Alti Sigma Seminer Notlari

21 Mart'ta alt Sigma uygulamasyla ilgili Borusan'n CEO'su Agah Uur ve alt Sigma uygulama danmanlarndan Devrim Zmrtkaya, blmde seminer verdi. Yine gzel ve ok yararl bir seminer oldu. Geri bence nemli bir mesele olan, 6 Sigmann uygulanmasna ynelik rnek bir vaka almas gstermeye vakit kalmad, ama yine de ok yararl bir seminerdi.

Bu arada, gerek anlamyla endstri mhendislii yapmak isteyen insanlara Borusan'da almalarn iddetle neririm. Piyasadaki ou firmada, sre gelitirme, kalite ynetimi, problem analizi tekniklerini kullanmak mmkn olmuyor. Borusan' bunlar ok iyi uygulayan bir firma olarak grdm.

Seminerin ieriine ait notlarm aada:

Yaln 6 Sigma Seminer

Borusan CEO Agah Bey Devrim Zmrtkaya Usta Siyah kuak - Master Blackbell

6 Sigma nedir? Sigmann tarifini yapmalyz nce. Bir poplasyonun standart sapmasn gsteren bir lt. Ama varyasyonu lmek. Varyasyonu lerken hedefimiz mteri ihtiyalarn ne lde karladmz grmek. Nasl kullanyoruz bunu? Ortalama ve standart. Sapma miktarlarn gzlemleyerek buluyoruz. Bunun yoluyla mteri isteklerinin ne lde karladmza bakyoruz. Bu ne demek? Biz normalde hep ortalamalarla hareket ederiz. Ama 6 sigma dnyasnda standart sapma ok nemli deniyor. Neden? imdi ben burada ok rahat gzkyorum diyelim mutfakta. Ama sa elimi uzattmda elim frna girebilir. Bu koldaki hareketlenmelerim benim standart sapmalarm. Ortalamada rahat.m. Ama sapmalarda ok sorun oluuyor. Standart sapmay dikkate alamazsnz, mteride ikayete sebep olursunuz. ki elementi dikkate alr: Sre Performans Mterinin beklentileri. ok temel olarak, 6 sigma u: mteri beklentilerini karlarken, i srelerinde ortaya kan

varyasyonunun llmesi ve bu srada mkemmellie odaklanmak. Hem mterinin sesini dinleyeceim, hem de performansm. Bunlar sonra birletiriyorum.

Teorik olarak bu u: Srelerin art eksi 1.5 standart sapmayla srklendiini varsayyoruz. Bu anlamda 6 sigma milyonda 3 hata demek. rnek: Yaplan fatura demelerinde gecikmeler kabul edilemez hatalar. Mteri kzyor. En son hazrlanana 100 faturadan 15 tanesinin mteriye yollanmadan nce dzeltildii ortaya km. Bu arada 3 tip hata grlm: yanl adres, yanl tutar, mteri tutar hatas. Toplamda 15 faturada 19 farkl hata var.

1. Birim bana hata yapma olasl: O: 3

2. Sreten kan kt tutarn hesaplaynz N: 100 3. Yaplan toplam hata miktar: D=19 4. Olaslk bana den hata: DPO = D/NO = 0.063 5. Milyonda ka eder bu? Tablodan bakyoruz. 63333 Ksa dnemde bu ok nemli grnmeyen hata.

Yaln nedir? Toyotayla birlikte balam ayr bir disiplin. Yaln 6 sigma, bu ikisinin birleimi. 6 sigma varyasyona odaklanr. Yaln israfn eliminasyonuna odaklanr. 7 gereksiz israf: Nakil Stok Hareket Bekleme (eksiklerden, onaylardan, kuyruklardan kaynaklanan) Fazla retim Fazla ilem (Mterinin beklentisinden fazla ilem) ikolatal pasta isteyen mteriye vineli ikolatal pasta Hatalar

Dier israf: i gc (verimsiz kullanlan personel)

Yaln yaklamn sonular:

dk maliyet yksek kalite teslim sresini hzlandrmak

kisini birletirince: 6 sigma: varyasyon DMAIC iyiletirme mterinin sesi kaliteye odaklanma

yaln: deer ak zaman tuza analizi kaizen 5S sre dengeleme

Metodoloji: DMAIC ve DMEDI yaklamlar D: Define: M: Measure A: Analysis I: Improve C: Control

DMEDI: E: aratr D: develop I: implement

nce problemi tanmla, l, analiz et, vs.

DMAIC: mevcut srelerin iyiletirilmesi iin kullanlr (incremental change) DMEDI: yeni srelerin gelitirilmesi, yeniden yaplandrmalar

kisinin de amac getirilerin srekliliini salamak

Aralar: Tanmla aamasnda: En bata proje bildirisiyle balyoruz. Frsatlar, hedeflerimiz, kapsam, ekip hepsini, ne zaman bitireceimizi ortaya koyuyoruz. Problemi mhendislik problemi haline getiriyoruz. lm: Analiz Faz: Kk neden analizi. Kk nedenlerin valide edilmesi, yani istatistiksel olarak bu kk nedenleri ispatlamalsnz. Mesela bayanlarn boyu buradan baktmzda, erkeklerin boyundan daha uzun diyorsunuz. Bunu istatistiksel olarak ispatlamalsnz. Gelitir: Valide ettiin kk nedenlerin zerine zm nerilerini getiriyorsun. Kontrol: Bu sreci kontrol edecek parametreler getiriyorsun.

Yalnla, bu aamalarn her birine yeni aralar koyuyoruz:

DMEDI: Bunlara ilave olarak kalite evlerini koyuyoruz. Mterimin beklentilerini alyorum. Fonksiyonel aralar belirliyorum.

Aralardan birka rnek: Tanmla iinde en kritik olan ara, proje bildirisi. Yani balang noktam. Normal i dnyasndan ayrldm nokta bu. problemini alp, bunu istatistiksel bir problem haline getiriyorum. Kapsam belli, parametreler belli. Bu ama dnerek, masada alarak olmuyor. ki ay almak gerekiyor. Veriye dayal karar mekanizmalar oluturuyoruz. Bundan sonra SIPOC ok nemli. Customer output process input ve supplier. Yani her srecin aslnda bir mterisi var. Kritik mteri beklentilerini alarak srecimizi ilerletiyoruz. Her an kendimi pozisyonluyorum. Farkl bir ses geldiinde, bunu mteri beklentisi haline getiriyorum. Mteri sesi dinlemek, hem reaktif hem proaktif olmanz gerektiriyor. Mesela mteri bugn bana teslimatlarda geciktiimiz sylyor. Ben buna yle mi, diyorum ve sormaya devam ediyorum. Ka gn ge kalyorum, ne kadar telefonlarnza cevap vermiyorum. Ben bunu bilirsem, arkaya doru srecimi iyiletirmeye balyorum. nk onu lecek d parametrelerim var. Onun iinden getii sre var. Bunun girdileri var. Bir de bunlarn tedarikileri var. Hem mterinin sesine cevap vermek istiyorum,

hem de srecimi iyiletirmek istiyorum. Burada hata olaslklar srecin her yerinde yatyor. Pnar ekmei drse (McDonalds), ali eti ge piirse. Bundan sonra en nemlisi, sre haritalar.

lm aamasnda en nemlilerinden biri operasyonel tanmlamalar. Eim bana kahvaltlk tereya diyor, ben zerinde kahvaltlk yazmad iin onu almyorum mesela. yle bir lm yapacaksnz ki, o verilerin zerine sonra karar vereceksiniz. O yzden, operatrlerinize her eyi tamamen tanmlamanz lazm.

En kritik eylerden biri de u: Gage R&R. Yani lm sistemine bile gvenmiyorum. Mesela iki kiiye, unu ln dedim. Biri mezureyle lt, dieri de baka bir cihazla lt. kisi de farkl deerler ler. Ayrca operasyonel tanm iyi yapamadm (nereyi leceimi sylemedim) buradaki l, darmadan olur.

Yalnla beraber gelen, deer ak haritas. irketimizin ve srelerimizin MR'n ekiyoruz. Malzeme, bilgi akn, operatrleri, kimin nereye ne zaman hangi bilgiyi tadn, darboazlar, kstlamalar, her eyi grebileceiniz bir deer ak haritas.

Analiz tarafnda: Her trl istatistiksel analiz aracn kullanyoruz: ANOVA, hipotez, simlasyon. Amacmz kk nedenleri valide ediyor olmak. rn ve sre karmakl

Gelitir tarafnda: Beyin frtnas, zihin haritas, kyaslama, TRIZ yaklamlar, ve bunlar gibi dier zihin engellerini kran aralar kullanyoruz.

Kontrolde: Bir ara FMEA: failure mode effect analysis. Yani yle bir sre gelitiriyorum ki, bu tasarladm srecin neresinde hatalar olabilir diye yeniden inceliyorum. Kontrol parametrelerini koyuyorum.

S: Stoklar azaltmak iin bizim bildiimiz optimizasyon aralarn m kullanyorsunuz, yoksa alternatif aralar m kullanyorsunuz? Bu kolay m? C: Kullanyoruz. Metodoloji, DMEIC'dir. Burada analizde optimizasyon aracn kullanabilirim. Genelde kullanlanlar yazdm. Buraya isterseniz yeni aralar koyabilirsiniz. S: Fakat yaln retim kk adm adm iyiletirmelere dayanyor. Optimizasyon ise, byk apl

iyiletirmeler demek. C: 3 aylk projeler de, 1.5 yllk projeleri de biz 6 sigma ile alyoruz. Kaizen yaklammz bile, mini DMEIC eklinde oluyor. S: Problem tanmlamay nasl yapyorsunuz? C: tecrbeleriyle beraber veriyi koyuyoruz. Mteri memnuniyetini etkileyen 5-6 veri var. S: y=x kullanyoruz demitiniz problem tanmlarken, bir ama fonksiyonu olarak? C: Mesela fire azaltma projesi.

Agah Uur: nce tamamlayc bir iki sz etmek istiyorum. Hayattaki her ey sre. Sresiz bir ey olmuyor hayatmzda. Srelerin de iyiletirilmesi gerekiyor. Niye sapmay azaltmak iin. Btn irketler ortalamalarla ynetiliyor. Ben mterime 17 gnde teslimat yaparm. Ortalamalar mteriyi utlu etmiyor. Kt sapmalar, mterinin mutluluunu belirliyor. Ne kadar ok sapmay azaltrsanz o kadar iyi.

kincisi iyiletirme felsefesinde, bir eyi iyiletirmeniz iin onun tanmnn iyi yaplmas lazm. Mteri size ok pahalsn diyor. Bu mterinin sesi. Bunu bir duyabilmek bir beceri. Duyduktan sonra bunu eylem retilebilir bir hale getirmek iin, kritik mteri gereksinimlerine dntrmek gerekiyor. Yani voice of customer. u rnde u rakibe gre yzde 7 daha pahalsnz. Bunu rendiniz mi, actionable event haline getiriyorsunuz. % 7 indirmem lazm fiyat, bunu yapabilmek iin, srelerimi iyiletirmem lazm. Dolaysyla sre ynetmek i ynetmek demek.

kinci mesajm, actionable hale dntrmek lazm. S: irketlerde sre bazl yaplanma var diyebilir misiniz, yoksa standart fonksiyonel bazl m allyor. C: Karm demek daha doru. Bir sre bir ok fonksiyonu ilgilendiriyor. Ama 6 sigmay uygulamak iin mutlaka sre ynetimini uygulamak lazm. in asl bu oluyor. Bizde matris yaps egemen.

6 sigmann oyuncular var: deployment champion: srecin yneticisi ana oyuncular - kara kuaklar. projeyi yneten insanlar yeil kuaklar: kara kuaa yardmc olan, vakitlerinin %20'si civarn kendi ilerinin yannda o srecin iyiletirilmesine ayrrlar. finance red: o srecin kar ettiini dorulayan bamsz kiiler. proje sponsoru: Projenin problemsiz gitmesi iin idari yetkisini kullanan, vizyoner, super visor. sre sahibi: i bittii zaman, o srecin sahibi olmayabiliyor. Proje bittii zaman, onun ayn baary

srdrmesi iin sorumluluk verilen kii. Sre sahipleri ynetici olmak zorunda deil.

Borusandaki 6 sigmaya gei ekli. 150 etkili, tecrbeli gen kii seildi. Kara kuak eitimleri ve uygulamalar yaptlar 2/3 sene projelerde altlar. Daha sonra bunlarn her biri geldikleri yere terfi ederek geri dndler. Bu arada ynetim kadrosunda boluk oluturabilmek iin, ortalama yneticilerimizin drtte birini ok iyi olanaklarla emekli ettik. 6 sigma bizim tm kurum kltrmz deitirdi. Trkiyede bu ekilde kalite ynetim anlayn uygulan kimse yok. Genelde insanlara, bir mhendislik ii olarak gryorlar, fakat kurumsal kltr deitirmeye sebep olmuyor. Kara kuak insanlar tam zamanl olarak sre iyiletirmeye odakladk. Toplam 2200 kii bu ilerle urayor. Bunlar geleceimize byk yatrm demektir. %70-80 ciro artlar yayoruz. 2010 hedefimiz 5 milyar dolar. imdi 3 ksur milyar dolardayz. Ancak 6 sigmay uygularken, asla para kazanmadmz ilere girmiyoruz. S: 100 K dolar zeri projeleri seiyorsunuz. Proje seim kriterleriniz nedir? C: 4 adan bakyoruz: strateji lensimiz var. Stratejik olarak nerede olmak istiyoruz? Bir ii daha iyi yapmak iin hedef konuyor, o sizin iin bir gelitirme alan olarak tanmlanyor. Setiiniz projenin bu alan etkilediini gstermelisiniz. u an buradaym, gelecekte urada olmak istiyorum. O boluu nasl kapatacam? Mteriden gelen sesler var. unu yap, bunu yap. Srelerimin sesi var. Oradaki eksiklerim neler? Mali analiz. Nasl deer yaratyorum. Ekonomik katma deer. Acaba srelerimden mali tablolarmda nasl deer yaratyorum.

Bunun drdnn analiz edip sentez kardnzda karar veriyoruz. Ama bunun bir forml yok. Mesela seim kriterlerimizden biri, getiri efor matrisi. Minimum eforda maksimum getirili projelerim var. Bir de yksek eforda maksimum getirisi olanlar vardr.