BLMSEL DEVRMLERN YAPISI Bilimsel bulularn mantksal yaps nedir?

Bilinenden bilinmeyene doru ilerlerken ne tr kurallara ve kavramsal aralara gerek vardr? Bu aralarla retilen bilginin daima ileriye, daha doru olana gittiini nereden bilebiriz? Kuhnun Bilimsel Devrimlerin Yaps eserinin k noktas temelde bu tr felsefi sorulardr. Buradan hareketle, bilimin tarihsel sre iinde nasl gelitii ve ne tr koullarda retildii sorunlarnn ncelikle yantlanmas gereklidir. Bilim tarihini geriye doru tekrar yazmak, yani bir yerde tahrif etmek yaygn bir alkanlk, bir tr ideoloji haline gelmitir. Kuhnun dncesine gre bilim tarihi, bilimsel giriimin kesintisiz bir birikim halinde deil, aksine bilgiyi byk kesintilere, hatta kopmalara uratan devrimci dnmlerle gelimitir. Kuhn bilimin alternatif yahut kar tarihini yazarken bir yandan bilimsel bilginin hem felsefesini hem de sosyolojisini yapmaktadr. Bir baka deyile neyin bilim neyin ilerleme olduunu tayin eden yalnzca yntem deil toplumun ve tarihin koullardr. Bilimsel devrimleri eski bir bilim yapma geleneinin bir yenisiyle deitirilmesi olarak tanmlayan Kuhn, varolan kart bilim grleri arasndaki seimin byk lde sosyal-psikolojik bir sre olduunu, bilginin temeldeki evrensel niteliiyle dorudan bir ilgisi bulunmad grndedir. Dolaysyla kart bilim grleri ortaya kt anda bilgi retimi ve bilimsel ilerleme bir tr g mcadelesidir. Birbiriyle yaran bilimsel yaklamlara Kuhn paradigma adn vermitir. Bilimsel devrimler sk meydana gelmediine gre normal zamanlarda yaplan olaan bilim uran ve aratrmalar bu geni anlamyla paradigmalar ynlendirmektedir. Newton yasalarnn geerli olduu bir dnya ile Einstein yasalarnn geerli olduu biri fiziksel dnya zde olamazlar. Kuhn, bilgi ieriklerinin nasl oluup gelitiklerini her birinin kendi i ileri olarak grr, dardan bilgi dzeyinde bir mdahale kabul etmez. Kuhn da kitapta, bu kitap yeniden yazlyor olsayd bilim topluluunun yapsn ele alan bir tartma ile balamas gerektiini belirtmitir. Pozitivist, bilimsel bilginin ilerleyebilmesi iin farkl kuramlar ne olursa olsun bunlardan bamsz bir ampirik snanabilirlik, ampirik gzlem dzeyine gerek duymaktadr. Kuhn gibi dnenler ise, kuramsal nermeleri snamak iin kullanlan ampirik gzlemlerin gene ayn kuram tarafndan belirlemi olacan, kuramdan bamsz, her zaman iin ayn zelliklere sahip gzlem diye bir ey olamayacan savunur. Kuhnun birok grne katld konvansiyonalist bilim felsefesi kuramlardan bamsz bir gzlem dili olabilecei fikrini reddeder. Kuhnun paradigma anlay kitap ilk kez yaynlandktan sonra deiiklik geirmitir. Kuhn nceleri paradigmann belli bir gelenein ierdii somut rnek problem yahut bulmaca zmlerini ald halde daha sonra paradigma kavramn genileterek belli bir bilim topluluu tarafndan paylalan btn deerleri ve ballklar ilave etmitir. Bilimler dnyay para para (bilimsel disiplinler) aklarken, insanlar dnyay btn olarak grr. Bir ocuk 'anne' szcn renirken, btn insanlardan kadnlara oradan annesine ular. Sadece 'anne'sinin kim olduunu renmez; ayrca erkekler ve kadnlar arasndaki farklar da renir. Tm tepkileri ve beklentileri rendiklerine gre deiir. nsann yenilik ya da bulu yapabilmesi iin, kar kacak kadar iyi bildii bir gelenee sahip olmas lazmdr. ster sanatta olsun ister bilimde olsun yenilik bolukta yaratlmaz, eski geleneklere kar karak yaplr.