Professional Documents
Culture Documents
TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 213
Nisan 1994
ICS 91.100.30
https://www.tse.org.tr/turkish/abone/Kapak.asp?STDNO=1766
17.04.2003
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
NDEKLER
0 - KONU, TARF, KAPSAM...................................................................................... 1
0.1 - KONU........................................................................................................................ 1
0.2 - TARFLER................................................................................................................. 1
0.2.1 - Beton Deme Kaplama Plaklar ........................................................................................ 1
0.2.2 - Deme Pla Agregas....................................................................................................... 1
0.2.3 - Alt Yz ................................................................................................................................. 1
0.2.4 - st Yz ................................................................................................................................ 1
0.2.5 - Karosiman............................................................................................................................ 1
0.2.6 - Karo Mozaik......................................................................................................................... 1
0.2.7 - Dizme (Palladiyen) .............................................................................................................. 1
0.2.8 - Suni Mermer Plak ................................................................................................................ 1
0.2.9 - zel Biimli Plak .................................................................................................................. 1
0.2.10 - Yivli Plak ............................................................................................................................ 1
0.2.11 - Yz Ykanm Plak .......................................................................................................... 2
0.2.12 - Beton Agregas .................................................................................................................. 2
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELLKLER..................................................................... 2
1.1 - SINIFLANDIRMA....................................................................................................... 2
1.1.1 - Snflar ................................................................................................................................. 2
1.1.2 - Tipler.................................................................................................................................... 2
1.1.3 - Trler ................................................................................................................................... 2
1.2 - ZELLKLER............................................................................................................. 2
1.2.1 - Grn zellii .................................................................................................................. 2
1.2.2 - Biim ve Gnyeden Sapma ................................................................................................. 3
1.2.3 - Yzey Dzgnl (Dzlem Yzllk) ................................................................................ 3
1.2.4 - Yzey Parlakl................................................................................................................... 3
1.2.5 - Su Emme ............................................................................................................................. 3
1.2.6 - Eilmede ekme Mukavemeti............................................................................................. 3
1.2.7 - Anmaya Dayankllk ......................................................................................................... 3
1.2.8 - Rengin Ia Dayankll.................................................................................................... 3
1.2.9 - Dona Dayankllk ................................................................................................................ 3
3 - PYASAYA ARZ.................................................................................................. 10
3.1 - Ambalaj ....................................................................................................................10
3.2 - ARETLEME...........................................................................................................10
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
0.2 - TARFLER
0.2.1 - Beton Deme Kaplama Plaklar
Beton deme kaplama plaklar, deme kaplamasnda kullanlmak zere, beton agregas veya beton
deme pla agregas ve imento ile imal edilen bir veya iki tabakal beton plaklardr.
NOT - Bu standard metninde Normal imento" deyimi, beyaz imentonun dndaki, 28 gnlk
2
basn mukavemeti en az 32.5 N/mm olan imentolar iin kullanlmtr.
0.2.3 - Alt Yz
Alt yz, deme plaklarnn deme harcna yaptrlan yzdr.
0.2.4 - st Yz
st yz, deme plaklarnn deme ilemi tamamlandktan sonra grnen yzdr.
0.2.5 - Karosiman
Karosiman, st tabakasnda 2 mm'den kk plak agregas ve normal veya beyaz imento kullanlarak
gerektiinde renk maddesi de katlarak imal edilen, st yz dz veya yivli deme pladr.
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
0.3 - KAPSAM
Bu standart, beton deme kaplama plaklarn kapsar.
NOT - Bu standart metninde Beton Deme Kaplama Plaklar deyimi yerine Deme pla veya
plak deyimleri de kullanlmtr.
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELLKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA
1.1.1 - Snflar
Deme kaplama plaklar, beton tabaka saysna gre;
- Bir tabakal plaklar (BT)
- ki tabakal plaklar (CT)
olmak zere iki snftr.
1.1.2 - Tipler
Deme kaplama plaklar, st yzlerine gre:
- Karosiman
(K)
- Karo Mozaik
(M)
- Dizme (Palladiyen)
(P)
- Suni Mermer
(S)
- Yz Ykanm
(Y)
olmak zere be tiptir.
1.1.3 - Trler
Karosiman plaklar st yznde yiv bulunup bulunmadna gre;
- Yivli
(R)
- Yivsiz (Z)
olmak zere iki trdr.
1.2 - ZELLKLER
Deme plaklarnda, yapmlarndan en ok 28 gn sonra aada belirtilen zellikler bulunmaldr. Bu
sreden nce piyasaya srlen deme plaklarnda da, piyasaya arz tarihinde, belirtilen zellikler
bulunmaldr.
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
1.2.5 - Su Emme
Beton deme plaklar zerinde Madde 2.3.1'de aklanan deney uygulandnda bulunacak ktlece
su emme oran, suni mermer ve dizme plaklarda en ok % 5, dier plaklarda en ok % 7 olmaldr.
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
Deme plaklarnn kalnlklar ile zel biimli plaklarn boyutlar, izelge-2'de verilen toleranslarla
birlikte, nceden belirtilen deerlere uygun olmaldr.
Deme kaplama plaklar iki tabakal olarak imal edildiklerinde st tabaka kalnl yivsiz
karosimanlarda 5 mm 'den, dierlerinde 10 mm 'den az olmamaldr.
ZELGE 1 - Beton Deme Plaklarnn Boyutlar (mm)
Anma
Boyutu
15
20
25
30
33
35
40
50
a1
a2
a3
a4
150
200
250
300
333
350
400
500
212
283
354
424
471
495
566
707
75
100
125
150
166
175
200
250
50
67
83
100
111
117
133
167
38
50
63
75
83
88
100
125
212
283
354
424
471
495
566
707
100
150
150
150
150
150
150
200
206
291
327
362
385
397
433
554
%2
Uzunluk ve Genilik
101 mm ile
> 400 mm
400 mm aras
%1
% 0,5
Kalnlk
% 10
zellik
Grn zellikleri
Biim ve Gnyeden Sapma
Yzey Dzgnl
Yzey Parlakl
Su Emme
Eilmede ekme Mukavemeti
Anmaya Dayankllk
Rengin Ia Dayankll
Dona Dayankllk
Boyut ve Toleranslar
iaretleme
zellik
Madde No
1.2.1
1.2.2
1.2.3
1.2.4
1.2.5
1.2.6
1.2.7
1.2.8
1.2.9
1.3
3.2
Muayene
ve Deney
Madde No
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.2.5
2.2.1
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
Bunun mmkn olmad durumlarda aadaki metot kullanlr. Partideki deme plaklar, miktar (N)
olmak zere partinin herhangi bir yerinden balanarak, 1, 2, 3, ........., N eklinde numaralanr veya
numaraland varsaylr.
Numune takmnda bulunacak deme pla says (n) olmak zere, partiden alnacak
N
=r
n
says hesaplanr, (r) tam say deilse tam sayya yuvarlatlr. Sonra bu ekilde bulunan (r) tam says
esas alnarak, (r)'inci, (2r) inci, (3r) inci, (nr)'inci deme pla ayrlp alnarak numune ayrma ilemi,
(n) numune elde edilene kadar srdrlr.
ZELGE 4 - Deme Plaklarnda Parti Bykl ve Alnacak Numune Says
Parti Bykl
(N)
3200e kadar
3201-10000
10001 ve fazlas
2.2 - MUAYENELER
2.2.1 - Grn Muayenesi
Numune takmndaki deme plaklarnn tamam, gn nda muayene edilerek Madde 1.2.1'de
belirtilenlere uygun olup olmadna ve Madde 3.2'de aklanan iaretlerin bulunup bulunmadna
baklr.
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
2.2.3.2.2 - Muayene Sentili : Muayene edilen deme plann anma boyunun % 0,75'i kadar
kalnlkta ve uygun genilikte.
2.2.3.3 - lem
Muayene edilecek deme pla, bir masaya st yz yukarya bakacak ekilde yerletirilir.
Muayene mastar, plak st yzeyine ve klcna dorultuda ve eitli ynlerde tutulur. Mastarn kenar
ile plak yzeyi arasnda aralk kalmas halinde, muayene sentilinin ucunun bu arala girip girmedii ve
aralkta serbeste hareket edip etmediine baklr.
Mastar kenar ile plak yzeyi arasnda boluk kalmamas veya kalan arala sentilin ucunun
smamas yahut sentilin ucunun arala smasna ramen bolukta serbeste hareket edememesi
halinde, plak yzndeki dzlemden sapmann anma boyunun % 0,75'inden fazla olmad kabul edilir.
Mastar kenar ile plak yzeyi arasnda kalan aralkta sentilin ucu serbeste hareket edebiliyor ise, bu
durumda dzlemden sapma miktarnn plak anma boyunun % 0,75'inden fazla olduu kabul edilir.
Sonularn Madde 1.2.3'de belirtilenlere uygun olup olmadna baklr.
20
25
41
Muayeneler
Gr
n
Yzey
Parlak
l
20
25
41
10
15
20
Biim
ve
Gnye
den
Sapm
a
15
20
30
Deneyler
Yzey
Dzgn
l
Boyut
Muaye
nesi
Su
Emme
Eilme
de
ekm
e
An
maya
Daya
nkllk
Rengi
n Ia
Daya
nkll
Dona
Daya
nkllk
10
15
20
10
15
20
4
5
8
5
6
10
5
6
10
2
3
5
4
5
8
Kabul
Edile
bilir
Toplam
Kusurlu
Says
1
2
3
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
2.3 - DENEYLER
2.3.1 - Su Emme Deneyi
2.3.1.1 - Deney Numuneleri
Deney numune takmndaki deme plaklarnn arasndan geliigzel ayrlm izelge-5'de belirtilen
miktarda plak kullanlr.
2.3.1.2 - Cihaz ve Malzemeler
2.3.1.2.1 - Etv
md mk
x 100
mk
Burada;
mk : Numunenin kurutulmu ktlesi (g)
md : Kaynatlarak su emdirilmi numunenin ktlesi (g)
dir.
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
2.3.2.2.3 - Kumpas
:Krlma
yknn
en
az
1/100'n
gsterebilecek hassasiyette, yeterli kapasitede,
:ki mesnet ve bir ykleme paras bulunan (ekil2); deney srasnda numunede eilmeden
baka etkilerin meydana gelmesini nlemek
zere, mesnetlerden biri ile ykleme paras
mafsall olarak dzenlenmi deney tertibat,
:Madde 2.2.5.2'de belirtilen.
2.3.2.3 - lem
Numune deme pla, eilme mukavemeti deney tertibatna, mesnetlere gre simetrik olacak ve
mesnetler ile ykleme paras, numunenin her iki tarafndan ayn miktarda taacak ekilde ve (a)
boyutu dorultusunda yerletirilir (ekil-1).
Bu durumda numune plan st yz, ykleme bal ynnde (st tarafta) olmaldr. Ykleme bal
ile mesnetler, 5 mm kalnlnda lastik ile kaplanm olmal veya ykleme bal ve mesnetler ile
deney numunesi arasna yaklak 5 mm kalnlktaki lastik eritler konulmal ve kuvvetlerin yaylmas
salanmaldr.
Deney, mesnetlerin tam ortasndan, dzgn bir ekilde ve darbesiz olarak devaml artan bir kuvvetin,
krlma meydana gelene kadar uygulanmas yolu ile yaplr. Krlma anndaki en byk kuvvet tespit
edilir (P).
Eilme mukavemeti deneyinde kuvvet art hz deimeyecek ve krlma yaklak 20 saniyede
meydana gelecek ekilde ayarlanmaldr.
2.3.2.4 - Hesaplama ve Sonularn Gsterilmesi
2
Eilmede ekme mukavemeti, (fe) N/mm cinsinden aadaki formlle hesaplanr.
fe =
3. P. L
2.b. d 2
(N/mm )
Burada;
P : Krlma anndaki yk, (N)
L : ekil-1'de belirtilen mesnet akl, (mm)
d : Krlm numune krlma kesitinde 0,1 mm hasassiyette llen kalnlklarn aritmetik ortalamas,
(mm)
b : Plak genilii, (mm) dir.
Formldeki (b) deeri, krlma yerinde llerek bulunan genilik ve (d) ise krlma kesitinde iki noktada
llen kalnlk deerlerinin aritmetik ortalamas olarak alnmaldr.
Sonularn Madde 1.2.6'da belirtilenlere uygun olup olmadna baklr.
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
2.3.3.2 - lem
Hazrlanan bu prizmatik deney numuneleri zerinde TS 699'da aklanan srtnme ile anma kayb
deneyi uygulanr.
Sonularn Madde 1.2.7'de belirtilenlere uygun olup olmadna baklr.
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
Sonularn Madde 1.2.9' ve Madde 1.2.7de belirtilenlere uygun olup olmadna baklr.
2.4 - DEERLENDRME
Madde 2.1'e gre alnan numune plaklar zerinde muayene ve deneyler Madde 2.2 ve Madde 2.3'de
ngrlen sra ile uygulanr. Muayenelerin veya deneylerin herhangi birinde olumsuz sonu alnan bir
plak kusurlu kabul edilir ve sonraki muayene ve/veya deneyler uygulanmadan ayrlr. Bu ekilde
muayene ve deneyler, zerinde herhangi bir olumsuz sonu alnmam deme plaklarnda
srdrlr. Bu srada izelge-5'de belirtilen kusurlu says aldnda muayene ve/veya deneylere
son verilir.
Muayene ve deneyler tamamlandktan sonra, olumsuz sonu alnarak ayrlm bulunan kusurlu
plaklarn toplam says numune (n) byklne gre izelge-5'de verilen kabul edilebilir kusurlu
saylar ile karlatrlr.
Muayene ve/veya deneylerden olumsuz sonu alnm kusurlu plaklarn toplam saysnn kabul
edilebilir kusurlu says kadar veya daha az olmas halinde, partinin bu standarda uygun olduu kabul
edilir. Olumsuz sonu alnan kusurlu deme plaklarnn toplam saysnn kabul edilebilir kusurlu
saysndan daha fazla olmas halinde partinin standarda aykr olduu anlalr.
3 - PYASAYA ARZ
3.1 - Ambalaj
Beton deme kaplama plaklar ambalajlanmadan da piyasaya arz edilebilir.
Beton deme kaplama plaklarnn birbirlerine arparak krlmalarnn nlenmesi konusunda gerekli
tedbirler alnmal, ambalaj yaplmas halinde Madde 3.2'de belirtilen iaretler ile plak says ambalaj
zerine de yazlmaldr.
3.2 - ARETLEME
Beton deme plaklarnn alt yznde gmme veya kabartma eklinde en az aadaki bilgiler
yazlm olmaldr.
- Firmann ticari nvan, ksa ad, adresi veya varsa varsa tescilli markas,
- Bu standardn iaret ve numaras, (TS 213 eklinde)
- Snf, tip ve tr,
- Anma botu,
- Kalnl,
- Ambalajlarda bu bilgilere ek olarak plak says.
Bu bilgiler gerektiinde yabanc dille de yazlabilir.
4 - ETL HKMLER
10
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
4.1- malat veya satc, bu standarda uygun olarak imal edildiini beyan ettii plaklar iin,
istendiinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya gstermek mecburiyetindedir. Bu
beyannamede sat konusu plaklarn:
- Madde 1'deki zelliklerde olduunun,
- Madde 2'deki muayene ve deneylerin yaplm ve uygun sonu alnm bulunduunun, belirtilmesi
gerekir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR
DIN 18500/1991
Bayndrlk Teknik artnamesi
11
UDK 629.2/.6
12
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
13
UDK 629.2/.6
TRK STANDARDI
TS 213/Nisan 1994
TS 706/Aralk 1980
"Beton Agregalar"
"Aggregates For Concrete"
TS 2756/Nisan 1977
TS 4318/Nisan 1985
14