Professional Documents
Culture Documents
Gii thiu chung c t yu cu v phn tch nhim v Thit k tng tc ngi dng my tnh Kim th tnh tin dng v nh gi h thng V. Qun l h thng tng tc
1
1. Thit k l g
Design is achieving goals with constraints Goals:
Mc ch thit k to ra sn phm Sn phm cho i tng no Ti sao h li mun s dng n
Contraints
Trade-off
Phi s dng cc thit b g ? Cc chun m ta phi tun theo l g ? Gi thnh Thi gian pht trin nh hng n sc khe, an ton
2. Thit k ti c mt khp mi ni
Ngh rng vic thit k ti ch khi lm vic vi my tnh l khng ng. Hy ngh li ! Hu ht cc vn v tnh hu dng u ch bt ra khi bn i du lch n mt nc l. Hy tng tng bn i du lch n mt t nc v bn gp phi nhng iu sau.
xut ci thin ?
Gim m thanh TV ca bn
Thit k ti u ?
xut ci thin ?
xut ci thin ?
10
u l vn ca h thng th thoi?
Lm cho ngi s dng mun tc in ln v qu nhiu thao tc Ngi s dng cm thy m h, nghi ng v cc thao tc m mnh thc hin Khng hiu qu phi thc hin nhiu thao tc mt thi gian KH S DNG Khng th thc hin mt cch hin nhin: h thng cung cp thng tin ri rc khng y .
11
Hy k mt s v d v thit k ti
12
13
14
3. Tnh dng c
19
3 tiu ch chnh:
Tnh d hc (Learnability) Tnh mm do (Flexibility) Tnh vng chc (Robustness)
20
D hc
Cho php ngi dng mi thiu kinh nghim
C th s dng V s dng t hiu qu ti a
21
Tnh d on
Da vo tri thc bit xc nh cc tng tc mi v d bo kt qu V d 1: V d 2: trong thit k
22
D hc
Tnh tng hp
Tnh d on ch tp trung vo kh nng xc nh cc ng tc tip theo da vo ci qua Tnh tng hp cho php hnh thnh m hnh v hnh vi ca h thng t mt chui cc tng tc trc
23
D hc
Tnh khi qut
Tnh khi qut l tnh cht cho php ngi dng m rng tri thc t mt ng dng c th sang mt tnh hung tng t d bo m hnh tng tc hon thin hn V d: Trong mt gi ha: hnh vung l hnh ch nht c rng buc; trong h thng window, thao tc ctdn p dng cho mi i tng Tnh nht qun hnh vi tng t trong cc tnh hung tng t
24
Mm do
i thoi ch ng a lung Di tr nhim v Thay th C nhn ha
25
Mm do
i thoi ch ng:
Kiu i thoi u tin h thng
H thng ch ng mi i thoi Ngi dng n thun p ng cc yu cu V d: cc hp thoi ngn cm ND a thng tin trc tip vo
26
Mm do
a lung
Mt lung l mt phn ca i thoi c lin quan n mt nhim v no a lung cho php h tr nhiu hn mt nhim v ti mt thi im C hai c trng ca a lung
Nhiu knh c th cho php thc hin mt nhim v
M ca s = nhn kp chut trn mt biu tng; dng phm nng; ni hy m ca s
27
Mm do
Di tr nhim v
Chuyn iu khin thc hin nhim v gia ngi dng v h thng V d:
Kim tra li chnh t ca vn bn iu khin bay trong bung li
Thay th
Tp cc gi tr tng ng c th thay th cho nhau ty theo ng dng V d: trong la chn v kch thc: cm, inch, point
28
Mm do
C nhn ha
Tnh thay i t ng m h thng mun thc hin da vo tri thc ca n v ngi dng V d: ngi dng c th thay i nh nn, tn, phm nng m mnh thch / hay s dng
29
Vng chc
Tnh Tnh Tnh Tnh quan st (Observability) khi phc (Recoverability) p ng (Responsiveness) tng hp nhim v (Task conformance)
30
Vng chc
Tnh quan st (Observability)
Cho php ngi dng nh gi c trng thi bn trong ca h thng nh biu din cm nhn c trn giao tip
31
Vng chc
Tnh p ng
o vn tc giao tip gia ngi dng v my tnh Thi gian p ng l thi gian cn thit thay i trng thi Mong mun: p ng tc th, tuy nhin h thng phi c thng bo nhn c yu cu v ang x l
32
Cc h tng tc c thit k thnh cng cho php cung cp m thc cho vic pht trin cc h tng tc trong tng lai Xy dng cc h tng tc tin dng hn cc h tng tc v ang tn ti Tho lun v cc vn lin quan nhm ci tin thit k cc h tng tc
34
V nh
Sinh vin v t c sch Tng tc ngi my Nh xut bn KHKT ca thy Lng Mnh B Trong mi m thc nh gi
u im Nhc im S tin b ca m thc sau so vi m thc trc
35
4.1. X l theo l
Giai on: 1950s 1960s X l theo l: tp lnh c lu trn ba hay bng giy sau np vo my tnh Nhc im:
Ti mt thi im, ch chy mt chng trnh ca mt ngi s dng Kh s dng, vng, cng knh, khng d bo c
36
Cho php chia s ti nguyn tnh ton cho nhiu ngi s dng (Multi-users)
C ch lp lch cho php cc nhim v s c thi hnh Lu v chuyn i trng thi ngi s dng v trng thi chng trnh ca h Gn time slots cho mi cng vic: Job1: 0-5; Job 2: 510; Job 3: 10-15
ngha:
My tnh c s dng m rng kh nng ca con ngi thng qua vic hin th v iu khin cc biu din khc nhau ca cng mt thng tin tng sng to trong lch s pht trin my tnh
38
39
http://mugtug.com/sketchpad/
40
Engelbart v cc ng s xut cn pht trin mt b cng c lp trnh lm c s cho vic pht trin cc h thng phc tp hn u im:
Cc thnh phn nh khi c thit k tt v c hiu mt cch thu o s cho php to ra cc cng c ln hn Mt khi b cng c ln hn c hiu r, n s cho php to ra cc b cng c ln hn na v c th tip tc
41
42
V d
Giao din: ko th mt file vo thng rc thay v s dng lnh rm ? (V sao li tt hn) Mt s lnh vc ng dng ca iu khin trc tip
Tr chi Hin th, M phng Hin thc o (C ch, gng tay) v.v
u im
C th thay th cc hot ng ca ngi dng thc hin mt s nhim v
44
45
System Design
Coding
Testing
6. Thit k tng tc
nh ngha: Designing interactive products to support people in their everyday and working lives.
50
Analysis
Guideline s Principles
Design
Analysis
Guideline s Principles
Design
Analysis
Guideline s Principles
Design
7.3. Thit k
Whats wanted ? Interview Ethnography what is there vs. what is wanted Dialogs Notations Prototype Evaluation Heuristics Scenario Task Analysis
Analysis
Guideline s Principles
Design
7.3. Thit k
Thit k:
Mc d tt c quy trnh l thit k Tuy nhin: y l khu trng yu ca qu trnh
7.4. To mu th
Whats wanted Interview Ethnography what is there vs. what is wanted Dialogs Notations Prototype Evaluation Heuristics Scenario Task Analysis
Analysis
Guideline s Principles
Design
7.4. To mu th
Vng lp v thit k mu th:
Con ngi l phc tp Chng ta khng ch i c th c mt thit k hon ho ngay ln u tin V th cn phi nh gi xem sn phm mu t c nh th no v ch no c th ci thin c
Analysis
Guideline s Principles
Design
Tng kt
SV nm bt c
Thit k l g Thit k tt/ti Cc nguyn l ca tnh dng c Cc m thc tng tc Quy trnh pht trin phn mm Thit k tng tc
62
I. c t yu cu ngi dng
1. 2. 3. 4. Khi nim c t chc nng c t d liu c t tnh dng c
1. Khi nim
c t yu cu ngi dng: Qu trnh xc nh cc yu cu ca ngi dng i vi h thng m ta mun pht trin Khch hng:
Cung cp mt m t v yu cu ca mnh, ci m h mong mun h thng cung cp trong thut ng ca h
64
1. Khi nim
K thut s dng
Phng vn Quan st Phn tch ti liu
Kt qu ca c t yu cu:
Biu din bi ton vi h thng hin ti Biu din cc yu cu ca h thng mi
Cc kiu c t yu cu:
c t chc nng c t d liu c t tnh dng c (HCI)
65
2. c t chc nng
L c t ci m h thng (con ngi, my tnh, ) phi lm
Vic quyt nh hnh ng no s c thc hin bi con ngi hay bi my tnh s c thc hin pha phn tch nhim v
c t chc nng bao gm c t cc rng buc m chc nng khi thc hin phi tnh n
Vic c t thng c chia thnh nhiu module c phn cp d iu khin v cho php x l ring bit: i t mc tru tng n mc c th
67
3. c t d liu
L biu din lung d liu, ng ngha, cu trc chnh ca d liu p ng yu cu ca ngi dng c t d liu khc vi c t chc nng: n ch tp trung vo cu trc d liu c t d liu c lit k nh cc k thut
Quan st Phn tch ti liu Phng vn
Cng c c t d liu
Lu thc th lin kt - Entity Relationship Diagram- ERD
69
4. c t tnh dng c
Trong vic xy dng mt h thng thng tin ta mi ch quan tm n hai loi c t:
c t chc nng c t d liu
70
Ngi dng
Mc ch
Nhim v
Thit b Mi trng
Bi cnh s dng Kt qu tng tc
(Effectiveness)
Hiu qu
Nng sut
(Efficiency)
(Satisfaction)
Tha mn
Sn phm
72
1. Khi nim
Phn tch nhim v: Qu trnh phn tch cch thc ngi dng thc hin cng vic t c mc ch ca mnh. Phn tch tp trung vo cc hnh ng ca:
Ngi dng (actions) i tng m ngi dng tc ng vo (objects) Hiu bit m ngi dng cn c (knowledge)
73
2. Vai tr
Task Analysis: l qu trnh tm hiu
Cch thc con ngi hiu cng vic hay ci ch cn thc hin Cc i tng m ngi dng s thao tc trn Nhng tri thc m ngi dng cn c thc thi nhim v nhm t c mc ch mong mun
74
Mt s cc iu kin
Khi hp rc y: tho b rc v lp li Khi ht xong: tho cc ph tng v ct my
75
76
3. Thut ng
Mc ch (Goal)
Trng thi ca h thng m ngi dng mun hon thnh Mt ch c th c thc hin bi mt s cng c, phng php, tc nhn, k thut, thit b c th lm thay i trng thi ca h thng V d: mc ch l vit th th c th dng cc phng tin nh bt, giy, my son tho vn bn, v.v
Nhim v (Task)
L ci ngi dng cn lm thc hin mc ch ra
Hnh ng (Action)
L mt nhim v m bn thn n khng bao hm vic gii quyt vn hay l mt thnh phn ca cu trc iu khin
77
V d: Vit th
Task
Goals Vit 1 l th
Vit
In
...... .
...... .
........
Nhim v c phn r
78
Analysis
Design
Dialogs Notations
Prototype
Evaluation Heuristics
81
82
Analysis
Design
Dialogs Notations
Prototype
Evaluation Heuristics
Ti sao cn thit k lp ?
c t yu cu ngi dng thng him khi y Qu trnh c t yu cu thng din ra giai on u nn phi c hiu chnh trong lc thit k m bo cc c trng ca thit k phi
Xy dng Vi ngi dng thc Kim th nh gi Thit k cn phi c hiu chnh sa cc li pht hin c trong lc kim th
III. Mu th
Mu th: L s bt chc hay m phng mt s chc nng c trng ch khng phi ca mt h thng y (h thng c th cha tn ti) C 3 k thut mu th:
Tung ra (Throw away) Gia tng (Incremental) Tin ha (Evolutionary)
1. Mu th tung ra
c t s b Xy dng mu th nh gi mu th
Khng p ng
c t cui cng
88
2. Mu th gia tng
Xc nh cc thnh phn
Ci t Tch hp
H thng y
C
Cung cp h thng
Khai thc v bo tr
89
3. Mu th kiu tin ha
Xc nh yu cu Thit k kin trc
Thit k chi tit
Xy dng mu th
Ci t
Tch hp
nh gi mu th
Khai thc v bo tr
90
4. u im ca cc mu th
Lm mn c t Lm mn thit k Cho php so snh nh gi cc thit k Chng minh cho mt s tng C th p dng cho cc i tng: ngi dng, nh thit k, ...
91
5. Hn ch ca cc mu th
Thi gian: Xy dng mu th cng cn c thi gian. Mu th kiu tung ra s lng ph v thi gian v tin bc. K hoch: Ngi qun l d n khng c kinh nghim lp mt k hoch hp l v chi ph cho qu trnh thit k. c trng phi chc nng: cc c trng phi chc nng nh tnh an ton, tin cy cn phi c m bo trong qu trnh thit k.
92
I. M u
I. Khi nim II. Cc m thc nh gi
I. M u
Is the product any good ? Conduct tests with the real users
nh gi (Evaluation): kim th tnh dng c ca h thng bit ngi dng c t c mc ch theo cc tiu ch sau hay khng:
Hiu qu Nng sut Hiu dng An ton Tha mn
1. Khi nim
nh gi l thu thp d liu kim tra v tnh dng c ca thit k nh gi khng phi l mt giai on trong thit k nh gi l nhim v trung tm ca vng i thit k v din ra trong sut vng i ca HCI Do khng th thc hin cc kim th thc nghim trong sut qu trnh thit k v th ta phi dng cc k thut phn tch / phi hnh thc
97
2. Cc m thc nh gi
Quick and dirty: tranh lun khng chnh thc vi ngi dng vo bt c lc no, dng cc mu th. Ly phn hi t ngi dng hoc ngi t vn xc nhn rng tng ca nhm pht trin vn trng vi nhu cu ca ngi dng v c ngi dng a thch. Field studies: n ch ngi dng v phng vn, hay quan st ngi dng s dng giao din Ngi dng thng lm g Cng ngh nh hng n h nh th no
Usability testing: quan st ngi dng v ghi li hiu sut ca cc i tng ngi dng in hnh khi thc hin cc nhim v in hnh theo cc cu hnh ci t sn Gii thch ti sao ngi dng li lm nhng hnh ng (tnh hiu sut thi gian, xc nh li) Khuyn khch ngi dng cho kin (phng vn, bng cu hi)
Predictive: khng cn s c mt ca ngi dng (tin hnh bn pha pht trin) S dng hiu bit ca cc chuyn gia v cc i tng ngi dng in hnh d on cc vn v tnh dng c (heuristic evaluation). C th s dng cc cch tip cn thun ty l thuyt.
Cc m thc nh gi
Quick and dirty
Field studies
Experiences
User testings
Usability testing
Predictive
III. nh gi h thng
nh gi m bo 3 nhim v chnh
Khng nh tnh m rng ca cc chc nng
H thng phi c kh nng p ng cc nhim v t ra mt cch d dng nh gi kh nng s dng ca h thng so vi nhu cu ca ngi dng
101
Phn loi
Phn chia theo iu kin mi trng ni tin hnh nh gi
nh gi trong phng th nghim nh gi thc a
102
103
104
2. nh gi ti ch
c tin hnh vi s tham gia ca ngi dng Din ra trong giai on thit k hay ci t c din ra trong mi trng ngi dng nhm nh gi h thng trong hot ng v trng thi ca ngi dng C nhiu yu t b nh hng: ting n, chuyn ng, ngi qua li, v.v. gy mt tp trung Bn cht t nhin, cho php quan st c s tng tc ca h thng v ngi dng, ci m ta khng quan st c trong PTN Do c s hin din ca ngi nh gi m ngi dng c th mt tp trung, khng t nhin
105
3. nh gi thit k
Vic nh gi thc hin ngay trong qu trnh thit k Nhng nh gi u tin v h thng nn c thc hin trc khi h thng c ci t Nu trong giai on ny, nh nh gi li s c pht hin sm trnh nhng nh hng ng tic, gim chi ph chnh sa
106
4. nh gi ci t
nh gi c s hin din ca ngi dng v h thng c ci t C th s dng cc k thut
nh gi thc nghim K thut quan st K thut hi p
107
Gii thiu chung c t yu cu v phn tch nhim v Thit k tng tc ngi dng my tnh Kim th tnh dng c v nh gi h thng V. Qun l h thng tng tc
108
Khai thc v bo tr
Khai thc: gip ngi dng lm vic vi h thng c xy dng Bo tr:
Cc nhim v nhm gi cho h thng hot ng lin tc, bt k cc thao tc no nhm ci thin h thng, thay i, thm vo do ngi dng yu cu Cc li pht hin c s c lu li ci thin h thng trong tng lai Cc phn hi t pha ngi dng v cc chc nng v phi chc nng c ghi nhn
109