BI T P X

1. Hm truy n t c a m t b l c s

L TI NG NI

t n s formant Fk c cho b i:

H k ( z) =
trong zk = e (a) (b) (c) (d)
k T

1 2 zk cos k + zk

2 2

1 2 zk cos k z 1 + zk z 2

, k = 2 Fk T , T: chu k l y m u, 2 k : d i thng.

V cc i m c c c a Hk(z) trong m t ph ng Z Vi t phng trnh sai phn m t quan h gi a tn hi u ra yk(n) v tn hi u vo xk(n) V s kh i c a b l c s ny v i 3 b nhn. B ng cch s p x p l i cc s h ng c a phng trnh sai phn, v s kh i c a b l c s ch c 2 b nhn A Ak 2. H s ph n x rk c nh ngha: rk = k + 1 . Ch ng minh r ng rk tho mn : Ak + 1 + Ak 1 r k 1 3. M t h th ng pht hi n t n s c b n g m c M b l c thng d i gi thi t l l t ng c t n s c t v pha t n s th p c a b l c th k cho b i: Fk = 2k-1F1 v i k = 1, 2, ...M. v t n s c t v pha t n s cao cho b i: Fk+1 = 2kF1 v i k = 1, 2, ...M. Cc t n s c t ny c l a ch n sao cho n u a m t tn hi u tu n hon c t n s c b n F0 t i u vo c a b l c v i Fk < F0 < Fk+1 th u ra c a cc b l c th 1 n k1 s c nng l ng r t y u, u ra b l c th k s cho t n s c b n cn cc b l c t th k+1 n M s cho ra 1 ho c nhi u hi c a t n s c b n. u ra c a m i b l c ng i ta s c cc b pht hi n v xc nh t n s c b n. (a) Hy xc nh v gi i thch cch l a ch n F1 v M sao cho h th ng ny c th nh gi c cc t n s c b n trong kho ng 50 Hz < F0 < 800 Hz (b) V s kh i c a h th ng ny v gi i thch nguyn l lm vi c c a n. 4. M hnh th c t c a tr khng b c x c a tuy n m cho b i

P (, ) = Z ()U (, ) v i Z () =

jLr Rr Rr + jLr

trong P (, ) v U (, ) l n l t l p su t v thng l ng t i mi. Gi thi t r ng ti t di n c a ng m c b n u cu i c a tuy n m (v pha mi) l An. Ta c th bi u di n u cu i c a tuy n m theo s nh sau

+ un (t )

Tr

+ u n (t n )

n
un (t )

1 + r r

un ( n , t )

Tr

u n (t + n )

+ Hy thi t l p quan h gi a cc bi n i Fourier c a un (t + n ) v un (t n )

Tr nh Vn Loan i h c Bch khoa H N i

5. (a) Hnh v a) l d ng tn hi u ti ng ni. Hy cho bi t y l tn hi u ng v i m h u thanh hay v thanh. V sao ? (b) Tr c khi phn 0.2 tch ph , d ng tn hi u a) c a) 0 th c bi n i thnh b). Cch bi n i -0.2 0 200 400 600 800 1000 1200 ms nh th no v 0.2 bi n i nh v y lm g ? b) (c) Hnh c) c 0 tnh ton xu t pht t hnh b). -0.2 0 200 400 600 800 1000 1200 ms Hnh c) g m ng nt m nh v ng 40 40 nt m. 20 20 ng nt m nh l g v 0 0 ng nt m l g ? Nh ng -20 -20 thng tin c c t hnh v -40 -40 c) l g ? T tn hi u hnh b) c -60 -60 0 2000 4000 Hz 0 2000 4000 Hz th th c hi n bi n i th c) d) no c ng nt m nh ? Cng t tn hi u hnh b) c bao nhiu phng php c ng nt m ? Trnh by cc phng php . (d) So snh 2 hnh v c) v d) c th th y r ng ng nt m nh c a 2 hnh l nh nhau nhng ng nt m c a hnh c) trn hn ng nt m c a hnh d). T cc phng php ni m c 3), thay i tham s no s d n n s khc nhau ny ? 6. Hm truy n t c a b l c hi u ch nh dng trong x l ti ng ni c d ng H(z) = 1 az1 v i a l h ng s . (a) Xc nh bi u th c p ng t n s c a b l c hi u ch nh (b) Xc nh v v d ng p ng bin c a b l c hi u ch nh v i a = 0,98. (c) Vi t phng trnh sai phn cho quan h vora c a b l c ny. 7. Tn hi u t i thanh mn th ng c m ph ng d a trn bi u th c sau:

na g (n) = 0
trong a l h ng s .

n0 n<0

(a) Hy xc nh bi n i Z c a g(n). (b) Xc nh bin bi n i Fourier c a g(n), t c l G (e j ) . (c) C n ph i ch n a nh th no cho:

20 lg G ( e ) 20 lg G ( e ) = 60 dB
j0

Tr nh Vn Loan i h c Bch khoa H N i

8. Cc hnh v d i y lin quan n cc thao tc i v i tn hi u ti ng ni hnh a). (a) Hy a ra cc thng tin thu nh n t cc hnh ny. (b) Thao tc no lin quan n cc hnh b), d), e), f). Gi i thch cc thao tc .
Hnh a) 2 0.05 0 -0.05 800 1 0.02 0.01 0.5 0 -0.01 -0.02 0 1 0.5 0 -0.5 -60 -1 0 5 10 0 1000 2000 3000 4000 Frequency in Hz units 5000 Decibels 0 100 200 300 Hnh e) 400 500 800 0 -20 -40 900 1000 1100 Hnh f) 1200 1300 900 1000 1100 Hnh c) 1200 1300 1.5 1 0.5 0 Hnh b)

0.2

0.4 0.6 Hnh d)

0.8

9. Ph c a m t nguyn m cho b i hnh v d i. Bi t r ng t n s l y m u b ng 10 kHz v tuy n m ng v i ng m c ti t di n u. Hy xc nh cc t n s formant, t n s c b n v gi i thch k t qu .

Tr nh Vn Loan i h c Bch khoa H N i

10. Hnh v d i y bi u di n cho cc m ti t ti ng Vi t: phng, h c, xu ng, b ng, ng, trang, m c. Hy cho bi t y l cc i l ng no c a ti ng ni v ch n o n tn hi u tng ng v i cc m ti t ny ng th i gi i thch s l a ch n . (Ch : cc m ti t khng xu t hi n trn hnh theo ng th t nh li t k)

11. Xt hai hm truy n t G (z) v H (z) nh sau:

1 1 1,14 0,9025 1 0,81

H1a.Magnitude Response 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 -35 -40 0 0.2 0.4 0.6 Frequency in pi units 0.8 1

(a) Xc nh cc i m c c, i m khng c a hai hm ny v v trn m t ph ng z (b) Xt hai tr ng h p ghp n i , . Tm cc i m c c, i m khng c a Y1(z), Y2(z) v v trn m t ph ng z. N u y l hai tr ng h p t ng h p formant th ni r l cc tr ng h p no ? (c) Hy ch n ra p ng bin c a Y1(z), Y2(z) t H1a, H1b v gi i thch s l a ch n . Tr ng h p no c a H1a, H1b g n hn v i m hnh AR? T i sao?

H1b. Magnitude Response 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 -35 -40 0 0.2 0.4 0.6 Frequency in pi units 0.8 1

12. Cho tn hi u tu n hon x(n) x(n) = + 5(n) + 3(n-1) + 2(n-2) + 5(n-4) + 3(n-5) + 2(n-6) + 5(n-8)+... Hy p d ng phng php t tng quan c i ti n v di n gi i t ng b c xc nh chu k T0 c a tn hi u ny. Bi t chu k l y m u b ng 3 ms.

Tr nh Vn Loan i h c Bch khoa H N i

M t s c i m ng m ti ng Vi t
m t c: ti ng n , pht sinh do lu ng kh t ph i i ra b c n tr hon ton, ph i ph v s c n tr thot ra. m xt: ti ng c xt, pht sinh do lu ng khng kh i ra b c n tr khng hon ton (ch b kh khn), ph i lch qua m t khe h nh v trong khi thot ra nh v y ph i c xt vo thnh c a b my pht m. Ph m bn: u l i ti p xc v i l i ch n l i thot c a khng kh, bu c n ph i lch qua khe h hai bn c nh l i ti p gip v i m m ra ngoi t o nn ti ng xt nh (l). Lu ng khng kh thot ra ngoi b c n tr , t o nn ti ng xt hay ti ng n , d ng tn hi u khng tu n hon g i l ti ng ng ( n). Trong khi pht m m t s ph m, dy thanh cng ho t ng ng th i t o nn ti ng thanh. Ph m c t l ti ng ng l n hn g i l ph m n. Ph m c t l ti ng thanh l n hn g i l ph m vang.

M t s c i m ng m ti ng Vi t
Phn lo i ph m theo t c hay xt, h u thanh hay v thanh, mi ha
V tr c u m Ph
ng th c c u m B t h
i V thanh T c n Khng b t h
i H u thanh Vang mi V thanh H u thanh Vang bn p Mi u l i Rng th t tr ch c,k,qu Vm mi ng M t l i Cu i l i H ng

b m ph v

n x d,gi l nh s r ng,ngh kh g
32

Xt

Tr nh Vn Loan i h c Bch khoa H N i