Analitik

Yrd. Do. Dr.
Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007
KMYA II DERS NOTLARI

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN
Kimya II Analitik Kimya Karmlar Kimyasal Kinetik Kimyasal Denge Asitler ve Bazlar Sulu zelti Dengeleri Kimyasal Termodinamik Elektrokimya Organik Kimya Kimyasal Analiz Atomik adsorpsiyonda bir dizi uygulamalar
Gerekli Kaynaklar
Modern niversite Kimyas C.E.Mortimer eviri : Prof. Dr. T. Altnata Prof. Dr. H. Akay Prof. Dr. H. Anl Prof. Dr. H. Avcba Prof. Dr. D. Balkse Cilt I-II alayan Kitabevi, stanbul
Gerekli Kaynaklar
Temel Kimya, Peter Atkins, Loretta Jones eviri : Prof. Dr. Esma Kl Prof. Dr. Fitnat Kseolu Do. Dr. Hamza Ylmaz Cilt I-II Bilim Yaynclk, Ankara
1 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007
Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007
Gerekli Kaynaklar
Genel Kimya, lkeler ve Modern Uygulamalar Petrucci, Harwood, Herring eviri : Tahsin Uyar Serpil Aksoy Cilt I-II Palme Yaynclk, Ankara
Analitik kimya
maddenin hangi bileenlerden ve hangi oranlarda birlemesiyle meydana geldiini inceleyen kimyann bir daldr. Ksaca maddenin yapsnn aydnlatlmasn salayan bilim daldr. Aydnlatma, maddenin iindeki element, molekl, iyon, atom veya gruplarn bilinmesi olabilir. Yapnn aydnlatlmasnda uygulad yntem analizdir.
Snflandrma
Bir maddenin iinde nelerin var olduunun aratrlmas ilemine nitel analiz, ne kadar var olduunun aratrlmas ilemine nicel analiz denir.
Bir analizin nitel mi yoksa nicel mi olduu, sonucuna bakarak da anlalabilir. Analiz sonucu bir szck, bir element veya bir bileik ismi ile ifade edilmi ise nitel analiz, bir rakamla ifade edilmi ise nicel analiz olduu anlalr.
Nitel ve nicel analizler iin bazen ayn kimyasal tepkime geerli olabilir. rnein; demir(III) iyonu ieren bir zeltiye tiyosiyanat iyonu eklenirse koyu krmz bir renk verir. Dolaysyla, bilinmeyen zeltisine tiyosiyanat iyonu eklendiinde koyu krmz bir renk oluursa o zeltide demir(III) iyonunun bulunduu anlalr.
te yandan rengin ak veya koyu oluu, ortamdaki demir(III) iyonunun deriimine bal olduundan, bu rengin iddetinin llmesiyle zeltide ne kadar demir(III) iyonunun bulunduu hesaplanabilir.
Bir nicel analiz iin doru yntemin seilebilmesi ou kez nitel analiz sonularna baldr. Karm iinde hangi maddelerin bulunduunun bilinmesi salkl bir nicel analiz iin zorunludur. Aksi hlde karmdaki maddeler, analizi olumsuz ynde etkileyebilir. Bu nedenle nitel analize nicel analizin ilk basama olarak da baklabilir.
Renkler (kolorimetre) ile demir yzdesi tayini bu temele dayanr.
Yntemin Ad Gravimetri
Dayand Temel Aranan, rnekten ktrlerek ayrlr. Tartlabilecek ekline dntrlp, tartlr. Ayrma; inorganik veya organik ktrcnn kullanlmasyla yaplr. Aranan, zeltiye alndktan sonra edeer gram kadar belli ayra ile tepkimeye sokulur, buna titrasyon denir. Asit-baz, ktrme, kompleksletirme, redoks olmak zere blmlere ayrlr. Aranan, bir ayra ile gaz halindeki bileiine dntrlr. Bu gazn hacmi, arl veya basnc llr.
Volumetri
Nitel analitik kimya "hangi?, Ne?" sorusuna yant ararken nicel analitik kimya "Ne kadar?" sorusuna yant arar. Nitel ve nicel analiz uygulamada da birlikte dnlmesi gerekir ve birbirinin tamamlaycs durumundadr. Bir nicel analiz iin doru bir yntemin seilebilmesi ou kez nitel analiz sonularyla yakndan ilgilidir.
Gazometri
In sourma Aranan, zelliklerine gre belli bir dalga boyunda n sourur. Sourulan (Absorpsiyon) bu enerji llr. In yayma rnek, gl bir enerji ile bombardman edilir. Bu srada elektronlar st (emisyon) yrngelere geerek uyarlr. Bu, bir n yaylmasna sebep olur, yaylan n llr. Elektro-analitik Polarimetri rnek zeltisindeki, tepkimeye dayal elektron akm llr. rnek zeltisinin, polarlanm dndrme as llr.
Krlm lm rnek zeltisinin krlma indisi llr. (refraktometri) Isl iletkenlik Ktle spektroskopisi Radyokimyasal yntem rnek zeltisinin sl iletkenlii llr. rnekteki (ktle/yk) oran llr. rnekteki radyoaktif bozunmann yarlanma mr hesaplanr.
Uygulanan ynteme gre

Klasik yntem (ya yntem) Modern yntem (aletli yntem)
Analiz yalnz organik veya inorganik kimyasal maddelerin zeltileri kullanlarak gerekletirilmise buna klasik yntem veya ya yntem denir. Eer analiz srasnda bu zeltilerin yan sra modern aralar da kullanlmsa buna da enstrumental yntem, modern veya aletli yntem denir.
Klasik yntemler
Gravimetrik yntemler
Volumetrik yntemler
Gravimetrik yntemlerde bir bileikteki ilgilenen maddenin suda znmeyen bileii oluturulur. Volumetrik yntemlerde analizlenecek madde, deriimi bilinen belli hacimdeki zeltisiyle tepkimeye sokulur.
Klasik yntemlerde maddenin ntrleme, kme, kompleksleme, redoks gibi molekler dzeydeki zelliklerinden yararlanlr. Aletli yntemlerde ana prensip analizlenecek maddenin elektriksel, elektro kimyasal, atomik veya moleklsel gibi baz zelliklerinden yararlanmaktr. Yararlanlan zellie gre elektrokimyasal, atomik veya molekler spektroskopik, kromatografik gibi deiik isimler altnda ele alnr.
Numunenin miktarna gre

makro analiz yar-mikro analiz mikro analiz
rnek miktarna gre kullanlan madde miktar 10 gr ile 100 mg arasnda veya 100 ml ile 5 ml arasnda ise bu ynteme makro analiz yntemi, kullanlan numune miktar 100 mg ile 10 mg arasnda veya zelti hacmi 5 ml ile 0.05 ml(1 damla) arasnda ise bu ynteme yar-mikro analiz yntemi , eer kullanlan numune miktar 10 mg ile 1 mg arasnda ise veya zelti hacmi 0.05 ml den daha az ise bu ynteme mikro analiz yntemi denir.
Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler
Beher
Erlen
Ne erleni
Balon
ift boyunlu distilasyon balonu
Porselen kapsl Bret Mezr
Huni
Porselen havan
Spiralli soutucu
Geri soutucu
Pipet
Bullu pipet
Porselen kroze
Maa
Cam baget
Piset
Balon joje
Ayrma hunisi
Pipet stand
Kartrc ubuklar
Magnet (balk) ve tutucusu
Puar
Kska
Amyant tel
gen tel
Pens
Spatl (kak)
Tp fras
Hot plate
Su banyosu
Etv
Kl frn
Ku kafesi (yuvas)
Desikatr
Dijital bret
Elek sarsma makinas
Manyetik kartrc
Mekanik kartrc
Analitik hassas terazi
Hassas terazi
pH metre
GRAVMETRK ANALZ
Gravimetrik analizde, aranan madde baka bir madde ile (reaktifle) sulu zeltiden, znrl az olan bir bileii halinde ktrlr. Ya ayn bileimde veya bilinen, dayankl bir baka bileimde sabit tartma getirilir. Bu suretle elde edilen kelein, bileim ve miktarndan, aranan madde miktar hesaplanr. ktrme, olgunlatrma, szme, ykama, kurutma ve yakma, sabit tartma getirme hesaplama
ktrme
znrl az olan bir bileie ait iyonlar bir zeltide bir araya getirildiklerinde, ortamn scakl ve taneciklerin konsantrasyonu uygun ise bir kat faz olutururlar ki, bu olaya kelme denir. Gravimetrik analizde ktrme olay, srekli gerekletirilen olaydr. Kantitatif analiz miktar tayini ile ilgili olduundan, zeltisindeki taneciin, tam kmesi gerekir. Bunun iin, kecek olan bileiin znrln azaltan tedbirler alnr.
Bir zeltideki taneciin uygun bir reaktif ile tam kp kmedii nasl anlalr?
znrl az olan bileiimiz AB olsun. Bu bileie ait A+ iyonunu ihtiva eden analiz numunesi zeltisine, stokiometrik miktardan daha fazlasn ieren Btanecikleri zeltisi (reaktif) ilave edilir. Bu esnada kat halde AB kelir. A+ + B- AB (k) Beher iindeki zelti karm bir sre bekletilirse, kat faz beherin dip ksmnda toplanr. st ksmdaki berrak zelti fazna, beher kenarndan szdrmak suretiyle bir iki damla daha reaktif ilave edilir. lave edilen reaktif ile zeltinin karm olduu ksmda, bulunma eklinde bir kat faz oluuyorsa kelme tamamlanmtr. Aksi halde tamamlanmamtr.
Katyon
keltici
kelek
Tartlan kelek
keleklerin Olgunlatrlmas
Anyon keltici kelek Tartlan kelek
Gravimetrik analizde elde edilen kelein uygun bir banddan veya cam krozeden szlmesi gerekir. Szme ileminin kolay bir ekilde yaplabilmesi, oluan taneciklerinin homojen tane byklnde iri kristallerden olumasna baldr. kelme esnasnda iri ve ince kristaller beraber oluur. kelek bu haliyle szlrse, ince kristallerin bir ksm szme ortamndan geebilir, bir ksm da gzenekleri tkayabilir.
Kk taneciklerin znrl, iri taneciklerin znrlnden daha fazla olduu iin, kelme ortam stlp kartrldnda, kk tanecikler znr ve souma esnasnda iri kristaller zerinde toplanr. Bylece, kk tanecikler byk tanecikler haline dnr. Bu tanecikler hem saf hem de iri taneli olduklarndan daha kolay szlebilirler.
Szme
Beher iinde ktrlp, olgunlatrlan kelek szme ilemi ile zelti fazndan ayrlr. Kantitatif huniye yerletirilen uygun bir banddan veya cam krozeden szme yaplr.kelein st ksmdaki zelti faz, beher dikkatle eilerek baget yardmyla huni iine aktarlr.
Bylece dip ksmnda bulunan kelek tanecikleri zelti fazna dalmadklar iin, st ksmdaki zelti faz ksa bir sre iinde szge kadndan geirilmi olur. Dip ksmnda kalan sulu kelek., beher hafif sallanarak, yine baget yardmyla szge kadna aktarlr. Bu esnada, szge kadnn en fazla 2/3 zelti ile doldurulur. Pisetten pskrtlen ykama suyu fraksiyonlaryla, beherin dibinde, ve yan cidarlarnda kalan tortularda szge kadna, aktrlr. Beher iindeki kelein tamam szge kadna aktarlncaya kadar, beher ve baget huni zerindeki konumunu muhafaza etmelidir.
Szge Katlar ve Krozeleri

Gravimetrik analizde, kl ihmal edilebilecek kadar az olan szge katlar (bandlar) veya cam krozeler kullanlr. Genel olarak, kelek yksek scaklkta sabit tartma getiriliyorsa szge katlar, dk scaklkta sabit tartma getiriliyorsa cam krozeler kullanlr. Szge katlar, yakldklar zaman 0,1 mg dan daha az bir kl verirler. Bu nedenle, gravimetrik analizde, kelek miktar bir hataya neden olmazlar. Szge katlar, gzeneklerinin gre deiik isim veya numaralarla adlandrlr. Kantitatif szge kad trleri ve zellikleri
Ykama
keleklerin ykanmasnda kullanlan ykama suyu ; binde bir-iki orannda mterek iyon ihtiva eden bir tuzun sulu zeltisidir. Bu zelti artlara gre souk veya scak olarak kullanlr. indeki kelek szge kadna aktarlm olan beher, az miktardaki ykama suyu porsiyonlar ile ykanarak, szge kadndaki kelek zerine aktarlr. Bu esnada, beherin cidarlar ve dip yzeyi, ucu lastik pabulu bir bagetle srtlr. Srtme sonunda ykama suyu pskrtlerek, ok kk kelekler partikllerinin de szge kadna aktarlmas salanr. Szmede kullanlan bagette ayn ekilde, ucu pabulu bagetle srtlerek ykama suyu ile huni zerinde ykanr.
Kurutma ve Yakma
Szge kad iindeki kelein, yaklmadan (kl etme) nce kurutulmas gerekir. Huni dna karlan szge kadnn dndan tutularak, az ksm dtan ie kapatlr. Bunu takiben, sabit tartma getirilmi bir porselen krozeye yerletirilir. Kroze iindeki szge kad ve kelek yaklmadan dk alevde kurutulur. Aksi halde (yksek scaklktaki yakma ilemine hemen geilecek olursa), szge kad paralanarak etrafa kelek sramas olabilir.
Kroze muhteviyatnn kurutulmas bek zerinde yaplacaksa, sa ayandaki kil gene kroze eike yerletirilir. Tam altna gelecek ekilde bek yerletirilir ve ok dk, bir alevde yaklr. Kurutma ilemi bir etvde yaplrsa daha emniyetli olur. Kroze nce, 60 C nin altnda bir sre etvde tutulur. Takiben, etv scakl tedricen artrlarak 100 C ye kadar ykseltilir. Cam kroze iindeki bir kelein kurutulmas ve sabit tartma getirilmesi de mutlaka etv iinde yaplr. Etv Frn ou maddeleri ktrldkleri bileimde sabit tartma getirmek mmkn deildir. Bu tr maddeler yksek scaklk derecelerinde frnda kzdrlarak, belirli bir bileimde sabit tartma getirilirler.
Sabit Tartma Getirme

Gravimetrik analizde kullanlan cam ve porselen krozelerin, kullanlacaklar scaklk derecesinde sabit tartma getirilmeleri gerekir. rnein, demir tayininde kullanlacak olan bir porselen krozenin 700 C de, kurun tayininde kullanlacak olan bir cam krozenin 110120 C de sabit tartma getirilmesi gerekir. Kullanlacak olan bir porselen kroze, 700 C de etvde 2-3 saat bekletilir. Frndan alnarak desikatre konur ve 20-30 dak. bekletilerek oda scaklna kadar soutulur. Bunu takiben krozenin ilk tartm yaplr. M1= 32,6546 g olsun. Kroze ikinci defa frnda yine 700 C de, 1-1,5 saat bekletilir. kinci tartm, M2 = 32,6515 g olsun.
rneimizde de grld gibi, ikinci tartm birinci tartmdan daha kktr. nc kez kroze, frnda 700 C de 30-45 dak. bekletilerek, desikatrde soutulur ve tartlr. nc tartm, M3= 32,6512 g olsun. Bu ilemler, son iki tartm arasnda 0,0002 g kadarlk bir fark kalana kadar tekrarlanr. M1 = 32,6546 g M2 = 32,6518 g M3 = 32,6512 g M4 = 32,6510 g Yukardaki rneimizde, kroze, 4 kez tekrarlanan kzdrma ilemi sonunda sabit tartma gelmitir. Ancak, ilk kzdrma ileminin uzun bir sre yaplmas, tekrarlama saysn azaltabilir.
Gravimetrik Analizde Sonularn Hesaplanmas

Bu an kadar yaplan almalar sonucu, tayin edilen tanecii, belirli bir bileimde ieren kelek miktar, M elde edilmitir. kelek miktar, gravimetrik faktrle, F arplarak tanecik miktar bulunur.
M x = M .F
%X =
F=
Aranan madde Tartart madde
forml arl forml arl
Mx *100 rnek miktar
rnek
1,1450 g demir numunesi uygun ekilde zlp, Fe(OH)3 halinde ktrlyor. kelek 700 Cde sabit tartma getirilerek Fe2O3 haline dntrlyor. Fe2O3 n sabit tartm 0,4882 g olduuna gre numunedeki demir miktar ve yzdesini hesaplaynz. Fe : 56 O : 16 H : 1
rnek
0,3441 g BaCO3 numunesi alnp HCI de zldkten sonra, H2SO4 ile BaSO4 halinde ktrlyor. kelek yakldktan sonra tartm 0,3000 g bulunuyor. Buna gre rnekteki baryum miktar ve yzdesini hesaplaynz. Ba : 137 S : 32 O : 16 H : 1
M Fe = 0,4882.
2.56 = 0,3417 160
M Ba = 0,3000.
137 = 0,1764 g 233
% Fe =
0,3417 x100 = % 29,85 1,1450
% Ba =
0,1764 x100 = % 51,3 0,3441
rnek
NaCI ve KCI karmndan 0,3357 g tartlp suda zlyor. zeltideki klorr iyonlar AgNO3 ile ktrlyor ve elde edilen kelek tartlyor. Tartm 0,7106 g bulunuyor. Karmdaki tuzlarn % miktarlarn bulunuz. Na : 23 CI : 35,5 K : 39 Ag : 108 N : 14 O : 16 kelen bileik AgCI dir X= NaCI miktar olsun Y= KCI miktar olsun. X= 0,1215 g % 36,21 Y= 0,2141 g % 63,79
M CI = 0,7106. 35,5 = 0,1758 g 143,5
rnek
Na2SO4 ve K2SO4 karmndan 1,5815 g tartlp suda zlyor. zeltideki slfat iyonlar BaCI2 ile ktrlyor ve elde edilen kelek tartlyor. Tartm 2,3342 g bulunuyor. Karmdaki tuzlarn % miktarlarn bulunuz. Na : 23 CI : 35,5 K : 39 Ba : 137 O : 16 S : 32 kelen bileik BaSO4 dr X= Na2SO4 mik. olsun Y= K2SO4 mik. olsun. X= 0,7162 g % 45,29 Y= 0,8653 g % 54,71
M SO4 = 2,3342. 96 = 0,9617 g 233
x + y = 0,3357 35,5 35,5 x+ y = 0,1758 58,5 74,5
x + y = 1,5815 96 96 x+ y = 0,9617 142 174
rnek
1,8575 g bir kalsiyum numunesi uygun ekilde zlp karbonat halinde ktrlyor. CaCO3 sabit tartm 0,3264 g olduuna gre numunedeki Ca miktarn ve % sini hesaplaynz. Ca : 40 C : 12 O : 16
rnek
2,8950 g gm numunesi uygun ekilde zlp klorr tuzu halinde ktrlyor. AgCI tartm 1,2236 g olduuna gre numunedeki Ag miktarn ve % sini hesaplaynz. Ag : 108 CI : 35,5
M Ag = 1,2236. 108 = 0,9209 g 143,5
M Ca = 0,3264.
40 = 0,1306 g 100
% Ca =
0,1306 x100 = % 7,03 1,8575
% Ag =
0,9209 x100 = % 31,81 2,8950
rnek
Bir tuzda MgSO4 yzdesi, tuzun BaCI2 ile reaksiyonundan belirlenebilir. nk ; MgCI2 + BaSO4 (K) MgSO4 + BaCI2 1 g tuzdan 0,5 g BaSO4 elde edildiine gre rnekteki MgSO4 miktarn hesaplaynz. Mg : 24 S : 32 O : 16 Ba : 137 CI : 35,5 MgSO4 + BaCI2 1 mol 120 g X= 0,2575 g
% MgSO4 =
rnek
CaCI2 ve AlCI3 ieren 3,77 g rnek AgNO3 ile tepkimeye sokulduunda kat AgCI kelir. kelek arl 11,48 gdr. rnekteki CaCI2 miktarn bulunuz. Ag : 108 Ca : 40 CI : 35,5 N : 14 AI : 27 X= CaCI2 mik. olsun Y= AlCI3 mik. olsun.
M CI = 11,48. 35,5 = 2,84 g 143,5
MgCI2 + BaSO4 (K) 1 mol 233 g 0,5 g
x + y = 3,77
X= 1,04 g CaCI2
71 106,5 x+ y = 2,84 g 111 133,5
0,2575 x100 = % 25,75 1,000
Y= 2,73 g AlCI3
Soru ?
Suda zlm 1 g arlndaki AgNO3 rnei NaCI ile ileme tabi tutulduunda 0,6 g AgCI oluturuyor. rnekteki AgNO3 miktar ve yzdesini hesaplaynz. Ag : 108 N : 14 O : 16 Na : 23 CI : 35,5
Soru ?
1,140 g NaCI ve CaCI2 karm suda zlyor. zeltiye yeteri kadar AgNO3 katlp, 2,868 g AgCI elde ediliyor. NaCI % sini hesaplaynz. Ag : 108 CI : 35,5 Na : 23 Ca : 40 N : 14 O : 16
Soru ?
0,7842 g znr bir klor tuzu suda zlp, gerekli reaktifler katlarak Al2O3 keltiliyor. Al2O3 sabit tartm 0,2113 g olduuna gre rnekteki AlCI3 yzdesi katr ? Al : 27 O : 16 CI : 35,5
Soru ?
BaX2.2H2O halinde bir hidrate baryum halid bileii vardr. (X: halojen) 0,2650 g halid rnei ar slfamik eklenerek 200 ml suda zlyor. asit (H3NO3S) Karm stldktan sonra kelek filtre edilip, kurutuluyor. Elde edilen kelek 0,2533 g ise Xin hangi element olduunu bulunuz. Ba : 137 H : 1 O : 16 N : 14 S : 32
VOLUMETRK ANALZ
Volumetrik analizlerde aranan maddenin belli bir miktar veya belli bir hacimdeki zeltisi, deriimi bilinen baka bir zeltinin aranan maddeye edeer madde ieren hacmi ile tepkimeye sokulur. Burada en nemli nokta deriimi bilinen ayracn ne kadarnn aranan maddeye edeer olduudur. Bu nokta, zeltideki aranan madde ile ayra arasndaki tepkimenin bitim noktasdr. Tepkimenin bitim noktasnn belirlenebilmesi iin indikatr denilen, bu noktada ortam farkl renge boyayan belirteler kullanlr.
Volumetrik Analizin artlar

Volumetrik analizin gravimetrik analize gre birok stnlkleri vardr. Bunlarn en nemlileri ayra ve rnein analize hazrlanmasndan sonra analizin ksa srede tamamlanabilmesidir. Ancak btn kimyasal olaylar volumetrik analiz iin uygun deildir. Bir kimyasal olaylardan volumetride yararlanabilmek iin o kimyasal olayn baz artlar salamas gerekir.
Gereken artlar ; Tepkime bir kimyasal denklemle ifade edilmelidir. Tepkime hzl olmaldr. Tepkime tam olmaldr. Uygun bir katalizr bulunmaldr.
Titrasyon
Bir zeltide (analit) bulunan madde miktarnn , deriimi kesin olarak bilinen bir titrantla verdii kimyasal tepkime sonrasnda harcanan hacmi, edeer gram says yardm ile bulunmas iin kullanlan yntemdir.
Dnm noktas ncesi
Dnm noktas sonras
Volumetrik (Titrimetrik) Analizde Hesaplamalar
C = C ' .F
C= titrant zeltinin gerek konsantrasyonu C= titrant zeltinin yaklak konsantrasyonu F = titrant zeltinin faktr Volumetrik analizde hazrlanan zeltiler tam % 100 hassas olarak hazrlanamayabilirler. Bu hatalar kullanc hatas, lm hatas veya maddeden gelen safszlklarn neden olduu hatalardr. Bu nedenle zeltinin gerek konsantrasyonunun bulunabilmesi iin faktr denilen deerin bilinmesi gerekir.
x = C ' .F .S .m
X= titre edilen (analit) maddenin gram miktar C= titrant zeltinin yaklak konsantrasyonu F = titrant zeltinin faktr S = titrant zeltinin harcanan hacmi m = titre edilen maddenin mili edeer gram miktar
m=
MA e.1000
m = titre edilen maddenin mili edeer gram miktar MA=titre edilen zeltinin molekl arl e = titre edilen zeltinin tesir deerlii
x = C ' .F .S .m
Titrant zelti Titre edilen zelti
S1.C1 = S 2 .C2
' S1.C1' .F1 = S 2 .C2 .F2
S = zelti hacmi C = zelti gerek konsantrasyonu C = zelti yaklak konsantrasyonu F = zelti faktr
rnek
Yaklak 0,1 N HCI zeltisinin ayarlanmasnda 0,1211 g Na2CO3 iin 22,4 ml asit sarfedilmektedir. HCI zeltisinin faktr ve gerek konsantrasyonunu hesaplaynz. Na : 23 C : 12 O : 16 H : 1 CI : 35,5
rnek
Gerek konsantrasyonu 0,0998 N olan HCl zeltisinden yaklak 0,1 N 22,60 ml NaOH zeltisi iin 23,20 ml sarfedilmitir. NaOH zeltisinin faktrn ve gerek konsantrasyonunu hesaplaynz.
x = C ' .F .S .m
MA m= e.1000
F=
0,1211 = 1,02 0,1.22,4.0,053
CHCl . FHCl . SHCl = CNaOH . F NaOH . S NaOH F NaOH = 0,0998 . 23,20 / 0,1 . 22,60 = 1,024 C NaOH = 0,1 . 1,024 = 0,1024 N
106 m= = 0,053 2.1000
C= C.F = 0,1.1,02 = 0,102 N
rnek
Faktr 1,02 olan 0,1 N HCI zeltisinden bir NaOH numunesi iin 18,64 ml sarfedilmitir. Buna gre numunedeki NaOH miktar ne kadardr ? H : 1 CI : 35,5 Na : 23 O : 16
rnek
Yaklak 0,1 N KMnO4 zeltisinin ayarlanmas iin 0,1111 g Na2C2O4 (sodyum okzalat) tartlp, 100 mlye tamamlanmtr. ndikatr katlarak KMnO4 ile titre edildiinde sarfiyat 16,6 ml bulunmutur. Buna gre KMnO4n faktrn ve gerek konsantrasyonunu bulunuz. K : 39 Mn : 55 O : 16 Na : 23 C : 12
' x Na2C2O4 = CKMnO4 .FKMnO 4 .S KMnO 4 .mNa2C2O4
m=
MA e.1000
m=
40 = 0,040 1.1000
x = C ' .F .S .m
X= 0,1 . 1,02 . 18,64 . 0,040 = 0,076 g
mNa2C2O4 =
134 = 0,067 2.1000
F=
0,1111 = 0,9989 0,1.16,6.0,067
C= C.F = 0,1.0,9989 = 0,09989 N
rnek
KMnO4 ile demir tayininde 0,1 Nlik faktr 1,02 olan KMnO4ten 18,2 ml sarfedilmitir. Buna gre zeltideki demir miktar ne kadardr ? K : 39 Mn : 55 O : 16 Fe : 56 Fe+3 + e- Fe+2
' xFe = CKMnO 4 .FKMnO 4 .S KMnO 4 .mFe
rnek
Yaklak 0,1 N NaOH zeltisinin ayarlanmasnda 0,2 g Benzoik asit tartlarak 25 mlye tamamlanmtr. NaOH ile titre edildiinde 16 ml baz sarfiyat olduuna gre NaOHin faktrn bulunuz. ( Benzoik asit C6H5COOH ) C : 12 H : 1 O : 16 Na : 23
' x Benzoicaci d = C NaOH .FNaOH .S NaOH .mbenzoicaci d
mFe =
56 = 0,056 1.1000
mbenzoicacid =
122 = 0,122 1.1000
F=
XFe = 0,1 . 1,02 . 18,2 . 0,056 = 0,104 g
0,2 = 1,023 0,1.16.0,122
rnek
KMnO4 ile kalsiyum tayininde 0,1 N lik faktr 0,9985 olan KMnO4ten 30 ml sarfedilmitir. Buna gre zeltideki kalsiyum miktar ne kadardr ? K : 39 Mn : 55 O : 16 Ca : 40 Ca - 2e- Ca+2
Soru ?
Yaklak 0,1 N HCI zeltisinin ayarlanmasnda 0,25 g Na2CO3 iin 47 ml asit sarfedilmektedir. HCI zeltisinin faktr ve gerek konsantrasyonunu hesaplaynz. Na : 23 C : 12 O : 16 H : 1 CI : 35,5
xCa = C
' KMnO 4
.FKMnO 4 .S KMnO 4 .mCa
mCa
40 = = 0,020 2.1000
x = C ' .F .S .m
m= MA e.1000
XCa = 0,1 . 0,9985 . 30 . 0,02 = 0,05991 g
Soru ?
NaOH numunesinin tayininde faktr 1,04 olan 0,1 Nlik HCI zeltisinden 55 ml sarfedilmektedir. Buna gre zeltideki NaOH miktarn hesaplaynz.
Deriim Birimleri
Deriim Sembol Aklama
Na : 23 O : 16 H : 1 CI : 35,5
Molarite Molalite Normalite Mol kesri Ktlece % Hacimce %
M m N X % w/w % v/v
M=
M=
mznen 1000 M A mzc
m 1000 MA V
esd .g L
N=

Analitik

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Analitik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Yrd. Do. Dr.

Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

KMYA II DERS NOTLARI

1 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

2 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Renkler (kolorimetre) ile demir yzdesi tayini bu temele dayanr.

3 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Uygulanan ynteme gre

4 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

5 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Numunenin miktarna gre

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

6 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

ift boyunlu distilasyon balonu

Porselen kapsl Bret Mezr

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

7 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

8 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Magnet (balk) ve tutucusu

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

9 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

10 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Elek sarsma makinas

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik Kimyada Kullanlan Malzemeler

Analitik hassas terazi

11 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

12 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

13 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Szge Katlar ve Krozeleri

14 Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Yrd. Do. Dr. Atilla EVCN Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi 2007

Sabit Tartma Getirme