B TI CHNH

CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM

________

c lp - T do - Hnh phc H Ni, ngy 12 thng 6 nm 2006

S: 53/2006/TT-BTC

THNG T Hng dn p dng k ton qun tr trong doanh nghip

- Cn c Lut K ton s 03/2003/QH11 ngy 17/6/2003; - Cn c Ngh nh s 129/2004/N-CP ngy 31/5/2004 ca Chnh ph Quy nh chi tit v hng dn thi hnh mt s iu ca Lut K ton trong hot ng kinh doanh; - Cn c Ngh nh s 77/2003/N-CP ngy 01/7/2003 ca Chnh ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca B Ti chnh; Nhm gip cc doanh nghip sn xut, kinh doanh t chc tt cng tc k ton, B Ti chnh hng dn k ton qun tr trong cc doanh nghip, nh sau: Phn I
QUY NH CHUNG

1. K ton qun tr a/ K ton qun tr l vic thu thp, x l, phn tch v cung cp thng tin kinh t, ti chnh theo yu cu qun tr v quyt nh kinh t, ti chnh trong ni b n v k ton (Lut K ton, khon 3, iu 4). K ton qun tr nhm cung cp cc thng tin v hot ng ni b ca doanh nghip, nh: Chi ph ca tng b phn (trung tm chi ph), tng cng vic, sn phm; Phn tch, nh gi tnh hnh thc hin vi k hoch v doanh thu, chi ph, li nhun; qun l ti sn, vt t, tin vn, cng n; Phn tch mi quan h gia chi ph vi khi lng v li nhun; La chn thng tin thch hp cho cc quyt nh u t ngn hn v di hn; Lp d ton ngn sch sn xut, kinh doanh;... nhm phc v vic iu hnh, kim tra v ra quyt nh kinh t. K ton qun tr l cng vic ca tng doanh nghip, Nh nc ch hng dn cc nguyn tc, cch thc t chc v cc ni dung, phng php k ton qun tr ch yu to iu kin thun li cho doanh nghip thc hin. b/ i tng nhn thng tin k ton qun tr l Ban lnh o doanh nghip v nhng ngi tham gia qun l, iu hnh hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip. Doanh nghip khng bt buc phi cng khai cc thng tin v k ton qun tr tr trng hp php lut c quy nh khc. c/ n v tnh s dng trong K ton qun tr, gm: n v tin t, n v hin vt, thi gian lao ng hoc cc n v tnh khc theo yu cu qun l ca 1

doanh nghip. d/ Nguyn tc t chc h thng thng tin k ton qun tr: Vic t chc h thng thng tin k ton qun tr khng bt buc phi tun th y cc nguyn tc k ton v c th c thc hin theo nhng quy nh ni b ca doanh nghip nhm to lp h thng thng tin qun l thch hp theo yu cu qun l c th ca tng doanh nghip. Doanh nghip c ton quyn quyt nh vic vn dng cc chng t k ton, t chc h thng s k ton, vn dng v chi tit ho cc ti khon k ton, thit k cc mu bo co k ton qun tr cn thit phc v cho k ton qun tr ca n v. / Doanh nghip c s dng mi thng tin, s liu ca phn k ton ti chnh phi hp v phc v cho k ton qun tr. 2. i tng p dng Thng t Thng t ny p dng cho doanh nghip thuc cc lnh vc sn xut, kinh doanh, thng mi, dch v. Ring cc doanh nghip trong lnh vc ti chnh, ngn hng, nh Cng ty bo him, Cng ty chng khon, Cng ty qun l Qu u t chng khon, T chc tn dng, T chc ti chnh,... vn dng cc ni dung ph hp hng dn ti Thng t ny. 3. Nhim v k ton qun tr trong doanh nghip a/ Thu thp, x l thng tin, s liu k ton theo phm vi, ni dung k ton qun tr ca n v xc nh theo tng thi k. b/ Kim tra, gim st cc nh mc, tiu chun, d ton. c/ Cung cp thng tin theo yu cu qun tr ni b ca n v bng bo co k ton qun tr. d/ T chc phn tch thng tin phc v cho yu cu lp k hoch v ra quyt nh ca Ban lnh o doanh nghip. 4. Ni dung, phm vi, k k ton qun tr 4.1. Ni dung k ton qun tr a/ Ni dung ch yu, ph bin ca k ton qun tr trong doanh nghip, gm: - K ton qun tr chi ph v gi thnh sn phm; - K ton qun tr bn hng v kt qu kinh doanh; - Phn tch mi quan h gia chi ph, khi lng v li nhun; - La chn thng tin thch hp cho vic ra quyt nh; - Lp d ton ngn sch sn xut, kinh doanh; - K ton qun tr mt s khon mc khc: + K ton qun tr ti sn c nh (TSC); + K ton qun tr hng tn kho; + K ton qun tr lao ng v tin lng; + K ton qun tr cc khon n. b/ Ngoi nhng ni dung ch yu nu trn, doanh nghip c th thc hin cc ni dung k ton qun tr khc theo yu cu qun l ca doanh nghip. 2

4.2. Phm vi k ton qun tr khng b gii hn v c quyt nh bi nhu cu thng tin v k ton qun tr ca doanh nghip trong tt c cc khu ca qu trnh t chc, qun l sn xut, kinh doanh, lp k hoch, kim tra, t chc, iu hnh, ra quyt nh v trnh , kh nng t chc cng tc k ton qun tr ca mi doanh nghip. 4.3. K k ton qun tr thng l thng, qu, nm nh k k ton ti chnh. Doanh nghip c quyt nh k k ton qun tr khc (c th l ngy, tun hoc bt k thi hn no) theo yu cu ca mnh. 5. Cc thut ng trong Thng t ny c hiu nh sau: - Trung tm trch nhim: L mt b phn (phn xng, dy chuyn sn xut; mt phng, ban; mt cng ty hoc ton b cng ty) trong mt t chc m ngi qun l ca b phn c quyn iu hnh v c trch nhim i vi s chi ph, thu nhp pht sinh hoc s vn u t s dng vo hot ng kinh doanh. - Trung tm chi ph: L trung tm trch nhim m ngi qun l ch c quyn iu hnh qun l cc chi ph pht sinh thuc b phn mnh qun l. Trung tm chi ph c th l b phn (phn xng, i, t,...) hoc tng giai on hot ng (giai on lm th, giai on ct gt, giai on nh bng,). - Chi ph chnh lch: L chi ph c phng n ny nhng khng c hoc ch c mt phn phng n khc. Chi ph chnh lch l mt trong cc cn c quan trng la chn phng n u t hoc phng n sn xut, kinh doanh. - Chi ph c hi: L li ch tim tng b mt i do la chn phng n (hoc hnh ng) ny thay v chn phng n (hoc hnh ng) khc. - Chi ph chm: L loi chi ph m doanh nghip s phi gnh chu bt k la chn phng n hoc hnh ng no. Chi ph chm tn ti mi phng n nn khng c tnh chnh lch v khng phi xt n khi so snh, la chn phng n, hnh ng ti u. - Chi ph kh bin (gi tt l bin ph): L nhng chi ph sn xut, kinh doanh thay i t l thun v tng s, v t l vi s bin ng v khi lng sn phm, gm: chi ph nguyn liu, vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip v mt s khon chi ph sn xut chung, nh: Chi ph nhn cng, chi ph in nc, ph tng sa cha my,...Chi ph kh bin khng thay i khi tnh cho mt n v sn phm, cng vic. - Chi ph bt bin (cn gi l nh ph): L nhng chi ph m tng s khng thay i vi s bin ng v khi lng sn phm, cng vic, gm: chi ph khu hao TSC, lng nhn vin, cn b qun l,...Chi ph bt bin ca mt n v sn phm, cng vic c quan h t l nghch vi khi lng, sn phm, cng vic. - Li trn bin ph: L s chnh lch gia doanh thu vi bin ph ton b (gm gi thnh sn xut theo bin ph, bin ph bn hng, bin ph qun l doanh nghip). - im ho vn: L mt im m ti tng doanh thu bng tng chi ph hoc l mt im m ti li trn bin ph bng tng chi ph bt bin. 3

- Quyt nh ngn hn: L quyt nh kinh doanh m thi gian hiu lc, thi gian nh hng v thc thi thng di 1 nm hoc ngn hn 1 chu k kinh doanh thng thng nh: Quyt nh v s tn ti hay loi b mt b phn kinh doanh trong k k hoch; Quyt nh phng n t sn xut hay mua ngoi nguyn vt liu, sn phm; Quyt nh bn giai on bn thnh phm hay giai on thnh phm;). - Quyt nh di hn: L nhng quyt nh c thi gian hiu lc, thi gian nh hng v thi gian thc thi trn 1 nm hoc trn 1 chu k kinh doanh (V d, nh: Quyt nh u t TSC cho doanh nghip; Quyt nh u t ti chnh di hn;). - Thng tin thch hp: L nhng thng tin phi t hai tiu chun c bn: + Thng tin phi lin quan n tng lai; + Thng tin phi c s khc bit gia cc phng n ang xem xt v la chn. Phn II T CHC THC HIN K TON QUN TR 1. Vic t chc thc hin k ton qun tr trong doanh nghip c cc yu cu sau: a/ Cung cp kp thi y cc thng tin theo yu cu qun l v chi ph ca tng cng vic, b phn, d n, sn phm,; b/ Cung cp kp thi, y cc thng tin thc hin, cc nh mc, n gi,... phc v cho vic lp k hoch, kim tra, iu hnh v ra quyt nh; c/ m bo cung cp cc thng tin chi tit, c th hn so vi k ton ti chnh; d/ Xc lp cc nguyn tc, phng php ph hp m bo c tnh so snh gia k ton ti chnh v k ton qun tr cng nh gia cc thi k hot ng, gia d ton v thc hin. 2. T chc thc hin k ton qun tr trong doanh nghip theo cc ni dung: T chc vn dng chng t k ton, ti khon k ton, s k ton; T chc lp bo co k ton qun tr v t chc phn tch thng tin kinh t, ti chnh. 3. Nguyn tc t chc vn dng Chng t k ton a/ Vn dng cc nguyn tc, phng php v lp, lun chuyn, qun l v s dng chng t k ton ph hp vi iu kin c th ca doanh nghip. b/ C th ho v b sung cc ni dung cn thit vo tng mu chng t k ton c quy nh phc v cho vic thu thp thng tin qun tr ni b doanh nghip. c/ S dng cc chng t ban u, chng t thng k trong iu hnh sn xut, kinh doanh ca doanh nghip (Lnh sn xut; Bng k khi lng; Quyt nh iu ng lao ng; Quyt nh iu ng (di chuyn) ti sn; Bin bn iu tra tnh hnh sn xut,) k ton qun tr khi lng sn phm (cng vic), thi 4

gian lao ng, lp k hoch. d/ c thit k v s dng cc chng t ni b dng cho k ton qun tr m khng c quy nh ca Nh nc (Bng tnh phn b chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip,); c thit lp h thng thu thp v cung cp thng tin nhanh, kp thi qua Email, Fax v cc phng tin thng tin khc. 4. Nguyn tc t chc vn dng Ti khon k ton 4.1. Doanh nghip cn c vo h thng ti khon k ton do B Ti chnh ban hnh hoc c B Ti chnh chp thun p dng cho doanh nghip chi tit ho theo cc cp (cp 2, 3, 4) ph hp vi k hoch, d ton lp v yu cu cung cp thng tin ca k ton qun tr trong doanh nghip. 4.2. Vic chi tit ho cc cp ti khon k ton da trn cc yu cu sau: a/ Xut pht t yu cu cung cp thng tin k ton qun tr ca tng cp qun l. b/ Cc ti khon c mi quan h vi nhau cn m bo tnh thng nht v k hiu, cp ,(V d: TK 15411, 51111, 63211, 91111,...). c/ Vic chi tit ho ti khon khng c lm sai lch ni dung, kt cu v phng php ghi chp ca ti khon. 4.3. Doanh nghip c m ti khon k ton chi tit theo cc cp trong cc trng hp sau: a/ K ton chi ph sn xut v tnh gi thnh theo tng cng vic; Sn phm, mt hng, b phn sn xut, kinh doanh,... b/ K ton bn hng v xc nh kt qu kinh doanh theo tng cng vic; Sn phm, mt hng, b phn sn xut, kinh doanh,... c/ K ton hng tn kho theo tng th, loi. d/ K ton cc ngun vn, cc khon vay, cc khon n phi thu, phi tr,...theo ch th v tng loi. Ngoi ra tu theo yu cu cung cp thng tin k ton qun tr m doanh nghip thit k chi tit ho cc ti khon k ton cho ph hp. 5. Nguyn tc t chc vn dng S k ton a/ Doanh nghip cn c vo h thng s k ton do B Ti chnh ban hnh hoc c B Ti chnh chp thun p dng cho doanh nghip b sung cc ch tiu, yu cu c th phc v cho k ton qun tr trong doanh nghip. Vic b sung hoc thit k cc ni dung ca s k ton khng c lm sai lch ni dung cc ch tiu quy nh trn s k ton v cn ph hp vi yu cu qun l ca doanh nghip. b/ Doanh nghip c th thit k cc s k ton mi ph hp vi yu cu qun l chi ph, doanh thu v xc nh kt qu kinh doanh theo b phn, mt hng, cng vic v cc yu cu khc ca k ton qun tr (Phiu tnh gi thnh sn phm; Bo co sn xut; S chi tit bn hng theo khch hng,..nh mu s ph lc km theo). 5

6. Yu cu, ni dung Bo co k ton qun tr 6.1. Yu cu thit lp h thng bo co k ton qun tr a/ H thng bo co k ton qun tr cn c xy dng ph hp vi yu cu cung cp thng tin phc v qun l ni b ca tng doanh nghip c th. b/ Ni dung h thng bo co k ton qun tr cn m bo cung cp y v m bo tnh so snh c ca cc thng tin phc v yu cu qun l, iu hnh v ra cc quyt nh kinh t ca doanh nghip. c/ Cc ch tiu trong bo co k ton qun tr cn phi c thit k ph hp vi cc ch tiu ca k hoch, d ton v bo co ti chnh nhng c th thay i theo yu cu qun l ca cc cp. 6.2. H thng bo co k ton qun tr 6.2.1 H thng bo co k ton qun tr ch yu ca mt doanh nghip thng bao gm: a/ Bo co tnh hnh thc hin: - Bo co doanh thu, chi ph v li nhun ca tng loi sn phm, hng ho, dch v; - Bo co khi lng hng ho mua vo v bn ra trong k theo i tng khch hng, gi bn, chit khu v cc hnh thc khuyn mi khc; - Bo co chi tit khi lng sn phm (dch v) hon thnh, tiu th; - Bo co chp hnh nh mc hng tn kho; - Bo co tnh hnh s dng lao ng v nng sut lao ng; - Bo co chi tit sn phm, cng vic hon thnh; - Bo co cn i nhp, xut, tn kho nguyn liu, vt liu, sn phm, hng ho; - Bo co chi tit n phi thu theo thi hn n, khch n v kh nng thu n; - Bo co chi tit cc khon n vay, n phi tr theo thi hn n v ch n; - Bo co b phn lp cho trung tm trch nhim; - Bo co chi tit tng, gim vn ch s hu. b/ Bo co phn tch: - Phn tch mi quan h gia chi ph, khi lng v li nhun; - Phn tch tnh hnh ti chnh ca doanh nghip; - Phn tch cc nhn t nh hng n tnh hnh thc hin k hoch sn xut v ti chnh; Ngoi ra, cn c vo yu cu qun l, iu hnh ca tng giai on c th, doanh nghip c th lp cc bo co k ton qun tr khc. 6.2.2 Mt s mu bo co k ton qun tr ch yu: Xem ph lc km theo. 7. Lu tr ti liu k ton qun tr Vic lu tr ti liu k ton qun tr, c bit l cc bo co k ton qun tr mang tnh tng hp, phn tch kt qu kinh doanh, chin lc kinh doanh,...c 6

thc hin theo quyt nh ca Ngi i din theo php lut ca n v k ton trn c s vn dng cc quy nh ca php lut v lu tr ti liu k ton.

Phn III MT S NI DUNG K TON QUN TR CH YU 1. K ton qun tr chi ph v gi thnh sn phm 1.1. K ton qun tr chi ph Doanh nghip cn c vo c im hot ng v yu cu qun l t chc tp hp chi ph theo tng trung tm pht sinh chi ph, nh: T, i, phn xng hoc cho tng cng vic, tng sn phm, tng cng on sn xut hoc cho c qu trnh sn xut v xc nh cc loi chi ph ca doanh nghip theo cc ni dung sau: 1.1.1 Phn loi chi ph Vic phn loi chi ph ca doanh nghip l nhm mc ch phc v cho qun tr hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip, do tu thuc vo mc ch, yu cu qun tr ca doanh nghip trong tng thi k, tng hon cnh la chn tiu thc phn loi ph hp. a/ Phc v cho k ton ti chnh, chi ph sn xut, kinh doanh c phn loi theo cc tiu thc sau: - Theo ni dung kinh t, chi ph c chia lm hai loi: + Chi ph sn xut: L chi ph hnh thnh nn gi tr ca sn phm sn xut, gm: Chi ph nguyn liu, vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung; + Chi ph ngoi sn xut: L chi ph khng lm tng gi tr sn phm sn xut nhng cn thit hon thnh qu trnh sn xut, kinh doanh, gm: Chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip. - Theo mi quan h gia chi ph vi cc khon mc trn bo co ti chnh, chi ph c chia ra: + Chi ph thi k: L chi ph pht sinh trong mt k kinh doanh (theo thi gian) c th lin quan n nhiu i tng, nhiu sn phm khc nhau. Chi ph thi k c c im l nhng chi ph lm gim li tc trong k kinh doanh m chi ph pht sinh; + Chi ph sn phm: L chi ph cu thnh nn gi tr n v sn phm hon thnh, ang tn kho hoc c bn. b/ Phc v cho k ton qun tr, chi ph sn xut, kinh doanh c phn loi theo cc tiu thc sau: - Theo mi quan h vi vic lp k hoch v kim tra, chi ph c chia ra: + Chi ph kh bin; + Chi ph bt bin; + Chi ph hn hp: L loi chi ph gm c yu t kh bin v bt bin (V d: Chi ph in thoi, chi ph sa cha, bo tr TSC,...). 7

- Theo tnh cht chi ph, chi ph c chia ra: + Chi ph trc tip: L chi ph cu thnh sn phm, gn lin vi mt sn phm hoc dch v nht nh hon thnh (V d: Chi ph nguyn liu, vt liu trc tip; Chi ph nhn cng trc tip,...); + Chi ph gin tip l chi ph lin quan n nhiu sn phm, hoc nhiu dch v khc nhau khng lm tng gi tr sn phm, dch v (V d: Chi ph qun l hnh chnh, chi ph lng nhn vin qun l,...). Chi ph gin tip phi c phn b vo tng n v, sn phm, cng vic; + Chi ph kim sot c l chi ph m cp qun l d on c s pht sinh v thuc quyn quyt nh ca cp qun l ; + Chi ph khng kim sot c l chi ph m cp qun l khng d on c s pht sinh ca n, ng thi khng thuc thm quyn quyt nh ca cp qun l . c/ Theo yu cu s dng chi ph trong vic la chn d n u t, chi ph ca mt d n c phn loi nh sau: - Chi ph thch hp; - Chi ph chnh lch; - Chi ph c hi; - Chi ph chm. 1.1.2 Phng php tp hp chi ph Doanh nghip cn la chn cc phng php tp hp chi ph ph hp tng loi chi ph: a/ Phng php trc tip: p dng cho trng hp chi ph pht sinh ch lin quan n mt i tng chu chi ph. Theo phng php ny th chi ph ca i tng no c tp hp trc tip cho i tng . b/ Phng php phn b: p dng cho trng hp chi ph pht sinh lin quan n nhiu i tng chu chi ph. Khi thc hin phng php phn b chi ph doanh nghip c th la chn mt trong cc cn c phn b sau: Gi cng, ngy cng, gi my hot ng, din tch s dng,v phng php phn b l trc tip hoc phn b theo cp bc. 1.1.3 Xc nh trung tm chi ph Vic xc nh trung tm chi ph ph thuc vo quy trnh sn xut v quy m ca tng doanh nghip. Cc trung tm chi ph thng c phn loi l: - Trung tm chnh, nh: Trung tm mua hng, trung tm sn xut (cc phn xng, b phn sn xut); - Trung tm ph, nh: Trung tm hnh chnh, qun tr, trung tm k ton, ti chnh, 1.2. K ton qun tr gi thnh sn phm 1.2.1 Phng php tnh gi thnh Tu theo c im ca sn phm hoc mi quan h gia i tng hch ton chi ph v i tng tnh gi thnh sn phm doanh nghip la chn mt phng php hoc kt hp nhiu phng php tnh gi thnh sn phm. 8

Cc phng php tnh gi thnh ch yu l: a/ Phng php tnh gi thnh theo cng vic, sn phm Tnh gi thnh theo cng vic (hoc sn phm) l qu trnh tp hp v phn b chi ph nguyn liu, vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip v chi ph sn xut chung c lin quan n mt cng vic, mt sn phm ring bit hoc mt nhm sn phm c th, mt n t hng: + Chi ph nguyn liu, vt liu trc tip, chi ph nhn cng trc tip c tp hp trc tip cho tng cng vic, sn phm ring bit; + Chi ph sn xut chung: Khi c chi ph sn xut chung pht sinh c tp hp chung cho cc cng vic, sn phm sau tin hnh phn b. p dng phng php ny doanh nghip cn c vo tnh hnh c th chn mt trong nhng phng php phn b chi ph sn xut chung, nh sau: + Phn b chi ph sn xut chung theo mc thc t; Theo phng php ny doanh nghip s iu chnh s chnh lch gia s c tnh phn b v chi ph chung thc t pht sinh ghi tng hoc gim Gi vn hng bn trong k (Nu s chnh lch nh khng ng k) hoc s phn b s chnh lch cho s chi ph sn xut, kinh doanh d dang, thnh phm v gi vn hng bn trn c s t l vi s d (hoc s lu k) ca cc ti khon ny trc khi phn b mc chnh lch chi ph sn xut chung. + c tnh chi ph sn xut chung ca tng cng vic, sn phm,... ngay t u k, cui k tin hnh iu chnh chnh lch gia chi ph thc t pht sinh v mc chi ph sn xut chung c tnh. b/ Phng php tnh gi thnh theo qu trnh sn xut (Phng php tng cng chi ph); c/ Phng php tnh gi thnh theo nh mc; d/ Phng php h s; / Phng php loi tr chi ph theo cc sn phm ph. 1.2.2 i tng v k tnh gi thnh a/ i tng tnh gi thnh c th l mt chi tit thnh phm, thnh phm, nhm thnh phm, cng vic c th hoc gi thnh b phn lnh vc. Doanh nghip c th da vo mt hoc mt s cn c sau xc nh i tng tnh gi thnh ph hp: + c im t chc sn xut, qun l; + c im quy trnh cng ngh sn xut; + iu kin v trnh k ton, yu cu qun l ca doanh nghip. b/ K tnh gi thnh thng thng l theo thng, qu, hoc theo nm. Doanh nghip cn c vo loi hnh sn xut sn phm, quy trnh sn xut sn phm v c im sn xut sn phm xc nh k tnh gi thnh. i vi sn phm n chic th k tnh gi thnh l khi sn phm n chic hon thnh. 1.2.3 Trnh t k ton chi ph sn xut v tnh gi thnh sn phm theo cc bc nh sau: 9

+ Tp hp chi ph (trc tip, gin tip v phn b); + Tng hp chi ph, x l chnh lch tha, thiu; + Kim k, nh gi sn phm d dang, xc nh chi ph d dang; + Xc nh phng php tnh gi thnh p dng; + Lp bo co (th tnh) gi thnh sn phm. 2. K ton qun tr bn hng v kt qu kinh doanh 2.1. nh gi bn sn phm a/ Doanh nghip xc nh gi bn sn phm theo nguyn tc: Gi bn b p chi ph v t c li nhun mong mun. b/ Doanh nghip c th cn c vo tng hon cnh, iu kin v tng loi gi bn (gi bn sn phm thng thng, gi bn sn phm mi, gi bn ni b, gi bn trong iu kin cnh tranh,...) la chn cn c lm c s xc nh gi bn hp l (V d: cn c vo gi thnh sn xut, cn c vo bin ph trong gi thnh ton b ca sn phm, da vo chi ph nguyn liu, chi ph nhn cng,...). V d: nh gi bn da trn gi thnh sn xut sn phm theo phng php cng thm vo chi ph t l tng thm theo cng thc: Gi bn = T l phn trm tng thm Gi thnh sn xut sn phm x (1 + % cng thm) + x Chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip Gi thnh sn xut 1 sn phm bn Tng vn u t

Mc hon vn mong mun = S sn phm bn = T l hon vn u t x

Mc hon vn mong mun

2.2. K ton qun tr bn hng v kt qu bn hng a/ Doanh nghip c th t chc k ton bn hng theo tng phng thc bn hng v thanh ton tin (bn thu tin ngay, bn tr gp, bn hng thng qua i l hng i hng), theo tng b phn bn hng (khu vc 1, khu vc 2,...), theo tng nhm sn phm, loi hot ng ch yu. Doanh nghip cng c th t chc k ton bn hng bng cch kt hp nhiu tiu thc vi nhau, tu theo yu cu qun l ca mnh v iu kin, hon cnh c th ca doanh nghip trong tng thi k. b/ Doanh nghip cn xy dng m hnh ti khon, s k ton v bo co bn hng v kt qu bn hng mt cch lin hon v linh hot c th k ton ph hp vi cc trng hp bn hng trong tng giai on p ng c yu cu xc nh kt qu hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip. 3. Phn tch mi quan h gia chi ph, khi lng v li nhun Mi quan h gia chi ph, khi lng v li nhun l mi quan h gia cc nhn t gi bn, khi lng (s lng, mc hot ng), kt cu hng bn chi ph 10

(c nh, bin i) v s tc ng ca cc nhn t ny n li nhun ca doanh nghip. Doanh nghip cn phn tch mi quan h ny thng qua h thng ch tiu phn tch, gm: + Li tnh trn bin ph n v (cn gi l s d m ph); + Tng li tnh trn bin ph; + T sut li tnh trn bin ph; + Kt cu chi ph; + n by kinh t; + im ho vn (sn lng, doanh thu, cng sut, thi gian ho vn,);
..

Vic phn tch mi quan h ny gip doanh nghip a ra c cc quyt nh trong sn xut, kinh doanh nhm ti a ho li nhun nh: La chn sn phm v sn lng sn xut, gi bn, nh mc chi ph. 4. La chn thng tin thch hp cho vic ra quyt nh Ra quyt nh l chc nng c bn ca nh qun tr doanh nghip. Quyt nh ph bin doanh nghip, gm: Quyt nh ngn hn v quyt nh di hn. 4.1. Thng tin thch hp cho vic ra quyt nh ngn hn la chn thng tin thch hp cho vic ra quyt nh ngn hn, k ton qun tr doanh nghip cn thc hin cc bc sau : + Thu thp thng tin (chi ph, doanh thu) lin quan n cc phng n kinh doanh cn ra quyt nh; + Loi b cc thng tin khng thch hp l cc chi ph chm, chi ph ging nhau (c lng v tnh cht) v doanh thu nh nhau ca cc phng n ang xem xt; + Xc nh cc thng tin thch hp; + Ra quyt nh. 4.2. Thng tin thch hp cho vic ra quyt nh u t di hn Quyt nh u t di hn thng l: Quyt nh u t ti sn mi hay tip tc s dng ti sn c; m rng quy m sn xut; thu hay mua TSC; la chn cc thit b khc trong thi gian thch hp; cung cp thng tin cho lnh o ra quyt nh u t, k ton qun tr ca doanh nghip cn thc hin cc vic sau: - Phn loi cc quyt nh thnh hai loi sau: + Quyt nh c tnh sng lc; + Quyt nh c tnh u tin. - Thu thp thng tin v phn loi thng tin ph hp vi loi quyt nh. - La chn mt trong cc phng php thch hp xc nh thng tin (lp d n u t) ph hp vi loi quyt nh: + Phng php k hon vn; + Phng php gi tr hin ti rng; 11

+ Phng php t l sinh li iu chnh theo thi gian; + Phng php ch s sinh li iu chnh theo thi gian. - Quyt nh la chn phng n sau khi c thng tin thch hp. 5. Lp d ton ngn sch sn xut, kinh doanh 5.1. Yu cu lp d ton ngn sch sn xut, kinh doanh a/ H thng ch tiu d ton ngn sch sn xut, kinh doanh c xy dng ring cho tng qu trnh, nh: Qu trnh mua hng, qu trnh sn xut, qu trnh tiu th sn phm ca hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip v chi tit cho tng ni dung: Vn bng tin; Hng tn kho; Tng loi chi ph nghip v kinh doanh: Chi ph bn hng; Chi ph qun l doanh nghip; Tng loi bo co tng hp: Bng cn i k ton, Bo co kt qu hot ng kinh doanh, b/ D ton ngn sch sn xut, kinh doanh c lp cho c nm v chia ra cc qu, cc thng trong nm. Song, vic lp d ton c chnh xc v c tnh kh thi th cui thng, cui qu doanh nghip cn c vo tnh hnh thc hin d ton thng, qu v cc yu t nh hng ca thng, qu tip theo lp d ton. Tuy nhin, trong qu trnh xy dng tng ch tiu d ton, doanh nghip cn gn vi cc ch tiu d ton khc nhm to thnh h thng cc ch tiu d ton. H thng cc ch tiu d ton bao gm: - Ch tiu d ton tiu th sn phm, hng ha, dch v; - Ch tiu d ton sn lng sn xut sn phm, dch v; - Ch tiu d ton chi ph sn xut, dch v; - Ch tiu d ton hng tn kho; - Ch tiu d ton chi ph bn hng; - Ch tiu d ton chi ph qun l doanh nghip; - Ch tiu d ton vn bng tin; - Ch tiu d ton Bo co kt qu sn xut, kinh doanh; - Ch tiu d ton Bng cn i k ton. 5.2. Trnh t lp d ton ngn sch sn xut, kinh doanh a/ Cc b phn trong doanh nghip trc tip chu trch nhim lp d ton ngn sch sn xut, kinh doanh ca b phn mnh. b/ Phng k ton doanh nghip c trch nhim tng hp d ton ca cc b phn thnh d ton ngn sch chung ca ton doanh nghip, ng thi chu trch nhim t chc cc cuc hp cng vi cc b phn lin quan nhn kin sa i, b sung v hon chnh d ton. c/ trnh ln lnh o doanh nghip. Sau khi c kin ca lnh o doanh nghip tin hnh ph bin li cho cc b phn trong doanh nghip thc hin. 6. K ton qun tr mt s khon mc khc 6.1. K ton qun tr TSC a/ Doanh nghip cn phi m s k ton chi tit v tng hp phn nh c cc ch tiu v gi tr hin vt ca qu trnh qun l, s dng v phn tch 12

nh gi hiu qu s dng TSC ca ton n v, cc b phn, cc i tng TSC ch yu, ng thi cung cp c nhu cu s dng ti sn c nh ca tng b phn cng nh ton doanh nghip mt cch c th gip lnh o doanh nghip c c s quyt nh cc phng n khai thc nng lc ti sn c nh hin c v u t mi thch hp, hiu qu. b/ Doanh nghip c th xc nh c cu TSC theo cch phn loi TSC ph hp, ng thi kt hp k ton theo tng i tng TSC ca doanh nghip p ng yu cu cung cp thng tin cho vic lp k hoch u t di hn cho tng thi k, phn tch hiu qu s dng TSC cng nh cc khon tn tht do s dng TSC khng ng mc ch. c/ Doanh nghip cn xc nh phm vi t chc k ton qun tr c th xy dng m hnh ti khon, s k ton TSC thch hp hoc s dng cc ti liu ca k ton ti chnh phn tch. 6.2. K ton qun tr hng tn kho a/ Doanh nghip cn lp danh im vt t v t chc k ton qun tr v s hin c, s s dng, bn c v s lng v gi tr ph hp danh im vt t, sn phm, hng ho lp theo yu cu qun l ni b doanh nghip. b/ k ton c s vt t s dng v s tn kho hp l, doanh nghip cn xc nh c phng php tnh gi hng tn kho ph hp vi iu kin v hon cnh c th ca doanh nghip, p ng c yu cu qun l cng nh lp k hoch cho tng lai. c/ Doanh nghip lp nh mc chi ph nguyn liu, vt liu cho tng cng vic, sn phm v lp nh mc d tr cho tng danh im hng tn kho. d/ So snh gia nh mc lp v thc t thc hin, a ra nhn xt v kin ngh. 6.3. K ton qun tr lao ng v tin lng a/ Yu cu doanh nghip cn thc hin c cc vic sau: - Lp c nh mc gi cng v n gi tin lng cho cc bc th, nhn vin ca doanh nghip; - Lp c nh mc chi ph nhn cng tiu hao cho tng giai on cng vic, sn phm, dch v,...; - Xc nh v kim sot c thi gian lm vic ca tng lao ng; - Tnh ton y v phn b chi ph nhn cng vo cc gi ph, trung tm chi ph v gi thnh hp l, ph hp. b/ Phng php thc hin: - Doanh nghip cn thit k v vn hnh tt h thng chm cng, tnh lng v bng thanh ton lng ph hp vi cc trung tm chi ph v gi thnh. - p dng phng php k ton chi ph nhn cng ph hp (vi tng thi gian, iu kin): + Phng php trc tip;

13

+ Phng php phn b: Phng php ny p dng trong trng hp ngi lao ng cng mt lc tham gia nhiu cng vic v doanh nghip cn la chn cn c phn b thch hp. 6.4. K ton qun tr cc khon n a/ Yu cu k ton qun tr cc khon n l m bo cung cp c cc thng tin v: Ch n, loi n theo k hn, thi hn thanh ton v cht lng ca khon n vo bt k lc no khi nh qun l cn; b/ Cn c vo tnh hnh thc t ca doanh nghip thit k cc ti khon phn nh cc khon n theo ch n, khch n ng thi phn tch theo cht lng n v k hn thanh ton hoc phn nh cc khon n theo thi hn n, ng thi phn tch theo ch n, cht lng ca khon n.

Phn IV T CHC B MY K TON V NGI LM K TON QUN TR 1. T chc b my k ton qun tr 1.1. Vic t chc b my k ton qun tr ca doanh nghip phi ph hp vi c im hot ng, quy m u t v a bn t chc sn xut, kinh doanh ca doanh nghip, vi mc phn cp qun l kinh t - ti chnh ca doanh nghip. B my k ton phi gn nh, khoa hc, hp l v hiu qu cao trong vic cung cp thng tin cho b my lnh o ca doanh nghip. 1.2. Cc doanh nghip cn c vo cc iu kin c th ca mnh (Quy m; Trnh cn b; c im sn xut, kinh doanh, qun l, phng tin k thut...) t chc b my k ton qun tr theo mt trong cc hnh thc sau: a/ Hnh thc kt hp: T chc kt hp gia k ton ti chnh vi k ton qun tr theo tng phn hnh k ton: K ton chi ph sn xut v tnh gi thnh, k ton bn hng,K ton vin theo di phn hnh k ton no th s thc hin c k ton ti chnh v k ton qun tr phn hnh . Ngoi ra, doanh nghip phi b tr ngi thc hin cc ni dung k ton qun tr chung khc, nh: Thu thp, phn tch cc thng tin phc v vic lp d ton v phn tch thng tin phc v cho vic ra quyt nh trong qun tr doanh nghip. Cc ni dung cng vic ny c th b tr cho k ton tng hp hoc do k ton trng m nhim. b/ Hnh thc tch bit: T chc thnh mt b phn k ton qun tr ring bit vi b phn k ton ti chnh trong phng k ton ca doanh nghip. Hnh thc ny ch thch hp vi cc doanh nghip c quy m ln, nh: Tng cng ty, tp on kinh t,... c/ Hnh thc hn hp: L hnh thc kt hp hai hnh thc nu trn nh: T chc b phn k ton qun tr chi ph gi thnh ring, cn cc ni dung khc th theo hnh thc kt hp. 14

2. Ngi lm k ton qun tr 2.1. Doanh nghip cn b tr ngi lm k ton qun tr c nng lc, trnh trn c s vn dng cc tiu chun, iu kin ca ngi lm k ton quy nh ti Lut K ton. Trng hp doanh nghip t chc thnh mt b phn k ton qun tr tch bit ring vi b phn k ton ti chnh th ngi lm k ton qun tr phi c tiu chun, c quyn v trch nhim sau: a/ Tiu chun ca ngi lm k ton qun tr: + C phm cht o c ngh nghip k ton, trung thc, lim khit, c thc chp hnh php lut; + C trnh chuyn mn, nghip v v k ton. b/ Quyn hn ca ngi lm k ton qun tr: Ngi lm k ton qun tr c quyn c lp v chuyn mn, nghip v k ton, hoc thng k; C quyn ch ng phn tch, nh gi v xut. c/ Trch nhim ca ngi lm k ton qun tr: Ngi lm k ton qun tr c trch nhim tun th cc quy nh ca php lut v k ton, thc hin cc cng vic c phn cng v chu trch nhim v chuyn mn, nghip v ca mnh theo yu cu ca lnh o doanh nghip. Khi thay i ngi lm k ton qun tr, ngi lm k ton qun tr c phi c trch nhim bn giao cng vic k ton v ti liu k ton cho ngi lm k ton qun tr mi. Ngi lm k ton qun tr c phi chu trch nhim v cng vic k ton trong thi gian mnh lm k ton qun tr. 2.2. Thu lm k ton qun tr i vi n v k ton khng c iu kin hoc khng b tr ngi lm k ton qun tr th c th thu ngi lm k ton qun tr theo hng dn sau: - n v k ton c k hp ng vi doanh nghip dch v k ton hoc c nhn c ng k kinh doanh dch v k ton thu lm k ton qun tr theo quy nh ca php lut; - Vic thu lm k ton qun tr phi c lp thnh hp ng theo quy nh ca php lut; - n v k ton thu ngi lm k ton qun tr c trch nhim cung cp y , kp thi, trung thc mi thng tin, ti liu lin quan n cng vic thu lm k ton v thanh ton y , kp thi ph dch v k ton theo tho thun trong hp ng; - Doanh nghip, c nhn cung cp dch v k ton qun tr phi chu trch nhim v thng tin, s liu k ton theo tho thun trong hp ng. 3. K ton trng ca doanh nghip c trch nhim t chc thc hin k ton qun tr trong doanh nghip v chu trch nhim trc Ban lnh o doanh nghip v cc thng tin, s liu k ton qun tr cung cp. 15

Phn V IU KHON THI HNH 1. Thng t ny c hiu lc thi hnh sau 15 ngy, k t ngy ng cng bo. 2. Cc doanh nghip cn c vo hng dn ti Thng t ny lm c s xy dng v t chc k ton qun tr thch hp v c hiu qu ti doanh nghip v cc doanh nghip thnh vin (i vi Tng cng ty), n v trc thuc, ph thuc (i vi Cng ty).
3. Cc Trng i hc, Hc vin, Cao ng, Trung hc Kinh t - Ti chnh - K

ton, trn c s ni dung ca Thng t ny xy dng gio trnh ging dy v k ton qun tr ph hp.
Ni nhn: - Th tng Chnh ph; cc Ph Th tng - Vn phng Quc hi; - Vn phng Ch tch nc; - Vn phng Chnh ph; - Vn phng TW v cc Ban ca ng; - Cc B; c quan ngang B; CQ trc thuc CP; - To n nhn dn ti cao; - Vin kim sot nhn dn ti cao; - Cc Kim tra vn bn - B T php; - UBND, S Ti chnh, Cc Thu cc tnh, TP trc thuc TW; - Cc Tng cng ty 90, 91; - Cc trng H, Hc vin, Cao ng, Trung hc TC-KT; - Cng bo; - Cc n v thuc B Ti chnh; - V Php ch - B Ti chnh; - Lu: VT, V CKT&KT.

KT. B TRNG TH TRNG

Trn Xun H

16