DAO NG TT DN.

DAO NG CNG BC
I. MC TIU
1. Kin thc:
- Nu c nhng c im ca dao ng tt dn, dao ng duy tr, dao ng cng bc, s cng hng.
- Nu c iu kin hin tng cng hng xy ra.
- Nu c mt vi v d v tm quan trng ca hin tng cng hng.
- Gii thch c nguyn nhn ca dao ng tt dn.
- V v gii thch c ng cong cng hng.
- Vn dng c iu kin cng hng gii thch mt s hin tng vt l lin quan v gii bi tp tng
t nh trong bi.
2. K nng:
3. Thi :
II. CHUN B
1. Gio vin: Chun b mt s v d v dao ng cng bc v hin tng cng hng c li, c hi.
2. Hc sinh: n tp v c nng ca con lc: W =

1
m 2A2 .
2

III. HOT NG DY HC
Hot ng 1 : Kim tra bi c.
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
Yc HS nhc li khi nim dao ng
Hot ng 2 : Tm hiu v dao ng tt dn.
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Khi khng c ma st tn s dao ng
- HS nu cng thc.
ca con lc?
- Tn s ny ph thuc nhng g?
- Ph thuc vo cc c tnh ca
con lc.
tn s ring.
- Xt con lc l xo dao ng trong thc
t ta c nhn xt g v dao ng ca
n?
- Ta gi nhng dao ng nh th l dao
ng tt dn nh th no l dao ng
tt dn?
- Ti sao dao ng ca con lc li tt
dn?

- Bin dao ng gim dn

n mt lc no th dng li.
- HS nghin cu Sgk v tho
lun a ra nhn xt.
- Do chu lc cn khng kh (lc
ma st) W gim dn (c
nhit).
- HS nu ng dng.

- Hy nu mt vi ng dng ca dao
ng tt dn? (thit b ng ca t ng,
gim xc t )
Hot ng 3 : Tm hiu v dao ng duy tr
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Thc t dao ng ca con lc tt dn - Sau mi chu k cung cp cho n
phn nng lng ng bng phn
lm th no duy tr dao ng (A
nng lng tiu hao do ma st.
khng i m khng lm thay i T)
- Dao ng ca con lc c duy tr nh
cung cp phn nng lng b mt t bn
ngoi, nhng dao ng c duy tr theo
cch nh vy gi l dao ng duy tr.
- HS ghi nhn dao ng duy tr
- Minh ho v dao ng duy tr ca con
ca con lc ng h.
lc ng h.
Hot ng 4 : Tm hiu v dao ng cng bc
Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Ngoi cch lm cho h dao ng khng - HS ghi nhn dao ng cng
bc.
tt dn tc dng mt ngoi lc cng
bc tun hon, lc ny cung cp nng
lng cho h b li phn nng lng
mt mt do ma st Dao ng ca h
gi l dao ng cng bc.

Kin thc c bn

Kin thc c bn
- Khi khng c ma st con lc
dao ng iu ho vi tn s
ring (f0). Gi l tn s ring v
n ch pthuc vo cc c tnh
ca con lc.
I. Dao ng tt dn
1. Th no l dao ng tt
dn
- Dao ng c bin gim
dn theo thi gian.
2. Gii thch
- Do lc cn ca mi trng.
3. ng dng (Sgk)

Kin thc c bn
II. Dao ng duy tr
1. Dao ng c duy tr
bng cch gi cho bin
khng i m khng lm thay
i chu k dao ng ring gi
l dao ng duy tr.
2. Dao ng ca con lc ng
h l dao ng duy tr.
Kin thc c bn
III. Dao ng cng bc
1. Th no l dao ng cng
bc
- Dao ng chu tc dng ca
mt ngoi lc cng bc
tun hon gi l dao ng

- Hy nu mt s v d v dao ng
cng bc?
- Y/c HS nghin cu Sgk v cho bit cc
c im ca dao ng cng bc.

- Dao ng ca xe t ch tm
dng m khng tt my
- HS nghin cu Sgk v tho
lun v cc t im ca dao
ng cng bc.

Hot ng 5 : Tm hiu v hin tng cng hng

Hot ng ca GV
Hot ng ca HS
- Trong dao ng cng bc khi fcb cng - HS ghi nhn hin tng cng
gn fo th A cng ln. c bit, khi fcb =
hng.
f0 A ln nht gi l hin tng cng
hng.
- A cng ln khi lc cn mi
- Da trn th Hnh 4.4 cho bit nhn
xt v mi quan h gia A v lc cn ca trng cng nh.
mi trng.
- Ti sao khi fcb = f0 th A cc i?

- Y/c HS nghin cu Sgk tm hiu tm

quan trng ca hin tng cng hng.
+ Khi no hin tng cng hng c hi
(c li)?

Hot ng 6 : Giao nhim v v nh.

Hot ng ca GV
- Nu cu hi v bi tp v nh.
- Yu cu: HS chun b bi sau.

- HS nghin cu Sgk: Lc h
c cung cp nng lng mt
cch nhp nhng ng lc A
tng dn ln, A cc i khi tc
tiu hao nng lng do ma st
bng tc cung cp nng lng
cho h.
- HS nghin cu Sgk v tr li
cc cu hi.
+ Cng hng c hi: h dao
ng nh to nh, cu, b my,
khung xe
+ Cng hng c li: hp n
ca cc n ghita, vilon
Hot ng ca HS
- Ghi cu hi v bi tp v nh.
- Ghi nhng chun b cho bi
sau.

cng bc.
2. V d (Sgk)
3. c im
- Dao ng cng bc c A
khng i v c f = fcb.
- A ca dao ng cng bc
khng ch ph thuc vo Acb
m cn ph thuc vo chnh
lch gia fcb v fo. Khi fcb
cng gn fo th A cng ln.
Kin thc c bn
IV. Hin tng cng hng
1. nh ngha
- Hin tng bin dao
ng cng bc tng n gi
tr cc i khi tn s f ca lc
cng bc tin n bng tn
s ring f0 ca h dao ng
gi l hin tng cng
hng.
- iu kin fcb = f0
2. Gii thch (Sgk)

3. Tm quan trng ca hin

tng cng hng
+ Cng hng c hi: h dao
ng nh to nh, cu, b
my, khung xe
+ Cng hng c li: hp
n ca cc n ghita, vilon

Kin thc c bn

IV. RT KINH NGHIM

............................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

Tit 16:
BI TP
I. Mc ch yu cu:
+ H thng mt s kin thc quan trng c bn v s cng hng
+ Hng dn HS gii mt s bi ton v s cng hng

+ Rn luyn cho HS k nng gii bi ton v k nng gii nhanh mt s bi ton trc nghim
II. Chun b
1. Gio vin:
2. Hc sinh: n bi
III.Tin trnh ging dy
1. n nh lp(1): Kim tra s s
2. Kim tra bi c: Kt hp kim tra trong tit
3. Ni dung bi mi:
* Nhng kin thc cn nm:
+ iu kin cng hng: Tn s dao ng ring ( f0) = tn s ca ngoi lc (f)
+ c im ca cng hng: Bin dao ng t gi tr cc i
* Bi ton v d:
Bi 1: nghin cu dao ng ca mt ta nh, mt ngi thit k mt thit b pht hin dao ng gm mt
thanh thp mng, nh, mt u c gn cht vo ta nh, cn u kia treo nhng vt c khi lng khc nhau.
Ngi ngh rng ta nh s lm cho vt nng dao ng n mc c th nhn thy c. o cng ca
thanh thp khi nm ngang, ngi y treo vo u t do mt vt c khi lng 0,050kg v thy u ny vng xung
mt on 2,5mm ( ly g = 10m/ss)
a. Tnh cng ca thanh thp
b. Ngi y nhn thy thanh thp dao ng mnh nht khi vt c khi lng 0,080kg. Tnh chu k dao ng ca ta
nh.
Hng dn: a. Ta c : P = Fh mg = k l k =
b. Tn s dao ng ring: f0 =

1
2

mg
= 200N/m
l

k
= 8 (Hz)
m'

Thanh thp dao ng mnh nht ( xy ra cng hng), nn ta c tn s dao ng ca ngi nh bng tn s ring.
Vy chu k dao ng ca ngi nh l:
T = 1/f0 = 0,125(s)
Bi 2: Mt a b mun chi nh u. Ngi m t a b ngi trn tm vn ca chic u ri y ngn mt cch
tun hon, theo cng mt cch. Ngi m thy bin dao ng ca chic u ngy cng tng dn. bao m an
ton, ngi m ngng y
a, Hy gii thch cch lm ca ngi m?
b, Hin tng gi l hin tng g?
Gii thch:
a.C sau mi dao ng ton phn vi chu k bng chu k ring ( T0) th ngi m li tc dng vo u mt ngoi lc
bin thin tun hon. Lc ny cung cp cho u mt nng lng ln hn nng lng tiu hao do ma st trong mt
chu k. Do c nng ngy cng tng, nn bin ngy cng tng
b. l hin tng dao ng cng bc tn s cng hng
Bai 3: Mt con lc n di 0,3m c treo vo trn ca mt toa xe la. Con lc b kch ng mi khi bnh xe ca
toa xe gp ch ni nhau ca cc on ng ray. Khi con tu chy thng u vi tc l bao nhiu th bin ca
con lc s ln nht? Bit khong cch gia hai mi ni l 12,5m. Ly g = 9,8m/s2.
A. 60km/h
B. 11,5km/h
C. 41km/h
D. 12,5km/h
Hng dn: Tn s dao ng ring ca con lc n: f 0 =

1
2

g
= 0,91(Hz)
l

con lc dao ng vi bin ln nht th tn s dao ng ring ca con lc phi bng tn s dao ng ca xe.
Vy tn s dao ng ca xe bng f = f0 = 0,91Hz chu k dao ng ca xe l
T = 1/f = 1,1(s). T l khong thi gian xe i t u ng ray ny n u ng ray kia vn tc ca xe l:

v=

s
= 11,4m/s = 41km/h
T

p n: C
Bi 4: Mt con lc l xo ang dao ng tt dn. Ngi ta o c gim tng i ca bin trong ba chu k
u tin l 10%. gim tng i ca th nng tng ng l l bao nhiu?
A. 10%
B. 19%
C. 0,1%
D. Khng th xc nh c v cha bit cng ca l xo
Hng dn: Gi A l bin ban u, A l bin sau ba chu k
Theo bi ra ta c gim tng i ca bin sau 3 chu k l:

A A'
A'
A'
= 1
= 0,1
= 0,9
A
A
A

 gim tng i ca th nng tng ng sau 3 chu k l:

wt wt '
w '
A'
= 1 t = 1 ( ) 2 = 1 0,81 = 0,19 =
wt
wt
A

19%
Bi 5. Mt con lc dao ng tt dn. C sau mi chu k, bin gim i 3%. Phn nng lng ca con lc b mt i
trong mt dao ng ton phn l bao nhiu?
A. 3%
B. 9%
C. 4,5%
D. 6%
Hng dn: Gi A l bin ban u, A l bin sau 1 chu k: Ta c A = 0,97A

1
2

2
+ Nng lng ca con lc lc u l : w = kA

1
2

2
+ Nng lng ca con lc sau 1 chu k: w' = 0,94kA

Phn nng lng ca con lc b mt i sau mt dao ng ton phn l: w = w - w' = 0,06 = 6%
Bi 6:Mt con lc di 44cm c treo vo trn ca mt toa xe la. Con lc b kch ng mi khi bnh ca toa xe
gp ch ni nhau ca ng ray. Hi tu phi chy thng u vi tc bng bao nhiu th bin dao ng ca
con lc s ln nht? Cho bit chiu di ca mi ng ray l 12,5m. Ly g = 9,8m/s2
A. 10,7 km/h
B. 34 km/h
C. 106 km/h
D. 45km/h
A: B
IV. RT KINH NGHIM
............................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................