You are on page 1of 7

Vin Quy hoach Thuy loi min Nam

TP SAN KHOA HC V CNG NGH QUY HOCH THU LI


NGHIN CUU DNH GI TC DNG CUA VIJC KHAI THC,


PHT TRIEN VNG NGAP DEN DNG CHAY L
O DONG BANG SNG CUU LONG


Ks. Trn #c #ng
Phng Tong hop-Kv thuat

Tm tt: Trong nhng thap nin vua qua, tai cc vng ngap l ong bng sng Cuu Long,
hng loat cc cng trnh thuy loi nhu h thong knh muong, bo bao, cong bong d duoc xy dung.
n nay, cng tc thuy loi d phan no giai quyt duoc van d cap, tiu nuoc, chong l dau vu cho
khoang 1,4-1,5 triu ha la hai, ba vu, tao dia bn dinh cu cho hng triu ho dn, bao v duoc mot so
khu vuc cy n tri, khu dn cu tap trung Bn canh vic pht trin cc h thong thuy loi, h thong
giao thng duong bo trong vng cng pht trin mot cch kh nhanh chng. Ngoi cc tuyn Quoc
lo, trong vng ngap d c h thong giao thng duong bo lin tinh, lin huyn, lin x v nhiu noi c
h thong duong giao thng nng thn kh hon chinh, v tat ca dang c xu huong nng cao vuot l.
Du n Quy hoach kim sot l BSCL d duoc Chnh phu ph duyt. Trn co so pht trin thuy loi
nhiu nm qua v truoc yu cau cua kim sot l, Quyt dinh 99-TTg cua Thu tuong Chnh phu v
pht trin thuy loi, giao thng v xy dung dn cu o vng ngap l BSCL duoc khan truong trin
khai. Tu 1998 dn nay, sau khi du n Quy hoach l BSCL duoc Chnh phu ph duyt, cc cng trnh
trong dim trong h thong kim sot l cng duoc tap trung xy dung nhanh hon, dc bit l o vng
TGLX. Cc tnh ton v dnh gi trong quy hoach l cho thay cc cng trnh kim sot l du mang
lai hiu qua rat to lon cho pht trin san xuat nng nghip, on dinh dia bn dn cu v tao diu kin
d pht trin co so ha tang nhu duong giao thng nng thn, truong hoc, bnh vin, nh vn ha...
Thuc t 2-3 nm qua, sau khi c mot so cng trnh kim sot l vng TGLX ra doi cng d chung
minh cho cc du bo hop l trong quy hoach l. Tuy nhin, bn canh nhiu hiu qua tch cuc, bat kv
mot tc dong cng trnh no dn vng ngap l du dan dn nhng anh huong mang tnh tiu cuc, dc
bit l v bin doi trang thi dng chay v mi truong sinh thi, khng nhng ngay trong vng ngap
l m ca thuong v ha luu cc vng ngap. Chnh v th, vic dnh gi cc din bin trong vng ngap
l do cc cng trnh kim sot l mang lai l rat can thit, dc bit l phn bo dng chay l. Cc kt
qua tu vic tnh ton v phn tch din bin l nhng nm gan dy l nhng thng tin v chi dan quan
trong d dnh gi chnh xc hon hiu qua thuc t cua cc cng trnh, tu d, c nhng kin nghi nhm
giam thiu nhng tc dong tiu cuc v diu chinh cc cng trnh se xy dung mot cch hop l.


1. Tng quan din bin vng ngp l
Khoang ba thp nin qua DBSCL d c nhung buoc pht trin vuot bc dng
gp vo pht trin chung cua dt nuoc. Cc pht trin ni trn d v dang tc dng
manh m vo dng chay lu o Chu th sng Mekong nn vic nghin cuu dnh gi
mt cch ton din, gp phn khai thc mt cch hiu qua v bn vung ti nguyn
nuoc l rt cn thit.
Vic dnh gi cc tc dng duoc thuc hin thng qua cng tc thu thp, xu l
v phn tch s liu, m phong dng chay bng m hnh ton dng chay lu chu th
Mekong VRSAP cho hai dang lu din hnh l lu trung bnh nm 1999 d dnh gi tc
dng thuong xuyn cua ma lu v ngp lut dn cc hoat dng pht trin kinh t x hi
trong ma lu; lu lon nm 2000 d dnh gi muc d an ton v kha nng di ph voi lu
lon trong vng ngp.
Tiu ch d lua chon cc thoi dim m phong l: (1) Bt du hoc kt thc mt
giai doan pht trin hoc diu chinh pht trin v (2) C ti liu do dac tuong di dng


SIWRP
VIJN QUY HOACH
THUY LI MIEN NAM
Vin Quy hoch Thy li min Nam
TP SAN KHOA HC V CNG NGH QUY HOCH THU LI

b tao diu kin cho vic phn tch dnh gi. Cn cu vo tnh hnh thuc t DBSCL d
ti d lua chon 6 thoi dim: Nm 1972, 1991, 1996, 2000, 2005 v 2010.
Mc thoi gian ban du dng lm so snh l nm 1972, duoc xem nhu l thoi
dim chua c pht trin trong vng ngp. Tip d l nm 1991, nm bt du xy dung
cc cng trnh d khai thc trong ma lu. K dn l nm 1996, nm c cc s liu do
dac dia hnh v thuy vn tuong di dy du, dng b; nm c th xem nhu DBSCL bt
du buoc vo mt giai doan pht trin moi nhanh hon, rng hon v nhiu mt. Nm
2000, nm xay ra trn lu lich su, nm DBSCL d thuc hin duoc mt s cng vic
quan trong theo phuong chm chung sng voi lu. Nm 2005 nm c s liu do dac
cp nht dng thoi buoc du thuc hin diu chinh k hoach pht trin vng ngp trn
co so tip tuc phuong chm chung sng voi lu voi nhung vn d moi, nhung kinh
nghim moi thu duoc sau trn lu lich su nm 2000 gy nhiu thit hai cho vng ngp
DBSCL; v cui cng l du kin nm 2010 nm duoc xem l hon thnh v co ban
cc cng trnh ha tng giao thng, cum tuyn dn cu theo Quyt dinh 99-TTg cua Thu
tuong Chnh phu v pht trin vng ngp vng DBSCL.
- C th m ta tm tt tnh hnh nm 1972 nhu sau: Vng ngp chua c pht
trin dng k, phn lon dt dai trong vng ngp lu trung bnh v ngp nng vn cn
hoang ha, hoc khai thc la ni tu nhin trong ma lu. H thng knh rach chua
pht trin, chu yu phuc vu yu cu giao thng. Pha DTM chi c knh Ci Co-Long
Kht, knh Dng Tin-Lagrange, knh Nguyn Vn Tip; knh Phuoc Xuyn; pha
TGLX chi c knh Vinh T, knh Tri Tn, Ba Th, Mac Cn Dung, Rach Gi Long
Xuyn, Ci Sn v Rach Gi H Tin. Mt dm bi phu boi co dai, rung ngp nuoc
hoc la ni can tro rt nhiu dn vic thot lu, dn cu thu thot, tp trung chu yu o
cc vng dt cao ven sng.
- Nm 1991, cng cuc khai thc trong ma lu bt du duoc thuc hin, mt s bo
bao thp ngn lu thng 8 duoc xy dung, din tch la H-Thu tng nhanh, bt du c
mt s din tch la vu ba trong vng ngp nng. Dng trn it nhiu d bi can tro.
Thoi dim ny c th xem l thoi dim bt du khai thc vng ngp trong ma lu.
- Nm 1996, cng cuc khai thc pht trin vng lu duoc tip tuc v dy nhanh
tc d, din tch la H-Thu c kha nng chiu anh huong cua lu du vu d tuong di
n dinh, h thng cng trnh bo bao bao v la H-Thu moi duoc hnh thnh tu pht
chua du cao trnh thit k, chua vung chc v hu ht bi trn v khi xay ra lu lon. H
thng duong giao thng trong vng ngp moi duoc dinh hnh, xy dung tung doan,
tung tuyn chua lin tuc, cao trnh thp, d vung chc km, bi trn v nhiu. H thng
cum tuyn d bao v duong giao thng nng thn hu nhu chua dng k, h thng bo
bao trong vng lu bi trn v hu hong nhiu.
- Dn nm 2000, nm xay ra trn lu lon nht trong khoang 40-50 nm qua o
DBSCL, tnh hnh d c kh nhiu thay di, cc hoat dng khai thc pht trin vng
ngp theo phuong chm chung sng voi lu duoc dy manh v mt s hang muc cng
trnh d duoc xy dung v di vo hoat dng. O Tu gic Long Xuyn dng trn qua
bin gioi Vit Nam-Campuchia qua bay cu trn duong Chu Dc-Tinh Bin d duoc
han ch v diu chinh lai qua h thng dp Tr Su, Tha La; cc knh rach trong vng
Tu gic H Tin d duoc xy dung c kha nng tai v thot mt luong dng k lu qua
khu vuc ny. H thng cng trn d Bin Ty d duoc xy dung hu ht. Duong Mac
Cn Dung duoc dp cao vuot lu, h thng bo bao, duong giao thng nng thn pht
Vin Quy hoch Thy li min Nam
TP SAN KHOA HC V CNG NGH QUY HOCH THU LI

trin kh manh tuy cao trnh cn thp v chua vung chc v c th bi trn v trong
ma lu. Duong L Te-Chu Dc duoc nng cp mt buoc chi cn lai mt vi doan
thp bi trn lu khoang duoi 0,5 m. O Dng Thp Muoi, duong Hng Ngu-Tn Hng
duoc dp cao vuot lu khng bi trn v nhiu nhu nm 1996. Duong Tn Hng-Vinh
Hung cung duoc dp cao, chi trn v mt doan khoang 200 m trong khu vuc dang thi
cng. Quc l 62 Tn An-Vinh Hung d duoc mo rng v dp cao nhiu hon so voi
nm 1996 tuy c mt s doan bi ngp dn 0.6 m. Quc l 1A Tn An-M Thun d
duoc nng cp khng bi trn. Duong Thanh Bnh-Trm Chim, duong Kin Bnh-M
An, duong M An-Cao Lnh, duong Hng Ngu-Tn Chu cung d duoc hnh thnh,
xe c qua lai d dng hon khi chua c lu tuy hu ht bi trn v mt s doan bi v
nhung d anh huong dng k dn dng chay lu. Din tch la H-Thu duoc m rng
thm. Tai cc vng ngp nng din tch la vu ba lin tuc duoc mo rng v gn nhu
dat dn din tch cao nht trong nhung nm gn dy. Pha Long An rung trm pht
trin nhanh v lon hon nhiu so voi nm 1996 lm can tr dng k dn dng chay lu.
Knh Tn Thnh-L Gach, knh Hng Ngu, v nhiu knh rach ni dng khc duoc
xy dung, nao vt v mo rng lm kha nng tai v thot lu cao hon. C th ni so voi
nm 1996 dng lu d bi anh huong dng k.
- Dn nm 2005 vng ngp c nhiu pht trin voi qui m lon v tc d nhanh.
H thng khoang gn 1.000 cum tuyn dn cu v co ban d hon thnh. Nhiu tuyn
duong duoc sua chua nng cp cai tao v lm moi sau lu 2000. O TGLX, duong L
Te-Chu Dc tip tuc duoc nng cp mo rng, dp cao vuot lu. Duong Tinh Bin-H
Tin dang duoc xy dung, tn cao. Duong Tri Tn-Rach Gi doc knh Tm Ngn
duoc lm moi. Duong L Te-Rach Gi-H Tin duoc nng cp. H thng knh cng
Bnh Giang 1, Bnh Giang 2 duoc b sung thm vo v thng thot lu ven Bin Ty.
Cc knh Tm Ngn, T3, T5, T6 duoc nao vt m rng, nhiu doan knh ni giua
knh Rach Gi-H Tin voi Bin Ty cung duoc nao vt lm tng kha nng thot lu
du vu tuy bo bao cc vung nui tm t nhiu cung lm giam dng trn v kha nng
thot lu. Phong tro giao thng nng thn pht trin rt manh nht l o khu vuc pha
Ty-Nam. D v dang c xu huong hnh thnh cc tuyn duong lin tuyn, lin khu
dn cu vuot lu. O DTM, cc tuyn duong d hnh thnh bi hu hai, trn v sau lu 2000
duoc sua chua nng cp. Dn nm 2005 v co ban duong Tn An-Vinh Hung, Duong
Hng Ngu-Tn Hng-Vinh Hung, duong Vinh Hung-Tn Hung, duong Quc l 1
Tn An-M Thun, duong quc l 30 M Thun-Cao Lnh-Hng Ngu. Duong Hng
Ngu-Tn Chu, duong Thanh Bnh-Trm Chim-Tn Hng, duong Kin Bnh M An,
duong M An-Cao Lnh d duoc dp cao vuot lu, tuong di vung chc, t c kha
nng bi trn v trong ma lu. Cc tuyn duong bo knh Nam Hng Ngu, mt s doan
nam knh Dng Tin, Nam knh Nguyn Vn Tip d duoc tn cao, gia c vung chc
hon d dp ung yu cu giao thng v gp phn bao v la H-Thu, la vu ba v vng
cy n tri nam knh Nguyn Vn Tip. Mt s bo bao v mt s vng cy n tri d
c kha nng ngn lu ca nm. Thm vo d hng trm cum tuyn dn cu d duoc xy
dung v dang dua dn vo sinh sng tao ra nhu cu hnh thnh nn cc tuyn duong
lin tuyn, lin cum dn cu vuot lu. Phong tro lm duong giao thng nng thn pht
trin rt manh nht l cc vng ngp nng thuc tinh Tin Giang, Long An. Din
tch la vu ba duoc m rng, dang hnh thnh mt s bao ngn lu ca nm qui m tu
vi trm dn 3.000-5.000 ha. Cc knh rach duoc nao vt sau lu, h thng bo bao
duoc sua chua, gia c. Bn canh d h thng knh truc, knh cp 2 v ni dng tip
tuc duoc du tu xy dung nhu knh Ci Co-Long Kht, knh Tn Thnh-L Gach,
Vin Quy hoch Thy li min Nam
TP SAN KHOA HC V CNG NGH QUY HOCH THU LI

Knh 79, knh Phuoc Xuyn, knh 28, knh Ci Bo, knh 307, mt s knh khc
nhu Tn Cng Ch, Duong Tht-Cn L, Dng Tin-Lagrange, cc knh thot lu nam
Nguyn Vn Tip dang duoc nghin cuu v d nghi du tu xy dung. Nhiu tuyn
duong moi nhu duong N2 doan Tuyn Nhon-M An-Cao Lnh, duong cao tc Thnh
ph H Ch Minh-Cn Tho dang duoc thi cng.
Cui cng l thoi dim nm 2010, du kin hon thnh v co ban cc tuyn
duong giao thng, cum tuyn dn cu trong vng ngp theo phuong chm chung sng
voi lu. Trong vng ngp s c gn 1000 cum tuyn dn cu, hng chuc con tuyn
duong quc l, tinh l, lin tinh l vuot lu tao diu kin tt hon cho cc hoat dng san
xut v sinh hoat trong ma lu.
2. Cc tr%-ng h"p m ph9ng lA
D ti d m phong 6 truong hop voi 2 tnh hung lu: lu trung bnh tuong tu
nhu lu 1999; lu lich su tuong tu nhu lu 2000 nhu sau:
- Truong hop 1 (TH1): Chua pht trin trong vng ngp, dia hnh truoc nm
1975, ly theo ti liu mt dm nm 1972 trong nghin cuu cua don chuyn gia H
Lan 1974;
- Truong hop 2 (TH2): D khai khn, pht trin vng ngp nhung chua c bo
bao ngn lu, thoi dim nm 1991;
- Truong hop 3 (TH3): Dia hnh nm 1996, nm duoc xem nhu nm khoi du
pht trin vng ngp theo phuong trm chung sng voi lu;
- Truong hop 4 (TH4): Dia hnh nm 2000, nm xay ra trn lu lich su trong vng
40-50 nm qua, d xy dung duoc mt s cng trnh kim sot lu theo phuong trm
chung sng voi lu v bt du b sung, diu chinh quy hoach lu sau nhung kinh nghim
thu duoc sau lu 2000;
- Truong hop 5 (TH5): Dia hnh nm 2005, nm c s liu cp nht moi nht;
- Truong hop 6 (TH6): Dia hnh du kin theo sau khi d xy dung cc cng trnh
giao thng quan trong trong vng lu theo dinh huong chung sng voi lu theo quyt
dinh 99TTg cua Thu tuong Chnh Phu.
Tng cng c 12 truong hop tnh ton, duoc phn theo hai tnh hung lu l lu
trung bnh 1999 v lu lich su nm 2000.
Truong hop 1 duoc chon l truong hop khoi dim d so snh tc dng cua cc
pht trin dn dng chay lu trong vng ngp.
D tin cho vic theo di v xc dinh tc dng cua cc pht trin, vng ngp
duoc chia thnh 13 tiu vng nhu sau:
+ Tiu vng 1, k hiu l CPC1 l vng ngp gioi han boi sng Mekong, duong
QL15 v duong Svay Rieng-Neak Luong trn dt Campuchia;
+ Tiu vng 2, k hiu l CPC2 l vng ngp gioi han boi duong Svay Rieng-
Neak Luong, sng Mekong, rach Ci Co Long Kht;
+ Tiu vng 3, k hiu l CPC3 gioi ham boi sng Mekong, sng Tonle Sap v
duong Prek Dam-Kompong Cham trn dt Campuchia;
+ Tiu vng 4, k hiu l CPC4 gioi han boi sng Bassac, duong Prek Dam-
Takeo, knh Vinh T-Giang Thnh trn dt Campuchia;
Vin Quy hoch Thy li min Nam
TP SAN KHOA HC V CNG NGH QUY HOCH THU LI

+ Tiu vng 5, k hiu l DTM1, nm tu knh Tn Thnh-L Gach dn rach Ci


Co-Long Kht trn lnh th Vit Nam;
+ Tiu vng 6, k hiu l DTM2, gioi han boi sng Tin, sng Vm Co Ty,
knh Ci Co-Long Kht v knh Nguyn Vn Tip;
+ Tiu vng 7, k hiu l DTM3, gioi han boi sng Tin, knh Nguyn Vn Tip,
sng Vm Co Ty v knh Cho Gao trn dt Vit Nam;
+ Tiu vng 8, k hiu l TGXL1, gioi han boi sng Hu, duong Chu Dc-Tinh
Bin, knh Ci Sn, Bin Ty v knh Tm Ngn;
+ Tiu vng 9, k hiu l TGLX2, gioi han boi knh Vinh T-sng Giang Thnh,
knh Ba Chc, knh Tm Ngn, v Bin Ty;
+ Tiu vng 10, k hiu l TSH, gioi han boi sng Hu, knh Ci Sn, rach Ci
Cn v rach Xeo Cht;
+ Tiu vng 11, k hiu l CPC5, gioi han boi sng Mekong, sng Bassac trn
dt Campuchia;
+ Tiu vng 12, k hiu l GSTSH, nm trong khu vuc giua sng Tin v sng
Hu trn dt Vit Nam;
+ Tiu vng 13, k hiu l GVCDVCT, nm giua sng Vm Co Dng, Vm Co
Ty trn dt Vit Nam.
Tu kt qua m phong c th rt ra mt s nhn xt nhu sau (dua theo dia hnh
nm 2000):
Trong tnh hung xay ra lu lon nhu lu 2000, muc nuoc lon nht trong Tiu
vng 1 c th dat tu 4,93-13,31 m, d su ngp tu 2,5-4,0 m. Muc nuoc lon nht trong
Tiu vng 2 c th dat tu 3,27-7,73 m, d su ngp tu 2,5-3,5 m. Muc nuoc lon nht
trong Tiu vng 3 c th dat 9,97-13,75 m, d su ngp tu 2,5-4,0 m. Muc nuoc lon
nht trong Tiu vng 4 c th dat tu 1,38-10,30 m, d su ngp tu 2,0-3,5 m. Muc
nuoc lon nht trong Tiu vng 5 c th dat tu 4,36-5,97 m, d su ngp tu 2,5-3,5 m.
Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 6 c th dat tu 1,72-5,18 m, d su ngp tu 1,3-
3,0 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 7 c th dat tu 1,46-3,62 m, d su ngp tu
0,8-2,0 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 8 c th dat 1,05-5,15 m, d su ngp
tu 0,5-3,5 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 9 c th dat tu 1,05-3,27 m, d su
ngp c th dat tu 0,7-2,0 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 10 c th dat tu
0,97-2,62 m, d su ngp tu 0,6-1,8 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 11 c th
dat 6,53-9,81 m; d su ngp tu 2,5-3,5 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 12 c
th dat 1,87-6,41 m; d su ngp tu 1,1-3,5 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 13
c th dat tu 1,59-4,32 m; d su ngp tu 1,0-2,5 m.
Luu luong lon nht qua Tn Chu c th dat trn 26.000 m
3
/s, qua Chu Dc
trn 7.600 m
3
/s; qua Tn An trn 3.500 m
3
/s, qua Bn Luc trn 3.700 m
3
/s. Luu luong
lon nht qua duong Svay Rieng-Neak Luong c th dat dn 8.000 m
3
/s; qua tuyn Tn
Thnh-L Gach trn 10.000 m
3
/s, qua bo nam knh Nguyn Vn Tip trn 6.000 m
3
/s;
qua Quc l 1 doan Tn An-M Thun dat trn 3.500 m
3
/s; qua Quc l 30 doan M
Thun-An Long dat trn 3.000 m
3
/s. Luu luong lon nht qua duong Chu Dc-Tinh
Bin khoang 800 m
3
/s; qua cu Xun T, cu can Cng Binh trn 1.500 m
3
/s; qua
duong Rach Gi-H Tin trn 4.500 m
3
/s; qua bo Nam knh Ci Sn trn 1.000 m
3
/s.
Trong tnh hung xay ra lu trung bnh nhu lu 1999, muc nuoc lon nht trong
Tiu vng 1 c th dat tu 3,19-12,37 m, d su ngp tu 1,5-3,0 m. Muc nuoc lon nht
trong Tiu vng 2 c th dat tu 2,33-6,42 m, d su ngp tu 0,5-2,5 m. Muc nuoc lon
Vin Quy hoch Thy li min Nam
TP SAN KHOA HC V CNG NGH QUY HOCH THU LI

nht trong Tiu vng 3 c th dat 7,53-12,35 m, d su ngp tu 2,0-3,5 m. Muc nuoc
lon nht trong Tiu vng 4 c th dat tu 1,02-8,87 m, d su ngp tu 0,5-3,0 m. Muc
nuoc lon nht trong Tiu vng 5 c th dat tu 2,95-5,00 m, d su ngp tu 1,4-2,5 m.
Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 6 c th dat tu 1,32-4,18 m, d su ngp tu 0,6-
2,0 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 7 c th dat tu 1,28-2,69 m, d su ngp tu
0,7-1,1 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 8 c th dat 0,98-4,17 m, d su ngp
tu 0,5-2,0 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 9 c th dat tu 0,95-2,64 m, d su
ngp c th dat tu 0,6-1,5 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 10 c th dat tu
0,85-2,28 m, d su ngp tu 0,55-1,20 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng 11 c
th dat tu 5,37-8,48 m; d su ngp tu 1,8-3,0 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu vng
12 c th dat tu 1,87-5,35 m; d su ngp tu 1,2-2,8 m. Muc nuoc lon nht trong Tiu
vng 13 c th dat tu 1,45-2,89 m; d su ngp tu 0,8-1,5 m.
Luu luong lon nht qua Tn Chu c th dat trn 22.000 m
3
/s, qua Chu Dc
dat trn 6.400 m
3
/s; qua Tn An trn 2.800 m
3
/s v qua Bn Luc trn 3.200 m
3
/s. Luu
luong lon nht qua duong Svay Rieng-Neak Luong c th dat dn 4.000 m
3
/s; qua
tuyn Tn Thnh-L Gach trn 4.500 m
3
/s, qua bo nam knh Nguyn Vn Tip trn
2.900 m
3
/s. qua quc l 1 doan Tn An-M Thun dat trn 3.500 m
3
/s; qua quc l 30
doan M Thun-An Long dat trn 1.800 m
3
/s. Luu luong lon nht qua duong Chu
Dc-Tinh Bin khoang 500 m
3
/s; qua cu Xun T, cu can Cng Binh trn 800 m
3
/s;
qua duong Rach Gi-H Tin trn 2.600 m
3
/s; qua bo Nam knh Ci Sn trn 9.00
m
3
/s.
Tu kt qua m phong buoc du c th rt ra mt s nhn xt nhu sau:
Vic khai ph pht trin vng ngp d lm cho mt dm ha luu tro nn thng
thong hon, kha nng tai lu lon hon, lu v nhiu v nhanh hon. Trong truong hop xay
ra lu lon tuong tu nhu lu 2000, muc nuoc o pha Bc rach Ci Co-Long kht (Tiu
vng CPC-2) c th giam trung bnh duoc 13 cm; nhiu nht l 64 cm. Muc nuoc lon
nht pha Bc knh Vinh T (Tiu vng CPC-4) giam bnh qun 11 cm, nhiu nht l
51 cm. Muc nuoc lon nht tu knh Dng Tin dn knh Tn Thnh-L Gach (Tiu
vng DTM-2) giam bnh qun duoc 1 cm; nhiu nht l 21 cm. Muc nuoc lon nht tu
knh Ci Sn dn knh Vinh T (Tiu vng TGLX-1) giam bnh qun duoc 9 cm;
nhiu nht l 70 cm.
Trong truong hop xay ra lu trung bnh nhu lu 1999, muc nuoc o pha Bc rach
Ci Co-Long Kht (Tiu vng CPC-2) giam trung bnh duoc 7 cm; nhiu nht l 33
cm. Muc nuoc lon nht pha Bc knh Vinh T (Tiu vng CPC-4) giam bnh qun 6
cm, nhiu nht l 28 cm. Muc nuoc lon nht tu knh Dng Tin dn knh Tn Thnh-
L Gach (Tiu vng DTM-2) tng bnh qun duoc 2 cm; nhiu nht l 18 cm. Muc
nuoc lon nht tu knh Ci Sn dn knh Vinh T (Tiu vng TGLX-1) giam bnh
qun duoc 7 cm; nhiu nht l 51 cm.
Vic xy dung h thng bo bao bao v san xut la v h thng duong giao
thng trong vng lu phn no can tro dn dng chay lu, giam kha nng tai lu, han ch
lu v v lm gia tng nhuc nuoc trong vng ngp. Trong truong hop xay ra lu lon
tuong tu nhu lu 2000 voi diu kin dia hnh nm 2005, muc nuoc o pha bc rach Ci
Co-Long kht (Tiu vng CPC-2) chi cn giam trung bnh duoc 2 cm; nhiu nht l
32 cm. Muc nuoc lon nht pha Bc knh Vinh T (Tiu vng CPC-4) tng bnh qun
2 cm, nhiu nht l 22 cm. Muc nuoc lon nht tu knh Dng Tin dn knh Tn
Vin Quy hoch Thy li min Nam
TP SAN KHOA HC V CNG NGH QUY HOCH THU LI

Thnh-L Gach (Tiu vng DTM-2) tng bnh qun duoc 13 cm; nhiu nht l 83 cm.
Muc nuoc lon nht tu knh Ci Sn dn knh Vinh T (Tiu vng TGLX-1) giam
bnh qun duoc 12 cm; nhiu nht l 37 cm.
Trong truong hop xay ra lu trung bnh nhu lu 1999, muc nuoc o pha Bc rach
Ci Co-Long kht (Tiu vng CPC-2) chi cn giam trung bnh duoc 3 cm; nhiu nht
l 9 cm. Muc nuoc lon nht pha Bc knh Vinh T (Tiu vng CPC-4) giam bnh
qun 0 cm, nhiu nht l 19 cm. Muc nuoc lon nht tu knh Dng Tin dn knh Tn
Thnh-L Gach (Tiu vng DTM-2) tng bnh qun duoc 7 cm; nhiu nht l 45 cm.
Muc nuoc lon nht tu knh Ci Sn dn knh Vinh T (Tiu vng TGLX-1) giam
bnh qun duoc 8 cm; nhiu nht l 32 cm.
Cc cu trn cc tuyn duong ct ngang vng lu bi xi lo manh. Trn duong
N1, bo Nam knh Tn Thnh-L Gach doan Hng Ngu-Phuoc Xuyn tng din tch
mt ct thot lu ma lu nm 1996 chi c khoang 1.920 m
2
, trn v 1.900 m
2
. Dn nm
2000 tng din tch mt ct cu d ln dn 6.900 m
2
tng hon hai ln so voi nm 1996,
lm tng luong lu trn v ha luu v muc nuoc vng ngp sau knh Tn Thnh-L
Gach.
Cc kt qua do dac v m phong cho thy tu nm 1996 dn nay dng trn d
giam dng k. Nm 1996 din tch mt ct trn lu trn tuyn duong Nam knh Tn
Thnh-L Gach giam tu 1.900 m
2
nm 1996 xung cn duoi 100 m
2
nm 2000 v hu
nhu khng dng k nm 2005. Trong khi d dng chay qua cc cu tng ln rt nhanh:
nm 1996 din tch mt ct thot lu qua cc cu trn duong bo Nam knh Tn Thnh-
L Gach tng tu 1.900 m
2
nm 1996 ln 6.900 m
2
nm 2000 v n dinh o muc ny
cho dn nm 2005. Luu luong chay qua cc cu tng tu 3000 m
3
/s nm 1996 ln 7000
m
3
/s nm 2000.
Dng lu d c su phn b lai theo huong c loi cho vic ly ph sa v cai tao
dng rung. Luong lu trn bin gioi my nm gn dy giam duoc mt phn, luong lu
vo tu sng Tin, sng Hu tng ln, nuoc lu chuyn v cc vng phn, vng dt moi
duoc khai thc nhu TGHT, Bo Bo, Bc Dng nhiu hon v som hon, c tc dung tch
cuc trong vic cai thin mi truong dt v nuoc.
Xt v tc dng dn dng chay lu, cc tc dng ni trn c th chia thnh hai
nhm: (1) Nhm tc dng tch cuc (giam d ngp, diu ha, phn b dng chay theo
huong c loi) v (2) Nhm tc dng tiu cuc (gia tng d ngp, tp trung dng chay,
can tro dng chay v giam luu thng nuoc trong vng ngp). Cc hoat dng mo knh,
mo rng cu, cua thot lu, do thm cc knh moi dn nuoc lu, ph sa v cai tao cc
vng dt phn o TGHT, Bo Bo, Bc Dng, Cho Bung thuc nhm thu nht. Cc hoat
dng mo rng din tch la vu ba, xy dung cc bo bao, cum tuyn dn cu, cc tuyn
duong giao thng thuc nhm thu hai.
C th ni cc pht trin ni trn tuy c nhiu tc dng dn dng chay lu nhung
cn thit v hop qui lut. Diu dng mung l nhn thuc v pht trin bn vung vng
ngp ngp trong pht trin v cng dng ngy cng duoc nng cao, tung buoc duoc
cu th ho v thuc hin tuong di nghim tc tu qui hoach pht trin, thit k thi cng
v quan l vn hnh cng voi cc giai php giam nhe, diu tit, diu chinh sng tao c
cn nhc nn d giam dng k cc tc dng tiu cuc v loi dung duoc mt s tc dng
tch cuc cua dng lu v ma lu.

You might also like