Nhngngikhnkh

Bn rt gn ca: Gisle Vallerey, Ngi dch: Hunh Phan Anh Nh xut bn: Tr, nh my: Mt Sch
Chng1

MtConNgiChnhTrc

Vo nhng ngy u thng mi nm 1815, khong mt gi trc khi mt tri ln, mt ngi n ng i b vo thnh ph D... Ngi n ng mp mp v khe mnh, tui khong t bn mi su ti bn mi tm, mt chic m li trai che mt phn khun mt sm nng, ng mc mt chic o s mi bng vi th mu vng, mt chic ca vt xc xch ni c, mt chic qun di sn, mt chic o b lu v ni khuu tay, vc trn vai mt ci ti lnh tht nng, tay cm mt cy gy to tng c nhiu mt, chn khng v i giy st, tc ct ngn v ru di. Ti thnh ph... by gi c mt qun tr xinh xn mang bng hiu Croix-de-colbas l qun ni ting nht ti a, phng. Ngi n ng bc v pha . Tt c cc l u la. ng ch ang i t l la ti m xoong cho, canh chng ba n ti tuyt ho ca nhng ngi nh xe ni ci rm

ran ni phng bn. ng ta ngng u ln khi ngi khch l bc vo qun v ngo ngh nhn ng vi v d chng. - ng mun g -ng ta hi ging xc xc. - n v ng..Ngi n ng va ni va mc ra bc tin to t o b lu ca mnh. Ti c tin y. ng ch lng l mt hi. Ri ng ta tip li, ging gay gt hn. - Tt c cc phng u c ngi mn v ti khng c g cho ng n c. Tt c u c dn trc. ng hy i khi ni y ! Ging ca ng ta khin ngi i ng rng mnh. Ngi n ng m ming p li, ri ng ci u nht ln ci ti m ng t xung t v bc i. ng ra ng ln. ng i ti mt cch lo u, lt st qua cc ngi nh. Nu quay u li, chc ng trng thy ng ch qun tr Croix-de colbas ng ni ngng ca vy quanh bi tt c nhng ngi khch trong qun ng v tt c nhng ngi i ng, ang va ni mt cch si ni va dng ngn tay ch v pha ng Trng nhng ci nhn d chng v s st ca m ngi, hn ng on bit vic ng ti s sm tr thnh mt bin c ca ton thnh ph.

Nhng ng khng quay u li, ng khng thy g v tt c hin tng, nhng ngi tru xung di sc nng thng khng nhn pha sau h. m dn v, ng tm mt ch tr khc. Qun tr xinh p khng tip ng, ng bt u tm kim mt qun ru tht khim nhng. ng vo qun u tin ng gp. Nhng trong s nhng ngi khch ngi vo bn, c mt ngi bn c trc khi vo y cho nga vo chung ti qun tr Croix-de-colbas. T ch ngi ca mnh hn kn o ra hiu cho ch qun v r vo tai ng ta my ting. ng mun g y?.Ch qun sng ging hi ngi n ng cm gy v khng i ngi ny c th gi tr li, ng ta tip li ngay : ng hy ri khi ni y! ng mun ti i u? Ch khc ! Ngi n ng cm ln cy gy v ci ti, ri bc ng i qua trc nh t. Ni ca treo mt dy xch st buc vo mt ci chung. ng rung chung. Mt cnh ca con m ra. ng gi ca - ngi n ng va ni va knh cn d m li trai ng c vui lng cho ti tr m nay khng ? - Mt nh t u phi mt nh tr ngi gi ca ni ging kh khc. ng hy lm g b bt i. ngi ta s m ca cho

ng. V cnh ca con ng li. m tip tc p xung, gi lnh t dy ni Alpes thi ti. Trong nh sng yu t ca ngy ang tt, ngi n ng trng thy trong mt khu vn nm dc theo con ng ng va bc ti, mt ci chi g ca thp c v l ni ca mt ngi th sa ng. ng dng bc, th di nh nhm. Mnh y c y ng lm bm. Nhng trong lc ng ci xung lt vo trong ci chi, ng nghe mt ting gm g d dn. ng ngc mt nhn ln. u mt con ch gc khng hin ra trong bng ti. y l ci ci ca mt con ch. - Ch ny cng khng ! Ngi n ng ku ln cay ng. ng phi dng ti cy gy mi ra khi ra khu vn bi con ch nho ti ng vi nhng ting sa in cung, v ng li bc i mt cch cu u qua cc con ng g vo vi cnh ca v lng l dang xa mi ln b t chi. ng n qung trng Nh Th, ng a nm tay ra trc nh th, ri bi kit sc v mt v khng cn hi vng g na, ng nm trn mt chic gh di cnh .

By gi mt b lo t nh th bc ra. B trng thy ngi n ng nm di trong bng ti. - y l mt ci ging rt t, ng bn ,.b ni. - Trong sut mi chn nm ti c mt ci nm g, ngi n ng ni ging cm gin, hm nay. ti c mt ci nm . ng khng th qua m nh th ny c u; d nhin ng ang lnh v i. Ngi ta c th cho ng tm tr v lng t thin. - Khp ni ngi ta xua ui ti. - ng g mi cnh ca ri ? B lo va hi va chm vo cnh tay ngi n ng v ch bn kia qung trng, mt ngi nh nh v thp bn cnh ta gim mc. Nhng ng g cnh ca cha? Cha . Hy g vo ! B lo di bc, ngi n ng va nhm dy va cu nhu v tin n cnh ca m b lo ch cho ng. ng g ca. - Vo i ! mt ging n ng tht ln, du dng v trm trng. Ngi n ng y cnh ca m toang v bc vo Vi ci ti trn vai, cy gy trong tay, ngi n ng c mt v th thp, to tn, mt mi v d di trong

i mt. nh la-t l si ht thng vo mt ng v trng ng d s nh ma qu hin hnh. Trong ba ngi c mt trong phng, mt gio s v hai ngi n b lung tui, ch c hai ngi n b kh rng mnh. V gio s nhn m m vo ngi n ng bng i mt lng l. - Th ny y. by gi ngi n ng ln ting bng mt ging khn c v khng i ngi ta ni vi mnh : ti tn l Jean Valjean, ti tri qua mi chn nm trong t. Ti c tr t do t bn ngy nay v ang trn ng ti Pontarlier. Ti i b t Toulon bn hm ri. Hm nay ti i ht mi hai dm ng. Chiu hm nay ti vo mt qun tr ri mt qun khc, ngi ta xua ui ti. Ti vo trong ci ci ca mt con ch, con ch cn ti v ui ti. Ti nm trn mt ci gh . m khng sao v ti ngh tri s ma v khng c php thnh no cn c ma c Mt ngi n b ch nh ng cho ti v ni : "Hy g vo ?" Ti g. y l u vy? Mt qun tr ? Ti c tin, ti s tr. Mt trm l chn ng mi lm xu m ti kim c trong nh t bng sc lao ng ca ti trong mi chn nm. Ti mt lm, mi hai dm

ng i b. Ti rt i. ng c mun ti li khng B Magloire, v gio s va ni va quay sang mt trong hai ngi n b i mt ci m bng c np ng vin quanh khun mt trn tra, b hy dn thm mt b n. Ngi n ng bc ba bc n gn cy n trn bn. Mt v sng st bc l trong ci nhn ca ng. ng c nghe khng? ng ni nh ging li. Ti l mt tn t kh sai, ti t cnh t y v y. Giy thng hnh ca ti y. Mu vng, nh ng thy y. N khin ti b xua ui bt lun ni no ti t bc ti. ng hy xem y, nhng g ngi ta ghi ln giy thng hnh ca ti, ti c cho ng nghe bi ti bit c m, ti hc trong t. "Jean Valjean, t kh sai, c tr t do, sinh trng ti Pontarlier, trong nh t mi chn nm. Nm nm v ti ph hoi. Mi bn nm v ti toan vt ngc bn ln. Con ngi ny rt nguy him". Th y. Mi ngi nm ti ra ngoi. Cn ng, ng tnh cho ti n ung v ng ngh hay sao? ng c mt chung nga khng? - B Magloire, v gio s ni, vn ni ging du dng, b hy tri nhng tm ra trng ln chic ging trong bung. on quay sang ngi n ng. Mi ng ngi v si cho m, trong

chc lt chng ta s n ba khuya. Trong lc c ngi lm ging cho ng . Khun mt ngi n ng tot ra v nghi hoc v sng st l thng. - ng gi ti li! ng p ng. ng gi ti bng ting " ng " . ng khng bo ti : " i i ch " . Ti li c n ba khuya. c mt ci ging v nm v nhng tm ra nh mi ngi. ng l ai? Ti s tr tin cho ng. ng l ch qun ny phi khng? - Khng, ti l mt thy tu ang y. ng hy gi tin ca ng, ng hy n gn la. Gi m rt lnh t trong vng ni Alpes. B Magloire, cy n ny m qu. Ngi gip vic gi ci bit ch. B i tm hai cy n bng bc chm tr ch dng khi c khch mi, v b mang chng ti khi thp sng. Trn lp khn tri bn, b dn ra bn b n, v m ng c nht trong ngi nh rt i gin d ny. - ng thy tu, ngi n ng ni ging run run, ng tt lm. ng n nhn ti, ng t nhng cy nn ca ng v ti. Th nhng ti khng di ng l ti t u n. V gio s chm nh vo bn tay ng. Cnh ca ny khng hi ngi no bc vo y c tn hay khng, bi nh ny l nh ca Jsus-christ. Ti bit iu

trc khi ng ni. Ngi n ng m mt kinh ngc. ng th sao? ng bit tn ti ? ng ku ln. ng, ng tn l ngi anh em ca ti. Trong lc b Magloire dn ra ba n, mt mn sp c du v m, mt ming tht, nhng tri v, mt ming ph mt ti, mt bnh m to bng la mch. T tay b cn ly ra thm, theo l thng ca ch, mt chai ru lu nm ca vng Mauves. V gio s c kinh trc ba n. ng mi ngi n ng ngi bn phi ca mnh, cn ngi n b th ngi i din vi ng, trong sut cnh ny b vn khng ni g v vn gi mt v mt bnh lng v du dng ni ngi ta bt gp nhng ng nt cng nhng biu l ca khun mt v gio s. Ngi n ng bt u n ngon lnh. V gio s v b gip vic nhn ng mt cch nhn t nhng khng c cht t m gy kh chu. Nhng ngi nh xe n sang hn ng, ng linh mc ngi n ng ni, ming y thc n. - H c nhiu ni nhc nhn hn ti - v gio s n tn ni. Nhng ng ni l ng i Pontarlier. h c mt ngnh cng ngh mang tnh gia trng vi nhng xng ph mt ...

Trong sut ba n cu chuyn xoay quanh ngnh cng ngh ca Pontarlier. V gio s thy c nhim v l khng tht ln mt t no c v thuyt gio, tri li ng tm cch khuy kha Jean Valjean trong ni khn cng ca ng, lm cho ng tin rng ng cng l mt con ngi nh bao con ngi khc. Ba n kt thc, ngi em gi ca v gio s, c Baptisfine, v ngi gip vic, b Magloire, ln lu ng, phng ca h trn tng su c nht ca ngi nh. V gio s cm mt cy n bc trn bn v quay sang ngi khch ca mnh, ng ni : - ng n y, mi ng, ti s a ng v phng. H i qua mt gian phng cng by bin n s nh phng ngoi, vi mt ci bn v nhng chic gh mu trng, mt ci ging st c mn che bng n mu lc chim mt gc, trong mt gc khc c cnh ca m ra phng cu nguyn, mt pho tng Jsus-christ vi hai cnh tay trc lp m vng b ng inh trn mt cy thp t g ni bt trn bc tng qut vi trng. Mt bung ng ng kn vi mt ci ging cui nh nguyn. - Xin ng c t nhin nh nh ng, v gio s va ni va t cy n trn mt ci bn con ni bung ng. ng hy ng ngon. Sng mai trc lc ln ng, ng s ung

mt ly sa t by b ci ca chng ti. By gi bt cht ngi n ng ku ln, ging khn c: ng ti ng gn bn ng ! Nh th ny y ! Ai bo vi ng rng ti khng phi l k git ngi? ng Myrial hay ng hn l c gim mc Bienvenu nh da phng mi ngi vn gi, ch nhn n tip ngi cu t kh sai, l gim mc ti D ... T nhiu nm nay, lng t thin v tn ca ng khin ng ni ting trong thnh ph nh c v o mo, ni nhng ngi theo ng Jacobins, nhng ngi theo ch ngha ch v nhng ngi theo ch ngha bo hong xu x nhau bng nhng tr vu khng ngm ngm, cng nh trong nhng thn xa xi thuc min ni. ng bt u s nghip gim mc ca mnh ti D... bng cch a hai mi su ngi bnh trong bnh vin vo ta lu i c nhng khu vn bao quanh ni cc tng gim mc a phn Embrun n trc ng t nhiu th k. Bn thn ng cng vi ngi em gi v ngi gip vic v trong ngi nh nh c khu vn con con m hnh ph vn dnh cho vic v sinh cng cng. - ng c ch ca ti v ti c ca ng, ng ni vi ng gim c bnh vin. Hy tr li nh ti. Ch ca ng l y.

Lng bng ng nhn c ca nh nc trong t cch gim mc rng lm cng ch cho ng thanh ton iu ng gi l "nhng khon chi tiu trong nh". Nhng khon chi tiu gm vic gip , tng tin cho cc cng cuc cu t v cc hi on khc nhau trong gio khu. Trong s mi lm nghn cung cp cho ng, gim mc Bienvenu ch gi li mt nghn sng v ng thng t trch mnh tc ot ca ngi ngho mn tin . B Magloire d d sn tin cn cng phi vt v lm mi kham ni nhng mn chi tiu trong nh cha k nhng ln b th bt ng. B khuyn ch nhn i tnh phi tr nhng chi ph v xe c trong thnh ph v v nhng chuyn i trong gio khu. V b mng r khi Tng hi ng chp thun yu cu ca ng gim mc, biu quyt cho ng mt mn tin hng nm ba nghn. xong nhng nim vui chng tn bi ngay bui chiu c gim mc Bienvenu a ra bn ghi ch ny. " Chi ph xe c v cc chuyn i : a canh tht cho ngi bnh trong bnh vin .........................1500 trng Dnh cho hi dc anh Aix . . . . . . . . . . . . . . . 250 trng Dnh cho hi dc anh vng Dragreignan ......................... 250

trng Dnh cho tr lc .......................... 500 trng Dnh cho tr m ci ........................ 500 trng Tng cng ................... 3000 trng l qu chi thu ca ng Myriel. Tht nhanh chng, ng gim mc tr thnh ngi qun l ti chnh ca mi cng vic t thin v ngi th qu ca mi trng hp cng kh. Ngi bnh, ngi ngho, ngi khn kh dn v ng nh v mt ngun sinh kh, ng chuyn tr nhiu hn thuyt ging, ng khng kt n vi v mt iu g, ng ni : " Chng ta hy thy con ng m li lm i qua. " . ng cn ni : " Vi nhng ngi dt nt, hy dc lng dy h nhng g cc con c th. X hi trch nhim v m ti n sn sinh. K phm ti khng phi l k lm nn ti li m l k lm nn bng ti. " ng bit ngi im hng gi bn ngi n ng va mt v yu du, bn ngi m va mt con. ng khng tm cch xa nha ni au bng s qun lng, m khng phng to n ra bng hy vng. . Hy ch n cch cc con quay v pha ngi cht. "ng ngh ti nhng g ang thi ra." ng bin i ni au thng

ang ngm nhn mt ci h bng cch ch cho n thy ni au thng ang ngm nhn mt v sao. Quanh ng khng c ban tham mu gm nhng tu s tm kim tng lai, bi ng khng c v g l mt gim mc c sng i vi m l to tng c nhiu thnh lc, ca b th cng chc v thuc nh th lm tng tin k hu ngi h bng cch tng tin chnh mnh. Ting tm ca gim mc Bienvenu ch to s c c cho chnh ng. Mt ng thnh l mt ngi lng ging nguy him c th khin chng ta ly nhim mt s ngho kh khng cha tr c. Nhng s c c trong tham vng ca mt s ngi b mc ng, ng lm cho n tr nn sinh ng bng s khn kh ca k khc. Di mt ng, th gii ging nh mt cn bnh trm trng m ng th tm cch bng b vt thng, khng cn on bit cn nguyn b n ca n. " Hy thng yu nhau ", ng tuyn b ngn gn nh th, v l tt c hc thuyt ca ng. iu soi sng con ngi chnh l tm lng. S khn ngoan ca ng c hnh thnh bng nh sng n t . Mi bui chiu, khi gi v ma khng cn bc ng, trc khi i ng, ng ra khu vn ca mnh trong mt hay hai ting

ng h. ng mt mnh mt bng, trm mc, tnh tm, m rng tm hn n nhn nhng t tng t ci cao xa ri xung, ngng vng, trong v lng ly hu hnh ca nhng chm sao, v lng ly v hnh ca Thng . a phn ro kn cht hp vi bu tri lm trn qu cho cuc i do ca ng v cho mng tng ca ng. ng cn c vng iu chi hn mt vi cnh hoa trn mt t v tt c nhng v sao kia trong bu tri? Chiu hm , ng gim mc i bch b c phn lu hn trong khu vn ca mnh, tm hn bm cht vo nhng iu k b ln lao kia m v m Thng vn ch cho nhng i mt cn bit m to trng thy. Tri khuya khi ng tr v cn h ca mnh; vi pht sau tt c u say ng trong ngi nh nh. Vo khong gia m Jean Valjean thc gic. ng ngi bt dy v o mt nhn quanh trong bng ti, phn no theo cch ca loi mo. Bao nhiu tng t t phc tho trong c ng nhng khi im v mc n ca chng ch l lng th hn, th hn x hi v loi ngi th hin bng mt kht vng th bo v lin tc c lm hi bt lun ai.

 mi chn nm nay, Jean Valjean cha bao gi nh mt git nc mt. B kt n nm nm t y v ti trm mt bnh m, ng trng thy s kh i ca mnh ko di qu ng trong nhng ln toan tnh vt ngc, v trong tm hn en ti ca ng mt to n c thit lp. Khng phi ng t x ti cho mnh, nhng ng ln n x hi trng pht ng, con ngi i kh, v ng t nh rng ng c th s khng ngng ngi vo mt ngy no i hi loi ngi bin gii v d thiu cn bng gia s thit hi ng gy ra v s trng pht ng phi gnh chu. Trong pht chc, Jean Valjean thong c nh ng li, nhng khng lu. T tng ng b m nh bi mt hnh nh : hnh nh b n bng bc m b Magloire t trn bn my ting ng h trc y. ng ng dy, ci giy trnh gy ting ng v bc rn rn v pha ca phng ng gim mc. ng nh tay m ca v bc vo. Mt tia sng trng v qung trn khun mt bnh yn ca c ng Bienvenu v to cho gic ng ca ng mt v yn cao c v thnh thin. Ngi cu t kh sai ngm nhn ch nhn vi mt v kinh ngc d dn. Nhng tng hung bo li ko ng n cnh ging ny cht tan bin. ng li li, mt

vn nhn m m ngi ang ng. Gn nh my mc bn tay ng chp ly ci gi ni mi bui chiu b Magloire ct m bt a bng bc v ang trn u ng gim mc; on ng vi vng tr vo phng cu nguyn, bc qua bc ca s m ra khu vn. Mt pht sau ng chy trn nh mt con ch xuyn qua ng rung bng cch nhy qua nhng tng ro v nhng ci h. Hm sau trong lc c ng Myriel sn sng ngi vo bn vi ngi em gi ca ng th b Magloire xut hin, tay chn run ry, mt my ti mt. Tha c ng! B ku ln, ngi n ng hm qua ln ng v m chn a bng bc cng th. ng ta trm ca chng ta ! ! ng gim mc ch but ming c th. on ngc ci nhn nghim ngh v du dng v pha ngi qun gia ca mnh : V trc tin, ng tip li, m chn a bng bc c ng l ca chng ta khng no? Chng khng phi ca ngi ngho hay sao? V ngi n ng l g, nu khng phi l mt ngi ngho? B Magloire sp sa tr li th ca m : ba vin sen m ang tm c Jean Valjean bc vo. H y mnh ngi t ti

trc. c ng Myriel ghm li mt c ch ngc nhin v bc nhanh v pha Jean Valjean. - Ti sao ng khng mang theo lun hai cy n bng bc ch ? ng ni vi mt v mt kh din t. Nh vy, mt vin sen m ni ging knh cn, ngi n ng ny khng ni di, tha c ng, khi qu quyt rng c ng biu ng ta b chn a bng bc ny phi khng ? - ng y khng ni di, hy ng y i. ng ly hai cy n bc m ng vn thch dng trang hong bn ng vo nhng ngy tip tn. - Hai cy n ca ng y, ng ni, ng hy ly v ln ng bnh yn. V ng tip li ngi cu t kh sai nghe, ngi ny ang run bn bt v ang nhn ng v l lo, sng s. - Xin ng ng qun, ng bao gi qun rng ng ha vi ti l s dng mn tin ny tr thnh ngi lng thin. Jean Valjean, ngi anh em ca ti, ng khng cn thuc v ci xu na, ti mua linh hn ng v ti tng cho Thng .

Chng2

NGMANELELNE

Vi nm sau thnh ph nh M... bu v th V trng ca mnh l mt trong nhng nh ch bin ht huyn v pha l gi ngc giu nht a phng. V " lo Madeleine " m c ngi cn nh trng thy khi ng bc vo thnh ph vo bui chiu thng chp, ti trn lng v cy gy co mt trong tay, tr thnh ng th trng. Ngi ta khng bit g v ngun gc ca ng; ng l ngi l trong tnh. Ngi ta ch k rng ngy ng ti M..., by gi mt trn ha hon va bng ln trong ta nh th snh, ngi n ng xng vo la v liu c tnh mnh mnh cu hai a con ca vin i y s sen m. Nh thnh tch m ngi ta khng ngh ti vic hi giy thng hnh ca ng. l mt ngi n ng nm mi tui, c v u t v tt bng. Cch n mc ca ng, ngn ng ca ng l ca mt ngi th gin d, v ti sn ca ng ch vi trm quan.

Nhng ngay khi ng ti M..., ng s dng vn ling mng manh phc v mt tng khn kho. Trong ch bin, ng thay th gm cnh kin bng nha thng v ng ngh ti vic thay th nhng vng gi dnh lin nhau ca nhng ci xuyn ht huyn bng nhng vng gi ni nhau mt cch n gin. S thay i nh lm gim thiu gi nguyn liu mt cch ng k v l mt cuc cch mng. Mi khng y nm nm, tc gi ca phng thc tr nn giu c v lm giu cho a phng. Thnh ph M... bin thnh mt trung tm doanh nghip quan trng. Ngoi mt triu ng chi cho thnh ph v cho nhng ngi ngho bng cch lp mt bnh vin, mt ngi trng, mt vin dng nhi, nhng qu cu tr, ng cn gi ti laffite mt mn tin l su trm ba mi nghn trng. D c ti sn v a v cao sang, ng vn gin d nh ngy u. ng hon tt chc trch th trng ca mnh, nhng ngoi cng vic, ng vn sng c n, ni t, xa lnh nhng l nghi thng tnh. Trong nhng phng khch cu k ca thnh ph M..., ngi ta bo : l mt con ngi qu ma, khng thch giao du". Nhng qun chng li ngng m ng.

u nm 1821 , cc t bo ngy loan tin v ci cht ca ng gim mc a phn D..., mt ci cht lnh thnh tui tm mi hai. Hm sau, ng Madeleine xut hin trong y phc mu en, vi mt bng tang trn m. iu tc th khin ng c ngng m trong vng ngoi nh xu Saint-germany thuc thnh ph D..., v mt v n tu cao tui trong th gii b bng y trang nghim mt bui chiu nh liu hi ng : - ng th trng chc l em h ca c ng qu c? - Khng, tha b, ng Madeleine n tn p, nhng trong thi tr ca mnh, ti l y t trong gia nh ca ng y. Bt k cu tr li , s chng i ngm ngm trong cc phng khch cng gim st v tn li hn; lng tn knh i vi ng Madeleine tr thnh nht tr. T cc vng ln cn cch hng chc dm, ngi ta n thnh ng th trng. Mi ngi xem ng l mt quan ta ng ngha. S tn knh lan khp vng nh mt s ly nhim. Ch c mt ngi trnh c s ly nhim . l mt vin thanh tra cnh st tn Javert, v ng ta ch n thnh ph M... khi ti sn ca ngi ch x nghip hnh thnh v khi "lo Madeleine" tr thnh ng Madeleine.

Thi tr ng tng l nhn vin trong cc nh t min Nam. Nh tnh tht th, lng tm, chc nghip, lng dng cm, ng ln lt leo ln cc bc thang ngh nghip. Dng v ng ta va vng vng va khng khip va khc kh va kiu cng. Bt hnh cho k no ri vo tay ng ta; ng ta sn sng bt gi cha mnh vi s tha mn trong lng do c hnh mang li. Trn cuc i ng ta bm cht vo hai t ny : canh chng v theo di. Cp lng my ng nh ln trn i mt m u; nhng chm ru rm rp ph y i m ca ng ta, to cho ng mt b mt ch gc. Qu tht Javert nghim ngh trng ging mt con ch gc, nhng khi ci, ng ta tr thnh mt con cp. Con ngi gh gm ging nh mt con mt lc no cng nhn m m vo ng Madeleine, mt con mt nghi ng v c on, ng Madeleine cui cng cng nhn ra iu nhng ng khng tm cch ln trnh ci nhn v ng c x vi Javert mt cch tha mi v tt p Tuy nhin mt ngy n, thi l lng ca vin cnh st chng nh gy n tng mnh m cho ng Madeleine. l hm sau mt ngy ma, mt t cn sng t, v trn mt con ng hp ly li ca thnh ph M..., mt ngi nng n gi, lo Fauchelevent, va ng di chic xe m con

nga qu xung. Ci ng ca ngi n ng khn kh n ni chic xe ch nng ln ngc lo. Ngi ta th ko lo ra nhng v ch, lo bung nhng ting rn thm hi. Javert xut hin ng lc xy ra tai nn, v ng ta cho ngi i tm mt con i. ng Madeleine ti. Mi ngi knh cn dang ra. - Trong bao lu mi c con i, ng th trng hi. - Mt khc ng h. Khng th i mt khc ng h c. Chic xe cng ln xung trong tng pht mt. Cn mt ngi thin ch lun di xe v dng lng n ln. Ti xin biu hai mi ng tin vng cho ai c sc khe v tm lng. Phi mt con ngi khng khip mi dng lng nng ni mt chic xe nh th, Javert ni. Ri nhn m m vo ng Madeleine, ng ta tip li : Ti bit ch c mt ngi lm c iu ng va yu cu. l mt ngi t kh sai ca nh t Toulon. - ! ng Madeleine but ming, v mt ng bin sc - Cu ti vi! lo Fauchelevent rn r. Cu ti! ng Madeleine ngng u nhn nhng ngi nng dn ang bt ng, v ng mm ci bun b. Th ri, khng ni li no, ng sp qu gi v trc khi m ng kp bung ra mt

ting ku, ng di chic xe. Mt pht yn lng v i ch ng s. Bng u ngi ta trng thy chic xe nhc nhch, t t nhc ln, bnh xe ra khi ch ln c phn na. ng Madeleine ku ln, ging tt nghn : " Nhanh ln ! Gip mt tay ! " . By gi mi ngi nho ti. Chic xe c a ln bng hai mi cnh tay. Lo Fauchelevent c thot nn. ng Madeleine ng dy. ng m a m hi v dnh y bn. Mi ngi u khc; ng lo va hn ln hai u gi ca ng va khc nc n. Cn ng, ng c v mt au n v y thnh thin; v ng nhn thng vo Javert bng con mt bnh thn. ng lo Fauchelevent nhiu nhng mt trong hai u gi ca ng b chng cng lin khp. ng Madeleine cho con ngi cht phc vo n tu vin thuc khu St-antoine ti Paris vi t cch ngi lm vn. Cn Javert, sau nhiu ngy nghin ngm nhng suy ngh en ti, ng ta vit mt l th ti Paris. Vi a ch ngoi b th : " Knh gi ng Chabouillet, th k ng cnh st trng". Mt thng tri qua. Mt bui chiu n, ng Madeleine ang trong phng lm vic ca mnh, lo gii quyt mt vi cng vic cp bch ca ta th chnh th Javert yu cu c ni

chuyn vi ng. ng cn g, h ng thanh tra? ng Madeleine n tn hi. Javert im lng mt hi, ri vi mt v trnh trng bun b, cui cng ng ta ni : Mt hnh vi phm ti ca mt vin chc i vi mt quan chc lnh o a phng. Ti n, bi y l bn phn ca ti, tng trnh s vic ln ng. Vin chc c ti chnh l ti. Quan chc lnh o a phng chnh l ng, ng th trng . Ti n thnh cu ng bi chc ti. ng Madeleine nhm dy trn chic gh bnh ca mnh, sng st. Ti khng hiu g c, ng ni. - ng s hiu, ng th trng . ng cn nh tai nn ca ng lo Fauchelevent ch? Ti t gic vi s Cnh st Paris rng ng l mt cu t kh sai. Mt ng Madeleine ti i, nhng ng vn bt ci. - Ti ngh, Javert ni, mt nhn xung mt cch nhn nhc, ti ngh ti nhn ra ng l mt ngi t kh sai m ti trng thy cch y hai mi nm khi ti l thng s cai t Toulon, mt ngi tn Jean Valjean khi ra khi t n trm ti nh mt ng gim mc. T tm nm nay ng ta bin mt ... Ti c ng Cui cng ti t gic ng.

V ngi ta tr li ng th no? ng Madeleine hi ging hon ton dng dng. - Rng ti in. Jean Valjean ch thc c tm ra. ng th. Ma thu nm nay ti Ailly-le-haut-clocher ngi ta bt c mt con ngi qu ma tn Champmathieu. ng ta tro tng b mt cnh to vi nhiu tri to. ch l mt v thuc ta tiu hnh thi. Nhng khi chuyn con ngi bun ci n nh t Arras. mt cu t kh sai tn Brevet c gi ti ku ln khi trng thy ngi trm to i qua : " ! Ti bit ngi , l mt cu t kh sai, l Jean Valjean ! Ti ny cng chung vi nhau ti Toulon m ! Tn Champmathieu chi. Tt nhin ri! Ngi ta iu tra su v ng ta. Ngi ta bit c rng khong ba mi nm trc ng ta lm th ta cnh cy ti nhiu a phng, c bit l ti Faverolles. Ti y, ngi ta mt du ng ta. Lu lm sau , ngi ta gp li ng ta ti Auvergne, ri ti Paris ni ng ta bo mnh lm th ng xe b v c mt con gi lm th git i. Th m trc khi vo t v ti danh nh cp, Jean Valjean l th ta cnh cy ti Faverolles. Cn s kin khc. Valjean c tn thnh l Jean v m ng ta c tn h l Mathieu.

Khng g t nhin hn khi ra khi nh t, ng ta mun ln trn bng cch ly tn ca m. ng ta s ly tn Jean Mathieu. ng ta n Auvergne v cch pht m ca a phng bin ng thnh Chan Mathieu t c tn Champmathieu. Ngi ta iu tra ti Faverrolles. Gia nh Jean Valjean khng cn na. Nhng giai tng khn kh nh bn snh hoc bi bm, chng bin mt m khng li du vt. Ngi ta iu tra ti Toulon. Cng vi Brevet, ch cn c hai ngi t kh sai tng bit Jean Valjean : Cochepaille v Chenildieu. Ngi ta a h ra khi nh t, ngi ta dn h n, v c hai khng cht ngn ngi nhn ra Jean Valjean ngay. Chnh vo lc ti gi th t gic. Ngi ta gi ti ti Arras. Ngi ta a Champmathieu n gp ti ... Ti cng nhn ra ng ta. ng c chc khng? ng Madeleine hi. D chc, Javert ni vi n ci au kh. - V ngi n ng ni sao? - ng ta chi bai bi. ng ta d tr cc sc nhng chng c hiu qu g vi ai. V vic c xt x vo ngy mai. Lo gi v li s b kt n. Leo tng, b nhnh cy, trm to, i vi mt a tr l mt tr nghch ngm, i vi mt

ngi t kh sai l mt trng ti. Khng phi my ngy t na, m l chung thn kh sai. Ti ngy mai s c bn n. Tt, ng Madeleine ni. V ng khot tay ra lnh cho Javert lui ra. Xin li ng th trng, Javert nh nh tip li, nhng ti xin nhc ng nh ti phi b bi chc. - xem, ng Madeleine chm ri ni. l mt s xc phm m ch c ti l ngi phn xt. By gi th ng hy tip tc cng vic ca ng. Ti ra lnh cho ng y Javert di bc, v cng quyt. ng Madeleine ta vo bn vit ca mnh, a tay bp trn v ngm ngh rt lu. m p xung. Trong bu tri lnh lo ca ma thu, nhng v sao lp lnh v trong thc con ngi ang m mng, nhng tia sng chi li cng rc ln nh nhng v sao. Hin ti. Qu kh. Nhng chng ng khc nhau ca mt i ngi ang sng li trong tr nh au thng kia. Ngc t, nhng nm thng khn kh v phn n gia nhng tn cai ngc tn bo v nhng ngi bn t nhc nh, ri chuyn i di bng qua nc Php nh mt con vt b xua ui, gn nh b truy n, nhng li l ca mt v gim mc gi lm thay i mt tm hn; cui cng l thnh ph M..., ni ng ti, s khn kho trong cng vic lm n ngy pht t,

cuc sng yn bnh ch b m nh bi hai tng : che giu tn mnh v thnh ha cuc sng ca mnh, hai tng bin ng thnh con ngi nhn t v tt bng lm sao, hng ng v pha bng ti v khuyn ng nhng iu ging nhau. ng Madeliene, hay ng hn ngi cu t kh sai Joan Valjean, ang bm ly hai tng trong s bi ri kh s - khin tm hn ng chao o. Nghe Javert ni trc tin ng ch mun chy i t th, ko champmathieu ra khi nh t, np mnh thay cho ng ta. nhng ngay sau ng kp ngn chn cao c ng li bc trc thi anh hng. V gi y ng xem xt tnh hung v thy n xa l qu ng ng dy, ng v kha li ca nh ch ng trc nguy him c th xy ti, ng thi tt ngn n, nh sng ca n khin ng kh chu, dng nh ngi ta c th trng thy ng. Ngi ta l ai y? l lng tm ca ng. ng ngm ngh trong bng ti. Mt lot nhng cu hi lt qua trong u ng. V ng m trn trong hi bn tay ngn chn chng li. Tt c nhng g ti lm cho ti ngy hm nay, ng th thm, khng l g khc ngoi mt ci l ti o chn vi ci

tn ca ti trong . V ci tn va vang di bn tai ti! Ti ang trn b mt vc thm, v c con ngi l mt kia m nh mnh ng l ti v y xung vc thay cho ti. Nu ti yn mi vic, ti s khng c g lo s bi ti cng lc c mt trong nh t trong con ngi lo Champmathieu v c mt trong x hi di ci tn ng Madeleine. ng bt ra mt ting ci khy au n nghe nh mt ting nc n, v ng bt ng t li cy nn. Ti s g ch? ng tip tc th thm trong cn rng mnh; bi ti thot nn v mi vic kt thc, cn tn Javert kia, con ch sn d s vn ngy ngi trc ti, hon ton mt du. Hn lo bt Jean Valjean, v ti chng can h g trong chuyn ! Chnh tri lm ht mi vic. Chnh Thng mun ti phi tip tc nhng vic ti khi u, ti phi lm iu thin, ti phi l bn ca ngi ngho kh v k bt hnh..., mt tm gng ng khch l V chng ti khng c mt nhim v cp bch l g ? Ti khng ha vi ngi ph n bt hnh , ngi n cng nhn c th ang cht dn v i ngho v bnh tt m ti yu cu ngi ta nhn vo bnh vin, ha i tri. Trong khi nu ti np mnh, nu v bn phn m ti tr li l tn t kh sai Jean Valjean, ch thc l ti hon tt cuc hi sinh

ca mnh, ti vnh vin ng cht ca a ngc t ti bc ra. Nu ti khng lm th, th trn cuc i hin ti ca ti s v ch, trn s sm hi ca ti cng vt i. V ng gim mc s ni g y, ng vn trng thy tm hn ti, b mt tht ca ti trong khi mi ngi ch trng thy mt n ca ti? ng ngi tr li, sp xp li my quyn sch, nm vo la mt xp giy n ca nhng ngi bun bn nh tng thiu. Tip theo ng vit cho ng ch nh bng ca mnh mt bc th m ng nim li v cho vo ti. Thnh thong, ng ngng u ln, chng nh lng nghe mt ging ni, mt ging ni nghim khc v y thuyt phc m mi con ngi u cu mang ni bn thn mnh, nh mt quan ta. V trn ng m a m hi. Ri khi gian phng bnh yn ny? ng nh thm. Khng do bc na trn rung ng! Khng nghe na ting chim vo thng nm! Khng cho qu cc chu nh na? Ti s khng c, khng vit na trn ci bn ny! Cha i, thay vo tt c nhng iu , l nh t, xing xch, o vt , ngc ti, roi vt ca lnh coi t, o bi ! i, khn kh lm sao! ng gc u vo ngc. Nhng ting khc nc n nghn tt

v no lng lm tan nt lng ng. ng li quay qut trc s chn la au lng : li thin ng v tr thnh qu d , hoc tr v vi a ngc v tr thnh thin thn C th m tm hn khn kh dy dua trong lo lng, mun phin. ng ng gic ng nng tru. Khi ng thc gic, mt bui bnh minh, m c v gi lnh, nhen ln yu t. ng ng dy, ng cm thy u c trng hoc, khng mt tng. Gn nh my mc, ng khoc chic ry anh gt, cm ln chic o rng, chic nn rng vnh v bc ra khi phng, ri bc ra khi nh, lng l nh mt ci bng. ng i u? n Arras. lm g? ng khng bit na. ng t nh, ti t mnh ph phn s vt. Hai ting ng h sau, ng ngi trn chic xe nga ch th chy nhanh trn ng v hng Bc. ng ngh g v trn trn qung ng ? ng nhn nhng hng cy, nhng mi tranh, nhng cnh ng c trng trt lt qua trong mt s chim ngng m h bng en ca nhng ci ci xay ph vi u cng b xung cho tm hn nng tru ca ng v bun thm, tiu iu

Nhng ln dng xe, nhng ln thay nga khng gy cho ng cht cm gic no. Ngi nh xe, sau nhng ln th bt chuyn, thy mt mi vi s im lng v ch nhn ngi khch qu trm t kia bng mt con mt nham him. Ti sao ng Madeleine li i Arras? anh ta t hi. Khi xe th chy vo di ca xe ra vo ca ta nh bu in ti Anas th gn tm gi ri. Trc khi n ta n, ng hi thm xem c cch no tr v thnh ph M... ngay m nay khng. ng gi ch v tr tin. Xong u , ng ri khi khch sn v i v pha ta n. Khi ti , ng chm mt mt nhm lut s ang bn v phn quyt v vic kt n. - n u ri, tha ng? ng hi mt ngi trong bn h. - Xong ri. Xong ri ? ng nhn ging khi lp li t khin ng lut s kinh ngc. - Chc ng l mt ngi thn, ng ta ni. ng mong iu g ch, ngi n b git ngi; vic kt n b ta l iu chc chn... - Nhng m..., ng Madeleine tip li mt cch rt r. V kia sao?

- Ka, ng khng thy cc ca s sng n kia sao? V ang c xt x. ng Madeleine bung mt ting th di, ch trong my khong khc ng cm nhn gn nh tt c nhng xc ng c th c. V vic cha xong, ng khng th ni mnh ang hi lng hay bun au na. ng thy ca phng x n ang ng. Nhng khi bit ng th trng thnh ph M... mun d phin to, ng chnh n ta i hnh cho mi ng vo ngay mt cch trn trng. Ngi ta mi ng ngi trong nhm lut s. ng nh khng nhn ra nhng s cho hi ngi ta dnh cho mnh, bi ng ang chm m trong mt th o gic. ng a mt nhn quanh. Nhng ng thm phn, mt vin lc s, nhng vin sen m, nhng b mt hiu k mt cch tn nhn, ng tng trng thy cnh tng ny xa kia. ng thy xut hin tr li nhng dng v gm ghic ca qu kh ng. V do mt tr chi bi t ca nh mnh m ngi n ng ngi ta ang xt x kia, mi ngi u gi cho ng ta l Jean Valjean. Lc ng bc vo, lut s b co va kt thc phn bin h ca mnh. S ch ca mi ngi c kch thch ti cao im. T ba ting ng h ri, m ng chng kin mt

con ngi khn kh cc k ngy ng tru xung di sc nng ca mt v chn thc khng khip, hoc con ngi cc k khn kho ch c cch chng l chi bay tt c, ti trm cng nh t cch t kh sai Lut s bin h bnh vc kh tt, bng li l hoa m. Nhng trc s ng thanh ca nhng li tha nhn, ng khng dm tranh lun v l lch ca thn ch v ng gii hn trong vic yu cu bi thm on ta n khng nn t ra thiu tnh cm thng hi i vi ngi t kh sai ti phm. ng chng l p li ngi bin h. ng t ra mnh lit v y vn v nh cc ng chng l thng khi vn t ra. V ng i mt bn n nghim khc, ngha l chung thn kh sai ch yu da trn ti phm c ti nh ng gim mc a phn D... hn l vic b cnh to khin cho b co b bt. ti lc khp li cc cuc tranh lun. ng chnh n t cu hi theo thng l : Anh c iu g cn ni thm bin h cho mnh khng ? " Champmathieu a mt nhn quanh v mt ngy di. ng ta cun trn mt chic m vi bn thu trong hai bn tay. - Ti phi ni iu ny, ng ta ni ging khn c. Ti l th ng xe nga ti Paris, ngay ti nh ng Baloup. Nu ngi ta khng tm ra ng y c na, iu chng phi li ti ti

cht no. Ti nm mi ba tui ri vy ti cn c a con gi lm th git i v ch kim c t tin. Chng n nh p n. N cht. Cc ng gi ti l Jean Valjean, Jean Mathieu ? V cn chuyn g li thi na. Cc ng hi ti sinh trng ti u, ti chng bit g c. Khi ti cn l a tr ngi ta gi ti l cu b" by gi ngi ta gi ti l lo gi . l nhng tn thnh ca ti. Hy c cho l vy i nu cc ng thch. Ti Auvergne, ti Faverolles - Pardi. B ngi ta khng th Faverolles m khng i t c sao? Ti ni vi cc ng l ti khng c n trm v ti l lo gi Champmathieu. Ti sao ngi ta c truy ui ti mi th? - B co, ng chng l ni ging nghim khc, coi chng y, nhng li ci chi ca anh ch l mt th on t hi thi. Nhng ngi bn t c ca anh, Brevet, Chenildieu, Cochepaille, u nhn ra anh, ng va dt li va a tay ch ba ngi t kh sai mc o ti i m vi xanh ang ngi ni chic gh di dnh cho nhn chng gia hai vin sen m. ng chi na. ng khng thuyt phc c ai u. - ! Th y! Champmathieu va ni va nhn m ngi chng buc ti vi v mt ngc nghch. l k tht!

ng chnh n hi ng ta : - B co, anh nghe ri ch? Anh cn g ni khng? Ti ni : hay tht! Champmathieu lp li ging lm bm. Ting xn xao ni ln t pha cng chng v gn nh vng ti bi thm on. ng nhin l lo gi tht bi. - Tha pht li, ng chnh n ni, hy bo mi ngi im lng. Ti s kt thc mi cuc tranh bin. By gi mt ging ni bun thm v gh rn vang ln - Brevet, Chenildieu, Cochepaille ! Hy nhn v pha ny. Mi con mt u hng v im xut pht ca ging ni. Mt ngi n ng va ng dy trong nhm lut s ng cm chic m trong bn tay, chic o ry anh gt ca ng gi nt tm tt. ng nht nht v hi run. Mi tc ca ng hy cn mui tiu lc ng ti Anas tr nn bc trng, ch trong mt ting ng h. Hai mi ngi nhn ra ng v ng thanh ku ln. - ng Madeleine ! Cn ng th tin bc v pha ba ngi t kh sai. - Cc anh khng nhn ra ti hay sao ? ng ni. Ka, ti th nhn ra cc anh c m ! Brevet, anh cn nh khng . - ng ngng ni, lng l mt hi v hi tip li - anh cn nh nhng ci vi eo qun bng vi dan k m, anh c

c trong t khng? Cn cu, Chenildieu, t t bit danh l "Je-ni-dieu", cu c vai tri phng nng bi ngy n cu nm trn mt ci l y than hng xa i ba ch : I.F.P. - ng th. Chenildieu ni. - Cn cu, Cochepaille, cu c khuu tay tri ca cu ngy hong n channes : mt thng ba 1815 . Hy ko tay o ln xem? Cochepaille ko tay o ln. Mt vin sen m mang mt mang mt cy n ti. ng l c ghi ngy ng Madeleine quay v pha c ta v cc thm phn vi mt n ci va c thng va tuyt vng. Mi ngi u thy ti chnh l Jean Valjean, ng ni. ng chnh n v ng chng l, ti bit cc ng ngh g. Mi y cc ng ngh rng ti in. Khng, ti l mt con ngi cc k bt hnh. Ti lm ht sc mnh, ti ln trnh trong mt ci tn. Ti tr nn giu c Ti tr thnh th trng. Ti mun tr v vi nhng con ngi lng thin. Dng nh iu khng c. Ti trm nh c gim mc, ng th. Lng tt ca ng y cu ti cng nh s nghim khc lm hng ti. Nhng cc ng khng th no hiu c ti lun ni g u. Javert, ng y nhn ra ti. Ti khng mun quy ry c ta thm na. Ti i y bi ngi

ta khng bt ti. Ti c nhiu vic phi lm. Cc ng bit ti l ai, ti i u. ng chng l, ti vn thuc quyn quyt nh ca ng. ng i v pha ca. Khng mt ging ni ct ln, khng mt cnh tay a ra cn ng. Mi ngi u ngn ra. Trong ci nhn ca ng c v g siu phm khin mun ngi phi li li v ng v mt bn trc mt con ngi. n ca ng quay li. Tt c cc ngi y, cc ngi thy ti ng thng xt ch? Cha i, khi ngh ti iu ti sp sa lm, ti thy mnh ng k. Tuy nhin, tt hn c l ti nn mong rng tt c chuyn ny ng xy ra. ng bc ra ngoi. Khng y mt ting ng h sau, phn quyt ca ta n minh gii cho b co Champmathieu khi mi li buc ti, v ng ny c tr t do tc khc. ng ta bc i trong sng s, ng ta ngh mi ngi u in c ri v ng chng hiu ra lm sao c. trong khu rng ln gia Chelles v Montfermeil Tri ti mt v lnh. Ngy hm , hai bn thng mi hai 1823, tri nng chi chang nhng bui chiu khi ngn gi bc thi v ngi ta c cm gic nh ang gia ma ng nghit ng. Mt

ngi n ng ang si bc trong m cy cui cng ca khu rng. ng dng bc trong m cy cui cng ca khu rng. ng dng li trong pht chc bn con sui v ung nc trong lm bn tay mnh ri tip bc v pha ngi lng. Qua lp trang phc cng nh qua ton b con ngi, ngi n ng c v l mt th n my lch s . ng i mt chic m trn, c k v c chi gi cn thn. ng mc mt chic o ry anh gt bng n mu vng sn si ra. Nhn vo mi tc bc ph, vng trn nhn nheo, ln mi nht nht ca ng, ngi ta c lng ng phi ngoi su mi. Nhng dng i vng chi ca ng, v chc khe trong mi s vn ng ca ng cho thay ng ch trc nm mi. ng cm mt cy gy ni bn tay v di cnh tay ng cp mt ci gi nh buc trong mt chic khn tay. Trong y mt ca ng c mt v tnh lng bi thm. Hai thng trc, ng trn khi nh t ni ngi ta a ng ti theo nguyn vng ca ng ti ta i hnh v kt n ng kh sai chung thn. Trc khi b giam cm vnh vin ng hoi cng cu xin c php n tn Montermeil tm mt a b m ng mun tr v cho ngi

m ang hp hi. Thn cng l khng bn tm vi mt s ngu nhin cn con n th Mt ngi n b ang cht bi a con ang ni cch xa ch ta, iu khng th lm cho lut php phi dng bc c. V Javert, ngi m ng cu th trng ng li cu xin n hu , ch nhn vai vi mt v mit th c c. Trong gian phng ca bnh vin ni Fantine, ngi n cng nhn ng thng m lng tt ca ng Madeleine a ra khi cnh khn cng v i kht, nhng ch vn khng thot khi bnh tt v ci cht, ch ang hp hi, vin thanh tra cnh st tm c con ngi ang ci st bn ch rt lu. V Jean Valjean trong cn tuyt vng nh a hai c tay chu cng. Ti nh t ng tr thnh s 9430. Nhng khi ng i ri, s thnh vng ca tnh M... bin mt. Cc xng u ng ca, th thuyn phn tn khp ni. Lng bng h, tht nghip trn lan, v n u khp, tt c u tn li. Bn thn nh nc, trong vic thu thu, nhn ra c k no b bp u . Mc d vy, Jean Valjean khng th chu ng s mnh ca mnh qu lu. ng t np mnh hon thnh mt hnh ng cng l. Nhng mt nhim v khc ang ch ng. ng

 th thm th vi Fantine ang ngc ngoi rng con gi ca ch, c b Cosette m ch vn mong i xit bao trong cn bo bnh ca mnh, s c hnh phc, trnh khi s khn cng v s rung ry lm cho cuc sng ngi n cng nhn ng thng phi kit qu nhanh chng. V nh c li ha m Fantine mm ci m cht. Jean Valjean vt ngc lm trn li th . ng li dng c hi u tin trong lc lm lao dch ni mn mt chic tu ang sa cha trong cng Toulon. ng liu mng cu mt thy th trt chn t l bum ca mt ct bum ln v ri xung. Trong lc ri, ngi thy th bm vo mt si dy nhng khng th no rt ln c. Jean Valjean xin vin s quan trc cho php i cu anh thy th coi bum ang kit lc. Bng mt nht ba, ng cht t phng si xch lin vi vng st eo c chn ng, ri bng s nhanh nhn ca mt con mo rng, ng lao vo m bum cho ca con tu. Bm cht vo mt si dy, ng bung mnh xung tn con ngi ang kit qu v a anh ta tr ln bng cch cp anh ta trong i cnh tay ca mnh. Sau trong lc m ng nhng ngi ang chng kin va nhit lit tn thng va ku ln : " nh n c ca ng ny!", ng lo tr xung tip tc vic lao dch

ca mnh. Nhng trong lc ng chy trn mt trc bum thp, ngi ta trng thy ng ngp ngng, lo o ri ri tm xung bin. Ngi ta hoi cng tm xc ng n chiu, v hm sau t bo ngy Toulon ng my dng ny : " Hm qua mt t nhn kh sai trong bui lao dch ni mn tu Orion khi cu mt thy th tr v ri xung bin v cht ui. Ngi ta khng tm ra xc ng ta. Ngi ta on chng ng ta ri vo nhng cy cc thuc mi t xng ng tu. Ngi n ng mang s t 9430 tn l Jean Valjean" Tht ra Jean Valjean khng ri xung bin m ng nhy xung . Bi gia hai ln nc, ng lt i di rut con tu ang th neo u v trn trong mt chic xung con. Ti n ng li bt u bi v n bi bin cch mi Trun khng xa, ng vo mt qun ru l ni ct gi, thay qun o ca bn t kh sai vt ngc. Sau , ln theo mt l trnh tm ti v khc khuu ng n Paris. ng khng thiu tin. L th ng vit cho Laffitte ch nh bng trc v n Arras cho php ng ly li tin ca mnh. ng chn du phn ln s tin mt ni ch c ng bit

v khu dnh nhng t giy bc cn li trong lp lt ca chic o ry anh gt ca mnh. Ngi ta tng ng cht, ng thy yn tm v mnh, ng ch cn c mi mt mc ch: gp li c b Cosette. ng bc xung xe nga t Chelles v i xuyn rng ti nhanh hn. Bt cht, mt ting rn r khin ng dng bc. - i ly Cha, ly Cha ! Mt ging tr con ku ln trong hi hng v tuyt vng. ng ci xung trn mt bi rm v vng trng hin ra gia hai m my cho ng thy hnh dng mnh khnh m mt thng nc y lm cho tru xung nh mt c gi. ng nm ly ci quai ca thng nc v nng c ln : - Qu nng i vi chu, ng ni, ci thng nc m chu phi mang y. Hy a cho ng thng nc. C b ngng u ln, mt git l lp lnh trong i mt xanh bic rt to ca c. C nhn ngi n ng l mt vi mt v tin cy bt ng. - Chu bao nhiu tui? - Tm tui, tha ng. - Chu c xa khng? D cch y mt khc ng h . - Vy chu khng c m ?

Chu khng tin l c, c b tr li vi mt ting th di. Nhng ngi khc u c m. Cn chu th khng bao gi c. Chu tn g? Cosette. Jean Valjean git ny ngi nh chm phi in. ng ci xung c b v nhn c bng tt c tm hn mnh. Mt khun mt gy guc v xanh xao hin ra mt cch m h trong nh sng m nht ca bu tri. Th ra ai, ng tip li, ai sai chu i tm nc trong rng vo gi ny? B Thnardier, c b ni v khi c ln ci tn c thp ging trong mt cn run ry. l b ch ca chu, b ch nh tr. Trong nh khng cn nc. m nay ng nht nh n tr ti qun . Chu hy dn ng i. Nhng m chu hy ni cho ng bit, ti nh b Thnardier khng c ngi gip vic no khc ngoi chu sao? - ng vy, tha ng... Ngha l c hai c gi, Eponine v Azelma. l con ca b Thnardier. H c nhng con bp b xinh p cng nhiu c, o qun, h ch chi, h ch a. - C ngy? D. Cn chu?

- Chu th chu lm cng vic. - c ngy? C b ngc i mt to nhn ln v p ging nh nh v bun b. - D. H n lng. Cosette hng dn ngi n ng l mt trn cc con ng. Lng ang k hi ch, cc ca hiu thp nn sng choang, by ra nhng mn chi tr con thu ht khch. Trong mt ca hiu, mt con bp b to tng cao gn hai pi (khong 60 cm) mc o di bng nhiu mu hng vi nhng bng vng trn u, n sng rc trn mt nn vi trng tot. N c b tc tht v i mt bng s. Cosette nm v pha n mt ci nhn vng trm y ngng m. Mt chp sau, Jean Valjean v c b dn ng n trc ca qun "Thy i trn Waterlo". l mt ngi nh mt tng vi v ngoi bun thiu. Mt tm bng hiu to tng th hin mt bi chin trng ni ngi ta c th m h nhn ra mt ngi ang vc mt ng i pha trn ca. Cosette e d m ca. Trong gian phng m mt khi ng tu, my ngi nh xe ch hng ang ngi vi ng ch qun,

Thnardier, ngi n ng nh th tui nm mi, gy g xanh xao, gc cnh, xng xu, vi ci nhn tinh qui, n ci lun im trn mi. Tm li, mt con ngi mt hng hon ton, trc khi m ci qun ti tn ti Monfermeil, i d ng sau cc o qun ca Napolon, bun bn u ny, cp git u kia. Giai on ny ca cuc i ng ta cho php ng ta c nhiu ln ng vai tr mt ngi anh hng v mt ngi cu nn. Gn l si, B Thnrdier ang canh chng mt ci ni, b l ngi m c b lun hi hng khi phi ni chuyn. l mt ngi n b tui trc bn mi, s khng khip, c ru ria. B lm mi vic trong nh, dn ging, lm phng, git gi, nu nng v lc no cng qut tho m . Bn b, Cosette ging nh mt con chut lt hu h mt con voi. B ht mc knh trng ng chng lun p t ln b tt c m mu c da ca ng ta, v b yu con. Tt c s chn thnh ca b dng li Ngi n ng v ngi n chnh l s xo quyt v s hung c kt hp vi nhau, s mc ni gh tm v khng khip trong Cosette cm thy mnh b nghin nt, x tm. Nm nm trc, khi Fantine ng thng giao con mnh cho

v chng ng ch qun ny, ch khng ngh mnh giao a con gi yu cho bn ngi v nhn o Th m cha ti su tui Cosette b ng Thnardier v v buc phi thay mt ngi gip vic. Tt c ch c li cho h : h moi tin ngi m va lm cho ch tin rng con mnh c chm sc chu o, v h khng phi tr cng cho c b gip vic. Mt b ch d man, mt ng ch c a . V gia hai con ngi ny, c b Cosetle phi lm vic n ht hi, phi run s, phi cm nn. Ka ! Con ranh bn thu, b Thnardier ht ln khi thy Cosette bc vo, sao lu th? My c mun tao m v mt my khng? Tha b! Cosette p ng, c mt ng n tr y Tc th v mt cu gt, bm trn ca b Thnardier i sang du dng, t t ngay. Tuy nhin khi b xem xt trang phc ca ngi khch th v mt du dng, t t ca b tan bin ngay. ng vo i, b ni, nhng ti bo trc vi ng l ti khng cn ch u nh. - Khng sao b mun cho ti u cng c, gc trn cng, chung nga, ti s tr tin nh mt phng vy. - Bn mi xu v tr trc, b Thnardier ni ging ic tai.

Jean Valjean mc mt ng nm frng t trong ti v nm n ln bn. Ca b . Mt ng nm trng B Thnardier ngh thm vi mt s knh trng bt ng. v b ri khi l si nhng ch cho ngi khch si m. ng c dng ba n khuya khng ? B hi. Bnh m v ph mt. Jean Valjean p, tm tr u u ng nhn Cosette gy g xanh xao trong b qun o rch bm khng che kn thn th c run lp cp. Gia nhng l thng ca b qun o, ngi ta nhn r du vt ca nhng qu m hoc ngn roi da m b Thnardier ging ti tp ln c ch cn mt c hi cn con. Tt c con ngi ca c b ny ch th hin mt tng s s st. i mt su hom ca c gn nh li tt v mi khc, hai khe ming ca c th y lo u. Ngi co ro ni chic bn to, bng ci nhn bun b v thm thung c nhn m m vo hai a b con nh Thnardier, Eponine v Azelma, va bc vo phng v ang ngi gn l si vi con bp b ca chng. Chng n mc mt cch m p v m ng, nhng bm tc di ca chng c trang

hong bng nhng dy bng, c hai du lanh li, sch s, mp mp, ti tn v khe mnh trng kh p mt. Eponine v Azelma khng ng ngng g ti Cosette. i vi chng, c chng khc g mt con ch. Ba c b ny cng li cha ti hai mi bn tui nhng h i din cho c x hi loi ngi : mt bn l s thm mun, mt bn l lng khinh mit. B Thnardier ang i i li li trong phng cht nhn ra Cosette thay v lm cng vic ch nhn hai con b ang n a. - ? Tao bt qu tang my y nh ! b ht ln. My lm cng vic nh th h? Tao s bt my lm vic bng roi da y. Ny b, Jean Valjean n tn ni, b c chu n chi. - N phi lm mi c n, b Thnardier va tip li va thng chn p vo Cosette. T su thng nay m n khng tr tin cho chng ti na, nhng n vn c phi n c m. Ngi m ny chng ng g c, ch ta b ri con mnh. C l ch ta cht ri cng nn. Jean Valjean chm ch nhn vo l la. ng cn ang m mng th ging ni cht cha khip m ca b Thnardier ko ng

ra khi s trm t ca mnh. Hai a con gi nh Thnardier b bp b chi vi con mo. Cosette khng th no cng li c c mun chm tay vo con bp b kia, v c chp ly n. C ang ru n mt cch ngy ngt th b Thnardier dng bc trc mt c trong cn gin si bt mp khin b khn c ging. Cosette? B ht. Cosette run bn bt, c t con bp b xung t vi mt v sng m pha ln tuyt vng. Ri c chp hai bn tay li v bt khc nc n. Jean Valjean ng bt dy : Chuyn g th? ng hi b Thnardier. ng khng thy ? b ny ln ting, con qu ny con mt kip ny t tin chm ti con bp b ca con ti vi hai bn tay bn thu khng khip ca n. Cosette cng khc n. Ngi n ng bc thng ti cnh ca m ra ng, m ca v ra ngoi. Mt pht cha kp tri qua ng tr li. ng cm trong hai bn tay mt con bp b xinh p mc o hng m mt ting ng h trc y ng thong thy trong ca hng hi ch. ng t n ng trc Cosette v ni. Ca chu y.

Cosette trng thy ngi n ng n vi con bp b kia nh trng thy vng thi dng. C khng khc na, dng nh c cng khng dm th na. B Thnardier, Eponine v Azelma by gi ngn ngi ra nh nhng pho tng. C nhng khch ang gii kht cng im ting, mt nim im lng trng th bao trm khp qun. ng Thnardier ln lt chim ngng con bp b v ngi khch. ng nh hi ngi n ng nh nh hi mt ti tin. ng n bn v v ni vi b thp ging. - Mn ny tr gi t lm cng ba mi trng. Ch n ni di dt. Phi nm st t trc ngi ny. V ng tip li, ln ting v v : Chu Cosette, ng y cho chu mt con bp b. Chu hy nhn. N thuc v chu y Cosette nh liu n gn. Mt c hy cn rn ra nc mt, nhng mt c rng r nim vui. C quay sang b Thnardier v bng mt ging va tuyt vng, va lo s va vui mng. - Tha b chu c nhn khng ? - c ch! b Thnardier va ni va sit cht hai nm tay trong cn ut gin. N l ca chu m. Hai a kia hy i ng i, b ni vi hai a con gi ca b by

gi n lt chng ang nhn Cosette mt cch thm thung. - ti lc i ng ri. Tha ng, b tip li, c to ging du dng, xin php ng, ti s cho Cosette ln ging. Hm nay chu mt lm ri. Jean Valjean ch gc gt u p li. Cosette m con bp b i vo ci hc vn l ging ng ca c di chn cu thang, v c mt nhiu thi gian mi d c gic ng bi hnh phc ca c mnh lit qu. Gi khc tri qua. Jean Valjean vn trm ngm, mt m m nhn vo ngn la. Khch ra v, qun ng ca. Ti i ng y, b Thnardier ni nh vi chng. Ti nh ngi khi khng cn thy con vt gi mua cho mt con ch th bp b bn mi trng thay v bn mi xu theo ti. Ti ht chu ni ri. Cn li mt mnh Thnardier vi Jean Valjean. Khi thy bun ng ng lt m v knh cn n bn Jean Valjean. - Tha ng, ng khng ngh sao? ng hi. - ! Jean Valjean ni. Chung nga ca ng u? - Ti s dn ng, tha ng, Thnardier va p vi va cm mt cy nn. V ng a ngi khch tr ca mnh ln tng nht vo mt

gian phng by bin c bng g o hoa tm. La t tch chy trong l si. Thnardier t ln hai cy nn mi : y l phng ci ca chng ti y, ng ni. Trong nm, chng ti ch vo y ba hay bn ln. Chng ti dnh n cho khch qu. Thnardier bin mt m khng dm ni li cho vi ngi m ng nh bng s lt da ti ni ti chn ngy hm sau. Sng hm sau, vo lc rng ng, khi bc vo phng ln ca qun, b Thnardier thy chng ang tnh tin cho ngi khch mc o ry anh gt vng. - B hy nhn y, ng ni : Ha n ca ng khch s 1 : n khuya .......................................... 3 trng Phng ............................................. 10 trng nn .................................................. 5 trng L si ..:..........................................4 trng Phc v ............................................ 1 trng ng cng ...................................... 23 trng ng y s khng bng lng tr u, b Thnardier ni. ng y s thy tnh th ny l qu ng. - B c a giy cho ng y, ng Thnardier ni. Ri s thy m. Ti th ang n 15 quan. Ch n ang i y

ng ta bc ra ngoi. ng lc Jean Valjean bc vo. B Thnardier a cho ng giy tnh tin v lng tng. ng i ri sao? b hi ging ngt ngo mt cch gi di. ng vy, Jean Valjean va a mt h hng ng vo t giy tnh tin m khng cn thy, v ng tip li : B hy cho ti bit, t Monfermeil b lm n c kh khng? -Thi th nghit ng lm! Ngi n b hung c ni ging thm thng. V chng ti phi chu bao gnh nng na ch! Ny nh, con b Cosette m y ngi vn gi l con Sn Ca mc d n c v mt con di ng hn l mt con chim Sn Ca. Chng ti phi tn km cho n bit bao. Ti c con ti ch, ti khng cn phi nui con k khc. Jean Valjean tip li ging run run d ng c t ra dng dng: - V nu by gi ngi ta tch n ra khi ng b th sao? Khun mt rn v d dn ca b ch qun sng ln: - ! Tha ng, xin ng c nhn n, gi n, mang n i cho rnh! Ti khng mun thy mt con b bn thu na ! V ti mong ng c hng phc ln ca thnh thn. Xong ri. Ti xin dn n i. Jean Valjean ni. V ngay by gi. B hy gi con b ra y. Cosette! b Thnarier gi to.

- Ti n b bao nhiu Jean Valjean tip li va lic vo t giy tnh tin. 23 trng! ng ku ln. - ng y, tha ng. Hai mi ba trng, b Thnardier khng nh, b c thi gi chun b c sc ny. Jean Valjean t ln bn nm ng nm trng. - B hy i tm a b, ng ni. ng vo , ng Thnardier bc n gia gian phng v ni ging lnh lng : ng con thiu hai mi su xu. Hai mi xu tin phng v su xu tin ba n khuya. Cn a b, ti cn ni chuyn vi ng mt cht v quay ra ni vi v - B hy mc chng ti. Khi cn li hai ngi, ng Thnardier lo gh mi Jean Valjean v vn ng trc ng. Khun mt ng ta l mt v cht phc v gin d c bit. Tha ng, ti xin cho ng bit l a b , ti qu n lm. Jean Valjean nhn ng ta m m. ng th! ng tip li ging y tnh cm. Chng ti quyn luyn nhau, ng hy ly li nhng ng trm xu Ti khng th chp nhn vic ng dn con b Cosette ca chng ti i. Chng ti s thy thiu n, con b . ng l n gy tn km cho chng ti. Cng thm bn trm quan tin thuc men ch v

mt trong nhng cn bnh ca n. Nhng n khng c c cha ln m. Ti nui nng n. Ti c bnh m cho n v cho ti. ng mun g ch? iu ny khng cn suy lun di dng : ti thng con b . V ti th nng ny nhng b y cng thng n. T lu ri chng ti coi n nh con ca chng ti Ti cn nghe n ni chuyn lu lo trong nh. V ri ngi ta khng th trao con mnh cho mt ngi qua ng nh th c. ng bit khng, ti mun bit n i u thnh thong i thm n, cho n bit ngi cha tn ty nui n vn cn , vn di mt trng chng n. Ti khng bit c tn ng, ng phi cho ti thy mt mu giy thng hnh ca ng ch? Jean Valjean nhn m m vo ng ta. ng ni ging trm trng cng quyt : - ng Thnardier, ngi ta khng cn mt giy thng hnh i khi Paris nm dm. Nu ti phi dn Cosette i, ti s dn n i, th thi. ng s khng bit tn ti ln chn ca ti. ng s khng bit Cosette ti u v nh ca ti l n khng gp li ng trong i. Ti bt phng si dy ni chn n v n ln ng ng c ng khng? C hay khng?

Thnardier thuc s ngi thong nhn qua phn on ngay c tnh hnh. ng nhn ra mi quan h su xa ca Jean Valjean v a b. ng bt thn bc l mu chc ca mnh. Tha ng, ng ta ni, phi c mt nghn nm trm quan cho ti mi c. Jean Valjean mc mt chic v c k bng da en t trong ti, rt ra ba t giy bc m ng t trn bn v gi li chng di ngn tay tr to tng ca mnh. - Hy gi Cosette ti! ng ni vi ng ch qun ang sng mt ra. Chp sau Cosette bc vo : Ny chu, Jean Valjean va m ci gi m ng mang ti hm trc di cnh tay ca mnh, v ly trong ra mt chic o di len mu en v mt b qun o dnh cho mt c b by tui. Chu hy i mc ngay v tr li y. Chng my chc Cosette tr li, tay m cht con bp b. - Chng ta i? Jean Valjean ni, v ng nm bn tay c. - Nhng m ..., Thnardier m li, ngy ngt vi chin thng d dng ca mnh v t thy mnh qu i khim tn trong hon cnh ca mnh. Tha ng, ngi m ti khng bit tn, ng cn thiu ti nhiu iu nh nht. V...

Jean Valjean bnh thn ni : - i, Cosette. ng cm chc trong tay cy gy gai m ca qun v bc ra ng. Thnardier ch ti v dnh dng ca cy gy v vc ngi cao to ca ngi n ng, ri nhn li chnh mnh, vi i cnh tay khng khiu v i bn tay m yu V ng ta va tr vo nh va mm mi ti h. Ngy l dng, ngi dn Montfermeil bt u m ca, h trng thy mt ngi n ng n mc ngho kh nm tay mt c b tang v m mt con bp b mu hng ang i qua trn ng ph Paris. Cosette i v u? Vi ai? C khng bit nhng thnh thong c nhn ln khun mt trm ngm ca ngi n ng v c cm thy mt nim tin thn thnh trong lng mnh .
Chng4

COSETTE

Jean valjean a cosette ti earis. ng t nh th mt tm trong i dng ca mt thnh ph hn l sng trong mt tnh nh ni cuc sng mi ngi lun chu s xt nt, ph phn ca ngi bn cnh. ng mn mt gian phng v mt bung nh c soi sng bi mt ca s trn mi nh trong khu ph Salptrire ng Vignes-saint-marcel. Cn nh ng chn c mt v ngoi bn thu v m m gm nhiu gian phng ti tn c sn c cho nhng ngi ngho kh thu mn. Chnh l ni hai con ngi o tu n . Vi Cosette l khi u ca cuc sng khc thng. Khng cng vic phi lm, khng n roi, khng li da nt hi hng. - Chu c chi i ? Jean Valjean mm ci ni vi c v trong lc a tr hoan h th sng hnh phc, ngi cu t kh sai ngm ngha c mt cch tru mn. Mt tnh cm mi m trn vo tm hn ng. ng cha tng yu mt th g trn ci i ny. T hai mi lm nm nay, ng vn sng c c. Nhng xc ng du dng ca tui tr nu ng c c th cng ri vo y vc. Nhn Cosette sng, ng thy lng mnh rung ng. Tt c nhng g thm thit, say m ni ng u dn v c b .

ng vn ng bn ging ni c ang ng, v ng run ln v sung sng. ng cm nhn tt c nhng tnh cm say sa ca ngi m v ca mt ngi ng. l ln th nh ng gp g mt hnh bng trng trong. V gim mc mang n tim ng mt bnh minh o hnh, Cosette th mang n mt bnh minh tru mn. Nm mi nm cch bit t ra mt s phn ly su sc gia ngi n ng lung tui v a tr kia. nh mnh xo nha s phn ly . N nhanh chng kt hp hai cuc i mt gc , khc bit nhau v tui tc tng ng nhau trong s tang tc. Bn nng ca Cosette tm kim mt ngi cha cng nh bn nng ca Jean Valjean tm kim mt a con. Hai tm hn kt hp nhau sng. Nhiu tun l tri qua. Cosette ci ni huyn thuyn, ca ht ngay t hng ng. Jean Valjean bt u dy c hc. i khi trong lc c nh vn, ng ngh chnh vi ngh lm iu xu, tr th s bt cng ca x hi m ng hc c trong nh t. ngh a ti vic dy mt a tr c. By gi ngi cu t n mt n ci phc hu. Dy Cosette c, cho c n a, ni vi c v m c, gn nh l tt c cuc sng ca Jean Valjean.

Cn c, c gi ng l " cha " v khng bit ng c mt ci tn no khc. Jean Valjean c s thn trng l khng bao gi ra ngoi ban ngy. Mi bui chiu, vo bui chng vng, ng i do mt hay hai ting ng h, i khi mt mnh, thng khi vi Cosette, ng tm nhng ng bn ca cc i l vng v nht v bc vo cc nh th vo lc sp ti ng thng n Saint-mdard l nh th gn nht. Khi ng khng dt Cosette theo th c li vi mt b lo tr trong mt gian phng ti tn cnh phng h trong cng ngi nh. B lo lo vic trong nh cho Jean Valjean lm bp, mua sm thit dng. B tin rng ng ch ca b l ngi b khnh tn bi tri phiu x Ty Ban Nha v n y vi a chu gi. B c th hi chuyn Cosette nhng c b v tnh kn o t nhin khng h mi. V chng c bit rt t iu v trong hnh phc hin ti, k c v cuc sng qua ca c v cuc sng au kh c xa nha trong tr nh ca c. Tuy nhin cuc sng ca nhng ngi trong ngi nh li gi tnh hiu k ca nhng k n khng ngi ri trong khu ph. Mt bui chiu khi Jean Valjean tr v nh ng trng thy

gn nh trc ca phng mnh mt ngi n my ang va cui u va a bn tay ra v lm bm. ng cho ng ta tin. Nhng lc ng t vo bn tay a ra mt ng tin, ngi n my bt ng ngng u ln v nhn ng chm chm. ng tc ch ko di trong khong thi gian mt tia chp. Th m Jean Valjean vn git mnh. Dng nh ng nhn ra khun mt khng khip ca Javert. ng li li sng s nh ho trong vi giy trc khi c th dng dng di bc. Ban m ng khng ng. V hm sau ng tri qua mt ngy trong lo lng v bo Cosette gi im lng ng c th nghe tng ting ng nh trong nh. Nhiu ln ng nhn ra mt bc chn ln lt lt qua. ng nn hi th, cn Cosette th hi hng m khng bit ti sao, c im thin tht. Trn ngy di c tri qua nh th. Lc sm ti, Jean Valjean i ti mt quyt nh. ng lm mt cun mt trm trong m ng ct trong t v cho vo ti. on ng kh m h cnh ca, bc xung, chm ch nhn mi pha trn i l. ng khng thy mt bng ngi no. ng bc tr ln phng mnh. - n y! ng bo Cosette .

ng nm tay c v h bc ra ngoi. ng khng bit mnh i u, ng khng c mt k hoch no, mt no. Nhng ng quyt nh khng tr v ngi nh ng Vignes na. ng vch nhng li i ngon ngoo bin ha trong khu ph Mouttetard. . Nu tnh c tm ra du vt ca mnh, ngi ta cng lc mt thi, ng nh thm. Khi bng qua ng Pontoise, ng thy r, nh nh sng mt ngn n ng, ba ngi n ng ang bc theo ng kh gn, mt trong ba ngi c dng dp d s ca Javert. n y con, ng bo Cosette. V ng vi vng ri khi ng Pontoise. ng i vo ng Postes, v pha khu vn cy. Mt ng cho php ng vt ln trc nhng ngi ang ui theo ng. Cosette thm mt, ng m c trong hai cnh tay c th i nhanh hn. ng ti b sng Seine, nhng con ng c v vng. Khng c ai pha sau ng. ng th nh nhm. Cu Austerlitz trc mt ng, ng i qua n trong bng mt chic xe b cng i nh ng bn phi. Ri ng i vo mt con ng nh cht hp v ti tm, nhng trc khi bc

vo , ng thn trng nhn li pha sau. T ch ca mnh, ng thy cu Austerlitz trong sut chiu di ca n. Bn bng ngi va bc ln . Jean Valjean rng mnh nh mt con vt b truy ra du vt. ng vi vng i vo con ng nh Che min- Vert-st-antoine, t nh thm rng nu ng n nhng ch than ci, nhng khong t trng trt, nhng khong khng xy ct, ng c th thot thn. i c khong ba trm bc, con ng c hnh dng mt ch Y. ng vo theo nhnh bn phi dn v pha ng rung. Hai ba ln quay li nhn pha sau ng khng thy g, v ng tip tc bc i, phn no yn tm. Nhng khi quay li ln na dng nh ng thy ni on ng ng va i qua, xa xa trong bng ti, mt ci bng ang di ng. Th ng bt u chy. ng vo mt con ng nh bn hng v sau ng dng chn chn ch : Mt con ng vt ngang to thnh ci nn ca con ng nh ny. Bn phi n ni di thnh mt on gia nhng nh kho v nhng nh cha la v tn cng bng mt ng ct. Cui ng ct ngi ta thy hin ra mt bc tng ln mu trng. Bn tri, con ng nh chy khong

hai trm bc th gp mti con ng ln m dng nh n l mt nhnh r. li thoi c l pha . Nhng trong lc Jean Valjean suy ngh ti vic r pha tri, ng li thong thy ni con ng nh v con ng ln ni ng sp sa nhm hng i ti, c mt pho tng en a im lm. l mt ngi n ng ang chn ngang, ch i. Jean Valjean li li. D nhin ng ang b bng ma rnh rp. Lm g by gi ? Javert c v nh khng bao gi mt du vt v sp ti y hn s dn con mi ca hn vo m cung ca nhng con ng nh thuc khu Petit-picpus m hn qu rnh. Hn cho mt ngi ca hn chn li thot c nht trong lc hn c h tr v bm st Jean Valjean my trm bc pha sau. Mng li t t sit li Jean Valjean nhn bu tri mt cch tuyt vng. ng nghe c ting bc nhp nhng ca nhng ngi lnh. l giy pht khng khip. Mt khong khng y mt khc ng h ngn cch Jean Valjean vi vc su hi hng khi ang m ra trc mt ng ln th ba. V nh t ln ny khng ch l nh t n thun, cn l Cosette mt i mi mi. Con ng nh ni Jean Valjean ang chn ch run ry, mt bn c vin bng mi mt ta nh vi nhng tng thnh nghim ngt, hn phi bao quanh mt khu vn ba cnh

kia. Mt nhnh cy in ma xut hin trn mt ch l ca bc tng. Jean Valjean lao v pha ch l , ci cy . Bc tng trn ngi ta trng thy cy in ma cao khong mi tm pi nhng n c k v c nhiu ch i lm ni mt ngi t kh sai ng bc thy trong ngh thut vt ngc c th tm ra nhng ci bc leo ln. Nhng ci kh l Cosette. Lm th no va m c va leo ln? Phi c mt si dy. Jean Valjean nh thm. V ng nhn quanh, u c ri rm. i mt tuyt vng ca ng bt gp ngn n ng ca ng ct. Vo thi , ngi ta soi sng cc con ng bng nhng ngn n t cch khong v c mt si dy buc vo ng rnh ca mt ci tr. Dng dao cht si dy, qun mt u quanh ngi Cosette sao cho khi khng th gy thng tch cho c b i vi ng l chuyn din ra trong mt pht. Bc chn ca nhng ngi tun thm do Javert hng dn ang tin li gn. Cha i, Cosette ni, ht u lo s vi nhng bc chn i i li li . Con s qu. Ci g ang i ti cha ? - Sut ! Jean Valjean va p va r li nhng nt dy - B

Thnardier y. Con ng ni g c. Hy ta lm. Nu con la ln, nu con khc th b ta ang rnh con y B ta ti cp li con. Cosette rng mnh, s n lnh ngi. Jean Valjean ci giy v v nm qua bc tng, cn cht u dy buc Cosette v nng theo nhng ch li lm m leo ln dc theo bc tng mt cch lng l vi mt v thnh thc tuyt vi. Mt na pht cha tri qua ng qu gi trn bc tng. Sau ng ko c b ln. Ri cng c trn lng, ng b trn bc tng, n mt mi nh p vo ang xung theo mt mt phng thoai thoi nghing va lt qua cy in ma. Jean Valjean va ti c mt nghing ca mi nh v cha ri bc tng th c ting bc xn xao bo hiu m tun thm ti. Ngi ta nghe ging ni vang dy ca Javert. Hy lc sot ng ct ny ! ng Droit-mur c ngi gi, con ng nh Picpus cng th. Ti cho rng ng ta ang ng ct ny. Bn lnh v cng an x ti. Jean Valjean bung mnh lt i dc mi nh va Cosette khng bit v hi hng hay v can m m c b nn c th. Hai bn tay c hi b st. Hai k chy trn ang trong mt khu vn c dng v l

thng, mt na c mc y, vi y nhng li i hai bn vin nhng cy nh thp b m u v nhng chic bng en a v ph y ru. Ngi nh gch m Jean Valjean nng theo ci mi tut xung, c v l mt nh kho hoang ph. Ta nh ln chy dc ng Droit-mur v con ng nh Picpus nh hai mt tin vung gc ra khu vn. Tt c cc ca s u bng song st, ngi ta khng thy c nh sng bn trong. cc tng trn c nhng ming li ng khi nh cc nh t. Vic u tin ca Jean Valjean l tm li i giy v mang vo chn, ri cng Coscue i vo nh kho, Cosette run ry np st vo ng. Ngi ta nghe m ngi tun thm ang lng sc khp ng ct v con ng, ling bng sng g vo , ting Javerl gi i i m cng an, cng nhng ting chi ra ln vi nhng li l m ngi ta chng nghe c g. Jean Valjean nn th. Ri nhng ting m cng dn dn tt ngm. Tt c chm vo im lng. Gi thi xo xc qua m c kh ni u tng to thnh mt ting ng du dng, no rut. Jean Valjean thy Cosette ang run ry. C b lnh cng. i mt to ca c nhm nghin. ng lay mnh c. C

khng tr li. Hi th c yu lm ri v chc tl ngm. Jean Valjean bc c trong chic o ry anh gt ca mnh. Nhng nh khng khip bng qua u ng mt cch hn n. phi chng n sp cht? ng cung qut nh thm. ng t Cosette nm trn mt m ci v rm, ri chy vo nh kho, tr lm l trong mi lm pht c phi c la si v nm trn mt chic ging. ng khng cn ngh ti nim im lng phi gi ln s d dt. ng t nh, con ti sp cht. v ng vo lc ng trng thy mt ngi n ng xut hin trong khu vn. Ngi ny c v khp khing v trong mi bc i ca ng ta ngi ta nghe c ting khua nho nh. ng ng dy, ci xung, dng bc vi nhng c ng nhp nhng nh ang ko mt ci g trn mt t. Jean Valjean bc thng v pha ngi n ng. ng rt b giy bc trong ti bc gi l ca mnh. Ngi n ng ang ci u v khng thy ng bc ti. Jean Valjean n bn ng ta v ni ln : Mt trm trng ? ng c mt trm trng nu ng cho ti tr qua m nay.

Ngi n ng nhy nhm v ngc mt nhn ln. nh trng soi r khun mt hong ht ca Jean Valjean. Ka, ng y m, ng Madeleine c phi? ngi n ng ni. Jean Valjean li li. ng mong i mi iu, tr iu ng hi ging khn c. - ng l ai v ngi nh ny l g? - ng ri, khe tht! ngi n ng ku ln. ng khng nh ti sao? C phi by gi thnh thn i c ri chc? Ti l ngi tng c ng cu mng, v ngi nh ny l ni ng a ti ti. ng khng nhn ra lo Fauchelevent ny sao? Ngi lm vn ca tu vin Picpus... ng thy , ti phi ph kn nhng tri da v s tri ng gi. Nhng m ni cho cng ng lm th no vo y, ng Madeleine? Cui cng c th ng t trn tri ri xung lm... - Lo Fauchelevent, Jean Valjean va ni va nm tay ng lo, xa kia ti cu mng ng. Hm nay ng c th lm cho ti iu ti lm cho ng khng? Mt nim vui t m lm bin dng mt my Fauchelevent. - ng th trng, xin ng ty nghi sai bo lo gi cht phc ny, ng ni ging mi lng. ng mun ti lm g y? - ng c mt gian phng khng? - Ti c mt cn lu bit lp ng kia, sau m nt ca tu

vin c, trong mt x khng ai trng thy. C ba phng. - Tt lm, Jean Valjean ni. By gi ti xin yu cu ng hai iu. Th nht ng ng ni vi bt lun ai v nhngag ng bit v ti. Th nh, ng ng tm hiu g thm. ng ha ch? By gi ng hy i vi ti. Chng ta s i tm a b. Non na ting ng h sau, Cosette hng ho tr li nh c si m, c ng trn ging- ca lo lm vn. Jean Valjean mc li chic ry anh gt vo ngi v ngi trc mt lo Fauchelevent by gi t ln bn mt ming ph mt, bnh m hm, mt chai ru v hai ci ly. Ny lo Fauchelevent, Jean Valjean m li, ti phi li y, trong nh ny. Khng c u, ng Madeleine . n ng khng c vo y. Ch c ti, cha tuyn y, vin y s. Xin ng hy hiu cho ti. Trong tu vin ny ch c nhng n tu thuc dng tu kn. Sut ngy cc b lo cu nguyn. V ri cc b c m hc sinh ni tr, ng vy, nhng c b tui t bn n mi su m h lo vic gio dc, v li trong nh ny, trc ht ng phi ra ngoi c - ng bo c nhng c b y ? Jean Valjean hi. V ng thrn ngh : y l c hi tt Cosette c hc. Lo

Fauchelevent, ng tip li, ln ging, lo c ngh rng ti s l mt ngi lm vn thch ng khng. Thi tr ti tng lm vic vi rung ng, ti tng ta cnh cho cy. Con b Cosette ca ti s tr thnh hc sinh ni tr trong tu vin. Ti s gp n mi ngy. Lo khng tin rng iu c th c sao? - Qu vy! Fauchelevent va ni va gi u. Ti rt c m b trn thng. C th b s bng lng nhn ng vi t cch ph lm vn. Ti s ni vi b ng l em ti. Ti c mt ngi em cht ti chu M. y l dp cho cu y sng li. Cn c b th cn d na, nhng vi vic ng vn khng ra khi ch ny c. Vi ti . ng t trn tri ri xung, bi ti bit ng, nhng vi cc n tu th ng cn phi bc vo qua cnh ca. - Ny! Jean Valjean va ni va vnh tai nghe. Ting chung l g? - l chung bo t. Hm nay mt n tu cht. l iu gip ti c m b trn chp thun li yu cu ca ti v "cu em ca ti". ng thc ti gip vic cho gio hi... Ngi n tu mi cht yu cu c chn ct trong ch ht kinh ca gio ng. l iu b cm on. Nhng cc b mun pht l nhng quy nh ca

cnh st. H bo rng c nguyn ca sinh linh ng c tn trng hn lut php. Th l m Thp t gi s an ngh ni m mong mun. C iu l ban qun tr gi n mt ci o quan, sau cuc ving thm ca vin y s khm ngi cht. Ci o quan , ti phi t cho y ngi ta khng thy n rng v ti s a n ra ngha a Vaugirard. Chnh nh nhng cng vic m ti ngh ng s c chp nhn nh ngi ph lm vn ti y. Th l ti c cch a ng vo y. Nhng lm sao a ng ra khi y ch? Ci kh l ch ny. Vi c b th khng g d hn. Ti c ca sau m ra khong sn. ti g. Ngi gi ca m. Ti c ci gi trn lng (ti thng mang rau u ra ngoi). C b thay ch rau u. C ch cn lng im. C nm di tm vi b. Ti s c ti nh mt b lo bn rau qu m ti quen bit ti ng Chemin-vert. B ta ic, v b ta c mt ci ging nh. Ti s ht trong l tai b ta l ti dn ti b ta mt a chu ca ti. B ta s gi n cho ti ngy hm sau. Sau c b s tr v vi ng. Bi ti s a ng tr v ni chuyn vi m b trn. Phi th mi c Nhng cn ng, ng s lm cch no ra ngoi - Lo Fauchelevent, Jean Valjean n tn ni, trong ci o quan ca ban qun tr ng s khng t vo, ng s gm mt

ngi sng trong . l ti. - ng ? Fauchelevent ku ln trong cn bi ri. - ng, chiu di ci o quan l bao nhiu? - Su pi - c ri. Ai l ngi ng inh n ? - Ti. - ng c mt mi khoan ch? ng s khoan vi ci l nh quanh ming v ng s ng inh m khng cn p cht tm vn trn. - V nu ng phi ho hay ht hi th sao? K o thot th khng ho cng khng ht hi bao gi. Lo Fauchelevent, phi quyt nh thi : hoc b bt ni y hoc chp nhn i ra ngoi bng xe m tang. - Tht ra, Fauchelevent lu bu, khng cn cch no khc. iu c nht khin ti lo, Jean Valjean tip li, l nhng g s xy ra ti ngha a y? li l iu ti khng lo, Fauchelevent ku ln. Ti chc chn s ko ng ra khi huyt. Ngi o huyt ca th x, lo Mestienne, l mt bm say trong m bn ti Chuyn ny s qua thi, ti s ni cho ng r. Ngi ta s ti trc sng m mt cht, khong ba khc ng h trc gi ngha a ng ca. Phu m ma s khing o quan v a ng

xung huyt. Linh mc s c kinh. Sau cn li mt mnh ti vi lo Mestienne. Trong hai iu phi c mt, hoc lo s say b t hoc lo khng say. Ti s dn lo ti qun Bon Coing, ti s ru cho lo say nh. Chng lu la g u. Ti s ly ci th ca lo ta tr vo ngha a, bi mun i qua khi ca no ng ngi ta phi trnh th nu khng, phi np pht. V ti s bi ng ln. Jean Valjean a bn tay ra cho Fauchelevent. - Xong ri, ng ni. Mi vic s tt p. Min khng c g phin h, Fauchelevent ngh thm. Nu chuyn ny m tr nn khng khip... Hm sau, khi tri sp ti, mt m tang vi o quan ph mt tm ra trng theo sau l mt linh mc trong o l trng, mt l sinh, hai phu m ma v lo Fauchelevent, ti ca ngha a Vaugirard. Tt c din ra theo ng ca Jean Valjean. M b trn ca tu vin chp nhn gip ngi lm vn tn ty. - Sau vic chn ct, ng s dn ngi em v chu ng ti ti, b ni vi lo Fauchelevent. Cosette c a ti b bn rau qu m khng gp tr ngi

no. V Fauchelevent a Jean Valjean tr v m khng ai trng thy, trong mt gian phng pha di ca gio ng ni t o quan ca nh n. Thi th ca m Thp t gi c t trong hm m ca tu vin. V gi y lo lm vn thy yn tm v trc mt ng ch cn ci kh - cng qu d - lin quan ti ngha a. Lo a mt quanh qut tm lo Mestienne. Nhng lo ny cha ti. Bng u trong lc on xe sp qua ngng ca ngha a, mt ngi c dng dp mt tay th thuyn, cp trong mnh mt ci cuc n ng sau xe tang, bn cnh Fauchelevent. - Anh l ai? Fauchelevent hi k l mt. Ngi o huyt. Nu ngi ta cn sng st sau khi lnh mt vin cn i bc gia ngc, hn ngi ta s c b mt ca Fauchelevent by gi. Nhng ngi o huyt l lo Mestienne kia m, lo p ng. - ng, lo cht ri. Th y, ngi tin nhim ca ti Mi o huyt chn k khc, ti ngy ngi ta o huyt cho mnh thi. Sau Napolon c Luois XVIII. Sau Mestienne c Gribier. Ti tn l Gribier.

Fauchelevent bt ci. Lo ti mt. - ? lo Mestienne cht ! l mt tay c c th cng anh nhm nhp ht mt v y. No, anh bn, chc na ta i ung vi nhau nh, tng nh lo Mestienne. Ti ch ung bao gi, Gribier p. - Th nhng phi lm quen vi nhau ch, Fauchelevent p ng. Ngi ta khng quen nhau nu khng cng ung vi nhau. K no cn ly tc l tc l cn lng mnh y. - Trc tin l cng vic. Mnh thua ri, Fauchelevent nh thm. Xe tang dng li ni gc ngha a dnh cho cc n tu Phu o huyt ang cho o quan xung, u xung trc. Fauchelevent lo o, v linh mc c kinh, nhng t thuc nghi l tn gio vang di trong tai lo lm vn nh ting chung cp bo. Lo khng hiu bng cch no nhng vai ph ca v bi kch bng bin u mt. thc, mt thc ngy di, hi hng tr li vi lo khi cn li mt mnh lo vi ngi o huyt ca thnh ph, lo thy hn ang ci xung v n su ci xng vo ng t By gi lo ku ln : Ti tr tin. Ci g?

- Ru. Ru Argenteuil. Ti qun Bon Coing. sau , Gribier va ni va nm mt xng t ln o quan. Fauchelevent nh thm, nhng m nu ung,hn c xn khng y? - Ny lo, Gribier ni, bi ng quyt cho bng c th ti ng . Chng ta s ung. Khi xong vic. Trc th khng bao gi. Hn li nm mt xng t : - Nhng m i i ch Fauchelevent nn nng ku ln. Khi chng ta lp t ln ngi cht , ngi o huyt va ni va nm mt xng t th ba. ng vo lc y, khi xc t, Gribier cong ngi xung v ti o vt hn m h. Ci nhn cung qut ca Fauchelevent v tnh ri vo trong ci ti v dng li Mt tri vn cha ln khut ni chn tri, nh sng ban ngy hy cn lo c th nhn ra mt vt mu trng trong y ti h m . l tm th ca ngi o huyt. Fauchelevent nhanh tay chp ly v b n vo trong ti mnh. - Ny, ng ni trong lc Gribier nm mt xng t th t vo huyt. Anh c th khng y? Mt tri sp ln ri Ca song st ca ngha a sp ng. Anh c bit nu khng c th ra ngoi th b pht mi lm quan

khng? Gribier lc ti, lt ti ry n ti khc ri ln c ti trong lng qun. Mt hn xanh nh tu l. - Cha i! hn ku ln. Ti khng c th. Chc ti qun ri. Mi lm frng tin pht. Ba ng trm xu! - ng l lnh mi ! Fauchelevent ni, lo nh ang hi sinh, anh khng phi tuyt vng? C th anh khng phi np mi lm trng tin pht, ngi gc ngha a khng bit g u. Ti gi. Ti bit r nhng mnh li cng ng i nc bc y. Ti s cho anh mt li khuyn ca b bn.Ngha a s ng ca trong nm pht na. Anh khng c th gi lp y ci huyt. N trng n khip m. Anh hy chy bay v nh, ly th v tr li y. Ngi gc ca s m cho anh. Anh c th th khng phi np g c. Cn ti trong khi ch i, ti s gi ngi cht c an ton. Ti n ng c cuc i, lo tin bi , Gibrier ni, rt i bit n, v hn co gi chy. Fauchelevent rng mnh. Lo nho xung huyt ng hn l bc xung, v lo ku ln ging hong ht. - ng Madeleine. Khng c ting tr li. Bng mt bn tay run ry lo lm

vn lm bt np o quan. Khun mt ca Jean Valjean hin ra trong bui hong hn, xanh xao, hai ml nhm nghin. Tc Fauchelevent dng ngc : - ng y cht ri ! ng ni nh ging nh th. Ti d cu ng y nh th ny y. Tri t ny bp nght ng y. Ti ni ng m. ng y khng mun tin li. Cht nh th ny y, mt con ngi nh ng y! th l u cn Cha thin phc na. ng Madeleine! ng Madeleine ! ng th trng ! ng y khng nghe ti ni g. By gi th ng hy ra khi ch ny. Lo bt khc nc n va v u bt tc. Bt cht lo nhy nhm : Jean Valjean m mt v nhn lo. Ti ang ng m, Jean Valjean va ni va ngi dy. Cm n ng Madeleine, Fauchelevent ku ln. V lo sp qu xung gi. Ti lnh qu, Jean Valjean ni. Chng ta hy ra nhanh khi ch ny. Ba pht sau h ra khi huyt. C hai ngi cng chn ci o quan trng rng. Ri h di bc. n ca song st, Fauchelevent xut trnh cho ngi gc ca th ca Gibrier v ca lo. Lo nh bng ngay vo bui chiu s

bo cho ngi o huyt ca thnh ph bit rng lo thy ci th ca hn di t v ngi gc ca gi n cho hn. - ! ng Madeleine, Fauchelevent va ni va xoa tay. kin ca ng tuyt diu. Gi y th chng cn g tr ngi na. Ngay vo bui chiu, Jean Valjean v Cosette c chp thun trong tu vin. Ngy hm sau ngi ta trng thy cui khu vn, di bng cy, hai ngi n ng ang cm ci o xi bn nhau. l mt ngi em ca lo Fauchelevent, cc v n tu bo. Jean Valjean c yn ch. T nay ng tr nn chnh thc. Ngi ta gi ng l Ultime Fauchelevent. Nu cc v n tu c v g nh ci nhn ca Javert, cc b s thy rng mi ln phi mua hng ngoi, lun lun ngi i ra ngoi vn l ngi anh trong anh em Fauchelevent, ngi khp khing v khng h l ngi kia. Nhng h khng ch n chuyn . V chng cng may l Jean Valjean lc no cng lng l, t ni, bi t hn mt thng nay Javert vn quan st khu ph. Trong tu vin, Jean Valjean ging nh mt hn o vy bc bi nhng h su. Bn bc tng ca ng mai y tng trng cho v tr i vi ng. y ng thy bu tri va

 tm hn c thanh thn, v thy Cosette va c hnh phc. Mi ngy vo gi chi, c b c php bn ng trong mt ting ng h. Bi ng qu tt nn c mt mc yu knh ng. Vo gi nh, c chy v pha cn lu ca nhng ngi lm vn v c lm cho n trn ngp nim vui. Gi chi kt thc, khi Cosette tr li tu vin, Jean Valjean nhn cc ca s lp hc ca c, v ban m, ng thc dy nhn cc ca s phng ng ca mnh. Tt c nhng g bao quanh Jean Valjean, khu vn im m y bng, nhng a tr ni ci vui v, nhng ph n uy nghim v gin d, tu vin im ng, tt c dn dn ta vo tm hn ng s im lng, s gin d, nim vui, hng thm. ng thng ngh l hai ngi nh ca Thng ln lt thu nhn ng vo hai khong khc nguy khn ca i ng. Trn tri tim ng mm i trong tnh cm bit n v thn thng. Nhiu nm c th tri qua . Cosette ln dn.

Chng5

NHITSN

Nm 1831 , ng Gillenormand ng ti khu ph Marais, ng Filles-du-calvaire s 6. ng Gillenormand mang c tnh t sn c k ca mnh bng dng v ca cc hu tc th k XVIII khi mang ci tc hu ca h. ng qu tui 90, ng bc thng, ni to, trng r, ung ru khng pha nc. ng cn ba mi hai ci rng v ch mang knh khi phi c ng cn mt li tc khong mi lm nghn ng frng. Trong mi cu chuyn, ng lun ln ting qut tho, khi ngi ta ni tri ng, ng gi gy nh ba vo nhng ngi nh ca ng, nh thi i ca vua Jouis xiv. ng sng vi mt trong nhng ngi con gi ca ng nm mi tui v cha h lp gia nh, v mi khi gin, ng vn thng thng tay qut roi ln c con gi gi : c ny cho ng ci cm gic c mi tm tui. Ngi con gi khc ca ng cht khi sinh mt b trai.

ng Gillenormand i nui dng a chu ngoi ca mnh ng thi hm da trut quyn tha k ca n nu ngi ta khng cho ng lm vic . V quyn li ca a con, ngi cha nh nhng b vi ci lng tan nt v cn phi chp nhn nhng iu kin nghit ng ca lo t sn gi nua cao ngo v cng u : ng khng bao gi tm cch gp li cu con trai Marius ca mnh v lm cho cu yu thng mnh. Mt mi c cm khng khc phc ngn cch ng Gillenormand v ngi con r ng. ng Gillenormand ngng m dng Bourbons v cm ght cch mng 1789. ng ni mt cch quyn uy : "Cuc cch mng Php gm ton bn v li". ng ch gi ngi con r ng l " tn cp sng Loire ? " Ngi con r ng tng l mt trong nhng ngi anh hng trong qun i cch mng v ch. Napolon gn huy chng cho ng ti Auterlitz, sc phong cho ng cp bc i t v phm trt nam tc trn chin trng Waterlo. Vi ng, Gillenormand l mt lo gi ng ngn. ng sng ti Vernon v v khng c gn con, ng bt u yu hoa. Nh th, Marius Pontmercy sng gn ng ngoi. Cu c i mt to mu nu sm, du dng v y t tin trn mt khun

mt xinh p. Cu run ry trc ng Gillenormand lun ni chuyn vi cu bng mt ging nghim khc. - y ny nhc t, ng bo cu. x l, ba que, n y! Hy tr li i, ranh con! Tao phi thy my, v li! v v ng rt cng chiu chu ngoi ca mnh. ng dn cu ti cc phng khch bo hong ni ng vn lui ti. Ti nhng ni , Marius thng nghe ni ti "chn tinh o Corse" hoc "hu tc Bonaparte", v trung tng qun i nh vua. Nhng ngi theo ch ngha bo hong cung tn i xa sch nhng trang p nht ca lch s nc Php, ang ngm du vt ca h trong tm hn ang rng m kia. Sau nhng nm trung hc, khi vo trng lut, Marius theo ch ngha qun ch v sng khc kh. Cu khng thch ng ngoi cu lm bi s vui v v tnh v lim s ca ng khin cu thng tn v cu cng khng vui g i vi cha cu. D sao cu vn l mt chng trai cung nhit v thanh cao, qung i v t ho, ng hong v trong sng n nghit ng. Ngy cu va c mi by tui, bui chiu khi tr v nh, cu thy ng ngoi cu cm mt l th trong tay. - Cha chu bnh, ng Gillcnormand ni, cha chu mong gp chu. Ngy mai chu i Vernon.

c tin Marius khng xc ng lm. i vi cu, tng v cha cu ch th hin qua hai l th mi nm. Nhng l th v bn phn do d cu c cho cu vit vo ngy mt thng ging v vo ngy Sinh- Georges v ngi ta bo l c ghi trong tp cng thc no . Do m cu khng vi v g vi li ku gi ca i t Pontmercy. n i ngy sau, khi ti ch tr ti Ve mon, cu c mt b gip vic gi tip trong nc mt rn rua, ng i t cht hai gi trc , ng ngi dy trn ging bnh d ngi lm ngn cn, v ng ku ln : "Con trai ti khng n! Ti phi i n n". Ri ng bc ra khi phng v ng ng xung trt hi th cui cng trn nn lt gch vung ca phng i. Bn thi th ca ngi lnh gi, mt v linh mc gi, ngi bn c nht ca ng, ang canh thc. Marius nhn rt lu ngi n ng, cha cu, m cu trng thy ln u v ln cui. Khun mt kh knh v uy nghi , thn th nhiu ni y nhng vt so dc ngang , chnh cha cu V linh mc v ngi t gi u khc. Mt cu vn kh khc. Cu ch thy mnh xc ng i cht bi cha cu qu xa l vi cu. ng i t khng li g. Tin bn m c ch xp x trang tri vic chn ct. Ngi t gi tm thy mt mnh

giy ln trong mt ngn ko v trao cho Marius. Trn c nhng dng ny, t tay ng i t vit : " Cho con trai ti - Hong phong tc nam cho ti trn chin trng Waterloo. Bi ch vng chnh chng i ti trong tc hiu ny m ti phi tr gi bng mu, con trai ti s nhn n v gi ly. Chc chn n s xng ng vi tc hiu ". Pha sau mnh giy, ng i t vit thm : " Cng trong trn Waterloo mt trung s cu mng ti. Ngi tn l Thnardier. Thi gian sau ny dng nh ng c mt ci qun nh trong mt ngi lng thuc vng ln cn Paris, ti Chelles hay ti Montrmeil g . Nu con trai ti gp ng y n s lm tt c nhng g c th cho ng y". Marius cho mnh giy vo v. Sau m ma cu tr v Paris v tip tc vic hc lut, khng ngh g ti cha cu na. Khng cn th g ca ng i t na. ng Gillenormand sai em thanh kim v b l phc ca ng cho ngi bun c. Marius ch cn li ming bng tang ni m, th thi. Nhng s lng qun ch ko di c vi thng. Mt ngy n khi Marius i xem l mi sa ti St-sulpice, trung thnh vi tp qun tn gio thi th u, mt lo gi trng gi nh th

n bn cu : - Xin li cu, ng ni. Cu ngi trn gh ti. V khi ngi thanh nin vi vng ng dy, ng tip li : Ti rt gn b vi ch ny, n gi cho ti nhiu k nim. chnh ni gn cy ct ny, trong hng chc nm tri, thng xuyn c trong khong hai, ba thng ti vn trng thy mt ngi cha dng cm tm n, ng khng c dp no khc gp con mnh. Nhng cuc dn xp gia nh ngn cn ng chuyn . ng n vo gi khc m ng bit ngi ta dn ngi con trai ca ng n xem l mi sa. Cu trai khng ng cha mnh ang c mt . Thm ch c th cu cng khng bit mnh c mt ngi cha, cu trai ngy th ! Cn ngi cha th vn ln khut. ng nhn a con v khng cm c git l, bi ng yu qu cu. Ti trng thy cnh . Vi ti y l ni chn tr nn linh thing. Ngi cha hy sinh thn mnh c ngy a con trai ca ng c giu c v hnh phc. Ngi ta ngn cch ng vi cu v chnh kin! l mt v i t ca Bonaparte. ng c ci tn tng t l Pontmarie hay Pontmercy g ... ng ti Vernon, ni ti c mt ngi em l linh mc. - Tha ng, Marius ni trong cn dao ng, chnh l cha ti.

- ! Cu l con ca ng y! lo gi trng gi nh th ku ln, hai bn tay chp li. Th th, ngi con ng thng, cu c th ni rng cu c mt ngi cha rt i yu cu Marius a cnh tay ra cho lo gi nm v a lo v ch tr. T hm y cuc sng chng trai thay i su sc Cu gp li lo gi trng gi nh th v cha x Vernon. Cu yu cu c k li tng chi tit nh nht v ngy cui i ca ngi n ng qu him, cao c v du dng l cha cu. Trong t sch " Ngi thy " cu c tt c nhng cu chuyn v nn cng ha v nn ch, cu ho hng vi nhng trang bo co v qun i v i trong thng xut hin tn tui Pontmercy. Cu tm gp nhng v tng m cha cu tng phc v di quyn. Vic nghin cu chim ht th gi cng nh tm tr cu, gn nh khng cho cu cn th gi gp nhng ngi trong gia nh Gillenormand. Khi cu xut hin trong gi n vi v mt xanh xao v lo lng, ng ngoi v d cu cu nhu v ni vi nhau : - Marius ang bn tm chuyn g, n hc hnh khng c nghim tc nh trc.

Marius ang ngng vng cha mnh, v qua cha mnh, cu bt u ngng vng t nc cu. Cho ti by gi nn cng ha v nn ch i vi cu ch l nhng t qui l. Vic tm hiu cc giai on lch s ca nc Php gip cu tnh to xem xt cc cuc bin ng cng cc nhn vt. Cu thy t cuc cch mng hin ra khun mt v i ca nhn dn v t nn ch, khun mt v i ca nc Php. Trong thm tm ca mnh, cu tuyn b tt c nhng iu u tt p. Tt c nhng s o ln din ra trong cu v gia nh cu khng hay bit v chuyn . Cu m thm vt b lp da bo hong c k ca mnh. Cu tr nn cch mng hon ton v dn ch mt cch trit . Cu n mt ngi th khc v t lm mt trm ci th mang tn " hu tc Marius Pontmercy " . Cng n gn cha cu, vi k c v ng v nhng g m ng chin u bo v trong hai mi lm nm, cu cng ri xa ng ngoi cu. V chng tnh kh ca ng Gillenormand lun gy thng tn cho cu. Gia h c tt c nhng mi bt ho ca chng trai tr uy nghim i vi lo gi ph phim. Li na, Marius cm thy lng mnh dng tro nhng tnh cm ni lon khng t ht c khi ngh rng chnh ng

Gillenormand, v nhng ng c ngu xun, tch cu khi cha cu mt cch khng thng tic. Thnh thong Marius vn vng nh nu ly do tham d nhng bui i sn vi bn. - Chu c vui chi, chu c vui chi ! ng ngoi cu bo. Tui tr phi i qua thi. Nhng bui i sn c ngha l ti Vernon cu nguyn v khc trn m ng i t. Mt ln Marius ti tn Monttermeil v hi thm ng cu trung s Thnardier ca trn Waterloo, ngi m cha cu chu mt ci n qu ln. Vi Marius, ci tn Thnardier sng rc kh phch anh hng v lng tn ty. Tht ra ng ch qun c c khng phi l trung s m l k i tut li sau on qun v l k trn lt xc cht. ng ta lc lo mt cch tn nhn trn ngi ng i t tng u cht nn b b li ni con l trng Ohann ti Waterloo. chnh lc ko ng ra t di mt ng xc cht d dng cp tin ca, c ca ng hn, Thnardier khng ng gip ng i t tnh li. Nhng c Pontmercy ln Marius u khng th no bit c rng mt s tr tru ca nh mnh bin tn trm n hn thnh mt ngi cu nn tn ty. V Thnardier c chim lnh

v tr ca mnh trong tri tim nng nhit ca chng trai tr. Marius rt i bun phin khi bit c ti Monttrmeil rng qun ng ca, rng Thnardier b ph sn v ngi ta khng bit ng ra sao. Tr v sau chuyn i Vernon, cuc sng ca Marius cht i sang mt hng i khc vi hng i ca cu cho ti by gi. Mt mi sau hai m hc tc, chng trai tr thy cn ly li sc sau nhng gi thiu ng bng cch i bi, cu vi v ln phng mnh, ch kp ci chic o ry anh gt mc i ng ca mnh v i tm. Nhng trong cn hi h cu b li trn ging mnh mt chic hp bc da la mu en ging nh mt ming m ay m cu vn buc giy eo lng lng ni c. Cu ct trong chic hp l th cui cng ca i t Pontmercy. ng Gillnormand nghe ting ngi chu ngoi tr v ri li i. ng vi chy vo phng cu trn i chn gi yu ca ng. Vt u tin ng bt gp trn ging l chic hp bc da la mu en. ng m chic hp v ly ra mt t giy xp cn thn . - y l mt mnh giy thn thng, ng ni vi c Gillnormand m ng gi ti. N gi mnh giy ny trn tri

tim . ! Nhng ngi tr tui. - Chng ta hy c n xem sao, cha, ngi d va ni va mang knh. V h c : "Cho con trai ti - Hong phong tc nam cho ti trn chin trng Waterloo. Bi ch vng chnh ...". Khi c xong l th , ng Gillenormand ni nh nh ni vi chnh mnh : y l ch vit ca tn lnh qu ma . C Gillenormand nn ci ti o ry anh gt ca Marius. C ly ra mt ci gi nh bc giy xanh. l nhng tm th ca " hu tc Marius Pontmercy " . - p lm! ngi d ni. V hai cha con lng nhn nhau trong mt ting ng h, khng ai ni g. Cui cng Marius tr v. Cu thy ng ngoi cu ang cm trong tay mt tm th ca cu v khi trng thy cu, ng ku ln, ging nho bng : - No! By gi chu l hu tc y ? ng xin chc mng chu. Th l ci qui g? Marius hi mt, cu p : iu c ngha chu l con ca cha chu. ng Gillenormand dt ting ci v ni ging cng ci :

- Cha ca chu chnh l ng y. Cha chu, Marius tip li, mt nhn xung, nhng ging cng quyt, l mt con ngi khim tn nhng anh hng phc v mt cch v vang nn cng ha v nc Php, bo v hai ngn c, nhn hai mi vt thng, cht trong qun lng v trong s rung ry, v ch c mt iu ng nhn trong u l qu yu hai th bt ngha, t nc ca ngi v chu. Tht l qu ng i vi ng Gillenormand. Mi li ni ca Marius cng lm cho lo gi theo ch ngha bo hong thm mt ta tai : Thng b gh tm? ng ku ln. Cha my l ci ging g tao chng cm bit. Nhng nhng ci m , tt c u l bn khn kip, bn st nhn. Tao ni tt c, my c nghe khng? Tt c bn n cp u phc v Robespierre v Bonaparte, tt c nhng tn phn bi phn nh vua hp php. Nu c thng cha my trong cng mc xc, tao cm gin n; thng cha ti t ca my. Marius xc ng n ti mt. Cha cu va b lng nhc trc mt cu. V lng nhc bi ng ngoi cu! Lm sao tr th cho ngi ny m khng tn hi ti ngi kia? Trong giy pht cu lo o nh ang c mt cn lc

trong u mnh, ri cu ngc mt nhn m m vo ng ngoi cu v ht ln ging rn vang : - o b l Bourbons v con heo mp Louis XVIII Louis XVIII cht t bn nm trc nhng cu bt chp iu . Mt ng Gillenormand tr nn trng bt nh tc ca ng. ng quay v pha mt pho tng bn thn ca qun cng Berry t trn l si v knh cn cho n vi mt v uy nghi khc thng. Ri nghing v pha con gi, ng ni vi c, ming mm ci bnh thn : - Mt hu tc nh cu ny y v mt ngi t sn nh cha khng th sng di cng mt mi nh c. Ri bt ng ng ng thng, ngi run ry, mt ng ti i v gin d, ng dang hai cnh tay v pha Marius v ht vo cu : My ct i. Marius ri khi nh. Ngy hm sau ng Gillenormand ni vi con gi : - Mi su thng con s gi su mi ng pixton cho k ung mu v ng bao gi ni vi cha chuyn Marius ra i trong phn ut, cu khng ni li no v cng khng bit mnh i u. Cu c trong ngi 30 frng. Cu bc ln mt chic xe c m v i cu u v

pha khu La tinh. Trong khi xe ln bnh trn qung trng Si.Miche mt cch chm chp nh thiu dt khot, bt cht Marius nghe mt ging ni ku ln : Ngi Marius Pontmercy Xe dng li. Mt ngi sinh vin tui trc hai mi lm i m lch, mt ti vui, tin n gn. - Ti trng thy ci tn ny trn ti xch ca anh, anh ta ni vi Marius. - Anh tm ti, Marius ni ging kinh ngc, nhng ti khng bit anh. Ti cng th. hm kia, anh khng vo trng. Ti cng l sinh vin lut nh anh v ti c mt . ? ch l chuyn tnh c thi. ng gio s ang im danh. ng Blondeau y m. Anh bit ng ta nham him nhng no. ng ta bt u bng ch P. Vic im danh cng m xui, khng ai vng mt. Blondeau c v bun. Bng u ng ta gi "Marius Pontmercy". Khng ai ln ling tr li. Blondeau trn tr hy vng, lp li hy vng ging to hn : " Marius Pontmercy " v ng ta cm vit. li ngh thm, ng ta sp gch tn mt chng trai dng cm y, coi chng. V ti ln ting tr li : "C mt". Do m anh khng b gch tn.

- Tha anh! Marius ni ging bit n. Cn ti th b gch tn, ngi sinh vin tip li. Bi bt ng Blondeau, vi ci mi tinh ranh, nhy t ch P ti ch L. Ti tn Lesgle. Khi nghe gi n tn ti, ti H "C mt" - Ny cu, by gi Blondeau va ni vi ti va mm ci mt cch hung c, cu hy chn i. hoc cu l Pontnlercy th cu khng l Lesgle. Ni xong ng ta gch tn ti. Ngi tr tui, ng ta tip li, y s l bi hc cho cu; trong tng lai hy ng mc. Ti rt bun..., Marius ni. - Cn ti th rt hoan h, Lesgle va ni va ph ln ci. Ti s khng l lut s, chnh anh l ngi m ti n ci hnh phc . Ti mun n thm anh mt cch trnh trng cm n. Anh u? Trong chic xe c m ny, Marius va ni va mm ci bun b. Du hiu phong lu y... Nhng ti va thy mt ngi bn. Courfeyrac ? y l Pontmercy, mt lut s tng lai c mt li tc chn nghn trng mi nm v c v khng hi lng v chuyn .. Ngi sinh vin c gi tn bc v pha Marius v xit cht tay cu.

Cc bn khng bit i u, cu ni, xin hy n ti ti khch sn Porte-st-jacques. Cc bn ng t chi. Sinh vin phi tng tr nhau. Li na, anh bn c mt khun mt cm tnh. anh c mt chnh kin no khng? Anh l ai? - Ngi theo ch ngha dn ch Bonaparte. - xm ng tin cy, Courfeyrac va ni va mm ci. Chng ta vn l bn thi. Ti s gii thiu anh vi hi A.B.C ti qun c ph Musain, cu ta thp ging, iu ny s gip anh i vo cch mng. . Ngay bui chiu, Courtyrac dn Marius ti qun c ph ni mt s sinh vin v th thuyn hp mt ni v chnh tr ngm ngm chun b mt cuc ni dy chng li nhng ngi bn ca chnh quyn, hi A.B.C. C mc ch gio dc tr em, thc t l ci to ngi ln. Nhm cch mng ny ng ch nh tnh sng gi ca nhng thnh vin ca n. Th lnh ca nhm l Enjobras, mt thanh nin tun t, nh Antinos, con ca mt gia nh giu c, chin s ch thc ca nn dn ch v gio s ca l tng, tip n l Combetene, trit gia n ha v nghit ng thch t "cng dn" nhng li thch t "con ngi " hn ; Jean Prouvaire, mt nh th du dng bn tm ti nhng ng my

khng km g nhng bin ng x hi, d mt nhng cng rt dng cm. Feuilly, ngi th lm qut, kim sng vt v vi ba trng mi ngy v ch c mt t tng l hc tp mt hoi bo l gii phng th gii; Courtyrac, chng trai gan d vi v ngoi ca mt t sn v tri tim ca mt hip s; Bahorel, ngi sinh vin trng lut lun trn hc l la qua cc qun c ph; Lesgle vi tnh lc quan yu i bt tn, sm tiu ti ng xu cui cng nhng ting ci th khng tt bao gi; Joly, hc y khoa, c li vi t cch bnh nhn hn l y s; Grantaire, con ngi hoi nghi v ung ru nh h chm, nho bng tt c nhng hnh ng tn ty, hy sinh trong cc ng phi v ni : " Ch c mt iu chc chn l ly ru y ca ti . Tt c nhng con ngi tr tui rt khc bit nhau c cng mt tn gio : s tin b. Tt c u l con ca cuc cch mng Php. Nhng con ngi hi ht nht cng tr nn trnh trng khi tht ln ci nm : 89? L nhng ngi trong hi v nhng ngi am hiu, h b mt phc tho l tng: Coufeyrac gii thiu Marius vi cc bn ca mnh mt cch gin d. - Mt th sinh.

Marius ri vo mt t ong tr tu. Cho ti by gi vn sng c c v thi quen v s thch, cu phn no e ngi m ngi chung quanh cu. Cu nghe ni v trit hc, vn chng, ngh thut, lch s, tn gio mt cch ho hng, bt ng. Khi ri b nhng quan nim ca ng ngoi cu n vi nhng quan nim ca cha cu, cu ng u mnh c nh. Gi y cu nghi ng, mt cch bn chn lo lng m khng dm th tht, rng cu cha hn th. Gc qua cu nhn mi vt li bt u i chuyn. Cu phn no kh tm v iu . Quanh cu, khng mt ai trong m ngi tr ni : "hong ". Ch c Jean Prouvaire thnh thong ni Napolon. Mi ngi khc u ni Bonaparte. Enjobras th pht m : Buonaparte. Mt ngy n trong mt cu chuyn n o, Lesgle kt thc mt cu ni ca Combeferre bng ci ngy ny khin Marius rng mnh : 18 thng su 1815 :Waterloo ? - ng th, Coufeyrac ku ln, con s 18 l con s nh mnh ca Bonaparte. Hy t ngy 18 sng m trc Louis XVIII cc anh c tt c nh mnh ca con ngi. - ng, Enjobras cho ti by gi vn im lng bng trnh trng

ni. n mng v hnh pht. T "n mng" khng th chp nhn c i vi Marius. Cu ng dy, bc v pha mt tm bn nc Php trn tng v pha di ngi ta trng thy mt hn o trong mt ngn cch bit. - o Corse, cu ni. Mt hn o nh lm nn nc Php v i lm sao. Cu ni nh mt lung khng kh gi bng. Mi ngi im bt trong cu chuyn ca h. Enjobras p ging n tn. Nc Php khng cn mt o Corse no mi v i Nc Php v i bi n l nc Php. Marius quay sang Enjobras v bng mt ging rung vang : - Ngi ta khng lm nc Php gim st cht no khi kt hp n vi Napolon. Anh khin ti kinh ngc. Chng ta hy gii thch cho nhau nghe v hong . Anh ni v iu ngo mn nh bn bo hong. Tuy nhin anh ngng vng ai nu khng ngng vng con ngi khng l c trong no mnh s lp phng nhng ti nng con ngi? Lut hc, hng bin, lch s, thi ca, khoa hc, ngi bit tt c. Ngi lm o ln chu u. Di uy lc ca ngi, tt c nhng ngai vng phi lung lay. Cc anh hy cng bng. c lm quc ca mt v hong

 nh th, cn nh mnh no huy hong hn cho mt dn tc ! Chin thng, chinh phc, ni sm st, c lm mt t nc vng son y vinh quang ti chu u ging ln hi kn ca nhng con ngi khng l qua lch s chinh phc th gii, th hi cn g v i hn. - c t do, Combelerre ni. Marius ci u. Cc t xuyn qua li l tun tro mt cch hng trng ca cu nh mt li dao thp : cu cm thy n tt ngm ni cu. Enjobras t bn tay ln vai cu : - Ny ngi cng dn, anh ta ni, m ca ti l nn cng ha. Bui ti li trong lng Marius mt chuyn ng su sc. Cu tr nn m u, bun b. Nhng t tng mi m m ngi ta nhi nht vo u cu ri s a cu v u? Nhng ci dc ng dn ra quanh cu. Cu khng ng tnh vi ng ngoi cu ln cc bn cu. Cu cng tha nhn mnh cng c n gp bi v khng n qun c ph Musain na. Nhng nhng phng din nghim tc ca cuc sng bt cht tm n, nhc nh cu nhng thc ti. chi tr nhng mn chi tiu ti khch sn Porte- St-jacques cu phi bn i chic ng h vng ca cu cng m

qun o thay. Cu cn li mn tin mi frng. Tm ra a ch ca cu, d Gillenormand ca cu gi n cu 60 ng piston, tc l 600 ng trng bng vng, ca ng ngoi cu cp. Nhng Marius gi tr li ngi d s tin vi mt l th y cung knh trong cu tuyn b c phng tin sng v t hu c th chu ton mi nhu cu ca mnh. Lc , cu cn ba trng. Ngi thanh nin ri khch sn v khng mun vng n. c mt giai on trong i Marius phi mua mt xu ph mt Bric ni b bn hoa qu, phi sng ba ngy vi mt khc xng sn gi 7 xu, phi ch ra ngoi vo bui sp ti vi chic o c nht ha lc v v vu nhiu mnh, phi chp nhn mi cng vic min sao chng lng thin. Qua tt c nhng ni nhc nhn , Marius tr thnh lut s. Chng inh mnh s n phng Couteyrac vn kh lch s v l ni c mt s sch lut, li thm nhng quyn tiu thuyt, mi b to thnh mt th vin ng qui nh. Chng bin th ti Couteyrac. Chng vn trong ngi nh ti tn ni chng ta trng thy Jean valjean v Cosette n khi h ti Paris. Ci ngho v ci s tm ra nhng ch ging nhau. c mn tin 30 trng hng nm, chng c mt phng lp xp khng c l si nn

chng ch by bin m c cn thit nht. Chng tr ba trng mi thng cho ngi tr chnh b n qut dn v sng sng mang n cho chng mt cht nc nng, mt qu trng ti v mt bnh m mt xu dng lm ba n tra ca chng. Vo 6 gi chiu chng i n ti tim Rousseau, ng St-jacques, mt a tht mt da rau v mt mn trng ming. Chng ung nc. Chng tr mi su xu. Trong ba nm, nh lng dng cm, s lm vic nhc nhn, s kin tr v ch st , chng bc ra khi ng ngch khn cng. Chng hc ting c v ting Anh. Coufeyrac gii thiu chng vi mt hiu sch ni chng m trch mt cng vic khim tn. Chng vit nhng giy qung co, dch nhng t bo ngy, ch thch nhng tc phm xut bn, nh hng nm chng tr su trm nm mi trng vic n, , mua sm qun o, git gi. Chng cm thy mnh giu c, nhn chng cho mt ngi bn mn mi trng. Khi nh li nhng nm thng nghit ng m chng sng qua, chng nhn ra mnh khng n ai mt xu no. Chng gn gi lng t ho ca mnh mt cch k. Chng sng c c. Chng cng quyt khng gia nhp t chc do Enjobras ng u. Chng vn gi mi

giao ho tt p, nhng chng ch c mt ngi bn l Coufeyrac. V chng d l lut s, chng vn khng bin h. Chng thch c t do trong cng vic nhc nhn ti hiu sch hn. Khi sa xong nhng bn in th ca nh in, chng i do v m mng. Chng ch ngh v Gillenormand mt cch nh nhng bi s khn kh tc khi chng s cay ng nhng chng quyt khng nhn th g ca ngi x t vi cha chng. Bi lun b ng ngoi chng ngc i, chng khng th tng tng rng lo gi ch ngh ti chng.
Chng6

NHSNGVBNGTI

Trong nhng chuyn i do quanh cc li i vng v trong vn Luxembourg, Marius, vo thi by gi l mt thanh nin p trai hai mi tui, ch ti mt ngi n ng lung tui v mt c gi rt tr lc no cng ngi bn nhau ni li i vng v nht.

Ngi n ng tui khong 60, c v bun b v c , trn ngi ng tot ra v trng kin v mi mt ca nhng ngi chin binh xong nhim v, tr v n dt. Trang phc ca ng tm tt v sch s. ng c mi tc bc ph. Con gi ca ng mi lm tui. Mi tc tuyt vi mu hung vng vin quanh mt khun mt vi nhng nt thun khit, vi ln da mn mng. Trang phc ca nng thanh lch mt cch gin d v phong ph, nhng mt vi chi tit trong cch n mc cho thy nng khng c m. Qu nhin m chng tng bo mt c gi khng nn mc mt chic o di bng nhiu. Marius m tng nhiu n c gi . Hnh nh ca nng nh nhng bc vo tm hn chng t bao gi chng khng hay bit. V dn dn chng c thi quen ch n vn Luxembourg vi nhng b qun o mi hp vi chng v lm ni bt v duyn dng ca vc ngi chng. Khi i qua trc chic gh di ni c gi v cha nng ang ngi, chng c to ra mt thi t nhin, khng bc nhanh hn hay bc chm hn. Nhng chng kh lng vt qua cn bi ri l thng khin tim chng p mnh v chng i qua, mt rn, mt khng dm lic nhn ngi thiu n xinh p.

Tuy nhin nhiu ln h vn gp nhau trong nh mt, v nhng hm , Marius trn ra khi khu vn, tim p mnh, thi dng lng bng. Chng c cm tng c gi nhn chng vi v thch thch ch khng dng dng lm. Nhng cuc i do hng ngy ko di c hn hai thng th ng lo cui cng nhn ra s ln la ca Marius nn khng dn c con gi n chnh xc nh trc na. Nhng hm , thay v i do trong nhiu gi lin, Marius b i, ci lng dn vt. Chng mun bit " nng " u v mt ngy n chng i theo h n tn mt ngi nh ng pha Ty. Cm thy kh chu, ng lo lo ngi v s to bo ca chng nn dn i ch khc v khng xut hin ti vn Luxembourg na. i vi Marius, l mt n khng khip. Trong u chng ch cn mt tng gp li khun mt du hin v tuyt vi . Chng tm kim n khp ni m khng thy. Chng ri thm vo mt ni bun en ti. Chng chn ngt cng vic, chng bun nn mi iu, ngy no thin nhin rng ln rc r sc mu v rn rng m thanh xit bao gi y tr nn trng rng trc mt chng. Ti sao mnh theo ui nng, chng t nh. Mnh trng thy

nng, mnh hnh phc. Nng nhn mnh. Nng c v yu mnh. Ti sao mnh cn mun hn th na? Chng m su trong ni bun. Ma h v ma thu tri qua. Mt bui chiu khi tr v cn phng lp xp ca mnh, chng phn no b x y bi hai c gi n mc rch ri, mt c cao ln v mnh khnh, c kia nh ngi hn, ang chy vi qua ngng ca. Bn cm ti, mt c ni ging nh v khn. H khng tm c ti, ti thot c. Marius ng bc mt hi, lng trn ngp chn chng v thng xt. Qua th ting lng , chng bit rng bn cnh st thnh ph sut bt c cc c gi ny v h chy thot. Chng sp sa bc tip th trng thy di chn chng mt ci gi nh xam xm ging nh mt phong b ng giy t. Chc hn cc c gi bt hnh nh ri ci ny, chng t nh. Chng tr v phng v m ci gi hu tm ra mt ci tn cho php chng hon tr m giy t cho ngi nh mt chng. Chng bt gp bn l th khng nim phong v cng mt nt ch. Chng tot ra mt mi thuc l gm ghic. Nhng ngi k tn "Don Alvares, i y Ty

Ban Nha t nn", B Balizard, mt ngi m bn con " , " Gentlot, nh vn " v " P.Fatanbon, din vin bi kch", c bn ngi u c cng mt phong cch rm r v cng th chnh t sai st, v c bn ngi u cu xin s cu tr ca nhng con ngi nhn c m h gi th ti Marius cho cc t giy tr vo phong b. Chng qu bun phin c th mm ci trc s la di nhm nh m chng tm thy. Chng nm n vo mt gc v i ng. Khong by gi sng, chng va thc gic v n sng xong, v chng th bt u cng vic th c ting ai kh g ca. Mi vo! Marius ni. Tng u l b lo lo vic ni tr ca mnh, chng ln ting hi m khng ri mt khi m bn tho trn bn chng. B c chuyn g cn khng, b Burgon? Mt ging ni khng phi ca b lo p li : - Xin li ng. l mt ging trm c, rn v r r, mt ging n ng ln tui khn khn v ru. Marius vi vng quay li v trng thy mt c gi. l mt con ngi xanh xao v gy g, dng v b ph, mt l , tr tro, ti tin. Tuy nhin v duyn dng ca tui mi su ni c vn cn chng tr vi s gi ci n sm v s trc tng v ngho kh.

C ch mc mt chic o s mi v mt chic vy buc vo ngi bng mt si dy. - C cn g? Marius hi vo khun mt c v nh khng hon ton xa l. - Mt l th cho ng, tha ng Marius, c gi tr li bng ging ngi t kh sai nt ru ca mnh. V c a ra cho chng mt bc th m bt nim phong vn cn t. Marius c. " Ngi lng ging ng yu, con gi ln ca ti s ni vi ng rng t hai ngy nay chng ti khng c mt ming bnh m, bn ngi v v ti ang bnh. Ti hi vng tm lng nhn hu ca ng s xc ng trc li trn tnh ny v thuyt phc c ng trong c mun gip ti. Vi lng knh trng c bit dnh cho nhng bc n nhn ca nhn loi, Jondrette". A! Marius ngh thm, l th ny c cng ngun gc vi bn l th kia. Cng ch vit, cng phong cch, cng th chnh t, cng th giy, cng mi thuc l. Ci tn Jondrette khin Marius nh li mt cu chuyn gu ca ngi n b lo vic ni tr cho chng. B ni rng gia nh Jondrette, nhng con ngi kh khn kh v c nhiu "dng v", h trong gian phng ti tn tip

cn vi phng chng. Trong lc Marius ang nhn c gi bng mt ci nhn kinh ngc v bun phin th c i i li li trong phng, x dch nhng ci gh, xo trn nhng t giy. C cm ln mt quyn sch ang m ra trn bn : Ti bit c m, c ni. V c c kh tri chy. "Tng Bauduin c lnh a l on ca ng chim lu i Hougomont ta lc gia ng bng Waterloo..." - ! Waterloo! C ni. Ti bit chuyn ny. l trn nh trc y m.Cha ti tham d trn . ng phc v trong qun i. Ti c rnh r ch h? Ti cng bit vit na. Ti s vit mt cu th xem. C chm ngi bt vo bnh mc v vit trn mt t giy trng gia bn. " Bn cm ti kia ri ! ". - Ny c, Marius ni, chng bt u st rut v s xm nhp ny, ti c mt ci gi ch kia m ti ngh l ca c. c chp hai bn tay vo nhau v ku ln : . May qu? Chng ti tm n khp ni. C m ra mt trong nhng bc th gi " Con ngi nhn c nh th Saint-jacques-du-haut-pas". - Ny, c ni, y l th gi cho lo gi n ang i xem l mi

sa. Ti gi ri. Ti s mang n ti lo. C th lo s cho chng ti ci g n tra nay y. Hai ngy ri chng ti chng n ung g c. Cu ni khin Marius sc nh iu c gi bt hnh n tm ti phng chng. Lc ti mi, chng cui cng gom c nm frng mi su xu Chng gi li mi su xu cho ba n ti trong ngy v cho c gi nm trng. C ta chp ngay : Tt lm, c ni. C nh sng mt tri ri y. Ti s va n va i. Cng th thi, ti s i gp lo gi ca ti Cho! V c i ra. Marius va ngm bc vch ngn cch chng vi gia nh Jondrette va ngh ngi. Bc vch ny l mt lp thch cao mng chng bng nhng ci nan xuyn qua ting ni c th nghe trt lt. Bt cht chng thanh nin ch thy gn trn nh ni bc vch ngn c mt ci l hnh tam gic do ba ci nan to nn mt khong trng gia. Khi ng trn ci t c ngn ko ngi ta c th qua nhn thy gian phng ca gia nh Jondrette. Marius ngh, mnh hy ng qua mt cht xem nhng con ngi ra sao. Chng leo ln ci t ngn ko, gh mt vo ch h v nhn : iu Marius trng thy l mt gian phng ti tn, so vi n,

gian phng c gi gn rt i sch s ca chng c v sung tc. Hai ci ging ti tn khng th t, mt ci bn thiu chn, mt ci gh nhi rm, vi mnh snh, mt ca s trn mi nh vi bn tm knh ph y mng nhn, mt .l si trn c mt ci l, mt ci ni, nhng tm vn gy, nhng mnh nc vo inh, tro v c c cht la vi que ci chy d nh mt ln khi m m. Di t, dc theo bc vch, l mt ci pa n bng g lt ngc. Mt ngi n ng khong 60 tui, m, nc da xanh ti, i mt hung c, mt hng ngi tin gm ghic, ng ta mc mt chic o s mi n b v mt ci qun di nhem nhuc, ang ngi vo bn. ng ta ang vit v ht thuc. Mt ngi n b mp b, tui c th bn mi hoc mt trm, ang ngi xm cnh l si trn hai gt chn trn ca mnh. Mt c b cao ln ang nm trn mt ci ging. Bt cht ca phng m toang. C con gi ln xut hin trn ngng ca. C ht ln n ht hi. - Lo gi n, ci lo nhn t nh th St-jacques! lo n bng xe nga vi c con gi ! Con i lo xem l mi sa ra, con a th cho lo, lo c th. Ban u lo c v ngp ngng, sau lo ni c ri, lo s n. Con phi chy v bo cho cha bit.

Con l mt c gi khn lanh, ngi cha ni. Nhng th cha . Ni ny trng cha khn kh lm. M ti nh u, tt la i ! Cn con, hy tho rm n ra khi gh. Tri c lnh khng? . - Rt lnh, c tuyt m. . Ngi cha quay sang c gi nh, ht : Nhanh ln! Ri khi ging, n hi. Hy p mt tm knh. ng, p n i. Tao mun th. a tr lm lt vng li, vung tay m mt tm knh ca s v tan v ri xung t. Trong lc , ngi cha vi v nhanh nhn ca mt ngi lm tr xic, nc vo my que ci ang chy v chp chic gh dng gt chn tho tung lp rm n ca n. B ln ging i ? ng ta ra lnh cho b v ging sang sng khin b ta ru ru vng li v nng n gieo mnh trn mt trong hai ci ging. Tuy nhin ngi ta nghe c mt ting khc nc n trong gc : Chuyn g th? ngi cha ht ln. . C con gi nh ang ngi co ro trong bng ti, a ra nm tay bt mu. C b thng khi p v knh ca s. Ngi v nhm dy v ku ln. - ng thy nhng tr by b ng lm cha? Khi p v tm

knh ca ng n t tay. Cng tt, ngi n ng ni. tnh trc ht ri. By gi th chng ta c th tip lo gi nhn t c ri. ng ta x toc chic o s mi m b v ang mc trn ngi v ly mt mnh vi qun quanh c tay y mu ca c con gi. Marius quan st cnh tng vi mt s kinh ngc chn chng. Chng mun bc tr xung t t ngn ko nhng mt ni t m b n gi chng li, nh ch i mt iu g kh tin xy ra. v chng sut ku ln mt ting, bi lc by gi ca phng Jondrette cht m trc mt ng lo v mt c gi. l nng. chnh l nng. Marius ch thong nhn ra nng xuyn qua lung hi lp lnh cht ta ra trc mt chng. Chnh con ngi xa vng du hin , o nh lng lng khut lnh . Nng li xut hin? Dng nh Marius va mi gp li linh hn tht lc ca mnh. Nng vn th, ch hi xanh xao mt cht. Nng bc vo gian phng v t mt ci gi kh to ln bn. - Ny ng, ngi khch ni vi Jondrette. ng s tm thy trong ci gi ny m qun o c cn tt, v v mn len. Ti

thy ng phn nn l ng, ng Fatanbon . Hc tr c ca Talma, v n nhn thnh thin ca ti Jondrette ku ln bng ging ngi li ch phin. xa kia thi vn mm ci vi ti, gi y n lt s bt hnh. ng thy y, khng bnh m, khng ci la, ci gh c nht ca ti tho rm, mt tm knh ca s v v thi tit, v ti bnh lit ging, con ti th b thng. C b c khuy kha v c nhng ngi l mt, bt u ngm "c nng" v im ting khc. Khc i ch! La ht i ch ! Jondrette ni nh vi c Cng lc, ng ta vo mnh bn tay au ca c mt cch nhanh gn nh lm qu thut. C b ht vang. - C nng hy xem c tay ca n, Jondrette ni vi c khch tr, mt tai nn n vi n khi n lm vic di mt c my lnh su xu mi ngy. Ri y c th chng ti buc phi ca cnh tay ca n. ng th sao? ng lo ni ging hong ht. - Hy nhn lo ta ka ? Jondrette th thm vi b v. Gia ma ng gi rt! ng ta tip li ln ging, ch c nhng manh o t ti ny ! Ri ngy mai l hn cht ng ch ti buc ti phi tr mn tin theo k hn. Nu chiu nay ti khng tr su mi frng thiu mt nm c gia nh bn

ngi chng ti s b tng ra ngoi ca. ng lo mc nm frng t trong ti v nm chng ln bn. Sau ng ci chic o ry anh gt rng mu nu ng mc bn trn chic ry anh gt mu xanh ca ng v t n trn gh : - ng Fatanbon, ng ni, ti ch cn mn tin ny trong ngi. Ti s a con gi ti v nh. Nhng ti s c mt ti y vo lc su gi v ti s mang n ng su mi trng. V n nhn mu nhim ca ti, Jondrette ku ln. Ti ang a nc mt y. ng hy cho php ti a ng Marius sut nhy khi ci t theo ngi con gi ng yu, nhng chng ngh ngi cha hoc Jondrette c th trng thy chng v cui cng chng s sm b b li bi c xe nga chy nhanh. Th l chng t b nh, nhng chng b khuy ng khng yn, chng run ln trn cn nn nng khi phi ln trnh. Chng nh thm rng ngi cha s tr li lc su gi, by gi chng s thu xp theo ng n tn nh ng gp li nng. Nng! Jondrette vi v tr v phng. Mt ng ta sng quc nh mt th rng. - B c nhn ra hn khng? ng ta hi v. V ng ta ci st vo tai b. Hy ra ngoi c i, ng ta bo hai c gi, nhng hy

c mt ti y vo lc nm gi. C hai a. Tao cn n chng my. Marius cng thm ch . Cn li mt mnh vi v, Jondrette bt cho tay v ku ln. - Chnh hn, cng vc ngi cao to , cng ging ni , nhng n mc lch s hn, th thi. Cn c gi... th cng chnh l con nh , con Sn Ca. Trn cuc i ca Marius u dn vo i tai ca chng. S bng n ca cn phn n ni b Jondrette sau nhng li l ca chng b khin chng cng kinh hn hong va khi ging ni ngi n b tr nn gm ghic : Khi ti ngh hai a con gi ti phi i chn trn v khng c mt chic o di mc. Ri sao ch, con b xinh p gh tm nhn chng v thng hi li chnh l con b khn kh ? , ti mun dng guc m p cho b bng n ra. V b mun nghe iu ny khng, Jondrette tip li ging ng ta thp xung nhng nghe cn gh rn hn nhng ting h ht ca v ng ta. L thi vn ti ti ri. Ti mun thnh triu ph nh mi ngi. Ti chn cnh i kht lm ri. Hn ta s ti y chiu nay vo lc su gi. l gi m tn bn cnh i n ti. Khng c ngi no trong nh: Hai a nh th lo rnh. B s gip chng ti. Hn s thc hin thi.

Nu hn khng thc hin th sao? Ngi n b hi. Jondrette n mt n ci gh s v ni : Chng ta s git hn... By gi ti ra ngoi y. Ti cn gp my ngi bn. y l mt v hp dn. B hy lo gi nh... B c bit rng hn hnh phc n ni khng nhn ra ti? Chnh chm ru cu ti y, chm ru cm xinh xn lng mn ca ti... Hn li chic o khoc ca hn cho ti, tn gi ngc y. .Khng c n, c l ti khng th ra ng c v mi vic c th hng bt! Th mi c vic y.... qun, b hy mua hai u thanh t l. Hy ly ng trm xu ca con ngi nhn c. Nhng hy mang v tin l cho ti y, Ti cn mua my th tim bn lt son ng Mouffetard. Hm khc chng ta s i n. Hm nay cn nhiu iu cn phi lm hn. Sau Marius nghe ting Jondrette khut dn trong hnh lang v vi v bc xung cu thang. By gi chung mt gi ti St-mdard. Phi chn bn ngi khn nn ny li, Marius ngh thm trong cn khip m. Phi cu nng, v cha nng na. Phi bo cnh st. Marius lng l ri khi phng. Ri chng bc vi v pha

n cnh st gn nht, ng Pontoise. Lc ang i trn ng Petit-banquier chng nghe c ting ni vng ra t nhng khu t trng ven con ng. Chng i chm li, tuyt lm cho bc chn chng bt gy ting ng. Tng kh thp, chng nghing ngi v trng thy hai ngi n ng c v l dn lang thang. Mt ngi c ru mc o b lu, ngi kia tc tai bm xm n mc rch ri. - vi atron-minette, v ny khng th tht bi c Phn mi ngi l nm trm trng y, v trong trng hp ri ro th nm nm, mi nm l cng. Cha tnh c xe nga ca lo Chose. Marius va tip bc va ngh ngi. Chng thy cu chuyn ca hai ngi n ng ang ngi trn tuyt kia c phn lin quan n nhng gh tm ca Jondrette. Chng ti ng Pontoise v khi bc vo n cnh st chng xin c ni chuyn vi ng cnh st trng. ng y khng c y, mt thy i ni, nhng c mt thanh tra thay ng y. Anh hy theo ti. ng thanh tra cnh st l mt con ngi cao ln. Ru dy v xm vin mt khun mt vung vi i mt sng quc. ng gy cho ngi khc cm gic s st ln tin cy. Marius k ng nghe cu chuyn, tt c nhng g chng bit v m mu.

- C phi trong ci phng cui hnh lang khng? ng thanh tra hi bng mt ging chng t rng ng bit r ngi nh. Chc Patron-minette c lin quan t nhiu ti cu chuyn phi khng? ng l ti c nghe nhc ti ci tn k d mi y, chng trai ni. V chng k li mu chuyn trao i gia hai k lang thang trn ng Petit-banquier. Ngi tc tai bm xm chc hn l Brujon, v ngi c ru l Demi-liard, ng thanh tra ni sau pht ngh ngi. Cn lo Chose dng nh ti trng thy lo Anh c trng thy mt tn n mc sang, ln qua khng? Mt tn to ln s trng nh mt con voi trong tho cm vin? Mt tn c n mi lch? - D khng, Marius ni, nhng ngi l ai? Anh c s nhng ngi khng? ng thanh tra hi thay v tr li. - Khng s hn ng u! Marius p ging hi gay gt v chng bt u thy vin cnh st vn cha gi chng bng "ngi". - Anh c cha kha ngi nh khng? ng thanh tra va hi va nhn m m vo Marius nhng vi mt v ngng vng. Tt, hy a n cho ti. Cn anh hy gi li hai khu sng ny. Chng np n. Anh hy quay v

im quan st ca anh. Bn s n. Hy c cho chng vo. Khi phn on tnh hnh ng lc, anh hy bn mt pht ch thin. Ti v mi ngi s c mt ti Hn su gi nh? Ti c th gi. Anh ng qun y. Png! Mt pht sng. ng hy yn tm, Marius p. V khi chng trai t tay ln cht ca bc ra ngoi, ng thanh tra gi chng : Nhn tin, t y n lc c cn g ti, anh hy n hoc cho ngi n y. Anh c hi thanh tra Javert.
Chng7

MAIPHC

Marius lng l tr v phng m khng gp ai. mt chp sau chng nghe ting ngi ch thu chnh, b Burgon, ra ngoi. Cnh ca ngi nh ng li By gi khong nm gi ri. Ngi trn ging, chng trai nghe ng mch mnh p nh ngi ta nghe

ting p ca mt chic ng h nh trong bng ti. Tuy nhin chng vn khng nao nng, s st. Tuyt khng cn ri na. Trng ra khi sng m v to cho mi vt mt dng v ma qui. Ti phng ca gia nh Jondrette, mt ging ni vang ln. C gia nh ang c mt. - Khng c ai phng bn cnh ? Jondrette hi. Khng, b v p. Anh ta cha v v y l gi n chiu ca anh ta. Khng sao. Con gi, hy ly cy nn v n xem. Marius sp xung trn hai bn tay v hai u gi, v lng l b di gm ging. - Khng c ai c, c gi ku ln. Th th hy tr li y, ngi cha ni, y khng phi l lc a gin. Hy ly hai ci gh ca anh ta. Marius nghe ting cnh ca ng li. Chng ly hi. Nhng chng khng dm ra khi ch np ca mnh. Chng ch nh liu b ra khi nghe c con gi ca Jondrette cu nhu tip theo mt ci lnh ca cha c. i canh bng chn trn trong tuyt. Chn tht! - Ngy mai ti my s i giy c c bng xoa mu b hung. Marius nghe ting hai c con gi bc xung cu thang. Ri

ting m ca pha di cho bit hai c ra ngoi. Trong nhy mt, bng s do dai ca tui tr, Marius d n bn ci l ni vch ngn. Chng gh mt nhn. Trn gian phng ca gia nh Jondrette c soi bng nh sng ca mt l la kh to bng tn y than ang chy rc. Mt ci ko to c nung trong than. Trong mt gc cnh ca, c hai ng dng nh l mt ng st vn v mt ng dy, mt cy nn ang chy trn l si. Jondrette va ht thuc va ngh ngi. Trong nh sng mu , v mt ca ng ta trng nh qu d n i Marlus mun c sn sng trc mi bt ng, cm ln mt khu sng v ln c, to thnh mt ting ng kh khan. Ai y? Jondrette git mnh ku ln v nhm dy trn chic gh ca ng ta. ng ta lng nghe mt hi ri bt ci. Mnh ngc tht, ng ta ni. l ting ku rc ca bc vch ngn. Marius gi khu sng lc trong bn tay. Khi hi chung li St-mdard su gi, c ting g nh ni cnh ca. Jondrette vi vng bc ra. - Xin vo i, n nhn,.ng ta ni. Con ngi nhn c xut hin. ng c mt dng v thanh

thn ng knh. ng t trn bn bn ng tin vng. - ng Fabanton, ng ni, ng hy dng mn tin ny tr tin nh v cc nhu cu quan yu ca ng. Cha tr li n cho ng, v n nhn ho hip ca ti, ng ta ni, ri thp ging vi v, ng ta tip li : Hy ui c xe nga i ! B v chun l trong lc chng b khng ngt tun ra nhng li thm hi v cm n. Mt chp sau b ta tr v Tuyt ri lin tc t sng tr nn dy c n i ngi ta khng nghe ting c xe nga ti v cng khng nghe n i. C b b thng th no ri ngi khch hi. T, Jondrette p vi n ci au kh v bit n. Ch n a n i nh thng bng b. Ti thy b Fabanton c v khe hn. - B y ang ngc ngoi, Jondrette ni. Nhng b y can m lm sao! khng phi l mt ngi n b, l mt con b. Xc ng v li khen, b Jondrette ku ln ging nng nu ca k xu nh ma c tn tnh. - Mnh lc no cng qu tt vi ti, Jondrette . - Jondrette! ngi khch ni, ging kinh ngc.

- Fabanton tc l Jondrette. Bit danh ngh s m v ti t cho ti v thng cm. Chng ti lun lun hnh phc, ng , ngi yu du ng thng ny v ti; Chng ti s cn g nu khng c iu ? Chng ti kh qu Chng ti c i tay, c tm lng, nhng khng c cng n vic lm? Thi k sung tc ca chng ti chng cn li g. Ch cn mi mt mn , mt bc tranh m ti quyt gi nhng buc phi bn bi phi sng. Trong lc Jondrette ang ni lun mm, Marius thy mt ngi ri ba ngi na mt my bi en bc vo rt m n ni ngi ta khng nghe ting bn l ca chuyn ng. H ngi trn mt ci ging. - Nhng ngi ny l ai? Ngi khch ngc nhin hi: Nhng ngi hng xm, Jondrette ni. H lm lem bi h lm ngh than. Xin ng ng bn tm. Hy nhn vo bc tranh ca ti. ng ta n bc thnh ni pha di chn c mt tm pa n m chng ta ni, v gii thiu n cho ngi khch by gi ang nhn ra ca. Bn ngi n ng vn ngi trn ging. - ng hy mua gim ti bc tranh ny, n nhn , Jondrette ni ging van v. ng c lng n bao nhiu tin? Nhng m, ngi khch va ni va nhn thng vo mt

Jondrette nh mt con ngi bt u phng. y l mt bng hiu bn ru. N ng ba frng. Jondrette du ging : - ng c mang theo v khng? Ti bng lng vi ba nghn trng. ng lo ng dy ta lng vo bc thnh. Bn tri ng l Jondrette v pha ca s v bn phi ng l v ca Jondrette cng bn ngi n ng pha ca ra vo. Bt cht, Jondrette ht ln bng mt ging rn rng - Khng phi chuyn u. ng c nhn ra ti khng? Ca phng cht m toang, ngi ta thy xut hin ba ngi n ng mc o b lu, mang mt n bng giy mu en, ngi th nht v trang bng mt cy gy bt st, ngi th nh, mt tn khng l, mt ci ba git b, ngi th ba nm cht mt ci kha to tng. Tt c sn sng cha? Jondrette hi ngi cm gy C xe thng nga cha? N c ch ng ni tao bo khng? C mt xe nga thu pha di ch? Montparnasse u ri? - Hn dng li ni chuyn vi con gi i ca. Ngoi ra tt c u sn sng. Con ngi nhn c xanh mt. ng ch tm nhn quanh. Nhng ng khng c v g s hi, ng bin ci bn thnh mt

l chn v nm tay chc khe ca ng chng trn lng chic gh ng ang ngi trong mt c ch ng s. - Th l ng khng nhn ra ti ? Jondrette hi v tip theo ct ln mt ting ci khip m. - Khng. - Ta khng phi l Fanbanton ln Jondrette, by gi tn cp mi ht ln. Ta l Thnardier. Ta l ngi ch qun Monfelmeil. Mi nghe r cha? Thnardier. Mi nhn ra ta cha Trn ng lo thong , nhng ng vn tr li mt cch bnh tnh, khng cht run ry. - Khng. Marius khng nghe cu tr li . Chng ht hong sng s. Cnh tay chng sn sng n sng t t h xung. Thnardier! Ngi ch qun Montelmeil! Cui cng chng gp ng ta ! V trong hon cnh tr tru lm sao. Ngi cu mng cha chng, ngi m chng, Marius, ang nng lng x thn bo p, li l mt tn cp, mt con qu d! Marius run ln t ti. Chng ang nm trong tay mnh s phn nhng con ngi ang nhn nho di mt chng kia trong Khi h vn khng hay bit. Chn ci g y? Cuc sng ngi cha ca ngi anh yu du hay

t do ca Tnnarder? C hai pha u em li nim n hn. Chng cm thy tm hn in lon, hai u gi ca chng khuy xung. Thnardier vn i i li li v c thng : ! ng ta ln ging, cui cng cng gp li mi, tn triu ph x xc, k mua tng bp b? Nu mi khng nhn ra ta th ta cng nhn ra mi d khng c ci o ti vng ca mi, tn gi t thin ! Vi ci v hin lnh ca mi, mi nho bng ta bng cch tr cho ta mt ngn nm trm trng ly i mt a con gi chc chn thuc bn c tin v mang v cho ta nhiu tin. , mi y mi sa vo s tin ca ta ! Ta thch th vi iu Ta ngh thm : tn ngc! Ta fm c mi! Ta lim chn mi sng nay, ta s lm tan nt tim gan mi chiu nay ! - Ti khng bit ng mun ni iu g, ng lo ni khi Thnardier ngng ly hi. Ti chng h l triu ph. ng lm ti vi mt ai khc y. - Nhm? Thnardier p tr. Mi c iu g cn ni trc khi bn ta cho mi c say sa? Phi khng, cc bn. Ngi buc phi ni thi? ng ta quay li va ci khy vi bn cp ang ng im gn ca. l lc m ngi l mt tc bc ph ch i. ng

dng chn x chic gh v ci bn, v bng mt c nhy, vi mt v nhanh nhn thn k, ng n ca s - m ca s, leo ln b ca, bc qua i vi ng ch l cng vic ca mt giy. ng mt na ngi bn ngoi khi su nm tay lc lng chp ly ng v cng quyt a ng tr vo phng. B Thnardier tm ly tc ng... Mt tn d ln u ng mt cy gy bt st. Mt ngn tay ca Marius tm c sng. Pht sng sp sa bn i khi ging Thnardier vang ln : ng lm hn au! Mt cuc chin quyt ht bt u. ng lo khe mnh qut ng ba tn xng vo tn cng ng, nhng bn tn khc nm cht tay v gy ng. Chng qut ng ng trn ci ging . B Thnadier vn cha bung tc ng ra. Chng lc lo trn ngi ng. ng ch c mt ti da ng su trng v mt chic khn tay. D sao, mt tn cp ni ting bng, y cng l mt lo gi gan d. - Hy ct hn vo chn ging. Thnardier ni. Ri quay sang tn cm gy : Babet, ti sao my a n lm thng th? ng ta bo. - Bit sao by gi? Tt c u mun n. Thi tit xu

Chng n treo mm c. Bn cp tri cht ng lo v ct ng vo mt thanh ging. Thnardier cm mt chic gh v n ngi trc mt nn nhn : Ngi , ng ta ni vi mt v du dng trm tnh, cng tr nn qui d hn sau cnh d di va qua. Ngi lm tng khi th nhy qua ca s, ngi c th gy mt chn ri y. By gi chng ta s ni chuyn mt cch nh nh hn. V trc tin ti c nhn xt ny, l ngi vn cha ct ln mt ting la no. Tuy nhin mt ting gi vn l iu t nhin ch. Bn ny cng khng cn nht gi vo ming ngi bi phng ny rt kn, chng ai nghe c g c . Ti kt lun rng nu ngi khng ku la chnh v ngi cng ngi cng l v cnh st nh bn ny. Chng ta c cng quyn li. Chng ta c th ng vi nhau. Ti c li khi mi y ni gin. Ti khng phi l hng ngi li dng s thng th ca mnh. Ti khng bit tnh trng ti sn ca ngi ra sao, nhng ti khng mun v vt ht ca ngi. Ti ch i ngi hai trm nghn trng thi. ng lo khng nhu my. Thnardier va tip li va lic nhn v pha l la. Ngi s bo vi ti l ngi khng c hai trm nghn trng trong

ngi. Ti khng qu ng lm u. Ti khng i hi iu . Ti ch ni vi ngi mt iu : hy vui lng vit iu ti s c cho ngi. Hy vit i! ng ta va ni va x ci bn ti trc ng lo v t trc ng mt bnh mc, mt ngi bt v mt t giy. - ng mun ti vit th no y? ngi t hi. Ti ang b tri. - ng, hy ci tri cho ngi. Mt tn cp tun theo lnh ca Thnardier. Khi bn tay phi ca ng lo c t do, tn cp nhng ngi bt vo bnh mc v t n vo cc ngn tay ng. Thnardier bt u c. "Con gi yu ca cha, hy n ngay..." ng ta cht ngng c. - Ngi xng cha con vi c y, phi khng? Ai? ng lo hi. - C b, Sn Ca y m. Ti khng bit ng mun ni g. - Hy c vit, Thnardier ni v ng ta li bt u c : " Hy n ngay. Cha tuyt i cn n con. Ngi trao cho con mnh giy ny c trch nhim a con n vi cha. Cha ang i con. Hy c yn tm m n. "...

A!Hy xa cu "Hy c yn tm m n. V n c th gy ng vc. ng lo xa cu . By gi hy k vo, Thnardier tip li. Ngi tn g? Urbain Fabre, ngi t ni. Thnardier cm ln chic khn tay tch thu trn ngi ng lo v nhn my con ch u. U F. ng ta ni. ng ri. Ngi hy k vo i. Tt lm. Ngi hy ghi a ch. Ngi khng ni di tn mnh th s khng ni di a ch ca ngi. Ngi t c v ngh ngi mt hi ri cm ngi bt " C Fabre, nh ng Urbain Fabre, ng Si- Dominique-enfer, s 17" - B u!Thnardier ku ln ging nng ny. Th y B bit phi lm g ri. Hy ly xe i v tr li ngay. Cn my, Gueulemer, i theo b y. My bit c xe nga u ch - D, tn cp ni. - Cn nht ng mt l th Thnardier ni. Mt pht cha kp tri qua ngi ta nghe ting qut roi nh dn v tt hn. Mt khonh khc im lng trong gian phng nhp nha. My

tn cp im thin tht. Thnardier si m i chn, ngi t ci u. ng khng ng y, tuy nhin tng chp Marius nghe chng nh c mt ting ng ngm bn ng. - Ngi Fabre, bt ng Thnardier ni. Nh mi y ti ni vi ngi chuyn g s xy ra. V ti s tr v, ngi ng st rut. Nhn c th ngi, con gi ngi s theo b y khng cht kh khn. C hai ngi s bc ln c xe nga vi bn ti pha sau. u bn ngoi hng ro, c mt c xe vi hai con nga tht tt. Ngi ta s a con gi ngi ln . Bn ti s ln vi c gi. Ri, hy qut roi i tn nh xe! Ngi ta s a c y ti ni an ton. Khng ai lm hi c y c. V bn ny s tr c y v cho ngi ngay khi ngi trao hai trm nghn trng. Nu ngi lm g ti b bt, bn ti s bp c Sn Ca. Th y. Ti bo trc ngi hiu. Ngay khi v ti tr v v bo ti " Sn Ca ang trn ng", bn ti s th ngi ra v ngi s c t do v ng ti nh ngi. Marius cm thy tim mnh ngng p. Khu sng m bn tay yu t ca chng ang cm mt cch kh s, hn bao gi ht chng thy kh s dng c n. " Nu ngi lm g ti b bt, bn ti s bp c Sn Ca".

Gi y chng cm thy mnh km ch khng ch v chc th ca ng i t, v li dn d ca ng i vi Thnardier, m cn v chnh tnh yu ca chng, v s nguy kch ca ngi chng yu. Thnardier lng thinh. Na ting ng h tri qua nh th. S no ng trong t tng ca Marius i nghch vi nim im lng bi thm ca gian phng. B Thnardier bc vo, mt my rn, ming th dc, mt la. - a ch gi ! B ta ku ln . Tn cp i theo b ta xut hin pha sau b ta v i ly li ci ba b b: - ng, a ch gi, b ta lp li. Chng c ai c! ng St-dominique-enfer, s 17, khng c Urbain Fabre no c. Khng ai bit g. Th m lo gi ny bt ng phi i, ng qu tt, ng thy khng? Ti th bt u c l ti phi ct mm lo ta lm bn. V nu lo ta hung hng ti s luc sng lo ta ti chn ? Lo ta buc phi ni, v ni con gi lo ta u v ni tin giu u ? Marius th ra nh nhm : nng thot nn. Trong lc v ng ta gin nh in, la li om sm, Thnardier

ngi trn bn khng ni ting no, chn ong a v mt nhn vo l la v nh ang trong cn mng tng y mang r. Cui cng ng ta ni vi ngi t, un ging chm ri v d dn : - Mt a ch gi ? Th l mi hi vng ci g y? Ko di th gi! ng gi ht ln ging sang sng. Cng lc , ng git mnh nhng dy tri, chng t phng. ng ch cn mt chn b ct vo ging. Trc khi by ngi n ng kp nh thn li v xng vo ng ci xung l la v chp ci ko ang rc trong than, ng a n ln khi u trong mt ng tc d dn ng s. Cuc iu tra t php tip theo sau trn mai phc khm ph trong phng mt ng xu ln b ct t v o gt tht cng phu trong nh t. Ngi ta cn tm ra mt cy ca nh bng thp xanh c th c giu trong ng xu. Bn cp tr li vi s kinh ngc ban u ca chng. Chng sp sa xng vo khi ngi t ct cao ting ni. - Bn by l nhng k khn kh, ng ni, nhng i tao khng ng c bo v n th. Khi ngh bn by buc tao phi ni hoc vit nhng iu tao khng mun ! Hy nhn y

! ng vn tay o ni cnh tay tri ca mnh v t ln da tht trn ci ko nng m ng cm ni ci cn g. Ngi ta nghe ting xo xo ca tht chy. Marius lo o, sng s trong cn khip m, bn cp cng rng mnh : Khun mt ca ng lo ch hi co rt. V trong lc st n su trong vt thng, im nhin, khng nao nng, ng nhn m m vo Thnardier bng ci nhn sng p khng vng cht hn th. Bn khn kh, ng ni, ng qu s tao hn tao s bn by? .. V khi git ci ko ra khi vt thng, ng nm n qua ca s vn m toang. Hy c lm g tao theo mun bn by i. - Hy tm ly n! Thnardier ht ln. Hai tn cp t bn tay ln vai ng. Cng lc, Marius nghe cu chuyn th thm : Sao y? Ch c mt vic lm l chm phng lo ta i. Thnardier t t bc v pha ci bn, m ngn ko v ly ra mt con dao. Marius a mt do dc nhn quanh trong cn tuyt vng. Bng u chng git mnh. Chng va trng thy trn bn mt

t giy trn c con gi ln ca Thnardier vit sng nay " Bn cm ti ! " Chng cm t giy, gi mt m thch cao vn trc ra t vch ngn. Nm qua ch n gia phng. By gi, Thnardier bc v pha ngi t. C ci g ri xung ka! b Thnardier ku ln. Ngi n b xng ti, lm m thch cao vn v t giy a cho chng : - Ci ny t u n? Ngi chng hi. - Qua ca s. - y l nt ch ca Eponine. Qu thn i? Nhanh ln? Ci thang u? Hy b lo li cho cnh st v chun ngay thi. - Khng ct c lo ta ? b Thnardier ni. - Chng ta khng c th gi. Hy chun qua ca s. Mt tn cp eo mt n t ci kha to xung t, gi cao hai cnh tay, xe v nm hai bn tay ba ln, khng ni ting no. iu ging nh mt mt hiu bo ng trong mt nhm ngi. Nhng tn cp ang gi cht ng lo nh bung ra, trong nhy mt thang dy c nm ngoi ca s v ct cht vo b ca bng hai mc st. - B n y! Thnardier ku ln trong cn hi h. Khng c, lo h ! Sau ti ny mi c ! mt tn cp

ni, tay nm cht c o ng ta. - ng ri, sau ti ny mi c! Nhng tn khc ht ln. - Bn by l con nt? Thnardier ni. Ch mt th gi thi. Bn cnh st ti bn gt chn chng ta ri. No, tn cp ngi ta vn gi l Babet tip li, chng ta hy rt thm xem ai qua trc. Bn by c in khng? Thnardier ku ln. ng l mt l kh ! Rt thm h? Th vit tn ra? B vo mt ci m. . - Cc ngi c cn m ca ti khng? mt ging ni vang ln t ngng ca. Mi ngi quay u li. l Javert. ng cm chic m trong tay v a n ra mm ci. Vo lc tri sp ti, Javert cng ngi ca ng ta mai phc sau nhng thn cy i din vi ngi nh. Vic u tin l ng bt nht Azelma. Cn Eponine v khng c mt ch ca c ta nn ng khng tm c ta c ng vnh tai nghe ngng v ch mt hiu. Vic i i li li ca c xe khin ng dao ng khng t. Cui cng mt mi v mi ch i, tin chc ht trn t chim, ng quyt nh bc ln : ng ti lc ng lc. Nhng tn cp trong cn ht hong nho vo m kh gii m chng b li trong lc

ln trn. Javert i li m v tin hai bc trong phng, hai cnh tay khoanh, cy gy cp trong nch. - Tt c ng yn, ng ni, cc ngi s khng qua ng ca s. Cc ngi s i qua ca chnh nh th nguy him hn. Cc ngi by, chng ti mi lm. ng chng c v ch. Hy ngoan ngon. Balet a cho Thnardier mt khu sng lc m hn giu trong lp o b lu ca hn v hn ni vo tai ng ta : Javert y. Ti khng dm bn ng ta. ng hy bn i ! Thnardier n khu sng v nhm vo Javert. - ng bn, hy i i ! Javert va ni va nhn ng ta m m. Pht sng ca ng s hng thi ! Thnardier bp c, pht sng hng tht. - ng l vua ca loi qu dt Babet ni vi Javert. Ti xin u hng. - Cn cc anh th sao? Javert hi nhng tn cp khc, ging lnh lng. - Chng ti cng th, bn chng p. Mt tiu i cnh st v trang bng chy xng vo nh theo lnh ca Javert. Hy xch tt c li! Javert ht. - Hy n y mt cht xem no ! b Thnardier ht ln.

B ta ng trc chng v dng thn mnh che ch ng ta. B ta gi cao khi u mt tm lt v nm v pha Javert. ng ny cui mnh xung trnh. Tm lt bay qua trn u ng v ri xung ln trong hnh lang. Cng lc Javert ti bn v chng Thnardier. Mt bn tay to kho ca ng chp ln vai ngi n b, bn tay kia ln u ngi chng. - Hai a con gi ti! b Thnardler ku ln m , b ta va ng xung t va khc. . - Chng n ang trong bng mt, Javert ni. Ri quay sang su tn cp b tri cng : Hy gi mt n bn by li, ng tip li, tao bit bn by v nhn ra tt c bn by. Cho Brigrenaille, cho Blujou, cho Deux- Milliaids, cho Gueulemer, cho Babet, cho Claquesous! By gi ng trng thy ngi t ca bn cp vn ngi ci u khng ni g t lc cc nhn vin cnh st xng vo. Hy m tri cho ng kia? Javert tip li. V khng ai c ra khi y ! Ni xong, ng ngi mt cch oai v trc bn ni vn cn cy nn v bnh mc cng ngi bt, ng rt mt t giy c ng du t trong ti v bt u lp bin bn. Khi vit xong nhng dng u vn ch l nhng cng thc quen thuc, bao gi cng ging nhau, ng ngc mt nhn ln.

a ngi b bn cp tri n y, ng ni. m cnh st nhn quanh. Ngi t ca bn cp bin mt. Ca chnh c canh gc, nhng ca s th khng. Va c ci tri xong, v trong lc ng Javert lp bin bn, ngi t li dng s ln xn, s b bn, bng ti v khonh khc mi ngi khng ch ti ng phng mnh qua ca s. Mt nhn vin chy ln ca s trn mi nh v nhn quanh. Khng c ai bn ngoi. Ci thang dy hy cn lay ng. Qu tha ma bt? Javert rt qua k rng. phi l tn ni cm nht.
Chng8

LPPHTNHT

Marius chng kin phn kt cc bt ng ca cc bin c. Trong m chng trn trc suy ngh. Hm sau ngay vo lc by gi sng, chng tr tin phng cn thiu, cho cht ln chic xe y tay sch v, ging, t ngn ko, ci bn cng

hai chic gh ca chng v ln ng khng li a ch, n ni khi Javert tr li trong bui sng hi Marius v s b cuc hm trc, ng ch gp ngi thu nh chnh, b Burgon. dn i ! b p gn khi c hi v chng trai. Javert tin rng chng trai m ng khng gi li tn s hi v thm ch khng dm tr v phng trong lc mai phc. ng th tm cch gp li chng nhng khng thnh cng. Hai thng tri qua. Marius dn n vi Couteyrac. Qua mt lut s tp s, Marius bit Thnardier b giam vo ngc kn. Mi sng th hai, Marius nh mang n phng lc s Force nm frng cho Thnardier. - Mn tin ny t u n vy ka? ngi cu ch qun thc mc. Marius rt i chn ngn. i chng li chm m vo nim b n trong chng lang thang d dm. c lc chng c nhn li st k, trong bng ti kia, ngi con gi m chng yu v ng lo chng nh l cha nng. Ri mt ln gi cun i tt c nhng ci bng . Phi ngh sao v ng lo y? C phi ng thc s ln trn cnh st! ng c nhng phng din anh hng v nhng phng din ng ng. Ti sao ng trn lnh Vi Marius, tt

c nhng cu hi vn khng tc b cht no v quyn r thin thn ca c gi ni vn Luxembourg. Gp li nng. Chng vn mong mi iu , nhng chng khng hy vng g na. Cng vic chng gin on khi chng mi m hn trong mng tng du dng ca chng v khng g nguy him hn s t khong ca cng vic bi m mng thi qu ch nhn chm con ngi thi. Marius ph mc cho mi m nh tuyt vng xm chim tm hn chng. Chng cm thy i mnh cn nht i v chng t nh, mnh ch cn gp li nng ri cht cng c! Chng ra ph mi ngy. Chng mi m a mng tng do khp cc con ng. Ngi i ng x y chng, chng cng khng hay bit. Th nhng mt ngy n, chng cm thy mt bn tay t ln cnh tay ca chng mt cch khn khon, chng ngc mt v nhn ra Eponine, c gi ln ca ng Thnardier - Cui cng ti cng gp anh! c ni. Ti b giam ht mi lm ngy. H th ti ra, ti cha n tui trng thnh. Cn thiu hai thng. Anh khng cn ? Khng.

, ng ri, ti hiu. V chuyn . Tht kh chu, nhng v ra oai ! Ngi c v bun, tha ngi Marius ... Marius cht ny ra mt ngh : Eponine..., chng ni. - Anh bit ti tn l Eponine ? c gi ngc nhin hi. - Bit ch, Eponine... nhng ngi m c dn v phng cha c... C cn nh ch? Ny, ti mun bit a ch ca h. Eponine nhn Marius m m. - Anh mun bit a ch ca c nng xinh p ch g? C ni. Tt lm. - Hoc ca ng y. Chng quan h g. - ng chng quan h g, c ni trong khi Marius thn mt. Cn anh, anh u? - Khch sn Porte St-jacques. Eponine bin mt, nhanh nh mt con ma tri v Marius tr v phng, lng cha chan hy vng. Chng khng ra ngoi na v s c s gi n m khng gp. C nng cng khng chng i lu. Mt tun l cha tri qua c g ca nh Coufeyrac. Ti c a ch? c ni. Ti n xin ti cng ca nhiu gio ng gp li h. Nhng anh c ha s cho ti iu ti thch thng ti khng?

- Ti ha vi c, chng ni, lng mng khp khi. S 18 ng Plumet. Mt ngi nh mt tng vi mt khu vn ln phn no b b hoang. C mt ca song st. Nhng hai ngi vo ra bng mt ca khc cch rt xa trn ng Babylone. H vi mt ngi gip vic gi. Th y. - Cm n, Marius nng nhit ni. Ny c b, hy cm ci ny v chng a cho Eponine mt ng nm frng. Tuy nhin ti cng mun xin c mt li ha. C hy th vi ti rng c s khng ni a ch ny vi cha c cng nh bt lun ai trong gia nh c. Ti xin th. V chng ti khng quan tm n cha ti, ng y ang b giam vo ngc kn. Nhng anh hy gi ly tin. Ti khng thch. V c bc i, v bun b. Ngay trong ngy, khi hong hn bt u ph m mi vt, Marius dng li trc ca song st ng Plumet v ci nhn ca chng ho hc ro khp khu vn ni nng ang . Trn bui ti anh vn nn n , u t v ngy ngt, trn p vo cc thanh st lnh. Ni tng mt ca ngi nh nhng ngn n thp sng. Vi Marius, chng bin thnh nhng v sao.

Nhiu ngy lin tip. Chng vn tr li nhng chng quyt nh mnh phi thn trng, khng nn gy s ng vc ca ng lo ln s t m ca lng ging. Hai hoc ba ln chng trng thy bng dng ngi chng yu. Mt ln nng n ngi trn mt chic gh di ph y ru cch hng ro song st khng xa. Marius xc ng n ni chng sut bc l s hin din ca mnh. Ni e p ca nhng tri tim yu ln lt tnh to bo ca tui tr chng. Chng ngng vng, chng yu, chng khng dm n gn. Tuy nhin mt bui chiu chng tr nn bo dn, mt thanh ca hng ro song st trc khi l chn, chng ch cn mnh tay mt cht gt n sang mt bn. Chng mnh khnh, chng tha sc chui qua. Bi ng vng v m ti mt, chng khng s ai trng thy. Th l ti hm chng dm n gn chic gh di bng ni chng trng thy c gi ngi chng li ht mt phn m, mt m m nhn ln cc khung ca s ngi nh. Khi bc i, chng t trn chic gh di mt l th li l du dng v cm ng bc bch nhng tinh cm tha thit t tri tim chng. Chng va t trn l th ca mnh mt hn va nh thm rng hn ny, ti ni ny s thu ht ci

nhn ca ngi i do xinh p. V qu nhin, sm ngy hm sau, mi vic xy ra nh Marius mong i. C gi bt gp l th, c v nh thm : Ch c mt ngi c nht mi c th vit l th ny, l chng". T nhiu thng nay, nng cng m tng ti nhng ln gp g ti vn Luxembourg, ti chng trai tr p kia, mnh khnh v bun bun, vn ngm nng hng gi mt cch ngng m. Nng cng bun kh v mt i nhng bui i do , mt i nhng nim vui l thng v tuyt vi do ci nhn du dng xit bao kia mang li. Nng dnh trn ngy c li nhng cu tnh t . Nng cm nhn trong my dng ch nhng tia sng v nhng ngn la, v tri tim th ngy ca nng chy ln t . Nng mi chm bit suy ngh. Nng hy vng g? Nhng iu m h nng thy dng nh c lc nng sng trong m. Chiu n, nng n mc chu o. Nng c mun ra ngoi khng? Hay nng ch i mt cuc ving thm? Khng. Nng bc xung khu vn v n chic gh di. Hn vn cn . Nng nh nhng t bn tay trng nn ca nng ln nh mun cm n n bng ci vut ve.

Bt cht nng c ci cm tng khng th gii thch c m ngi ta nhn ra khi c ai ng pha sau mnh. Nng quay u li v ng thng ngi. l chng. Chng khng i nn. Chng c v xanh xao v m i. Hong hn cng lm ti thm vng trn p ca chng v ph bng ti ln i mt chng. Xin li c, chng th thm vi c gi ang kh run ln, ti khng th sng mi nh th c. Ti n. C c c nhng g ti li ni , trn chic gh di kia? C c nhn ra ti khng ? Xin c ng s ti. m m, ti vn n y, nhn st vo cc khung ca s ca c m n ti nghe c ht. Ti rt hnh phc. C bit khng, c l mt thin thn. Xin c hy cho ti n gn mt cht. Ti ngh rng ti sp cht mt. C th ti lm phin c khi ti ni vi c tt c nhng iu . C gi tht thn trong cn xc ng. Marius nng trong i cnh tay ca mnh. Nng cm mt bn tay ca chng v t n ln tim mnh. Chng nhn ra bc th nng giu trong o lt ca nng. Chng p ng. - C yu ti ch? Nng p bng mt ging nh nh n ni ngi ta hu nh khng nghe.

Anh im i ! Anh bit ri m ? H khng cn li l na. Nhng v sao bt u ta rng. H trao nhau mt n hn. C hai rng mnh v nhn nhau trong bng ti vi i mt sng rc. H khng nhn ra ci mt ca m ln ci lnh ca , h nhn nhau m ui v tm hn trn ngp bao tng. Anh tn g Anh tn Marius. Cn em! Em tn Clossne. Th ri h ni vi nhau tt c mi iu. Hai tri tim tun chy vo nhau v rc ln trong hn hoan. Bng mt s thn thit tuyt vi, h gi gm cho nhau nhng gic m ca h, nhng cn ngy ngt ca h, nhng g m mi ngi cha h th l vi mt ai, nhng g kn o nht v rt i b n trong tm hn h. Marius c bit rng Cosette c nui dng trong nh tu, nng vi cha, ng Fauchelevent, v mt ngi gip vic gi tn l Toussaint, rng cha nng lm c nhiu iu tt cho mi ngi nhng ch chp nhn v mnh phn ti thiu nghim ngt. - Cha khng h t chi vi em iu g c v cn lo trc nhng iu em mong mun na, Cosette ni.

Nhng em buc phi gin di nu em mun cha chia s s xa hoa m cha dnh cho em. Phng ca cha qut nc vi trng, c mt ci ging ai vi, mt ci bn g, mt ci gh. T khi cha con em khng n vn Luxembourg na, cha con em vn ra khi nh trc bnh minh, n nhng vng ven Paris. Trong ngy th khng bao gi. Cha con em c mt cn h ng Homme-arm v mt cn h khc ng Ouest, nhng cha con em khng n na. Khi em cn nh xu, em nh em rt kh, c mt ngi n b tn c lun nh p em. Ri sau trong tu vin, tt c cc b u tt vi em. Cha em lm vn, em c php gp ng mi ngy. Em rt hnh phc. Nhng by gi... Ci u d thng ca c ta vo vai Marius... Vo tt c nhng m thng nm nm 1832 trong khu vn hoang di , di bi rm ngy mt rm rp v sc nc mi hng , hai tm hn tr bit ti nhng khonh khc thing ling nht vi tt c nhng dim phc ca tri. H sng trong s tro dng rc r ca tm hn h. Tnh yu ca h bin ni y thnh mt ngi n. Tt c nhng loi hoa n r quanh h v gi n h nhng mi hng thm ngt ca chng. Nhng cu ni, nhng cu truyn tr con. nhng iu nhc i nhc li. nhng ting ci v nhng chuyn

khng u, nhng g cao c v su xa nht trn i ny, nhng g ng ni v ng nghe nht. nhng ting ci ca h ln l trn cc cnh l nh i cnh thin thn. i la tnh nhn xinh p n mnh trong hong hn, cng chim chc v hoa l. H m ui nhau vi ci lng tro dng ni nh mt. H th th. h th thm, v trong lc , v vn s dao ng mnh mng ca nhng thin th ging lp y ci v hn. Nhng mt bui ti, Marius thy Cosette bun. Nng khc. . - Em lm sao th? Marius lo lng hi. - Sng nay cha em bo em hy sn sng ng s a qun o ca ng em xp vo rng, ng buc phi thc hin mt chuyn i, cha con em s ln ng, c th s i Anh. Bao gi em ln ng ? chng hi ging yu t. Cha em khng ni bao gi i. - V bao gi em tr v ng khng ni bao gi v . Cosette, chng trai ni, tim nh ngng p, nu em i, anh s cht mt.

Nhng ti sao anh khng cng i vi cha con em? Cosette hi, mt ti xanh. Nu cha con em ln ng, em s cho anh bit bao gi cha con i. Anh s gp cha con em. Khng th c. Marius p ng. Anh ngho lm. Anh khng c tin d tr cho mt t h chiu. Em s ch gp anh vo bui ti v em trao cho anh tnh yu ca em, nu em gp anh ban ngy, em s cho anh mt ng xu bi o qun anh rt ti tn. - Th th lm g by gi? - Anh s th... Anh s gp ng ngoi anh... Bit u ng s khng n i v tm. Hn em ngy mai, anh s ngh ti chuyn . Em phi bit a ch ca anh. Anh khng bit chuyn g c th xy ra y. Anh ang ni mt ngi bn tn l Cluileyrac ng La Verrerie, s ... Chng lc ti ly mt con dao nhp ri dng mi dao vit a ch ln lp thch cao ca bc thnh, ri nhn Cosette mt cch tru mn: Chng ta hy hy vng. chng ni. Sc mnh no cn c th chia r chng ta c khi Thng kt hp chng ta li? Anh s yu em mi mi. - Mi mi, Cosette du dng lp li. Hp nht vi nhau trong t tng, say m nhau c trong kh au, h m chm ly

nhau, trong lc mt h ngy ngt v m l ang ngc nhn nhng v sao.

Chng9

NGCHANVBEBLE

Qua cosstte, c gi nhn ra ngi thu nh ngi nh Plumet. Qu thc Jean Valjean, khi ri khi tu vin cho h nng nu trong by nm, ng v " con gi " ng, chn chn ny vi hai ci li vo cch xa nhau to mt v an ton. thn trng hn, ng khng bao gi t chn ti khu vn men theo ng Babylone. ng bit c nhng khong khc hnh phc hon ho khi Cosette n bn ng lm cho ng vui vi nhng cu ni lin thong, du dng ca c. H tr chuyn vi nhau. ng Madeleine hc v hc nhiu, Jean Valjean li tip ni. Trong nhng ln i din vi Cosette, ng ging gii v tt c mi iu, rt ra t nhng g ng c, t c nhng g ng chu ng. ng ch mong mt iu trn i ny, l

Cosctte yu ng Do m ng cm ght chng trai tc nu vn Luxembourg t cho php mnh nhn con gi ca ng bng i mt qu i du dng. V ngay khi nhn ra v khn khon ca k si tnh, ng chm dt nhng cuc i do . Cosette khng phn i nhng t ch vui ti c tr nn bun thiu v Jean Valjean phi chu ng ni bun ca c gi di li. Tip n, thng nm v nhng bui ti tuyt vi lm sng li n ci ca Cosette. V ln ny Jean Valjean li c th nh thm rng mnh hnh phc. Nhng my lc sau ny nhiu mi lo lng khc n vi ng. Mt hm n lc do bc trn i l, ng trng thy Javert trong khi Javert khng cht nhn ra ng nh ng lun ci trang trong nhng ln i do mt mnh. Nhng s gp g cng ng i ti mt quyt nh. Javert l mt tai ha. Ngoi ra Paris ang khng yn tnh. Nhng bt n chnh tr ang ha hn n bng. Cuc cch mng thng by nm 1830 vn t c chp nhn ngoi nc Php, c din t theo nhiu cch khc nhau ti Php. Nhng ng theo ch chng chnh thng gi ci cng nh nhng ngi cng ha u tn cng vo nh vua t sn, Louis-philipp V di chiu bi

chnh tr , cc nh t tng cch mng nhng cho cc ng phi lo v vn quyn, v ch quan tm ti vn hnh phc. Phc li ca con ngi, l iu h mun rt ra t x hi. Tt c nhng cuc ni lon to nn iu bt li cho nhng ai c iu g cn che du trong i mnh, l cnh st tr nn a nghi cc k v trong lc truy tm du vt mt k lm lon, h rt c th khm ph mt cu t kh sai. Jean Vajean quyt nh ri nc Php, ng mun ln ng trc tm ngy. ng cng bit rng Thnardier cui cng trn khi La Force. Thnarier, k th ca ng. Hn na, mt s kin khng th gii thch c va p vo mt ng, cng khin ng thm cnh gic. Mt bui sng ng dy sm v tnh c do bc trong vn trc khi nhng cnh ca ca phng Cosette m, bt cht ng trng thy dng ch khc trn bc thnh 16, ng Verrerie". S vic mi xy ra, nhng vt khc mu trng trong lp h en. y l ci g? Mt a ch? Mt mt hiu cho nhng ngi khc? Mt li cnh co dnh cho ng? Trong mi trng hp, iu hin nhin l khu vn b xm phm v

nhng con ngi l mt vo y. Ngh ngi mng lung, ng cn bc thm my bc trong vn v n bn hng ro song st. Mt t giy c cun trn ni . ng m t giy ra v c my t ny : " Hy dn i ni khc ! ". ng ngc mt v pha hng ro song st, mt bng ngi ang ln trn trng ln hn mt a b, nh hn mt ngi ln, mc mt chic o b lu v mt chic qun di bng nhung bng mu bi. Jean Valjean tr vo nh, lo lng khn xit. vo bui chiu, khi Marius bc v khu vn ng Plumel khi tri sp ti, chng tng u mnh pht in. Cosette khng c mt ni quen thuc, trn ci gh di ph y ru. Nhng cnh ca bn ng kn v khng mt tia sng no xuyn qua cc khe h. Marius g cc ca bn, g ca chnh. - Cosette? Chng gi mt cch tuyt vng. Cosette! Khng ai ln ting tr li. Chng trai ngi phch xung bc thm. Mt quyt nh tn khc ny ra trong lng chng. Bi Cosette b i, bi hnh phc kt thc, chng ch cn cch l cht thi ! Bng u chng nghe mt ging ni dng nh xut pht t con ng v ang tht ln qua nhng hng cy

Ngi Marius, c phi ngi y khng? Cc bn ngi ang i ngi ti vt chng ngi ng Chanvrerie ? Marius chy ti hng ro song st. Ging khng xa l n ging ging ni khn v gt ca Eponine. Tc th chng bc ra ngoi v trng thy mt bng dng trai tr ang chy v mt ht trong hong hn. Mt vt chng ngi ! Marius ngh. ng ri ang c lon Paris. V sng nay ti phng Couteyrac, Enjobras, Feuilly v Courbeerre tranh lun nhau si ni. Coucyrac hi mnh : " Bn i d l mai tng tng Lamarque khng ?". Mnh ang hnh phc. Mnh chng nghe g. Mt vt chng ngi? Ci cht kia th cng nh ci cht khc thi. Marius chy v phng, cho vo ti hai khu sng m Javert giao cho chng trong cuc mai phc m chng vn cn gi, ri chng i v ng Chanvrerie. Trong lc bc i, chng gp nhng nhm ngi m nhng mu chuyn trao i gip chng bit qua nhng bin c trong ngy. Ci cht ca tng Lamarque, mt trong nhng vin tng dng cm nht ca ch tr thnh mt trong nhng nh hng bin v i nht trong cnh t thi vng

chnh trng hng, gy xc ng su sc trong nhn dn . L mai tng trng th ca ng ko theo mt s ng o qun chng no ng, khc thng. Nhiu chuyn bt ng xy ra : qun cng Fitz-james, m trn u, ang t bao ln ca mnh nhn m tang i qua, nhn mt trn ma ; mt s quan ca on 12 khinh binh, h to : " ti l ngi cng ha ! " ; mt thy i trong thnh ph b thng v mt nht gm ti ca Si Martin. Hai ting ng h sau, nhng pht sng u tin c bn i. Lot sng ca qun i, nhng trn nm ca on ngi biu tnh to thnh mt cn bo, ting n chin tranh n ra lan khp Paris. Nhiu ngi n ng h ht : Tin ln ? ", p ph n ng, tho g xe c, d lt ng, x v ca nhng ngi nh, ln nhng thng t n, to nn nhng vt chng ngi. Trong khng y mt ting ng h, sinh vin v th thuyn dng ln 27 vt chng ngi ch ring trong khu ph Halles. Cuc ni lon mi lc mt d di l thng. Vo lc nm gi chiu, nhng ngi ni dy lm ch tnh hnh mt phn ba thnh ph Palis. V mi mt, cuc chin u n ra mnh lit. Qun chng xng vo cp ph cc ca hng v

kh v p tr nhng pht sng. Nhng v binh quc gia, nhng on qun t vng ngoi hi h v, nhng khu sng i bc t Vincences ko xung. Ngi ta dng vt chng ngi, trong nh. Nhng ngi dng cm t v trang; nhng k hn nht tm ng ln trn; nhng i tun tiu lc sot khch i ng v bt gi nhng k tnh nghi. Tng chp cho n m, Paris chm m trong khi la u tranh. Tr con cng vo trn. Nhp vo on ngi ni dy do Enjobras, Comberre, Courfeyrac, tt c nhng ngi "bn ca hi A.B.C.", c mt cu b mi hai tui m yu, n mc rch ri nhng c i mt sng quc v lun ti ci. Cu hu trn u cu mt khu sng lc khng c c m cu mn tm " ca mt ca hiu c. - Chng ta i u y? cu b hi. - Chng bit. - Vy th ti cng i. Ngi ta gi ti l Gavroche. v cu bc ln pha trc on ngi ng thi ct ting ht vang : Trng xut hin Bao gi chng ta vo rng? Charlot hi Chalolte... Va hi va reo h, on ngi ti ng Si- Denis, gn

ng hanverie. Con dng ny ngn, cng lc cng thu hp, n a ti hai con ng nh cht hp, ng Mondtour m mt u tip ni ng Precheurs, v ng kia, ng Petite lruanderie. Nhng mt tin nh ca khu ph ny u t nhiu b trng n v c chng bng nhng tm . cui ng Chanvrerie, mt ngi nh hai tng lo thnh mt ci mi. l mt qun ru ca b Hucheloup c tn gi l" Qun tri nho Corinthe ". Mt vi ngi trong s nhng ngi bn ca hi A.B.C. thng hp ti . l Grataire, Lesgle v Joyly, v vo ci ngy ma xun y, h c mt ti , nhi vo bn trc nhng chai ru vang vng Suresmes m Grataire ung ngon lnh. Bng u qua ca s m toang, h trng thy mt cnh hn lon, nhng bc chn rm rp, nhng ting tht " Tin ln ! " Joly gh mt nhn : u ng Chanvrerie, Enjobras v nhm ngi ni dy ca anh ang va i qua va ging cao kh gii. - Enjobras! Courteyrac! Joyley ku ln. Cc anh i u y? - Dng mt vt chng ngi, Courfeyrac p - No, ch ny tt ay. Hy dng vt chng ngi ti y i !

- ng th, Courteyrac ni. Anh ra hiu v c nhm ngi x vo ng Chanvrerie. Vi s t nhp , c con ng chm m trong kinh hong. Khch i ng vi v tm ni ln trnh; ca, ca l sch, ca bn mi mi kch c u ng kn t tng trt ti mi nh. Mt b lo pht khip buc cht mt tm nm trc ca s ca mnh lm yu i lot n sng ha mai. Ch trong vi pht hai mi thanh st c tho ra t mt tin qun ru, mi thc lt c cy ln. Gavroche v Bahorel chn mt chic xe nga ch ba ci thng ln cha vi, h lt nho n xung t n di nhng chng lt; Enjobras cnh ca sp ca hm ru, v tt c nhng thng ru rng ca b ga Hucheloup u c mang ra t bn nhng thng vi. v ngi ta chng bng hai ng cui khng bit ly u ra. Trong nhy mt, mt na con ng c ngn chn bng mt thnh ly cao hn u ngi. Mt chic xe khch c hai con nga trng ang chy qua u ng. Joly chy ti dng ngi nh xe, buc hnh khch xung xe. ui ngi nh xe i ri tr li dt theo xe ln nga. Mt chp sau hai con nga c tho khi xe,

bc ti lang thang trn ng Mondtlur, v chic xe nm nghing b sung cho ci ro chn ngang ng. Nhiu ngi mi gia nhp ko ti. Nhiu cng nhn mang n nhng hp thuc sng di lp o b lu ca lnh v nhng khu sng trng bi trn ng h mn c gi ti mt ca hiu bn v kh. Enjhrls, Combertrre v Coutyrac iu khin nhng cng vic phng th. H cng iu ng vic dng ln cng lc hai vt chng ngi, c hai ta vo nh Corinthc v vung gc vi nhau. Mi ngi u hi h v gip nhau trong cng vic. H ni vi nhau v nhng c may c th. - Phi ng vng n ba gi sng, mt ngi ni. Chng ta s c nhiu qun cu vin. Dng nh c mt trung on gi sng u hng. C Paris s ni dy. H khng bit tn nhau nhng h thn thit vi nhau nh anh em. Nhng tnh cnh nguy him p ch chng a ra nh sng tnh huynh ca con ngi. B Hucheloup v nhng ngi gip vic ca b vt qua ni kinh hong ca h bin m gi c thnh vi bng vt thng. Mt ngi n ng cao ln m Coutyrac, Combeterre v Enjobras ch lc ng ta tr trn vo on ngi ni gc ng Billettes, ang tip tay mt cch c lc

trong vic dng ln mt vt chng ngi nh. Ngi ta thy khng nn lp vt chng ngi ti khc ng Mondtour tr ra khu Halles bng ng Prcheus gi lin lc vi th gii bn ngoi. Tt c cng vic din ra m xui trong khong thi gian khng y na ting ng h, v nhm ngi gan d khng thy xut hin mt chic m gn lng hay mt li l no. Mt l c c ging ln trn mt ci gng ca chic xe ch khch. Enjobras phn pht n. C khong ba mi ngi c v trang. Mi ngi nhn c bn mi vin. Mt vi ngi ch nhng vin n khc bng thuc sng v v n nu chy. Cn ci thng trn th t trn mt ci bn bit lp gn ca, ngi ta dnh n. Tip n, khi vt chng ngi dng xong, nhng im gc c ch nh, nhng ngi gc c ct t, mi ngi va bnh tnh ch i va ca ht. Bt cht Enjobras nghe c ai dng khuu tay y mnh. l Gavroche ang ng bn anh, i mt sng quc trn khun mt chn n ca cu. Cu ch vo ngi n ng cao ln ni ng Billettes. - Anh thy tn to ln kia khng ? cu ni.

 l mt tn mt thm. Hai tun trc ng ta vo tai ti v nhc ti khi ci g ca ta Port-rtyal ni ti ang hng gi. Enjobras vi vng di bc khi cu b v i tm bn anh cng nhn bc xp vai u tht bp ri cng nhau n trc ng ta. - ng l ai? anh hi ng ta. Nghe cu hi ny, ngi n ng nhy nhm ri p vi mt v trm trng y ngo mn. - Ti ang xem c chuyn g. No, ng th. Ti l vin chc chnh quyn. - ng tn g - Javert. Enjobras ra hiu cho bn anh cng nhn bc xp. Trong nhy mt, Javert b qut ng, tri g v lc sot Ngi ta tm thy trong ngi ng ta ngoi ci ng h qu qut, my ng tin vng, th thanh tra ca ng ta, cn c mt t giy vi nhng dng ch do ng cnh st trng t tay vit : " Ngay khi s mng hon tt, thanh tra Javert, bng mt s kim tra c bit, phi nm chc xem c ng l bn xu c nhng cuc iu ng bn hu ngn sng Seine, gn cu Ina khng. " Vic lc sot kt thc, ngi ta ct Javert vo mt ci ct

gia phng di ca qun ru. ng s b bn trc khi vt chng ngi b chim, Enjobras ni vi ng ta. Ti sao khng ngay by gi ! Javert ni vi mt v bnh thn gan l. Chng ti ang chun b thuc sng. Enjobras va dt li th Gavroche ku ln : - Mt khu sng ! Bn chng y ri ! Anh nhn ln pha trn vt chng ngi v thy nhng chic m lnh v nhng li l thp thong trong bng ti. Mi ngi u vo v tr chin u ca mnh. Bn mi ba ngi ni dy di quyn ch huy ca Enjobras, Couteyrac v Combetrre qu xung sau vt chng ngi ln : su ngi di qun chu s ch huy ca Feuilly, sng trng trong t th sn sng, n cc ca s tng hai nh Corinthe. - Ai ? mt ging ni ni u ng tht ln. - Cch mng Php! Enjobras p li, ging rung vang. - Bn ? ging ni li tht. _ Mt ting n kinh hn vang dy trn vt chng ngi. Nhng vin n gy thng tch cho nhiu ngi. iu hin nhin sau cuc tn cng d di ny l ngi ta phi ng u vi c mt trung on.

Bn! n lt Enjbras tht ln. V nhng ting ku la au n xut pht t nhng k tn cng vy hm cho thy on ngi bo v vt chng ngi l nhng tay sng c khi. Ting sng gia tng dn dp t hai pha. Tt c nhng n lc ca cuc tn cng u tp trung vo mt u ca vt chng ngi. Nhng ngi ni dy lm ln khi tp trung tt c vo im ny. Bi l mt n nh ca i phng. Mt ting tht ca Gavroche gip h sng mt vi iu . Hy coi chng! chng ang leo ln xe ch khch! Ngi ta trng thy trn chic xe b lt nho, nhng li l lp lnh. Mt giy sau vt chng ngi b chim . Bahorel xng vo mt tn v binh thnh ph th nht ang bc qua chic xe ch khch. Tn th nh git Bahorel bng mt pht li l. Mt tn khc qut ng Coueyrac. tn to con nht, mt th ngi khng l, gi cao li l trc Javroche. Nhng trc khi li l chm ti cu b. tn v binh thnh ph ng nho v trng phi mt vin n ni trn. Mt vin n th nh ghim vo gia ngc tn v binh khc ang xng vo Coufeyrac v nm hn xung ng. l Marius va xng vo vt chng ngi.

Chng khng cn v kh, chng nm hai khu sng su ht n ca mnh, by gi chng thy thng thuc sng ni phng khch gn ca. Trong lc chng ang ngonh nhn v pha , mt tn lnh ang vn ln qu na ngi trn vt chng ngi, nhm bn chng. Nhng trong lc tn lnh ang nhm ng vo chng, mt bn tay t vo hng sng v bt n li. l mt ngi ang lao ti, mt cng nhn tr tui mt qun nhung. Vin n bn i, xuyn qua bn tay, v c th xuyn qua ngi th, bi anh ng nho. Nhng vin n khng trng Marius. Nhng ngi ni dy kinh ngc nhng khng khip s h tp hp quanh Enjobras v ta lng vo cc ngi nh trong cng, i din vi nhng hng lnh v v binh ang vy quanh vt chng ngi. T hai pha mi ngi u trong t th sn sng x sng bn. Bng u ngi ta nghe mt ging ni tht vang : Hy bin i hoc ti cho n vt chng ngi. Marius mang thng chut sng n di chn vt chng ngi v dng chn tho y n, tip theo, tay cm uc, khun mt y t ho v quyt lit, chng ht ln cu ni gh rn .

Nhng trn vt chng ngi khng cn mt bng ngi no. B li ng bn cht v b thng, nhng ngi tn cng tho chy v pha cui ng v li bin mt trong bng m. vt chng ngi c gii ta. Khng c anh, bn ny cht, Enjobras ni. T y chnh anh l th lnh. Ngi ta t nhng tm nm trong phng di cho nhng ngi b thng. Nhng ngi ny c bng b bi ba thnh vin ca lc lng ni dy vn l sinh vin y khoa. By gi mt cn xc ng au thng n lm cho nim vui ca vt chng ngi c gii ta ri vo m m. Jean Prouvraire b bt lm t binh. Hy lng nghe xem? Enjobras va ni va t bn tay ln cnh tay ca Combelerre. u ng c mt ting lch cch ca v kh y ngha. - Hoan h nc Php ! Hoan h tng lai ? Ging ni ca Prouvraire vang ln. - Chng git anh y! Enjbras ku ln. V nhn Javert, anh ni : Bn ng va mi bn ng y. Trong lc Marius quan st con ng nh Mondtour. Vt chng ngi nho nh ngi ta dng ln ni tr nn

vng tanh v ch c ngn n chai leo lt Chng trai dm bc rt lui th cht nghe c ai gi tn mnh mt cch yu t. Chng nhn mi pha m khng thy g ri chng a mt nhn xung. Mt hnh dng ang b trong ti. nh sng l m ca ngn n gip chng nhn ra mt ci o b lu, mt ci qun nhung rch, i bn chn trn. - Ngi Manus, ging ni yu t li tht ln, ngi khng nhn ra Eponine sao? C lm g y, c b? Marius ku ln trong cn xc ng. C c b thng khng? C hy i cht! Ti s mang c vo phng. Ngi ta s sn sc c. ! Bn tay c c mt ci l! V mu na! Ti nghip c b. Nhng c hy yn tm. Ngi ta khng cht v mt bn tay thng l u. - Vin n xuyn qua bn tay ti, Eponine th thm. Nhng n li ra lng. a ti i khi ch ny ch v ch thi. Ti mun ni vi anh... Anh hy ngi gn ti trn tng ny. Chng y li. C ta u trn hai u gi ca chng. - ! qu c ni. Ti khng cn au n na nhng ti mun ni vi anh iu ny... Cc anh thua ri... Khng ai ri khi vt chng ngi ny c. Ti tin nh th. Nhng mi y, khi trng thy khu sng kia nhm vo anh,

ti lao ti trc. Ti mun cht trc anh. i Ti rt hnh phc, ngi Marius . Mi ngi ri s cht. Anh hy nghe y... Ti tc gin v anh vo khu vn , th m chnh ti l ngi ch nh cho anh. Ti ngc tht! Nhng ti c mt l th cho anh y. ng, mt l th m c nng trao cho ti, nh ti mang ra bu in gi... Ti khng mun anh nhn l th ny... Nhng .. lm g khi anh cng cht? Hy cm ly, l th y... By gi anh hy ha vi ti... s hn ti ln trn khi ti cht... Ti s cm nhn iu ... C li u c ri trn hai u gi ca Marius, c gng mm ci v ht hi th cui cng. Marius ci xung, t mt n hn ln vng trn ti xanh , ni lp lnh mt git m hi gi lnh. Ri chng nh nhng t c b ng thng xung t v tr vo phng di ca qun ru. chng n bn mt ngn nn t du nim ca l th lm bng hai ngn tay ca chng, v c : "Anh yu, tic thay, cha em khng mun ln ng ngay. ti nay cha con em ti ng Homme- Arm, s 7. Trong tm ngy na, cha con em s n Anh. Cosette Marius hn khp l th ca ngi con gi. Trong giy pht

chng ny ra ngh rng mnh khng nn cht na. Ri chng ngh, nng ln ng, mnh th ngho, chng c gl thay i trong nh mnh c. Chng x mt t giy t quyn s tay v vit my dng ny bng bt ch : "Hn l ca chng ta l iu khng th thc hin c Anh khng c ti sn v em cng khng. Anh chy n em nhng khng gp em. Em cn nh iu anh ni vi em. Anh vn gi li. Anh ang cht. Anh yu em. Khi em c my dng ny, linh hn anh s bn em v mm ci vi em. " Khng c g nim phong bc th chng nh xp n lm t v ghi a ch ln . Tip n sau pht giy ngh ngi, chng vit ln trang u quyn s tay ca mnh my dng ny : "Ti tn l Marius Pontmercy. Hy a xc ti ti ng ngoi ti, ngi Gillenormand, ng Filles-du- Calvaire, s 6. " Chng gi Gavroche Em c mun gip ti khng? chng hi cu. ng nhin. Khng c anh em cht lu ri. Vy th em hy cm th ny. Em hy ri khi vt chng ngi, v sng ngy mai em s mang n ti a ch ny.

c ri, nhng trong lc chng ta s chim vt chng ngi v em s khng c mt. - Vt chng ngi s ch b tn cng vo hng ng. Marius va ni va nhn cu b dng cm, v cm ng. Vy th tt, Gavroche ni. Anh hy a th cho em. Cu va ngh rng by gi mi na m, rng ng Homme-arm cch y khng xa, v khi mang th i ngay, cu s tr v kp lc tham gia nhng trn nh sau cng.
Chng10

PHTHPHICACUCNIDY

Vi Jean vajean vic ri ng Plumet ging nh mt cuc chy trn, v ln u tin, Cosette, lun lun du dng v ngoan ngon, th chng li. Nhng khng g c th khin Jean Valjean xt li quyt nh ca mnh. ng, Cosctte v Toussaint ln ng ban m m khng mang theo rng, trp. Phi kh nhc lm Toussaint mi c php gi mt t qun

o, i khn vi v mt vi dng tm git. Cosette ch ly ba m cn thit vit v t giy thm ca nng. Ti cn h nh ng Hommearm, con ng nh yn tnh gia thnh ph huyn no, Jean Valjean thy yn tm. Ngi ta c cch no tm ra ng y ch Cosette cho ng v nht mnh trong phng. Nng lng l v bun b. ng khng tra hi nng chuyn v ngh nng bun l do tnh nng nu ca con gi. ng n ti mt cch ngon lnh ri bt u do quanh trong phng n. Bt cht ng thong thy trc mt mnh, trong tm gng nghing t trn t bup ph, nhng dng ch ny m chng ta bit : Anh yu, tic thay, cha em khng mun ln ng ngay. Ti nay cha con em ti ng Homme- Arm, s 7. Jean Valjean ngng c trong cn tc bc, ng ngng. Khi mi ti, Cosette t t giy thm ca nng trn t bup ph, trc tm gng. V n phn chiu nhng dng nng vit trc pht ri ng Plumet. Jean Valjean nng ny c li nhng t ri ng bc lo o v bung mnh xung mt chic gh bnh. - Cosette thot khi tay ti, ng th thm. Cosette, con ti, l tt c i vi ti! Mt k khc ang l c

nguyn ca n, mc tiu ca i n ! Ni au n ng cm nhn c l iu khng th chu ng ni. ng ri xung y mt vc thm m ng khng hay bit. Tt c nh sng i ng bin mt trong lc ng, k m la ng ti nghip, ng vn tng mi mi trng thy nh mt tri. Tuy nhin bn nng ca ng khng cht lng l . Ngay trong c on u tin, ng ngh ti Marius. ng khng bit tn, nhng ng nhn ra chng ngay, ngi do bc l mt trong vn Luxembourg. V ng cm ght con ngi . ng bc ra ng, ngi xung mt chic gh di. ng u trn, ngn gi chiu hiu hiu thi trn trn ng nhng ng khng thy mt. ng au kh v cng. ng h nh th St-paul g mi mt gi, v ng lc mt ting n bt ng ri tip theo mt ting n th nh d di hn pht ra t pha khu Halles. C nh nhau ? Jean Valjean ngh. - Xin li ng, mt ging ni lanh lnh v ch giu ln ting bn cnh ng. C phi ng ng ny khng! ng ch gim chu nh s 7. Mt ngh thong qua u Jean Valjean.

- C phi chu mang n ng l th m ng ang i khng? ng hi. - ng y ? Gavroche hi. ng khng phi l mt ph n. - Th gi cho c Cosette ng khng? ng ? Th th chu hy a y. Chnh ng l ngi chuyn cho c - Trong trng hp ny ng cn hiu rng chu t vt chng ngi c gi ti. - ng... C cn phi mang th tr li ti St-merry khng? Khng. Th ny t vt chng ngi ng Chanvrerie. V chu phi tr li . Xin cho. Ni xong Gavroche chy bin. Jean Valjean tr v nh, m mnh giy ca Marius v c. Dng ch " linh hn anh s bn em" gy cho ng mt cn la mt gh gm, ng nghe nh c ting reo vui t m trong lng ng. Th l xong. K lm cho nh mnh ng phi vng mc s bin mt trn i ny. ng ch cn gi mnh giy ny trong ti. Cosette s khng bao gi bit con ngi nh th no. Jean Valjean ngh, nu vo lc ny hn vn cha cht th ri y chc chn hn phi cht. May thay! ng thy lng mnh sa sm trong ngh . ng bc xung v nh thc ngi gc cng. Vi pht sau ng bc v pha khu Halles.

ng tm cch thot khi cc trm gc ca v binh thnh ph v bc vo vt chng ngi bng ng Mondtour. ng i nh trong m, v cnh tng qun ru ca Corinthe vi nhng ngi phng th gy g mt sng rc nhit tnh, vi nhng ngi b thng ang rn xit, vi nhng ngi cht, tt c cm gi ng trong bu khng kh c mng. Marius thy ng len li trong m ngi ni dy, chng khng c v g kinh ngc lm. Tt c ch cn l o tng m h. Chng c cm tng ng bc xung nm m. V chng tnh cm tuyt vng c iu c bit l n vy bc k khc cng nh chnh bn thn chng ta, do iu hp l i vi Marius l mi ngi ri cng cht ht thi. C iu chng ngh ti Cosette vi ci lng se tht. Nu nh s hin din ca Jean Valjean gn nh khng c Marius ti, tri li iu khin cho khun mt im nhin ca Javert phi run ln. Vin cnh st va nhn xung va th thm qua k rng ca mnh : " iu ny cng n gin thi ", chng t s hin din ca ngi cu t kh sai qu ng ch vo nhng gi pht ri lon x hi ny. Ngy t rng rt nhanh. ng Chanvrerie vng bng cc on qun, nhng cch khng xa, trn cc con ng ln

cn c mt cuc ng binh m thm. Enjobras cho dng vt chng ngi ti con ng hm thuc con ng nh Mondtour cho n by gi hy cn trng tri. Sau mi ngi vo v tr chin u ca mnh. Ngi ta khng phi i lu. C ting ng ca dy xch, ca mt khi nng n ang ti gn : mt khu i bc xut hin. Cc pho th y n, bn tn ni bnh xe, nhng tn khc theo sau vi xe qun nhu, ngi ta thy ngi pho t ln nghi ngt khi. Bn! Enjobras tht ln. C vt chng ngi n sng. Bn pho th ng xung, nhng nhng tn khc vn tin bc mt cch trm tnh. - Kh lm, pho th? Lesgle ni. Chng ta s b lay ng tht s. Cuc n sng liu s gy thit hi g khng? mi l vn . Ting n vang dy. C mt! mt ging ni ku ln hn h. V cng lc vi vin n i bc trn vt chng ngi, Gavroche ng nho vo trong, nghe d di cn hn mt vin n ri vo m nt hn n v ch lm gy mt ci bnh xe ch y khch.

Ngi ta bao quanh Gavroche ang bo co ng ch" theo cch gi ca cu, rng vt chng ngi ang b vy hm, rng mt i i phng tuyn ang quan st pha ng Cygne, rng v binh thnh ph ang chim lnh ng Prcheurs, rng trc mt l phn ch lc ca qun i. - Hy cho chng mt trn tn t, Gavroche tip li sau nhng thng tin . - Em a th ca ti cha? Marius hi cu b. Cu b gt u. Enjobras va mi ht ln : - Tt c qu xung gi dc theo vt chng ngi. Sng i bc sp bn hng lot y ! Nhng trc khi lnh c thi hnh, lot n vang rn nghe inh tai nhc c. Lot n ri vo ch lm ca cng s khin hai ngi cht v ba ngi b thng. Nu tnh trng ny tip din, vt chng ngi s khng c th c na. - Phi c mt tm nm ! Enjobras ni. - C ai cho ti mn mt khu cacbin hai pht khng? Jean Valjean hi. Ti s bn ri tm nm kia. v ng a tay ch tm nm m mt b lo ang buc vo ca s v s n. Enjobras a khu cacbin ca mnh cho jean Valjean. ng nhm v bn hai ln. Tm

nm ri xung ng. Jean Valjean bc ra ngoi qua ch lm, bng qua mt cn ma n ng ngha, nht tm nm, vc n trn lng v tr li vt chng ngi. T tay ng t tm nm vo ch lm v p cht n vo trong. Sau ng ch lot n. N khng chm tr cht no. Sng i bc khc lot n nh ca n nhng khng di. Lot n b thui cht trn tm nm. Vt chng ngi c an ton. Nhng ngi ni dy p tr bng mi ha lc chnh xc. - Lo cng dn, Enjobras ni vi Jean Valjean, nn cng ha cm n ng. - ng, Combeferre ni, nhng c hi thay iu khng cho chng ta n. Khng y mt ting ng h na chng ta s ht n. Gavroche nghe nhng li . Cu ly mt ci gi ng chai trong qun ru v bc ra ngoi qua ch lm. Ri cu thn nhin trt vo gi cc ti n y n ca bn v binh quc gia cht trn b dc cng s. Cu b! Couteyrac tht ln kinh hong. Cu lm g y? Cu khng thy sng n sao ? Hy tr vo ngay tc khc. Chc na, Gavroche va ni va tin su vo con ng. Khong hai mi xc cht nm y . Con ng y khi

m mt khng chu bay i gia hai dy nh cao. T u n cui con ng, nhng chin binh gn nh khng trng thy nhau. Trong bc mn khi v nh thn hnh nh th ca mnh, Gavroche c th tin bc kh xa trn con ng m khng ai thy cu. Cu thu lm c by hoc tm ti n m khng gp s nguy him no ng k. Nhng mi bc ti trc, cu n mt ni m mn sng ca lot sng n tr nn trong sut n i nhng tn lnh ang tp trung cui con ng bt ng ch cho nhau thy mt vt g ang c ng trong lp khi. Trong lc Gavroche ang tc nhng vin n ca mt tn i nm cht bn mt ct mc, mt vin n bn vo xc cht. - L tht! Cu ni. Chng git nhng ngi cht ca ti. Mt vin n th nh lm mt ng te la bn cnh cu, mt vin th ba ht tung ci gi ca cu. Gavroche ng thng ngi, tc php phi trong gi, tay chng ngang hng, mt m m hng v bn v binh ang n sng, v cu ct ting ht: Ngi ta xu x Nanterre, l li Voltaire v ngc nghch Palfiseau. l li Rousseau.

Ri cu nht ci gi, cho vo nhng vin n ri ra, v va bc v pha c ting sng va lc lo mt ti n khc. Mt vin n th t vn khng trng cu. Ri mt vin n th nm ch rt c ca cu mt cu ht th nh : Ti l ngi vui tnh l li Voltaire, i kh l li Rousseau. Tnh trng tip din hi lu. Gavroche vn a gin vi sng n. Cu c v thch th lm. Ngi ta khng ngng nhm vo cu m bn. V ngi ta vn bn ht cu. Cu nm xung, np trong mt x ca, nhy vt ln, xut hin tr li, tr li nhng vin n bng ngn tay t ln mi mt cch ngo ngh trong khi vn trt nhng ti n vo gi. Nhng ngi ni dy di mt theo cu, lo lng n ht hi. Mi ngi run ln, cn cu, cu vn ht. Cu ang chi mt tr tim hi hng vi ci cht. Th ri mt vin n nhm k hn bn trng cu, ngi ta thy Gavroche lo o ri qu xung. Mi ngi ku tht ln. Nhng cu b ch ng xung ch nhm dy, v cu ngi , mu chy thnh

mt ng di trn mt cu. Cu gi thng hai cnh tay ln tri, nhn v pha pht ra ting sng v bt u ht : Ti ng xung t l li ca Voltaire Mi p trong sui l li ... Cu khng kt thc c. Mt vin n th nh ca cng ngi bn chn li cu.. Ln ny cu ng xung mt p ln mt ng v khng thy ng y na. Linh hn cao p b bng va mi bay ln. Marius nho ra khi vt chng ngi. Nhng qu tr. Gavroche cht. Combefenc mang gi n tr v, Marius mang cu b. By gi ging Enjobras vang ln, cp thit. - Bn lnh cu ha xut hin cui ng vi ba trn vai. Chng s n trc bn lnh trit h vt chng ngi trc mt chng. y l mt tai ha. Cc bn hy leo vo nh ! Hy phng th cc b ca s v cc rm thng! Hy ng cht ca nh bp bo v anh em b thng Hy cm ba sn sng tng nht ph cu thang! Hai mi ngi bo v vt chng ngi v cn li ni cc l chu mai rm thng v ca s.

Lnh c thi hnh, anh quay sang Javert v bo hn : Ta khng qun mi u. Ngi cui cng ra khi ch ny s bn mi vo s. By gi Jean Valjean bc n. - Anh l ngi ch huy, phi khng? ng hi Enjobras. - ng. Mi y anh cm n ti. Anh c ngh rng ti ng c mt phn thng khng? - ng nhin. Vy th ti yu cu iu ny, c t tay ti bn tn ny. Javert ngng u, trng thy Jean Valjean v ni nho nh : ng thi. Chng ti ng , Enjobras ni. ng hy a tn cm ny n vt chng ngi nh ca con ng Mondtour. V ti ng hy x t hn. Jean Valjean cm si dy gi hai bn tay b tri ca Javert, ri vi khu sng lc trong tay v vi Javert theo sau, ng bc qua vt chng ngi ca con ng nh Mondtour. Ch ngot ca nhng ngi nh che khut h trong tm mt nhng ngi ni dy. Jean Valjean cp khu sng lc trong cnh tay v nhn m m vo Javert bng mt ci nhn khng cn li ni :

Javert, ti y. Mi hy tr th i, Javert ni. Jean Valjean mc t ti lng qun mt con dao v m n ra. - Mt con dao gm! Javert ku ln. Mi c l. Ci hp vi mi hn. Jean Valjean ct nhng si dy tri ca Javert v ni : ng c t do. Javert khng kinh ngc mt cch d dng. Nhng ng ta khng trnh c mt cn chn ng. ng ta bt ng, mm h hc. Ti khng tin mnh ri khi ch ny, Jean Valjeun tip li. Tuy nhin nu may mn ri khi ch ny, ti vn ti ng Homme-arm, s 7 di ci tn Fauchelevent. Javert gi li nt o ry anh gt, bt tro hai cnh tay v bt u i v hng khu Halles ; ri bt cht ng ta dng bc, quay li v ni ln v pha Jean Valjean. - ng lm phin ti. Hy git ti th hn. ng hy ct i, Jean Valjean ni. Javert bc ra xa. jean Valjean bn ln khng. Ri ng tr v trong vt chng ngi. - Xong ri, ng ni. Marius rng mnh.

Bng u trng gic xung phong ni ln. Mt n v b binh hng hu tin vo con ng trn nhng bc chy nhanh, lnh kn i u, v khng nao nng trc la n, ang xng thng vo vt chng ngi. Nhng ngi ni dy n sng d di. Xc cht nm ri rc trn ng. Nhng lc lng tn cng th ng v h mun kt thc nhanh; mnh lnh a ra tht dt khot. Hn chc ln, b y li h vn tr li tn cng. Ngi ta nh xp l c, trong cnh lui tng bc mt. Nhng ngi ni dy phi chin u mt chi su mi. Ml tin qun ru b ph hy mt na, ca s ch cn l mt ci l khng hnh th. Lesgle cht, Courtyrac cht, Joly cht, Combeferre cht. Mnh my y thng tch. Marius ang cng Enjobras ym tr cuc khng cui cng ca phe ni dy. Jean Valjean dng nh theo di chng tng bc mt trong cn nguy khn m khng ngh n chuyn t v. Cui cng vt chng ngi nh thc th trc trn t kch cui cng. Nhm ni dy cn sng st tho chy tn lon. h xng vo qun ru, Enjobras ng sm ca li. Marius cn li bn ngoi vi xng quai xanh b v v mt vin n. Chng cm thy mnh ngt i v chng ng xung. ng lc mt bn tay rn ri chp ly chng. Chng ch

cn th gi ny ra ngh ln ln vi k nim tuyt vi v Cossette : mnh b bt lm t binh. Mnh s b bn. V chng khng hay bit g na. Jean Valjean chp ngi thanh nin nh mt con mi v mang chng i. Lc cn lc ca cuc tn cng ang tp trung c lit vo Enjobras v vo ca qun ru n i khng ai thy Jean Valjean ang xc Marius bt tnh trong i cnh tay ca mnh bng qua khong ng b d lt ca vt chng ngi v bin mt sau gc qun ru ca Corinthe. n cm thy khut nhng tm nhn, Jean Valjean Marius nm xung t v nhn quanh. Lm sao ra khi cuc tn st ny y? Bn tri ng l mt to nh su tng dng nh khng c ngi , bn phi l vt chng ngi kh thp khp kn ng PetiteTruanderie nhng vt qua n tc l tm n hng sng ca phn i ng ti . Phi lm g y Jean Valjean nhn xung t trong cn ri tr, tuyt vng nh th ng mun o nn mt l bng i mt ca mnh. V bt cht ng trng thy cch ng my bc m nt ca nhng tm lt, mt tm li st khong hai pi vung. Qua nhng thanh st, ng thong thy mt ci l ti tm ging nh ng dn ca mt l si. Mt tm li st ca

cng nc! Jan Valjean lao ti. M hiu bit cng kinh nghim c ca nhng ln vt ngc thong qua u ng nh mt lung nh sng. Gt m lt sang bn, d tm li st ln , vc trn vai mt Marius bt ng nh mt xc cht, vn dng khuu tay v u gi ln li xung vi gnh nng kia trn tht lng, trong th ging may thay khng su lm kia, ci by sp nng n bng st ri tr xung vi m lt li sp ln trn, tm cch vng chn trn mt b mt lt ba mt di mt t, tt c iu c thc hin nh trong cn m sng, vi mt sc mnh v mt s nhanh nhn khng th tng tng ni. Cm gic Jean Valjean c c xa kia khi ri xung dng polonceau trong tu vin li tr v vi ng. Duy c iu l con ngi m gi y mang theo khng phi l Coselte na, m l Marius. ng nghe trn u ting xn xao ca qun ru b nh chim. ting sng kt liu cuc i nhng ngi ni dy cui cng, tt c nh mt ting th thm m h, xa vng. ng khng bit r ngi mnh ang mang theo l mt k sng hay mt ngi cht. ng bc ti mt cch thn trng v s

h su, bn chn ng lt trn tm lt t m. ng hi h. Tm li st ng trng thy di nhng tm lt c th bn lnh cng trng thy n. Khng c chm tr pht giy no. i c nm mi bc, ng phi dng li. Ni y c hai ng. Phi i ng no y? ng t nh mnh ang trong ng cng khu Halles, nu ln theo ng dc, trong khong khng y mt khc ng h ng s ti mt ci ming m ra sng Seine gia Pont au Change v Pont-neuf, tc l mt s xut hin gia ban ngy ti mt a im ng dn c nht ca Paris. ng i ngc con dc v r sang phi, rng ht sc bc tht nhanh. Hai cnh tay ca Marius chong qua c ng v hai bn chn ca chng lng lng sau lng ng. ng dng mt bn tay gi cht hai cnh tay ca Marius, v s ln bc tng bng bn tay kia. G m bt mu ca Marius dn cht vo g m ng. ng c i nh th. trong ti tm. Tuy th, tng chp nh ting ng ca vi cnh ca tng hm t xa, ng gn nh on bit c tnh trng c k ca bc thnh m ng chm tay vo, v ng tm cch tng tng xem con ng no, vo gi ny, ang trn u ng. ng t hi mnh s tm c li ra no y. Cui cng c hai

khng lc li ni ny, khng tr thnh hai b xng trong mt x kt ca m di ny ch ? D sao vn phi bc ti. Mi ln gp mt ch ng phn nhnh, ng r rm cc gc, v nu ng khng bit n m ra mt li i cht hp hn hnh lang ni ng ang c mt, ng khng bc vo v cho rng mi li i cht hp hn u a ti ng ct v ch c th a ng i xa khi li thot. Bt cht ng trng thy bng hnh pha trc. Mt lung nh sng xuyn qua bng ti dy c ang tin n trong phn hnh lang m ng va i qua. By hoc tm hnh dng en a ang c ng mt cch m h sau lung nh sng . l mt i tun tra ca cnh st. Vi Jean Valjean l mt pht giy kh t. May thay, nu ng thy r ngn n ng th ngn n ng li khng thy ng r. Ch c ting bc ca ng c th tit l ng m thi. Trong bng ti ng p st vo mt vt tng. i tun sau khi bn bc v con ng phi i, r sang tri v pha trin sng Seine. Hai k trn trnh thot nn. Tuy nhin Jean Valjean ch li ct bc khi im lng tr li hon ton quanh ng. Chuyn i cng lc cng tr nn kh khn, mc ca nhng ci vm thng thay i. Jean Valjean cm thy i v kht,

sc mnh ca ng d thn k v rt t gim st bi tui tc, tuy th bt u yu i. Cn mt n. Chut chy rn rn di chn ng. Mt ln, ng dng chn tm ngh v t Manus trn ci ca ng cng. Pha trn h, mt ca s tng hm ta ra lung sng kh chi chang. Jean Valjean dng u ngn tay vn nhng lp qun o ca Mariusang c st vo nhng vt t h ming ca da tht chng. Tri tim vn cn p. ng x o s mi ca mnh bng b cc vt thng v cm li mu ang chy. ng bt gp trong ti chng trai mt quyn s tay, ni trang u c bn dng t tay marius vit. Sau ng li vc ln gnh nng v ct bc. Gi y ng mt mi n i c ba hoc bn bc, ng buc phi ly li hi th v ta vo tng. Trong mt trong nhng ln dng chn ngh cui cng, ng ngc mt nhn ln v thong thy mt tia sng tht xa pha trc. l nh sng ban ngy. ng thy c li ra. ng khng thy mt na; ng gn nh chy v pha ci vm cu hnh vung cung m ra bu tri rng kia. Nhng khi n ni, ng khng li : vm cu ng kn bng mt cnh ca li st vi ng kha kin c. By gi c th tm gi ti.

Jean Valjean t Manus nm dc theo bc tng ri th lay chuyn nhng thanh st ca cnh ca li st. V ch. Ri s ra sao y? ng thy mnh khng th no tr lui c. Trong lc ng ang ngh ngi, u c tru nng, th mt bn tay t ln vai ng v mt ging ni quen thuc ca Thnardier, tht ln : Chia hai? Qu quen thuc vi nhng cuc bo ng, Jean Valjean sm ly li s nhanh nhy ca mnh. Thnardier nghing u v pha ng, th nhn ra ng, nhng v Jean Valjean quay lng v pha nh sng nn Thnardier khng nhn ra ng. Lm sao ng ra khi ch ny c? ng cu ch qun tip li. ng khng th m ng kha c. V th m ti bo ng : " Chia hai " . ng git ngi, cn ti ti c cha kha. Ti khng bit ng nhng ti mun gip ng. ng hy l bn ti. Jean Valjean cht hiu. Thnardier tng ng l mt tn st nhn. Thnardier mc ra mt ci cha kha to t bn trong lp o b lu ca mnh. y l cha kha, ng ta n. Ngoi ra ti cn cho ng si dy

cn hn , ng s tm ra bn ngoi. Ri ng s nm tn xung sng. l ci h chn ng ngha y. By gi chng ta hy kt lun i. ng thy cha kha ca ti, hy cho ti thy tin ca ng. Mt iu c v k l i vi Jean valjean. Dng iu ca Thnardier khng n gin, ng ta ni nh nh s c ai nghe thy. Chng ta hy kt thc i, Thnardier tip li. Tn c bao nhiu tin Jean Valjean lc lo trong ti. ng mc ra mt ng tin vng, hai ng nm frng v nm hoc su ng xu to. - ng git hn khng c cao gi lm, Thnardier bu mi ni. V trong lc gi v nn ti Marius, ng ta x mt mnh vi o rch ca Marius m ng ta giu bn trong tay o b lu ca ng ta vi ngh rng sau ny mnh vi y c th gip ng ta nhn ra k git ngi v ngi b git. Ri ng ta cho ba mi frng vo ti. ng ta gip Jean Valjean t li Marius trn vai, ng ta bc v pha tm li st v thn trng nhn ra bn ngoi. ng ta t cha kha vo kha v cnh ca m ra khng gy ting ng. iu d thy l cnh ca li st ny v nhng ci bn l

c v du m cn thn, khng mh ngi ta tng, vn thng c m ra. Chc chn ng cng cng ng la vi bng ng b mt no . Jean Valjean ra ngoi, trn b sng Seine. Thnardier tr v vi bng m. Jean Valjean t Marius nm trn b sng. Ri ng qu xung bn chng, v ng sung sng nhn ln bu tri lp lnh sao. Bt cht ng cm thy c ngi pha sau. ng quay li Mt ngi n ng dng dp cao, mc mt chic o ry anh gt di, hai cnh tay bt cho, ang ng cch ng my bc. Jean Valjean nhn ra Javert. Sau khi ri vt chng ngi trong tuyt vng, Javert n s cnh st, ti y ng ta bin bch v nhim v ca mnh, sau nhn li ngay cng tc i hi ng ta phi canh chng t t ngn sng Seine n Champs-elyses. Ti y ng ta thong thy Thnardier v theo di ng ny. Sau thy Thnardier vo ng cng nh mt ci cha kha nh cp, ng ta vn li rnh rp. Bng cch a Jean Valjean ra ngoi, Thnardier treo mt ming mi cho cnh st v khin cnh st bung b vic theo du ng ta. Mn li kp. Javert khng nhn ra Jean Valjean ngay. ng ta hi :

- ng l ai? - Ti. - L ai? Jean Valjean. Javert t hai bn tay khe mnh ln vai Jean Valjean. ng ta cong ngi li. Khun mt h gn chm vo nhau. Thanh tra Javert, Jean Valjean ni m khng tm cch thot ra. ng tm c ti. Hy bt ti. Nhng hy chp thun cho ti mt iu. Ti mang ngi ny t vt chng ngi ti y. Hy mang cu y tr v nh gim ti. Ti ch yu cu ng c th. Nt mt ca Javert co li trng tht ng s. - i no! ng ta ni ging khn khn nh kinh ngc v s nhng b ca mnh. Mt ting ng h sau, mt c xe dng li trc nh Gillenormand. Nhng ting gi ca Javert nh thc mi ngi trong nh ng. Ngi ta a Manus ln tng nht, trong lc nhng ngi gip vic ht hong tm y s, x vi chun b bng rt vt thng, trong lc ng Gillenormand ci xung a chu ngoi khc nc n v thng mn v v au n, Javert v Jean Valjean bc tr ln xe. - Hy cho ti tr v nh mt chc lt, Jean Valjean yu cu.

Sau ng lm g ti cng c. Javert im lng mt hi, cm rt vo c o ry anh gt, ri trao a ch cho ngi nh xe. n ni, ng ta tr tin xe v tng kh ngi nh xe. v khi Jean Valjean g ca nh s 7 : - ng hy ln i! Javert ni. Ti i ng y. ng ta ni cu vi v mt k l nh th ng ta phi c gng lm ni c nh th. Jean Valjean bc ln, khng khi kinh ngc v s tin cy bt ng ca Javert. n tng nht, ng t nhin th u qua ca s m ra ng. ng rt i sng st v trc nh khng cn ai na. Javert b i ... Chung nh th c B va g mt gi. Chng khuu tay ln lan can cu, Javert nhn m m xung dng nc sng Seine m u. Ngi t kh sai cu ng ta, Javert! V iu cn kh tin hn l ng ta, Javert, cu ngi t kh sai ! l iu c th chu ng c khng? Khng. V Javert bc qua lan can cu.

Chng11

HNL

Bn thng sau, Marius bc vo thi dng bnh v vic u tin ca chng l tuyn b vi ng ngoi chng vi mt v cng quyt d tn ( bi chng mong i nhng li phn i, nhng li trch c, mt s t chi). - Con phi ni vi ngoi mt iu. Con mun ly v liu trc ri, ng Gillenormand ni. Chu s c c y, c b ca chu. Marius sng s n run ry c tay chn : ng, chu s c c y, ng Gillenormand tip li C y n mi ngy, di dng mt ng lo, bit tin tc v chu, ! Chu thch c y ch? Th th chu s c c y. Ngoi bit chu c mt m mu nho nh, chu trng cy vo s tranh ci. Chu khng bit rng ngoi l mt lo gi hn nht. ng ngoi ca chu cn ngc nghch hn chu, chu khng ng chuyn u.

Ngoi ch lm iu con thch. Chu tht bi vi bi din vn chu nh c cho ngoi nghe ri, ngi lut s ca ngoi . Ngoi thm d tin tc. C y p lm. C y yu chu. Nu chu cht th chng ta gm ba ngi. o quan ca c y s c o quan ca ngoi i cng.Con thy ngoi hung d th y. Ngoi thy chu khng yu ngoi. Ngoi nh thm : " Mnh s ci c b Cosette cho n, vy th n phi yu mnh mt cht ch". Ngi hy chu kh ly v i. Hy hnh phc, chu yu qu ca ngoi ! ng lo bt khc nc n. ng m u Marius vo ngc mnh, v c hai ng chu cng khc trong hnh phc. - Cha chu? Marius ku ln. - , chu yu ngoi, ng lo ni. C mt khong khc khng th no t xit. H nghn ngo. H khng ni nn li. - Cha chu, Marius du dng ni, hin gi chu khe, chu thy chu c th thm c y. ng . Hm nay chu s i thm c y. Ngoi s lo chuyn . l phn kt bi cu ca " Ngi bnh tr " ca Andr Chnier. Andr Chnier b ct c bi nhng tn gian ... bi nhng ngi khng l ca nm 93. ng lo Gillenormand tng Marius ang kh nhu my, tht

ra chng ang ngh ti Cosette nhiu hn l nm 1793, v ng vi tip li : - ct c khng phi l t ng. S tht l nhng u c cch mng v i vn khng c c, l iu khng th chi ci c, h l nhng bc anh hng thy Andr Chnier c phn gy nhiu phin phc cho h v h a ng ln my chm ... tc l nhng con ngi v i , v quyn li chung yu cu Andr Chnier. . . Cu ni nghn c hng, ng khng th tip li. ng chy vi ra khi phng Marius, nm c o ngi gip vic v ht vo mt ngi ny, ging ni cung n : Nhng tn cp git ng y. Ngay trong ngy Cosette v Marius gp li nhau. Cosette m ui, s st, ngy ngt. Nng p ng, nht nht v bng. Theo sau Cosette c ngi n ng tc bc ph, trnh trng tuy vn ti ci, l "ng Fauchelevent". ng cp trong tay mt ci gi kh ging mt quyn sch kh tm bc trong t giy. - Tha ng Fauchelevent, ng Gillenormand ni sau li cho. Ti hn hnh yu cu ng cho php chu ngoi ti, nam tc Marius Pontmercy, c cu hn c nng. ng Fauchelevent kh nghing mnh.

- Th l xong, ngi ng ni, ri quay sang Marius v Cosette : Cho php hai chu yu nhau, ng tip li. iu khng cn phi ni hai ln. Nhng ting th th bt u. H nh nh chuyn tr mt cch say m. - Hnh phc p lm sao! ng Gillenomland ni. ! sp ti s c mt l ci nho nh d thng. C b tht tuyt diu! Rt b bng con gi v rt ng hong mnh ph? C hai chn ng y. Hy yu nhau. Hy yu nhau n in di. Duy c iu, kh tm lm sao, ng l iu ngoi ang ngh ti. Tt c nhng g ngoi ang c u i ly nin kim trn i, v sau khi ngoi cht, trong hai mi nm na, hai chu s sng cht vt lm. - C nng Cosette Fauchelevent c su trm nghn trng. Jean Valjean ni, v ng t trn bn ci gi cp trong tay mnh. ng m gi. l mt chng giy bc. Ngi ta m chng. C tt c nm trm chn mi nghn trng. Marius ng ght? ng Gillenormand ku ln. ng y tm trong cy mng tng mt c gi triu ph cho chu. Thin thn lm vic c hn Rothschild. D Gillenormand m to mt sng s trc ti sn bt ng ca ngi chu. Cn Marius v Cosette trong lc ch nhn nhau, h gn nh khng ti chi tit .

Ngi ta chun b mi th cho l ci. My tun hnh phc tuyt vi tri qua. Ngi t hnh phc hn khng phi l ng ngoi Marius. ng chim nghim hng gi trc Cosette. ng cho nng rt nhiu qu, n trang, ng ten, ng chm nom snh l. iu c tha thun l i la s ti nh ng ngoi Marius. ng Gillenormand tuyt i mun cho h phng mnh, gian phng p nht nh. Th vin ca ng tr thnh vn phng lut s m Marius ang cn. V phn mnh, Jean Valjean san bng tt c v bit mi th tr nn d dng. ng gp gp vi hnh phc ca Cosette vi s ht h v nim vui nh chnh Cosette. Bi ng tng l th trng, ng bit cch gii quyt vn h tch t nh ca Cosette. ng dn xp cho c mt gia nh gm nhng ngi cht, phng cch chc chn khi chuc ly mt s khiu ni no. Cosette l tt c nhng g cn li ca mt gia nh tuyt tch. C khng phi l con gi ca ng m ca mt ngi khc thuc dng h Fauchelevent. Hai anh em Fauchelevent tng l nhng ngi lm vn ti tu vin Petit-picpus. Cc n tu vn t khi thm d v cc vn quan h cha con, khng h bit ng ra c b

Cosette l con gi ca ai trong hai ng Fauchelevent . H ni tt c nhng g ngi ta mun bit. Mt bn l lch c lp ra. Trc php lut Cosette tr thnh Cosette Fauchelevent, m ci c cha ln m. Jean Valjean l ngi gim h ca Cosette, tn l Fauchelevent. Cn s tin 597.000 trong l ca di tng ca mt ngi cht mun n danh. Cosette bit c c khng phi l con gi ca ng lo m t lu lm c vn gi bng cha. Trong lc no khc iu khin nng au kh, nhng nng ang c lm iu vui trong lng nn ng my ch thong qua. i vi Marius, Fauchelevent l con ngi ho hip v lnh nht. Chng cn i n ch ng rng cuc ni dy mang h n vi nhau c hin hu hay khng na. V chng chng cng khng cn phi lo lng mt khi nh vua, trong vn truy ui nhng k sng st, lm du lng hng hi ca vin cnh st trng. Ch c mt ln c nht, Marius c mt cch th. Chng c ln tn ng Chanvrerie ri quay v pha Fauchelevent : ng bit r con ng ch:? chng hi ng. - Ti khng c ngh no v n c, ng Fauchelevent p, ging t nhin nht trn i. Chc chn ri, Marius ngh, mnh nm m. ng

Fauchelevent khng c mt vt chng ngi. l mt con ngi no khc ging ng y. Nim vui ca chng qu ln, Marius tm mi cch gp li Thnardier, v c ngi l mt mang chng, Marius, v nh ng Gillenormand. Nhng Thnardier th v phng tm ra. Cn ngi l mt, theo nhng g thu lm c t mt ngi nh xe v t ngi gc cng, chng cng khng th no khm ph c g. . . iu b n l ng my c nht trong hnh phc ca Marius. Ngy 16 thng hai n. L ci ca Cosette v Marius c c hnh trng th trong bu khng kh rn rng, huyn no di mt bu tri m p xanh trong. i v chng rng r hn hoan. ng Gillenormand phn khi. Jean Valjean ti ci, nhng n ci ng m v au xt. Vi hm trc ngy l ci c n nh, mt tai nn n vi Jean Valjean. ng b dp ngn ci ca bn tay phi. ng khng mun ai quan tm ti cn au ca ng, c Cosette. Tuy nhin, ng buc phi eo bng tro qua vai gi cnh tay v ng khng th k g c. n ba tic ci, vo bui chiu, ng xin co li, vin l do

vt thng tr nn au nhc hn, v Cosette hi bun v s vng mt ca cha c nhng cng tm c s an i s tru mn ca Marius. V trong lc ng Gillenormand vi cc sm banh trong tay vui v chc mng i la hnh phc, trong lc Cosette v Marius nhn nhau ngy ngt. Jean Valjean lnh mt trong gian phng mi mi thiu vng bng hnh "con gi" ng, ang khc nc n. sng hm sau ng cho ngi bo vi Marius bit ng n thm: Marius n gp ng trong vn phng ca mnh ni ngi ta a ngi khch vo. cha, Marius ni ging thng yu, ti con cn c cha, ngay t hm nay, cha hy v y vi ti con. Phng cha st bn phng ti con, n ng ra vn. Cosette s sp xp cho cha nhng quyn sch . Cha s a Cosette i do vo nhng ngy con n ta n. Ti con tuyt i quyt sng hnh phc. Cha chinh phc c ng ngoi con. Mi ngi chng ta sng chung vi nhau. Cha ng ch? Cu , Jean Valjean ni, ti c mt iu mun ni vi cu : ti l mt cu t kh sai. Ny, ng tip li trong lc Marius tr mt ra nhn ng, cu hy nhn ngn ci ca ti, bn tay ti chng sao c. Ti by ra vt thng ny khi a iu v

gi tr vo t hn th... Ti tri qua mi chn nm trong t, v ti trm. Sau ti b kt n chung thn v ti phm. Ti b ni bit x m tr v. Cha l cha ca Cosette ? Marius thng tht ku ln. - Khng, Jean Valjean ni vi mt v uy nghi v mt quyn uy ti thng khin ngi ta khng th ng vc li ni ca ng. Mi nm trc ti khng bit c Cosette trn i ny. Ti l mt nng dn Faverolles. Ti tn l Jean Valjean. Ti khng l g i vi Cosette c Cu hy yn tm. Cn s tin 600.000 trng, l mt mn tin gi ngi ta t vo tay ti. Ti tr li n li. Ngi ta khng c g i ti na c. Nhng m, Marius ku ln, ti sao cha ni vi con tt c nhng iu ? Cha khng b truy n, cng khng b theo di. Chnh ti truy n ti v theo di ti, Jean Valjean ni ging au kh nhng cng quyt. Ti sao ti t chi hnh phc gia nh? l v lng thin, v ti, ti khng thuc mt gia nh no c. m qua, ti rt kh s Ti chin u vi lng tm ti. Ti t cho mnh mi l do tt p t chng minh rng ti na, ti cng c c quyn sng hnh phc. Nhng lm sao bt phi im c ting ni kia vn thm th vi ti khi ti mt mnh ? Ti ch cn gi im lng v sng bn

hai ngi l c nhng ti li l con ngi gian di ng gh tm. Ti l mt ngi trung thc, hu tc Pontmercy . Chnh v ti sa st di mt hu tc m ti cao ln di mt ti. Ngy ti g con b m ti yu du, ti thy n hnh phc vi ngi m n yu mn, ti t nh : "Ti phi ni di v n. Nhng gi y v ti, ti khng c ni di". Fauchelevent c tng ti ci tn ca ng y cng bng tha, ti khng c quyn s dng n. Ngy xa, sng, ti n trm bnh m; hm nay sng ti khng mun n trm mt ci tn... Gi y ti ni tt c Ti nh nhm. Marius n bn ng v a bn tay ra cho ng. ng ngoi con c nhiu bn, chng ni. Cha s c n hu. - Ngi ta tng ti cht, th cng . Ci cht cng ging nh n hu. ng im lng mt hi. Marius cha ht rng ri. Jean Valjean tip li, ging thnh cu : Nhng ti yu cu cu ng Cosette bit g c. N s kh s v iu . Mt ni kinh hong s nng trn cuc i n. Cha yn tm, Marius ni, con s gi k b mt ca cha. Nhng

cha trnh gp c y, iu ny khng chc s tt hn cho c y. Jean Valjean nhn thng vo Manus mt nhn nhc. Ngc ng run ln trong nhng ting nc n. - Khng gp n, ng p ng. Khng th no. N l tt c cuc i ti Chng ti khng ri nhau bao gi. iu ko di hn chn nm. Ti l cha n v n l con ti. Cu , ti vn tha thit mong thnh thong gp Cosette. Cu hy t t mnh vo a v ti, ti ch cn iu . ng trng pht ti v trung thc. Li na cu hy lu iu ny, nu ti khng bao gi n na, ngi ta s thy iu khc thng. Nu cu mun, n s ch tip ti trong phng thp ca tng trt... Khng phi mi ngy. N s khng gi ti l "cha" na... N s gi ng Jean . Ti s n vo bui chiu, khi tri chng vng. - Cha s n mi bui chiu, Marius ni ging xc ng, v Cosette s i cha. - Cm n, Jean Valjean ni nh.

Chng12

HIKTCUC

Vi thng sau cu chuyn trao i vi Jean Valjean, Marius ang trong vn phng ca mnh th c bo c khch : ng Thnardier. Th gii thiu ca ng ta, vi chnh t, li vit v mi thuc l ca n thng bo tc khc cho Marius v lai lch ng ng cn g, ng Thnardier? Ngi lut s tr ln ting hi, khng th b nh la bi trang phc v v b ngoi ca con ngi ang ng trc chng. ng ta ci v va g b tc gi v ci mi gi ca mnh : - Bi ti c nhn ra, ng ta ni, chng ta hy t nhin. C th ch. TI c mt b mt khc thng mun bn cho ngi. iu lin quan n ti sn ca hu tc phu nhn Pontmercy. Marius rng mnh. T lc Jean Valjean by t c nguyn ca mnh v chng c cuc vn ng ni Laffitte, mt mi nghi

ng khng khip n vi chng v mn tin 600.000 trng, chng khng dm ng n mn tin v ngh l n cp. Ti bit b mt khng khip ca ng ri, chng lnh lng ni. ng th, tha ngi nam tc, ngi c trong gia nh ca ngi, do... ng la, mt tn trm v mt tn st nhn. Hn tn l... Jean Valjean, ti bit. ng ta n trm ca ng Madeleine, mt con ngi chnh trc v tt bng lm giu cho c mt thnh ph. ng ta t gic ngi y bi xa kia ngi y b mt hnh pht m Jean Valjean nm c b mt, v ng ta li n trm ca ngi y hn na triu trng nh mt ch k gi mo. Ti bit cu chuyn t chnh ngi th qu ca Laffitte. ng bit rng ti c thng tin m. Cn chuyn git ngi, ng cng khng cn cho ti bit lm g : Jean Valjean git thanh tra Javert bng mt pht n sng lc. Ngi nam tc, ngi lm ri, Thnardier ni va nhn nhng va c thng. Jean Valjean khng n trm ca ng Madeleine, bi chnh ng ta, Jean Valjean, l ng Madeleine. Jean Valjean khng git Javert m xc c tm thy - mt cuc t t - di mt chic tu Pontau. y l hai t bo ngy s chng minh cho ngi thy iu ti ni.

V ng ta a ra cho Marius mt s bo ca t Drapeau blanc ngy 25 thng by 1823 lp nn l lch ca ng Madeleine, v mt s bo Moniteur ngy 15 thng su 1832 xc nhn cuc t t ca Javert v ni thm rng theo mt bo co ming ca nhn vin cnh st ng ta b bt ti vt chng ngi ng Chanvrene v ng ta thot cht nh lng khoan dung ca mt ngi ni dy thay v bn vo u ng ta, bn ch thin. Marius chm ch c. Tt c nhng tin tc chng thu lm c trc y u khng chnh xc. Chng mng r - Th th k bt hnh l con ngi tuyt vi ! l mt anh hng! l mt ng thnh! Chng ku ln. - Khng, Thnardier ngt li, l mt tn st nhn v l mt tn trm. Ngi hy nghe ti. Khong mt nm trc y trong thi k ni dy, v nhng l do khng lin quan g n chnh tr, ti c mt trong ng cng ca thnh ph Paris, gia cu Invalides v cu Lna... ng hy ni tip i, Marius ni ging hn hn. - Ti c cha kha ca song st, Thnardier tip li, v ti ang i lang thang trong bng ti ca ng hm th trng thy mt ngi ang vc mt ngi khc tin v ti ng l ti git ngi qu tang. Cn ti trm th ng nhin ri. khng ai git ngi m khng tc ot g Tn st

nhn ni vi ti : ng thy ci g trn lng ti ch , ti phi ra khi ch ny. ng c cha kha th hy a cho ti. l Jean Valjean. Ti phi vng li thi. Tuy nhin ti phi bn ci c th gi quan st ngi cht vn cn rt tr, n mt tm tt, c v giu c, mt my bt mu. Trong lc ni chuyn, ti tm cch x mt mnh vi o ca k b git, v ti... Thnardier mc t trong ti o mt mnh vi rch bm y nhng vt en sm. Marius ng dy, mt my ti mt, hi th kh khn. Chng rt ra t t nm trong tng mt chic o c mu en dnh y mu m chng gn gi nh mt k vt au bun. Mnh vi rch thch ng mt cch hon ho v b sung va vn chic o. - ng l k vu khng bn tin! Marius ku ln, va tht vng va mng r. ng va buc ti con ngi nhng ng ch lm v vang cho ng y m thi. Ny, con ngi khn kh. hy nhn my nghn trng ny i. Trn Waterloo che ch ng. , ng cu mng mt v i t, do m ti khng gi ngi bt ng. ng hy i i ! Hy i bit x. Ngy ng ln ng i chu M, con ngi khn kh bn tin, ti s cho ngi trao ng hai mi nghn

trng. ng hy i ni khc m treo c? Trong lc Thnardier bc i trong sng st ln hoan h, Marius chy ra vn ni Cosette ang do bc. Anh l mt con ngi bt hnh, chng ku ln, mt k v n ng gh tm. Chnh ngi, chnh cha em cu mng anh, cu Javert. Chng ta s a ngi v y vi chng ta. Anh s sng nhng nm thng cn li ca i anh sng knh ngi. Em thy khng, Cosette, em ni vi anh l em khng h nhn c l th anh nh Gavroche trao cho em. N ri vo tay ngi. Ngi n vt chng ngi cu anh. Mi chuyn u sng t. Em hiu khng? Cosette khng hiu t gip g. - Anh c l, nng ni. Trong lc c xe ang chy, Marius rt i nng lng. T nhiu thng nay chng gy cho Jean Valjean ci n tng l chng khng thch ng n thm Cosette sao? Chng dn dn tch Cosette khi nh hng ca ngi m t lu nng vn gi bng cha. V Cosette c thn nhin nh khng hay bit g. Nng ch c mt tng, mt nhu cu trn i ny, l Marius. Khng phi li ti tr con khi chng c phn bi bc Thin nhin lun " nhn ti trc " . Ngi i quay v pha bng ti.

Ngi n quay v pha nh sng. Ngi ta khng lng qun nhau, nhng khng cn s m p na. Cosette khng cn gp Jean Valjean na. Nng sai ngi i ly tin tc v ng, v mi ln nh th, ngi ta u tr li nng : ng ang i du lch". Cosette cui cng cng quen vi cuc sng khng c cha nng. Tuy nhin li l ca Marius vn khin nng hoan h. ! Khng, nng vn khng qun ngi ng hnh gi lo ca nng ngy no. Nhng nng ang chnh chong vi hnh phc ca nng. Ch c th! H g ca nh Jean Valjean, v Cosette hn h bc vo : cha nng kia ri? Cha nng tr v sau chuyn i du lch ? Jean Valjean gn nh ngi dy thng ngi, hai cnh tay dang rng v run run, mt ti xanh, mt nim vui mnh mng lung nh mt. Cosette va ng vt ln ngc ng va khc. - Cha, nng ni. Cha? Sao cha xanh mt th ny? Cha lnh lm sao. - Cha, Marius p ng trong ting khc nc n. Ch trong vi thng, Jean Valjean gi i hai mi tui. Mt ng xanh xao v hm su, i mt ng m, ro kh nc mt bi khc nhiu. ng khng chu ng ni cuc chia cch vi Cosette, s chia cch phn no theo mun nhng

tr nn trm trng au n v tri tim mang i tt c tnh yu ca ng theo n. Con y ! ng ni trong cn ngy ngt. ? Con y Phi chi con bit c? Mi ngy khi cha khe, cha u n tn ng Filles - du- Calvaire. Cha dng bc ni gc ng.V cha a mt nhn. Con khng th no hiu c u. Cha khng c quyn gp con na... Chng con s gii thch cho con bit... Cha au kh bit bao? Ri ngy li ngy cha cng i t li. Ri cha khng ra khi phng na, ri cha khng ra khi ging na. cha t nh : Th l ht. Mnh s khng gp li con na. l n ci lt qua i mnh. Mnh s bc vo m ti dy c m khng gp li con, khng nghe c ging ni ca n. Nu n mm ci vi mnh, nu n tr chuyn vi mnh, phi chng iu li gy tn hi cho ai..." V con kia ri. - Cha c lm sao khi b con nh th m khng ni mt ting no! Cosette va du dng ni va m c cha. Cha bnh m ti con chng hay bit g. Bn tay cha lnh ngt th ny. - Cha yu! Marius va ni va sit cht hai bn tay ca ng lo trong hai bn tay ca chng, s khng cn chia cch na.

Cha s khng bao gi ri xa ti con na. Con bit c nhng ngha c ca cha, ca ngi Madeleine. Con bit lng thng hi ca cha i vi Javert, lng tn ty ca cha i vi con. Con on bit lng tt ca cha dnh cho Cosette, cho mi ngi. Cha u c quyn im lng mi! Cha t mnh vu oan cho cha. Tht khng khip. Nhng tt c qua ri. Cha l cha ca Cosette v l cha ca con. Chng con s a cha v. - ng tic, Jean Valjean ni mt cch n tn v bun b. Sng chung vi nhau l iu tuyt vi. c cho hi nhau: c gi nhau khi do bc trong vn, l iu sung sng. Duy c iu ... l cha sp cht. Marius nhn ng lo trn trn nh ha . Cosette tht ln mt ting ku au n. - cha, cha s sng. Cha s sng vi ti con. Con mun cha sng, cha nghe ch? Jean ngng u nhn v pha nng vi tt c tru mn . - ng th, con hy cm cha khng c cht. C th cha s nghe theo thi! Bit u! Nhng Thng bit r hn nhng iu tt yu i vi chng ta. Chng ta cn phi bit iu mt cht. Cha thy r mi s kt thc. Ngi Pontmercy ti cm n ngi c mt ti y.

Xin cha ng ni nh th! Marius ku ln. Chnh con phi xin li cha, v qu xung m xin li. Mt ting ng nh pht ra. ng y s bc vo. - Cho v vnh bit bc s, Jean Valiean ni. y l cc con ca ti. Marius n bn ng y s. Chng ch tht ln c ting ny: "Tha ng... " ng y s p li bng mt ci nhn bun b. - Bi c s khng c ng , Jean Valjean ni, khng phi l l do bt cng vi Thng . V quay sang Cosette, ng bt u ngm nng nh mun thu gi hnh bng nng n v tn. - ! Chnh hai v m ng y c nhc mi y, ng y s th thm vi Marius v Cosette trong khi vn bt mch cho ng lo. V ng tip li, ging nh li : mun ri ! Jean Valjean nhn ng y s, v thanh thn. cht khng g c, ng ni. Khng c sng mi l iu khng khip. - ng c cn mt linh mc khng? b gc cng nhn qua cnh ca m h, hi nh. - C ri, Jean Valjean p. V ng a ngn tay nh mun ch vo mt im trn u ng, ni chng nh ng trng thy mt ai , mt ci bng huyn diu sn sng n nhn ng

ni th gii bn kia nh tng n nhn ng ni trn gian ny, sn sng a ng t ni tm tr su thm v pha nh sng. Jean Valjean ngng u nhn ln. Cosette va hai vai ng va khc nc n, khng ni nn li. ng mm ci vi nng. - iu khin ti kh tm, ng ni, cu Pontmercy , l ti thy cu khng mun ng n mn tin. Tuy nhin n ng l ca ti, ng l ca Cosette. Ti s gii thch cho cu r. Ti sng ch nhng loi vng gi bng tn, xinh hn, tt hn v r hn. Ti ni r nhng chi tit cu yn tm . . . Khi mt ngi thn yu ca chng ta sp cht, chng ta nhn ngi vi bao ni nim cay ng nh th chng ta mun gi ngi li. jean Valjean yu dn. Hi th ca ng tr nn t on bi nhng ting kh kh. nh sng ca th gii xa l thong hin trong con ngi ng. ng ra hiu cho Cosette n gn, ri ti Marius, hn nhin y l pht cui ca gi cui. Hai con n y. Cha rt yu hai con. ? Cht nh th ny th tt qu. Cosette, con s khc cha mt cht ch? ng nhiu lm. Cc con phi vui ln... Cha qun ni vi hai con l nhng ci kha ci khng c inh st em li nhiu tin hn mi th khc ... Vy ng ngc nhin v mn tin 600.000 trng,

Pontmercy . l mn tin lng thin. Cosette, cha truyn li con hai cy n t trn l si. l qu tng ca mt ng thnh. Pontmercy, cha phi th tht l khng lun lun yu con. Nhng gi y Cosette v con ch l mt i vi cha, bi cha cm thy con em li hnh phc cho Cosette. Cosette! Con cn nh Mong - Fermeil khng? Con ang trong rng. Con rt i s st khi cha cm ly ci quai ca thng nc. Bn tay nh nhn ca con lnh ngt. V con hp b ca con na ! Con tic khng mang n theo vo tu vin. Bao ln con khin cha bt ci, thin thn ngoan ngon ca cha . Hai con hy lun lun yu thng nhau. Trn i ny ch iu l ng k : yu thng nhau. cha khng cn trng thy r na. Cha cn nhiu iu ni, nhng chng h g. Hy ngh n cha mt cht. Hai con l nhng con ngi c phc lnh; ca ma xun. ca tui tr?... Cha khng bit cha ang ra lm sao y, cha trng thy nh sng. Hai con hy xch li gn cha na. Cha cht trong hnh phc. Hy a cho cha mi u yu qu ca hai con cha t hai bn tay cha ln . Cosette v Marius ng qu xung, cung cung, nghn ngo, mi ngi trn mt bn tay ca Jean Valjean. i bn tay uy

nghi khng ng y na. ng ng bt ra pha sau. nh sng hai ngn n nn soi sng ng. Khun mt trng bch ca ng nhn ln tri, ng Cosette v Marius mc tnh hn ln hai bn tay ca ng. ng cht. m khng sao v ti thm thm. D nhin trong bng ti, mt thin thn hng v ang dang i cnh, n i linh hn ng. ................ Ti ngha trang Pre - Lachaise, gn ci huyt chung, cch xa khu m sang trng, c mt phin di chn mt cy thy tng ln bm y bm bm. Phin khng gn con ng mn no. Khi c cht nh sng mt tri, nhng con rn mi thng n Chung quanh, nhng cy la mch hoang di nghing ng trong gi. Vo ma xun trn cy ru rt ting chim bng lau. Phin tr tri. Trn ngi ta khng c thy mt ci tn no. Duy c iu ng ni l, t nhiu nm ri. mt bn tay vit ln bng bt ch bn cu th ny dn d tr nn nht nho trong ma gi v bi bm, v ngy hm nay c th b xa i hn :

Ngi ang an ngh s phn tr tru , cay nghit, Ngi vn sng v ngi cht khi vng bng thin thn V iu n gin Nh bng m p xung cuc i V nim say m v v s knh trng v b vi cun truyn ny v tc gi ca n, ti nh my cun sch ny trong vng 3 ngy t 14.11.2002 n 16.11.2002 i vi ti l mt s gng sc to ln v ti ht sc t ho v iu .