Από τον γέροντα Παΐσιο
Η πνευµατική βάση
(Παρατήρηση του γέροντα σε οµάδα φοιτητών)
-Βρε το καταλάβατε ότι ήρθαµε εδώ, για να δώσουµε εξετάσεις; Να
κοιτάξουµε να πιάσουµε την πνευµατική βάση, ένα πενταράκι, να
κερδίσουµε τον παράδεισο. Τώρα, γιατί εδώ δεν έχει µετεξεταστέους
για τον Σεπτέµβρη.
Τα σχολεία τα έκαναν φυλακές
(Ερώτησις σε Βορειοηπειρώτες νέους)
-Πού µάθατε τα γράµµατα;
-Στις φυλακές.
-Εκείνα τις φυλακές τις έκαναν σχολεία. Τα δικά µας παιδιά τα σχο-
λεία τα έκαναν φυλακές. Κλείστηκαν µόνα τους µέσα µε τις καταλή-
ψεις.
Τα απολυτήρια στην καφετερία
-Πολλοί νέοι µας σήµερα έχον µια παράξενη νοοτροπία: Θέλουν να
σπουδάσουν χωρίς όµως να πηγαίνουν στο σχολείο (και κάνουν κατα-
λήψεις, απεργίες κτλ), θέλουν να έχουν καλούς βαθµούς χωρίς να δια-
βάζουν και θέλουν τα απολυτήριά τους να τα πηγαίνουν και να τους
τα δίνουν στην καφετερία.
Οι πρόσκαιρες ηδονές των νέων
-Η νεολαία σήµερα νοµίζει ότι απολαµβάνει κάτι. Μοιάζει πολύ µε τα
παιδιά της πείνας, τα οποία βρίσκανε αυτά που πετούσαν οι στρατιώ-
τες της κατοχής και τα γλύφανε και νόµιζαν ότι απολυµάνουν κάτι,
ενώ δεν ήταν τίποτα.
Η δύσκολη απόφαση
-Γέροντα, σκέφτοµαι τον µοναχισµό, αλλά συνέχεια αλλάζω γνώµη.
-Τι τάξη πας;
-∆ευτέρα Λυκείου, αλλά δεν θέλω να σπουδάσω.
-∆εν θέλεις να σπουδάσεις; Τότε θα πω στον πατέρας ου να σου αγο-
ράσει κατσίκια, να σου πάρει ένα τσοπανόσκυλο να τα φυλάει, να σου
δώσει και µία φλογέρα να παίζεις και να τα βόσκεις. Σου αρέσει αυτό;
Κοίταξε να σπουδάσεις ή να µάθεις µια τέχνη.
ΛΟΓΟΣ

  ΘΕΟΥ
31 Αυγούστου 2008 ΤΕΥΧΟΣ 1101
Η ΠΛΑΤΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ
Ο Αύγουστος, του οποίου την τελευταία ηµέρα διανύουµε σήµε-
ρα, είναι ο µήνας της Παναγίας! Όσο κι αν περιλαµβάνει αυτός ο µήνας
και µια µεγάλη δεσποτική εορτή -τη Μεταµόρφωση του Χριστού- ο Αύ-
γουστος είναι ο κατ' εξοχήν θεοµητορικός µήνας του χρόνου. Ακόµη πιο
πολύ κι από τον Μάρτη, τον µήνα του Ευαγγελισµού. Γιατί δεν είναι
µόνο η γιορτή, η Κοίµηση της Παναγίας στις 15 Αυγούστου, που χρω-
µατίζει όλο τον µήνα. Είναι προπάντων ολόκληρο το πριν από την Κοί-
µηση δεκαπενθήµερο, οι καθηµερινές Παρακλήσεις στην εικόνα της
Παναγίας µε την κατάνυξη και τη συντριβή τους.
Κανένα πρόσωπο στην Εκκλησία δεν εγνώρισε τόσο µεγάλη χά-
ρη από τον Θεό. Αλλά και κανένα πρόσωπο δεν αφιερώθηκε τόσο νωρίς
και τόσο ανεπιφύλακτα στου Θεού το θέληµα. Στο Ναό εισήλθε «ως
τριετίζουσα δάµαλις», και στο µήνυµα του Ευαγγελισµού, το ανήκου-
στο, απάντησε: ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό µοι κατά το ρήµα σου
(Λουκ. 1,38). Γι' αυτό την εχαρίτωσε ο Θεός και την µακαρίζουν πάσαι
αι γενεαί ως την Κεχαριτωµένη. Γι' αυτό και η Εκκλησία δεν αρκέσθηκε
να την κηρύξει Αγία, και την ονόµασε Παναγία. Και επειδή δέχθηχε στη
γαστέρα Της παν το πλήρωµα της Θεότητος σωµατικώs, ήταν πολύ φυ-
σικό να µη φθάνει ένας µόνο χαρακτηρισµός για να εκφράσει ολόκληρο
το µυστήριο της Παναγίας. Γι' αυτό ο λαός µας της έδωσε άπειρα ονό-
µατα, είτε ανάλογα µε τις ιδιότητές Της, είτε ανάλογα µε τα τοπωνύµια
των προσκυνηµάτων Της. Έτσι την είπε Γρηγορούσα, Γοργοεπήκοο,
Γλυκοφιλούσα, Οδηγήτρια, Λαοδηγήτρια, Ελεούσα, Παµµακάριστο,
Περίβλεπτο, ∆εξιοκρατούσα, Επταβηµατίζουσα, Μυρτιδιώτισσα, Βα-
λουκλιώτισσα, Καµαριανή, Λαµπινή, Πορταΐτισσα κ.ά. Απ' όλον αυτόν
τον πλούτο των ονοµάτων και επιθέτων, που δείχνουν πόσο ζωντανή
και βαθειά µένει πάντα η λατρεία της Παναγίας στη λαϊκή µας ευσέ-
βεια, θα αναλύσουµε εδώ µε συντοµία µόνο ένα χαρακτηρισµό Της,
που φαίνεται να εκφράζει και να συνοψίζει συγχρόνως και όλους τους
άλλους µαζί. Πρόκειται για τον χαρακτηρισµό Πλατυτέρα των Ουρα-
νών.
Τι εννοούµε λοιπόν µ' αυτή την προσωνυµία της Θεοτόκου;
Είναι απλώς µια υπερβολή της πιστευούσης ψυχής; Είναι ένας ρητο-
ρισµός της βυζαντινής γραµµατείας; Ή µήπως έχει και συγκεκριµένο
θεολογικό περιεχόµενο ένας τέτοιος χαρακτηρισµός; ∆εν χωρεί καµ-
µιά αµφιβολία ότι η Παναγία ονοµάστηκε «Πλατυτέρα των Ουρανών»
γιατί εχώρεσε στη γαστέρα Της «τον αχώρητον Θεόν». Οι ουρανοί δεν
τον χωρούσαν και τον εχώρεσε η µήτρα της Παρθένου! Γι' αυτό ο υ-
µνωδός διερωτάται θαυµαστικώς: «Ο αχώρητος παντί πώς εχωρήθη εν
γαστρί;»;
Αυτή όµως είναι µόνο η µία πλευρά του νοµίσµατος ένα µόνο
µέρος της ιστορίας. Υπάρχει και η άλλη, που έχει κι αυτή τη σπου-
δαιότητά της, και µάλιστα το συγκλονιστικό ενδιαφέρον της, γιατί α-
φορά εµάς τους ανθρώπους και όχι τον Θεό. «Πλατυτέρα των Ουρα-
νών» λέγεται η Παναγία, όχι µονάχα γιατί εχώρεσε τον «αχώρητον
Θεόν», αλλά γιατί χωρεί και άλλους, που για πολλούς λόγους δεν χω-
ρεί ο ουρανός! Στον ουρανό, δηλαδή στη Βασιλεία των Ουρανών, δεν
χωρούν όλοι. Θέση και δικαίωµα εκεί έχουν µόνο οι άγιοι, οι εκλε-
κτοί. Οι αµαρτωλοί και βέβηλοι δεν έχουν εκεί θέση. Όµως στης Πα-
ναγίας την καταφυγή και προστασία τολµούν να πλησιάσουν κι αυτοί
ζητώντας έλεος και πρεσβείες και µεσιτεία. Γνωρίζοντας οι αµαρτω-
λοί πως είναι από τη γη η Παναγία, την αναγνωρίζουν µάνα όλου του
κόσµου: «και Σε µεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον Θεόν...», ψάλ-
λουµε στην Παράκληση. Η Παναγία λοιπόν χωρεί περισσότερα από
τον ουρανό και εν σχέσει µε µας τους ανθρώπους. Γι' αυτό είναι και
από αυτή την άποψη των ουρανών Πλατυτέρα!
Ας ευχηθούµε να µη στερηθεί κανείς πιστός και κανείς άνθρω-
πος τη σωτήρια πρεσβεία Της προς τον Υιό Της και Λόγο και Σωτήρα
του κόσµου!
Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός
κάτι για τα παιδιά µας…
Πνευµατικός πατέρας και εξοµολόγηση (συνέχεια)
Η εξοµολόγηση δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως µια απλή θρη-
σκευτική υποχρέωση αλλά ως µια ευκαιρία να δεχτούµε την συγχώρηση
του Χριστού. Εξ΄άλλου δεν πρέπει να λέµε για τα παιδιά που πηγαίνουν
να εξοµολογηθούν: Τι χαριτωµένα που είναι!» ή «είσαι καλό κορίτσι»
αυτό τα φέρνεις ε αµηχανία και τα αποθαρρύνει. Αν ένα παιδί, ακόµη
και πεντάχρονο, πάει να εξοµολογηθεί, ας το θεωρήσουµε ως κάτι το
εντελώς φυσιολογικό και ας το πάρουµε στα σοβαρά.
Το µεγαλύτερο δίληµµα για έναν ιερέα η χριστιανό κατηχητή
στις σχέσεις του µε τα παιδιά παρουσιάζεται όταν αντιληφθεί ότι οι γο-
νείς κάποιου παιδιού έχουν κάνει ένα λάθος, είτε για µεγάλο χρονικό
διάστηµα είτε στην απάντηση τους σε κάποια συγκεκριµένη ερώτηση.
∆εν µπορεί να το συζητήσει µε τους γονείς για να µην χάσει την εµπι-
στοσύνη του παιδιού. Επίσης δεν µπορεί να δώσει την απάντηση που
επιθυµούσαν οι γονείς. ∆εν είναι απλώς ένας διπλωµάτης, ο οποίος ε-
νεργεί για λογαριασµό τους. Το έργο του είναι να προσπαθήσει να δια-
κρίνει το θέληµα του Θεού για αυτό το παιδί αυτήν την συγκεκριµένη
στιγµή. ∆εν θέλει να µειώσει τον σεβασµό του παιδιού προς τους γονείς
του, κυρίως επειδή αυτό θα βλάψει το παιδί. Η ίδια η Αγία Γραφή µας
διδάσκει να τιµούµε τους γονείς µας και να υπακούµε σε αυτούς. Μερι-
κές φορές ο ιερέας αισθάνεται υποχρεωµένος να πει στο παιδί ότι δεν
συµφωνεί µε τους γονείς του. Συνήθως αυτός είναι αναγκασµένος να
συµβουλεύει το παιδί να κάνει ό,τι του είπαν οι γονείς του. Αν το παιδί
ξέρει ότι οι γονείς του έχουν διαφορετική γνώµη από τον ιερέα, αυτός
θα προσπαθήσει να του δείξει πως ό,τι κάνουν το κάνουν για το καλό
του και να δικαιολογήσει, όσο είναι δυνατόν την συµπεριφορά τους. Ε-
πίσης θα υπενθυµίσει στο παιδί τον σεβασµό και την ευγνωµοσύνη που
οφείλει στους γονείς του.
Οι ιερείς, οι µοναχοί και οι µοναχές δίνουν µερικές φορές στα
παιδιά καραµέλες ή δώρα (όπως έκανε ο άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ και
άλλοι άγιοι) για να τους δείξουν την αγάπη τους. Αυτή η έκφραση κα-
λοσύνης από κάποιον ο οποίος αντιπροσωπεύει την Εκκλησία είναι ε-
ξαιρετικά πολύτιµη στα µάτια του παιδιού. Αν αργότερα το παιδί, επη-
ρεασµένο από αντιχριστιανικές ιδέες, χάσει την πίστη του, αυτή η ανά-
µνηση ίσως διατηρήσει µέσα του ένα θετικό συναίσθηµα προς την Εκ-
κλησία.
(Μαγδαληνή Μοναχή)