3/29/2011

Chng 2: ng C in
TS. Le Ngoc Bch Khoa C Kh Bo mon C ien T

L Ngc Bch

Phn loi ng c in

L Ngc Bch

Khi nim chung v ng c in

ng c in l my in dng chuyn i nng lng in sang nng lng c. My in dng chuyn i ngc li (t c sang in) c gi l my pht in hay dynamo. Cc ng c in thng gp dng trong gia nh nh qut in, t lnh, my git, my bm nc, my ht bi...

L Ngc Bch

ng dng Ngy nay ng c in c dng trong hu ht mi lnh vc, t cc ng c nh dng trong l vi sng chuyn ng a quay, hay trong cc my c a (my chi CD hay DVD), n cc ngh nh my khoan, hay cc my gia dng nh my git, s hot ng ca thang my hay cc h thng thng gi cng da vo ng c in. nhiu nc ng c in c dng trong cc phng tin vn chuyn, t bit trong cc u my xe la. Trong cng ngh my tnh: ng c in c s dng trong cc cng, quang (chng l cc ng c bc rt nh)
L Ngc Bch

Nguyn l hot ng
Phn chnh ca ng c in gm phn ng yn (stator) v phn chuyn ng (rotor) c qun nhiu vng dy dn hay c nam chm vnh cu. Khi cun dy trn rotor v stator c ni vi ngun in, xung quanh n tn ti cc t trng, s tng tc t trng ca rotor v stator to ra chuyn ng quay ca rotor quanh trc hay 1 mmen.
L Ngc Bch

Nguyn l hot ng Phn ln cc ng c in hat ng theo nguyn l in t, nhng loi ng c da trn nguyn l khc nh lc tnh in v hiu ng in p cng c s dng. Nguyn l c bn m cc ng c in t da vo l c mt lc lc c hc trn mt cun dy c dng in chy qua nm trong mt t trng. Lc ny theo m t ca nh lut lc Lorentz v vung gc vi cun dy v c vi t trng. Phn ln ng c t u xoay nhng cng c ng c tuyn tnh. Trong ng c xoay, phn chuyn ng c gi l rotor, v phn ng yn gi l stator.
L Ngc Bch

c tnh c ca ng c in
c tnh c ca ng c in l quan h gia tc quay v mmen ca ng c: w=f(M). c tnh c ca ng c in chia ra c tnh c t nhin v c tnh c nhn to. Dng c tnh c ca mi loi ng c khc nhau th khc nhau v s c phn tch trong phn sau. c tnh c t nhin: l quan h w = f(M) ca ng c in khi cc thng s nh in p, dng in... ca ng c l nh mc theo thng s c thit k ch to v mch in ca ng c khng ni thm in tr, in khng... c tnh c nhn to: l quan h w = f(M) ca ng c in khi cc thng s in khng ng nh mc hoc khi mch in c ni thm in tr, in khng... hoc c s thay i mchni.
L Ngc Bch

c tnh c ca ng c in
Trong h T bao gi cng c qu trnh bin i nng lng in - c. Chnh qu trnh bin i ny quyt nh trng thi lm vic ca ng c in. Ngi ta nh ngha nh sau: Dng cng sut in Pin c gi tr dng nu nh n c chiu truyn t ngun n ng c v t ng c bin i cng sut in thnh cng sut c Pc = M.w cp cho my SX (sau khi c tn tht DP). Cng sut c Pc c gi tr dng nu mmen ng c sinh ra cng chiu vi tc quay, c gi tr m khi n truyn t my sn xut v ng c v mmen ng c sinh ra ngc chiu t quay. Cng sut in Pin c gi tr m nu n c chiu t ng c v ngun.
L Ngc Bch

c tnh c ca ng c in

L Ngc Bch

c tnh c ca ng c in Trong h thng T, ng c in c nhim v cung cp ng lc cho c cu sn xut. Cc c cu sn xut ca mi loi my c cc yu cu cng ngh v c im ring. My sn xut li c rt nhiu loi, nhiu kiu vi kt cu rt khc bit. ng c in cng vy, c nhiu loi, nhiu kiu vi cc tnh nng, c im ring.

L Ngc Bch

c tnh c ca ng c in
Vi cc ng c in mt chiu v xoay chiu th ch lm vic ti u thng l ch nh mc ca ng c. mt h thng T lm vic tt, c hiu qu th gia ng c in v c cu sn xut phi m bo c mt s ph hp tng ng no . Vic la chn h T v chn ng c in p ng ng cc yu cu ca c cu sn xut c ngha ln khng ch v mt k thut m c v mt kinh t. Do vy, khi thit k h thng T, ngi ta thng chn h truyn ng cng nh phng php iu chnh tc sao cho ng c tnh c ca ng c cng gn vi ng c tnh c ca c cu sn xut cng tt. Nu m bo c iu kin ny, th ng c s p ng tt i hi ca c cu sn xut khi mmen cn thay i v tn tht trong qu trnh iu chnh l nh nht.
L Ngc Bch

Cc loi ng c in ph bin ng c khng ng b ba pha, ng c cm ng mt pha, ng c in mt chiu, ng c bc

L Ngc Bch

NG C IN XOAY CHIU

L Ngc Bch

Cu to

L Ngc Bch

Cu to
V cu to, ng c in xoay chiu 3 pha gm c 2 phn chnh: Phn cm: gm 3 cun dy t lch nhau 1200 trong khng gian v c cp in xoay chiu 3 pha to ra t trng quay. Phn cm thng t stator. Cc cun dy pha phn cm c th ni theo hnh sao hay tam gic ty theo in p ca mi cun dy pha v ty theo in p li in. V d; Vi in p li l 380V/220V. Khi in p mi cun dy pha l 220V th ng c phi mc theo dng hnh sao. Khi in p mi cun dy pha l 380V th ng c phi mc theo dng hnh tam gic. Phn ng: Cng gm 3 cun dy v thng t roto. Ty theo kt cu ca ba cun day phn ng m ng c in xoay chiu ba pha chia ra hai loi:
L Ngc Bch

Cu to
Khi 3 cun dy phn ng kt hp thnh mt lng tr nh hnh sau vi cc thanh dn bng nhm th roto c gi l ro to lng sc.

L Ngc Bch

Cu to
Khi 3 cun dy phn ng bng dy ng c ni hnh sao v 3 u dy c a ra qua h vng trtchi than ni vi in tr mch ngoi th roto c gi l roto dy qun.

L Ngc Bch

Nguyn l hot ng
Khi t trng quay (gi s theo chiu KH) ca phn cm qut qua cc dy dn phn ng th trong cc cun dy (hay thanh dn) phn ng xut hin sut in ng cm ng. Nu mch phn ng ni kn th c dng in cm ng sinh ra (chiu xc nh theo quy tt bn tay phi). T trng quay li tc dng vo chnh dng cm ng ny mt lc t c chiu xc nh theo quy tt bn tay tri v to ra m men lm quay phn cm theo chiu quay ca t trng quay. Tc quay ca phn cm lun nh hn tc quay ca t trng quay (khng ng b). ng c in hot ng theo nguyn tt ny c gi l ng c in khng ng b (KB) hay ng c in d b hoc ng c in xoay chiu cm ng.
L Ngc Bch

M my (khi ng) ng c in KB
Khi ng in trc tip vo ng c KB m my th do lc u rotor cha quay, trt ln (s=1) nn s.. cm ng v dng in cm ng ln.

Dng in ny c tr s c bit ln cc ng c cng sut trung bnh v ln, to ra nhit t nng ng c v gy xung lc c hi cho ng c.

L Ngc Bch

M my (khi ng) ng c in KB
Tuy dng in ln nhng mmen m my li nh:

c tnh ng c KB khi m my trc tip.

L Ngc Bch

M my (khi ng) ng c in KB Do vy cn phi c bin php m my. Trng hp ng c c cng sut nh th c th m my trc tip. ng c m my theo c tnh t nhin vi mmen m my nh. Nhng ng c khng m my trc tip th c th thc hin mt trong cc phng php m my gin tip sau.

L Ngc Bch

Phng php dng in tr m my mch rotor

Phng php ny ch dng cho ng c rotor dy qun v in tr m my mch ngoi mc ni tip vi cun dy rotor.

L Ngc Bch

Phng php dng in tr m my mch rotor Lc bt u m my, cc tip im cng tc t K1, K2, K3 u m, cun dy rotor c ni vi c 3 cp in tr ph (R1+R2+R3) nn ng c tnh c l ng 1. Ti im b, tc ng c t wb v mmen gim cn M2, cc tip im K1 ng li, ct cc in tr ph R1 ra khi mch rotor. ng c c tip tc m my vi in tr ph (R2+R3) trong mch rotor v chuyn sang lm vic ti im c trn c tnh 2 t dc hn. Mmen tng t M2 ln M1 v tc ng c li tip tc tng. ng c lm vic trn ng c tnh 2 t c n d. Lc ny, cc tip im K2 ng li, ni tt cc in tr R2. ng c chuyn sang m my vi in tr R3

L Ngc Bch

Phng php m my vi in tr hoc in khng ni tip trong mch stator Phng php ny dng in tr hoc in khng mc ni tip vi mch stator lc m my v c th p dng cho c ng c rotor lng sc ln rotor dy qun. Do c in tr hoc in khng ni tip nn dng m my ca ng c gim i, nm trong gi tr cho php. Mmen m my ca ng c cng gim.

L Ngc Bch

Phng php m my vi in tr hoc in khng ni tip trong mch stator Thi im ban u ca qu trnh m my, cc tip im K2 ng li (cc tip im K1 m) in tr (hnh a) hoc in khng (hnh b) tham gia vo mch stator nhm hn ch dng in m my. Khi tc ng c tng n mt mc no (tu h truyn ng) th cc tip im K1 ng li, K2 m ra loi in tr hoc in khng ra khi mch stator. ng c tng tc n tc lm vic. Qu trnh m my kt thc. S hnh trn l m my vi 1 cp in tr hoc in khng mch stator. C th m my vi nhiu cp in tr hoc in khng khi cng sut ng c ln.

L Ngc Bch

Phng php m my dng my bin p t ngu

Phng php ny c s dng t mt in p thp cho ng c khi m my. Do vy, dng in ca ng c khi m my gim i. Cc tip im K' ng, K m lc m my. Khi K' m, K ng th qu trnh m my kt thc. Phng php m my dng cun khng X v my bin p t ngu thch hp cho vic m my cc ng c cao p.

L Ngc Bch

Phng php i ni U - D khi m my

ng c KB lm vic bnh thng s mc D cc cun stator th khi m my c th mc theo s Y. Thc cht ca phng php ny l gim in p t vo cun dy stator khi i ni v Uph = Ud khi mc D, cn khi mc Y th in p gim cn 3 ln:

L Ngc Bch

o chiu quay ng c in KB
o chiu quay ca ng c KB, cn o chiu quay ca t trng quay do stator to ra. Mun vy, ch cn o chiu hai pha bt k trong 3 pha ngun cp cho stator.

L Ngc Bch

L Ngc Bch