Abiyogenez Vikipedi, zgr ansiklopedi

Bu konu maddesi yaamn kkeni hakknda modern bilimsel aratrmalar esas almtr. Yaamn kkeni hakkndaki dinsel aklamalar iin bknz yaratl inanc.

Siyeh oluumunda, Glacier Milli Park Kambriyen ncesi stromatolitler. 2002'de, UCLA'dan William Schopf bilimsel dergi Nature 'da bu tip jeolojik oluumlarn 3.5 milyar yanda fosillemi alg mikroorganizmalar ierdiini iddia eden tartma yaratan bir makale yaymlad.[1] Eer bu doru ise, bunlar yeryzndeki yaamn bilinen ilk rnekleri olacak. Doa bilimlerinde abiyogenez, yaamn kkeni sorusu, yeryznde yaamn canl olmayandan nasl geliebildiinin aratrlmasdr. Bilimsel uzlamaya gre abiyogenez gnmzn 4,4 milyar yl ncesi ile 2,7 milyar yl ncesi arasnda meydana gelmitir. Bu zaman aralnn ba olan 4,4 milyar yl ncesi, su buharnn svlat zamandr.[2] 2,7 milyar yl ncesi ise, sabit karbon (12C ve 13C ), demir (56Fe, 57Fe, ve 58Fe) ve kkrt (32S, 33S, 34S, ve 36S) izotop oranlarnn mineral ve keltilerin biyolojik kaynakl olduuna[3][l/krk balant][4][l/krk balant], biyolojik gstergelerin ise fotosenteze[5][l/krk balant][6] iaret ettii zamandr. Bu konu ayn zamanda, Byk Patlama'dan beri evrenin 13,7 milyar yllk geliimi srasnda gereklemi olabilecei dnlen, gne sistemi veya dnya dndan yaamn kaynaklandn ne sren panspermia ve d kaynakl (eksojen) kuramlarn da iermektedir.[7][l/krk balant] Yaamn kkeni almalar biyoloji ve insann doal dnyay anlamas zerinde ok byk etkisi olmasna ramen snrl bir aratrma alandr. Bu sahadaki ilerlemeler, aratrlan sorunun nemi yznden birok insann ilgisini ekse de genellikle yava ve aralkldr. nerilen birok kuram iinde demir-kkrt kuram (nce metabolizma) ve RNA dnya hipotezi (nce genler) en ok rabet grenlerdir.[8] Konu balklar [gizle] 1 Kavramn bilimsel tarihi 1.1 Kendiliinden olu 1.2 Darwin ve Pasteur 1.3 Haldane ve Oparin 2 Dnyann Oluumundaki artlar 3 Gnmzdeki modeller 3.1 Organik molekllerin kkeni

3.1.1 Miller deneyleri (lkel orba Kuram) 3.1.2 Derin deniz scak su kayna teorisi 3.1.3 Fox deneyleri 3.1.4 Eigen hipotezi 3.1.5 Wchtershusern hipotezi 3.1.6 Radyoaktif sahil teorisi 3.1.7 Homokiralite 3.1.8 Kendi kendine organize olma ve kopyalama 3.2 Organik molekllerden protocel'lere (ata hcrelere) 3.2.1 "nce Genler" Modelleri: RNA dnya hipotezi 3.2.2 "nce Metabolizma" modelleri: demir-kkrt kuram ve dierleri 3.2.3 Kabarck teorisi 4 Dier modeller 4.1 Otokataliz 4.2 Kil teorisi 4.3 Gold'un "Derin Scak Biyosfer Modeli" 4.4 "lkel" dnyad yaam 4.5 Lipit Dnyas 4.6 Polifosfat Dnyas 4.7 Polisiklik Aromatik Hidrokarbon Dnyas 4.8 oklu balang 5 Kaynaklar 6 Notlar 7 Kaynak 8 Ek okuma 9 D balantlar Kavramn bilimsel tarihi [deitir]

19. yzyln bana kadar insanlar yaygn olarak yaamn canl olmayan maddeden kaynaklandna inanyorlard. Kendiliinden olu [deitir] Abiyogenezin klasik anlay olan, gnmzde daha ak olarak kendiliinden olu olarak bilinen kavrama gre, karmak, canl organizmalar organik maddelerin rmesi ile meydana gelir; rnek vermek gerekirse fareler depolanm tahldan veya kurtuklar kendiliinden ette oluur.

Girolamo Fracastoro. Aristo'ya gre yaprak bitlerinin bitkilerin stne sinen nemden, pirelerin kokumu maddelerden, farelerin kirli tahldan, timsahlarn suyun derinliklerindeki rm aa ktklerinden meydana geldikleri su gtrmez bir gerekti. 17. yzylda bu iddialar sorgulanmaya baland; mesela Sir Thomas Browne'n 1646da yaymlanan Pesudoxia Epidemica's (Genel Kabul Gren retilerin ve Gereklerin Sorgulanmas alt balkl), yanl inanlara ve kabaca ilenen hatalara bir saldryd. karmlar byk oranda kabul grmedi; rnein ada Alexander Ross unlar yazmt: Bunu (kendiliinden oluu) sorgulamak, nedeni, algy ve deneyimi sorgulamaktr. Eer phesi varsa brakalm Msr'a gitsin, orada yerliler iin bir felaket olan Nil'in amurundan doan tarlalar dolusu fare bulacaktr." [9] Akemseddin (1389-1459) Maddet-l Hayat'ta geen "Hastalklarn insanlarda teker teker peyda olduunu zannetmek yanltr. Hastalklar insandan insana gzle grlmeyecek kadar kk tohumlar vastasyla geer" cmlesi ile ilk mikrop teorilerinden birini ortaya atmtr. Daha sonra 1546'da fiziki Girolamo Fracastoro salgn hastalklarn canl olmayabilecek ok kk, grnmez paracklardan ve sporlardan kaynaklanabileceini kuramsallatrd, ancak bu gr yaygn kabul grmedi. Daha sonra Robert Hooke 1665te bir mikroorganizmann ilk izimlerini yaymlad. Kendisi ayn zamanda mantar rneklerini gzlemlerken kefettii hcreyi adlandrm olmasyla kayda gemitir. 1676'da Anton van Leeuwenhoek mikroorganizmalar kefetti; yapt izimlere gre bunlarn protozoa ve bakteriler olduu dnlmektedir. Bu mikroskobik dnyaya olan ilgiyi ateledi.[10] lk adm 1688'de bir et parasna sineklerin yumurtalarn brakmas engellendiinde larvalarn oluamadnn kantlamasyla talyan Francesco Redi tarafndan atld. Redi, deneyinde ilk bata az ak kavanozlarn iine et paralar koydu. Daha sonra bir sre beklediinde et paralarnn zerinde larvalarn olutuunu grd. Daha sonra sekiz kavanozun iine et koydu ve drdnn azn kapatt ve dier drdn ak brakarak bir deney yapt. Deneyin sonucunda sadece az ak olan kavanozlarn yani sineklerin yumurtalarn brakabilecei kavanozlarn iinde kurtuklarn olutuunu grd. Redi'nin kartlar yani abiyogenezi savunanlar ise drt kavanozun hava almad iin larvalarn olumadn savundular. Redi, bunun zerine o drt kavanozun azn sadece hava alabilecek kadar kk gzenekleri bulunan bezlerle kapatp deneyi tekrarlad ve yine larvalarn olumadn gzlemledi[11]. Redi'nin bu deneyi biyogenez'i destekler nitelikte bir deney olmutur. 17. yzyldan gnmze en azndan btn yksek ve gzle grlr organizmalarda, daha nceki kendiliinden olu

kanaatinin yanl olduu ak bir ekilde gsterilmitir. Alternatif gr Latince tabiriyle "omne vivum ex ovo" idi: Her canl daha nce yaayan bir canldan (bir yumurtadan) gelir.

Pasteur Fransz Bilim Adam 1768'de Lazzaro Spallanzani mikroplarn havadan geldiklerini ve kaynatlarak ldrlebileceklerini kantlad. Ancak 1861'de Louis Pasteur hcre kuramni destekleyen dikkatlice planlanm deneylerle bakteri ve mantarlar gibi organizmalarn besleyici ortamlarda canl olmayan maddelerden kendiliinden reyemeyeceini kantlad, bylece hcre teorisini glendirdi. Darwin ve Pasteur [deitir]

Charles Darwin 19. yzyln ortalarnda Pasteur ve dier aratrmaclar canllarn cansz maddeden kendiliinden reyemeyeceini kantlaynca, yaamn doal yollardan nasl meydana geldii sorusu ortaya kt.[kaynak belirtilmeli] Charles Darwin, 1 ubat 1871'de Joseph Dalton Hookera yazd mektupta[12] yaamn ilk kvlcmnn amonyak ve fosfor tuzlar, gne , scaklk, elektrik akm vb. unsurlarn bulunduu lk bir su birikintisinde" olumu olabileceini, "bylece daha karmak deiimlere gidebilecek bir protein bileiinin kimyasal olarak oluabileceini ne srmtr. Bu iddiasn yle aklamaya devam etmitir: canl organizmalarn oluumundan nceki bir olgu olarak artk tespit edilemeyecek ekilde gnmzde bu madde oktan ortadan kalkm veya sindirilmitir.[13] Dier bir deyile yaamn kkeninin ancak arnk (steril) laboratuvar ortamnda aratrlabileceini ifade ediyordu.

Aleksandr Oparin (sada) Haldane ve Oparin [deitir] 1924'te Aleksandr Ivanovich Oparin, yaamn evrimi iin gerekli yaplarn olumasnda ihtiya duyulan organik molekllerin sentezlenmesini atmosferde bulunan oksijenin engellediini deneyle kantlayana kadar abiyogenez konusunda elle tutulur bir ilerleme kaydedilemedi.[kaynak belirtilmeli] Oparin, Yeryznde Yaamn Kkeni [14][15] isimli eserinde gne nn etkisinde, oksijensiz bir atmosfer ortamnda organik molekllerden bir ilkel orba oluabileceini iddia etti. Bunlar giderek daha karmak ekillerde biraraya gelip nihayet bir koaservat damlacnn iinde znm olabilirlerdi. Bu damlalar dier damlalarla kaynaarak "bym" ve karde damlalara blnerek "remi" olabilirdi. Bylece "hcre btnln" salayan unsurlar ieren ilkel bir metabolizma ieren damlacklar

varlklarn srdrm, dierleri de yok olmu olabilirdi. Gnmzdeki birok yaam kkeni kuram Oparinin dncelerini balang noktas olarak alr. Ayn tarihlerde J.B.S. Haldane de imdiki okyanuslardan ok farkl olan- yaam ncesi okyanuslarn, yaamn yap talar olan organik bileikleri ieren scak deriik orbalar oluturmu olabileceklerini ne srd. Bu dnce, biyopoyez veya biyopoez (canllarn canl olmayan ama kendi kendini reten maddelerden olumas ilemi) olarak adlandrlmtr.[16] Dnyann Oluumundaki artlar [deitir]

Morse ve MacKenzie[17], okyanuslarn dnya olutuktan 200 milyon yl kadar sonra, yksek scaklklk (100 C) indirgeyici bir ortamda meydana gelmi olabileceini ve o dnemde 5,8 olan doal pH'nin hzla ntrallemekte olduunu ne srdler. Bu iddia Wilde [2] tarafndan desteklenmektedir, Bat Avustralyadaki Narryer Danda deiime uram kuvarsitteki zirkon kristallerinin daha nceleri 4,14,2 milyar yanda olduu sanlrken Wilde bunlarn yan 4.404 milyar yanda olduunu gstermitir.[kaynak belirtilmeli]

Kuvarsit Bu u anlama gelmektedir: Okyanuslar ve ktasal kabuk Dnyann oluumunu takip eden 150 milyon yl iinde olutu. Buna ramen Hadean dneminin iklimi yaamn olumas iin uygun deildi. Bu dnemde ap 500 kilometreyi bulan byklkteki cisimlerin sk sk dnyaya arpmas muhtemeldi, byle bir arpmadan birka ay sonra okyanus tamamen buharlap, su buhar ve kaya tozlar dnyay epeevre saran bulutlanmaya neden olmu olabilir. Birka aydan sonra bulutlarn ykseklii azalmaya balam ancak bulut seviyesi sonraki bin yl boyunca yksek kalm olabilir. Daha sonraki iki bin yl iinde yamurlar yavaa bulutlarn yksekliini drdnden arpma olayndan ancak 3000 yl sonra okyanuslar orijinal derinliklerine ulamtr[18]. Ay ve i gezegenleri (Merkr, Mars ve muhtemelen Dnya ve Vens) 3,8 milyar yl ile 4,1 milyar yl arasnda iek bozuu gibi yzeylere sahip hale getiren Ge Dnem Ar Bombardman, eer o zamana kadar yeryznde yaam meydana gelmise byk olaslkla onu ortadan kaldrmtr. arpma sonucu meydana gelen ykc evresel hasarlar arasndaki zaman aralklarnn, kendi kendini reten proto-organizmalarn oluumu iin gereken sreden daha uzun olmas gerektii gz nne alnrsa, yaamn kendi kendine oluabilecei dnem farkl ortamlar iin hesaplanabilir. Maher ve Stephensonun almas[19] eer derin denizde hidrotermal ortam yaamn kkeni iin uygun bir ortam salamsa, abiyogenez 4 ila 4,2 milyar yl nce meydana gelmi olabilir. Eer yeryznn yzeyinde olmusa abiyogenez 3,7 ila 4 milyar yl nce meydana gelmi olabilir. Baka bir aratrma yaam iin daha serin bir balang nermektedir. Stanley Lloyd Miller tarafndan yaplan aratrma, sentezlenmek iin adenin ve guanin'in suyun donma scakl, ancak sitozin ve urasilin kaynama scaklklarna ihtiya duyduunu gstermitir.[20]

Adenin Aratrmasna dayanarak yaamn kkeninin dondurucu soua ve patlayan meteoritlere ihtiya duyduunu iddia etmitir.[21]. 1972 1997 arasnda Antarktikada buzda braklan amonyak ve siyanrn yedi deiik amino asit ve 11 tip nkleobaz oluturduu bulunmutur.[22] Hauke Twins ise donma koullarnda tek iplikli bir RNA zincirinin kalp olarak kullanlarak 400 baz uzunluunda yeni bir RNA molekllnn olutuunu gstermitir. Bu yeni RNA iplii bydke kalp moleklne balanmaktadr.[23] Bu kadar dk scaklkta bu tepkimelerin sra d hznn aklamas tektik donmadr. Buz kristali oluurken, saf halde kalr: yalnzca su molklleri byyen kristale katlr, tuz veya siyanr gibi katklar ise dlanr. Bu katk maddeler buz iindeki mikroskopik sv ceplerde birikir ve bu birikme molekllerin daha sk birbirleriyle arpmasna neden olur.[24] Yaamn erken dnemde belirmesinin kant Bat Grnlanddaki Isua sper kabuk kemerinde ve yaknndaki Akilia Adasndaki benzer oluumlarda bulunmaktadr. Kaya oluumlarna giren karbonun 13C deeri yaklak -5'dir, oysa canllarn 12C'yi tercihli kullanm nedeniyle bioktlenin 13C deeri 20 ile -30 arasndadr. Bu izotopik parmak izleri keltilerde saklanmtr ve Mojzis bu teknii kullanarak yeryznde yaamn yaklak olarak 3.85 milyar yl nce balam olduunu kantlamtr.[25] Lazcano ve Miller (1994) yaamn evrimleme hznn orta okyanustaki denizalt scak su kaynaklar ekseninde suyun devinimiyla belirlendiini iddia etmektedir. Bir devinim 10 milyon yl srmektedir, bylece retilen herhangi bir organik bileik 300 Cyi geen scaklklarla ya deiime uram ya da imha olmutur. DNA ve proteinli, 100 kilobaz genomlu ilkel bir heterotroftan 7000 genli flamentz bir siyanobakteriye evrimlemesi iin 7 milyon yla ihtiya olduunu tahmin edilmektedir.[26] Gnmzdeki modeller [deitir]

Yaamn kkeni iin standart bir model yoktur. Ancak gnmzdeki modellerin ou, aada kabaca ortaya kma srasnda gre sralanm, yaam iin gerekli molekler ve hcresel unsurlarn keiflerine dayandrlmtr:

Fenilalanin temel amino asitlerden biridir Makul canllk ncesi artlar, amino asitler gibi yaamn temel basit molekllerinin (monomerlerinin) olumasn salar. Bu Miller-Urey deneyi ile 1953'te Stanley Lloyd Miller ve Harold Clayton Urey tarafndan gsterilmitir. Uygun bir uzunlukta fosfolipidler hcre duvarnn temel bir bileeni olan ift katl lipit katmann kendiliinden oluturabilir. Nkleotidlerin polimerizasyonu ile oluan rastgele RNA moleklleri kendi kendini reten ribozimlerin olumasna neden olmu olabilir. (RNA dnya hipotezi)

Katalitik etkililik ve eitlilik iin doal seim basks, peptidil transfer katalileyebilen (ve dolayyla kk proteinlerin oluturabilen) ribozimler meydana getirebilir, nk oligonkleotitler RNA ile birleip daha iyi katalizrler olutururlar. Bylece ilk ribozom meydana gelir ve protein sentezi daha yaygnlar. Proteinler katalitik yetenek asndan ribozimlerle rekabet ederek gemilerdir ve dolaysyla dominant biopolimer olmulardr. Nkleik asitler balca genom kullanmna snrlanmlardr. Temel biyomolekllerin kayna daha kesinlememi olmakla beraber, yukardaki 2. ve 3. admlarn nemi ve sralmas kadar tartmal deildir. Yaamn kaynakland dnlen temel kimyasal maddeler unlardr: Metan (CH4), Amonyak (NH3), Su (H2O), Hidrojen slfr (H2S), Karbon dioksit (CO2) veya karbonmonoksit (CO), ve Fosfat (PO43-). Molekler oksijen (O2) ve ozon (O3) ya ok azd veya yoktu. 2008 yl itibaryla yaamn gerekli zelliklerini tayacak temel bileikleri kullanarak henz hi kimse bir "proto hcre" oluturabilmi deildir ("tabandan balayan yaklam"). Bu ynde bir belirti olmaynca aklamalardaki ayrntlar eksik kalmaktadr. Ancak, baz aratrmaclar, mesela Steen Rasmussen Los Alamos Ulusal Laboratuar'nda ve Jack Szostak Harvard niversitesi'nde bu konuda almalarn srdrmekteler. Dier aratrmaclar ise "tepeden inme yaklam"n daha verimli olduunu ne srmlerdir. Craig Venter ve Genom Aratrma Enstits'ndeki bir grubun bu yaklam ile mevcut prokaryotlarn gen saysn gittike azaltmaktalar, bylece yaam iin en az sayda gereksinimleri belirlemeye almaktalar. Biyolog John Desmond Bernal, bu ilem iin Biyopoez terimini gelitirmi ve yaamn kkenini aklamada belirlenebilecek belli sayda tanml "aama" olduunu iddia etmektedir: Aama 1: Biyolojik monomerlerin oluumu Aama 2: Biyolojik polimerlerin oluumu Aama 3: Molekllerin hcreye evrimi Bernal, Darwinci evrimin ok nceden, 1. ve 2. aamalar arasnda balam olabileceini ne srmtr. Organik molekllerin kkeni [deitir] Dnyann oluumunda organik molekllerin adet kkeni vard:

dier enerji kaynaklar (ultraviyole veya elektrik boalmalar gibi) araclyla organik sentez (rnek:Miller'n deneyleri). dnyad nesneler (r: karbon kondirit); ani oklardan kaynaklanan organik sentezler Bu kaynaklara dair son zamanlarda yaplan tahminlerde dnyann erken dnemine ait atmosfer ortamnda, 3,5 milyar yldan nceki zamanda meydana gelen ar bombardman sonucu meydana gelen organik madde miktarnn dierleri ile kyaslannca ok daha fazla olduu iddia edilmektedir.[27] Miller deneyleri (lkel orba Kuram) [deitir] Ayrca baknz: Miller deneyi 1953'te profesr Harold Urey ve asistan Stanley Lloyd Miller bir deneyle, organik molekllerin dnyann oluum dneminde inorganik maddelerden kendiliinden oluabileceini gsterdi. Gnmzde ok nl olan bu deney temel organik monomerlerin oluumunu salamak iin ileri derecede indirgenmi molekllerden olumu bir gaz karm - metan, amonyak ve hidrojenkullanmt. Ancak Miller-Urey deneyindeki gaz karmnn dnyann ilk dnemlerindeki atmosferi ne kadar yanstt tartmal bir konudur. Dier daha az indirgenmi gazlar daha dk bir birikim ve eitlilik gstermektedir. nceleri yaam ncesi atmosferde nemli miktarda oksijen olduu tahmin ediliyordu bu da organik molekllerin oluumunu engellerdi; ancak hlen bunun yle olmad konusunda fikir birlii vardr. Baknz Oksijen Felaketi. Basit organik molekller elbette tam anlamyla ilevsel kendi kendini reten bir yaam formundan daha ok uzakt. Ancak yaam ncesi hibir oluumun olmad bir ortamda bunlar bir araya gelip ve kimyasal evrim ("orba teorisi") iin zengin bir ortamn oluturmu olabilirler. Dier taraftan bu artlar altnda cansz maddelerden oluan monomerler sayesinde st dzey polimerlerin kendiliinden oluumu basit bir sre deildir. Deneylerde, yaamn oluumu iin gerekli temel organik monomerlerin yan sra polimerlerin oluumunu engelleyecek bileikler de olumutur. Bu teorinin zmsz brakt en nemli sorunun, bir proto hcre oluturmak iin youn etkileim iindeyken grece olarak basit organik yap bloklarnn nasl polimerize olduu ve daha karmak yaplar oluturduklar olduu sylenebilir. Mesela sulu ortamda oligomerlerin/polimerlerin kendi bileenleri olan monomerlere hidrolizi, tek monomerlerin polimerlere younlamasna tercih edilecektir. Ayn zamanda Miller deneyi amino asitlerle tepkimeye girecek veya peptid zincirini kracak birok rn ortaya karmaktadr. Derin deniz scak su kayna teorisi [deitir]

Derin deniz scak su kayna

Dnyada yaamn kkenine dair derin deniz scak su kayna teorisi, gezegeni evreleyen ay veya gezegenlerin ekim kuvveti gibi mekanizmalar nedeniyle snan, kimyasal adan zengin svlarn deniz tabanndan ykselmesiyle yaamn balam olabileceini iddia etmektedir. Scak su kaynandan gelen hidrojen slfit ve hidrojen ile karbon dioksit gibi indirgenmi gazlar ile uygun bir oksitleyici arasndaki redoks reaksiyonlar (tepkimeleri) sonunda kimyasal enerji elde edilebilir.[28]. Fox deneyleri [deitir] 1950'lerde ve 1960'larda Sidney W. Fox, dnyann ilk oluum zamanndaki muhtemel koullar altnda peptit yaplarnn kendiliinden oluumu zerinde alt. Amino asitlerin kendiliinden kk peptitler oluturabileceini gsterdi. Bu amino asitler ve kk peptitler mikrokreler olarak adlandrlan kapal kresel yaplar oluturmu olabilirdi.[29] Eigen hipotezi [deitir] 1970'lerin banda yaamn kkeni sorunu iin Max Planck Biyofizik Kimya Enstits'nden (Max Planck Institut fr biophysikalische Chemie) Manfred Eigen ve Peter Schuster konuya eildiler. Yaam ncesi orbada molekler kaos ve kendi kendini reten hiper daire arasndaki gei srelerini incelediler.[30] Bir hiper dairede, bilgi bir depolama sistemi (muhtemelen RNA) bir enzim retir, bu da baka bir bilgi sisteminin olumunu katalizler, bu ilem birok kere tekrarlandktan sonra en sonuncu rn ilk bilgi sisteminin oluumunu salar. Matematiksel olarak hiper dairelerin, doal seim ekseninde bir eit Darwinci evrime urayan quasispecies'ler (Trke'de trms neriliyor) meydana getirebileceini gstermilerdir. Hiper daire teorisine nemli bir destek, RNAnn baz durumlarda kendi kimyasal tepkimelerini katalizleyebilme yeteneine sahip olan ribozimler oluturabilmesinin kefedilmesiyle geldi.[31] Ancak bu tepkimeler (uzun bir RNA moleklnn daha ksalat) kendi kendine ksaltmalarla ve herhangi bir yararl proteini kodlama yeteneinden yoksun daha nadir kk eklemelerle snrldr. Hiper daire teorisini zayflatan bir dier nokta, sz konusu RNA molekllerinin nkleotit gibi biyokimyasallara gerek duyaca, Miller-Urey deneyinin gerekletii artlarda ise bu kompleks molekllerin olumaddr. Wchtershusern hipotezi [deitir] Ayrca baknz: demir-kkrt kuram inden klmaz bir soruna dnen polimerizasyon problemine getirilen yantlardan birisi ise 1980'lerde Gnter Wchtershusern demir-kkrt kuram oldu. Bu teoriye gre teorisyen (biyo)kimyasal patikalarn yaamn evriminin temeli olduunu ne srd. Bugnn basit gaz bileiklerinden organik yap bloklarnn sentezi iin alternatif yollar salayan en eski reaksiyonlardan bugnn biyokimyasna kadar gtren tutarl bir sistem sundu. D enerji kaynaklarna (yldrm veya mor tesi nlara) ihtiya duyan klasik Miller deneylerinin aksine "Wchtershuser sistemleri" kendi iinden enerji kaynaklarn iermektedir: demir slfrleri ve dier mineraller (rnein pirit). Bu metal slfrlerin redoks reaksiyonlarndan ortaya kan enerji sadece organik molekllerin sentezi iin deil, ayn zamanda oligomerlerin ve polimerlerin sentezi iin de msaittir.

Yaplan deneyde az bir miktar dipeptid (%0,4 ten % 12,4e kadar) ve az bir miktar tripeptid (%0.10) retildi. Ancak yazarlar ayn zamanda u notu eklediler: ayn benzer koullar altnda dipeptitler hzlca hidrolize edildi (suyla kesime uradlar)[32] Radyoaktif sahil teorisi [deitir] Washington niversitesi, Seattle'dan Zachary Adam[33] imdikinden ok daha yaknda olan bir aydan kaynaklanan gelgitlerin uranyumun radyoaktif taneciklerinin ve dier radyoaktif elementlerin o zaman varolan kylarda sularn st seviyelerinde younlamasna neden olabileceini, bunlarn buralarda yaam oluturan yap bloklar retmi olabileceini iddia etmektedir. Astrobiyoloji dergisinin cilt 7 sayfa 852'deki bilgisayar modellemesine gre, benzer radyoaktif maddelerin Gabon'da Oklo uranyum maden yatanda belirlendii gibi benzer ekilde kendi kendini srdren nkleer reaksiyonlar gsterebilmektedir. Bu tip radyoaktif sahil kumu, sudaki asetonitrilden amino asit ve eker gibi organik molekller retmeye yetecek enerji salamaktadr. Ayn zamanda radyoaktif monazit, kum tanecikleri arasndaki ortama znr fosfat salarak onun biyolojik olarak "eriilebilir" klar. Bylece amino asitler, ekerler ve znr fosfatlar e zamanl olarak bu teoriye gre retilebilirler. Radyoaktif aktinitler organik-metalik komplekslerin (karmaklarn) iinde yer alm olabilir. Bu kompleksler yaam srelerinin erken katalizrleri olmu olabilir. Aberdeen niversitesi'nden John Parnell, bylesi bir srecin slak kayalk herhangi bir gezegenin ilk dnemlerinde yaamn potasnn bir parasn oluturabileceini dnmektedir; yeter ki radyoaktif mineralleri yzeye karan ktasal levha hareketleri sistemini retecek kadar byk olsun bu gezegen. Dnyann ilk oluum dnemlerinde gezegenin kk "levhacktan" olutuu dnld iin bu durum bu sreler iin uygun bir ortam mevcuttu.[kaynak belirtilmeli] Homokiralite [deitir] Ayrca baknz: Homokiralite Kimyasal evrimdeki baz sreler homokiralitenin kaynan oluturduu dnlmelidir; rnek vermek gerekirse canl organizmalarda tm yap bloklar benzer zelliklere sahiptir: sol elli amino asitler, sa elli nkleik asit ekerleri riboz ve deoksiriboz ve kiral fosfogliseritler. Kiral molekller sentezlenebilir ancak bir kiral kaynak veya bir kiral katalist olmazsa iki enantiyomer eit oranda oluur. Buna rasemik karm denir. Clark, homokiralitenin uzayda balam olabileceini ileri srmtr, nk Murchison gktandaki amino asitler zerinde yaplan aratrmalar, L-alaninin D formundan iki kat daha fazla ve L-glutamik asidin de D formundan 3 kat daha sk bulunmutur. Gezegenin oluum dneminde etrafn saran halkann iinde polarize n bir enantiomeri yok edecek gce sahip olduu ne srlmektedir. Noyes[34] Beta bozunumunun rasemik bir karmda Dlsinin paraladn ve dnyann erken devrelerinde okca bulunan 14Cn bunun nedeni olabileceini gsterdi. Robert M. Hazen, deiik kiral kristal yzeylerin makro molekllere dnen kiral monomer birimlerinin olas younlamas ve biraraya gelmesi iin kmeleme ve sentez mekanlar olabildiini bildirmektedir.[35]. Bir kez olutuktan sonra doal seleksiyon kiralite lehine olacaktr.[36] ekerler sa ellilik zellii gsterirken amino asitler sol ellilik zellii gsterdiinden, gktalarnda bulunan organik bileiklerde yaplan almalar kiralitenin abiyojenik sentezin bir karakteristii olduunu dndrtmektedir.[37]. Kendi kendine organize olma ve kopyalama [deitir]

Kendi kendine organize olma ve kendini kopyalama zellikleri sklkla canl sistemlerinin tanmlayc zellii olarak olarak dnlr; ancak uygun koullarda benzer zellikleri gsteren birok abiyotik (cansz) molekl rnekleri vardr. Mesela Martin ve Russel[38] bulunduu evreden hcre zarlar ile fiziksel olarak kompartmanlamasnn ve kendi iinde bulunan redox reaksiyonlarnn (tepkimelerinin) kendi kendine organize olmasnn canl varlklarn en korunmu nitelikleri olduunu gstermekte ve dolaysyla bu niteliklere sahip olan inorganik maddelerin yaamn en yakn atas olduunu tartmaktadrlar. Organik molekllerden protocel'lere (ata hcrelere) [deitir] "Basit organik molekller nasl bir proto-hcre (n hcre) oluturabilir?" sorusu byk oranda yantszdr ancak birok hipotez vardr. Bazlar ("nce genler diyenler) nkleik asitlerin erkenden ortaya ktklarn ne srerken , dierleri (nce metabolizma diyenler) biyokimyasal reaksiyon ve yollarn evrimini balang olarak ileri srmektedir. Son zamanlarda her ikisini birletiren hibrid modelleri ne karan eilimler sz konusudur. "nce Genler" Modelleri: RNA dnya hipotezi [deitir] Ayrca baknz: RNA dnya hipotezi RNA dnya hipotezi, kendiliinden oluan greceli ksa RNA molekllerinin kendi kopyalanmalarn katalizleme yeteneine sahip olmu olabileceini ileri srmektedir. Bu oluumun olasln tahmin etmek gtr. Bu oluum ile ilgili eitli teoriler ne srlmtr. lk hcre membranlar kendiliinden, proteinoitlerden olumu olabilir. Proteinoitler amino asit zeltileri (solsyonlar) stldnda oluan protein benzeri molekllerdir, bunlar sulu zeltide doru konsantrasyonda bulunduklarnda bunlarn kapal zar (membran) kompartmanlarna benzer mikrokreler olutururular. Dier olaslklar kilde veya pirit kayalarn yzeyinde meydana gelen kimyasal reaksiyon sistemlerini iermektedir. Dnyann oluumunda RNA'nn nemli bir ol oynadn destekleyen unsurlar, Onun hem bilgi depolama hem de (bir ribozim olarak) kimyasal reaksiyon katalizleme yetenei, Modern organizmalarda (DNA biiminde) genetik bilginin ifadesi ve muhafazasnda bir ara olarak sahip olduu nemli roller; Dnyann ilk oluumundaki artlara yakn artlar altnda onu oluturan bileiklerin (nkleotitlerin) kolayca kimyasal sentezinin olabilmesidir. Dierlerini kopyalayacak grece ksa RNA moleklleri laboratuvar ortamnda retilebilmitir.[39] Aratrmaclar sitozin ve urasilden nkleotidlerin abiyojenik sentezinin ok zor olduunu dikkati ekmilerdir.[40] Sitozin 100 C'de 19 gnlk, donmu suda ise 17.000 senelik bir yar mre sahiptir.[41] Larralde ve arkadalar "ribozun genelde kabul grm prebiyotik sentezi olan formoz reaksiyonu, herhangi bir seicilik olmakszn pek ok eker tipi retmektedir" demektedir.[42] ve u sonuca varmaktadrlar: "sonular ilk genetik materyalin omurgasnn riboz ve dier ekerleri, dengesiz yaplarndan dolay, iermediini dndrmekteir." RNA'daki riboz ve fosforik asidin ester ba hidrolize olmaya eilimli olarak bilinmektedir.[43]

Bu hipotezin biraz farkl bir biimine gre, ilk kendi kendini reten molekl PNA, TNA veya GNA gibi bir nkleik asit tipiydi, bu daha sonra RNA ile yer deitirdi.[44][45] "nce Metabolizma" modelleri: demir-kkrt kuram ve dierleri [deitir] Bir ok model bir "plak gen"in kendini kopyalad dncesini reddetmekte ve sonradan RNA kopyalamasnn ortaya k iin bir ortam salayabilecek ilkel bir metabolizmann meydana gelmesi gerektiini varsaymaktadr. Bu dncenin ilk ortaya konulularndan birisi 1924'te Aleksandr Ivanovich Oparin'in, DNA yapsnn kefinin evveline dayanan, kendi kendini kopyalayan vezikl kavramdr. 1980'lerde ve 1990'lardaki en son gelitirmeler ise Gnter Wchtershuser'in demir-kkrt kuram ve Christian de Duve'n tiyoesterlere dayanan modelleridir. Genler olmakszn bir metabolizmann ortaya k konusunda daha soyut ve teorik iddialar 1980lerin banda Freeman Dyson tarafndan ortaya konan bir matematiksel model ve bu on yln sonuna doru tartlan Stuart Kauffman'n toplu otokatalitik kmeler kavramdr. Ne var ki, Gnter Wchtershuser tarafndan ileri srlen, indirgeyici sitrik asit dngs gibi kapal bir metabolik dngnnn kendiliinden oluabilecei iddias kantlanamam durumdadr. Son yirmi yldr yaamn kkeni konusundaki almalara liderlik etmi Leslie Orgel'e gre bu iddiann kantsz kalacan dnmek iin yeterli gereke var. "Kendi kendini Organize eden Biyokimyasal evrimler" balkl bir makalede [46] Orgel u cmle ile kendi iddiasnn aklamasn zetlemektedir: "Halen indirgeyici sitrik asit dngs gibi ok adml bir dngnn FeS/FeS2'in veya benzer baka bir mineralin yzeyinde kendi kendini organize etmesini beklemek iin bir neden yoktur." Yaamn balangcnda baka tip bir metabolik yolun takip edilmi olmas muhtemeldir. Mesela, indirgeyici bir sitrik asit dngs yerine (bugn doada karbon dioksit sabitlemesinin drt ynteminden biri olan) "ak" asetil CoA yolu, bir metal slfr yzey zerinde kendi kendine organize olma fikriyle daha uyumlu olacaktr. Bu seenein anahtar enzimi olan karbon monoksit dehidrojenaz/asetil KoA sentaz, reaksiyon merkezlerindeki kark nikel-demir-kkrt bekleri bulundurur ve tek bir admda (asetiltiyol'n modern bir biimi olarak kabul edilebilecek olan) asetil KoA'nn oluumunu katalizler. Kabarck teorisi [deitir] Sahilde sonlanan dalgalar kabarcklardan oluan krlgan bir kpk oluturur. Okyanus boyunca esen rzgarlarn sahilde biriken aa dal paralar gibi nesneleri kyya doru srkleme zellikleri vardr. Organik molekllerin benzer ekilde sahillerde birikmesi olasdr. S ky sular, ayrca daha sonra buharlama yoluyla moleklleri daha da younlatrabilecek ekilde lktr. Balca sudan oluan kabarcklar kolayca patlamasna karn, amfifil bulunduran sudada oluan kabarcklar ok daha dayankldr, nemli denemeleri gerekletirmek iin daha fazla zamana sahiptir. Amfifililer, hidrofobik bir molekln bir veya her iki ucunda hidrofilik bir ba olan yal bileklerdir. Baz amfifiler suda kendiliinden zarlar oluturmaya eilimlidir. Kre eklinde kapal bir zar su ierir ve gnmzdeki hcre zarnn hipotetik olarak ncsdr. Eer bir protein gelip ana kabarcn btnln artryorsa, bu durum o kabarca bir stnlk salamakta ve doal seilimin bekleme listesinde o en st sraya yerletirilmi olur. Kabarcklarn patlamas sonucunda deneyin sonularn evrelerine samalar ilkel bir reme olarak dnlebilir. Ortama yeterince doru eleman datldnda ilk prokaryot, karyot ve ok hcreli organizmalar yaamaya balam olabilir.[47]

Benzer ekilde, mikro kre olarak adlandrlan protein benzeri molekllerden oluturulan kabarcklar, doru artlar altnda kendiliklerinden oluacaktr. Ancak hcre zarlar muhtemelen amino asit bileiklerinin nclleri deildir, nk hcre zarlar balca lipitlerden oluur. (Abiyogenez ile ilikili zar kre tipleri iin baknz protobiontlar, misel, koaservat.) Fernando ve Rowe tarafndan gelitirilen son bir model[48] enzimatik olmayan otokatalitik metabolizmalarn proto-hcrelerin iine alnmasnn, daha evvelki modellerin metabolizmasna has yan reaksiyon sorununun nn almak iin bir zm olmu olabileceini nermektedir. Dier modeller [deitir]

Otokataliz [deitir] ngiliz etolog Richard Dawkins 2004'te yaynlanan Atalarn Hikayesi isimli kitabnda yaamn kkeni iin olas bir aklama olarak oto katalizleme hakknda yazd. Otokatalistler kendilerinin oluumunu katalizleyen maddelerdir ve dolaysyla basit bir molekl koplaycs olma zelliine sahiptirler. Kitabnda Dawkins, Kaliforniya'da Scripps Aratrma Enstitsnde Julius Rebek ve meslektalar tarafndan yaplan, otokatalist amino adenozin triasit ester (AATE) ile amino adenozin ve pentaflorofenil esteri birletirdii deneylere deinir. Deneydeki bir sistem kendi sentezlerini katalizleyen AATE'nin trevlerini iermekteydi. Bu deney, otokatalistlerin kaltsallk gstererek bir topluluk iinde birbirleriyle rekabet edebilecekleri olasln gstermi oldu; bu sistem doal seimin ilkel bir biimi olarak yorumlanabilir. Kil teorisi [deitir] Glasgow niversitesi'nden Dr A.Graham Cairns-Smith 1985te kile dayanarak yaamn kkenini aklayan bir model ortaya koydu ve Richard Dawkins de dahil olmak zere baka birok bilim adam tarafndan akla yatkn bir aklama olarak kabul edildi. Kil Teorisi karmak organik molekllerin daha nceden var olan, inorganik bir kopyalama taban zelti iinde silikat kristalleri- zerinden aamal olarak gelitiini ne srmektedir. Farkl tip kil kristal yzeyleri organik molekllere farkl seici basklar uygulayarak onlarn karmaklamasn salam olabilir, belli bir aamadan sonra bu molekllerin kendilerin kopyalama yetenei silikat k noktalarndan bamsz olarak devam edebilir hale gelmi olabilir. Cairns-Smith kimyasal evrimin dier modellerinin sk bir eletirmenidir.[49] Ancak kendisi, kendi modelinin de dier modeller gibi yetersizlikleri olduunu kabul etmektedir (Horgan 1991). 2007de Kahr ve arkadalar potasyum hidrojen ftalat kristalleri kullanarak kristallerin bilgi aktarma arac olarak kullanlabilecei fikrini inceleyen deneylerini duyurdular. Deneyde, kusurlar olan ana kristaller kesildiler ve zeltiden yavru kristalleri bytmek iin tohum olarak kullanldlar. Aratrmaclar, daha sonra kristal sistemi iinde kusur dalmlarn incelediler ve ana kristallerdeki kusurlarn yavrularnda da aynen tekrarlandn tespit ettiler. Yavru kristallerin fazladan birok kusuru daha vard. Gen tarz bir davranta ek kusurlarn ocuklarda daha az olmaldr; bu nedenle Kahr kristallerin bir nesilden sonrakine mesaj depolama ve aktarmada yeterince yetkin olmad olmad sonucuna varmtr. ".[50][51]

Gold'un "Derin Scak Biyosfer Modeli" [deitir] 1990'larn sonuna doru nanob olarak adlandrlan, derin kayalarda bulunan, bakteriden daha kk ama DNA ieren ipliksi yaplar kefedildi. Bu keif 1970'lerde Thomas Gold tarafndan savunulan ve yaamn dnyann yzeyinde deil kilometrelerce altnda meydana geldiini ne sren teori ile ilikilendirildi [52] Gnmzde mikrobiyal yaamn Yeryznn s derinliklerinde (yzeyden itibaren be kilometre)[52] balca ar artlara dayankl arkelerden olutuu genel kabul grmtr; bakteriler yaamak iin yzeye daha yakn ortamlarda yaamaktadr. Gne Sistemimiz ierisinde baka bir cismin yzeyinin altnda mikrobiyal yaamn kefinin bu teoriye inanlrlk salayaca iddia edilmektedir. Thomas Gold organik bir madde birikintisi iinde gelien yaamn orada bulunan btn besini tketip yok olacandan dolay, varln srdrebilmesi iin ayn zamanda derin, ulalamaz bir kaynaktan besin sznts olmas gerektiini savunmutur. Goldun teorisine gre besin ak Dnyann mantosundan ilk bata varolan metan kna baldr. Derinlerde bulunan ve tortulardaki karbon bileiklerinden uzakta olan mikroplarn besin temini iin daha geleneksel aklamalara ise, bu organizmalarn su ve kayalardaki (indirgenmi) demir bileikleri arasndaki etkileim sonucu ortaya kan hidrojenden yararlanddr. "lkel" dnyad yaam [deitir] Dnyada balayan bir abiogenez dncesine alternatif oluturacak bir hipotez ilkel yaamn dnyann dnda olumu olabileceidir; uzayda veya yakn bir gezegende (Mars). (Eksogenez olarak adlandrlan bu kuram ile panspermia kavramlar ilikilidir ama eanlaml deidir.). Bu teoriyi savunanlardan birisi de Francis Crick'di. Organik bileikler uzayda greceli olarak yaygndr, zellikle uucu maddelerin gne ssyla buharlat d gne blgesinde. Kuyruklu yldzlarn d koyu bir malzeme ile kapldr, bu katran benzeri maddenin, basit karbon bileiklerinin ultraviyole nm ile tepkimesi ile oluan karmak organik malzeme olduu dnlmektedir. Bir kuyruklu yldz yamurunun bu ierikteki nemli miktarda karmak organik moleklleri dnyaya getirmi olabilecei tahmin edilmektedir. Yukardaki hipotezle ilikili ama ona alternatif bir dier hipotez, yaamn Mars'ta olutuudur. Bu hipoteze gre dnyann soumasyla zerinde yaamn belirmesi arasnda geen zaman ok ksadr ve bu, prebiyotik evrim iin aka ok ksadr. Daha kk boyutundan dolay Mars Dnya'dan birka milyon yl nce soumu, Dnya'nn hl ok scakken orada prebiyotik srelere olanak klmtr. Daha sonra, Marsa asteroit ve kuyrukluyldz arpmalaryla savrulan kabuk malzemesi ile birlikte yaam Dnya'ya tanmtr. Bu arada Mars hzla soumaya devam etti ve sonuta evrimn ve hatta yaamn devam iin uygunsuz hale geldi (Mars, volkanik faaliyetlerinden dolay atmosferini kaybetmitir); Dnya da Mars ile benzer bir kaderi paylamaktadr ama o ynde yava ilerlemektedir. Bu hipotezlerin her ikisi de yaamn ilk nasl baladna dair soruyu yantsz brakyor, sadece soruyu baka bir gezegen ya da kuyrukluyldza kaydryor. Ancak ilkel yaamn Dnya d bir kayna olduu tezinin avantaj, yaamn bulunduu her gezegende olumak zorunda olmamas, bunu yerine tek bir yerde oluup daha sonra kuyruklu yldzlar veya gktalar araclyla dier yldz sistemlerine ulaabildiini savunmasdr. Bu yaklamn mantklln destekleyecek kant yetersizdir ancak son yllarda Antartikada bulunan gktalar zerinde yaplan aratrmalarda ve ekstremofil

mikroorganizmalarla ilgili incelemlerde bu varsaym iin destek bulunmaya balamtr.[53] Ek bir destek ise enerji kayna netkinlik (ing: radioactivity) olan bir bakteriyal ekosistemin bulunmasyla geldi.[54] Yakn bir tarihte Jason Dworkin tarafndan dzenlenen bir deneyde, dnyad ortamn artlarn taklit ederek, donmu su, metanol, amonyak ve karbon monoksidi ultraviyole na tabi tutulmutur. Bu bileim suya daldrldnda, ok sayda organik madde ortaya kt, bunlar kendi kendine organize olup kabarcklar meydana getirdiler. Dworkin bu kabarcklarn hcre zarlarna benzediini, yaamn kimyasnn iine alan ve onu younlatran, onu d dnyadan ayran bir duvar oluturduunu dnmektedir. Bu deneylerde retilen kabarcklar 10 ila 40 mikrometre veya yaklak alyuvar boyutunda idi. Dikkat ekici bir biimde kabarcklar ultraviyole na tutulduunda floresan ma gsteriyordu. Ultraviyoleyi emmesi ve onu bu yolla grnebilir a evirmesi ilkel hcreye enerji salamann yollarndan biri olarak dnld. Eer bu tip kabarcklar yaamn kkeni iin bir rol oynadysa, floresans ilkel fotosentez iin bir nc olmu olabilirdi. Bu tip bir floresan ma ayn zamanda UV radyasyonu tarafndan meydana getirilebilecek herhangi bir zarar da gne koruma etkeni gibi ilev grerek ortadan kaldrm olabilir. Bylesi bir koruma ilevi ilkel dnyada yaam iin hayati nem tam olmaldr, nk gnein en zararl ultraviyole nlarn kesen ozon tabakas, fotosenteze bal yaam oksijen retmeye balayncaya kadar oluamamtr.[55]. Lipit Dnyas [deitir] Kendini kendini ilk kopyalayan nesnenin bir lipit olduunu savunan bir teori de mevcuttur.[56] Fosfolipitler su iinde alkalandklarnda iki katl tabakalar olutururular, aynen hcre zarlarnda olduu gibi. Bu molekller ilkel dnyada yoktular ancak dier amfililik uzun zincir molekller de zar oluturmaktadr. Dahas bu cisimler ek lipitlerin eklenmesiyle byyebilirler ve ar genileme sonucunda kendiliinden ikiye blnebilirler; iki "yavru" cisimde ayn boyut ve lipit bileimind korunacaktr. Bu teorideki ana fikir, lipit yaplarnn molekler bileiminin bilgi depolama iin bir balang aamas olduu ve evrim sonucunda bilgiyi daha uygun bir ekilde depolayabilen RNA veya DNA gibi polimer yaplarn belirdiidir. Henz Lipit Dnyas teorisini destekleyecek herhangi bir biyokimyasal mekanizma ortaya konamamtr. Polifosfat Dnyas [deitir] Abiogeneszin birok senaryosundaki sorun amino asitlerle peptitler arasndaki termodinamik dengenin peptitlerin aleyhinde olmasdr. Teorilerde eksik olan, polimerizasyonu tevik edecek bir gtr. Bu sorunun zm polifosfatlarn zelliklerinde olabilir.[57][58] Polifosfatlar sradan monofosfat iyonlarnn PO43 ultraviyole nlaryla polimerizasyonu sonucu oluur. Polifosfatlar aminoasitlerin peptitlere polimerize olmasna neden olur. lkel okyanuslar zerinde yeterince bol miktarda ultraviyole n olmaldr. Anahtar sorun kalsiyumun fosfta ile tepkiyerek znmez kalsiyum fosfat (apatit) oluturmasdr, dolaysyla serbest kalsiyum iyonlarn zeltiden uzak tutacak makul bir mekanizmann bulunmas gerekmektedir. Polisiklik Aromatik Hidrokarbon Dnyas [deitir] Karmak molekllerin dier kaynaklar ne srlmtr, Dnya d yldz sistemleri ve yldzlararas kaynaklar dahil olmak zere. Mesela, tayf zmlemelerinden, organik molekllerin kuyruklu

yldzlarda ve gktalarnda bulunduu bilinmektedir. 2004te bir grup aratrmac bir nebulada polisiklik aromatik hidrokarbonlarn izini belirledi.[59] Bunlar bu gne kadar uzayda bulunan en karmak molekllerdir. RNA Dnyas'nn oluumunda PAHlarn kullanl PAH Dnya Hipotezinde nerilmitir.[60] Spitzer Uzay Teleskobu yakn bir tarihte gnee benzer bir ekilde olumakta olan HH 46-IR isimli bir yldz tespit etti. Yldz evreleyen diskte, siyanr bileikleri, hidrokarbonlar ve karbon monoksit ieren geni bir molekl yelpazesi bulunmaktadr. PAH'lerin uzayda geni bir alana daldklar teyid olmutur; PAH'ler dnyadan 12 milyon k yl uzakta galaksi M81'in yzeyinde de bulunmutur.[61]. oklu balang [deitir] Dnyann tarihinin balarnda farkl yaam biimleri yaklak e zamanl olarak belirmi olabilir.[62] Dier yaam biimler ya yok olmu, kendi farkl biyokimyalaryla farkl fosiller brakm olabilir, ya ekstremofiller olarak varlklarn srdryor olabilir, ya da mevcut yaam aacnn organizmalarna benzemelerinden dolay fark edilmeden basite yayor olabilirler. Mesela Hartman[63] birka teoriyi bir araya getirmektedir; lk organizmalar karbon dioksit sabitleyerek oksalik ve dier dikarboksilik asitleri oluturan, kendini kopyalayan demir zengini killerdi. Bu kendini kopyalayan kil sistemi ve onlarn metabolik fenotipi daha sonra scak su kaynaklarnn kkrt zengini blgelerine evrimleerek azot sabitleme yeteneini kazand. Bu evrimleen sisteme en sonunda fosfat katlmas, nkleotit ve fosfolipitlerin sentezine olanak salad. Eer biyo-sentez biopoezin evrelerini tekrarlyorsa o zaman amino asitlerin sentezi prin ve pirimidin bazlarnn sentezinden nce gelmitir. Amino asit tiyoesterlerinin polipeptitlere polimerizasyonu da, amino asit esterlerinin polinkleotitler tarafndan ynlendirilmi polimerizasyonundan nce meydana gelmitir. Kaynaklar [deitir]

Origins and Development of Living Systems.. ISBN 0-12-135740-6. Vital Dust: The Origin and Evolution of Life on Earth. ISBN 0-465-09045-1. Fernando CT, Rowe, J (2007). "Natural selection in chemical evolution.". Journal of Theoretical Biology 247: 15267. Horgan, J (1991). "In the beginning". Scientific American 264: 100109. Huber, C. and Wchterhuser, G., (1998). "Peptides by activation of amino acids with CO on (Ni,Fe)S surfaces: implications for the origin of life". Science 281: 670672. Martin, W. and Russell M.J. (2002). "On the origins of cells: a hypothesis for the evolutionary transitions from abiotic geochemistry to chemoautotrophic prokaryotes, and from prokaryotes to nucleated cells". Philosophical Transactions of the Royal Society: Biological sciences 358: 5985. Russell MJ, Hall AJ, Cairns-Smith AG, Braterman PS (1988). "Submarine hot springs and the origin of life". Nature 336: 117.

Schopf, J. W.; et al. (2002). "Laser-Raman imagery of Earth's earliest fossils". Nature 416: 7376. doi:10.1038/416073a. PMID 11882894. The Origins of Life: From the Birth of Life to the Origin of Language. ISBN 0-19-286209-X. [http://newton.nap.edu/books/0309094321/html Genesis: The Scientific Quest for Life's Origins]. ISBN 0-309-09432-1. Morowitz, Harold J. (1992) "Beginnings of Cellular Life: Metabolism Recapitulates Biogenesis". Yale University Press. ISBN 0-300-05483-1 [http://publishing.royalsociety.org/cell-evolution Dedicated issue of Philosophical Transactions B on Major Steps in Cell Evolution freely available.] [http://publishing.royalsociety.org/emergence-of-life Dedicated issue of Philosophical Transactions B on the Emergence of Life on the Early Earth freely available.] [http://www.cambridge.org/catalogue/catalogue.asp?isbn=9780521821179 Emergence of Life: From Chemical Origins to Synthetic Biology]. ISBN 0-521-82117-7. Notlar [deitir]

^ [http://www.abc.net.au/science/news/space/SpaceRepublish_497964.htm "Is this life? ABC Science Online"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ a b Wilde, Simon A.; et al. (2001). "Evidence from detrital zircons for the existence of continental crust and oceans on the Earth 4.4 Gyr ago". Nature 409: 175178. doi:10.1038/35051550. ^ [http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/887701846v502u58/ "www.journals.royalsoc.ac.uk/content/887701846v502u58/"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ [http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/814615517u5757r6/ "www.journals.royalsoc.ac.uk/content/814615517u5757r6/"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ [http://www.journals.royalsoc.ac.uk/content/01273731t4683245/ "www.journals.royalsoc.ac.uk/content/01273731t4683245/"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ [http://geology.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/34/3/153 "Coupled Fe and S isotope evidence for Archean microbial Fe(III) and sulfate reduction"]. 2011-08-26 tarihinde eriildi. ^ [http://map.gsfc.nasa.gov/m_mm/mr_age.html "map.gsfc.nasa.gov/m_mm/mr_age.html"]. 200707-10 tarihinde eriildi. ^ Chapter 6, last section in Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K and Walter P, Molecular Biology of the Cell, 4th Edition, Routledge, March, 2002, ISBN 0-8153-3218-1. ^ Balme, D.M. (1962), "Development of Biology in Aristotle and Theophrastus: Theory of Spontaneous Generation" (Phronesis: A journal for Ancient Philosophy, Volume 7, Numbers 12, 1962), pp. 91104(14)

^ Dobell, C. (1960), "Antony Van Leeuwenhoek and his little animals"New York (EUA) ^ Alexander, Peter (1986). Biology. Silver Burdett. ISBN 0-382-13076-6. ^ [http://www.windmillministries.org/frames/CH5A.htm First life on Earth] windmillministries.org, Retrieved on 2008-01-18 ^ "It is often said that all the conditions for the first production of a living organism are now present, which could ever have been present. But if (and oh! what a big if!) we could conceive in some warm little pond, with all sorts of ammonia and phosphoric salts, light, heat, electricity, &c., present, that a proteine compound was chemically formed ready to undergo still more complex changes, at the present day such matter would be instantly devoured or absorbed, which would not have been the case before living creatures were formed." written in 1871, published in Darwin, Francis, ed. 1887. The life and letters of Charles Darwin, including an autobiographical chapter. London: John Murray. Volume 3. p. [http://darwinonline.org.uk/content/frameset?viewtype=text&itemID=F1452.3&pageseq=30 18] ^ Oparin, A. I. (1968), The Origin and Development of Life (NASA TTF-488). Washington: D.C.L GPO,1968 ^ Oparin, A. I. The Origin of Life. New York: Dover (1952) ^ Bryson, Bill (2003) A Short History of Nearly Everything pp. 300302; ISBN 0-552-99704-8 ^ Morse, J.W. and MacKenzie, F.T. (1998). "Hadean Ocean Carbonate chemistry." In: Aquatic Geochemistry 4: 301319 ^ Sleep, N.H. et al (1989) "Annihilation of ecosystems by large asteroid impacts on early Earth" "Nature"342, pp139142 ^ Maher, Kevin A. and Stephenson, David J (19880 "Impact frustration of the origin of life" (Nature. Vol. 331, pp. 612614. 18 Feb. 1988) ^ Michael P. Robertson and Stanley L. Miller, "An Efficient Prebiotic Synthesis of Cytosine and Uracil," Nature 375 (1995), pp. 772774 ^ J.L. Bada, C. Bigham, and S.L. Miller, "Impact Melting of Frozen Oceans on the Early Earth: Implications for the Origin of Life," Proceedings of the National Academy of Sciences, USA 91 (February 1994), pp. 12481250 ^ Levy, M; Miller SL, Brinton K, Bada JL. (June 2000). "[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez Prebiotic synthesis of adenine and amino acids under Europa-like conditions.]". Icarus 145 (2): 609 13. PMID 11543508. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez. Eriim tarihi 2008-02-11. ^ Trinks, Hauke; Schrder, Wolfgang; Biebricher, Christof (October 2005). "[http://www.ingentaconnect.com/content/klu/orig/2005/00000035/00000005/00005009#aff_1 Ice And The Origin Of Life]". Origins of Life and Evolution of the Biosphere 35 (5): 429445. doi:10.1007. http://www.ingentaconnect.com/content/klu/orig/2005/00000035/00000005/00005009#aff_1. Eriim tarihi 2008-02-11.

^ [http://discovermagazine.com/2008/feb/did-life-evolve-in-ice/article_view?b_start:int=0&-C= Discover Magazine article Did Life Evolve in Ice? published February 2008] ^ Mojzis, S.J. et al (1996), "Evidence for life on earth before 3,800 million years ago", "Nature" 384 pp.5559 ^ Lazcano A, and S.L. Miller (1994) "How long did it take for life to begin and evolve to cyanobacteria"" "Journal of Molecular Evolution" 39 pp.546554 ^ Chyba, Christopher and Sagan, Carl (1992), "Endogenous production, exogenous delivery and impact-shock synthesis of organic molecules: an inventory for the origins of life" (Nature 355, 125 132 (09 January 1992)) ^ Bu teoriye gre Satrn'in ay Enseladus'ta hayat olumu olabilir. Bkz. [http://saturn.jpl.nasa.gov/news/features/feature20080326.cfm A Perspective on Life on Enceladus: A World of Possibilities]. ^ [http://nitro.biosci.arizona.edu/courses/EEB105/lectures/Origins_of_Life/origins.html Experiments on origin of organic molecules] Nitro.biosci.arizona.edu, Retrieved on 2008-13-01 ^ Manfred Eigen and Peter Schuster: The Hypercycle: A principle of natural self-organization, 1979, Springer ISBN 0-387-09293-5 ^ [http://www.thebioreview.com/evolution/origin.html origin of life] thebioreview.com Retrieved on 2008-01-14 ^ Huber, C. and Wchterhuser, G., (1998). "Peptides by activation of amino acids with CO on (Ni,Fe)S surfaces: implications for the origin of life". Science 281: 670672. ^ Dartnell, Lewis "Life's a beach on planet Earth" in New Scientist 12 January 2008 ^ Noyes, H. Pierre; Bonner, William A.; and Tomlin, J. A. (1977), "On the origin of biological chirality via natural beta-decay" (Origins of Life and Evolution of Biospheres, Volume 8, Number 1 / April, 1977) ^ Hazen, Robert M (2005), "Genesis: the scientific quest for life's origin" (JosephHenry Books) ^ Clark, S. (1999), "Polarised starlight and the handedness of Life" (American Scientist 97, pp336 343) ^ [http://www.astrobio.net/news/article1702.html Astroscience Magazine] Accessed 26 April 2008 ^ Martin, William; and Russel, Michael J (2003), "On the origins of cells: a hypothesis for the evolutionary transitions from abiotic geochemistry to chemoautotrophic prokaryotes, and from prokaryotes to nucleated cells " (Philosophiocal Transactions of the Royal Society, Volume 358, Number 1429/January 29, 2003) ^ W. K. Johnston, P. J. Unrau, M. S. Lawrence, M. E. Glasner and D. P. Bartel [http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/292/5520/1319 RNA-Catalyzed RNA Polymerization: Accurate and General RNA-Templated Primer Extension], Science 292, 1319 (2001)

^ L. Orgel, The origin of life on earth. Scientific American. 271 (4) p. 81, 1994. ^ Matthew Levy and Stanley L. Miller, The stability of the RNA bases: Implications for the origin of life, Proceedings of the National Academy of Science USA 95, 79337938 (1998) ^ Larralde R, Robertson M P, Miller S L. Proc Natl Acad Sci USA. 1995;92:81588160. ^ Lindahl T. Nature (London). 1993;362:709715. ^ Orgel, Leslie (Nov 2000). "A Simpler Nucleic Acid". Science 290 (5495): 13061307 ^ Nelson, K.E., Levy, M., and Miller, S.L. [http://www.pnas.org/cgi/content/abstract/97/8/3868 Peptide nucleic acids rather than RNA may have been the first genetic molecule] (2000) Proc. Natl. Acad. Sci. USA 97, 38683871. ^ PNAS, vol. 97, no. 23, November 7 2000, p1250312507 ^ "The Cell: Evolution of the First Organism" by Joseph Panno ^ [http://www.cogs.susx.ac.uk/users/ctf20/dphil_2005/publications.htm "www.cogs.susx.ac.uk/users/ctf20/dphil_2005/publications.htm"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ Genetic Takeover: And the Mineral Origins of Life ISBN 0-521-23312-7 ^ Test of Cairns-Smiths crystals-as-genes hypothesis, Theresa Bullard, John Freudenthal, Serine Avagyan and Bart Kahr, Faraday Discuss., 2007, DOI: 10.1039/b616612c ^ "[http://www.rsc.org/Publishing/ChemScience/Volume/2007/08/Crystals_as_genes.asp Crystals as genes?]". ^ a b [http://www.microscopy-uk.org.uk/index.html?http://www.microscopyuk.org.uk/nanobes/nanobes.html Nanobes Intro] microscopy-uk.org, Retrieved on 2008-01-14 ^ [http://www.newscientist.com/channel/life/evolution/dn2844 "http://www.newscientist.com/channel/life/evolution/dn2844"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ Lin, Li-Hung; Pei-Ling Wang, Douglas Rumble, Johanna Lippmann-Pipke, Erik Boice, Lisa M. Pratt, Barbara Sherwood Lollar, Eoin L. Brodie, Terry C. Hazen, Gary L. Andersen, Todd Z. DeSantis, Duane P. Moser, Dave Kershaw, T. C. Onstott (October 2006). Science 314: 479482. doi:10.1126/science.1127376. 5798. ^ [http://www.astrobio.net/news/article1702.html Astrobiology Manazine] Accessed 26 April 2008 ^ [http://ool.weizmann.ac.il/ "ool.weizmann.ac.il/"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ [http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=528972 "www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=528972"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi. ^ [http://www.science.siu.edu/microbiology/micr425/425Notes/14-OriginLife.html "www.science.siu.edu/microbiology/micr425/425Notes/14-OriginLife.html"]. 2007-07-10 tarihinde eriildi.

^ [http://www.aas.org/publications/baas/v35n5/aas203/189.htm Discovery of Blue Fluorescence by Polycyclic Aromatic Hydrocarbon Molecules in the Red Rectangle.] A. N. Witt, et al ^ Battersby, S. (2004). Space molecules point to organic origins. Retrieved January 11, 2004 from http://www.newscientist.com/news/news.jsp?id=ns99994552 ^ [http://www.astrobio.net/news/article732.html Astrobiology Mgazine] Accessed 26 April 2008 ^ [http://www.sciam.com/article.cfm?id=are-aliens-among-us&sc=SA_20071119 Are Aliens Among Us? In pursuit of evidence that life arose on Earth more than once, scientists are searching for microbes that are radically different from all known organisms] Scientific American. 19 November 2007 ^ Hartman, Hyman (1998) "Photosynthesis and the Origin of Life" (Origins of Life and Evolution of Biospheres, Volume 28, Numbers 46 / October, 1998) Full Hd Televizyon keyfini ayanza getirdik