MO Teknik Dergi, 2009 4905-4917, Yaz 321

Yap zmlemesinde Yeni Bir Devir: Yapm Aamas*

Ali KARAKAPLAN* Alp CANER** zgr KUR*** Arman DOMAN**** Anda LLE***** Z Tasarm iin gerekli olan yapsal zmleme yntemleri zaman ierisinde bilgisayarn kullanm ile byk gelimeler kaydetmitir. Klasik yap zmlemelerinde yapnn yapm aamalar dikkate alnmadan sanki bir an ierisinde yapmnn tamamland ve yklendii kabul edilir. Bu varsaym ile gerekletirilen zmlemeler her zaman iin salkl neticeler vermeyebilir. zmleme srasnda yapm aamas dikkate alnm yaplarda eleman ykleri yapsna gre klasik yapm aamasz zmleme sonularndan %10 ile %50 arasnda farkllk gsterebilir. Yapm aamas zmlemelerinde zamana bal hem geometri deiimleri hem de malzeme dayanm deiimleri gz nne alnabilir. Bu alma ierisinde bir yaya kprs, bir ngermeli karayolu kprs mesnet durumu ve birok katl binann yapm zmlemesi ile klasik zmleme sonular arasndaki farkllklar gstermek iin rnek olarak sunulmutur. Anahtar Kelimeler: yapm aamas, yapsal zmleme ABSTRACT A New Era in Structural Analysis: Construction Staging Over the years, structural analysis techniques are improved by use of computers. In conventional structural analysis, the structure is assumed to be built in a second. However, this type of analysis does not always give the reliable and healty solutions. When the results of the conventional analysis was compared to the construction staging analysis, the difference in results can vary from 10% to 50%. In construction staging analysis, the time
Not: Bu yaz Yayn Kuruluna 19.11.2007 gn ulamtr. 31 Aralk 2009 gnne kadar tartmaya aktr. * ** *** **** ***** LARSA, New York, ABD - ali@larsausa.com Orta Dou Teknik niversitesi, naat Mh. Blm, Ankara - acaner@metu.edu.tr Orta Dou Teknik niversitesi, naat Mh. Blm, Ankara - kurc@metu.edu.tr Orta Dou Teknik niversitesi, naat Mh. Blm, Ankara -armandomanic@gmail.com Orta Dou Teknik niversitesi, naat Mh. Blm, Ankara - andaclulec@gmail.com

Yap zmlemesinde Yeni Bir Devir: Yapm Aamas dependent material strength variations and geometric variations are included in investigation. In this study, a cable supported pedestrian bridge, a standard prestressed precast I-girder highway bridge support condition and multi story building analysis was performed by construction staging to determine the differences from conventional analysis. Keywords: construction staging, structural analysis 1. GR Yap tasarmlar 1900lerden nce genellikle baz basit kabuller yaplarak yaplmaktayd. Eski alarda bilgisayar teknolojisi kullanmadan yma yap trlerinden piramitler, kuleler, binalar ve kprler yaplyordu. Bilgisayar destekli yap zmleme geliiminin temelleri Fransz uzmanlar; Navier ve St. Venant; tarafndan 1850 ve 1875 seneleri arasnda atlmtr [1]. 1875 ve 1920 seneleri arasnda Timeshenko yap mekanii dalnda nemli admlar atm ve makas ve ereve sistemlerinin yapsal zmlemelere dhil olmasn salamtr. Beton ve elik malzemesinin gelimesi ve ayn zamanda matematik alannda nemli ilerlemeler kaydedilmesi sonucunda 20.yy balarnda birok nemli yapnn ina edilmesi mmkn olmutur. Bu yaplar arasnda New Yorkda bulunan Brooklyn Asma Kprs ve Empire State gkdeleni saylabilir. 1930larn banda Hardy Cross tarafndan gelitirilen moment datma yntemi yapsal zmleme alannda ok nemli bir ilerleme salam ve 25 sene boyunca birok yap bu yntem kullanlarak tasarlanmtr. 1950lerden sonra ise zellikle bilgisayar zmlemelerinin yaygnlamas sayesinde klasik yap tarzlarnn yan sra daha nce yapmna cesaret edilemeyen geometrilerde yaplar yaplmaya balanmtr. Bu tip yaplar arasnda en arpc rneklerden birisi New Yorkda bulunan Guggenheim mzesidir. Son yllarda bilgisayar ve hesaplama teknolojilerindeki ilerlemeler ise yaplarn sadece dorusal elastik olarak zmlenmesini deil, ihtiya duyulduunda dorusal olmayan zelliklerin de gz nne alnarak incelenmesine olanak salamtr.. Gnmzde bilgisayar destekli yapsal zmleme tipleri ve kullanlan elemanlar gemie gre artmtr. Yapsal zmleme srasnda kullanlan zm elemanlar arasnda, klasik ereve ve ubuk elemanlar, kablo, tendon, elastik ve plastik yay, sismik izolasyon ve mesnet elemanlar, plastik ubuk elemanlar, snm elamanlar, gen plak, drtgen plak ve boyutlu sonlu elemanlar bulunur. zmleme tipleri arasnda ise elastik ve plastik zmleme, zdeer ve modal zmleme, zaman tanm alan zmlemesi, zamana bal yapm aamas, hareketli yk zmlemeleri saylabilir. Bu alma kapsamnda yap zmlemelerinde yapm aamalarnn nemi vurgulanmtr. Yaplan eitli rnek almalar ile yapm aamal zm ile anlk klasik zmlemelerin farkllklar gsterilmitir. 2. YAPIM AAMASI ZMLEMESNE BAKI Yapm aamas zmlemesi, yapnn bir anda ina edilmesi ve yklenmesi yerine sahada yklenici firma yapy nasl ina ediyorsa, proje ofisinde bulunan mhendislerin bu yapm 4906

Ali KARAKAPLAN, Alp CANER, zgr KUR, Arman DOMAN, Anda LLE aamalarn zamana bal olarak bilgisayar ortamnda bir araya getirmeleri demektir. Bunu yapmaya alan proje mhendislerinin zamana bal malzeme deiimini gz nne almalar gerekmektedir. rnek vermek gerekir ise yeni dklen bir beton yatr ve sadece sisteme bir arlk getirir. Bu beton 7 gnlk veya 28 gnlk veya 1000 gnlk iken dayanm srekli deimektedir. Betonun ya durumundan yapnn ekonomik zamann tamamlamasna kadar olan deiimler yapm aamas zmlemesinin ierisine konabilir ve bu sayede gelecekte olabilecek hatalar engellenmeye allabilir. Bir rnek olarak ard germeli dilimsel kprler verilebilir. Bu tip kprler iin yapm aamas ve yapm sonras zmlemelerinin doru yaplmamas sonucunda zaman ierisinde orta aklnn tehlikeli boyuta sabit sehim verebilecei bilinmektedir. Gnmzde bu tip hesaplamalar hala zel mhendislik gerektirse de eitli analiz programlar sayesinde olas tehlikelerin ve sorunlarn en aza indirgenmesi mmkn olabilmektedir. Gnmzde birok yapsal analiz program da yapm aamalarn gz nne almaktadr (rnein ADINA, ETABS, GT-STRUDL, LARSA 4D, LUSAS, MIDAS, RM2006 4D, SAP 2000 gibi). lkemizde yapm aamal analiz tekniiyle analiz edilen ard germeli kprlerde her yapm aamal analiz programnn salkl neticeler vermedii gzlenmi ve sadece zamana bal malzeme zellii deikenliini ve n germe kayplarn kullanabilen yani 4D zellii tayan programlarn tercih edildii gzlenmitir. Yukarda belirtildii gibi yapm aamas zmlemeleri zellikle ard germeli kpr sistemlerinde ve gergin eik askl kpr yapm ve tasarmlarnda nemli hale gelmektedir. Uzun aklkl gergin eik askl kpr zmlemelerinde iki kuleyi ina ettikten sonra st yap her kulenin iki tarafndan kablo gergileri uygulanarak ilerler (ekil 1). st yap, yaklam aklklarnda ankraj ayaklarna balandktan sonra orta aklkta dier kulenin st yaps ile birletirilecei yerde yapm srasnda fazla hataya yer verilemez. rnek olarak 500 metre akl olan bir kprde hata pay birleme annda en fazla 1-2 cm olarak kabul edilebilir ki bu da ok kk bir deerdir.

ekil 1. Cooper Nehri gergin eik askl kpr yapm ve LARSA modeli Gergin eik askl kprler gibi ard germeli dengeli konsol dilimsel kutu kesitli kpr inalarnda da st yapy ok az bir hata ile orta noktada birletirmek gerekmektedir. Birletirdikten sonra da bu tip kprler Trkiyede rnekleri olduu gibi aktif bir ekilde 4907

Yap zmlemesinde Yeni Bir Devir: Yapm Aamas sabit ykler altnda sehim vermemelidirler. Bunun iinde ard germe iin kullanlan tendonlar ierisinde zamana bal kayplarn hesaplar ierisine katlmas gerekmekte ve ayn zamanda snme ve rtrenin de uluslararas normlara gre hesap edilmesi gerekmektedir. lkemizde yaplan uygulamalarda prefabrike yaplar iin yapm aamal zmlemeler de gerekletirilmitir [2]. Bu yaplarn yapm aamasna olan hasasiyeti belirgindir. 3. RNEK ZMLEMELER Bu ksm ierisinde yapm aamasnn ok da nemli olmad dnlen yaplarda anlk yap zmlemelerinde hesap edilen eleman yklerinin yapm aamas zmlemesinden elde edilen sonularla nasl bir farkllk gsterdii irdelenmitir. Bu yaplar ne dengeli konsol metodu ile ina edilen ard germeli dilimsel kutu kesitli kprlerdir ne de uzun aklkl gergin eik askl kprlerdir. 3.1 Kablo Yaya Kprs Ankarada birok yaya kprs kablolu kpr olarak yaplmaya balanmtr. Bu kprlerin bazlarnda kablolar yapsal olarak kullanlm bazlarnda ise sadece grsel ama iin kullanlmtr. lk nce kprnn kule ksm yaplm ve sonra kar cephedeki ankraj aya ina edildikten sonra st yap yerletirilmitir. Kablolara fonksiyon almas istendii durumlarda gergi verilmitir. Tipik bir yaya kprsnn modeli ekil 2 de gsterilmitir.

ekil 2. Ankara kablo yaya kprs ve LARSA modeli Bu kprnn zmlemesi iin drt deiik model kurulmutur. Modellerin zellikleri izelge 1de verilmitir. izelge 2 ve 3de kpr eleman yklerinin ve yayaya bal titreim zelliklerinin, yapm aamas zmlemesi sonrasnda ne derecede deitii gzler nne serilmitir. Yapm aamas modelleri ile anlk zm modelleri arasnda yklerde byk farkllklar ortaya kmtr. Ayn zamanda deiik yapm aamas modellerinde bile ykler nemli derecede deimitir. Kalabalk bir yaya geii srasnda Avrupa artnamelerinin [3] tasarm kriterleri incelenmi ve yapm aamal Model 4n yapm iin en uygun seenek olduu tespit edilmitir. Model 1, 2, 3 ve 4 iin sras ile 0,139g, 0,034g, 0,055g ve 0,033g mertebelerinde titreim 4908

Ali KARAKAPLAN, Alp CANER, zgr KUR, Arman DOMAN, Anda LLE hesaplanmtr. Titreimlerin yaya konforunu salamas asndan 0,04gden az olmas arzu edilir. izelge 3 de grld gibi sadece titreimlerde deil yklerde de modeller aras %50yi geen farkllklar meydana gelmitir. izelge 1. Kablo yaya kprs modeli Model 1 2 Aklama Bu modelde yapm aamas dikkate alnmamtr Bu modelde arka kablolar 100 kN gerilmi fakat ana kablolar ekilmemitir. Arka ve ana kablolar st yap deme betonu konulmadan nce yerletirilmitir. Bu modelde arka kablolar 100 kN gerilmi. Deme betonu dklmeden nce sras ile kablo C1,C2,C3,C4 ve C5 ekilmitir. Bu modelde arka kablolar 100 kN gerilmi. Deme betonu dklmeden nce sras ile kablo C1,C5,C3,C4 ve C2 ekilmitir. izelge 2. Kablo Gergilerinin Deiimi
Model C1 I* (kN) 1 2 3 4 0 0 120 100 F* * (kN) 0 65 68 52 I * (kN) 0 0 110 80 C2 F* * (kN) 0 75 65 80 I * (kN) 0 0 100 100 0 70 59 53 Kablo Ykleri C3 F** (kN) * (kN) 0 0 100 100 0 53 70 89 0 0 130 130 0 29 127 100 I C4 F** (kN) I* (kN) C5 F** (kN)

3 4

* - lk ekim / ** - Son hali izelge 3. Dey ykler altnda eleman ykleri

Model st Yap Kenar Kiri Kule Balant Moment (kN-m) 1 2 3 4 2496 724 676 615 st Yap Kenar Kiri Orta Aklk Moment (kN-m) 2796 524 356 292 Kule st Yap Alt Momenti Kule Temel Momenti Kule Eksenel Yk (kN) 505 1062 1336 1206

(kN-m) 109 164 306 279

(kN-m) 2252 1208 1736 1593

4909

Yap zmlemesinde Yeni Bir Devir: Yapm Aamas

ekil 3. LARSA yaya geii titreim modeli 3.2 Standart ngerilmeli Beton Kirili Karayolu Kprs Mesnet Durumu Standard ngerilmeli beton kirili kprlerde, kpr ayaklar ve balk kirileri ina edildikten sonra hazr ngerilmeli betonarme kiriler kpr aya balk kiriinin stndeki mesnetlere oturtulur (ekil 4). Kpr demesi daha sonra dklr.

ekil 4. Standard kpr inas, Mekece Bu tip standart kprler iin esasen deprem hesaplamalar hari bilgisayar desteine pek ihtiya duyulmaz ve belli kabuller yaplarak tasarm yaplr. Deprem hesaplar iin ise, 4910

Ali KARAKAPLAN, Alp CANER, zgr KUR, Arman DOMAN, Anda LLE ilemleri zaman ve veri miktar asndan olabildiince ekonomik hale getirmek amacyla, genellikle tm styapnn basitletirilerek tek bir ubuk eleman ile idealize edildii bilgisayar modelleri kullanlmaktadr. Bu almada, yapm aamalarnn ve yapnn bilgisayar ortamnda idealize edilmesinde yaplan kabullerin mesnetlerde oluan kuvvetlere olan etkisini incelemek amac ile drt deiik hesap modeli kullanlmtr (izelge 4 ve ekil 5). izelge 4. Modellerin Tarifi Model 1 2 3 4 Aklamalar Klasik model Balk kirii normal Klasik model Balk kirii olmas gerekenden rijit Gelimi model Gelimi model yapm aamas analizi dhil

(a) Klasik model

(b) Gelimi model ekil 5. Bilgisayar Modelleri

izelge 4 de bahsedilen klasik modellerde (model 1 ve model 2), st yapnn tm geleneksel olarak yapld gibi edeer ubuk elemanlarla modellenerek basitletirilmi, mesnet saylar aynen korunmu ve yapm aamalar dikkate alnmamtr. Model 1de balk kirii gerek enkesit zellikleri ile modele katlmtr. Model 2de ise balk kiriinin rijitlii herhangi bir saysal dengesizlik yaratmayacak lde arttrlmtr. Gelimi modellerde (model 3 ve model 4), kiriler ve deme ayrntlaryla modellenmi ve beraber almalar iin birbirlerine fiktif rijit elemanlarla balanmtr. Model 4de yapm aamalar simle edilmi, model 3de ise dikkate alnmamtr. Btn modeller kendi zarlklar ve yksek derecede deprem etkisi altnda incelenmitir. Deprem yklemeleri etki spektrumu zmleme yntemi (Response Spectrum Analysis) kullanlarak kpr boyuna ve enine yn iin zlm ve sonular yk birleimi ile toplanmtr. Kullanlan deprem 4911

Yap zmlemesinde Yeni Bir Devir: Yapm Aamas ivme spektrumu Amerikan artnamesine gre hazrlanm olup [4] (ekil 7), deprem yk kombinasyonlarndan mesnet kuvvetlerini en ok etkileyen birleim ayn artnameye gre aadaki gibi oluturulmutur. 1.0X + 0.3Y (X: Kpr boyuna yn, Y: Kpr enine yn):

ekil 6. styapnn enkesit lleri

ekil 7. Deprem ivme spektrumu

4912

Ali KARAKAPLAN, Alp CANER, zgr KUR, Arman DOMAN, Anda LLE ekil 8 ve 9 da srasyla l ykleme ve deprem kombinasyonu iin 1. ve 3. ayaklar zerindeki mesnetlerde oluan eksenel kuvvetler verilmitir. Bu ekillerde yatay eksen, en d mesnetten orta mesnede doru mesnet numarasn gstermekte olup, dey eksen ise mesnette meydana gelen eksenel kuvveti belirtmektedir. Toplam 9 kirili olan bu kprnn modellerinde, simetriden dolay orta mesnet dhil olmak zere kenardan balayarak 5 adet mesnetin sonularnn incelenmesi yeterli olmutur.

ekil 8. Birinci ayak zerindeki mesnet eksenel kuvvetleri Sonulardan grld zere, balk kiriinin gerek enkesit zellikleri ile modele katld klasik model (Model 1), zellikle deprem yklemesi altnda gereki mesnet eksenel kuvvetleri vermemektedir. Buna karn, balk kiriinin rijitliinin yapay olarak arttrld klasik model (Model 2), gelimi modellerle %10 mertebesinde uyum ierisindedir. Gelimi modeller ierisinde de, yapm aamalarnn dikkate alnmad modelin (Model 3) sonular bu aamalarn katld model (Model 4) ile ortalama %10 civarnda uyum ierisindedir.

ekil 9. nc Ayak zerindeki mesnet eksenel kuvvetleri Aada ekil 10da gsterildii gibi, tm modellerin kprnn enine deprem yk altndaki styap yer deitirmeleri %5 civarnda uyum ierisindedir. Bu sonular incelendiinde, beklendii gibi tm sistemin rijitliinin ve deprem davrannn idealizasyon kabullerinden etkilenmedii grlmektedir.

4913

Yap zmlemesinde Yeni Bir Devir: Yapm Aamas

ekil 10. Enine yn deprem yklemesi altnda styap yer deitirmeleri

ekil 11. 1. ve 3. ayaklar zerindeki mesnetlerde deprem kilidi tasarm ykleri Bu almada son olarak, deprem yklemesi sonucunda kpr mesnetlerinde ortaya kan dey deprem kilidi ihtiyac aratrlmtr. Deprem kilidi, st yapnn deprem srasnda 4914

Ali KARAKAPLAN, Alp CANER, zgr KUR, Arman DOMAN, Anda LLE mesnetler ile ilikisinin kaybolmasn, dier bir deyile havalanmasn engelleyen mekanizma olarak tanmlanmaktadr. Amerikan kpr [4] artnamesine gre, deprem yk kombinasyonlarndan dolay mesnetlerde oluan ekme kuvvetleri, l ykler altndaki mesnet eksenel kuvvetinin yarsndan byk olur ise, deprem kilidi gereklilii ortaya kmaktadr. Deprem kilidi tasarm ykleri yine bu artnameye [3] gre aadaki gibi hesaplanmaktadr: F = maximum [1.2(E-D), 0.1D] F = 0.1D (E>D) (D>E>0.5D)

D: l ykler altndaki mesnet eksenel kuvveti E: Deprem kombinasyonu sonucunda ortaya kan mesnet ekme kuvvetleri Aada ekil 11de 1. ve 3. ayaklar zerindeki mesnetlerde ortaya kan deprem kilidi tasarm ykleri verilmektedir. Sonular incelendii zaman, balk kiriinin gerek enkesit zellikleri ile modele katld klasik model (Model 1), tasarm yklerini %75ye varan oranlarda farkl hesaplayabildii grlmektedir. Balk kiriinin rijitliinin fiktif olarak arttirld klasik model (Model 2) ise, dier gelimi modellerle %10 mertebesinde uyum ierisindedir. Gelimi modeller ierisinde de, yapm aamalarnn dikkate alnmad modelin (Model 3) tasarm kuvvetleri, bu aamalarn katld model (Model 4) ile baz istisnalarn dnda yine ortalama %10 civarnda uyum ierisindedir. 3.3 okkatl Betonarme Binalarda Kolon Eksenel Ykleri okkatl betonarme binalarda kolon ve perdelere aktarlan eksenel ykn hesaplanmas aslnda snme, rtre, betonarmenin dorusal olmayan davran vb. etkiler gznne alnd zaman ok detayl ve karmak bir zmleme gerektirmektedir. Bu sebepten dolay bu tip yaplarn tasarm aamasndaki genel yaklam kimi zaman dorusal elastik zmleme sonular kullanlsa da e ykl alan yntemi (tributary area) kullanarak kolon eksenel yklerinin hesaplanmas eklindedir [5]. E ykl alan yntemi basit olmasnn yan sra uzun vadede herhangi bir kolona gelebilecek eksenel kuvveti gvenli tarafta hesaplamasndan dolay tercih edilmektedir. Aadaki rnek almada Ankarada ina edilecek olan 37 katl okkatl bir betonarme bina planlar kullanlarak, farkl zmleme yaklamlarnn kolon eksenel yk hesabndaki baarmlar irdelenmitir. Bu amala sadece ekil 12bde grlen binann tip kat kullanlarak 30 katl (ekil 12a) bir bina modeli oluturulmu ve elastik dorusal, yapm aamas ve e ykl alan yntemleri kullanlarak her kattan kolonlara aktarlan eksenel ykler hesaplanmtr. Bina modelinde demeler ve perde duvarlar drtgen sonlu elemanlarla, kolonlar ve kiriler ise ubuk elemanlaryla modellenmitir. Betonarme deme 22 cm kalnlnda olup btn katlar ek 3.4 kN/m2 l ykle yklenmitir. farkl zmleme ynteminden elde edilen sonular, srasyla C-3 ve A.2-5 akslarndaki kolonlar iin ekil 13de gsterilmitir. ekil 13 kolonlara her kattan aktarlan eksenel yk gstermektedir.

4915

Yap zmlemesinde Yeni Bir Devir: Yapm Aamas

(a) LARSA boyutlu model

(b) Tip kat plan

ekil 12. Yksek Bina Modeli

C-3 Aks Kolonu Tip Katlardan Aktarlan Ykler

30

A.2-5 Aks Kolonu Tip Katlardan Aktarlan Ykler

30

25

25

20

20

K at

10

Kat
Dorusal Elastik zmleme Yapm Aamas zmlemesi

15

15

10

0 100.00

E Ykl Alanlar Yntemi

120.00 140.00 160.00 180.00 200.00 220.00

Dorusal Elastik zmleme Yapm Aamas zmlemesi E Ykl Alanlar Yntemi

0 100.00 105.00 110.00 115.00 120.00 125.00 130.00

Katlardan Aktarlan Ykler (kN)

Katlardan Aktarlan Ykler (kN)

ekil 13. Tip Katlardan Kolonlara Aktarlan Ykler

4916

Ali KARAKAPLAN, Alp CANER, zgr KUR, Arman DOMAN, Anda LLE ekil 13deki sonulardan da grlecei gibi farkl yntemle hesaplanan kolon eksenel ykleri arasnda ciddi farkllklar vardr. Dorusal elastik zmleme sonular incelendiinde C-3 aksndaki kolona tip katlardan aktarlan ykler st katlara kldka azalmaktadr. Elastik zmleme sonularna gre birinci katta C-3 kolonuna yaklak 200 kNluk bir yk aktarlrken bu deer 30.katta dey elemanlar arasndaki greceli eksenel deformasyonlar nedeniyle 116,6 kNa kadar dmektedir. Oysa ki yapm aamas zmlemesi yeni katlarn deforme olmu alt katlarn zerine inaa edilecei gereini gz nnde bulundurduu iin dey elemanlarn greceli eksenel deformasyonlarnn etkisi farkl olmu ve 30. katta C-3 kolonuna aktarlan yk 185,8 kN olarak hesaplanmtr. Greceli deformasyonlarn tamamen gzard edildii e ykl alan yntemiyle ise tip kattan C-3 kolonuna aktarlan yk 209,71 kN olarak hesaplanmtr. E ykl alan yntemi genelde gvenli tarafta sonu vermesine ramen ekil 13den de grlebilecei gibi herhangi bir kolonun evresinde dzensiz rijitlik sz konusu olduu zamanlarda (rnein A.2-5 ve C-5 aksndaki ikincil kiri) kolon eksenel yknn olmas gerektiinden daha az hesaplanmas mmkn olabilmektedir. Sonu olarak okkatl betonarme binalarda kolon ve perde eksenel yklerinin hesaplanmas iin en gvenilir yntem yapm aamas zmlemesidir. Ancak bu yaklamda kolon eksenel ykleri hesaplandktan sonra snme ve rtrenin etkileri de ayrca incelenmelidir. 4. SONULAR Yapm aamas zmlemelerinin mutlak kullanlmas gereken yaplar ardgermeli dengeli konsol kprler ve uzun aklkl gergin eik askl kprlerdir. Sonu olarak bilgisayar destekli yapm aamas analizleri hi umulmadk yaplarda bile anlk analizlerden %10 ile %50 aras farkllklar gstermitir. Bu yaplar arasnda kablo yaya kprleri, standart ngermeli kirili kprler ve okkatl betonarme binalar saylabilir. Kaynaklar [1] W. McGuire, R. H. Gallagher, R. D. Ziemian, 2000, Matrix Structural Analysis, 2nd Edition, John Wiley & Sons, ABD. [2] zmen, G. 2007, Prefabrike Yaplarda Aamal Yapm, Beton Prefabrikasyon, Nisan, 20 (82). [3] TS EN 1990, 2002, Eurocode-Basis of Structural Design, Ankara [4] AASHTO, 1996, Standard Specifications for Highway Bridges, 16 th Edition, Washington DC, ABD [5] Smith B. S., and Coull A., 1991 Tall Building Structures: Analysis and Design, New York: John Wiley and Sons, Inc., ABD

4917