You are on page 1of 26

1

CONJUNTIVA
EMBRIOLOGIA - Est ligada ao das plpebras ( no 3 ms , as plpebras esto aderentes umas s outras, separando-se ao 7 ms ) . EPITLIO - as clulas basais tm morfologia cubide, tranformm-se em clulas polidricas, aplanadas medida que alcanam a superfcie . ESTROMA - formado por tecido conjuntivo ricamente vascularizado . A camada superficial adenide contm tec. linftico que no se desenvolve at aos 2-3 meses ps-natal . Por este motivo, a infl. conjuntival no neonato pode produzir uma reaco folicular . A CONJ. CONTM 2 TIPOS DE GL. as secretoras mucina e as gl. lacrimais acessrias . As secretoras de mucina so as principais responsveis pela lubrificao plpebras : cl. GLOBET, criptas Henle e Manz . As gl. lacrimais acessrias so as de Krause e Wolfring . CONJUNTIVA PALPEBRAL -delgada, transparente, hmida e brilhante . * conj. MARGINAL - atrs linha orifcios Meibomius * conj. TARSAL - vascularizada, aderindo intimamente ao tarso * conj. ORBITRIA- mais espessa e rosada, do tarso ao fundo-saco . FUNDO SACO CONJUNTIVAL - a reflexo da conjuntiva leva formao dum fundo-saco circular , contnuo . - permite os movimentos do globo ocular, independentemente das plpebras . CARNCULA LACRIMAL - salincia avermelhada 4 mm dimetro, no ngulo interno - constitudo por 10-12 folculos pilosos com gl. sebceas PREGA SEMI-LUNAR - prega conjuntiva verticalmente por fora da carncula, de concavidade externa . - rudimento da 3 plpebra . CONJUNTIVA BULBAR - - poro escleral 8 do funo-saco at 3 mm crnea . - poro lmbica ( anel 3 mm largura que circunscreve crnea) VASCULARIZAO ARTERIAL - artrias conjuntivais posteriores - da art. palpebrais superior e inferior - artrias conj. anteriores - das art. ciliares anteriores, dividindo-se a 3 mm dele . VASCULARIZAO VENOSA - conj. posterior drena para as veias palpebrais

- conj. anteriores drenam para as veias ciliares anteriores . INERVAO - SENSITIVO- ramo oftlmico Willis, n. ciliares anteriores e nervo infraorbitrio - SENSORIAL- inervao parasimptica . FUNO PROTECTORA CONJUNTIVA - proteco mecnica - fagocitose - proteco imunolgica - proteco antibacteriana PERMEABILIDADE - permeabilidade aos alergenos, vrus e bactrias . FLORA MICROBIANA CONJUNTIVAL - flora bacteriana normal tem um papel to importante no equilbrio fisiolgico . - densidade flora conjuntival aumenta com a velhice . - a explorao vias lacrimais liberta novas espcies bacterianas - espcies bacterianas anaerbias e flora fngica . ANOMALIAS DA CIRCULAO - hipermia difusa ( alcoolismo, diabetes, hipercolesterolmia ) - cianose ( por obstruo venosa mecnica e aumento viscosidade sangunea leucemia, macroglobulinmia, mieloma mltiplo ). - ANEMIA ( SOBRETUDO NA PLPEBRA INFERIOR ). - fragmentao coluna sangunea . - irregularidades calibre de vasos ( telangiectasias, varicosidades, aneurismas manifestao de infl. ocular, traumatismos, arteriosclerose, HTA, diabetes . - equimose ( traumatismos cranianos, alt. vasculares conjuntivais, doenas hemovasculares, conjuntivites agudas, infeco generalizada aguda ). HEMORRAGIA CONJUNTIVA - hemoflicos - histricos - telangiectasia hered. Rendu-Osler

SNDROME CONJUNTIVITE
Designa inflamao mucosa conjuntival. A secreo compe-se de exsudado filtrado atravs do epitlio conjuntival a partir dos vasos dilatados : - SECREO AQUOSA SEROSA ( infl. vrica e txica ) - SECREO MUCOSA ( conj. primaveril e queratoconj. sicca ) - SECREO PURULENTA ( infeco bacteriana aguda grave ) - SECREO MUCOPURULENTA ( infeco bacteriana leves ) CLASSIFICAO - modo evolutivo - natureza secreo - agente responsvel - modificao mucosa ( papilas, folculos ) SINTOMAS - sensao corpo estranho - fotofobia, lacrimejo, prurido SINAIS - hipermia ( reaco inespecfica que acompanha todo o tipo de conjuntivite . mais intensa nos fundo-saco ). - adenopatia pr-tragus, edema plpebra. - hipersecreo, edema , papilas, folculos - quemose ( conj. bulbar , onde as fixaes ao globo ocular so baixas- o acumulo de grandes quantidades de transudados pode ocasionar quemose . A reaco papilar mais inespecfica e tem menos importncia no diagnstico do que uma resposta folicular . HIPERSECREO - o tipo de hipersecreo no tem valor na orientao etiolgica . MEMBRANAS VERDADEIRAS - formam-se quando o exsudado infl. infiltra as camadas superficiais do epitlio conjuntival ( Difteria ) FALSAS MEMBRANAS - densificaes secrees que recobrem a conj. sob a forma de placas coerentes branco-amareladas ( compem- se de exsudado coagulado aderente ao epitlio conj. inflamado (conj. adenovrus, primaveril, gonoccica ). NOTA- A hipermia apenas um sinal de irritao conj. e s por si no pe o diagnstico de conjuntivite .

EDEMA - ASPECTO VELUDO - QUEMOSE MAIS MARCADA NO LIMBO PAPILAS - hiperplasia papilar um modo reaccional a toda a infl. conjuntival ( mecnica ou infecciosa ) FOLCULOS - manifestao de hiperplasia dos folculos linfides normais sub-epiteliais - predomina no fundo-saco conj. inferior - so ndulos hemisfricos, translcidos, avasculares no centro e vascularizados periferia . DIAGNSTICO DIFERENCIAL - falsas conjuntivites - conjh. complicando a obstruco vias lacrimais - reaco conj. a um corpo estranho palpebral. - conj. do olho seco - hemorragia sub-conjuntival - episclerite - afeces graves do segmento anterior ( queratite, uvete, glaucoma agudo ngulo fechado ). EVOLUO - a maioria so benignas . EVOLUO AGUDA - HORAS A 8-15 DIAS EVOLUO SUB-AGUDA - SEMANAS EVOLUO CRNICA - VRIOS MESES . SEQUELAS - A maioria cura sem sequelas . - cicatrizes fibrosas, hipertrficas e retrcteis, atrofia fundo-saco, simblfaro COMPLICAES - corneanas ( queratite ponteada superficial, queratite epitelial dendrtica ) - sobreinfeces conjuntivais - uvetes - cutneas ( eczema 2, lceras cutneas, leses fissurais ) - gerais ( mal estar geral, febre, celulite orbitria e da face )

ARGUMENTOS ETIOLGICOS DA CONJUNTIVITE


CONJUNTIVITE BACTERIANA - secrees purulentas no implicam etiologia bacteriana . - ps abundante verde-amarelado - unilateral - conj. moderada, maior no ngulo externo (Moraxela ) - conj. falsas membranas ( Difteria ) IDADE------------------------- gonococos ( RN, bilateral, 3 a 5 horas aps o nascimento ) - conj. de origem lacrimal (a causa uma obstruco do canal lcrimo-nasal ). - conj. incluso GEOGRAFIA--------------------- conj. hemfilus ( conj. aguda, bacia Mediterrneo, Primavera/Outono ) CONTEXTO---------------------- gonococos ( conj. unilateral, purulenta em doentes com blenorragia ) - clamdea (conj. unilateral, folicular, associada a uretrite ou artralgia em portadores HLA B27 ). - E.aureus ( conj. complicando a blefarite , imptigo ) - incluso (conj. folicular com leses pulmonares na ornitose ) CONJUNTIVITE PARINAUD----------------------------------------------------- conj. unilateral nodular, adenopatia pr-auricular ou submaxilar - conj. e adenopatias regridem em 4-6 semanas . - causas ( doena grito gato, tularmia, tuberculose ) CONJUNTIVITE VIRAL-------------------------------------------------------------- contagiosa - conj. folicular ou foliculo-papilar no fundo saco inferior e ngulo - quemose mais edema palpebral . - secrees abundantes ( mucosa ou muco-purulenta ) - hemorragias ( queratoconj. epidmica, conj. Newcastle ) - unilateral ( herpes), bilateral (adenovrus ) QUERATITE EVOCADORA DE ETIOLOGIA VIRAL 3 Estadios de Queratite: - surge aos 7-10 dias de incio dos sintomas oculares ( queratite epitelial ponteada difusa ) . - opacidades esbranquiadas focais subepiteliais ( representam respostas imunitrias relativamente aos adenovrus ). - infiltrados na poro anterior estroma ( podem persistir meses ou anos ).

CONJ. ALRGICA--------------------------------------------------------------------- atopia familiar - bilateral , prurido, lacrimejo, fotofobia, edema palpebral - hipermia conjuntival e papilas pequenas . - evoluo crnica e recidivante SINAIS ASSOCIADOS - blefarite, eczema, asma, coriza . QUERATOCONJ. FLICTENULAR-.------------------------------------------------ tuberculose a etiologia predominante . - as flictenas so caractersticas - pequeno ndulo, amarelado, saliente, mvel com a conjuntiva, ulcerada no vrtice - duram dias .

CONJUNTIVITE VERNAL-------------------------------------------------------------- Com a infl. prolongada, podem romper-se os septos fibrosos que separam as papilas dos tecidos subjacentes, dando lugar confluncia papilar, com formao de papilas gigantes tpicas da conj. primaveril . - Bilateral - fotofobia e prurido - conj. macro-papilar - a longo prazo d fibrose conj. cicatricial, pannus vascular .

CONJUNTIVITE LENHOSA----------------------------------------------------------- forma rara de conj. pseudo-membranosa . - crnica e recidivante - Bilateral - etilogia desconhecida - incio infncia ( 2- 6 anos ). - formao de tecido granulomatoso da conj. - mais frequente nas raparigas . - incio explosivo ( invade rpidamente as 4 plpebras )-incio insidioso - evoluo com fases de melhoria e recadas . - complicaes corneanas .

DIAGNSTICO ETIOLGICO CONJUNTIVITES As clulas conjuntivais sob a influncia de agresso viral, produzem interfero, que protege as outras clulas contra a multiplicao do vrus infectante. LGRIMAS - contm 3 protenas com aco antimicrobiana ( estas protenas captam o ferro do meio, privando os germens ). CLULA EPITELIAL NORMAL - so cilndricas e tm disposio em palissada ( a sua presena um garante da integridade da mucosa conjuntival ). CLULAS EPITELIAIS ANORMAIS - anisocitose e diferentes estadios de queratinizao . EXAME A FUNGOS - deve pensar-se numa etiologia fngica na conj. crnica, sobretudo em deficientes, imunodeprimidos e drogados . IDENTIFICAO FUNGOS - frutificaes, produo urease, resistncia actidiona .

EXAME A VRUS - a conj. uma via de entrada privilegiada dos vrus no organismo . Esta penetrao pode ser favorecido pelos microtraumatismos locais .

CONJUNTIVITE BACTERIANA
uma das formas mais comuns de infeco ocular . MEC. DEFESA NATURAIS - aco mecnica plpebras - integridade da superfcie epitelial - aco flushing e componentes celulares e humoral ( lisosima, lactoferrina, betalisina) MEC. DEFESA ADQUIRIDOS - participao dos componentes celulares e humoral . DISRUPO MEC. DEFESA - alt. margens palpebrais - ocluso palpebral inadequada . FACTORES QUE PRECIPITAM INFECCO BACTERIANA - trauma da superfcie - alt. filme lacrimal - infeces por herpes simplex DISRUPO DOS MEC. DEFESA ESPECFICOS - por imunosupresso local ou sistmica 2 idade . - doena - abuso lcool - terapia imunosupressora FLORA NORMAL SUPERFCIE OCULAR - So gram + - anaerbios ESPCIES-------------------------------------------------------------E,AUREUS - a causa mais frequente de conj. bacteriana . - faz normalmente parte da flora ocular normal . - produz uma exotoxina que agride o epitlio crnea, dando uma queratite ponteada superficial . - provoca blefarite, aulc. marginais, queratite epitelial, flictenulose . ESTREPTOCOCOS EPIDERMIDIS - flora normal da superfcie ocular . - pode provocar blefaroconjuntivite crnica . ESTREPTOCOCOS PNEUMONIAE - frequente no aparelho resp. superior . HEMOFILUS - isolado a partir aparelho resp. superior . MORAXELA

- causa de conj. folicular crnica - capaz de produzir um enzima proteoltico NEISSRIA - conj. hiperaguda - habilidade para a superfcie epitelial - inicia-se ao 5 dia, rapidamente purulenta com memb. sanguinolenta .

PRINCPIOS DO TRATAMENTO - ideal a determinao da bactria - o trat. da conj. bacteriana crnica deve incluir higiene e remoo da fonte bacteriana CLNICA - olho vermelho - sensao corpo estranho - lacrimejo, fotofobia, blefaroespasmo - edema conj. , exsudao celular fibrinosa . HORAS MAIS TARDE- , os sinais e sintomas aumentam e surge uma secreo amarela e verde . - adenopatia pr-tragus ( ausente ). EVOCADOR CONJ. BACTERIANA - ausncia folculos e gnglio pr-auricular associada a secrees mucopurulentas orientadas para uma etilogia bacteriana . EVOCADOR CONJ. VIRAL - folculos e gnglio pr-auricular associados a secrees pouco abundantes (confirmados por cultura bacteriolgica negativa e a presena de mononucleares ). EVOCADOR CONJ. ALRGICA - quemose e secrees mucosas e filamentares, a noo de antecedentes de atopia (confirmado pela presena de eosinfilos em citologia ).

PATOLOGIA IMPLICA--------------------------------------------uma resposta de hipermia, estase vascular, exsudado celular, leakage vascular dando edema . N.GONORREIA - provoca edema palpebral marcado, hipermia conj. e exsudao purulenta . PSEUDOMEMBRANAS OU MEMBRANAS - consistem em fibrina condensada, clulas infl. e outros exsudados . MEMBRANAS VERDADEIRA - resulta da penetrao de exsudado fibrinoso para o epitlio e sangra quando se retira . PSEUDOMEMBRANAS - condensao superfcie que pode ser retirado sem sangrar .

10

TIPOS CLNICOS - AGUDA- incio sbito, com ex. mucopurulento moderado - HIPERAGUDA- purulenta grave, envolvimento cornea . - CRNICA-evoluo lenta, associada com fonte de infeco como a estenose do canal lacrimal ).

CONJUNTIVITE BACTERIANA AGUDA-----------------------------------------Unilateral - lacrimejo associado a exsudao mucopurulenta - o 2 olho envolvido 1-2 dias aps . ORGANISMOS MAIS ( E.aureus, E.pneumoniae e H.influenza ) E.AUREUS-------------------- infl. auto-limitada - incio sbito - exsudado purulento E.PNEUMONIAE - auto-limitada em 7-11 dias - resolve sem leso da conj. ( mais comum em criana ) H.INFLUENZA - mais grave e mais longa - 10 a 15 dias - mais frequentes nos climas quentes e adolescentes - habitualmente associado com febre, inf. aparelho resp., leucocitose

CONJUNTIVITE BACTERIANA HIPERAGUDA----------------------------------Incio sbito - exsudao supurativa copiosa, que reaparece rapidamente - olho vermelho, edema plpebra, dor, exsudado purulento - adenopatia pr-auricular comum . N-GONORREIA - um diplococo intracelular gram mais comum do que a N.meningitidis ( est associada com uretrite concurrente Progride rapidamente, edema plpebra, exsudao purulenta amarelo-esverdeada, quemose, ndulos pr-auriculares O seu reconhecimento precoce da sua morfologia e colorao caracteristicos so importantes para a escolha da teraputica . TRATA- AB tpicos e sistmicos ( CEFTRIAXONE durante 5 dias ou penicilina G ( 10 milhes U EV durante 5 dias ). No tratada, progride rapidamente para ulcerao corneana e perfurao. N.MENINGITIDIS - mais frequentes em jovens - bilateral - o envolvimento da crnea menor

11

CONJ. BACTERIANA CRNICA----------------------------------------------------- sintomatologia varivel CAUSAS MAIS COMUNS(E.aureus e M . lacunata ) E.aureus- coloniza os bordos palpebrais M.Lacunata- provoca blefaroconj. angular crnica ( h uma macerao da pele no canto externo ). Sugere inf. a estafilococos - dermatite eczematide, perda sobrancelhas, triquase, telangiectasias margem palpebral. - ulcerao base clios Sugere Moraxela - macerao e crosta no canto externo ACHADOS CORNEANOS MAIS COMUNS NA CONJ. BACTERIANA CRNICA - a crnea inferior tem uma queratite epitelial ponteada ( sensao corpo estranho nas primeiras horas da manh ). GRAM + - E.aureus, E.pneumoniae, E. piogenes e e.viridans GRAM - N.gonorreia, hemofilus, proteus e Klebsiella

12

CONJ. FOLICULARES
Clinicamente, os folculos linfides surgem na conj. como leses avasculares elevadas ( de amarelo a branco ) . Vasos sanguneos dilatados circundam os folculos. Os folculos conj. no ocorrem no perodo neonatal porque o sistema linfide imaturo . SUGERE PROCESSO PATOLGICO - folculos na poro central da placa tarsal superior . CONJ. FOLICULAR AGUDA-----------------------------------------------------------A inf. viral da conj. apresenta-se como conj. folicular . PSEUDO-FOLCULOS - conj. folicular aguda ( adenovrus, herpes, enterovrus 70, vrus Newcastle, porque o infiltrado vascularizado ). CONJ. ADENOVRUS - frequentes as complicaes corneanas ( queratite epitelial focal 3 a 5 dias aps o incio da resposta infl. ). - aps um perodo de 5- 12 dias inicia-se hipermia, exsudado mucoso e formao de folculos . - associao de faringite, febre e alt. gastro-intestinais . - queratite tipo8 e grupo D produzido por proliferao epitlio corneano - adenovrus 8 a principal causa de queratoconj. epidmica . - os tipos 3 e 7 so associados com a conj. piscinas . TRATAMENTO CONJ. ADENOVRUS - antivricos so ineficazes sobre os adenovrus - corticides diminuem os ndulos corneanos sub-epiteliais . HERPES SIMPLEX - caracterizada por uma infeco latente com episdios clnicos ou subclnicos recorrentes . - conj. folicular aguda com adenopatia pr-tragus - queratite dendrtica ocorre usualmente - os corticides no se devem usar na fase aguda de qualquer conj. folicular aguda . - queratite ponteada superficial e infiltrados marginais . HERPES ZOSTER - queratite numular, queratite estroma, vitrite grave, retinite ponteada, cororidite multifocal.

13

CONJ. HEMORRGICA AGUDA - AGENTES- enterovrus 70 e Coxsackie vrus A24 - hemorragias subconjuntivais so petquias inicialmente e que rapidamente confluem. - comum a infeco bacteriana 2. - com trat. sintomtico, a conj. resolve-se em 4-6 dias . CONJ. SARAMPO - no d conj. folicular, mas conj. papilar marcada . - manchas avasculares conj. ou carncula ( idnticos s manchas Koplik da cavidade bucal ). - complicaes ( queratite ponteada superficial e pannus superficial ). CONJUNTIVITE EPIDMICA - no acompanhada por sintomas respiratrios - no incio, unilateral, com linfadenopatias pr-auricular ipsilateral - queratite epitelial superficial difusa . - opacidades subepiteliais que desaparecem dentro de 3 meses, mas podendo persistir por 2 anos . - ocasionalmente, forma-se simblfaro no fornix inferior . TRATAMENTO- idoxiuridina - no previne a formao de opacidades - corticides - aliviam os sintomas nas fases precoces - suprimem as opacidades subepiteliais . FEBRE FARINGO-CONJUNTIVAL - a mais comum manifestao de infeco ocular a adenovrus . - febre, faringite, conj. folicular no purulenta . - unilateral, com exsudao mucosa . - a crnea raramente afectada . - durao de 4 dias a 2 semanas . TRAT- antivricos e corticides .

CONJ. FOLICULAR CRNICA---------------------------------------------------As causas de conj. folicular durante mais do que 4 semanas so: - doena incluso adulto - tracoma - conj. txica - Sind. oculoglandular Parinaud - Conj. Axenfeld - Queratite ponteada superficial -Tygeson - acne roscea - hiperplasia linfide benigna

14

PROTTIPO - o tracoma - progride para cicatrizao conj. e vascularizao corneana superficial

TRACOMA
Conj. folicular acompanhada por exsudado mucopurulento, queratite estroma e epitlio, vascularizao corneana superficial e cicatrizao conj. FASES INICIAIS - conj. folicular crnica com folculos na placa tarsal superior . MAIOR COMPLICAO - deformao palpebral com triquase e entrpion, na plpebra superior que leva a ulc. crnea e cicatrizao . COMUM - queratite epitelial do tracoma . ENVOLVIMENTO CRNEA - queratite epitelial - infiltrado central e marginal - vascularizao superficial - pannus - folculo lmbico - sequelas cicatriciais PANNUS - consiste em membranas fibrovascular superficial e infiltrao associada a cicatrizao . DIAGNSTICO TRACOMA - folculos linfides na conj. trasal superior - cicatrizao conj, tpica - pannus vascular - folculos lmbicos ou suas sequelas ( HERBERTS PITS ) - O NICO SINAL TPICO DE TRACOMA . CLASSIFICAO MAC. CALLAN ( baseia-se nas manifestaes conjuntivais ) I - folculos imaturos no tarso superior IIa- folculos maduros no tarso superior, folculos lmbicos, queratite FOLCULOS PREDOMINANTES. II b - hipertrofia papilar marcada - PAPILAS PREDOMINANTES III - retraco tarso superior, com triquase e entrpion . IV - sem folculos, mas com cicatrizao conj. - INACTIVO - ausncia de folculos e papilas - Queratite epitelial, infiltrado perifrico e central, pannus fibrovascular superficial .

15

LESES DEFORMANTES - cicatriz conj. - distoro tarso superior - triquase - entrpion - cicatriz corneana central grave TRATAMENTO - tetraciclina ou eritromicina oral - 3 semanas - tetraciclina - pomada oftlmica 2 vezes ao dia SIMILAR CONJ. INCLUSO DO ADULTO .

CONJ. INCLUSO NEONATAL-------------------------------------------------------5 a 12 dias aps o nascimento ( EM MDIA 7 DIAS )- enquanto a Conj. gonococos ao 2-3 dia . conj. aguda com exsudado purulento . Hiperplasia papilar com aspecto framboesa Pode estar associada com infeco clamdeas sistmica, incluindo a otite, rinite, pneumonite e requer trat. sistmico . O R.N. contaminado pela passagem atravs das vias genitais da me na altura do nascimento. - pode preceder a pneumonia TRAT- Evoluo sem tratamento - 2- 3 meses . Eritromicina - durante 10 dias, cura sem sequelas, reduz a evoluo a 8 dias e evita o aparecimento de complicaes pulmonares .

CONJ. INCLUSO DO ADULTO-----------------------------------------------------A sintomatologia ocular surge 1-2 semanas aps a exposio s secrees genitais infecciosas . ADENOPATIA PR-AURICULAR- caracterstica de doena adenovrus ou doena incluso do adulto ( a partir do A. genital humano, gua mal clorada das piscinas MICROPANNUS - pode estender-se 1-3 mm do limbo para a crnea superior . Tal no acontece na doena a adenovrus . rara a propagao olho a olho . CARACTERIZA-SE por uma conj. folicular aguda, unilateral, secrees mucopurulentas, adenopatia pr-tragus, mas sem sintomas respiratrios ou febre . A queratite ocorre durante a 2 semana . A presena de folculos lmbicos distingue a conj. a clamdea da infeco viral. Os folculos predominam na conj. palpebral inferior ( TPICOS ao fim de 2 semanas) . A queratite no surge at 2 semana da doena e acompanhada por uma exacerbao de sintomas . frequente a passagem cronicidade ( a durao da doena de 6 a 18 meses ). facilmente confundida com a conj. a adenovrus .

16

TRATAMENTO - Tetraciclina oral e tpica durante 3 semanas . A alternativa a eritromicina . Se ocorrer o diagnsticode doena incluso do adulto, os parceiros sexuais devem ser tratados tambm sistmicamente, para prevenir a doena -.

CONJ. TXICA FOLICULAR----------------------------------------------------------Aps o Moluscum contagiosum - Raramente requer tratamento .

QUERATOCONJUNTIVITE FLICTENULAR------------------------------------Afeco nodular que ocorre em crianas, como uma resposta alrgica da conj. aos Ag que esto sensibilizados . 1-2 dcada de vida . Primavera FISIOPATOLOGIAmanifestao de alergia bacteriana - o mec. exacto desconhecido. DD COM LCERAS INFECCIOSAS - pela ausncia de margens de demarcao, sem irite e sem hippion . CLNICA - lacrimejo e prurido - sintomas duram 1-2 semanas e so recorrentes . - ndulo prximo do limbo, em poucos dias, fica cinzento e mole . O centra necrtico das leses saem e a leso aclara, sem deixar cicatriz . TRATAMENTO - corticides - cicloplegia - til - neomicina, bacitracina, polimixina - 2/2 horas . PROGNTICO - antes do advento dos esterides dava cegueira - ESQUIMS .

CONJ. OCULOGLANDULAR PARINAUD-----------------------------------------Conj. granulomatosa, unilateral, associada a gnglios pr-auriculares ou submandibulares do mesmo lado . ETIOLOGIA- agente causal desconhecido - usualmente, doena do arranho do gato, tularmia, tuberculose, sfilis .

17

CLNICA -Doena do arranho do gato - ndulo granulomatoso, unilateral, circundada por folculos, quemose . - evoluo benigna e recupera em 2-3 meses sem sequelas . -Tularmia -inf. granulomatosa necrotizante, unilateral da conj. palpebral, com ulcerao e linfadenite . -Sifilis - sfilis 1 - lcera indolente, com margem dura e base cinzenta sfilis 3 - tarsite sifilitica .

OFTAMIA NEONATORUM---------------------------------------------------------infl. da conj. durante o 1 ms de vida . FACTORES IMPORTANTES - durao de exposio aos agentes infecciosos - susceptibilidade das superfcies epiteliais do olho . O GONOCOCO -- pode penetrar superficies epiteliais intactas . 1) CONJ. QUMICA - a causa mais frequente de O.Neonatorum - devido profilaxia com nitrato prata - dura 1-2 dias - Lesiona as clulas epiteliais, tornando os tecidos oculares mais susceptveis invaso 2) CONJ. CLAMDEAS - so parasitas intracelulares obrigatrios ( assemelham-se a vrus ) - conj. mucopurulenta leve, com edema palpebral, quemose e injeco conjuntival . - reaco conj. papilar, com ausncia de folculos . - incio mais tardio (5-10 dia ) - infl. grande das plpebras e exsudao purulenta . - sem tratamento, torna-se conj. folicular que cura em 8-12 meses . TRAT- tetraciclinas - pomada oftlmica . 3) N.GONORREIA - conj. hiperaguda, com exsudado purulento, quemose e injeco 2-4 dias aps o nascimento. - presena de diplococos gram- intracelulares nos leuccitos . 4) C. BACTERIANA - ocorre no 5 dia - a perda da barreira epitelial tem um papel importante na patognese O.Neonatorum. PARA GRAM+ (eritromicina ) PARA GRAM- ( gentamicina )

18

5) CONJ. VIRAL incio nos primeiros 2 semanas vida - edema plpebra, quemose, exsudao mucide - envolvimento crnea com doena epitelial dendrtica ou geogrfica e queratite do estroma que leva a cicatrizao e vascularizao. TRAT- vidarabina ou trifluorotimidina .

CONJUNTIVITES LENHOSAS
Conj. crnica, com formao de pseudomembranas e indurao lenhosa da conj. palpebral. ETIOLOGIA - a causa parece ser imunolgica - o processo inicia-se como consequncia duma leso do epitlio conjuntival. CLNICA - precedida por sinais sistmicos ( febre, inf. vias areas ). - diminuio A.V. pela acumulao de muco . - indurao da plpebra superior . -COMPLICAES CRNEA- opacificao , vascularizao, queratomalcia ). - ALT. PRINCIPAIS - esto localizadas no estroma da conj. (placas hialinas amorfas). TRATAMENTO - hialuronidase tpica ou alfa-quimiotripsina - recentemente - ciclosporina tpica

CONJUNTIVITES ALRGICAS
CLASSIFICAO - CONJ. ALRGICA - QUERATOCONJ. VERNAL - QUERATOCONJ. ATPICA - QUERATOCONJ. PAPILAR GIGANTE

CONJUNTIVITE ALRGICA-----------------------------------------------------------Tambm chamada conj. sazonal e perene ( variante, com sintomas menos graves ) - queixas nasais e farngeas - prurido, sensao queimadura, exsudao aquosa . - associao com rinite crnica - alergenos ( p, caros, penas aves )

19

QUERATOCONJUNTIVITE ATPICA----------------------------------------------Alt. das superfcies oculares no contexto duma dermatite atpica. -pode levar cegueira . - associao com eczema e asma . CLNICAeczema plpebra blefarite conjuntiva cicatrizada ( fibrose subepitelial, encurtamento fundo-saco, simblfaro ) CRNEA- queratite ponteada superficial - queratopatia grave - neovascularizao, adelgaamento recidivante evoluo sazonal ETIOLOGIA - plen

CONJUNTIVITE VERNAL-----------------------------------------------------------Ou Primaveril Bilateral, climas quentes, Pimavera-Vero IDADE - antes dos 10 anos idade - nos dias de sol intenso EVOLUOextingue-se com o tempo ( durao de 4-10 anos ). CLNICA - Prurido - fotofobia - lacrimejo - secreo mucosa FORMAS CLNICAS FORMA PALPEBRAL - a mais frequente com a cronicidade, afibrose subepitelial toma a forma de linha de ARLTS ( cicatriz branca paralela ao rebordo palpebral ) . FORMA LMBICA - vegetao bosselada, de aspecto gelatinoso ao redor crnea . manchas TRANTAS - so coleces focais de clulas epiteliais degeneradas . FORMA MISTA CRNEA - as conjuntivites vernais acompanham-se de complicaes corneanas ( espessamento gelatinoso, gros TRANTAS, pannus ).

20

HISTOLOGIA - papilomatose, com invaginao profunda do epitlio conjuntival no crion subjacente . ETIOLOGIA - CONTROVERSA ( factores fsicos, como a luz . E tambm alt. endcrinas ). TRATAMENTO - corticides - cromoglicato sdio - compressas mornas - antihistamnicos tpicos . LABORATRIO - aumento Ig. E lacrimal ( e no a Ig. A ).

CONJUNTIVITE PAPILAR GIGANTE-----------------------------------------------Causada por corpos estranhos em superfcies oculares ( o mais frequente a lente de contacto ). PATOGENIA - traumatismos repetidos da conjuntiva tarsal. - material antignico cobrindo a lente contacto .

CLNICA - papilas na plpebra superior ( gigantes - maiores do que 1 mm dimetro ). - micropannus e queratite ponteada so achados caractersticos . CAUSA - O AG em causa no corresponde ao material da lente, mas mais aos depsitos que se observam na face anterior da lente .

CONJUNTIVITE POR ALERGIA MICROBIANA--------------------------------Papel da hipersensibilidade tipo IV . PATOGENIA O alergeno responsvel na conjuntivite no o agente microbiano ele mesmo, mas as toxinas secretadas por eles .

21

ETIOLOGIA - estafilococos, estreptococos, bacilo Koch ( conj. flictenular ). - cndidas TRATAMENTO CONJUNTIVITES ALRGICAS - cromoglicato 4% ( mnimo 4 vezes ) - corticides - antihistamnicos H1 - ciclosporina A ( queratoconj. atpica e vernal ) - anti-histamnico sistmicos ( na queratoconjuntivite atpica ) - crio ( abandonado ) - lgrimas ( tem conservantes - a vantagem era diluir ). - evico do alergeno - vacinas ( devem ser feitas criteriosamente )

PENFIGIDE OCULAR
Doena infl. bilateral, crnica e grave . ETIOLOGIA - doena autoimune ( mucosa oral, vaginal e anal ) SEQUELAS - secura ocular, simblfaro, diminuio viso central, queratinizao da crnea. TRATAMENTO - lgrimas artificiais - esterides ( sem exito )

PTERIGIUM
Assim denominado devido sua forma ( em grego PTERUE significa pequena asa) HISTOPATOLOGIA - leso deg., proliferativa, pseudo-tumoral, constituda por leses de hialinizao, fibras colagnio, concreo clcarea e fibras elsticas . NASCIMENTO PTERIGIUM TEORIAS ANTIGAS teoria inflamatria teoria tumoral teoria pinguecular teoria trfica

22

TEORIA MODERNA( coexistncia de 2 tipos de factores ) factores intrnsecos - predisposio hereditria - hiposecreo e alt. qualitativa lacrimal - estado carencial factores extrnsecos - radiaes actnicas - microtraumatismos pelas poeiras - infeces microbianas ou virais

FORMAO DE PTERIGIUM ETAPA CONJUNTIVAL ( hipermia e dilatao vasos conjuntivais ) - se as agresses extrnsecas continuarem . ETAPA CORNEANA ( junto ao debrum justa-lmbico, cria-se descontinuidade do filme lacrimal precorneano ).

uma

PREDISPOSIO NASAL - blefarosespasmo, predomina na poro temporal - no pestanejo, a plpebra inferior projectada para dentro . FORMAS ANATMICAS -TIPO 1 - 1-2 mm crnea - TIPO 2 - 2-4 mm crnea ( espessura corpo ) - TIPO 3 - invaso crnea maior do que 4 mm . O pterigium atinge o centro .

TIPOS EVOLUTIVOS PTERIGIUM ESTACIONRIO ( pouco saliente, corpo delgado e atrfico ) PTERIGIUM PROGRESSIVO ( corpo do pterigium charnoso, com numerosos vasos activos ) PTERIGIUM MALIGNO - extenso rpida para o centro da crnea .

ANATOMIA PATOLGICA HERVOUET - explica a evoluo do pterigium pela formao de ilhus fuchs adiante da cabea do pterigium . ILHUS FUCHS - so as formaes ovalares de tecido conj. adiante da zona de progresso . MORFOLOGIA CABEA - ( arredondada e aderente ) COLO CORPO - ( representa a base do pterigium )- mvel e no adere aos planos profundos .

23

Por debaixo do corpo da leso, existe a destruio da memb. Bowman . No epitlio crnea, podem observar-se depsitos de ferro ( linha STOCKER) anterior poro mais avanada do pterigium . CRITRIOS EVOLUO ZONA PROGRESSIVA FUCHS ( banda infiltrao corneana esbranquiada ) ILHOTAS FUCHS ( ilhotas aberrantes , profundas, sub-epiteliais que precedem a zona de progresso ). DIAGNSTICO DIFERENCIAL EPITELIOMA DE BOWEN QUISTO DERMIDE LIMBO PSEUDO-PTERIGIUM CAUSAS: ulc. marginais, queimaduras, traumatismos - no adere aos planos profundos, excepto na cabea. - no tem zonas progressivas, nem ilhotas fuchs - evoluo rpida, limitada no tempo e espao. COMPLICAES infeco conj. 2 simblfaro diplopia astigmatismo ( a transformao do eixo ou a constatao dum astigmatismo muito irregular um sinal de evoluo ). hemorragias ocluso rea visual transformao qustica do pterigium deg. maligna

RECIDIVAS COSCAS- papel dos restos hemorrgicos e tec. granulao no leito pterigium CAMERON - processo anlogo s cicatrizes quelides hipertrficas FALSAS RECIDIVAS - cicatriz pterigide enchendo rapidamente a zona de queratectomia VERDADEIRAS RECIDIVAS - formam-se rapidamente nos 3 primeiros meses aps a interveno .

TRATAMENTO -PROFILCTICO ( proteco raios UV e microtraumatismos ) - MDICO ( anti-spticos e corticides locais ) - AGENTES FSICOS ( radioterapia, betaterapia, crioterapia e fotocoagulao) - CIRURGIA

24

DIFERENTES TCNICAS CIRRGICAS 1- DESVIOS 2- EXCISES 3- TRANSPLANTES TCNICA DESVIOS MAC REYNOLDS - enfia a cabea do pterigium num tnel s 6 horas . KNAPP - separa o pterigium em 2 . TCNICAS EXCISO - exciso com exposio da esclera, com ou sem cauterizao qumica ou trmica da esclera ( KAMEL, KIM, SUGAR ). - exciso com translao de fragmentos da conj. ( HERVOUET - viso restabelecer a circulao fisiolgica normal ). TCNICA TRANSPLANTES CONJUNTIVAL - dermo-epidrmica, mucosa bucal, conj. olho adelfo e conj. do mesmo olho . QUERATOPLASTIAS- lamelar, lamelar associada a transplantes conj. e lamelar combinada , ANTIMITTICOS----------------------------------------------------------------------THIOPECA E MITOMYCINA

QUEIMADURAS OCULARES
QUMICAS E TRMICAS TRMICAS -CERAS, CIGARROS, INCNDIOS QUMICAS-CIDOS - contactam com o epitlio crnea e conjuntiva, reaccionam com as protenas, destroem-nas e formam complexos que no penetram no estroma crnea QUMICAS - ALCALIS - os alcalis reaccionam com a fraco lipdica das clulas, e formam complexos que penetram com facilidade no estroma corneano e esclertica . Os corticides so teis para minimizar a resposta infl. aguda, mas o seu uso prolongado pode promover a actividade colagenase na crnea ulcerada, aumenta a hiptese de Sind. Melting do estroma .

25

TRATAMENTO ALIVIAR A DOR PREVENIR INFECO 2 REDUZIR A INFL. PREVENIR SIMBLFARO - LENTES CONTACTO HIDRFILAS TERAPUTICAS - CORTICIDES TPICOS ( quando a crnea comea a vascularizar-se e no h perigo de ulcerao .

CONJUNTIVITE SICCA
Uma alterao que afecta principalmente as mulheres depois da menopausa . SINTOMAS SECURA SENSAO AREIA OLHOS IRRITADOS VISO TURVA ETIOLOGIA a anomalia mais frequente a reduo na produo do componente aquoso autoimune. DIMINUIO COMPONENTE AQUOSO - traumatismo ocular - cicatrizes conj. - leses por produtos qumicos DIMINUIO COMPONENTE MUCINA - D.Stevens-Johonson, penfigide ocular DIMINUIO COMPONENTE LIPDICO - na blefarite crnica

CLNICA Encurtamento fundo-saco inferior ou simblfaro . - S. olho seco com ulcerao corneana centrais ou perifricas associa-se a doenas vasculares colagnio ( artrite reumatide, lpus ). DIAGNSTICO Schirmmer Fluorescena Rosa Bengala

26

PATOLOGIA Sjogren 1 ( destruio linfcitos da gl. lacrimal, com substituio progressiva por tecido cicatricial ). TRATAMENTO Lgrimas artificiais Agentes mucolticos Ocluso pontos lacrimais lentes contacto hidrfilas teraputicas

TUMORES CONJUNTIVA
EPITELIAIS - DISPLASIA EPITELIAL - HIPERPLASIA PSEUDOEPITELIOMATOSA ( aparecem sobre pinguculas e pterigium - COR VERMELHA E ELEVADAS ). - CARC. IN SITU ( leso esbranquiada devido formao de queratina ) ( todas as caractersticas histolgicas de malignidade, excepto a invaso do estroma ). - CARC. CONJUNTIVA - ACANTOSE - QUERATOSE ( hiperqueratose, paraqueratose, disqueratose ). - LEUCOPLASIA ( leso esbranquiada em placa na membrana mucosa ). TUMORES VASCULARES - TELANGIECTASIAS ( D.Rendu-Osler ) - ANGIOMAS ( Hemangioma, linfangiomas, Sarcoma Kaposi ) LESES PIGMENTADAS - MELANOSIS ADQUIRIDA - NVUS ( tm uma alta incidncia de actividade juncional, mas a transformao maligna rara . Estas leses podem estar presentes ao nascimento e podem alargar ou aprofundar em cor com a puberdade ou a gravidez ). CORISTOMAS DERMIDES - QUISTOS DERMIDES - LIPDERMIDES

You might also like