CUMHURYET NVERSTES METALURJ VE MALZEME MHENDSL BLM MET-2011 RETM METALURJS LAB I KALSNASYON ve KALSNASYON KNET DENEY DENEYN

AMACI Minerallerde stmaya bal oluan deiikliklerin gzlemlenmesi ve mineral zenginletirmede kalsinasyonun neminin gsterilmesi. GENEL BLGLER Kalsinasyon, karbonatl bileiklerden oksitli bileikler eldesidir. CaCO3 CaO + CO2 M=100gr 56 gr 44 gr Yukardaki gibi karbonatl bileiklerin ergime olmakszn, uucu maddelerinden ayrlmas ilemine (CO2 gaz vererek oksitli hale gemelerine) kalsinasyon denir. Kalsinasyon ileminde arlk kayb grld zere CO2 kndan kaynaklanmaktadr. Kalsiyumdan herhangi bir k olmamtr. Endstride kalsinasyon, kiretandan kire, Portland imentosu gibi malzemelerin retiminde oka kullanlan kimyasal ve pirometalurjik bir retim yntemidir. ki kademeden oluur; kurutma, malzemedeki serbest (fiziksel, mekanik) suyun ayrmas iin 120~200 C arasnda belli bir sre tutarak yaplr; kavurma, kalsinasyon iin 700~900 C arasnda belli bir sre stma ilemidir ki burada malzemeden uucu maddesi ayrlp, oksitli bileiine dnr. Kalsinasyon ilemleri ounlukla, ters akm prensiplerine gre alan aft veya dnel frnlarda yaplr. Istlacak malzeme ve hava akm birbirlerine ters ynde hareket ederler, bylece scak hava, malzemenin her blgesine homojen olarak etki edip, verimli bir kalsinasyon ileminin yaplmas salanm olur. Kalsinasyonda nemli bir dier husus da tane boyut dalm etkisidir. Taneler ne ergimeye maruz kalacak kadar ince, ne de oksitlenmeden kalacak (yani verimi drecek) kadar kaba taneli olmaldr. Homojen ve sabit bir tane boyut dalm, scak ilemlerde reaksiyon sresi ve hz asndan ok nemlidir. Hzl olup biten reaksiyon, devamnda ksmi hatta tam ergimeye sebep olarak malzeme kayplarna yol aabilir. Yava ilerleyen bir reaksiyon da ilemin verimini drr. DENEYN YAPILII 4 adet kalsiyum karbonat numunesi daralar alnm kaplara koyulup, tartlr. 15, 30, 45 ve 60 dakika frnda bekletilir. Numuneler belirlenen zamanlarda frndan alnarak arlk (karbondioksit) kayplar bulunarak reaksiyonun tamamlanma yzdeleri, reaksiyon sabitleri, ve reaksiyonlarn aktivasyon enerjisi (E) bulunur. Daha sonra R-t , 1-(1-R)1/3 - t ve lnk-1/T grafikleri izilerek kinetiin ilerleme safhalar belirlenir.

DENEY SONULARININ DEERLENDRLMES Kalsine edilecek cevherlerin tane boyutunun kalsinasyondaki etkilerini aratrnz. Serbest su, kimyasal su terimlerini aklaynz.