CHNG XII: THNG GI V CP GI TI

12.1 THNG GI
12.1.1 Khi nim, mc ch v phn loi cc h thng thng gi
Khi nim Trong qu trnh sn xut v sinh hot ca con ngi trong khng gian iu ho thng sinh ra cc cht c hi v nhit tha, m tha lm cho cc thng s kh hu trong thay i, mt khc nng xi cn thit cho con ngi gim, sinh ra mt mi v nh hng lu di v sc kho. V vy cn thit phi thi khng kh b nhim (bi cc cht c hi v nhit) ra bn ngoi, ng thi thay th vo l khng kh c x l, khng c cc cht c hi, c nhit ph hp v lng xi m bo. Qu trnh nh vy gi l thng gi. Qu trnh thng gi thc cht l qu trnh thay i khng kh trong phng nhim bng khng kh mi bn ngoi tri qua x l. Mc ch ca thng gi Thng gi c nhiu mc ch khc nhau tu thuc vo tng cng trnh v phm vi nht nh. Cc mc ch chnh bao gm: - Thi cc cht c hi trong phng ra bn ngoi. Cc cht c hi bao gm rt nhiu v c lit k mc nh hng trong chng 2. Trong cc khng gian sinh hot cht c hi ph bin nht l CO2. - Thi nhit tha v m tha ra bn ngoi - Cung cp lng xi cn thit cho sinh hot ca con ngi - Trong mt s trng hp c bit mc ch thng gi l khc phc cc s c nh lan to cht c hi hoc ho hon. Phn loi 1. Theo hng chuyn ng ca gi Ngi ta chia ra cc loi sau : - Thng gi kiu thi : Thi khng kh sch vo phng v khng kh trong phng thi ra bn ngoi qua cc khe h ca phng nh chnh lch ct p Quac t p Pho g n C tha a i gio gio

Phng php thng gi kiu thi c u im l c th cp gi n cc v tr cn thit, ni tp trung nhiu ngi, hoc nhiu nhit tha, m tha, tc gi lun chuyn thng ln. Tuy nhin nhc im ca phng php ny l p sut trong phng l dng nn gi trn ra mi hng, do c th trn vo cc khu vc khng mong mun. - Thng gi kiu ht : Ht x khng kh b nhim ra khi phng v khng kh bn ngoi trn vo phng theo cc khe h hoc ca ly gi ti nh chnh lch ct p. Quahu t t Pho g n C l a y gio gio

253

Thng gi kiu ht x c u im l c th ht trc tip khng kh nhim ti ni pht sinh, khng cho pht tn ra trong phng, lu lng thng gi nh vy khng yu cu qu ln, nhng hiu qu cao. Tuy nhin phng php ny cng c nhc im l gi tun hon trong phng rt thp, hu nh khng c s tun hon ng k, mt khc khng kh trn vo phng tng i t do, do khng kim sot c cht lng gi vo phng, khng kh t nhng v tr khng mong mun c th trn vo. - Thng gi kt hp : Kt hp c ht x ln thi vo phng, y l phng php hiu qu nht. Quahu t t Quac t p Pho g n gio gio

Thng gi kt hp gia ht x v thi gm h thng qut ht v thi. V vy c th ch ng ht khng kh nhim ti nhng v tr pht sinh cht c v cp vo nhng v tr yu cu gi ti ln nht. Phng php ny c tt c cc u im ca hai phng php nu trn, nhng loi tr cc nhc im ca hai kiu cp gi . Tuy nhin phng php kt hp c nhc im l chi ph u t cao hn. 2. Theo ng lc to ra thng gi - Thng gi t nhin : L hin tng trao i khng kh trong nh v ngoi tri nh chnh lch ct p. Thng ct p c to ra do chnh lch nhit gia bn ngoi v bn trong, dng gi to nn - Thng gi cng bc : Qu trnh thng gi thc hin bng ngoi lc tc l s dng qut. 3. Theo phng php t chc - Thng gi tng th : Thng gi tng th cho ton b phng hay cng trnh - Thng gi cc b : Thng gi cho mt khu vc nh c bit trong phng hay cc phng c sinh cc cht c hi ln. 4. Theo mc ch - Thng gi bnh thng : Mc ch ca thng gi nhm loi b cc cht c hi, nhit tha, m tha v cung cp xi cho sinh hot ca con ngi. - Thng gi s c : Nhiu cng trnh c trang b h thng thng gi nhm khc phc cc s c xy ra. + phng cc tai nn trn ho cht : Khi xy ra cc s c h thng thng gi hot ng v thi kh c n nhng ni nh sn hoc ra bn ngoi. + Khi xy ra ho hon : la khng thm nhp cc cu thang v ca thot him, h thng thng gi hot ng v to p lc dng trn nhng on ny mi ngi thot him d dng. H thng thng gi s c ch hot ng khi xy ra s c.

12.1.2 Xc nh lu lng thng gi

Lu lng gi s dng thng gi c tnh ton ph thuc vo mc ch thng gi. Mc ch c th l kh cc cht c hi, thi nhit tha, m tha pht sinh trong phng, kh bi...vv.

12.1.2.1 Lu lng thng gi kh kh c

Cc cht c hi pht sinh thng gp nht l trong cc nh my cng xng sn xut. Trong sinh hot cc cht c hi c th pht sinh nhng khu vc c bit nh nh bp, khu v sinh. Cc loi cht c c hi trong cng nghip c th pht sinh bi cc nguyn nhn sau y: a. Pht sinh do cc phn ng ho hc trong qu trnh sn xut, qu trnh chy nhin liu.
254

b. c. d. e.

Pht sinh do qu trnh vi sinh ho Bc hi t b mt thong ca cc bn, b cha ho cht. Bc hi t b mt vt c sn ph cc ho cht c hi. R r t thit b v ng ng.

Xc nh lu lng thng gi Lu lng thng gi c xc nh theo cng thc sau y:

L=

G , m3 / h yc yo

(12-1)

trong G - Lng cht c hi ta ra phng, g/h yc - Nng cho php ca cht c hi (tham kho bng 12.1), g/m3 yo - Nng cht c hi trong khng kh thi vo, g/m3. Nng cht c thi vo phng rt nh c th b qua. G L= , m3 / h (12-2) yc Trong cng thc trn, lng cht c hi pht sinh trong phng rt kh xc nh bng l thuyt. Ngi ta xy dng nhiu cng thc tnh ton khc nhau. Tuy nhin cng phi tha nhn rng thc t s c nhiu sai st. - i vi cc cht c hi pht sinh ra do phn ng ho hc hoc phn ng vi sinh ho th c th xc nh theo l thuyt. Tuy nhin thc t c sai st ng k do ph thuc vo nng cc cht tham gia v cc iu kin c th ca phn ng, loi nguyn liu s dng vv... - i vi cc ngun gy c khc cng ph thuc tnh trng b mt, tc gi, nhit phng, din tch b mt thong, khe h r r vv.. V vy cch tt nht xc nh lng cht c pht sinh l bng thc nghim. Trong nhiu trng hp cn kho st ti ch nng cc cht c trong khng kh v s hao ht theo thi gian ca cc cht xc nh lng cht c pht sinh.

Bng 12.1: Nng cho php ca mt s cht

TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Tn cht Acrolein Amoniac Ancolmetylic Anilin Axeton Axit acetic Axit nitric Axit sunfuric Bezen Cacbon monooxit Cacbon dioxit Clo Clodioxit Clobenzen Du ho Du thng ioxit sunfua Nng cho php mg/m3 2 2 50 5 200 5 5 2 50 30 1%o 0,1 1 50 300 300 20
255

TT 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

Nng cho php mg/m3 icloetan 10 ivinin 100 Ete etylic 300 Etylen oxit 1 Hidrosunfua 100 Iot 1 Km oxit 5 Magie oxit 15 Metylenclorua 50 Naphtalen 20 Nicotin 0,5 Nit oxit 5 zn 0,1 Phnn 5 Bi thuc l, ch 3 Bi c SiO2 1 6 Bi xi mng, t

Tn cht

18

iclobezen

20

12.1.2.2 Lu lng thng gi kh kh CO2

Kh CO2 pht sinh trong phng ch yu l do hot ng sng ca c th con ngi thi ra. Ngoi ra CO2 c th sinh ra do cc phn ng c bit khc. Trong phn ny ch tnh n lng CO2 pht sinh do con ngi thi ra. Lu lng khng kh thng gi cn thit thi kh CO2 do con ngi to ra tnh trong 1 gi c xc nh nh sau:

l=

VCO2 , m3/h.ngi a

(12-3)

y : VCO2 - l lng CO2 do con ngi thi ra : m3/h.ngi - Nng CO2 cho php, % th tch. Thng chn = 0,15 a - Nng CO2 trong khng kh mi trng xung quanh, % th tch. Thng chn a=0,03%. l - Lu lng khng kh cn cp, m3/h.ngi Lng CO2 do 01 ngi thi ra ph thuc vo cng lao ng, nn lu lng thng gi thi CO2 cng ph thuc vo cng lao ng.

Bng 12.2: Lu lng thng gi thi CO2 cn thit cho 01 ngi

Cng vn ng - Ngh ngi - Rt nh - Nh - Trung bnh - Nng VCO2, m /h.ngi 0,013 0,022 0,030 0,046 0,074
3

l, m3/h.ngi = 0,1 = 0,15 18,6 10,8 31,4 18,3 43,0 25,0 65,7 38,3 106,0 61,7

Bng 12.3: Lng kh ti cn cung cp khi c ht thuc

Mc ht thuc, iu/h.ngi 0,8 1,0 1,2 1,6 2,5 3 3 5,1 Lng khng kh ti cn cung cp, m3/h.ngi 13 17 20 26 42 51 51 85

12.1.2.3 Lu lng thng gi thi m tha

m tha pht sinh trong phng do nhiu nguyn nhn v c gii thiu tnh ton trong chng 3, chnh l lng m tha. Cn c vo lng m tha c th xc nh lu lng thng gi thi m tha nh sau :

Wt , m3/h KK .(d max d o ) Wt - Lng hi nc to ra phng, kg/h dmax - Dung m cc i cho php ca khng kh trong phng, kg/kg do - Dung m ca khng kh thi vo phng, kg/kg KK - Khi lng ring ca khng kh, kg/m3 L=
256

(12-4)

12.1.2.4 Lu lng thng gi kh nhit tha

Nhit tha tnh ton thng gi c khc vi nhit tha tnh ton iu ho khng kh do ch nhit iu ho v thng gi c khc nhau. i vi ch iu ho nhit trong phng kh thp, nhng i vi thng gi, do gi cp khng qua x l lnh nn yu cu v nhit phng trong trng hp ny phi cao hn. Hin nay vn cha c cc s liu tiu chun v ch nhit thng gi. V vy mt cch gn ng chp nhn ly nhit tha QT tnh ton theo ch iu ho tnh thng gi v do lu lng thng gi tnh c s cao hn yu cu, c th coi l h s d tr. Lu lng gi thi nhit :

QT , m3/h (12-5) KK .(I R I V ) QT- Lng nhit tha trong phng, kCal/h Ir, Iv - Entanpi ca khng kh thi vo v ht ra phng, KCal/kg. Trng thi khng kh ht ra chnh l trng thi khng kh trong phng. Trong trng hp khng kh trong phng ch to nhit m khng ta hi m th c th p dng cng thc : L= QT , m3/h (12-6) 0,24. KK .(t R t V ) tr, tv - Nhit ca khng kh thi vo v ht ra phng, oC Nhit dung ring ca khng kh Ck = 0,24 kCal/kg.oC Khi tnh ton cn lu : - Nhit khng kh trong phng ly theo yu cu v sinh v cng ngh ca qu trnh sn xut. - Nhit khng kh vo phi tho mn iu kin v sinh tv > tT - a . Gi tr a tu thuc v tr lp t ming thi nu chng 4. - Nhit khng kh ra : C th ly bng nhit khng kh trong phng. Nu ming ht t cao th tnh theo cng thc sau : tR = tT + (H-Z) (12-7) H - Khong cch t mt sn n ming ht, m Z - Chiu cao vng lm vic, m - Gradien nhit theo chiu cao. + Thng thng : = 0,2 1,5 oC/m + i vi rp ht, rp chiu bng : = 0,2 0,3 + i vi xng ngui : = 0,4 1,0 + i vi xng nng : = 1 1,5 L=

12.1.2.5 Lu lng thng gi kh bi

Lu lng khng kh thng gi nhm mc ch thi bi pht ra trong phng c xc nh theo cng thc:

L=

Gb , m3/h SC So

(12-8)

trong : Gb - Lng bi thi ra phng, g/h Sc - Nng bi cho php trong khng kh, g/m3 So - Nng bi trong khng kh thi vo, g/m3

257

12.1.3 Bi s tun hon

Khi thng gi theo yu cu iu kin v sinh ni chung m khng v mt mc ch c th no th ngi ta tnh lu lng gi thng gi da vo bi s tun hon. Bi s tun hon l s ln thay i khng kh trong phng trong mt n v thi gian.

K=

L , Ln/gi V

(12-9)

trong K - Bi s tun hon, ln/gi L - Lu lng khng kh cp vo phng, m3/h V - Th tch gian my, m3 Bi s tun hon cho trong cc ti liu. Vic xc nh lu lng gi theo bi s tun hon kh thun li trn thc t. Bng 12-3 : Bi s tun hon K (ln/gi) v lu lng gi thng gi, m3/h TT Khu vc thng gi Nh Phng h gia nh (tnh cho 1m2 din tch sn) Nh bp Phng tm Phng v sinh (x, tiu) Phng v sinh : Tm v x tiu Phng v sinh chung Phng sinh hot tp th trong k tc x, phng hc chung Khch sn Phng ng (tnh cho 1 ngi) Khu v sinh ring - Phng 1 ging - Phng 2 ging Khu v sinh chung - Cho 1 chu x - Cho 1 chu tiu Bnh x, trm x Phng bnh nhn (tnh cho 1 ging) Phng ph Phng cho tr s sinh b Phng bc s Phng X quang, chiu x Phng chun b dng c m, kh trng Phng vt l tr liu, rng hm mt Nh xc Cng trnh th thao Phng tp luyn, thi u - Cho 1 vn ng vin - Cho khn gi B bi trong nh Phng thay qun o cnh b bi
258

Nhit tT, o C 18 20 15 25 16 25 16 18 20 25 25 16 16 20 25 22 20 20 18 20 2 15 15 26 20

Bi s tun hon hoc lu lng gi tun hon (m3/h) Ht ra Thi vo (3) (60) (25) (25) (50) (50) 6 (30) (50) (60) (50) (25) 2 2 1 4 3 3 3 2 (40) 1,5 1,5 1 3 1 2 (80) (20) (20) -

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

18 Phng ngh ca V vin, lp hc 23 Khu v sinh Rp ht, rp chiu bng, cu lc b 16 24 Phng khn gi 16 25 Hnh lang 18 26 Cng tin 16 27 Phng ht thuc 16 28 Phng v sinh (tnh cho 1 chu x hoc chu tiu) 18 29 Phng ngh ca nhc cng 16 30 Phng my chiu phim 3 * Ghi ch cc s liu trong du () c n v l m /h.ngi 22 23

2 (100) Theo tnh ton 5 10 (100) 5 3

2 3 3

12.2 CC HNH THC THNG GI

12.2.1 Thng gi t nhin
Thng gi t nhin l hin tng trao i khng kh trong nh v ngoi tri do chnh lch mt khng kh. Thng gi t nhin c thc hin nh gi, nhit tha hoc tng hp c hai. Thng gi t nhin bao gm : - Thng gi do thm lt - Thng gi do kh p : nhit p v p sut gi - Thng gi nh h thng knh dn

12.2.1.1 Thng gi t nhin di tc dng ca nhit tha

Khi nhit trong phng ln hn nhit bn ngoi tri th gia chng c s chnh lch p sut v do c s trao i khng kh bn ngoi vi bn trong. Cc phn t khng kh trong phng c nhit cao, khi lng ring nh nn bc ln cao, to ra vng chn khng pha di phng v khng kh bn ngoi s trn vo th ch. pha trn cc phn t khng kh b dn p v c p sut ln hn khng kh bn ngoi v thot ra ngoi theo cc ca gi pha trn. Nh vy mt cao nht nh no p sut trong phng bng p sut bn ngoi, v tr gi l vng trung ho
F2 H 2 = h 2.( N T)

M g a c n p t ,
T T

Vu g trung hoa n t ,
N N

F1

H1 = h1.( N T)

Hnh 12.1 : Nguyn l thng gi do nhit p

259

Trn hnh 12.1 biu th s phn b chnh lch ct p trong nh v ngoi tri. - Ct p to nn s chuyn ng i lu khng kh l: H = g.h.(N - T ) (12-10) h = h1 + h2 - L khong cch gia cc ca cp gi v ca thi, m T - Khi lng ring trung bnh ca khng kh trong phng, kg/m3 - Ct p to ra s chuyn ng ca khng kh vo phng: H1 = g.h1.(N - T ) (12-11) - Ct p x kh ra khi phng: H2 = g.h2.(N - T ) (12-12) Tc khng kh chuyn ng qua cc ca vo v ca thi :
1 = 2 = 2.H 1 = N 2.g.h1 .( N T ) , m/s N

(12-13) (12-14) (12-15) (12-16)

2.g.h 2 .( N T ) 2.H 2 , m/s = T T - Lu lng khng kh qua cc ca l : L1 = F1.1.1

L2 = F2.2.2 F1, F2 : Din tch ca vo v ca thi, m2 1, 2 : H s lu lng ca ca vo v ca thi. Thay vo ta c: 2.g.h1 .( N T ) , m3/s L 1 = F1 . 1 . N (12-17) 2.g.h 2 .( N T ) , m3/s L 2 = F2 . 2 . T (12-18) ch n nh ta c L1 = L2 hay: F1.1.1 = F2.2.2 T y ta rt ra : F1 2 h 2 . N h = . = . 2 F2 1 h1 . T h1 Gii h phng trnh h = h1 + h2

(12-19) (12-20)

F1 2 h 2 . N h = . = . 2 F2 1 h1 . T h1 V thay vo phng trnh tnh lu lng ta c lu lng khng kh trao i trong trng hp ny l : Lu lng khng kh trao i ph thuc vo cao h v chnh mt gia bn trong v ngoi.

260

L=

2gh( N T ) , m3/s N T + 2 (F11 ) (F2 2 ) 2

(12-21)

Trng hp c bit khi F1 = F2 v 1 = 2 2.g.h( N T ) , m3/s L = F.. N + T

(12-22)

12.2.1.2 Thng gi t nhin di tc dng p sut gi.

Ngi ta nhn thy khi mt lung gi i qua mt kt cu bao che th c th to ra chnh ct p 2 pha ca kt cu : - pha trc ngn gi : Khi gp kt kt cu bao che tc dng khng kh gim t ngt nn p sut tnh cao, c tc dng y khng kh vo gian my. - Ngc li pha sau cng trnh c dng khng kh xoy qun nn p sut gim xung to nn vng chn khng, c tc dng ht khng kh ra khi gian my.

Hnh 12.1: Phn b p sut di tc dng ca gi Ct p (hay chn khng) do gi to ra ti mt v tr so vi p sut kh quyn c th xc nh theo cng thc: 2 N .g H g = K kd . , kG/m2 (12-23) 2 Kk - H s kh ng g - Tc gi, m/s N - Khi lng ring ca khng kh bn ngoi tri, kg/m3 H s Kk c xc nh bng thc nghim, ngi ta to ra nhng lung gi gi thi vo cc m hnh cc cng trnh ri o p sut phn b trn cc im cn xt trn m hnh ri da vo l thuyt tng t suy ra p sut trn cng trnh thc. Ta nhn thy pha mt n gi ct p do gi to ra dng v ngc li pha khut gi c ct p m. V vy h s kh ng pha n gi c gi tr dng v pha khut gi c gi tr m. H s khi ng thc t ph thuc vo rt nhiu yu t nh hng gi thi so vi mt n gi v khong cch gia cc nh ln cn. Trong trng hp chung, c th ly h s Kk c ly nh sau: - Pha u gi: Kmax = 0,8 thng ly k = 0,5 0,6 - Pha khut gi: Kmin = - 0,75 thng ly k = - 0,3
261

H s Kk khng ph thuc vo tc m ph thuc vo gc thi ca khng kh vo so vi nh, hnh dng nh v v tr tng i gia cc nh vi nhau, iu ny c th thy hnh 12-2 Nhim v ca bi ton tnh thng gi l xc nh lu lng thng gi ca cng trnh di tc dng ca gi. Di y l cc trng hp c th xy ra.

1) Trng hp c 2 ca
Gi s phn xng c 02 ca chnh lch cao gia tm ca chng l H. Coi khi lng ring khng kh bn ngoi v bn trong khng i . Chng ta tnh cho trng hp bn trong phng khng c nhit tha QT = 0, do tT = tN v T = N = (hay N = T = ). H s kh ng ca (1) l K1 v ca (2) l K2 . Chn mt phng x-x qua tm ca (1) lm chun, p sut do gi to ra bn ngoi ca (1) l: (12-24) 2 Gi px l p sut bn trong nh trn mt phng x-x. Nh vy hiu p sut ca (1) l: p1 = p1 - px (12-25) Ap sut bn trong v bn ngoi ca ca 2 l: PT(2) = px - H. (12-26) PN(2) = p2 - H. Ap sut do gi to ra bn ngoi ca (2) c xc nh nh sau: (12-27)

p1 = K 1 .

2 .g

2 Hiu p sut bn trong v bn ngoi ca (2):

p2 = pT(2) - pN(2) = px - p2 - Phng trnh cn bng lu lng cho ca (1) v ca (2):
2.(p1 p x ) 2.(p x p 2 ) = 2 .F2 .

p2 = K 2 .

2 .g

(12-28)

(12-29)

L = 1 .F1 .

(12-30)

T y rt ra:

px =

2 2 1 .F12 .p1 + 2 .F2 .p2 2 2 2 1 .F12 + 2 .F2 2

(12-31)

L = 1 . 2 .F1 .F2 .

p1 p 2 2 . 2 2 1 .F1 + 2 .F22 2

(12-32)

t F2/F1 = , ta c:

px =

2 1 .p1 + 2 . 2 .p2 2 2 1 + 2 . 2 2

(12-33)

L = 1 . 2 .F2 .

2 p1 p 2 . 2 1 + 2 . 2 2
262

(12-34)

Nu ca gi vo v ra tng t nhau tc 1 = 2 = th: p1 + p2 . 2 px = 1+ 2

L = .F2 . 2 p1 p 2 . 1+ 2

(12-35) (12-36)

T cng thc trn ta c th suy ra nh sau: - Nu ca 1 ng F1 = 0 : px = p2 - Nu ca 2 ng F2 = 0 : px = p1 - Nu F1 = F2 th

p1 + p2 2 Nh vy, khi thay i din tch cc ca th p sut bn trong phng ti tit din x-x thay i trong khong t p1 n p2 .
:

px =

p -.H
x

p - .H
2

(2)

H Khng conhith t a tN = tT

N= T =

p x

(1)

Hnh 12.3

2) Trng hp c nhiu ca
Xt trng hp thng gp khi phn xng c 04 ca . Gi s bit c tc gi ti cc ca, h s kh ng ca chng, ta s xc nh c p sut d do gi to ra cc ca l: 2 .gi pi = K i . , N/m2 (12-37) 2 Ta ang xt trng hp khng c nhit tha nn c th coi p sut d px trong phong khng i theo cao, tc l p sut bn trong phng ti cc ca u bng nhau.

263

(2)

(4)

Khng conhith t a tN = tT

N= T =
x

p = p = const (1) p
1

(3)

Hnh 12.4 Ap dng nh lut Becnuli cho dng qua cc ca ta c: v i2 p = pi px = . , N/m2 (12-38) 2 trong vi l tc chuyn ng ca dng khng kh qua ca i, m/s Hay: 2 (12-39) vi = ( pi p x ) , m/s Ta c phng trnh cn bng lu lng cho phn xng: L1 + L2 = L3 + L4 (12-40) Hay: 1.F1.v1 + 2.F2.v2 = 3.F3.v3 + 4.F4.v4 (12-41) Thay gi tr tc vo ta c: 2 2 2 2 1 .F1 . .(p1 p x ) + 2 .F2 . .(p 2 p x ) = 3 .F3 . .(p x p3 ) + 4 .F4 . .(p x p 4 ) Gi s tt c cc ca ging nhau v cu trc, tc cc h s ging nhau, rt gn phng trnh ta c: F1. p1 px + F2 . p2 px = F3 . px p3 + F4 . px p4 (12-43) Gii phng trnh (12-43) ta s tm c p sut d trong phng px v thay vo (12-42) s xc nh c lu lng gi trao i trong trng hp ny.

12.2.2 Thng gi t nhin theo knh dn gi

Vic thng gi do nhit p c nhc im l khi kt cu cng trnh xy dng khng kn th c rt nhiu ca gi vo v ra . Kt qu chnh lch cao gia cc ca ht v thi nh nn lu lng khng kh trao i s gim. Mt khc nhiu cng trnh phc tp c nhiu tng, mun thi gi ln trn nh thng gi t nhin khng d dng thc hin c. V th ngi ta s dng cc knh dn gi a gi ln cao v ht nhng ni cn thit trong cng trnh. Cc knh gi thng c b tr kn bn trong cc kt cu xy dng. pha nh ca knh gi thng c cc nn chn ma, nng. trnh hin tng qun gi cc ng thng gi cn nh ln cao hn so vi mi nh 0,5m. Ct p do knh gi to nn l: H = g.h. (N - T ), N/m2
264

Ct p do knh to nn cng ph thuc ma v c gi tr ln v ma ng. V pha bn trong ngi ta s dng cc ming ht c tnh cht trang tr kt hp . Vi h thng ny khng cn phi thc hin thi gi vo phng m nh thng gi thm lt b li lng gi thot ra. Vic tnh cao knh gi c thc hin nh sau: - Cn c vo lu lng thng gi yu cu, tit din knh gi ta xc nh c tc gi: = L/F, m/s - Trn c s tc v tit din xc nh tng tr lc p = pcb + pms - Chiu cao h phi ln khc phc tr lc ng ng, hay: H = g.h. (N - T ) > pcb + pms

12.3 THNG GI CNG BC

Thng gi nh qut gi l thng gi cng bc. So vi thng gi t nhin thng gi cng bc c phm vi hot ng ln hn, hiu qu cao hn, c th d dng iu chnh v thay i lu lng thng gi cho ph hp. Tuy nhin thng gi cng bc c chi ph u t v vn hnh kh ln.

12.3.1. Thng gi cc b
12.3.1.1. Thng gi ht cc b
Mc ch: Ht thi ra ngoi nhng cht c hi ngay t ch pht sinh ra chng, khng cho lan to ra xung quanh lm nhim khng kh trong phng. u im ca thng gi ht cc b so vi thng gi tng th l ch do ht ngay lp tc cc cht c hi ti ni pht sinh nn lu lng thng gi nh, gim chi ph vn hnh Thng gi ht cc b c nhiu kiu dng, di y la mt s kiu thng gi cc b ph bin nht thng c s dng.

1. T ht kh
T ht l ni thc hin cc thao tc sn xut pht sinh cc cht c hi. Cht c hi pht sinh c ht vo bn trong t v thi ra bn ngoi. Cc dng t ht thng c s dng cho cc trng hp: Gia cng nng kim loi, m kim loi, dng cho sn cc vt phm, dng cho hn, dng cho cc th nghim c pht sinh cc cht c hi, dng cho cc qu trnh sn xut c sinh cc cht c hi khc. T ht c cu to rt a dng, tu tng trng hp c th . Cu to chung bao gm: bn thao tc 1, l ni gia cng, cht to cc chi tit. Ca ly gi dng ly gi t bnnngoi vo bn trong t nhm gim nng cht c pht sinh trong t. ng thot gi ra ngoi 3, c ni thng vi qut c lu lng v ct p m bo yu cu.

265

Hnh 12.5: Cu to t ht 1- Bn thao tc; 2- Ca ht gi; 3- ng thot gi

2. Chp ht
Chp ht l dng ht cc b n gin v ph bin, thng c s dng ht thi gi nng, bi, kh c c tnh cht nh hn khng kh . Chp ht c th li dng lc ht t nhin hay cng bc ht gi. a. Chp ht gi t trn cc ngun to nhit i vi chp ht kiu ny, lc ht to nn do lc y Acsimet. Khng kh trn b mt ngun to nhit nng nn nh hn v bc ln cao i vo cc chp ht gi v i ra ngoi

Hnh 12.5: Chp ht lm vic bng sc ht t nhin Lu lng khng kh ht c th xc nh theo thc nghim [1]:
L = 0,65.3 Q.F 2 .h , m3/h Q - Lng nhit to ra t b mt F, kcal/s F - Din tch b mt to nhit, m2 h - Chiu cao t mp di ca chp n ngun to nhit., m. Cng thc ny p dng trong trng hp h < 1,5. F , trong trng hp ny hu ht kh bc ln c ht vo chp ht, tit din ngang ca lung coi nh khng i v bng tit din ca ngun to nhit - Trong trng hp khong cch ln do chuyn ng khuych tn nn tit din lung tng, trong trng hp ny c th tnh lu lng v kch thc lung nh sau : - Lu lng :
266

L z = 0,13.Z 3/ 2 .Q1/ 3 - B rng hay ng knh lung khng kh khong cch z tnh t tiu im ca lung (xem hnh 12.6): dZ = 0,45.Z0,88, m trong : Z - Khong cch t tiu im lung ti tit din ang xt, m Q - Lng nhit to ra t b mt F, kcal/s

dz d

y 2d z

Hnh 12.6: Lung khng kh bc ln t b mt to nhit T cng thc tnh ng knh dz, c th xc nh c kch thc phu cc tiu khi bit c cao h tnh t b mt to nhit ln ming phu hoc ngc li xch nh c cao khi bit trc kch thc phu. b. Chp ht gi cng bc Lu lng chp ht cng bc ph thuc vo lu lng qut . Lung khng kh trc chp ht cng bc c cc c im sau : - S thay i tc trn trc ca chp ht ph thuc vo gc m ca chp. Gc m cng ln th vn tc ti tm chp vmax cng ln so vi vn tc trung bnh vTB + i vi chp c gc m 90o : vmax = 1,65.vTB + i vi chp c gc m 60o : vmax vTB - Vn tc trung bnh c xc nh : L v TB = , m/s F - Vn tc ti mt im bt k trong phn ko di ca chp nh sau : + i vi chp trn hoc vung:

ro2 v xy = v max . 2 , m/s x + y2 + i vi chp ch nht c cnh a > b

v xy = v max . h2 a h + ( b 0,5.a).y
2

, m/s

267


h ro vmax vxy x F Hnh 12.7: Lung khng kh trc chp cng bc
c. Phu ht Phu ht c s dng thi cc loi bi nng, hi c cc thit b cng ngh nh my mc gia cng c kh, my dt ..vv. Phu c thit k nh mt b phn cu thnh ca my mc cng ngh. thi bi cc my kch thc trung bnh, tc dng phi ly khng nh hn 30 m/s v ng knh ng khng nh hn 40mm

12.3.1.2 Thng gi thi cc b

Khi cn thng gi cho mt khu vc nh v d nh khu vc nhit cao v c nhiu cht c hi ngi ta b tr cc ming thi gi ti v tr ngi ang lm vic. Cc ming thi thng c dng hoa sen. Hoa sen thng c s dng nhng ni to nhit mnh c bit nhng ni c bc x nhit ln nh cc l nung, l sy, b l rn, ch rt khun c vv. . . Trong mt s trng hp khc ngi ta s dng thit b lm mt kiu di ng . Thit b ny gm bm, qut v mt t ng bn trong c b tr cc vi phun nc, lp lc chn nc. Khng kh trong phng c qut ht vo thit b, i qua ngn phun nc trao i nhit m v h nhit trc khi thi ra lm mt . a. Thi mt cc b bng chp gi hoa sen Chp gi hoe sen dng cung cp lung khng kh tp trung

12.3.1.3. Trong dn dng

thc hin thng gi cho cc phng nh v tip xc vi khng kh ngoi tri ngi ta thng lp t cc qut gn tng. Tu tng trng hp m c th chn gii php ht thi khng kh trong phng hay thi cp kh ti vo phng.

Khung g Mig th n i

V n t

y
M t

C o g mtg a n n

Khung the p

Qut nha

a) khung

b) Qut khung st Hnh 12.2 : Lp t qut gn tng

268

Trn hnh 12.2 trnh by 2 kiu qut thng gi hay c s dng. Qut khung nha hnh thc ph hp cc cng trnh dn dng, qut khung st thung c s dng trong cc x nghip cng nghip. Cch lp t qut thng gi kiu gn tng n gin. Tuy nhin khng phi phng no cng lp t c. i vi cc phng nm su trong cng trnh ngi ta s dng qut thng gi t trn laphng cng h thng knh thng gi, ming ht, ming thi. Hnh 12.3 : Qut thng gi gn tng GENUIN Trn hnh 12.3 l qut thng gi ca hng GENUIN thng hay c s dng thng gi cc b . Qut ny c th gn tng hoc trn vi cc thng s k thut v m thut rt tt. Cc c tnh k thut ca qut trnh by trn bng 12.2. Bng 12.2 : cc thng s qut gn tng GENUIN MODEL APB 15 APB 20 APB 25 APB 30 in p 220 V 220 V 220 V 220 V Cng sut, W 24 28 36 48 L m3/pht 4,8 8,1 12,6 18 n dB 37 40 43 48 A 150 200 250 300 Kch thc, mm B 250 303 350 400 E 190 240 290 340 G 88 71 80 90 H 53 83 58 87 F 53 50 50 44

QUA T

12.3.2. Thng gi tng th

Hnh 12.4 : S b tr qut thng gi
Trn hnh 12.4 l mt v d v thng gi tng th. Qut s dng thng gi tng th thng l qut dng ng hoc cc qut ly tm.. thng gi cho cc phng ln hoc nhiu phng mt lc ngi ta s dng thng gi kiu tng th.

269