228 Chuong 4
. CHUONG 4
TONG QUAN VE LY THUYET MA HOA KENH VA DIEU
CHE TiN HIEU SO
4.1. GIOL THIEU
Phuong phap ma héa sifa sai tin higu bit diu duge sir dung trong cae hé
thng théng tin sé vio cudi thép nién 1940, theo céc céng trinh nghién citu cia
Shannon, Hamming, Golay, ly thuyét cia Shannon 1a nén tang dé hinh thanh Jy
thuyét ma hoa kénh hay con goi la ly thuyét théng tin. Két qua nghién cir cia
Shannon da ching minh duge gidi han tc dd cyc dai ca ludng dit ligu truyén qua
mot kénh truyén bang tan han ché c6 nhiéu tac dong voi mét ti |
i bit BER t
Trong mé hinh kénh théng tin v6 tuyén, qué trinh ma héa kénh thye bién trude qué
trinh diéu ché tin higu sd, do c6 su thém vao cdc bit sira sai (parity) dé lam gidm xdc
suat thu sai dir ligu nhung téc d6 luéng dit Jigu cang 1én lam cho bing thong ctla tin
higu sau diéu ché ting, trong khi dé bang thng kénh truyén co gidi han. Dé giam
bang théng tin higu diéu ché, sir dung higu qua bang théng kénh truyén bang cach
tang sé mite diéu ché sé MPSK (M- Phase Shift Keying), MQAM (M- Quadrature
Amplitude Modulation) nhung xéc sudt 18i bit BER (Bit error rate) lai tang.
Ungerboeck da xy dug mé hinh diéu ché ma héa hudi két hop TCM (Trellis Code
Modulation) dé tich hop qua trinh ma héa va diéu ché sé thanh mt qué trinh,
Trong chuong nay sé trinh bay vé két qua img dung céc loai ma thong dung
nhu ma khéi, ma chép, ma chudi, m4 Turbo, diéw ché sé MPSK, diéu ché sé
MQAM, ma héa va diéu ché roi két hop TCM.
4.2. QUA TRINH PHAT TRIEN MA KHOI TUYEN TINH
é thong ma diéu khién sita li
Harnming va Golay [1],[24] 4a phat trién cée
ing AWGN. Ma Hamming Richard (7,3) c6 kha nang
|. Marcel Golay phat trién ma Golay nhj phan va ma
trén kénh truyén nhiéu cong
siza mt 16i don trong kh
Golay tam phan. Ma Golay nhj phan dau tién cho phép nhom dir ligu thanh céc
‘Ngé Viét Phuong=29- Chuong 4
khdi, m&i khdi chira 12 bit dir ligu va 11 bit kiém tra dé hinh thanh ma khdi 23 bit.
Giai thuat gidi ma cé thé stra duge 3 161 trong mét tir ma 23 bit. Ma Golay tam phan
hoat dong trén cac khéi tam phan, mdi khéi chiza 6 tir ma (Symbol) tam phan dir
Jigu va 5 tir ma (symbol) tam phén kiém tra, Ma nay c6 th
ita duge 2 13i trong mét
tir ma, Gidi thudt ma hoa cia Hamming va Golay kha giéng nhau, déu thye hign
theo nguyén tic nhém q Iudng dit ligu vao céc khéi, mdi khéi chia k tir ma
(symbol), sau 46, thém vao (n-k) symbol kiém tra tao thanh mét tir ma c6 n symbol
goi la ma khdi (q, nk, J).
Nam 1954, Reed-Muller (RM) [1], [25], phat minh ma Reed-Muller dua theo
nghién ctru cia Logre Boolean. Ma RM tét hon ma Hamming va ma Golay la vi
kich thuée va
sta duge trong mét tir ma c6 thé linh dong thay d6i dé dang.
Nam 1969, ma RM (q = 2, n = 32, k = 6,1 = 7) duge thiét ké tmg dung trong linh
vue théng tin vi try,
Nam 1957, Prange phat minh ma vong [1], [25]. Ma vng la m6t logi ma
Khdi tuyén tinh, c6 tinh chat dich vong mét tir ma tuyén tinh dé thanh mot ti ma
méi. Uu diém cia ma vong la chiing cé thé duge ndi suy tir bac clia mot da thire cép
(n-k), da thite nay duge goi la da thie sinh, ky higu 14 g(D). Ma vong cdn duge goi
la ma kiém tra CRC (Cyclic Redundancy Check), vige gidi ma vong duge thuc hign
bang cach chia da thite dich vong, d6 phite tap clia b6 gidi ma sé tang theo s6 mii
iia da thite, do dé, ma CRC chi duge sir dung dé stra cdc Idi tir 1 + 2 bit, Ma CRC
cha yéu duge sir dung trong cac tmg dung phat hién Idi hon 1a trong cae ting dung
siza 18i,
‘M6t lop ma con quan trong cia ma vong duge Hocquenghem phat hién gan
nhu ding thoi véi Prange vao nim 1959 va sau dé duge nhém nghién ctu Bose va
Ray-Chaudhuri hoan thién vao nam 1960 d6 la ma khéi tuyén tinh BCH (Bose-
Chaudhuri- Hocquenghem ). Ma BCH cé chiéu dai n = (gm — 1), véi m la tham sé
6 gid tri nguyén. S6 1di ma ma BCH co thé sia la / < (2m — 1)/2. Nam 1960, ma
BCH duge mé rong trong trudng hop khéng phai la sé nhj phan (q > 2). Reed
Solomon phat minh ra ma Reed Solomon (RS) da tao mét bude tién quan trong nho
tinh chat khéng nhi phan, ching c6 thé tranh duge cac 16i cum. Tuy nhién, mai dén
Ngé Viet Phuong230- Chuwong 4
nim 1967, Berlekamp dua ra giai thuat giai ma c6 xéc suat Idi bit thdp do dé ma RS
méi bit dau duge dua vao tmg dung trong cde hé théng thong tin di dong sé,
4.3. QUA TRINH PHAT TRIEN MA CHAP.
M& chap (Convolutional Code) durge Elias cong bé vao nam 1955 [1], [25]
Vige tao ra cac bit kiém tra dé ghép vao Iudng dit ligu 1a ng6 vao cdc than ghi dich
tuyén tinh, Mét tap hop » bit
dau ra 1a su két hp cita tap hop & bit diu vao va m bit
da luu trong thanh ghi dich. Téng sé bit etia dau ra duge xem a chiéu dai khung, ky
hig
Kg. Ti sé ma hoa bang ti sé gitra sé bit dir ligu (& bit) va sé bit ma hoa 6 dau ra
(n bit) trong cing khoang thoi gian ma héa. Giai thuat giai ma sir dung phuong,
phap quyét dinh mém. Giai thuat giai ma dau tién 14 b6 gidi ma theo day cia
Wozencraft va Reiffen nghién ciru thiét ké, sau dé dugc Fano phat trién tiép tuc.
én khi [1], [12], [25] thuat toan Viterbi dug cong bé 1a mét gidi phap giai ma t6i
un thi tir dé due ma chap dura vao tng dung trong thy té.
Sau khi giai thudt Viterbi phat trién, ma chap “Odenwalder” [1], [25] (K.=7,
ti 18 ma hoa r= 13,
r= 1/2) duge ing dung trong théng tin vé tinh thong mai,
thong tin vii try, théng tin di déng sé GSM va trong thdng tin di dng trai phd
CDMA. B6 tigu chudn IS-95 CDMA sit dung ma chap 06 K, = 9, r = 1/2 (d6i véi
kénh truyén dudmg xuéng) va K,=7, r = 1/3 (d6i v6i kénh truyén during lén). Trong
hé théng di déng ton cdu Globalstar sir dung ma chap c6 K, = 9, r = 1/2, trong hé
théng di d6ng vé tinh Iridium str dung ma chip 06 Ke= 7, r= 3/4.
4.4. MA LIEN KET
Khuyét diém cla cdc ma chap 1a nhay cam véi cae 18i cym dé khic phyc
duge nhuge diém nay bing cach sit dung thém mét bd ghép xen (interleaver) 6 dau
i ghép xen (deinterleaver) 6 dau thu. Nguyén ly cia b6 ghép xen (1),
phat va
[25], la xéo tn thir ty cae bit ma trude khi phét, b6 gidi ghép xen 6 dau thu sé sip
xép cac bit ma nh§n duge theo ding thir ty sau qué trinh giai ma, cdc 16i cum sé bi
phan tin va tro thanh cdc 1di don hod cdc 18i déc lp 6 phia thu. BO ghép xen phé
ign nhat la bd ghép xen khéi, la mot day bit (M.b x N.b). Dit ligu duoc dat vao day
Ngé Vier Phuong