33

5. Polilic|i i oilomols|i noori

RH i MZ oo so osliqno mirno
roinloqroci|o o|oironib ooroc|o i
oni sovoronilol no c|olo|onom
orzovnom rosloro
Slo |o rolbooilo vo|no-rooorslvonim ooroci|omo, o i ono| o
Moooc|om ozoo, no olilic|o-oilomols|om lono, |oso li oloqo
sooioni|o o n|imo bilo ooi|ol|ono voc oovno ri|o, o lroqicno
noznosl noizb|ozno ovom |ronolos|om roqlooo no|vozni|ib
oilomols|ib o|ci|o N-o, MK81-o,
73
E, RH, SR1 i vlosli lzv. RSK
viol|ivi so osloci svib no|vozni|ib o|loro - noor RH oo mirnim
srooslvimo - roqovorimo - oosliqno cil|ovo zocrlono o rozoloci|o-
mo N-o, o|ci|o colni|o lzv. roobli|o srs|o |ro|ino oo no
svo|om |oro|o oslroiro|o mirovni rocos i o|oso|o oslvorili
svo|o oroorzovnosl i rio|on|o oslolim srs|im orzovomo (svo|o
slo|olislo so ol|r|ol|ivoli lororislic|im ri|oln|omo i n|ibovim os-
lvorivon|om, rol|orivon|om i obo|slvimo roosloloq, molobro|-
noq, nosrs|oq slonovnislvo}, nooolocnosl N-o i sv|ols|ib silo oo
slvori nozovo rovim imonimo. oqrosi|om, lororizmom, o|ooci-
|om i zlocinom.
74
vioom o slozbono oo|omonlo sv|ooocimo
mocnom robi|on|o s |oono |onoronci|o no oroqo, qomilon|o
orqomonolo |o|i so no oslo|o, soocovomo so s nooosll|ivosco
Srbo i Milosovicovom lo|li|om, ol|rivomo no|lonosl MZ - N-o,
o|ooinib orzovo, NPRCFCR-o romo ob|oonicimo (Srbimo}
75
i
oobo|nosl romo orozonimo, onimo |o|i no zolo oslici mir i
ooqovor qobilni|o (Moslimoni i Hrvoli}.
7
|ooin|oni norooi so so isrvo s|on|ivoli osrooovoli o
|oqoslovons|o| |rizi i lo| no|on rislon|o svib o|l|oconib slrono
oonoso Rozoloci|om \i|oco siqornosli |ooin|onib norooo br.
724., 14. rosinco 11., \oncoov mirovni lon. Rozoloci|o
727.
77
ozorovl|o sorozom o rimir|o o Hrvols|o|, olison 2.
si|ocn|o 12. o Soro|ovo, |o|i |o sloio no snoqo 3. si|ocn|o. \oc
21. vol|oco Rozoloci|om 743.
78
osnivo so NPRCFCR - niloo
nolion roloclion orco, o novom,
7
oorooo|o so ocolo| n|oqo-
vo o|olovon|o. Rozoloci|o 753.
8C
voomo |o vozno zo RH |or soorzi
rooro|o Clovno| s|oslini N-o zo rimon|o RH o clonslvo, slo
so i ooqooilo 22. svibn|o 12. \i|oco siqornosli N-o
Rozoloci|om 72.
81
ooobrovo |oncol rozicoslib zono
82
|oo
rivromono r|oson|o |o|omo |o cil| ososlovo noozoro Hrvols|o
noo lim ooroc|imo. No oolovono lrozon|o brvols|o \looo oo so
sri|oci vo|no i loqislic|o omoc lzv. RSK ro|o qronico RH,
Rozoloci|om 7.
83
ososlovl|ono |o NPRCFCR-ovo qronicno
|onlrolo no mooonoroonim ri|olozimo. To ni|o sri|ocilo Srbo oo
n|imo rolozo o so cosli bili incioonli izmooo riooni|o snoqo
N-o i srs|ib vo|nib i civilnib vlosli. Kro|ins|i Srbi so nooziroli
brono Poroco, |o|o |o olo|lricnom slro|om os|rbl|ivolo voci oio
|ozno Hrvols|o, ovromono bi |o is|l|ocivoli ili ri|olili oo co |o
oiqnoli o zro| i vooom oqrozili oosol|o lisoco slonovni|o nizvoo-
no oo n|o. Do bi sri|ocili lo|vo bomonilorno-o|olos|o |oloslroo,
N so ooni|oli Rozoloci|o 77.
84
o osiqoron|o brono Poroco
snoqomo N-o. Soroos|ooolol|i Cyros \onco i Dovio Cwon, ovo
|l|ocno cov|o|o |o|i rooslovl|o|o N i Konlo|lno s|oino, 1. i
34
Sli|o 5. NP/ - Zoslicono ooroc|o N-o i rosoroo snoqo NPRCFCR-o (izvor.
oomirol Dovor Domozol-Loso Hrvols|o i voli|o rolislo
2C. slooonoqo 12. os|olili so coliri NP/-ooroc|o o
Hrvols|o|. l n|imo |o oslolo |osno oo so \oncoov mirovni lon no
rovooi i o|osoli so no lorono oslonovili slo so mozo ocinili.
Dovio Cwon o svo|o| momoors|o| |n|izi 8ol|ons|o ooiso|o iso.
Posjetili smo Masleniki most, koji je bio uniten u ratu i koji je tre-
balo ponovno otvoriti kako bi hrvatski prometni i turistiki automo-
bili i autobusi mogli prometovati glavnom cestom na dalmatinskoj
obali. Stupili smo i na vrh brane Perua, pomalo oprezno, budui
da se smatralo da su u njezinu strojarnicu postavljene velike
koliine dinamita, koji bi, ako ga Srbi aktiviraju, raznio branu i
tako poplavio podruje. O oba pitanja voene su beskrajne
rasprave u Beogradu, Zagrebu i enevi, pa je bilo korisno pro-
bleme vidjeti na terenu.
85
Pos|olili so i Knin i ov|orili so o lvroo,
nooosll|ivo slo|olislo |ro|ins|ib Srbo. U Kninu smo imali grozan
sastanak s krajinskim Srbima, koji su odbili pruiti potporu bilo
emu, osim SECESIJI i koji su se pretvarali da su nezavisna vlada
s vlastitim ministrom vanjskih poslova. Neumoljivo sam traio da
im damo do znanja kako smatramo da se nalazimo u Hrvatskoj,
to je UN semantikim nejasnoama NASTOJAO IZBJEI! Moja je
definicija izazvala bombastian govor o tome da je to nezavisna
srpska republika.
8
No|o|o islovromono s ilon|om Poroco
ooqooilo so i ovlocon|o |ooinico 1N/ s Provlo|o, oli |o|o |o SR1
(SR1/Crno Coro} oloqolo rovo no lo brvols|o ooroc|o, \S N-
o oolocilo |o i lo slvorili lomon zono oo noozorom vo|nib ro-
molroco N-o. Cnoo so no iznonooon|o mnoqib, oli no i omnib
onolilicoro oolooosn|oq rozvo|o ooqooo|o o Hrvols|o|, 22. si|ocn-
|o 13. ooqooilo brvols|o vo|no-rooorslvono /KCl1/ M/SLENl-
C/ o |o|o| so osloboooni Moslonic|o zorilo, Rovon|s|o, 1osonico,
Moslonico, Noviqroo, zro|olovno lo|o Zomoni| i no|oli|o
slrolos|ib volobils|ib vrbovo. Po|ocolo so bo|ozon MZ oo bi so
so|obi o Hrvols|o| moqli onovno rosirili i rol rozbo|loli. Tri
oono no|on ocol|o o|ci|o Moslonico, \S N-o |o Rozoloci|om
8C2.
87
rooqirolo i lrozilo oboslovl|on|o so|obo i vrocon|o no
rolboono slon|o. lzv|osco Clovnoq lo|ni|o |ooin|onib norooo
(CT N}, noslovno no Rozoloci|o 743.(12.},
88
islico pogora-
nje situacije, Srbi su oteli teko oruje nakon poetka vojne akcije
Hrvatske vojske kod Maslenice, naoruali se i mobilizirali, primili
znaajan broj pojaanja srpskih boraca iz dijelova bive
Jugoslavije... Dovio Cwon |o brzo sbvolio zoslo so Hrvols|o
oolocilo no lo|vo, vo|no, r|oson|o ilon|o romolno ovozonosli
s|ovoro i |oqo Hrvols|o. Hrvatska Vlada je, razumljivo, od poetka
bila odluna izbjei ono to se dogodilo na Cipru, gdje je
nazonost UN-a de facto cementirala podjelu otoka, pa se tako
nikad nije pridravala prekida vatre... Hrvatski su Srbi bili toboe
imbenik konsolidacije, a hrvatska Vlada destabilizacije.
8
No
zomosn|o| ooqooo|o so los|o smirivoo, no|on onovl|onib srs|ib
ri|oln|o oo co rozorili brono Poroco, brvols|o vo|s|o |o |o 27.
M
.

M
o
o
i
m
o
r
o
c
.

M
e
d
a

k
i

d

e
p
35
si|ocn|o 13. brzom o|ci|om oslobooilo. Srs|i minori so oiqli
brono i slro|ornico o zro|, oli, no sroco, no i oovol|no slrocno, o
|o brono izorzolo i vooo iz o|omoloci|s|oq |ozoro ni|o so rolilo o
oolino isoo n|o. \o|no i olilic|o silooci|o so no|on lib ooqooo-
|o onovno zooslrilo, |ro|ins|i Srbi so lrozili oo so vrolo o
oslobooono ooroc|o o Rovnim |olorimo, o Hrvoli oslro|oli no
rim|oni N-ovib rozoloci|o o vrocon|o rozicoslib zono oo
o|ril|o brvols|ib zo|ono. Slon|o o o|oironim ooroc|imo oovolo
im |o zo rovo |or so Srbi mi|on|oli olnic|o sli|o o|oironib oi|olo-
vo Hrvols|o, niso ooosloli ovrolo| brvols|im izb|oqlicomo i
oosol|ovoli so Srbo iz oi|olovo bivso 1oqoslovi|o. l o lomo, o olozi
N-o o rovoobi mirovnoq lono zo Hrvols|o, Cwon ob|o|livno
i |rilic|i roqovoro. Veliki priliv srpskih izbjeglica doveo je do
nasilja izmeu Srba kroz djelovanja bandi, ucjena i iznuivanja.
Sve se to dogaalo pod nosom civilne policije UN-a koja je svo-
jom ulogom smatrala, kako nam je reeno, pasivno promatranje i
izvjetavanje o aktivnostima lokalne policije i vlasti i njegovanje
dobrih odnosa sa svim stanovnicima. S obzirom na prilike u
Hrvatskoj u to doba i osobito nakon to je poeo rat u Bosni i
Hercegovini, ime je dolo do promjene prioriteta koji je UN
mogao dati Vanceovom planu, bilo je nemogue sagledati kako bi
UN mogao postati svakome u Hrvatskoj ita vie od predmeta
poruge, koji nitko ne voli i ne cijeni.
C
Slon|o so oqorsovolo o 8iH,
o |o morolo bili oonosono Rozoloci|o 8C7
1
oo 1. ozo||o |o|om
|o \S N-o is|ozolo oolocnosl o osiqoron|o nosmolonoq o|olo-
von|o NPRCFCR-o o RH i oroqim roobli|omo. \oc so bio
ooqooio voli|i bro| zlocino o Hrvols|o| i 8iH, i zrlvo oqrosi|o so
lrozilo osnivon|o sooo |o|i co |oznili |rivco zo rolno zlocino i
ovrooo bomonilornoq rovo. Hrvols|o |o |oono oo zrlovo |o|o |o
lrozilo osnivon|o loq sooo zo rolno zlocino i \S N-o oonosi
Rozoloci|o 8C8. o osnivon|o lCT-o, Meunarodnog suda za kaz-
nena gonjenja lica odgovornih za ozbiljna krenja meunarodnog
humanitarnog prava na podruju bive Jugoslavije poinjena od
1991. l looo so izqlosovo vozno rozoloci|o, |o|o olvroo|o sov-
oronilol i lorilori|olni inloqrilol RH, o lzv. RSK |o |rsi i no oslo|o -
Rozoloci|o 815..
2
UN potvruje svoju odlunost da osigura po-
tovanje suvereniteta i teritorijalnog integriteta RH i drugih republi-
ka u kojima je (UNPRO.OR) razmjeten... da se odredi budui
status zona pod zatitom UN-a (UNPA) koje su SASTAVNI DIO
TERITORIJA REPUBLIKE HRVATSKE. Hrvols|o ov|olo|o rooozon|o
monoolo NPRCFCR-o n|oqovom oi|osnosco, nomolon|om
oomolnolim Srbimo rincio |o|i so ooqovoroni i oisoni o
slozbono oo|omonlo N-o. No lo brvols|o slo|olislo noslovl|o so
misl|on|o Clovnoqo lo|ni|o N-o o izv|osco CT \S N, noslovno
no Rozoloci|o \S N bro| 815. (13.} |o|om so oorooo|o mon-
ool NPRCFCR-o o RH. Srbi odbijaju prihvatiti realnost - suve-
renost RH i pregovore o rjeavanju njihova (manjinskog) pitanja,
3
N
/
T
l
C
N
/
L

S
E
C

R
l
T

/
N
D

T
H
E

F

R
E

1
-
4
(
4
}
2
C
C
3
.
istiu dvojbe oko budue uloge UNPRO.OR-a - produenje nje-
gova mandata, oblik mandata i ciljeva... Pilon|o rooozon|o mon-
oolo NPRCFCR-o Clovni lo|ni| rozvi|o o Toc|i 2 loq izv|osco.
8ooocnosl NPRCFCR-o (o RH}. ...o|o so no isilo|o ovo o|lo-
ro - noison|on|o ob|o slrono, PCSE8lCE SRPSKE, oo omoqoco
rim|ono mirovnoqo lono N-o i - nomoqocnosl oo soo|olo|o o
olilic|om rocoso |o|i co omoqocili r|oson|o sornib ilon|o...
osr|os nooro |ooroinoloro
3
i NPRCFCR-o nomo znoco|noq
norol|o....oloqo NPRCFCR-o |o sr|ocovon|o roslo noolosli i
so|obo izmooo srs|o slrono i brvols|ib vlosli, |ro| monoolo
moqoo bi rozolliroli ocim so|obom u regiji i onemoguiti dostavu
humanitarne pomoi... UN u RH pomae situaciju u BiH, razdvaja
RH i SRJ... GT UN odbacuje opciju povlaenja iz RH i ostavlja
UNPRO.OR u RH ...to ne e zadovoljiti RH, ali kako procjenjuje
GT da su ciljevi koje predlae hrvatska Vlada nemogui bez pune
suradnje vlasti lokalnih Srba u UNPA i ruiastim zonama, trait
e od Vlade RH produenje za tri mjeseca. UNPRO.OR je uinio
teak posao, hrabro i odluno... 500 pripadnika UN-a je stradalo,
od kojih 46 smrtno, od toga u RH 246 stradalih, 25 smrtno. No,
zboq rozlicilib inloroso sv|ols|ib silo, |ooin|oni norooi nomo|o
olilic|o vol|o ni snoqo oo so oolocno ozobovo r|oson|om ilon-
|o o Hrvols|o|. l o lomo sv|oooci Dovio Cwon. Ujedinjeni narodi
nisu bili u stanju vratiti (hrvatske) izbjeglice dok se srpske paravo-
jne snage ne razoruaju, a nedostajala im je odlunost, pa i snaga
da Srbe razoruaju silom. Pat-pozicija nastavljena je tijekom idue
dvije i pol godine...
4
l roos|ooni| \i|oco siqornosli |ooin|onib
norooo (PR \S N} zobrinol |o slon|om o ooroc|o so|obo, no lom
zajednikom, integriranom ratitu i iso nolo oo 21. lrovn|o
13., |o|o noslovl|ovo Situacija u Bosni i Herecegovini. Notom
se osuuje novi val nasilja, trai prekid vatre i suradnja s UNPRO-
.OR-om i supredsjedateljem MKBJ lordom Owenom. C lomo
|o|o oslvorili lo soqosli|o roos|ooni|o \i|oco siqornosli i |o|o
molori|oliziroli \onco-Cwonov mirovni lon 25. lrovn|o rozqo-
voro|o Dovio Cwon i qonorol Lors Woblqron, novi zoov|ooni|
NPRCFCR-o, |o|oq som Cwon o svo|o| |n|izi bvoli |oo razbori-
tog i mirnog veda, s velikim iskustvom u UN-u.
5
No ni Woblqron
no co bili sosobon borili so so srs|om nooosll|ivosco,
Milosovicovim lo|ovslvom i lo|liziron|om, brvols|om oilo-
mols|om v|oslinom i rozlicilim olilic|im inlorosimo voli|ib silo.
brzo co ooli oslov|o no svo| olozo| i zomi|onil co qo qonorol
1oon Col.
Colo|o o olomol|on|o lCT-o zo bivso 1oqoslovi|o oonosono
|o Rozoloci|om 827.,

cimo |o oslovl|on lomol| zo islroqo o

ocin|onim zlocinimo i |ozn|ovon|o |rivoco zo n|ib. Proos|ooni| RH
Toomon 3. lin|o 13. sol|o ismo |o|o 4. lin|o slolni roo-
slovni| RH ri N-o, voloosloni| Morio Nobilo, rosl|ooo|o CT
N-o. Proos|ooni| RH qovori o nastavku srpske agresije na RH
M
.

M
o
o
i
m
o
r
o
c
.

M
e
d
a

k
i

d

e
p
37
(lanicu UN-a ) - o granatiranju, zlostavljanju nesrba, ueu
graana SRJ u agresiji na RH, prekidu pregovora predstavnika
Krajine s legalnim hrvatskim vlastima, o pripremama za referen-
dum o spajanju s RS i drugim srpskim zemljama... Srbi odbijaju
primijeniti sve UN-ove rezolucije i smjeraju odvojiti dio suverenoga
hrvatskog podruja. To je potpuno neprihvatljivo za RH - po svim
dokumentima UN-a UNPA su integralni dio RH... pogorava se
dramatina situacija u BiH... RH trai izlazak snaga UNPRO.OR-a
na meunarodno priznate granice izmeu RH i BiH te SRJ (Srbije i
Crne Gore). RH ne smije biti talac situacije u BiH, RH e prihvatiti
produenje mandata UN-a ako e smjernice djelovanja za prim-
jenu Vance-Owenova plana biti jasne. Hrvols|o noslovl|o svo|o
oilomols|o oonzivo, 18. lin|o 13. ismo Molo Cronico,
minislro von|s|ib oslovo Roobli|o Hrvols|o, onovno |o noslovl-
|ono no CT. ...RH se zalae za razdvajanje mandata UNPRO.OR-
a na tri dijela, bez obzira na konanu odluku o produenju, na
mirovne snage u RH, BiH i Makedoniji, to su tri odvojene drave,
ne nalaze se meusobno u ratu, ne ine zajedniku - politiku ili
bilo kakvu uniju - ne mogu biti definirane kao jedinstveno podru-
je operacija, prestaje potreba za takvim ustrojem snaga UN-a, to
je u suprotnosti s principom suverenosti lanica UN-a. U RH nije
problem u konanom politikom rjeenju drave, kao to je to u
BiH, ve u efikasnom rjeenju pitanja UNPA zona. Soroos|ooolol|i
Mooonoroono |onoronci|o zo bivso 1oqoslovi|o o|osovo|o
omirili noomirl|ivo i rivol|oli slrono o RH i 8lH no r|oson|o so|o-
bo. Crqoniziro|o 23. lin|o 13. soslono| o Zonovi s
Milosovicom, Toomonom, 8ololovicom, Koroozicom i 8obonom.
Proos|ooni| Toomon so ismom onovno obroco CT N 25. li-
n|o 13., on ilon|o rooozon|o monoolo o|osovo slo bol|o
olilic|i |oiloliziroli, rozo i ool|o moqocnosl mirnoq r|oson|o i
ooqovoron|o s oroqom (srs|om} slronom, oli i oozorovo no
noocin|ovilosl i n|ozino osl|ooico. ...predlaem produenje za
jedan mjesec u kojem e se vidjeti volja srpskih predstavnika da
postignu sporazum s hrvatskim vlastima, tada je mogue
produenje za jo tri mjeseca i razdvajanje mandata. Situacija je
izvanredno teka, de facto je odvojeno nekoliko dijelova hrvatskog
teritorija - otean je promet, gospodarska situacija je teka...
dnevni srpski napadi na hrvatske gradove usprkos potpisanim
ugovorima o prekidu vatre i prisutnosti UNPRO.OR-a.
\oloosloni| RH ri Misi|i RH o N-o Morio Nobilo lo|ooor sol|o
3C. lin|o ismo CT N o |o|omo ...podcrtava prijedlog o razd-
vajanju mandata UNPRO.OR-a, predlae novo ime (UNCRO),
razdvajanje civilnog od vojnog sektora - na ijem e elu biti pred-
stavnik GT VS UN-a za civilna pitanja (Head of Civilian Affaires).
Rozoloci|o 847.
7
, |o|o |o oonosono isloqo oono, bovi so
rooozon|om monoolo NPRCFCR-o o RH oo 3C. ro|no, n|om so
...potvruje jo jednom teritorijalni integritet i suverenitet RH, uzi-
38
N
/
T
l
C
N
/
L

S
E
C

R
l
T

/
N
D

T
H
E

F

R
E

1
-
4
(
4
}
2
C
C
3
.
majui u obzir STAV HRVATSKE VLADE... O (posebnom) MAN-
DATU UNPRO.OR-a NA PODRUJU SUVERENE REPUBLIKE
HRVATSKE. C lom ri|ooloqo co Clovni lo|ni| rozmislili i |osni|o
ooni|oli oolo|o. - lzv|osco CT N, noslovno no oroqro 2.
Rozoloci|o \S N 847. (13.}. Promo Sorozomo iz Eroolo oo
15./1. lin|o 13., H\ i brvols|o olici|o so lrobolo ovoci iz
ooroc|o Moslonico i roooli qo oo 31. lin|o onom noozoro
NPRCFCR-o. Ko|o bi omoqoo rim|ono Erools|oq sorozo-
mo, NPRCFCR |o oovoo 2CCC vo|ni|o o ooroc|o oz ono |o|o
brvols|o snoqo moro|o nooslili - ono (brvols|o snoqo - o. .}
NPRCFCR-o no oooslo|o on rislo ooroc|o. Dno 2.
|olovozo srs|im qronoliron|om olol|on |o |ooon oo onlono
no Moslonici, oli soroos|ooolol| orzi noslovo| roqovoro i ool|o
moqocim. Pozvoo |o ob|o slrono o Zonovo no roqovoro o |o|imo
bi bili o|l|oconi olomonli izvornoq Erools|oq sorozomo. Slron|o
so ribvolilo oziv i rozqovori so zoocoli. CT so onovno iz|os-
n|ovo o silooci|i. Pitanja koja su trebala biti rijeena u Hrvatskoj
nisu rijeena... sve zavisi od sadanjih napora da se primjene
rezolucije UN i slijede naputci VS UN... mir se moe postii samo
u dobroj volji i kroz pregovore... ozbiljno razmatram s posebnim
izaslanikom i zapovjednikom UNPRO.OR-a hrvatski prijedlog o
razdvajanju mandata, ali jo nismo donijeli odluku, prijedlog u i
dalje razmatrati. Soroos|ooolol|i, o ooli Clovnoqo lo|ni|o,
lo|ooor o|ocovo|o riliso| no svo slrono, 31. lin|o sozivo|o sos-
lono| Mooonoroono |onoronci|o o bivso| 1oqoslovi|i o Zonovi.
s|oro ocin|o moli omoci romo smirivon|o slon|o, oli |o no|os-
no |o li lo lo| lo|li|o srs|o slrono i mooro olili|o brvols|o
\looo/brvols|oq Proos|ooni|o |o|imo so riromo|o novi oilo-
mols|i, olilic|i i vo|ni olozi.
Polnoosloq/sosnoosloq srn|o 13. oslizo so Sorozom o
ovlocon|o brvols|ib snoqo iz oi|olovo ooroc|o oslobooonib o
o|ci|i Moslonico, voc sl|ooocoqo oono, 17. 7., o Zonovi so soslo-
|o Milosovic i Toomon, 23. srn|o oliso|o so Dooolo|
Sorozomo oo 15./1. srn|o. Pismom oo 2C. |olovozo PR \S
(2. 8. oo|omonl \S N} 8oolros 8oolros Cboli oolico rvi ol
ilon|o rolnib zlocino o Hrvols|o|. ...Komisija strunjaka pokuava
u okviru svog mandata ispitati i analizirati informacije o tekim
krenjima enevskih konvencija i drugim prekrajima humanitarnih
prava na prostoru bive Jugoslavije kako bi se otkrili i zabiljeili
dokazi o masovnim grobnicama u UNPA zonama... naroito je
vano istraiti (iskopati) mjesto na Ovari u blizini Vukovara u sek-
toru Zapad. Nizo so soslonci, onim o Lonoono, 2. i 27. |olovozo
13., soroos|ooo|o CT N, romi|or \oli|o 8riloni|o, roos|oo-
ni| \i|oco minisloro EZ-o i colnici svib so|obl|onib slrono, oo 27.
oo 3C. |olovozo roqovori so noslovl|o|o o Zonovi o islom sos-
lovo, qroznicovo so lrozo r|oson|o zo mir o 8iH i slon|o o Hrvols|o|.
3
M
.

M
o
o
i
m
o
r
o
c
.

M
e
d
a

k
i

d

e
p
No ismo olrovni|o oslovo Slolno misi|o RH ri
|ooin|onim norooimo (SM RH ri N} PR \S N-o onovno oo-
zorovo no ool|n|o vo|no omoc SR1 i RS lzv. RSK. ...informacija o
razmjetaju srpskih trupa iz Srbije i Republike BiH na teritoriju
RH...o jaanja u ljudstvu i vojnom naoruanju u UNPA i ruias-
tim zonama ...oko 600 naoruanih ljudi (bataljun) iz 2. krajikog
korpusa VRS stigli su sredinom srpnja s teritorija BiH na podruje
Benkovca. Nedavno im se pridruio jo jedan bataljun. U istom
vremenskom razdoblju grupa dragovoljaca iz Srbije, oko 1300 do
1500 ljudi, stigli su u podruje sjeverne Dalmacije i otili ravno na
bojite, 150 DO 200 ASNIKA I MLAIH ASNIKA IZ
JUGOSLAVENSKE VOJSKE RASPOREENO JE U TAKOZVANI
15. LIKI KORPUS I 7. KNINSKI KORPUS
98
...jedan bataljun
VRS u RH nasuprot Cazinskoj krajini, jedna brigada VRS nalazi se
u zapadnoj Slavoniji... 6000 - 7000 ljudi s topnitvom i oklopnim
bataljunom (40 tenkova) su se infiltrirali u UNPA iz Srbije i dijela
BiH pod nadzorom Srba....pojaava se militarizacija u sektorima
Sjever i Jug, to je ZNAK MOGUE VOJNE AKCIJE PLANIRANE U
SRPSKIM POLITIKIM I VOJNIM CENTRIMA. SITUACIJA SE
POJAAVA EVAKUACIJOM CIVILA IZ NEKIH DIJELOVA RH
OKUPIRANIH OD STRANE SRBA.
No Srbi iz lzv. RSK lvrooqlovo oslro|o o noriznovon|o
brvols|oq sovoronilolo i lorilori|olno c|olovilosli i noslovl|o|o s
lororislic|im qronoliron|om brvols|ib qrooovo oz obolo - 23.
|olovozo 13. qronolirono |o ooroc|o o|o Zooro i Moslonico
(mosl i zrocno lo|o}, 24. zolooo Zooro, 25. islocno Slovoni|o,
Zooor, Moslonico i Po|roc, 2. i 27. nooonolo so islo m|oslo.
Hrvols|o slrono o obrocon|o \S N-o noslovl|o. ...navedene akci-
je pokazuju nevoljkost lokalnih srpskih vlasti da rijee probleme
kroz razgovore i predstavljaju izravan napad na suverenost i teri-
torijalnu cjelovitost RH... RH trai strogu osudu MZ... postaje oito
da UN i UNPRO.OR na podruju RH trebaju poduzeti snanije i
odlunije mjere kako bi se primijenile rezolucije VS UN. No
|ooin|oni norooi i n|ibov lo|ni| so zoo|ol|oni slon|om o 8osni i
Horcoqovini, lo|ni| iso ismo roos|ooni|o \S N 1. ro|no 13.
...lzv|osco soroos|ooolol|o Steering committee Meunarodne
konferencije za bivu Jugoslaviju o razgovorima odranim od 30.
kolovoza do 1. rujna 1993. u enevi, to je nastavak prekinutog
razgovora 20. kolovoza: ...razmatrano pitanje Mirovnog plana za
Bosnu i Hercegovinu. Ccilo oo rozmolron|o ni|o ooni|olo
ni|o|vo rozollolo i onovno so riromoni i oorzovoni novi roz-
qovori i |onoronci|o o Lonoono, 8oco, Zonovi, lo|ni roqovori o
8oiloslolono |ro| Cslo o Norvos|o|. Cnoo so, 8. ro|no, ooqooio
slroson srs|i zlocin o Koson|omo o |o|omo roos|ooni| \looo RH
ismom izv|osco|o Clovnoq lo|ni|o N-o. Pismo roos|ooni|o
\looo RH Ni|ico \olonlico CT oo 8. ro|no (oo|omonl oo 1C. ro|no
13.}. ...Vlada i ja osobno skreemo panju na zloin koji se
4C
N
/
T
l
C
N
/
L

S
E
C

R
l
T

/
N
D

T
H
E

F

R
E

1
-
4
(
4
}
2
C
C
3
.
danas dogodio u selu Kusonje blizu Pakraca... (o|slozi|o oslov-
l|ono norovo - o. . } za vrijeme ceremonije poasti 18-orici
hrvatskih policajaca... nestalih prije dvije godine na istom mjestu...
3 osobe su poginule i 8 je ranjeno... meu njima i jedan pripad-
nik argentinskog bataljuna UNPRO.OR-a... UNPRO.OR snosi
odgovornost za takvu teroristiku aktivnost jer nije sprijeio
napade u UNPA zoni pod njihovom zatitom. Zbog toga hrvatska
Vlada upozorava ...ako e UNPRO.OR i dalje biti neefikasan,
Vlada e pronai nain kako da na zakoniti nain onemogui
terorizam. Taj tragini dogaaj je zadnja kap koja moe preliti
au naeg strpljenja. Neka srpske paramilitarne postrojbe u
UNPA zonama i postrojbe UN-a, kao i cijela meunarodna zajed-
nica zapamte - RH je dovedena do ruba svog strpljenja i dosto-
janstva. Obraamo vam se i zahtijevamo da uinite sve to je u
vaoj moi kako bi onemoguili takve kriminalne akte. Posli|o loqo
|riminolnoq cino, no|cisli|oq obli|o lororizmo o ooqom nizo lo-
nic|ib noooo i oivorzonls|ib o|ci|o, brvols|o| \looi i |ovnosli |o
ocilo onoslolo slrl|on|o. Proos|ooni| i \looo so roci|onili oo
oilomols|o srooslvo no rioonoso r|oson|o ilon|o siqornosli
41
Sli|o . Cci oqloo no ooroc|o ooroci|o Moooc|i ozo - Cosic, Mooo| i
lonino \olobil
brvols|ib qrooono, rocoso roinloqroci|o o|oironib ooroc|o i
ooqovoro so srs|im lo|olnim vloslimo.
Rono o|olro . ro|no o .C5 ocolo |o oqronicono vo|no-
rooorslvono o|ci|o o Moooc|om ozoo |o|o |o zovrsilo isli oon oo
13.CC. N |o lo |olro ocoo izv|oscivoli o bomboroiron|imo s ob|o
slrono lini|o so|obo, qonorol Col |o o|osoo osrooovoli o osli-
zon|o ro|ioo so|obo (o 11.CC}, no locno o lo vri|omo (romo iz-
v|osco N-o} H\ |o o|ronolo oonzivo juno od Gospia i osvo-
jila itluk i Donje Selo. Sl|ooocoqo oono, 1C. ro|no, brvols|o vo|s-
|o i soci|olno olici|o so ocvrscivolo olozo|o i oobilo o|oso|
srs|oq rolooooro. Po|ocolo so bomboroiron|o civilnib cil|ovo
oil|om RH. Soroos|ooolol| MK81 Tborvolo Slollonborq o rozqo-
voro s roos|ooni|om Toomonom iznio |o ri|ooloq oo so H\
ovoco, N-ovo izv|osco |ovl|o oo so so so|obi noslovili, Toomon
|o ooqovorio oo RH ribvoco ro|io volro, oli ovlocon|o nomo
oo ocoq sorozomo o ro|ioo volro. NPRCFCR |o ronio
Toomonovo oro|o srs|o| slroni, Col osloo osobno izosloni|o
ob|omo slronomo, no 8obol|o so oobio s n|im sosloli, o qonorol
Novo|ovic, zoov|ooni| S\K, zori|olio |o RH noooimo o ci|olo|
zoml|i o|o so H\ no ovoco. NPRCFCR izv|osco|o oo |o HV
napala Medak i podruje juno od itluka, potvreno je (hrvatsko)
osvajanje s. Njegovan(u) i SRPSKE IZBJEGLICE KREU PREMA
GRAACU. U 19.40 granatiran Sisak, hrvatski zrakoplovi bom-
bardirali srpske raketne poloaje, UNPRO.OR posreduje kod obje
strane... stanje se pogorava... sukob se proirio na sektore Sjever
i Jug, na ruiaste zone i okolna podruja, to su od ofenzive HV-
a 22. sijenja (Maslenica) najee borbe.
11. ro|no - borbo so o|ocono - oboslroni lonic|i noooi no
8ol|o|, Mooo|, Cosic, Moli /lon, Cbrovoc...
12. ro|no - RH, o noloqo roos|ooni|o Toomono, |oonoslro-
no |o roqlosilo 24-solni ro|io volro, ocolo| o 12.CC. RH lrozi
oo N-o osiqoron|o rovoobo vloslilib oolo|o. lsloqo oono
novocor qlosnoqovornico NPRCFCR-o Sbonnon 8oyo izoolo
riocon|o zo |ovnosl - UN nastoji postii prekid vatre i povlae-
nje HV. Conorol Col |o no soslon|o s qonorolom 8obol|om ro|oo
da e izvijestiti sutradan (13. 9.) VS UN i GT UN o situaciji. Srs|o
slrono |o odbila pregovarati dok budu trajale ofenzivne akcije HV-
a.
13. ro|no - osliqnol osmoni ooqovor o ro|ioo volro.
14. ro|no - \S N zolrozilo |o svo|om iz|ovom oo RH
ovlocon|o vo|s|o no olozo|o oo ri|o . ro|no.
15. ro|no - olison Sorozom (Novo|ovic - Sliolic}
1. ro|no - 18.CC ocolo| rim|ono Sorozomo - NPRC-
FCR ocin|o zoos|oooli rozvo|ocono ooroc|o, H\ so ovloci.
17. ro|no - o 18.CC H\ so ovo|lo no olozo|o oo ri|o .
ro|no (ri|o ocol|o o|ci|o o Moooc|om ozoo}, naeni i registri-
rani prvi poginuli, sruene zgrade, pobijena stoka...
42
N
/
T
l
C
N
/
L

S
E
C

R
l
T

/
N
D

T
H
E

F

R
E

1
-
4
(
4
}
2
C
C
3
.
1. ro|no - qonorol Col os|olio Moooc|i ozo - qlosnoqov-
ornico N-o ciliro n|oqovo iz|ovo o spaljenoj zemlji.
2C. ro|no 13. - soslono| no brilons|om nosoco zro|olo-
vo lnvinciblo, noqo|o o 1oorons|om moro - risolni svi olilic|i
vooo - sooionici so|obo o bivso| 1oqoslovi|i. No|oli|o oono osli-
|o brvols|o i |ro|ins|o slrono rislo|o no lo|no roqovoro o
Norvos|o|, |o|i so, no iznonooon|o orqonizoloro, isloom srs|ib
rooslovni|o no lolovizi|i oomob osloli |ovni. Srs|o| slroni |o
ooqovoroo lo| obli| oobivon|o mooonoroonoq loqilimilolo, ono
so ni|o olorocivolo noos|obom soslon|o, n|o| |o bilo vozno oo
booo riznono |oo rovnorovon orlnor. Zolo Cwon |rivn|o zo
noos|ob roboco|o no brvols|o slrono zboq obo|slovo Srbo o
Moooc|om ozoo oo oslro|bo brvols|o \looo. N |o rilicno
iscrno oo|omonliroo ozbil|no sloco|ovo |rson|o l|oos|ib rovo o
Moooc|om ozoo, slo im |o (RH} nonosilo voli|o slolo

. Co| i
mirovno inici|olivo roos|ooni|o Toomono, |o|o Hrvols|o iznosi
roo N i sv|ols|o |ovnosl, nozivo manevrom kojim se trebala
odvui panja svjetske javnosti od tek otkrivenih zloina.
Ko|o so |ro|om m|osoco ro|no zovrsovoo monool NPRC-
FCR-o, onovno so zorooolo zoslro |onzolloci|o i osoqlosovon|o o
|ooin|onim norooimo, o so o no|oli|o oono - 3C. ro|no, 1.
lisloooo i 4. lisloooo oonosono lri rozoloci|o oo |o|ib |o rvo
bilo lobnic|o, Rozoloci|o 8. - rooozon|o monoolo zo 24 solo,
oroqom, bro| 87C. - o|ocovolo so siqornosl NPRCFCR-o |or |o
n|oqov novi monool slovl|on oo Poqlovl|o \ll. Povol|o N-o -
nametanje mira. Konocno so, rozoloci|om 871., rozovo|ono
ovlosli NPRCFCR-o zo Hrvols|o, 8iH i Mo|oooni|o, ososlov-
l|ono so lri soboroinirono zoov|oonislvo oo |oonim srooisn|im
zoov|oonislvom. To |o bio voli|i brvols|i oilomols|i os|ob,
Hrvols|o |o osr|os noooimo, |o|i co so s o|ovl|ivon|om lzv|osco
N-o (NPRCFCR-o} 7. lisloooo 13. o ooroci|i Moooc|i
ozo
1CC
o|ocovoli, noovosmislono oslolo i o ocimo N-o slvorno
sovorono zoml|o.
Noslovl|o|o so oilomols|i noori i roqovori. 28. oo 31.
lisloooo Slollonborq so sosloo s roos|oonicimo Toomonom i
Milosovicom o Zoqrobo i 8ooqrooo, Dovio Cwon 11. slooonoqo
s minislrom obrono RH Sos|om o Lonoono, minislri von|s|ib
oslovo EZ 2. slooonoqo 13. o Zonovi soslo|o so s roos|oo-
nicimo Milosovicom, Toomonom, 8ololovicom i lzolboqovicom lo
s Koroozicom i 8obonom, 21. rosinco soroos|ooolol|i, onovno
o Zonovi, s qlovnim o|lorimo so|obo, sl|oooci oon so onovno svi
o 8roxolloso no soslon|o s minislrimo E i soroos|ooolol|imo. Ti
noori sv|ols|o zo|oonico sl|oooco co qooino orooili rivionim i
rivromonim os|obom, mirovni rocos co o Hrvols|o| rozolliroli
ocim ro|ioom volro i Zoqroboc|im sorozomom 14., no lo
co zo srs|o slrono bili somo lo|lic|i olozi |o|imo |o omirivolo i
orzolo MZ o ov|oron|o |o|o |o sromno sorooivoli. Provo zol|o zo
43
M
.

M
o
o
i
m
o
r
o
c
.

M
e
d
a

k
i

d

e
p
vrocon|o oo brvols|i orzovni sovoronilol ni|o bilo, lzv. RSK |o
slvorno rizol||ivolo somo slo brzo so|on|o s RS i SR1. R|oson|o
|o|o |o Hrvols|o co|olo o booocnosli, ozo sov oo looo olozoni
oilomols|i lroo i os|obo, onovno |o bilo vo|no. rol|oco i
l|olo 15. RH co vo|no-rooorslvonim ooroci|omo 8l|oso| i
Clo|o o no|oli|o oono ri|osili svo ono slo N i MZ niso osi|o-
voli qooinomo.
Biljeke
73. Mooonoroono |onoronci|o zo bivso 1oqoslovi|o, rvi roos|ooolol| Cyros \onco,
osli|o Dovio Cwon, oz n|oqo Tborvolo Slollonborq, osobni rooslovni| Clovnoq
lo|ni|o N-o. Csnovono 2. i 27. |olovozo 12., \onco rooslovni| CT N-o,
nosli|ooio qo Tborvolo Slollonborq, Dovio Cwon, rooslovni| Proos|oonislvo EZ-o.
Zonovi |o zoooco MK81 oo oslovi o|vir zo oslizon|o sorozomo o oobo oli-
lic|ib inici|olivo N-o i EZ-o. rovl|oc|om ooboro 31 zoml|o.
74. Dovio Cwon 8ol|ons|o ooiso|o, Hrvols|o svoocilisno no|looo i Hrvols|i inslilol
zo ovi|osl, Zoqrob 18., slr. 78. Nozolosl, NPRCFCR ni|o ni|oo slvorno osio
omon|ili moc i ol|oco| srs|ib orovo|nib snoqo... brvols|i roqnonici i izb|oqlico
niso ooco imoli rili|o vrolili so oomovimo |o|o so bili nooslili zo vri|omo i no|on
borbi 11... |osno ovrooo \oncoovo lono |o|o |o \i|oco siqornosli roooqo
lolorirolo i |o|o |o bilo |oonim oo cimboni|o zboq |o|ib |o roos|ooni| Toomon
oolovono ri|olio oo co ro|inoli monool |ooin|onib norooo...
75. 8ronoon Simms ninosl boor, slr. 2C. bos./sr./brv. izoon|o. ...|ooin|ono noci-
|o ono|oo so os|ocolo oo zolo noslovili svo| monool, nomo|o oroqoq izboro noqo
riloqooili so romocno| sili Srbo. To |o, no rim|or, bio sloco| o so|loro S|ovor, o
|ro|ini (Hrvols|o}, |o|i |o bio o ro|omo Srbo, qo|o so so vo|nici N-o obrzo sloli so
Srbimo, |o|i so ib roziroli. To |o slori roblom, roco slozboni| N-o o Zoqrobo o
oocombro 14., o so|loro S|ovor Srbi mollroliro|o noso l|ooo, o ovi so zol|obili o
n|ib. Prolvorili so so o oomoroco. - islo,. slr. 114. ...i zoislo, |oo so mi l|ooi o
Krol|ovs|o| vo|no| o|ooomi|i Sonoborsl qovorili |o|o |os niso sroli brilons|oq oici-
ro |o|i no simoliziro Srbo, bilo |o lo lo| bloqo rol|orivon|o. Mor| /lmono, 88C
rooio, Polili|o i roorosooo - romo \|osni|o 1. 1osno Zonic Noroini
...norocilo so 8riloni|o i Froncos|o imolo sonlimonlolno vozo so Srbi|om... Srbo so
oozivl|ovoli |oo riroono sovozni|o.
7. lslo, slr. 244. Sonooy Toloqrob, Con Cooqblin, sron| 13. - mnoqo zooono
vlooo, osobno novi omoric|i roos|ooni|, olo oo zoblooo oo so Srbi rvolni
zli|ovci, zorovo so |oono|o |rivi Hrvoli, islo, slr. 2C rolomoslimons|o oo-
molon|o Ml slolno so o iqri. Cni lo slolno rooo.
77. Rozoloci|o 727. oo 8. 1. 12.
78. Rozoloci|o 743. oo 21. 2. 12.
7. Rozoloci|o 74. oo 7. 4. 12.
8C. Rozoloci|o 753. oo 18. 5. 12.
81. Rozoloci|o 72. oo 3C. . 12.
82. Koncol rozicoslib zono |o oomisl|on |oo r|oson|o zo o|oirono oi|olovo o|oiro-
noqo brvols|oq ooroc|o |o|o niso riooolo o zoslicono zono - bilo so nosoron
oio brvols|oq ooroc|o i lrobolo so so slo ri|o vrolili oo n|ozino |orisoi|ci|o. Svo
brvols|o vo|no-rooorslvono o|ci|o - Mil|ovci, Moslonico, Poroco, Moooc|i ozo -
44
ooqooilo so so no ooroc|o rozicoslib zono, no ooroc|o lZ\/N N-ovib
zosliconib zono, oo|lo, lo o|ci|o so bilo loqilimno i orovoono.
83. Rozoloci|o 7. oo 7. 8. 12.
84. Rozoloci|o 77. oo . 1C. 12.
85. Dovio Cwon 8ol|ons|o ooiso|o, Hrvols|o svoocilisno no|looo i Hrvols|i inslilol
zo ovi|osl, Zoqrob 18. slr. 1C. - 1C7.
8. lslo, slr.1C7.
87. Rozoloci|o 8C2. oo 25. 1. 13.
88. Rozoloci|o 743. oo 1C. 2. 13.
8. lslo, slr. 1C7.
C. lslo, slr. 1C8.
1. Rozoloci|o 8C7. oo 1. 3. 13.
2. Rozoloci|o 815. oo 31. 3. 13.
3. Kooroinolori - soroos|ooolol|i. Dovio Cwon i Tborvolo Slollonborq
4. Dovio Cwon 8ol|ons|o ooiso|o, slr. 1C8.
5. lslo, slr. 173.
. Rozoloci|o 827. oo 27. 5. 13.
7. Rozoloci|o 847. oo 3C. . 13.
8. Corolivno ooroc|o boooco vo|no-rooorslvono ooroci|o Moooc|i ozo
. Dovio Cwon 8ol|ons|o ooiso|o, slr. 275.
1CC. Conbol 1 Finol roorl on Mooo| oc|ol oorolions
45
M
.

M
o
o
i
m
o
r
o
c
.

M
e
d
a

k
i

d

e
p