STANBUL TEKNK NVERSTES GEM NAATI VE DENZ BLMLER FAKLTES

AY YIL

BTRME TASARIM PROJES

SOUTULAN AMBARLI BR GEMNN SOUTMA SSTEMNN NCELENMES

Hazrlayan: brahim MERCAN 080070011 Danman: Prof. Dr. Selma ERGN

MAYIS 2012
1

NDEKLER TEEKKR ZET SEMBOL LSTES EKL LSTES TABLO LSTES 1. GR 2. SOUTMA EVRMLER 2.1 2.2 2.3 2.4 3. Ters Carnot evrimi Buhar Sktrmal Soutma evrimi Gaz Soutuculu Soutma evrimi Soutucu Akkanlar Souk Zincir Soutularak Tanan Yiyeceklerin zellikleri Hayvansal ykler Bitkisel ykler Soutuculu konteynerler Soutuculu ambarlar

I II III IV V 1 3 3 4 5 6 8 8 9 9 11 16 16 18 19 21 21 21 22 22 23 24 25 26 26 i

YKLERN SOUTULARAK TAINMASI 3.1 3.2

3.2.1 3.2.2 3.3

Gemilerde Soutulan Yklerin Tanmas

3.3.1 3.3.2 3.4 4.

Soutulan Hacimlerde Kullanlan Malzemeler Ambarn Boyutlar Soutmal Ambarlarda Yk Yerleimi Ambarn Is Bilanosu ve Soutma Havas Debisi Cidarlardan s geii Ykn Solunum Iss Toplam s yk Blmeye gnderilen havann debisi Modelin oluturulmas

RNEK BR SOUTMALI AMBAR MODELLEMES 4.1 4.2 4.3

4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.4

Ambardaki Isl Deiimlerin Saysal Modellemesi

4.4.1

4.4.2 4.4.3 4.4.4

Saysal zm esnasnda kullanlan denklemler Snr ve ortam koullarnn belirlenmesi Saysal zm sonular

27 28 29

5. SONULARIN DEERLENDRLMES VE GELECEK ALIMALAR N NERLER 36 KAYNAKLAR 37

ii

TEEKKR

Bu almann ortaya kmasnda bana yardmc olan proje danman hocam sayn Prof. Dr. Selma ERGNe, renim hayatm birlikte geirdiim arkadalarma ve smail RANDIMANa teekkr ederim. brahim MERCAN

ZET

Bu almada, gemilerde souk tanan yklerin ve bu yklerin tand hacimlerin zellikleri incelenmitir. Souk yklerin tand ambar ve konteynerlerin genel zellikleri birbirleri ile karlatrlmtr. rnek bir yk blmesindeki soutma havasnn scaklk deiimleri, Fluent program aracl ile saysal olarak modellenmitir. Cidarlardan souk hacme giren snn, yerel scaklklar arttrd gzlenmitir. Ortaya kan sonular deerlendirilerek yaplabilecek iyiletirmeler irdelenmitir. brahim MERCAN

II

SEMBOL LSTES

A h k KH P Q Qe, QeT QH, QL s T, TH, TL u, v, w V

: Alan : Entalpi : Toplam s geii katsays : Is iletim katsays : Ktle debisi : Basn : Is yk : Solunum ss : Is miktarlar : Entropi : Ortam scaklklar : Hz vektrleri : zgl hacim : Srat : Hacimsel debi : Is aks : Is tanm katsays : enerji : Is iletim katsays : zktle : Viskozite

III

EKL LSTES

Sayfa No ekil 2.1 ekil 2.2 ekil 2.3 ekil 3.1 ekil 3.2 ekil 3.3 ekil 4.1 ekil 4.2 ekil 4.3 ekil 4.4 ekil 4.5 ekil 4.6 ekil 4.7 ekil 4.8 ekil 4.9 : Ters Carnot evrimi T-s diyagram............................................ : buhar sktrmal soutma evrimi T-s diyagram........................... : deal gaz soutuculu soutma evrimine ait T-s diyagram....... : Dipten hava datml konteyner ............................................... : Tek merkezden hava flemeli bir konteyner izimi................... : Muz tayan bir gemiye ait bir soutma ambar......................... : Soutmal bir ambarda yk istifi................................................ : Geometrik model ....................................................................... : Boyuna simetri ekseninde scaklk deiimi............................... : Enine simetri ekseninde scaklk deiimi.... : Enine simetri ekseninde bordadan gelen s etkisi : Hava toplama kanal giriindeki scaklk dalm... : Hava toplama kanal girii borda kenar ayrnts. : Bal nem deerinin enine simetri ekseninde deiimi : Bal nem deerinin boyuna simetri ekseninde deiimi. 4 5 6 17 17 19 21 27 30 30 31 32 33 34 35

IV

TABLO LSTES

Sayfa No

Tablo 3.1 Tablo 3.2 Tablo 3.3 Tablo 3.4 Tablo 3.5 Tablo 4.1 Tablo 4.2

Hayvansal yklerin fiziksel zellikleri . Hayvansal yklerin donma zellikler ... Bitkisel yklerin fiziksel zellikleri .. Meyve ve sebzelerin, muhafaza edildikleri scaklklara gre rettikleri solunum ss.. Cidar malzemelerinin s iletim katsaylar (W/(m2.K)) ... Souk hacimler iin d ortam scaklklar Toplam s bilanosu ..

9 10 11 14 20 22 25

1. GR Soutma ilemi temel olarak, bir blgedeki veya blge ierisindeki birtakm malzemelerin scaklnn, blgede veya malzemede bulunan snn baka bir ortama aktarlmas ile drlmesidir. Termodinamiin ikinci kanunu uyarnca, s geii, daima scakl yksek olan ortamdan scakl dk olan ortama doru gerekleecek ve aralarnda s geii olan ortamlarn scaklklar eitlenene kadar devam edecektir [1]. Dolays ile soutma ileminin gereklemesini salayacak ikinci ortamn scakl, soutulmak istenen ortamn hedeflenen scaklndan daha dk olmaldr. Doal koullara nispeten yksek scaklklara ulam bir ortamn soutulmasnda soutucu olarak havann veya akarsu, gl yahut deniz gibi kaynaklardan alnan suyun kullanm uygun olabilmektedir. Bu durumda, ortamn ulamas istenen scaklk evredeki hava veya suyun scaklndan daha yksektir. Fakat soutma ilemi sonucunda ulalmak istenen scaklk, evre artlarnn salayabileceinden daha dk ise veya evredeki doal soutucularn bu ilemde kullanm uygun deilse, yaygn ekilde bavurulan zm, soutma evrimlerinin kullanlmasdr. Gnmzde tamaclk ilemlerinin tonaj bakmndan ok byk bir ksm gemiler tarafndan salanmaktadr. Gemide alan personelin ve eer varsa yolcularn gemide bulunduklar sre ierisinde konforlu yolculuk etmelerini salamak amac ile yaam mahallerinde; ana ve yardmc makinelerin besleme havas veya soutma suyu devrelerinde kullanlmak sureti ile makine dairelerinde; personelin ve eer varsa yolcularn yolculuk boyunca gereksinim duyaca yiyecek ve ieceklerin gemide uygun ekilde tanabilmesi iin gemilerin souk odalarnda ve et, sebze, meyve gibi scaklk hususunda hassas zelliklere sahip olan ykleri tayan gemilerin, zel konteynerlerinde veya daha ok soutulan ykler tamak iin tasarlanm gemilerin soutulan ambarlarnda olmak zere, soutma sistemlerinin gemilerde kullanld 1

birok nemli konum bulunmaktadr. Bu sebeplerden tr, soutma sistemleri, gemiler iin nemli bir gereksinimdir. Bu almada, gerekten var olan soutmal gemilere benzer zelliklerde, 150 metre tam boy uzunluuna sahip, 19 metre geniliinde, 4 adet soutulan ambar bulunan ve her bir ambarnda 4 adet gvertesi bulunan bir gemi ngrlmtr [2]. Bu geminin ykl bir ambarnn bir blmesinde gerekleen s al verii hesaplanm ve blmeye verilecek souk hava debisi, elde edilen veriler dorultusunda belirlenmitir. Bu veriler nda ambardaki havann ak ve ambar iindeki scaklk dalm bilgisayar programlar yardm ile modellenmitir.

2. SOUTMA EVRMLER Bir soutma evrimi temel olarak kompresr, youturucu, genleme valfi, buharlatrc, tm sistemi dolaan balant borular ve bu borularn iinde yine tm sistemi dolaan bir soutucu akkandan olumaktadr. Soutma evrimlerini en genel halleri ile ters Carnot evrimi, buhar sktrmal soutma evrimi, gazl soutma evrimi ve absorbsiyonlu soutma evrimi balklar altnda incelemek mmkndr. 2.1 Ters Carnot evrimi Carnot evrimi tersinir bir evrim olduu iin, Carnot evrimini oluturan hal deiimleri ters ynde de gerekleebilir. Hal deiimlerinin ters ynde gereklemesi, s ve i etkileimlerinin ynlerinin deimesi anlamna gelir. Kompresrde adyabatik sktrma ileminden sonra, TH scaklna ulam olan soutucu akkan, kompresr terk ederek youturucuya ular. Youturucudayken, sabit scaklkta QH ssn ortama verir ve akkan trbine ular. Trbinde adyabatik genileme ileminin ardndan, buharlatrcya giren akkan, sabit TL scaklnda QL kadar s kazanr. Buharlatrcdan kan soutucu akkan, tekrar kompresre ular ve evrim tamamlanm olur. Ters Carnot evrimi, belirli scaklklardaki iki sl enerji deposu arasnda alan en etkin soutma evrimidir. Fakat ters Carnot evriminin pratik olarak uygulanmas mmkn deildir. nk ters Carnot evrimine gre, kompresrn adyabatik almas ve sv gaz karm soutucu akkann sktrlmas gerekmekte ve yine sv gaz karm soutucu akkann trbinde geniletilmesi gerekmektedir. Bu sorunlarn, Carnot evrimini doyma blgesinin dnda gerekletirerek zlebilecei dnlebilir, fakat bu kez de youturucu ve buharlatrc yerine kullanlacak s deitiricilerde s geiinin sabit scaklkta gereklemesi mmkn olmayacaktr. Sonu olarak ters Carnot evrimi, ideal soutma evrimi olarak, gerek soutma evrimleri iin bir l niteliindedir. evrimin T-s diyagram ekil 2.1de gsterilmektedir.

ekil 2.1 Ters Carnot evrimi T-s diyagram [5]

2.2 Buhar Sktrmal Soutma evrimi Endstride ve kiisel alanlarda yer alan birok soutma sistemi, buhar sktrmal soutma evrimi prensipleri uyarnca almaktadr. Kompresrde adyabatik sktrma ileminden sonra, soutucu akkan kzgn buhar haline gelir ve T2 scaklna ular ve kompresrn ardndan da youturucuya gider. Youturucudayken, sabit scaklkta QH ssn ortama verir ve akkan kslma vanasna ular. Ters Carnot evriminde, bu basamakta trbin kullanlrken, buhar sktrmal soutma evriminde kslma vanas kullanlmas, trbinin sistemi karmaklatrmasn ve maliyeti arttrmasn engeller. Ayrca youturucuyu terk eden soutucu akkan, trbinde genilerken slak buhar halinde olaca iin, bu aamada trbin kullanm uygun deildir. Kslma vanasnda basnc drlen slak buhar halindeki soutucu akkan, kslma vanasn terk ederek buharlatrcya girer, sabit T4 scaklnda QL kadar s kazanr. Buharlatrcdan kan soutucu akkan, tekrar kompresre ular ve evrim tamamlanm olur. Soutma sistemi, soutucu akkann kompresr giriinde kzgn buhar faznda olmasn salayacak biimde tasarlanr [3]. deal buhar sktrmal soutma evrimine ait T-s diyagram ekil 2.2de grlmektedir.

ekil 2.2 deal buhar sktrmal soutma evrimi T-s diyagram [5]

2.3 Gaz Soutuculu Soutma evrimi Gaz soutuculu soutma evrimi, Brayton evriminin tersi olarak dnlebilir. Bu evrimin, buhar sktrmal soutma evriminden temel fark, evrim sresince, soutucu akkanda faz deiimi gereklememesidir. Soutucu akkan daima gaz fazndadr. deal bir gaz soutuculu soutma evriminde, T1 scaklndaki soutucu akkan, kompresrde izantropik sktrma ilemiyle, T2 scaklna ular. Kompresrden ktktan sonra sabit basnta T3 scaklna kadar soutulan soutucu akkan, geniletilmek zere trbine verilir. Trbinden elde edilen g, kompresrn ihtiya duyduu gcn bir ksmn karlamak iin kullanlmaktadr. Trbinde genilerken scakl azalarak T4 olan ve basnc azalan soutucu akkan, soutulmas istenen ortamdan sabit basnta s ekerek T1 scaklna ular. deal gaz soutuculu soutma evrimine ait T-s diyagram, ekil 2.3te grlmektedir.

ekil 2.3 deal gaz soutuculu soutma evrimine ait T-s diyagram [6]

2.4 Soutucu Akkanlar Bir soutma sisteminin tasarmnda, kullanmna karar verilebilecek eitli soutucu akkanlar mevcuttur. Kloroflorokarbonlar, amonyak, hidrokarbonlar, karbondioksit, hava ve su, soutucu akkanlara rnek gsterilebilir. Tasarm kstaslarna gre, soutucu akkan belirlenir. R-11, R-12, R-22, R-134a ve R-502 gibi akkanlar, Amerika Birleik Devletlerinde pazarn %90n oluturmaktadr [1]. Endstriyel soutma sistemlerinde ise amonyak, soutucu akkan olarak yaygnln korumaktadr. Amonyak, yksek soutma etkinlik katsays salamasna, ucuz olmasna, arzu edilen sl ve termodinamik zelliklere sahip olmasna, ozon tabakasna zarar vermemesine ve kaaklarnn kolay tespit edilebilirliine ramen, kk lekli sistemlerde kullanlmamaktadr. Bunun nedeni, amonyan toksin olmasdr. Soutma sistemlerinde, en dk basn buharlatrcda meydana gelmektedir. Bunun iin, sisteme dardan hava kaaklarn engellemek adna, buharlama tasarlanan sistemde, buharlatrcdaki faz deiimi, d ortam basncndan yksek olmaldr. Eer youturucudaki s geii izotermal olarak modellenmi ise, youturucu basnc soutucu akkann kritik basncndan dk olmaldr. Eer bu

koul salanamyorsa, ok aamal ve ara soutmal kompresrler kullanlabilir veya kaskat soutma sistemi tasarm tercih edilebilir. Genel hatlar ile bir soutucu akkan toksik, korozif ve yanc olmamaldr. Kimyasal bakmdan dengede olmaldr. Buharlama entalpisi yksek olmal, kolayca ve ucuza temin edilebilmelidir.

3. YKLERN SOUTULARAK TAINMASI 3.1 Souk Zincir Souk zincir, yiyecek maddelerinin toplanmasnn hemen ardndan belirli bir ortam kouluna getirilerek, son kullancya dek bu belirli ortam koullar ierisinde tutulmas suretiyle, ykn arlk kayb, rme, yumuama, renk deitirme, bceklenme gibi zararlardan korunmasdr. Bylece yk, son kullancya taze bir ekilde, deerini kaybetmeden sunulabilecektir. Souk zincirin devamllnn salanmas, ykn tanmasndaki ilk depolamadan sunua dek her basamakta ortam koullarnn istenen biimde salanmasna baldr. Basamaklardan herhangi birinde oluacak bir aksaklk, souk zincirin krlmasna ve ykte deer kaybna neden olabilmektedir. Ortam koullarn yalnzca d ortam koullar ve d ortam koullarnda meydana gelen deiiklikler deil, ayn zamanda yklerden kaynaklanan deiiklikler etkilemektedir. Hasattan sonra depolanan sebze ve meyveler, uzun bir sre daha canl kalmakta, dolays ile solunum yaparak ortama karbondioksit, su ve s verirler. Eer soutucunun s yk hesabnda, ykten kaynaklanan deiiklikler gz nnde bulundurulmazsa, soutma kapasitesi yetersiz kalabilir ve ykler bu durumdan zarar grebilirler. Yklerin solunum yapmasndan dolay aa kardklar s, ayn zamanda ortam scaklnn bir fonksiyonudur. Dolays ile solunum sebebi ile ortamdaki scaklk art dorusal deildir, zellikle de byk miktarlarda tanan yklerde, solunum s yk daha da fazla nem kazanmaktadr. Solunum ilemi, yalnzca ortam scakln arttrarak ykn zarar grmesini hzlandrmaz, buna ek olarak birok bitki, solunumla etilen retir ve etilen, bitkilerin bozulmasn hzlandrr. Souk ortam ayn zamanda, bitkilerin etilene olan hassasiyetini drmektedir. 8

3.2 Soutularak Tanan Yiyeceklerin zellikleri Soutularak tanan ykler, genel olarak yiyecek maddelerinden olumaktadr. Soutularak tanan yiyecekleri de kendi iinde ikiye ayrmak mmkndr. 3.2.1 Hayvansal ykler

Hayvansal ykler, genellikle dondurularak tanmaktadr. Hayvansal rnler bu ekilde, tandklar scaklklara bal olarak birka yl bozulmadan

saklanabilmektedirler. Hayvansal ykler, depolama aamas ncesinde dahi ierisinde mikroorganizmalar barndrmaktadr. Eer bir soutma ilemi uygulanmazsa, hayvansal ykler birka saat ierisinde deerini tamamen kaybetmi olabilir. Fakat mikroorganizmalarn etkinlii, scaklktaki dle birlikte dmektedir. Dolays ile soutma ilemi uygulanarak, mikroorganizmalarn yk zerinde neden olduu zararlarn nne geilebilmektedir. Tablo 3.1de ve 3.2de baz hayvansal yklerin fiziksel zellikleri gsterilmektedir. Tablo 3.1 Hayvansal yklerin fiziksel zellikleri [10] Gda Maddesinin Cinsi Balk (Taze) Balk (Dondurulmu) Balk (Salamura) Et-Sr (Taze) Et-Sr (Dondurulmu) 0 / +1 -18 / -23 88-92 90-95 1-6 H 9-12 A 62-77 -2 +4 / +10 90-95 10-12 A Muhafaza Scakl (oC) -1 / +2 -23 / -29 Ortam Bal Nemi (%) 90-95 90-95 Takribi Muhafaza Sresi 5-15 G 6-12 A indeki Su Miktar (% Arlk) 60-80 62-85 Donma Noktas (oC) -2,2 -

Et-Sr (Dondurulmu) Et-Kuzu (Taze) Et-Kuzu (Dondurulmu) Et-Kuzu (Dondurulmu) Tavuk/Hindi (Taze) Tavuk/Hindi (Dondurulmu)

-12

90-95

4-10 A

0 / +1

85-90

5-12 G

60-70

-2

-18 / -23

90-95

8-10 A

-12

90-95

3-6 A

85-90

1H

74

-3

-18 / -23

90-95

8-12A

Tablo 3.2 Hayvansal yklerin donma zellikleri [10] Gda Maddesinin Cinsi Isnma Iss (kJ / kg.K) Donmadan nce Balk (Taze) Balk (Dondurulmu) Balk (Salamura) Et-Sr (Taze) Et-Sr (Dondurulmu) Et-Sr 1,63-1,8 207,53-257,73 2,93-3,77 3,18 2,93-3,35 Donduktan Sonra 1,59-1,88 1,72 1,63-1,8 Donma Iss kJ/kg 209,5-285,77 209,5-285,77 234,3 207,53-257,73 207,53-257,73

10

(Dondurulmu) Et-Kuzu (Taze) Et-Kuzu (Dondurulmu) Et-Kuzu (Dondurulmu) Tavuk/Hindi (Taze) Tavuk/Hindi (Dondurulmu) 3.2.2 Bitkisel ykler 3,35 1,76 248,11 248,11 1,59-1,72 200,83-234 2,85-3,18 1,59-1,72 200,83-234 200,83-234

Bitkisel ykler, genellikle soutularak tanmaktadr. Tablo 3.2de, birtakm bitkisel yklere ait fiziksel zellikler verilmitir. Sebze ve meyveler, hayvansal yklerden farkl olarak, tama srasnda solunum yaparak ortama s yayarlar. Bu s, olgunlama veya solunum ss adn alr. Bu durum, ortam scakln arttrmaya ek olarak, rnlerin i yaplarnda kimyasal deiimlere sebep olarak rnn deerini drmektedir. Tablo 3.3de baz bitkisel yklerin olgunlama slar verilmitir. Tablo 3.3 Bitkisel yklerin fiziksel zellikleri [10] Meyve ve Sebzenin Cinsi Muhafaza Scakl (oC) Ortam Bal Nemi (%) Takribi Muhafaza Sresi indeki Su Miktar (% Arlk) Armut Ayva Bamya 0 0 +7 / +10 90-95 90 90-95 1-2 H 2-3 A 7-10 G 74 85 90 -1 -2 -2 3,31 3,68 3,85 Donma Noktas ( C)
o

Isnma Iss (kJ/kg.K)

11

Bezelye Brksel Lahanas ilek Domates (Kzarm) Elma Enginar Erik Greyfurt Havu Hurma Ispanak ncir (Taze) Kabak Karnabahar Karpuz Kavun Kays Kiraz Kukonmaz

0 0

95 90-95

1-3 H 3-5 H

74 85

-0,6 -1

3,35 3,68

0 +7 / +10

90-95 85-90

1-3 H 5-7 G

90 94

-0,8 -0,5

3,85 3,97

-1 /+4 0 0 +10 / +16 0 0 0 0 0 / +4,5 0 +4 / +10 +7 / +10 0 -1 0 / +2

90 90-95 90-95 85-90 98-100 65-75 95 85-90 85-95 95 80-90 90-95 90 90-85 95

3-8 A 1-2 H 3-4 H 4-6 H 4-6 H 6-12 A 10-14 G 7-10 G 5-14 G 2-4 H 2-3 H 3-4 H 1-2 H 2-3 H 2-3 H

84 84 86 89 88 20 93 78 94 92 93 93 85 80 93

-1.1 -1,5 -0,8 -1,1 -1,4 -16 0 -2,5 -0,5 -1 -0,4 -1 -1,1 -2 -0,6

3,68 3,64 3,72 3,85 3,81 1,51 3,97 3,47 4,02 3,93 3,97 3,97 3,68 3,51 3,97

12

Lahana Limon Mantar Marul Msr Muz Pancar Portakal Prasa Salatalk Sarmsak Soan (Kuru) Soan (Taze) eftali zm (Taze) Vine

0 0 / +10 0 0 0 +15 0 0 / +9 0 +10 / +13 0 0

90-95 85-90 90 95 95 85-95 95 85-90 95 90-95 65-70 65-70

3-4 A 1-6 A 3-4 G 2H 4-8 G 8-10 G 4-6 A 3-12 H 1-3 A 10-14 G 6-7 A 1-8 A

92 89 91 95 74 75 88 87 85 96 61 88

-1 -1,4 -1 0 -0,6 -1 -1 -1 -0,7 -0,5 -1 -1

3,93 3,85 3,89 4,02 3,31 3,35 3,81 3,77 3,68 4,06 2,89 3,81

95

3-4 H

89

-0,9

3,85

0 -1

90 90-95

2-4 H 3-6 A

89 82

-1 -2,1

3,85 3,6

-1 / 0

90-95

3-7 G

84

-1,7

3,68

13

Tablo 3.4 Meyve ve sebzelerin, muhafaza edildikleri scaklklara gre rettikleri solunum ss [10] Meyve ve Sebzenin Cinsi 0oC 0,63-1,57 1,05 9,5 3,6-5,54 kJ / kg.24 saat +5oC 1,17-3,6 1,65 12,74 7,42-11,17 +10oC 1,8-4,94 20,17 14,54-19,54 +15oC 3,51-12,43 6,73 33,68 45,86 22,05-24,69

Armut Ayva Bamya Bezelye Brksel Lahanas ilek Domates (Kzarm) Elma Enginar Erik Greyfurt Havu Hurma Ispanak ncir (Taze) Kabak

2,82-4,08 -

3,77-4,31 -

11,34-21,88 3,28

16,42-21,34 6,17

0,79-0,94 5,23-10,4 0,46-0,71 3,6 0,78 2,74-2,97

1,17-1,65 7,34-13,85 0,94-2,11 1,21 4,54 1,03 10,63 2,51-3,05 3,28-4,31 14

3,2-4,77 12,55-22,74 2,11-2,66 1,57-2,09 7,28 1,99 22,56 5,08-5,31 8,05-8,45

3,2-7,2 17,91-33,47 2,74-2,89 2,68-2,97 9,16 41,84 11,34-14,64 17,36-20,92

Karnabahar Karpuz Kavun Kays Kiraz Kukonmaz Lahana Limon Mantar Marul Msr Muz Pancar Portakal Prasa Salatalk Sarmsak Soan (Kuru) Soan (Taze)

4,14-556 1,17-1,34 1,17-1,34 0,94-1,26 6,34-18,54 0,94-3,14 0,71 6,49-10,8 5,31 9,77 3,11 0,71-0,92 2,2-3,77 0,71-2,51 0,54-0,71

4,77-6,34 0,71-0,94 2,05-2,34 1,49-2,09 2,2-3,28 12,55-31,51 2,2-4,94 1,17 16,42 6,8 17,99 4,75 1,09-1,49 4,54-6,74 1,34-2,26 0,79-1,57

7,82-11,3 1,72 3,6 2,59-4,39 21,01-70,5 2,82-6,74 2,59 23,22 9,08 25,88 5,08-9,08 2,74-3,14 12,34-15,71 5,31-6,74 2,09-2,28 1,65

10,63-18,91 7,82-8,91 4,94-8,37 5,77-10,46 36,82-75,81 5,17-13,22 3,68 14,54 37,66 6,8-12,82 8,37 2,97-5,23 19,16-27,05 5,54-7,66 2,51-6,34 2,57

2,43-5,17

4-15,71

8,37-13,6

15,25-22,51

15

eftali zm (Taze) Vine

0,88-1,49 0,31-0,54 1,34-3,05

1,49-2,11 0,71-1,34 2,97-3,05

3,6 1,88 -

7,66-9,77 2,34-2,74 6,34 11,57

3.3 Gemilerde Soutulan Yklerin Tanmas Bitkisel ve hayvansal kkenli birok eit gda maddesi, elde edildikleri yerden baka yerlere tanmaktadr. Bu tama ilemleri eer uzun mesafelere ve/veya yksek miktarlarda ise, gemi tamacl ekonomik bir zm olmaktadr. Tanmas gereken gda maddelerinin miktar, ortam koullarna olan hassasiyeti ve gemi ile kat edilecek mesafeler, dolays ile tanma sresi gz nne alndnda, bu ykleri tamak iin, bu ykleri tayacak geminin birtakm zel donatmlara sahip olmas gereksinimi aikrdr. 3.3.1 Soutuculu konteynerler

Soutmal konteynerler, kendi soutma sistemini kendi iinde barndran, soutma sistemini altran, kapdan-kapya soutulmu yk tama olana salayan konteynerlerdir [4]. Soutulan konteynerler, gemide, trende veya kamyonda tanrken, soutma sistemini altrabilmek iin elektrik enerjisi teminine gereksinim duymaktadrlar. Bu tip konteynerler, normal konteynerlerle ayn d llere sahip olduundan, eer elektrik datm salanabilmekteyse, normal konteynerlerle birlikte tanabilmektedirler. Bu nedenle, soutulmu yk, soutuculu konteynerler ile tandnda, soutulmu yk tamak iin zellemi gemilere gereksinim duyulmamaktadr. Soutuculu konteynerler, eitli ekillerde hava datm sistemlerine sahiptirler. ekil 3.1de dipten hava datml bir konteyner grlmektedir. Bu tip soutuculu konteynerlerde, souk hava konteynerin dip ksmndan yklerin zerine flenmekte, konteynerin soutma sisteminin bulunduu tarafndan toplanmaktadr. ekil 3.1de

16

de grld zere, soutuculu konteynerlerde, soutma sistemi, konteynerin u tarafnda konulandrlmaktadr. Soutuculu konteynerlerde bulunan bir dier hava datm sisteminde ise, souk hava, konteynerin ba ksmnn st tarafndan yksek hzla geriye doru flenir ve yine konteynerin ba ksmndan, fakat bu kez alt tarafndan toplanr. Bylece nispeten daha basit yapda bir datm sistemi kullanlm olmaktadr. Bu tipte konteynerlere ait bir izim, ekil 3.2de grlmektedir.

ekil 3.1 Dipten hava datml konteyner [4]

ekil 3.2 Tek merkezden hava flemeli bir konteyner izimi [7]

17

ekil 3.2de grlen tipteki konteynerlerde, hava datmnn basitletirilmi olmasna karlk, scaklk souk havann konteyner iindeki dalmn iyiletirmeye ynelik almalar devam etmektedir [7]. 3.3.2 Soutuculu ambarlar

Soutuculu ambarlar, soutuculu konteynerlerden daha eski bir gemie sahiptir. Ambarlarnn tamam soutmal olan gemiler mevcut olmakla birlikte, ambarlarnn belli bir ksm soutulmu yk tamaya uygun olan gemiler de bulunmaktadr. Birtakm meyve reticilerine ait, sadece tek tip meyve tamak zere kullanlan soutuculu ambarl gemiler de bulunmaktadr [8]. Ambarlar soutmak iin gemiye yksek kapasiteli soutucular yerletirilmektedir ve bu soutucularda, soutucu akkanlardan istenen fiziksel zeliklere en uygun akkan olduu iin, genelde amonyak soutucu akkan olarak kullanlmaktadr [1]. Bu tip ambarlarda birka adet gladora gvertesi bulunmaktadr. Bu ekilde birka istasyondan souk hava flemek mmkn olduu gibi, ezilme tehlikesi azaltld iin yklerin iinde bulunduu kasa ve koliler de hafifletilmi olmaktadr. Souk hava, yklerin zerine, tabandan verilmektedir. D ortamdan ve ierideki sl yklerden gelen syla scakl ykselen hava, tavandan toplanmaktadr. ekil 3.3te, muz tayan bir gemiye ait soutma ambarndaki hava aklklar ve paletlerin

18

dizilimi

grlmektedir.

ekil 3.3 Muz tayan bir gemiye ait bir soutma ambar [9] 3.4 Soutulan Hacimlerde Kullanlan Malzemeler Soutulan hacimlerdeki s ykn drmek, dolays ile daha ekonomik bir soutma sistemi kullanmak amac ile soutulan hacimler ile dardaki s kaynaklar arasndaki s geii azaltlmak istenmektedir. Bu amala, hacim cidarlar eitli yaltm malzemeleri ile kaplanmaktadr. Bu malzemelerden beklenen zellikler aada sralanmtr: Is iletim katsays dk olmaldr. zgl arl dk olmaldr. Kokusuz olmaldr. rmeye kar dayankl olmaldr. Su emici zellikte olmamaldr. Mikroorganizmalarn barnmas ve remesi iin uygun olmamaldr. Yanc olmamaldr.

19

Zaman iinde ylarak kapland cidar boyunca dengesiz dalm gstermemelidir. Zamanla yaltc zelliini yitirmemelidir. Ucuz olmaldr [11].

Yukarda belirtilen zelliklere sahip olan yaltm malzemeleri ile ambarlarn makine dairesi, deniz veya doal atmosfer koullarna maruz kalan ksmlar kaplanarak bu ortamlardan souk hacmin iine doru gerekleen s geii azaltlmaya allmaktadr. Is yaltmnda genel olarak kullanlan malzemeler cam yn, poliretan sert kpk, polistrol sert kpk ve mantardr. Tablo 3.4te, kara ve deniz yaplarnda konulandrlm souk hacimlerin cidarlarnda bulunan malzemelere ait s iletim katsaylar verilmitir. Tablo 3.5 Cidar malzemelerinin s iletim katsaylar ()[11] Malzeme AISI 304 Cam yn Sac Karo seramik Beton Bitml kt Stropor () (W/(m2.K)) 15,106 0,041 58,1 1,046 20,34 0,174 0,041

20

4. RNEK BR SOUTMALI AMBAR MODELLEMES 4.1 Ambarn Boyutlar rnek geminin tam boyu 150 m, genilii 19 mdir. Geminin 4 adet ambar ve her ambarnda 4 gvertesi bulunmaktadr. Modellenecek ambar, 24 m uzunlua, 18 m genilie, 2,2 m ykseklie sahip olacaktr. Ambarn altnda, stnde, n ve arkasnda dier soutmal blmeler bulunmakta, iskele ve sancakta ise ak havada bulunan bordalar ambar snrlamaktadrlar. Ambar, modern ambarlarda olduu gibi, hem ambar kapandan, hem de yan kaplardan yklemek mmkn olacaktr [2]. 4.2 Soutmal Ambarlarda Yk Yerleimi Alttan hava fleme yntemi ile soutulan konteyner ve ambarlarda, jet flemeli tip konteynerlerin aksine, hava dalmnn edeer olaca aikrdr. Bunun yannda, yklerin ierisinde hem s geiini arttrma, hem de havaya gei yolu ald iin ykleri daha yakn istifleyebilme avantaj doar. ekil 4.1de yklerin ambara nasl istiflendii grlmektedir.

ekil 4.1 Soutmal bir ambarda yk istifi [12] 21

Soutmal ambarlarda tanan meyve ve sebzelerin konulduu paletler, genellikle 1,2m x 0,8 m x 1,8 m boyutlarna sahiptir. 0,1 mlik bir palet zerinde 1,7 m ykseklik boyunca kutu veya kasalar dizilmektedir [7]. 4.3 Ambarn Is Bilanosu ve Soutma Havas Debisi Soutularak tanan ykler, souk zincirin dier aamalar gerei gemiye soutulmu olarak gelmektedirler. Dolays ile gemi ambarlarndan yeni batan soutma ilemi uygulanmaz, yklerin scaklklar muhafaza edilir. Dolays ile ambarn s kazanc ambar dndan s geii ve bitkisel yklerin solunum ssndan ibarettir, mal yk yoktur. rnek ambarda elma tanmaktadr. 4.3.1 Cidarlardan s geii

Ambar iindeki blmenin altnda, stnde, nnde ve arkasnda, yine soutulan ambarlar bulunmaktadr ve buralardan herhangi bir s geii yoktur. Fakat bordalardan ieri s girii vardr. Toplam s geii katsays aada denklem 4.1de verilmitir. Is geii hesab iin denklem 4.2 kullanlr.[11]

( )

( )

( )

( )

( )

(4.1) (4.2)

Td deerini belirlemek iin tablo 4.1deki d ortam scaklklar kullanlabilir. Tablo 4.1 Souk hacimler iin d ortam scaklklar [11] Yer D scaklk Deniz suyu Gnee ak gverte Glgede ak gverte Makine dairesi Scaklk (oC) 45 32 60 40 50

22

Is tanm katsays, ambar iinde ve darda e kabul edilerek 8,134 (W/(m 2.K)) alnmtr [11]. Bordada kullanlan profillerin s iletimine etkisi ihmal edilmitir. skele ve sancak bordalar edeerdir. Borda sac 20 mm, yaltm iin cam yn 300 mm, cam ynn kaplamak iin ise 1 mm AISI 304 malzeme kullanlmtr. Bu yapdaki bordadan ieri toplam s geii katsays aada hesaplanmtr. ( k ) ( ) ( ) ( ) ( )

0,1322 (W/(m2/K))

Ambarda elma tanyor olmasndan hareketle, ambarn scakl, tablo 3.2 uyarnca 1 ila +4 oC olmaldr. Buradan hareketle, ambarn ortalama scakl +2 oC kabul edilmitir. Bir bordann alan aada hesaplanmtr. A 2,2 24 = 52,8 m2

Buradan hareketle, bir bordadaki m2 bana s kazanc aada hesaplanmtr.

5,685 W/m2

Bir bordadan geen s

300,15 W olarak bulunur.

Dier cidarlar yine baka bir souk ambarla komu olduu iin, bu cidarlardan ieri s geii yoktur. Bu durumda 2 bordadan toplam s geii; Q 2 300,15 = 600,3 W olarak bulunur. 4.3.2 Ykn Solunum Iss

Soutulmu olarak tanan bitki kkenli yklerde, hayvan kkenli yklerden farkl olarak solunum devam etmektedir. Bundan dolay, solunum sonucu aa kan sy da s bilanosuna eklemek gerekmektedir. eitli bitkilere ait solunumla s kazanc deerleri tablo 3.3de verilmitir. Ambar scakl ortalama 2 oC alnd iin, 0 oC ve 5 oC iin verilmi deerler, lineer interpolasyon yaplarak 2 oC iin geerli deer 23

bulunabilir. Hesap yaplrken, tablo 3.3te verilen deer aralndan, byk olan deer seilmitir.

1,224 kJ/kg.24 saat 1,224 kJ/kg.24 saat 0,0142 W/kg

Amerikan standartlarna gre kalite-48 standardnda bir elma 9,8 cm apndadr ve bu zellikteki bir elma ortalama 375 g ktleye sahiptir [13]. Modellenen blmede, boyuna dorultuda 30 sra, enine dorultuda 15 sra olmak zere toplam 450 adet palet bulunmaktadr. 1,2 m x0,8 m x 1,8 m llerine bir palete, 9,8 cm apnda elmalardan enine 8 sra, boyuna 12 sra ve dey dorultuda 17 sra elma dizilebilmektedir. Bu durumda palet bana 1632 elma dizilebilmektedir. Buradan yola karak, palet bana 612 kg elma yklenmektedir. Toplam 450 palet bulunduu iin, bu blmede toplam 275.400 kg elma bulunmaktadr. Bu blmede, elmalarn solunum yapmasndan tr oluan s yk QeT 0,0142 275400 QeT 3911 W olmaktadr. 4.3.3 Toplam s yk

Toplam s yk, souk blme cidarlarndan ieri geen s ile yklerin meydana getirdii snn toplamndan meydana gelmektedir. Tablo 4.2de toplam s bilanosu hesaplanm ve hesaplara devam edilecek deer belirlenmitir. Is yknde %10luk bir emniyet pay eklemesi yaplmtr [11]. Bu durumda, bu blmenin toplam s yk 4963 W olarak belirlenmitir. Ykleme ve boaltma durumlar dnda, ambar kapa veya yan giriler almad iin, infiltrasyon s yk hesaba katlmamtr.

24

Tablo 4.2 Toplam s bilanosu Cidarlardan s girii Ykn solunum ss Ara toplam %10 arttrma Toplam 600,3 W 3911 W 4511,3 W 451,13 W 4963 W

4.3.4

Blmeye gnderilen havann debisi

Blmeye gnderilecek havann debisini belirleyecek forml aada verilmitir. Q = ( h2 h1) (4.3)

Blmeye gnderilecek souk havann debisini hesaplamak iin ncelikle, elmalarn muhafaza edildikleri odann iindeki havann fiziksel zelliklerinin bilinmesi gerekmektedir. Tablo 3.2de, elmann bal nemi %90 olan ortamda saklanmas gerektii belirtilmektedir. Psikiyometrik diyagram incelendiinde, atmosfer basncnda, 2 oC scaklkta, %90 bal neme sahip 1 kg kuru havann yaklak 3,9 g nem ierdii grlmektedir [14]. Elmalarn havaya verecei nem, hava debisi hesab yaplrken ihmal edilecektir. Hava ieri 1,5 oC scaklkta verilecektir ve ortam terk eden havann en fazla 2,5
o

Cye kadar snmas istenmektedir. Bal nem deerinin, ortamn ortalama

scaklnda %90 olaca kabul ile mutlak nem sabit 3,75 (g nem /kg kuru hava) alnmtr. Dolays ile giriteki bal nem %90dan byk, ktaki bal nem ise %90dan kk olacaktr. 3,9 g nem miktarnn, giri havasnda doymaya sebep olmad psikiyometrik diyagramdan kontrol edilmitir. Psikiyometrik diyagrama gre, ayn mutlak neme sahip 1,5 oC ve 2,5 oC scaklktaki ve 1 atm basntaki havann entalpi deerleri aada verilmitir [14]. h1,5 = 11,3 kJ/ kg = 11.300 J/kg kuru hava h2,5 = 12,6 kJ/ kg = 12.600 J/kg kuru hava 25

Denklem 4.3e gre hava debisi gereksinimi aada hesaplanmtr. 4963 = ( 12.600 11.300) = 3,82 kg kuru hava/s Hacimsel debiyi hesaplamak iin, ortalama scaklktaki deerler esas alnacaktr. 3,9 g nem barndran, 1 atm basnta 1,5 oC hava iin zgl hacim deeri, psikiyometrik tablodan yaklak 0,783 m3/kg bulunmutur. Denklem 4.4e gre hacimsel debi hesaplanmtr. = = 0,783 3,82 = 2,99 m3/s 4.4 Ambardaki Isl Deiimlerin Saysal Modellemesi 4.4.1 Modelin oluturulmas (4.4)

Ambarn seilen blmesinin modeli, Gambit programnn 2.4.6 srmnde oluturulmutur. Blme 24 m uzunluunda, 18 m geniliinde ve 2,2 m yksekliindedir. Blme, enine ve boyuna dorultuda simetrik olduu iin, programn simetri zellii kullanlmtr. Dolays ile blme, 12 m 9 m 2,2 m llerinde bir hacimle modellenmitir. Tanan ykler, ekil 4.1de grld gibi bitiik konumlandrld iin, tek para olarak modellenmitir. Paletlerin ayaklar, zerindeki kasalar yerden 10 cm ykseltmektedirler [7]. Bu nedenle, ykler tabandan 10 cm yukarda modellenmilerdir. Yklerin st snr ise, tabandan 1,8 m yksekliktedir. Souk havann blmeye girdii ve blmeyi terk ettii aklklar ekil 3.3te verilmitir. Fakat bu aklklarn byklkleri, modelin geneline oranla ok kk olduu iin programda a rgs kurulamamaktadr. Buna zm olarak, aklklarn skl ve buna bal olarak giren ve kan havann hzlarnn dkl gz nnde bulundurularak, aklklar kaldrlm, bunun yerine hava tm yzeyden akyor kabul yaplmtr. ekil 4.2de, oluturulan geometrik modelin program ara yzndeki grnts verilmitir.

26

ekil 4.2 Geometrik model Geometrinin basitliinden tr, drtgensel a rgs kurmak mmkn olmutur. Blme 37800 drtgensel sonlu hacme blnmtr. 4.4.2 Saysal zm esnasnda kullanlan denklemler

zm iin Fluent programnn 6.3.26 srm kullanlmtr. Saysal zm basn temelli, zamandan bamsz ve boyutludur. Cidarlardan ve ykten soutma havasna s geii olaca iin, enerjinin korunumu denklemi zdrlmtr. Denklem 4.5te, srekli, laminar ve sktrlamaz akta momentumun korunumu iin zdrlen Navier-Stokes Denklemi grlmektedir. Denklem 4.6 ise sreklilik denklemidir.

(4.5)

(4.6)

27

Denklem 4.7de ise enerji denklemi verilmitir. ( 4.4.3 ) +P (4.7)

Snr ve ortam koullarnn belirlenmesi

Blmenin enine ve boyuna kenarlarndan birer tanesi iin duvar snr koulu verilmi, dier enine ve boyuna kenarlar ise simetri yzeyi olarak tanmlanmtr. Bordadan ieri doru 5,685 W/m2 olan s aks deeri, yzey s aks olarak tanmlanmtr. Blgenin tabannn tamam, hz girii, blmenin tavan ise basn k olarak tanmlanmtr. Giriteki hava hz V, denklem 4.7 uyarnca hesaplanmtr. V= V = 2,99 Aa (24 18) (4.8)

V = 0,0069 m/s Yk oluturan elma ve kasalarn modellenmesinde, gzenekli ortam koullar kullanlmtr. Benzer boyutlarda bir ortam iin yaplan deneysel almada, basn dm katsays C2 = 402 m-1, yzey geirgenlii 1,39 10-7 m2 alnmtr.[7] Yklerin solunum ile ortama yayd toplam snn, yklerin hacmine blnmesi ile metrekp bana den s retimi , denklem 4.8 uyarnca hesaplanm ve parametre olarak programa girilmitir. = QeT = 3911 Vy ( 24 18 1,7) (4.9)

= 5,325 W/m3 Yk hacmi ierisinde bulunan elmalarn fiziksel zellikleri; younluu 761 kg/m3, snma ss 3680 J/kg.K ve sl iletkenlik katsays 0,6 W/m.K olarak programa girilmitir [10,13]. Giri koullarnda akkan olarak 1,5 oCde hava seilmitir. Nem etkisi modelde ihmal edilmitir.

28

4.4.4

Saysal zm sonular

zm 200 iterasyon sonunda yaknsamtr. Yaknsak zm, artk deerlerin 10 -6 mertebesinde bulunduu zm olarak kabul edilmitir. Boyuna simetri hatt zerinde, havann scaklk deiimi ekil 4.4te verilmitir. ekil 4.3, konumu itibari ile ykten gelen s etkisi ile artan scakl gstermektedir. Saysal analiz sonucuna gre, orta simetri hattnda hava, en fazla 2,65 oC scakla ulamaktadr. D ortamdan souk blmeye doru gerekleen s geii neticesinde ekil 4.4te grnd zere, borda civarnda scaklk ciddi biimde ykselmektedir. Scaklk deiimi, ekil 4.5te daha ayrntl biimde verilmitir. ekil 4.6da ise, toplama kanalna ulaan havann scakl gsterilmektedir. Enine simetri ekseninde ortaya kan verilere gre, ykn maruz braklabilecei en yksek scaklk olan 4 oC, bordann yaklak 50 cm yaknnda almaktadr. Havann scakl, hava toplama kanalnn giriinde 9,45 oCye ulamaktadr. Hava toplama kanal giriindeki scaklk dalm, ekil 4.6da grlmektedir. ekil 4.7de ise bordaya yakn konumda scaklk deiimi, hava toplama kanal kesitinde ayrntl biimde gsterilmektedir. ekil 4.8de, bal nem deerlerinin enine simetri ekseni zerindeki deiimi verilmitir. Blmede tanan elmalar iin nerilen bal nem deeri, tablo 3.3te %90 olarak belirtilmitir. Fakat borda yaknndaki scaklk ykselii nedeni ile bal nem deerinin %66ya kadar dt grlmektedir. Bu durum ykn hasar grmesine ve dolays ile deerinin dmesine sebep olabilmektedir. ekil 4.9da, bal nem deerinin boyuna simetri ekseni zerindeki deiimi verilmitir. Tabandaki aklklardan ortama giren havann bal nemi, yklerin deydeki balay ve biti hizalar arasnda, % 92 ila % 88 arasnda deimektedir. ekil 4.8 ve ekil 4.9dan alnan veriler nda, borda civar hari tutulduunda, bal nem deerlerinin arzu edilen deerler olduu grlmektedir.

29

ekil 4.3 Boyuna simetri ekseninde scaklk deiimi

ekil 4.4 Enine simetri ekseninde scaklk deiimi 30

31

ekil 4.5 Enine simetri ekseninde bordadan gelen s etkisi

ekil 4.6 Hava toplama kanal giriindeki scaklk dalm

32

ekil 4.7: Hava toplama kanal girii borda kenar ayrnts

33

ekil 4.8 Bal nem deerinin enine simetri ekseninde deiimi

34

ekil 4.9 Bal nem deerinin boyuna simetri ekseninde deiimi

35

5. SONULARIN

DEERLENDRLMES

VE

GELECEK

ALIMALAR N NERLER Yaplan bu almada, soutulmu yk tayan bir gemide tanabilecek yk zellikleri, temel soutma uygulamalar irdelenmi, yk olarak elma tanan bir blmedeki havann scaklk deiimi saysal olarak modellenmitir. Soutma havas debisi hesaplanrken, ierideki hava scaklnn 1,5 oC ila 2,5 oC arasnda kalmas arzu edilmitir. Saysal analiz sonucunda, hacmin genelinde scakln arzu edilen aralkta kald grlm, fakat bordalara ok yakn yerlerde, hava scaklnn yk hizasnda 6 oCye, hava toplama kanal giriinde 9 oCye kadar ulat grlmtr. Scaklk artna bal olarak, %90 civar seyretmesi istenen bal nem deerinin, borda civarnda %66 deerine dek azald grlmtr. Saysal analizden elde edilen sonular nda, bordadan uzakta bulunan yklerdeki scaklk deiiminin, analitik zmle tutarl olduu ve blmenin orta ksmnda yer alan yklerin, arzu edilen muhafaza scakl deerlerinin ierisinde bulunduu grlmtr. Fakat soutma havasnn borda civarndaki scaklnn art grlm; bordadan gelen s yknn, soutma havasnn scakln nemli lde etkiledii grlmektedir. Yaltm malzemesini deitirmek veya yaltm kalnln arttrmak, hava scaklnn borda civarnda ar ykselmesini engelleyecek bir zm sunmaktadr. Analitik hesaplar yaplrken, emniyet amac ile yaplan s yk artrm oran daha yksek alnabilir. Dier bir seenek ise, s geiinin yksek olduu cidarlarn yaknlarna fazladan soutma havas gnderilerek, yklerin arzu edilen scaklk aralnda kalmasn salamaktr. Gelecek almalarda, bahsi geen iyiletirmelerin, benzer bir soutulan hacim zerindeki etkileri incelenerek, zmlerin ekonomiklik ve pratiklik ynnden karlatrlmas yaplabilir. Bunun yannda, farkl zelliklerde ykler iin benzer almalar yaplabilir.

36

KAYNAKLAR [1] engel Y. A., 2006. Heat and Mass Transfer A Practical Approach, McGraw Hill [2] Kohli, P., 2000. Refrigerated Ships, Hindistan. [3] Ataer . E. , zalp M. ve Bykolu, A., 2001. Buhar sktrmal soutma sistemleri iin soutucu akkan seimi, V. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS, zmir, 3 6 Ekim, s. 481487. [4] http://www.hamburgsud-group.com, Eriim Tarihi: 3 Nisan 2012 [5] http://www.bestinnovativesource.com/, Eriim Tarihi: 1 Mays 2012 [6] http://home.iitk.ac.in/, Eriim Tarihi: 10 Mays 2012 [7] Derens E., Flick D., Moureh, J. ve Tapsoba S., Air velocity characteristics within vented pallets loaded in a refrigerated vehicle with and without air ducts, International Journal of Refrigeration, 32, 220-234. [8] http://www.dole.com/ Eriim Tarihi: 16 Mart 2012 [9] Snowdon A. L., 2008. Carriage of bananas in refrigerated ships and containers: pre-shipment and shipboard factors influencing cargo out-turn condition, BANANA 2008, Mombasa, Kenya, 5 6 Ekim [10] zkol N., 1999. Uygulamal Soutma Teknii, Makine Mhendisleri Odas, zkan Matbaaclk, Ankara [11] Ertogan M., 1998. Gemilerde souk depo dizayn, Bitirme almas, .T. Gemi naat ve Deniz Bilimleri Fakltesi, stanbul. [12] http://www.marinefirefighting.com Eriim Tarihi: 25 ubat 2012 [13] http://www.dimensionsguide.com/ Eriim Tarihi: 8 Mays 2012 [14] http://www.fing.edu.uy Eriim Tarihi: 17 Mays 2012

37