/

((!(




..../.,.. ..../.,.. ..../.,.. ..../.,..
/,../.. ! /,../.. ! /,../.. ! /,../.. !
. . . .
//..

AkA
Llchla amla

A 8ALII
Mola Mola
8AkALAkC
Merlanglus
Merlangos

8Ak8UNA
Mullus
8arbaLus

8Lk8Lk 8ALII
AnLhlas
AnLhlas
8LkLAM
Merlucclus
Merlucclus

CAMG2
kLk8ALII
Caleorhlnus
Caleus
AA
SpraLLus
SpraLLus
AMUkA
ALherlna
PepseLus
IUkA
Sparus AuraLa

I1AkI
8oops Salpa

I2GILI
MLkCAN
LlLhognaLhus
Mormyrus

I2GILI
CkkINCS
kaLsowonus
elamls
DLNI2 ALASI
Salmo 1ruLLa
Labrax

D0LGLk
Zeus laber

DIkLNLI
kIkLANGI
AsplLrlglla
Cuculus

DIkLNLI kS02
resLedlon
CaLaphracLum
DIL 8ALII
Arnoglossus
LaLerna

LLLk1kIk
8ALII
1orpedo
MarmoraLa
L]kINA
Sclana umbra
IANGkI
MLkCAN
Sparus agrus

ILNLk
Lophlus
lscaLorlus
GLLINCIk
Caldropsarus
MedlLerraneus
G0M0] ]
A1LkINA
ALherlna
resbyLer

G0NL]
Corls !ulls
nAMSI
Lngraulls
Lncraslcolus
nCkC28INA
arablennlus
CaLLoruglne
ISkAkMC2
Sphyraena
Sphyraena

kAI1 8ALII
1rachlpeLrus
1rachypeLrus

kALkAN
seLLa Maxlma

kANA1LI
kIkLANGI
CephalacanLh
us vollLans

kAkAG2
ulplodus
vulgarls
kAI] 8ALII
Cphldlon
8arbaLum

kLDI 8ALII
Scyllorhlnus
Canlcula

kLIAL
Mugll
Cephalus

kLLLk
SquaLlna
SquaLlna

kIkLA LAIN
Labrus
8erggylLa
kILI
xlphlas
Cladlus

kIkLANGI
1rlglla Lucerna

kIkMA
MLkCAN
agellus
Acerne
kCLC2
Scomber
!aponlcus
kM0kC0
kAASI
Coblus nlger
kUM
1kAkCNASI
1rachlnus
Araneus

kUL2
8oops 8oops
kUk8AA
8ALII
uranoscopus
Scaber

LAnC2 ]
GIkIDA
Lplnephelus
Aeneus

LLkLLI
MLkCAN
agellus
8ogaraveo
LLVkLk
ulcenLrarhus
Labrax
L0ILk
omaLomus
SalLaLor

LISCS
Scorpaena
Scrofa

MAL1A
ALAMUDU
naucraLes
uucLor

MAVkI - kLIAL
Chelon
Labrosus

MAVI kLk
8ALII
rlonace
Clauca

MA2Ak
1rlgloporus
LasLovlza

MLLANUkA
Cblade
Melanura

MLkCAN
agellus
LryLhrlnus
MLkSIN
Aclpenser
SLurlo

ML2GI1
Merlanglus
Luxlnus
MIkI
Conger Conger

M0kLN
Murenea
Pelena

MINAkC
umbrna
Clrrosa

CkIC2
Lplnephelus
Cuaza

CkkINCS
1hunnus
1hynnus
kDLk 8ALII
Labrus MlxLus
ALAMU1 ]
1CkIk
Sarda Sarda

AAAN
8ALII
Sparlsoma
CreLense

AA2 8ALII
Chromls
Chromls

ISI
leuronecLes
laLessa

kINA
uasyaLls
asLlnaca
SAkDALA
Sardlne
llchardus

SAkIAI2
Argyrosomus
8eglus

SAkIG2
Spondyllosom
a CanLharus

SAkIkUkUk
Serlola
uumerlll
SA2 kAASI
8ALII
ZosLerlsessorC
phlocphalus

SINAkI1
uenLex uenLex

SIVkI8UkUN
kAkAG2
ulplodus
unLazzo

1LkIk
Mullus
SurmuleLus
1kAkCNA
1rachlnus
uraco

1kANA
agrus
Lhrenbergl

1IkSI
Alosa lallax

UAN 8ALIk
LxocoeLus
vollLans
USkUMkU
Scomber
Scombrus

02G0N
Calllonymus
lyra

VA1C2
8a[a ClavaLa

A2ILI nANI
Serranus
Scrlba

ISkCkI1
Scorpaena
orcus

ISkCkI1
nANISI
olyprlon
Amerlcanus

ISAkI ]
ISAkC2
ulplodus
Annularls

IS1AVkI1
1rachurus
1rachurus

IS1kCNGILCS
Splcara Smarls

I2MAkI1
Maena Smarls
2AkGANA
8elone 8elone
2UkNA 8ALII
Scomberesox
Saurus


ACIBALIK (Rhodeus seiceus amarus)
Trakya, Marmara ve Karadeniz'de agir
akili akarsular veya gllerde yaar.
Bitkiler ve kk hayvanciklarla beslenir.
Ortalama 5-6, en ok 9 santimetreye
kadar byr. reme devresi nisan-
haziran arasidir. Diisi uzun hortumuyla
yumurtalarini bir midyenin iine ustaca
birakir. Erkek de spermlerini midyenin
ailip-kapanarak emdigi suya birakarak
yumurtalari dller. 2-3 haftada
olgunlaan yavrular, midyeyi terkeder.
Bylece kk csselerine ragmen
emniyetli reme tamamlanir.

AFANGUS (Aphanius fasciatus)
Ege ve Akdeniz'in sahillerine akan
isularda yaar. eitli trleri lkemizde
yaygindir. Nehirlerin yava akintili veya
durgun blmlerinde yuvalanir. Boylan
5-6 santimetre olur. Aci ve tuzlu sulara
da uyum gsterir. Kabuklular ve zellikle
su yzeyindeki sinek-bcek larvalariyla
beslenir. Bahar aylarinda remelerini
yapip, yumurtalarini su bitkilerinin
zerine birakir. Akvaryum baligi olarak
da yetitirilir.

AKYA (Lichia amia)
Kuzu, iplak, leka ve iskender baligi
olarak da anilir. Genelde 50-100
santimetre en ok 180 santimetre ve 60
kilogram agirlikta olabilir. Yumuakalar,
kabuklular ve kk baliklarla
beslenerek, dipte kiyilara yakin kk
srler halinde dolair. Canavar
baliklardandir, evresindeki baliklari yok
edercesine yer. Gemite ok avlanilmasi
nedeniyle neslinin tkenme tehlikesi
vardir. Korunmasi gerekir.


ANKARA AMURBALIGI
(Neomacheilus angorae)
Orta ve Dogu Anadolu'nun gl ve
akarsularinin amurlu, kumlu ve sazli
zeminlerinde yayili gsterir.
Zeminlerden emdigi amurlardan, kk
hayvanlar, bcekler ve larvalari seerek
besinlenir. Ismi de ordan gelir. 6-7
santimetreye kadar byyebilir. ok sig
sularin yksek isisina dayanabilir. Mayis-
haziran arasinda yapikan yumurtalarini
kiyilarin kumluk ve akillarina birakir.
Doga dengesini korur.

AY BALIGI (Mola mola)
Pervane baligi da denir. Okyanuslar ve
Akdeniz'in aiklarinda uzun gler
yapmadan, bazen derinlerde, bazen de
su yzeyinde yan yatarak dolair. Iyi
yzemeyen, hareketsiz bir baliktir. Deniz
analari, ahtapot, mrekkep baligi ve
diger baliklarla beslenir. 2.5-3 metre
boydan 1,500 kilogram agirliga eriip 20-
25 yil yaayabilir. Bahardan yaz
sonlarina kadar 300 milyona varan
yumurta dker. Bu yumurtalarin ogu
diger baliklara yem olur. Eti lezzetsiz ve
kt kokulu oldugu iin insan besini yn
ve ekonomik degeri yoktur.

AYNALI SAZAN (Cypnnus carpio)
Pullu sazanin iplak-izgili ve aynali
sazan olarak adlandirilan yan trlerinin
retime en elverili olanidir. Kolay
redigi iin eitli yrelerde ve zellikle
baraj gllerinde retimi yapilmaktadir.
Yaam yks pullu sazan gibidir.
Ekonomik degeri ok yksektir. eitli
lkelerde yilda 200,000 ton sazan
retimi yapilmaktadir

BAKALYARO (Merlangius merlangus)
Mezgit ve gelincikle ayni trdendir.
Karadeniz'de yaygin, Ege'de az bulunur.
Genelde 15-20, en ok 45-50 santimetre
boyunda olur. Sahillerin 3-4 metreye
kadar derinliklerindeki siglarin kumlu,
akilli ve yosunlu diplerinde, fazla gler
yapmadan yaar. Balik yumurtalari,
kk baliklar ve karides gibi canlilarla
beslenir. remelerini ubat-mayis
arasinda, sahillere yakin yerlerde yapar.
Mezgitle e, beyaz ve lezzetli etiyle
ekonomik degeri yksektir.



BARBUNYA (Mullus barbatus)
Sicak ve ilik denizlerin kumlu,
amurlu sahillerinde 300 metreye
varan derinliklerinde srler halinde
yaar. Ortalama 12-15
santimetreden en ok 40
santimetreye kadar byr. Suyun isi
artlarina gre derinlerden sahile,
mevsimsel gler yapar. 10 yil
yaayabilir. Nisan-haziran arasi 15-
100,000 yumurta dker. Etinin
lezzeti ve bol avanilmasiyla
ekonomik degeri yksektir.

BERBER BALIGI ( Anthias anthias )
Hani ailesinden bir baliktir. Sicak ve
iliman denizlerin kayalik, akil ve bazen
amurlu blgelerinde ve 50-300 metre
derinliklerde yaayan berber baligi, 25
santimetre uzunluga eriebilir. Az
bulundugu iin fazla ekonomik degeri
yoktur. Denizlere renk gzelligi verir.
remeleri diger hani cinsi baliklar gibidir.



BERLAM (Merluccius merluccius)
Ilik denizlerin orta sularinda yaar. Ege,
Marmara ve Akdeniz'de yaygin,
Karadeniz'de seyrek bulunur. Gndzleri
80-300 metreye varan derin sularda,
gezinip geceleri avlanmak iin kiyilara ve
yzeye yaklair. Kolyoz, aa, hamsi ve
benzeri kk baliklarla beslenir. En ok
80-100 santimetre boy ve 10 kilogram
agirliga eriebilir. Mayistan agustosa
kadar sahillere yakin yerlerde
remelerini yapar. Etinin lezzet ve
kalitesi mezgitle etir. Taze olarak her
mevsimde yendigi iin ekonomik degeri
yksektir.


BIYIKLI BALIK (Barbus barbus)
Genelde 30-50 santimetre uzunlukta ve
0.5-2 kilogram, en ok 3 kilogram
agirlikta olur. Byklerine seyrek
rastlanir. Oksijeni bol, hizli akan
nehirlerin berrak kum tabanli
blmlerinde yaar. lkemizin eitli
yrelerinde trleri bulunur. Mayis-
haziran arasinda reme yapar ve 5,000-
30,000 yumurta dker. Bu devresinde
yumurtalari zehirlidir. Eti fazla degerli
olmamakla beraber avciligi ynnden
degerli bir baliktir.

BODUR YAYIN (lctalurus melas)
Gneydogu'daki akarsu ve gllerin
kumlu, amurlu zeminlerinde yaayan,
20-30, en ok 45 santimetre boy ve 100-
500 gram agirlikta olabilen bir yayin
trdr. Olduka obur bir bahktir.
Omurgasizlar, kkbaliklar, balik
larvalari ve kurbagalar da dahil ne
bulursa yer. Sularin isi artlarina gre
nisan-haziran arasinda kumlarin iine
yuva yapan dii, yumurtalarini dkerek
bunlarin olumasini bekler. Kiliksiz eti
ok lezzetlidir. Ancak ekonomik degeri
blgeseldir.

BYKBA KAYABALIGI (Gobius
(Poncola) kessleri)
Trakya ve Karadeniz Kiyilarina akan
nehirlerde yaygindir. Boylari 12-18, en
ok 22 santimetre olur. Aci sularin talik
veya sert kumlu zeminlerinde dolaip,
nehirlerin ilerine girer. Yuva edindigi
blgeye ok baglidir, buraya zorla gelen
baliklara saldirgan olur. Kk
kabuklular, baliklar ve yumuakalarla
beslenir. Nisan-mayis arasi, diiler
yumurtalarini ince ipliklerle kumsallara
yapitirir.Erkekler de gzclk eder. Eti
lezzetli ve sagliga yararlidir. Ekonomik
degeri blgeseldir.

CAMGZ KPEKBALIGI
(Galeorhinusgaleus)
Sicak ve ilik denizlerin 100 metrenin
altindaki serin sularinda tek bairia
yaayan, boylan 4-5 metreden 10-15
metreye ulaan, omurgasizlar (mrekkep
baligi, ahtapot, medusalar) ve sr
halindeki kk baliklan yiyerek beslenen
bir kpek baligi trdr. Sicak yaz
gnlerinde agir hareketlerle su yzeyinde
yzer. Rahatsiz edilmezse saldirgan
degildir. Aik denizlerde erkek tarafindan
dllenen diiler, 8-14 arasi canli yavru
dogurur. Baka lkelerde yenilmesine
ragmen yakalananlar, lkemizde balik
unu retiminde kullanilir.

AA (Sprattus sprattus)
Sardalya-tirsi ailesindendir. Boyu 6-8
santimetre, Karadeniz'in batisinda 13-15
santimetre olanlarina da rastlanir.
Besinleri planktonlar ve balik
yavrularidir. Srler halinde yaar.
Mayis-haziran arasinda reme yapar. Eti
fazla lezzetli degildir. Bu nedenle zel
avciligi yapilmaz. Buna karin denizlerde
ekonomik degeri k yksek olan
uskumru, palamut, torik gibi bahklar iin
yem degeri vardir. Kuzey Avmpa
lkelerinde konservesi eitli isimlerle
pazarlanir.


AMUKA (Atherina hepsetus)
Gm trndendir. Fazla derin olmayan
sahillerin sicak ve iliman sulannda,
kumlu veya akilli blgelerde srler
halinde ve balik yavrulari, kabuklular ve
yumuakalarla beslenerek yaar. Suyun
tuzluluk orani ve oksijen degerine uyum
gsterir. Bu nedenle gllerde bile
yaayabilir. Boyu 10-12, en ok 16-18
santimetre olabilir. Sularin blgesel
sicakligina gre nisan-eyll arasinda
rer. Beyaz ve ok lezzetli etiyle
ekonomik degeri yksektir.

APAK BALIGI (Abramis brama)
Marmara ve Karadeniz'in akarsu ve
gllerinde, bazi trleri de Ankara ve
Kirehir'de yaar. Boylari ortalama 30-40
santimetreden 70 santimetre ve 3
kilogramdan 6 kilograma ulaabilir.
Kurtlar, bcekler ve yosunlarla beslenir.
10 yil yaayabilir. mayis-haziran arasi
yaklaik 100,000 yumurta ile reme
yapar. 1 kilogramin stndekilerin eti
lezzetlidir; kkleri ise yem veya av
bahgi olarak degerlidir.

PURA (Spanis aurata)
Ege ve Akdeniz'in bu namli baligi,
Marmara'da seyrek bulunur.
Ortalama 25-35 santimetre boy ve
0.5-3 kilogram agirlikta, en ok 60
santimetre ve 6 kilogramda olabilir.
Etil bir baliktir. Kuvvetli enesiyle
kk kabuklulari, baliklari ve diger
hayvanlari kolayca yer. Yaz
devresinde siglarda, ki aylarinda da
35-40 metre derinliklerde yaar. ki
yairi stndekiler daha da derinlere
iner. remeleri ekim-aralik aylarinda
olur; 100-150,000 yumurta doker.
Eti ok lezzetlidir. Ayrica retim
kltrne uygunlugu nedeniyle
ekonomik degeri ok yksektir.

TAR (Boops salpa)
Karagz ailesinden bir baliktir. Sarpan
baligi da denir. Boylari 45 santimetre
olabilir. Grnts ok gzel fakat eti
lezzetsizdir. Bu nedenle fazla ekonomik
deger taimaz. Marmara, Ege ve
Akdeniz'de bol, Karadeniz'de seyrek
rastlanir. Yaam karakteri ve remeleri,
karagz cinsi baliklarda oldugu gibidir.

ZGL MERCAN (Uthognathus
mormynis)
Mirmir baligi da denir. Mercana gre
vcudu daha uzundur. Genellikle
Akdeniz'de bulunur ve en ok 30
santimetreye kadar byr. Sig sularin
bitkilerle rtl talik, kayalik, kumluk
blgelerinde yaar. Aci su blgelerine de
girer. Biyolojik yaami karagz-mercan
gibidir. Etinin lezzetli olmasina ragmen
az bulunan ve sadece taze tketilen bir
baliktir.



ZGL ORKNOS (Katsowonus
pelamis)
Karadeniz, Marmara ve Kuzey Ege'ye
kadar sularimizda rastlanan orkinos
trlerinden biridir. Boyu ortalama 60-100
santimetre olur. Yemlendigi balik
srlerini nne katarak Karadeniz'e
ikar ve orada sular isininca reme
yapar. Bu gidi-geliler Karadeniz ve
Marmara'daki yerli baliklarin dogal
dengesini oluturur. Etinin insan gidasi
olarak eitli degerlendirilmesi ve avcilik
ynyle airi tketimi, hem orkinos
trn hem de onunla akim saglayan
diger balik trlerini tehlikeli olarak
etkilemektedir.

DAG ALABALIGI (Salmo trutta
macrosgma)
oruh, Ege ve Konya Ereglisi
evrelerinde dag gllerinin soguk, berrak
ve temiz sularinda yaar. Zaman zaman
nehirlere de girer. Bilimsel olarak
dnyanin son buzul aginda dag
gllerinde kalip, gelitigi teorisi vardir.
Boyu 40-60 santimetreden 1 metreye;
agirligi da 1-3 kilogramdan 14 kilograma
olabilir. 3-4 yairida olgunlaip gllerin
buzla kaplandigi ekim-ocak aylarinda
yumurtalarini akillara birakir. Diileri
yaklaik 3,500 yumurta birakir. ok
lezzetli etinin yanisira sertlik ve evikligi
ile avciligi da degerlidir.

DENZ ALASI (Salmo trutta Iabrax)
Karadeniz alabaligi, som baligi olarak da
taninir. Somon baligi ile hem arkabaligi,
hem de benzerligi vardir. Bir tr de
Akdeniz'de yaar. Genelde 50-80
santimetre boy ve 3-7 kilogram
agirliktan, en ok 100 santimetre ve 25
kilograma erienlerine rastlanir.
mrnun bir kismini denizde geirdikten
sonra remek iin nehirlere girer.
Agirligina oranla 2,000-16,000 yumurta
dker. Kuvvetli enesi olan yirtici bir
baliktir. Kk baliklar ve kabuklularla
beslenir. Eti ok lezzetli oldugu gibi,
yumurtasindan da kirmizi havyar elde
edilir. Ekonomik degeri ok yksektir.

DERE ALABALIGI (Salmo
trutta fario)
Soguk, temiz ve hizli akintili
nehirlerde evresine bagli olarak
yaar. Blgesine kiskantir, baka
baliklarin gelmesini istemez. Boylari
30-40, en ok 60 santimetre ve 0.5-2
kilogram agirlikta olabilir.
Yumuakalar ve yavru baliklarla
beslenir. Erkekleri 2, diileri 3
yairida olgunlaip ekim-ocak
arasinda yumurta birakir. Zaman
zaman akintilara kari 1.5-2 metre
sirayarak yzer. En degerli tatli su
baliklarindan biridir. Lezzetli ve
yararli etiyle ekonomik degeri ok
yksektir.

DERE KAYABALIGI (Gobio gobio)
lkemiz akarsularinda eitli trleri
yerine gre adlar alir. 5-6 yilda yava
byyerek 12-20 santimetre boya ulair.
Fazla hareket etmeden sualtinda yatarak
mrn geirir. Nisan-haziranda 12 - 18
C sularda haftalik araliklarla rer; diileri
1,000-3,000 yumurta verir. Eti
lezzetlidir. Byk baliklari avlamak iin
yem olarak da kullanilir.


DERE PSS (Pleeuronectes Besus)
Nehirlerin denizlere karian aci su
blgelerinde veya akarsulann daha
ierlerinde yaayan bir pisi trdr.
Akdeniz'de fazla rastlanir. Az akintili
sularin kumsal diplerinde fazla hareket
etmeden yaar. Ortalama 25-30, en ok
50 santimetre boyda olur. Etil bir
baliktir. Bulundugu blgenin su isisina
gre degiik olarak ubat-mayis arasinda
rer ve 800,000 yumurta birakir. Eti ok
lezzetli ve ekonomik degeri yksek bir
baliktir.



DKENCE (Gasterosteus aculeatus)
Denizlerin kiyi kesimlerinde, nehirlerin
denize karian aci su blgelerinde ve
zaman zaman nehirlerde yaayan kk
bir baliktir. Boyu 7-9 santimetre olup
vcudu kalin pullarla kaplidir. eitli
renklerinin gzelligi ve 300-1,000
dolayinda yumurtasinin erkek balik
tarafindan bir yuva yapilarak korunmasi,
dikenceyi ilgin bir doga olayi yapar.
Ekonomik bir degeri yoktur.

DKENL KIRLANGI (Aspitriglia
cuculus)
Kirlangi ailesinin bir trdr. Sirt n
yzgelerinin sivriligi ve uzunlugu, yan
taraflanndaki sert kabuklarla kirlangitan
aynlir. Ege, Akdeniz ve Marmara'da
bulunur. Karadeniz'de rastlanmaz. En
ok 45 santimetre boyda olur.
Denizlerimizde sayisi kirlangitan daha
azdir. Genelde 30 metre derinlikte
durgun sularda, bazen de 100-250 metre
derinlige inerek yaar. Eti lezzetlli ve
yararlidir. Ekonomik degeri vardir.


DKENL KSZ (Prestedion
cataphractum)
Isim benzerligine karin kirlangi
ailesinden ksz ile soydahgi yoktur.
Marmara, Ege ve Akdeniz sahillerinin 30-
400 metreye varan derinliklerin kumlu,
akilli yosun kapli zeminlerinde yaar.
Boylari 10-15, en ok 30 santimetre
olabilir. Kklerine micir, byklerine
uka denir. iftler halinde gezerek
yosunlar, otlar, yumuakalar ve kk
kabuklularla beslenir. Mayis-temmuz
arasi rer. Eti lezzetlidir fakat ok seyrek
bulunur.

DL BALIGI (Amogtossus latema)
Denizlerimizde 10 metreden 300-500
metreye kadar derinliklerinde, kumlu,
amurlu veya akilli diplerinde fazla
hareket etmeden ve uzun gler
yapmadan yaar. Boylari 20-25
santimetre olur. Dipteki omurgasizlar,
kk baliklar ve bceklerle beslenir.
Bahardan itibaren kiyilara sokularak
haziran-temmuz arasinda reme yapar.
Ki aylarinda eti dolgun ve lezzettli olur.
Genelde her mevsimde bulunan,
ekonomik degeri yksek olan bir baliktir.

DLGER (Zeus faber)
Boyu 50-60 santimetreye ulaan dlger
baligi, geici baliktir. Mayista
Marmara'dan Karadeniz'e ikar. Akdeniz,
Ege, Marmara ve kismen de Karadeniz'de
yaayan, kalin pullarla rtl dlger
baligi, etobur bir baliktir. Byk agziyla
kendinden kk pek ok baligi
yutarcasina yer. Genelde 60-70
santimetre derinliklerde yaar. Ki
mevsiminden sonra sularin isinmasiyla
mayis ayindan balayarak temmuz
sonuna kadar remelerini srdrr.
Dlger baligi, Izmir-Antalya arasi
yrelerimizde peygamber, dikenli
peygamber baligi olarak da tanilir. Eti
lezzetli, beyaz ve yararlidir.

EGREZ BALIGI (Vimba vmiba)
Kuzey Ege, Marmara, Trakya ve Gller
Blgesi'nde yayili gsterir. Dz ve agir
akili sularin, kumluk, amurlu
zeminlerinde yaar. Boylari 25-35
santimetre en ok 50 santimetre ve 450-
500 gram agirlikta olur. 3-4 yairida
olgunluga eriip mayis-haziran arasi
reme yapar. Etinin gzelligi ve bolca
avlanilmasiyla ekonomik degeri vardir.

ELEKTRK BALIGl (Torpedo
marmorata)
Bir kpek baligi trdr. Sicak ve iliman
denizlerin 100-150 metreye varan
diplerinde fazla g etmeden yaar. Boyu
150 santimetre olabilir. Genelde
avlanmak iin veya tehlike halinde 100-
220 volta varan, insan iin tehlikeli fakat
ldrc olmayan kisa sreli elektrik
arpmasi yapar. Bahar-yaz aylarinda
iftleerek rer. Diileri 14-15 canli yavru
yapar. Eti yenebilir, fakat lkemizde fazla
tketilmez.

EKNA (Sciana umbra)
Sicak ve iliman denizlerin 100-150 metre
talik, kayalik ve mercanli blgelerinde
yaar. Btn denizlerimizde bulunur.
Gezgin bir balik degildir. Ayni zamanda
tabaligi ve mavrugil baligi olarak da
taninir. Bahar sonu, yaz aylarinda reyen
ekina, 30-35 santimetre uzunluk ve
500-600 gram agirliga eriir. Beyaz ve
ok lezzetli eti ile ekonomik degeri
yksektir.

FANGR MERCAN (Sparus pagrus)
Bir mercan trdr. Ortalama 25-35, en
ok 80 santimetre boyda sicak
denizlerde, Gney Ege ve Akdeniz'de
yaygin bulunan kabuklular,
yumuakalar ve kk baliklarla
beslenen etil bir baliktir. Talik ve
kayaliklarin magarali oyuklarinda yaar.
remesi bahardan agustosa kadar srer.
Mercan ailesi iinde eti en lezzetli
olanlardandir, ancak seyrek bulundugu
iin ekonomik degeri blgeseldir.

FENER (Lophius piscatorius)
Kiyilardan 500 metreye kadar derinlerde
yaayan, boylari 2 metreye eriebilen,
bir dip baligidir. Hareketsiz yatar ve
antenleriyle avini kendine ekerek ok
byk agziyla kendi byklgndeki
baliklan bile yutar. Pulsuz ve iplak
vcudunu kapsayan sivi, insan cildi iin
tehlikelidir. Mart-agustos arasi derinlere
inerek rer. 6-7 yairida bir dii, 1
milyon yumurta verir. Eti beyaz ve ok
lezzetlidir. Ekonomik degeri yksektir.
eker hastaligi tedavisinde kullanilan
enslin ilaci, ilk kez fener baligi
pankreasindan elde edilmitir.

GAMBUSYA (Gambusia affims)
Anayurdu ABD'nin gney blgelerinden,
sivrisinek ve sitma mcadelesi iin
lkemize getirilmitir. Durgun, sig ve
sicak sulara ok toleranslidir. 0'dan +30
C.'ye kadar dayanabilir. zellikle
sivrisinek larvalanyla beslenir. Aynca
yosunlari ve kabuklulari da yer.
Erkekleri, 3-5 santimetre diileri, 6
santimetre olur. Nisan-ekim arasinda
erkekleri, spermlerini diinin reme
boluguna birakir; 30 gnlk
hamilelikten sonra dii yaklaik 60 yavru
dogurur. Doga dengesi ve sagliga yarari
ile ok degerlidir.

GELNCK (Gaidropsanis
mediterraneus)
Bakalyaro ve mezgitle ayni trdendir.
Denizlerimizde birka cinsi yaygindir.
Sicak ve iliman sularin talik, kayalik
diplerinde sahillere yakin yaar. Balik
yavrulari ve kabuklularla beslenir. evik,
yirtici ve saldirgandir. Derisi ok
kaygandir. Ortalama 20, en ok 40
santimetre boyda olur. remesini
sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli
etiyle ekonomik degeri olan bir baliktir.


GKKUAGI ALABALIK (Salmo
gairdneri)
Kuzey Amerika kkenlidir. Yetitirilmek
zere dnyaya yayilmi, bu arada
lkemize de getirilmitir. Temiz, oksijeni
bol sularda yapay yemler veya kk
baliklarla beslenebilen yetitirmeye en
ok uyum gsteren, tuzlu deniz suyuna
da toleransi olan bir alabalik trdr.
Erkekler 2, diileri 3 yilda olgunlaip
kilogram /agirligina gre yaklaik 1,000-
5,000 yumurta verir. Denizde
yetitirilenleri, daha abuk byme
gsterir. Etinin lezzeti ve bol retimiyle
ekonomik degeri ok yksektir.


GL ALABALIGI (Salmo trutta
lacustris)
Kuzeybati Anadolu, Abant ve 7 Gller
Blgesi'nde yayili gsterir. eitli
trleri vardir. Trne gre renk, boy
ve beslenme farkliliklari gsterir.
Genelde temiz, bol oksijenli soguk
sularda fazla gezinmeden;
planktonlar, dip hayvanlan ve kk
baliklarla beslenerek yaar. Boylari
ortalama 25-40, yabanlarinda 60-70
santimetre olabilir. Eyll-ocak
arasinda reme yapar. Yumurtalarini
dipteki akillara yapitirir. retimi
yapilmaz. Eti ok lezzetli, ekonomik
degeri blgeseldir.

GRDEK (Rulus rubilio)
Kizilgz ailesindendir. Kuzey Ege,
Marmara ve Trakya'da fazla hareketli
olmayan akarsularin zengin bitkili kiyi
blgelerinde yaar. Ki aylarini daha
derince sularda geirir. Kurtlar, bcekler,
kabuklular ve bcek-sinek larvalariyla
beslenir. Boyu 15-20, en ok 25
santimetre olur. Nisan-mayis arasi
rettigi yumurtalarini bitkilerin arasina
birakir. Besin ynyle degersizdir, fakat
av yemi olarak degerlendirilir.



GM (Atherma boyeri)
Denizlerimizde yaygin olan Gm'n
Sapanca, Iznik ve Kycegiz Gllerinde
yaayan bir trdr. Sicak sularda,
bcek larvalari ve sualti hayvanciklariyla
beslenerek yaar. Mayis-eyll arasindaki
reme devresinde yaklaik 600 yapikan
yumurtasini; kumlu, akilli zeminlere
birakir. Su yzeyine yakin, sr halinde
dolairken su kularina yem olur. Eti
yenebilir. Daha ok balik reticiliginde
yem veya balik unu endstrisinde
degerlenir.

GM HAVUZBALIGI (Carassius
auratus gibelio)
Trakya ve Dogu Karadeniz'in yumuak
zeminli, bol bitkili akarsularinda yayili
gsteren bir carrasius trdr. Bymesi
daha hizli olup 3-4 yairida 15-20
santimetreye eriir. Daha byklerine de
rastlanir. Mayis-haziran arasi 160-
380,000 yumurta dker. Bazi hallerde bu
yumurtalari, sazan veya diger havuz
baliklarinin dlledigi de olur. Eti yenebilir.
Havuz veya akvaryumlarda ss baligi
olarak yaatilir.

GM SAZAN (Hypophtalmichthys
molitmc)
Diger sazan trleri gibi Gneydogu Asya
kkenli bir baliktir. Ortalama 100-120
santimetre boy ve 20 kilogram agirliga
eriirler. Fido planktonlarla beslenir. 3
yairida cinsel olgunluga eriip, 20 - 22
C.'de ve stndeki sularda kilogram
agirligina oranla 140,000 yumurta verir.
Yagsiz ve lezzetli eti, in'de degerli bir
yiyecektir. Bu nedenle lkemize de
getirtilerek aratirma enstitlerinde
yaam uygulama ve retme artlari
incelenmektedir.

GNE (Coris julis)
Bu balik da lapin ailesindendir ve ayni
yaam karakterini gsterir. Boylari
ortalama 20 santimetre olur. Gvdesini
evreleyen renklerin gzelligi ile
denizlere gzellik katarlar. Nisan-haziran
arasinda remelerini yaparlar ve trne
gre 600-20,000 taneye kadar yumurta
dker.




HAMSI (Engraulis
encrasicolus)
Karadeniz'in insan yaamiyla
birleen baligidir. Marmara'da da
bulunur. Srler halinde yaar ve 20
santimetreye kadar byr. Ocak-
mart arasinda beslenmek im
sahillere yaklair ve bol av verir.
Gndzleri 30-40 metre derinlerde,
geceleri yzeye yakinlarda dolair. 1
yairidan itibaren olgunluga eriip
18 - 20 C. sularda, 25-60 metre
derinlikte ve az tuzlu sularda reyip,
yaklaik 40,000 yumurta dker.
Etinin lezzeti, eitli tketim
ynleriyle ekonomik degeri ok
yksektir. Airi avlanilmasi ve
orkinos-palamut-uskumru/torik
sisteminde dengenin bozulmasi,
hamsiyi de tehlikeli olarak
etkilemektedir.

HASKEFAL (Mugu cephalus)
Denizlerimizde yaygin bulunan bir kefal
trdr. Ortalama 30-50, en ok 75
santimetre boyda olabilir. Btn kefaller
gibi rkek ve evik bir baliktir. Aik
denizle sahiller arasinda gidip gelirler.
Bazen beslenmek iin srler halinde aci
sulara, lagnlere, hatta nehirlerin ilerine
girerler. Deniz dibi bitkileri ve
yumuakalarla beslenir. Yaz aylarinda
reyip 150,000-1 milyon yumurta verir.
Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak
pazarlanan havyar yumurtasiyla
ekonomik degeri ok yksektir.


HAVUZ BALIGI (Can-asius carrasius)
Trakya-Marmara Blgeleri, Kizilirmak,
Yeilirmak Deltalari ve oruh
Havzasi'nda yayili gsterir. Boylan 15-
25, en ok 45 santimetre ve 2-3
kilogram da agirlikta olur. Su iindeki
otlar, dip hayvanlari ve sinek larvalariyla
beslenir. Sazana benzer ve akrabadir.
Mayis-haziran arasi 14-20 C. sularda
150-300,000 yumurtasini 2-3 defada
otlarin zerine birakir. Suyun kirliligi ve
oksijen degerine toleransli bir baliktir.
Byklerinin eti lezzetlidir. Bati
lkelerinde retimi de yapilmaktadir.

HOROZBNA (Parablennius
gattorugine)
Dalgali sahillerin talik, kayalik ve
yosunlu blmlerinde gizlenerek,
ogunlukla ift yaar. eitli trleri
oldugu gibi tatli sularda yaayanlari da
vardir. Yaam artlanna gre bcekler,
kurtlar ve balik yumurtalariyla beslenir.
Eti lezzetsiz, sert ve kiliklidir. Bu
nedenle ekonomik degeri yoktur. Bahar
ve yaz srecinde erkeklerin ustaca
hazirladiklari ta oyuklari, midye, istridye
kabuklari arasina diiler, 2,000-15,000
yumurta dkerler. Erkekler de 20-25
gnlk kuluka dneminde bazen
dalgalar iinde atliya atliya yumurtalara
bekilik yaparlar.

HOROZBNA (Blennius fluviatilis)
Marmara, Ege ve Akdeniz akarsulari ve
bunlarin deniz kanimi aci su
blgelerinde yaar. Boylari denizde
yaayanlara gre daha kktr. 8-12,
en ok 15 santimetre, Akdenizdeki trleri
ise 20 santimetreye ulaabilir. Su
altindaki kk hayvanlar veya bcek
larvalariyla beslenir. Yaz aylarinda reyip
yumurtalarini talar ve midye kabuklari
arasina ustaca gizler. iplak ve pulsuz
derisi, yapikan bir sivi ile kaplidir.
Ekonomik bir degeri yoktur.

NC BALIGI (Albunus albunius)
Pullarindan yapay inci yapilmasi ismini
verir. lkemizde eitli trleri yaar.
Boylari 15-20 santimetre olur. Manyas ve
Ulubat Gllerinde bolca bulunur.
Planktonlar, kurtlar, bcek larvalari ve su
yzeyindeki sinekleri yakalayarak
beslenir. Nisan-mayis arasi reyip,
yapikan yumurtalarini nehirlerin giri
veya ikiindaki kiyilarin kumluklarina
birakir. Eti lezzetli sayilir. Blgesel
degerlenir. Orta Anadolu'da Gke, Van
evresinde darah ismiyle anilir.



ISKARMOZ (Sphyraena sphyraena)
Btn sicak ve ilik denizlerin sig
sularindan 100 metre derinlige kadar
orta sularda yaayan bir baliktir. Et yiyen
cinsinden ve avlarina kari yirticidir.
Marmara'da az, Ege ve Akdeniz'de
fazlaca bulunur. Akdeniz barakudasi
olarak da adlandinlir. Boyu 1 metreye
erien iskarmoz baligi, barakuda olarak
okyanuslarda 3 metreye kadar
byyebilir. Sr halinde dolaip zellikle
kpek baliklarina hcum ederler. Fazla
yirticiligi ve etinin de gida degeri
olmadigi iin ekonomik yn yoktur.

SKORPT (Scorpaena porcus)
Yaami ayni aileden olan Lipsoz'un
aynidir. Farklari, iskorpitin lipsoza gre
daha kk olmasi (ortalama 20-30
santimetre) ve renginin koyulugudur.
Iskorpitin de dikenleri lipsoz gibi ok
zehirlidir. Bu nedenle yakalandiginda
dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve ok
yararlidir.


SPAR SPAROZ (Diplodus
anniaris)
Btn denizlerimizin sicak ve ilik sahil
blgelerinde yaayan bir karagz
trdr. 16-20 santimetreye byyebilir.
Deniz kurtlan, karides, yosunlar ve balik
yavrulanyla beslenir. Ger
baliklardandir. Ilkbahardan yaz sonuna
kadar remelerini srdrr. Eti beyaz,
yagli ve lezzetlidir.



STAVRT (Trachurus
trachurus)
Denizlerimizde sankanat istavrit
(Akdeniz) ve karagz istavrit
(Karadeniz-Marmara) olarak iki tr
yaar. Boylan karagzde 15-25
santimetre, en ok 30 santimetre,
sarikanatta ise 30-50 santimetre
olur. Kklerine kraa denir. Gezici
baliklardir. Hamsi, aa, amuka gibi
kk baliklarin yavrulanyla
beslenir. Mayis-agustos arasi srler
halinde rer. Lezzetli eti, eitli
yemekleri ve bol avlanmasiyla
ekonomik degeri en yksek
baliklardandir.


STRONGLOS (Spicara smaris)
Btn denizlerimizde ve denizlerin
nehirle karian aci su blgelerinde yaar.
Izmaritle ayni ailedendir. Erkekleri 13-
16, diileri 15-20 santimetre boy ve 50-
100 gram agirlikda olur. Sularin isisina
gre aik denizle kiyilar arasinda gidip,
gelirler. Nisan-mayis, bazen de temmuza
kadar reyip 40-60,000 yumurta dker.
Planktonlar, kk hayvanlar ve deniz
bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol
bulundugu iin ekonomik degeri vardir.

ZMART (Maena smans)
Denizlerimizin yerli baliklarindandir.
Kklerine kancur, byklerine kanal
izmariti denir. Boyu ortalama 15
santimetre, diileri daha kk olur.
Hareketli ve kurnazdir. Yaz aylarida
sahillere kadar sokulur. st, n dikenleri
tehlikelidir. Batar ve yara yapar. 10-12
yil yaayabilir. Erkekleri 3, diileri 2
yairida olgunlaip, 60-70,000 yumurta
verir. Balik yumurtalari, yavrulari ve
yosunlarla beslenir. Eti beyaz ve
lezzetlidir. Bol tketilir.

KABABURUN (Chondrostoma nasus)
eitli trleriyle lkemizde yaygindir. Gl
ve nehirlerin giri-ikilarinin dibe
yakinlannda akilli blgelerde yaar.
Boylan 25-40, en ok 50 santimetre olur.
Talara yapiik yosunlar, bitki kkleri ve
dip hayvanlanyla beslenir. Mart-mayis
arasi rer ve 100,000'e yakin
yumurtasini akillann stne yapitinr.
Farkli trleri, blgelere gre eitli
ekillerde degerlendirilir.

KADFE BALIGI (Tinca tinca)
Kuzey blgelerimizin bol bitkili durgun
veya yava akintili sularinda yaar.
Genelde 30-40 santimetre en ok 60-70
santimetre olur. Planktonlar, kk
baliklar ve yumuakalarla beslenir.
Gndzlerini dipte geirip geceleri
avlanir. Mayis-haziran arasi reme
yapar. Eti lezzetlidir. Sazan
yetitiriciliginde yardimci olarak
dnlen bir baliktir. Sportif yn
zevklidir.



KAGIT BALIGI (Trachipetnis
trachypetrus)
ok yassi vcuduyla kagit ismini alir. Ilik
denizlerin 15-20 metre derinliklerinde,
g etmeyip isi artlarina gre yer
degitiren planktonlar, omurgasizlar ve
kk baliklarla beslenen, boylari 3
metre olabilen bir baliktir. Karadeniz'de
rastlanmaz, diger denizlerde seyrek
grlr. Sakin, yava ve ahenkli yzen,
sirasinda ok hareketli olabilen bir
canlidir. Bahara dogru sahillere sokularak
iklim artlanna gre yaz boyunca rer.
Ilgin bir balik olarak denizleri ssler.

KALKAN (Psetta maxima)
Bir dip baligi olan kalkan,
Karadeniz'in en taninmi
baliklarindandir. Bogazlar, Marmara,
Ege ve Akdeniz'de seyrek rastlanir.
Gezici balik degildir. Btn hayati
dipte yatmakla geer. Bati Akdeniz,
Atlas Okyanusu ve imal Denizi'nde,
kalkanin diger trleri yaamaktadir.
25-30 yillik mr olan kalkan baligi,
1 metre boya eriebilir. Sahillerde 5-
10 metreden balayarak 300-400
metre derinliklere inebilir. Etil ve
fazlasiyla obur bir baliktir. Erkekleri
5-6, diileri ise 6-7 yalannda
olgunlaip remeye geebilir.
remeleri 10-15 C sularda
nisandan hazirana kadar srer.
Milyonlarca yumurta vermesi
yaninda etinin lezzeti ve verimliligi
ile ekonomik degeri ok yksektir.

KANATLI KIRLANGI
(Cephalacanthus volitans)
Boylari 50 santimetreye ulaabilen ve
kirlangiin bir tr olan bu baliklar, gzel
ve bezeli renkleriyle Ege ve Akdeniz'de
yaar. Su yzeyinden 1-1.5 metre
yksekte 1-10 saniyelik srede 30-35
m.'lik uularla denizleri ssler. Sularin
isinmasiyla beraber sahillere yaklaarak,
mayis-temmuz arasi rer. 10-80 metre
derinliklerde yumuakalar, kabuklular
ve bceklerle beslenir.


KARAGZ (Diplodus vulgaris)
Btn denizlerimizde, ogunlukla
Marmara ve Ege'de iliman sularin
kayaliklarinda yaayan, bol bulunan
ve sevilen yerli baliklarimizdandir.
Srler halinde yaar. Sularin isi
artlarina gre bahar aylarindan
agustosa kadar reme yapar. eitli
trleri sularimizda yaar. Kuyrugu
lekeli ve izgili olani isparoz/ispari
olarak taninir. Lezzetli eti ve bol
avlanilmasiyla ekonomik degeri
yksek bir baliktir.



KAYI BALIGI (Ophidion barbatum)
Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2-3
metreden 150 metreye kadar
derinliklerde, st bitkilerle rtl
kumsal, akilli diplerde fazla g
etmeden yaayan bir baliktir.
Yumuakalar, kabuklular ve kk
baliklarla beslenir. Boylan 30 santimetre
olabilir. Bahar-yaz sonu reme yapip 15-
18,000 yumurta dker. Eti lezzetlidir.
Fakat seyrek bulundugu iin ekonomik
degeri yoktur.


KED BALIGI (Scyliorhinus canicula)
Kpekbaligi ailesindendir. Sicak ve iliman
denizlerin 3 metreden 1,000 metreye
varan derinliklerinde fazla g etmeden
yaar. Kabuklular, omurgasizlar ve
baliklarla beslenir. Boylari ortalama 80-
150 santimetre olur. Kular gibi iftleip,
yumurtlayarak nrer. Bahar aylarinda
yumurtalarini bir torba iinde kayaliklar
arasina birakir. Bir mevsimde birka kez
yumurtlayabilir. Kuluka sresi 15
gndr. Eti lezzetli olup yenilebilir. Aynca
sportif avciligi da yapilir.

KELER (Squatina sguatina)
Kpekbaligi ailesindendir. Sicak ve iliman
denizlerin 5-100 metre derinlerinde sahil
yakinlarinda veya 70-400 metre
aiklarinda, kumlu, amurlu alanlarda
fazla g etmeden yaar. Boyu 2
metreye ulaabilir. Byk agziyla dipteki
l veya diri baliklari, omurgasizlarla
sr halindeki baliklari yutarcasina
yiyerek beslenir. Bahar sonu yaz
aylannda diiler, gruplar oluturarak
sahillere yakinlarda dllenir. 18-20 ay
sonra tek balarina 10-18 arasi canli
yavru dogurur. Yzgelerinin eti
yenebilir, karacigerinden yag ve vitamin
elde edilir.

KIKLA LAPN (Labrus berggylta)
Ilik ve sicak denizlerimizin yosun ve
bitkilerle kapli taliklarin 2-30 metre
derinlerinde yaar. Dii ve erkekleri
arasinda boy ve renk farklari grlr.
Boylari 30-40, en ok 60 santimetre
(diilerde) olabilir. Yumuakalar ve
kabuklularla beslenir. Dileri ok
kuvvetlidir. remeye yakin erkekleri,
deniz bitkileriyle diiye yuva hazirlar.
Mayis-agustos arasinda yumurta verir.
Eti lezzetlidir. Aynca sportif avciligi
degerlidir.

KIRLANGI (Triga lucema)
Ege, Akdeniz ve Marmara'nin fazla g
etmeyen, yerli baligidir. Kismen
Karadeniz'de rastlanir. Ihk denizlerin
sahil yakinlarinda 5-300 metre
derinliklerin diplerinde iftler halinde
yaar. Kklerine dervi baligi da denir.
Ortalama 25-50 santimetre olur. 80
santimetre ve 6-8 kilogram olanlarina
rastlanir. 15-20 yillik yaami vardir. 3
yairida olgunlaip sahillerden uzakta
remelerini yapar. Kk kabuklular,
yumuakalar, deniz bitkileri ve
bceklerle beslenir. Etinin lezzet ve
yarariyla, her mevsimde bulunmasiyla
ekonomik degeri yksektir. Diger
Akdeniz ve Avrupa lkelerinde de bol
tketilir.

KIRMA MERCAN (Pagellus aceme)
Mercan ailesindendir. 0-400 metre bazen
de 700 metre derinliklere inebilmektedir.
Yaam evresi talik, kayalik ve dibe
yakin yerlerdir. Boylari 35-40
santimetreye ulaabilir. Eti beyaz, gevrek
ve lezzetlidir. Marmara, anakkale
Bogazi ve Ege'de bolca bulunur.
Ekonomik degeri yksektir. Denizlerdeki
isiya gre ilkbahardan balayarak
agustosa kadar remeleri srer. Etil
balik olan mercanlar eitli kk
baliklar, kabuklular ve omurgasizlarla
besinlenir.

KIRMIZI HAVUZBALIGI
Biyolojik yaami diger havuz baligi trleri
gibidir.15-20 cm boyu ve renginin
gzelligi ile eski aglardan beri
havuzlarin imdilerde de akvaryumlarin
klasik ve kiymetli baligidir. in'de ve
Japonya'da retilen eitli trleri ve
formlari vardir.

KIZILGZ (Rutilus mtilus)
Karadeniz, Trakya, Marmara ve Kuzey
Bati Anadolu'nun sahil blgelerindeki
nehirlerde yaar. 25-30, en ok 50
santimetreye byr. Kizilkanatla byk
benzerligi vardir. Kk canlilar ve
bitkilerle beslenir. Bahar aylarinda rer
ve 50-100,000 yumurta birakir.. Eti
degerli olmadigi iin daha ziyade yem
olarak kullanilir. Nehir ve kiyilardaki
yirtici baliklar ve kular iinde iyi bir
besindir.




KIZILKANAT (Scardinius
eiythrophthalmus)
Kuzey Anadolu'da soguk olmayan agir
akili nehirler, gl ve gletlerin yumuak
tabanli zeminlerinde yumuakalar ve
bitkilerle beslenerek 10-11 yil yaar. 20-
40 santimetre boy ve 200-400 gram
agirlikta olur. 3-4 yairida olgunlaip
kg/agirligina gre 600,000 yumurta
dker. Eti lezzetli fakat ok ince kilikli
oldugu iin makbul degildir. Tuma gibi
yirtici baliklar iin degerli bir yemdir.


KOCAAGlZ (Aspius aspius)
Trakya, Marmara ve Kuzey blgelerimizin
hizli akarsularinda yaar. Ortalama 60-
80, en ok 100 santimetre boy ve 2-4
kilogramdan 10 kilogram agirliga
eriebilirler. Etil bir baliktir, su iindeki
her trl hayvanla beslenir. Erginleri
yalniz dolair. Cinsel olgunluga 4-5
yalarinda ulaip nisan-temmuz arasinda
80-100,000 yumurta verir. Az lezzetli eti
nedeniyle ekonomk degeri blgeseldir.
Buna karin olta avciligi ok zevkli bir
baliktir. Yaam karakteri bu baligin ayni
olan "aps. vorax" tr Firat ve Dicle
Nehirlerinde yaygindir. Sis baligi olarak
taninir. Boylari 40 santimetre olur.

KOLYOZ (Scomber japonicus)
Btn denizlerimizde bulunmakla
beraber daha ok Marmara baligi sayilir.
eklen uskumruya ok benzer fakat ayri
bir trdr. Byk Okyanus'ta da srler
halinde yaar. Kk baliklar, yavrular
ve planktonlarla beslenir. 2-3 yairida
olgunlaan diileri temmuz-agustos arasi
300-400,000 yumurtasini denize birakir.
Eti uskumru kadar lezzetli olmamakla
beraber, taze-kuru-tuzlu olarak bol
tketilen bir baliktir.


KMRC KAYASI (Gobius niger)
Btn denizlerimizin nehir agizlarina
yakin, bazen de aci su blgelerinde, 75
metreye kadar derinliklerin kumlu,
amurlu diplerinde fazla g etmeden
yaar. Boylari en ok 18-19 santimetre
olabilir. Mart-mayis arasinda 1,000-
6,000 arasinda yumurta vererek rer. Bu
yumurtalara erkekler bekilik yapar.
Kk kabuklular, yumuakalar ve
baliklarla beslenir. Eti beyaz, lezzetli ve
yararlidir.



KK KAYABALIGI (Gobius
(Poncola) syrman)
Karadeniz kiyilarina akan nehirlerin
kk kabuklular ve yosunlarla kapli
zeminlerinde aci su-tatli su kariimi
sahillere yakin yerlerde yaar. Boyu 18-
22, en ok 25 santimetre olur.
Yumuakalar ve zellikle kabuklularla
beslenir. Nisan-mayis arasi dogan
yavrulara, erkek bekilik yapar. Diger
kayabaliklari gibi eti beyaz, lezzetli ve
yararlidir. Ekononiik degeri blgelere
gre degiir.

KUM TRAKONYASI (Trachmus
araneus)
Ilik denizlerin sahil blgelerinde 2-3
metreden 100-150 metreye varan
derinliklerde yumuak kumlar arasinda
mr geirir. Beslendigi kk baliklar,
bcek, yumuaka ve kurtlara karin ok
sratli bir avcidir. En fazla 50
santimetreye byyebilir. Dikenleri
trakonya gibi zehirli ve insan iin
tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla beraber
tehlikesinden tr az avlanildigi iin
ekonomik degeri yoktur. Kii derin
sularda geirip, mart bairidan itibaren
siglara sokulup, yaz sonuna kadar reme
yapar.

KUPES (Boops boops)
Altinkuak da denir. Iliman ve sicak
denizlerde yaar. Akdeniz, Ege ve
Marmara'da bulunur. Marmara'dakilerin
bir blm Karadeniz'e ikar ve dner.
Yosunlar, balik yavrulari ve kabuklularla
beslenir. Boylari 15-25, en ok 35
santimetre olur. remelerini bahar
sonunda yapar. Karagz ve itari ile ayni
trdendir. Eti lezzetlidir. Ancak blgesel
degerlenir.

KURBAGA BALIGI (Uranoscopus
scaber)
Akdeniz, Ege ve Marmara'da talik ve
yosunlu blgelerde yaar. Dipte yatarak
bairiin stndeki gzleri ile kk
canlilari veya baliklari grp, avlar.
Nisan-mayis aylarinda kiladiklari derin
sulardan sahillere, bazen de aci su
blgelerine sokulup temmuz-eyll
arasinda reme yapar. Kg./agirligina
gre 10,000-20,000 yumurta dker.
Yavrular, nce plariktonlarla daha sonra
ise omurgasizlarla beslenir. Eti
lezzetlidir. zel avciligi yapilmadigi iin
ekonomik degeri azdir.

LAHOZ/GRDA (Epinephelus
aeneus)
Ege ve zellikle Akdeniz'de yaygin
bulunan, boylari 1 metre olabilen bir hani
trdr. Fazla derinlere gitmeden
kayalik, talik veya akilli alanlarda
yaar. Olduka yirtici, etil bir baliktir.
Irili ufakli her trl kabuklular,
omurgasizlar ve kk baliklarla beslenir.
Mayis-haziran arasinda reme yapar.
Akdeniz'in eti ok lezzetlli, hretli
baliklarindandir. Ancak ekonomik degeri
blgeseldir.

LEKEL MERCAN (Pagellus
bogaraveo)
Mandagz mercan da denir. Ege ve
Akdeniz'de yaygindir. 100-300 metreye
varan derinliklerde sahile yakinlarda
kabuklular, omurgasizlar ve sualti
bitkileriyle beslenerek yaar. Boyu 30-50
santimetre olabilir. Hermafrodit bir
baliktir. Hem erkeklik, hem de diilik
karakteri gsterir. Sularin isisina bagli
olarak bahar aylarinda reme yapar. Eti
beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik
degeri yksektir.

LERKT BALIGI (Rutilus frisu)
Karadeniz'in dogu ve batisiyla
Trakya'daki nehirler ve bu nehirlerin
denizle kanimi aci su blgelerinde
yaar. Genelde 40-50, en ok 70
santimetre boy ve 5 kilogram agirlikta
olabilir. Kk baliklar, kurtlar ve bcek
yumurtalariyla beslenir. Nisan-mayis
aylarinda nehirlerin ilerine ve gllere
girerek reme yapar. Etinin gida
ynyle, ekonomik degeri oldugu gibi,
amatr olta avcilari iin de kiymetlidir.


LEVREK (Dicentrarhus labrax)
Denizlerimizde ve denizlerin
nehirlerle kariimi aci su
blgelerinde yaar. Hani
ailesindendir. Fazla gezici olmayan
levrek, yerli baliklardan sayilir.
Genken gruplar halinde, sonralari
tek bairia yaar. Yaam ortami,
karanlik ve kuytu yerlerdir. Bu
nedenle gemi batiklari veya kaya
oyuklarinda yuvalanir. Yaklaik 20
yillik yaami olabilen levrek,
ortalama 50-60 santimetreden 1
metre boy ve 10-12 kilogram
agirliga eriebilir. 40 santimetreden
kklerine ispendek denir. Kk
yavru baliklarla beslenir. Ocak-mart
arasinda 500,000-2,000,000
yumurta dkerek, yksek bir reme
gsterir. Eti en lezzetli baliklarin
bairida gelir. Bu nedenle de
ekonomik degeri ok yksektir.

LPSOZ (Scorpaena scrofa)
50-60 santimetreye ve 4-5 kilograma
kadar byyebilen lipsoz baliklari, sicak
ve ilik denizlerimizin sahil kiyilarindan
1000 metreye kadar inen derinliklerde,
bitkilerle rtl, talik, akilli ve kumlu
dzeylerde yaar. Bilhassa Marmara ve
Ege'de ok rastanir. Eti ok lezzetli ve
yararlidir. Et yiyen bir balik olari lipsoz,
ilkbahar aylarinda rer. Yaklaik 3,000
yumurta dker. Dikenleri ok zehirlidir.

LFER (Pomatomus saltator)
Gezici baliklardan olari lfer,
Karadeniz'le Ege Denizi arasinda
dolair. Bymesinin aamalari
iinde degiik isimler alir. Buna
gre: boylari, 10 santimetreye kadar
olarilar defheyapragi, 15-18
santimetreye kadar olanlar inakop,
18-25 santimetreye kadar olanlar
sarikanat, 28-35 santimetreye kadar
olanlar lfer, 35 santimetreden fazla
olanlari da kofana diye adlandirilir.
Seyrek olarak kofanalarin 60
santimetreyi atigi, hatta 1 metreye
ulatigi grlmtr. Lfer,
sonbahar-ki aylarinda en lezzetli ve
olgun devrini yaar. Yaz ortalarindan
sonbahara kadar da kilamaya
geerler. Ilik sularin 10-200 metre
derinliklerinde yaar. remeleri,
bahar sonu ile yaz baidir. Kademeli
olarak 60-80,000 yumurta verir. Bol
verimliligi ve etinin lezzetiyle
ekonomik degeri ok yksektir.

MALTA PALAMUDU (Naucrates
ductor)
Eskiden gemilerin altlarinda, genelde
kpekbaliklarina elik ederek yzen, bu
nedenle pilot baligi da denen evik
hareketli bir baliktir. Ortalama 40
santimetre boyda olur. Sicak ve iliman
denizleri sever; yosunlar, deniz kurtlari,
kabuklular ve zellikle
kpekbaliklarindan arta kalarilarla
besinlenir. Sonbaharla ki aylari arasinda
reme yapar. Etinin gida degeri yoktur.

MAV-KEFAL (Chelon labrosus)
Kefal, denizlerimizin sicak ve ilik
blgelerinde, kiyilara yakin, denizle ilikili
nehir agizlarinda aynca isularda ve
srler halinde yaayan bir balik trdr.
Denizlerimizde haskefal, altinbakefal,
topbakefal, mavri kefal, dudakli kefal
gibi eitli trleri vardir. Ayrica
byklklerine gre de isimlendirilir.
Trlerine gre 25 santimetreden 90
santimetre boya eriirler. Yaklaik 15
yillik mr olari kefaller, 6-7 yalarindan
itibaren yaz aylarinda reyerek 150
binden 7 milyona kadar yumurta verirler.
Eti ve yumurtasi ynnden degerli bir
baliktir. Deniz dibi bitkileri ve
yumuakalarla beslenir.

MAZAK (Trigloporus lastoviza)
Benzerliginden tr kirlarigicin kg
sanilir. Ayni soydan fakat ayri baliklardir.
Ortalama 20-25, Akdeniz'de yaayanlari
40 santimetreye ulaabilir. Btn
kirlangi trleri gibi iliman denizlerin
kumlu zeminlerinde yaar. Biyolojik
yapisi, kirlangila etir. Taze olarak
tketilen eti, kirlarigi gibi yararli ve
lezzetlidir.

MELANURYA (Oblade melariura)
Mercan ailesindendir. Marmara, Ege ve
Akdeniz'in 2-3 metre sig sularinda, su
yzeyine yakinlarda, fazla g etmeden
yaar. Diger mercan trlerinden farkli
olarak sualti bitkileriyle beslenir. En fazla
30 santimetreye byr. remesi bahar
sonuna kadar srer; yumurtalarini
denize birakir. Mikroplariktonlarla
beslenen yavrular, yaz sonunda
olgunlair. Eti btn mercan ailesi gibi
beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlariildigi
ve taze tketildigi iin ekonomik degeri
fazla degildir.

MERCAN (Pagellus erythnnus)
Sicak ve iliman denizlerin en nl
baliklarindandir. Denizlerimizde
karagzle beraber byk bir aile
oluturur. Marmara, Ege ve Akdeniz'de
yaygindir. Boylari yaklaik 20-30, en ok
70 santimetre olabilir. Etildir.
Kabuklular, yumuakalar ve kk
baliklarla beslenir. Denizlerin talik,
kayalik blgelerinde sahillere yakin
yaar. Diger mercanlar gibi hermafrodit
fizigi ile hem erkeklik, hem de diilik
karakteri gstererek bahar aylari ile
agustos arasi rer. Lezzetli eti ve her
mevsimde bulunmasiyla ekonomik degeri
yksektir.

MEZGT (Merlarigius euxmus)
Marmara ve Karadeniz'de bol, diger
denizlerimizde az rastlanir. Boylari
20-40 santimetre olabilir. Gelincik ve
bakalyaro ile ayni trdendir. 30-40
metrenin altindaki derin sularda
yaar. Gndzleri yzeylere ikarak,
hamsi, sardalya gibi sr halindeki
kk baliklari avlayarak beslenir.
Blgesel artlara gre ubat-mayis
arasinda reme yapar. Lezzetli eti ve
her mevsimde bolca avlariilmasiyla
ekonomik degeri yksektir.

MIGRI (Conger conger)
2-3 metre boydan 50-60 kilogram
eriebilen, 30 yila kadar mr olan, yazin
sig sularin, kiin 150 metre derinliklerin
talik, kumlu ve amurlu zeminlerinde
yaayan bir baliktir. Nehirlere giremez.
Sert, hareketli ve yirticidir. Su iinde
buldugu her canliyi yiyebilir. Gndzlerini
yatarak geirip, karanlikta avlanir. Ilk ve
sonbahar arasi 100-150 metre
derinlerde, aik denize, 3-5 milyon
yumurta dker. Eti lezzetli ve besin
degeri ok yksektir.


MNAKOP (Umbma cirrosa)
Ktek baligi da denir. Btn
denizlerimizin talik, kayalik blgelerinin
100-150 metreye varan derinliklerinde,
dibe yakinlarinda yalniz yaar. Zaman
zaman aci sulara ve nehir agizlarina da
girer. Ekina ve sariagizla ayni trdendir.
Yumuaka, kabuklu ve kurtlarla
beslenir. Yaadigi blgenin artlarina
gre remesini nisandan agustosa kadar
srdrr. Sert ve beyaz etinin lezzeti
levrege yaklair.


MN NC BALIGI (Phoxinus
phoxinus)
Trakya Blgesi'ndeki akarsularda yayili
gsterir. 7-10, en ok 14 santimetre
(diileri) boyunda olur. Suyu berrak,
oksijeni zengin akarsu ve gllerin dibi
akilli blgelerinde, su yzeyindeki
bcekler, sinekler dip hayvanciklari ve
balik yumurtalari yiyerek yaar. Kk,
hareketli ve kurnaz bir baliktir. Mayis-
haziran arasi yaklaik 1,000 yumurtasini
talara yapitirir. reme devresinde
bairiin stnde ind benzeri pullar
oluur. Alabalik yumurtalarini airi
tketmesi ile zararli bir canli sayilir.

MREN (Murenea helena)
Merina baligi da denir. Boylari 2 metre
hatta daha da fazla olabilir. Etil ve yirtici
bir baliktir. rktldg veya tahrik
edildiginde fazla saldirgan olup,
evresindeki insanlar iin tehlikeli olur.
Avlanmasinin tehlikesi ve denizlerde az
bulunuu nedeniyle fazla ekonomik
sayilmaz. Ancak, eski Roma aglarindan
beri etinin ok lezzetli oluu
bilinmektedir. Btn denizlerimizin az
derinliklerinde ve kuytu yerlerde yaar.
remeleri, ilkbahardan balayarak
sonbahara kadar srer.

NOKTALI NCBALIGI (Albumus
bipunctatus)
Karadeniz, Trakya ve Marmara'daki
akarsularda yaygindir. Boylari 9-13, en
ok 16 santimetre olur. Temiz ve hizli
akan sularin dibe yakinlarinda, zaman
zaman akintilara kari yzerek yaar.
Kk planktonlar ve dip hayvanlarini
yiyip, su yzeyindeki sinekleri avlayarak
beslenir. Mayis-haziran arasi reyerek
yumurtalarini kumlu, akilli sahillere
birakir. Avcilikta yem olarak
kullanilmasinin yanisira, dogadaki degeri
daha nemlidir.

RDEK BALIGI (Labrus nxtus)
Boyu 40 santimetre agirligi 1 kilogram
olabilen ve 15-17 yil yaayabilen,
diileriyle erkekleri arasinda renk farki
olan ok gzel renkli bir lapin cinsidir.
Genelde 10-100, seyrek olarak 180
metre derinlerde yaar. Denizdeki kk
hayvanlar ve baliklarla beslenir. reme
mevsimi nisan-agustos arasidir. Bu
esnada iftler halinde kaya oyuklarini
yuva olarak kullanirlar. Daha sonra
yumurtalari korumak iin erkekleri nbet
tutar. Doga degeriyle korunmasi gerekli
bir baliktir.

ORFOZ (Epinephelus guaza)
Hani trnden ve levrekle akrabadir.
Ortalama 60-70 santimetreden 1-1,5
metre boy ve 30-40 kilogram agirliga
eriebilir. Ege ve Akdeniz baligidir.
Talik, kumluk ve yosunlu sahil
blgelerinin 8 metreden 150 metre
derinliklerine kadar yalniz yaar.
Etoburdur. Irili, ufakli kabuklular ve
yumuakalarla beslenir. Eti ok lezzetli
olmakla beraber yalilari kuru ve lifli
olur. Denizlerimizde az bulunmasina
ragmen sualti zipkin avcilari tarafindan
trn yaami aisindan tehlikeli bir
ekilde tketilmektedir.

ORKNOS (Thunnus thynnus)
Denizlerimizde yaayan iri ve ok
degerli bir baliktir. Uzunluklari 3-4
metre ve agirliklari da 100-150
kilogramdan 800 kilograma kadar
olabilir. eitli trleri vardir.
Orkinos, sr halinde yaayan gezici
baliklardandir. Yazin Karadeniz'e
iktiktan sonra sonbaharda
Marmara'ya ve oradan da Ege'ye
geerek hemen btn Akdeniz'i
dolairlar. Bu gezilerinde saatte 40-
60 kmetre hizla yol alabilirler. Genel
olarak st sularda yaarlar. Mart-
agustos arasinda rerler ve yaklaik
1 milyona yakin yumurta verirler.
Yaam sreleri, ortalama 15 yildir.
hracat ve gida endstrisi ynnden
ekonomik degeri ok yksektir.

OT SAZANI (Ctenopharyngodon
idella)
Ot baligi olarak da tanimlanir. 2,000
yildan beri in'de sazan retimi ile
beraber yetitirilir. Anayurdu in'den
dnyaya yayilan, bu arada lkemize de
getirilen bir kltr baligidir. Ortalama 40-
80 santimetre boy ve 2-5 kilogram
agirlikta olur. En ok 12-30 kilogram
agirliga ulaabilir. Otobur bir baliktir.
Gnde agirliginin %120'si kadar ot yer.
Bu nedenle havuzlarda ot mcadelesi iin
mkemmel bir canlidir. 5-6 yalarinda
olgunluga eriir ve kg/agirligina gre
120,000 yumurta verir. 6-10 santimetre
boya eritikten sonra sadece bitkilerle
beslenir. lkemizde henz tketim
degeri yoktur.

PALAMUT/TORK (Sarda
sarda)
Karadeniz ve Marmara'nin en nl
baligidir. Bahar aylarinda beslenmek
iin Karadeniz'e ikip, sonbahardan
itibaren kilamak iin Marmara'ya,
anakkale'ye kadar iner. Sratli ve
iyi yzcdr. Sr halindeki
uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi,
sardalya gibi baliklara saldirarak
yer. 18-20 C. sularda 400,000'den
birka milyona kadar yumurta
dkerek aik denizde rer.
Yetitikten sonra bymesine gre
kklerine Vanoz-Gaco, 10-25
santimetre ingene palamudu, 30-35
santimetre palamut, 40-45
santimetre kestane palamudu, 50-55
santimetre zindandelen, 55-60
santimetre torik, 60-65 santimetre
sivri, 65-70 santimetre altiparmak,
70 santimetre ve st peuta olarak
adlandirilir. Taze tketimi, ihra ve
endstri ynleriyle ok degerli olan
bu baligin retimindeki azalma,
ekonomik degerini tehlikeli
boyutlara indirmektedir.

PAPAGAN BALIGI (Sparisoma
cretense)
Ege'de seyrek, Dogu Akdeniz'de yaygin
bulunan, fazla gler yapmadan sicak
denizlerin sig, talik ve bol bitkili, bazen
de aci su blgelerinde yaayan, ok
eitli ve gzel renkleri olan bir baliktir.
Iskaroz baligi da denir. Deniz
yosunlariyla beslenir. Yaz aylarinda
reme yapar ve 812,000 yumurta verir.
Sert ve yavan eti yenmez. Doga degeri
yn ile korunmahdir.

LAPAZ BALIGI (Chromis chromis)
Sicak ve iliman denizlerin 50 metreye
inen, dibi kayalik, magarali blmlerinde
yaar. Btn denizlerimizde bulunur.
Boylari 12-18 santimetre olabilir. Bahar
sonundan agustosa kadar reme yapar
ve yumurtalarini ok iyi gizler.
Plariktonlar ve balik larvalariyla beslenir.
Sert ve lezzetsiz eti yenmez. Az
bulundugu iin korunmalidir.

PS (Pleuronectes platessa)
Ortalama 30-40 santimetre boy ve 250-
350 gram agirlikta olabilen, ekonomik
degeri yksek baliklardan biridir.
Denizlerin kumlu, akilli diplerinde,
kabuklular ve yumuakalarla beslenip,
15-18 yila kadar yaar. Sicak aylari
diplerde geirip, kiin sahillere yaklair.
Aci sulara, nehir agizlarina kadar
sokulur. Bir diger tr de tatli sularda
yaar. remelerini ocak-mart arasinda 5-
6 C. sularda yapar. 800,000-1 milyon
yumurta verir.

PULLU SAZAN (Cyprinus carpio)
13.-14. yzyildan beri kltr retimi
yapilan, kolay yetien, eti lezzetli,
ekonomik degeri ok yksek bir baliktir.
3-4 yalarinda olgunlaip 200-300,000
yumurta verir. Ortalama 30-40
santimetre boy ve 500-1,000 gram
agirlikta olur. Dogal yetienlerinin 100
santimetre ve 25 kilogram olarilarina
rastlanir. Sportif avciligi degerlidir. Su
bcekleri, kurtlar ve diger hayvanlarla
beslenir.

RNA (Dasyatis pastmaca)
Kpekbaligi ailesinden olup, eklen
vatoza benzer. Sahillerin 60 metreden
200 metreye varan derinlerin kumlu,
amurlu diplerinde hareketsiz yatarak
avlanir. Boylari 150 santimetreye
ulaabilir. eitli baliklar ve omurgasizlar
balica gidasidir. Kilari derinlerde geirip
yaz aylarinda kiyilara, tatli sulara ve
lagnlere yaklair. iftleerek rer.
Gebelik sresi 15-18 aydir. 78 yavru
yapar. Eti lezzetsizdir. Tketim degeri
yoktur. Kami benzeri kuyrugu
yaralayici, dikenleri ise tehlikeli ekilde
zehirlidir.

SARDALYA (Sardine pilchardus)
Sr halinde, yazin orta, kiin derin
sularda yaayan gezici baliklardir.
Eskiden deniz stn atein
aydinlatmasiyla avciligindan tr ate
baligi diye de taninir. Boylari, ortalama
15 santimetre en ok 20-22 santimetre
olur. Deniz iinde henz yumurtadan
ikmi balik yavrulari ve planktonlari
yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara,
anakkale Bogazi Blgesi ve Kuzey
Ege'de bol bulunur. Etinin lezzeti ve
eitli kullanim alaniyla ekonomik degeri
ok yksektir. remeleri nisandan eylle
kadar geni bir devrede ve ok kerelerde
olur. Yaklaik 20,000 yumurta verir.


SARIAGIZ (Argyrosomus regius)
Sicak ve ilik denizlerde 100-150 metre
derinliklerin talik, mercan, kayalik
blgelerinde yaar. Etil bir baliktir.
Kendinden kk ne bulursa yer.
Ortalama boyu, 50-60 en ok 2 metre ve
75 kilogram olanlarina da rastlanir. Etinin
lezzet ve verimliligi ile bolca
avlariilmasindan dolayi ekonomik degeri
yksektir. Fazla gezici bir balik degildir.
Denizin isi artlarina gre bahar
ortalarindan agustosa kadar remelerini
srdrrler.

SARIGZ (Spondyliosoma
cantharus)
Sparidae ailesinden bir baliktir. Boylari
50 santimetre olabilir. Anatomisi
karagze benzer. Ilik sahil blgelerinde
ve bunlarin uzantisi iliman denizlerde
yaar. Karadeniz'de az bulunur. Yaam
evresi kayalik ve kuytu yerlerdir.
Balica besinleri kk kabuklular, deniz
soluncanlari ve zellikle karidestir. Etleri
de karagz ve mercan gibi beyaz, gevrek
ve lezzetlidir. remeleri, erken ilkbahar
aylarindan balayarak yaz sonuna kadar
devam eder.
SARIKUYRUK (Seriola dumerili)
Akdeniz'de yaayan, genelde 30-50
santimetre, en ok 100 santimetre
olabilen istavrit trnden bir baliktir.
Diger lkelerde 150-200 santimetre
olanlarina rastlanir. Yumuakalar,
kabuklular ve kk baliklari avlayarak
beslendigi kayalik sahillerde kk
srler halinde yaar. reme devresi,
bahardan yaz sonuna kadardir. Eti
lezzetlidir. Japonya'da bol miktarda
retimi yapilir.

SNAGRT (Dentex dentex)
Karagz ailesinden olan sinagrit, Ege ve
Akdeniz'in sert, hareketli ve kuvvetli bir
baligidir. 1-1.5 metre boy ve 10-15
kilogram agirliga kadar byyebilir.
Kabuklular, yumuakalar ve zellikle
mrekkep bahgi ile beslenir. Kuvvetli
enesiyle bir istakozu rahata kirip,
yiyebilir. Yazin kiyilarin talik, kayalik
blmlerinde, kiin da 300 metreye
varan derinlerde kk srler halinde
yaar. Ilkbahar aylarinda reme yapar.
Etinin lezzeti ve ender avlanmasiyla ok
kiymetli bir baliktir. Olta avciligi da
amatrler iin degerlidir.

SVRBURUN KARAGZ (Diplodus
puntazzo)
Karagz baliklari, Marmara, Ege ve
Akdeniz kiyilarimizin en taninmi
baliklarindandir. Karadeniz Blgesi'nde
de rastlanir. 0-400 metre derinliklerde
yaar. Sivriburun karagz, 35
santimetreye kadar byyebilen, sr
halinde yaayan, mevsimsel olarak
beslenme, reme, kilama gibi
nedenlerle olduka uzun mesafelerde g
eden bahklardir. Kiyilarin talik, akillari
arasinda bitkileri ve kk kabuklularla
besinlenir. Bu baliklarin mensup oldugu
spridea familyasina ait pek ok balik tr
sularimizda yaar.

SYAH SAZAN (Mylophaiyngodan
piceus)
amur sazani da denir. En ok 80
santimetre boya ulair. Sakin akan
nehirlerin amur veya kumlu
zeminlerinde, derinlerde, kabuklular ve
yumuakalarla beslenerek yaar. Eti
lezzetlidir. in'de retimi yapilmasina
karin lkemizde degerlendirilmesi henz
aratinlmaktadir.

SOMON (Salmo salar)
Anayurdu Kuzey Amerika'dan
dnyaya yayilmi, retilmek zere
de lkemize getirilmitir. Boyu,
ortalama 60-100 santimetre, agirligi
da 3-15 kilogram olabilir. 150
santimetreye ulaanlari olur. Hizli
akarsularin, oksijeni bol temiz
sularinda yaar. Dogal yetienleri 2-
3 metre yksege atlayip yzerek 2-
3,000 km.'lik nehir kaynaklarina
ulaip burada ekim-kasim arasi
reme yapar. Dogan yavrular, tekrar
aci sulara ini yapar. Yetikinleri
denize de uyum gsterir. Etoburdur.
Bcekler, sinekler, kabuklular ve
irili-ufakli baliklarla beslenir. Tatli su
baliklarindan eti en lezzetli olanidir.
Ayrica yumurtasindan kirmizi havyar
elde edilir. Ekonomik degeri ok
yksektir.

SUDAK (Stizostedion fucioperca)
Marmara, Trakya, Karadeniz ve Gller
Blgesi'nde 10-15 yil yaayan, 40-70
santimetreden 130 santimetre boy ve 1-
5 kg'dan 12 kilogram agirlikta olabilen;
hareketli, avciligi zevkli bir baliktir.
Kendinden kk baliklarla beslenir.
Nisan-mayis arasinda 200,000-
1,000,000 yumurta vererek rer.
Gndzlerini dipte geirip, avlarimak iin
sabah erken veya akam zerleri su
yzeyine ikar. Etinin deniz levregine
yakin lezzeti ve bol verimliligi ile
ekonomik degeri ok yksek bir tatli su
baligidir.

TAHTA BALIGI (Blicca bjoerkna)
Marmara ve Trakya Blgesi'nde agir
akili nehirlerin sicak, sig ve bitkisi bol
blmlerinde yaar. Gllerde de yaam
gsterir. Planktonlar, kk canlilar ve
bitkilerle beslenir. Mayis-temmuz arasi
reme yapar. ok yava byr. 3-5
yalarinda 10-12, en ok 25-35
santimetre olabilir. Eti ok kilikli ve
lezzetsizdir. Genelde ekon baliklarin
yetitiriciliginde yem olarak kullanilir.

TAALTI BALIGI (Cottus gobio)
Kuvvetli akan dere ve irmaklarin berrak
sularinda, talar arasinda yaar. Boylari
ortalama 12-13 santimetre en ok 20
santimetre olur. Su iindeki balik
yavrulari, bitkiler ve zellikle alabalik
yumurtalariyla beslenir. Tath su levregi
ve tuma baligi iin de kendisi yem olur.
reme devresi ubat mayis arasidir. Eti
gevrek ve lezzetlidir.




TAISIRAN BALlGl (Cobitis taenia)
Yava akintili nehirler veya gllerin, suyu
berrak, kumlu zeminlerinde yaar. eitli
trleri vardir. 5-12 santimetre boyda
olabilen taisiran, gnn kumlu diplerde
geirip geceleri avlanir. Kk
organizmalar ve hayvanlarla beslenir; bu
arada avlari ile beraber kumlari da
agzina alarak igner. Nisan-haziran arasi
rer; yapikan yumurtalarini talara,
kklere, bitki saplarina birakir. Taisiran
baliklari, doga dengesi yn ile
degerlidir.

TATLISU KAYABALIGI
(Proterorhmus mannoratus)
Karadeniz'e akan akarsularin diplerinde
fazlaca rastlanan, yaami diger kaya
baliklariyla benzerlik gsteren, boylari en
ok 11-12 santimetre olabilen bir
baliktir. 2-3 yalarinda olgunlaan
diileri, topluca yumurta verir. Erkekler
de nbet tutarak yumurtalari bekler.
Yumuakalar ve kk karideslerle
beslenir. Tatli sulara giriinde bcek
larvalari da yer. Doga dengesi baligidir.
Sportif veya ekonomik yn olmayan bir
trdr.



TATLISU KEFALI (Leuciscus
cephalus)
lkemizin eitli blgelerinde yaygin
olan, hizli akan dere veya nehirlerde, 7-
10 yalarinda 30-40 santimetre boy ve
600-1,000 gram agirliga erien bir kefal
trdr. Yavru safhasinda kk kurtlar,
karides ve bcek yavrulariyla
beslenirken, byynce ot da yer.
Yalandika yirtici olup kurbaga ve
sirayarak su diindaki kelebekleri de
yiyebilir. Nisan-haziran arasi 45-50,000
yumurta dkerek rer. Etinin lezzetsiz ve
degersiz oluuna karin avciligi ok
makbuldr.


TATLISU KOLYOZ BALIGI
(Chalcalbumiis chalcoides)
Marmara, Kuzey Ege ve Karadeniz'in
dogusundaki akarsu ve gllerin
yzeyinde yaar. Zaman zaman da
nehirlerin denizle kariimi aci su
blgelerine iner. Bylece aci su-tatli sular
arasinda gler yapar. 15-30 santimetre
boyunda olabilir. Planktonlar, sinek
larvalari (sivrisinek) ve kk canlilarla
beslenir. Mayis-haziran arasinda 15-
25,000 yumurtasini talik, akillik dere
kenarlarina birakir. Yillar ncesi
"chalealbumus chalcoides Istanbulensis"
tr Hali'te Kagithane Deresi'nde
yaardi. Etinin lezzeti, blgesel olan bir
baliktir.

TATLISU LEVREG (Perca lluviatHs)
Kuzey blgelerimizdeki, akarsu ve
gllerle, bunlarin denizle ilikili aci su
blgelerinde yaar. Boyu 20-35
santimetre en ok 50 santimetre olabilir.
Fazla g etmez. Yumuakalar, kk
baliklar ve balik yumurtalariyla beslenir.
7-8 C. sularda mart-haziran arasi
reme yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle
taze olarak tketildigi gibi olta avcilari
iinde kiymetli bir baliktir.

TATLISU SARDALYASI (Clupeonella
abrau muhusi)
Ilk kez Rusya'nin Abrau Gl'nde
bulunmu; 1943'de de lkemizde Ulubat
(Apolyont) Gl'nde rastlanmitir. Iznik
Gl'nde de yaamaktadir. Boylari 7-8,
en ok 12 santimetre olan, sr halinde
dolaan bir ringa/tirsi trdr.
Planktonlar, kk su hayvanlari ve
omurgasizlarla beslenir. 2-3 yalarinda
olgunlaip 10-14 C. sularda haziran-
ekim aylarinda yumurtalarini aik suya
birakarak rer. Eti, blgesel olarak
tketilir. Daha ziyade alabalik
yetitiriciliginde yem baligi olarak
degerlendirilir.,


TEKIR (Mullus surmuletus)
Karadeniz diinda diger
denizlerimizde yazin rastlanir.
Boylari 15-35, en ok 25 santimetre
olabilir. Kumluk, amur veya talik
kiyi kesimlerinin 3 metreden 100
metreye kadar derinlerinde gidip
gelerek yaar. Diplerdeki kabuklular,
bcekler ve diger canlilarla beslenir.
Yaz aylarinda reyip yapikan
yumurtalarini 10-60 metre derinlere
birakir. Etinin lezzeti, eski Roma
aglarindan beri namlidir. Bol
avlanilan, ekonomik degeri yksek
bir baliktir.

TRS (Alosa fallax)
Boylari 30-33 santimetreye ulaabilen
tirsi, bir karadeniz baligidir. Istanbul
Bogazi ve Marmara'da az bulunur. Kiyiya
yakin yerlerde sr ile yaarlar. reme
mevsimleri ilkbahardir. Yumurta
birakmak iin aci su blgelerine ve
nehirlere girerler. Sardalya ailesinden bir
balik olari tirsi; taze, tuzlama ve ttsl
olarak yenir. Ekonomik degeri yksektir.



TRAKONYA (Trachinus draco)
Denizlerimizde yaayan en zehirli
baliklardandir. Ortalama 17-18, en ok
35-40 santimetre boya eriir. Hareketsiz
bir baliktir. Fakat deniz dibinde avlarina
kari ok sratlidir. Zehirleri bir insani
sakat birakabilir. Bu nedenle dikkat
edilmelidir. Denizden iktiktan, hatta
ldkten sonra dahi zehirliligi devam
eder. zel olarak avciligi yapilmaz. Ayni
zamanda arpan baligi olarak
adlandirilan trakonya, kk balik ve
kabuklularla beslenir. Ki aylarinda
derinlere ekilir. Eti lezzetli olmakla
beraber az avlandigindan ekonomik
degeri yoktur.

TRAKYA LEVREG (Gymnocephalus
cemua)
Trakya'nin Karadeniz sahillerine dklen
agir akili nehirlerle, bunlarin deniz
baglaritili aci su blgelerinin kumlu
zeminlerinde sr ile yaar. Boylari 18-
35 santimetre olur. Kurtlar, balik
yumurtalari, kk kabuklular ve sinek
larvalariyla beslenir. Oburlugu diger
degerli baliklarin besinleriyle yumurta ve
larvalari iin zarar vericidir. remelerini
nisan-mayis arasinda yapar. Eti
lezzetlidir. Bol avlanilmasi doga iin
yararli olur.

TRANA (Pagrus ehrenbergi)
Mercan ailesinden ve fangri ile ayni
trdendir. Ege'nin nl baligidir. Sicak ve
ilik denizlerin 20-25 metre derinlerinde
yosun ve bitki rtl kumluk veya
taliklarda tek bairia yaar. Boyu 30-50,
en ok 75 santimetre olur. Ki aylarinda
150 metre derinlere iner. Kuvvetli enesi
ve dileriyle her trl kabukluyu kirip
yiyebilir. Aynca dip hayvanlari ve baliklar
da besinine ek olur. Hem erkek, hem de
dii karakteri gsterir. Yaz aylarinda
reme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir.
Gemite airi avlanilmasi, neslini ok
azaltmitir.

TURNA BALIGI (Esox lucius)
Karadeniz'e akan nehirlerin berrak ve bol
bitkili sularinda ve eitli gllerimizde
yaar. Tatli su baliklarinin en hareketlisi
ve en yirticisidir. Tm baliklara, hatta
yaban rdeklerine saldirir. Kendi
yavrularini da yedigi olur. Yaam artlari
elverirse 20-25 yil yaar. Erkekleri en
ok 100, diileri ise 150 santimetreye
kadar byr. 2-3 yairidan itibaren
ilkbahar aylarinda yaklaik 200,000
yumurta vererek remeye balar. Gen
ve kklerinin (1-3 kilogram ) eti
lezzetlidir. Spor avciliginin en namli
baliklarindandir.

UAN BALIK (Exocoetus vofitans)
Gney Ege ve Akdeniz'de dibe inmeden
deniz yzeyinde yaar. Planktonlar,
omurgasizlar ve yavru baliklarla beslenir.
Gm ve kefala benzer. Boyu 20-30
santimetre olabilir. Bazen byk
baliklardan kurtulmak, bazen de saatte
80 km.'yi bulan yzme hizi geregi, su
yzeyinden 25-50 santimetre ykselip
byk kanatlariyla 2-13 saniye ve 50-
250 m.'lik planr uulari yapar. Baharla
yaz arasinda, deniz ortasinda,
yumurtalarini yosun, aga dali gibi
herhangi bireye yapitirarak rer. Eti
lezzetlidir. Blgesel degerlenir.

USKUMRU (Scomber
scombrus)
Genelde 25-35 santimetre olan, 40
santimetreye kadar byyebilen,
srler halinde yaayan Marmara'nin
yerli baligidir. Gemite Karadeniz
ve Ege arasinda byk gler yapan,
eti ok lezzetli olan ve bol avlanilan
uskumru, imdilerde ekolojik
nedenlerle seyrek rastlanan, adeta
tkenmi bir baliktir. Normalde, 2-3
yairida olgunlaan diileri, 350-
400,000 yumurtasini denize birakir.
reme devresi ubat-nisan arasidir.
Planktonlar, hamsi, aa gibi kk
baliklar ve yavrular besinidir. 8-10
yil yaar. Torik ve kofana ba
dmanidir. Az yagli ve
kurutulmuuna iroz denir. Yaam
ortami tekrar varoldugunda
ekonomik degeri en yksek
baliklardan biridir. Atlaritik'te
yaayan lezzetsiz bir tr daha
vardir.

ZGN (Callionymus lyra)
Renklerinin gzelliginden tr mine
baligi adiyla da taninir. Boylari 25
santimetre kadar olabilen bu balik;
karides, yenge, deniz kestanesi, deniz
yildizi, omurgasizlar ve yosunlar gibi
eitli besinlerle yaar. Sig sulardan 300-
350 metre derinliklere inebilir.
Denizlerimizde yaygin olarak bulunur.
Etinin kiymetli olmayii, dikenlerinin az
da olsa zehirli oluu ile herhangi bir
ekonomik yn yoktur.

VATOZ (Raja clavata)
Kpekbaligi ailesindendir. Btn dnya
denizlerinde ok eitli trleri yaar. 1
m.'yi aan boy ve 40-50 kilogram
agirlikta olanlarina rastlanir. Uzun geziler
yapmadan 15-20 metreden 100-150
metreye varan derinlerde kumlara
gml yatarak av bekler. Kabuklular ve
kk baliklarla beslenir. Bahar ve yaz
aylarinda sahillere yaklaarak reme
yapar. Diileri, 10-30 yumurta verir. Eti
lezzetlidir. Fakat az tutulur.
Karacigerinden A vitamini ve yag retilir.
Ekonomik degeri vardir.


YAYIN (Silunis glariis)
Akarsu ve gllerde yaayan
baliklarin en bygdr ve ayni
zamanda en uzun yaayanidir.
Ortalama 1-2 m'den 3 metreye kadar
boy ve 150 kilogram agirliga
eriebilir. 35-40 yildan 100 yila
kadar da yaayabilir. Yava akan
nehirlerde, gllerde, dipte hareketsiz
yatarak yaar. Etobur bir baliktir.
Sualtindaki btn hayvanlari
yiyebilir. Mayis-haziran arasinda
gece sessizliginde yumurta dkerler.
Diileri agirligina oranla kilogram
bairia 7,000-25,000 yumurta dker.
Tatli su baliklari iinde eti en lezzetli
baliklardan biridir. Ekonomik degeri
ok yksektir.

YAZILI HAN (Serranus scriba)
Uzunlugu en ok 25 santimetre olabilen
yazili hani, kendi trnn tipik bir
megidir. Belli blgelerde yalniz yaar.
Levrek baligi ailesindendir. Kendinden
kk baliklar, karides gibi kabuklularla
beslenir. Yaklaik 30 metre derinlerde,
belirli blgelerde yanliz yaar. Ba
kismindaki eitli renk ve sslemelerden
"yazili" ismini alir. remeleri mayis-
haziran arasinda olup cins ve trlerine
gre 18-900 bin yumurta dker.

YILAN BALIGI (Anguilla anguilla)
Erkekleri 30-50 santimetre, diileri 45-
100 santimetre olabilen; hem tatli, hem
de tuzlu sularda yayili gsteren bir
baliktir. Dogumu ve 3 yillik
gelimesinden sonra tatli sulara girer. 8-
20 yil buralarda kaldiktan sonra tekrar
remek iin Atlas Okyanusu'nda
Sargossa Denizi'ne ynelirler. Burada 7-
10 C. sularda yaklaik 1,000-3,000
metre derinlerde milyonlarca yumurta
dkerler. Dn baarabilen yavrular,
tekrar aci su blgelerine gelirler. Yirtici
ve obur bir canlidir. Yumuaka,
kabuklular ve baliklarla beslenir. Etinin
lezzeti yaninda yetitirmeye uygunlugu
ile ekonomik degeri ok yksektir.

ZARGANA (Belone belone)
60-70 santimetre bazen de 1 metre
uzunlugu varan zargana, ortalama 18 yil
yaar. Hamsi, aa, amuka ve kiraa
gibi kk baliklarla besinlenir. Iliman
denizlerimizin yerli baliklarindandir. Kili
baligi balica dmanidir. Yapisiyla gayet
evik ve sratli bir baliktir. Kendini
korumak iin su yzeyine sirayarak da
yzebilir. Eti ynnden degerlidir.
Ilkbahardan sonbahara kadar reme
srecinde 30-50 bin yumurta verir.

ZURNA BALIGI (Scomberesox
saurus)
Uskumru turnasi da denir. Ilik ve sicak
denizlerin st dzeylerinde ve sahillerden
uzakta yaar. Uzunluklari ortalama 50
santimetredir. 20-30'lu gruplar halinde
gezerler. Bilhassa Ege ve Akdeniz'de
rastlanir. Etil bir baliktir ve sr
halindeki kk baliklarla beslenir. Etleri
beyaz ve lezzetli olmakla beraber, ktle
avciligi yapilamadigi iin ekonomik degeri
nemsizdir. Erken ilkbahardan yaza
kadar her seferinde 1,000-1,500 olmak
zere 7-8 defa yumurta verirler.






//..
Balikla lgili
nemli Bilgiler

Dogru zamanda dogru baligin dogru
ekilde piirilmesi ile hazirlanan
sofralarda dostlarla birlikte en az balik
yakalar kadar zevkli anlar geirilir.
Hangi balik ne zaman yenir, hangi balik
nasil piirilir gibi bilgileri aagidaki
tablolardan grebilirsiniz.

Baliklar cinslerine gre siyah etli ve
beyaz etli baliklar diye ikiye ayrilir.
Beyaz etli baliklara rnek olarak
barbunya, tekir, levrek, kefal, lfer,
kalkan, mercan, dil, ipura,
kirlangi, yayin, mersin baligi,
sudak ve turna baliklari verilebilir.
Palamut, torik, zargana, uskumru,
kolyoz, kili, istavrit, hamsi, gm,
sardalye gibi baliklar da siyah etli
baliklardir. Beyaz etli baliklarin
sindirimi, siyah etlilere gre daha
hafif ve kolaydir. Jelatin
ierdiklerinden halamaya ve balik
suyu ikarmaya da daha elverilidir.
Siyah etli baliklar da beyaz etlilere
oranla daha yagli olup, eti biraz agirdir,
sindirimi de zordur. Jelatini az
oldugundan halamaya ve balik suyu
almaya pek elverili degildir. Bir de
alabalik, soman gibi eti pembemsi hatta
kirmizi grnl baliklar vardir ki
aslinda bunlar da beyaz etli baliklar
sinifindandir.

Balikta, eker ve niasta ok azdir.
Protein aisindan olduka zengindir.
100 gram yagli balik 22 gr, yagsizi
ise 10 gr protein ierir. Insan
organizmasi bu proteinin yzde
93'nden yararlanir, diger etli
gidalarin proteininden bu kadar yksek
oranda yararlanilamaz. 100 gramlik
yagli balikta 1 gr. yag bulunur. Balik
yaglarinin besleme gc diger etlerden
daha stndr, ocuklarin gelimesi
sirasinda yeterli ve dogru beslenmeyi
desteklemek iin kullanilir. Yine insan
organizmasi bu yagin yzde 95ini
kullanir. Balik ayrica vitamin aisindan
da zengin bir besindir. Bileiminde A,
B1, B2 ve D vitaminleri; kalsiyum,
fosfor, iyot gibi tuzlar bolca bulunur. Bol
proteinden dolayi bymeyi hizlandiran,
hcre onaran zellikleri de vardir.
Sadece balikla beslenip hibir gida
eksikligi olmadan yaam srdrmek
mmkndr. Bu ekilde tektip
beslenme ile eksiksiz beslenilecek
baka bir gida yoktur.

Piirme yntemlerine kisaca gz
atarsak: Levrek, kefal, mezgit,
kirlangi, yayin, sudak gibi beyaz
etli byk baliklar halamaya
elverilidir. Halama yaparken suyun
iine eitli sebzeler, koku ve lezzet
verici baharatlar ilave edilerek balik
kokusunun agirlamasi nlenir.
Halamadan kalan balik suyu orba
olarak kullanilir.

Bugulama, baka bir yntemdir.
Bugulamasi yapilacak baliklar, genelde
kendi suyuyla ya da domates ilavesiyle
kisik atete veya firinda piirilir.
Bugulama daha ok beyaz etli
baliklardan yapilir. Siyah etli
baliklar, bugulama yerine firinda
domatesli hazirlanirsa daha lezzetli
olur. Bugulamanin baka bir
uygulamasinda da balik, yagli kagit ya
da alminyum folyoya sarili olarak
kendi bugusuyla da piirilir ki kagitta
balik hakikaten enfes olur. Bazen de
agzi kapali bir kapta tereyagi, defne
yapragi, kabugu soyulmu limon,
kokuyu almak iin az beyaz arap
ile kendi buharinda piirilir. Bugu ile
piirmede de halama oldugu gibi lezzet
ve koku iin maydonoz, kereviz,
havu, patates gibi sebzeler ilave
edilir.
Firinda piirme de sik kullanilan bir
yntemdir. Bu ekkilde piirilecek
balik birka saat zeytinyagi ve
limon kariiminda bekletilerek
terbiyelenmelidir. Bu terbiyeye
damak zevkine gre kekik, defne
yapragi gibi kokulu ot ve yapraklar da
eklenebilir. Daha sonra baliklar
zeytinyagli bir tepsiye yerletirilip, 200
dereceye isitilmi firinda, her kilogram
iin 30-40 dakika hesabi ile piirilir.
Firinda balik, yag ve su eklenerek de
piirilebilir. Firinda piirme
yntemlerinden biri olan balik pilakiler,
diger tm pilakiler gibi Trk mutfaginin
geleneksel lezzetlerinden biridir. Balik
pilakisinde de pilakilerin btn genel
yntemleri geerlidir. Yani kisaca
sogan, havu, kereviz, sarmisak
zeytinyaginda kavrulur, tuz, su,
eker eklenerek balik piirilir.
Firinda balik yapilirken bir yntem de
gvete piirmedir. Balik kkse btn
btn, bykse birka paraya
blnerek hazirlanir, ayrica piyazlik
sogan, ince kiyilmi maydanoz ile
kavrulur. Balik, gvete bu harcin
zerine yatirilir. Kalan har, baligin
stne serilir. Gve kabinin iine
yarim bardak sirke, bir bardak su ve
mevsimine gre iri domates paralari
veya sala eklenir gve firina konur.
Daha geni tarifleri balik yemekleri
kisminda var.

En ok bilinen ve uygulanan yntem de
yagda kizartmadir (tava). Kk
kilikli baliklar, fileto ikartilan baliklar
veya kemikli dilimlenmi baliklar bu
ekilde hazirlanabilir. aslinda bu
yntemin baliklarin az yagli oldugu
dnemlerde ve normalde yagsiz
baliklara uygulanmasi gerekir.
Kizartma iin yikanan baliklarin
sularinin iyice szlmesi amaci ile
baliklar bir kevgirde bir sre bekletilir.
Suyu szlen baliklar tuzlanip unlanir
ya da
tuz ve karabiber karitirilmi una
bulanarak kizartilir.
Beyaz etli baliklar unlanmadan
nce ste,
kk ve siyah etli baliklar da
biraya batirilirsa itir itir olurlar.
Kizartilacak baliklar kizartilmadan nce
irpilmi yumurtaya da bulanabilir; bu
ekilde kizartilan balik kimine gre biraz
agir olur. Tavada kizartma yaparken
baliga yag emdirmemege dikkat
etmek gerekir, bunun iin yava
atete degilde kizgin yagda hizli
atete kizartilmalidir. Tavada yagin az
olmamasi, yagin yakilmamasi gerekir.

Izgarada piirme, beyaz ya da siyah
etli baliklar yagli olduklari dnemde
tercih edilen olduka saglikli bir
yntemdir. Izgara yapilacak baliklar
ayiklanip yikandiktan sonra sulari
szdrlr, tuz ve karabiber serpilip 5-
10 dakika bekletilir. Istenirse baliklar,
piyaz eklinde dogranmi sogan,
kiyilmi maydanoz, limon suyu, defne
yapragi, tuz ve karabiber kariimi
terbiyede 15 dakika bekletilir. Baliklar
izgaraya konmadan sivi yag ile
yaglanarak yapimalari nlenir.
mangalda piiriliyor ise ate ok harli
olmamali, baliklar ateten yeterince
uzak tutulmalidir. Pullu baliklarin
izgarada pullariyla birlikte piirilebilir.

Ayrica baliklar tuzlanarak, kurutularak
veya ttslenerek de tketilir.

Baligin sofra adabina gre yeri
orbadan sonradir,
yani et veya tavuktan nce servisi
yapilir. Bu da iin sosyetik detayi.

Hangi balik nasil
yenir

BALIK SAGLIKTIR
Balikta eker, karbohidrat yok
denecek kadar azdir. Protein
aisindan ise son derece zengindir. Bu
zellikleri nedeniyle son derece saglikli
bir yiyecektir. 100 gram yagli balik
yaklaik 22 gram, yagsiz balik ise 10
gram protein ierir. Balik ayni zamanda
proteininden en ok faydalanilan besin
trdr. Insan vcudu bu proteinin
%93nden faydalanir. Bu oran kirmizi
etlerde ve diger beyaz etlerde ok
dktr.

Balik az karbohidrat iermesinin
yani sira madensel tuzlar ve
mineraller aisindan son derece
zengindir, bol miktarda fosfor,
kalsiyum, iyot ve flor ierir. Balik
eti A, B1, B2 ve D vitaminleri
aisindan da zengindir.
//.. //.. //.. //..

SYAH ETL-
BEYAZ ETL
BALIKLAR

tarafi denizlerle evrili
lkemiz, her geen gn artan
evre kirliligine ragmen balik
eitleri aisindan son derece
zengin bir lkedir. Deniz baliklari
siyah etli-beyaz etli, yerli ve
gmen olarak siniflara ayrilirlar.
Beyaz etli baliklarin sindirimi
siyah etlilere nazaran daha
kolaydir. Jelatin
ierdiklerinden halamaya
elverilidirler. Tavasi, izgarasi,
yagli olduklari mevsimlerde de
izgarasi yapilir. Bunlara rnek
olarak barbunya, tekir, levrek,
kefal, lfer, kalkan, mercan,
ipura, dil, pisi ve kirlangii
gsterebiliriz.

Torik, palamut, uskumru,
kolyos, kili, hamsi, sardalya,
gm gibi baliklar da siyah
etli baliklar sinifina girerler.
Bu baliklar beyaz etlilere nazaran
daha yaglidirlar ve daha az
jelatin ierirler. Bu nedenle
halamaya uygun degildirler
ve hazimlari daha zordur.



BARBUNYA
(Mullus barbatus)
Sicak ve ilik denizlerin kumlu,
amurlu sahillerinde 300 metreye
varan derinliklerinde srler halinde
yaar. Ortalama 12-15
santimetreden en ok 40
santimetreye kadar byr. Suyun isi
artlarina gre derinlerden sahile,
mevsimsel gler yapar. 10 yil
yaayabilir. Nisan-haziran arasi 15-
100,000 yumurta dker. Etinin
lezzeti ve bol avanilmasiyla
ekonomik degeri yksektir.

Denizlerimizin bu tatli baligi genellikle
Ege ve Akdenizde bulunur. Yerli bir
balik tr olan barbunya sicak ve ilik
denizlerin kiyiya yakin olan kumlu ve
amurlu deniz diplerinde, az olmakla
beraber kayalik yerlerde yaar.Genelde
17 ila 20 cm arasinda olup nadiren 40
cmye kadar ikar. Kaya Barbunyasi,
Kum barbunyasi, Ot barbunyasi ve Paa
barbunu diye drt eidi vardir.
Bunlarin iinde en makbulu kaya
barbunyasidir. Sirti kirmizi ve karin
kismi beyaz olan kaya barbununun
sirtinda hi gri leke bulunmaz. Kum ve
ot barbunyasinda ise sirt gri ile kirmizi
renklerin karmaasi halindedir. Paa
barbununun her iki yaninda, eneden
kuyruga dogru sari bir erit bulunur.
Tekir ile ok karitirilan bu baligin en
lezzetli zamani Temmuz ile Ekim
aylari arasidir. Bu sre zarfinda
tavasi, izgarasi ve kagitta kebabi ok
gzel olur. Tekirden en byk farkliligi
kafasinin daha uzun oluudur. Tekirin
kafasi kttr ve ene altinda iki adet
sakali bulunur.



TEKIR (Mullus
surmuletus)
Karadeniz diinda diger
denizlerimizde yazin rastlanir.
Boylari 15-35, en ok 25 santimetre
olabilir. Kumluk, amur veya talik
kiyi kesimlerinin 3 metreden 100
metreye kadar derinlerinde gidip
gelerek yaar. Diplerdeki kabuklular,
bcekler ve diger canlilarla beslenir.
Yaz aylarinda reyip yapikan
yumurtalarini 10-60 metre derinlere
birakir. Etinin lezzeti, eski Roma
aglarindan beri namlidir. Bol
avlanilan, ekonomik degeri yksek
bir baliktir.


Barbunyaya ok benzeyen ve yakin
akrabasi olan bu balik btn
denizlerimizde avlanir. Karadeniz ve
Marmarada avlanilanlar 6 ila 10 cm
arasindadir. Ege ve Akdenizde ise
boylari Barbunyayi yakalar. ene alti
biyiklarinin uzunlugu, kt kafasi ve
birinci sirt yzgeindeki sari-siyah
benekleri ile Barbunyadan ayrilir. Drt
mevsim yenebilecek bu baligin en
lezzetli zamani, aynen Barbunyada
oldugu gibi Temmuz-Ekim aylari
arasidir. Tavasi ve kagit kebabi ok
gzel olur.






PURA (Spanis
aurata)
Ege ve Akdeniz'in bu namli baligi,
Marmara'da seyrek bulunur.
Ortalama 25-35 santimetre boy ve
0.5-3 kilogram agirlikta, en ok 60
santimetre ve 6 kilogramda olabilir.
Etil bir baliktir. Kuvvetli enesiyle
kk kabuklulari, baliklari ve diger
hayvanlari kolayca yer. Yaz
devresinde siglarda, ki aylarinda da
35-40 metre derinliklerde yaar. ki
yairi stndekiler daha da derinlere
iner. remeleri ekim-aralik aylarinda
olur; 100-150,000 yumurta doker.
Eti ok lezzetlidir. Ayrica retim
kltrne uygunlugu nedeniyle
ekonomik degeri ok yksektir.

Egenin mehur yerli baligi olan ve
kk srler halinde gezen ipura son
yillarda iftliklerde de retilmeye
balanmitir. ipura Elips biiminde
yassi vcudu, beyaz karni, koyu gri sirti
ve pembemsi yanaklari ile taninir. Atlas
Okyanusu, Kuzeybati Karadeniz, Ege ve
Akdenizde bulunur. Bir zamanlar
Marmara Denizinde de yakalanan ve
Alyanak adiyla taninan bu baligin
maalesef nesli tkenmi bulunmaktadir.
Genelde 20 ila 35 cm arasindadir.
Ancak 6-7 kgya varanlarina da
rastlanmitir. Her mevsimde zevkle
yenebilen bu baligin izgarasi,
bugulamasi, orbasi, firini ok gzel
olur. Izgara iin ideal byklk 250 ila
350 gramdir (3 ila 4 adet/kilo). Daha
byklerinin firinda piirilmesi tercih
edilmelidir.Bugulama ve orba iin her
boyu kullanilabilir. Tadi nefis olan bu
baligi katkisiz, yani izgara veya firinda
yenmesi tercih edilmelidir. Isparoz ve
lidaki bu trn kk eitleridir.


DERE ALABALIGI
(Salmo trutta
fario)

Soguk, temiz ve hizli akintili
nehirlerde evresine bagli olarak
yaar. Blgesine kiskantir, baka
baliklarin gelmesini istemez. Boylari
30-40, en ok 60 santimetre ve 0.5-2
kilogram agirlikta olabilir.
Yumuakalar ve yavru baliklarla
beslenir. Erkekleri 2, diileri 3
yairida olgunlaip ekim-ocak
arasinda yumurta birakir. Zaman
zaman akintilara kari 1.5-2 metre
sirayarak yzer. En degerli tatli su
baliklarindan biridir. Lezzetli ve
yararli etiyle ekonomik degeri ok
yksektir.











GL ALABALIGI
(Salmo trutta
lacustris)

Kuzeybati Anadolu, Abant ve 7 Gller
Blgesi'nde yayili gsterir. eitli
trleri vardir. Trne gre renk, boy
ve beslenme farkliliklari gsterir.
Genelde temiz, bol oksijenli soguk
sularda fazla gezinmeden;
planktonlar, dip hayvanlan ve kk
baliklarla beslenerek yaar. Boylari
ortalama 25-40, yabanlarinda 60-70
santimetre olabilir. Eyll-ocak
arasinda reme yapar. Yumurtalarini
dipteki akillara yapitirir. retimi
yapilmaz. Eti ok lezzetli, ekonomik
degeri blgeseldir.


DL BALIGI



Dil baligi da yerli baliklarimizdan olup
Ege ve Akdenizde bolca yakalanir. Her
mevsimde yenebilir. En lezzetli zamani
kasim ila ubat aylari arasidir. Tavasi
ok gzel olur. Irilerinden fileto ikarilip
i veya salali fileto yapilabilir.


HAMSI (Engraulis
encrasicolus)
Karadeniz'in insan yaamiyla
birleen baligidir. Marmara'da da
bulunur. Srler halinde yaar ve 20
santimetreye kadar byr. Ocak-
mart arasinda beslenmek im
sahillere yaklair ve bol av verir.
Gndzleri 30-40 metre derinlerde,
geceleri yzeye yakinlarda dolair. 1
yairidan itibaren olgunluga eriip
18 - 20 C. sularda, 25-60 metre
derinlikte ve az tuzlu sularda reyip,
yaklaik 40,000 yumurta dker.
Etinin lezzeti, eitli tketim
ynleriyle ekonomik degeri ok
yksektir. Airi avlanilmasi ve
orkinos-palamut-uskumru/torik
sisteminde dengenin bozulmasi,
hamsiyi de tehlikeli olarak
etkilemektedir.



1988 yilinda 310.000 ton ile toplam
balik avciligimizin yaklaik te ikisini
meydana getirmektedir (40.000 ton
tatli su retim ve avciligi dahil, 1988
yilinda toplam 480.000 ton). Gzlerinin
gerisine kayan agzi ve yivrilmi burnu
ile yakin akrabasi Sardalyadan
kolaylikla ayrilir. Gm baligi (Aterina)
da hamsinin akrabasidir. Boyu ortalama
12 cm olup azami 18-20 cmye kadar
byrler ve ok byk srler halinde
gezerler.

Karadeniz hamsisi Azak ve Karadeniz
olmak zere ikiye ayrilir. Azak
hamsisinin burnu daha kttr. Azak
Denizinde reyip kilamak zere
gneye, bizim Orta ve Dogu Karadeniz
blgesine inerler; Nisan sonunda da
kuzeye g ederler. Karadeniz hamsisi
ise Kuzeybati Karadenizde rer,
kilamak zere Kasimdan ubata
kadar Trakya kiyilarina ve Marmaraya
g eder. Nisan ayinda da yumurtlamak
zere Karadenize ikar. Ayrica
Marmara Hamsisi denilen, yalniz
Marmarada ikan, daha kk ve g
etmeyen bir hamsi tr de vardir. Ayni
tr Kuzey Egede de bulunur. Bu
hamsinin sirt rengi daha aiktir.

Hamsi zellikle Karadeniz yremizin
temel gidasi, temel protein kaynagidir.
Fiyatinin ucuz olmasi nedeniyle ok
geni kitleler tarafindan
tketilir.Hamsinin hemen her trl
yemegi yapilir. Izgara, tava, firin, kagit
kebabi,bugulama, pilaki, yahni gibi.
Siyah etli balik olmasina ragmen
bugulamaya son derece uygundur.Yaz
aylarinda yagsiz oldugu iin izgara
yerine tava veya bugulamasi tercih
edilmelidir. Ki aylarinda yakalanan
hamsi tuzlanip saklanir. Buna anovi
tabir edilir. Ayrica balik yagi ve balik
unu retiminde de kullanilmaktadir.

SARDALYA



Hamsinin yakin akrabasi sardalya
srler halinde yaar ve kiyilar boyunca
g eder. Hamsi gibi Ticari degeri ok
yksek bir baliktir. 1988 yilinda 90.000
ton ile hemen hamsiden sonra yer alir.
Kurutularak, tuzlanarak hatta balik yagi
ve balik unu elde etmekte kullanilir.
Sardalya adi konserve ileminden dolayi
konserve ile zdelemitir. Hatta ringa
konservesine de ayni ad verilir.

Sardalya Akdenizde 15-20 cm
dolaylarindadir. Okyanusta ise 30 cmye
kadar byrler. Hamsi Karadeniz iin
neyse sardalyada Portekiz, Ispanyanin
Atlas Okyanusu kiyilari, Sicilya ve Malta
iin de ayni eydir. Bu lkelerde birok
yemek sardalya zerine kurulmutur.
lkemizde Kuzey Egede bolca
yakalanan sardalyanin en lezzetli
mevsimi Temmuz-Ekim aylaridir. Bu
srede eitli izgaralari, firini ve kagit
kebabi, bugulamasi ve pilakisi
yapilabilir. Kasim-Haziran arasinda ise
ancak pilaki ve bugulamasi yapilabilirse
de bir nceki dneminki kadar lezzetli
olmaz.

Sardalyanin kgne papalina tabir
edilir; ayiklamadan yemegi yapilir. Tirsi
ise sardalya azmanidir. Kil tarzinda ok
kiligi vardir ve sardalya kadar lezzetli
degildir.


USKUMRU



Kolyosa ok benzeyen ve srler
halinde dolaan gmen bir baliktir.
Denizlerimizde 30 cm civarinda olan
uskumru Kuzey Denizinde 50 cmye
kadar byr. Yaz aylarini Karadenizde
geiren uskumru Eyll ve Ekim aylarinda
Marmaraya iner ve kii burada geirip
yumurtlar. Mart ila Haziran aylarinda da
Karadenize dner. Uskumru
byklgne gre degiik ad ile
adlandirilir. En kg kalinaryadir. 20-
25 cm civarinda ve yagli olanlari
uskumru, dn uskumrusu ise iroz
olarak adlandirilir. Yazin yakalananlara
ise lipari denir. En lezzetli oldugu
dnem Eyll ayindan yumurtlamaya
baladigi Ocak ayi sonuna kadardir.
Bu sre iinde izgarasi, kagit kebabi,
dolmasi, kftesi ve tuzlamasi ok gzel
olur.Bu mevsimlerde yagli oldugundan
tavasi tavsiye edilmez. ubattan itibaren
yagini kaybetmeye baladigindan tavasi
yapilabilir. Yazin yakalananlar ise pilaki
ve tava iin uygundur. Ilkbaharda
Karadenize dn yapan irozlar
kurutulur. Esas adi iroz kurusu olan bu
kurutulmu baliga geen zaman iinde
ismi kisaltilarak yalnizca iroz denmeye
balanmitir.

. Uskumrunun kolyostan nemli
farkliliklari aagidadir.

. Uskumru ile kolyosun sirt desenleri
birbirine benzemekle birlikte kolyosun
rengi koyu, uskumrunun ise aiktir.
. Uskumrunun kuyruk atalinin ii bo ve
iki izgiden ibaret bir "V harfi
tarzindadir. Kolyosunki ise doludur.

. Uskumrunun gzleri neredeyse toplu
igne bai kadar kk, kolyosun ise
olduka iridir.

KARAGZ
(Diplodus
vulgaris)
Btn denizlerimizde, ogunlukla
Marmara ve Ege'de iliman sularin
kayaliklarinda yaayan, bol bulunan
ve sevilen yerli baliklarimizdandir.
Srler halinde yaar. Sularin isi
artlarina gre bahar aylarindan
agustosa kadar reme yapar. eitli
trleri sularimizda yaar. Kuyrugu
lekeli ve izgili olani isparoz/ispari
olarak taninir. Lezzetli eti ve bol
avlanilmasiyla ekonomik degeri
yksek bir baliktir.

ipuranin yakin akrabasi olan Karagz,
elips eklinde, yassi, gmi pullari olan
yerli bir baliktir. Baltaba, Sivrigaga,
Sargos ve Mirmir gibi eitleri vardir.
Ortalama 20-25 cm, en 50 cm boyunda
olur. Yazin talik ve yosunluk, midyesi
bol yerlerde yaar. Kiin derin sulara
ekilir. Her mevsimde yenebilen bu
balik, zellikle Mayis-Temmuz aylari
haricinde daha yagli ve lezzetlidir.
Aynen ipura gibi izgarasi, bugulamasi,
firini ve orbasi ok gzel olur. 1 kg ve
daha byklerinin firini tercih
edilmelidir.

KOLYOS



Uskumruya ok benzeyen bu balik
uskumruyla beraber srler halinde g
eder. Ayrica Marmara ve Ege Denizinde
yerli trleri de bulunur. Tadi uskumruya
nazaran olduka yavan oldugundan
genelde tavasi yapilir. Ocak ayi en yagli
zamani oldugundan tuzlama iin en
ideal zamanidir. Tuzlamasi ok gzel
olur.

LFER
(Pomatomus
saltator)
Gezici baliklardan olari lfer,
Karadeniz'le Ege Denizi arasinda
dolair. Bymesinin aamalari
iinde degiik isimler alir. Buna
gre: boylari, 10 santimetreye kadar
olarilar defheyapragi, 15-18
santimetreye kadar olanlar inakop,
18-25 santimetreye kadar olanlar
sarikanat, 28-35 santimetreye kadar
olanlar lfer, 35 santimetreden fazla
olanlari da kofana diye adlandirilir.
Seyrek olarak kofanalarin 60
santimetreyi atigi, hatta 1 metreye
ulatigi grlmtr. Lfer,
sonbahar-ki aylarinda en lezzetli ve
olgun devrini yaar. Yaz ortalarindan
sonbahara kadar da kilamaya
geerler. Ilik sularin 10-200 metre
derinliklerinde yaar. remeleri,
bahar sonu ile yaz baidir. Kademeli
olarak 60-80,000 yumurta verir. Bol
verimliligi ve etinin lezzetiyle
ekonomik degeri ok yksektir.

Akdeniz,Karadeniz, Marmara, Hint
Okyanusu ve Atlas Okyanusunda srler
dolaan lfer pullu bir gmen baliktir.
Soguk denizlerde yaayanlari daha yagli
oldugundan daha da lezzetli olur.
lkemizde Karadenizde ve Istanbul
Bogazi ile Marmara Denizinde
yakalananlarin tadi muhteemdir. Daha
gney denizlerimize inildike yavanlair
ve kendisine mahsus o gzel tad ve
kokuyu kaybeder.

Eyll ortasindan Ocak sonuna kadar
olan zamani en yagli ve lezzetli
zamanidir. Bu devre iinde izgarasi
tavsiye edilir. inekopun da izgarasi
ok iyi olur, ancak mevsimi lfere
gre kisadir. Kasim sonundan itibaren
azalmaya balar. Diger zamanlarda,
byklgne gre pilakisi, bugulamasi,
kagit kebabi ve tavasi olur. lkbaharada
son derece yagsiz olduklarindan
tava, pilaki ve bugulamasi tercih
edilmelidir.

Lfer byklgne gre en ok isim alan
baliktir.

Lfer eitleri yledir:
. 10 cmye kadar................... yaprak
(20 adet/kg)
. 11-13 cm arasi....................
inekop(16-19 adet/kg)

. 14-16 cm arasi....................
kabainekop (10-15 adet/kg)

. 17-20 cm arasi.................... sarikanat
(9-14 adet/kg)

. 21-30 cm arasi ................... lfer
(4-8 adet/kg)

. 31-35 cm arasi.................... kaba
lfer(2-3 adet/kg)

. 35 cmden byk................ kofana (
yaklaik 1 kg/adet veya daha byk).

ORKNOS
(Thunnus
thynnus)
Denizlerimizde yaayan iri ve ok
degerli bir baliktir. Uzunluklari 3-4
metre ve agirliklari da 100-150
kilogramdan 800 kilograma kadar
olabilir. eitli trleri vardir.
Orkinos, sr halinde yaayan gezici
baliklardandir. Yazin Karadeniz'e
iktiktan sonra sonbaharda
Marmara'ya ve oradan da Ege'ye
geerek hemen btn Akdeniz'i
dolairlar. Bu gezilerinde saatte 40-
60 kmetre hizla yol alabilirler. Genel
olarak st sularda yaarlar. Mart-
agustos arasinda rerler ve yaklaik
1 milyona yakin yumurta verirler.
Yaam sreleri, ortalama 15 yildir.
hracat ve gida endstrisi ynnden
ekonomik degeri ok yksektir.

PALAMUT/TORK
(Sarda sarda)
Karadeniz ve Marmara'nin en nl
baligidir. Bahar aylarinda beslenmek
iin Karadeniz'e ikip, sonbahardan
itibaren kilamak iin Marmara'ya,
anakkale'ye kadar iner. Sratli ve
iyi yzcdr. Sr halindeki
uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi,
sardalya gibi baliklara saldirarak
yer. 18-20 C. sularda 400,000'den
birka milyona kadar yumurta
dkerek aik denizde rer.
Yetitikten sonra bymesine gre
kklerine Vanoz-Gaco, 10-25
santimetre ingene palamudu, 30-35
santimetre palamut, 40-45
santimetre kestane palamudu, 50-55
santimetre zindandelen, 55-60
santimetre torik, 60-65 santimetre
sivri, 65-70 santimetre altiparmak,
70 santimetre ve st peuta olarak
adlandirilir. Taze tketimi, ihra ve
endstri ynleriyle ok degerli olan
bu baligin retimindeki azalma,
ekonomik degerini tehlikeli
boyutlara indirmektedir.

Uskumru,torik ve orkinosu ieren bir
familyadandir. Srler halinde yaayan
pulsuz, siyah etli bir gmen baliktir.
Sirti izgili, karni gm rengindedir.
Uzunlugu 1 metreye kadar varir. Bu
familyanin eitleri btn denizlerimizde
grlmekle birlikte en lezzetlileri
Karadeniz ve Marmarada avlanilan
tipleridir. Karadeniz ve Marmara
palamutunda batan kuyruga dogru
muntazam izgiler halinde giden, drd
koyu, aik menevili yedi adet bant
bulunur. Egede yaayan, Tombik,
Benekli Orkinos ve Yazili Orkinos isimleri
alan yakin akrabasinda ise sirttan karina
dogru dalgalar halinde inen en az 16
adet alacali bant ile karin civarinda en az
adet siyah benek bulunur. Bu cinsin
etinin tadi, hakiki palamuta nazaran hi
gzel degildir. Ama ok kii bu zelligi
bilmeyip "palamut diye aldanir ve sonra
palamuttan sogur.

Palamut avi Agustos ayinda balar. nce
Karadenizden srler halinde vanoz ve
ingene palamutu, Eyllden itibaren de
palamut gelmeye balar. En lezzetli
zamani da Eyll baindan ubat
ortalarina kadar olan zamandir. Bu
mevsimde ok yagli oldugundan tavasi
biraz agir kaar. Bu nedenle izgarasi ve
firini tavsiye edilir. Ayni mevsimde
yahnisi de harika olur. Diger
mevsimlerde tavasi yapilabilir. Palamut
siyah etli bir balik oldugundan
bugulamasi ve orbasi tavsiye edilmez.
Palamutun boyuna gre isimlendirilmesi
aagidaki gibidir:

. 20 cmye kadar........................
palamut vanozu
. 20-30 cm
arasi..........................ingene palamutu
. 31-40 cm
arasi..........................palamut
. 40-50 cm
arasi..........................kestane palamutu
. 51-60 cm arasi..........................torik
. 61-65 cm arasi..........................sivri
. 65-70 cm
arasi..........................altiparmak
. 70 cmden
byk......................zindandelen
Torik ve torigin byk boylari palamuttan
daha ok yaglidir. Bu nedenle tuzlama ve
lakerdasi tercih edilir.

LEVREK
(Dicentrarhus
labrax)

Denizlerimizde ve denizlerin
nehirlerle kariimi aci su
blgelerinde yaar. Hani
ailesindendir. Fazla gezici olmayan
levrek, yerli baliklardan sayilir.
Genken gruplar halinde, sonralari
tek bairia yaar. Yaam ortami,
karanlik ve kuytu yerlerdir. Bu
nedenle gemi batiklari veya kaya
oyuklarinda yuvalanir. Yaklaik 20
yillik yaami olabilen levrek,
ortalama 50-60 santimetreden 1
metre boy ve 10-12 kilogram
agirliga eriebilir. 40 santimetreden
kklerine ispendek denir. Kk
yavru baliklarla beslenir. Ocak-mart
arasinda 500,000-2,000,000
yumurta dkerek, yksek bir reme
gsterir. Eti en lezzetli baliklarin
bairida gelir. Bu nedenle de
ekonomik degeri ok yksektir.
LEVREK, MNEKOP, EKNE
12 degiik trden meydana gelen bu
familya ilik ve tropik sularin sig
kesimlerinde yaar. Vcutlari ig
biiminde ve yandan hafif basiktir.
Pullari olduka iri olan levreklerin
yanlari genelde beyaz, alt blmleri
gmi, alt yzgei ise sarimsidir. En
irileri 1 metreyi geebilir. lkemiz
denizlerinde 20 ila 60 cm arasinda
olurlar. Bayagi levrek ve benekli levrek
olmak zere iki tipi mevcuttur.
Sirtlarindaki ok sayida benek ile
ayrilirlar. Benekli levrek Gney Ege ve
Akdenizde, bayagi levrek ise btn
denizlerimizde grlr.

Karadenizde ktek olarak ta bilinen
minekop ta bu familyanin diger bir
trdr. Ekineye ok benzeyen
minekoplar 30 ila 80 cm arasinda olur.
1 metreden byk ve 20-25 kg
olanlarina da rastlanmitir. Erikinler
kiyiya yakin kayalik dipleri, yavrular ise
akarsu agizlarini tercih ederler. Parlak
mavimsi-gri renkteki vcudu sirttan
karina dogru inen sari menevili
izgilerle bezenmitir. Karni gmi
beyazdir.

Ekine ise btn denizlerimizde
grnen kiyiya yakin kayalik diplerde
yaiyan bir trdr. Ortalama 30 cm ve
600 gramdir. 3-4 kiloluk irilerine de
rastlanmitir. Sirti kamburumsudur ve
koyu kahve ile lacivert arasi bir
renktedir. Karni ise sari-beyaz
menevilidir. Bainin iinde, gzlerinin
arkasinda herbiri 4-5 gram agirliginda
iki adet beyaz ta bulunur. Halk
arasinda bu talarin idrar sktrc ve
bbrek tai drc olduguna inanilir.

Genelde tek gezen, geceleri avlanan ve
oyuklar arasindan szlrcesine
dolaan bu baligin balica besini karides
ve yavru baliklardir.Yil boyunca yenen
levregin ok lezzetli eti vardir. En
gzel mevsimi ki aylari ve
ilkbaharin baidir. Her trl yemegi
yapilan levregin bugulamasi, fifirnda
kagit kebabi ve mayonezlisi nefis
olur. Levrek zellikle arapli ve
mayonezli balik yemeklerine ok
gzel gider.

TRANA,SNART



Trana genelde sinaritlerin irisi iin
kullanilan bir isimdir. Lagos ve orfozla
byk benzerlik gsterirlerse de ayri
familyalara mensupturlar.

STAVRT
(Trachurus
trachurus)
Denizlerimizde sankanat istavrit
(Akdeniz) ve karagz istavrit
(Karadeniz-Marmara) olarak iki
tr yaar. Boylan karagzde 15-25
santimetre, en ok 30 santimetre,
sarikanatta ise 30-50 santimetre
olur. Kklerine kraa denir.
Gezici baliklardir. Hamsi, aa,
amuka gibi kk baliklarin
yavrulanyla beslenir. Mayis-agustos
arasi srler halinde rer. Lezzetli
eti, eitli yemekleri ve bol
avlanmasiyla ekonomik degeri en
yksek baliklardandir




Istavrit, Marmara ve Bogazda balik
avlamaya balayanlarin ilk tanitiklari
baliktir.Agzi ne uzayabilen, dileri ince,
gzleri iri, kuyrugu derin atalli ve
vcudu ig biiminde olan gmen bir
baliktir. Marmara, Ege ve Karadenizde
yaayan yerli trleri de vardir.
Marmarada 15-20 cm, Egede 30 cm
civarinda olurlar. Marmarada boyu 10
cmnin altinda olan kk istavritlere
kiraa tabir edilir. Karadenizin
dogusunda istavritler palamut
byklgnde, yaklaik 50 cm boyunda
olurlar.Sarikuyruk istavrit veya
sarikanat istavrit diye anilan tipi
sularimizda en ok bulunan trdr.

Istavritler sonbaharda Marmaraya iner,
mayistan itibaren de Karadenize geri
dnmeye balarlar. Her mevsimde
yakalanan istavritin en lezzetli oldugu
zaman Kasim ila ubat aylari arasidir.
Tavasi ve firini ok gzel olur.

ZMART



Agzi krkl, gzleri iri, sirt-ggs ve
ans yzgeleri sert diken iinli bir
baliktir. Sularimizda iki tr vardir:
meneke izmarit ve istargilos. Izmaritin
erkekleri diilerden daha iri olurlar.
Diiler 20 cm civarinda olurken erkekler
25 cmye kadar uzayabilir.

Izmarit midye, deniz solucani ve balik
yumurtalari ile beslenen bir dip baligidir.
Eti beyaz ve son derece lezzetlidir.
Tavasi gzel olur. Sonbahar ve ki
aylarinda izgarasi dahi yapilir. Izmaritler
izgara yapilirken ayiklanmaz. Oldugu gibi
piirilip bilahare derisi, bagirsaklari ve
kiliklari ayiklanir. zerine limon ve
zeytinyagi ile kiyilmi maydanoz
eklenerek hazirlanir. Pullari kazindiktan
sonra derisi tulum ikarilarak yapilan
tavasi da ok gzel olur.


KALKAN (Psetta
maxima)
Bir dip baligi olan kalkan,
Karadeniz'in en taninmi
baliklarindandir. Bogazlar, Marmara,
Ege ve Akdeniz'de seyrek rastlanir.
Gezici balik degildir. Btn hayati
dipte yatmakla geer. Bati Akdeniz,
Atlas Okyanusu ve imal Denizi'nde,
kalkanin diger trleri yaamaktadir.
25-30 yillik mr olan kalkan baligi,
1 metre boya eriebilir. Sahillerde 5-
10 metreden balayarak 300-400
metre derinliklere inebilir. Etil ve
fazlasiyla obur bir baliktir. Erkekleri
5-6, diileri ise 6-7 yalannda
olgunlaip remeye geebilir.
remeleri 10-15 C sularda
nisandan hazirana kadar srer.
Milyonlarca yumurta vermesi
yaninda etinin lezzeti ve verimliligi
ile ekonomik degeri ok yksektir.

Karadenizin bu nl baligi btn yassi,
oval vcudu, bir tarafi siyaha yakin
diger tarafi beyaz rengi ve beyaz
tarafindaki dgmeleri ile taninir. Her iki
tarafi siyah olan kaya kalkanina da
nadiren rastlanir. Kaya kalkani daha ok
Sinop, Samsun yrelerinde ikar.
Istanbul Bogazinin kuzeyinde,
Karadenizin batisinda avlanan kalkan
bir tarafi siyah, bir tarafi beyaz olan
bayagi kalkandir. Kalkan karadeniz
iinde, kiin kuzeyden gneye g eder.
Her mevsim avlanan kalkan btn sene
boyunca yenebilir. En lezzetli zamani
Ocak sonundan Mart ortalarina
kadardir. Tavasi ok gzel olur.
Bugulamasi ve kagit kebabi da
yapilir. Ilkbahar sonlarindan itibaren
Agustos ayina kadar yakalanan kalkan
yavrularinin tavasi nefis olur.

KEFAL

Yaz aylari diinda lezzetli olan pullu ve
gmen olmayan bir baliktir. Btn
denizlerimizde yetiir. Sonbahar, Ki ve
Ilkbaharda ok lezzetlidir. Kefalin
bugulamasi ve pilakisi ok gzel olur.
Ayrica likorinoz denilen ttsls de ok
makbuldur. Bir kefal tr olan haskefalin
kurutulmu yumurtalari ok aranan bir
deniz rn, bir mezedir. Sari kulak
kefalin tavasi ve fileto izgarasi da yapilir.

Kefal alirken ok dikkat etmek,
tercihan tanidik balikidan almak gerekir.
nk kefal kirli ve bulanik sulari ok
sever ve buralarda diger baliklar
yaamazken o yaar. rnegin Izmir
Krfezinde diger baliklar yaamazken
kefal bol miktarda bulunmaktadir. Bu
gibi sularda yakalanmi kefal insan
sagligi iin byk tehlike arzeder.

KILI

Trkiyemizi evreleyen denizlerde artik
nadir grlen ok lezzetli bir balik
trdr. Akdeniz ve Egede yil boyunca,
Karadenizde ise yalniz yaz aylari
grlr. Kili gibi uzun st enesi,
lacivert-siyah sirt rengi ile taninan bu
baligin akrabasi marlin bizim sularimizda
bulunmaz. Daha ok Atlas Okyanusunda
Bermuda civarinda bulunan bu balik
piince pembemsi et rengi, kafadan
kuyruga kadar uzanan sirt ycgei ve
yuvarlak yerine enine yassi st enesiyle
kilitan ayrilir.

Her mevsimde yenebilen kiliin en
lezzetli zamani Eyll-ubat arasidir.
Bu baligin en gzel defne yaprakli ii
olur. Izgarasi ve kagit kebabi da yapilir.


MEZGT
(Merlarigius
euxmus)
Marmara ve Karadeniz'de bol, diger
denizlerimizde az rastlanir. Boylari
20-40 santimetre olabilir. Gelincik ve
bakalyaro ile ayni trdendir. 30-40
metrenin altindaki derin sularda
yaar. Gndzleri yzeylere ikarak,
hamsi, sardalya gibi sr halindeki
kk baliklari avlayarak beslenir.
Blgesel artlara gre ubat-mayis
arasinda reme yapar. Lezzetli eti ve
her mevsimde bolca avlariilmasiyla
ekonomik degeri yksektir.



Tavuk baligi olarak ta bilinen
mezgit btn denizlerimizde
bulunmakla beraber en ok
Karadenizde bulunur. Yaz hari devamli
yumurtali durumdadir. Mezgitin
yumurtali tavasi, domatesli sotesi
gzel olur.

SOMON (Salmo
salar)

Anayurdu Kuzey Amerika'dan
dnyaya yayilmi, retilmek zere
de lkemize getirilmitir. Boyu,
ortalama 60-100 santimetre, agirligi
da 3-15 kilogram olabilir. 150
santimetreye ulaanlari olur. Hizli
akarsularin, oksijeni bol temiz
sularinda yaar. Dogal yetienleri 2-
3 metre yksege atlayip yzerek 2-
3,000 km.'lik nehir kaynaklarina
ulaip burada ekim-kasim arasi
reme yapar. Dogan yavrular, tekrar
aci sulara ini yapar. Yetikinleri
denize de uyum gsterir. Etoburdur.
Bcekler, sinekler, kabuklular ve
irili-ufakli baliklarla beslenir. Tatli su
baliklarindan eti en lezzetli olanidir.
Ayrica yumurtasindan kirmizi havyar
elde edilir. Ekonomik degeri ok
yksektir.

USKUMRU
(Scomber
scombrus)

Genelde 25-35 santimetre olan, 40
santimetreye kadar byyebilen,
srler halinde yaayan Marmara'nin
yerli baligidir. Gemite Karadeniz
ve Ege arasinda byk gler yapan,
eti ok lezzetli olan ve bol avlanilan
uskumru, imdilerde ekolojik
nedenlerle seyrek rastlanan, adeta
tkenmi bir baliktir. Normalde, 2-3
yairida olgunlaan diileri, 350-
400,000 yumurtasini denize birakir.
reme devresi ubat-nisan arasidir.
Planktonlar, hamsi, aa gibi kk
baliklar ve yavrular besinidir. 8-10
yil yaar. Torik ve kofana ba
dmanidir. Az yagli ve
kurutulmuuna iroz denir. Yaam
ortami tekrar varoldugunda
ekonomik degeri en yksek
baliklardan biridir. Atlaritik'te
yaayan lezzetsiz bir tr daha
vardir.

YAYIN (Silunis
glariis)

Akarsu ve gllerde yaayan
baliklarin en bygdr ve ayni
zamanda en uzun yaayanidir.
Ortalama 1-2 m'den 3 metreye kadar
boy ve 150 kilogram agirliga
eriebilir. 35-40 yildan 100 yila
kadar da yaayabilir. Yava akan
nehirlerde, gllerde, dipte hareketsiz
yatarak yaar. Etobur bir baliktir.
Sualtindaki btn hayvanlari
yiyebilir. Mayis-haziran arasinda
gece sessizliginde yumurta dkerler.
Diileri agirligina oranla kilogram
bairia 7,000-25,000 yumurta dker.
Tatli su baliklari iinde eti en lezzetli
baliklardan biridir. Ekonomik degeri
ok yksektir.














KIRLANGI

Btn denizlerimizde bulunan kirlangi
ortalama 25-30 cm olup nadiren 75
cmye kadar olanlarina da
rastlanmaktadir. Sirt rengi kirmizi-
pembe, karuin ise pembe veya
beyazdir. Yakin akrabasi olan
kszden, bu baligin pembe-gri veya
komple gri sirti, ve kszn rdek
gagasini andiran agiz yapisi ile ayrilir.
Her ikisi de lezzetli olup genelde
kirlangi tercih edilir. ok gelimi
solungalari ve girtlak yapisi medeniyle
ugultu, inilti gibi degiik frekanslarda
ses ikarirlar. Bu ses nedeniyle bir
birok baliki tarafindan inleyen balik
diye adlandirilir ve ugursuz sayilir.

Kirlangi izgara ve tavaya uygun
degildir. Bugulamasi, zellikle orbasi
ok lezzetli olur. Halanmi kirlangiin
ayiklanmi etleri mayonezli veya
zeytinyag-limon sikarak soguk olarak ta
meze olarak lezzetle yenebilir.

SKORPT, ADABEY

Kirlangitan bahsedince iskorpit ve
adabeyini atlamak olmaz. Her ne kadar
ayni familyadan olmamakla beraber
etleri ve uygun olduklari yemekler
aisindan ok benzerlik gsterirler.
Iskorpit btn denizlerimizde, adabeyi
ise genelde Egee bulunur. Iskorpitin
sirt dikenleri zehirlidir. Bu nedenle
balikiya ayiklattirilmalidir.

Balik Takvimi
Balklar
AYLAR
YRE
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12
Ahtapot

AE
Akya



MAE
Barbunya



BKM
. Palamut BK
inekop BKM
ipura



EA
Deniz Alas

A
DenizYlan

A
Dil

MAE
Gelincik BMK
Gm MBE
Gne

AE
Hamsi KMB
Hani

M
skorpit

BM
spendek



MAEB
zmarit MB
Kalamar

EA
Kalkan

KM
KalkanYav

KM
Karagz

KABME
Kaya



MB
Kl



ME
Krlang

AKEM
Kofana

KBM
Kolyoz

MB
Lahos



EA
Levrek



BKM
Lipsoz

AEM
Lfer



KMBEA
Mercan

EAM
MercanYav MBE
Mersin KME
Mezgit KB
Minakop



KE
Mrlam

MEAB
Morina KM
Orkinos



AEBM
Palamut

KME
Pisi

AKEM


Balklar
AYLAR
YRE
01 02 03 04 05 06 0708 09 10 11 12
Rofoz



AE
Sardalya ME
Sar Kanat BKM
Saraz



AE
Sinarit



MAE
Strangolos ME
Sbye

AME
Tekir



KMABE
Torik

KBM
Trana



AE
Uskumru

KBME
Tatlsu
Alabalk

Alabalk ifl.

Kaya

Kefal

Levrek

Sazan

Turna



Yayn
Ylan

Yre Lezzet
Akdeniz
Boaz
Ege
Karadeniz
Marmara
A
B
E
K
M

Lezzetli
Yenebilir
Yenmemeli

//.. //.. //.. //..
/./.! _...!/... /./.! _...!/... /./.! _...!/... /./.! _...!/...
Taze Soanl Baharatl Alabalk
Malzeme:

2
1
1
1
5
adet
tatli kaigi
tatli kaigi
orba kaigi
adet
Alabalik (iri)
Zeytinyagi
Kekik
Karabiber
Sogan
Tuz

Hazirlanii:
Baliklari ikiye blp, kiliklarini ikartin.

Bir kasede zeytinyagi, kekik, karabiber ve tuzu karitirin. Hazirladiginiz kariimi
baliklarin her tarafina srn. Soslu baliklari buzdolabinda yarim saat bekletin.

Taze soganlari ince dograyin.

Geni bir tencerenin yarisina kadar su doldurup kaynatin.

Baliklari, tencerenin iine oturacak genilikte bir kevgire veya buhar szgecine
yerletirin. zerlerine kk dogranmi taze sogan serpin. Tencerenin kapagini kapatip,
kisik atete baliklar yumuayana kadar piirin.

Alabalk Dolmas

Malzeme: 4
1
1
2
50
1.5

3
2
4
orba kaigi
adet
adet
di
gr
ay kaigi

orba kaigi
orba kaigi
adet
Margarin
Kuru sogan (orta b., ince kiyilmi)
Havu (ok kk dogranmi)
Sarimsak
Ceviz ii (ince ekilmi)
Kekik
Tuz
Sirke
Zeytinyagi
Alabalik (her biri 225-275 gr.byklgnde)
Dekor iin ceviz paralari ve limon dilimleri
Hazirlanii:
Terayagini mikrodalgaya dayanikli bir firin kabinda firinin 800 Watt konumunda 45
saniye kabin agzi kagit havlu ile kapatilmi olarak eritin.
Eritilmi yagin iine sogani, havucu, sarimsagi ve cevizleri ilave edip firinin 800 Watt
konumunda iki kere karitirarak, 3 dakika piirin. Sebze kariiminz; kekik, tuz ve bir
orba kaigi sirkeyi ekleyip yine firinin 800 Watt konumunda arada bir kere karitirarak,
1,5 dakika piirin. Galeta ununu ekleyip karitirin.
Alabaliklarin balarini kesip ilerini ve kiliklarini ayiklayip tuzlayin. Hazirlanan harci
baliklara eit miktarda doldurun.
Mikrodalgaya dayanikli sig bir tepsinin iine iki adet baligi yerletirin. Bir kaik sirkeyi
baliklarin stne dkn ve sirayla zeytinyagini srn. Tepsinin agzini strech filmle
kapatip firinin 800 Watt konumunda 4 dakika piirin. Piirme sresinin yarisinda baliklari
evirin. Bu ilemii kalan baliklar iin de tekrarlayin.
Baliklari dilimleyerek arzu ederseniz, ince kiyilmi maydanoz, sarimsak, sirke ve
zeytinyagini karitirarak hazirladiginiz sosu dkerek servis yapin.

Sebzeli Alabalk


Malzeme: 1200
2
2
0.5
1
1
1
2
100
1
1
2
1
2,5
gr'lik
adet
adet
adet
demet
sap
adet
adet
gr
adet
adet
adet
tutam
su bardagi
1 Ad. Alabalik
Limon
Defne Yapragi
Sogan
Maydanoz
Kereviz Yapragi
Havu
Yeil Salata
Kornion
Kirmizi Biber
Dolmalik Biber
Yumurta
Karabiber
Zeytinyagi
Tuz

Hazirlanii:

Alabalik temizlenip yikandiktan sonra uzun bir kaba oturtulur. st rtlecek kadar su
konur. Havu, kereviz yapragi, 2 dal maydanoz, sogan, defne yapraklari, yarim limonun
suyu, yeteri kadar tuz ve karabiber katilir ve 15-20 dakika hafif atete piirilir.

Diger yanda yumurtalar kati olarak piirilir. Kabuklari ayiklanip sarilari iyice ezilir.
Kiyilmi maydanoz, zeytinyagi, tuz ve karabiber katilarak iyice karitirilir.

Ayiklanip yikanan yeil salatalar ince ince kesilir. Kornion turulari ve yumurtalarin
beyazlari kk paralara blnr ve yeillige katilir. Kirmizi biberler ile dolmalik biberler
de kk veya ince uzun paralara dogranir ve bunlar da kariima katilir.

Baligin eti bozulmadan gvdesindeki deri ikarilir, servis tabagina yerletirilir. zerine
yukarida anlatilan maydanoz, zeytinyagi, tuz ve karabiber kariimi dklr. Tabagin
kenari da yeillik kariimiyla sslenir ve ayri bir kapta bir buuk limonun suyu yarim
bardak zeytinyagiyla irpilir ve baligin zerine dkldkten sonra servis yapilir.


Balk Dolmas


Malzeme: 6

1.5
2
1
1
para

su bardagi
adet
kahve fincani
kahve fincani
Fileto Balik (mezgit, alabalik olabilir)
Halanmi bir miktar pazi yapragi ii
Pirin
Orta Boy Sogan
Fistik
Ku zm
1


0.5
ay kaigi
bir tutam
bir tutam
fincan
Tuz
Karabiber
Yenibahar
Soya Yagi
Hazirlanii:
Soganlar yagda kavrulur. Ku zm, fistik ve halanmi pirin ilave edilir. Sonra fileto
balik tuzlanir. zerine pazi ve i konularak rulo yapilir.

Yaglanmi cam piirme kabina aktarilir.

Tuz, kara biber ve biraz un serpilir, firinda piirilir.
Sslenerek servis yapilir.

Balikli Zeytinyagli Sarma

Malzeme:

2
1
2
1
1
1
150
1
1
1

adet
su bardagi
adet
tatli kaigi
orba kaigi
ay bardagi
gr
orba kaigi
orba kaigi
orba kaigi
Mezgit Baligi Filetosu
Pirin
Sogan
Dolmalik Fistik
Dolmalik zm
Sivi Yag
Yaprak
Nane (kiyilmi)
Maydanoz (kiyilmi)
Dereoto (kiyilmi)
Karabiber
Tuz


Hazrlan:

Baligi kaynar suda biraz halayin. Kk paralara ayirin.

Sogani siviyagda pembeleinceye kadar kavurun. Dolmalik fistik ve zm ilave edin.
Pirinci ekleyip hafife kavurun. Baligi ekleyip bir ka dakika daha kavurun. Ateten
almadan nce ince kiyilmi dereotu, nane, maydanoz ve tuzu ilave edin.

Yapragi yumurtaligin iine yerletirip, ortasini ukurlatirin. Hazirladiginiz balikli hartan
bir miktari yapragin ortasina koyun. Yapragin kenarlarini harcin zerine kapatarak boha
gibi sarin. Diger sarmalari da ayni ekilde hazirlayin.

Sarmalari yapraklarin katlanan kismi alta gelecek ekilde yayvan bir tencereye
yerletirin. 1/2 su bardagi su ilave edin. Tencerenin kapagini kapatip, kisik atete 15
dakika piirin.

Tava Balk



Malzeme: 5

adet

Balik (200-300 gr'lik btn balik) ya da
(125-150 gr'lik balik filetosu)
0.5

1
3
0.5
ay kaigi

adet
su bardagi
su bardagi
Tuz
Beyaz ya da karabiber
Limonun suyu
Un (elenmi)
Zeytinyagi ya da ayiekyagi
Hazirlanii:
Baliklar btnse pullarini kaziyin. Sirt kiligini dilerseniz kuyruk ve kanatlarini makasla
kesin. Iyi pimi balik isteniyorsa baligin her iki yanini da birka yerinden biakla hafife
izin. Yikayip kurulayin.

Baliklarin her iki yanini tuzlayip, biberleyin ve limon suyunu serpin. Yine her iki yanini da
iyice una bulayip fazla ununu silkeleyip, atin.

Zeytinyagi ya da ayiek yagini bir tavada kizdirin. Yag iyice kizinca baliklari tavaya
koyup, bir kez evirerek her iki yanini da altin sarisi bir renk alincaya kadar, yaklaik 10-
12 dakika piirin. Baliklari maayla tavadan yagini szdrerek alin. Kagit havlu zerine
ikartip, fazla yagini szdrn.

Barbunya Baligi Garnitrl
Malzeme:

1
2
2
3
2
1
5
1
1
5
3-4
4-5
kg.
adet
adet
adet
adet
su bardagi
orba kaigi
tutam
di
orba kaigi
adet
dal
Barbunya Baligi
Kabak
Havu
Domates
Sogan
Su
Zeytinyagi
Safran (kirmizi)
Sarmisak
Mayonez
Taze Sogan Sapi
Maydanoz
Tuz
Karabiber
Kekik

Hazirlanii:
Baliklari temizleyip yikayin. Szgece alip suyunun szlmesi iin bekletin.
Havu ve kabaklari ince ince dilimleyip soganlari halka halka dograyin.
Domatesleri dilimleyin.

Baliklari firin kalibina dizin. Hazirladiginiz sebzeleri degiimli olarak baliklarin
zerine yerletirin. Soyulmu sarmisak, kiyilmi maydanoz, safran, kekik, tuz
ve karabiber ilave edin.

Zeytinyagi ve suyu ekleyip nceden isitilmi 180 dereceye ayarli firinda 20 dakika
piirin. Servis tabagina alip mayonez eliginde zerine kiyilmi taze sogan sapi
serperek servis yapin.

8arbunya 1ava

Malzeme: 1
0.5

1
3
0.5
1
0.5
5
kg
ay kaigi

su bardagi
su bardagi
su bardagi
adet
bag
orba kaigi
Barbunya (temizlenip,
yikanmi, kurulanmi)
Tuz
Beyazbiber
Bira
Un (elenmi)
Zeytinyagi (ya da ayiek
yagi)
Limon (ssleme iin)
Maydanoz (ssleme iin)
Margarin
Hazirlanii:
Baliklari tuzlayip, biberleyin ve biraya batirin. Una bulayip, fazla ununu silkeledikten
sonra baliklari tavada kizdirdiginiz zeytinyaginda, her iki tarafi da kizarana dek kizartin.

Kagit havlu zerinde fazla yaglarini szdrn. nceden isitilmi tabaklara alin.
Margarini bir tavada eritin. Yag iyice kizip, kahverengilemeye balar balamaz baliklarin
zerine dkn. Barbunya tavasini limon ve maydanozla ssleyip, sicak olarak servis
yapin.
|nakop 8ugu|ama
Malzeme:
3-5

50
2
2


adet

gr
adet
ba

inakop (istenildigi kadar)
Domates
Yeil Dolmalik Biber
Tereyag
Defne Yapragi
Sarimsak
Maydanoz
Limon
Karabiber

Hazirlanii:

inakoplar temizlenir, kani akitilir. Hafife tuzlanip biraz bekletilir.

Orta boy bir tepsinin iine, st ste gelmemek artiyla dizilir. Domatesler,
kabuklari soyulmu ve ince dilimlenmi olarak yanlarina yerletirilir. Yeil
dolmalik biber, ince dilimler halinde, domateslerin stne konur.

50 gr. tereyag, 2 defne yapragi, istenilirse kk paralara ayrilmi 2 ba sarimsak da
ilve edilebilir. zerine, baliklari rtecek kadar maydanoz konur ve tepsinin st
kapatilarak 15 dakika kadar hafif atete piirilir.

Gene, istege bagli olarak, stne limon sikilir ya da karabiber eklenerek servis yapilir.
Not: Limona sadece inakop kizartma ya da izgara degil, bugulama oldugu iin
neriliyor.



Deniz Mahsulleri Gveci



Malzeme: 2
400
1
500

20
10
0.5

0.5
1
1
orba kaigi
gr
demet
gr

adet
adet
ay kaigi

fincan
orba kaigi
su bardagi
Margarin
Domates (konkase)
Maydanoz (ince kiyilmi)
Balik filetosu
(beyaz etli; levrek, minekop, laos akya vb)
Midye ii
Karides (orta boy)
Tuz
Beyazbiber
Sek Beyaz arap (istege bagli)
Krema
Kaar peyniri (rendelenmi)
Hazirlanii:
nce firini 170
0
C'ye getirip isitin. Margarinin 1 orba kaigini eritin ve domatesi
karitirip, suyunu ekene dek piirin. ine maydanozu ilave edin.

Margarinin kalanini eritin. Balik ve deniz rnlerini ilave edin. Balik ve deniz
rnlerini bir maayla arasira karitirarak kizgin yagda diriliklerini kaybetmeyecek
ekilde yaklaik dakika sote edin. Tuz ve biberini serpin. Beyaz arabi ilave edip
2-3 dakika daha piirin. Kremayi karitirin. Balik ve deniz rnlerini agir atete 1
dakika daha krema ile piirin.

Balik ve deniz rnlerini bir gvece alip domates sosunu da zerine dkn.
Rendelenmi kaar peynirini zerine serpip, firinda, kaar peyniri eriyip yer yer
yanmaya balayincaya kadar piirin. Firindan ikarip, sicak olarak servis yapin.
Not: Trana ve akya gibi sert etli baliklar daha uzun pime sresi isterler. Buna karilik
dilbaligi gibi kirilgan etli baliklar ok daha abuk pier. Balik ve deniz rnlerinin
piirilmesinde et sertligi mutlaka gznne alinmalidir.


Dil Bal Bademli


Malzeme:

4

200
100


1/2
adet

gr.
gr.


demet

Dil Baligi
(orta boy-derisi soyulmu)
Margarin
Badem
(Kabugu ikartilarak kiyilmi)

Maydanoz
Tuz (yeterince)
Hazirlanii:
Margarini bir tavaya koyup kizdirin, baliklari tuzlayip unladiktan sonra iine yatirin, sag
sol evirerek piirin.

Pienleri servis kabina alin.

Tavada kalan margarini baka bir kaba koyup bademleri iine atin.

Bademler kizarirken maydanozu da yag ile eritip hemen baliklarin zerine dkp servis
yapin.

Dil Bal Limonlu


Malzeme:

Sosu in:

4
1
2

25




1,5
1
1/2
1,5
2
2
1
1
adet
adet
adet

gr.




su bardagi
yemek kaigi
adet
adet
adet
ay kaigi
yemek kaigi
tutam
Dil Baligi Filetosu
Limonun Suyu
Enginar - Halanmi
(parmak boyunda dilimlenmi)
Margarin




Tavuk Suyu
Misir Niastasi
Limon Kabugunun Rendesi
Limon Suyu
Yumurta Sarisi
eker
Kuru Tarhun
Toz Zencefil

Hazirlanii:
4 adet dil baligi filetolarini limonlayip tuz ve biberleyiniz. Dil baligi filetolarinin iine 2'er
dilim ubuk enginar dilimlerini koyup rulo yapiniz.

Derin bir tavanin dibini margarin ile yaglayiniz. Rulolari yatik olarak dizip zerine
kapatacak ekilde su koyunuz. zerini kapatip 7-8 dakika piiriniz.

Sosu iin, tavuk suyunu, limon kabugu rendesi ile bir tencereye koyup kaynama
noktasina getirip orta atete 5 dakika tikirdatiniz. Misir niastasi ile limonun suyunu
karitirip tikirdayan tavuk suyuna ilave edip 5 dakika boyunca devamli karitiriniz.
Yumurta sarilarina ekeri ekleyip, iyice pien tavuk suyunu azar azar yediriniz ve tekrar
pien tavuk suyuna ilave edip ocaktan aliniz. Tarhun ve zencefili ekleyerek, halanmi
dil baliklarini tabaga koyup zerine sosu dkp servis yapiniz.

Dil Baligi Sarmasi
(Curry'li)
Malzeme:

600
80
10
2
1
2
40
2
1
gr
gr
adet
adet

di
gr
dl
ay kaigi
Dil Baligi Filetosu
Nuar
Defne Yapragi
Havu (orta boy)
Kereviz Sapi
Sarmisak
Tereyag
Krema
Curry
Tuz
Karabiber
Hazrlan:
Defne yapraklarini ince ince kiyip, filetolarin zerine dkn ve hafife tuzlayin.
zerlerine nuarlari yerletirin ve yuvarlayarak bir silindir ekline getirip, bir krdan
batirin. Kereviz sapini ve havulari kpler halinde kesin ve bir tavada tereyag ve 2 ay
kaigi su ile kizartin. zerine krema, curry, tuz ve biberi ekleyip orta atete piirmeye
devam edin. Hazirladiginiz bu kariimi atee dayanikli bir kaba dkn ve iine dilbaligi
sarmalarini yerletirin. nceden 200 derece isitilmi firinda 10 dakika kadar isitin.
Filetolari firindan ikardiktan hemen sonra servis yapin.





Dil Bal Tava


Malzeme:


5
5
0,25
2
1

adet
orba kaigi
adet
orba kaigi
tutam

Dil Baligi (250 gr'lik)
Margarin (ezilerek yumuatilmi)
Limon
Maydanoz (ince kiyilmi)
Kirmizi biber
Un
Yumurta sarisi (suyla irpilmi)
Galeta Unu
Ayiek Yagi (kizartmak iin)
Hazirlanii:
Dil baliklarini temizleyin, derisini ikartin ve yikayin. Orta kiligini takip ederek baindan
kuyruguna kadar bir kesik atin. Kestiginiz hizadan fileto ikarir gibi her iki tarafin etini
kiligindan koparmadan siyirin.
nce margarini hazirlayin ve limon suyu, maydanoz ve kirmizi biber ile birlikte ezin. Yagi
buzdolabinda sogutun.

Dil baliklarini una, yumurtaya ve galeta ununa bulayin. Bir tavada ayiek yagini
kizdirin. Yag kizinca baliklari tavaya koyup, her iki taraflari da altin sarisi renk alincaya
kadar kizartin. Kestiginiz orta kisim iki yana dogru kivrilacaktir.

Kizarmi dil baliklarini szdrerek yagdan ikartin. zerine havlu kagit serilmi bir
tabaga aktarin. Her baligin ortasina eit miktarda maydanozlu margarinden koyun.
Halanmi sebzelerle servis yapin.

Fener Baligi orbasi
Malzeme:

1
2
2
1
0.5
3



1
1
1
1
kg
adet
adet
adet
ay
bardagi
su
bardagi


Terbiye:
adet
adet
orba
kaigi
orba
kaigi
Fener Baligi Filetosu
Havu
Patates
Kereviz (yaprakli)
Zeytinyagi
Su
Tuz
Karabiber

Yumurta Sarisi
Limon
Su
Un

Hazrlan:

Fileto eklinde hazirlanmi fener baligini geni bir tencereye koyun. Iri kp eklinde
dogranmi havu, su, tuz, karabiber ve sivi yagi ilave edin. Orta atete 15 dakika piirin.

Iri kp eklinde dogranmi patates ve kereviz ile kerevizin ince dogranmi yapraklarini
ekleyip, 10 dakika daha piirin.

Terbiyesi iin yumurta sarisini limon suyu ile irpin. Un ve suyu ilave edip karitirin.

Ateten indirmeden 2 - 3 dakika nce, hazirladiginiz terbiyeyi yava yava karitirarak
orbaya ilave edin. 2 taim daha kaynattiktan sonra sicak olarak servis yapin.

Fener Balikli Lazanya
Malzeme:

400
8
2
2
1
1
2
100

gr
adet
adet
adet
di
adet
orba
kaigi
gr


Fener Baligi
Filetosu
Lazanya
Domates
Sivri Biber
Sarmisak
Sogan (kk
boy)
Zeytinyagi
Kaar Peynir
Karabiber
Tuz
Galeta Unu

Hazrlan:

Fener baligi filetosunu ve soyulmu domatesi kk kubai dograyin.

Bir tavada ince dogranmi sogani hafif pembeletirin, sarmisagi, ince kiyilmi biberi ve
fener baligini ilave edip 3 dakika sote edin. Domates, tuz ve karabiber ekleyip 2 dakika
daha piirin.

Lazanyalari halayip, szn.

Bir firin tepsisini yaglayin. Lazanyalardan iki tanesini alin, tepsiye birbirinin zerine
apraz gelecek ekilde yerletirin. Ortasina hazirladiginiz kariimdan bir miktar koyup,
kenarlari birbirini zerine kapatip krdanla tutturun. zerine rendelenmi kaar peyniri
dkn, en ste galeta unu serpin.

Diger lazanyalari da ayni ekilde tepsiye yerletirdikten sonra 200 derece isitilmi firinda
zeri kizarana kadar piirin, sicak olarak servis yapin.






Kalkan Baligi Amandin

Malzeme:
8
6
2
3
1
1
1
dilim
orba kaigi
orba kaigi
kahve fincani
avu
ay fincani
tutam
Kalkan Baligi
St
Tereyagi
Rafine Yagi
Kabuklu Badem
Un
Karabiber
Tuz
Hazrlan:
Bademleri kaynar suda bir dakika halayip hemen szgece dkn ve kabuklarini
soyup boyuna ince olarak dilimleyin. Kk bir kapla orta ateli firina koyup kontrol
ederek yakmadan zaman zaman karitirip sari olarak kizartin. Firin yoksa bademleri
az yagda tavada kizartip szgece boaltip yagini szdrn.

Baliklari bir kaba koyup st, tuz biber ilave ederek karitirin.

Sonra alt st una bulayin.

Bir tavaya yagi koyup kizdirin. Kalkanlari yan yana yatirin. Drder dakika alt st
kizartip bir servis tabagina ikartin.

Bir tavada tereyagini kizdirip bademi ekleyin. Bir dakika sote yapin, limon suyunu
baliklarin zerine serpip badem ile tereyagini msavi olarak zerlerine dkp
servis edin.

Kalkan Frnda

Az Tad

Malzeme: 1
300
50
0.5
1
kg'lik
gr
gr
kg
demet
Kalkan
Mantar
Margarin
Domates
Maydanoz
1
1
0.5
1
bardak
adet
orba kaigi
orba kaigi
Sek Beyaz arap
Limon
Un
Kurutulmu Ekmek Tozu
Tuz
Karabiber
Hazirlanii:

Kalkan iyice temizlenip bol suda yikanir. Domatesler szgeten geirilir. Mantarlar
limonlu soguk suyun iinde tutularak dogranir. Maydanoz ince ince kiyilir.

Cam kapta 30 gr margarin eritilir. Mantarlarin suyu szdrlp yaga atilir. Tuzlanir,
biberlenir pimeye birakilir.

te yanda balik kaba konur, tuzlanir, biberlenir ve her iki yani evrilerek piirilir.

Balik piince kaptan alinir. Kapta kalan mantarlarin zerine un serpilir, tahta kaikla
karitirilarak arap konulur. Bir dakika sonra szlm domates suyu katilir.
Maydanozun yarisi zerine serpilir ve sos koyulaincaya kadar piirilir. Sos iyice
koyulamadan balik iine konur. Sos koyulainca baligin zerine kalan yag srlr,
kurutulmu ekmek tozu serpilir, sicak firina srlr. Kalkanin zeri kizarinca firindan
ikarilir, kalan maydanoz zerine serpitirilir, servis yapilir.

Kalkan Halama Hollandez

Malzeme:
8
0.5
1
10


10
1
1
2
4
500

0.25
0.5
dilim
su bardagi
orba kaigi
su bardagi

Sos iin:
adet
orba kaigi
kahve fincani
orba kaigi
adet
gr

tatli kaigi
adet
Kalkan Baligi
St
Tuz
Su


Ezilmi Tane Karabiber
Ince Kiyilmi Sogan
Sirke
Su
Yumurta sarisi
Tereyagi
(eritilmi suyu alinmi)
Tuz
Limonun Suyu
Hazrlan:
Su, tuz ve st bir tencereye koyup bir kere kaynatin.

Baliklari ekleyip agir agir kaynatarak 15 dakika halayip bir kevgirle bir balik kabina
koyarak iine biraz suyundan koyun. Balik kabi yoksa bir gvece veya ograten tabagina
koyup zerine biraz suyundan koyarak servis edin.

Yaninda hollandez sos servis edin.

Sosun hazirlanii: Sogani karabiberi ve sirkeyi agir atete, sirke dibinde az bir miktar
kalincaya kadar kaynatin.

Ilk sicakligi geince iine su, tuz, limon suyu ve yumurta sarisini ekleyin.

irpma teli ile dikkatlice ve devamli karitirin, yumurta iyice kabarip koyulamali ama
pimemelidir.

Yumurta paralari top top kalmali, kaybolmamalidir.

Sonra tereyagini ip gibi akitarak yumurtaya karitirin, yedirin. Ince szgeten geirip
kullanin.

Sos kesilirse bir kapta biraz suya azar azar yedirin. Sos ok koyulamasin sonra kesilir.
Yag ilik olmalidir, soguk olursa sos kesilir. Ayrica ilik yerde korunmalidir yoksa sos
kesilebilir.

Marmara Kalkani
Malzeme:

180
20
20
10
gr
ml
ml
ml


Marmara Kalkani Filetosu
Krema
Balik Suyu
Beyaz arap
Tuz
Biber
Hazrlan:
Balik filetolarini 1x1 cm kalinliginda uzun eritler halinde kesin. Bu eritleri sepet rgs
biiminde rn. rlm baliklari tuz, biber serperek yaglanmi bir tepsiye dizip
buzdolabinda bekletin.
Bir kapta kremayi yarisina ininceye kadar kaynatin.
Balik suyunu diger bir kapta yarisina ininceye kadar kaynatin.
Krema ve balik suyunu birbirine ilave ederek yariya ininceye kadar kaynatin.
Baligi 150 C ayarlanmi firinda beyaz arabi ilave ederek piirin.
Hazirlami oldugunuz sosu tabaga yayin.
Piirdiginiz baligi sosun zerine koyarak servis yapin.

Kalkan Tava

Malzeme:
1.5
0.5
0.5
0.5
1.5
1
kg
ay bardagi
ay bardagi
ay kaigi
su bardagi
su bardagi
Kalkan Baligi (dilimlenmi)
Limon Suyu
Zeytinyagi
Karabiber
Ayiek Yagi
Un
Tuz
Hazrlan:
Kalkanlari 3 er santimlik eritler halinde dilimleyip karabiber, limon suyu ve
zeytinyaginda dinlendirin.
Marine edilmi kalkan baliklarini unlayin, fazla unlarini silkeleyin.

Geni bir tavada yagi kizdirin ve baliklarin her iki tarafini alt st ederek altin sarisi bir
renk alincaya kadar kizartin.

Baliklari bir mutfak kagidinin zerine koyup fazla yagini alin. Limon dilimleri ile servis
yapin.Kalkanlari terbiye etmeden de piirebilirsiniz.

Karidesli Balik Graten

Malzeme: 12
1
0.5
250
750
1
1
50
1
50
75
2
1
adet
kutu
litre
gr
gr
demet
ba
adet
adet
gr
gr
adet
su bardagi
Dil Baligi Filetosu
Mantar Konservesi
Beyaz arap
Karides (ufak)
Karides (iri)
Maydanoz
Kereviz
Midye
Sogan
Margarin
Tereyag
Havu
Sirke
Karabiber
Hazrlan:

Bir tencere suya, baliklarin ba ve kemiklerini, maydanoz, kereviz, sogan, karabiber ve
havu koyup, atee oturtun.

Balik filetolarini arap iinde 10 dakika kadar piirin.
Diger yanda midyeleri, tuzlu su ve filetolardan arta kalan arap kaniminda piirin.
Hazir olduklari anda ayri bir tabaga alin.

Midyelerin iinde pitikleri suyu, baliklarin ba ve kemiklerinin halandigi tencereye ilave
edin, saat kadar piirin, gerekirse su takviyesi yapin.

Elde ettiginiz balik suyunu tel szgeten tahta kaikla bastirarak geirin. Bundan 5 su
bardagi alip margarin ve un ile bir beamel salasi yapin.

Kk karidesleri ayiklayin, ok kk paralara kesip tereyaginda kavurun,
yumuadiklan zaman ok ince bir tel szgeten tahta kaikla bastirarak geirin, oluan
karides peltesini beamel salasina ilave edin.

Byk karidesleri tuzlu ve sirkeli suda halayip ayiklayin. Firina vereceginiz tepsiyi
yaglayin, iine balik filetolarini dizin, stne mantar, midye ve karidesleri koyun. zerine
beamel sos dkp firinda piirin.
,
Karides Sote Provensal

Malzeme: 24 adet Iri Karides

1
4
2
1
1
4
1
1
1

1

tatli kaigi
di
kahve fincani
tatli kaigi
orba kaigi
adet
avu
adet
bag
az
tutam
(ig, kabuklari soyulmu)
Sogan (ok ince kiyilmi)
Sarmisak (ince kiyilmi)
Rafine Yag
Margarin
Tereyagi
Domates (ince dagranmi)
Mantar (dilimlenmi)
Limonun Suyu
Maydanoz (kiyilmi)
Tuz
Karabiber

Hazrlan:

Karideslerin baini ve kuyrugunu koparmadan sirtlarindan yararak kelebek gibi ain.
Tuzlayip biberleyin ve biraz limon suyu serpin.

Sonra alt st hafif una bulayin. Rafine yagi bir tavada kizdirip, karidesleri 2-3 dakika alt
st kizartip ateten alin.

Bir tencereye bir kaik margarin koyup kizdirip sarimsak ve sogani ilave ederek bir
dakika karitirip mantari ilave edin. 2-3 dakika sote yapin, domatesi, tuz ve biberi
ekleyin. Domates birakacagi suyu ekinceye kadar 7-8 dakika piirin. Sonra bir servis
tabagina alip zerine piirdiginiz karidesleri dizin.

Kk bir tavada tereyagini kizartip zerlerine dkn. Limon suyu ve maydanoz serpin.

Kefal Frnda


Malzeme: 2
1
2
5
1

300
300
2.5
0.5
su bardagi
demet
di
orba ka.
kg

gr
gr
orba ka.
ay kaigi
Su
Maydanoz
Karanfil
Zeytinyagi (ya da ayiek yagi)
Kefal (ayiklanip, halka dogranmi, yikanip kurulanmi)
Sogan (rendelenmi)
Domates (rendelenmi)
Limon suyu
Tuz
Karabiber (taze ekilmi)
Hazirlanii:
nceden firini 170
0
C'ye getirip, isitin. Bir kapta 2 su bardagi suyu, maydanoz ve
karanfili koyup, su yari yariya ekinceye kadar kaynatin, szdrn. Zeytinyagi ya da
ayiek yagini ilave edip karitirin.

Kefal baligi dilimlerini bir tepsiye dizin. Rendelenmi domates ve sogani baliklarin
zerine dkn.

Maydanoz suyu - zeytinyagi kariimini da balilarin zerine gezdirin. Tuz ve biberini
serpin. Limon suyunu da dkn. Firinda baliklar piinceye kadar yaklaik 10-12 dakika
piirin.
Firindan alip, nceden isitilmi tabaklarda sicak olarak servis yapin.



Kefal Plaki
Malzeme:

1
1
3
1
3

0.25

1
3
adet
adet
adet
orba kaigi
di

demet

orba kaigi
orba kaigi
Kefal Baligi (1,5-2
kg'lik)
Limon
Sogan (orta boy)
Margarin
Sarmisak
(ince dilimlenmi)
Maydanoz
(yapraklari
ayrilmi)
Zeytinyagi
Elma Sirkesi
Tuz
Karabiber (taze
ekilmi)
Tarhun Otu
Kekik

Hazrlan:

Kefal baligini temizleyip yikayin. Yuvarlak dilimlere blp, kurulayin. Baliklari tuzlayin ve
biberleyin.

Limonun iki ucunu kesin. Dik olarak dograma tahtasina oturtup, biakla yukaridan
aagiya dogru kabuklarini zari ile beraber kesin. Zarlarini arasindan keserek, soyulmu
limon dilimleri elde edin.

Bir firin kabini margarin ile yaglayin. Firinizi 200C'ye getirip, isitin.

Sogan ve sarmisak dilimlerini yaglanmi tepsiye deyin kefal baligi dilimlerini zerine
yerletirin.

Baliklarin zerine kekigi ve tarhun otunu serpin; limon dilimlerini yerletirin.

Zeytinyagi ve elma sirkesini baliklarin zerine gezdirin. Firin kabinin agzini alminyum
folyo ile kapatin. Kabi isitilmi firina sunup, 40-45 dakika baligin eti yumuayinca kadar
piirin.

Baligi firindan alip sicak veya soguk olarak yaninda limon ile servis yapin.

Kili Baligi Izgara

Malzeme: 2
1
1
1

2.5
2
2
adet
orba kaigi
orba kaigi
adet

orba kaigi
dal
adet
Kili Baligi Filetosu
Beyaz Sirke
eker
Kirmizi Sogan
(kp kp dogranmi)
Zeytinyagi
Kiyilmi Nane
Salatalik (dogranmi)

Hazrlan:

Salatalik, sogan, nane, sirke, 1 kaik zeytinyagi ve ekeri iyice karitirin. Tuzlayip
biberleyin.

Baligi kalan zeytinyagi ile iyice yaglayin.

Mangalda veya firinin izgarasinda her tarafini 5'er dakika piirin.

Tabaklara alip naneli salata ile servis yapin.

Krlang Bal orbas



Malzeme: 1
2
1
2 - 3
1
1/2
1
1/2
3
kg
adet
adet
adet
orba kaigi
ay bardagi
adet
adet
adet
Kirlangi Baligi
Iri Patates
Byk Sogan
Defne Yapragi
Tereyagi
Zeytinyagi
Kereviz Yapragi
Limon Suyu
Yumurta Sarisi
Tuz
Karabiber
Maydanoz
Hazirlanii:
Soyulmu patates ve havular btn olarak, defne yapraklari, drde blnm kuru
sogan, tuz, kereviz yapragi tencereye konulur ve bol su ile kaynatilir.
Kaynayan suya baliklar ilave edilir, baliklarin etleri erimeden bir kevgirle diari alinip
sogumaya birakilir. Iliyinca mmkn oldugunca byk paralar halinde ayiklanir.
Tencerede kalan sebzeler iyice piinceye kadar kaynatilir. Sonra kevgirle alinip ok
kk paralar halinde kesilir. Bir baka tencereye yag konulup un pembeleinceye
kadar kavrulur. Szlm, kaynar halanmi suyu ilave edilip, telle irpilir.
Daha sonra sebzeler tencereye konulur, bir taim kaynayinca baliklar konup, ok agir
atete tekrar bir taim kaynatilir. Limonla irpilmi yumurta sarilari ve karabiber zerine
bir kepe ile agir agir orbanin suyu ilave edilip terbiye yapilir. Isi dereceleri ayni olunca
terbiye geriye, tencere iine gene yava yava bir ekilde dklr.
Servis yaparken zerine entilmi maydanoz konulabilir.





Firinda Krema Soslu Lahos
Malzeme:

5

1
3
1
2
5
0.20
1
5
1
0.5
adet

orba kaigi
adet
demet
adet
dilim
su bardagi
su bardagi
orba kaigi
orba kaigi
ay kaigi
Lahos Filetosu
(180'er gr'lik)
Limon Suyu
Kk Domates
Maydanoz
Defne Yapragi
Limon (yuvarlak kesilmi)
Elma Sirkesi
Balik Suyu
Krema
Margarin
Misir Niastasi
Tuz
Taze ekilmi Karabiber

Hazrlan:

Lahos filetolarini yikayip szdrn. Tuzlayin, biberleyin ve zerlerine biraz limon suyu
gezdirin.

Domateslerin kabuklarini soyun ve ortadan ikiye bln. Maydanozu ince ince kiyin.

Gvece dizilmi baliklarin zerine defne yapragi, domates ve limon dilimlerini yerletirin.
zerine elma sirkesini , balik suyunu ve kremayi ekleyin.

Firininizi 180C'ye getirip, isitin.

Gvecin agzini alminyum folyo ile sikica sarip, firina srn. nceden isitilmi firinda,
baliklari 20 dakika piirin. Bu sre sonunda, baliklarin suyunu gveten bir tavaya
szdrn. Gvecin agzini tekrar folyo ile kapatarak, baliklari sicak tutun.

Tavadaki sosa, misir niastasini katin. Sosu, kisik atete srekli karitirarak bir taim
kaynatip ateten alin.

Baliklari, domates ve limon dilimlerini tabaklara bltrn. Koyulami sosu baliklarin
zerine gezdirerek servis yapin.

Levrek Buulama



Malzeme: 3
750
1
1

2
2
1

0.5

5
0.25

5
orba kaigi
gr
adet
demet

adet
orta boy
adet

ay kaigi

orba kaigi
su bardagi

orba kaigi
Margarin
Levrek Filetosu (150 gr'lik 5 para halinde)
Limon (kabugu soyulup, halka dilimlenmi)
Maydanoz
(yarisi ince kiyilmi, yarisi dallari zerinde)
Defne yapragi (5 para halinde kesilmi)
Domates (kabuklari soyulup, halka dogranmi)
Sivribiber (temizlenmi, 5 para halinde kesilmi)
Tuz
Tane karabiber
Beyaz arap (istege bagli)
Balik suyu
(balik kafa ve kiliklarinin 20 dk.halanmasi)
Krema (istege bagli)
Hazirlanii:
Iki orba kaigi margarini bir kapta eritin. Kalan bir orba kaigi margarini kk
paralar halinde kesip buzdolabinin buzluguna kaldirin. Levrek filetolarina limon,
domates, sivribiber, dal maydanoz, defne yapragi, tuz ve tane biberini ilave edin. arap,
balik suyu ve kremasini da koyup, kabin zerini rterek agir atete 10-15 dakika piirin.
Levrekler piince kabin kapagini aip, baliklari bir paletle nceden isitilmi tabaklara
aktarin. Bir kenarda sicak olarak bekletin. Pime suyunu kk bir tencereye aktarip,
yari yariya ektirin. Kalan bir orba kaigi sogutulmu margarini kk paralar halinde
ektirdiginiz sosa ilave edip, telle kuvvetlice irparak yedirin. Ince kiyilmi maydanozu
da ilave edin. Bu sosu levreklerin zerine gezdirin. Levrek bugulamayi sicak olarak
servis yapin.

Lfer Dolmas

Jlide Ergder

Malzeme: 4
2
2
1
4
1
4
adet
adet
orba kaigi
demet
dilim
orba kaigi
adet
Lfer (orta boy)
Sogan
Ku zm
Dereotu
Tost Ekmegi
Karabiber (tane)
Yumurta
Un
Zeytinyagi
Hazirlanii:

Lferleri temizledikten sonra, yikayin. Ortadan yarip kiligini ikarin. Ba ve kuyrugunu
gvdeden ayirmamaya dikkat edin.
Orta kiligi ikarirken, lferlerin etinden de bir miktarini di derisini
zedelemeden ikarin. Kiyilmi sogani, ku zmn, ince kiyilmi dereotunu, ufalanmi
ekmegi, karabiberi, ve kk paralara ayrilmi balik etini bir tavaya koyup hafife
kavurun.

Bu kariimi, lferlerin iine eit olarak koyun. Baliklarin kenarlarinin ailmamasi iin,
dikin.

nce, irpilmi yumurtaya, sonra da una bulayin. Kizdirdiginiz yagda, her iki tarafi da
altin sarisi oluncaya kadar kizartin ve servis yapin.

Lfer Izgara



Malzeme: 1
4
4
0.5

2
0.5
0.5
orba kaigi
orta boy
orba kaigi
ay kaigi

adet
su bardagi
demet

Ayiek Yagi (izgara telini yaglamak iin)
Lfer (temizlenip yikandiktan sonra kurulanmi)
Un
Tuz
Beyaz biber
Limonun suyu
Zeytinyagi
Maydanoz (ince kiyilmi)
Hazirlanii:
nce izgarayi yakin. Izgara telini yaklaik 1 orba kaigi ayiek yagi ile yaglayin.
Baliklarin iyi pimesi isteniyorsa her iki taraflarina da biakla birer entik atin. Eger az
pimi isteniyorsa bu ilemi yapmayin. Unu ve tuzu birlikte eleyip, biberi karitirin.
Limon suyunun 2 orba kaigini bir kenara ayirip, kalanini baliklarin zerine serpin.
Baliklari una bulayip, fazla ununu silkeleyin.
1 l limon suyuna 4 l zeytinyagi olacak ekilde bir sos hazirlayin.
Baliklari sicak izgaraya yerletirin. Baliklar pierken, temiz bir firayla arasira hazirlami
oldugunuz bu sostan zerlerine srn. Yaklaik 5 dakika sonra baliklari alt st ederek,
diger yanlarini da 5 dakika kadar piirin.
Baliklari nceden isitilmi tabaklara alin. Kalan limon suyu - zeytinyagi kariimina
kiyilmi maydanozu ilave edin. Izgara lferleri, zeytinyagi - limon sosuyla birlikte, sicak
olarak servis yapin.

Lfer Plaki


Malzeme: 2
1
0.5
1
1
2

adet
adet
su bardagi
adet
adet
adet
Lfer
Sogan
Zeytinyagi
Patates
Havu
Yeil Biber
Maydanoz

Hazirlanii:

Lferlerin filetosu ikarilip kubai dogranir. Sogan yarim halka eklinde dogranip
zeytinyaginda pembeleinceye kadar kavrulur.

Kp eklinde dogranmi patates, havu ve biber eklenir. Tuz ve bir
bardak su eklendikten sonra kisik atete 15 dakika piirilir.
Bu harcin yarisi tepsiye konur ve zerine balik paralari yerletirilir. Kalan har kiyilmi
maydanozla karitirilip zerine yayilir.

170 derecelik firinda 15 dakika piirilir.




Midye Buulamas



Malzeme: 50
1
2
1
1
6


1
3
2

adet
bardak
adet
adet
di
adet


orba kaigi
orba kaigi
adet
Midye
Beyaz arap
Arpacik Sogan (ok ince kiyilmi)
Havu (ince kiyilmi)
Sarimsak (dvlm)
Tane Karabiber
Buket Garni (birbirine baglanmi defne
yapragi, maydanoz, kekik)
Kiyilmi Maydanoz
ig Krema
Yumurta Sarisi
Tuz

Hazirlanii:
Midyeleri soguk suda gzelce yikayin.
Midyeleri, arap, 2 bardak su, sogan, havu, sarimsak, karabiber tanesi ve buket garni
ile bir tencereye koyup agir agir kaynatin.

Kaynadiktan sonra kapagini kapatip 5 dakika kadar hafif atete birakin.
Midyeler ailincaya kadar tencereyi hafif sallayin. Sonra alip servis tabagina siralayin ve
sicak tutun.

Tenceredeki suyu yari yariya azalincaya kadar kaynatin.Tuz, kiyilmi maydanoz, ig
krema ve yumurta sarisini ilave edip agir atete sik sik karitirarak muhallebi kivamina
gelinceye kadar piirin.

Sosu midyelerin zerine dkn ve hemen servis yapin.

Midye orbas



Malzeme: 25-30
1
2
1
0.5


adet
orba kaigi
orba kaigi
adet
demet

Midye (ayiklanmami)
Tereyagi
Un
Kuru Sogan
Maydanoz
Tuz
Karabiber

Hazirlanii:
Midyelerin kabuklarinin stlerini bir biak yardimiyla, zerlerinde hibir kalinti
bulunmayacak tarzda iyice ayiklayin.

Drde blnm sogan, ayiklanmi maydanoz ve kararinca tuz ile birlikte midyeleri sicak
suya atip kaynatin.

Midyeleri ikarip sogumaya birakin. Bir biak yardimiyla aip ilerini ayiklayin. Bu ilemi
yaparken kabuklarin ilerindeki sulari korumaya zen gsterin ve sulari ayri bir kapta
toplayin.

Ayri bir kapta tereyagini eritip unu kavurun. Midye sularini ve ardindan midyeleri ilave
edip yarim saat piirin.

Midyeleri haladiginiz sudan takviye yapin, karabiber ilave ederek tatlandirin.
orba kaselerine blp zerine ince kiyilmi maydanoz serpin.

Midye Dolmas



Malzeme: 15

1.5
0.5
1.25
0.25
0.5
1

adet

adet
tatli kaigi
su bardagi
su bardagi
adet
tabaka
Midye (kabuklu )
nceden Hazirlanmi Zeytinyagli Dolma Ii
Kuru Sogan
Toz eker
Su (sicak)
Zeytinyagi
Limon (dilimlenmi)
Yagli Kagit
Tuz

Hazirlanii:
Midyelerin kabuklarini tel bir fira ile temizleyin ve bol suda yikayin. Midyelerin
kabuklarini bir biak yardimi ile ain ve ilerindeki sakalimsi kisimlarini kesip temizleyin.
Bol suda yikayip szlmeye birakin.

Hazirladiginiz dolma ii ile midyelerin iini doldurun. Kabuklari elinizle bastirarak sikica
kapanmalarini saglayin.

Soganlari irice dograyin ve midyeleri piireceginiz tencerenin dibine deyin. Islatilmi
yagli kagidi soganlarin zerine kapatin. Midyeleri yagli kagidin zerine yerletirin. Tuz,
toz eker, sicak su ve zeytinyagini midyelerin zerine serptikten sonra limon dilimlerini
yerletirin ve en ste de islatilmi yagli kagit rtp agirlik yapmasi iin bir tabak koyun.

Tencerenin kapagini kapatip harli atete bir taim kaynattiktan sonra atein altini kisin
ve yaklaik 30 dakika piirin. Tencerenin iindeki su ekilip, midyelerin kabuklari da
ailmaya baladigi zaman tencereyi ateten alin. Kapagini amadan tencereyi sogumaya
birakin. Midye dolmalarini limon dilimleri ve dereotu ile servis yapabilirsiniz.

Midye Plaki


Midyeler soguk suda gzelce yikanir, szlr.
Daha sonra kabuksuz olarak bir su kaynatilip suyu dklr.
Sonra ayni tencereye bol kiyilmi maydanoz, mevsimine gre varsa birka ince kiyilmi
kereviz sapi, kk kare paralar halinde dogranmi patates, havu, birka di ince
kiyilmi sarmisak, 8-10 adet karabiber (toz karabiber de olabilir) ayin yaninda gelen
ekilde kesilmi limon dilimleri tuz, biraz su ve yemeklik zeytinyag ilave edilip nce
yksek atete kaynatilir.
Bir sre sonra kisik atete suyunu iyice ekip sos kivamina gelene kadar piirilir. Sonra
ilinmaya birakilir.....

Midye Tava



Malzeme: 30
0.25
0.50
0.75
1
adet
su bardagi
su bardagi
su bardagi
su bardagi
Midye (iri)
Ayiek Yagi
Un
Bira
Un

Hazirlanii:
Ayiklanip siyah sakallari alinmi midyeleri iyice yikayip szn. Mutfak kagidinin zerine
yayin, kalan suyunu da eksin.

Bir tepsiye bir su bardagi unu yayin. Midyeleri aarak her iki tarafini unlayin.
Yarim su bardagi un ile 0.75 su bardagi birayi karitirip bir bulama elde edin. Unlanmi
midyeleri bulamaa batirip bol kizgin yaga atin. Her iki tarafini altin sarisi renk alincaya
kadar evirerek kizartin.

Kizarmi olanlari, kagit havlu serilmi bir kaba alip fazla yaglarini ekmesini saglayin.
Midyelerin zerine tuz serperek yaninda tarator ile sofraya getirin.

Midye Pilav
Malzeme: 350
200
500
50
100
100
50
1.3
gr
gr
gr
gr
ml
gr
gr
lt
Pirin
Sogan
Midye
Toz eker
Soya Yagi
Findik ii
Kuru zm
Kaynami Su
Tuz
Kuru nane
Yenibahar
Karabiber
Limon

Hazirlanii:
Soganlari ince ince kiyin. Soya yaginda pembeleinceye kadar kavurun.
Pirinci yikayip suyunu szn, soganlarla birlikte 5 dakika kavurun.
Sirasiyla kuru zm, findik, tuz, eker, nane ve yenibahari ekleyip
biraz daha kavurun.

Midyeleri yikayip suyunu szn. Hazirladiginiz kariima midyeleri ve
sicak suyu ekleyip kaynamaya birakin.

Pitikten sonra 20 dakika dinlendirin.
Servis tabagina alip yaninda limon ile sicak servis yapin.


Palamut Frnda



Malzeme: 2
4
1
3
1



adet
adet
adet
orba kaigi
adet
Palamut
Domates (byk boy)
Sogan
Zeytinyagi
Limon
Tuz
Karabiber
Hazirlanii:
Palamutlarin ii temizlenir, bai atilir ve yzgeleri kesilir. Iyice yikandiktan sonra da her
baliktan ikier fileto ikarilir.

Zeytinyagiyla yaglanmi tepsiye balik filetolari ileri yukari gelecek biimde yerletirilir.
Tuz ve karabiber serpildikten sonra rendelenmi ve sikilarak suyu alinmi sogan stne
yayilir. Dilimlenmi domatesleri de baliklarin stne ve evresine yaydiktan sonra, eitli
biimlerde kesilmi limon dilimleriyle sslenir.

Kalan zeytinyagi da gezdirilerek dklr ve tepsi orta isili firina srlr. Baliklar piince
firindan ikarilir ve servis yapilir.

Frnda Palamut



Malzeme: 1.5 Palamut (orta boy)
1.5
1.5
0.5
0.5
1
2
3
adet
adet
demet
ay bardagi
adet
adet
adet
Domates
Kuru Sogan
Maydanoz
Zeytinyagi
Limon
Defne Yapragi
Sivribiber
Tuz
Hazirlanii:
Baliklari temizleyip iki parmak kalinliginda halka halka kesin, hafife tuzlayin. Bir firin
tepsisine dizin.
Kabuklari soyulup halka halka dogranmi sogan ve domatesleri, sap ve ekirdekleri
ikarilip iki eit paraya blnm biberleri ve yapraklari ayiklanip ince kiyilmi
maydanozu baliklarin zerine deyin. stne defne yapraklarini koyun, zeytinyagini
gezdirerek dkn. Kabugunu soyup kestiginiz limon dilimlerini baliklarin stne
yerletirin.
Tepsinin stn alimnyum folyo ile rtn. nceden 180 derecede isitilmi firinda,
biberler yumuayincaya kadar st kapali olarak, sonra folyoyu alarak st aik biimde
baliklar biraz kizarana kadar piirin. Servis tabagina alarak sicak olarak servis yapin.
Dilerseniz havu ve kerevizle ssleyebilirsiniz.

Palamut Izgara

Malzeme: 1
1
1
1


1
1

1
adet
tatli kaigi
ay kaigi
ay bardagi

Garnitr:
adet
adet

adet
Palamut (iri boy)
Tuz
Karabiber
Siviyag


Kirmizi Turp
Patates dilimleri
(halanmi)
Limon

Hazrlan:

Siviyagi bir kaba aktarin. zerine tuzu ve karabiberi dkp karitirin.

Iyice yikanmi ve suyu szlm baligi yuvarlak dilimleyin. Baliklari hazirladiginiz siviyag
sosuna bulayin ve buzdolabinda 40 dakika bekletin.

Sonrasinda baliklari izgarada ya da yagsiz teflon tavada arkali nl piirin.
Sicak olarak, garnitrlerle birlikte servis yapin.

Kiremitte Palamut

Malzeme: 1
1
1
1
2
2
1
3
adet
adet
su bardagi
adet
adet
adet
tatli kaigi
orba kaigi
Palamut (iri boy)
Patates
Mantar (halanmi)
Sogan
Domates
Sivri Biber
Tuz
Siviyag

Hazrlan:

Patatesin kabugunu soyup yuvarlak dilimleyin ve gvecin tabanina dizin.

Yuvarlak dilimlenmi baligi da patates dilimlerinin zerine dizin. Mantarlari da boluklara
yerletirin.
Kabuklari soyulup, yuvarlak dogranmi sogan ve domatesleri en ste dizin.
Son olarak iri dogranmi biberleri koyun ve tuzunu ayarlayin. zerine siviyagi gezdirin,
nceden isitilmi 180 derece firinda 40 dakika piirin.

Sicak servis yapin.
Sarmisak Soslu Palamut
Malzeme:

1

3-4
1.5
500

adet

di
su bardagi
gr
Palamut (byk)
Badem veya Ceviz
Sarmisak
Zeytinyagi
Ekmek
Sirke
Tuz

Hazrlan:

Cevizlerin kabugunu soyup sarmisak ve bir bardak zeytinyagi ile mutfak robotunda
karitirin.

Kariimi bir havana koyun, biraz tuz ekleyip ezin. Ceviz ve sarmisagi ilave edip dvn,
yava yava zeytinyagi ekleyin, kariim parlak bir grnm alincaya kadar karitirmaya
devam edin ve sirke ekleyin.

Dilimlenmi ve kizartilmi palamutu bu sosla birlikte servis yapin.


Soya Soslu Palamut
Malzeme:

2
3
1.5
5-6
2
1

adet
adet
ay bardagi
adet
adet
adet

Palamut Filetosu
Domates
Sivi Yag
Sivri Biber
Sogan
Limon
Soya Sosu
Tuz
Hazrlan:

Palamudu balikimiza fileto olarak hazirlatip, balik filetosunu 4 paraya keserek
bekletelim.

Tavaya 3-4 kaik sivi yag aktaralim, ince dogranmi sivri biberleri yumuayana dek
kavuralim. Ardindan domateslerin kabuklarini soyup tavla zari iriliginde dograyarak
tavaya alalim. Domatesler pitiginde ateten alip. bu sosu bekletelim.

Kalan sivi yagi tavaya aktarip balik paralarini arkali nl kizartalim. Baligi tavadan
almak zereyken soya sosunu baliklara dkp birlikte 3-4 dakika daha piirelim (soya
sosunu baliklara dkmeden nce tavadaki yagi baka bir kaba alin ki tavada yag
kalmasin).

Baliklari tavadan alip, biberli domatesli sosu baliklarin zerine gezdirelim. Piyaz
dogranmi sogan ve limon dilimleri ile birlikte servis yapalim.

Palamut Tava

Malzeme: 1
1
1
1
1


3-4
0.5
0.25
adet
su bardagi
su bardagi
su bardagi
tatli kaigi

Garnitr:
dal
adet
adet
Palamut
Un
Siviyag
Su
Tuz


Roka
Sogan (kirmizi)
Limon
Patates dilimleri
(halanmi)

Hazrlan:

Yuvarlak dilimlenmi palamutlari tuzlayip bir kaba dizin. Buzdolabinda 30 dakika
bekletin.

Sonrasinda unu geni bir tabaga yayin. Balik dilimlerini una bulayin.

Siviyagi tavaya koyup isitin. Una buladiginiz balik dilimlerini suya batirip ikarin ve
suyunu szdrn.

Isinan yaga, balik dilimlerini atin. Her iki tarafi da 4'er dakika piirin. Sicak olarak,
garnitrlerle birlikte servis yapin.

Portakalli Bugulama
Malzeme:

4
1
0.5
0.5
0.5
1
adet
adet
adet
bag
fincan
ay kaigi
Lfer (250'er gramlik)
Portakal
Limon
Maydanoz
Zeytinyagi
Tuz

Hazrlan:

Baliklari tepsiye veya byke bir sahana yanyana dizin.

Portakalin ve limonun suyunu, tuzladiginiz baliklarin zerine dkn. Yarim bag
maydanozu ince ince kiyarak baliklarin zerine serpin.

Kabin zerini kapayip, orta derecedeki atete 20 dakika sreyle tutun.

Sivi yagi servis sirasinda ig olarak bugulamanin zerine dkn. Bugulamayi, ilik ya da
soguk olarak servis yapabilirsiniz.

Somon Hachee

Malzeme: 600
2
4
gr
adet
adet
Somon Baligi
Yumurta Aki
Domates
Taze Kara Biber
Kereviz Yapragi
Yeil Sogan
Zeytinyag
Roka
Tuz

Hazrlan:

Somonlari iyice yikayip, szgeten geirin, sonra, mikser rendesinden geirin.

Diger yanda yumurta aklarini hafife irpip somonlarin zerine dkn, 3 yemek kaigi
zeytinyag, biraz tuz, biber ve findik rendesini de katip, iyice karitirin.

Elde ettiginiz kariimi birer porsiyon halinde kaselere koyun. Sosu emmesi iin
buzdolabinda 3-4 saat kadar bekletin.

Servis yapmadan nce, domatesleri dilimleyip, tabagi ssleyin.

Somon Katta



Malzeme: 3
5
5
2
1
250
5
0.5

750
0.5

2-3
2
orba kaigi
adet
adet
adet
demet
gr
orba kaigi
su bardagi

gr
ay kaigi


orba kaigi
Margarin
Mantar(iri b.-islak bir bezle silinip, iri dogranmi)
Sivribiber(orta b.-ayiklanmi, ince dogranmi)
Taze sogan (ayiklanip, ince dogranmi)
Maydanoz (dogranmi)
Domates (konkase)
Beyaz arap (istege bagli)
Balik suyu
(balik kafa ve kiliklarinin 20 dk.halanmasi)
Somon baligi filetosu
Tuz
Tane karabiber
Defne yapragi
Krema (istege bagli)
Hazirlanii:
nce firininizi 170
0
C'ye getirip isitin.
Margarini bir kapta eritin. Yag kizinca mantarlari,sivribiberi, taze sogani ve maydanozu
ilave edin. Atein zerinde bir ka kez karitirdiktan sonra domatesi katin. Beyaz arabi
ilave edip, hafif atete domatesler suyunu ekip tekrar birakincaya kadar piirin. Balik
suyunu koyup, 5 dakika daha piirin. Ateten alin.
Somon filetosunu 5 eit paraya bln. Tuz ve biber serpin. Sote edilmi sebzeleri,
somon filetosunu, limon dilimleri ve defne yapraklarini, kremayi yagli kagit ya da
aluminyum folyonun iine yerletirin.
Iine malzemeyi yerletirdiginiz yagli kagit ya da aluminyum folyoyu sikica kapatin ve
tepsiye yerletirip, yaklaik 10-15 dakika firinda piirin.
Kagitta somonlari firindan ikarip, dikkatlice kagidi ain ve nceden isitilmi tabaklarda
servis yapin.

Avokado ve Somon Fmeli Krep
Malzeme:

2
6
1
0.5
0.5



1
2
0.5
2
1
adet
dilim
adet
demet
kutu


Krep iin:
su bardagi
adet
su bardagi
orba kaigi
ay kaigi
Avokado
Somon Fme
Limonun Suyu
Dereoto
Labne Peyniri
Tuz
Karabiber

Un
Yumurta
St
Sivi Yag
Tuz

Hazrlan:

Krep hamurunu hazirlamak iin, un, yumurta, st, sivi yag ve tuzu karitirin.
Yumurtalari ekleyip karitirmaya devam edin. Hamuru 15 dakika dinlendirin.

Hazirladiginiz kariimdan 1 kepe alip, 24 cm apinda yaglanmi bir teflon tavaya dkn.
Krebin iki tarafini da piirin. Hamur bitinceye kadar ayni ilemi tekrarlayin.

Avokadolari, kabuklarini soymadan uzunlamasina ortadan 2'ye kesin.
ekirdeklerini ikarin. ay kaigi ile oyarak ilerini ikarin. Avokado paralarinin zerine
limon suyu sikin.

Avokado, labne peyniri, tuz, karabiber ve derotunu blendirda karitirin.

Hazirladiginiz kreplerin iine avokadolu kariimdan srn. zerine 1 dilim somon fme
koyup rulo eklinde sarin. Krepleri buzdolabinda 1 saat dinlendirdikten sonra, 2 cm
eninde dilimleyin.

Avokadolu krepleri, yeil salata yapraklari ile servis yapin.

Uskumru, Aioli Soslu


Malzeme: 1.2
2
0.2
su bardagi
di
su bardagi
Mayonez
Sarmisak (dvlm)
Zeytinyagi
5
0.5
1
2
1
1
orta boy
ay kaigi
su bardagi
orba kaigi
adet
demet
Uskumru
Tuz
Un
Margarin
Limon (ssleme iin)
Maydanoz (ssleme iin)
Hazirlanii:
Izgarayi yakip, zeytinyagi ile iyice yaglayin.
nce aioli sosu hazirlayin. Bunun iin dvlm sarmisakla mayonezi bir telle iyice
karitirin. Daha iyi bir yntem olarak mayonez yapmaya balarken karitirma kabina
yumurta sarisi, hardal, sirke koydugunuzdadvlm sarmisagi da ilave edin. Sonra tipki
mayonez yapilir gibi zeytinyagini bir sicim gibi akitarak bu malzemeye yedirin.
Baliklari temizleyip, kani tamamen gidinceye kadar yikadiktan sonra szlmeye birakin.
Unu, baliklari alacak byklkte bir kaba eleyin. Baliklarin her iki yanini hafife tuzlayin.
Yine her iki yanini una bulayip, silkeleyerek fazla unlarini atin. Unlanmi baliklari
izgaranin zerine yerletirin. zerlerine kalan zeytinyagini arasira bir fira ile srerek bir
kere evirip her iki yanini da renk alincaya kadar yaklaik 6-7 dakika piirin. Margarini
bir kapta eritin. Izgara edilmi uskumrularin zerine eritilmi margarini bir fira ile
srn. Uskumrulari dilerseniz limon ve maydanozla ssleyip, yaninda aioli sosla, sicak
olarak servis yapin.

Sarimsakli Levrek

600 g levrek dilimi
2 orba kaigi ayiek yagi
2 kirmizi dolmalik biber (sap ve ekirdekleri ayiklandiktan sonra, irice kareler biiminde
dogranmi)
20 di sarimsak (ok ince kiyilmi)
1 sivri yeil biber (sap ve ekirdekleri temizlendikten sonra ince dogranmi)
6 orba kaigi maydanoz (kiyilmi)
birka maydanoz dali (ssleme iin)
1/4 tatli kaigi tuz
bir tutam karabiber (taze ekilmi)
1 tatli kaigi kirmizibiber
2 su bardagi balik suyu

Levrek dilimlerini soguk su altinda yikayip, kgit mutfak havlusuyla kurulayin (ok
iriyseler, uzunlamasina 2'ye kesin).
Levrek dilimlerini yan yana alacak byklkte kalin dipli bir tavaya ayiek yagini koyup,
tavayi orta atee oturtarak, yagi isitin. Isininca dolmalik biber paralarini serpitirip, sik
sik karitirarak, yaklaik 2 dakika piirin. Sarimsaklar sivri yeil biberler ve kiyilmi
maydanozlari da serpitirip, atei kisin ve sik sik karitirarak, 1 dakika piirin. Balik
dilimlerini sebzelerin stlerine yerletirip, stlerine tuz, karabiber ve kirmizibiberi serpin.
Balik suyunu ekleyip, bir taim kaynattiktan sonra, tavanin stn kapatarak, atei kisin
ve baliklari saydamliklarini yitirinceye kadar (yaklaik 8 dakika) piirin.
Delikli spatulayla balik dilimlerini ukur bir servis tabagina ikarin. Kenarlarindaki
derileri alip attiktan sonra, tabagi alminyum folyoyla rtp (bylece, baliklarin
kurumasi nlenmi olur) bir kenara birakin.
Tavadaki pime suyunu, ara sira karitirarak, yaklaik 1/2 su bardagi kalincaya kadar
(yaklaik 5 - 10 dakika) kaynatin. Tavayi ateten alip, servis tabaginin stndeki
alminyum folyoyu atarak, tavadaki sosu baliklarin stne boaltin. Maydanoz dallariyla
ssleyip, sarimsakli levregi ilik (ya da soguduktan sonra) servis yapin.

Mantarli Levrek Yahnisi

600 g levrek (ya da benzeri bir beyaz etli balik) filetosu
1 di sarimsak (ince kiyilmi)
1/4 tatli kaigi karabiber (taze ekilmi)
1 orba kaigi ayiek yagi
4 orba kaigi elma sirkesi
25 cl. (1 su bardagi) balik suyu
1 tatli kaigi soya sosu
2 havu (kazinip, verevine ince dilimlenmi)
4 taze sogan (ayiklanip, verevine ince dilimlenmi)
125 g mantar (yikanip, kurulandiktan sonra, ince kiyilmi)
4 tatli kaigi misir niastasi (2 orba kaigi suda eritilmi)
1 bag suteresi (ya da pazi; saplari ayiklanmi)

Balik filetolarini soguk su altinda yikayip, kgit mutfak havlusuyla kuruladiktan sonra,
irice kpler halinde dograyin.
Bir orba ksesine sirke, sarimsak ve karabiberi koyup, karitirin. Balik paralarini
ekleyip, iyice karitirdiktan sonra, oda sicakliginda 20 dakika bekletin.
Ksedeki kariimin suyunu bir tel szgeten baka bir kseye szp, bir kenara birakin.
Bir tencereye ayiek yagini koyup, tencereyi orta atee oturtarak, yagi isitin. Isininca
tel szgeteki balik paralarini ekleyip, srekli karitirarak, baliklar saydamliklarini
yitirinceye kadar (2 - 3 dakika) piirin. Delikli kaikla balik paralarini bir tabaga ikarin.
Balik suyu, soya sosu ve kseye szm oldugunuz bekletme suyunu tencereye koyup,
havular, taze soganlar ve mantarlari ekleyerek, kariimi bir taim kaynatin. Kaynayinca
tencerenin kapagini kapatip, atei kisarak, kariimi havular iyice yumuayincaya kadar
(yaklaik 8 dakika) piirin.
Suda eritilmi misir niastasi, sutereleri ve tabaktaki baliklari ekleyip, bir taim
kaynatin. Kaynamaya baladiktan sonra 2 dakika daha piirip (suyu iyice
koyulamalidir), tencereyi ateten alin. Yahniyi byk bir orba ksesine aktarip, servis
yapin.

Napoli Usul Levrek (talya)

Malzeme
- 2 adet levrek
- 10 adet taze sogan
- 4 di sarimsak
- 2 yemek kaigi sivi Sana
- 5 adet domates
- 2 tatli kaigi kekik
- 1 tatli kaigi biberiye
- 2 yemek kaigi sirke
- 1 tatli kaigi toz eker
- Tuz-karabiber
- 1 su bardagi baliksuyu

Hazirlanii
Baligi fileto ikartip, iyice yikayin, kagit havlu ile kurulayiniz.
Domatesin kabuklarini soyup kp kp dograyiniz.
Sarimsak ve taze soganlari ayiklayip, kiyiniz.
Yayvan bir tencerede 2 yemek kaigi sivi Sana?yi kizdirip, taze soganlari ve sarimsagi
sote ediniz.
eker ve sirkeyi ilave edip, 5 dakika kaynatiniz.
Kekik, biberiye ve dogranmi domatesi ilave edip, tuz ve karabiber ile tatlandiriniz.
Domatesler yumuayinca ateten aliniz.
Baliklari firin kabina koyup, sosu zerine dknz. En son zerine balik suyunu
gezdiriniz.
nceden 195 C isitilmi firinda 20 dakika piiriniz.
Sicak olarak servis ediniz.

Levrek Bugulama

Malzeme
- 45 g (3 orba kaigi) Sana
- 750 g levrek filetosu (150 gr'lik 5 para halinde)
- 1 limon kabugu (soyulup, halka dilimlenmi)
- 1 demet maydanoz (yarisi ince kiyilmi, kalan yarisi dallari zerinde birakilmi)
- 2 defneyapragi (5 para halinde kesilmi)
- 200 g (orta boy) domates (kabuklari soyulup, ekirdekleri temizlendikten sonra halka
dogranmi)
- 1 sivribiber (sap ve ekirdekleri temizlendikten sonra 5 para halinde kesilmi)
- ay kaigi tuz
- Tane karabiber
- 60 ml (1/4 su bardagi) balik suyu (beyaz etli balik kafa ve kiliklarinin suda 20 dakika
halanmasi ile elde edilmi)
- 5 orba kaigi krema (istege bagli)

Hazirlanii
2 orba kaigi Sana'yi bir kapta eritin. Kalan bir orba kaigi Sana'yi kk paralar
halinde kesip buzdolabinin buzluguna kaldirin. Levrek filetolarina limon, domates,
sivribiber, dal maydanoz, defneyapragi, tuz ve tane biberini ilave edin. Balik suyu ve
kremasini da koyup, kabin zerini rerek agir atete 10-15 dakika piirin.
Levrekler piince kabin kapagini aip, baliklari bir paletle nceden isitilmi tabaklara
aktarin. Bir kenarda sicak olarak bekletin. Pime suyunu kk bir tencereye aktarip,
yari yariya ektirin. Kalan 1 orba kaigi sogutulmu Sana'yi kk paralar halinde
ektirdiginiz sosa ilave edin. Bu sosu levreklerin zerine gezdirin. Levrek bugulamayi
sicak olarak servis yapin.

Kagitta Levrek

Malzeme
- 50 cm x 80 cm boyutlarinda yagli kgit
- 250 ml (1 su bardagi) balik suyu
- 30 g (2 orba kaigi) Sana
- 1 orba kaigi ince kiyilmi arpacik sogani
- 10 adet 90 gr'lik levrek filetosu
- 5 adet iri mantar (ince dilimlenmi)
- 1 adet defneyapragi
- 300 g (yaklaik 1 su bardagi) konkse domates
- Tuz
- demet maydanoz (ince kiyilmi)

Hazirlanii
Hazirlik:
Yagli kgidi ikiye katlayip, fazla kltmeden kalp biiminde kesin.Iini yaglayarak bir
kenarda bekletin.
Kizarmi baliklarin oldugu tavaya mantar, defneyapragi, konkse domates ve sicak
balik suyunu ekleyip kisik atete 5 dakika suyunu yari yariya ektirin.Tuzunu kontrol
edin.
Yagli kgittan kalbi bir firin tepsisine yerletirin, bir tarafina baliklari dizin.zerine
tavada ki mantarli kariimi gezdirin.Kalbin teki yarisini baliklarin zerine kapatip,
kenarlarini sikica kivirin.

Ana Yemek:
n hazirlik olarak, yagli kgidi yan sayfadaki gibi kesin. Balik suyunu bir kenarda sicak
olarak tutun.
Baliklari alabilecek genilikte bir tavada Sana'nin bir orba kaigini eritin. Yag kizinca
sogani ilave edip, hafife pembeletirin. Baliklari da katarak, her iki taraflarinin iyice
kizarmasini saglayin.
Firininizi 170C'ye getirip, isitin. Hazirlik blmnde gsterilen biimde sosu yapin. Sos
koyulatiktan sonra kalan Sana ve maydanozu katip, ateten alin.
Baliklari ve mantarli domatesli sosu aagida gsterildigi biimde kagida yerletirip,
kgidin kenarlarini kivirin. Kgitta levregi nceden isitilmi firina srp, 10 dakika
piirin. Kgitta levregi firindan ikartip, kgidini dikkatlice ain ve sicak olarak yaninda
halanmi patates ile servis yapin.

Firinda Levrek

Malzemeler:
* 4 adet levrek
* 2 adet sogan
* 3 adet domates
* 1 adet biber
* 100 gr kaar peyniri
* Tuz,karabiber,kirmizi biber,kekik,pul biber

Yapilii:
Tavaya yuvarlak dogranmi 2 - 3 havula, kiyilmi bir sogan ve be maydanoz
kkn deyin. Baliklari uzun uzun kesip araliklarla stne dizin. Tuz, biber,
zeytinyagi, biraz et suyu koyun. stn kapatip firina verin. Soguduktan sonra yenmesi
daha iyidir. Limon da sikilirsa gzel olur.
Temizlenen levrekler yaglanmi tepsiye dizilir. Ierisine kaar peyniri konur. Domates,
biber ve sogan kubai dogranarak tepsiye yayilir. Levreklerin zerine tuz,
karabiber,k.biber,kekikve pul biber serpilir. 200 derecedeki firina konur. 30 dk kadar
piirilir. Firindan ikarilip sicak servis yapilir.
AFIYET OLSUN...

zel soslu izgara levrek

MALZEMELER
6 levrek
1 su bardagi siviyag
2 defne yapragi
Karabiber
Sos iin:
6 domates
3 sogan
1 havu
1 defne yapragi
1 ay kaigi kekik
2 di sarimsak
2 orba kaigi margarin
2 orba kaigi un
1 tutam tozeker

YAPILI TARIFI
Baliklari temizleyip yikayin. Siviyag, defne yapragi ve karabiberi geni bir kapta
karitirin. Baliklari bu kariimin iinde yarim saat bekleterek marine edin.
Domatesleri ve soganlari soyup kk kpler halinde dograyin. Havucu temizleyip ince
ince rendeleyin. Sarimsaklari soyup ezin.
Margarini eritip sogani sote edin. Havu, defne yapragi, kekik ve sarimsagi ilave edip
kavurun. Unu ekleyip pembeletirin. Domatesi ilave edip piirin. Tuz, karabiber ve ekeri
serpin.
Baliklari marinattan szerek alip yaglanmi izgaraya yerletirin. Iki tarafli olarak 15-20
dakika piirin. Servis tabagina alip hazirladiginiz sos eliginde sicak olarak servis yapin.

LEVREK FLETOSU IZGARASI

Malzeme :
1 kg. Levrek (para),
1 fincan zeytinyagi,
tuz,
maydanoz,
limon.

Yapilii:
1- Baliklari ayiklayip yikayiniz.
2- Yemege 20 dakika kala tuzlayip, biberleyip yaglayiniz.
3- Izgaraya diziniz.
4- Kmr atei veya firinda veya elektrik izgarasinda 10-12 dakika her iki yzn
piiriniz.
5- Kalan zeytinyagin ierisine bir limon suyu koyup beyaz-laincaya kadar karitiriniz.
6- Bu kariima tuz, karabiber, ince kiyilmi maydanoz ilave ediniz.
7- Baliklari servis tabagina yerletiriniz.
8- zerlerine bu sosu dknz.
9- Sogan pizayi ile sofraya aliniz.

Lfer Pilavi (stanbul)

2 orta boy lfer baligi
1 su bardagi pirin
1.5 su bardagi su
3 orba kaigi siviyag
1 ay kaigi tarin
Tuz, karabiber

1. Baliklari temizleyin. Iyice yikayip ortadan ikiye kesin. Hafif tuzlayip szgece alin.
2. Pirinci yikayip szn. zerini rtecek kadar sicak su ekleyip yarim saat bekletin.
Szp duru su birakincaya kadar iyice yikayin.
3. Yayvan bir tencereye 1.5 bardak su ekleyin. Su kaynamaya balayinca siviyag, pirin,
tuz ve karabiberi ilave edin. Hafif karitirip baliklari zerine dizin. Kapagi kapali olarak 1
dakika harli atete piirin. Atei kisip 10-15 dakika daha piirin. Tencereyi ocaktan alip
zerine kgit havlu serin ve 10 dakika demlendirin.
4. Baliklari bir servis tabagina alin. Pilava tarin serpip hafif karitirin. Pilavi servis
tabaklarina paylatirip zerlerine baliklari yerletirin. Sicak olarak servis yapin.

Firinda Lfer

MALZEMELER
6 adet Lfer
2 tatli kasigi Tuz
3 orta boy Sogan
1 orta boy Havu
3 orta boy Domates
1 orta boy Limon
1/4 su bardagi Zeytinyagi
Kara Biber, Kekik
1/2 tabaka Yagli Kagit

YAPILI TARIFI
Baliklari temizleyip, yikayin, tuzla, szgete 15 dakika bekletin. Keskin bir biakla
zerlerine, enine 3 paralel yarik yapin. Bu arada sebzeleri yikayarak, sogan havu ve
domatesi yarim santimetre kalinlikta halka seklinde dograyin. Limonun kabugunu soyup,
halka seklinde dilimleyin ve tepsiyi 1 tatli kasigi zeytinyagi ile yaglayin. Soganin yarisini
tepsiye dseyip, zerilerine domates ve havulari yerlestirin, kalan sogani da onlarin
zerine koyarak baliklari sebzelerin zerine yerlestirin ve zerlerine zeytinyagini
gezdirin. Kara biber ve kekigi serpip, en ste limonlari dizin. Tepsinin zerini kagitla
kapatarak nceden isitilmis orta sicakliktaki firinda yaklasik 40 dakika pisirin.

Kagitta Lfer

4 adet lfer
3 adet kuru sogan
3 adet domates
4 adet sivri biber
1 demet maydanoz
1 kahve fincani zeytinyagi
1 adet limon
tuz
karabiber

Lferleri temizleyip flato ikartin, yikayin, suyunu szn. Soganlari yarim halka
dograyin, tuz serpip ovun. Ince kiyilmi maydanozu ekleyin. Domatesleri soyup ince
dograyin. Yagli kagidin iine zeytinyagi srn, soganli maydanozun yarisini kagida serin,
2 adet falatoyu soganlarin zerine deyin, tuz ve biber, serpin, baliklarin zerine
soganli harci serin, onun da zerine domates ve sivri biberi koyarak kagidi sicika
kapatin. Baliklar bitene kadar bu ilemi tekrarlayin. Balik paketlerini orta isili firinda 45
dakika piirin. Limon suyu gezdirerek sofraya getirin.

Portakal Limon Soslu Kalkan Halama

500 g kalkan filetosu
1 1/2 su bardagi balik suyu
1/2 su bardagi portakal suyu (taze sikilmi)
1 orba kaigi limon suyu (taze sikilmi)
2 arpacik sogani (ince dogranmi)
1 tatli kaigi kekik
bir tutam karabiber (taze ekilmi)
30 g (2 orba kaigi) tuzsuz tereyagi
1/2 marul (yapraklari ayiklanip, yikanmi)
1/2 tatli kaigi tuz

Halama suyunu hazirlamak iin balik suyu, portakal suyu, limon suyu, arpacik
soganlarinin yarisi, kekigin yarisi ve karabiberin yarisini bir tavaya koyup, karitirdiktan
sonra, tavayi orta atee oturtarak, kariimi bir taim kaynatin. Kaynayinca atei kisip,
halama suyunu 10 dakika agir agir kaynatin.
Filetolari soguk su altinda alkalayip, kgit mutfak havlusuyla kuruladiktan sonra,
filetoyu verevine ikiye keserek, 1 kalin, 1 de ince para haline getirin. Kalin fileto
paralarini tavadaki halama suyuna koyup, 1 dakika hafife halayin. Sonra ince
filetolari koyup, saydamliklarini yitirinceye kadar (3 - 4 dakika) halayin. Filetolari delikli
spatulayla bir tabaga ikarip, stlerini rterek ilik kalmalarini saglayin.
Atei biraz aip, tavadaki halama suyunu buharlaarak 1/2 su bardagi kalincaya kadar
kaynatin. Sonra tavayi ateten alip, sosu bir tel szgeten kk bir tencereye szerek,
bir kenara birakin.
Yagin yarisini bir tencereye koyup, tencereyi orta atee oturtarak, yagi eritin. Kalan
arpacik soganlari ve kalan kekigi koyup, srekli karitirarak, soganlari 1 dakika piirin.
Marul yapraklari, tuzun yarisi ve kalan karabiberi ekleyip, karitirarak, marul yapraklari
diriliklerini yitirinceye kadar (yaklaik 2 dakika) piirin. Tencereyi ateten alip, iindeki
kariimi isitilmi bir servis tabagina aktarin.
Kk tencereye szdgnz sosu orta atee oturtup, kalan tuzu ve kalan tereyagini
ekleyerek, karitirin. Tabaktaki balik paralarini, servis tabagindaki marul yapraklarinin
stne aktardiktan sonra, tencereyi ateten alarak, sosu balik paralarinin stne
boaltin ve bekletmeden servis yapin.

Not: Bu tarifte istenirse, kalkan yerine pisibaligi ya da dilbaligi kullanilabilir.

Krili Domates Soslu Kalkan

4 kalkan filetosu (her biri yaklaik 125 g, yikanip, kurulanmi)
1 arpacik sogani (ince dogranmi)
1 di sarimsak (ince kiyilmi)
bir tutam tuz
bir tutam karabiber (taze ekilmi)
6 orba kaigi balik suyu ya da su
birka maydanoz dali
Krili domates sosu:
1 orba kaigi natrel zeytinyagi
2 di sarimsak (ince kiyilmi)
2 tatli kaigi kri
1250 g olgun domates (kabuklari soyulup, ekirdekleri ikarildiktan sonra, ince kiyilmi)
bir tutam tuz bir tutam karabiber (taze ekilmi)
2 tatli kaigi sala
1 orba kaigi maydanoz (kiyilmi)

Sosu hazirlamak iin zeytinyagini bir tencereye koyup, tencereyi orta atee oturtarak,
yagi isitin. Isininca sarimsaklari koyup, yumuayincaya kadar (yaklaik 30 saniye)
piirin (sarimsaklarin kahverengilememesine dikkat edin). Kryi serpip, srekli
karitirarak 30 saniye piirdikten sonra, domatesler, tuz ve karabiberi ekleyip, atei
kisin ve domatesleri yumuayincaya kadar (yaklaik 20 dakika) piirin. Domates
salasini da ekleyip, iyice karitirarak kariimi pre haline getirdikten sonra, tencereyi
ateten alin ve bir kenara birakin.
nce firininizi 220 C'a isitin. Bir firin tepsisini biraz zeytinyagiyla hafife yaglayin.
Tepsinin boyutlarinda bir yagli kgit ya da alminyum folyo kesip, kestiginiz bu
paranin bir yzn de hafife yaglayin.
Arpacik soganlari ve sarmisaklari tepsiye serpip, balik filetolarini ikiye katlayarak,
tepsiye yan yana dizin. stlerine tuz ve karabiberi serpip, balik suyunu (ya da suyu)
ekleyerek, yagli kgidi (ya da alminyum folyoyu) yagli blm alta gelecek biimde
baliklarin stlerine serin ve tepsiyi firina verip, filetolari saydamliklarini yitirinceye kadar
(yaklaik 10 dakika) piirin.
Tepsiyi firindan alip, yagli kgidi (ya da alminyum folyoyu) bir kenara birakin, ikiye
katlanmi filetolari isitilmi bir servis tabagina ikarip, stlerini yagli kgitla (ya da
alminyum folyoyla) yeniden rterek, sicak kalmalarini saglayin. Tepsideki pime
suyunu tel szgeten szp, domates sosuna karitirin. Sos tenceresini orta atee
oturtup, bir taim kaynattiktan sonra, atei kisarak, koyulaincaya kadar (yaklaik 2
dakika) piirin. Maydanozlari ekleyip, karitirdiktan sonra, tencereyi ateten alin.
Tabagin stndeki yagli kgidi (ya da alminyum folyoyu) kaldirip, filetolari maydanoz
dallariyla ssledikten sonra, her filetonun evresine biraz sos dkerek, yaninda kalan
sosla servis yapin.

Tartar Soslu Kalkan Baligi Tava

Malzeme
400 gr. kalkan baligi (4 dilim sirt)
1 ay bardagi Bizim Ayiek Yagi
2 orba kaigi Bizim Mutfak Un
Tuz
Karabiber
limonun suyu
Tartar sos iin:
4 orba kaigi Bizim Mutfak Mayonez
2 adet kornion turu (Ince kiyilmi)
1 tatli kaigi maydanoz (Ince kiyilmi)
1 tatli kaigi kaperi iegi (Ince kiyilmi)
1 tatli kaigi sogan (Ince kiyilmi)
1 tatli kaigi dereotu (Ince kiyilmi)
limonun suyu
Tuz

Hazirlanii
- Tavada yagi kizdirin.
- Bir tabak iinde baliklara limon suyunu damlatin ve tuz ile karabiberi her tarafina
yedirin.
- Daha sonra baliklari tek tek una bulayip, tavaya yatirin. Alt st ederek kizartin ve
servis tabagina alin.
- Bizim Mutfak Mayonez'i ukur bir kabin iine koyun. Tm malzemeyi iine ilave ederek
karitirin.
- Baligi servis yaparken beraberinde verin.




Kalkan Tavasi

Malzeme
- 10 dilim 125'er gr'lik kalkan baligi
- Tuz
- Taze ekilmi karabiber
- 1 limonun suyu
- Un
- 125 ml (3/5 su bardagi) ayiek yagi
- Tartar Sos
- 200 g mayonez
- 2 orba kaigi ince kiyilmi kapari
- 2 orba kaigi ince kiyilmi salatalik turusu
- 1 orba kaigi ince kiyilmi maydanoz
- 1/3 orba kaigi ince kiyilmi tarhun otu
- 1 orba kaagi ince kiyilmi taze sogan

Hazirlanii
Hazirlik:
Kalkan dilimlerini yikayin; tuzlayip, biberleyin. Hafif derince bir kaba yerletirin.
zerilerine limon suyunu gezdirip 2 saat serin bir yerde dinlendirin.
Kalkan dilimlerinin suyunu szdrerek marine ettiginiz kaptan alip, her iki taraflarini una
bulayin.
Kalkan dilimlerinin fazla ununu silkeleyerek tavaya yerletirip her iki taraflari da altin
sarisi renk alincaya kadar yaklaik 3'er dakika kizartin.

Ana Yemek:
Kalkan baligini temizleyip, yikayin ve dilimleyin.
Hazirlik blmndeki gibi tuzlanip biberlenmi kalkan dilimlerini limon suyuna yatirarak
2 saat serin bir yerde dinlendirin.
Bir tavada ayiek yagini kizdirin. Kalkan dilimlerini marinattan ikartip, unlayin. Fazla
unlarini silkeleyerek kizgin yagda her iki taraflarini 3'er dakika kizartin. Kalkan dilimlerini
szdrerek tavadan alip, zerine havlu kgit serilmi bir servis tabagina aktarin.
Sicak olarak yaninda tartar sosu ile servis yapin.
Tartar sosu hazirlamak iin 200 g mayonezi, her biri ince kiyilmi kapari, salatalik
turusu, maydanoz, tarhun otu ve taze sogani katip karitirin.

KALKAN FLETO (FRANSA)

Malzemeler:
150 gr. patates presi (taze halanmi misirli)
100 gr. kk pirasa
kariik taze baharat
125 gr. lik kemiksiz 2 para kalkan baligi
Fme domates sos (domates, tuz, biber) (odun talainda)
2 adet fme domates (dumanlanmi domates)
Misir sos (100 gr. misir, 3 adet arpacik sogan, tavuk suyu)

Kalkanlari tuz ve taze baharat ile marine edin.
Talain zerine bir tel koyun. zerine kabuklari soyulmu domatesleri koyun ve
fmeleyin. Domateslerin bir kismini blenderda zeytinyagi ile ekin ve sos hazirlayin.
Diger kismini ise kare eklinde dograyin. Arpacik sogan ve misiri kavurun zerine tavuk
suyu ekleyin. Misir iyice pitikten sonra blenderdan geirin. Hazirlanan misir sosunu
patates presiyle karitirin. Tabagin ortasina misirli preyi koyun. zerine izgarada
piirilmi baliklari ekleyin. Tabagin kenarina fme domatesleri ve sosunu ekleyin ve
servise hazir hale getirin.
Kalkan Firinda

Kullanilacak malzeme (4 kiilik): 1 kg 'lik kalkan,
300 gr mantar,
50 gr margarin,
1/2 kg domates,
1 demet maydanoz, 1 limon,
1/2 orba kaigi un,
yeteri kadar tuz, karabiber, 1 orba kaigi kurutulmu ekmek tozu.

Yapilii: Kalkan iyice temizlenip bol suda yikanir. Domatesler szgeten geirilir.
Mantarlar temizlenip zerindeki zar ikarilir, limonlu soguk suyun iinde tutularak
dogranir. Maydanoz ince ince kiyilir. Cam kapta 30 gr margarin eritilir. Mantarlarin suyu
szdrlp yaga atilir. Tuzlanir, biberlenir pimeye birakilir. Mantarlar iyice pimeden
balik kaba konur, tuzlanir, biberlenir ve her iki yani evrilerek piirilir. Balik piince
kaptan alinir. Kapta kalan mantarlarin zerine un serpilir. 1 dakika sonra szlm
domates suyu katilir. Maydanozun yarisi zerine serpilir ve sos koyulaincaya kadar
piirilir. Sos, iyice koyulamadan balik sosun iine konur. Sos koyulainca baligin
zerine kalan yag srlr, zerine kurutulmu ekmek tozu serpilir, sicak firina srlr.
Kalkanin zeri kizarinca firindan ikarilir, kalan maydanoz zerine serpitirilir, servis
yapilir.

KALKAN TAVA

MALZEMELER

Yarim ay bardagi limon suyu
Yarim ay bardagi zeytinyagi
Yarim ay kaigi karabiber
1.5 su bardagi ayiek yagi
1 su bardagi un
1.5 kg kalkan baligi, dilimlenmi
Tuz

5 kiilik


HAZIRLANII

Kalkanlari 3 er santimlik eritler halinde dilimleyip karabiber, limon suyu ve
zeytinyaginda dinlendirin.
Marine edilmi kalkan baliklarini unlayin, fazla unlarini silkeleyin. Geni bir tavada yagi
kizdirin ve baliklarin her iki tarafini alt st ederek altin sarisi bir renk alincaya kadar
kizartin. Baliklari bir mutfak kagidinin zerine koyup fazla yagini alin. Limon dilimleri ile
servis yapin.Kalkanlari terbiye etmeden de piirebilirsiniz.







Balik Soslari
CENOVA SOS
Malzeme:

125
150
75
2
1
15
gr
gr
gr
adet
dal
gr
Margarin
Havu (ince dogranmi)
Kereviz (ince dogranmi)
Defne Yapragi
Kekik
Sogan
10
500

500
500
1
1
gr
gr

ml
ml
orba kaigi
lt
Karabiber
Somon baligi
(ba ve kemikler)
Kirmizi arap
Demi Glace Sos
Anuez Ezmesi
Balik Suyu

Hazrlan:
Derin bir tavada 75 gram margarini kizdirin. Havu, kereviz, defne yapragi, taze kekik,
sogan ve karabiberi ilave edip, renk aldirmadan sote edin. Somon baliginin ba ve
kemiklerini katin, zerine bir kapak kapatip, ocagin bir kenarinda 10 dk piirin. Kirmizi
arap ve demi glace sosu ekleyip, kisik atete 30 dk piirin. Temiz bir tavaya szn.
Balik suyunu ilave edip, karitirin. Uygun kivama gelinceye kadar sosu ektirin. Anuez
ezmesini de katip tekrar karitirin. Ince bir szgeten geirip tekrar szn. Kalan
margarini ekleyin ve servise sunun.

Not: Bu sos zellikle somon ve alabaligin yaninda servis edilir.


HARDAL SOSU
Malzeme: 900
50
100
20
1
1
1
ml
gr
ml
gr
ay kaigi
tutam
ay kaigi
Beamel Sos (sicak)
Margarin
ig Krema
Hardal
Tuz
Beyazbiber (taze ekilmi)
Kirmizibiber

Hazrlan:
Sicak beamel sosa margarini ve kremayi katip iyice karitirin. Hardali ok az su ile
sulandirin. Sosa karitirarak ilave edin. Tuz ve biberini katin. Biraz toz kirmizi biber
ekleyerek sosu tamamlayin.

Not: Bu sos izgara baliklarin yaninda servis edilebilir.

HOLLANDEZ SOS
Malzeme: 500
35
8
3
1
1
ml
ml
adet
adet
ay kaigi
ay kaigi
Tereyag
Sirke
Tane Beyaz Biber (dvlm)
Yumurta Sarisi
Tuz
Limon Suyu

Hazrlan:
Tereyagini bir tencereye koyup benmaride eritin. Oluan kefi alip ilik tutun. Sirkeyi ve
beyaz biberleri bir tavaya koyun ve kisik atete suyunun hemen hemen tamamini
ektirin. Ateten alin. Sogumaya birakin ve yaklaik 25 ml su ilave edip karitirin.
Yumurta sarilarini ekleyin ve benmaride srekli irparak piirin. Piince benmariden alin,
srekli irpmaya devam ederek sogutun. irpmaya devam ederek eritilmi tereyagini
ekleyin. Ince bir szgeten geirip szn. Baharatini sadece tuz ilavesiyle ayarlayin.
Limon suyunu katarak sosu tamamlayin.


REMULAD SOSU
Malzeme: 900
25
50
1
1
gr
gr
gr
orba kaigi
orba kaigi
Mayonez
Kapari (kaba dogranmi)
Kornian (kaba dogranmi)
Dogranmi Taze Ot Buketi
Anuez Ezmesi

Hazrlan:

Mayoneze her biri kabaca dogranmi kapari ve kornionu, taze ot buketini, anuez
ezmesini katip, hepsini iyice karitirin ve servise sunun.

Not: Bu sos izgara baliklarla servis edilir.

KARDES SOS
Malzeme: 800
300
200
75
25
100
1
1
1
ml
ml
ml
gr
gr
gr
ay kaigi
ay kaigi
imdik
Beamel Sos
Balik Suyu
ig Krema
Karidesli Tereyag
Margarin
Karides (ayiklanmi)
Tuz
Kirmizi Toz Biber
Taze ekilmi Beyaz Biber

Hazrlan:

Beamelsosu, balik suyunu ve kremayi derin bir tavaya koyup, kisik atete uygun
kivama gelinceye kadar spatula ile dibini tutmamasi iin srekli karitirin. Oluan kefi
alin. Sosu ateten alip, iine karidesli tereyagini katin ve karitirin. Ince bir szgeten
geirip szn. Bir tavada margarini eritin. Karidesleri ilave edip isitin ve sosa katin. Tuz
ve karabiberini katip sosu kontrol edin. Sosa biraz kirmizi toz biber ilavesiyle
tamamlayin.

Not: Bu sos halanmi ve firinda piirilmi baliklarin yaninda servis edilir.


Hangi Ot ve Baharat
Hangi Balik ile Deniz
rnnde Kullanilir

Baharatlarin byk bir kisminin retim
yeri uzak dogudur. inde, Hindistanda
ve Gneydogu Asyada retilen
baharatlar uzun yillar boyu "Ipek Yolu"
diye bildigimiz, lkemizden geen
ticaret yolu ile ve kervanlarla Avrupaya
tainmitir. Bu transit ticaret nedeniyle
lkemiz insani da baharatlarla tanimi
ve bunlari, uzakdogu kadar olmasa bile
genede kullanmaya balamitir.
Otlarin bir kismi ise lkemizde
retilmekte, bir kismi ise ithal
edilmektedir. Otlar da baharatlarla
birlikte yemeklerimizi tatlandirmakta
kullanilmakrtadir. Ayni ekilde ot ve
baharatlar balik ve deniz rnleri
yemeklerinde de kullanilmaktadir. Bu
nedenle ot ve baharatlarin kisa
tanimlari ile kullanildigi deniz
yemeklerini aagida sunmaya
aliacagim. Burada yalniz Trk
mutfagindaki degil, bulabildigim
kadariyla btn Dnya mutfaklarindaki
kullanimlari esas alarak yazdim

Feslegen:
Yenge, istakoz ve karides gibi kabuklu
deniz rnlerinden yapilan yemeklerde.
Defne yapragi:
Bilumum balik bugulamalarinda,
halamalarda, balik ite
Keraviye:
Bugulama, halama ve dolmalarda
Zencefil:
Btn balik yemeklerinde,, istakozda,
sos yapiminda, midyede
Kri:
Uzakdogu balik yemeklerinde, zencefile
alternatif olarak (zaten iinde zencefil
vardir)
Mercankk
Balik yaninda sunulan tereyaginda,
soslarda ve dolmalarda
Hardal:
Toz halinde gvelerde,
Muskat:
Yenge ve istakozla
Nane:
Balik izgaralarda, balik orbasinda,
karides tavada

Paprika:
Dolma ve gvelerde
Maydanoz:
Balik yaninda sunulan
tereyaginda,soslarda (zellikle limon
sosunda), dolmalarda
Karabiber-beyaz karabiber (tane ve
toz):
Btn balik ve deniz rn
yemeklerinde tadlandirmak iin
Kirmizi biber (toz veya pul):
Bugulama ve halamalarda, orbalarda,
gvelerde
Adaayi:
Dolma ve gvelerde
Kekik:
Btn deniz rnleri ile birlikte
Tarhun:
Firin ve soslu balik yemeklerinde
Biberiye:
Tadi nispeten yavan olan baliklarin firin,
soslu firin, kavurma ve yahnilerinde
Sarmisak:
Bugulamalarda, soslarda,
kavurmalarda, orbalarda, zeytinyagli
soslarda
Ceviz:
Tarator ve benzeri soslarda
Badem:
Cevizin kullanildigi yerlerde alternatif
olarak
Kapari:
Turu halinde bugulamalarda

Balik nasil saklanir?
Yapacaginiz yemegin tatli ve
saglikli olmasi iin baligin
alinmasinin ve saklanmasinin ok
iyi bilinmesi gerekir, nk
kirmizi etlerde oldugu gibi uzun
sre dinlendirilmeye ve terbiyeye
gelmez. Tazeyken veya tazeligini
muhafaza ederken tketilmesi
gereklidir. Bu nedenle
dondurulacak baligin da satin
alinirken taze olmasi gerekir.






Balik Satin Almanin ve
Piirmenin ncelikleri
Solungalari aik pembeye
dnm, gzleri
matlami, bastirdiginizda
parmaginizin izi kalan baligi
almayin.
Baligi buzdolabinda uzun
sre saklamayin.
Baligi temizlerken, fileto
ikartirken kr biak
kullanmayin.
Lipsos, iskorpit, trakonya
gibi zehirli dikenleri olan
baliklari balikiniza
temizletin.
irozun kafasini koparip
yikamadan yemeyin.
Baligin pullarini biagin
tersiyle degil, kaikla
temizleyin, bylece etrafa
sailmaz.
Baligi eski bez peete veya
kagit zerinde temizlerseniz
suyu ekilmi olur.
Baligi piirmeden nce bol
suyla yikayip tuzladiktan
sonra 15 dakika kadar
kevgirde szlmeye birakin.
Balik kokusunu gidermek
iin ellerinizi limonlu suyla
yikayin.
Baligi unlayip tavaya
atmadan nce stne biraz
raki serpin.
Baligi piirirken iine limon
ilave etmeyin.
Baligi ok kizgin yagda
kizartin, yagin siramamasi
iin tavanin iine birka
kk ekmek parasi atin.
Tava yaparken baliklarin
birbirine degmemesine zen
gsterin.
Baligi mevsiminde yiyin,
gittiginiz balik lokantasinda
garsona ``Baliklariniz taze
mi? diye sorup komik
olmayin.
zellikle dubalara ve demir
iskele ayaklarina yapimi
midyeleri koparip yemeyin,
en iyisi midyeden uzuk
durun.