I.

Thu VAT Thu gi tr gia tng l thu tnh trn gi tr tng thm ca hng ho, dch v pht sinh trong qu trnh t sn xut, lu thng n tiu dng. Thu gtgt l sc thu tiu dng nhiu giai on khng trng lp. Thu gtgt nh vo tt c cc giai on ca qu trnh sn xut kinh doanh nhng ch tnh trn phn gi tr tng thm ca mi giai on. Tng s thu thu c ca tt c cc giai on ng bng s thu tnh trn gi bn cho ngi tiu dng cui cng. Thu gtgt c tnh trung lp kinh t cao.Thu gtgt khng phi l yu t chi ph m n thun l yu t cng thm ngoi gi bn ca ngi cung cp hng ha, dch v. Thu gtgt khng nh hng trc tip bi kt qu kinh doanh ca ngi np thu, bi qu trnh t chc v phn chia cc chu trnh kinh t; sn phm c lun chuyn qua nhiu hay t giai on th tng s thu gtgt phi np ca tt c cc giai on khng thay i. Thu gtgt l loi thu gin thu. i tng np thu gtgt l ngi cung ng hng ha, dch v, ngi chu thu l ngi tiu dng cui cng. Thu gtgt l mt khon tin c cng vo gi bn hng ha, dch v m ngi mua phi tr khi mua hng. Thu gtgt c tnh cht ly thoi so vi thu nhp. Thu gtgt nh vo hng ha, dch v , ngi tiu dng hng ha, dch v l ngi phi tr khon thu , khng phn bit thu nhp cao hay thp u phi tr s thu nh nhau. Bn cnh thu gtgt c thuc tnh lnh th quc gia. i tng chu thu l ngi tiu dng trong phm vi lnh th quc gia. Thu gtgt c quy nh phc v chnh sch pht trin kinh t v chnh sch thu Vit Nam.

Nguyn tc p dng thu sut thu GTGT (thu sut GTGT) l p dng thng nht theo loi hng ha, dch v cc khu nhp khu, sn xut gia cng hay kinh doanh thng mi. Hin hnh cc mc thu sut thu GTGT (thu sut GTGT) gm c 0%, 5 % v 10 %. Vic quy nh cc mc thu sut khc nhau th hin chnh sch thu iu tit thu nhp v hng dn tiu dng i vi hng ha, dch v. Thu sut thu GTGT (thu sut GTGT) i vi hng ha, dch v quy nh c th nh sau:

1. Mc thu sut thu GTGT (thu sut GTGT) 0% p dng i vi hng ha, dch v xut khu, vn ti quc t v hng ha, dch v khng chu thu gi tr gia tng quy nh ti iu 5 Lut thu gi tr gia tng khi xut khu, tr cc trng hp chuyn giao cng ngh, chuyn nhng quyn s hu tr tu ra nc ngoi; dch v ti bo him ra nc ngoi; dch v cp tn dng, chuyn nhng vn, dch v ti chnh phi sinh; dch v bu chnh, vin thng; sn phm xut khu l ti nguyn, khong sn khai thc cha qua ch bin quy nh ti khon 23 iu 5 ca Lut thu gi tr gia tng. 2. Mc thu sut thu GTGT (thu sut GTGT) 5% p dng i vi hng ho, dch v sau y: - Nc sch phc v sn xut v sinh hot; - Phn bn; qung sn xut phn bn; thuc phng tr su bnh v cht kch thch tng trng vt nui, cy trng; - Thc n gia sc, gia cm v thc n cho vt nui khc; - Dch v o p, no vt knh, mng, ao h phc v sn xut nng nghip; nui trng, chm sc, phng tr su bnh cho cy trng; s ch, bo qun sn phm nng nghip; - Sn phm trng trt, chn nui, thu sn cha qua ch bin, tr sn phm quy nh ti khon 1 iu 5 ca Lut thu gi tr gia tng; - M cao su s ch; nha thng s ch; li, dy ging v si an li nh c; - Thc phm ti sng; lm sn cha qua ch bin, tr g, mng v sn phm quy nh ti khon 1 iu 5 ca Lut thu gi tr gia tng; - ng; ph phm trong sn xut ng, bao gm g ng, b ma, b bn; - Sn phm bng ay, ci, tre, na, l, rm, v da, s da, bo ty v cc sn phm th cng khc sn xut bng nguyn liu tn dng t nng nghip; bng s ch; giy in bo; - My mc, thit b chuyn dng phc v cho sn xut nng nghip, bao gm my cy, my ba, my cy, my gieo ht, my tut la, my gt, my gt p lin hp, my thu hoch sn phm nng nghip, my hoc bnh bm thuc tr su; - Thit b, dng c y t; bng, bng v sinh y t; thuc phng bnh, cha bnh; sn phm ha dc, dc liu l nguyn liu sn xut thuc cha bnh, thuc phng bnh;

- Gio c dng ging dy v hc tp, bao gm cc loi m hnh, hnh v, bng, phn, thc k, com-pa v cc loi thit b, dng c chuyn dng cho ging dy, nghin cu, th nghim khoa hc; - Hot ng vn ho, trin lm, th dc, th thao; biu din ngh thut; sn xut phim; nhp khu, pht hnh v chiu phim; - chi cho tr em; sch cc loi, tr sch quy nh ti khon 15 iu 5 ca Lut thu gi tr gia tng; - Dch v khoa hc, cng ngh theo quy nh ca Lut khoa hc v cng ngh. 3. Mc thu sut thu GTGT (thu sut GTGT)10% p dng i vi hng ho, dch v khng quy nh ti cc mc trn. Ngy 03/06/2008 ti k hp th 3 quc hi XII Quc Hi thng qua Lut thu gi tr gia tng s 13/2008/QH12. Lut thu gi tr gia tng nm 2008 quy nh v i tng chu thu, i tng khng chu thu, ngi np thu, cn c v phng php tnh thu, khu tr v hon thu GTGT. Lut thu gi tr gia tng ra i c hiu lc thi hnh t ngy 01 thng 01 nm 2009. Lut thu gi tr gia tng 2008 thay th lut thu gi tr gia tng nm 1997; Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu gi tr gia tng s 07/2003/QH11; Bi b iu 2 ca Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut thu tiu th c bit v Lut thu gi tr gia tng s 57/2005/QH11. Lut thu gi tr gia tng 2008 s 13/2008/QH12 ra i nh du s pht trin mi v chnh sch thu gi tr gia tng ca nc ta v iu chnh bao qut, y lnh vc thu gi tr gia tng nht l trong mt qun l thu. Lut thu gi tr gia tng 2008 s 13/2008/QH12 c mt s im mi sau: - i tng khng chu thu GTGT Thu hp i tng khng chu thu t 28 nhm hng ho, dch v xung cn 25 nhm. Chuyn 3 nhm sau t khng chu thu sang chu thu GTGT: - Chuyn nhm hng ho l thit b, my mc, phng tin vn ti chuyn dng nm trong dy chuyn cng ngh v vt t xy dng thuc loi trong nc cha sn xut c cn nhp khu to ti sn c nh ca doanh nghip sang i tng chu thu GTGT.

- Chuyn Hot ng vn ho, trin lm v th dc, th thao; biu din ngh thut; sn xut phim; nhp khu, pht hnh v chiu phim sang i tng chu thu GTGT vi thu sut 5%. - Chuyn hot ng iu tra, thm d a cht, o c, lp bn thuc loi iu tra c bn ca Nh nc sang thu sut 10%. - Chuyn Vn ti quc t sang i tng chu thu GTGT vi thu sut 0%, hng ho, dch v cung cp trc tip cho vn ti quc t sang i tng chu thu GTGT vi thu sut tng ng ca tng hng ho, dch v. B sung Cc dch v ti chnh phi sinh vo din khng chu thu GTGT m bo bao qut c cc dch v mi pht sinh, ph hp vi thng l quc t. B sung dch v Cy, ba t, no vt knh, mng ni ng, dch v thu hoch sn phm nng nghip vo din khng chu thu GTGT. Vit li cm t nh tnh ngha thnh nh cho cc i tng chnh sch x hi bao qut cc trng hp i vi duy tu, sa cha, xy dng bng ngun vn ng gp ca nhn dn v vn vin tr nhn o. Chuyn nc sch phc v sn xut v sinh hot sang thu sut 5% (trc y nc sch cn c vo a bn khai thc v mc ch s dng xp vo i tng khng chu thu v chu thu vi thu sut 5%). * Thu sut thu gi tr gia tng (1) Mc thu sut 0%: B sung vn ti quc t vo i tng p dng thu sut 0% khuyn khch pht trin hot ng vn ti quc t ca doanh nghip Vit Nam v ph hp vi thng l quc t. (2) Mc thu sut 5%: (2.1.) Mc thu sut 5% ch yu p dng i vi hng ho, dch v l u vo ca sn xut nng nghip. Ti Lut GTGT sa i ln ny, quy nh 15 nhm hng ho, dch v p dng thu sut 5% (Lut hin hnh l 21 nhm (2.2) Mt s nhm chuyn t mc thu sut 5% mc thu sut 10%: (3) Mc thu sut 10% c xc nh theo phng php loi tr, p dng i vi cc hng ho, dch v khng thuc din p dng cc mc thu sut 0%, 5%. * Khu tr thu GTGT u vo

- Nng thi hn ti a c k khai thu GTGT u vo, c th: Trng hp c s kinh doanh pht hin s thu GTGT u vo khi k khai, khu tr b sai st th c k khai, khu tr b sung; thi gian k khai ti a l 6 thng, k t thi im pht sinh sai st. - B sung quy nh hng ho, dch v mua vo c khu tr thu u vo th phi thanh ton qua ngn hng, tr trng hp gi tr ca hng ho, dch v mua vo tng ln di 20 triu ng. - B sung quy nh thu u vo ca ti sn c nh s dng ng thi cho sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu GTGT v khng chu thu GTGT th c khu tr ton b (Thc t quy nh ny ang c hng dn ti Thng t s 32/2007/TT-BTC). * Hon thu GTGT - B sung thm trng hp c s kinh doanh ng k np thu GTGT theo phng php khu tr c d n u t mi, ang trong giai on u t c s thu GTGT ca hng ho, dch v mua vo s dng cho u t m cha c khu tr ht v c s thu cn li t hai trm triu ng tr ln th c hon thu GTGT. II. Thu thu nhp DN Thu thu nhp doanh nghip l loi thu c bn, ch yu doanh nghip phi ng. Mc thu 28% p dng i vi tt c doanh nghip ng k theo Lut Doanh nghip (cng ty t nhn, cng ty lin danh, cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn) hot ng trong bt k ngnh no, ngoi tr cc d n thm d v khai thc du kh (vi mc thu t 28% n 50%); Cc mc thu u i 20%, 15% v 10% c p dng khi p ng c mt s tiu ch nh mt s ngnh cng nghip hay a phng ang khuyn khch u t. hin hnh; Ba mc thu VAT nh sau: Mc thu 0% p dng cho hng ho xut khu phi chu thu tiu th c bit, xut khu phn mm, cc dch v cho cng ty hot ng trong khu ch xut, hng ho do nh thu ph sn xut v hng ca mt doanh nghip u t nc ngoi bn cho khc hng l ngi nc ngoi nhng giao nhn ti Vit Nam; v cc hot ng xy lp cho cc d n xy dng nc ngoi; Mc thu 5% p dng cho khong 41 nhm hng ho v dch v nh than, my mc, sn phm luyn kim, khun c, ho cht, my tnh v linh kin,

cht n, sm lp, que hn, dch v xy lp, dch v sa cha thit b , dch v ng k phng tin giao thng vn ti, cc sn phm xi mng cng nghip, nha thng, ng, ma, nc ung, phn bn, thuc tr su, thit b y t, dc phm, chi, sn phm nng lm nghip cha qua ch bin, my tnh v a vi tnh; Mc thu 10% p dng cho 16 hng mc hng ho v dch v c bit cng vi nhm hng th 17 bao gm bt k loi hng ho v dch v no khng bao gm trong hai mc thu ni trn nh kinh doanh vng, bc v qu, i l vn chuyn ng bin, dch v mi gii, t bn ch, du m, kh ga, in t, thit b gia dng, vi, qun o, xy dng, lp t, bu chnh, vin thng, t vn, k ton, dch v du lch v vn chuyn ng bin. Thu thu nhp doanh nghip (Thu tndn) c iu chnh trong Lut thu thu nhp doanh nghip s 14/2008/QH12 ngy 03 thng 06 nm 2008 ca Quc hi kha XII, k hp th 3. Thu thu nhp doanh nghip (Thu tndn) l sc thu tnh trn thu nhp chu thu ca cc doanh nghip trong k tnh thu. Thu thu nhp doanh nghip c c im nh sau: - Thu tndn l thu trc thu, i tng np thu thu nhp doanh nghip l cc doanh nghip, cc nh u t thuc cc thnh phn kinh t khc nhau ng thi cng l ngi chu thu. - Thu tndn ph thuc vo kt qu hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip hoc cc nh u t. Thu tndn c xc nh trn c s thu nhp chu thu, nn ch khi cc doanh nghip, cc nh u t kinh doanh c li nhun mi phi np thu tndn. Ngi np thu thu nhp doanh nghip (Thu tndn) l: 1. T chc hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v c thu nhp chu thu thu nhp doanh nghip bao gm: - Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam; - Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut nc ngoi (sau y gi l doanh nghip nc ngoi) c c s thng tr hoc khng c c s thng tr ti Vit Nam; - T chc c thnh lp theo Lut hp tc x; - n v s nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam;

- T chc khc c hot ng sn xut, kinh doanh c thu nhp. 2. Doanh nghip c thu nhp chu thu doanh nghip phi np thu thu nhp doanh nghip (Thu tndn) nh sau: - Doanh nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam np thu doanh nghip i vi thu nhp chu thu pht sinh ti Vit Nam v thu nhp chu thu pht sinh ngoi Vit Nam; - Doanh nghip nc ngoi c c s thng tr ti Vit Nam np thu thu thu nhp doanh nghip i vi thu nhp chu thu pht sinh ti Vit Nam v thu nhp chu thu pht sinh ngoi Vit Nam lin quan n hot ng ca c s thng tr ; - Doanh nghip nc ngoi c c s thng tr ti Vit Nam np thu doanh nghip i vi thu nhp chu thu pht sinh ti Vit Nam m khon thu nhp ny khng lin quan n hot ng ca c s thng tr; - Doanh nghip nc ngoi khng c c s thng tr ti Vit Nam np thu thu nhp doanh nghip i vi thu nhp chu thu pht sinh ti Vit Nam. 3. C s thng tr ca doanh nghip nc ngoi l c s sn xut, kinh doanh m thng qua c s ny, doanh nghip nc ngoi tin hnh mt phn hoc ton b hot ng sn xut, kinh doanh ti Vit Nam mang li thu nhp, bao gm: - Chi nhnh, vn phng iu hnh, nh my, cng xng, phng tin vn ti, hm m, m du, kh hoc a im khai thc ti nguyn thin nhin khc ti Vit Nam; - a im xy dng, cng trnh xy dng, lp t, lp rp; - C s cung cp dch v, bao gm c dch v t vn thng qua ngi lm cng hay mt t chc, c nhn khc; - i l cho doanh nghip nc ngoi; - i din ti Vit Nam trong trng hp l i din c thm quyn k kt hp ng ng tn doanh nghip nc ngoi hoc i din khng c thm quyn k kt hp ng ng tn doanh nghip nc ngoi nhng thng xuyn thc hin vic giao hng ho hoc cung ng dch v ti Vit Nam. Thu nhp chu thu thu nhp doanh nghip (Thu tndn) : - Thu nhp chu thu bao gm thu nhp t hot ng sn xut, kinh doanh hng ho, dch v v thu nhp khc.

- Thu nhp khc bao gm thu nhp t chuyn nhng vn, chuyn nhng bt ng sn; thu nhp t quyn s hu, quyn s dng ti sn; thu nhp t chuyn nhng, cho thu, thanh l ti sn; thu nhp t li tin gi, cho vay vn, bn ngoi t; hon nhp cc khon d phng; thu khon n kh i xo nay i c; thu khon n phi tr khng xc nh c ch; khon thu nhp t kinh doanh ca nhng nm trc b b st v cc khon thu nhp khc, k c thu nhp nhn c t hot ng sn xut, kinh doanh ngoi Vit Nam. III. Thu tiu th c bit Thu tiu th c bit l mt loi thu gin thu nh vo tiu dng ca x hi, c nhiu nc trn th gii p dng. Mc tiu ca loi thu ny l nhm iu tit mnh vo cc loi hng ha, dch v cao cp hay nhng sn phm tiu dng khng c li cho sc khe, gp phn hng dn pht trin sn xut kinh doanh, tiu dng x hi theo nh hng ca Nh nc, qua gp phn m bo ngun thu n nh cho ngn sch nh nc. Doanh nghip hot ng kinh doanh hng ha, dch v ny phi ng thu tiu th c bit. Thu tiu th c bit nh vo hng ha v dch v sau: 1. Hng ha: a) Thuc l iu, x g v ch phm khc t cy thuc l dng ht, ht, nhai, ngi, ngm; b) Ru; c) Bia; d) Xe t di 24 ch, k c xe t va ch ngi, va ch hng loi c t hai hng gh tr ln, c thit k vch ngn c nh gia khoang ch ngi v khoang ch hng; ) Xe m t hai bnh, xe m t ba bnh c dung tch xi lanh trn 125cm3; e) Tu bay, du thuyn; g) Xng cc loi, nap-ta (naphtha), ch phm ti hp (reformade component) v cc ch phm khc pha ch xng; h) iu ho nhit cng sut t 90.000 BTU tr xung; i) Bi l;

k) Vng m, hng m. 2. Dch v: a) Kinh doanh v trng; b) Kinh doanh mt-xa (massage), ka-ra--k (karaoke); c) Kinh doanh ca-si-n (casino); tr chi in t c thng bao gm tr chi bng my gic-pt (jackpot), my s-lot (slot) v cc loi my tng t; d) Kinh doanh t cc; ) Kinh doanh gn (golf) bao gm bn th hi vin, v chi gn; e) Kinh doanh x s. Cn c tnh thu tiu th c bit l gi tnh thu ca hng ha, dch v chu thu v thu sut. S thu tiu th c bit phi np bng gi tnh thu tiu th c bit nhn vi thu sut thu tiu th c bit (theo quy nh biu thu tiu th c bit ca tng loi hng ha, dch v). Theo quy nh ti iu 3 Lut thu tiu th c bit s 27/2008/QH12 ngy 14 thng 11 nm 2008 ca Quc Hi kha 12 th i tng khng chu thu l Hng ha quy nh ti khon 1 iu 2 ca Lut ny khng thuc din chu thu tiu th c bit trong cc trng hp sau: 1. Hng ha do c s sn xut, gia cng trc tip xut khu hoc bn, y thc cho c s kinh doanh khc xut khu; 2. Hng ha nhp khu bao gm: a) Hng vin tr nhn o, vin tr khng hon li; qu tng cho c quan nh nc, t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc chnh tr x hi ngh nghip, t chc x hi, t chc x hi - ngh nghip, n v v trang nhn dn, qu biu, qu tng cho c nhn ti Vit Nam theo mc quy nh ca Chnh ph; b) Hng ha vn chuyn qu cnh hoc mn ng qua ca khu, bin gii Vit Nam, hng ha chuyn khu theo quy nh ca Chnh ph; c) Hng tm nhp khu, ti xut khu v tm xut khu, ti nhp khu khng phi np thu nhp khu, thu xut khu trong thi hn theo quy nh ca php lut v thu xut khu, thu nhp khu;

d) dng ca t chc, c nhn nc ngoi theo tiu chun min tr ngoi giao; hng mang theo ngi trong tiu chun hnh l min thu; hng nhp khu bn min thu theo quy nh ca php lut; 3. Tu bay, du thuyn s dng cho mc ch kinh doanh vn chuyn hng ho, hnh khch, khch du lch; 4. Xe t cu thng; xe t ch phm nhn; xe t tang l; xe t thit k va c ch ngi, va c ch ng ch c t 24 ngi tr ln; xe t chy trong khu vui chi, gii tr, th thao khng ng k lu hnh v khng tham gia giao thng; 5. Hng ho nhp khu t nc ngoi vo khu phi thu quan, hng ho t ni a bn vo khu phi thu quan v ch s dng trong khu phi thu quan, hng ho c mua bn gia cc khu phi thu quan vi nhau, tr xe t ch ngi di 24 ch. Khu tr thu tiu th c bit c quy nh nh th no? Ti cng vn s 25/TCT-CS ngy 06/01/2010 v vic khu tr thu tiu th c bit ca Tng cc Thu tr li cng vn s 263/CT-KK&KTT ngy 16/9/2009 ca Cc thu tnh Cn Th hi v vic khu tr thu tiu th c bit, v vic ny Tng cc Thu c kin nh sau: Ti im 2c Mc I Phn C Thng t s 119/2003/TT-BTC ngy 12/12/2003 ca B Ti chnh quy nh: "C s sn xut mt hng chu thu tiu th c bit bng nguyn liu chu thu tiu th c bit th khi khai thu tiu th c bit khu sn xut c khu tr s thu tiu th c bit np i vi nguyn liu nu c chng t hp php. S thu tiu th c bit c khu tr i vi nguyn liu ti a khng qu s thu tiu th c bit tng ng vi s nguyn liu dng sn xut ra hng ha tiu th." iu 8 Thng t s 64/2009/TT-BTC ngy 27/3/2009 ca B Ti chnh quy nh: "Ngi np thu sn xut hng ho thuc i tng chu thu tiu th c bit bng nguyn liu chu thu tiu th c bit nu c chng t hp php th c khu tr s thu tiu th c bit np i vi nguyn liu khi xc nh s thu tiu th c bit phi np khu sn xut. S thu tiu th c bit c khu tr tng ng vi s thu tiu th c bit ca nguyn liu s dng sn xut ra hng ha chu thu tiu th c bit xut bn." Cn c quy nh trn: C s sn xut mt hng chu thu tiu th c bit (ngi np thu sn xut hng ha chu thu tiu th c bit) bng nguyn liu chu thu tiu th c bit nu c chng t np thu tiu th c bit th c khu tr c khu tr s thu tiu th c bit np i vi nguyn liu khi xc nh s thu tiu th c bit phi np khu sn xut. S thu tiu th c bit c khu tr tng ng vi s thu tiu th c bit ca nguyn liu s dng sn xut ra hng ha chu thu tiu th c bit tiu th (xut bn). C s sn xut mt hng chu thu tiu th c bit khi mua nguyn vt liu chu thu tiu th c bit nu trn ha n mua NVL ch th hin thu GTGT,

khng th hin s thu tiu th c bit th khng c c s khu tr thu tiu th c bit.