Table of Contents

Table of Contents...................................................................................................................1
* t vn : .........................................................................................................................2
I. KHAI NIM........................................................................................................................2
1. inh nghia.......................................................................................................................2
2. c im..........................................................................................................................2
- Tinh mnh lnh chung...................................................................................................2
- Tinh bao trum: ...............................................................................................................3
- Tinh h thng: ...............................................................................................................3
- Tinh tha nhn rng rai:................................................................................................3
3. So sanh cac nguyn tc c ban cua LQT vi cac loai nguyn tc khac cua LQT...3
* Ging nhau: ..................................................................................................................3
* Khac nhau: ....................................................................................................................3
4. Vai tro cua cac nguyn tc c ban cua LQT...............................................................4
II. CAC NGUYN TC TRUYN THNG .......................................................................5
1. Nguyn tc binh ng chu quyn gia cac quc gia..................................................5
a. S hinh thanh nguyn tc.............................................................................................5
b. Ni dung nguyn tc ...................................................................................................5
c. Ngoai l cua nguyn tc ..............................................................................................6
d. S phat trin cua nguyn tc trong quan h quc t hin ai .....................................7
2. Nguyn tc tn tm, thin chi thc hin cam kt quc t..........................................7
a. S hinh thanh nguyn tc ............................................................................................7
b. Ni dung nguyn tc ...................................................................................................8
c. Ngoai l cua nguyn tc ..............................................................................................8
III. CAC NGUYN TC HINH THANH TRONG LUT QUC T HIN AI.......10
1. Nguyn tc cm e doa dung vu lc hay dung vu lc.............................................10
a. S hinh thanh nguyn tc ..........................................................................................10
b. Ni dung nguyn tc .................................................................................................10
c. Ngoai l cua nguyn tc ............................................................................................11
2. Nguyn tc hoa binh giai quyt cac tranh chp quc t..........................................12
a. S hinh thanh nguyn tc ..........................................................................................12
b.Ni dung nguyn tc ..................................................................................................13
c. Ngoai l cua nguyn tc ............................................................................................13
d. Thc tin vn dung nguyn tc .................................................................................13
3. Nguyn tc khng can thip vao cng vic ni b cua quc gia khac....................14
a. S hinh thanh ............................................................................................................14
b. Ni dung nguyn tc .................................................................................................14
c. Ngoai l cua nguyn tc: ..........................................................................................15
4. Nguyn tc cac quc gia co nghia vu hp tac...........................................................16
a. S hinh thanh nguyn tc ..........................................................................................16
b. Ni dung nguyn tc .................................................................................................16
5. Nguyn tc dn tc t quyt.......................................................................................17
a. S hinh thanh nguyn tc ..........................................................................................17
b. Ni dung cua nguyn tc ...........................................................................................18

c. Ngoai l cua nguyn tc.............................................................................................18

BAI TIU LUN

Mn CNG PHAP QUC T

CAC NGUYN TC C BAN CUA

LUT QUC T
* t vn
:
- Trong quan h quc t, khi cp n cac nguyn tc cua LQT, ngi ta thng noi
n 3 loai nguyn tc o la: Nguyn tc c ban, nguyn tc phap lut chung, nguyn tc
chuyn nganh. Trong ni dung bai nay, chung ti chu yu i vao tim hiu cac vn lin
quan n cac nguyn tc c ban cua LQT, bao gm: Khai nim nguyn tc c ban cua
LQT, c im cung nh vai tro cua cac nguyn tc c ban cua LQT trong i sng quc
t; va phn ni dung chi tit cua cac nguyn tc c ban cua LQT.

I. KHAI NIM

1. inh

nghia

- S di goi mt s nguyn tc cua LQT la nhng nguyn tc c ban bi vi trong h

thng lut quc t tn tai nhiu nguyn tc khac nhau, trong o co cac nguyn tc iu
chinh quan h lin quc gia pham vi toan cu, ng thi lai co ca nhng nguyn tc iu
chinh quan h gia cac nc cung khu vc va nguyn tc iu chinh quan h trong tng
nganh lut cu th cua h thng lut quc t. Trong cac nguyn tc nay thi h thng cac
nguyn tc c ban cua LQT la nhng nguyn tc th hin tp trung nht cac quan
im chinh tri - phap ly va cach x s cua cac quc gia trong vic giai quyt nhng
vn c ban, quan trong nht cua i sng quc t.
Nh vy, cac nguyn tc c ban cua LQT c hiu la nhng t tng chinh tri,
phap ly mang tinh chi ao, bao trum, co gia tri bt buc chung i vi moi chu th
LQT. Trong LQT, cac nguyn tc c ban tn tai di dang nhng quy pham c ghi
nhn iu c quc t va tp quan quc t.

2. c im

Cac nguyn tc c ban cua LQT: co 4 c im sau:

- Tinh

mnh

lnh

chung
Biu hin ch:
+ Tt ca cac loai chu th u phai tuyt i tun thu cac nguyn tc c ban cua LQT.
+ Khng mt chu th hay nhom chu th nao cua LQT co quyn huy bo nguyn tc c
ban cua LQT.
2

+ Bt ky hanh vi n phng nao khng tun thu trit nguyn tc c ban cua LQT
u bi coi la s vi pham nghim trong phap lut quc t.
+ Cac quy pham iu c va tp quan quc t co ni dung trai vi cac nguyn tc c
ban cua LQT u khng co gia tri phap ly.
+ Ngoai ra, i vi cac linh vc co cac nguyn tc chuyn bit nh: Lut Bin quc
t, Lut hang khng dn dung quc t...thi bn canh vic tun thu cac nguyn tc c ban
cua LQT, cac bn con phai chp hanh cac nguyn tc chuyn bit trong tng linh vc cu
th.

- Tinh

bao trum
:
Nguyn tc c ban cua LQT la chun mc xac inh tinh hp phap cua toan b h thng
cac quy pham phap ly quc t. ng thi chung c thc hin trong tt ca cac linh vc
cua quan h quc t gia cac quc gia.

- Tinh

h thng
:
Cac nguyn tc c ban cua LQT co mi quan h mt thit vi nhau trong mt chinh th
thng nht. Biu hin ch: vic tn trong hay pha v nguyn tc nay se lam anh hng
n ni dung va vic tun thu nguyn tc khac.

- Tinh

tha nhn
rng

rai:

c trng nay th hin ch: cac nguyn tc c ban cua LQT c ap dung trong pham
vi toan th gii, ng thi chung c ghi nhn trong hu ht cac vn ban phap ly quc t
quan trong nh: Hin Chng LHQ, Tuyn b nm 1970 v cac nguyn tc c ban cua
LQT, inh c Hen-xin-ki nm 1975 v an ninh va hp tac cac nc Chu u, Hip c
thn thin va hp tac ng Nam A...
Trong cac c im nu trn, c im v tinh mnh lnh chung la quan trong nht,
tao ra c s phap ly quan trong cac nguyn tc c ban cua LQT chi phi lai cac nguyn
tc phap lut chung va nguyn tc chuyn nganh.

3. So sanh

cac
nguyn tc c ban
cua
LQT vi cac
loai
nguyn tc khac
cua
LQT
* Ging

nhau:
- Cac loai nguyn tc nay u hinh thanh trn c s s thoa thun cua cac chu th
LQT;
- u co gia tri bt buc i vi cac chu th LQT.

* Khac
nhau:
gia tri phap ly, pham vi chu th chiu s chi phi
Nguyn tc c ban: Co gia tri phap ly bt buc chung vi tinh cht la quy pham i
vi moi chu th, moi mi quan h phap lut va moi linh vc hp tac quc t nguyn tc
nay la thuc o tinh hp phap cua cac quy pham LQT. Tt ca cac chu th lut quc t phai

chiu s tac ng cua nguyn tc c ban. Khng cho phep co s thoa thun gia cac chu th
v vic co thc hin hay khng va thc hin nh th nao.
Nguyn tc chuyn nganh: La s cu th hoa nguyn tc c ban Phai phu hp vi
nguyn tc c ban cua LQT, chi tac ng trong pham vi linh vc cu th khi chu th tham
gia vao cac quan h thuc linh vc o.
Nguyn tc phap lut chung: Nguyn tc nay cha at c s thng nht trong cng
ng quc t v gia tri phap ly, ngun gc cua nguyn tc. Do o, nguyn tc phap lut
chung phai phu hp vi nguyn tc c ban cua LQT. Hu nh chi ap dung trong qua trinh
giai quyt cac tranh chp quc t trc cac c quan tai phan quc t. Chi c vin dn khi
thiu quy pham iu c hoc tp quan quc t iu chinh quan h quc t nay sinh.

4. Vai tro cua

cac
nguyn tc c ban
cua
LQT
Cac nguyn tc c ban cua LQT la thc o gia tri hp phap cua moi nguyn tc,
moi quy pham phap lut cua LQT.
Cac nguyn tc c ban cua LQT la cn c phap ly giai quyt cac tranh chp quc
t, cac nguyn tc c ban cua LQT thng c vin dn trong h thng cac c quan cua
LHQ.
Cac nguyn tc c ban cua LQT la cng cu phap ly bao v quyn va li ich hp
phap cua cac chu th LQT.
Cung nh s hinh thanh lut quc t, pham tru cac nguyn tc c ban cua lut
quc t la mt pham tru mang tinh xa hi - lich s. No cung co qua trinh phat sinh, phat
trin va hoan thin gn lin vi cac giai oan hinh thanh va phat trin cua lut quc t, cn
c vao s ra i cua cac nguyn tc, lut quc t chia chung ra thanh 2 nhom c ban o la:
- Nhom cac nguyn tc truyn thng cua lut quc t: y la cac nguyn tc ra i
chu yu trong thi ky trung ai va cn ai, khi cac quan h quc t mi chi dng lai thi
ky s khai va chung tn tai chu yu di dang cac tp quan quc t. Nhom nay gm 2
nguyn tc: nguyn tc binh ng chu quyn gia cac quc gia va nguyn tc tn tm, thin
chi thc hin cam kt quc t.
- Nhom cac nguyn tc hinh thanh trong lut quc t hin ai: y la cac nguyn
tc hinh thanh trong thi ky hin ai, khi s hinh thanh cac t chc quc t va qua trinh hi
nhp ang din ra ngay cang manh me tai hu ht cac quc gia trn th gii. Nhom nay
gm 5 nguyn tc sau: nguyn tc cm e doa dung vu lc hay dung vu lc; nguyn tc
hoa binh giai quyt cac tranh chp quc t; nguyn tc khng can thip vao cng vic ni
b cua quc gia khac; nguyn tc cac quc gia co nghia vu hp tac va nguyn tc dn tc
t quyt.

II. CAC
NGUYN TC TRUYN
THNG

1. Nguyn tc binh

ng chu quyn
gia cac
quc
gia
- y la nguyn tc c t vi tri u tin trong s cac nguyn tc c ghi nhn
tai iu 2 cua Hin chng Lin hp quc: "Lin hp quc c xy dng trn nguyn tc
binh ng chu quyn cua tt ca hi vin". Nguyn tc nay la xut phat im cua toan b h
thng cac nguyn tc c ban cua LQT.
- Ngoai Hin chng LHQ, nguyn tc nay con c cp mt cach y u trong
Tuyn b v cac nguyn tc c ban LQT iu chinh quan h hu nghi va hp tac gia cac
quc gia ngay 24/10/1970...va mt s vn ban phap ly quc t khac.

a. S hinh

thanh

nguyn tc
- y la nguyn tc xut hin rt sm trong i sng quc t. No c hinh thanh
trong thi ky loai ngi chuyn t ch phong kin sang ch t ban chu nghia, va tr
thanh nguyn tc c ban cua LQT thi ky t ban chu nghia. Tuy nhin, cung ging nh cac
nguyn tc khac trong thi ky o, nguyn tc nay cung chi c dung iu chinh mi
quan h gia cac quc gia nht inh. Hin phap t san cung ghi nhn nguyn tc binh ng
v chu quyn dn tc nh mt tn chi cua minh...Tuy nhin, trn thc t giai cp t san
khng h tn trong nguyn tc binh ng v chu quyn gia cac quc gia. Cac cuc u
tranh u th ky 19, chin tranh th gii ln th nht, ln th hai...lin tip n ra nhm
phn chia lai thi trng th gii u la nhng bng chng ro rang nht cho s vi pham th
bao nguyn tc nay cua cac nc t ban thi by gi.
- Nm 1945, sau khi t chc LHQ ra i, vi tn chi va muc ich gin gi hoa binh va
an ninh quc t, trong Hin chng LHQ a ghi nhn "binh ng chu quyn gia cac
quc gia" la nguyn tc c ban nht trong h thng cac nguyn tc c ban cua LQT va
ng thi cung la nguyn tc c ban trong hoat ng cua t chc quc t rng rai nay.
- Trong quan h quc t hin nay, vn binh ng v chu quyn gia cac quc gia
ong vai tro rt quan trong trong vic thit lp, xy dng cung nh duy tri mt trt t quc
t trong quan h gia cac quc gia.

b. Ni dung nguyn tc
*V khai nim "Binh ng chu quyn": Chu quyn la thuc tinh chinh tri-phap ly
vn co cua quc gia, th hin quyn ti thng cua quc gia trong lanh th cua minh
va quyn c lp cua quc gia trong quan h quc t. Trong pham vi lanh th cua minh,
mi quc gia co quyn ti thng v lp phap, hanh phap va t phap ma khng co bt ky
s can thip nao t bn ngoai, ng thi quc gia c t do la chon cho minh phng
thc thich hp nht thc thi quyn lc trong pham vi lanh th. Trong quan h quc t,
mi quc gia co quyn t quyt inh chinh sach i ngoai cua minh ma khng co s ap t
t chu th khac trn c s tn trong chu quyn cua moi quc gia trong cng ng quc t.
iu nay co nghia la cac quc gia du ln hay nho, du giau hay ngheo u co quyn c lp
nh nhau trong quan h quc t. (Lu y rng, s "binh ng" c cp n trong
nguyn tc nay khng phai la binh ng theo nghia "ngang bng nhau" v tt ca cac quyn
va nghia vu, ma c hiu la binh ng trong quyn t quyt moi vn lin quan n i
ni va i ngoai cua mi quc gia. Thc tin quan h quc t cho thy, kha nng tham gia
5

vao cac quan h quc t cua cac quc gia khng ging nhau, do o LQT trong mt s
trng hp a co nhng quy pham nhm trao cho mt s quc gia nht inh nhng quyn
c bit ma cac quc gia khac khng co (VD: quyn phu quyt cua 5 thanh vin thng
trc HBA LHQ). Tuy nhin, vic c hng cac quyn c bit nay bao gi cung ng
nghia vi vic cac quc gia nay phai ganh vac thm nhng nghia vu c bit khac).
* Nh vy, binh ng v chu quyn cua quc gia bao gm cac ni dung:
a. Cac quc gia binh ng v mt phap ly;
b. Mi quc gia co chu quyn hoan toan va y u;
c. Mi quc gia co nghia vu tn trong quyn nng chu th cua cac quc gia khac;
d. S toan ven lanh th va tinh c lp v chinh tri la bt di bt dich;
e. Mi quc gia co quyn t do la chon va phat trin ch chinh tri, xa hi, kinh t
va vn hoa cua minh;
f. Mi quc gia co nghia vu thc hin y u va tn tm cac nghia vu quc t cua
minh va tn tai hoa binh cung cac quc gia khac.
* Theo nguyn tc nay mi quc gia u co cac quyn binh ng sau:
a. c tn trong v quc th, s thng nht, toan ven lanh th va ch chinh tri,
kinh t, xa hi va vn hoa;
b. c tham gia giai quyt cac vn co lin quan n li ich cua minh;
c. c tham gia cac t chc quc t, hi nghi quc t vi cac la phiu co gia tri
ngang nhau;
d. c ky kt va gia nhp cac iu c quc t co lin quan;
e. c tham gia xy dng phap lut quc t, hp tac quc t binh ng vi cac quc
gia khac;
f. c hng y u cac quyn u ai, min tr va ganh vac cac nghia vu nh cac
quc gia khac.

c. Ngoai l cua
nguyn tc
Cung xem xet vi du: Trong vic thng qua nhng vn thng thng (khng thuc
v thu tuc) cua HBALHQ phai co 9/15 phiu thi nghi quyt se c thng qua. 9 la phiu
nay la 9 phiu cua bt ky thanh vin nao cua HBALHQ (khng co s phn bit gia la
phiu cua uy vin khng thng trc va uy vin thng trc). Tuy nhin, i vi cac vn
khng thng thng (vn lin quan n thu tuc), trong 9 phiu nay phai co 5 phiu
thun cua 5 uy vin thng trc cua HBALHQ mi hp l. Trong trng hp co 1 trong
5 uy vin thng trc phan i thi nghi quyt o se khng c thng qua. Quy inh trn
y khng tao ra s bt binh ng cung nh vi pham nguyn tc c ban cua LQT, vi trong
thc tin quan h quc t, cac chu th LQT a tha nhn mt s trng hp ngoai l cua
nguyn tc nay o la:
Trng hp cac quc gia t han ch chu quyn cua minh: y la trng hp cac
quc gia t la chon vi li ich cua chinh minh hoc ho t han ch chu quyn cua minh
bng cach trao quyn cho 1 th ch khac (nh t chc quc t, quc gia khac...) c thay
6

mt minh trong cac hoat ng lin quan n li ich cua quc gia. Trong trng hp nay,
quc gia a t nguyn han ch chu quyn cua minh khng vi pham nguyn tc binh ng
chu quyn gia cac quc gia.
(VD: - Cng quc Mnac cho phep Phap thay mt ho trong moi quan h i ngoai,
du no la mt quc gia c lp, co chu quyn.
- Phap lut quc t tha nhn cac quc gia co quyn tham gia vao cac t chc quc
t, tuy nhin co mt s quc gia a t han ch quyn nay cua minh. Nh trng hp cua
Thuy sy khi tuyn b minh la quc gia trung lp vinh vin. iu nay ng nghia vi vic
ho khng c tham gia vao bt ky t chc quc t nao nhm theo ui muc ich qun s
hay cac lin minh kinh t, chinh tri trn th gii...)
Trng hp cac quc gia bi han ch chu quyn: Trng hp nay chi t ra i vi
cac chu th co hanh vi vi pham nghim trong phap lut quc t, va vic bi han ch chu
quyn la mt bin phap trng phat t phia cng ng quc t i vi quc gia ho.
VD: Irc tn cng C-oet nm 1990-y la mt hanh vi vi pham trng trn cac
nguyn tc c ban cua LQT. Do o, HBA a tin hanh ap dung mt loat cac bin phap
cm vn v kinh t i vi Irc.

d. S phat trin
cua
nguyn tc trong quan h quc
t
hin
ai
- Hin nay, trong qua trinh quc t hoa moi mt cua i sng quc t, s ra i cua
cac t chc quc t ph cp va khu vc ang ngay cang gi vi tri quan trong trong vic
phi hp hoat ng hp tac cua cac quc gia thanh vin. Khi tham gia t chc quc t,
cac quc gia thanh vin t nguyn trao cho t chc quc t mt s thm quyn thuc
chu quyn cua minh. S trao quyn nay khng co nghia la quc gia bi han ch chu quyn.
Quc gia khi t nguyn tham gia t chc quc t, thc hin cac quyn va nghia vu cua
quc gia thanh vin, chiu s chi phi nht inh cua TCQT...cac hoat ng nay phai c
hiu la quc gia ang trin khai thc hin chinh chu quyn cua minh.
- Trong khng gian quc t hin nay, vic tn trong nghim chinh nguyn tc nay la
c s quan trong a trt t th gii phat trin theo xu hng ngay cang n inh, hi
nhp va tin b hn.

2. Nguyn tc tn
tm, thin
chi thc hin
cam kt
quc
t
a. S hinh

thanh

nguyn tc
- y la nguyn tc co lich s lu i nht trong s cac nguyn tc c ban cua LQT.
Tin thn cua no la nguyn tc Tun thu iu c quc t xut hin t thi La ma c ai va
tn tai hang ngan nm di dang tp quan phap ly quc t trc khi c ghi nhn chinh
thc trong iu c quc t.
- Trc khi co LQT hin ai, nguyn tc nay tn tai chu yu mang lai li ich cho
cac nc ln, bi vi trc y iu c quc t thng cha ng cac quy pham mang
tinh bt binh ng do cac nc ln ap t cho cac nc nho phai ky kt. Do vy, tun thu

cht che iu c quc t chinh la mt hinh thc hp phap nht duy tri li ich cua cac
nc ln.
- Hin nay, nguyn tc nay tn tai trong hu ht cac vn ban phap ly quan trong cua
lut quc t, va c ghi nhn chinh thc tai khoan 2 iu 2 cua Hin chng LHQ: "tt ca
cac thanh vin LHQ thin chi thc hin cac nghia vu do Hin chng t ra".

b. Ni dung nguyn tc
* Trong Li m u cua Hin chng LHQ khng inh: "Tao moi iu kin cn thit
am bao cng ly va s tn trong cac nghia vu phat sinh t iu c quc t va cac
ngun khac cua lut quc t". Theo o, Cng c Vin nm 1969 chi ra rng "mi iu
c quc t hin hanh u rang buc cac bn tham gia va u c cac bn thc hin mt
cach thin chi". Ngoai cac vn ban trn, nguyn tc nay con c ghi nhn mt cach chinh
thc trong Tuyn b 1970 v cac nguyn tc c ban cua LQT. Theo o, mi quc gia phai
thin chi thc hin cac nghia vu quc t do Hin chng t ra, cac nghia vu quc t phat
sinh t cac quy pham va nguyn tc c cng nhn rng rai cua LQT.
* Theo cac vn kin phap ly quc t nu trn, nguyn tc nay bao gm cac ni dung
chinh sau:
- Moi quc gia u co nghia vu thc hin t nguyn va co thin chi, trung thc va
y u cac nghia vu iu c quc t cua minh: cac nghia vu phat sinh t Hin chng
Lin hp quc; cac nghia vu phat sinh t cac nguyn tc va quy pham c tha nhn rng
rai cua lut quc t; nghia vu theo cac u c quc t ma quc gia la thanh vin.
- Moi quc gia phai tuyt i tun thu vic thc hin nghia vu iu c quc t, tun
thu mt cach trit , khng do d.
- Cac quc gia thanh vin iu c quc t khng c vin dn cac quy inh cua
phap lut trong nc coi o la nguyn nhn va t chi thc hin nghia vu cua minh.
- Cac quc gia khng co quyn ky kt iu c quc t mu thun vi nghia vu cua
minh c quy inh trong iu c quc t hin hanh ma quc gia ky kt hoc tham gia ky
kt trc o vi cac quc gia khac.
- Khng cho phep cac quc gia n phng ngng thc hin va xem xet lai iu c
quc t. Hanh vi nay chi c thc hin vi phng thc inh chi va xem xet hp phap
theo s thoa thun cua cac bn la thanh vin iu c.
- Vic ct t quan h ngoai giao hay quan h lanh s gia cac nc thanh vin cua
iu c quc t khng lam anh hng n cac quan h phap ly phat sinh gia cac quc
gia nay, tr trng hp cac quan h ngoai giao hoc lanh s nay la cn thit cho vic thc
hin iu c (iu 63 Cng c Vin 1969).

c. Ngoai l cua
nguyn tc
Lut quc t oi hoi cac quc gia thc hin tn tm, co thin tri va y u cac nghia
vu cua iu c. Tuy nhin, nguyn tc nay cung cho phep cac quc gia co th khng phai
thc hin iu c quc t ma minh la thanh vin trong cac trng hp sau y:
Cac quc gia khng phai thc hin iu c quc t nu trong qua trinh ky kt cac
bn co s vi pham phap lut quc gia v thm quyn va thu tuc ky kt.
8

VD: Theo phap lut Vit Nam iu c quc t chi c ky vi 2 danh nghia nha
nc va chinh phu. Nu iu c nao c ky vi danh nghia cua cac b, nganh khng
c coi la mt iu c quc t.
Khi iu c quc t co ni dung trai vi Hin chng Lin hp quc, trai vi cac
nguyn tc va quy pham c tha nhn rng rai cua lut quc t.
(VD: 2 quc gia ky kt mt iu c quc t co ni dung thit lp chinh sach nhm
phn bit i x gia cac sc tc khac nhau...)
Khi co s vi pham nghim trong cua mt bn cam kt thi bn con lai co quyn t chi
thc hin, vi nghia vu theo iu c quc t chi co th c thc hin trn c s co i co
lai.
Khi xut hin iu khoan Rebus-sic-stantibus (iu khoan v s thay i c ban cua
hoan canh) dn n cac bn khng th tip tuc thc hin c iu c quc t (iu 62
Cng c Vin 1969). Khi xut hin iu khoan nay, cac quc gia co th vin dn thc
hin 1 trong 3 hanh vi sau:
- Chm dt hiu lc cua iu c quc t hanh vi nay lam mt hoan toan hiu lc cua
iu c quc t.
- Tam inh chi hiu lc cua iu c quc t hanh vi nay chi tam thi lam mt hiu
lc cua iu c quc t.
- Rut khoi quan h iu c quc t hanh vi nay khng lam chm dt hiu lc hoan
toan cua iu c quc t. iu c quc t chi mt hiu lc vi quc gia vin dn iu
khoan Rebus-sic-stantibus, no vn co hiu lc i vi cac quc gia thanh vin khac cua
iu c.
+ Hoan canh bi thay i c ghi nhn trong iu 62 Cng c Vin 1969 phai la c
s chu yu tao nn s thoa thun cua cac bn; hoan canh nay cac bn khng th thy trc
(d liu trc) vao thi im ky kt iu c quc t.
+ S thay i c ban cua hoan canh c hiu la: hoan canh o bi xao trn ln n
mc lam bin i mt cach c ban pham vi cua nhng nghia vu ma cac bn vn con phai
thi hanh theo iu c s thay i nay vt ra khoi tm kim soat cua cac bn cac bn
khng th tip tuc thc hin nghia vu cua minh trong quan h iu c. Tuy nhin, trong
mt s trng hp nht inh, s thay i c ban cua hoan canh se khng th c nu ln
lam ly do chm dt hoc rut khoi quan h iu c nu o la iu c lin quan n
vic thit lp bin gii quc gia; hoc s thay i o la kt qua cua mt s vi pham nghim
trong cua chinh bn nu ln no. Trong trng hp nay, bn con lai co th vin dn chinh
iu khoan Rebus-sic-stantibus giai thoat minh khoi cac nghia vu trong cam kt ma
khng bi coi la vi pham nguyn tc Pacta sunt servanda. Tuy nhin, vic ap dung iu
khoan Rebus-sic-stantibus phai c thng bao cho bn kia bit.

III. CAC
NGUYN TC HINH

THANH

TRONG LUT

QUC
T HIN
AI
1. Nguyn tc cm
e doa
dung

vu lc hay dung

vu
l c
a. S hinh

thanh

nguyn tc
- Lut quc t trong thi ky c ai ngi ta coi chin tranh la mt phng tin
hu hiu giai quyt moi xung t, moi tranh chp quc t. No c tha nhn nh
"quyn" cua mi quc gia, dn tc -"quyn c tin hanh chin tranh".
- Cng c Lahaye nm 1899 v hoa binh giai quyt tranh chp quc t va Cng c
nm 1907 v han ch s dung vu lc i vi quc gia vi pham cam kt quc t la nhng
cng c quc t toan cu u tin a khng coi vic tin hanh chin tranh la quyn cua
quc gia, nhng cung cha a ra quy inh ngn cm chin tranh, ma chi ku goi cac quc
gia "vi kha nng co th" thi ngn nga nguy c dung vu lc. Nh vy, trc chin tranh
th gii th 2 nhng quy inh v vic khng s dung chin tranh chi la nhng quan im, y
tng va cha tr thanh nguyn tc mang tinh bt buc chung .
- S ra i cua Lin hp quc vi ban Hin chng cua minh c anh gia rt cao
vi muc ich gi gin hoa binh va an ninh quc t. Tai khoan 4 iu 2 cua Hin chng nay
quy inh rng: "Trong quan h quc t, cac hi vin Lin hp quc khng c co
hanh ng e doa bng vu lc hay dung vu lc chng lai quyn bt kha xm pham
v lanh th hay nn c lp chinh tri cua bt c mt nc nao, hoc bng cach nay
hay cach khac lam trai vi nhng muc ich cua Lin hp quc ". Tuy nhin, vi quy
inh trn y, Hin chng Lin hp quc mi chi dng lai vic a ra tn goi cua
nguyn tc nay, con vic giai thich inh nghia nh th nao la "vu lc" va "e doa dung vu
lc" trong quan h quc t lai phu thuc vao cach hiu cua cac quc gia . iu nay tao ra
s giai thich khac nhau t ra yu cu phai xy dng h thng cac nguyn tc va co s giai
thich thng nht nguyn tc trong cng ng quc t.
- Nm 1970 cac quc gia trong Lin hp quc a ky kt mt iu c quc t v h
thng cac nguyn tc c ban cua lut quc t, trong o giai thich rt ro th nao la "vu lc",
th nao la "e doa dung vu lc".

b. Ni dung nguyn tc
* Cac vn kin phap ly quc t ghi nhn nguyn tc:
- Tuyn b cua ai hi ng lin hp quc nm 1970 v cac nguyn tc c ban cua
LQT;
- Tuyn b cua ai hi ng lin hp quc nm 1974 v inh nghia xm lc;
- inh c Henxinki nm 1975 v an ninh va hp tac cua cac nc chu u;
- Tuyn b cua lin hp quc nm 1987 v "nng cao hiu qua cua nguyn tc khc
t e doa bng vu lc hoc s dung vu lc trong quan h quc t".

10

* inh c Henxinki nm 1975 quy inh cac quc gia tham gia se "khc t moi
bin phap mang tinh cng bc i vi quc gia, thanh vin khac, khc t tin hanh hanh
vi cng bc v kinh t". Nh vy, khai nim "vu lc" theo lut quc t hin ai khng chi
bo hep trong khun kh la s dung hoc e doa s dung lc lng vu trang chng lai
chu quyn, c lp cua quc gia khac ma con m rng vic nghim cm s dung cac sc
manh hay e doa dung sc manh phi vu trang trong quan h quc t. Ni dung cua nguyn
tc nay nh sau:
- Cm xm chim lanh th quc gia khac trai vi cac quy pham cua lut quc t;
- Cm cac hanh vi trn ap bng vu lc;
- Khng c cho quc gia khac s dung lanh th nc minh tin hanh xm lc
chng quc gia th ba;
- Khng t chc, xui giuc, giup hay tham gia vao ni chin hay cac hanh vi khung
b tai quc gia khac;
- Khng t chc hoc khuyn khich vic t chc cac bng nhom vu trang, l lng
vu trang phi chinh quy, linh anh thu t nhp vao lanh th quc gia khac.

c. Ngoai l cua
nguyn tc
Cac quc gia co quyn s dung lc lng vu trang thc hin quyn t v hp
phap, k ca vic s dung bin phap qun s nhng phai tun thu nguyn tc tng xng.
- C s phap ly: iu 51 Hin chng Lin hp quc quy inh "Khng mt iu
khoan nao trong Hin chng nay lam thit hai n quyn t v ca th hay tp th mt cach
chinh ang, trong trng hp hi vin Lin hp quc bi xm lc vu trang, cho n khi
Hi ng bao an n inh nhng bin phap cn thit duy tri hoa binh va an ninh quc t.
Nhng bin phap do cac hi vin thi hanh trong vic thc hin quyn t v chinh ang y
phai c bao ngay cho Hi ng bao an bit va khng c anh hng n quyn han va
nhim vu cua Hi ng bao an, ma theo Hin chng nay Hi ng bao an co th bt c
luc nao ap dung nhng hanh ng xet thy cn thit duy tri va khi phuc hoa binh va an
ninh quc t".
Nh vy, Hin chng LHQ tha nhn quyn t v chinh ang cua cac quc gia,
nhng lai khng a ra khai nim th nao la mt hanh vi "xm lc". Theo Nghi quyt
3314 cua ai hi ng LHQ nm 1974 v inh nghia xm lc thi, xm lc la vic mt
nc s dung lc lng vu trang tn cng, vi pham n chu quyn, toan ven lanh th hoc
nn c lp chinh tri cua mt nc khac, hoc "di bt ky hinh thc nao khac". Nghi
quyt t ra mt danh sach khng gii han nhng hanh vi bi coi la xm lc; ng thi
nghi quyt nay cung trao cho HBA quyn c quyt inh co hay khng hanh vi xm
lc trong cac tinh hung cu th.
- T v nh th nao c coi la hp phap? Theo iu 51 Hin chng Lin hp quc
thi tiu chi xac inh hanh vi t v hp phap la: co hanh ng tn cng vu trang. Nu
hanh vi t v xay ra sau khi co hanh ng tn cng vu trang l t v hp phap, nu hanh vi
t v xay ra trc khi co hanh ng tn cng vu trang l t v bt hp phap.

11

- Quyn t v hp phap cua quc gia c thc hin vi iu kin: quc gia o bi tn
cng vu trang trc; mc thc hin t v phai tng xng vi hanh vi vi pham, nu
vt qua mc vi pham thi hanh vi t v o khng c coi la t v hp phap.
- Ngoai cac vn trn, iu 51 Hin chng cung quy inh, quyn t v chinh ang
cua ca nhn hay tp th chi c s dung "cho n khi Hi ng bao an n inh nhng
bin phap cn thit duy tri hoa binh va an ninh quc t...".
Nh vy, theo tinh thn cua Hin chng LHQ, quyn t do hanh ng cua quc gia
trong pham vi t v chinh ang chi la tam thi. Mt khi HBA a quyt inh hanh ng
thi vu vic o se c t di quyn quyt inh cua c quan nay. Trong thc tin quan h
quc t, quyn t v chinh ang la cach duy nht cho phep cac quc gia c s dung vu
lc mt cach hp phap. Do o, s can thip cua HBA trong trng hp nay c coi nh
mt c ch kim soat hu hiu nhm tranh vic lam dung vu lc t phia cac quc gia. Tuy
nhin, s can thip nay chi thc s co tac dung khi cac nc ln thoa thun cung nhau
hanh ng nhm ngn chn vic s dung vu lc.
Cac dn tc thuc ia c phep s dung tt ca cac bin phap u tranh gianh
quyn t quyt, k ca cac bin phap qun s nhng phai tun thu cac quy inh cua lut
quc t.
Cng ng quc t co quyn ap dung cac bin phap trng phat, k ca cac bin phap
qun s i vi cac chu th co hanh vi vi pham nghim trong lut quc t.

2. Nguyn tc hoa
binh

giai quyt cac

tranh chp
quc

t
a. S hinh

thanh

nguyn tc
S hinh thanh va phat trin cua nguyn tc nay gn lin vi s hinh thanh va phat
trin cua nguyn tc cm e doa dung vu lc va dung vu lc trong quan h quc t va la h
qua tt yu cua nguyn tc nay.
- Trong thc tin quc t, tranh chp lun la kha nng tim n phat sinh t cac mi
quan h gia cac quc gia. o la hoan canh cu th ma trong o cac chu th lut quc t co
nhng quan im trai ngc hoc mu thun nhau khng thng nht c v quyn va li
ich xung t, mu thun.
- Trong h thng Cng c Lahay 1899 va 1907 co Cng c v hoa binh giai
quyt xung t quc t, la cng c a phng u tin cp n vn quan trong nay.
Tuy nhin, Cng c mi chi a ra li ku goi cac quc gia t nguyn thc hin cac bin
phap trung gian, hoa giai trc khi dung vu lc.
- Quy ch Hi quc lin mc nht inh a a ra quyn cua cac quc gia dung
chin tranh nh la phng tin giai quyt tranh chp, ln u tin a xac inh nghia vu cua
cac quc gia giai quyt tranh chp bng phng phap hoa binh nh giai quyt toa an
hoc a ra hi ng cua Hi Quc Lin quy inh nay khng mang tinh cht la nghia vu
phap ly bt buc cua moi quc gia. Va vic giai quyt tranh chp bng phng phap hoa
binh chi c coi la kha nng co th xay ra khi co tranh chp ma thi.

12

- Lin hp quc cung vi ban Hin chng cua minh ln u tin a nng vn giai
quyt hoa binh cac tranh chp quc t ln thanh nguyn tc trong quan h gia cac quc
gia. Khoan 3 iu 2 Hin chng ghi nhn "Hi vin Lin hp quc giai quyt cac tranh
chp quc t cua ho bng phng phap hoa binh, lam th nao khoi nguy hai n hoa binh
va an ninh quc t cung nh n cng ly".

b.Ni dung nguyn tc

* Th nao la " tranh chp quc t"? lut quc t cha co mt inh nghia chinh xac v
tranh chp quc t c tha nhn rng rai, nhng a s cac tac gia u cho rng tranh
chp quc t la nhng vn phat sinh gia cac chu th lut quc t va nhng bt ng v
cac vn c ban cua quan h quc t.
- Nguyn tc hoa binh giai quyt tranh chp quc t c ghi nhn ln u tin trong
Hin chng lin hp quc va c khng inh ro rang trong Tuyn b nm 1970, trong
o chi ro "mi quc gia giai quyt tranh chp quc t cua minh vi cac quc gia khac bng
phng phap hoa binh khng dn n e doa hoa binh, an ninh quc t va cng bng".
* Cac bin phap hoa binh giai quyt tranh chp: iu 33 Hin chng LHQ a quy
inh cu th cac bin phap hoa binh ma cac bn tranh chp co th la chon, o la cac con
ng : "... am phan, iu tra, trung gian, hoa giai, trong tai, toa an, s dung cac t chc
hoc cac hip inh khu vc, hoc bng cac bin phap hoa binh khac tuy theo s la chon
cua minh"Nh vy, hoa binh giai quyt cac tranh chp quc t la nghia vu bt buc i vi
moi quc gia - thanh vin cua cng ng quc t. Cac bn co quyn t do la chon cac
bin phap phu hp nht, sao cho moi tranh chp u c giai quyt trn c s lut quc t
va nguyn tc cng bng. Thc tin cho thy, phng phap am phan la phng phap
thng xuyn c cac quc gia s dung giai quyt cac tranh chp hoc bt ng vi
nhau.

c. Ngoai l cua
nguyn tc
- y la mt nguyn tc khng tn tai bt ky ngoai l nao.
- Hi ng bao an Lin hp quc lun phai tn trong bin phap giai quyt hoa binh
ma cac bn la chon. Trong trng hp cac bn t la chon ma vn khng giai quyt trit
vn , hi ng bao an co quyn kin nghi cac bn ap dung cac bin phap khac nhm
nhanh chong chm dt nhng mi e doa.

d. Thc tin
vn
dung

nguyn tc
Cung vi qua trinh hi nhp khu vc va quc t, vi vic tham gia tich cc vao cac t
chc quc t, hin nay cng ng quc t ang dn tha nhn vai tro cung nh tinh hiu
qua cua cac bin phap giai quyt tranh chp thng qua c ch giai quyt tranh chp cua cac
t chc quc t nh: EU, Asean, lin hp quc...

13

3. Nguyn tc khng can thip

vao
cng vic
ni b
cua
quc
gia khac

a. S hinh

thanh

- Xut hin trong thi ky cach mang t san, vi "mm mng" la quy inh trong ban
Hin phap cua Nha nc t san Phap, o la "nc Phap khng can thip vao cac cng vic
ni b cua quc gia khac va khng cam chiu cac quc gia khac can thip vao cng vic
ni b cua minh". Tuy nhin, nhng quy inh lin quan n vn nay thi ky o con rt
nhiu han ch, cha c tha nhn rng rai la nguyn tc chung cua cng ng quc t.
- Khi t chc Lin hp quc ra i, Hin chng cua t chc nay a cu th hoa ni
dung cua nguyn tc tai khoan 7 iu 2, ng thi nghia vu nay cung c t ra cho tt ca
cac thanh vin cua cng ng quc t.
- Di tac ng manh me cua phong trao u tranh giai phong dn tc, trong khun
kh Lin hp quc, Nghi quyt v nguyn tc "khng can thip vao cng vic ni b" c
thng qua nm 1965 vi vic "tuyn b cm can thip vao cng vic ni b, bao v c lp
va chu quyn cua cac quc gia". n nay, nguyn tc nay con c ghi nhn trong nhiu
vn ban phap ly quc t quan trong khac nh: Tuyn b cua lin hp quc v trao tra c
lp cho cac nc va cac dn tc thuc ia nm 1960, Tuyn b cui cung cua hi nghi cac
nc A Phi nm 1955 tai Bng-ung, inh c Henxinki nm 1975, Hip c Ginev
nm 1954 v Vit Nam, Hip inh Pari nm 1973 v lp lai hoa binh tai Vit Nam...

b. Ni dung nguyn tc
* Khai nim "cng vic ni b" cua mi quc gia: cng vic ni b cua mi quc gia
la cng vic nm trong thm quyn giai quyt cua mi quc gia c lp xut phat t chu
quyn cua minh, o la quyn ti thng cua quc gia trong pham vi lanh th cua minh
(nh: quyn t do la chon, t do xy dn va phat trin ch chinh tri, kinh t, vn hoaxa hi phu hp vi nguyn vong cua nhn dn; quyn lp phap, hanh phap va t phap...) va
quyn c lp trong quan h quc t (nh: quyn c lp thit lp mi quan h vi bt ky
quc gia nao, quyn t do tham gia vao cac t chc quc t khu vc va ph cp...).
* Th nao la can thip vao cng vic ni b cua quc gia khac? Vic can thip vao
cng vic ni b cua quc gia khac c thc hin theo 2 cach la can thip trc tip va can
thip gian tip.
- Can thip trc tip la vic mt (hoc mt nhom) quc gia dung ap lc qun s,
chinh tri, kinh t...va cac bin phap khac nhm khng ch quc gia khac trong vic thc
hin cac quyn thuc chu quyn nhm ep buc quc gia o phu thuc vao minh.
- Can thip gian tip la cac bin phap qun s, kinh t...do quc gia t chc, khuyn
khich cac phn t pha hoai hoc khung b nhm vao muc ich lt chinh quyn hp phap
cua quc gia khac hoc gy mt n inh cho tinh hinh chinh tri, kinh t, xa hi cua nc
nay.
VD: hanh vi giup tai chinh, cung cp vu khi, hun luyn ao tao cac bng ang vu
trang nhm lt chinh quyn cua quc gia khac.

14

* Ni dung cua nguyn tc: Nguyn tc nay khng cho phep bt ky quc gia nao du
ln hay nho, du giau hay ngheo, du vn minh hay lac hu c quyn can thip vao cac
linh vc thuc thm quyn ring bit cua mi quc gia, xut phat t chu quyn cua minh.
Cu th:
- Cm can thip vu trang va cac hinh thc can thip hoc e doa can thip khac nhm
chng lai chu quyn, nn tang chinh tri, vn hoa-xa hi cua quc gia;
- Cm dung cac bin phap kinh t, chinh tri va cac bin phap khac bt buc quc
gia khac phu thuc vao minh;
- Cm t chc, khuyn khich cac phn t pha hoai hoc khung b nhm lt chinh
quyn cua quc gia khac;
- Cm can thip vao cuc u tranh ni b cua quc gia khac;
- Tn trong quyn cua mi quc gia t do la chon ch chinh tri, kinh t, vn hoaxa hi khng co s can thip t phia cac quc gia khac.

c. Ngoai l cua
nguyn tc:
Hin nay, do qua trinh toan cu din ra ngay cang manh me nn ranh gii gia cng
vic ni b thuc thm quyn mi quc gia va cng vic co s tham gia cua cng ng
quc t trong nhiu trng hp khng c lp hoan toan vi nhau ma co s an xen nht
inh (VD: vn nhn quyn, nhn ao, mi trng...). V nguyn tc, LQT khng iu
chinh nhng vn thuc thm quyn ni b cua mi quc gia. Do o, moi bin phap c
s dung nhm can tr vic thc hin cng vic ni b cua quc gia u bi coi la vi pham
LQT. Tuy nhin, trn thc t, cac chu th LQT lai tha nhn vic can thip vao cng vic
ni b cua quc gia khac trong cac trng hp sau:
Khi co xung t vu trang xay ra trong ni b cua quc gia: v nguyn tc, cng ng
quc t se khng co quyn can thip. Tuy nhin, nu cuc xung t nay at n mc
nghim trong, va co th gy ra mt n inh trong khu vc, e doa hoa binh va an ninh quc
t, thi cng ng quc t, thng qua Hi ng bao an Lin hp quc - c quyn can
thip trc tip hoc gian tip vao cuc xung t nay. Hanh ng nay khng bi coi la vi
pham ni dung cua nguyn tc "khng can thip vao cng vic ni b cua quc gia khac".
Khi co hanh vi vi pham nghim trong cac quyn c ban cua con ngi, lam anh
hng nghim trong n hoa binh va an ninh quc t.
VD: Nam Phi cu: vic thit lp chu nghia phn bit chung tc Apacthai. y la cng
vic ni b cua Nam Phi. Tuy nhin, vic thc hin chinh sach phn bit chung tc, thc
hin ti ac dit chung la v cung da man, vi pham nghim trong phap lut quc t v quyn
con ngi Cng ng quc t a ln ting va ap dung cac bin phap cn thit "can
thip" phu hp va ngn can chinh sach nay cua Nam Phi, co s thoa thun cua cac bn lin
quan.

15

4. Nguyn tc cac
quc
gia co nghia
vu hp tac

a. S hinh

thanh

nguyn tc
- Xu th tt yu cua tin trinh phat trin quan h quc t hin nay la s hi nhp, hp
tac trn c s cac bn cung co li. S hp tac gia cac quc gia trong tt ca cac linh vc
khng phu thuc vao ch chinh tri, kinh t, xa hi va nhm duy tri hoa binh, an ninh
quc t a c phap lut hoa trong cac vn ban phap ly quc t quan trong.
- Y tng v s hp tac gia cac quc gia ln u tin c th hin trong khoan 3
iu 4 Hin chng LHQ, rng mt trong nhng muc ich cua t chc la "thc hin s hp
tac quc t trong vic giai quyt cac vn quc t kinh t, xa hi, vn hoa va nhn ao,
khuyn khich va phat trin ds tn trong cac quyn cua con ngi va t do c ban cho tt
ca moi ngoi khng phjn bit chung tc, nam n, ngn ng hoc tn giao". Mc du Hin
chng LHQ khng ghi nhn nghia vu cac quc gia phai hp tac vi nhau nh 1 trong
nhng nguyn tc c ban cua LQT, nhng trong nhiu iu khoan cua Hin chng lai
nhc n s hp tac gia cac quc gia nh la nguyn tc tn tai cua cng ng quc
t.
- Tuyn b nm 1970 cua ai hi ng LHQ v cac nguyn tc cua LQT a m rng
ni dung phap ly cua nguyn tc nay, theo o "cac quc gia co nghia vu hp tac vi nhau
trong cac linh vc cua quan h quc t khng phu thuc vao h thng chinh tri, kinh t va
vn hoa, nhm muc ich duy tri hoa binh, an ninh quc t va gop phn vao vic n inh
kinh t th gii, vi s phn vinh chung cua cac dn tc va hp tac quc t".

b. Ni dung nguyn tc
* Theo nguyn tc nay, cac quc gia co nghia vu tin hanh hp tac quc t giai
quyt cac vn kinh t, vn hoa, xa hi va nhn ao trong pham vi quc t, ng thi duy
tri hoa binh va an ninh quc t bng cach tin hanh cac bin phap tp th co hiu qua. iu
55 cua Hin chng quy inh, cac quc gia thanh vin co nghia vu hp tac vi nhau, ng
thi co nghia vu hp tac vi cac t chc quc t nhm muc ich thc hin tn chi, muc tiu
cua chung.
VD: Sau cuc tn cng tham khc ngay 11/9/2001 tai My, do tinh cht nguy him va
mc anh hng cua no n hoa binh va an ninh quc t, ngay 12/9/2001 di s chu toa
cua Phap, HBA a hop va thng qua Nghi quyt 1368, trong o HBA tha nhn "quyn
t v ca nhn hay tp th phu hp vi Hin chng..., cc lc ln an cac cuc tn cng
khung b kinh hoang din ra hm 11 thang 9 nm 2001...va coi nhng hanh ng nay la
mi e doa i vi hoa binh va an ninh quc t". HBA a a ra li ku goi cac quc gia
phai hp tac vi nhau a nhng ke chu mu ra xet x, ng thi cac quc gia co nghia
vu hp tac cht che vi nhau trong vic canh bao va loai tr cac hanh ng khung b din
ra trong cng ng quc t.
- LQT khng quy inh cac hinh thc va mc hp tac cu th danh cho cac quc gia
trong quan h quc t. Hinh thc va mc hp tac nay hoan toan phu thuc vao chinh
quyt inh cua cac quc gia xut phat t tinh hinh thc t va nng lc cua mi quc gia.
VD: Trong khun kh EU, trn c s binh ng va t nguyn, cac quc gia a at
c mc hp tac cao nht trong hu ht cac linh vc. Nhc n EU, ngi ta thng

16

nhc n mt lin minh thng nht, gia cac quc gia thanh vin cua no gn nh khng tn
tai ng bin gii quc gia.
* Theo Tuyn b nm 1970 ni dung cua nguyn tc nay bao gm:
- Quc gia phai hp tac vi cac quc gia khac trong vic duy tri hoa binh va an ninh
quc t;
- Cac quc gia phai hp tac khuyn khich s tn trong chung va tun thu quyn
con ngi va cac quyn t do c ban khac cua ca nhn, thu tiu cac hinh thc phn bit tn
giao, sc tc, chung tc;
- Cac quc gia phai tin hanh quan h quc t trong linh vc kinh t, xa hi, vn hoa,
thng mai va ky thut, cng ngh theo cac nguyn tc binh ng v chu quyn, khng can
thip vao cng vic ni b cua nhau;
- Cac quc gia thanh vin LHQ phai thc hin cac hanh ng chung hay ring trong
vic hp tac vi LHQ theo quy inh cua Hin chng;
- Cac quc gia phai hp tac trong cac linh vc kinh t, xa hi va vn hoa, khoa hoc,
cng ngh nhm khuyn khich s tin b v vn hoa, giao duc, phat trin kinh t trn toan
th gii, c bit la cac nc ang phat trin.
Nh vy, khi quy inh nghia vu hp tac cua cac quc gia trong nhng vn chung,
Tuyn b nm 1970 a c bit nhn manh n s hp tac quc t nhm thuc y t tng,
kinh t cua cac nc ang phat trin; ng thi xac lp vic hp tac gia cac quc gia va
la quyn nhng cung la nghia vu cua ho trong quan h quc t.

5. Nguyn tc dn tc
t quyt
a. S hinh

thanh

nguyn tc
- Tn trong quyn cua cac dn tc c t do la chon con ng va hinh thc phat
trin la mt trong nhng c s quan trong thit lp cac quan h quc t. Quyn nay c
th hin mt cach tp trung nht trong nguyn tc dn tc t quyt, da trn nn tang chu
quyn dn tc.
- Ra i trong giai oan khi ma qua trinh phi thuc ia hoa a at ti inh im,
nguyn tc dn tc t quyt a th hin vai tro cua LHQ trong qua trinh u tranh cho
quyn cua cac dn tc. ng thi, nguyn tc nay a hng ti vic chng chu nghia thc
dn, tp trung chu y vao vic giai phong cac dn tc khoi ach h.
- Ngay nay, quyn dn tc t quyt c hin thc hoa trong i sng quc t thng
qua cac quyn dn tc c ban, bao gm: quyn c c lp cua dn tc; quyn binh ng
vi cac dn tc khac; quyn c sng trong hoa binh, an ninh, phat trin bn vng...Tn
trong quyn dn tc t quyt a tr thanh nguyn tc phap ly quc t, c ghi nhn trong
Hin chng LHQ va trong nhiu vn ban phap ly quc t quan trong khac nh: Tuyn b
v trao tra c lp cho cac npc va dn tc thuc ia nm 1960; hai Cng c v cac
quyn dn s chinh tri, quyn kinh t-xa hi-vn hoa nm 1966; tuyn b nm 1970 v cac
nguyn tc cua LQT.

17

b. Ni dung cua
nguyn tc
* "Quyn dn tc t quyt" c hiu la vic mt dn tc hoan toan t do trong vic
tin hanh cuc u tranh gianh c lp cung nh la chon th ch chinh tri, ng li phat
trin t nc. Khoan 2 iu 1 Hin chng LHQ ghi nhn "phat trin quan h hu nghi
gia cac dn tc trn c s tn trong cac nguyn tc binh ng v chu quyn va dn tc t
quyt". Nh vy, khai nim "dn tc t quyt" c nhc n trong Hin chng LHQ
khng phai la quyn t quyt cua dn tc theo nghia la s tp hp cua cac sc tc hoc
quyn t quyt cua cac dn tc thiu s trong tng quc gia. Quyn dn tc t quyt y
chi thuc v nhn dn theo nghia la tt ca dn c thng xuyn sinh sng trn lanh th cua
mt quc gia nht inh - chu th lut quc t.
* Tuyn b nm 1970 v cac nguyn tc c ban cua LQT a khng inh "Vic thit
lp mt nha nc c lp co chu quyn hay t do gia nhp vao nha nc c lp khac hoc
lin kt vi quc gia o cung nh vic thit lp bt c ch chinh tri nao do nhn dn t
do quyt inh la cac hinh thc th hin quyn dn tc t quyt". Nh vy, nguyn tc dn
tc t quyt bao ham cac ni dung sau:
- c thanh lp quc gia c lp hay cung vi cac dn tc khac thanh lp quc gia
lin bang (hoc n nht) trn c s t nguyn;
- T la chon cho minh ch chinh tri, kinh t xa hi;
- T giai quyt cac vn i ni khng co s can thip t bn ngoai;
- Quyn cac dn tc thuc ia va phu thuc tin hanh u tranh, k ca u tranh vu
trang gianh c lp va nhn s giup va ung h t bn ngoai, k ca giup v qun
s;
- T la chon con ng phat trin phu hp vi truyn thng, lich s vn hoa, tin
ngng, iu kin ia ly.
Tt ca cac quyn nu trn cua mi dn tc u c cac dn tc va cac quc gia khac
tn trong.

c. Ngoai l cua
nguyn tc
Nguyn tc nay khng tha nhn bt ky ngoai l nao.

Ghi ch: LHQ: Lin hp quc

LQT: Lut quc t
HBA: Hi ng bo an
VD: V d
Tham kho: http://www.wattpad.com/116008-chuong-2-cac-nguyen-tac-co-ban
Danh sch nhm:
1. Xun Trng
2. Triu Vn Ngc
3. Nguyn Duyn Qun
18

4. Bi Vn Th Mnh
5. Nguyn Hu Tun
6. Nguyn Th Xun.

19