Potraivanje naknade tete

lan 376. (1) Potraivanje naknade prouzrokovane tete zastarijeva za tri godine od kad je oteenik doznao za tetu i za lice koje je tetu uinilo. (2) U svakom sluaju ovo potraivanje zastarijeva za pet godina od kad je teta nastala. (3) Potraivanje naknade tete nastale povredom ugovorne obaveze zastarijeva za vrijeme odreeno za zastarjelost te obaveze. ________________________ 1. Tubeni zahtjev za predaju drugog individualno neodreenog stana ili isplatu trine vrijednosti odreenog stana ija se predaja ne zahtijeva, imaju karakter tube za naknadu tete, a takva potraivanja su podlona zastari. Iz obrazloenja: Tuitelj je prvobitnom tubom zahtijevao da se naloi tuenom da stan u Z. ul. S.R. br. 3-B/preda tuitelju slobodan od lica i stvari, tvrdei da je njegov vlasnik. Tokom postupka tuitelj je tubeni zahtjev postavio tako to je zahtijevao da sud tuenom naloi da tuitelju preda stan veliine 41 m2 (prostorno ili drugo odreenje stana nije dato) ili alternativno isplati komercijalnu vrijednost takvog stana u iznosu od ........... KM. Prvostepeni sud je pobijenom presudom oba alternativno tako postavljena tubena zahtjeva odbio kao neosnovane , jer je naao da je osnovan tuenikov prigovor zastare potraivanja.Pobijanu presudu prvostepeni sud temelji na ocjeni da nijedan od dva postavljena alternativna tubena zahtjeva nemaju karakter tubenog zahtjeva kojim se trai zatita prava vlasnitva, pa da je, s obzirom na dugogodinji protek vremena (pravni odnos po kome je stan trebao vratiti tueni nastao 1. 10. 1981. godine, a tuba sudu podnijeta 14. 7. 1995. godine), nastupila zastara potraivanja. Nisu osnovani albeni navodi tuitelja da je tubeni zahtjev (prvi po redu) po svom sadraju preciziran kao vlasnika tuba, jer se njime trai vraanje u posjed individualno odreene stvari, a tek u sluaju nemogunosti isplata komercijalne vrijednosti takvog stana (drugi po redu zahtjev). U konkretnom sluaju, prvobitno postavljeni tubeni zahtjev, kojim se traila predaja u posjed stana u Z., ul. S.R. broj 3-B/p slobodan od lica i stvari, imao je karakter tube kojom se trai zatita prava vlasnitva. Takav zahtjev imao je sve pretpostavke vlasniko pravne zatite, a to je tuba koju vlasnik neposjednik podie protiv posjednika nevlasnika (u ovom sluaju) individualno odreenog stana traei da mu se taj stan preda. Kasnije, u postupku postavljenim tubenim zahtjevom tuitelj je preinaio a ne precizirao tubu, jer je traio predaju drugog stana (bilo kojeg) iste veli ine a ne individualno odreenog stana (iji je vlasnik ili pretpostavljeni vlasnik) ili isplatu komercijalne vrijednosti takvog stana u iznosu od .......... KM. Takvi zahtjevi imaju karakter zahtjeva za naknadu tete, pa je prvostepeni sud pravilno postupio kad je odluio kao u izreci. Za razliku od prava vlasnitva koje nikad ne zastarijeva ma koliko ga dugo njegov nosilac ne izvravao (vlasniko pravo prestaje usljed nevrenja tek onda kada druga osoba to pravo stekne dosjelou a u ovom sluaju to nije bilo mogue radi karaktera vlasnitva), potraivanja iji je pravni osnov naknada tete zastarijevaju i u ovom sluaju protekao je i apsolutni rok zastare propisan u lanu 376. Zakona o obligacionim odnosima.