l er i D e mo k r as i:

H AYA L D
G ER E K O LMADI

Yzde elli oy alan AKP, iktidarnn 9. ylnda kalan yzde ellinin sesini ksmaya alyor. Srekli zamlarla ekonomik olarak

b u

g a z e t e n i n

a l t n d a

b i r

f i k i r

v a r

yoksullatrlan halk, akademisyen, gazeteci ve insan haklar savunucularnn tutuklanmasyla beraber siyasi olarak yalnzlatrlyor. Prof. Bra Ersanl ve Ragp Zarakolunun da aralarnda bulunduu 47 kiinin tutuklanmasyla beraber, ileri demokrasi arkasna bakmadan geriye doru kamaya balad.

Say 2 | 5 Kasm 2011 | 1.50 TL

bu gazete ayaklanma dersi alanlarn halk gazetesi gazetesi

AR UR
Bir deprem daha byk bir ykmla, bizden gtrdkleriyle geip gitti. imdi bilano karma ve muhasebe zaman: Deprem snavndan yine mi aktk? Eskiden esprilerin bir numaral malzemesi bu vergiler size yol, su, elektrik olarak dnecek szyd. 7.2 iddetindeki Van depreminden sonra Bakan

D ep r em Ve r g il er in i

SAYFA 14

E TM LE R !

Mehmet imek tarafndan yaplan aklama bu akann vehametini ortaya koyuyor: Meer deprem vergileriyle duble yol yapmlar. Belki de yle sylemek lazm: dediimiz vergiler, yalnzca yol, su, elektrik olmam, ayn zamanda AKPnin genel seimlerdeki en nemli propogandasna da sponsor olmu! SAYFA 4

Yargtaydan tecavzclere 13 ya indirimi

Yargtay, 13 yanda 26 kiinin tecavzne urayan N..'nin davasnda yerel mahkeme gibi, kk kzn, babas yandaki kiilerle rzasyla birlikte olduu yorumunu yapt. Bu yorum tecavzclerin mmkn olan en az cezayla kar karya kalmalarna sebep oluyor. Adalet kurumlar iin erkekler bir trl bymeyen olan ocuklar. Mnevver Karabulutu ldrmekle sulanan Cem Garipolu, Hrant Dinkin katili Ogn Samast erikin olarak yarglanmadlar. Ancak N.. 13 yanda erikin kabul edildi. SAYFA 2

EKM 2011

VAZYET !

Asgari cret: 658,95 TL Alk snr: 913,29 TL Yoksulluk snr: 2.974,90 TL

EKM 2010
Asgari cret: 600 TL Alk snr: 860,18 TL Yoksulluk snr: 2.801,88 TL

sayfa 2 | 5 kasm 2011 | gelecek

kadn
GNEBAKAN
Depremle Yeniden Kanayan Yara: Anadil

Tecavzc erkeklerle dayanmann somut gstergesi

Nuren Yldrm Hayatn her alannda ikincilletirilen kadnlar ayn zamanda zor anlarda da en ar ykleri ekenlerdir. Savalarda iddetin en acmasz olan taciz ve tecavz yaarken, dier taraftan da yalnzca kendinin deil, ocuklarnn da beslenmesini ve hayatta kalmasn salamakla urar. Kriz dnemlerinde yoksulluun faturas en ok kadna kar; evdeki i yk, bakm ve yeniden retim daha da artar.
Deprem de bu zor zamanlardan biri. Bizi acyla yerle bir edenin doal afet deil, devletin sorumsuzluu olduunu hepimiz biliyoruz. Yllardr toplanan TV vergileri daha gvenli yaam alanlar ina etmek yerine ar ur edildii iin dn Marmarada bugn Vanda kaybettik yzlerce insan. Bizi ldren deprem deil dayanksz evlerdi. Ve tabi ki bu zor durumda da kadnlar daha fazla ac ekti, daha fazla ld. Van'da deprem gndz olduu iin evlerin iinde ocuklaryla birlikte demirsiz kum ynlarnn altnda can verdi kadnlar. Yaayanlar ise ok byk sorunlarla bouuyorlar. Taciz, tecavz riskinin bykl hatta cezaevindeki duyumlara gre yaanml ile ilgili haberleri gelirken; hastanesi salam olmad iin salksz koullarda doum yapan, dklerin oald, dourduu ocuunu nasl besleyeceini, souktan nasl koruyacan bilemeyenler aresizlikle yardm aryor. Nasl m? Bu lke topraklarnda yllarca yok saylan, grmezden gelinen, dili yreine gmlen "ana dilde eitim istiyoruz" diyenlerin hapse atld Krte'yle yani aladklar dilde, anladklar dilde. Depremle birlikte grld ki dil olmadan yaam srdrmek de mmkn olmuyor. Dillerini konuamadklar iin yllardr hastanelerde horlanp hastaln anlatamayan, okulda Krte konuuyor diye dayak yiyen, devleti yalnzca oy kullanrken gren bu kadnlar imdi depremin de travmasyla "lal" olmular. Onlara destek verecek, hayata tekrar balanmalarn salayacak psikologlara, doktorlara, retmenlere ihtiya var. stediiniz kadar Krt sorunu yoktur deyin. Trk Psikologlar Dernei'nin yelerine verdii "zellikle Krte bilen psikologlara ihtiya var", Salk Emekileri Sendikas'nn "zellikle Krte bilen doktor ve hemirelere ihtiya var" diyen demelerini nasl gizleyebilirsiniz. Krte bilen retmene de ihtiya duyulacak yaknda, nk o kck ocuklara anadillerinden baka nasl yaklalabilinir ki? zellikle de anne babalarn, en yaknlarn, retmenlerini yitirmilerse. Deprem bize bir kez daha gsterdi ki ne kadar rterseniz rtn, Krt sorunundaki gerekleri gizleyemezsiniz. Van depremi dendiinde yllar gese de unutamayacamz o baklarn sahibi Yunusa enkaz altnda ulaldnda ilk syledii MirimMirim olmu. Yani lyorum lyorum... Kurtarma ekibinin syledii bilinmeyen dil enkaz stnde ancak 13 yana kadar yaayabildi, sonras bilinmeyen bir dille enkaz altnda kald Yunus ve son szleriyle bilinen beynelmilel tm dilleri iki kocaman hayret dolu gzlerle enkaz altna gnderdi; haberin var m milli eitim, milli yasalar, milli ynetmelikler!

Erkek Ya rg n n U t a n Ta b l o su
Yargtay, 13 yanda 26 kiinin tecavzne urayan N..'nin davasnda, yerel mahkeme gibi kk kzn, babas yandaki kiilerle rzasyla birlikte olduu yorumunu yapt. Bu yorum tecavzclerin 10 ile 12,5 yl daha az ceza almalarna neden oldu. Yerel mahkeme 15 yandan ke tecavz ve zorla alkoyma ile sulanmas gereken 32 sankla erkek dayanmas iine girmi ve 15 yandan kk kzla rzasyla ilikiye girme ve rzasyla alkoyma sularndan en alt snrdan ceza vermiti. 15 yandan kk kzla rzasyla ilikiye girme suundan en alt snr olan 5 yl ceza verilmi, bunda da iyi hal indirimi uygulanmt. Rzasyla alkoyma suunun ise cezasnn azl nedeniyle zaman amna uram ve sanklara yaptrm uygulanmamt. Yargtay, mahkemenin sadece "rza geme" ve "rza gemeye" itirak sularndan verdii cezalarn artrlabilecei yorumunu yapt. Yerel mahkemenin, Yargtay'n grn yerinde bulmas halinde bu artrm "rzayla birlikte olmak" suundan verilen ceza zerinden olaca iin 2.5 yl geemeyecek. Davada, N.'nin rzas olduu ynndeki karar olmasayd sanklarn cezalar en az 5 yl artacakt. Yargtay, yerel mahkemenin ayn yorum dorultusunda verdii, sanklar 5 yl fazla cezadan kurtaran "15 yandan kk kzla rzasyla birlikte olmak" ve 5-10 yl hapisten kurtaran "rzasyla alkoymak" sularndan verilen cezalar onad iin bu indirim hesaba katldnda bile sanklar 12,5 yl cezadan kurtulmu oldu. Yargnn Hzlandrlmas ve Sorunlarn Tespit Edilmesi Toplantsnda kadnn tecavzcs ile evlendirilmesi nerisini yapan hakim ve savclarn bu karar 13 yanda bir ocuun tecavz istediini dnerek vermeleri tecavzn ne olduunu bilmemeleri ile aklanamaz. Bu karar, tecavzc erkeklerle dayanmann somut gstergesidir. N..ye tecavz edenler arasnda brokratlarn da olduunu hesaba kattmzda bu dava boyunca her olgunun tecavzc erkekler lehine yorumlanmas daha anlalr oluyor. Erkek dayanmas "erk"li erkekler iin daha hzl iliyor; birok davay yllarca gndemine daha alamayan Yargtay N..'ye tecavz edenlerin ferah bir nefes almasn salayan kararn birka haftada verdi. Yani artk tecavze uramak SUtur.

Anayasa Mahkemesinden Anayasaya Aykr Karar

Trkiyenin onaylad uluslararas szlemeler ile ulusal yasalarn ayn konuda farkl hkmler iermesi halinde uluslararas szleme hkmleri esas alnr. Anayasa Mahkemesinin ald karar bu haliyle Anayasaya da aykrdr.
Medeni Kanunun kadna kocasnn soyadn kullanmay zorunlu klan maddesinin iptali iin Anayasa Mahkemesine yaplan bavuru, 9a kar 8 oyla reddedildi. Kadnlarn evlenmeden nceki soyadlarn kullanabilmesi ve isterse kocann da karsnn soyadn kullanabilmesi gerektii talebiyle yaplan dzenlemeyi kaldrma bavurusu, 9 erkek yenin kararyla reddedildi. Heyetteki 2 kadn yenin dzenlemenin kaldrlmas ynndeki oylar ne yazk ki yetersiz oldu. AHMnin Trkiyeyi kadna kendi soyadn kullanma hakk tannmamas nedeniyle tazminata mahkum etmesine ramen verilen karar, Trkiyenin imzalad uluslararas szlemelere de aykr. Daha nce Ankara 11. Aile Mahkemesi Medeni Kanunun 187. maddesinin uluslararas szlemelere ve kii haklarna aykr olduu gerekesiyle yaplan bir bavuruyu kabul etmiti. Ankara 11. Aile Mahkemesi gerekeli kararnda, Avrupa nsan Haklar Szlemesini (AHS) onaylayan devletlerin, cinsiyet de dahil olmak zere hibir ayrmclk yaplmadan herkesin hak ve zgrlklerden yararlanmasnn salanmasn taahht ettiine dikkat ekmiti. Trkiyenin onaylad Kadna Kar Her Trl Ayrmcln nlenmesi Uluslararas Szlemesinde de temel hak ve zgrlklerin kadn ile erkek eitliine dayal olarak kullanlmasnn, ayrmclk oluturan mevzuatn deitirilmesinin, evlenmede kadna erkeklerle eit hak salanmasnn ve bu arada aile adnn eitlik iinde seilmesinin taahht edildiine yer verilmiti Anayasada, Trkiyenin onaylad uluslararas szlemeler ile ulusal yasalarn ayn konuda farkl hkmler iermesi halinde uluslararas szleme hkmlerinin esas alnaca aka belirtiliyor. Anayasa Mahkemesinin ald karar bu haliyle Anayasaya da aykrdr. Mahkemenin mevzuatna gre, Anayasa Mahkemesinin karara balad bir konuda 10 yl ierisinde yeni bir bavuru yaplamayaca iin yasal deiiklik yaplmazsa, kadnlar 10 yl daha kocalarnn soyadlarn kullanmak zorunda kalacak.

sayfa 3 | 5 kasm 2011 | gelecek

gncel
PERSPEKTF Model lke Trkiye
Rdvan Turan
Trkiyenin blgesinde model lke olduu, hkmet ve ona yakn medya kurulularnca sklkla dillendiriliyor. Denmek isteniyor ki, istikrarszlkla, demokrasisizlikle malul Ortadou lkeleri, kendilerine Trkiyeyi model alsalar, mevcut temel sorunlar zlebilir. Trkiyeyi model alan Arap Soka hzla istikrara kavuur, demokratik hak ve zgrlkler geliir, adil bir paylam mmkn olur. Bu nasl olacak diye sorulduunda da, nfusunun %99u Mslman olan Trkiyenin laik demokratik parlamenter bir sisteme sahip olmasnn tad nem, adeta bir sihirli denekmi gibi vurgulanyor. Byle bir modeli pazarlayabilmek iin de Babakan Erdoan Arap sokana oktan inmi ve seyyar tezghyla lke lke dolayor. Tunus, Libya, Msrda Trkiye modelinin nemini ve inceliklerini vurguluyor. Benzer vurgular daha nceleri dier blge lkeleri ziyaretinde de yaptn hatrlyoruz. Bu modele biraz daha yakndan bakldnda, Ortadou lkelerine liberal iktisat zerine kurulu ok partili bir siyasal sistem nerildii grlyor. Bylece, yalnzca uluslararas sermaye ile uyum iinde, daha lml bir slami model nerisi getirilmi olmuyor, El Kaide, Taliban vb. rgtlere temellik etmi olan Vahabi slama kar da bir bariyer kurulmu oluyor. Peki Trkiyenin gerekten bir model olma olana var m? Trkiye istisnasz blgedeki btn lkelerle siyasal gerilimler yayor. Rusyadan Ermenistana, rana, Iraktan Suriyeye, Kbrs Cumhuriyetine, Yunanistana kadar evre lkelerinden hibiriyle dost deil. Blgede militarizmle destekli ciddi bir hegemonya mcadelesinin iine dalm durumda. Dahas emperyalist ABD politikalarnn blgesel aya durumunda ve u sralar srailin gvenlii iin kendi lkesine fze erken uyar sistemi kurma admlar atyor. Hkmetin sylemleri bu gerei gizlemeye yetmiyor. Dier yandan Trkiye, blgedeki pek ok lkeden daha dk bir kii bana den milli gelire sahip. Neo-liberal politikalarn lgnca uyguland, iddialarn tersine isizliin bir trl drlemedii bir lke Trkiye. Dahas kamuoyu yoklamalarna gre vatandalarnn ok byk bir ksmnn yaamndan memnun olmad ve gelecee umutla bakmayan, yoksulluun, yolsuzluun diz boyu olduu bir lke. Byle bir lkenin kendisini bir sosyal refah cenneti olarak pazarlayabilmesi kabil midir? Peki demokrasi bahsinde durum nedir? Daha birka gn nce lkenin saygn entelektelleri ve akademisyenlerinin de iinde bulunduu pek ok muhalif, dzmece gerekelerle tutuklanp cezaevine konuldular. KCK ad altnda sren davalarda be binden fazla siyaseti, aydn, yazar tutuklanm durumda. Trkiye, cezaevinde en ok gazeteci ve yazar bulunduran lkelerin banda geliyor. Muhalif basn hakknda alm binlerce dava var. Bizim de iinde olduumuz pek ok siyasi parti yneticisi yzlerce ylla yarglanyor. En beteri bu lke kendini model olarak lanse edip podyumda arz endam ederken bedeninde devam eden korkun bir i kanamaya zm retemiyor. zm retmeyi bir kenara brakn zmszl daha da derinletiriyor. Krt sorunu krizi daha da derinletirme politikasyla zmlenmeye allyor. Yllardr yaplan hata, bu defa bir baka sonuca ulalaca varsaym ile yeniden tekrarlanyor. Daha itaatkar bir ordu, daha teknolojik silahlar ve sava iradesi gl bir hkmetle sorun zmlenecek sanlyor. Bu hata ile yalnzca bir ayda her iki taraftan yze yakn insan kara topraa dyor. Dadakini silah brakmaya ikna edeceine, ovadakini silah kuanmaya ikna etmek iin iktidar elinden geleni yapyor. Yllardr sorunun bar yntemlerle zmleneceini savunan siyasetiler, entelekteller, yazarlar tutuklanp cezaevine dolduruluyor. Bu zmszlk ortamnda krk binden fazla insan hayatn kaybediyor. Ve yenileri sraya giriyor. Adn koymakta fayda var, bu lkede aka bir sava srmektedir ve savan srd yerde ilk feda edilenler demokratik hak ve zgrlklerdir. Ksaca Trkiye modelinin esbab mucibesi budur. Arap sokann anti demokratik rejimlerden kurtulup, rtlerle gizlenmi olsa da en az onlar kadar anti demokratik bir baka rejime evet demeleri mmkn olabilir mi bilinmez. Ancak, ierde yaayan halklar dahi beenmiyorken bu modeli darya pazarlamaya almak sonu batan belli olan ykc bir maceraya atlmak anlamna gelmektedir. Ve bu macerann maduru da yine halklar olacaktr.

Gen-Sen YK'e Kar Yrd

renci Genlik Sendikas (Gen Sen) yeleri, YK'n 30. yl dnmne sayl gnler kala Beyazt Meydan'na yrd. YK'e hayr diyen renciler, yeni anayasa tartmalarnda Gen Sen'in muhatap olarak kabul edilmesi gerektiini belirtti. 30 yldr niversitelerde bilimsel eitimin nnde duran, srekli soruturmalarla rencileri bask altnda tutan YK, btn yetkileri tek at altnda toplad. YK Kanunu, 19 ylda 50'den fazla deiiklie urad. Ancak bu deiikliklerin hibiri ze dnk deildi. Sadece bir koordinasyon kurulu olarak kalmas istenen YK, ar merkeziyeti zelliini korudu. Bugn de ayn zeliini koruyan YK, siyasi partilerin seim programlar ile hkmet programlarnn da deimeyen vaatlerinden biri. Son dnemde iktidar olan AKP de, oy toplamak iin YK' deitirme sz veren siyasi partilerden biri olmasna ramen ynetimi ele aldktan sonra YK'n ierii ile ilgili hibir deiiklik yapmad. Aksine kadrolama srecini tamamladktan sonra YK, AKP'nin lokomotif kurumlarndan biri oldu. Ayrca YK' kaldracan syleyen hibir iktidar, bgne kadar bununla ilgili bir giriimde bulunmad. Siyasi iktidarlarn YK' kaldrma vaatlerine yllardr kanmadklarn syleyen Gen-Sen yeleri 30. ylnda, Beyazt Meydan'nda yaptklar eylemde YK'n kapatlmasn talep etti. Gen-Sen adna aklamay okuyan Kalender Ta, rencilerin eit, parasz, bilimsel, anadilde eitim talepleri ne kadar meruysa YK'n varlk gerekesinin de o kadar gayrimeru olduunu ifade etti. YK'n bilgiyi metalatrarak eitimi sermayenin dolam alanlarn-

dan birisi haline getirdiini, okullar halkn ihtiyalar iin deil, krn maksimizasyonu iin kullandn belirten Ta, eitim fakltesinden mezun olanlarn retmen olamadn, mhendislikten mezun olanlarn nvanlarnn yetkin mhendislik saldrsyla karlatn hatrlatt. YK dzeninin sona er-

dirilmesi gerektiini vurgulayan Ta, hkmetin yeni anayasa almalar yaplrken rencilerin meru demokratik taleplerini sahiplenen Gen-Sen'i muhatap olarak kabul etmesi ve mcadelelerini yrttkleri taleplerin anayasal gvenceye alnmas gerektiini syledi.

sayfa 4 | 5 kasm 2011 | gelecek

gncel

Du b l e Dep rem Verg i si

17 Austos 199 Marmara depreminde meydana gelen zararlar karlamak amacyla karlan halkn Deprem Vergisi olarak bildii vergiler 26 Kasm 1999da yrrle girdi. Bir seferlik karlan vergiler daha sonra kalc hale getirildi. Bylece vergilerimizle deprem tehlikesi karsnda gven de olduumuz hissediyorduk. Fakat Vanda meydana gelen deprem durumun hi de byle olmadn gsterdi. Depremin ardndan yaanan adr sknts Deprem vergileri nereye gidiyor? sorusunu akllarla getirdi. Bakan Mehmet imek vergilerin duble yollar iin kullanldn aklad. Deprem iin alnan yaklak 46 ile 48 milyar olduu hesaplanan vergileri kullanan Bakan imek bir maan ise depremzedelere balayacan alad. AK Parti Genel Bakan Yardmcs Hseyin elik ise Deprem vergisi diye bir vergi yok. zel iletiim vergisi var. Bunlar devletin kasasna akyor. Devletin halkn ayana gtrd hizmetler buradan karlanyor. Paralar Bakan imek Bey cebine mi att? Villa m yaptrd? aklamasnda bulundu. Peki nedir bu deprem vergisi? 17 austos 1999 Marmara depreminde meydana gelen zarar karlamak amacyla gndeme getirilen ve kamuoyunda ''deprem vergisi''olarak nitelenen yasa tasars 24 austos 1999 tarihinde TBMM'ye sunuldu. Tasar, 25 austos 1999 tarihinde TBMM plan ve bte Komisyonunda grld ve baz maddeleri deitirilerek benimsendi. Ancak, o tarihlerde vatandalarn deprem blgesine yaptklar yardmlarn kesintiye uramamas ve kamuoyunun tepki gstermesi zerine tasar, bir sre askya alnd. Tasar, IMF heyetinin Trkiyedeki temaslarndan sonra 24-25 Kasm 1999 tarihlerinde TBMM genel Kurulunda grlerek yasalat. Genel kurul grmeleri srasnda, yasann kapsam 12 kasm 1999 tarihinde meydana gelen dzce depremi de gz nnde tutularak geniletildi. Ayrca ''zel ilem vergisi'' ve ''faiz vergisi'' adlaryla iki yeni vergi konuldu Muhalefet partileri, genel kurul'daki grmeler srasnda, sz konusu yasann ''deprem bahane edilerek, bte aklarnn kapatlmas amacna ynelik olduu'' grn savundular. Yasa, 26 Kasm 1999 tarihinde resmi gazete'de yaynlanarak yrrle girdi. Kanun ile ek gelir, ek kurumlar, ek emlak ve ek motorlu tatlar vergisi getirildi. Ayrca zel iletiim ve zel ilem vergisi ad altnda iki yeni vergi uygulanmaya kondu.

Deprem deil rk bina ldryor

te Va n Dep rem i ni n B i l a no su
7.2lik depremin ardndan Van yaralarn sarmaya alyor. lk mdahalenin yetersizlii, deprem vergilerinin arur edilmi olmas, usulsz olarak ina edilen binalarn yklmas gibi sorunlarn ardndan Trkiye tek yrek oldu. Ancak bu isimle dzenlenen yardm kampanyalarnda kp reklam yapanlar vadettikleri yardmlar gndermedi.
23 Ekim 2011 gn Van'da Tabanl ky merkezli 7.2 byklnde bir deprem meydana geldi. Depremde, alt yzn zerinde insan hayatn kaybetti, binlerce kii yaraland. 25 saniye sren depremde iki binden fazla binann ilk anda ykld, alt bin binann oturulamayacak derecede hasarl olduu, yine be bin kadar binann ise oturulabilir derecede hasar grd akland. Depremde, zellikle 2009da kan deprem ynetmeliinden nce yaplan ve / veya ynetmeliklere uyulmadan yaplan yaplarn ykldn belirten uzmanlar, bu durumun deprem deil rk bina ldrr tezini kantladn ifade etti. 1999 Marmara depreminden sonra bu son olsun, bir daha bu aclar yaamayalm denmiken Vanda bir kez daha, ulusal lekte alnan nlemlerin ve ynetmeliklerin uygulanmasnn yetersiz olduu gzler nne serilmi oldu. 1999dan sonra yrrle giren zorunlu deprem vergilerinin ise duble yol yapmna harcand Bakan Mehmet imek tarafndan itiraf edildi. Depremlerde en nemli srenin ilk 24 saat olduu bilinirken Babakan Erdoan ilk gnn arama kurtarma asndan baarszlkla sonulandn aklad. Bir depremler lkesi olan Trkiyenin hala bir acil deprem plannn olmay byk bir sorun olarak bir kez daha ne km oldu. Depremin ardndan yardmlarn ulama problemine bir de ehir ebeke suyundan kaynakl ishal salgn eklendi. adr ve tuvalet eksikliinden dolay, souk k gnlerinde halk olduka zor durumlarda kald. Kzlay bakan ise, adrlarn eksik olduu eletirileri karsnda adrla afet ynetemezsiniz szyle tarihe geti. Van iin Trkiye'nin drt bir yannda iisi, memuru, rencisi tek yrek olup dayanmayla yardm elini uzatm olsada baz yardm kamyonlarndan kirli i amar, sopa, ta, mayo gibi anlamsz ya da dmanlk sergileyen eyalar kt. Deprem sonrasnda en anlaml mesaj ise Avrupada yaamakta olan Krt sanats iwan Perwerden geldi. Mesajnda, ''Vanl kardelerimin durumu yreimi yakyor, onlarn btn aclarn paylayorum. Lakin ne kadar zor olsa da umutlarn kesmesinler, yarnlar daha gzel olacak'' ifadelerini kullanan Perwer, Beraber seferber olmu, gece gndz demeden belki bir kiiyi daha enkaz altndan kurtarrz umuduyla plak elleriyle enkaz kaldryorlar. Bu kiilere sonsuz teekkr ediyorum. Zira hi bir ekilde ayrm yapmakszn, tamamen nyargsz olarak, insanln gerektirdii scakl ve kardelii tayorlar Van`a. yle inanyorum ki, memleketimizde bar ancak bu anlayla ina edeceiz. Gelecekte saduyulu bu insanlarn daha da gl, daha da fazla sz sahibi olmalarn diliyorum. Gl olsunlar ki, yine son gnlerde ba gsteren irkin ve rk sylemlerin sahibi baz reytinge odaklanm Barbi ve Ken'lere kar koyabilsinler." diyerek deprem sonras rk sylemleri nedeniyle tepki eken Mge Anl gibi kiilere gnderme yapt.

Va n i i n 3 te 1 Y rek!
Bianetin haberine gre, Van depremi iin biri Samanyolu televizyonu dieri de 15 kanaln ayn anda canl yayn yaparak dzenledii ve pek ok nl sanatnn katld Van iin tek yrek kampanyalarnda toplam 127 milyon TL ba toplandn aklad. Kampanyalarn zerinden bir hafta geti ancak vaat edilen balarn birinden "tahminen" 20 milyon, dierinden ise nakdi 7,8 milyon TL ba topland ortaya kt. Sonu: O ana kadar yardmn neden illaki tm kanallardan bangr bangr bararak yaplmas gerektii byk bir soruydu. Kanavllar telefonla arayp deprem felaketi zerinden kendi reklamlarn yapanlar daha da byk bir sorun oldu.

sayfa 5 | 5 kasm 2011 | gelecek

gncel

Dep rem d e sa r s l a nl a r
nsanln unutulduu anlar

HASBIHAL nsanlmz nasl bilirdiniz?

Serap Gne
2011 Van depremini nasl hatrlayacaz? Ekrandan parmak sallayarak enkaz altndaki Krtlere had bildiren martlm televizyon sunucusuyla m? enmeyip Vana ta ve bayrak dolu koliler gnderen gayretke faistlerle mi? Bunun belki de bir ocuun a akta kalmasna yol aabileceini hi aklna getirmeksizin Yardmlar terristlere gidiyor, sylentisini yayanlarla m? Haiti depreminde kurtarma almas yapm ekipleri bile artan kumdan kalelere ruhsat veren dnemin Erci Belediye Bakan, imdinin AKP milletvekiliyle mi? BDPli belediyeyi kriz masasna almayarak kaosu, koordinasyonsuzluu byttkten sonra, bir de gnderdiimiz yardmlara el koyan Van Valiliiyle mi?

Duygu Canba: Her ne kadar Vanda olsa da acmz byk. Gelecek: Deprem deil bu szler ldrr.

Depremde kendi kapasitemizi lmek iin d yardmlar beklettik, diyebilen bir bakanla m? Yznde bastrmaya altn mstehzi bir srtla Deprem vergisi diye bir ey yok, diyen bir babakanla m? Hangi biriyle? Aklmz, havsalamz hangi birine yetisin? *** Bunlar bir kara filmin sahneleri deil. Bunlar Sava yok, terrle mcadele var, diyenlerin stn rtmeye alt onlarca yllk sava politikalarnn sonucunda tam ortasndan ikiye yarlm bir lkenin fay hattndan kendini kusan gerekler. stmze ken bu insanlk enkaznn altndayken nefes almamz, aklmza mukayyet olmamz salayacak baka gereklere sarlmalyz. Vanda, hepsi de enkazdan kard bir yaknn henz topraa vermi, birbirini belki de tanmayan cemaatlerin nbetlee ekilde bir dierinin cenazesine katld mezarlklar. Altnda kimin yatt belli olmayan bir enkazn zerine kapanm, topraa sarlndan altndakinin annesi olduunu dndren, gocuklu, botlar amur iinde, en fazla be yanda bir ocuk. niversite snavna hazrlk iin kynden kp geldii Ercite yakaland depremin enkazndan drt gn sonra sa karlan bir gen. Belki de tm yorgunluuna, uykusuzluuna, gerginliine ramen, rendii her bir bilgi ve beceriyi, krntsna kadar aklnn en diri yerinde tutan kurtarma alannn, gencin drt gndr k yz grmeyen gzlerini kamera klarndan koruma abas. Sylentilere dnp kulak dahi vermeden, yardm kim topluyormu umursamadan, insanln fay krklarnn, vicdan deliklerinin zerinden sekerek, etrafndan dolanarak yardm merkezlerine koan, geceli gndzl uykusuz alan binlerce insan. Bir de yardm kolisinden kan montun cebindeki Gemi olsun kardeim, ben de Glck'te senin u an yaadklarn yaadm. Maddi manevi ne skntn olursa bana 05xxxxxxxxx numaral telefondan ulaabilirsin, hi ekinme," yazl nota, 3 gn sonra Allah raz olsun kardeim. u an gnderdiin montla snyorum. Sana sz, bir gn sen dersen ben de seni kaldracam, diye cevap veren bir depremzede.

Mge Anl: Her frsatta kck ocuklar tarafndan ta attrlan polisler, ilk olay yerine gelip mdahale edenlerdi. Mehmetik de enkaz kaldrma almalarnda. Allah askerlerimize, polislerimize zeval vermesin. Onlara ta atanlarn elleri krlsn. Canmz istedii zaman ta atyoruz, ku avlar gibi dalarda vuruyoruz. Sonra bir ey olduu zaman polis gelsin, Mehmetik gelsin diyoruz. Biraz da dengeleri kuralm. Zor gnlerde canm cicim, sonra ku avlar gibi avlamayalm. nsanlar biraz da hadlerini bilsinler. Gelecek: Byle vicdansz szleri yaynlamak zorunda kalmak istemezdik.

Posta gazetesi: 71 retmeni ehit manetiyle verdi. len dier insanlarn ne olduunu aklamad. len retmenlerin istatistii tutuluyorken len inaat iilerinin de istatistii tutuluyor mu acaba?

R. Tayyip Erdoan: Babakan lk 24 saatte baarsz olduk ve Polis, asker talamak, molotof atmak iin annda organize olanlar, afet annda ortalkta yok. szleriyle depremi deerlendirdi. Gelecek: lk gn arama kurtarma akama kadar balamad, adr sknts ekildi.

Hkmet: Deprem vergilerini harcad. Vergilerle duble yol yapld. Milletvekilleri bir maalarn deprem zedelere gnderecek. Gelecek: Vergilerimizi harcamayp maalarnzla duble yol yapn.

*** 2011 Van depreminde, hibir eyi unutmayalm. 1999 Marmara depreminde hayatn kaybedenlere ve onlarn yaknlarna kfreder gibi, Deprem vergisi diye bir ey yok, diyebilenleri unutmayalm. Ama nsanlmz nasl bilirdiniz? sorusunu da peinen bunlarn hanesine yazalm. Bu kirli sava derebeylerinin, psikolojik harp malullerinin insanln iyi bilmez idik, enmeyip bir kez daha serdiler nmze.

sayfa 6 | 5 kasm 2011 | gelecek

tarih eridi

Li ce 2 . Er zi nca n M a r m a ra Dep rem i Dep rem i Dep rem i

2385 kii ld, 8149 bina hasar grd 653 Kii hayatn kaybetti. veya ykld. Bazlar maddi hasarlara Deprem Erzincan'da can kaybna ve sebep olan art sarsntlar 3-4 ay sremaddi hasara, Erzurum ve Bingl'de ise since devam etti. maddi hasara sebep oldu. Kamu binalarnn da hasar grmesi yardm almalarn yavalatt. Yaplarn birounun 1939 Erzincan Depremi sonras 1940'ta karlan deprem ynetmeliine uygun yaplmad anlald. Trkiye'de felaketzedeler iin birok yardm kampanyas dzenlendi.

6 Eyl l 1 9 7 5

13 Mart 1992

1 7 A u sto s 1 9 9 9

Va n Dep rem i
570 Kii hayatn kaybetti, 2555 kii yaraland. Deprem mevzubahis olduunda bilindii zere ilk gn nemliyken Babakan Tayyip Erdoan, ilk gnn arama kurtarma iin baarszlkla sonulandn aklad.

2 3 Eki m 2 0 1 1

Doudaki binalarn kerpiten yaplyor olmas, yollarn kt durumda olmas, yardmlarn ok ge ulamas ksa srede blge halkn fkelendirdi. Depremden 1 ay sonra yardmlarn yetersizlii sonucu, halk byk bir yry dzenledi. 90 kilometrelik bir mesafeyi kateden halk, deprem blgesinden Diyarbakr'n merkezine yrd.

18.373 kii hayatn kaybetti, 48.901 kii yaraland, 285.101 konut ykld, 42.902 iyeri hasar grd. Resmi olmayan raporlara gre ise l says 50.000 civarndadr. Depremde, mteahhitlerin kullandklar malzemelerin vasfszl sonucu lm saysnn bu kadar ok olmas, kamuoyunun uzun sre bu konu zerinde bask yapmas sonucu birok dava aldysa da bir ey deimedi.

Baz medya kurulularnda alan insanlar ise yaptklar aklamalarla kamuoyunun vicdann derinden yaralad. Van iin Trkiye'nin drt bir yannda iisi, memuru, rencisi tek yrek olup dayanmayla yardm elini uzatm olsa da baz yardm kamyonlarndan kirli i amar, sopa, ta, mayo gibi anlamsz eyalar kt.

Ha ng i d ep rem d e ne ka d a r kay p ver i l d i ?

10 Eyll 1509 Byk stanbul Depremi - 7.2 / 13.000 kii 17 Kasm 1570 talya-Ferrara Depremi - 6.4 / 850 kii 22 Mays 1766 stanbul Depremi - 6.9 / 4.000 kii 1 Kasm 1755 Portekiz-Lizbon Depremi - 8.5 / 10.000 kii 28 ubat 1855 Bursa Depremi - 7.5 / 300 kii 23 Aralk 1854 Japonya-Honshu Depremi - 8.4 / 2.000 kii 26-27 Aralk 1939 Erzincan Depremi - 7.8 / 32.962 25 Ocak 1939 ili Depremi - 8.0 / 30.000 kii 22 Mays 1971 Bingl Depremi - 6.9 / 878 kii 9 ubat 1971 Amerika-California Depremi - 6.9 / 60 kii 24 Kasm 1976 aldran Depremi - 7.5 / 3.840 kii 29 Kasm 1976 Amerika-Kilauea Depremi - 7.2 / 2 kii 30 Ekim 1983 Erzurum Depremi - 6.9 / 1.155 kii 28 Ekim 1983 Amerika-Idaho Depremi - 7.0 / 4 kii 27 Haziran 1998 Adana-Ceyhan Depremi - 6.2 / 145 kii 30 Ocak 1998 Antofagasta-ili Depremi - 7.1 / 7 kii 12 Kasm 1999 Dzce Depremi - 7.2 / 845 kii 4 Haziran 2000 Endonezya-Sumatra Depremi - 7.9 / 103 kii

2011 ylnn son aylarnda, Van depremiyle sarsldk. Teknik eksikliimiz ortadayken bir de 'gcmz grme' denemeleri bu acya tuz biber ekti. Tarih sayfalarn kartrrken fark ettik ki bu hatalar defalarca yaplmt. Marmara depreminde on binlerce, Van depreminde egomuzu iirek yzlerce insan kaybettiimizde tarihten ders kartamama hastalmz gzler nne serildi. Japonya 8.9 iddetindeki depremde tsunami etkisiyle 15.000 kaypla ve ald nlemlerle bize ders verdi. Bizse bu dersten Van depreminde yine kaldk. Yandaki tabloya baknca hem gemite hem de bugn yaplan hatalar anlamak ok da zor deil:

A l a n Dava l a r n Ak b et i
Dzce Ersoy Apartman: 36 kii ld, dava zaman amna urad. Dzce mr Hastanesi: 11 kii ld, dava zaman amna urad. Yalova Ceylankent Sitesi: 98 kii ld, 2 sana verilen hapis cezalar ertelendi. Kocaeli Ubay Apartman: 58 kii ld, mteahhit hakknda verilen ceza ertelendi. Yksel Sitesi: 316 kii ld, 5 sana verilen eitli cezalar ertelendi. Can Ger ve Zafer okun: Veli Ger'in oluyla orta yakalanamad iin haklarndaki dava zaman amna girdi. Sakarya: 695 davadan sadece 5 kiiye ceza kt. Kocaeli: 600 dava ald, 12 kii 10'ar ay hapis cezas ald. 6'snn cezas infaz edildi, 6's iin sre istendi. Yalova: 173 dava ald, hemen hemen tamam sonuland. Ceza ald bilinen tek isim Veli Ger 18 yl 9 ay hapse mahkm edilmesine ramen 7 buuk yl cezaevinde kald. Dzce: Yaklak 220 dava ald sanlyor. Yarglamalarn sonucunda hikimse cezaevine girmedi.

sayfa 7 | 5 kasm 2011 | gelecek

15 gn
15 Gnde Neler Oldu?
Gndemin bir kuun kanadndaym gibi uarcasna hzla deitii memleketimizde, son 15 gn pek ok yeni gelimeye sahne oldu. Hafzalarmza kaznanlardan bazlar; Kaddafinin vahice katledilmesi, Vanda gerekleen byk deprem, bu ac karsnda rk aklamalar yapan basn mensuplar ve son olarak KCK tutuklamalar ad altnda Prof. Bra Ersanl ve yaync Ragp Zarakolunun tutuklanmas oldu.
KETAI
Demokrasi Teet Geerken
Ekin Bodur
leri demokrasi diye diye habire ilerlerken grnen o ki, ekonomik krizi deil ama demokrasiyi teet gemi bulunuyoruz. Hepimize gemi olsun. Adna KCK operasyonu diyorlar ama bence KCKyi kat kat aan bir ekilde Krt siyasi hareketine ynelik yeni bir operasyon dalgasnda 44 kii daha tutukland. Bu kiiler arasnda zellikle iki isim kamuoyunda byk bir aknlkla karland: Marmara niversitesi profesrlerinden Bra Ersanl ve Belge Yaynlarndan Ragp Zarakolu. Vicdanlar bu tutuklamalar kabul etmiyor. Neden tutuklanyorlar? Bu insanlarn kama phesi mi var? Hayr. Delilleri karartma ihtimali var m? Yok. Peki ya ne? Efendim, PKK kadrolarna eitim veriyorlarm. Nerede? stanbul mraniyede, tm kamuya ak BDP binasnda, BDPnin siyaset akademisinde. Ne eitimi? Anayasa. Peki su unsuru nerede? Neresinden tutsa insann elinde kalyor... Yeni sistem alan polis, ortam dinlemeleri yapm. Birileri birilerine eylem yapalm vs. diyormu. Bra Ersanl ile ne alakas var? Yok. Olsayd ne olurdu? Tutuklanmak iin yeterli sebep midir? Hayr. Pek ok kii Ate var ki duman kyor diye mantk yrtyor. Oysa hi de yle deil. Yeni polis renci mantyla alyor. Kes-kopyalayaptr iddialarla, onun lafn brnn azndan km gibi gstererek, brnn eylemini berikiyle ayn iddianameye yazp aynym gibi gstermeye alarak, tm bunlar baaramazsa bir yerlerden bir itiraf bulup istedii ifadeyi verdirerek iliyor. Durumu yle resmedebiliriz: Bra Ersanl BDPde siyaset zerine bir seminer veriyor. Kamuya ak seminerin bir teneffs arasnda diyelim ki toplantnn dinleyicilerinden birine bir telefon geliyor. Diyelim BDPnin bir ilesine lkcler saldrm olsun. Bunun zerine atma da km olsun. BDPli ahs da bu sorunla ilgili baka bir partiliyle konuuyor olsun. Hatta bu konumada diyelim ki o ahs, Siz de karlk verin demi olsun. Ne olur? Harika bir iddianame olur. Telefonda konuanlar PKK militan, hatta sorumlusu, nderi; Bra Ersanl ise eitici eitimi veren PKKnin eitimci kadrolarn da eiten ylann ba oluverir. Alelacele tutuklanverir. Nereden mi biliyorum? nk maalesef Bra Hoca, ne ilk ne de son. Bu politikalarla bir ksm insan bir mddet korkutup sindirebilirsiniz, fakat tm halk sonsuza kadar korkutup sindiremezsiniz. Bu bayramda tm Ortadou halklarna artk bar ve kardelik diliyorum. NOT: Konuya girmiken bir bayram daha cezaevinde karlamak zorunda braklan tm ileri demokrasi tutsaklarnn bayramn kutluyor, iyi ak grler diliyorum.

Adnan Onur Acar

20 Ekim: 20 Ekim gn, Libya'y 42 yl boyunca kesintisiz ynetmi olan Muammer Muhammed Ebu Minyar el-Kaddafi, ABD ve NATO destekli isyanclar tarafndan lin edildi. Kaddafi'nin yeri, kulland uydu telefonundan Amerikan kuvvetlerince tespit edilerek isyanclara bildirildi, Sirte ehrini terk etmekte olan ara konvoyuna dzenlenen saldr sonucunda, Kaddafi sa olarak yakalanmasna ramen, Amerikan niformalar ve silahlaryla tehizatlandrlm isyanclar tarafndan ikence edilerek ldrld. 21 Ekim: Deniz Feneri e.V soruturmas kapsamnda aydr cezaevinde tutuklu bulunan eski RTK Bakan Zahid Akman dhil 6 kii serbest brakld. 22 Ekim: Anayasa Mahkemesi kadnlarn evlendikten sonra 'kzlk soyadlarn' kullanabilmeleri iin alan davalar, "ailenin kutsall"n gereke gstererek reddetti. 23 Ekim: Van'da Tabanl ky merkezli 7.2 byklnde deprem meydana geldi. ok sayda bina yerle bir oldu, alt yzn zerinde insan hayatn kaybetti, binlerce kii yaraland. 24 Ekim: Wall Street'i gal Et" eylemlerini balatan Kanada merkezli Adbusters adl kapitalizm

kart grup, G-20 liderler zirvesi ncesi kresel eylem ars yaparak, dnya liderlerinden zenginden alnp fakire verilecek yzde 1 orannda "Robin Hood" vergisi koymalarn talep etti. Eylemciler Amerika'nn en zengin yzde 1'lik kesiminin adil bir ekilde vergi vermediine inanyor. 26 Ekim: ABD, souk sava dneminde rettii B-53 tipi en byk atom bombasn imha ederek bir dnemi sona erdirdi. 27 Ekim: "Van depreminden sonra yeniden kamuoyunun gndemine gelen deprem vergileri ne oldu? Bunun iin toplanan vergiler nereye harcand?" sorusuna yant Maliye Bakan Mehmet imek'ten geldi. imek, deprem vergilerinin duble yol yapmna harcandn beyan etti. 28 Ekim: Kuzey Kbrs'taki Yakn Dou niversitesi'nde Hakkari'de 24 askerin ldrlmesini protesto eden grubun Trkiye vatanda Krt rencilere saldrmas zerine iki grup arasnda kavga kt. Olaylarda drt renci gzaltna alnd; ertesi gn ise KKTC Bakanlar Kurulu, bu drt renciyi de kapsayan 16 renciyi snr d etme karar ald. 29 Ekim: Bingl kent merkezinde le saatlerinde byk bir patlama oldu. Patlamada biri canl bomba 3 kiinin ld, 21 kii-

nin de yaraland akland. 31 Ekim: Akyaz'da bulunan em settin Yeilyurt'a ait Baysan Kuma Boya fabrikas 2 yl nce ekonomik krizin ardndan retimine ara verdi. Fabrikada alan 250 iiden 95'i, 4 yllk alacaklar ve sosyal haklar olduunu belirterek satn durdurulmas iin Akyaz cra Hukuk Mahkemesi'ne bavurdu. iler, har bedeli olan 17 bin 500 liray bulamadklar iin fabrikann satnn iptali iin yaplan bavuru kabul edilmedi. iler, "Bizim bu kadar paramz olsayd zaten mahkeme kaplarnda uramazdk dedi. 1 Kasm: KCK'ya ynelik operasyon kapsamnda mahkemeye sevk edilen aralarnda Prof. Dr. Bra Ersanl ve Belge yaynevi sahibi yazar Ragp Zarakolu'nun da bulunduu 47 kii tutukland. 2 Kasm: Suriye, Arap Birlii'nin geen pazar gn Katar'da Suriye'ye ilettii zm plann koulsuz kabul etti. 3 Kasm: 2012 ylnda geerli olacak vergi artlar belirlendi. Yzde 10,2'lik arttan, motor hacmine baklmakszn arabas olan herkes etkilenecek. Cep telefonlar, sabit telefonlar, emlak, p vergileri, trafik cezalar, pasaport, ehliyet ve noter harlar gibi birok vergi ve har da yzde 10,2 orannda zamlanacak.

sayfa 8 | 5 kasm 2011 | gelecek

emek
Dnya halklar kardelik iin Biz kardei dman klmak iin sokaktayz

Di kka t S oyg u n Va r !
Bankalar EFT, havale, hesap ileme gibi hizmetleri nemli bir gelir kaps grdklerinden el birliiyle vatanda soyuyor. 2011 ylnn ilk yarsnda hizmet geliri ve komisyonlar ad altnda vatandatan 8 milyar 244 milyon TL tahsil edilirken bu tahsilatn 1 milyar 58 milyonunu havale, EFT, kredi kart cret ve komisyonu gibi hizmetlerden alnm. Geen yl sadece hesap iletim cretlerinden 4 milyar TL kazan salanlm. Damlaya damlaya gl olmu. Bir de bunlarn stne kredi kartlar iin alnan kart cretleri, dviz ilemlerinde alnan yksek komisyon oranlar, ekilen kredilerde dosya masraf ad altnda haralar eklenince neredeyse bankalar sunduu ana hizmetten deil de bu hizmetin yan rnlerinden esas kazanc alyor.

Yo ksu l l u kt a d a M i l l iyeti l i kte d e B i r i nciyi z

Bir an durup u soruya cevap vermek gerekmez mi? Bu kadar insan bir hafta nce yaplan TV zamlarn, sigara, doal gaz ve elektrik zamlarn protesto iin sokaa ksayd bu zamlar yaplabilir miydi?

R veti l i kte d e n s ra l a rd ay z !

Uluslararas effaflk rgtnn gelimi ve gelimekte olan 28 lkede yapt aratrmaya gre en az rveti yedi lke srasyla Hollanda, svire, Belika, Almanya, Japonya, Avustralya, Kanada. Trkiye en az rveti lkeler srasnda 19. srada yer alrken in ve Rusya en rveti lkeleri oluturuyor. 2742 firma ile bire bir grlerek yaplan bu aratrmaya gre en fazla rvet kamu sektrnde yaplan ihalelerde, inaat ve enerji sektrnde veriliyor.

Al o 1 7 0 : S i go r t a s z z !
alanlarn %50den fazlasnn sigortasz altrld ve kayt d ekonominin hzla merulat lkemizde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn 2008 ylnda hizmete at Alo 170 hattna yaplan ikayetlerin sonucu 25.857 kiinin sigortasz altrld ve 2. 136 iyerinin de kaak olduu ortaya kt.

Ellerimizi ge ap kredebiliriz. Bir sr birinciliimiz var. rendik ki yeni bir meselede daha Avrupa birincisi olmuuz. Almanya'da bir vakf tarafndan yaplan aratrmada sosyal adalet noktasnda sralanan 31 lke arasndan Trkiye sondan birinci olmu. OECD lkeleri arasnda yaplan kyaslamaya gre Trkiye yoksulluun azaltlmas, eitim eriim imkanlar, istihdam piyasas, sosyal dayanma, ayrmcln engellenmesi, salk ve cinsiyetler aras eitlik gibi alanlarda yani sosyal adalet konusunda sondan birinci oldu. Aratrmaclar Trkiye'de son yllarda nemli byme rakamlarn yakalayp ekonomik adan ok byk ilerlemeler kat edilmi olmasna ramen ayrmcln nlenmesi ve sosyal katlm asndan ok zayf noktalarn var olduunu tespit ediyorlar. Aratr-

mada Trkiyede 'ocuklar arasndaki yoksulluk orannn hl ok yksek olduunun da alt iziliyor. Uzun yllar boyunca uluslararas yarmalarda madalya alabilmek iin rpnan ve bunu gurur meselesi haline getiren lkemizin halk farknda olmadan aslnda birok yarmada birincilii ele geirmi

durumda. Dnyann en pahal benzinini, tp gazn, elektriini kullanan lkeyiz. Telefon dahil btn bu hizmetlere dnyada en fazla vergi veren halkz. Gelir adaletsizliinde Mozambikten bile gerideyiz. Yani halkn yaam koullar sz konusu olduunda en ktler arasnda olmakla vnebiliriz. Sadece bununla deil, gaza gelip

sayfa 9 | 5 kasm 2011 | gelecek

emek
Umurunda deil; kendisini iten atan patronuna karde, altnda Porsche ile hava atan zppe ile karde, kondusunu glgede brakan lks site sahibi ile karde, komusuna, fabrikadaki ii arkadana, yani yoksula dman.
gerekletirdiimiz milliyeti gsteriler ve lin hezeyanlaryla da vnebiliriz. Btn bu vn duygular iinde bir an durup neden en kt olduumuz sorusunu sormay da unutabiliriz. Biz unuturuz da bizi ynetenler bizim kahraman milliyetiliimizin her eyin zerini ne kadar kolay rtverdiini unutmuyorlar. rnein, Hakkaride meydana gelen Trk, Krt onlarca yoksul insann ld atmalardan sonra daha fazla kan dklmesini salamak ve sava daha yayarak Krt halkna olan dmanlmz daha fazla gstermek iin on binlerce insan sokaa dkld. zmirde altm bin, Bursada krk bin, stanbulda da bir o kadar insann sokaklar istila etii, muhalif, sosyalist btn parti binalarn, BDP binalarn talad, lin giriimlerinde bulunulduu konuulmaktadr. Bir an durup u soruya cevap vermek gerekmez mi? Bu kadar insan bir hafta nce yaplan TV zamlarn sigara, doal gaz ve elektrik zamlarn protesto iin sokaa ksayd bu zamlar yaplabilir miydi? Bir an gsterilerin iinde yrrken yanmzda yryenlere baksaydk, evi hacze urayanla, haciz iin o eve gelenlerin, asgari cretlinin, bankada milyonlar bulunduranlarn, ii ile patronun, yoksulla zenginin o milliyeti gsteride yan yana durduunu grebilirdik. Ayn gsterinin yan yana duran bu insanlar arasndaki yaamsal uurumlar ve sorunlar unutturduunu da grebilirdik. Diyeceksiniz ki ne gzel birlik beraberlik salanyor. Bu tespit dorudur, dorudur da eksiktir. Yanl bir dorudur. nk sorunlar unutmak, stne perde ekmek sorunu ortadan kaldrmyor. rnein gaza gelip elde bayrak sokaa dklmek yaplan zamlar, yoksulluu, adaletsizlii o an iin bize unutturuyor, ii patronu, yoksul zengini karde sanyor. Eve dnyor, yaam kald yerden devam ediyor. Yoksul daha yoksul, ii isiz, zenginse daha zengin olmaya devam ediyor. Biz gaza gelmeye devam ettike bu dzen byle srmeye devam edecek. Dnyada da insanlar sokaklarda. Almanya'da, Amerika'da, Yunanistan'da, Tunus'ta Be kta, seksen bir lke, yz elli bir ehirde insanlar ayakta, eitsizlie, yoksullua, adaletsizlie kar ayakta. Ekonomik krizin faturasnn zenginlere kesilmesi iin ayakta. Kondulara bar saraylara ve villalara kar sava diyerek ayakta. Onlar yoksulluk ve adaletsizlik bitsin diye egemenlere, zenginlere ve patronlara kar savayorlar, be kta, seksen bir lke, yz elli bir ehir, bir sr millet yoksullarn kardelii egemenlerin kallelii iin savayorlar, saraylar sarsyorlar. Bankalara, holdinglere, patronlara kar mcadele ediyorlar. Bizim lkemizde onlarca ehirde on binlerce insan elde bayrak, yoksulun yoksulu ldrmesi iin sokakta, evde ocuu a, askerde olu vurulmu, komusunun olu dada, tanmad bir sr ocuk sokakta Umurunda deil; kendisini iten atan patronuna karde, altnda Porsche ile hava atan zppe ile karde, kondusunu glgede brakan lks site sahibi ile karde, komusuna, fabrikadaki ii arkadana, yani yoksula dman. Dnya halklar kardelik iin biz kardei dman klmak iin sokaktayz. Milliyetilikte de yoksullukta da en n sradayz.

AMELE PAZARI Hakszlk karsnda susan eytann diliyle konuandr

M. zlem
Getiimiz gnlerde Radikal gazetesinin yapt bir ankette Trk sinema tarihinin en iyi on filmi izleyiciler tarafndan seildi. Bir anket sonras belirlenen bu on filmden birisi Hababam Snf oldu. Aslnda bu sonu yani Hababam Snfnn bilinen on film ierisinde yer almas hi kimse iin artc olmad. Rfat Ilgazn muhteem eseri Kemal Sunal, Mnir zkul, Halit Akatepe ve Tark Akanla beyaz perdeye aktarlnca oluk ocuk herkesin en sevdii ve bildii eser haline geliverdi. Hemen hepimizin okul hayatna damgasn vuran nek aban, Gdk Necmi, Kel Mahmut karakterleri, Hababamn iyi niyetli ve dayanmac grntleri hep hafzalarda yer edinmitir. Hababam dizisinin bir yerinde yeni bir kahramanla tanma ansna sahip olmuuzdur. Ahmet, Kel Mahmutun okul parasn deyerek okula yerletirdii alkan renciydi. Kyden gelmiti. Filmin bir yerinde Kel Mahmutun talebiyle Ahmetin ky okulu karde okul seilip dayanmaya girme karar alnr. Hababam her zamanki muziplii ve saflyla her eyi dalgaya almaya alkn tarzyla bu yardm kampanyasn da dalgaya almaya kalkr. Yardm kolilerine doldurulmaya allan sama sapan ve aslnda hakaret dolu eyalar karsnda Ahmetin isyanyla kendisine gelir. Hababam Hababamlndan yani biraz saf, biraz ocukluundan tamamen insani olan bir eylemi hafife alma yanlna dmtr. Ama erken uyanmtr. Son deprem, hemen ncesinde lkeyi saran ve sarsan toplumsal sarsntlarla aknca deprem karsnda sergilenen tavrlar aprak ve karmak duygularn olumasna sebep oldu. Hakszlk karsnda susan eytann diliyle konuandr. Bu sz babakann Vanda yaanan devlet rezaletini halka duyurduu iin azarlad bir gazeteciden rendik. Bu szn yine ayn babakan tarafndan kullanldn da bu sayede rendik. Van depremi bize bu lkede eytann diliyle konuan deil ama daha beteri eytanlaan insanlar olduunu gsterdi. Televizyonlarda yklm binalar, ykntlarn yannda aresiz oturmu alayan insanlar, cesetler, yarallar ve ac grntleri ve btn bunlar rk bir ekilde alglayp lanet okuyan, hafife alan hatta hakaret eden yorumlar, laflar, haberler ve daha beteri yardm kolilerine ta ve sopa dolduran insanslar. rendik ki bu insanlar depremi neredeyse halay ekip kutlayacaklar. Van depremi gsterdi ki depremin by Vanda deil lkenin dier bir yakasnda, toplumun ruhunda oktan ve daha iddetli bir ekilde gereklemi. Sarsnt toplumun binlerce ylda ina ettii her eyi silmi sprm. nsanlk oktan lm, onlarca yldr sren kirli sava, sava srdrmek iin toplumun zihnine ve vicdanna aktlan ovenizm zehri baarl olmu. Vicdanlar lm, insanlk kaybolmu. Sava depremden beter bir ekilde toplumun vicdann yok etmi. Hakszla susmay eytanla birlie eitleyen babakan yardmn ve devletin eksikliini hatta bilinli eksikliini grnmez klmak iin demagoji yapmaktan ekinmiyor. Neredeyse deprem blgesindeki aresizliin sorumluluunu evi yklanlara yklemeye alyor. Modern toplumlarda bu eit ykmlarda insanlar yardmlarla ayakta kalmaz. Devletin grevi halkn vicdann ve devletin imkanlarn seferberlik etmektir. Hepimiz biliriz ki bu lkede Kzlayndan ordusuna, TMOdan Ticaret Odalarna devletin ve egemenlerin depolar ve kasalar doludur ve bunlar seferber edilirse insanlarn sokaklarda kap kap dolap eski giyecek ve yiyecek toplamasna gerek yoktur. Devlet devletliini yapmak zorundadr. nk devletin bu imkanlar halktan alnan vergilerle oluur. Bankalar kurtarmak iin seferber olanlar, devletin imkanlarn usulsz ihalelere aktanlar, halk sz konusu olduunda areyi gene bizden beklemekte, suu bize yklemektedirler. Hakszlk karsnda susmak eytann diliyle konumaktr. Hakszl ve zulm alklamaksa eytanlamaktr. Deprem gsterdi ki bu lke oktan eytana teslim olmu.

sayfa 10 | 5 kasm 2011 | gelecek

dnya

2 1 . Y zy l n M eyd a n S ava l a r
17 Eyllden beri Amerikann en nl meydan olduka hareketli. Dnya finans piyasasnn merkezi konumundaki Wall Streete yakn bir parkta toplanan insanlar vergi demekten kaan, krizin bedelini krizin madurlarna yani halka detmeye alan, dnyay yneten banka ve finans sermayedarlarna, yani en zengin kesime yaklak bir aydr artk sizi srtlamak istemiyoruz mesaj vermek iin alyorlar. Ekim aynda bu mesaj tm dnyaya yaylarak kresel bir mesaja dnt. Aslnda Yunanistan ve spanyada ABDden nce bir tepki vard ama ABD vatandalarnn tepkisi tm dnyada hareketlenen fkeyi daha da byterek bir hareket halini ald. Bunda zellikle Msr ve Tunustaki Arap Baharnn da etkisi byk. imdi be ktada, seksen bir lkede, yz elli bir ehirde bir hayalet gibi en zengin kesimin korkulu ryas oldu bu fke. Bu kresel hareketin kendine has zellikleri var. Bu zellikleri 9 balk altnda toplayabiliriz.

Finans merkezleri: Dnya apnda dalga dalga yaylan hareketin onu Arap Baharndan ayran kendine has en nemli noktas tepkinin devlete deil, finans merkezlerine dnk olmasdr. Londrada Londra Borsas ve Amerikada Wall Streettir tepkinin adresi nk buralar dnyadaki adaletsizliin semboldr. Dnya zenginliinin byk bir ksm buralardadr. Meydanlar: Tahrir Meydan Arap Baharnn simgesi olmutu. Bundan sonra da Arap blgesinde baskc ynetimlere kar ilk isyanlar lkelerin en popler meydanlarnda balad ve meydanlar artk isyann mekan oldu. ABDde Times Meydan, Madridde Sol Meydan, Barcelonada Katalonya Meydan, Atinada Sintagma Meydan, ngilterede Finsbury Meydan bu gnlerde kresel bir sesin ve tepkinin adresi.

%99>%1: Dnyann en zengin %1i tm dnyay ynetiyor. Adil olmayan ekonomik bir sistem iinde dnyann kalan %99un geleceini belirliyor. Her geen gn yoksul daha da yoksullarken, en zengin kesimin cebinde biriken parann hacmi daha da katlanyor. Artan gelir eitsizliinin

karsnda da krize giren ekonomik sistem bunun faturasn %99a kesiyor. Bu yzden bu kresel hareket %99un %1e tepkisi olarak adlandrlyor ve meydanlarda %1in %99 zerindeki hakimiyetine kar %99un daha byk olduu srekli vurgulanyor.

gal, adrlar, pasif direni: Baz kk istisnalar dnda hareket genel olarak iddetten uzak kalmaya alan ve gvenlik glerine pasif direni gsteren bir nitelie sahip. Sert mdahalelere maruz kalmasna ramen mmkn olduunca iddetten uzak durulmaya allyor. Ama eylemlerde bir kararllk var. gal edilen meydanda konaklanlyor, meydan bir politik merkez haline geliyor, adrlar kuruluyor ve bu adrlarda hareketin gelecei tartlyor. Londrada meydanda adr niversiteleri kurulmutu. Ayrca herkese sz hakk verilmesi iin krsler kuruluyor, bilim insanlar, gazeteciler, aktivistler davet ediliyor. Robin Hood: %1in elindeki zenginlik tm dnyaya yeter ama yine krna kr katmak iin dnya genelinde kamu harcamalarna kesintiler getiriliyor ve en zengin ksm en az vergiyi deyen kesim oluyor. Bu yzden zenginden aldklarn fakire datan bir ngiliz halk hikayesi kahraman olan Robin Hood bu hareketin bir baka yz. Robin Hood simgesi kullanlarak en zengin kesimin elini cebine koyup krndan feragat ederek cehenneme evirdikleri dnyay yeniden ina etmeleri iin sosyal harcamalara yardmda bulunulmas talep edilmektedir. u an birok yerde finans sektrndeki ilemlerden sosyal projelere destek olarak kullanlmak zere %1 kesinti yaplmas tartlyor.

V: Be ktada dzenlenen tm protestolarn hemen hemen hepsinde V for Vendetta maskeleri var. Diktatr bir rejime kar bireysel bir bakaldrnn nasl toplumsal hale geldiini anlatan V for Vendetta filmi gelecek ngilteresinde gemektedir ve yozlaan baskc ngiliz devletine isyan eden gizemli kahramanmz 5 Kasm 1605 tarihinde ngiliz Parlamento Sarayn havaya uurmaya alan Guy Fawkesin maskesini takarak zalimleen rejimi tehir etmektedir. Bugn isyan ruhuna tercman olan kahramanmzn bu filmdeki en gzde replikleri ise unlardr: nsanlar hkmetlerden korkmamal... Hkmetler insanlardan korkmal Binalar semboldr. Yok etmenin bir sembol Sembollere insanlar g verir Tek bana semboller anlamszdr ama yeterli sayyla binalar uurmak dnyay deitirir.

sayfa 11 | 5 kasm 2011 | gelecek

dnya
Arap Baharnda Nato, Natoda lm

Ortada Feci Bir Yanl Var

Seumas Milne guardian.co.uk 26 Ekim aramba Ksaltlmtr Bugne kadar Arap baharnn en umut verici filizleri Tunusta yaplan baarl seimlerle iek verirken, ayn zamanda bu baharn en irkin taraf da Libyada aa kmtr. Tabii bu irkinlik, bir Nato saldrs ile ldrlen Kaddafinin Youtubeda yaynlanan grntleri ile snrl deildir. Libyal despotun tyler rpertici bir ekilde ldrlmesi elbette bir sava suudur ama yaynlanan grntler Libyada yllardr sren bir bask rejiminden alnan intikamn anlalr bir yansmas olarak alglanmtr. Yalnz Kaddafinin ldrlmesi sadece byk bir resmin kk bir yansmasdr. Sal gn, nsan Haklar zleme rgtnn raporuna gre Kaddafinin son kalesi Sirtede eski isyanc milis kuvvetleri tarafndan elleri balanarak ldrlm sivil ve asker 53 kii daha vardr. Aratrmalara gre sadece son on gnde Nato bombalamalarnda yaklak 500 sivil ve sava ldrlmtr. Ve Uluslararas Af rgtne gre ngiltere, Fransa ve ABDnin son sekiz ayda destekledii isyanc milisler adam karma, hapsetme, rutin ikence, ldrme ve birok gaddar tutumlarla iddet retmilerdir.

7 8

fke: zellikle Avrupada isyann bir dier ad da fkelilerin syan olarak geiyor. fkeliler nk kendi gelecekleri bir avu aznln elinde ve bu aznlk diledii gibi yayor. fkeliler nk yaadklar dnyada emperyal karlar uruna insanlar lyor. fkeliler nk yaadklar topraklarn her santiminden aalar sklp lks villalar ina edilip byk duvarlarla snrlar ekiliyor. 68 Gen Ruhu: Hareketin znesi olarak yine renciler ve genlik nde duruyor. Meydanlar igal edip adr kuran, ate balarnda fkelerini dile getirenler yine genlik ve iktidar hedefleyen bir hareket olmaktan ok bir fkenin sesi gibiler. Bu yzden biraz 68 ruhunu andryor.

Oysa tm bunlar Kaddafi rejimindeki benzer uygulamalar nlemek iindir. Ama her eye ramen, Nato liderleri ve bu mdahaleye alk tutan medya zgrlk naralar atarken bu zalimliklere kr kalmtr. imdi ok aktr ki eer batnn Libya i savana mdahalesi sivilleri korumak ve hayat kurtarmaksa, o zaman ortada feci bir yanl vardr. Grlen u ki Nato Libyaya mdahale etmeden nce Libyada l says 1.000-2.000 civarndayken, sekiz ay sonra bu rakam on katna kmtr. Nato Libyada sivilleri korumam ve tek bir kendi askerini kaybetmeden l saysn katlamtr. Batl gler iin, elbette Libya sava Tunus ve Msr zerindeki kayplarn yeniden kazanmala-

rn salamtr. Bu sava dnyann stratejik olarak en hassas blgesinin tam kalbine Baty yerletirmi ve Bat bylesi petrol zengini bir lkede yeni ticari avantajlar elde etmitir. Yeni ngiliz savunma sekreteri i adamlarna Libya tabelasn gsterirken Trablustaki ABD elisi Amerikan irketlerinin burada ounluu oluturmalar gerektii noktasnda yol gstermitir. Fakat Libyallar iin bu mdahalenin anlam kendi gelecekleri zerindeki hakimiyeti kaybetmeleri ve Bat idaresinin tacizine maruz kalmalardr. Libya trajedisi gsteriyor ki yabanc mdahale milli zgrl ve kendi kaderini tayin hakkn boazlamakla kalmyor ayn zamanda sivilleri de korumuyor.

Sosyal medya alar: zellikle facebook, twitter ve bloglar zerinde hararetli tartmalar dnyor ve bu sosyal medya alar zerinden rgtlenen insanlar ksa bir zaman iinde meydanlarda toplanabiliyor. Bu alar zerinden insanlar hareketin gelecei ile ilgili tartmalara ekilip hemen karar alnyor ve meydanlardaki hareketlilik cep telefonlar ve bloglar zerinde hemen herkese tanarak herkesin bilgilenmesi salanyor.

sayfa 12 | 5 kasm 2011 | gelecek

sylei
Gaye Ylmaz: Doa evrecilere braklamayacak kadar snfsal bir meseledir"

K a rb o n T i ca ret i
Gazetemizin bu saysnda Bogazii niversitesi retim yesi Dr. Gaye Ylmaz ile bir sylei yaptk. Aslnda ok gndemde olmayan, birok evreciye gre de ok radikal olan bir konuyu konutuk. Ylmaz bize soluduumuz havann nasl alnp satldn, yani karbon ticaretini anlatt.
borlu lkeler kategorisine koyuyorlar; yani atmosferi fazlasyla kirlettikleri iin dnyaya borlu oluyorlar, 7 bin 500 dolarn altnda olan lkeler ise alacakl pozisyonunda. Kyoto protokol borlu lkelere diyor ki; bu borcunuzu azaltabilirsiniz. Bunu yapmak iin ncelikle geliri 7 bin 500 dolarn altnda olan lkelere -ki bunlar en yoksul lkeler, zaten sanayisi yok, sanayisi olmaynca da atmosferi kirletemiyorlar- gidip yenilenebilir enerji yatrm yapacaksnz. Yani rzgar, gne, hidro ve jeotermal enerji gibi. Bunlarn hepsi iin size karbon kredisi veririm. Bu karbon kredileriyle gelir, borcunuzu kapatrsnz. Karbon kredileri borsalarda ilem gryor, atk borsalar var. Bu borsalar byk lkelerde kuruldu. Trkiyede de almalar yaplyor. imdi yzyllardr, binyllardr doa var. Doann rzgar, akarsuyu, gnei hepsi hep vard. Bunlarn ekonomik durumundan sz edilebiliyor muydu? Niagara elalesi u kadar milyon dolar diyebiliyor muyduk? Bir doal varln metaya dnmesi iin olmazsa olmaz koul, orann sermayeye almasdr. Ancak canl ve l emek girdiinde oras metalar. Baka trl de mmkn deil. te Kyoto da bunu kullanyor. Doal kaynaklarnz ok iyi diyor. Ama size bunun iin karbon kredisi vermem. Siz bu doal kaynaklar yatrma aacaksnz. Karbon ticareti, bu sayede atmosfere zehirli gazlarn braklmasn snrlandrmaya hizmet edemez mi? Hayr edemez. rnein, sirklasyon bacas havaya zararl gaz salnmn engelleyebiliyor. Peki o baca nasl retiliyor? Biz bunu hi dnmyoruz. Bacann kendisinin retim koulu hi konuulmuyor. O da bir sre. Bir de onun retimi var. Onda doaya ok fazla zarar veren bir sr madde kullanlyor. retimde aa kan tm zararl maddeler. Mesela deniz suyu artma tesisleri. Bu karbon kredisine hak kazanan bir ey. Deniz suyu artma tesisleri, okyanuslarn ve denizlerin kenarna kuruluyor. Tatl su eksiini gidermek amacyla kuruluyorlar. Suyu ekiyor denizden, eitli ilemlerden geiriyor. Onun iindeki bata tuz olmak zere btn zararllar ekiyor alyor. Geriye kalan temiz suyu da ekiyor alyor. O ektikleri zararl su ise tekrar denize veriliyor. Denizden her ektii su, bir ncekinden daha kirli oluyor. Dolaysyla artabilmek iin her ektiinde daha fazla bir enerji tketimi yapmak zorunda kalyor. Daha fazla enerji tketimi demek btn atmosfere daha fazla zarar demektir. Enerji kaynaklar ktl olan bir dnyada ya doal kaynaklar olan bir enerjiyi kullanacaksn ya da fosil yaktlarn. Ama bir ekilde o enerjinin de karlanmas lazm. imdi retim srelerine baktn zaman, mesele bak bu kadar baca taktlar, zararl gaz salnmn engellediler gibi bir ey deil. Dnya genelinde karbon ticaretinin mekanizmas nasl iliyor? ki irket rnei zerinden gidelim. Arelik, sanayi retimi yapyor. Bir de Memorial hastaneleri var. kisinin de atmosfere verdii bir zarar var. Memorial de birok elektronik malzeme kul-

Rportaj: smail Yldrm

Merak ettiimiz mesele karbon ticareti. Karbon ticareti nedir bize anlatr msnz? Karbon ticareti, aslnda soluduumuz havann ticareti. nce, atmosferdeki kirlii lyorlar, sonra bunu lkelere paylatryorlar. Bu paylam lkelerin gelimilik dzeyine gre yapyorlar. Kii bana yllk milli geliri 7 bin 500 dolardan az olanlar ve fazla olanlar diye bir ayrm yapmlar. 7 bin 500 dolarn stnde olan btn lkeleri

KARBON TCARET NEDR?

Karbon ticareti, Kyoto protokolnde kresel snmaya kar retilmi zmlerden biridir. Kyotoyu imzalayan lkeler atmosfere braktklar zararl gazlar snrlandrmak zorundadr. Karbon (CO2), bu gazlarn banda gelmektedir. Buna gre, protokole imza atan her bir lkenin belli bir oranda karbon retme hakk vardr. Kendi hakk olan karbondioksit orann aan lke, baka bir lkeden karbon kredisi alabilmekte ya da yeni yatrmlar yaparak borcunu deyebilmektedir. Bu durumun byk bir dnya pazar haline gelmesine karbon ticareti denmektedir.

Doann rzgar, akarsuyu, gnei hep vard. Bunlarn ekonomik durumundan sz edilebiliyor muydu? Niagara elalesi u kadar milyon dolar diyebiliyor muyduk? Bir doal varln metaya dnmesi iin olmazsa olmaz koul, orann sermayeye almasdr. te Kyoto da bunu kullanyor.

sayfa 13 | 5 kasm 2011 | gelecek

sylei
Dou ve Gneydou Anadolu blgeleri topraklar, kilometrelerce kare gne panelleriyle kapatlacak. Toprakla hava arasndaki iliki bitirilecek. klimler deiecek. Tarm bu blgelerde bitme noktasna gelecek.
lanarak atmosfere zarar veriyor. Bunlarn her birinin verdii zararlar var. lla bir gaz karyor olmas gerekmiyor. Ama ikisinin borluluklar ayr dzeyde. Diyelim Arelikin verdii zarar % 90 ise Memorialin verdii zarar % 5tir. Bu durumda, Memorial alacakl pozisyonunda, Arelik ise borlular kategorisindedir. Arelik borcunu kapatabilmek iin ya karbon borsasndan gidip para almas gerekecek, ya Memorial gibi alacakl konumunda olan bir irkete para deyip, kendilerine salanan karbon kredisini alacak ya da gidecek yenilenebilir enerji yatrm yapacak. ounlukla enerji yatrm tercih ediliyor. nk dediim gibi ikili bir kazan. Yani gidip nakit kaynan borsaya yatrmak yerine, ayn nakit kaynan retim yapmak iin kullanyor. Pek ok firma u anda bunu yapyor. Mesela Zorlu grubu, yenilenebilir enerjiye geti. Keza, Sanko Tekstil de ayn ekilde yatrm yapyor. Yani hi alakas olmayan irketler yenilenebilir enerjiye yatrm yapyor. Peki Trkiye'ye bakacak olursak, Trkiye karbon ticaretinde nasl bir rol alm durumda? evre ve Orman Bakanl yeni haritalar retti. ok ak unu sylyorlar. Akdeniz, Dou ve Gneydou Anadolu blgelerini gne tarlalarna evireceiz diyorlar. imdi bu, insanlara ok basit ve masum grnyor. Bizim evimizin atlarndaki gibi bir gne paneli zannediliyor. Aslnda bu byle bir ey deil. Gne enerjisinin endstriyel bir uyarlamas. Yani Akdeniz, Dou ve Gneydou Anadolu blgeleri topraklar, kilometrelerce kare gne panelleriyle kapatlacak. Toprakla hava arasndaki iliki bitirilecek. klimler deiecek. Gne enerjisinin endstriyel retimi balaynca Trkiyede her tarafta bunlara bir sr tepki olacak. Tarma uygun arazilerin st kapanacak. Ben bunlar sylyorum. Ben bunlar syleyince bana sen yenilenebilir enerjiye karsn deniliyor. Evet ben bu biimine karym. Hangi toplumsal biim altnda retildii benim iin nemli. Eer o kapitalist retim ilikileri iinde bir meta biiminde retiliyorsa buna herkesin kar olmas gerekiyor. nk meta retimi ksa bir sre iinde krl bir alana dntnde btn firmalar ecektir. Bu me olduunda doal kaynak diye bir ey kalmayacak. Yenilenebilir enerjilerin metalam ekli, doay geri dnsz bir biimde yok ediyor. Btn yenilenebilir enerjiler toplumsal ihtiyalar erevesinde kullanlmal. Ben dereden su ekilmesine kar deilim; ne iin ekildiine bal olarak. Eer geimlik iin yapt minicik tarm iin kullanlyorsa o su, zaten derenin kendini yeniden retmesine engel olmuyor. Kyoto protokolnde de karbon ticaretine yer verildiini gryoruz. evre hareketlerinin temel vurgusunun Kyotonun imzalanmas olduunu dnrsek neden karbon ticaretine kar klyor? ncelikle evrecileri birbirinden ayrmalyz. Yaklak 10 yldr dnyada bir ayrma yaanyor. evreci hareketler de kendi iinde ayrlyor. Burada turnusol, suyun metalamas oldu. Suyun metalama srecinde merkez kapitalist lkelerde, evre hareketleri iinden kopmalar balad. nk evre hareketleri unlar dedi-

Ben bunlar syleyince bana sen yenilenebilir enerjiye karsn deniyor. Evet, bu biimine karym. Hangi toplumsal biim altnda retildii benim iin nemli. Eer o kapitalist retim ilikileri iinde bir meta biiminde retiliyorsa buna herkesin kar olmas gerekiyor.
ler: Doann daha dikkatli kullanlmas iin, su kaynaklarnn paral hale gelmesi, piyasada alnp satlmas gerekiyor. Byle bir mantk yrtlyor. Bunun zerine, bu hareketlerin iinde suyun ticaretine kar olanlar ayrld ve su hareketlerini oluturdular. Su hareketleri de kendi iinde ok paral bir yapya sahip. Biliyorsunuz su ok alana dalan bir konu. Tarmsal suyun metalamas, barajlar meselesi -barajlar kendi iinde kk ve byk olmak zere ikiye ayrlyorHESler, uluslararas sular, kent sularnn kontroll sayalara balanmas gibi uzantlar ve boyutlar var. Bunlarn her birine kar mcadele dinamikleri olutu. Kimi hareketler byk barajlara kar, kimisi kklerine, kimisi de ikisine de kar. Yani tam bir paralanmlk var arada. Sizce karbon ticaretini sona erdir mek iin neler yapmal? imdi gerek karbon ticaretine kar mcadele, gerek su mcadelesi kesinlikle anti-kapitalist olmak zorunda. Hi baka bir yolu yok. Dolaysyla geleneksel sol da eski sekterliini brakp bu mcadelelere aktif bir ekilde katlmal. Olay politize etmek iin bu art. kincisi btn gereklii bildii halde, hl siyasal sreten kaan pr evreci hareketlerin tehir edilmesi gerekiyor. nk her eyi bildii halde siyasi boyutu gizliyorsa, olmazsa olmaz bir ekilde fon ilikilerinin bir paras olmu demektir. Bilmeden yaplan ayr tutuyorum. Ama bildikten sonra o konuda susmaya devam ediyorsa, bu o kadar da masum deil. Onlarn da tehir edilmesi gerekiyor. Yerel hareketlerle ok sk balarn kurulmas gerekiyor. nk metropollerde insanlara bir eyler anlatmak kolaydr. Ama yerelde hem dilimizi ok deitireceiz hem de onlarn kendi gerekliklerine uygun eyler anlatmalyz. Ben ilkelii savunmuyorum, nce bunu syleyeyim. Ben insanlarn geimlik tarm yaparak, sefil yaantsnn srmesini de istemiyorum. Fakat onlarn yerelde imece usul yaptklar tarm, kr hrsyla deil, ihtiyac kadar retmenin iyi bir rneini oluturuyor. En nemlisi doa mcadelesi emek mcadelesinden ayr grlmemeli. Buna almann ok zor olduunun farkndaym. Eer emek smrs olmadan doa metalaamyorsa, doa evrecilere braklamayacak kadar snfsal bir meseledir. Bunu gren bir yerden, tekel gibi ii mcadelelerinin tamam, ayn zamanda doa meselesini de iermelidir.

Siyasal sreten kaan pr evreci hareketlerin tehir edilmesi gerekiyor. nk her eyi bildii halde siyasi boyutu gizliyorsa, olmazsa olmaz bir ekilde fon ilikilerinin bir paras olmu demektir. Bilmeden yaplan ayr tutuyorum. Ama bildikten sonra o konuda susmaya devam ediyorsa, bu o kadar da masum deil.

sayfa 14 | 5 kasm 2011 | gelecek

gncel
Halk ayaklanmak iin ders almaz

Ha l k Der s Ver m ek i i n Aya kl a n r

Yzde elli oy alan AKP, iktidarnn 9. ylnda kalan yzde ellinin sesini ksmaya alyor. Srekli zamlarla ekonomik olarak yoksullatrlan halk, akademisyen, gazeteci ve insan haklar savunucularnn tutuklanmasyla beraber siyasi olarak yalnzlatrlyor. Prof. Bra Ersanl ve Ragp Zarakolunun da aralarnda bulunduu 47 kiinin tutuklanmasyla beraber, ileri demokrasi arkasna bakmadan geriye doru kamaya balad. M.. ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Siyaset Blm retim yesi, ayn zamanda BDP Anayasa Komisyonu yesi olan Prof. Ersanl ve Trkiye Yaynclar Birlii Yaymlama zgrl Komitesi Bakan yazar Ragp Zarakolu ile ilgili tek gerek, Bar ve Demokrasi Partisinin Siyaset Akademisinde ders vermi olmalar. Zarakolu, BDP Siyaset Akademisinin alna katlrken, akademisyen Ersanl da akademide Siyasal Sistem ve Kadn konularnda dersler verdi. Ragp Zarakolu cezaevinden gnderdii mektubunda Yasad rgt yelii ile sulanmam, Trkiyede yaayan tm aydn ve demokratlara ilikin bir korkutma ve zellikle Krtleri yalnzlatrma kampanyasnn bir parasdr, dedi. Dnce zgrlne kelepe vurulmas olarak deerlendirilen tutuklamalar, akademisyenler ve Uluslararas Yaynclar Birlii tarafndan tepki ile karland. Uluslararas Yaynclar Birliinden yaplan aklamada, Zarakolunun cezaevini deil Nobel dln hak eden bir yaync olduu belirtildi. Her iki ismin tutuklanmas, akademisyenler tarafndan balatlan imza kampanyasyla protesto ediliyor.

ileri Bakan .Naim ahin, Prof. Bra Ersanlnn BDP Siyaset Akademisinde halk nasl ayaklandrlr dersi verdii iin tutuklandn iddia etti. Bakann yorumundan toplumsal muhalefete tahamml edemediini anlyoruz. Bakann zihniyeti Suriyedeki toplumsal muhalefeti destekleyip kendi lkesindeki muhalefete yaam ans vermiyor. Savclk Bra Ersanlnn ders notlarnda geen Kendi kaderini tayin hakk,Yerel ynetimlerin zerklii, spanya rnei ile ilgili sorular sordu. Sorularn en ilginci ise neden Trk vatandal kavram yerine Trkiye va-

tandal kavramn kullandyd. Trkiye vatandal kavramn kullanmann bir sumu gibi sorulmas, vatandalk bann nasl rk temeline dayandrldnn bir gstergesi. Oysa ayn kavramlar iine geldii zaman Babakan da kullanmt. Szmz Servet Kocakayann Emre Usluya verdii cevapla bitirelim. Prof. Bra Ersanl ayaklanma dersi veriyormu! Behey zalim Emre Uslu! Halk ayaklanmak iin ders almaz, ders vermek iin ayaklanr. Szmz hem Benden olmayan yaamasn, diyen hkmete, hem de hkmet polislii yapanlaradr.

Bu mcadelenin Trk Krd yok, bu bir demokrasi mcadelesi.

S o l d a n Tu t u kl a m a l a ra Tep ki
yalist Parti, EHP ve DP dzenledikleri basn toplantsyla tepkilerini dile getirdiler. SDP genel bakan Rdvan Turan konumasnda bu tutuklamalarn ak bir tezgah olduuna vurgu yaparak Bu mcadelenin Trk Krd yok, bu bir de-

BDP PM ve Anayasa Komisyonu yesi Prof. Dr. Bra Ersanl, BDP MYK yesi Mustafa Avc ile yaync yazar Ragp Zarakolu'nun aralarnda bulunduu 46 kiinin KCK davas kapsamnda tutuklanmasna kar tepkiler yaylyor. Trkiye solunu oluturan siyasi partiler DP, TKP, ESP, SDP, KP, EMEP, Sos-

mokrasi mcadelesi ve bu mcadelenin bize rettii bir ey var ki hibir koyun kendi bacandan aslmaz" derken; DP genel bakan Siyaset hakkn kullanmak isteyenler uyduruk gerekelerle tutuklanyor ve yllarca cezaevinde kalyor, szleriyle Trkiyenin ak bir cezaevine dntne dikkat ekti. ESP genel bakan Figen Yksekda ve EHP genel bakan Sibel Uzun yaptklar konumada AKP'nin derhal askeri ve siyasi operasyonlar durdurup mzakerelere balamas gerektiini sylerken, Sosyalist Parti genel bakan Sevim Belli bu zamana kadar Krt halkna neden bakaldrdnn sorulmadna, Devrimci i Partisi genel bakan Sungur Savran bu tutuklamalarn altnda devletin Krt hareketini yalnzlatrma amacnn olduuna vurgu yapt. EMEP genel bakan Selma Grkan bu operasyonlarn emperyalizmin blge amalarndan bamsz olmadn, TKP merkez komite yesi Erkan Ba AKPnin atele oynadn belirtti.

sayfa 15 | 5 kasm 2011 | gelecek

gncel
Devlet, siyaset, mafya geninde kirli ilikiler

S u su rl u k K a za s n n 1 5 . Y l
porlarna ramen, Susurluk skandalnn ortaya kard karanlk ilikiler a ve bu an iledii insanlk sular, kullanm sresi dolan kimi kadrolarn tasfiyesi dnda bir sonuca ulamad. Getiimiz aylarda eski zel Tim Polisi Ayhan arkn, gazetelere o dnemki faili mehul cinayetlerle ilgili itiraflarda bulundu. nce arkn, sonra da brahim ahin sorguland ve tutukland. Ardndan Ali Fevzi Bir sorguland. Getiimiz hafta ise Sedat Peker, faili mehul cinayetlerle ilgili savcya ifade verdi.

3 Kasm 1996 gn Balkesirin Susurluk ilesinde yaanan trafik kazasnda, bir kamyonun arpt aratan kan kiilerin kimlikleri ve yine aratan karlan belge ve silahlar, Trkiye Cumhuriyetinin en karanlk dnemlerinden birinin, yani gzaltnda kayplar ve yargsz infazlarla anlan 90l yllarn ilk yarsnn zeti gibiydi adeta. Devlet, siyaset, mafya genindeki tm kirli ilikiler gzler nne serilmiti. Ancak aradan geen 15 yln sonunda, yrtlen onca soruturmaya, alan davalara, hazrlanan meclis ra-

ET E-LE
90l yllarn ba 1992de stanbulda Kadky iftehavuzlardaki bir eve dzenlenen operasyonda Dev-Sol yesi yargsz infaz edildi. 1994te PERPAda DHKP-Cye ynelik bir operasyonda be kii ldrld. Yargsz infaz iddialaryla dava ald, polisler beraat etti. 12 Mart 1995te Gazi Mahallesinde bir kahvenin taranmas ve ardndan kan olaylar sonucu 17 kii yaamn yitirdi. 28 Temmuz 1996da kumarhaneler kral olarak anlan mer Ltf Topal ldrld.

RAPO RLAR
MT tarafndan hazrlanm olan 1. Susurluk Raporu hibir kesimi tatmin etmemitir. Bunun zerine Babakanlk Tefti Kurulu Bakan Kutlu Sava'a 2. Susurluk Raporu hazrlatlmtr. TBMMde oluturulan Susurluk Komisyonunda Mehmet Elkatm ve Fikri Salar tarafndan da bir rapor hazrlanmtr.

KAZ A
DYP anlurfa milletvekili Sedat Edip Bucak, stanbul Kemalettin Erge Polis Okulu Mdr Hseyin Kocada, Mehmet zbay sahte kimlikli Abdullah atl ile 1970 doumlu Gonca Us, 1 Kasm 1996 gn akam saatlerinde Kuadas Onura Otel'de bulutular. Grup, ardndan, Bucak'a ait Hseyin Kocada ynetimindeki otomobille stanbul'a gitmek zere yola kt ve atalceviz mevkiinde benzin istasyonundan yola kan Hasan Gke ynetimindeki kamyona arparak trafik kazas yapt. Kazada, Hseyin Kocada, Abdullah atl ve Gonca Us ld, Sedat Bucak ise yaraland.

ARA TAN IKAN LAR

6 tabanca, 2 susturucu, 13 BKS mermisi, 100 M16 mermisi; Abdullah atl, Sami Hotan ve Ercan Ersoy'un samimi pozlarn gsteren fotoraflar; Mehmet zbay adna dzenlenmi ve Mehmet Aar imzal Emniyet Uzman olduunu gsterir belge (Abdullah atl'nn zerinde); Kokain (Abdullah atl'nn zerinde).

KM N E DED?
Abdullah atl'nn cenaze treninde datlan bildiride "Yllar var ki lkemiz rtl bir sava iinde. atl bu savata yan tuttu. Yan tutmakla kalmad, risk ald, bedel verdi. Kl gibi savat, onurlu bir mr srd. Hakka yrd," deniliyordu. Dnemin babakan Tansu Uuran iller, meclis grubunda Bir lke uruna, bir millet uruna, devlet uruna kurun atan da, kurun yiyen de bizim iin saygyla anlr, onlar ereflidirler, dedi.

sayfa 16 | 5 kasm 2011 | gelecek

ekonomi
G20 Zirvesine %99dan Tavsiye Var

Ro b i n Ho o d Verg i si

ABDdeki fke hareketinin ilk kvlcmlarn ateleyen Adbusters grubu internet sitelerinde, Gelin onlara ak bir mesaj gnderelim: Her gn kresel kumarhanede harcanan 1,3 trilyon dolarlk kolay paray azaltmanz istiyoruz.
EN PAHALI ET BZDE! Yurtdndan gelen yabanc bir misafirimizi alp yle gzel bir ekilde gezdirsek, Anadolu havasn bir solutsak, meralara, dalara kartsak ve sonra da aadaki iki soruyu sorsak; 1. Burada yaasan neye yatrm yaparsn? 2. Sence burada en ucuz ey ne olabilir? Misafirimizden birok cevap alabiliriz (sonuta buras doal kaynaklar asndan zengin bir lke ve drt mevsim yaanyor) ama uras kesin ki bu birinci soruya verilecek cevaplardan biri hayvan besicilii, ikinci soruya verilecek yantlardan biri de et olacaktr. Ama ne yazk ki gereklik byle deil. zellikle 2005 ylndan itibaren hem hayvancla yaplan sbvansiyonlarn kesilmesi hem de yem fiyatlarndaki art nedeniyle Trkiye en pahal eti tketen lkelerin banda geliyor. Anadolu Ajansnn Birlemi Milletler Gda ve Tarm rgtnden ald verilere gre ABDde kkba hayvanlarn canl kilogram fiyat 0,68 dolar iken, Avustralyada 1,04, randa 2,75, Birleik Krallkta 1,67, spanyada 1,60 dolar. Trkiyede ise 5,80 dolar gibi rekor bir fiyat uygulanyor. Ayn zamanda Trkiyede kasaplarda satlan etin kilosu 35 TLyi buluyor. Oysa Almanyada bu fiyat yaklak 7 dolar iken, Bulgaristanda 3,5 dolar, Brezilyada 2 dolar. Trkiyede zellikle son yllarda et fiyatlarnda rekor artlar yaanyor. 2008 ylnda etin kilosu 19 TL idi. Bunda hayvan yemi olarak kullanlan birok tarm rnnn retiminde nemli gerilemeler olmasnn ve yem fiyatlarnda byk artlar yaanmasnn pay ok byk. Hayvanclk iin normalde doal artlar uygun olmasna ramen artk retici iin krl bir i deil. Bu yzden son yllarda ithal ete ynlendirme kampanyas yrtlyor.

Bu gazete karlrken Fransann Cannes ehrinde dnya liderleri G-20 zirvesinde buluuyor. Dnyann en gelimi yirmi be milli ekonomisinden on dokuzunun ve AB blgesi devlet bakanlarnn, ekonomi bakanlarnn ve merkez bankas mdrlerinin katld bu zirvenin ana konusu byme ve avro blgesinde yaanan kriz olacak. Zirveye Recep Tayyip Erdoan, Barack Obama, Sarkozy ve Merkel de katlacak. Bu zirveden yaklak bir hafta nce Avrupa krizine zm iin Brkselde toplanan avro blgesi liderleri krize zm iin u kararlar almt: 1. Yunanistann borlarnn yars silinecek. 2. Avrupa Mali stikrar Fonunun elindeki kaynaklar mevcut 440 milyar avrodan, 1 trilyon 400 milyar avroya karlacak. 3. Banka sermayeleri glendirilecek. Cannes zirvesinde, daha nce avro blgesi liderlerince aklanan bu nlem paketi dnya liderlerince yeniden deerlendirilecek ve IMF kaynaklarnn arttrlmas tartlacak. Elbette sunulan bu zmlerin hayata gemesi iin her zirvede olduu gibi bu zirvede de kriz blgesindeki lkelerin kemer skma politikalarnda kararl bir ekilde devam edip sosyal harcamalarda kesintiye gitmeleri art koulacak. Emekilerin srtndan didik didik alnan tasarruflar zmn anahtar olacak.

Dnya krizinin nedeni olan %1in finansal sistemi bu zirvelerde korunurken krizin maduru olan % 99 ise G-20 zirvesi ncesinde kresel olarak en zengin kesimden alnp toplumsal ihtiya gzetilerek datlacak olan Robin Hood vergisini talep ediyor. Robin Hood vergisi ilk olarak 2010 ubatnda ngilteredeki sivil toplum rgtlerince tartlmt. imdi ABDden tm dnyaya yaylan en zengine kar fke hareketi zirve ncesinde tm dnyada bu verginin hayata geirilmesi iin seslerini duyurmaya alyor. ABDdeki fke hareketinin ilk kvlcmlarn ateleyen Adbusters grubu internet sitelerinde, Gelin onlara ak bir mesaj gnderelim: Her gn kresel kumarhanede harcanan 1,3 trilyon dolarlk kolay paray azaltmanz istiyoruz. Bu para yeryzndeki tm sosyal programlar ve evre giriimlerini finanse etmeye yeter, eklinde aklamada bulunarak finans sektrnde yaplan ilemlerden %0,05- 1 vergi alnarak bu vergilerin sosyal programlarda kullanlmasn talep etti. Yaplan hesaplamalara gre finans sektrnde yaplan bu kesinti sonrasnda yllk olarak 400 milyar dolarlk bir birikim olacaktr. Sosyal adaletsizliin, isizliin, yoksulluun, evre ykmnn yaratcs olan banka ve finans sektrnn bunun bedeli olarak bu vergiyi demeleriyle ortaya kacak olan yllk 400 milyar dolar %1in iine elbette gelmiyor.

sayfa 17 | 5 kasm 2011 | gelecek

hukuk
Yeni Yasaya Gre Paran Varsa Dava Aarsn

Z eng i nl er i n Hu ku ku
Yeni Hukuk Muhakemesi Kanununun getirdii dzenlemeler, adalete eriimin zenginlerin tekeline indirgendii, herkes iin adalet yerine paras olan iin adalet olgusunun hayatmza yerletirilmeye alld, bir nevi zenginlerin hukukunun inasndan baka bir ey deil.
Av. Si n an Varl k
Her mahkeme salonunda, krsnn arkasnda asl duran Adalet Mlkn Temelidir szn dorulayan gelime, Yeni Hukuk Muhakemesi Kanununun (HMK), 1 Ekim 2011 tarihinde yrrlle girmesiyle hayatmza yerleti. Yeni HMKnn yrrle girmesiyle birlikte; iilerin, emekilerin, isizlerin, rencilerin ve genel olarak yoksullarn hukuk alannda dava ama ve hakkn yarg yoluyla arama hakk kstlanyor. Yeni HMKnn har ve avans denmesi baln tayan 120. maddesine gre; davac, yarglama harlar ile her yl Adalet Bakanl tarafndan karlacak gider avans tarifesinde belirlenecek olan tutar, dava aarken mahkeme veznesine yatrmak zorunda. Anlan dzenleme iinde en dikkat ekici yan ise, bu har ve avanslarn dava almadan nce PEN olarak mahkeme veznesine yatrlmas zorunluluu. Bu durum tpk eitim ve salkta olduu gibi adalete eriimin de cebimizdeki czdana indirgendiini ve bir nevi zenginlerin hukukunun yaratlmaya alldn ortaya koyuyor. Yeni kanunla birlikte, her trl tebligat, bilirkii, keif, tank cretleri ve dier avans giderlerinin, dava aarken pein olarak yatrlmas zorunluluu nedeniyle, dava ama maliyetleri bundan byle 6-7 kat artm halde. Bu durum da, nceki dnemde 30-40 TL masrafla alan davalarn, imdi dosyann ieriine gre 400 ile 1.000,00TL arasnda deme yapldktan sonra alabileceini gsteriyor. Bu duruma birka rnek vermek gerekirse; 1- Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) kmadan nce sadece 40 lira tutan dava harc ve tebligat masrafyla alabilen (iki tankl-bilirkiilitebligat cretli vd.) bir velayet davas, imdi 322 liralk bir masrafla alabiliyor. 2- Diyelim, bir kii kendisine yaplan bir hakaretten dolay Asliye Hukuk mahkemesine 10 bin liralk tazminat davas at (iki tankl, bilirkiili, tebligat cretli vb). Bunun iin denmesi gereken dava ama gideri 402 lira. 3- Bir inaat firmasnda sekreter olarak alan Havva Kaya, bir gn mazeretsiz ie gelmedii iin iten karld. Bunun zerine 700 lira aylk cret alan Havva Kaya ie iade davas amak istedi. Kendisinden 617 lira har istendi. Oysa bu dava, HMKdan nce 100 lirann altnda bir cretle alabiliyordu. Yani artk ie iade davas bile paran kadar hakkn var anlayyla olacak. Yukarda belirttiim rneklerden hareket edecek olursak, alk snrnn 913,29 TL, yoksulluk snrnn 2.974,90 TL olduu ve asgari cretin aylk net 658,95 TL olarak belirlendii, nfusunun byk bir blmnn alk ve yoksulluk snrnda yaad bir lkede, patronu tarafndan haksz bir ekilde iten atlan iiden, iine geri dnmek iin am olduu davada, neredeyse kendi geimini salad asgari crete denk gelen bir harcn talep edilmesi, yargya bavurma hakknn, yani baka bir ifadeyle adalete eriim talebinin zenginlerin tekeline indirgenerek, yaamn her alannda olduu gibi bu alanda da alt snflarn tasfiyesi yoluna gidildiini gsteriyor. Yeni dzenleme iinde bir dier nemli nokta da, yeni kanunun 120. maddesinin temelini oluturan, gider avans tarifesi tebliinin 3, 4 ve 5. maddeleri. Tebliin 3. maddesi; Davac, bu Tarifede gsterilen gider avansn dava aarken mahkeme veznesine yatrmak zorundadr. Gider avans her trl tebligat ve posta cretleri, keif giderleri, bilirkii ve tank cretleri gibi giderleri kapsar diyor. Yukarda belirttiim tebli maddeleri ve yeni HMKnn 120. maddesi birlikte deerlendirildiinde, adalete eriimde yaatt eitsizlik nedeniyle, bu maddeler, Anayasann 2. maddesinde dzenlenen hukuk devleti ilkesini, 10. maddesinde dzenlenmi olan eitlik ilkesini ve Anayasa 36 ve AHSnin 6. maddesinde dzenlenen adil yarglanma hakkn aka ihlal ediyor. Yeni HMKnn yaratt bir dier nemli sorun da, yeni dzenlemeyle birlikte, dava amak iin gerekli masraflar yatrma gc bulunmayan yoksullarn; dava masraflarn stlenecek byk hukuk brolarna ynelmesine, bu ekilde byk hukuk brolarnn tekellemesine, kendi brolarnda bamsz alan avukatlarn, bu brolarda baml alan haline gelmesine, dolaysyla, bamsz yrtlen bir kamu hizmeti olan avukatlk mesleinin de ticarilemesine yol aacaktr. Sonu olarak, AKP hkmetinin yrrle koyduu HMKnn getirdii bu dzenlemeler, adalete eriimin zenginlerin tekeline indirgendii, herkes iin adalet yerine paras olan iin adalet olgusunun hayatmza yerletiril meye alld, yaadmz sistem iinde adaletin bir ekilde mlkiyetin temeli haline getirildii zenginlerin hukukunun inasndan baka bir ey deil.

sayfa 18 | 5 kasm 2011 | gelecek

yaam
Zengin, yoksul, isiz, meslek sahibi, sarn, esmer fark gzetmeyen temel besin

Anne S t
Bir kutusunun fiyat gnlk yevmiyenize denk gelen ve bir hafta iinde hemen tkeniveren mamalar reten firmalarn esas rakibi, tabii ki anne stdr. Kimi istisnalar dnda doum yapm her kadnn doumdan hemen sonra salglamaya balad st...
Bir bebeiniz varsa ya da ocuklarla ilgili bir ite alyorsanz bebek mamas reklamlar dikkatinizi mutlaka ekmitir. Reklam filmlerinde grbz, bakml, sanki hi burnu akmazm gibi grnen genellikle sarn mavi gzl bebekler de gznzden kamamtr. evremizde grdmz btn karan bebeklere inat bunlar illa ki sarn, olmad mavi gzl... Diyeceim aslnda bebek mamas reklamlarnda oynayan bebecikler deil tabii; asl mevzu mamalar. Sanrsnz ki, hemen alp o mamadan verseniz bebeiniz filmlerde oynayan bebekler gibi oluverecek. Hele ki taze anneyseniz ve gz irazeniz kaym, sizin ocuk hi bymyor gibi geliyorsa bebek mamalar bir kahraman edasyla karnza dikiliverir. Bilimsel tm literatrler ilk 6 ay sadece anne stnn yeterli olduunu syler. Bu bilgiye ramen mama tekelleri bebek mamas reklamlarn yaparken doumdan itibaren demeyi kesinlikle ihmal etmezler. 1980li yllarda bebek lmlerinin artmas ve ayn yllarda suni bebek mamas tketiminin paralel olarak artmas nedeniyle Dnya Salk rgt (WHO) tarafndan bir aratrma yaplr. zellikle suni mama kullanmnn youn olduu yerlerde lmlerin fazla olduu tespit edildii iin eitli kurallar koyulur. Kurallarn ana hatt, bebek mamas reten firmalarn mamalar pazarlamak iin reklam faaliyetini yasaklamasdr. Ancak, yaklak 10-15 uluslararas firmann bebek gda piyasasna hakim olduu sektrde durum tam tersine iler. Anneler, yasaklanm olmasna ramen devam eden direkt veya dolayl reklam ve promosyonlardan etkilenerek hem yanl ynlendirilmekte hem de bu mamalarn kullanmna baml hale getirilmektedir. Dnya Salk rgtnn raporlarna gre yaklak 1,5 milyon ocuun anne st ile beslenememesinden kaynakl baklk sistemi yetersizlii ve sorunlar nedeni ile ld bildirilmektedir. Kapitalizm bu sefer de irkin yzn mama kutularnn zerinde glen masum bebeklerin ardna gizler. Bir kutusunun fiyat gnlk yevmiyenize denk gelen ve bir hafta iinde hemen tkeniveren mamalar reten firmalarn esas rakibi, tabii ki anne stdr. Zengin, yoksul, isiz anne, retmen anne, doktor anne hibir fark gzetmeden eitli istisnalar dnda doum yapm her kadnn doumdan hemen sonra salglanmaya balayan st... zellikle ilk gnlerde st rengine hi benzemeyen kolostrum ad verilen sarms sv (st), bebein baklk sistemi iin olduka nemli bir rol oynar. Henz kendi bedenini yeni geldii dnyann bakterilerine kar koruyabilme yetenei olmayan, tm olumsuz etmenlere ak olan bedenini anne stnden ald vitamin ve minerallerle zellikle de baklk sisteminin nemli bileenlerini (salgsal gA ve dier koruyucu faktrler) alm olur. Hele ki bizim lkemiz gibi hl ime sularna lam karan, alt yaps olmayan yerleim birimlerinde ska grlen ishallere kar koruyuculuu ok yksektir. Byk ehirlerde hava kirliliinden kaynakl hemen hemen her ocukta grlmeye balayan broniolit astm hastalklarna ve st solunum yolu enfeksiyonuna yakalanma riskini azaltr. Son aratrmalarda kanser orannn bile daha az grld bildirilmektedir. En iyi diye bildiiniz en pahal mamalarda bu zellik yoktur, daha da olmayacaktr. lk gnler stnz az gelecektir, hi panik yapmayn, pes etmeyin ve sk sk bebeinizi emzirin. Emzirdike stnz artacaktr. Bebeiniz bydke anne stnn ierii de bebein ihtiyacna gre deiir. lk gnlerde, ya oran dk, protein ierii yaa gre daha yksek ve bebei enfeksiyonlardan koruyucu maddeler youn iken, zaman iinde bebein barsak ve mide geliimiyle e zamanl olarak ya ierii ve protein ierii artmaya balar. Daima hazr, bedava, kaynatma gerektirmeyen, dolapta saklanabilen (buzdolab rafnda 2-3 gn, buzlukta 2 ay, derin dondurucu da 6 ay) ve tazeliini koruyabilen anne st bebeklerin ilk 6 aylk dneminde gerekli olan tek besindir. inde bebekler iin tm gerekli vitamin ve mineraller bulunmaktadr. Tek eksii D vitaminidir. Bu nedenle ilk 15 gnden sonra bebeklere D vitamini balanmal, dzenli aralklarla gnee karlmaldr. Bunun dnda, bebeklere su dahil olmak zere ilk 6 ay boyunca anne stnden baka bir ey verilmesi gerekmemektedir.

Trkiye Nfus Salk Aratrmas (TNSA )-2003 Emzirme Oran (%) (Kaynak: Salk Bakanl internet sitesi)

Ay 0-2 ay 2-3 ay 4-5 ay 6-7 ay

Hi emzirilmeyen % 1.8 6.2 13.4 18.8

Sadece Anne St % 43.5 15.7 10.6 1.8

Anne St ve Ek Besin % 54.7 78.1 76 79.4

sayfa 19 | 5 kasm 2011 | gelecek

yaam
Kurbanda Bereketli Sofralarda Bulualm

K avu r m a ve Et S uyu nu n Lezz et i

KARINCA KARARINCA
Semra Uzunok

Artk sakatat eskisi kadar ucuz deil. Et ve Balk Kurumu devlet eliyle tasfiye edildi, halkn temel bir ihtiya maddesi olarak ete ulam engellenmi oldu. sizlik ve yoksulluun yaygn olduu bir lkede, artk sofralara neredeyse kurbandan kurbana et gelir oldu.
Gazetemizin ilk saysnda bir ke olarak hazrladmz Karnca Kararnca yemek tariflerimiz, ilgi zerine bir sayfaya dnt. Ucuz, leziz yemeklerimizle bereketli sofralar kurmanz umuyorum. Bu sayda Kurban Bayram'n dnerek biraz et ve et rnleri zerine yazmak istedim. Bilindii gibi et ve rnleri protein kaynaklarnn en kymetlisidir. Protein de en temel yap talarndandr. Beslenme alkanlklar, blgesel ve kltrel olarak farkllklar gsterir. rnein, sebzenin az yetitii corafyalarda et arlkl yemekler fazlaca yaplr ve eitlilii dikkkat ekicidir. Benim baba tarafm byle bir corafyadan olduu iin babam, iki gn et yemese, ayaklarnda derman kalmadn dnr. Anne tarafm ise Egeli'dir ve tam tersi bir beslenme, yemek kltr vardr. Ayn zamanda Bonak da olduumuzdan dolay zengin bir mutfak kltryle bydm syleyebilirim. Bir de merak olunca, yemek yapmak benim iin ok erken balayan bir zevke dnt. Benim ocukluumda alveri miktarlar byle kilo ile deil, gramla olurdu. zellikle buzdolaplarnn olmad zamanlarda et ve et rnleri az alnr; alnan da kavurma yntemiyle saklanrd. Seksenli yllarn balarnda belediyelerin tanzim sat maazalar ile Et ve Balk Kurumu maazalar vard. Buralarda kemik, tavuk boynu ve sakatatlar ok ucuz fiyata satlr ve protein ihtiyac ucuz yolla karlanm olurdu. Artk sakatat eskisi kadar ucuz deil. Bu maazalar da artk yok. Et ve Balk Kurumu devlet eliyle tasfiye edildi, belediyelere bu alanlardan el ektirildi. Bylece halkn temel bir ihtiya maddesi olarak ete ulam engellenmi oldu. Et, ithal edilen bir rne dnt ve bugn yeniden Et ve Balk Kurumu ad altnda maazalar alarak halk, ithal ete altrlmaya allyor. Hzla deien tketim anlaylar ve et fiyatlarnn art nedeniyle, bu kadar isizlik ve yoksulluun olduu bir lkede, artk sofralara neredeyse kurbandan kurbana et gelir oldu. Geen saymzda ucuz ve salkl yemek tarifleri vereceiz demitik. Hazr kurban bayramna denk gelmiken; bayramlarda kurban vesilesiyle az tadyla bir et yemenin, hep beraber paylama ve bir araya gelmenin nemini unutmadan devam edelim. Dedik ya, ucuz ve salkl beslenme nemli; zellikle gelime andaki ocuklar ve genler iin protein en temel ihtiya. Hayat pahal ve et ok sk alamyoruz, o zaman ne yapacaz? imdilerde revata tutulumaya allan ''SALIKLI BESLENME''deki sebze yemekleri, otlar elbette nemli. Fakat bu salkl beslenmede zaten yiyemediimiz et ve benzerleri rnleri hayatmzdan gnll karmaya ynelik bir gdleme olduunu dnmek abart m olur? Yani bunlar neden yiyemediimizi sorgulayacamz yerde, biz zaten yemiyoruz diyerek bu yoksulluu kabullenmeye zorlanyor olabilir miyiz? Alveri merkezlerinden biraz uzaklap mahalle kasaplarmza ve tavuk satan yerlere yaklamakla balayalm ie mesela. Sakatat rnleri protein asndan ok zengin, ancak ileri yalarda kolesterol bakmndan zararl olduu biliniyor. Fakat kararnda tketildiinde sakatatn ve krmz etin yararlar paha biilemez.

K avu r m a
E dosttan gelen ya da kendi kestiimiz kurban etinin kaba et blgesi kk kk doranr. ya da ayn boyutta doranr. nce yalar, birka dakika sonra da etler atlarak suyu ekinceye kadar kavrulur. Odun ateinde ve bakr tencerede yaplrsa kavurma ayr bir lezzete kavuur. Plastik olmayan bir kaba konularak saklanabilir. Bu kavurma kullanlarak etli sebze yemekleri ve kuru baklagiller de yaplabilecei gibi, kahvaltda bir miktar kavurma tavada kzdrlarak zerine yumurta krlabilir. Bu ekilde besleyici bir n oluturmu oluruz. Kavurmay ayrca pilav ve ayran ile birlikte de servis edebiliriz. Baz yrelerde kavurma yaplrken ierisine karacier de konulmaktadr.

Kemik Suyuna Mercimek orbas

Yine eten dosttan gelen etlerle yaptmz kavurmadan kalan kemikler, tencerede (zaman ve enerjiden tasarruf iin mmknse ddkl tencerede) 45 dakika kaynatlr. Elde ettiimiz et suyu; soan, havu, patates, tercihen birka kereviz yapra ve krmz mercimek ilave edilerek piirilir. Tel szge ile szlr ya da blender yardmyla ezilir. zerine krmz pul biber ve nane sosuyla servis edilir. nemli not: Ddkl tencere kullanmn bilmeyenlerin (zellikle erkekler) bu konuda bilgi almadan kullanmamalar nerilir. Aksi takdirde yapmaya altnz yemein nnze gemi olsuna gelenler tarafndan getirilmesini beklemek zorunda kalabilirsiniz.

Yapann eline salk, yiyene afiyet olsun!

sayfa 20 | 5 kasm 2011 | gelecek

kltr sanat
Tavsiye Et t i kl er i m i z

1979 Altn Portakal En yi Film dl

Dem i r yo l
Filmin smi: Demiryol Ynetmen: Yavuz zkan Oyuncular: Fikret Hakan, Tark Akan, Sevda Aktolga Yapm: 1979, Trkiye.
ronlar araclyla byk bir yangn kartlr. iler yangn sndrmeye alrken, yangnn iiler tarafndan karld, gazetelerde ilk sayfalardan verilir. Birok ii tutuklanr, grev zlmek zeredir. Ama bir sre sonra emeki dayanmas sonucu grev daha gl bir ekilde devam eder. Filmdeki artlardan biri de Blentin sakland evdeki retmen Sibelin hikayesi. Sibel alt evdeki lks hayata zenir. Bu yknme nedeniyle patronu ile de birlikte olur. Ancak daha sonra patron onu terkedince, o da kardeinin destek vermeye gidip tutukland greve yardm etmeye karar verir. Bu durum sosyalistlerin kk burjuvazi hakkndaki tezlerinin de filmde dorulanmas anlamna geliyor. Bu teze gre, kk burjuvazi sistemin bysne kaplan bir snf, ancak devrimci hareketin ykselmesi ve glenmesi, kk burjuvazinin de ii snfnn mcadelesine katlmasn salayabilir. Sibelin burjuvaziii snf ztlnda kendi durduu yerin bilincine varmas ve greve destek olmaya karar vermesi, filmin bu tezi de savunduunu gsteriyor. Burjuvazinin medyay nasl kulland, sar sendikalarn grevi nasl krmaya alt, polisin hangi tarafta yer ald gibi birok mevzu filmde olduka basit ama anlalr bir ekilde ifade edilmi. Filmin sonu, greve ynelik bir provokasyonla sonulanmasna ramen, iilerin mcadeleden vazgememesi, filmin umut dolu bir finale sahip olmasna yol ayor.

1979da sansr, 1980de askeri darbe nedeniyle dllerini alamayan filmler 48. Antalya Altn Portakal film festivalinde dllerini ald.
Orijinal sim: Blue Valentine Trke sim: Ak ve Kller Oyuncular: Ryan Gosling, Michelle Williams, Mike Vogel Ynetmen: Derek Cianfrance Yapm: 2010, Amerika
Antalya Altn Portakal Film Festivalinde 1979da sansr, 1980de darbe nedeniyle verilemeyen dller Ge Gelen Portakallar projesiyle bu yl sahiplerini buldu. 1979 ylndaki festivalin yaplmamasnn nedeni, festivalde de yaracak olan filmin sansrlenmesine tepki olarak yapmclarn ve ynetmenlerin filmlerini festivalden ekmeleri, ardndan da festival ekibinin organizasyonu iptal etmesi. Bu filmler Yavuz Padann Yolcular, mer Kavurun Yusuf ile Kenan ve Yavuz zkann Demiryolu. Demiryol filmi Yusuf ile Kenanla birlikte en iyi film dln alrken ayrca En yi Ynetmen (Yavuz zkan), En yi Erkek Oyuncu (Fikret Hakan) ve En yi Yardmc Kadn Oyuncu (Sevda Aktolga) dllerine de layk grld. Film 70lerin Trkiyesindeki demiryolu iilerinin grevini o dnemin toplumsal politik perspektifinde anlatmaya alyor. Demiryolu iileri direnilerini srdrrken eitli sorunlarla karlayorlar. Patronlar, medya, sar sendika ve grev krclar direniin nndeki en byk engeller. te yandan desteklerini bekledikleri devrimci renciler de eylem biimlerini doru bulmadklar iilerden ayr olarak iddete dayal, smrclerin direk canna, malna ynelik eylemlerde bulunuyorlar. Bu minvalde grev lideri Hasanla (Fikret Hakan) kardei devrimci renci Blentin (Tark Akan) film boyunca birbirleriyle atmalar, sulamalar, birbirlerinin yntemlerini eletirmeleri, sloganik, propagandaya ynelik konumalar o dnemin toplumsal politik koullarn bilmeyenler iin yabanc gelebilir. O dnem mcadelecilerinin devrime en yakn kuak olduunu bilenler, yarn devrim olabilecekmi gibi konuulan bu konumalar anlayabilirler. Demiryol filmi de o ykselen devrimci mcadelenin sinemadaki bir yansmasdr. Trkiyedeki snfsal mcadeleyi basit bir dille anlatsa da iktidarn ii snfnn mcadelesini engellemek iin neler yapabileceklerini gstermesi ve dnemin atmosferini iyi bir ekilde yanstmas asndan nemli bir eserdir. Filmi ksaca yle zetleyelim: Demiryolu grev komitesinde grevli Hasann kardei Blent ve arkadalar halka datmak iin bir marketin yiyecek kamyonunu karrlar. Polisin takibi sonucu bir eve snmak zorunda kalrlar. Evdeki iki kz kardeten k Sema rencidir ve devrimcilere sempati duymaktadr. Ablas Sibel ise zengin hayatna zenen, bir patronun ocuuna ders veren bir retmendir. Blent bu evi gvenli bulmaz ve abisi araclyla baka bir eve gidip orda saklanr. Sakland evde polisle atrken vurulur. Bu arada demiryolunda pat-

Orijinal sim: Tropa De Elite Trke sim: zel Tim Oyuncular: Wagner Moura, Andre Ramiro, Caio Junqueira, Milhem Cortaz Ynetmen: Jose Padilha Yapm: 2007, Brezilya

zcan Alperin ikinci uzun metrajl filmi Gelecek Uzun Srer 11 Kasmda gsterime giriyor. Ynetmen, ilk filmi Sonbaharda lm bekleyen gen bir adamn memleketinde geen son gnlerini anlatmt. Bu filmde l bedenleri kayp olanlarn izinde yol alyor. Trkiye tarihinin mmkn mertebe dokunulmayan, deilmeyen meselesi faili mehuller ve kayplar , atlar, mzik ve Diyarbakr sokaklar, ad bir trl konmayan bir savan glgesinde nmze seriliyor.

sayfa 21 | 5 kasm 2011 | gelecek

kltr sanat
Polisler Alemine Aykr Bir Bak

B ehza t .
Polisin, ordudan rol almaya alt bir dnemde dizisi fanatik bir izleyici kitlesi yaratm olan Behzat .nin sinema filmi ilgi ekmeye aday. Lavanta ferahl yerine sigara kokusu ve yorgunluk yaylan yzyle Behzat amir ilgiyi hak ediyor.
zellikle AKP iktidar ile birlikte, Trkiyede polisin, kendini rejimin sahibi ve koruyucusu gren ordudan rol almaya alt biliniyor. Artan polis says, ar silahlar alma gibi yetkilerinin artrlmas, PKK ile mcadelede etkin rol verilmesi gibi nedenler, polisi toplum yaamnda daha grnr hale getiriyor. te byle bir dnemde dizisi fanatik bir izleyici kitlesi yaratm olan Behzat .nin sinema filmi ilgi ekmeye aday. Lavanta ferahl yerine sigara kokusu ve yorgunluk yaylan yzyle Behzat amir ilgiyi hak ediyor. Behzat komiser inanmamz istenen polis imajndan farkldr. Geri o da emniyet camiasnn kendisini sunmaktan holand ekilde can pahasna grevini yapar. Ama o asidir. Yeri geldiinde amirlerine posta koymasn da bilir. Can pahasna grevini yapmas ve dik ball ile gerekten uzaklap sunulmak istenene yaklar. Kaba tavrlar, azndan drmedii sigaras, mesai saatinde alkole balamas, emrindeki polislerle kurduu kfrl diyaloglarla ise geree yaklar. Ekibinin vatandala ilikilerindeki Ali kran ba kesen tavr da geree uygundur. Emrah Serbesin ilk roman Behzat .: Her Temas z Brakrn devam olan Son Hafriyat kitabndan yazarnn katksyla senaryolatrlan film, dizinin takipileri asndan sansrsz, hzlandrlm iyi bir blm tadnda. Ankarada psikopat bir katil, maktllerini canl canl gmerek polisi arar ve az zamanlar olduunu belirtmeyi de ihmal etmez. Behzat . ve ekibi ok gemeden maktllerin emekli polis yaknlar olduunu renip bu polislerin gemiini aratracakken, karlarna tekilatn tepesinden engeller kar. Emniyet mdr bizzat olayn kapatlmas iin devrededir ama Behzat pes etmeyeceini u szlerle ifade eder: Bu adam bir katil, insanlar gmyor. Sizde gerekleri gmyorsunuz, siz de katilsiniz. Behzat; trafik vb. ubelerden, hatta sicil dosyalar kaybedilerek baka devlet kurumlarndan emekli ettirilen maktl yakn polislerin, 90l yllarda sol rgtlere kar oluturulmu bir yargsz infaz timinin yeleri olduunu renir. Kendini Red Kit olarak adlandran katilin bu cinayetleri ilemek iin son derece kiisel bir motivasyonu bulunmaktadr. Filmde romandaki kadar ilenmemekle birlikte, Behzat . de kznn lmnn ardndan duyduu sululuk, bozuk psikolojisi, yorgunluk sonucu grd halsinasyonlar derken, Red Kit ile olan mcadelesini kiiselletirmektedir. Behzat .nin sinema filminden farkl olarak romannda, siyasi mesele daha fazla ne kar. Komiser Behzat cinayet bro amiri olarak ne zaman devletin derin glerinin iinde olduu bir cina-

Filmin ad: Behzat .: Seni Kalbime Gmdm Ynetmen: Serdar Akar Senaryo: Emrah Serbes Oyuncular: Erdal Beikiolu, Fatih
yete temas etse, terrle mcadele ubesi devreye girerek olay rtbas etmeye alr. Keza Son Hafriyatta Red Kitin cinayetleri de benzer bir biimde devlet yetkililileri tarafndan maniple edilmek istenir. Filmde daha rtk olarak beliren bu mesele ile birlikte Behzat .nin sradan bir polis amirinden te bir ilgi uyandrdn syleyebiliriz. Dik bal amir Behzat, sigaras aznda, votkas damarlarnda yrr iin stne. Film Behzat .nin diyaloglarnda iddial laflar etmekten de geri kalmaz. st dzey emniyetinin Ne yaptysak vatan iin yaptk savunusuna Behzat . kprr: Bu vatan sizin gibilerin eline kalacana elden gitse daha iyiydi be! Memurun lks iindeki evine bakarak: Kim veriyor lan size bu paralar! diye kr. Filmde kadn karakterlerin silikliini ise gerein bir yansmas olarak grmek gerekir. Malum, polis camias erkeklerin egemenliindedir. Ve bu erkeklere gre vatan kurtarmak, milleti korumak kadnlara braklmayacak kadar mhim ilerdir. Nitekim filmde karakteri biraz ilenen kadn polis Kimsenin kardei, kars olarak var olmak istemiyorum. Kendi ayaklarmn zerinde ykselmek istiyorum. szleriyle durumu teyit eder.

Artman, nan Konuku, Berkan al, Tardu Flordun, Cansu Dere, Canan Ergder Tr: Macera / Polisiye Yapm Yl: 2011
Ksaca, Behzat .: Seni Kalbime Gmdm, bizlere aykr bir kahraman sunmasyla ve inanmamz istenen polis imaj yerine geree yaklama abasyla izlenmeye deer duruyor.

Ad: Behzat .: Son Hafriyat / Bir Ankara Polisiyesi Tr: Roman Yazar: Emrah Serbes Yaynevi: letiim Yayn Yl: 2008

sayfa 22 | 5 kasm 2011 | gelecek

spor
Acaba ikenin baka bir anlam m var?

Ta ra f t a rl n b u l a n k reng i
gzel aklamay yapmt: Futbol endstriyellemi olabilir ama biz meta deiliz, taraftarz Kaybettiimiz, zntden sevdalandmz malarn nasl parayla satn alndn, nasl ille de baar diyenlerin hayatmzn biricik sevdasn istismar ettiini reniyoruz Bugn maamzdan arttrdmz bir biletin, umudumuzu baladmz bir kuponun, harlmzdan biriktirdiimiz bir deplasman biletinin ardnda aslnda ne oyunlar oynandn, ne hile ve dzenbazlklar olduunu reniyoruz. Bugn sevdalandmz renklerin sregelen soruturmann sadece maduru deil, zanls da olabileceini reniyoruz Mahkemenin kararn verecei son gne kadar bu olayda ismi geen tm Beiktallar bizim iin masumdur, onlara nyarg ile bakmayacaz. Ancak dierlerinin yapt gibi arkalarndan pei sra gitmeyi de reddetmeliyiz. Ama Beiktan malarnda Sizler bizim kalbimizde siyah kadar asil, beyaz kadar temizsiniz, pankartyla gsteri yaplyor. Peki oldu mu bu imdi? Gerekten siyahla beyaz iyice birbirine karm durumda.

u futbol acayip bir ey. Yazn byk bir ike operasyonu yaplyor, dokunulmaz olduunu dnenler ieri alnyor, herkes bir bir tyor, ike resmileiyor ve ikenin yaplmas deil de ikecilerin ieri alnmas tartlyor. nk ike artk kabullenilmi, doallam ve sporun bir paras olmu. O yzden esas kyamet bu doallaan duruma mdahale edilmesinden kopuyor. nsann aklna taklmyor deil; acaba ikenin baka bir anlam m var. Hemen Trk Dil Ku-

rumu szlne bakalm: Bir spor karlamasnn sonucunu deitirmek iin maddi veya manevi bir kar karl varlan anlama. Hayr, bizde bir yanl yok. ike ikeymi ite. Futbol sadece futbol deilmi. Peki ya taraftarlk? O da m baka bir ey? Yine Trk Dil Kurumu szlne bakalm: Sporcunun veya sporcularn temsil ettikleri renklere, kulbe veya bayraa bal kimse. Bal olmak taraf-

tar olunan takmn ikecilikle sulanan yneticilerine kr krne ball da kapsyor mu? Kapsamamal. Ama ne yazk ki iki byk takmn taraftar her arenada bu yneticilerin yannda. Cezaevlerinin kapsnda bekliyor, yneticileri iin eylem yapyor. Temmuz aynda daha bu ike aknl gndeme ilk dtnde Fenerbahe taraftar gruplarnn byk bir ksm Aziz Yldrm ike yapt iin barna basarken, Beiktan nl ar taraftar grubu u

Ermana gzlk de fayda etmez

SPOR KARDELKTR!

Sivri dili ve umursamaz tavrlaryla spor ekranlarnn vazgeilmezi olan eski hakem imdinin ahkamcs Erman Torolu Van depreminin ardndan hayatn kaybeden 13 yandaki Yunusun babas hakknda syledikleriyle yoksullatrlan halka dnk tm kinini ekranlara kustu. Kanaltrkte yaynlanan futbol programnda sosyal bir durumu sanki bir pozisyon deerlendiriyormuasna ele alan Torolu, daha nceki depremlerden ders kartmayp, daha nce deprem iin toplanan vergilerin hesabn veremeyen devletin Van depremi karsndaki acizliini gsteren bir gerekliin ardndan Deprem oluyor, baryorlar; devlet nerde, yok mu devlet, diye. Ulan sana kaak yapy yaparken devleti aramyordun da imdi mi aryorsun? Niye devleti istiyorsun? O zaman iine geldi, imdi de devleti istiyorsun? dedi. Yani onun diliyle konuursak bu da gol deil. Yine halk ofsayta dt. Hatta bir de bunun stne krmz kart Torolundan. Bugn Yunusun babasn

KADIN FUTBOL LG BALIYOR

spanya 1. Futbol Liginin onuncu haftasndaki Real Zaragoza-Valencia manda, Van depreminde hayatn kaybedenler iin bir dakikalk sayg duruunda bulunuldu. Ayrca oyuncular sahaya siyah formayla kt. 2-2 biten Beikta-Fenerbahe derbisi sonrasnda ar grubunun organizasyonuyla man son dakikasnda herkes boynundaki atklar sahaya att ve bu atklarn Beikta Belediyesi yardm tr ile depremzedelere gnderilmesi saland.

dinledim, maddi olarak iyi olmadklarn, ocuunun kafeye gittiini sylyor. 10 tane de ocuu varm. Kedi de ocuk yapyor. Bakamyorsan, niye yapyorsun? Sen bunu dourtup etnik g kazanmay amalarsan devlet ne yapsn Eee Torolu, imdi sana gzlk de alsak fayda etmez. Sen hakemken de krdn, yorumcuyken de krsn. Hi deimeyeceksin.

Trkiye Futbol Federasyonu 26 Ekim 2011 tarihinde yapt toplantyla Kadn Futbol Ligleri Statsn onayladktan sonra Kadnlar 1. ve 2. Ligi fikstr ekildi. 1.Ligde 12 takm mcadele edecek, 2.Ligde ise 42 takm olacak. 1. Lig 27 Kasm ve 2.Lig ise 4 Aralkta balayacak. Kadnlar birinci liginde Karadeniz Erelispor, Fomget Genlik, Ataehir Belediyespor, Mersin Camspor, Gazi niversitesi Kzlcahamam Mntspor, zmit Belediyespor, Trabzon dmanoca, Konak Belediyespor, amlcaspor, Lleburgaz, Medical Park Antalyaspor, Adana dmanyurdu yer alyor.

sayfa 23 | 5 kasm 2011 | gelecek

bulmaca
Bulmacada yuvarlak iindeki harflerden oluan ifreyi zp bulmaca@gelecekgazetesi.org adresine gnderenler arasndan 1 kiiye Emrah Serbesin Son Hafriyat kitabn hediye ediyoruz.
SOLDAN SAA 1. 17 Austos 1999 tarihindeki 7.4 byklndeki depremde Yalovann narck ilesinde ina ettii konutlarn yklmas sonucu 195 kiinin lmnden sorumlu olan ve 18.000 kiinin ld o depremde hapse atlan tek mteahhit. 2. Milletvekillerinde meclise yani almaya giderken ya da verdikleri sz yerine getirme zaman olmayan ama seilmeden nce sz vermede stn bir ekilde grlen kararllk. - Ali Aaolunda da gibi para var. 3. Ekonomide faiz. - Bostan dolaplarnda suyun d ynne kar aklan kazklara destek olarak konulan aa. 4. n. - Letonya Haber Ajans. 5. Askorbik asit olarak da bilinen, suda eritilebilen ve birok grevi olan vitamin. - Renksiz, kokusuz, tatsz ve atl bir gaz olan, aminoasit, amonyak, siyanr ve nitrik asit gibi nemli bileiklerde bulunan, retimin birok aamasnda hava yerine kullanlan, dnya atmosferinin %78ini oluturan elementin simgesi. - Mercedes serisi de zengin arabasdr. - Eksikliinde kontrolsz kanamalara neden olan, lahana, karnabahar, spanak gibi yeil sebzelerde ve soya fasulyesi ve tahllarda bulunan vitamin grubu. - Trkiyede yaklak her kiiden birinin karlat, her on kiiden birinin tad, taramalarda ve kan balarnda yaplan tetkiklerde tesadfen tespit edilen, ar halsizlik hissi, itah kayb, bulant, kusma, karn ars belirtileri ile kendini gsteren hepatit hastal. 6. Hinduizm'de ve ou Hindistan'a zg baz baka inan sistemlerinde dinsel ya da mistik etkisi olduuna inanlan szcklerin (mantra) en kutsal saylan hece. -1911 ylnda Kondktr Mektebi Alis adyla kurulan, 1992 ylnda imdiki adn alan, 9 faklte, 2 enstit, Meslek Yksek Okulu ve yaklak 17.000 rencisi olan niversitemizin ksa ad. - Sanat tarihisi, arkeolog, mzeci, ressam, mimar Osman Hamdi Bey tarafndan 1882'de Sanayi-i Nefise Mektebi adyla kurulan 2 Mart 1883'de 8 eitmen ve 20 rencisi ile retime balayan, 2003te imdiki adn alan zellikle gzel sanatlarda eitim veren niversitemizin ksa ad. 7. Van depreminin ardndan sunuculuunu yapt Tatl Sert programnda syledii Herkes haddini bilecek. Yeri geldiimi ta atacaksnz, ku avlar gibi avlayacaksn, sonra yardm isteyeceksin. O polisler hemen yardmna kotu oradakilerin. O ta atanlarn eli krlsn, szleriyle Krt dmanln krkleyen, ne konutuunu bilmeyen sunucu. - Trk alfabesinin 23. harfi. 8. Bilgisayarda bir dosya sktrma ve arivleme format. - Mezopotamyann kuzey ksmna verilen isim. 9. Toplumun en kk birimi. - Mzikte bir notann sesini yarm ton ykseltmek, alaltmak veya eski durumuna getirmek iin notann soluna konulan diyez, bemol ve bekar iaretlerinin ortak ad. 10. 587 kiinin hayatn kaybettii Van depreminin daha ilk saatlerinde yurt dndan gelen destekleri geri evirip ncelikle kendi potansiyelimizi grmek amacyla arama kurtarma yardm ekipleri bekletildi diyerek resmen insan zerinde lmcl bir deney yapm olan babakan yardmcsnn soyad. - Bakenti Bkre olan, Balkan yarmadasnn kuzeyinde bulunan, AB yesi olan lkenin uluslararas trafik plaka kodu. YUKARIDAN AAIYA 1. 23 Ekim 2011 gn meydana gelen deprem sonrasnda 587 kiinin hayatn kaybettii ilimiz. - nternet adreslerinde ticari kurulular iin kullanlan uzant - Anadolu Ajansnn ksaltmas. 2. Ezilenin kart. - eyh umaz, uurur. 3. Gemi, tekne vs. gibi deniz aralarnn park yeri, gemilerin kargolarn boaltp yk-

1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10

ledii ticaret merkezi, vin barndran ve genellikle gmrk de bulunduran mekanlardr. - Sinemada n gsterim. 4. Cemaate namaz kldran kimse. - Yresel. 5. . 20 lkeleri unlardr: AB, ABD, Almanya, Arjantin, Birleik Krallk, Brezilya, in, Endonezya, Fransa, Gney Afrika Cumhuriyeti, Gney Kore, Hindistan, talya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Trkiye. - spanya ve Fransa snrlar iinde yaayan Bask kkenlilerin rgt. rgt, 20 Ekim 2011 tarihinde silah brakma karar aldn aklamtr. - 1998 ylnda yaklak 6,2 iddetinde depremin yaand ve bu depremde 145 kiinin ld ve binlerce kiinin evsiz kald ilimizin ba harfi. 6. Dnya Kupas grup elemelerinde eleen Almanya-Trkiye manda Trkiyeye kar atlan golden birini atmasnn ardndan Alman ZDF televizyonunun Bir Trk olarak Trk milli takmna attnz golden dolay zgn msnz? sorusuna basit bir dzeltme ile Krt olduunu akladktan sonra hain ilan edilen; ve Almanlarn Belikay yendii mata att

golle Trkiyenin play-offa kalmasna vesile olduu iin kahraman ilan edilen futbolcunun soyad. - Herkese bilinme, tannma durumu, hret, an. - Dnyann tek doal uydusudur, gne sistemi iindeki beinci byk doal uydudur. 7. Bceklerde azn iki yannda bulunan paralayc sert organ. (Hayvan bilimi) - Bir oul eki. 8. Boyut. - Arap Baharnn simgesi olan Tahrir Meydannn bulunduu lke. 9. 2005 ylnda Katrina Kasrgasndan sonra eyll aynda Amerikann Krfez Kysnda 13 milyar dolarlk hasara yol aan kasrga. - Trk alfabesinin 22. harfi. - Yunan halknn rakya benzeyen ama daha az anasonlu hafif ikisi. 10. Latin alfabesinin 12. harfi. - AKPnin demokratik insan avna kt KCK davas kapsamnda Kasm 2011de tutuklanan, 1990dan beri Marmara niversitesi retim yesi, Anayasa Komisyonunda parti temsilcisi olan, demokratik sorunlarda tan altna elini koyan profesrmzn ad.
Geen saynn zm:

FIKRA
Amerikal bir turist tatil iin Gney Afrikaya gider. O zamanlarda rklk had safhadadr. Bizimki gece bir yerlere gidip elenmek ister. Bakar ki lkede sadece sinemalarda kalabalk var; hayat orda, herkes orda. Bu da bilet almak iin girer kuyrua. Sra buna gelince grevli aknlkla sorar: lk geliiniz mi Gney Afrikaya? Evet, der adam. Kadn: Burada sadece zenciler girer kuyrua, siz direkt gieden aln bileti, der. Adam gider, giedeki alan sorar, nereden diye. Adam da ucuz olsun diye salondan der. Grevli: lk geliiniz mi Gney Afrikaya? Evet, der adam. Burada sadece zenciler salondan alr, siz balkondan almalsnz, der ve adam oradan alr bileti. Film balar ve ara olur. Adamn ihtiyac gelir ve tuvaleti arar ama bulamaz, sorar grevliye: Tuvalet nerede? Grevli arr: `lk geliiniz mi Gney Afrika ya?`Evet, der adam. Burada sadece zenciler gider tuvalete, siz balkondan aa yapn, der. Adam balar yapmaya salona. O srada zencilerden biri kafasn kaldrr ve lk geliiniz mi Gney Afrikaya diye sorar. Evet, der adam. Zenci ekler: le bir yere yapmayn, saa sola sallayn ki herkese eit gelsin, sosyal adalet salansn.

K R E D
K

N A L

A K P

N D A

E F

R A T

E M N

N A M

P E
A R

M E

Y
A A

T
L A

A R T I

E T

B Y

N A A B L A

A L I K

P Z

sayfa 24 | 5 kasm 2011 | gelecek

kent
Babakann deprem sonras aklamalarnn Trke meali:

Dep rem B a ha ne Kent sel D n m a ha ne

Vandaki depremde beceriksizliine ve duyarszlna tank olduumuz hkmet, bata stanbul olmak zere tm kentleri, kasabalar htt kyleri bile antiye haline getirererek pazarlamak, kent merkezindeki arsalara el koyup depreme dayankl olduu iddia edilen TOK yaplarna srp borlandrmak iin deprem riskini kendisi iin mthi bir rant frsatna dntrmeye alyor. Allardan allara koan babakan, o etkinliklerde cilalamaya alt hizmet veren devlet adam imajn bizlere dayatyor, ancak grdmz muazzam organizasyonlar bu durumdan en kazanl kan gayridular, kaak binalar imdiden haberini veriyoruz. Ltfen bu arlarmza kulak versinler. Efendim ite mteahhitlerle anlaacaz, bilmem ne falan yok. Ramazanda Ankarada yle baz gecekondu blgelerini dolatm. TOKye veremeyiz, mteahhit aryoruz, artk mteahhit u bu falan bekleyemeyiz. Hemen mdahalemizi yapacaz. Hem ehirlerimizi gzelletireceiz, hem de buralar salam gvenilir konutlarla donatacaz. Bu szlerin bizlere anlattysa unlar: Babakan sorgusuz sualsiz yaplara el koymak, yetkiyi denetlenmeyen bir merkezde toplayarak diledii binalar ykmak

menkul yatrmclar ya da inaat irketleri dzenliyor. Van depreminden nce de hkmetin ekonomik sebeplerle srekli canl tuttuu inaat sektr kentleri bir canavar gibi yutmaya balamt. TOK ynetimsel olarak her trl denetimden muaf bir kurum haline getirilmiti. Bunlardan gncel olarak en tuhaf olanysa Kamu hale Kanununda ve 4708 Sayl Yap Denetim Yasas ve ilgili yasalarda yaplan deiikliklerle TOK ve ina ettii binalarn denetim dnda braklmas. Tayyip Erdoan Van depremi ertesinde yapt aklamalarda depreme kar alacaklar nlemleri anlatrken unlar sylyordu: evre ve ehircilik Bakanlmz ile bir alma iine gireceiz. Artk ehirlerimizde kaak yap, gecekondu, gerekirse yetkiyi tamamen Bakanlmza alacaz ve bu tr binalarn deitirmeyen, ykmayanlara sormadan kamulatrmasn yapacak ve binalar ykacaz. () Bata stanbul, Ankara, zmir, btn bu gecekon-

ve yap denetiminden muaf olan TOKye depreme dayankl binalar yaptrmak istiyor. Van depreminde yklan kamu yaplar, deprem sonrasnda aa kan yetersizlik, 99 depreminden beri

gerekletirilmemi yap glendirme almalar bu hkmetin depreme kar pek de nlem almadn gzler nne sermeye yetiyor. Getiimiz yllarda projeleri kabul ettirmek iin kimi kentsel dnm alanlarnn knt blgesi olmas ya da bu blgelerde su younluunun artmas gibi nedenler ne srlyordu. imdi ise hkmet eline deprem riskini alarak bunu bir tehdit haline getireceini ilan etmi durumda. Hem Tayyip Erdoan, hem de Kadir Topba ayn arky sylyorlar. Kimsenin sz hakk olmayacak, denetime tabi tutulmayan bir kurum tarafndan hangi yaplarn yklmas gerektiine karar verilecek, o binalarda oturanlar kim bilir ka kilometre tedeki konutlara tanmaya zorlanacaklar. nsanlarn oturduklar mahallelerden, semtlerden srlecek olmalarnn yannda borlu kacaklarn da ekliyorlar. Evlerinden olmakla kalmayacak insanlar, ayn zamanda yerletirilecekleri TOK konutlarna sahip olmalar iin kredi almalar ve 20 sene boyunca bu paralar demeleri ngrlyor. Hkmetin bu gne kadar kentsel dnm srelerinde yapt buydu, gelecek iin de daha kapsaml olarak bunu herkese dayatmakta beis grmyorlar. Oysa herkesin diledii, alt yerlerde ve salkl koullarda yaama hakkna sahip olmas; iktidar sahiplerinin insanlar yerinden edecek deil, yaadklar meknlar iyiletirecek projeleri retmesi gerekmez mi?

Halk Gazetesi | 15 Gnlk Gazete | Yerel Sreli Yayn | Sahibi: Devinim Yaynclk Adna Yeim Ergn | Yazileri Mdr: Aziz Gler | Adres: ehit Muhtar Mahallesi Yourtu Faik Sk. No:14 D:2 Beyolu-stanbul Tel.: 0212 254 94 78 | Bask: Ezgi Matbaaclk Sanayi Cad. Altay Sk. No:10 Yenibosna-stanbul | Adres: Merutiyet Cad. Merutiyet Apt. No:42/10 Yeniehir-AnkaraTel: 0312 433 29 66 Fax: 0312 433 69 66 gelecek@gelecekgazetesi.org