TIN TRNH GIA NHP WTO - C HI V THCH THC VI CHNG TA

Bi vit ca Th trng Thng mi Lng Vn T, Trng on m phn Chnh ph v kinh t v thng mi quc t, Tng Th k y ban Quc gia v hp tc kinh t quc t. Nm nguyn tc ln ca WTO ...............................................................................................2 Qu trnh m phn gia nhp WTO ........................................................................................2 Gia nhp WTO chng ta c mt s c hi ln :......................................................................2 m phn song phng ..........................................................................................................4 Nhng thch thc khi gia nhp WTO .....................................................................................9

Nm nguyn tc ln ca WTO Hin nay, WTO c 150 thnh vin v 29 thnh vin ang m phn (trong c Vit Nam). WTO l t chc thng mi ln nht ton cu. Lin hp quc c 192 thnh vin. WTO l 179 thnh vin. S thnh vin ca WTO hu nh l thnh vin ca Lin hp quc. y l sn chi m c th gii chi. Nu chng ta ng ngoi th chng ta s khng tham gia c vo sn chi iu tit ton b ngnh thng mi th gii, chim 85% thng mi hng ha, 90% thng mi dch v ton cu. WTO quyt nh hot ng kinh t, thng mi, u t ca ton cu. WTO c mt b nguyn tc khng l iu tit ton b hot ng kinh t, thng mi, trong c nm nguyn tc ln: minh bch ha chnh sch (r rng, minh bch, c th, d d on gip cc nh doanh nghip nm c, thc hin kinh doanh. Nu ni thng thong (khng c lut) th khng phi, lut phi r rng, minh bch, trc khi ra lut mi phi thng bo cho cc doanh nghip bit v d on c, chun b lm n). Nguyn tc i x ti hu quc (i x cho nc ny khng km hn i x ca nc th ba). Khng phn bit i x. i x quc gia (dnh cho doanh nghip nc ngoi i x khng km hn i x doanh nghip trong nc). M ca th trng hng ha, dch v gip cho thng mi ton cu pht trin, kinh t pht trin. WTO c khong 18 hip nh ln v 1 b quy tc. 18 hip nh: hip nh v thu quan (GATT), dch v, u t, s hu tr tu, tr gi hi quan, hip nh v vn hng nng nghip, chng bn ph gi, chng tr cp, hip nh v cp php nhp khu, kim tra hng trc khi xp, kim dch ng thc vt, quy tc xut x, mt s hip nh khc; ro cn thng mi (TBT). Ton b quy tc gi gn trong 30 vn trang. y l b quy tc khng l, gip iu tit ton b thng mi ton cu. Qu trnh m phn gia nhp WTO Chng ta m phn 11 nm vi hn 200 cuc, trong m phn a phng (14 phin), song phng (28 i tc); nc nhanh nht (3 phin), nc chm nht (13 phin). y l s lng nhiu nht trong m phn Vit Nam vi cc t chc quc t (vi ASEAN chng ta mt hai nm, Hip nh thng mi Vit Nam - Hoa K chng ta mt bn nm). S d chng ta m phn di nh th ch vi mc ch sm gia nhp WTO. Gia nhp WTO chng ta c mt s c hi ln : + y l sn chi ln ton cu. Vit Nam gia nhp s tng v th ca Vit Nam trn trng quc t. + Chng ta cn th trng ton cu pht trin kinh t, thng mi v thu ht u t. Hin nay, xut khu ca chng ta tng tng i nhanh, c nm 23%, c nm 19%, nm 2005 kim ngch ca chng ta t 32,5 t USD. So vi cc nc trong khu vc th nh vy l rt nh. Th d: so vi Thi-lan, 63 triu dn, kim ngch t hn 100 t USD. Chng ta ch bng 1/3 trong khi dn s l 83 triu ngi; nu so vi Philippines, chng ta bng 2/3.

Mun thc hin c mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh th kim ngch xut khu ca chng ta phi t 100 t USD tr ln, nhp khu phi mc tng ng. Hng ha v dch v Vit Nam cn b phn bit i x, khi gia nhp WTO nhng phn bit i x mi c d b. Th d, xut khu cc mt hng dt may, giy dp sang chu u; vn khng c hng u i thu quan i vi nng sn, nn khng bn go vo chu u c. Hn Quc bo h go, c hn ngch, gia nhp WTO chng ta mi c chia hn ngch. Vi Hoa K, khng gia nhp WTO chng ta vn b hn ngch dt may. Nu gia nhp WTO, chng ta c d b hn ngch dt may. Gia nhp WTO chng ta mi d b c ro cn, phn bit i x m ch dnh ring cho cc thnh vin WTO. + Gia nhp WTO chng ta c h thng lut php minh bch, r rng, d d on thu ht cc nh u t trong nc, nc ngoi. V trong m phn WTO chng ta c hai loi: a phng v song phng. Vi a phng yu cu u tin l phi minh bch ha chnh sch. Chng ta tr li hn 3.000 cu hi lin quan chnh sch kinh t, u t, ti chnh, ngn hng. Chnh v vy m trong on m phn chnh ph ca chng ta phi bao gm tt c cc b, ngnh tham gia m ng c khi lng cng vic ln, tr li nhiu vn lin quan kinh t, thng mi. Chng ta phi c chng trnh xy dng php lut. Gia nhp WTO chng ta phi c cc vn bn php lut lin quan cc hip nh, cc quy nh ca WTO. V vy, chng ta c mt k hoch sa v xy mi 25 lut v php lnh. Chng ta s quyt tm lm bng c. Quc hi s dnh u tin trong cc phin hp dnh thi gian xy dng cc lut, coi y l vic trng tm ca Quc hi (nm 2005 sa v xy mi 29 lut, nm 2006 sa v xy mi 10 lut). Trong ton b cc lut v php lnh m chng ta cam kt a phng s sa v xy mi l 25 lut v php lnh, th chng ta lm xong 24 lut v php lnh. Cn mt vn bn lut, chng ta ang trong qu trnh son tho, d kin phin thng 10-2006 s hon thnh. Vy, Vit Nam l nc u tin c h thng php lut tng i hon chnh gia nhp WTO. i mi kinh t, ci cch hnh chnh Vit Nam phi xy mi v sa i 100 lut. Nh vy, s vn bn phc v m phn, gia nhp WTO ch bng 1/4 s vn bn lut php phc v ci cch hnh chnh, v i mi kinh t. iu th hin quyt tm cao ca Chnh ph, Quc hi Vit Nam tch cc, ch ng hi nhp kinh t quc t. ng Ch tch Ban cng tc, cc thnh vin Ban cng tc, k c on Hoa K cng nh gi rt cao quyt tm ca Vit Nam trong vic sa i h thng php lut trong thi gian va qua. Chng ta thy cc nh u t nc ngoi rt quan tm n tin trnh gia nhp WTO ca Vit Nam. V h cho rng, nu Vit Nam gia nhp WTO th h thng php lut s ph hp sn chi ca th gii v n s n nh. Chnh v iu m u t nc ngoi nm 2005 tng hn rt nhiu so vi 2004, su thng u nm 2006 tip tc tng. Cc d n u t nc ngoi ca Hoa K, Hn Quc, Nht Bn, Singapore,... nht l d n ln bt u vo Vit Nam, k c cng ty a quc gia. Cc cng ty a quc gia c vai tr rt quan trng i

vi nn kinh t v thng mi ton cu. Theo thng k ca WTO, trn th gii c khong 70 nghn cng ty a quc gia, chim 1/3 thng mi ton cu. Cc nc u mun cc cng ty a quc gia u t vo nc mnh, v h c cng ngh, vn, th trng ton cu. Khng phi h u t vo mt nc l h vo th trng ni a ca nc , m h cn tnh c th trng khu vc, ton cu. Ni no c li th hn s u t vo v xut khu i cc nc khc khu vc. Gia nhp WTO, chng ta s c iu kin ch ng tham gia chnh sch thng mi ton cu. Xu hng trong WTO, ln u trong hi ngh Hng Kng va qua cp cng tc bnh ng v cn bng thng mi gia cc thnh vin ca WTO. Yu cu cc nc pht trin m ca th trng hng nng sn, b tr cp xut khu to cho thng mi ton cu pht trin bn vng v to iu kin cho thng mi pht trin cng bng v khng b bp mo. Gia nhp WTO, nhng tranh chp c gii quyt tt hn: Xu hng cc nc l dng WTO gii quyt tranh chp. Gii quyt tranh chp trong WTO l d thc thi hn. Th d, mt nc A p thu chng bn ph gi vi mt nc thnh vin WTO m tng thu tng ng vi 100 triu USD, khi WTO gii quyt tranh chp, i n quyt nh l kin chng bn ph gi khng ng, yu cu nc kin kia b i. Nu khng b, th nc b kin c quyn nng thu nhp khu cc mt hng ca nc kia ln tng ng mc 100 triu USD. Do vy, c ch thc thi trong cuc sng nhiu hn, d thc hin hn l c ch gii quyt tranh chp qua trng ti quc t v ta n. Gia nhp WTO khng c ngha cc v kin chng bn ph gi s gim i. Chng ta cng tng xut khu, th tranh chp thng mi s cng tng. Ch c iu mc chng ta s c gii quyt cng bng hn. Nu trc y, nm 1990 chng ta t kim ngch xut khu 2,4 t USD, nay ch trong mt thng, chng ta t kim ngch xut khu hn 3 t USD. Khi vo WTO, y mnh tng trng kinh t, tng xut khu, lc chng ta s t n mc xut khu 100 t USD. Mi thng chng ta t kim ngch xut khu gn 10 t USD. Nh th, mc chng ta tham gia th trng th gii cng tng, th cc tranh chp quc t v thng mi cng tng. Gia nhp WTO khng c ngha l ht tranh chp quc t v thng mi. Ch c iu chng ta khng b phn bit i x na. m phn song phng Gia nhp WTO chng ta phi tin hnh m phn a phng v song phng. a phng l chng ta minh bch ha cc chnh sch v i n cam kt cc chnh sch kinh t v m. i n cam kt cc chnh sch kinh t v m v a phng, cho n nay, c bn chng ta chp nhn cc hip nh ca WTO khi chng ta gia nhp. Chng ta b cc bin php tr cp khng ng vi quy nh ca WTO: tr cp lin quan t l xut khu; t l ni a ha,... Cc tr cp m WTO cho php chng ta vn thc hin: tr cp lin quan xc tin thng mi; u t, du lch, nng cao cht lng hng ha, cc ph vn ti,... Mt vn

quan trng ca vng m phn Doha l vn tr cp hng nng sn. Vit Nam l nc rt c bit, t cht, ngi ng. Khi m phn vi Australia th thy mt h ca h c n 200 ha. Cn bnh qun t canh tc Vit Nam ch c 0,3 ha/h. Nhng, Vit Nam li c nhiu mt hng nng sn xut khu c xp hng trn th gii. y l mt s tht: go (c lc xp th 2, c lc th 3 th gii); c ph (ng th 2 th gii), tiu (s 1 th gii), iu (s 2 th gii), ch chng ta c sn lng ng th 8 th gii, hi sn, thy sn cng c xp th 8, 9 th gii. y l trng hp rt c bit ca th gii. Cho nn, trong m phn song phng, nhiu nc M la-tinh yu cu m phn l v th. H cho rng, Vit Nam c mt hng nng sn trn ngp th trng th gii, lm cho cc nc M la-tinh gp kh khn, nht l c ph. Trc y, gi c ph rt cao, by gi ch cn hn 1.000 USD/tn, trong c s tham gia ca Vit Nam v nhiu nc khc. Gi tr ca mt cc c ph khng i. Ch c li nhun chuyn t ngi trng c ph sang ngi ch bin v tiu th c ph. Chnh v th, ng David ni, Vit Nam phi lm th no tng gi tr vo hng xut khu ca mnh. Mun vy, ch bin chim vai tr rt quan trng. Nu chng ta bn 1kg c ph, ti hi ngh Hng Kng, bo ch vit gi 1kg c ph l 1USD. Nhng khi ch bin 1 kg c ph bn cho ngi tiu dng cho vo cc c ph, th gi s ln ti 600 USD. Tt nhin cn nhn cng, vn,... Chng ta thy ti sao c ph Trung Nguyn pht trin, v h tham gia vo ch bin, phn phi tiu th, cho nn li nhun siu ngch nm trong . l phn quan trng. Vit Nam khi m phn a phng, chng ti li phi m phn c vn nng nghip. Nng nghip Vit Nam canh tc lc hu, nhng li xut khu c nhiu. y l mt xu hng m tt c cc nc va qua u phi b tr cp xut khu khi gia nhp i vi hng nng sn. Chng ta cng phi chp nhn xu hng ny. Nhng, 10% i vi hp xanh (tr cp trong nc) th Vit Nam vn c hng y . Nhng, i vi Trung Quc (v Trung Quc pht trin hn Vit Nam) nn mc cam kt ca Trung Quc l 8%. Mc 10%, lu nay chng ta s dng rt t. Chng ta b tr cp xut khu, nhng chng ta chuyn tip vo cho ngi nng dn, ngi sn xut v ch bin nng sn, khng tr cp vo xut khu na. 10% i vi ngnh nng nghip Vit Nam vo khong 11 t USD. Nn nu 10% chng ta c 1,1 t USD/nm, phc v h tr cho nng dn trong nc, mc bo m nn nng nghip n nh pht trin trong tng lai. Nhng tr cp khc m WTO khng cm th chng ta vn c s dng. Mt s thng tin gn y c ng gia nhp WTO chng ta s b ht tr cp, iu khng phi. Chng ta ch b nhng tr cp b cm, cn nhng tr cp khng cm th vn c duy tr v thc hin. Cn i vi tr cp trong cc lnh vc khc lin quan dt may, chng ta c Quyt nh 55 ca Th tng Chnh ph. Khi nhng ngi dch li cho cc c quan nc ngoi, phin dch khng chun. Trong Quyt nh s 55, chng ta ni h tr cc doanh nghip sn xut hng dt v may xut khu. Nhng, t h tr khng c ngha l cho khng (nhiu ngi dch l subsidize - cho khng) dn n c s hiu lm. Chng ta ch h tr

vay vn, Nh nc ch h tr chnh lch gia li sut thng thng v li sut u i, tng ci ch c nm triu USD. Khi m phn vi Hoa K, pha h ni Vit Nam tr cp bn t USD cho ngnh dt may. iu khng phi. Khi chng ta chng minh y s liu, on Hoa K mi cho l ng. Th nht, vn cp php, Vit Nam cp php cho tt c cc doanh nghip thuc tt c cc thnh phn kinh t, k c cc doanh nghip c vn u t nc ngoi tham gia lnh vc dt may. Th hai, chnh lch, Vit Nam ch u i v li sut, trong thi gian qua ch c nm triu USD, nh vy khng phi ln. Nhng, thc hin m phn vi Hoa K, Vit Nam b Quyt nh 55. Hoa K s b hn ngch dt may i vi Vit Nam. Khi b hn ngch dt may ca Hoa K, th EU v Canada b hn ngch cho chng ta t nm 2005. Khi gia nhp WTO, ton b dt may khng b hn ngch na. y l c hi cho cc doanh nghip Vit Nam. Chng ta cng phi b mt s quy nh cm: nhp khu thuc l iu, -t qua s dng, linh kin lin quan my tnh. Trn thc t, cm nhp -t qua s dng b ri, vn hin nay l thu, lm th no bo m quyn li ngi tiu dng. B Ti chnh ang tip tc lm x l vn thu, v y cng l mt trong nhng vn ng quan tm. Chng ta mt mt cn bo v li ch ca ngi sn xut, ng thi cng cn bo v li ch ca ngi tiu dng. Phi cn i hai li ch ny, ch khng th ch ch n li ch ca ngi sn xut, m khng ch n li ch ca ngi tiu dng. m phn song phng chng ta c bn kt thc vi 28 i tc. Trong m phn song phng, Vit Nam a ra bn cho s 4, cho n 99% s biu thu. Th d, m phn vi Hoa K, tng s dng thu l 9.400 dng thu. Cn vi cc nc, ty thuc, c nc 3.000, c nc 5.000, c nc ch l 200 dng thu. Ty theo yu cu ca cc nc, biu 4 chng ta cho mc thu tng ng vi 18% s hng cng nghip, nng nghip. T , chng ta i n m phn. Trn c s chng ta c bn kt thc. Mc thu trung bnh hng nhp khu, hng nng sn v hng cng nghip khong xp x 14%. So vi Trung Quc, khi gia nhp, cam kt mc trung bnh 10,4%. Kinh t Vit Nam mc pht trin thp hn Trung Quc. Cho nn, mc chng ta cam kt chnh vi Trung Quc l hp l. Trong m phn, Oxfarm (mt t chc phi chnh ph) hi, nh vy th ngnh nng nghip ca Vit Nam liu c tn ti v pht trin c khng? Hng ha s trn ngp vo th trng Vit Nam c phi khng? Xem chi tit tng hng, bo co Chnh ph thng bo li cho cc doanh nghip. Nhn tng th thy hng ha khng trn ngp, s c nhp khu tng. Chng ta tri qua th thch trong th trng mu dch t do ASEAN, mc thu c l trnh xung 0-5%, chng ta thc hin l trnh st AFTA ri, nhng ti by gi th trng c trn ngp hng ha ca ASEAN u. Gia nhp WTO, thu chng ta ang t mc 18%, gim xung 4% na, cn khong 14%. Nh vy, khng c chuyn , v xung n mc th chng ta thi. Trong m phn gia nhp WTO, mt trong nhng nguyn tc kh khn nht chng ta phi vt qua l cc nc hiu thc t Vit Nam v cng nhn Vit

Nam l nc ang pht trin trnh thp v nn kinh t ang trong qu trnh chuyn i. Vit Nam c mt nghch l, thu nhp bnh qun u ngi cha y 1.000 USD/nm, trong lc WTO quy nh nhng nc km pht trin l nc c thu nhp di 1.000 USD. Nhng, Vit Nam khng c xp vo nc km pht trin, v khi Lin hp quc cng nhn Vit Nam l nc ang pht trin c cng thm cc tiu ch v y t, vn ha, gio dc, nn mi xp Vit Nam l nc ang pht trin. V kinh t thu nhp chng ta thp. Cho nn, chng ta phi thng lng c cng nhn trnh thp. Hai l, nn kinh t ca chng ta c thi k chuyn i, nn c l trnh gim thu, l trnh chuyn i th trng. L trnh gim thu ly mc thu hin hnh bt u gim trong vng 3-5 nm s xung mc 14%. Tt nhin, tng mt hng c mc ct gim khc nhau: xe my phn khi ln theo l trnh chng ta ct xung cn 45% (hin nay 60%); -t ty loi mc ct gim xung cn 52% hoc 47% hoc 50%. Chng ta p mc thu bo h cho ngnh t, xe my kh cao. Cho nn trn thc t mc khng ph hp lm, nu ch bo v cho ngi sn xut, th ngi tiu dng Vit Nam hin nay chu mc gi -t cao nht th gii. V vy, chng ta phi gim thu, mt mt phi bo v ngi sn xut, mt khc phi cn i li li ch ca ngi tiu dng. Hn na, thc t cc tp on a quc gia phn vng, phn khu vc thnh th trng, cho nn cng l iu kin. Mt s ngnh sn xut trong nc ca Vit Nam hin nay cng pht trin. Cho nn, nhng ngnh trong thi gian qua thay th c phn ln cc mt hng lu nay vn nhp khu. Khi chng ta m ca th trng, cc nh sn xut trong nc c sn phm ri. Mun hay khng h phi gim chi ph, nng cao kh nng cnh tranh tn ti v pht trin. Nh th, chng ta s c iu kin . Th d, phn m chng ta c nh my phn m, nu thu c cao th nh my phn m trong nc c kh nng cung cp cho th trng. Ton b ngnh bia, c m na cng coi nh ton b cc cng ty bia ca Vit Nam vn cnh tranh c; hoc vt liu xy dng, xi-mng, thp (ch yu thp xy dng, bt u c u t thp cao cp), iu kin kinh t ca Vit Nam by gi khc xa so vi cch y 15 nm. i vi nng nghip, cc nc thnh vin c, mc thu nng nghip khong 22%. Nhng xu hng cc nc mi gia nhp phi gim thu nhiu hn gia nhp. V cc nc cho rng, cc nc gia nhp phi mt vi chc nm u tranh t GATT c thnh qu nh by gi. Cc nc mi gia nhp nhiu hay t u phi ng gp qua vic ct gim th trng, ct gim thu. Nhng, tng thu vi nng nghip, Vit Nam c li th l c nhiu mt hng nng nghip xut khu. xut khu c th cnh tranh c vi th gii. Chng ta lo mt hng tht b, tht ln. Chng ta thy, tht b, tht ln l cc mt hng t chn nui n l, cha c theo hnh thc trang tri. Cho nn, trong m phn rt kh khn. Cc nc xut khu tht b ln: Hoa K, Canada, Australia, New Zealand u yu cu gim thu ti 0-5%. Chng ta tr li: B Vit Nam phn ln l b cc, mi h nui 5-10 con, nng sut thp, sc cnh tranh khng cao. Ging b ca Vit Nam phn ln phi nhp khu, phn tr cp ca Nh

nc trong lnh vc ny hu nh khng c. Cc nc cng thy c kh khn ca Vit Nam v cng i n mc gim n 4-5% so vi mc thu hin hnh. Mc 0-5% th chng ti cng ni thng n b cc Vit Nam cht, khng tn ti. V chng ti gia nhp WTO mun n nh, pht trin, m ca, nhng mc phi ph hp vi Vit Nam ch khng phi m theo bt c iu kin no. Cui cng, cc nc cng phi chp nhn, ngay c m phn vi Hoa K vn cui cng l m phn v tht b v tht ln, thu nng nghip. Chng ti phi chp nhn iu kin vi Hoa K l cao hn so vi Australia v New Zealand. Sau ny cn i li biu thu s c s iu chnh. Cc mc thu s p dng MFN cho nn cc nc u hng mc thu nh nhau. Cui cng Ban Th k s tng hp li. m phn song phng l nhng cuc m phn cng thng. Tt c cc i tc yu cu m phn ng v cc l do: h cho rng Vit Nam l mt th trng tng lai ha hn, v Vit Nam c s dn ng th 13 th gii, lao ng hn 40 triu ngi, lao ng tr hn 30 triu ngi. Vit Nam c v tr thun li c trn b, trn bin, hng khng, l iu kin cho pht trin thng mi sau ny. Vit Nam c iu kin thun li na l chng ta n nh v chnh tr nht trong khu vc. y l iu cc nh u t nc ngoi rt quan tm. C th ni, thng mi Vit Nam nhng nm qua tng lin tc nhng tng kim ngch xut, nhp khu cha phi l ln lm. Th d, nm 2005 kim ngch c xut, nhp khu mi t hn 60 t USD. Nu ring xut khu mi khong hn 30 t USD, chng ta phi phn u nhiu hn na. m phn cc nc thng nht nh vy, nhng nhn vo tng lai, nhiu nc i hi c m phn. Khi chng ta m phn vi Trung Quc, chng ta tng gia Vit Nam - Trung Quc c Hip nh t do thng mi trong ASEAN, nn khng cn m phn na, nhng vi Trung Quc vn phi m phn 10 phin, rt nhiu phin cng thng, m phn sut m, nhiu vn cng: m du lch, ngn hng ph, m vn ti ng b, nhng sau , chng ta thy khi m phn phi da vo quy nh ca WTO. Chng ta thy v vn ng b, trong WTO cha pht trin, hu nh cha nc no cam kt, nn b, ngn hng ph th chng ta c ngn hng 100% vn nc ngoi, chng ta khng th m theo kiu c. Cui cng, Trung Quc cng chp nhn. c bit, m phn sau ny vi Hoa K. Hoa K v EU l cc i tc ln nht trong WTO c v hng ha v dch v. Hoa K v EU m phn khng phi v li ch ca Hoa K v EU m v li ch ca c T chc Thng mi th gii, nn yu cu m phn rng hn, su v a dng hn. m phn nh vy rt phc tp. Chng ta cho rng xong m phn song phng (BTA) th s gn xong vic gia nhp WTO, trn thc cht, c mt s vn rt ln cha gii quyt c, nh hng dt may Vit Nam cn hn ngch. Mt khc chng ta vn cn b lut Jackson vanik hng nm Quc hi Hoa K gia hn mt ln v c ch thng mi v chng ta cha c hng quy ch thng mi bnh thng vnh vin (PNTR). V vy, c c PNTR, Hoa K yu cu chng ta phi c BTA, gia nhp WTO. Hin nay, chng ta lm xong c hai nhim v . Hoa K nh gi Vit Nam thc hin y BTA, ng thi kt thc m phn v gia nhp WTO. l iu kin trnh PNTR,

chng ta ang tch cc vn ng Quc hi Hoa K thng qua PNTR. Vit Nam mi c hng thu ph thng, cha c hng thu u i GST. Hoa K dnh cho 72-74 nc c hng GST khng c Vit Nam, cho nn, gia nhp WTO l c hi cho chng ta trong mt s vn m chng ti nu. Kt thc m phn vi Hoa K c ngi ni cha hi lng, c ngi ni c nhiu, c ngi ni c t. Chng ti thng nht y l m phn m hai bn u ginh thng li. Trn thc cht, cc nh m phn lun nh th no bng i con mt, thng i nhng iu kin cam kt rt cao, nhng nh doanh nghip khng cn ci . Nh doanh nghip min c li l lm. Cam kt c cao my m khng c li th vn khng vo. l s khc nhau gia nh m phn v doanh nghip. Th d i m ngn hng nh th chng ta cho chi nhnh 100% vn, nhng ngn hng M v chin lc pht trin ca h nn rt, khng Vit Nam. Gia cam kt ca nh m phn vi doanh nghip c khong cch. Nu chng ta kt thc m phn vi Hoa K m ginh c PNTR, qu OPEC, qu h tr ngn hng EXIMBANK mi hot ng mnh. Khi quan h u t ca cc nh u t ln, xut khu ca Hoa K mnh hn. Kim ngch bun bn Vit Nam - Hoa K s tng trng ng k trong thi gian ti. Nhng thch thc khi gia nhp WTO Chng ta kt thc m phn song phng v gia nhp WTO, chng ta cng gp rt nhiu thch thc. Th nht, chng ta mun c th trng ton cu th chng ta phi m ca th trng cho cc nc. y l thch thc ln nht. Th hai, doanh nghip Vit Nam tuy by gi c s lng rt ng 230 nghn doanh nghip nhng phn ln l nh v va, cho nn nng lc cnh tranh km. cng l thch thc. Nhng cng c iu cc doanh nghip Vit Nam nng ng v cng chuyn ng rt nhanh khi mi trng kinh doanh thay i, nhng li b hn ch bi vn, cng ngh v nng lc. T dn ti nng lc cnh tranh th trng cc mt hng ca Vit Nam b hn ch. Tt nhin, tng ngnh c khc, nng lc cnh tranh ch l tng i, nay khc, mai khc. Th d, ng tu chng hn, trc y c bao gi Vit Nam ngh l s ng nhiu tu bin u, nhng sau khi li th v ng tu thay i, chuyn t chu u sang Nht, Hn Quc, Trung Quc, lng cng nhn rt cao, th Vit Nam li tr thnh ni hp dn i vi ngnh ng tu trn th gii. Chng ta c u im: cng nhn nhiu, nhiu vng, vnh kn c th ng tu quanh nm. Ngnh may mc th lng cng nhn cc nc ASEAN cao, h s chuyn sang Vit Nam; Thi Lan, Malaysia ang rt thiu lao ng. Malaysia mi nm phi nhp khu n ba triu lao ng, Singapore nhp khu 0,5 triu lao ng. Cc nc khc phi chuyn sang Vit Nam. nc ta, Singapore c hai khu cng nghip. H chuyn cc lnh vc t kh nng cnh tranh sang ta. y l mt li th. Chng ta thy rng cc doanh nghip Vit Nam li phi chp nhn s cnh tranh nh th. Th ba l, rt nhiu chnh sch lin quan kinh t thng mi s thay i. Th d phn lin quan tr cp c m khng ph hp, WTO s b hn ngch, cp php, ri cng s b ht. Nh th to thun li cho cc doanh nghip ca chng ta. Nhng

ng thi lm cho cc doanh nghip lu nay da vo sng v pht trin phi chuyn sang hnh thc kinh doanh khng c bo h hoc mc bo h thp. Thu cng nh vy, Nh nc gim thu cng tc ng mt phn n ngn sch. Phn ng gp ngn sch t thu nhp khu mi ngy mt gim. Trc kia, thu nhp khu c lc n 30% GDP, by gi ch cn 15%, nhng kim ngch bun bn tng th n tng. Chng ta tng kim ngch bun bn tng thu. Hoc c nhng cam kt chng ta thc hin ri, nh tr gi hi quan, chng ta b thu m p dng mc thu tuyt i... Cc doanh nghip nhp khu, gi theo gi hp ng. C mt s doanh nghip nh hng, nhng kim tra, kim sot th n i vo trt t. Th gii cng phi tri qua giai on khng ring quc gia no. Qua hu kim bo m thu thu. Vn an sinh x hi, s phi gii quyt tnh trng mt s doanh nghip nh v va hoc khng c nng lc cnh tranh s gp kh khn, ph sn. Vy gii quyt vn tr cp, vic lm nh th no cho lao ng cc doanh nghip ny, o to li h tm vic lm mi. y l nhng vic chng ta phi lm. Vn ngun lc, ci quyt nh nht l con ngi, khi chng ta m ca vn cnh tranh ginh ngun lc ny rt khc lit. Chng ti hi Singapore khi m ca s nht ci g, pha bn tr li quan trng l lm sao gi c ngi ti phc v t nc. Khi cc doanh nghip nc ngoi vo, cc cuc cnh tranh s din ra, cc doanh nghip s dng lng thu ht ngi lao ng gii, cho nn chng ta, mt mt, cng phi c chin lc o to, gi nhng ngi c nng lc lm cho mnh, gi nh th no ty vo tng doanh nghip, khng c bi ton chung cho tt c. C nhiu cch khc nhau gi ngi, c phn nht nh, lng cao, i x, tnh cm,... Mun hay khng Nh nc phi c chnh sch o to, o to li ngi lao ng. Hin nay, tuy Vit Nam c lao ng ng, nhng lao ng ca chng ta cng c mt s hn ch: yu ngoi ng, tc phong cng nghip. Khng ch trong lnh vc cc doanh nghip m c cc c quan qun l nh nc. Th d, Trung Quc, c hn mt ch th, i vi cn b lnh o qun, huyn, cc tnh bin gii gn Vit Nam phi bit ting Vit. Cho nn, khi chng ta sang h ni ting Vit rt tho. Vn l cn b qun l Vit Nam phi bit ngoi ng. Mt khc, phi chuyn cch qun l theo phong cch mi. Ngy xa qun bng cc lnh, ch th, can thip trc tip vo cc doanh nghip, th nay khng cn, cn rt t, ch cn nhng doanh nghip c vn ln ca Nh nc, qun l thng qua bin php gin tip nh xy dng php lut, chnh sch v kim tra n c vic thc hin . Vic nm tng ngnh, hng, khng ging nh trc, nhng vn phi nm. Khi chng ta b qun l xut khu go, lc u mi ngi rt ngi, s c th xut vt, n khi quyt nh lm th lm rt tt. Mi thnh phn c th xut khu go c, nhng chng ta vn qun l c v mi cng vic giao cho hip hi. Hip hi ng vai tr chnh. Hin nay, Nh nc chuyn nhng vai tr m Nh nc khng lm sang hip hi ngnh hng bo v ngnh hng, hp tc lin kt pht trin. Cc cch lm c ginh khch hng bng h gi khng cn gi tr, lm ta yu i. Vai tr ca hip hi, ngnh hng rt quan trng. Lin kt pht trin xy dng h thng phn phi trong nc. Cc

doanh nghip lin kt ra th trng th gii, lin kt doanh nghip Vit Nam vi cc doanh nghip c vn u t nc ngoi ti Vit Nam. Chng ta cn lin kt vi nhau to sc mnh cho nhau v pht trin. Hin nay, th trng trong nc cn rt nhiu iu kin pht trin. C nhiu sinh vin Vit Nam sang hc thc s Hoa K rt gii, c nhng trng Hoa K gi li, s vn v Vit Nam v h thy c hi lm n Vit Nam nhiu hn Hoa K. Hoa K pht trin ti mc rt cao. Mun lm n Hoa K phi c vn, mng li mi sng c, nhng v Vit Nam c rt nhiu c hi. y cng l nhng thch thc, nhng nu chng ta bit vt ln chng ta s pht trin. Khi lm vic vi hng Nokia, thy chin lc nh m h tr thnh cng ty in thoi di ng s 1 th gii, h coi tt c nhng thch thc l c hi mi, cuc sng khng c th thch th khng c cuc sng. H coi thch thc l mt c hi, khi h vt qua c th h tr thnh s 1. Chng ti cho rng gia nhp WTO chng ta c rt nhiu thi c, cng c rt nhiu thch thc. C hi c hay khng phi do chnh sch, do cc doanh nghip. Ni m th trng hay khng th ton b doanh nghip khng sn xut hng xut khu th cng v ngha. By gi ni m ra thu ht u t nhng ton b doanh nghip, cc a phng, khng thu ht u t th chng ta cng khng t. Gia nhp WTO chng ta pht trin, nhng khng c ngha bn thn vic gia nhp WTO l chng ta giu c ln, hay chng ta ngho i, m l mt c hi. Chng ta tranh th c c hi , th chng ta giu c. Chng ta vt qua c thch thc th chng ta to c c hi mi. l mt thc t. Nu tranh th c thi c ny, v chp nhn vt qua thch thc ny, chng ta s a nn kinh t pht trin ln trnh cao hn, nhng cng i hi s c gng ca tt c cc b, ngnh, nht l s lao ng sng to, lin kt cht ch gia cc doanh nghip Vit Nam chng ta mnh ln v pht trin nhanh hn.