Professional Documents
Culture Documents
Eski Genelkurmay Bakan lker Babuun silahl rgt yneticisi olmak ve darbeye teebbs sulamasyla tutuklanmasnn yanklar sryor.
b u g a z e t e n i n a l t n d a b i r f i k i r v a r
RGTTEN TUTUKLU
lker Babu Niye Tutukland?
Babu hakkndaki sulamann askeri vesayetin bir temsilcisi olmas deil, darbeye teebbs olmas dndrc. Keza, lker Babuun, TSK iinde Balyoz Eylem Planna kar hkmetle ibirlii yapt biliniyor.
halk gazetesi
bu gazete Genelkurmay Bakanl sfatyla Trkiye "35 kiinin" Cumhuriyetinin en byk silahl rgt gazetesi! olan ordusunu yneten lker Babuun silahl rgt yneticisi olmakla sulanmas ironik bir durum ortaya karyor. >> 4
Uluderede 35 kiinin bombalanarak katledilmesi, hkmete gre bir operasyon kazas. Hkmetin bir zr bile dilemedii olay, katledilenlerin yaknlarna 22 bin lira tazminat denerek geitirilmeye allyor. Blgede inceleme yapan nsan Haklar Dernei ve Mazlum-Derin ortak raporu ile tanklarn ifadesi katliama iaret ediyor. Buna gre hata yok, kast var: ldrlenler; yalar 12 ila 28 arasnda, ou daha ocuk yata gencecik insanlar. Roboski kynde snr ticareti, devlet yetkililerinin bilgisi dahilinde yaplyordu. O gn de askerler, kyllerin snrdan giri yaptndan haberdard. Bombardman baladnda kydekilerin askerleri arayp Ate etmeyin, onlar bizim ocuklarmz demelerine ramen operasyon srdrld. zerlerine ate alan kyller, tamamen silahszd. nsansz Hava Aralarn grm fakat bir saldr beklemedikleri iin kamay dahi dnmemilerdi. Kyde kalanlarn 112yi aramas zerine hemen olay yerine gelen ambulanslar, salk yetkililerinin aklamasna gre blgeye sabaha kadar alnmad. Ekiplerin blgeye uzun sre alnmamas, ortamda delil karartma yaplm olabilecei sphesini dourdu.
>> 14
ULUDEREDE
Metin Kurt:
BU YASA SPOR BATAKHANESNE PARFM SIKMA YASASIDIR. YAN BATAKLIK DURUYOR, SADECE PARFM SIKILIYOR STNE.
O, yldz bir futbolcu, efsane sol ak. Trkiyenin George Besti. Szn saknmaz, rgt bir komnist. Devrimci Spor Emekileri Sendikas kurucu bakan Metin Kurtla, spor ve siyaset gndemi >> 12 zerine konutuk.
kadn
Nuren Yldrm
Adndan kadn szc karlan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanmz Fatma ahin, Ar Valisine talimat vererek u anda ya 11 grnen 8 aylk hamile Z..nin yann 17ye karlmas iin yargnn hzlandrlmasn ve Z..nin resmi nikahnn kylmasn istemi. Neresinden tutsanz problemli Bakann doktorlua soyunup, Z..nin yann 17 olduunu sylemesi mi (kemik lmn o yapm sanki?), kararlar hakimlerin vereceini bilmesine ramen buras Trkiye deyip valinin yarg kararna mdahale etmesini istemesi mi? Valiye bir an nce resmi nikahla evlendirmesini sylerken ocuumuz evlenmeyi istedi mi diye hi sormamas m? Yoksa ocuk yata evlendiren ve hamile brakan kiilerin hibiri hakknda adli ilem yapmamas m? Trkiye genelinde 200 bin kadar evliliin (yani her evlilikten birinin) erken yata yapld ve evlenen kadnlarn ocuk gelin olduu ortadayken, 12-14 ya aras evli kz ocuklarnn says 10 binin zerindeyken, 2011 ylnda 500e yakn ocuk doum yapmken, 501. doum da bu olur gzyle baklyor herhalde. Bu ocuklarn hamile kalm olmalar; cinsel smr maduru olduklar ve gebeliklerinin de yaam haklarnn ihlalini birlikte getirdii gereini ne yazk ki nikahlar gizleyemiyor. in en vahim taraf bunlarn engellenmesi iin tedbirleri almas gereken koltukta oturan Fatma ahinin Z.. iin alm ya dzeltme davasn bahane ederek yaplanlar normal gstermeye almas ve 17 yandaki bir ocuun evlenip ocuk sahibi olabileceinin kabullenilmesi. yle olduu iin de yaplabilecek cezai ilemler bir kenara braklyor. Babakan, olunu liseye giden bir ocukla evlendirmi bir hkmetin bakanlarndan da ne beklenir ki zaten. Resmi nikahla uraan Fatma ahin acaba Z..ye kar nitelikli cinsel istismardan, kiiyi hrriyetinden yoksun brakmaya, suu bildirmemeden kt muameleye, eitim hakkndan yararlandrlmamaya kadar bir dizi su ilendiinin farknda deil mi? Birlemi Milletler ocuk Haklar Dair Szlemesine gre, ilgili ve yetkili tm organlaryla ocuun haklarn sonuna kadar gzetmesi gereken kiilerden ilkinin kendisi olduunu unuttu mu? Z..nin koca nikah tarafndan deil, devlet tarafndan korunmas gereklidir artk. O yataki ocuunu evlendiren aile de, evlendii kii de, dini nikah kyan da suludur. Mahalledeki muhtar, okul mdr ve komular dnda zellikle bavurduu hastane personelinin soruturulmas da gerekmektedir ki bir daha ocuk gelinleri grmeyelim. ocuun doumla ilgili riski varken, resmi kaytlarda hibir eyi olmayan birilerine nasl teslim ettiklerinin sorgusunu Trk Tabipler Birlii de yapmal. Bu arada hi dndnz m, ocuumuza bir ey olursa yeni yasa tasarsndan kardnz evli olmayan kadnlar ibaresinin burada karnza kvereceini? Sorarlar o zaman O yzden mi hemen nikah yapmaya alyorsunuz? diye.
Bolu valisi 11indeki hamile ocuun kemik yann byk olduuna hkmetti
Mudurnuya bal Alpagut kynde 25 yandaki E.D. ile imam nikahyla yaayan ve nfus kaydna gre 11 yanda olan Z..nin 8 aylk hamile olduu anlald. Bolu valisi kemik yann daha byk olduunu syledi. Gndem ocuk Dernei ocuun hak ihlallerine urad ve ailesinden imam nikhl eine, bakanlk yetkililerine kadar birok kiinin su iledii gerekesiyle savcla bavurdu. Dernek u sulamalarda bulundu: ocuun nitelikli cinsel istismar, kiiyi hrriyetinden yoksun brakma, dinsel tren, suu bildirmeme, kt muamele, aile hukukundan kaynaklanan ykmllnn ihlali.
* Kesin rakamlara ulamak mmkn olmasa da gelimekte olan lkelerde her yl 10-12 milyon kz ocuu erken yata evlendiriliyor. * Trkiyede her kadndan biri ocuk gelin, ocuk gelin oran %14. * Toplumsal cinsiyet eitsizlii, savalar ve felaketler ocuk gelin orann arttryor. * Anne-ocuk lmleri, reme salna ynelik sorunlar, eitim eksiklii, kadna ynelik iddet, istismar ve toplumsal izolasyon ocuk yata evliliklerin kadna etkilerinden bazlar. * Trkiyede 18 ya alt evlilik yapan erkeklerin oran yzde 6,9 iken, bu rakam kadnlarda yzde 31,7. * TK verilerine gre evli kz ocuu says, evli erkek ocuu saysna oranla 14 kat daha fazla. TKin verilerinde 15-19 ya arasndaki medeni hale bakldnda, 15.543 evli erkee karlk, 216.810 evli kadn denk gelmekte.
gncel
Trkiye tarihinin en ciddi katliamlarndan biri birka hafta nce gerekletirildi. Olayda 10 -15 yalarnda ocuklar da dahil 35 vatandamz F16lardan atlan bombalarla parampara edildi. Atadan babadan ayn ii yapan, ayn yoldan ayn yere giden ve ayn alverii yapan insanlar gvenlik kuvvetlerinin bilgisi dhilinde yok edildi. Dnyann neresinde olsa byk bir olay olacak olan bylesi bir katliam bizde sradan bir olay olarak kald. Ne hkmet tatmin edici bir tutum taknd ne de genelkurmay. Demokrasi standard yksek pek ok lkede hkmetin istifasn gerektiren ya da en azndan pek ok bakann ve genelkurmay bakannn grevden alnmas sonucunu douracak olay bizde ancak bir albayn grevden alnmasna sebep olabildi. O emri veren kimdi, tetii eken kimdi hala belirsiz. Kendilerine kar bir saldr olsayd imdiye kadar inenin deliini dahi aratracak hkmet neredeyse 15 gndr hikye anlatyor. Demek ki sulu albaym, katliam emrini veren oymu Lafa geldiinde siyasi iradesinin kudretiyle vnen, o devirler geti artk AKP var diyen hkmet bir gariban albayn arkasna saklanmaya utanmyor mu? Yok orduda Ergenekonun uzantlar varm, Yok katliam srail tezgahlam,
Genelkurmay bakann hapsedecek denli siyaseten g kazanm olan AKPnin bu katliam sz konusu olduunda havaya bakp slk almas kabul edilebilir mi? Askeri vesayetin bittiini syleyenler cinayeti hangi vesayetin ilediine inanmamz istiyorlar? Neden bu iin sorumluluunu stlenmiyorlar, neden kp bir zr dahi dileyemiyorlar, neden be kuru kan parasyla bu ii kapatabileceklerini varsayyorlar? Gerekten birileri bu lkede her iyi eyin AKPden den her kt eyin ise AKP kartlarndan geldiine inanmamz m istiyor? Eer yleyse fena halde yanlyorlar. Biz bu lkenin tecrbeli vatandalaryz. Bu lkede tecrbeli vatanda olabilmek iin devleti, hkmeti iyi tanmak gerek. Sylenenden deil daha ziyade sylenmeyenlerden sonular karabilmek demek. Pek ok katliama tank olmak ve bunlar karsnda hkmetlerin nasl zeytinya misali ste ktn defalarca grm olmak demek. Biz bunun devlet meneli bir katliam olduunu biliyoruz, yalnz biz de deil, bu devleti tanyan herkes biliyor. nanmazsanz gidin kyllerle konuun. Size tek tek anlatsnlar askerin ocuklarn gidiinden haberleri olduunu, HAlar ile tespitlerin yapldn ve o ocuklar bizim ocuklarmz, ilerinde PKKli
Polis ldrmt
Metin Gktepe, 8 Ocak 1996 tarihinde mraniye cezaevinde ldrlen Orhan zen ile Rza Boyban cenazesini izlemek iin grevi bandayken polislerce toplu halde gzaltna alnan bin kiinin arasndayd. Metin, dier gzaltna alnanlarla birlikte Eyp Kapal Spor Salonuna gtrld. 1000 kiiye yakn insanla gzaltna alnp; Gazeteciye zel
Mumamele diyen polislerce dvlerek ldrld. Duvardan dt iddia edilen gazetecinin kamuoyu basksyla gzaltnda dvlerek ldrld kabul edilmek zorunda kalnd. Dnemin ileri Bakan Teoman nsan, Fadime Gktepeden zr diledi, ancak Gktepenin annesi bu zr kabul et-
meyerek katillerin cezalandrlmasn istedi. lden ile srlen dava 1998 ylnda yaplan mahkemede alnan kararla 11 memurdan altsna 7 yl 6 ay hapis cezas verilerek sonland. Kamuoyunda Rahan aff diye bilinen afla artl tahliyeden yararlanan polisler toplam 1 yl 8 ay yatarak salverildiler.
gncel
yet gazetesine verdii demete Balyoz Eylem Plan ile ilgili olarak Olay ciddidir ve bugne kadar belki yaanan olaylarn en nemlilerinden biridir, diyordu. Balyoz Eylem Plan hazrland srada Kara Kuvvetleri Komutan Kurmay Bakan olan Babuun bu plandan haberinin olduu ve bu plan eletiren bir raporu da dnemin Genelkurmay Bakanna ve Kara Kuvvetleri Komutanna sunduu 8 Nisan 2010 tarihli Hrriyet gazetesinin haberiyle ortaya kyordu. Bu haberin yaynlanmasyla lker Babuun gsterdii sert ka ramen olup biten her eyden haberdar olduu anlalyordu. Bu noktada Erturul Maviolu ve Ahmet k u yorumu yapyor: Birincisi Genelkurmay, ok iyi bildii bir darbe plan ile ilgili balangta sert bir inkar tavr gstererek TSK iinde gerekletirilecek tasfiyedeki kendi imzasn silikletirmeyi hedeflemi olabilir. kincisi, Balyoz Eylem Plannn bizzat Genelkurmay Karargah tarafndan szdrlm olmas pekala mmkn grnmektedir.
yuka km olan gerilimin bir sonucu olarak Tayyip Erdoana ramen cemaat tarafndan hkmeti ypratma, zor durumda brakma hamlesi olarak da yorumlanabilir. Btn bu yorumlar sahiplerine kalsn, biz lker Babuu nasl biliriz, onu anlatalm. lker Babu, 1993 ylnda tmgeneral sfatyla Lice katliamn yneten komutanlardan biridir. Bu katliamda kimyasal silah kullanlmasnn emrini bizzat kendisi vermitir. Tpk emdinlide halka bomba atanlara yi ocuktur diyen Yaar Bykanttan, daha nce yine kimyasal silah kullandn bildiimiz ve son katliam Uludereyi yapan imdiki Genelkurmay Bakan Necdet zelden bir fark yoktur. Tpk Uludere katliamnn sorumlusu Recep Tayyip Erdoann Lice katliamnn Babakan Tansu illerden, Dersim katliamnn sorumlusu Celal Bayardan bir fark olmad gibi Btn bu tartmalar iinde galiba en doru sz Gltan Kanak syledi. Orada tek bana brakma onu, mesai arkadana yoldalk yap.
Poyrazkyde bulunan on bei dolu yirmi iki lav silah ile ilgili, silahlar basna gstererek yapt yorum:
Bunlar silah deil boru.
rtica ile Mcadele Eylem Plan hakknda TSKy ypratmak iin medya zerinden yrtlen asimetrik bir psikolojik harekt olduunu syleyerek yapt yorum:
Belge deil kat paras.
Lice Katliam
Diyarbakrn Lice ilesi, 22 Ekim 1993 tarihinde 5 gn srecek olan bir ablukaya alnd. Daha sonra JTEM itiraflarnn da aklad zere, Tugeneral Bahtiyar Aydn, korucularn at ate
sonucu ldrld halde, bu durum bahane edilerek ile 5 gn boyunca bombaland. Licede 3300 ev ve dkkan yaklp ykld. AHMde grlen davada, kimyasal silahlarn da kullanld tespit
edildi. Devletin aklamasna gre 60, grg tanklarna gre ise 380 kii katledildi. Trkiye, Lice katliamndan dolay AHMde mahkm edildi. Lice katliamn, o dnem tmgeneral olan lker
Babu ve Korgeneral Hasan Kundak birlikte ynetti. lker Babu, daha sonra kiisel arivinden Kundak ile birlikte katliam ynetirken ekilen fotoraflarn bbrlenerek yaynlad.
ABDnin 11 Eyllden bu yana uygulayageldii ve birden ok cephede (rnein Irak ve Afganistan) sava kapasitesi eklinde zetlenebilecek olan askeri stratejisi deiiyor. Yeni stratejide hedef orduyu klterek glendirmek, daha operasyonel, esnek ve evik hale getirmek ve arl insansz hava aralarna (HA) ve uzay teknolojilerine vermek; yani savan ykn insandan ileri teknoloji rn sava makinelerine aktarmak. Yeni stratejinin bir nemli zellii de karasal hakimiyetin de-
nizlere ekilmesidir. Dolaysyla deniz hakimiyetinin nemi artmaktadr. rann petrol ambargosu durumunda kapatrm dedii Hrmz Boaz, bu yeni stratejinin snama sahas olabilir. Ancak bu deiim karadaki glerin azaltlmasndan ziyade, deniz stlenmesinin neminin artmasdr. 3 yldr alttan alta uygulanmaya balam olan bu deiimin dnya halklar asndan sonucunu ise sz konusu dnemdeki siciline bakarak anlayabiliriz: Bilindii zere Afganistan ve
Pakistanda HAlarn kullanlmaya balamasyla sivil lmleri azalmak yle dursun, neredeyse gndelik bir hal ald. ABD bu aralarn salad koordinatlar veya brakt bombalarla dnleri, cenazeleri, kylleri yakp ykt. Son rnek hepimizin bildii gibi Trkiyede yaand. Yine ABD retimi HAnn istihbarat, Uluderede 35 sivil kylye bomba olarak geri dnmt. Dolaysyla yeni strateji zetle, daha az ABD askeri, daha ok sivil lm anlamna geliyor.
srailin randaki
Dnyann herhangi bir lkesinde egemenler, ezilenlerin direniini bastrmak iin ne zaman yardm istese koan uluslararas kontrgerilla srail, uzman olduu suikastl, ranl nkleer fizikilere kar uyguluyor. gal altndaki Filistin topraklarnda ntifada sonras lm vakalarnda srailin suikast sonucu hayatn kaybedenlerin oran %13. Bunlardan en bilineni, Hamasn kurucusu eyh Ahmet Yasine ynelik fze saldrs. 22 Mart 2004 tarihinde gerekletirilen suikastla, 68 yandaki Yasin, tekerlekli sandalyesi ile sabah namazndan dnd bir srada, yanndaki dokuz kii ile birlikte hayatn kaybetmiti. Filistin direniinin, otel odasnda l bulunan, zehirlenen, arac bombalanan birok nde gelen figrne imdilerde ranl nkleer fizikiler de eklenmekte. 11 Ocak 2010 tarihinde ranl nkleer fiziki Mesud Ali Muhammedin Tahranda bombal saldrda ldrlmesinin yl dnmnde bir
tarih eridi
Ermeni Soykrm
ncesi Gelimeler
Osmanlda 19. yzylda yaanan reformlar ve Balkanlarda kan isyanlarla birok halk Osmanldan ayrlm birou da ayrlmak iin mcadele vermeye balamt. 1870lerde glenen otonom ya da bamsz Ermenistan dncesi, stanbul ynetimini korkutmaya yetiyordu. 19. yzyln son yllarnda nce 1893te Kumkap-stanbulda, sonra da 1894te Erzurumda byk Ermeni mitinglerine asker saldrlar gerekleti ve Ermeniler adm adm silahlanmaya baladlar. ttihat ve Terakki iindeki ulus devlet dncesi glendike Ermeniler zerindeki bask artt. 1909da Adanada gerekleen olaylar, yzlerce sivil Ermeninin hayatn kaybetmesi, Anadolunun yllarca unutmayaca bir acnn habercisi oldular. 1913te ngilizlerin nerisiyle Enver Paann komutasnda Tekilat- Mahsusa kuruldu. Tekilatn grevi, cephe gerisinde ve tesinde zel askeri operasyonlar gerekletirmekti. 1914n ikinci yarsnda savaa dhil olan Osmanl, savatan ksa sre sonra 28 Temmuz-14 Austos 1914 arasnda toplanan Erzurum Ermeni Kongresinden her ne kadar Rusyadaki Ermenilere arda bulunarak Osmanl iin isyan etmelerini talep ettiyse de kongre bunu Biz Rusyadaki Ermenilerden byle bir ey isteyemeyiz, diyerek reddetti.
Trkiye ve Fransann aras son zamanlarda soykrm meselesiyle alm durumda. Fillerin arpmasnda, ezilen halklarn aclarnn kullanlmas ise byk devletlerin emperyalist karlar uruna ne kadar canileebileceklerini gsteriyor bizlere.
Sava ve Tehcir
Savan balamasndan ksa sre sonra snr geen Rus ordular, birok Ermeni tarafndan sempatiyle karland. Birok Ermeni, Ermeni Gnll Lejyonu bayra altnda Rus ordularna katld. Ermenilerin bamszlk mcadeleleri bu dnemde daha da hzland.
Sava ncesi kurulan Tekilat- Mahsusa daha sonra yaklarak yok edilen birok kararla, baz grevler dorultusunda Dou Anadoluda grevlendirildi. Grevleri dorultusunda, Ermeni kylerine saldran bu tekilat canice faaliyetlerinden dolay defalarca eletirildi. O dnemde Anadoluda bulunan Alman subaylar Louis Mosel ve Fredrich Werner von der Schulenburg tarafndan yazlan mektuplar bunlara rnektir. Sava srasnda misilleme ky basknlar gereklemeye balad. Birok Ermeni ve Krt ky defalarca basknlara urad. 24 Nisan 1915te, anakkaleye gerekleen karma ve douda Ermeni milislerin arka arkaya kazand zaferler sonucu keye skan stanbul ynetimi, 24 Nisan kararlarn yrrle sokarak Ermeni komitelerinin merkezlerinin kapatlmas ve nderlerinin tutuklanmasn kararlatrd. Bunun sonucun-
da sadece stanbulda 2345 Ermeni tutuklanarak Anadoluya srld. Bu srgnden ancak 200 kadar tutuklu sa kurtulabildi. Srgn dncesi zamanla Osmanlnn gndemine geldi ve 27 Maysta Tehcir Kanunu yrrle girdi. 3 Gn sonra 30 Maysta yasa sresiz hale getirildi. Kanunla birlikte grevli memurlarn gerekli grd takdirde istedii kiiyi belirli blgelere srebilmesi saland. 10 Haziranda Ermenilere ait mal, mlk ve arazilerin idaresi hakknda karlan ynetmelikle birlikte srgn edilen Ermenilerin mal ve mlklerinin, muhacirlere verilmesi kabul edildi. Srgn blgesi olarak Suriyenin llerle evirili Der Zor
yakn srgn blgesine ulaabildi. Almanyann 1. Dnya Sava belgelerine gre 960.000 Ermeni srgn edilirken ancak 600.000e yakn srgn blgesine ulaabildi. Yine Trk kaynaklara gre ise 430.000 srgn edilen Ermeniden 200.000e yakn hayatta kalabildi. Ancak bu rakamlarn hangisi kabul edilirse edilsin, Trkiye Cumhuriyetinin kabul ettii devlet eliyle sistematik bir katliam deil dncesi ne kadar inanlrsa inanlsn, o blgede sava ncesi yaayan Ermeni halktan ancak yarsna yaknnn hayatta kalabildii, bir halkn
blgesi seildi. Ermeni halk bu blgeyi daha sonralar Cehennem Vadisi olarak adlandracakt. Britannica Ansiklopedisinin aratrmalar sonras kabul ettii rakamlara gre 1.200.000 Ermeni srgn edilirken, bunlardan ancak 600.000e
kendi topraklarndan koparlp atld, srgn edildii bir gerek. Bu hangi insanla sar, hangi siyasete sar bilinmez. 1915 ylnda yaanan bu olay bugn halen btn Ermenilerin o ykm duygusu ile yaamasna neden oldu. Bu ac, sanattan siyasetine kadar toplumun her noktasna yansm durumda.
gncel
Ankara niversitesi Hukuk Fakltesinde insan haklar konusunda ders veren Prof. Anl een, Meclis nsan Haklar nceleme Komisyonuna yapt sunumda, Gneydouda yaanan terre artk biz normal koullarda insan haklar asndan bakamayz. Sava hukuku asndan bakmak durumundayz dedi. een, bu yaklamyla, Trkiyede insan haklar hukukunun nasl tersten okunduunun arpc bir rnei oldu. rnakn Uludere ilesinde katledilen 35 Krt kylsnn bedenleri daha soumadan Prof. eenin almlar Krt sorununa hkmet bata olmak zere egemen yaklam zetler nitelikte. eene gre, blgede ve snr tesindeki atmalar bir n sava: Eer Trkiye Cumhuriyeti devleti devletse, dev-
let olduunu bilecek. nk bir devlet ya vardr ya yoktur. Varsa egemenliini kullanr, yoksa baka devlet modelleri devreye girer. Gneydouda yaanan terr o zaman bir sava ncesi dnem olarak grmek ve bu erevede sava hukukunu, yani Cenevrede imzalanan protokolleri gndeme getirmek zorundayz. Blgedeki sava ortam, operasyonlar ve tutuklama terr ile birlikte dnldnde, Trkiyede insan haklarndan deil de sava hukukundan bahsedilmesi maalesef kimseyi artmyor. eenin, Krt sorununda demokratik bir zm konumak yerine bu yaklam benimsemesi, hkmet evrelerinin Krt sorununda bar konumaktan hala ne kadar uzak olduunu da gsteriyor.
Size de kabilir
i 50 lira uruna lr, patron kaak aas gibi maln derdine yanar. Hikaye ayn hikayedir, ister snr boyunda Krt katrcs ister Boluda maden iisi, isterse stanbulda gkdelenin tepesinde inaat iisi ya da alev alev yanan kmes gibi evde Tunuslu, Fasl kaak ii.
Ylba geti. Sokaklarda size de kabilir narasyla piyango satanlarn says azald. Ucuz yoldan mutluluk dmz ise baka bir bahara kald. Hepimizin iinden lanet olas ikramiye ihtiyac olmayana gitti, paras olana kt dncesi geti. Gene de koca bir ay, olmayan parayla ne byk alveriler yaptk, evler, arabalar aldk. Hatta ei dostu sevindirdik. Ryaya yattk ve sabah hayatn gereiyle uyandk. Elde var sfr. Amorti bile uzak... Piyango hep ikramiyeyi anlatmaz. Hatta ikramiye hep hayrl olmaz. Kimi zaman ksa da hayr dokunmaz. zmirdeki talihli dede oluu ocuu, evi bark brakp kayplara karm. stelik son olarak hastanenin birinde kalp damar cerrahisi youn bakmnda grlm. Piyango bizde genellikle belay anlatmak iin kullanlr, zira yoksulluktan olsa gerek beladan kurtulamayz. Bu anlamyla esas ylba piyangosu eski Genelkurmay Bakan lker Babua vurdu. Yllar yl hak arayan iiyi, niversite rencisini, ldrlen Krd terrist ilan edip durdu, sonunda kendisi terrist oldu. Yllarca nne gelen mazluma ya satr ya da sopay gsterdi, imdi kendisi sopann altna yatt. Osmanldan bu yana bu devletin gelenei budur. Ne zaman ba dara girse dardan kmak iin yanndaki yardaksn dara gnderir. birlikisini, tetikisini bir rpda harcar. Uluderede 35 gariban Krt kylsn uaklaryla bombalayp paralarn daa taa yayan devletimiz paay ele verince, yani halkn ldren Esad knarken kendi halkn katledince izahsz duruma den devletimiz gndemi kaydrmak iin lker Babuu terristlikten tutuklad. Babuun bana gelenleri grnce insann cin aklna acayip hikayeler gelir. Eve Dn Mehmet Ali Alabora ile Sibel Kekillinin barolnde oynad bir 12 Eyll filmi. Nam dier Memoli bir fabrikada iidir. Bir gn ustaban ieri alrlar. i Memoli polisin ortasnda arabaya gtrlen ustabann arkasndan kesin devlete kar biey yapmtr, yoksa niye alsnlar der. Zaman geer, Memoli evlenir, borca girer. Ustaban alan polisler onun kapsn alar. Onu olmad bir kii olmakla sularlar. Kahvede okey oynayanlar, ayn laf onun arkasndan sylerler. Kesin bir ey yapmtr. Aslnda hibir ey yapmamtr. erde her eyi kabul ettirirler. Ta ki aradklar kiiyi bir atmada bulana kadar. Memoli braklr ama o artk eski Memoli deildir. Filmin sonunda ayn polisler bu sefer kahvedeki okey drtlsn alrlar. Tm kahve ayn nida ile alkalanr. Kesin bir
Emekli olan eski milletvekillerinin maalarnn 5.600 liradan 8.000e karlmas iin Cumhurbakan Abdullah Gle alelacele bir dzenleme sunuldu ve cumhurbakannn ksmi vetosuyla bu maalar 6.300 lira olarak gncellendi.
HYYT!
Memura zam meselesi gndem olunca bir ekince alyor gidiyor vekillerimizi. nce bin bir trl hesap yaplyor, sonra ekonomik krizden bahsediliyor, cari ak ne
srlyor, ille de tasarruf deniliyor. Ama i vekillerin maana gelince her ey ipak. Vekiller hemen atlyor ne; yetitiremiyoruz, yetmiyor. O kadar dne gidiyorlar, tak takyorlar, bir eyrek altn iki yze dayanm. Nasl yetitirsinler? Peki onu anladk diyelim (anlamadk da) ama asgari cret yerlerde srnrken, emekli milletvekillerinin maalarnn gncellenmesi nasl dert oldu? Bunu anlamak g.
Sayn Vekilim, Yoksulluk snrnn altnda zamsz memur maamza ramen bir densizlik edip evlenmeye karar verdik. Verdiimiz vergilerle denen maalarnz dnlerimizde harcadnz duyunca ok sevindik. Dnmze en az bir eyrek altnla terif etmeniz bizi sevindirecektir. Dnmze bekleriz.
emek
zmirin Menemen ilesindeki Savranolu deri fabrikasnda iiler uzun sredir direniyor. Fabrikann maceras ilgin. Yasa d alan fabrika, iileri direnie geince baka bir isimde baka bir yerde almaya balad. Patron direnii kramaynca iilere stanbulda bir adres gstererek orada almalarn talep etti. Birini bir iten vazgeirmek istiyorsanz onu yapamayacana inandnz bir ie koarsnz. Birini istifa ettirmek istiyorsanz gidemeyeceine inandnz bir yere yollarsnz. Patron, iilerin stanbula gitmeyeceine emin olduundan olsa gerek onlar stanbula ynlendirdi. iler stanbula gidince patronun nerisinin bo olduu ortaya kt. Direni hl sryor. Patron son olarak klasik bir numarasn daha yapt. Paral uaklarn iilerin zerine saldrtt ve iileri iddet yoluyla datmaya alt. Savranolu deri fabrikasnda yaananlar ne ilk ne de son. Yllardr an ve an benzer direnilerle karlayoruz. rnein, zmirde yan yana direniin devam ettiini biliyoruz. Billur Tuzda, Hugo Bossta ve Savranolunda direni sryor. Direniler ortaya kt anda direniin srd sektrdeki patronlar hzla dayanmaya giriyor. Bir nevi eytan ittifak kuruyor. rnein, derideki direnite fabrikada retim tkannca dier deri patronlar patronun ilerini fason olarak stleniyor, bylece korsan bir ekilde retimi srdrlyor ve patron kazanmaya devam ediyor. Bu direnilerin bir dier sknts genelikle ehir dnda, cra kelerde srdrlyor olmasdr. retimi kilitlemeye alan iiler yaamn uzanda yani kentin dnda kaldklar iin grnmyor ve bilinmiyorlar. Patron dayanma kapasitesi olduu mddete iilerin direniini grmezden gelmeye devam ediyor. Hele ki gnmzde holdingleme hakim olduu iin, yani patron tek bir sektrde deil deiik birok sektrde retim yapt iin direnii gsleme ans daha yksek oluyor. Hem snf kardelerinden aktif destek alamad iin hem ayn holdinge bal dier sektrlerdeki iilerin desteini alamad iin hem de direni halindeki baka ii gruplaryla buluamad iin ii direnileri ok uzun sryor ve ounlukla yeniliyor. Zaman, direniteki iinin aleyhine alyor.
Kaaa giden kyllerin kaak raconundaki ismi katrclardr. Bir katrc bir seferde 30 ile 50 lira aras para kazanr. Yani bombann altnda kaaa gidenler canlarn 50 lira iin vermilerdir. Kaaktan paray kaak aas alr. Katrcya lm der. Ya dan ya jandarmadan ya da gkyznden lm bomba olur stne yaar.
ey yapmlardr. Uluderede ilenen katliamn hikayesi satr satr yazlmaya balandka bir yandan yaanan vahet ortaya salrken te yandan lkenin ta br ucunda acayip bir sebeple ldrlen kylnn hikayesiyle hikayelerimizin ne kadar benzedii de ortaya kt. Kaaa giden kyllerin kaak raconundaki ismi katrclardr. Bir katrc bir seferde 30 ile 50 lira aras para kazanr. Yani bombann altnda kaaa gidenler canlarn 50 lira iin vermilerdir. Kaaktan paray kaak aas alr. Katrcya lm der. Ya dan ya jandarmadan ya da gkyznden lm bomba olur stne yaar. Yoksulluk bu. 50 lira lm gze alp kazanlmas gereken paradr. Bildik hikayedir bu; kyl kaaa gider 50 lira iin, biz ehirde inaat iskelesine karz, Tuzlada gemiye trmanrz ve zel sektrde, madende yerin altna gireriz. Hepsi karn doyurma pahasna yaplr. Hepsinde lm ucuzdur. Mal pahaldr. Madenci patronu gvenlik almaz, tersane armatr iiyi korumaz, mteahhit peynir ekmek gibi harcar. Hesap basittir. Mal iinin canndan kymetlidir. i 50 lira uruna lr, patron kaak aas gibi maln derdine yanar. Hikaye ayn hikayedir, ister snr boyunda Krt katrcs ister Boluda maden iisi, isterse stanbulda gkdelenin tepesinde inaat iisi ya da alev alev yanan kmes gibi evde Tunuslu, Fasl kaak ii. Hikaye bizim hikayemizdir. Biz gzlerimizi evirip ortaklmz grene kadar, yani hangi milletten olursa olsun snf kardelerimizi karde bilip karmzdaki patronu kalle bilene kadar bu hikaye byle yazlmaya devam edecek.
sizlik ve lm
talyada Salvatore de Salvo ve Antonia Azzolini adl bir ift, ekonomik kriz neticesinde isiz kalp hayatlarn idame ettiremedikleri iin intihar etti. Salvo 7 yl nce iini kaybetmiti ve bu srede borlarn demek iin evini satt. Bu arada isizlik sigortas ile hayatn idare etmeye alt ama yardm evine snmak zorunda kald. Bu arada i bavurularnda bulundu ama hibirine cevap alamad. Bu intihar, Avrupa Birliinin en nemli lkelerinden talyada krizin ne kadar derin olduunun bir gstergesi.
Apak
Merkez Bankas tarafndan yaplan aklamaya gre 2011 Ocak-Kasm dnemi demeler dengesine gre cari ak 70 milyar 241 milyon dolar. 2010 ylnn ayn dnemine gre 30 milyar 719 milyon dolarlk bir art var. Bu demektir ki geen seneye gre %77,7lik bir art var. Kasm ayndaki cari ak ise 5 milyar 188 milyon dolar.
dnya
2011-2012 geii: Blgesel durgunluktan dnya krizine Birleik Devletler: Resesyonun intikam
Birleik Devletler ekonomisi, bte an iirmesinin sonularna katlanacak ve 2012de dnyada etkili olan resesyondan uzak kalamayacak. nceden dinamik olan Asyaya yzn dnerek de kendini koruyamaz nk in, Hindistan ve Asyann geri kalan ekonomik gcn kaybediyor. 2011 yl Avrupa Birliinin knn temelini hazrlad. Kriz; Avronun batmas, Birleik Devletlerdeki iktisadi durgunluk ve korkun eitsizliklere kar dnya apnda kitlesel protestolarla balad. Ayrca, 2011de rana kar Siyonistlerce organize edilen savan kzmas, Birleik Devletler-Vietnam atmasndan beri en byk blgesel savan belirtisidir. Birleik Devletler, Rusya ve Fransadaki seim kampanyalar ve bakanlk seimlerinin sonular, kresel atmalar ve ekonomik krizi iddetlendirecek.
Kresel kriz
Btn belirtiler 2012nin, Avrupadan ve Birleik Devletlerden Asyaya ve Afrika ve Latin Amerikadaki smrgelerine doru yaylan ekonomik kriz iin kritik bir yl olduunu gsteriyor. Bu kriz gerekten kresel olacak. Emperyal gler aras mcadeleler ve smrgeci savalar, bu krizi yattrma abalarn boa kartacak.
dnya
Kriz ve Arapsa
ve Avrupa ekonomik krizi 2011 ylna Arap corafyas as 2012ye girerken Arap damgasn vurdu. Arap corafy sn Mbarek ve Tunuslu H uyan ardnda Msrl lider devrik iktidar brakt. Ayn lider Bin Ali olmak zere ikiNATO mdahalesiyle memzamanda Libyada Kaddafi, seimler yaplyor. Liderler leketinde ldrld. Msrda nus, Libyada iler hl kadevrilmesine ramen Msr, Tu senaryosu zorlanyor. ABD rk. Suriyede ikinci bir Libyariye ve rana kar hazrda Iraktan ektii askerlerini Su corafyasnda bir uyantutuyor. Geen sene iin Araplan o ki buradaki hesaplar tan bahsedebiliriz ama anla ann rengi daha da belli henz kapanmad. 2012de uy olacak. etkiledi. Yunanistan bata 2011 Avrupa krizi tm dnyay rtekiz bor batanda. Bu olmak zere rlanda, talya, Po 12de sk kemer skma 20 bor batana zm olarak mektir ki birok sosyal hak programlar biilmiti. Bu de n deeri daha da klekaybedilirken ceplerdeki paran cek.
ABDde 1977-1981 yllar arasnda Bakan Jimmy Carter dneminde ulusal gvenlik yardmcl yapan Zbigniew Brzezinski dnyadaki gelimeleri gz nne alarak ABDnin dnya liderliini kaybetmesi ve inin lider roln almas olasl zerinde gelecekte olabilecekleri yle zetledi:
Aralarnda Hindistan, Japonya, Rusya ve baz Avrupa lkelerinin bulunduu dnyann ikinci snf glerinin liderleri, kendi ulusal karlar ekseninde ABD gcnn zayflamas zerine oktandr hesaplar yapyor. Asya corafyasnda inin hakim olmasndan ekinen Japonlar, Avrupa ile daha yakn ilikiler kurabilir. Hindistan ve Japonyadaki liderler inin
ykselii ve Amerikann zayflamasyla daha politik ve askeri ibirliklerine girebilir. Rusya, eski Sovyetler Birliinin bamsz devletlerine gzn dikmi durumda. Avrupa birok yne gidebilir: Almanya ve talya ticari karlar iin Rusyaya yanaabilir. Fransa, Merkez Avrupa ve Britanya ise ABD
ile sk ilikilerini srdrp gler arasnda denge gzetebilir. Trkiye, eski Osmanl mparatorluu corafyasnda, Brezilya da Gney Yarmkrede kendi blgesel glerini artrmaya alabilir. Ancak bu lkelerin hibiri Amerikann gl olduu zamanlardaki gibi ekonomik, teknolojik ve askeri glerini etkili kullanamaz.
Nikolas Sarkozy seimleri kaybedecek ve sosyalist aday Franois Hollande hakim gelecektir. Ancak devam eden Avrupa ekonomik krizi, Fransann AAA olan kredi notunun dmesini getirecektir. Bu yl ya da gelecek yl ne olursa olsun, byk bir uluslararas kriz kanlmazdr. zellikle de Kore ve randa. Avrupa lkelerinin sk yaptrmlar uygulad ran zor za-
manlar geirecektir. ABD ve srail yllardr ranla gizli bir sava iindedir. rann nkleer tesislerindeki bilgisayarlara gnderdikleri Stuxnet virsn inkar etmiyorlar ve son zamanlarda birka nemli ranl nkleer bilimci ldrlmtr. Fakat ayn zamanda Benjamin Netanyahu daha nce Irak ve Suriyeye yapt gibi rana saldrabilir. srail bu durumda kesinlikle ABD desteini alacaktr.
Anonim bir imzayla Youtubea yklenen ve Afganistanda grev yapan drt ABD askerini, ldrdkleri Taliban militanlarnn cesetlerine ierken gsteren video, tm dnyada byk tepki toplad. ABD ordusu, olayla ilgili soruturma balattn duyursa da, insanlk dman karakteri bir kez daha gzler nne serildi.
Video grntsnde drt ABD askeri, Taliban militannn cesetlerinin zerine ierken grlyor. Yerde yatan kiilerin sivil mi yoksa Taliban militan m olduu ise aslnda belli deil. Ancak ortak tepkiler, dmana bile bu davrann her trl insani, ahlaki lden uzak olduu. Askerler bir yandan ierken dier yandan cesetlere aalayc szler sylyorlar.
Sen mi gzeldin yoksa hayat m gzel / Metin Kurt gibi yalnzz / Ceza sahasnda da*
sylei
Bu yasa spor batakhanesine parfm skma yasasdr. Yani bataklk duruyor, sadece parfm sklyor stne.
O yldz bir futbolcu, efsane sol ak. Trkiyenin George Besti. Biyografi kitab yazld ve hakknda ark yapld. Hayat karsnda da spor karsnda da duruu net: Szn saknmaz, rgt bir komnist.Devrimci Spor Emekileri Sendikas (Spor Emek-Sen) kurucu bakan Metin Kurtla, spor ve siyaset gndemi zerine konutuk.
Sylei: Aziz Kk, Seyit Gne Fotoraflar: alar Kara
2 Temmuz futbolda temizliin milad olarak gsteriliyor ama siz Sistemin futbolu hibir zaman temiz olmad, diyorsunuz. Madem hep kirliydi, bu operasyon neden imdi yapld? Sporda iddeti nleme Yasas, spor batakhanesini kurutmak iin karlm bir yasa deil, bunlarn hepsi palavra. Bu aslen yneticileri koruma yasasyd. Ama 3 Temmuzda yaplan operasyonla bu yasa, spor kulb aalarnn kendi kalelerine attklar bir gole dnt. Bu yasa aslnda hangi ihtiyatan kaynakland, biliyorsunuz. Son dnemde Babakan hem basketbol manda, hem de Telekom Arenann alnda seyirci protestosuyla karlat. Tribnlerin siyasallamasnn nne geip taraftarlar bask altna almay hedefleyen bir yasayd bu aslnda. Yneticiler bata, Byle gelmi, byle gider, bize bir ey olmaz mantyla yasay desteklediler ama sonra iin rengi deiti. Bu operasyonla bizim yllardr dile getirdiimiz gerekler, yani sporda ike, tevik, siyaset, mafya, rklk akla gelebilecek her ey ortaya kt. 50 yldr bu iin iindeyim, bu iler 50 yldr oluyor. Bugn yaplan operasyonda seilen arkadalar bana gre sadece kurbandr. Aykut Kocaman, operasyon zerine 1959dan sonraki tm sezonlar sorgulanmal demiti. Sizin sylediinize yakn bir ey syledi o da. Doru sylyor fakat Aykutun geenlerde yapt ok talihsiz bir aklama var. imdi g dengelerinin deitiini iddia ediyor, bundan yaknyor. G dengeleri senden yanayken her ey olumlu, sana kar olduunda her ey olumsuz. Aykutun o ilk duruunu devam ettirmesi gerekiyordu. Sadece futbol deil, sadece sper lig deil, btn sistem sorgulanmal. ike, amatr kmede daha fazla var mesela. Doru drst emniyet de yok. Kalabalk bir grup gelip ma gayet gzel bask altna alabiliyor. Hakem cann kurtarmak iin o grup ne isterse onu yapyor. Bu operasyonla bence baka bir eyin nn amak istiyorlar. Baz byk kulplerin uluslararas kulplere devredilmesi sz konusu olabilir. Yakn gelecekte El Arabia Fenerbahe olabilir, El Arabia Galatasaray olabilir. Bu srece kar kmas muhtemel yneticilerin hzla uzaklatrlmas gerekiyor. Bugn Beikta, Yldrm Demirren brakmad srece ondan kurtulabilir mi? Fenerbahe Aziz Yldrmdan kurtulabilir mi? Ya da Genlerbirlii lhan Cavcavdan? imdi birdenbire kendi kalelerine gol attklarnn farkna vardlar ve yasann etrafndan dolanyorlar. nk Fenerbahe kme derse El Arabia Fenerbahe olamaz. Yani Fenerbaheyi kme dmekten kurtarmak istiyorlar. Trkiye Futbol Federasyonu bu srete elikili tutumlar ald. O da bir g dengesinin sonucu. Bir yandan demokratik bir hava da vermek zorunda. Bu iin iinde olanlar, seilen kurbanlarn asl sulular olmadn, sorunun sistemin kendisi olduunu biliyorlar. yle bakalm konuya: yi bir kulp yneticisinin tanm nedir? Bir defa btn yneticilerin aklnda u vardr: Bu ma kazan ama nasl kazanrsan kazan. Bir dnem bir spor kulb bakan vard. Karaborsadan mzik piyasasna girip Ortadouda feci nlenmi. Sonra buna utanmadan bir spor kulbnn bakanl veriliyor. Adam soruyor, Benden ne istiyorsunuz? Etrafndaki yneticiler Bizi ampiyon yap, yeter, diyorlar. Tamam, iyi o zaman, diyor arn basn, gelsin. Basn geliyor. Bakan Yazn gazetelere, bu sene bizim kulp ampiyon, diyor. Basn akn tabi, soruyorlar bakana, Ama efendim, nasl bu kadar eminsiniz? diye. Bakan Eminim ite, siz yazn, bu sene ampiyon biziz, diyor ve oluyor da.
Metin Kurt:
Mcadele sadece sahada yaplmyor, saha dnda da yaplyor. Yneticiler birbirleriyle yaryorlar. Tevik primleri havada uuyor. Bu spor sistemi sorgulanmal en bata. Bu yasa spor batakhanesine parfm skma yasasdr. Yani bataklk duruyor, sadece parfm sklyor stne.
sylei
Ben o ehre gittiim zaman bu bakanla grtm, Nasl baardn? diye sordum. O yllarda 6 milyon lira ike paras datm. Ben enayi miyim ki futbolculara o kadar para vereyim? diyor. Ben futbolculara para vereceime 2-3 tane ma balarm, yoluma bakarm. Bu yneticiler nasl efsane ynetici oluyor? yi futbol oynattklar iin mi yoksa takmlarn ampiyon yaptklar iin mi? Mesela Fenerbahe, Denizlide ampiyonluu kaybetti diye Aziz Yldrm yerden yere vurulmad m? Yani anlatmak istediim, nce kafalardaki iyi ynetici kavramn ykmak gerek. imdi tevik primi ike mi deil mi tartmalar var Tevik primi de ikedir. Namuslu bir sporcu zaten kp grevini yapar, baka eyle uramaz. Sadece sahada yaplmyor ki mcadele, saha dnda da yaplyor. Yneticiler birbirleriyle yaryorlar. Tevik primleri havada uuyor. Bu spor sistemi sorgulanmal en bata. Bu yasa spor batakhanesine parfm skma yasasdr. Yani bataklk duruyor, sadece parfm sklyor stne. Ama bu batakln kurutulmas gerekiyor. Her sporsever; drst, ike ve tevik primi bulamam bir msabaka izleme hakkna sahip. Bu iin drst bir zemine oturabilmesi iin bir yasayla dzenlenmesi gerekiyor. Trkiyede bir kere doru dzgn bir spor yasas yok. Bugn spor bir sektr olarak grlmyor. Futbolcu birden pat diye kapnn nnde kalyor, futbolcuyu kovan ynetimin hesap verecei kimse yok. Hesap soran yok. Bu erevede bu parfm skma yasas yerine aslnda batakhaneyi kkten kurutacak bir spor yasas kmal. rnein spor sektr, tpk dier sektrler gibi i kanununa tabi olmal. kanununda nasl rvet vermek susa, sporda da bu kanunla birlikte tevik primi, ike, rvet hepsi su saylr. Kulplere de ayn ticari kanunlar uygulanmal. Kulpler irket gibi grlmeli ve vergi vermeli. nsan elinde para varsa ancak kulp kurabilmeli. Paras yok, kuruyor kulb, ocuklar a. Kulpler irket olmal nk artk spor gnmzde kamu yararna bir ey deil. Bugn futbol sadece egemenlerin iktidarn uzatmaya yarayan bir ara. O yzden de bu iten devlet ekilmeli ama nce yasasn yapmal ve ortam bu etelere brakmamal. Gndemdeki bir dier mesele de milletvekili Hakan krn yorumculuk yapmas. O da yanltan dnmeye alyor. imdi milletvekili oldun, 10 bin alacaksn, yorumcu olunca milyon alacaksn. Piman tabi. Senin neyine milletvekili olmak? Neredeyse milletvekilliinden istifa edecek. Onun milletvekili adaylnn tek faydas beni de TKPden aday yapm olmas (glyor). Sporda iddeti nleme Yasasnn deitirilmesi srecinde iktidar partisinde ciddi gr ayrlklar olutu. Ancak BDP dnda btn partiler bu yasay destekledi. Bu derece tartma yaratan bir deiiklie nasl imza atabildiler? Kulplerin bir oy potansiyeli var. Bugn Fenerbahenin cezalandrlmas iktidara oy kaybettirebilir ama Fenerbahenin kmede kalmas yeni bir zafer olarak nitelendirilir. Ama bu oy kaybnn ciddiyetinin farknda olmayan baz insanlar Byle bir su cezasz kalmasn, diyebiliyor. Yine sporun iinden gelenler Fenerbahe kmede kalsa da kalmasa da oy kayb yaanaca iin evir kaz yanmasn mantyla bir eyler yapmaya alyorlar ama bence bu her halkarda kendi kalelerine gol olacak. Kendi tribnlerinin bu
Biz Denizlerin, Mahirlerin dneminde hretli futbolcuyduk, analar babalar ocuklarna bizim adlarmz verirdi, bir hayran kitlemiz vard ama bizim de hayran olduumuz insanlar onlard, onlara benzemek isterdik.
yasa ile terbiye olaca plann yapanlar, kendi kuyruklarna basm oldular aslnda. Aziz Yldrmn avukat Faik Ik, AKPli olmasna ramen yapt aklamada uzun tutukluluk sreleriyle ilgili ok arpc konutu. zel Yetkili Mahkemelerle, Savclarla ilgili ciddi eletirilerde bulundu. Bakn, AKPnin diliyle syleyeyim ben: Bu tartmalar, uzun tutukluluk srelerinin ksalmas iin de hayrlara vesile olur inallah. Kendi kalelerine bir de byle gol atm olurlar. Sendika nasl gidiyor? Umutlu musunuz? ok iyi ilerliyoruz, bu ile ilgilenenler bu ii benimsemi durumdalar. Geenlerde DSKe bavurduk, yakn zamanda sonulanacak sre. Bir yandan DSKe bal sendikalarla bamz salamlatrmaya alrken dier yandan da bir rgtlenme planlamas yaptk. Tabandan balayacaz almamza. lk nce Diyarbakr Belediyesiyle greceiz, sonra yine blgedeki dier bamsz belediyelerle greceiz, ite DPye ait belediyelerde bir rgtlenme almas yrteceiz. Belli bir kapasiteye ulanca da, st dzeydeki, bizimle iletiimdeki arkadalarla greceiz. Ama nce sabit bir taban yaratmak istiyoruz. Eriemediimiz yerlerde, taraftarn, belediyenin desteiyle umarm ilk etab tamamlayacaz. Yani nce kulplerin rkmeyecei futbolcularla anlaabiliriz ancak. Mesela, Fenerbaheden bir futbolcuyla anlasak, o sendikaya ye olduu zaman direkt kulpte tepki toplar. Onun ban yakmak istemeyiz, dlanabilir yani. Anlayacanz rgtlenme hakk her yerde olduu gibi burada da skntl. Biz bu sporcular koruyabilmek iin sendikay kurduk, eer gl bir sendika olamazsak, bu ocuklar koruyamazsak ben ne anladm bu sendikadan? Biz sporcularn dlanmasn istemiyoruz. Onun iin mesela Diyarbakr Belediyesi, sporcular rgtlendii zaman, o sporcularla papaz olamaz, kendi kendini yok eder nk. Metin Kurt olarak spor camiasyla ilgili istediinizi syleyebiliyorsunuz. Aziz Yldrmndan, Ali enine, Faruk Srenine kadar lafnz saknmyorsunuz. Ama kimse Metin Kurta laf syleyemiyor denmi bedeller var, bugne kadar yaptm ilerin hepsinin ispat var. Benimle tartmaya girdikleri zaman daha byk aklar kar ortaya, benim her eyim ortada. Beni korkutamayacaklarn, parayla satn alamayacaklarn da biliyorlar. Yani byle bir arlmz oluyor. Sizin kuanzn sporculuk yllarnda Trkiye siyasetinde de Denizler, Mahirler vard Bu gazetenin okurlar arasnda genler nemli bir yer tutuyor ve onlar Denizlere, Mahirlere de byk sempati duyan bir kitle ayn zamanda Mahirlerin katledildiini Taksimde bir kafede arkadam Veysel Atamanla birlikte rendik. Tabi tartyoruz o dnem nasl olacak, ne yapabiliriz diye. Haber gelince beynimden vurulmua dndm. Eve nasl gittim, Veyselle ne zaman ayrldm hibir ey hatrlamyorum. Biz o dnemde hretli futbolcuyduk, analar babalar ocuklarna bizim adlarmz verirdi, bir hayran kitlemiz vard ama bizim de hayran olduumuz insanlar onlard, onlara benzemek isterdik. * Kesmeeker grubunun Metin Kurt iin yazd Metin Kurt Yalnzl arksndan...
gncel
28 Aralk 2011 gecesi, rnakn Uludere (Qleban) ilesi, Glyaz (Bujeh) ve Ortasu (Roboski) kylerinden, blgedeki jandarma karakolunun bilgisi dahilinde snr ticareti yapmak zere snr geen 40n zerinde kylnn dn yolunda n kesilmi, ar-
dndan 35 kyl hava bombardmanyla ldrlmt. Uludere katliam ile ilgili balatlan soruturmada rnak valisinin talebi zerine, Glyaz Snr Alay Komutan Vekili Jandarma Albay Hseyin Onur Gney
gncel
Katliam sonrasnda ne hkmet ne ordudan hibir istifa gelmemesi bir yana, kamuoyunu tatmin edecek bir aklama dahi yaplm ve etkili ve effaf bir soruturma alm/yrtlyor deil. Soruturmaya gizlilik karar getirildi. Bunun yannda bir de tazminatla geitirileceine dair kuku yaratan aklamalar yapld. Bakanlar Kurulu toplantsn-
dan olayda yaamn yitirenlerin ailelerine 22 bin lira tazminat denmesi karar kt. Kyllerin tazminat istemedii gerei bir yana, daha yeni 30 bin liraya bedellinin kt memlekette, bir cana 22 bin lira bedel bimek, hkmetin insaniyet kriterleri konusunda hayret verici yeni bir rnek oldu.
bulanslarn durdurulmasnn da, kan kayb ve souktan kaynakl lmleri artran bir unsur olarak, katliamda kast olduuna dair izlenimleri glendirdii syleniyor. u ana dek sadece bir jandarma komutan grevden alnd. Katliamla ilgili herhangi bir tutuklama sz konusu
deil. Hatta kara mizah rnei olarak, blge karakolundaki grevlilere, kaakla gz yumma iddiasyla soruturma ald. An itibariyle 5 tutuklu var, onlar da hkmetin halkn tepkisini lmek iin nden yem olarak gnderdii Uludere kaymakamnn dvlmesi olay ile ilgili.
Gltan Kanak:
Buralarda trilyonlar gtrlrken, kaaklktan bahsetmiyorsunuz. Bu memleketin ekonomisinin yars kayt ddr, budur kaaklk ite. Bir ekmek paras iin kendi topranda, kendi kynn 2 kilometre tesine gitmi diye buna m kaaklk diyorsunuz? O kyller her gn -sizin deyiminizle- kaak olarak snr geip tarlalarnda ekin biiyorlar, hayvan otlatyorlar. Ne snr? Neyin kaakl? Orada bir yol kazas yaandna inanmyorum. lk saatlerden beri oradan gelen bilgiler, gzlemlerimiz, bunun bir operasyon kazas olmadn gsteriyor. Byle bir katliamdan btn AKPlilerin haberinin olmas gerekmez. Bakanlar, Milletvekilleri, AKP yneticileri bile bilmiyor olabilir ama sonunda hkmetin siyasi sorumluluunda, sivil insanlar uaklardan bombalanmtr. Bunun sorumlusunu bulmak da bizim grevimiz deil, icra makamnda kim varsa, sorumlular onlarn ortaya karmas gerekir.
Selahattin Demirta:
Hseyin elik:
Egemen Ba:
Orada kaaklk olduuna dair iddialar var. Aslnda kaak sigara olayn da masaya yatrmak, sigaradaki baz vergileri de gzden geirmek iin bir frsat olduunu dnyorum.
Meclisteki temsilcilerimizin almsalm demelerine bakmayn. Bizim size vereceimiz yegane ey halkn kursandan kesip aldmz, size attmz bombalardr. Size den tek ey isyandr. syan edin demektir bu.
gncel
Blent Ersoy rportajna 68 kuandan Bozkurt Nuholunun verdii homofobik ve transfobik aklamalar tepki toplad.
Deniz karakteri dk insanlarla hibir surette ve hibir meknda beraber olmamtr. Bu insanlardan nefret ederdi. Bu kadn klndaki erkee, erkek klndaki kadna lanet olsun. Yalan sylemesin, Denizin arkadalar onu cezalandrr. cevabyla kin ve nefret kustu. Nefret sylemi ieren bu aklamalarla ilgili Pembe Hayat Dernei su duyurusunda bulunacan aklad. Yaananlar zerine Bozkurt Nuholu, 10 Ocak 2012de Pembe Hayat Derneine bir mektup gndererek, bata Blent Ersoy olmak zere btn trans camiasndan zr dilediini ifade etti. Bu zr zerine Pembe Hayat Derneinden Kemal rdek yapt aklamada: Nuholunun zr dilemesi son derece nemli bir admdr. Bu, Trkiyeli trans toplumunun kendisine ynelen nyargl ve nefret saikli sylemlere kar sessiz kalmamasnn bir sonucudur, dedi.
hukuk
Arlatrlm Mebbet
Bir hayat sekiz metrekareye sar m? Bu soru bugn F tiplerinde arlatrlm mebbet mahpuslarn durumunu anlatr nitelikte. Arlatrlm mebbet hapis cezas ve bu cezaya uygulanan infaz modeli, hem infazn uygulan sresi hem de tecritin iinde yeni bir tecrit dourur tarzdaki infaz koullar asndan kabul edilemez boyutlara gelmitir.
Av. Sinan Varlk
Trkiyede 1984 ylnda Hdr Aslann idam edilmesinden sonra idam cezasnn uygulanmas fiilen sona erdi. 03.10.2001te 4709 sayl yasayla Anayasann 38. maddesinde deiiklik yaplarak, eitli istisnalar ve su tipleri dnda hi kimseye lm cezas verilemez hkm getirilmitir. Ancak bu deiiklie ramen, Anayasa Madde 38de getirilen istisnalara gre, sava ok yakn sava tehdidi ve terr sularnda lm cezas verilebiliyordu. Anlan istisnalara getirilen youn eletiriler sonucunda, kamuoyunda calan yasas olarak bilinen 03.08.2002 tarih ve 4771 sayl eitli Kanunlarda Deiiklik Yaplmasna likin Kanunla, lm cezas mebbet hapis cezasna dntrlmtr. Bu deiiklii takiben, 07.05.2004 tarihinde 5710 sayl kanun ile yaplan Anayasa deiiklii ile lm cezas mevzuattan tmyle kartlm ve 14.07.2004 tarih ve 5218 sayl lm Cezasnn Kaldrlmas le Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmasna likin Kanun ile birlikte lm cezas arlatrlm mebbet hapis cezasna evrilmitir. Her ne kadar idam cezasnn olmamas olumlu bir durum gibi de grnse, arlatrlm mebbet koullar yle ardr ki adeta insanlar diri diri hcrelere gmmek anlamna gelmektedir. Bu balamda mevcut yasalarda yaplan deiiklikleri ve yeni uygulamalar yle sralayabiliriz. Arlatrlm mebbet hapis cezas, uyguland sre ve infaz koullar asndan, lnceye kadar infazn cezaevinde tamamlanmasn dzenlediinden, artl salverme imknn ortadan kaldrmakta, bu zelliiyle de dnyada baka bir rnei bulunmamaktadr. Ayrca bu durum, mahpuslar asndan kazanlm haklarn ortadan kaldrlmas anlamna gelmekte ve Ceza Hukukunun en temel prensiplerinden olan aleyhe yasa geri yrmez ilkesine de aykrlk tekil etmektedir. 4771 sayl yasadan nce, idam cezas verilmi hkmller 36 yl, mebbet hapis cezas verilmi olanlar ise 30 yl tamamladklarnda infazn doldurmu kabul ediliyorlard. Ancak 4771 sayl yasayla birlikte, TMK Madde 17deki artla salverilmeye ilikin hkmlerin uygulanmayaca ve idam cezasna mahkm edilenlerin infaznn lnceye kadar srecei hkm getirilmitir. Ayrca, idam cezalar mebbet ar hapis cezasna dntrlen terr sulular hakknda artla salverilme uygulanmaz ve mebbet ar hapis cezas lnceye kadar devam eder. 4771 sayl yasann getirdii bu dzenleme, artla salverme hkmlerini ortadan kaldrd gibi, Ceza hukukunun en temel prensiplerinden aleyhe yasa geri yrmez ilkesine (Suun ilendii zaman yrrlkte bulunan kanun hkmlerinin uygulanaca, sonradan karlan kanun hkmleri farkl ise ancak lehe olan kanun hkmlerinin uygulanaca) de aka ters dmektedir. Hem 765 sayl TCKnn 2. hem de 5237 sayl TCKnn 7. maddesinde ifadesini bulan aleyhe yasa geri yrmez ilkesi adeta bir hukuk hilesiyle bertaraf edilerek, 29.06.2005 tarih ve 5377 sayl kanunla, 5237 sayl TCKnn 7/3 maddesi, infaz rejimine ilikin hkmler derhal uygulanr eklinde deitirilmi ve yasann amacna aykr bir ekilde aleyhe yasann geri yrmesine olanak salanmtr. Grlecei gibi, F tiplerinde uygulanan tecritin yannda, arlatrlm mebbet mahpuslarn infaz koullar; onlara F tipinin iinde yeni bir tecrit yaratldn ve bu adan bakldnda idam cezasndan daha ar olarak, onlar asndan lmn zamana yaylarak infazn gerekletirildiini ortaya koymakta.
2005 ylnda yrrle giren 5275 sayl Ceza ve Gvenlik Tedbirlerinin nfaz Hakkndaki Kanunun 25. maddesiyle, arlatrlm mebbet mahpuslarn infaz koullar da kabul edilemez lde arlatrld. Yukarda belirttiim 5275 sayl yasann 25. maddesiyle birlikte, arlatrlm mebbet mahpuslarn; * Tam gn olan havalandrma sresi 1 saate drld. * Dier mahpuslarla birlikte, 10 kii olarak haftada 10 saat birlikte sohbet edebilme haklar ellerinden alnd. * Aileleri dnda 3 kiiyle gr yapabilme haklar ellerinden alnd. * Aileleriyle olan ve ayda 4 kez gerekleen ziyaret ve telefon hakk 2ye drld. * Ailesiyle yapt grte, ayn anda birden ok kiiyle gr yapabilme hakk ellerinden alnd.
Geleneksel Ekmek
Son yllarda ekmeimizle yle ok oynadlar ki ne yediimizi bilemez olduk. nce ekmein gram azaltld, frnlardaki ekmekler sandvi kadar oldu, sonra bunlar ok kk bulunarak ift ekmekler retildi, derken son gnlerde mjdeli haber geldi. Salk Bakanl halkn ekmekle ilikisini deerlendirmi, ekmein fazla byk, tuzlu ve kepeksiz olduuna kanaat getirmi. Sonu olarak, artk daha kk, kepek ilaveli ve tuzsuz ekmekler retilecekmi. (Ve eski ekmekle ayn fiyata satlacakm, tabii siz bunu gizli zam olarak da dnebilirsiniz.) Peki bu yeni ekmek gerekten salkl m? Bu soruya hemen cevap vermeden nce mevcut ekmek eitlerine ve ekmeimizin yakn gemiine bir gz atalm. Anadolunun geleneksel ekmei beyaz ekmek midir? Hayr. Rafine edilmi undan yaplan beyaz ekmek, nceleri yalnzca zengin sofralarnn pahal bir lksyken, ar retimle birlikte yaygnlam, halk bu ekmee adeta altrlmtr. Zenginlik sembol olarak rabet gren bu rn piyasaya pompalandka geleneksel ekmek de hakir grlm ve ksa zamanda unutturulmutur. Fakat eskiden kimsenin yzne bakmad geleneksel ekmek, bugn ekolojik pazarlarda olduka yksek fiyatlara satlyor. nk artk unu geleneksel yntemlerle tecek deirmenler pek kalmad. Dolaysyla dnyann en ucuz eyi olan rafine edilmemi un, bir lks tketim maddesi haline getirildi. yle ki, artk zenginler beyaz ekmein yzne bile bakmyor. Beslenmenin neminin fark edilmesiyle, beyaz ekmek, yalnzca iyi beslenemeyen yoksullarn yiyecei oldu. Peki hata nerede yapld? Buday ve Faydalar Buday tanesi blmden oluur: zerindeki kabuk (kepek), en tepesindeki rueym (halk arasnda cck olarak da adlandrlan budayn kalbi, hayat kaynadr) ve rueymin altnda bulunan gvde. Buday, doal haliyle, karbonhidrat kadar mineral, vitamin, enzim asndan zengindir ve daha az miktarda protein ve ya ierir. indeki faydal besinlerden bazlar; B2, B6, niyasin, folik asit, demir, inko, potasyum, magnezyum, E vitamini, Omega 3 ve 6, barsaklarmzn iyi almas iin gerekli olan lifler olarak saylabilir. Geleneksel Ekmek Buday olduu gibi tldnde bu ierik de un olur. Geleneksel ekmek yapmnda da bu zengin bileimli un kullanlr. Bugnlerde adna tam buday ekmei denen bu ekmek, bildiimiz ky ekmei, ev ekmeinden bakas deildir. Bu ekmein iinde gnlk beslenmemiz iin gerekli olan toplam gdann %40 vardr. Besleyicidir. Beyaz Beyaz Bembeyaz Ekmek Beyaz ekmek unun rafine edilmesiyle elde edilir. Yani, budayn besin asndan zengin rueym ve kabuk ksm ayrtrlr ve kalan gvde ksm tlr. Besleyici zellii dk, fakat besin deeri, yani kalorisi olduka yksek bir ekmek elde edilir. Bu zellli-
Salk Bakanl halkn ekmekle ilikisini deerlendirmi, ekmein fazla byk, tuzlu ve kepeksiz olduuna kanaat getirmi. Sonu olarak, artk daha kk, kepek ilaveli ve tuzsuz ekmekler retilecekmi. Peki bu yeni ekmek gerekten salkl m?
iyle diyebiliriz ki, beyaz ekmek al bastrr ama salkl beslemez ve imanlatr. Olumlu bir zellik olarak bu ekmein kabuunun zihinsel ve fiziksel performans artrd, kansere kar koruyucu olduu bilinmektedir. (Tabii tm bu zellikler geleneksel ekmekte de mevcuttur.) Fakat beyaz ekmekle ilgili daha kt bir haberimiz daha var. Ekmein maliyetini drmek iin reticiler genellikle kalitesiz un kullanma yoluna gidiyor. Ve hem daha ucuz olan bu sarmtrak renkli unlar aartmak iin hem de beyaz unu bembeyaz yapmak iin kanserojen olduu bilinen kimyasal beyazlatclar olan benzoil peroksit (E928) ve potasyum bromat (E924) kullanlyor. Kepekli Ekmek Geleneksek buday ekmei ve beyaz ekmek iki ayr kategori ise, frnlarda daha ok emekliler tarafndan tercih edilen kepek ekmei ne oluyor? Bildiimiz beyaz una bir tutam kepek (budayn kabuu) atlmasyla kepek ekmek elde ediliyor. Grdmz gibi, bu ekmekte budayn en nemli ksm olan rueym eksik ve kepek de doal unda olan miktarda deil. Yani, kepek
ekmein sindirim asndan beyaz ekmee gre daha iyi olduu muhakkak ama yalnzca ehven-i er olarak, yani ktnn iyisi. Salk Bakanl Ekmei Tm bu ekmekler bir yana bir de getiimiz gnlerde hayatmza giren salk bakanl ekmei var. Bu ekmein zellii de, bildiimiz beyaz ekmee kepek ekmeinden bile daha az oranda kepek katlmas, tuz orannn drlmesi ve gramajnn azaltlmas. Tuzun daha az tketilmesi ve beyaz ekmek alkanlndan vazgeilmesi halk sal asndan olumlu gelimeler. Ayn zamanda gramajn drlerek fazla tketimin nne geilmesi de bir olumluluk olarak dnlebilir. Fakat bu ekmein hibir biimde doal undan elde edilen geleneksek ekmein yerini tutmayacan bilmemiz gerek. Asl can skan nokta ise, halk salnn deil, krn hesaplanmas ve ayn parayla daha kk ekmek almamz... Belki de Salk Bakanl, gemi hatalar tekrarlamamak adna, artk herkese salkl, doyurucu, ucuz ekmek dsturuyla hareket etmeli.
KARINCA KARARINCA
Semra Uzunok
yaam
Karnabahar, lahanagillerdendir. Lahanann iek saplarnn ksalp etlenmesiyle tremitir. Yenen ksm genellikle henz amam iek ksmdr. Aslnda yapraklar da olduka besleyici ve faydaldr. Bu nedenle de, karnabahar halarken iine zellikle birka tane de yaprandan atmakta fayda vardr. Yapraklarn besleyici zellii halama suyuna geeceinden bu suyu atmayn, mutlaka tketin, istemiyorsanz yapraklar yemeyebilirsiniz. Karnabahar, ya ve karbonhidrat oran dk, lif, folik asit, C ve E vitamini ynnden zengin, olduka besleyici bir sebzedir. Fosfat ve potasyum ve zellikle gs kan-
serine ve sindirim sistemi kanserlerine iyi geldii bilinen indol-3 karbonal ierii ile vcutta DNA yenilenmesini tetikledii ve kanserli hcrelerin bymesini yavalatt bulunmutur.
Karnabaharn Gzellikleri
Bu yl stanbul gibi byk kentlerde sezonu fahi fiyatlarla aan bir sebzeden, karnabahardan sz edeceiz. Aslnda karnabahar, corafyamzda bol bulunan k sebzelerindendir ve her ne kadar artk marketlerde her mevsim her yiyecek bulunsa da, sonbaharda turfanda karnabahar, klk karnabahar ve Mart karnabahar olmak zere eidi yaygndr.
Karnabahar halanrken kkrtl bileenlerinden dolay kendine zg bir koku yayar ve bu nedenle pek sevilmez. Dier sebzelerde olduu gibi, karnabahar da uzun uzun halamak bu faydal zelliklerini kaybetmesine neden olur. Karnabahar, 5 dakika halandktan sonra bu besinlerin %20-30unu, 10 dakika sonra %40-50sini, 30 dakika sonra ise %75ini kaybeder. Bu nedenle de 5 dakikadan fazla halamamak, biraz diri tketmek ya da halamak yerine buharda piirmek ya da hi halamadan az yada evirmek iyi olacaktr. Karnabahar, iyot emilimini azaltt iin iyotlu tuzla piirilmesi de nemlidir. Karnabahar pazardan alrken dikkat etmemiz gereken zellikleri vardr. iek ksm beyaz ve sk olmal, kararm olmamaldr. Elinize aldnz zaman iekleri ar olmaldr. Pazardan aldktan sonra buzdolabnda bir hafta kadar taze kalabilmesiyle de dayankl bir sebzedir.
Karnabahar Yemei
Orta boyda bir karnabahardan birka eit yemek yapabiliriz. (Tketecek kii saysna gre) 1 orta boy soan 2 y. ka sala Orta boy bir kerevizin yars Sv ya ve bir kak tereya. iek iek ayrdmz karnabahara tereya ilave edilir.
Ac sevenler iin kurutulmu ac biber ilave edilebilir. Karnabaharlarn sap ksm yumuaynca sndrlr. Kymal sevenler iin soanla birlikte kavurduumuz kyma ile yaplna aynen devam edilebilir.
Lahana Turusu
Lahanay karnabaharn annesi olarak dnebiliriz. K sofralarnn vazgeilmezlerinden lahana turusunu evde kolaylkla yapabiliriz.
Bir adet orta boy beyaz lahana yaprak yaprak ayrldktan sonra kaln ksmlar doranr. Kaynayan suda 5 dakika halanr. Souduktan sonra cam kavanoza sk sk bastrlarak konur. Bir tencerede kavanozun alabilecei kadar su ile kaynatlr (orta boy bir kavanoz iin rnein 5 lt su iin 1 ay barda tuz). Souduktan sonra 10 adet nohut, 5-6 di sarmsak ve turumuzun hzl olmasn istiyorsak yarm dilim ekmekle birlikte kavanoza konur (Ekmek ve nohut fermentasyonu hzlandrr). Bunlar kavanozun dibine bir tlbentin iine balayarak da koyabiliriz. stee bal olarak, kerevizin sap ve yapra da ilave edilebilir.
Karnabahar Kzartmas
nabaharlar kzgn yada kzartlr. 2. ocuklar ve karnabahar sevmeyenler iin halanan karnabahar atalla ezilerek pre haline getirilir. Un ve soda (maden sodas) ile kek kvamnda hamur elde edilir. Arzuya gre baharatla zenginletirilebilir. Kzgn yada kakla dkerek kzartlr. zerine sarmsakl yourt ile nefis olur. Sadece halanm karnabaharn zerine sarmsak, zeytinya ve limon ile hazrlanan garnitrmz makarnalarmzn yannda sunabiliriz.
1. iek iek ayrdmz karnabahar halanr. Derin bir kapta un, su ve tuz bulama haline getirilir. Halanm kar-
ehriye, pembeleinceye kadar svya ile kavrulur. zerine 3 su barda su (varsa et veya tavuk suyu) ilave edilir. Kaynadktan sonra tereya eklenip alt kslr. Suyunu ektikten sonra alt kapatlr.
kltr-sanat
Bu defa kadnlarn deil erkeklerin konu mankeni olduu Kurtulu Son Durak, sinemamzn uzun zamandr ihtiya duyduu kadndan yana bak asna hayat veriyor. Filmin bir dier dikkat ekici yan, senaryosunun Fatmaglle toplumun dikkatini tecavz sorununa eken yazar Vedat Trkalinin olu Bar Pirhasan tarafndan yazlm olmas.
TAVSYE EDYORUZ
Yamuru Bile
Orijinal smi: Tambin la lluvia Ynetmen: Icar Bollan Oyuncular: Gael Garcia Bernal, Luis Tosar, Juan Carlos Aduviri, Karra Elejalde Yapm Yl: 2010
Yer Bolivya/Cochabamba, yl 2000. Bat smrgeciliinin, daha ok altna, kleye ve zenginlie sahip olmak iin blge yerlileri olan Kzlderilileri boyunduruu altna almalarn anlatan bir film yapmak isteyen ynetmen Sebastian (Gael Garcia Bernal) ekibiyle birlikte Bolivyaya gelir. Bolivyay semelerinin ironik nedeni ise filmin yapmcs Costann (Luis Tosar) yerli halk gnde 2 dolar gibi ok ucuz bir cretle altrp filmi az bir bteyle bitirmeye almasdr. sm brakan bir kn beklediini sylersek detaya girmi olmayz herhalde. Bundan sonras ise artk filmin detayna girmek oluyor. Bu defa kadnlarn deil erkeklerin konu mankeni olduu Kurtulu Son Durak, sinemamzn uzun zamandr ihtiya duyduu kadndan yana bak asna hayat veriyor. Filmin bir dier dikkat ekici yan ise, senaryosunun Fatmaglle toplumun dikkatini tecavz sorununa eken yazar Vedat Trkalinin olu Bar Pirhasan tarafndan yazlm olmas. Bar Pirhasan, Nkhet Bak ve Senem Aykanattan ald yky senaryoya dkerken, olu Yusuf Pirhasan da filmin ynetmenlik koltuunda oturuyor. Unutmadan geemeyelim; Vartanu karakteri ve seslendirdii Aman Aavni, Yandm Aavni arks, bir an iin Kurtuluun Ermeni yapsna gz atabilmemize olanak salyor. Karakterlerden Gonca Gl canlandran Nihal Yalnn kendi yazd Ne Kadar Gzelsin paras ise filme ok baka bir gzellik katyor. Ksacas kadnlarn oh be, erkeklerin vay be diyerek izleyecei Kurtulu Son Durak kesinlikle btn kadnlarn izlemesi gerekiyor. Erkeklerin ise izlemesi zaten farz olmal diyebiliriz. ekilecek olan filmde smrgecilie kar isyan edenlerin liderini canlandran Danielin (Juan Carlos Aduviri), gnlk hayatta da ba devletle beladadr. nk hkmet, yoksul halkn en nemli yaam kayna olan suyu, okuluslu emperyalist irketlere satmtr. Hatta devlet vatandan yamur suyunu biriktirmesine bile izin vermemektedir. te yandan Sebastian ve Costa iinse filmi bitirmek her eyin zerindedir. Daniel ise en temel ihtiyalarn irketlere peke eken hkmete kar olan direniine devam eder. nk onun iin su hayattr. Yamuru Bile, hayata ezilenin gznden bakmasyla, film iinde film zelliiyle, oyuncu performanslaryla, mthi Bolivya manzaralar ve etkileyici mzikleriyle izleyende ho bir izlenim brakyor.
halklar
Esasnda bu ky kalanlarn, yaamlarn kurtaranlarn kydr. Anadoluda Ermenilerin balarna gelenleri renen halk, bu tufandan cann kurtarmak iin Musa Dana snr. Yedi kyden toplam 4500 kii dalar mesken eyler. Sonunda bir Fransz gemisi hayatlarn kurtarr. Yolculuk Msradr. Fakat sla zlemi ar basmaya balamtr. Drt sene Msrda yaayan Ermeniler Hataya geri dnerler. ileleri bitmemitir. Siyasi belirsizlikler tekrar kendini gstermitir. Franszlarn ekilmesi, Hatay Cumhuriyetinin kurulmas, akabinde Mustafa Kemalin giriimleri... Hatayl Ermeniler 40 gn Musa Danda kalrlar. Bunun iin dada hayatlarn kurtarma mcadelesini ve kurtulularn anmak zere bir ant dikerler. Her yl Eyll aynda bu ant ziyaret ederler. Yaam mcadelesini kaybeden 18 kiinin mezar ve onlar kurtaran gemi de vardr antta. Ta ki 12 Eyll cuntasna kadar. Skynetim bu olay hafzalardan silmek iin ant ve mezar yktrr. Bir Garip Hikye Bugn Trkiye, diplomasi masalarnda Vakfl kyn rnek olarak gsteriyor. rnein, Fransa ile yaanan gerginlikte, TV kanalarnn ana haber bltenlerinde Ermeni kyllerden Fransaya tokat gibi cevap ucuzluunda haberler yaplyor. Oysa Hatayl Ermeniler baka bir dnyada yaamyorlard. Onlar da tpk Vanl veya stanbullu Ermeniler gibi 1915te paylarna deni fazlasyla aldlar.
spor
bulmaca
Bulmacada yuvarlak iindeki harflerden oluan ifreyi zp bulmaca@gelecekgazetesi.org adresine gnderenler arasndan 1 kiiye Kathryn Stockettin Duygularn Rengi isimli kitabn hediye ediyoruz.
SOLDAN SAA 1. nsanlarn kar zerinde batmadan kayarak ilerlemesine yarayan ara ve bu ara kullanlarak yaplan spor dal. Tts ile kurutulmu balk. 2. Bir yzeyin kaplad yer miktarn len bir byklk. Avrupa Birliinin en fazla nfusa sahip lkesinin uluslararas plaka kodu. smini Fasn bir ehrinden alan tepesi dz, genellikle krmz, pskll, silindirik apka. 3. Rtbesi temenden binbaya kadar olan asker. Trkiyede traktr kullanmak iin ehliyet snf. Mzikte bir nota. 4. Elin parmak dipleriyle bilek arasndaki i blm, avu ii. Subaylarda rtbeyi gstermek iin niformalarn omuzlarna taklan iaretli para, omuzluk. 5. Kimyada azot elementinin simgesi. ans ve taktie dayal bir iskambil oyunu. 6. engel bulmacaya benzerlii ile dikkat eken, diyagramdaki kutularn 1den 9a kadar rakamlarla doldurulduu, hcrelerdeki kegenlerin sandan verilen saynn, sandaki rakamlarn toplamn, altnda verilen saynn ise altndaki rakamlarn toplamn verdii bir say bulmacas. Vejetaryenlerin kesinlikle yemedii gda. 7. Beikta futbol takmna hem kaleci hem de teknik adam olarak da hizmet veren, Bursaspor, anakkale Dardanelspor, Rizespor, Kocaelisporda ksa sreli teknik direktrlk grevleri yapan eski milli kalecinin soyad. smini bir tfein ata hazrlan srasnda kard sesten alan ve 24 Aralk 1865te ABDde kurulan, ABD Sava sonrasnda siyahilerin kazanmaya balad haklara, zgrlklere ve rk eitliine kar kan siyahi kart gizli rgtn ksa ad. 8. Esasla ilgili, asl ve temel olanla ilgili. Stephen Kingin bir roman. Beyaz. 9. Orta Asyada in ile Hindistan arasnda yer alan, dnyann en yksek noktasnn bulunduu bamsz lke. stanbul Beyolu blgesinin bir ksmnn eski ad. 10. Toprak stndeki blmleri odunlamayp yumuak kalan, ilkbaharda bitip bir iki mevsim sonra kuruyan kk bitkiler. Hint kadnlarna zg giysi. Yemek. YUKARIDAN AAIYA 1. ok miktarda yemek piirmeye veya bir ey kaynatmaya yarayan byk, derin kap. Krekle yrtlen dar, uzun, hafif tekne. 2. Kmseme. inde grnt ve sesin kaydedildii, gerektiinde yeniden kullanlmasn salayan bir manyetik eridin bulunduu kk kutu. 3. Harman savurmakta kullanlan, atal biiminde, tahtadan tarm arac. Trkiye Trkesi Azlar szlnde kara kabak. 4. Anszn yaplan. Kaba, anlaysz kimse. 5. Kamboyann uluslar aras plaka iareti. Kutsal saylan baz insanlara, hayvanlara, nesnelere dokunulmasn, kullanlmasn yasaklayan, aksi yapldnda zarar dokunaca dnlen dini
1
1 2 3 4 5
1
10
6
3 5
7 8 9
6 8
10
inan. Lantan elementinin simgesi. 6. Kalsiyum ve fosforun sindirim yollarnda kullanm ve emilimi ile zellikle ocuklarda byme iin gerekli vitamin. Bir yerleme merkezinde halkn gezip hava almas iin dzenlenmi aal ve iekli byk bahe. Trk alfabesinin 21. harfi. 7. Flor elementinin simgesi. lk defa 1960l yllarda ABDli Xerox tarafndan bulunan, eitli belgeleri ve grsel materyalleri hzl ve ucuz bir ekilde oaltmak iin kullanlan bir cihaz. 8. Stten az yanan yourdu ..leyerek yer. Kaba olarak ey anlamnda bir hitap. Potasyum elementinin sembol. Trkiyede otobs kullanmak iin ehliyet snf. 9. Tekrarlama sonucu kazanlan yatknlk, alkanlk. ki eyi birbirinden ayran uzaklk, aklk, aralk, boluk, mesafe. 10. ok mesut, ok mutlu anlamna gelen bir erkek ismi. Mhendis rencilerinin koltuklarnn altlarndan eksik etmedii cetvel. Gzlerin zerinde, kemerli birer izgi oluturan ksa kllar.
K K P T I N
R A D P A T
A A
K A
A M E L S A K A F M E E R S T E T
Geen saynn bulmaca ifresini bize yollayanlar arasndan, Ankaradan afak Gl, Jean Yves Saucy ve Agop J. Hacikyann Gne O Yaz Hi Domad isimli eserini kazanmtr. Hediyesi en ksa srede kendisine ulatrlacaktr.
H D
T E S
M A N I I U S A Y
A S A T
R A S
L M A T A E L D E
R G A A K A Z
A M
LANETL SEMT
kent
TARLABAI
1923 1942
Trkiye Cumhuriyetinin kuruluuyla birlikte elilikler yeni bakent Ankaraya tand. Tarlaba sakinlerinin pek ou iinden oldu.
Tarlabanda yaayan gayrmslimlerin neredeyse tm malvarlklar Varlk Vergisi ile ellerinden alnd. Bunun ardndandan balayan g dalgas doal olarak bu semti de ok etkiledi. Atamzn evi bombaland manetiyle normal tirajnn 15 kat daha fazla sayda baslarak datlan stanbul Ekspres gazetesinin halk bu yalan haberle galeyana getirmesiyle 6-7 Eyll olaylar patlak verdi. Bata Rumlar olmak zere gayrmslimlerin yaad ou semt gibi burada da halkn evleri, iyerleri yamaland ve tahrip edildi. Bu vahim olayn ardndan kendini gvende hissetmeyen pek ok Tarlaba sakini, semtini ve memleketini terk etmek zorunda kald. Bedrettin Dalann stanbul Bykehir Belediye Bakanl yapt dnemde u an Tarlaba Bulvarnn bulunduu alandaki binalar hibir kentsel doku ve tescilli yap gzetilmeden istimlak edilerek ykld. Tarlabann Beyolu ile olan fiziki ba tamamen kesildi. Bylece semtin bugn kentsel dnm projesine bahane gsterilen knt alan zelliini kazanmas iin o dnemin yerel ynetimi hatr saylr bir katkda bulunmu oldu.
Fotoraf: Ali z
1955
1986
miz doksan sene sresince bir trl huzur bulamad. Gayrmslimlerin ounun g etmesinin ardndan Tarlabana yerleenlerin bu blgeyi tercih etmesi rastlantsal deildir. 1960lardan balayarak i gle stanbula gelen yoksul kesimin maddi koullar ancak -eskiden rabet grmeyen- bu semtte yaamaya elveriliydi ve iyerlerine yakn merkezi bir blge
projesinde grdmz gibi onlar da kent merkezinden srlyorlar. Sebebiyse artk bu kent toprann para etmesi. 2006da yenileme alan olarak ilan edilen Tarlaba, 2007de alan ihaleyle dier rneklerde olduu gibi orada yaayan insanlarn deil, bir irketin kararlarna teslim edildi. hale ardndan Tarlabann ne kadar korkun bir semt olduuna dair haberlere boulduk. Bu semt bir knt alan olarak tarif edilirken su yuvas olduu da ilan edildi. Oysa koskocaman bir emniyet binasna evsahiplii yapyordu bu semt. Yenileme projesinin pazarlanmas adna Tarlabann cvl cvl sokaklarnda ocuklar kotururken orada artk kimsenin yaamad bile iddia edildi. Bunlarn belediyenin sorumluluunda olduu unutularak sokaklarnn pis ve bakmsz olduu, koruma kurulunun ve belediyenin insanlarn binalarn boyamasna bile izin vermedii halde evlerin bakmsz olduu sylendi. Tarlabana ivi bile akmayan ve aktrmaFotoraf: Ali z
olmas yznden de tercih ediliyordu. Tarlabann insanszlatrlmaya balad son zamanlardan nce semt hl burada yaamaya devam eden Rumlar, Ermeniler, Sryaniler gibi gayrimslimlerin yan sra Romanlar, Krtler gibi topluluklarn ve translar gibi toplum tarafndan marijinalize edilmi kesimlerin yaad bir profil iziyordu. Ortak zellikleri yoksulluk olan Tarlaba halknn ou, ekmeini bu blgede kazanyordu, imdiyse pek ok kentsel dnm
syla semte akn etti. Bugn Tarlaba Bulvar ve sokaklar ok hznl bir grnt sergiliyor. Bombo, yklmaya balanm, doramalar sklm, yank izlerine bulanm binalaryla bir semtin bir kez daha talan ediliine tank oluyoruz. O binalarn grp geirdikleri bize aclarla dolu tarihimizi anmsatamayacak artk. Gidecek hibir yeri olmayan Tarlaba sakinleri, ykk dkk binalar arasnda ne yapacaklarn bilmez halde bekliyorlar. Tarlaba ok zulm grd tarihi boyunca. imdi tm bunlarn izlerini silecek ve artk sadece ayrcalkl olanlarn o sokaklarda salnmasna izin verecek bir balyoz iniyor duvarlara, pencerelere. plerde rengarenk amarlar olmayacak, sokaklarda ocuklar kouturmayacak, sokan ortasnda mahalle dnleri yaplamayacak. Bu operasyon tamamlandnda, Tarlaba, k giysileri ve takm elbiseleriyle sokaklarn arnlayanlarn ayak seslerini, akll telefonlarn zilini takip eden i grmelerindeki pazarlklar duyacak ancak.
yan kurumlar, binalarn tamamen yklp yerine yeni bir yerleim kondurulmasn uygun grd. Sokaklarn aydnlatmayan, plerini toplamayan belediye, tm bunlar Tarlaba sakinlerinin kabahati olarak lanse etmekten ekinmedi. Yava yava Tarlabandan kovabildiklerini kovdular, kalanlar yanlarndaki yrelerindeki sahipsiz binalar ykarak korkuttular. Btn bunlar olurken yenileme alannn evresinde kalan mahallelerdeki binalar da el deitirmeye balad. leri grl yeni mal sahipleri Yeni Tarlabann onlara getirecei kazancn hr-
Halk Gazetesi | 15 Gnlk Gazete | Yerel Sreli Yayn | Sahibi: Devinim Yaynclk Adna Yeim Ergn | Yazileri Mdr: Aziz Gler | Adres: ehit Muhtar Mahallesi Yourtu Faik Sk. No:14 D:2 Beyolu-stanbul Tel.: 0212 254 94 78 | Bask: Ezgi Matbaaclk Sanayi Cad. Altay Sk. No:10 Yenibosna-stanbul | Adres: Merutiyet Cad. Merutiyet Apt. No:42/10 Yeniehir-Ankara Tel: 0312 433 29 66 Fax: 0312 433 69 66 gelecek@gelecekgazetesi.org