Vn 5: V sao phi tng cng thc hin c hiu qu chnh sch thu v chi ngn sch nc ta?

a? Cc gii php tng thu ngn sch v s dng c hiu qu chi ngn sch. Lin h a phng? huy ng v s dng c hiu qu cc ngun lc ti chnh bn trong v bn ngai quc gia nhm thc hin mc tiu tng trng kinh t, nng cao i sng ca nhn dn, gi vng n nh chnh tr - x hi, bo m quc phng an ninh, nh nc s dng cc bin php, cch thc, cng c nh thu, chi ngn sch, li sutH thng cc bin php, cng c l chnh sch ti chnh. Chnh sch ti chnh l tng th cc bin php, cng c, cch thc ca nh nc tc ng vo qu trnh hnh thnh, pht trin, huy ng, qun l v s dng ngun vn, ti sn trong x hi nhm t mc tiu ra trong tng giai on. Chnh sch ti chnh c vai tr rt quan trng trong nn kinh t th trng, n l huyt mch ca nn kinh t, bi v, nu n thc hin khng tt th s cn tr n mi hot ng ca nn kinh t quc dn. Vai tr ca n c th hin cc mt: ti chnh; kinh t v mt x hi. V ti chnh: Chnh sch ti chnh, trc ht c tc ng rt ln n vic khi thng cc ngun lc ti chnh, thc y qu trnh huy ng v s dng cc ngun lc ny hiu qu hn. V kinh t: Chnh sch ti chnh gp phn iu chnh v gii quyt hi ho li ch gia cc ch th, trong c bit l quan h gia li ch cng ng, quc gia vi li ch ca tng ch th kinh t - x hi. Vai tr ny cn th hin vic bo m s n nh kinh t - x hi trong ngn hn v thc y kinh t pht trin bn vng v lu di. Cng vi h thng lut php v kinh t, chnh sch ti chnh sch ti chnh gp phn hnh thnh mi trng ti chnh n nh, lnh mnh trong iu kin kinh t th trng. V x hi: gp phn bo m cng bng v tin b x hi, gim bt cch bit giu - ngho, xo i gim ngho. Trn thc t, nu s dng ng n v hp l, chnh sch ti chnh s pht huy vai tr to ln ca n, v ngc li, nhng sai lm trong vic s dng chnh sch ti chnh c th gy nhng hu qu nghim trng, km hm pht trin sn xut, gy ri lon v thm ch dn ti khng hong. Chnh sch ti chnh ph thuc rt ln vo m hnh kinh t. Trc nm 1986, h thng ti chnh ca nc ta trong khun kh m hnh kinh t hin vt, c ch qun l k hoch ho tp trung, bao cp nn mi quan h hng ho - tin t b coi nh hoc mang tnh hnh thc, quan nim ti chnh ch ch b gn trong quan h phn phi thu nhp. Chc nng v vai tr ca chnh sch ti chnh cng b coi nh, c ch ti chnh ch yu l giao np cp pht. Th trng ti chnh khng c tha nhn. Cc cng c ti chnh nh thu, chi ngn sch nh nc, li sut mang tnh hnh thc v c s dng theo c ch c bng mnh lnh hnh chnh trc tip. i hi VI ca ng ( 1986 ) nh du bc ngot trong pht trin kinh t - x hi ca t nc. Chng ta tin hnh i mi kinh t vi vic tha nhn c ch th trng to ra bc ngot quan trng i vi vic hoch nh v thc
1

hin chnh sch ti chnh quc gia trn c s cc quy lut ca th trng - quy lut cung cu, quy lut cnh tranh, quy lut gi tr. Vic phn b ngun lc ti chnh c ti u ho vi s la chn v tnh ton chi ph c hi. Mt s ni dung c bn ca chnh sch ti chnh c i mi, hnh thnh v pht trin h thng ti chnh ph hp vi c ch th trng theo hng a dng ho cc knh ti chnh, xy dng v ban thnh h thng lut thu theo c ch th trng. Nm 1990, chng ta xy dng v ban hnh h thng lut thu thng nht theo c ch th trng thay th cho h thng thu quc doanh, thu nng nghip v thu cng thng trc y; cc lut thu c p dng thng nht cho cc thnh phn kinh t, m rng cc i tng chu thu, gim nh mc thu sut. Nm 1998, tin hnh ci cch thu bc hai thnh cng vi vic p dng thu GTGT v thu thu nhp doanh nghip. n nay, v cn bn, h thng thu nc ta ph hp hn vi c ch th trng v cc chun mc quc t trong lnh vc ny. Xy dng h thng ti chnh thng nht gm ti chnh nh nc, ti chnh doanh nghip, ti chnh dn c. i mi cn bn h thng ti chnh nh nc theo hng lut ho, phn r nhim v thu - chi, phn cp qun l ngn sch, thc hin quy trnh ngn sch cht ch theo ng nguyn tc ti chnh. S dng cc cng c ti chnh theo thng l ca c ch th trng t kt qu bc u kh quan. Tuy vy n nay vn cn nhiu tr ngi v hn ch trong thc hin chnh sch ti chnh. l mi trng thc hin chnh sch ti chnh cn cha n nh, th trng ti chnh mi hnh thnh nn cha hon thin. Cc cng c ca chnh sch ti chnh cha hon thin: thu cn phc tp, thu sut cao, cha bao qut ht i tng, cha pht huy ht vai tr iu tit nn kinh t, chi ngn sch cn dn tri, phn tn hiu qu cha cao, thiu cc cng c ti chnh quan trng nh mua bn n, mua bn ti sn cm c th chp, cc cng c nh kim ton k ton cn hn ch. Vic iu hnh chnh sch ti chnh cn lng tng, thiu s phi hp ng b gia cc ngnh cc cp, cc chnh sch. S chuyn bin chm chp trong chnh sch ti chnh ch ng hi nhp vi kinh t khu vc v th gii. gp phn thc y cng cuc CNH-HH v qu trnh ch ng hi nhp khu vc v quc t ca nc ta. i mi chnh sch ti chnh trn c s qun trit ng li, chnh sch pht trin kinh t ca ng, Nh nc nhm thc hin tt cc mc tiu pht trin KT-XH. Phng hng i mi chnh sch ti chnh nc ta hin nay thc hin tt chnh sch ti chnh nc ta hin nay cn x l tt cc cng c ti chnh, trong cn quan tm n hai chnh sch ln l thu v chi ngn sch. Thu ngn sch - l vn thu. Chnh sch thu ngn sch:

Thu, l mt chnh sch phn phi li thu nhp quc dn c nh nc ng vin t thu nhp ca c nhn v t chc kinh t vo ngn sch nh nc thc hin cc chc nng nh nc. Trong nhng nm qua, nh nc i mi chnh sch thu trn thc t thu c nhiu kt qu ng k, p ng c yu cu cho sn xut v kinh doanh gp phn m bo cng bng x hi. Nhng cn nhiu bt cp, hn ch yu km. Chnh sch thu hin nay trn thc t vn cha bao qut ht c ngun thu, cn nhiu khe h to iu kin cho i tng np thu trn thu; lu thu, cha ph hp vi qu trnh pht trin i ngoi; t l tht thu cn ln, cha m bo cng bng theo chiu dc v chiu ngang. Mt s chnh sch thu mi c ban hnh trong qu trnh thc hin hiu qu thp v nhiu vng mc, c bit l thu GTGT v thu thu nhp doanh nghip. Vic gim min thu nhiu trng hp khng m bo cng bng do nhiu nguyn nhn khc nhau, nhng trong c nguyn nhn l ngi c trch nhim thc hin chnh sch min gim thu do quan liu v b nh hng chi phi t nhiu pha ca li ch cho nn trn thc t khng c cng bng. gp phn thc y cng cuc cng nghip ho hin i ho v qu trnh ch ng hi nhp khu vc v quc t ca nc ta, chnh sch thu cn c i mi theo phng hng sau: Tin hnh r xt li ton b h thng chnh sch thu t c bin php b sung sa i ph hp, v d nh thu GTGT. Tin hnh xy dng v thc hin gim thu xut khu mc va phi i vi nhng sn phm lu nay c t l tht thu cng nh nhng sn phm cn phi kch thch pht trin, nhm to iu kin ngi np thu hng hi m rng sn xut kinh doanh. Mc d lm vy s thu thu c trn mt n v doanh nghip; h kinh doanh c th b gim i, nhng theo nguyn tc lut s ng th s thu thu c ca nh nc c th ln hn trc, m vic thu thu c d dng hn thun li hn, m vic thu thu li cng thng cho cn b thu cng nh gim nh cn b thu. Cn phi t chc thc hin tt cc loi thu mi ban hnh nh VAT; thu thu nhp doanh nghip... trn c s thc hin c ch t k khai; t tnh thu, cn b thu c trch nhim gim st t khai v s dng cc phng tin hin i gim nh, ng thi cho php h c ban hnh ho n ca mnh t bo v, khc phc tnh trng ho n gi. Cn phi ban hnh mt s thu xut khu ph hp vi tnh c th ca cc doanh nghip va v nh; cc sn phm th cng m ngh; lng ngh truyn thng gip cc c s ny tn ti v ng vng trong cnh tranh vi cc doanh nghip ln sn xut hng lot. Chnh sch min gim thu cn c thc hin trong cc chng mc nh sau: Nhng sn phm c tnh chin lc ca nh nc; nhng vng nh nc cn khuyn khch pht trin; vng su vng xa, bin cng hi o; nhng sn phm sn xut th hoc l mi i vo sn xut; trong nhng trng hp thin tai t xut bt kh khng ....

Cn nghin cu ban hnh mt s loi thu mi cho ph hp vi iu kin hin nay, nht l thu mi trng; thu tha k ti sn; thu c phiu, tri phiu... i mi t chc b my thu thu nng cao hiu qu thc hin chnh sch thu, v d nh: Chia vic thu thu lm ba b phn kim tra gim st ln nhau, khc phc tnh trng tiu cc: b phn lp b thu; b phn n c thu thu; b phn thanh tra kim sot v nng cao phm cht v trnh ca cn b thu. Tng cng s lnh o ch o ca lnh o a phng v s phi hp ca cc c quan chc nng khc nh cng an, to n... cng phi hp thc hin c hiu qu chnh sch thu. Ngoi chnh sch thu cn quan tm n chnh sch thu ph v l ph, tuy nhin, cm cc a phng tu tin ban hnh cc khon thu ngoi quy nh ca Nh nc. Chnh sch chi ngn sch: Chnh sch chi ngn sch l qu trnh phn phi li qu tin t tp trung ca nh nc nhm phc v cho vic pht trin kinh t - x hi v chuyn dch c cu kinh t. Chi ngn sch bao gm chi thng xuyn v chi u t kinh t. Chi ngn sch thng xuyn: cng tc ny thi gian qua m bo c bn cho cc hot ng thng xuyn ca b my qun l hnh chnh nh nc, v gp phn i mi vic s dng cc phng tin cng ngh hin i nhm nng cao hiu qu qun l. Tuy nhin, n cn mt s hn ch yu km sau: Hu ht cc nh mc chi thng xuyn cn thp so vi yu cu thc t i hi, do vy, n lm cho ton b x hi phi n gian ni di m bo ngn sch chi thng xuyn. Cc khon chi thng xuyn vn nhiu trng hp chi cha ng i tng; a ch c th v c bit cc khon chi phc v cho vic i mi cng ngh qun l chim t l rt thp( vo khong 15%). Chi u t pht trin kinh t: trong thi gian qua, cc khon chi u t pht trin kinh t gp phn c lc vo vic thc hin chin lc pht trin kinh t x hi p ng c bn nhu cu chuyn dch c cu kinh t theo hng cng nghip ho hin i ho. Cc khon chi u t to ra ni lc thu ht ngoi lc, tc l kh nng tiu ho c ngun vn t nc ngoi. Chi u t pht trin kinh t trong thi gian qua cn tn ti mt s mt hn ch yu km nh sau: Cn tnh trng phn tn dn tri trong khi ngun vn ca ngn sch th c hn. Cha cn c vo mc tiu ca vic chuyn dch c cu sn phm p ng yu cu ca th trng i hi. Ngun vn ca ngn sch cha to ra mt sc mnh; mt s chuyn ng ban u i vi cc ngun vn khc trong x hi. gp phn thc y cng cuc cng nghip ho hin i ho v qu trnh ch ng hi nhp khu vc v quc t ca nc ta, chnh sch chnh sch chi ngn sch cn c i mi theo cc phng hng sau: i vi chi thng xuyn: Cn phi ban hnh nh mc chi thng xuyn ph hp vi yu cu thc t ng cc hao ph trong chi tiu to mi iu kin cho b my hnh chnh thc hin ng chc nng nhim v ca mnh. Cc
4

khon chi thng xuyn phi c m bo c hiu qu v ch trng i vi cc khon chi cho b my cn b qun l v chi i mi cng ngh qun l. Phi tin hnh khon chi tin lng v t l chi thng xuyn cc c quan hnh chnh s nghip nhm t c mc tiu: m bo cho b my thc hin hiu qu chc nng nhim v c giao v nng cao thu nhp cho cn b vin chc trn c s tinh gim b my v thc hin ng chc nng nhim v. i vi chi u t pht trin: Cn tp trung ngun vn u t vo cc chng trnh trng im ca nh nc, m bo tc tng trng kinh t ph hp vi qu trnh hi nhp kinh t quc t, nh u t vo cc tam gic kinh t; cc khu cng nghip c cht lng cao; cc khu thng mi dch v c tnh cht quc t. u t cho c s h tng; u t cho cng nghip to iu kin thc y nng nghip pht trin. i vi cc a phng, trn c s cc ngun vn c ngn sch cp cn huy ng cc ngun vn khc to ra sc mnh tng hp nhm y mnh chuyn dch c cu kinh t ph hp vi th trng trong nc v quc t. c bit tp trung vo cc chng trnh trng im c tnh chin lc v chnh sch x hi theo nguyn tc: li ln trc li b sau; li nhanh trc li chm sau; u tin nhng chng trnh kt hp gia kinh t vi x hi nhm gii quyt vic lm cho ngi lao ng nng thn. Cn phi u t cng ngh tin tin, s dng t lao ng nhng phi u tin vi mt t l tho ng i vi vic u t nhng cng ngh vn t nhng s dng c nhiu lao ng tht nghip. Cng tc nh gi hiu qu ca chnh sch u t v i mi b my qun l nng cao trch nhim ca chnh quyn a phng v trch nhim ca cc ngnh nhm nng cao c hiu qu ca u t. Cng vi qu trnh i mi, hon thin h thng ti chnh v chnh sch ti chnh, cn tip tc o to, o to li i ng cn b cng chc, cc chuyn gia v nhn vin nghip v ca lnh vc ti chnh ph hp vi nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nc ta. Chnh sch ti chnh c lin quan n ton b x hi, nn trong iu kin nn kinh t th trng hin i n i hi phi p ng nhng yu cu c bn l, tnh linh hot, tnh nht qun, tnh ng b n nh v tnh minh bch. Do vy, mc tiu ca chnh sch ti chnh khng g khc hn l hnh thnh, n nh, lnh mnh ho cc loi hnh th trng ti chnh; nhm tng quy m ngun ti chnh mt cch hp l, hiu qu tt c cc khu trong h thng ti chnh nh ngn sch nh nc, ti chnh doanh nghip, ti chnh dn c. Hay ni cch khc l huyt mch ca nn kinh t. Lin h thc t: Tha Thin Hu l mt tnh thuc vng kinh t ng lc ca min Trung, c v tr quan trng ni lin 2 u t nc, l ca ng ca tuyn hnh lang ng - Ty. Trong nhng nm qua, nh hoch nh chin lc pht trin ng hng, xc nh ng c cu kinh t, ng thi c TW quan tm ch o, ng b v nhn dn Tha Thin Hu n lc phn u, vt qua
5

kh khn th thch, t c nhng thnh tu rt quan trng trn nhiu lnh vc gp phn cng c nc thc hin thng li cng cuc xy dng v bo v T quc XHCN. V thc hin chnh sch ti chnh, thi gian qua c nhng bc chuyn bin tch cc. * V thu ngn sch: Thu thu ngn sch c bc pht trin mi, cc ngun thu u vt d tan ra, thu ngn sch a phng tng 8,7%/nm, ring nm 2005 n nay thu t 1.060,4 t ng, tng 14%, vt 6% so vi d tan; trong thu ni a t 889,3 t ng, vt 6,7% so vi d tan; trong thu t DNNN TW tng 20,9%, thu t DNNN a phng tng 13,4%, thu ngoi quc doanh c vn u t trc tip nc ngoi tng 20,6%; thu ph thm quan di tch 46 t ng, tng 1,3 ln. Hu ht cc khan thu, sc thu chim t trng ln u hon thnh vt mc d tan v c mc tng trng cao so vi nm trc. Tuy nhin, tnh trng tht thu thu v i tng np thu v i tng chu thu vn cn kh ph bin nhiu khon thu, sc thu, nht l i vi khu vc dn doanh ( trong lnh vc dch v n ung, kinh doanh KS t nhn, vn ti,). Tnh trng bun lu, gian ln thng mi, trn lu thu vn cn nghim trng, cha c gii php hu hiu khc phc. Vn cn kh nhiu DN k khai khng ng s thu phi np, tnh trng n ng thu vn cn mc cao. Trong nm ch thu t 71,7% so vi nhim v phn u v ch bng 75% so vi cng k nm trc. Cha ch trng theo di v n c kp thi cc khon n ng hc theo di n thu cha st. Cng tc thanh tra, kim tra x l cc hnh vi vi phm thu c y mnh song cha p ng yu cu t ra. Vic nh gi, s tng kt v ra cc bin php nhm nng cao hiu qu cng tc thu thu cha ng b, cha kp thi. Cha c bin php theo di kp thi, y , chnh xc cc i tng qun l kinh doanh v vic chp hnh ch k tan, thng k ca DN, xc nh c s p thu cha st ng. Mt s th tc, qui trnh hnh chnh cn rm r, cha to iu kin cho c s kinh doanh k khai np thu theo ng qui nh ca php lut * V chi ngn sch: Bo m cho cc hat ng ca h thng qun l hnh chnh. Chi ngn sch a phng c t 1.654,7 t ng, vt 14% so vi d ton, tng 7,4% so vi nm 2004. C cu chi ngn sch c iu chnh theo hng hp l, ch yu tng u t pht trin kt cu h tng, phc li x hi, vn ha, gio dc, y t, nng cao ngun nhn lc, xa i, gim ngho, p ng ngy cng tt hn nhu cu chi cho cng c quc phng, an ninh v gi gn trt t ATXH. Trong nm qua, tnh chi hn 10,5 t ng cho cng tc u t v qui hoch, tng 70% so vi nm 2004; tp trung chi pht trin mt s vng trng im nh cc th mi, khu kinh t thng mi Chn My, cc khu du lch Lng C, A Li,Giao quyn t ch ti chnh cho 34/46 n v s nghip c thu, khan qun l hnh chnh 5/27 c quan.
6

Tuy nhin, vn cn nhng khon chi bt hp l, khng ng i tng, dn tri nn hiu qu cha cao. nh mc chi thng xuyn phn b cho cc n v HCSN vn cn rt thp so vi yu cu thc t. Chi u t v gio dc v y t c u tin tuy nhin vn cha ng b gia cc huyn, thnh ph trong tnh, c bit l cc huyn min ni vn cn nhiu kh khn. C ch xin - cho vn cha c xa b trit dn n vic cha m bo s cng bng trong vic phn b ngn sch cho cc c quan, n v. Next time? Qun l cht ch chi, nht l chi hnh chnh, chi XDCB. Quan tm hn n chnh sch x hi, XGN- Thc hin tt lut NS v cc ch chnh sch ca NN-CCHC cng-xy dng c/s ti chnh minh bch, thc hnh tit kim, chng lng ph-u tin b tr vn cho cc cng trnh trng im- y nhanh tin quyt tan vn u t-m rng din khan bin ch v chi HCSNchi h tr, xc tin thng mi, xut khu, khuyn khch pht trin sn xut-hn ch dng hnh thc thanh tan tin mt trn th trng-thanh tra, kim tra, quyt tan nh k- nng cao trnh , phm cht ca cn b-tng cng s lnh o ca cc cp y ng v cng tc ti chnh- chn chnh kp thi/.