin Giang, Sc Trng, Cn Th, An Giang, Vnh Long, Tr Vinh, ng Thp, Tin Giang, Long An, Bn Tre, Ty Ninh, Bnh Dng, Bnh Phc, ng Nai, B Ra - Vng Tu v thnh ph H Ch Minh, khng qu 3 ha cho mi loi t; - Cc tnh v thnh ph trc thuc Trung ng khc, khng qu 2 ha cho mi loi t. i vi t nng nghip trng cy lu nm : - Cc x ng bng khng qu 10 ha; - Cc x trung du, min ni khng qu 30 ha. i vi t trng, i ni trc, t vng triu, mt nc eo vnh m ph, t khai hoang, ln bin th hn mc t ca h, c nhn s dng do y ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc Trung ng quyt nh, cn c vo qy t ca a phng v kh nng sn xut ca h, m bo thc hin chnh sch khuyn khch, to iu kin thun li s dng cc loi t ny vo mc ch sn xut nng nghip, nui trng thy sn, lm mui. H gia nh s dng nhiu loi t trng cy hng nm, trng cy lu nm, nui trng thy sn, lm mui v t trng i ni trc, t vng triu, mt nc eo vnh m ph, t khai hoang, ln bin th hn mc s dng t c xc nh ring cho tng loi t theo quy nh ti im 1, 2 v 3 ca khon ny". i vi t vt hn mc ca h gia nh, c gii quyt nh sau : H gia nh, ang s dng t nng nghip vt hn mc m l t c giao hoc do khai hoang v cc trng hp nhn chuyn nhng quyn s dng t hp php t ngi khc trc ngy 01 thng 01nm 1999 (ngy Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut t ai), th c tip tc s dng v phi np thu b sung i vi din tch t vt hn mc theo quy nh - Thi hn s dng phn din tch t vt hn mc ca h gia nh bng mt phn hai thi hn giao t i vi tng loi t theo quy nh ti khon 3 iu 1 ca Ngh nh ny. Sau thi hn ny phi chuyn sang thu t. i vi din tch t vt hn mc ca h gia nh, c sau ngy 01 thng 01 nm 1999 th h gia nh, c nhn phi chuyn sang thu phn din tch t vt hn mc . t vt hn mc do chim dng tri php th ty trng hp c th, UBND x, phng, th trn ngh UBND huyn, th x, thnh ph trc thuc tnh xt thu hi hoc phi chuyn sang cho thu t

21