V.

YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU 2009 - DYARBAKIR

50
FOTOVOLTAK SSTEMLERDE MAKSMUM G NOKTASI ZLEYC
ALGORTMALARININ KARILATIRILMASI

Nevzat ONAT
*
Sedat ERSZ**

Marmara niversitesi Fen Bilimleri Enstits Elektrik Eitimi A.B.D., Kadky-stanbul,
*nonat@marmara.edu.tr **sedatersoz1@gmail.com

ZET
Fotovoltaik (PV) sistemlerin en nemli eleman olan gne pilleri, zellikle ilk yatrm maliyeti ve kullanlacak
dier elemanlarn nitelik ve miktarlarn da belirleyici zellie sahiptir. Bu nedenle ilk kurulum aamasnda gne
pillerinin en iyi artlarda ve en yksek verimle alabilecekleri bir sistem tasarlamak ok nemlidir. PV sistemlerin
maksimum k gc salayarak alt maksimum g noktas, gne nlarnn panel yzeyine yapt aya ve
panel scaklna bal olarak deimektedir. Dolaysyla ykn alma noktas her zaman fotovoltaik sistemin
maksimum g noktas deildir. Beslenen yke talep ettii gc srekli olarak salayabilmek amacyla fotovoltaik
sistemler gerektiinden daha fazla modl ierecek ekilde tasarlanrlar. Bu durumda sistem maliyeti olduka
ykselir, ayrca nemli miktarda enerji kayb yaanr.
Bu problemin zm iin maksimum g noktas izleyicisi (MGN) olarak adlandrlan anahtarlamal g
konvertr kullanlabilir. Bylece fotovoltaik panellerin maksimum g noktasnda srekli almas salanabilir.
MGN fotovoltaik panelin gerilim ve akmn ykten bamsz olarak kontrol ederek bu ilemi gerekletirmektedir.
Bu almada, sistem tasarmnda en ok kullanlan MGN algoritmalar incelenmitir. Algoritmalarn
snflandrlmas, tanmlar ve temel denklemleri verilmitir. Literatrdeki almalar dikkate alnarak, bu
algoritmalarn karlatrmal analizi gerekletirilmitir.

Anahtar kelimeler: Fotovoltaik sistemler, doldurma faktr, maksimum g noktas, hata ve gzlem algoritmas,
sabit gerilim algoritmas,

1. GR
Fotovoltaik (PV) sistemler, gne pilleri, balant
elemanlar, koruma elemanlar, depolama elemanlar
ve besledii ykn karakteristiine bal olarak baz
ilave elemanlar ieren bir yapya sahiptirler. Bu
sistemlerin en nemli eleman olan gne pilleri,
zellikle ilk yatrm maliyeti ve kullanlacak dier
elemanlarn nitelik ve miktarlarn da belirleyici
zellie sahiptir. Bu nedenle ilk kurulum aamasnda
gne pillerinin en iyi artlarda ve en yksek verimle
alabilecekleri bir sistem tasarlamak ok nemlidir.
ekil 1de gne pilinin edeer devresi
grlmektedir. Gne hcresinden elde edilen elektrik
retimi devrede gerilim baml bir akm kaynandan
ekilen akm ile
( )
ph
I sembolize edilmitir. Hcre
zerinde den nm miktar arttka retilen elektrik
akm da artmaktadr. Gne pili gvdesi yar iletken
malzeme olmas nedeniyle bir diyotla gsterilmitir.
Gne pilinden elde edilen gerilim ise
pv
V olarak
gsterilmektedir. k ucuna seri bal olarak
gsterilen diren deeri ( )
s
R hcreyi oluturan yar
iletken malzemenin direnci ile hcrelerin birbirine
balant noktalarnda oluan temas direnlerinin
toplamna eittir. Paralel diren
( )
p
R ise ok ince
katmanlardan oluan ince film yapsna sahip
malzemelerde katmanlar arasnda ve hcre evresinde
oluan direnlerin toplam olarak alnmaktadr.
Yaplan incelemelerde seri diren deerinin paralel
dirence oranla ok kk olduu ve ihmal
edilebilecei belirlenmitir. Devrenin asl direnci seri
diren olarak kabul edilebilir.

ekil 1 Gne pili edeer devresi
ekil 1de grlebilecei gibi bir fotovoltaik pilin
d devreye verdii akm miktar ksa devre akm
V. YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU 2009 - DYARBAKIR
51
( )
KD
I ile diyot zerinden geen akmn ( )
D
I farkna
eittir. Bu durumda;
0
1
C
q V
k T
ph D ph
I I I I I e

| |
= = |
|
\ .
(1)
ifadesi yazlabilir. Bu ifadede; k Boltzmann gaz sabiti
( )
23
1.38 10
j
k x
K

= ,
C
T pilin mutlak scakl ( ) K ,
q elektron yk
( )
19
1.6 10 q x C

= , V pil zerinde
den gerilim ve
0
I byk lde scakla bal
olarak deien karanlk doyma akm deerini
gstermektedir.
Yukardaki ifadede d devreye verilen akm sfr
kabul edilirse pilin retecei ak devre gerilimi;
0
0 0
ln ln
ph ph
C C
AD
I I I
k T k T
V
q I q I
+

= ~ (2)
olarak ifade edilebilir. Diyot zerinden geen karanlk
doyma akm, pil tarafndan retilen akmdan ok
kk olduundan ihmal edilebilir [1-3].
ekil 2de sabit pil scakl ve gne nm ( )
a
G
deerleri altnda, bir gne pilinin akm-gerilim
( ) I V karakteristii grlmektedir.

ekil 2 Gne pilinin tipik akm-gerilim karakteristii
Akm gerilim karakteristiinden de anlald gibi
gne pili aydnlatldnda pil ularnda pozitif bir
potansiyel fark meydana gelir ve d devreye pozitif
bir akm verebilir. Pil ularna deiken bir diren yk
olarak balanacak olursa, bu ykn alma noktas
karakteristik erinin zerinde bir deerdir. Bir diren
yk iin yk karakteristik erisi eimi
1 I
V R
= olan
bir dorudur. Bu nedenle yke aktarlan g miktar
sadece yk direncine baldr. R direnci kk
deerlerde ise, gne pili B C noktalar arasnda
sabit bir akm kayna davran gstererek alr.
ayet R direnci yksek bir deere sahipse, bu
durumda pil E F noktalar arasnda sabit bir gerilim
kayna gibi alacaktr. Pil iin en verimli alma
noktas A noktasdr ve bu nokta maksimum g
noktas (MGN) olarak adlandrlr. Bu noktada pilden
ekilen g;
max m max
I
ax
P V = (3)
olarak ifade edilir. Dolaysyla bu noktada alma
durumunda pilden alnan verim de maksimum
olacaktr.
max max
max
in a
P P
P A G
q = =

(4)
Bu ifadede, A deeri
2
m cinsinden fotovoltaik
panel alann,
a
G ise
2
Wh
m
cinsinden panelin
bulunduu ortamdaki gne nm miktarn
gstermektedir. ekil 2de grlen I V
karakteristiinin bir dier lt ise doldurma faktr
(Fill Factor (FF)) olarak ifade edilen byklktr.
Doldurma faktr pil kalitesini de belirler. Sistem
tasarmnda iyi bir pil seimi iin bu deerin 0, 7 veya
daha byk olmas gerekir. ekil 2de taral blgenin
ksa devre akm ve ak devre geriliminin oluturduu
dikdrtgenin alanndan karlmas ile doldurma
faktr deeri bulunur. Matematiksel olarak;
max max max
AD KD AD KD
P V I
FF
V I V I

= =

(5)
olarak ifade edilir. Gne pili modllerinin katalog
bilgilerinde standart test artlar
( ) 2 ,0 0
1000 25
C
a
W
G T C
m
= = altnda ve nominal
artlarda
( ) 2 , ,
800 20
a ref a ref
W
G T C
m
= =
maksimum g, ksa devre akm ve ak devre
gerilimi deerleri yer almaktadr [4].
2. MAKSMUM G NOKTASININ
DEM
Fotovoltaik panellerin maksimum verimle ve
maksimum k gc salayarak alt maksimum
g noktas, gne nlarnn panel yzeyine yapt
aya ve panel scaklna bal olarak deimektedir.
Dolaysyla ykn alma noktas her zaman
maksimum g noktas fotovoltaik sistemin
maksimum g noktas deildir. Beslenen yke talep
ettii gc srekli olarak salayabilmek amacyla
fotovoltaik sistemler gerektiinden daha fazla modl
ierecek ekilde tasarlanrlar. Bu durumda sistem
maliyeti olduka ykselir, ayrca nemli miktarda
enerji kayb yaanr.
Bu problemin zm iin maksimum g noktas
izleyicisi (MGN) olarak adlandrlan anahtarlamal
V. YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU 2009 - DYARBAKIR
52
g konvertr kullanlabilir. Bylece fotovoltaik
panellerin maksimum g noktasnda srekli almas
salanabilir. MGN fotovoltaik panelin gerilim ve
akmn ykten bamsz olarak kontrol ederek bu
ilemi gerekletirmektedir. Doru tasarlanm bir
MGN algoritmas ve modelleme hesaplamalar ile
maksimum g noktasnn yeri ve paneller tarafndan
izlenmesi gerekletirilebilir. Maksimum g noktas
gne nm miktar ve az da olsa scaklkla
deimektedir (ekil 3) [5].
Bu almada, maksimum g noktasnn
belirlenmesi ve izlenmesi iin kullanlan algoritma ve
modellemeler zerinde durulmaktadr. Literatrde
sunulan sistemlerin ana prensipleri incelenerek
birbirlerine kar avantaj ve dezavantajlarnn neler
olduu zerinde durulmutur

ekil 3 Maksimum g noktasnn nm miktar ve
scaklkla deiimi
3. MAKSMUM G NOKTASI
ZLEYCLERNN
SINIFLANDIRILMASI
Yukarda belirtildii gibi bir fotovoltaik panelin
maksimum g noktasn bulmak ve takip etmek iin
literatrde ok sayda strateji ve algoritmalar
gelitirilmitir. Bu algoritmalar en genel anlamda
dorudan ve dolayl MGN sistemleri olmak zere iki
balkta toplanabilir.
3.1. Dolayl (Indirect) MGN zleyiciler
Bu tip MGNler maksimum g noktasnn basit
kabuller ve lmler araclyla bu noktadaki pil
geriliminin hesaplanmas prensibi ile alrlar. Bu
sistemlerin uygulama asndan eitli tipleri
mevcuttur. Bunlardan baz rnekler aada
sralanmtr.
Fotovoltaik panelin alma gerilimi mevsimlik
olarak ayarlanabilir. Bu sistemde k aylarnda pil
ssnn dk olmasndan dolay daha yksek
MGN gerilimi llmesi, yaz aylarnda ise tersi bir
durumun olumas beklenebilir.
alma gerilimi modl scaklna gre
ayarlanabilir.
Fotovoltaik pilin ani ak devre geriliminin
belirli bir sabit sayyla (rnein silikon piller iin
0,8 gibi) arplarak MGN gerilimi hesaplanabilir
Fotovoltaik panelin ak devre gerilimi periyodik
olarak llr. Bu ilem, ykn rnein her 2
dakikada bir 1ms gibi ok ksa srelerle devre
dna alnarak gerekletirilir.
Baz sistemlerde ise gnein azimut ve
ykseklik (altitude) alarna gre tasarm yaplr
Fotovoltaik sistemin kurulaca blgenin corafi
konumuna gre gne alarnn deiimi bir
veritabanna aktarlarak MGNnin hareketi bu veri
tabanndaki bilgilere gre ekillerndirilir [6].
Yukarda tanmlanan yntemlerin avantaj ok
basit yapda olmalardr. Ancak sadece optimum
alma noktas iin bir tahmin sonucu verirler. Pilin
eskimesi veya kirlenmesinden dolay oluacak
deiimlere duyarl deildirler.
3.2. Dorudan (Direct) MGN zleyiciler
Bu sistemlerde, optimal alma noktas fotovoltaik
panelden alnan akm, gerilim veya g lmlerinden
elde edilir. Bu nedenle zaman ierisinde eitli
nedenlerle sistemin performansnda meydana
gelebilecek deiikliklerden etkilenerek daha doru bir
izleme yapabilirler. Bu tip sistemlerin uygulama
rnekleri aadaki temel prensipleri
kullanmaktadrlar.
I V karakteristik erisinin bir blmnn
periyodik olarak taranmas prensibi ile alan
MGN sistemlerinde, modln alma gerilimi
DC/DC konvertr tarafndan verilen bir gerilim
erevesi ierisindedir. Maksimum modl gc
elde edilir ve alma noktas bu gce karlk gelen
gerilime ayarlanr. Pratikte, DC/DC konvertrn
k akmn lmek ve bu deeri en yksek deere
karmak daha kolaydr. Bu yntemle de istenen
ama gerekletirilmi olur.
kinci yntem, dilimize daa trmanma
algoritmas (mountain-climb algorithm) olarak
evrilebilir. Burada, alma gerilimi kk
admlarla periyodik olarak deitirilerek modl
gc veya akmndaki art llr. Bylece artn
durduu veya azalmaya balad nokta tespit
edilerek ani alma noktas olarak kabul edilir
(ekil 4). Eer g veya akm, gerilimin her bir
adm artnda artyorsa, aratrma yn ileriye, aksi
halde geriye doru srdrlr. Bu yolla maksimum
g noktas bulunur ve alma noktas gerek
MGN civarnda bir salnm yapar.
V. YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU 2009 - DYARBAKIR
53

ekil 4 Maksimum g noktasnn tespit edilmesi
(mountain-climb algorithm)
MGN kullanlmadan tasarlanan sistemler iin
yukarda sz edilen enerji kayplar, uygun eleman
seimi ve dorudan MGN izleyici sistemlerinin
kurulmas ile ok kk oranlarda tutulabilir. Ayrca
MGN noktasnn belirlenmesi ve izlenmesiyle tm
sistem iin optimum alma parametreleri de elde
edilebilir. rnein, tipik bir gne evi sisteminde
batarya grubu leden nce tamamen arj edilerek,
fazla enerji miktar eitli yklere datlabilecektir.
Gne pili reticileri veya bilim adamlar genellikle
MGN izleyiciler kullanlarak byk bir enerji kazanc
salanabileceinin altn izmektedirler.
Ayrca maksimum g noktasn takip ederek ilem
yapan arj kontrol nitelerinin uygun DC/DC
konvertrlerle kullanlmasnn avantajlar u ekilde
sralanabilir:
Fotovoltaik panel ile batarya grubu arasndaki
mesafenin uzun olmas durumunda, panel gerilimi
batarya geriliminden bir miktar yksek seilir.
Bylece arj akm drlerek, iletkenler
zerindeki g kayb azaltlm olur.
Kk gl uygulamalarda, PV modl seri
bal ok sayda kk pil yerine, sadece bir ka
byk pilden oluturulur. Bylece retim
maliyetleri, pil uyumsuzluunun etkileri ve ksmi
glgelenmeye kar duyarll azaltlm olur.
DC/DC konvertr vastasyla daha kompleks
arj akm profilleri gerekletirilebilir [7].
4. MGN ALGORTMALARININ
TANIMLANMASI
MGN sistemlerinin bir dier snflandrma ekli de
kullanlan kontrol teknikleri olabilir. Birok MGN
kontrol algoritmalar gelitirilmitir. Ticari olarak
fotovoltaik sistem pazarnda en ok kullanlan
algoritma hata gzlem (perturb&observe (P&O))
tekniidir. Buna ramen hangi algoritmann en iyi
sonucu verdii konusunda olumu bir gr birlii
yoktur. Bunun en nemli nedenlerinden biri de
literatrde MGN algoritmalarnn verimlerini
birbirleriyle karlatran kapsaml almalarn
olmamasdr. Yaplan almalarn ou bir MGN
algoritmas ile izleyici olmayan dorudan bal
sistemleri veya bir MGN algoritmas ile sabit alma
noktas iin tasarlanm bir konvertr sistemini
karlatrmaktadr. Dier karlatrma almalarnda
ise algoritmalar aras karlatrma yaplmasna
ramen, bu karlatrmalar genellikle temel bir
algoritma (genellikle hata gzlem algoritmas) ile test
koullar altnda tamamen optimize edilmi
parametreler ieren algoritmann karlatrlmas
esasna dayanmaktadr.
Bir MGN sisteminin verimi en nemli
parametresidir. Bu verim,
( )
( )
0
max
0
t
alnan
MGN t
P t dt
P t dt
q =
}
}
(6)
ifadesiyle elde edilir. Burada
alnan
P fotovoltaik panel
tarafndan MGN sistemi kullanlarak llen gc,
max
P ise belirli artlar altnda retebilecei maksimum
gc gstermektedir. Bu almada literatrde en ok
karlalan drt MGN algoritmasnn tanm
yaplarak, verimleri asndan karlatrlmtr.
4.1. Hata ve Gzlem (P&Q) Algoritmas
P&Q algoritmas uygulamadaki basitlii nedeniyle
pratikte en ok kullanlan yaklamdr. Bu algoritmada
fotovoltaik panelin P V karakteristiinden
faydalanlmaktadr. Bilindii gibi, fotovoltaik
panellerden retilen g gerilimin bir fonksiyonu
olarak deimektedir. Hata ve gzlem algoritmasnda
PV panelin alma geriliminde kk bir art
gerekletirilerek, gteki deiim miktar ( ) P A
llr. P A deeri pozitif ise alma gerilimi tekrar
arttrlarak PV panel alma noktas maksimum g
noktasna yaklatrlr. Bylece gerilimde kk
hatalar oluturularak gte meydana gelen hatann
iareti izlenir. ekil 5deki P V karakteristiine
sahip bir PV panelin A- noktasnda altn kabul
edecek olursak, yukardaki ilem tekrarlanarak alma
noktas yukarya doru tanm olacaktr. MGNdan
sonra gerilimin artmas durumunda P A in deiimi
negatif olacandan gerilim art yn deitirilerek,
sistemin maksimum g noktasna en yakn noktaya
getirilmesine allr [8].
V. YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU 2009 - DYARBAKIR
54

ekil 5 Fotovoltaik panellerde g gerilim ilikisi
P&Q algoritmasnn en nemli avantaj basit ve
uygulanmasnn kolay olmasdr. Ancak en nemli
dezavantaj MGN verimini azaltc snrlamalara sahip
olmasdr. Gn nn azald durumlarda, rnein
ekil 5deki
2
400 / G W m = ve
2
200 / G W m =
erilerinde bir yataylama olutuundan MGNnn
yerini tam olarak tespit etmek glemektedir. Bunun
nedeni gerilimdeki deimelerin ok kk g
hatalar oluturmasdr. Bu yntemin dier bir temel
olumsuzluu da MGNnn gerek yerini tespit
edememesidir. Bu yntemde ancak alma noktasnn
MGNna yakn bir blgede salnm yapmas
salanabilmektedir. Bu salnm miktarn azaltmak
amacyla literatrde baz almalar
gerekletirilmitir. Sisteme bir bekleme fonksiyonu
eklenerek gerilim artlar arasndaki sre arttrlarak
salnm miktar azaltlabilir. Ancak bu bekleme sresi
sabit nm artlar altnda baarldr. Hatta bu artlar
altnda algoritmann verimini de arttrabilir. Ancak
sisteme ilave edilen bekleme sresi atmosferik
artlarn deiimine verilen cevap sresini yavalatr
ve zellikle paral bulutlu gnlerde kararsz
davranlar daha da ktletirmektedir. Salnm
azaltc dier bir yntem,
1
V panel gerilimde llen
1
P ve gerilimin
2
V deerine arttrlmas durumunda
llen
2
P deerlerinden sonra gerilimin tekrar
1
V
deerine indirilerek bu noktadaki
1
P
'
deerinin elde
edilmesidir. Eer
1
P ve
1
P
'
deerleri arasnda fark
oluursa ortamdaki nm miktarnda deime olduu
sonucuna varlarak MGNnn tekrar tespit edilmesi
iin algoritma alr. Eer fark olumamsa panelin
alma noktas deitirilmez. Ancak bu yntemde
rnekleme saysnn artmas ile birlikte algoritmann
alma hz yavalar. Ayrca elde edilen iki deer
arasndaki farka baklarak algoritmann gerilimi
azaltc veya arttrc ynde almasna karar
verilmesi gerekmektedir. Bu ilemler algoritmann
karmakln arttrmaktadr [5, 9].
4.2. Sabit Gerilim ve Akm Algoritmas
Sabit gerilim (constant voltage (CV)) algoritmas,
ekil 2den de grlecei gibi, maksimum g
noktasndaki gerilim ile ak devre gerilimi arasndaki
orann yaklak sabit olduu esasna dayanmaktadr.
max
1
AD
V
K
V
~ < (7)
olarak yazlabilir. CV algoritmasnda gne paneli
geici olarak MGNden ayrlarak ak devre gerilimi
llr ve (7) denkleminden MGN gerilimi hesaplanr.
Hesaplanan bu deere panel gerilimi ayarlanarak
MGNda alma salanm olur. Bu ilem periyodik
olarak tekrarlanarak MGNnn pozisyonu srekli takip
edilir. Bu yntemin olduka basit olmasna ramen,
K sabitinin optimal deerini belirlemek zordur.
Literatrde K deerinin %73-80 arasnda deitii
ortaya konulmutur.
Sabit gerilim kontrol analog donanmlarla kolayca
gerekletirilebilir. Ancak, bu yntemin MGN izleme
verimi dier algoritmalara oranla daha dktr. Bunu
nedeni daha nce belirtilen K sabitinin optimal
deerinin elde edilme zorluu ve daha da nemlisi
ak devre geriliminin llebilmesi iin PV gcn ani
olarak kesilmesini gerektirmesidir.
Sabit gerilim algoritmas iin yukarda belirtilen
yaklam ayn ekilde sabit akm (constant current
(CC)) iin de gerekletirilebilir. Sabit akm
algoritmasnda maksimum alma noktasndaki akm
ile ksa devre akm arasndaki oran kontrol edilerek
ilem yaplr. Bu yntemi gerekletirmek iin PV
panel kna veya konvertr giriine konulan bir
anahtar kullanlr. Bu anahtar ani olarak kapatlarak
ksa devre akm deeri llr ve K sabiti
kullanlarak alma noktasndaki gerilim belirlenmi
olur. Bu ilem periyodik olarak tekrar edilir.
Doal olarak, sabit gerilim yntemi daha ok tercih
edilmektedir. nk gerilimi lmek akma nazaran
daha kolaydr. Ayrca, paneli ak devre durumuna
getirmek basit bir ilemdir. Panel ularn ksa devre
etmek ise pratik olarak ou zaman mmkn
olmayabilir [5].
4.3. Artan letkenlik Algoritmas
Artan iletkenlik algoritmas fotovoltaik panel
gcnn gerilime gre trevinin alnarak sfra
eitlenmesi esasna dayanr. Buna gre maksimum g
noktasnda,
( )
0
d V I dP dI
I V
dV dV dV

= = + = (8)
olmaktadr. (6) denkleminin yeniden dzenlenmesiyle;
V. YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU 2009 - DYARBAKIR
55
I dI
V dV
= (9)
denklemi elde edilir. (9) denklemindeki
I
V

ifadesi fotovoltaik panelin ani iletkenlik deerinin
tersini ifade etmektedir. Denklemin sa tarafndaki
ifade ise artan iletkenlik deeridir. Bu durumda
maksimum g noktasnda bu iki deerin birbirine eit
fakat zt iaretli olmas gerekir. Bu denklemin bir
eitsizlik olmas halinde alma geriliminin MGN
geriliminden dk ya da yksek olduu anlalr.
Artan iletkenlik algoritmas ak diyagram ekil 6da
grlmektedir.
Artan iletkenlik metodu, hata ve gzlem
metodundan farkl olarak, ne ynde bir gerilim
deiimi yapmas gerektiini hesaplayabilmektedir.
Ayrca maksimum g noktasna tam olarak ulalp
ulalmadn da tespit edebilmektedir. Bylece, hzla
deien artlar altnda dahi yanl ynl bir izleme
dolaysyla MGN etrafnda bir salnm yapmazlar [5].


ekil 6 Artan iletkenlik algoritmas ile MGN belirleme
ilemi ak diyagram
4.4. Parazit Kapasite Algoritmas
Parazit kapasite metodu, artan iletkenlik metodu ile
benzerlikler gstermektedir. Ancak bu yntemde,
fotovoltaik pillerin p n birleim blgesinde oluan
yk birikimi sonucu ortaya kan parazit birleim
kapasitesi deerinin deiimi dikkate alnr. Bu
kapasitenin ektii ( )
dV
i t C
dt
= akm aydnlatlm
diyot denklemine (1 nolu denklem) eklenerek,
0
1 ( )
C
q V
k T
ph
dv dv
I I I e C F v C
dt dt

| |
= + = + |
|
\ .
(10)
denklemi elde edilmi olur. Bu denklemin panel
gerilimi ile arpmnn trevi alnrsa,
( ) ( )
0
dF v V V F v
C
dv V V v
' ''
| |
+ + + =
|
'
\ .
(11)
olur. Bu ifadedeki terim srasyla ani iletkenlik,
parazit kapasite nedeniyle gerilimde oluan titreimleri
ve artan iletkenlik deerlerini gstermektedir. Panel
geriliminin birinci ve ikinci trevi konvertr tarafndan
retilen A.C. titreim bileenlerini dikkate almaktadr.
Bu ifadede kapasite deeri sfr kabul edilirse, artan
iletkenlik algoritmas denklemi elde edilmektedir.
Parazit kapasite algoritmas modl ierisindeki her bir
pile paralel bal bir kondansatr eklinde
modellendiinden, pillerin paralel balanmas MGN
tarafndan grlen kapasite miktarn arttracaktr. Bu
nedenle, parazit kapasite ve artan iletkenlik
algoritmalarna gre tasarlanan MGN verimleri
arasndaki verim fark ok sayda pilin paralel
baland yksek gl fotovoltaik sistemlerde
maksimum deerine ular [5].
5. SONU
Fotovoltaik sistemlerde kullanlan MGN
algoritmalar sistemin elektriksel verimini etkileyen en
nemli unsurlardan biridir. Maliyet optimizasyonu
sonucunda sistem tasarmcs tarafndan MGN
kullanmna karar verildikten sonra, seilecek
MGNnin hangi algoritmay kullanaca nem
kazanmaktadr.
Bu almada, MGN algoritmalarnn genel
snflandrmas ve en ok kullanlan algoritma
tanmlamalar sunulmutur. Hata ve gzlem, sabit
akm ve gerilim, artan iletkenlik ve parazit kapasite
algoritmalarnn alma prensipleri zerinde
durulmutur. Literatrde bu algoritmalarn birbirleriyle
karlatrld almalar ok fazla yer almamakla
birlikte, almalar sonucu ortaya konulan verim
aralklar ve dier karlatrma kriterleri Tablo 1de
verilmitir.
V. YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI SEMPOZYUMU 2009 - DYARBAKIR
56
Tablo 1 MGN algoritmalarnn eitli parametrelere
gre karlatrlmas [5, 10].
Hata
Gzlem
Sabit
Gerilim
Artan
letkenlik
Parazit
Kapasite
Verim 81,5 - 85 88 - 89,9 73 - 85 99,8
Panele Baml
alma
Hayr Evet Hayr Hayr
MGN'nn tam
olarak tespiti
Evet Hayr Evet Evet
Analog veya
dijital kontrol
Her ikisi Her ikisi Dijital Analog
Periyodik ayar
gereksinimi
Hayr Evet Hayr Hayr
Yaklama hz Deiken Orta Deiken Hzl
Uygulama
karmakl
Dk Dk Orta Dk
Alglanan
byklkler
Gerilim
Akm
Gerilim
Gerilim
Akm
Gerilim
Akm
MGN ALGORTMALARI
Karlatrma
Parametreleri

En yksek verime sahip tasarm parazit kapasite
algoritmas olarak rapor edilmitir. Ancak uygulamada
en ok kullanlan tasarmlar, ticari olarak daha
ekonomik ve basit yapl olan, hata ve gzlem
algoritmasna dayal maksimum g noktas izleyici
sistemleridir.

KAYNAKLAR
[1] Patel, M.R., Wind and Solar Power Systems,
CRC Press, U.S.A, 1999.
[2] Green, M.A., Photovoltaics: Technology
Overview, Energy Policy, Vol.28, p.989-998,
2000.
[3] Messenger, R., Ventre J., Photovoltaic System
Engineering Chapter-3, CRC Press LLC, pp.41-
45, 2000.
[4] Hansen, A.D., Sorensen, P., Hansen, L.H. and
Bindner, H., Models for a Stand-Alone PV System,
Danka Services International A/S, pp.9-10, 2001.
[5] Hohm, D.P., Ropp, M.E., Comparative Study of
Maximum Power Point Tracking Algorithms,
Progress in Photovoltaics: Research and
Applications, John Wiley and Sons, Ltd, pp.47-
62, 2001.
[6] Sungur, C., Multi-Axes, Sun-Tracking System
with PLC Control for Photovoltaic Panels in
Turkey, Renewable Energy, Vol.34, pp.1119-
1125, 2009.
[7] Luque, A., Hegedus, S., Handbook of
Photovoltaic Science and Engineering, Chapter-
19, John Wiley and Sons, Ltd, pp.871-873, 2003.
[8] Yafaoui, A., Wu, B., Cheung, R.,
Implementation of Maximum Power Point
Tracking Algorithm for Residential Photovoltaic
Systems, 2nd Canadian Solar Building
Conference, 2007.
[9] Nikraz, M., Dehbonei, H., Nayar, C., A DSP
Controlled Photovoltaic System with Maximum
Power Point Tracking,
url:http://www.itee.uq.edu.au/~aupec/aupec03/pap
ers/129%20Nikraz%20full%20paper.pdf, 2009.
[10] Esram, T., Chapman, P.L., Comparison of
Photovoltaic Array Maximum Power Point
Tracking Techniques, IEEE Transactions on
Energy Conversion, Vol.22, No.2, pp.439-449,
2007.