V tr, a hnh

nh chp v tinh khu vc H Ni

Nm chch v pha ty bc ca trung tm vng ng bng chu th sng Hng, H Ni c v tr t 2053' n 2123' v Bc v 10544' n 10602' kinh ng, tip gip vi cc tnh Thi Nguyn, Vnh Phc pha Bc, H Nam, Ha Bnh pha Nam, Bc Giang, Bc Ninh v Hng Yn pha ng, Ha Bnh cng Ph Th pha Ty. Sau t m rng a gii hnh chnh vo thng 8 nm 2008, thnh ph c din tch 3.324,92 km, nm c hai bn b sng Hng, nhng tp trung ch yu bn hu ngn a hnh H Ni thp dn theo hng t Bc xung Nam v t Ty sang ng vi cao trung bnh t 5 n 20 mt so vi mc nc bin. Nh ph sa bi p, ba phn t din tch t nhin ca H Ni l ng bng, nm hu ngn sng , hai bn sng Hng v chi lu cc con sng khc. Phn din tch i ni phn ln thuc cc huyn Sc Sn, Ba V, Quc Oai, M c, vi cc nh nh Ba V cao 1.281 m, Gia D 707 m, Chn Chim 462 m, Thanh Lanh 427 m, Thin Tr 378 m... Khu vc ni thnh c mt s g i thp, nh g ng a, ni Nng

Thy vn
Sng Hng l con sng chnh ca thnh ph, bt u chy vo H Ni huyn Ba V v ra khi thnh ph khu vc huyn Ph Xuyn tip gip Hng Yn. on sng Hng chy qua H Ni di 163 km, chim khong mt phn ba chiu di ca con sng ny trn t Vit Nam. H Ni cn c Sng l ranh gii gia H Ni vi Ph Th, hp lu vi dng sng Hng pha Bc thnh ph ti huyn Ba V. Ngoi ra, trn a phn H Ni cn nhiu sng khc nh sng y, sng ung, sng Cu, sng C L,... Cc sng nh chy trong khu vc ni thnh nh sng T Lch, sng Kim Ngu,... l nhng ng tiu thot nc thi ca H Ni.

Hnh nh sng Hng H Ni cng l mt thnh ph c bit nhiu m h, du vt cn li ca cc dng sng c. Trong khu vc ni thnh, h Ty c din tch ln nht, khong 500 ha, ng vai tr quan trng trong khung cnh th, ngy nay c bao quanh bi nhiu khch sn, bit th.] H Gm nm trung tm lch s ca thnh ph, khu vc sm ut nht, lun gi mt v tr c bit i vi H Ni. Trong khu vc ni c th k ti nhng h ni ting khc nh Trc Bch, Thin Quang, Th L... Ngoi ra, cn nhiu m h ln nm trn a phn H Ni nh Kim Lin, Lin m, Ngi Sn - ng M, Sui Hai, Mo G, Xun Khanh, Tuy Lai, Quan Sn,...

Hnh nh sng y Do qu trnh th ha mnh m t nm 1990 n nay, phn ln cc sng h H Ni u ri vo tnh trng nhim nghim trng. Sng T Lch, trc tiu thot nc thi chnh ca thnh ph, hng ngy phi tip nhn khong 150.000 m. Tng t, sng Kim Ngu nhn khong 125.000 m nc thi sinh hot mi ngy. Sng L v sng St trung bnh mi ngy cng vo sng Kim Ngu khong 110.000 m. Lng nc thi sinh hot v cng nghip ny u c hm lng ha cht c hi cao. Cc sng mng ni v ngoi thnh, ngoi vai tr tiu thot nc cn phi nhn thm mt phn rc thi ca ngi dn v cht thi cng nghip. Nhng lng ngh th cng cng gp phn vo gy nn tnh trng nhim ny.

n c
Ngun gc dn c
Vo thp nin 1940, khi H Ni l th ph ca Lin bang ng Dng, dn s thnh ph c thng k l 132.145 ngi.[14] Nhng n nm 1954, dn s H Ni gim xung ch cn 53 nghn dn trn mt din tch 152 km. C th nhn thy mt phn rt ln trong s nhng c dn ang sng H Ni hin nay khng sinh ra ti thnh ph ny. Lch s ca H Ni cng ghi nhn dn c ca thnh ph c nhng thay i, xo trn lin tc qua thi gian. nhng lng ngoi thnh, ven c, ni ngi dn sng ch yu nh nng nghip, thng khng c s thay i ln. Nhiu gia nh ni y vn gi c gia ph t nhngth k 15, 16. Nhng trong ni , khu vc ca cc phng thng nghip v th cng, dn c xo trn rt nhiu.

Cn li rt him nhng dng h nh c lin tc ti Thng Long t th k XV nh dng hNguyn phng ng Tc (Trung T - H Ni).Do tnh cht ca cng vic, nhiu thng nhn v th th cng t khi tr nhiu i ti mt im. Gp kh khn trong kinh doanh, nhng thi im sa st, h tm ti vng t khc. Cng c nhng trng hp, mt gia nh c ngi t c b nhim lm quan tnh khc v em theo gia quyn, i khi c h hng. T rt lu, Thng Long tr thnh im n ca nhng ngi dn t x. Vo th k 15, dn cc trn v Thng Long qu ng khin vua L Thnh Tng c nh buc tt c phi v nguyn qun. Nhng khi nhn thy h chnh l lc lng lao ng v ngun thu quan trng, triu nh cho php h li. Tm n kinh Thng Long cn c c nhng c dn ngoi quc, phn ln l ngi Hoa. Trong hn mt ngn nm Bc thuc, rt nhiu nhng ngi Hoa li sinh sng thnh ph ny. Tri qua cc triu i L, Trn, L, vn c nhng ngi Hoa ti xin php c ng li Thng Long. Theo D a ch ca Nguyn Tri, trong s 36 phng hp thnh kinh Thng Long c hn mt phng ngi Hoa, l phng ng Nhn. Nhng thay i v dn c vn din ra lin tc v ko di cho ti ngy nay.

Dn s
Cc thng k trong lch s cho thy dn s H Ni tng nhanh trong na th k gn y. Vo thi im nm 1954, khi qun i Vit Minh tip qun H Ni, thnh ph c 53 nghn dn, trn mt din tch 152 km. n nm 1961, thnh ph c m rng, din tch ln ti 584 km, dn s 91.000 ngi. Nm 1978, Quc hi quyt nh m rng th ln th hai vi din tch t t nhin 2.136 km, dn s 2,5 triu ngi. Ti nm 1991, a gii H Ni tip tc thay i, ch cn 924 km, nhng dn s vn mc hn 2 triu ngi. Trong sut thp nin 1990, cng vic cc khu vc ngoi dn c th ha, dn s H Ni tng u n, t con s 2.672.122 ngi vo nm 1999.Sau t m rng a gii gn y nht vo thng 8 nm 2008, thnh ph H Ni c 6,233 triu dn v nm trong 17 th c din tch ln nht th gii. Theo kt qu cuc iu tra dn s ngy 1 thng 4 nm 2009, dn s H Ni l 6.451.909 ngi, dn s trung bnh nm 2010 l 6.913.161 ngi. Mt dn s trung bnh ca H Ni l 1.979 ngi/km. Mt dn s cao nht l qun ng a ln ti 35.341 ngi/km, trong khi , nhng huyn nh ngoi thnh nh Sc Sn, Ba V, M c, mt di 1.000 ngi/km.

V c cu dn s, theo s liu 1 thng 4 nm 1999, c dn H Ni v H Ty ch yu l ngi Kinh, chim t l 99,1%. Cc dn tc khc nh Dao, Mng, Ty chim 0,9%. [6] Nm 2009, ngi Kinh chim 98,73 % dn s, ngi Mng 0,76 % v ngi Ty chim 0,23 % Nm 2009, dn s thnh th l 2.632.087 chim 41,1%, v 3.816.750 c dn nng thn chim 58,1%.

Lch s pht trin

Thi k tin Thng Long

Hnh nh cng hong thnh Thng Long

Nhng di ch kho c ti C Loa cho thy con ngi xut hin khu vc H Ni t cch y 2 vn nm, giai on ca nn vn ha Sn Vi. Nhng n thi k bng tan, bin tin su vo t lin, cc c dn ca thi i mi b y li ln vng ni. Phi ti khong 4 hoc 5 ngn nm trc Cng Nguyn, con ngi mi quay li sinh sng ni y. Cc hin vt kho c giai on tip theo, t u thi i ng n u thi i st, minh chng cho s hin din ca H Ni c bn thi i vn ha: Phng Nguyn, ng u, G Mun v ng Sn. Nhng c dn H Ni thi k sinh sng nh trng trt, chn nui v chi li. Giai on tin s ny tng ng vi thi k ca cc Vua Hng trong truyn thuyt. Th k 3 trc Cng Nguyn, trong cuc chin vi qun Tn t phng Bc,Thc Phn quyt nh ng C Loa, nay l huyn ng Anh, cch trung tm H Ni khong 15 km. S xut hin ca thnh C Loa ghi du H Ni ln u tin tr thnh mt th trung tm v chnh tr v x hi. Tht bi ca Thc Phn u th k 2 trc Cng Nguyn kt thc giai on c lp ca u Lc, bt u giai on mt ngn nm b cc triu i phong kin Trung Hoa thng tr. Thi k nh Hn, nc u Lc c chia thnh ba qun Giao Ch, Cu Chn v Nht Nam, H Ni khi thuc qun Giao Ch. Vng bng trong s sch sut nm th k u, n khong nm 454456, H Ni mi c ghi li l trung tm ca huyn Tng Bnh. Nm 544, L B ni dy chng li nh Lng, t xng hong , t quc hiu l Vn Xun. Ngi chu ca L B l L Pht T ti ng C Loa, nhng nn c lp ny ch ko di ti nm 602. Thi k Nh ng, An Nam c chia thnh 12 chu vi 50 huyn, Tng Bnh l trung tm ca An Nam h ph. Nm 866, vin tng nh ng Cao Bin xy dng mt thnh tr mi, Tng Bnh c i tn thnh i La th ph ca Tnh Hi qun. Theo truyn thuyt, khi p thnh, Cao Bin thy mt v thn hin ln t xng l thn Long . V vy, s sch cn gi Thng Long l t Long . Th k 10, sau chin thng ca Ng Quyn trc qun Nam Hn, C Loa mt ln na tr thnh kinh ca nc Vit.

Thng Long, ng , ng Quan, ng Kinh

Sau khi ln ngi nm 1009 ti Hoa L, nm 1010, L Thi T quyt nh di v i La. Theo mt truyn thuyt ph bin, khi ti i La, L Thi T nhn thy mt con rng bay ln, v vy t tn kinh thnh mi l Thng Long. Kinh thnh Thng Long khi gii hn bi ba con sng: sng Hng pha ng, sng T pha Bc v sng Kim Ngu pha Nam.

Khu hong thnh c xy dng gn h Ty vi cung in hong gia cng cc cng trnh chnh tr. Phn cn li ca th l nhng khu dn c, bao gm cc phng c nng nghip, cng nghip v thng nghip. Ngay trong th k 10, nhiu cng trnh tn gio nhanh chng c xy dng, cha Din Hu pha Ty hong thnh xy nm 1049, cha Bo Thin xy nm 1057, Vn Miu xy nm 1070, Quc T Gim dng nm 1076... Ch sau mt th k, Thng Long tr thnh trung tm vn ha, chnh tr v kinh t ca c quc gia.

Tng i vua L Thi T Nh Trn ni bc nh L cai tr i Vit, kinh thnh Thng Long tip tc c xy dng, hong thnh c cng c v xut hin thm nhng cung in mi. Nm 1230, Thng Long c chia thnh 61 phng, kinh thnh ng c hn d a gii khng thay i. Giai on ny cng ghi nhn s xut hin ca nhng c dn ngoi quc, nh ngi Hoa, ngi Java v ngi n . Nn kinh t cng thng nghip cng sn sinh tng lp th dn v Thng Long cn l ni quy t ca nhiu hc gi, tr thc nh Hn Thuyn, L Vn Hu, Chu Vn An... Trong cuc chin tranh vi nh Nguyn, kinh thnh Thng Long ba ln b chim gi nhng u kt thc trong chin thng ca i Vit.

Cui th k 14, thi k nh Trn suy vi, mt qu tc ngoi thch l H Qu Ly thu tm quyn lc, p vua Trn chuyn kinh v Thanh Ha. Khi H Qu Ly chnh thc ln ngi, lp nn nci Ngu nm 1400, kinh mi mang tn Ty , Thng Long c i thnh ng . Nhng vng triu ca nh H ch tn ti trong thi gian ngn ngi. Nm 1406, nh Minh a qun xm lc i Ngu, Thng Long b chim ng v i tn thnh ng Quan. Thi k Bc thuc th t bt u t nm 1407 v ko di ti nm 1428. Sau chin thng ca khi ngha Lam Sn, L Li thnh lp nh L v ng cng ly li v th kinh thnh. Nm 1430, thnh ph c i tn thnh ng Kinh, n 1466 c gi l ph Trung . Hong thnh Thng Long di thi nh L tip tc c m rng. Bn cnh, khu vc dn c c chia thnh 2 huyn Vnh Xng v Qung c, mi huyn 18 phng. Thi k ny, ng u b my hnh chnh l chc Ph don. Thnh ph tip tc mt thi k ca nhng phng hi bun bn, tuy b hn ch bi t tng c thng ca nh L. Trong giai on tranh ginh quyn lc gia nh L, nh Mc v cha Trnh, Thng Long vn duy tr v tr kinh . S phc tp ca chnh tr thi k ny cng em li cho thnh ph mt im c bit: Bn cnh hong thnh ca vua L, ph Cha Trnh c xy dng v l trung tm quyn lc thc s. Nh nn kinh t hng ha v s pht trin ca ngoi thng, th Thng Long bc vo thi k phn vinh, thu ht thm nhiu c dn ti sinh sng. Cu ca Th nht Kinh k, th nh Ph Hin ni ln s sm ut giu c ca thnh ph, giai on ny cn c tn gi khc l K Ch. Nh truyn gio ngi Php Alexandre de Rhodes c tnh dn s Thng Long khi khong 1 triu ngi. William Dampier, nh phiu lu ngi Anh, a ra con s thng c xem hp l hn, khong 2 vn nc nh. Ma h nm 1786, qun Ty Sn tin ra min Bc lt chnh quyn cha Trnh, chm dt hai th k chia ct ng Trong ng Ngoi. Sau khi Nguyn Hu cng qun Ty Sn quay v min Nam, nm 1788,nh Thanh a qun xm lc i Vit. Ti Ph Xun, Nguyn Hu ln ngi ngy 22 thng 12 nm 1788 ri a qun ra Bc. Sau chin thng trn Ngc Hi - ng a, nh Ty Sn tr v i Vit vi kinh mi Hu, Thng Long tr thnh th ph ca Bc Thnh, tc Bc B ngy nay.

Thi nh Nguyn v Php thuc

Triu i Ty Sn sp sau mt thi gian ngn ngi, Gia Long ln ngi nm 1802 ly kinh Ph Xun, bt u nh Nguyn. Nm 1805, Gia Long cho ph ta thnh c ca Thng Long, xy dng thnh mi m du vt cn li ti ngy nay, bao bc bi cc con ng Phan nh Phng, Hng Vng, Trn Ph v Phng Hng. Nm 1831, trong cuc ci cch hnh chnh caMinh Mng, ton quc c chia thnh 29 tnh, Thng Long thuc tnh H Ni. Vi hm ngha nm trong sng, tnh H Ni khi gm 4 ph, 15 huyn, nm gia sng Hng v Sng y. Nn kinh t H Ni na u th k 19 cng khc bit so vi Thng Long trc . Cc phng, thn pha Ty v Nam chuyn v nng nghip, cn pha ng, nhng khu dn c sinh sng nh thng mi, th cng lm nn b mt ca th H Ni. Bn cnh mt s ca c xy dng li, H Ni thi k ny cn xut hin thm nhng cng trnh tn ngng, tn gio nh n Ngc Sn, cha Bo n... Nm 1858, Php bt u n sng xm chim ng Dng. Sau khi chim ba tnh ng Nam K, qun i Php di s ch o ca Francis Garnier tin n H Ni u thng 11 nm 1873. Mc d triu nh nh Nguyn ch ha, nhng dn chng H Ni vn tip tc chng li ngi Php di s ch huy ca Nguyn Tri Phng v Hong Diu. Nm 1884, T c k ha c cng nhn s bo h ca Php trn ton b lnh th Vit Nam, H Ni cng bc vo thi k thuc a. Ngy 19 thng 7 nm 1888, Tng thng Php Sadi Carnot k sc lnh thnh lp thnh ph H Ni. n nm 1902, H Ni tr thnh th ca ton lin bang ng Dng.[17] Nh s quy hoch ca ngi Php, thnh ph dn c c b mt mi. Ly thnh thi Nguyn dn b trit h, n nm 1897 hu nh b ph hy hon ton,[36] ch cn li Ct C, Ca Bc vi vt n nm 1873, Ca oan mn v lan can rng trong hong thnh c. Nm 1901, cc cng trnh ph Thng s, Nh bu in, Kho bc, Nh c l, Nh ht ln, Cu Long Bin, Ga H Ni, nhng qung trng, bnh vin... c xy dng.

H Ni cng c thm trng ua nga, cc nh th C c gio, trng i hc Y khoa, i hc ng dng, i hc M thut, cc trng Cao ng Php l, Nng lm cng nhng nh my sn xut ru bia, dim, hng dt, in, nc... Khi nhng nh t bn

ngi Php ti H Ni ngy mt nhiu hn, cc rp chiu phim, nh ht, khch sn... dn xut hin, nhng con ph cng thay i ph hp vi tng lp dn c mi.[35] Vo nm 1921, ton thnh ph c khong 4.000 dn chu u v 100.000 dn bn a.[17] S xut hin ca tng lp t sn Vit Nam khin vn ha H Ni cng thay i. Nn vn ha phng Ty theo chn ngi Php du nhp vo Vit Nam ko theo nhng xo trn trong x hi. Khng cn l mt kinh thnh thi phong kin, H Ni t nhiu mang dng dp ca mt th chu u. Thnh ph vn tip tc gi vai tr trung tm tri thc, ngh thut ca c quc gia, ni tp trung cc nh th mi, nhng nhc s tn nhc cng nhng tr thc, hc gi ni ting.

Trong hai cuc chin tranh

Gia th k 20, H Ni chu nhng bin c phc tp ca lch s. S kin Nht Bn tn cng ng Dng nm 1940 khin Vit Nam phi nm di s cai tr ca c quc Php v Nht. Ngy 9 thng 3 nm1945, ti H Ni, qun i Nht o chnh Php. Nhng ch nm thng sau, quc gia ny phi u hng qun ng Minh, kt thc cuc Th chin th hai. Vo thi im thun li , lc lng Vit Minh t chc cuc Cch mng thng Tm thnh cng, ginh ly quyn lc Vit Nam. Ngy 2 thng 9 nm 1945, H Ch Minh c tuyn ngn c lp ti qung trng Ba nh, khai sinh nc Vit Nam Dn ch Cng havi th H Ni. Cui nm 1945, qun i Php quay li ng Dng. Sau nhng thng lng khng thnh, chin tranh PhpVit bng n vo thng 12 nm 1946 v thnh ph H Ni nm trong vng kim sot ca ngi Php. Nm 1954, chin thng in Bin Ph gip nhng ngi Vit Minh ly li min Bc Vit Nam, H Ni tip tc gi v tr th ca Vit Nam Dn ch Cng ha. Vo thi im c tip qun, thnh ph gm 4 qun ni thnh vi 34 khu ph, 37.000 dn v 4 qun ngoi thnh vi 45 x, 16.000 dn. Cui thp nin 1950 v u thp nin 1960, H Ni nhiu ln thay i v hnh chnh v a gii. Nm 1958, bn qun ni thnh b xa b v thay bng 12 khu ph.

Nm 1959, khu vc ni thnh c chia li thnh 8 khu ph, H Ni cng c thm 4 huyn ngoi thnh. Thng 4 nm 1961, Quc hi quyt nh m rng a gii H Ni, st nhp thm mt s x ca H ng, Bc Ninh, Vnh Phc v Hng Yn. Ton thnh ph c

din tch 584 km, dn s 91.000 ngi. Ngy 31 thng 5 nm 1961, bn khu ph ni thnh Hon Kim, Hai B Trng, Ba nh, ng a v 4 huyn ngoi thnh ng Anh, Gia Lm, Thanh Tr, T Lim c thnh lp.[17] Ti min Nam, nh s hu thun ca Hoa K, Ng nh Dim tr thnh tng thng ca nht Cng ha Vit Nam v t chi tham gia cuc tng tuyn c nh tha thun trong Hip nh Genve. Khi cuc Chin tranh Vit Nam leo thang, H Ni phi hng chu nhng cuc tn cng trc tip t Hoa K. Ring trong chin dch Linebacker II nm 1972, trong khong 2.200 ngi dn b thit mng min Bc,[37][38] s nn nhn H Ni c thng k l 1.318 ngi Nhiu c quan, trng hc phi s tn ti cc tnh ln cn.

H Ni ng i
Biu trng H Ni hin nay Sau chin tranh, H Ni tip tc gi vai tr th ca quc gia Vit Nam thng nht. Ngy 21 thng 12 nm 1978, Quc hi Vit Nam ph chun m rng a gii H Ni, sp nhp thm 5 huyn Ba V, Thch Tht, Phc Th, an Phng, Hoi c v th x Sn Ty ca tnh H Sn Bnh cng hai huyn ca tnh Vnh Ph l M Linh, Sc Sn. Dn s H Ni ln ti con s 2,5 triu ngi. Bn cnh lng dn c cc tnh ti nh c thnh ph, trong khong thi gian t 1977 ti 1984, H Ni cng a 12.861 h, 21.587 nhn khu ti Lm ng theo chnh sch xy dng kinh t mi.[41] Nm 1991, ranh gii H Ni li c iu chnh, tr li 5 huyn v 1 th x ly ca H Sn Bnh nm 1978 cho H Ty v M Linh c nhp vo tnhVnh Ph (nay l tnh Vnh Phc).[42] H Ni cn li 4 qun ni thnh v 5 huyn ngoi thnh, vi din tch t t nhin 924 km. Sau thi k bao cp, t cui thp nin 1990, s pht trin v kinh t dn n cc khu vc ngoi H Ni nhanh chng c th ha. Nhng cao c mc ln khu vc ni v cc trung tm cng nghip cng c xy dng nhng huyn ngoi thnh. S pht trin cng ko theo nhng h ly. Do khng c quy hoch tt, giao thng thnh ph thng xuyn n tc khi s lng xe my tng cao. Nhiu khu ph phi chu tnh trng ngp ng mi khi ma ln. Mt dn s qu cao khin nhng dn c ni phi sng trong tnh trng cht chi v thiu tin nghi. Vo nm 2003, 30% dn s H Ni sng di mc 3 m mt ngi. Song vic tng dn s qu nhanh cng qu trnh th ha thiu quy hoch tt khin H Ni tr nn cht chi, nhim v giao thng ni thng xuyn n tc. Nhiu di sn kin trc ang dn bin mt, thay vo l nhng ngi nh ng nm ln xn trn cc con ph. H Ni cn l mt thnh ph pht trin khng ng u vi gia cc khu vc nh gia cc

qun ni thnh v huyn ngoi thnh, nhiu ni ngi dn vn cha c c nhng iu kin sinh hot thit yu. Ngoi ra, hin H Ni l mt trong nhng thnh ph nhim nht khu vc chu v l thnh ph nhim nht khu vc ng Nam , hm lng bi y cao gp nhiu ln mc cho php Ngy 29 thng 5 nm 2008, vi gn 93% i biu tn thnh, Quc hi Vit Nam thng qua ngh quyt iu chnh a gii hnh chnh th H Ni v cc tnh, c hiu lc t 1 thng 8cng nm. Theo ngh quyt, ton b tnh H Ty, huyn M Linh ca tnh Vnh Phc v 4 x thuc huyn Lng Sn, tnh Ha Bnh c nhp v H Ni. T din tch gn 1.000 km v dn s khong 3,4 triu ngi, H Ni sau khi m rng c din tch 3.324,92 km v dn s 6.232.940 ngi, nm trong 17 th ln nht th gii. Ngy11 thng 12 nm 2008, qun H ng c thnh lp t thnh ph H ng trc y v thnh ph Sn Ty cng c chuyn thnh th x Sn Ty. Nm 2010 H Ni t chc thnh cng i l 1000 nm Thng Long - H Ni li du n su m trong lng ngi dn v bn b quc t. Hong thnh Thng Long, vn bia ti Vn Miu - Quc T Gim v L hi Thnh Ging c UNESCO cng nhn l di sn vn ha th gii. Nhiu cng trnh quan trng nh cu Vnh Tuy, bo tng H Ni, cng vin Ha Bnh... c khnh thnh. Nm 2010 H Ni cng t c nhng kt qu kh quan trng trong pht trin kinh t. GDP tng 11%, thu nhp bnh qun u ngi xp x t 2000 la M. Tng thu ngn sch trn a bn vt 100.000 t ng. H Ni t chc thnh cng i hi ng b ln th 15 vi mc tiu ti nm 2015 pht trin thnh thnh ph cng nghip theo hng hin i, trung tm hnh chnh chnh tr quc gia, trung tm ln v kinh t v giao lu quc t,trung tm vn ha gio dc y t ca c nc. Thnh ph phn u GDPbnh qun u ngi t 4300 la M vo nm 2015. Tnh ti ngy 30.10.2010 dn s ton thnh ph l 6,913 triu ngi(tng kim tra h khu trn a bn)
[44] [45] [21]

H Ni c UNESCO trao danh hiu "Thnh ph v ha bnh" vo ngy 17 thng 6 nm 1999. Nm 2000, Ch tch nc Trn c Lng tng thng thnh ph H Ni danh hiu "Th anh hng" vo ngy 4 thng 10. Nm 2010, thnh ph k nim 1.000 nm vi i l 1000 nm Thng Long H Ni t ngy 1 n 10 thng 10 c chun b cng phu t nhiu nm trc.
[47]