You are on page 1of 97

wa&GUa&GUvmacsNyDav

ukdvif;(pufrSKwuUokdvf)

aao]ymmifif::
axGvm
96 [m o 0 w¦ K wkd NyKd if yGJ t rS wf ( 6 9 ) ES pf od rfh
qk
rkwof rHk ;dk ESihf twl tmqD ,H ausmaf usmu f dk abmausm?f t&uf
touf (18)ES p f a tmuf vl rl;vmvQif tjrJ aMumifoH xGuf
i,frsm; yxrtBudrf abmvkH; ay:vmaom ausmf a usmf u k d
NyKid yf BJG u;D pwifcyJh gNy/D ukid ,fav; aMumifausmf[k 0daooav;rsm;
wkdY &yfuGufxJrSmawmh ae&m jyKxm;jcif; jzpfonf/ rav;
wumabmvH;k jzpfaeonf/vuf ausmfu ukdi,fav;ukd xkdififzkdY
zuf&nfqkdifrSmvnf; abmvkH;? ckHvSrf;ay;&if;rS pum;ponf/
t&ufqid k rf mS vnf;abmvk;H ?uek u f ek f ]udkausmfatmif uRefawmf
ajym&&if ema&;tdrfrSmawmif nu tdyfrufxJrSm jrefrmabm
ykdumqJG&if; abmvHk;taMumif; vH;k avmu y½kt d qifh a&mufomG ;
jzpfaeonf/ ,l-18 jrefrmabm NyD; t&rf;wkd;wufaew,f/ tJ'D
vHk;toif;uvnf; txl;ajcpGrf; abmvk;H yGaJ wG vku d Mf unh&f wJh t
jyNyD; tkyfpkyxrjzifh qDrD;zkdife,f aMumif;awG rufw,fAs}} ygvm;uG? igwkdY rEÅav;rSma&m
wufoGm;jyDjzpfojzifh ykdíajym ukid ,fav;u ]]abmvk;H yG&J dS uvyfawG? bmawG r&Sdbl;vm;
tm;aumif;aeMuonf/ wJh&ufrSm pdwfpGJ&if 'gyJ rufrSm uG}}[k ab;0kdif;rS rEÅav;om;
,aeY n ae oH k ; em&D c G J r S m ayghuG}}[k 0ifajymonf/ rav; ukjd rOD;u 0ifaxmufonf/
jrefrmESihf AD,uferf tBuKd Av dk vf k ausmu f - ]][m &SdwmayghAs? rEÅav;
yJG upm;Murnfjzpfojzifh aeYvnf ]r[kwb f ;l a&a&vnfvnf rSmuESpo f if;? bmwJh &D;&JrEÅav;
2 em&Dausmfuwnf;u ukdi,f ukd tqifhjrifhw,fAs} udkausmf eJY tufowDurdk EÅav;?rk&H mG vnf;
av;wpfa,muf vrf;xdyfvuf atmifu ESpo f if;yJAs/ atpDr&kH mG eJY tifwm
zuf&nfqkdifbuf xGufvm ]bmvJ awmifay:wuf rkH&GmAs}} ukdausmfatmifu Mum;
cJhonf/ rdef;ru tdrfrSmyif rufwmvm;? xrif;vkH;wapäae jzwfí/
Munhf&ef ajymao;aomfvnf; rSmaygh} [k 0ifavmifvkdufonf/ ]]&efuek rf mS a&mAsm}}
abmvkH;uefwmukd avuef&if; rav;ausmfu a&aEG;Murf;wpf ]]uReaf wmfh tdyrf ufu pepf
Munhrf S t&omyk&d o dS nf[k ,lq cGuu f ek af tmifaomufvu dk Nf y;D rS- wusrufwmAs? &efukefu NrKdU
um vufzuf&nf qkid b f ufxu G f ]]tdyfrufxJrSm jrefrmabm awmfavAsm? vef'efvydk aJ ygh? vef
vmjcif;jzpfonf/ vufzuf&nf vkH;avmu y½kdtqifha&mufae 'efNrKdUu abmvkH;oif;awGu NrKdU
qkdifwGif vlawmfawmfyif rsm;ae NyDAs? awmifBuD;at;,m,mrSm emrnfxnfhNyD; rrSnfhovkdbJ?
ygNy/D tpnf;ta0;vkyw f mqk&d if at*suaf t;om,mqkNd y;D vli,f &efukefrSmvnf; toif;okH;oif;
tpnf;ta0;txajrmufaMumif; abmvkH;oifwef;ausmif;BuD; zGifh awmh &Sdygw,f/ NrKdUemrnfxnfh
aMumnm&rnfhtqifh a&mufae xm;wmAs? at*suaf t;om,m rrSnb hf ;l As}}
ygNyD/ a&mufESifhNyD;aom ukdausmf uvnf; tm&SuvyfcsefyD,HvkyGJ ]]'gqkd bmemrnfawGev YJ J As}}
atmifESifh rav;ausmfwkdY 0dkif; rSm qDrD;xdwufoGm;NyD/ toif; uk d i ,f a v;u pd w f r &S n f b J
rSmyif ukdi,fav; 0ifxkdifvkduf om;(3)a,mufavmufukdvnf; 0ifar;onf/ rav;ausmfu ]]ykdY
onf/ olwkdY&yfuGufxJrSm ausmf *syefuvyfawGeJY refcsufpwm aqmifqufoG,fa&;toif;u \<i
ausmfawGrsm;vGef;ojzifh rav; pD;wD;uvyfu &&SdzkdYtNyKdifvkduf onfx&def;? rD;&xm;BuD;ayghAsm? p\m
&Sm;u jyefvmaomausmaf usmu f dk aeMuwmAs}} b@mtcGefuawmh umpwrfyJ 97
rav; ausmf? abmcGJxm;&aom ]]rif;tdyfrufu w,f[kwf As? wyfrawmf(Munf;)eJY umuG,f
a&;aygif;NyD; tmqife,f? t qlnHaeNyD; ig;rdepfcefYMumrS jyef ]]a[;? AkdvfvkyGJwufoGm;NyD
ajrmufBu;D rsm;ayghAsm}}a&aEG;Murf; NidrfoGm;Muonf/ vufzuf&nf uG}}
wpfcu G rf w
I af omufvu dk Nf y;D rS- qkdifrS tnmom;rdef;rrat;u ]]EkdifNyDuG? ig;rl;EkdifNyD}}
]]tJ'g jynfwGif;trSwfay; ab;wGif acwå&yfMunhfae&if;rS yJjyKwfonf a':Munfu
NyKdifyGJrSm tNyKdifjzpfaewJh tmqif ]]a&oefYaMumfjimuawmh ykdufqH ]atmifrav;[Jh ig;rl;Ekdifwm x
e,feJY &D;&J rEÅav;yGJoGm;Munhf& awmfawmfay;&r,faemf}} [k olY ckefaew,f? olrsm;vkd ig;axmif?
wmAs/ &D;&J rEÅav;uvnf; &D a,mufsm;ukd vSnfhajymvkduf wpfaomif;awGrsm; Ekdif&if b,fh
r,f'u dk dk atpDrv D efuae ajymif; onf/ tnmom;u abmvkH;yGJ ES,faer,f rodbl;}[k rSwfcsuf
a&TUaMu;tvGwfeJY&vkdY ac:xm; Munhrf ysub f }J } ay;onf/ vlawGtm;vk;H aysm&f iT f
wmAs}} ukdausmfatmifu Mum; ]]bmjzpfvv Ydk [
J }}[k jyefar; pGm xukefMuNyD jzpfonf/
jzwfí ]]rif;tdyrf ufu vGev f eG ;f onf/ tnmolru ]]vlwpf ]]OD;av;jr? AkdvfvkyGJaeY
NyDxifw,fuGm? ajymif;a&TUaMu; a,mufa,muf xdcu dk of mG ;wmeYJ jrefrmy&dowf bm0wf&rvJAs}}
tvGwf&awmif vcu aps;BuD; em&DpifBuD;ab;u aomufa& ukid ,fav;u &yfuu G xf rJ aS A'if
rSmuG}} rav;ausmu f - oefYaMumfjimukdyJ vSrf;xkd;ay;ae rawmufwacgufwwfNyD; q&m
]]tdyfrufxJrSm &DA,f'dkeJY wm rawGUbl;vm;? uGif;xJukd BuD; t&rf;vkyfaom OD;av;jrukd
awGUqkjH cif;awmif ygao;w,f As? awmif a&oefYbl;awGMuJaeao; vSrf;ajymonf/ OD;av;jru jyef
vcr,l y gbl ; ? xef ; &nf t 0 w,fav}} vSnfhvmNyD;rS ]]teDyJjzpfzkdYawmh
wkduf&r,f? yJjyKwfeJY xrif;t0 ]]&T;D ..&T;D ...&T;D }} rsm;w,fuG? NyKdifzuftoif; ao
auR;&if awmfygNyw D }hJ }
]]abmvkH;yGJvmNyD}} qkdif&Sif ]]wpfa,mufew
YJ pfa,muf vTc
J sraeygeJ?Y

tnmom;u atmf&if; wDADGukd &moDOwkuvnf; tm;upm;orm;tBuKduf


toHcsJUvkdufojzifh pum;jywf &moDOwkav;ygyJ/ uRefawmft
h xifajym&&ifawmh
oGm;Muonf/ tJ'gav;awG jyKjyifzYdk vkd aeygao;w,fcifAsm}}
Ä Ä Ä
'kwd,ykdif; jyefpNyD; jrefrm
u wpf*kd; &xm;NyD jzpfonf/
tnmom;u abmvkH;yGJMunhfae
&if; ]ukdausmfatmif? wDADu
aMunmaewJh vlawGu wpfaeY
eJw
Y pfaeYrwlb;l vm;As}?]]vlajymif;
vm;} ]]bmjzpfvv Ydk AJ s}}? ]]aMomf..
pifumyleYJ wpf*;dk ? wpf*;dk oa&us
wkef;u abmorm;awGay: a0
zefwmeJY tckaemufykdif; a0zef
aa m
o if:
]ymif: wmawGrwlvy Ydk g}}?]]*k;d ..*k;d }}jrefrm
m
axGv abmvk;H toif; 'kw, d *k;d &oGm; NyD
98 jzpf o nf / wpf q k d i f v k H ; vnf ;
aocsmcsm odNyD;rS xyfwGufNyD; tcg olwkdYt&if a&mufaeaom uGif;oGm;MunhfrSmvm;}} ukdi,f
ajymr,fav}} ukdausmfatmifu OD;av;jr\ ]t[J? ysif;wmeJY}[k av;u abmausmfukd ar;vkduf
]]NyD;cJhwJh ,ltD;tufat AkdvfvkyGJ EIwq f ufjcif;ukd cH&avonf/ jcif; jzpfonf/ abmausmfu
qJwpfeJY ay:wkduefwkef;u tm; Ä Ä Ä ]]uGi;f oGm;Munhrf mS ayghAs?uGi;f oGm;
vyfcsdefrSm uGif;xJ0ifvmNyD; ywf aemufwpfaeY vufzuf MunhfrS [wfxdwm}} ukdausmf
ajy;aewJh ,leDazmif;rsKd;0wf&rSm &nfqkdifrSm owif;pmukd [kdvSef atmifu ]]uGi;f rSm oGm;Munh&f wJh
As OD;av;jr&}} 'DveS jf zifh pdraf jyeajyzwfaeaom cHpm;csufav;}}qkdNyD; tifwmAsL;
]]tJ'gawmh igrodvkdufbl; ukdi,fav;ukd awGU&avonf/ ykHpH 0ifaemufonf/ abmausmf
avuGm? aA'ifoabmeJYukduf&if awGUwJhvlwkdif;u ]]ukdi,fav;? u rqkid ;f rwGbJ ]]uGi;f oGm;Munhf
awmh &ygw,f? oGm;vkdufOD;r,f qkdifrxGufbl;vm;}} [kar;vQif w,fAsm?tok;H rus&ifqw J ,fAsm?
a[h? bk&m;0wfwufp&m&Sdao; ukdi,fav;u jyHK;jyHK;BuD;vkyfNyD;rS abmvkH;orm;awG Mum;w,f
vkdY}} qkdNyD; xGufoGm;avonf/ ]]jref r mtoif ; atmif j rif r I u k d av/ puFmyleJY aeYu tdrfrSmyJ
trSefu ukdausmfatmif ajym *kPfjyKwJhtaeeJY? 'DaeY tvkyf Munhw f ,f/ tdrrf mS qkad wmh qJvYdk
onfrSm ukd,fwkH;vkH;jzifh avQmuf wpf&ufem;w,fAsm}}qkNd y;D a&aEG; r&bl;? 'gawmif ]][m 'Daumif
ajy;aeaom y&dowfwpfOD;ukd Murf;ukd wpfcGufNyD;wpfcGuf rIwf wkHYaES; wkHYaES;eJY}} vkdY atmfwm
ajymjcif;jzpfonf/ rav;ausmu f aomufaeavonf/ trSerf mS ukd a,mufzu olYapmif;ajymw,f
]]ukad usmaf tmif? jrefrmwk&Yd UJ i,fav;u a&cJjcpfa&mif;wm xifNyD; rMunfbl;/ aemufwpf
atmifyu JG dk *kPjf yKwt hJ aeeJY qkid f jzpfNyD; rkd;awGuvnf; wtm;tkHY? aumifukd ]]'DaumifuGm touf
opfudk oGm;&atmifav}[kpum; nuvnf; ukdausmfatmifwkdY r ujzifh aocgeD;aeNyD? 'Davmuf
ponf/ ukdi,fav;u ]pifumyl av;ausmw f eYdk aYJ bmvk;H yGt
J aMumif; awmif em;rvnfb;l vm;uGm}}vkYd
eJY oa&uswJhaeYuvnf; rif;rl; pjrKH Ujyef&if;t&ufaomufwmrsm; atmfjyefawmh a,mu©rtxD;Bu;D
aewmygyJumG }}[k0ifavmifonf/ oGm;vkdY t&ufemuvnf; usae u rsuaf xmufeBD u;D eJY vSnMhf unhf
rav;ausmu f ojzifh qkdifrxGufjzpfjcif;yg/ aeY wmAs? tJ'Dawmh uGif;oGm;Munhf
]]tJ'DaeYu pdwfraumif; v,faeBuD;yGifhvmawmh ukdi,f wm tm½kHrrsm;awmhbl;aygh}}[k
jzpfvyYkd gAsm}}[k jyefponf/ av;rde;f ru ]reufzufr;dk av;tkYH tm;&yg;& ajymaeonf/ukad usmf
ukdausmfatmifu ]]vmyg wmeJY ysif;NyD;qkdifrxGuf? t&uf atmifwkdYuawmh qm;(pf)a&m*g
Asm? vlBuD;awGvnf; odukefygNyD/ qkdifoGm;? uRefr aps;a&mif;wm umuG,f&if; jrefrmtoif;ukd
wpfa,mufeJYwpfa,muf vTJcsr wpfckyJ tm;udk;raeeJY}} bmnm tm;ay;&ef[kqkdum ESmacgif;ESifh
aeygeJY? &moDOwkuvnf; tm; avQmufajymaeojzifh ukd,fi,f yg;pyf ydwfaom t0wfprsm; t
upm;orm;tBuKduf &moDOwk av;wpfa,muf vrf;xdyfjyef jrefvu dk &f mS Ny;D ? aq;qk;d yef;½ku
d f jzifh
av;ygyJ/ uRefawmfhtxifajym& xGufvm&if; tif; igawmh vluRH jref r mcsef y D , H [ l a om pum;
&ifawmh tJ'gav;awG jyKjyifzYdk vkd abmrdjyefNyD[k awG;&if; pdwfr vkH;ukd t*Fvdyfvkd ½kdufESdyfNyD; ESm
aeygao;w,fcifAsm}}[k jrefrmh aumif;jzpfaerdavonf/ acgif;ESihf yg;pyf ydwNf y;D oGm;Munhf
toHraS bmvk;H yGaJ MunmolwpfO;D Ä Ä Ä &ef pDpOfaeMuavonf/
\<i
\ avoHjzifh OD;aqmifum qkdif
opft&ufqidk o f Ydk csw
D ufcMhJ uav
AkdvfvkyGJaeY reuf/ tnm
om;vufzuf&nfqkdifrSm vlpkHae
Ä Ä Ä
Akv
d v f yk BJG u;D a&mufygNy/D ukd
p\m
onf/ t&ufqkdif a&mufaom NyDjzpfonf/ ]]rif;u 'DaeYvnf; ausmaf tmifvnf; ok0PÖuiG ;f rSm 99
oGm;rMunhjf zpfojzifh ukid ,fav;? yGwfumoDumav; ausmfxGuf tzkH;u ESpfxyf jzpfoGm;w,fAs}}
abmausm?f rav;ausmw f EYdk iS t
hf wl oGm;ygw,fcifAsm/ jrefrmvli,f ]]abmvkH;yGJvmNyD? toHcsJU
tajctaeESihf tcsed t f cgt&(rk;d av;awGtaeeJY wpfzuf*;dk a&SUrSm vkud af wmh}} jrifah qGtoH ay:vm
&Gm?naevnf;apmif;NyjD zpfojzif)h acgif;wkdufwJhtcg? *kd;xJukd 0if onf/
jrifah qG\ t&ufqidk rf mS yif Munfh atmif owdxm;vkduf&rSmygcif Ä Ä Ä
Mu&ef oabmwlMuavonf/ Asm? owdjyKp&mav;awGayghcif AkdvfvkyGJrSm jrefrm vli,f
jrifah qGu, dk w
f idk u
f ]ukad usmaf tmif Asm}} abmvkH;yGJ rpao;yg/ abm toif;u rav;&Sm; vli,f
wkdY vmMunhfr,fqkd&if twGif; ausmyf g;pyfrw S wGww f w
G &f w
G &f if; toif;ukd av;*kd;*kd; r&Sdojzifh
cef;xJu wDADGBuD; qkdifa&SUxkwf qkdifxJ 0ifvmNyD; udkausmfatmif xkdufxkdufwefwef tEkdif&&SdoGm;
xm;r,fav}} [k zdwfac:xm; wkdY pm;yGJrSm 0ifxkdifvdkufygonf ygNy/D ukad usmaf tmifu-
wmvnf;ygygonf/ 'gawmif ]]ukdausmfatmif 'DaeY usL ]]ukdi,fav; rl;aeNyDawmf
jrifhaqGrdef;ru ]]vlawG trsm; &Sif r&Sdbl;vm;As}} awmh? jyefMu&atmif}}
BuD;Munhf&if wDADGrD;vkH;usoGm;OD; ]]ajcmufem&Dawmh wpfcsdef ]]yg;yg;av;}}
r,f}}qku d m wDAx GD w
k rf jybl; vkyf &Sw
d ,f/ ausmif;om;vnf; vm rSm ]]yg;yg;av;}}
aeojzifh tmaygufrwwfajymNy;D r[k w f y gbl ; ? tm;vk H ; wD A D G a &S U ukid ,fav;u aMumfjimrif;
rS qkdifa&SU xkwfxm;&jcif; jzpf a&mufaerSmyg/ q&muvnf; om;pwkdifjzifh t&ufxyfawmif;
onf/ ysif;aewmeJY tawmfygyJ/ abm aeonf/ rav;ausmfu ]jrefrm
]][ef0if;atmifu rmvqD vkH;yGJMunhf&wmayghAsm}} ukdausmf abmvkH;avmu wkd;wufvmNyD
jzwfay;w,f?rmv&oGm;NycD ifAs? atmifu ausmif;om;awG w vkdY qkdEkdifwmayghaemf ukdausmf
rav;aemufwef;vl0ifuyfw,f/ u,fvm&ifyJ pmoGm;oifrvkdvkd atmif}}
rmvb,fudk ajca,mifav;jyNy;D ajymaeao;onf/ ukid ,fav;u ]]tif; wa&GUa&GU vmacsNyD
nmqGJw,f? ygw,fcifAs/ wpf ]][ rif;vufxJu tDvJAif;tm; ayghAsm}} ukid ,fav;u]][kww f ,f
a,mufvrd w f ,f?&w,f?uefwif upm;*sme,ftxl;xkwyf gvm;uG? wa&GUa&GU vmacsNyaD v? yifv,f
vkdufNyD xGef;rif;OD;acgif;wkduf txl;xkwq f adk wmh bmawGx;l o ukdjzwfoef;}}qkdNyD; acgif;ikdufpkduf
trav;av; *k;d bm;wef;ay:u vJuG}} abmausmfu ]]rqkd;ygbl;? usaeojzif.h .
]]uJ- jyefMur,f}} qkdNyD; ukd
ausmfatmifESifh rav;ausmfu
ukdi,fav;ukd t&ifvkdufykdYMu
onf/ ukid ,fav;uwpfvrf;vk;H
]]wa&GUa&GU vmacsNyDav}}vkyf
vm&m olrY ed ;f r qD;a[mufryS if
toHwdwfoGm;avonf/ ]]wa&GU
a&GUvmraeeJY tjrefvm? &Sifhukd
awGUcsifvkdY r[kwfbl;? uav;ae
aao]ymmifif:: raumif;vkdY aq;cef;jyrvkdY[m
axGvm qkid rf mS vlr&Sv d Ydk roGm;&ao;bl;}}
100 ukdvif;(pufrIwuúokdvf)
pmrJhumwGef;(90)
qkaiG- 1000d^-
❑ pl;prf;&SmazGwJh olwkdYESpfa,muf
❑ tMuHuawmh plygygyJ...
❑ 'gayr,fh olwkdYESpfa,muf xifxm;ovkd
rSef;csufeJY erf;xGufukdufyghrvm;...
❑ ukdufw,f? rudkufbl;qdkwmukdawmh
NyKdifyGJ0ifrsm; qkH;jzwfay;Muyg...
cif r if p G m ...
umwG e f ; apmrif ; a0

1/ puúLjzKay:wGif (6''_4'') t&G,f rifeufjzifh aoaooyfoyf a&;qGJEkdifonf/cJjzifhra&;&yg/


2/ ykw
H idk ;f \axmifw h iG f uavmiftrnf? ausmzufwiG f qufo, G &f rnfv
h yd pf m &,fp&m
pmcspo f t
l zGUJ 0ifjzpfygu tzGUJ 0iftrSwu
f dk jynfph pHk mG azmfjyyg/
3/ yxrqk? vuf&mtaumif;qkH;qk? ESpfodrfhqkrsm; csD;jr§ifhvsuf qk&ykHrsm;ukd azmfjyay;rnf/ \<i
4/ (30-11-2003) aeYta&muf aemufqkH;xm; ay;Ekdifygonf/ p\m
wm0ef c H t ,f ' D w m 101
A LESSON IN DIPLOMACY FROM DAG
HAMMARSKJOLD BY JHAN ROBBINS

MuKH awmifMh uKH cJoifcef;pm


{7m
vGecf ahJ om ESpEf pS cf efYu uRef wGif naeapmif;wpfcsed üf awGU& tcef;us,f axmifh wpf
awmfukd,fwkdif awGUMuHKcJh&aom rnfjzpfonf/ axmifh pm;yGJwpfvkH;qDokdY uRef
wpfoufarhEidk zf , G f r&So d nft h jzpf uRefawmf awGUcsifaeolrSm awmfu h dk olac:oGm;onf/ pum;
tysufwpf&yf jzpfonf/ 1961 &Su&f UHG ykrH sK;d jzifh pum;wpfceG ;f ukyd if oG,0f u dk rf aeMuawmhbJ uReaf wmf
ckEpS u
f tmz&duEkid if H wpfco k Ydk tawmf csichf sed Nf yD; ajymwwfonf awGUvkd&if; udpöukd aqG;aEG;jzpf
vkyif ef;wm0efEiS t hf oGm; av,mOf [k tawGUtMuHKrsm;aom oHwref Muonf/ uReaf wmf\ ar;cGe;f rsm;
ysHysufusNyD; uG,fvGefcJh&Smaom a&;&m owif;axmufrsm;uowd ukad jzMum;pOf olonf ukvor*¾
ukvor*¾twGi;f a&;rSL;csKyaf [mif; 0kid ;f ay;Muonf/ wpfzef twGi;f \ tcef;u@ ta&;BuD;ykHukd
'wf[m;rm;½Id;(1905-1961)ESifh a&;rSL;csKyo f nf pdwx f &J t
dS aMumif; ,kMH unfcsut f jynhEf iS hf av;eufpmG
rarQmv f ifb
h J a&pufqv Hk udk &f mu t&mrsm;ukd yGiv hf if;pGm xkwaf zmf &Si;f jyonf/ ukvor*¾\ atmif
þoifcef;pm tjrwfxGufcJhjcif; avh r&db S J pum;rvGerf uRaH p&ef jrifpGm pGrf;aqmifEkdifcJhykHrsm;ESifh
jzpfonf/ xdef;csKyfvGef;onf[kvnf; od& tem*wf arQmfvifch sufvnf; yg
trSefpifppf 'wf[m;rm;½Id; onf/ 0ifygonf/
ESihf uReaf wmf\ *spu f m;tkpd w k uf uRefawmfhtzkdY tcuftcJ ]]edp"ö 0l 'DrmS vkyu f ikd af eMu
þjzpf&yfudk pwifapcJyh g\/ tusyftwnf;BuD;wpfcu k dk &if &wJh wpfEidk if eH YJwpfEidk if t H Mum; aph
? qkid &f awmhrnfEh , S f &Sad e\/ pyf zsefajza&;eJY &ifMum;aph o
1960 ckEpS f 0ef;usiaf vmuf awGUqkcH iG &hf csed rf mS rarQmv f ifh abmwlnDcsuf&a&; vkyfief;awG
rSm uReaf wmfonf tjynfjynfqidk f bJ olonf uReaf wmfu h dk azmfa&G tay: ayghayghqqeJY trSm;t,Gi;f
&m aphpyfaqG;aEG;yGEJ iS hf ywfouf pGm EIwfqufonf/ tay:ukwf twdrf;tapmif;r&SdzkdY t&rf; *½k
aom pmwrf;wpfck jyKpk&ef jyif tusÐyif 0wfrxm;ay/ aomuf pku
d &f w,f? wpfzufu xdcu dk cf H
qifaecsed f jzpfonf/ ukvor*¾ aeus aq;jyif;vdyt f pm; aq;wH cJh&wJh rmeukd ESpfodrfhay;zkdY vkd
twGi;f a&;rSL;csKyu f dk xkt d aMumif; ukd cJxm;onf/ olYudk ½kyjf rifoH tyfovkd usew f pfzufu trsuf
t&mESihf ywfoufNyD; awGUqkaH qG; Mum;ay:rSm jrifaeusxuf ykdí a'goukd tEÅ&m,fyGm; tcsif;r
aEG;cGihf &vdu k o
f nf/ olYudk e,l; jrifrh m;ydeo f , G u f m tom;ta&mif rsm;&atmif wnhrf wfay;Ekid &f r,f?
a,mufNrKdU ukvor*¾XmecsKyfrS cyfazsmhazsmh&Sdonfukd owdjyKrd 'DvkdeJY ESpfzuftjiif;yGm;rIawGukd \<i
38 ajrmuftxyf&dS ol\ ½k;H cef; onf/ tjyeftvSef awGUqkHaqG;aEG;&if; p\m
103
ausat;tqk;H owfapEkid yf gw,f}} i,fwpfqidk u f dk ajymjyvku
d o f nf/ vkd wuúpt D iSm;,mOfwpfp;D onf
uReaf wmf\ ar;jref;rItqk;H ]]tm;... pydefpm? yifv,f uReaf wmfu h m;ukd yGwu f moDumESihf
owfcgeD;wGif w,fvDzkef; jrnf tpm;tpmeJY xrif;&rSmyJ? tJ'u D dk tEÅ&m,fBuD;pGm jzwfwufonf/
oHay:vmonf/ [m;rm;½Id;xí yJ oGm;Mu&atmif? uReaf wmfu h m; uReaf wmf\cE¨muk, d yf if pwD,m
ajzMum;oHrsm;rS uReaf wmfov d u
dk f armif;oludk em;ckid ;f xm;NyD;NyD? cif &ifvufuidk f tay:[yfx;dk vJawmh
&onfrmS olEiS hf ,aeY npmxGuf Asm;&JU teDa&mif*spef YJ oGm;Muwm rwwf jzpfomG ;onfEiS hf b&dwu f dk
pm;rnfo h rl mS zsm;emaejcif;yif jzpf aygh}} aqmifeh if;vku d o f nf/ pwD,m&if
onf/ ]]odyfukd roifhawmfygbl; ukvd nf; vuf,mzufoYdk qGv J n S hf
ol pdwyf suo f mG ;yk&H onf/ cifAsm}} uReaf wmf uwkeu f ,if ESihf vkud &f um;onf vrf;ab;yvuf
]]cif A sm;... uRef a wmf e J Y wm;jrpfvu dk of nf/ azmif;ay:okYd ausmw f ufomG ;awmh
npmtwl vku d pf m;zkYd cs;D jri§ yhf g vm; ]]ab;tumawGvnf; ryg onf/ xkdtcg ab;rS trIdufykH;
cifAsm}} bl;? *D,mpçxkd;csdefqkd um;u wpfy;Hk ukd yGww f udk v f udk jf yefojzifh
½kdif;rnf r½kdif;rnfrSef; a0 us,af vmifpmG jrnf[;D oGm;onf/
zefqef;ppfcsed rf &rD uReaf wmf pGwf ukvor*¾\ taxGaxG
ceJ zdwaf c:rdonf/ okYd aomf ol twGif;a&;rSL;csKyf vkdufygvm
jiif;rnf[k ,lqxm;onf/ aom *spu f m;onf a&SUu vrf;
]]aumif;wJt h MuHayghAsm}} "mwfr;D wkid w f pfwidk Ef iS hf wku d rf v
d k
rarQmfvifhbJ ol ysLiSmpGm rwwfae&mwGif xk;d &yfomG ;awmh
vku d af vsmonf/ onf/
pMuøwpfavQmuf uReaf wmf uHtm;avsmpf mG txdtcdu k f
wkYdtwl xGuv f monft h cg uRef tysut f pD; rjzpfay/
awmft h aMumif; oloo d ifw h mwcsKUd tiSm;,mOfvnf; xk;d &yf
BuKí d ajymjyvku d of nf/ uReaf wmf aqmifah qmifx h u G wf wfw,f}} vkdufonf/ um;armif;ol xGuf
onf þae&mrS rkid f 60 cefYumG [m;rm;½Id;\ tjyma&mif vmu ajcvSrf; usJBuD;rsm;jzif h
a0;onfh ae&mwGif aexkid af Mumif; azsmah zsmrh suvf ;Hk rsm; 0if;vufomG ; uReaf wmfwYdk &S&d mokYd avQmufvm
reufu &xm;vGwí f uReaf wmf\ Muonf/ uReaf wmf\ yck;H ay:ukd onf/
teDa&mif *spu f m;tkpd w k af v; eifh vufwpfzufvmwifNyD;... rsufESmcsif; qkdifrdonfESifh
NrKdUxJokdY udk,fwkdif armif;vm& ]]owdaå rG;prf;yg}} uReaf wmf a'gowBuD; atmfajym
aMumif;wkYd jzpfyg\/ S vku d of nf/
]]teDa&mif *spfum; [kwf um;toGm;tvm >ywfoyd f ]]bmjzpfvYdk um;rD;tcsufr
vm;? pdw0f ifpm;p&myJ}} usycf vJ o S nft h csed wf iG f uReaf wmf jyovJ? rif;um;u usKyfum;ukd
npm oGm;pm;Murnfh pm; \ *spfum;tkdonf wzGwfcsuf wkud af wmifwu dk af wmhrvkYdy?J b,f
aomufqidk u f dk tcsed rf D uReaf wmf csuf toHay;um rSefrSefajy;ae vk'd ½kid b f mrsK;d vJ rodb;l ? um;r
renf; ukwjf cpfpOf;pm;&jyefonf/ onf/ armif;wwfb;l vm;}}
aa m
o if:
]ymif: avmavmq,f uReaf wmftBuKu d f uRefawmfwYdk aemufu um; ]]bmawG aygufu&atmfae
m
axGv awGUxm;onfh taumif;qk;H pydef [Ge;f oHBuD;wpfoH ½kww f &ufMum; wmvJ? rif; rsupf u d ef;aeovm;?
104 tpm;taomufrsm; &Ekid af omqkid f vkduf&onf/ wpfcsdefwnf;qkdo OD;aESmufrygbl;vm;}}
tiSm;,mOfarmif;oluvnf; awmh twku d t
f cku
d rf &Sw
d mvnf; [m;rm;½Id;onf uRefawmfh
cGe;f wkYHrcHjyefatmfonf/ xkYdaemuf tHMh op&myJ}} buf vSní hf nifomwk;d nif;aom
uReaf wmf\ ,mOfarmif;vkid pf ifudk tiSm;,mOfarmif;ol\ uk, d f avoHjzif.h ..
xkwjf yckid ;f onf/ uReaf wmf xkwf vk;H BuD; qwfceJ wGeYfvsuf tHt
h m; ]]cifAsm; armif;ykHuvnf;
jyNyD; ol\vkid pf ifuv dk nf; xkwf BuD;oifhoGm;onfukd uRefawmf tEÅ&m,f&w dS ,f}}
jyzkYd awmif;vku d of nf/ owdjyK rdvkdufonf/ olYtay: ]]uRefawmfhum;eJY cifAsm;
ol [de;f a[mufojH zif.h .. u½kPmoufaom avoHEiS hf ajym vkud v f mwm tpk;d &drv f eG af ewmyg?
]]b,folYukdrqkd vkdifpif qkad eonfh vlwpfa,mufurdk arQmf uReaf wmf earmferJh enf;enf;jzpf
vG,v f , G ef YJ xkwaf y;aeMuw,f? vifhbJ awGUjrifvkdufí jzpfykH& wmvnf; ygrSmaygh}}
txl;ojzifh rif;vkv d rl sK;d ukad ygh}} onf/ [m;rm;½I;d onf tiSm;,mOf
]]rif;armif; ykHurS wkdYukd ]][kwfuJh? tcuftcJu armif;olbuf wpfzef jyefvSnfh
aowGi;f ykYdawmhrvkYd? tifrwef&rf; MunhNf yD;...
um;w,f}} ]]uRefawmfh rdwfaqGu ol
uRefawmfwYdk \ &efyrJG mS t earmferJh enf;enf;jzpfwmygvkdY
xGwftxdyfokdY a&mufvmonf/ ajymaeNyDav}}[k ajymvku d o f nf/
tiSm;,mOfarmif;olu <uufom; ]]uReaf wmf pdwaf vmBuD;ae
rsm;ukd xkwjf yvmonf/ uReaf wmf wmaMumifhvnf; jzpfoGm;wmyg?
uvnf; jyefveS cf ck &H ef jyifvu dk f 'Dv[ l m e,fbufu vmw,fqdk
onf/ wm uReaf wmf owdcsyrf zd Ydkaumif;
vlrsm; 0kid ;f tkvH mMuonf/ w,f? 'gaMumifv h nf; ol[m e
tiSm; ,mOfarmif;olonf ,l;a,mufu tcsufjyykHawGukd
[m;rm;½I;d bufoYdk½w k w f &ufvn S hf em;rvnfwm jzpfygvdrrhf ,f}}
í rxDav;pm;[efEiS /hf awmh rsKd;pkyH ?J wjcm;'½kid b f mom tiSm;,mOfarmif;ol\pum;
]]usKyo f m cifAsm;ae&mrSm qkd qkd vrf;ay:uvlvm;? vrf;jy&J ajyjypfvmonf/
'D v k d v l r sKd ; armif ; wJ h u m;uk d vm;? 'djyifum;vm;.. 0ifusKH; uRefawmf e,l;a,mufrSm
vkdufrpD;bl;? 'Dvlu awmum; awmhrSm aysmfp&menf;enf;rS r arG;zGm;BuD;jyif;vmum,mOfarmif;
armif;wJhvl? vla&m *spfum;yg aumif;ygbl;Asm? 'DNrKdUxJ um; vkid pf if&xm;onfyif 15 ESp&f NdS yD
'Dvrf;rsK;d eJY rwefb;l }} armif;&wm w,frvG,v f b S ;l }} [k ajymawmhrnfh pum; vnf
uReaf wmf jyefyufrnfjyKpOf bmrqkd rsufpdrSdwf&ifqkdif acsmif;0okYd a&mufvmonf/
[m;rm;½I;d u wnfNidraf t;aq;pGm &ef qk;H jzwfNyD;cJah om uReaf wmhf yif rajymyavmufaom tao;
jyefajzonf/ a'go tenf;i,fajyavQm um tzGu J pd aö Mumifh xk;d Mu? BudwMf u
]]'DNrKdUBuD;xJrSm aeYpOfwpf ]]wu,f h u k d rvG , f w m? 'D awmhrvkd jzpfaeonfv h El pS af ,muf
aeukef tiSm;,mOfavQmufarmif; vkad e&mrsK;d rSm wpfvukd wpfBudrf tm; ausat;oGm;Muap&ef 'wf
ae&wm.. awmfawmftcuftcJ ESpfBudrfxuf ykdNyD; um;armif;zkdY [m;rm;½I;d onf apmapmu uRef
rvkw d mukyd J aus;Zl;wif&OD;r,f} \<i
&Srd mS yJ/ cifAsm;avmuf uReaf wmf
onf;nnf;rcHEidk v f Ydk 'Dtvkyrf sKd; [k cHpm;csuftjynhfESifh 0ifajym
awmfu h dk olajymjycJzh ;l aom tjynf
jynfqkdif&m aphpyfaqG;aEG;yGJwGif
p\m
rvkyf&wm uHaumif;w,f/ NyD; rdonf/ tokH;jyKavh&Sdonfh aphpyfn§dEIdif; 105
ay;enf;ukd okH;oGm;yguvm;[l rsm;ESifh &moDOwk tajctaet& awG jzpfvmMu½kHru wpfEkdifiH
aom tawG;a&mifjcnfonf uRef pdwfoP²mefwGif jzpfay:cHpm;rI ay:wpfEkdifiH tjyeftvSef ulnD
awmfah cgif;xJoYdk ½kwjf cnf;0ifvm ponfwkdYukd avjynf avEkat; wwfMuwm orkid ;f wpfavQmufrmS
\/ ozG,f tokH;jyKí t&Sdefjrifhrm; rMumcP awGU&wwfw,f}}
]]aphpyfn§dEIdif;ay;olqkdwm vsuf&Sdaom tjiif;yGm;rIukd avsmh [m;rm;½I d ; \ e*d k ; csKyf
tcsufokH;csufukd tjrJ OD;xdyfyef yg;apEkdifonf/ pum; jzpfonf/
xm;&r,f}}[k ol jywfom;wdus okH;- ESpfOD;ESpfzufpvkH;ukd azmfjyyg taMumif;t&mrsm;
pGm aqG;aEG;cJhygonf/ taygif;vu©Pmjy awGUqkHaqG; ukd wjznf;jznf; jyefvnfí tod
wpf- tajctaewpfco k nf aEG;rIwpf&yf jzpfay:vmap&ef ESpf 0ifvmojzifh uRefawmf\ rku d w
f d
&ifMum;aph oabmwlnDcsuf&Ekdif OD;ESp0f oabmnD oufqidk af om rku
d u f ef; trlt&mrsm; vGiphf Ofuek f
zG,fr&Sd jzpfvmvQif wkefvIyfpdwf tcsuftvufwcsKdUukd ok;H oyf&mS Mu\/
ysuftm;avQmh roGm;ygESifh/ t ]]uRefawmfwkdY ESpfa,mufp
u,fí tcsif; rsm;aeMuaom vkH; owdenf;enf; ykdxm;MuzkdY
bufEpS zf ufpvk;H onf wpfzufudk vkd w,fqkdwm pOf;pm;rdygNyDAsm}}
wpfzuf tjyeftvSef atmf[pf tiSm;,mOfarmif;ol\ cuf
raeygrl aphpyfn§dEIdif;ay;ol vkd xefMurf;wrf;cJah om pum;tok;H
tyfonfhtcsdeftcg r[kwfao; tEIe;f rSmvnf; aysmhusvmcJNh yDjzpf
onfudk owdcsyo f ifoh nf/ ta&; \/
BuD;qk;H aom pOD;ajcvSr;f rSmtcsi;f uRefawmf oabmwl acgif;
rsm;Muonfh bufEpS zf ufpvk;H ESihf ndwfjyvkdufonf/
u½kPmouf0ifonfh qufqaH &; olvnf; ol\tiSm;,mOfqD
rsm; xlaxmif&ef jzpfonf/ ESpOf ;D azGEidk &f rnf/tqkyd gtcsut f vuf okYd jyefavQmufomG ;onf/
ESpfzuf tjyeftvSef tjiif;yGm; onf avmavmq,f &efr;D xk;d ay; [m;rm;½Id;ukd wzGzGawmif;
aeMupOf ESpzf ufpvk;H ESihf tquf vsuf&Sdonfh jyóemESifh vkH;0 yefpum;qkd&if; uRefawmfonf
toG,rf jywf &S&d rnf/ qufEG,fjcif; r&Sdap&ay/ okdYvifh yvufazmif;ay: a&mufaeaom
ESpf- ckduf&ef jiif;yGm;aeMu upm; ]]'DxJrSm rSefwmav; t um;ukd aemufjyefqw k v
f u dk o
f nf/
aom bufESpfzufpvkH;ukd rnf enf;tusOf;avmufygw,f}} [l aemufqkH; uRefawmfwkdY\
onfhyk*K¾ dvf ukd,fa&;ukd,fwmukd aom pum;rsKd; olwkdY ajymonf *spfum;onf xkdae&mrS quf
rQ xdcu dk ef pfemjcif; r&Sad pEkid o
f nfh qkdonfukd &onfESifh 0d0g'uif; vufxGufcGmEkdifcJhygonf/
a,bk,s tjiif;yGm;rI tcsuf onfh ajz&Sif;csufwpf&yf aemuf
tvufrsm;ukdom &efvkdrI xdef; qkH;rvGJraoG &&SdapEkdifrnfh tcGifh ?
EkdiforQ xdef;vsuf azmfjyajymqkd tvrf;aumif;BuD; wpfckyif jzpf aemufxyfridk 0f ufcefY armif;
Mu&ef qGJaqmifodrf;oGif;zkdY BuKd; ay\/ vmrdvQif um;tif*sif pufoH
o if: yrf;&rnf/ bmompum;aA't&
aa m ]]tHhawmh tHhMop&myJ? ppf azmufjyefvmonf/ "mwfqD'kdif
]ymif: 0d0g'tjiif;yGm;zG,f&m pum;vkH; cGuu f dk uRefawmf vSr;f Munhv f u
dk f
axGv m rsm;? pD;yGm;a&;zGHUNzKd;rI tajccH
EIwfcrf;0u a&SmifxGufzkdY atmif
jrifpGm aphpyfay;cHMu&wJh EkdifiH onf/ trSwfrsOf;wHonf ]]ukef
106 aumif;rsm; &&SdzkdY tm;omcsuf ESpfEkdifiH[m taumif;qkH;rdwfaqG NyD}}[laom tuGufukd nTefjy
vsuf&Sdonf/ ayr,fh wu,fpdwf"mwfawmfwJh
]]uaeYawmh acsmufyJ? uRef vlAsm}}
awmf h a Mumif h trS m ;awG c snf ; "mwfqDqkdifwGif uRefawmf
quf wkdufyJAsm}} "mwfqDwpfykH; qif;0,fonf/
uRefawmfonf ,Ofaus; tiSm;,mOfarmif;olonf pdw&f n S f
zG,f tokH;tEIef;rsm;ukd owdr& vuf&Snf apmifhay;onf/ xkdY
awmhbJ pdwyf sufvufysuf nnf; aemuf uRefawmfh um;&S&d mokYd jyef
wGm;vdu k o f nf/ um;ukd vrf;ab; vnfarmif;ykdYay;onf/
cs&yfum vufuidk b f &dwu f adk qmifh ykdufqHtdwfqD uRefawmfh
NyD; qGv J u dk of nf/ pm;aomufqidk f vufa&mufoGm;onf/
qDoYdk tiSm;,mOfwpfp;D ESihf uRef xkdtcsdefwGif ol\ tiSm;
awmfwYdk qufvufomG ;a&mufMu ,mOfrS usoifhaiG azmfjyaom rD
zkYd tMuHjyKrdonf/ wmarmif;cvkwfrSm csKd;rxm;bJ
]]wuúpD}} &Sdaeonfukd owdrlrdvkdufonf/
uRefawmf usKH; atmfvkduf okdYESifh usoifhaiGukd azmfrjyawmh
onf/ ay/
tiSm;,mOfwpfp;D xk;d &yfvm ]]uRefawmf ulnDw,fyJrSwf
onf/ vkdufyg? paemifhpeif; rjzpfygeJY?
]]cifAsm; tcufMuHKjyefNyD arhvkdufyg}}
vm;}} olajymNyD; &Tifvef;tm;&pGm
ar;oHEiS t hf wl xkt d iSm;,mOf vufa0SY ,rf;jyvsuf um;ukd
armif;olrmS uReaf wmfEiS hf apmapm armif;xGufoGm;awmhonf/
u jyóemwufco hJ l jzpfaeonf ?
ukd rarQmfvifhbJ awGUjrifvkduf& 'wf[m;rm;½Id;ESifh wpfBudrf
onf/ um;twl pD;zl;cJhjcif;onf urÇm
]]"mwfqDukefvkdYAsm}} ukd udkifvIyfypfEkdifavmufatmif
uReaf wmf pdw"f mwfususEiS hf awmh ta&;rygcJhay/
ajzonf/ okdYaomf... jzpfysufcJhorQ
]]wufavAsm? a&SUrSm "mwf tvkH;pkHukd jyefvnfokH;oyfMunhf
qDqidk w f pfqidk &f wdS ,f}} rdonfh tBudrfwkdif; uRefawmfh
[m;rm;½Id;onf uRefawmfh ukd,fwkdif uRefawmf... thHMojcif;
um;ukd apmifhay;&ef qkH;jzwfcsuf BuD;rm;pGm jzpfí rqkH;Ekdifyg/
ay;onf/ {&m
uReaf wmfwYdk qufvufxu G f (1962 ck? Zlvkdifvxkwf
\<i
cGmcJMh upOftiSm;,mOfarmif;olu-
]]cifAsm;eJY ygvmwJh vlu
Reader's Digest yg aqmif;yg;ukd
qDavsmaf tmifjyefqx dk m;ygonf??)
p\m
tawmf&nfreG w f v hJ yl ?J pum;enf; 107
trSwa
f y;yGJ
juyfuav;
rdrdtwGuf w,fvDzkef;vm í rEÅav;uae wkduf½kdufw,f qGJí yg;pyfem; ta&mufwGif
aeonf[k OD;pdeaf rmifxrH t S ac: vDzkef; qufaejcif; jzpfavo ajymvku d o
f nf/
a&mufojzifh cifarmif0onf cyf avm/ 'gqkv d Qif jyóemawGay: ][kwfuJh...OD;av;? uRef
oGufoGufuav;yif tay:xyf rnf/ pdwfnpfp&m/ awmf cifarmif0yg}
okdY ajy;wufcJh\/ þokdYjzifh cifarmif0onf ]cpf...}
,if;okdY tay:wuf&if; OD;pdefarmif\ tcef;wGif;okdY 0if ][if.. OD;av; BuKdUxkd;ae
vrf;wGif pOf;pm;vmonf/ OD; vkdufaomtcgwGif olYrsufESmrSm NyvD m;? bk&m;..bk&m;..}
av;OD;rm'ifvmzkdY tcsdefrSm wpf rom&Sifvdkvkd aemufqkH;*Pef; ]cpf...cpf.. ukcd ifarmif
veD;yg;cefYyif ausmfvGefaeayNyD? wpfvkH;om wkdufonfh xDvuf 0 b,fvkd jzpfaewmvJ pHy,fyg}
okdYjzpfí axmufyhHaMu;uGma0; rSwyf idk &f iS v
f vdk ?dk *s,vf rD w
S íf 0g; ]a[mAs}
vm&onfjzpf&m vufxw J iG f aiG vkdufcgrS *syefzdeyf tjywfwkH; ]pHy,fygqk.d ..aA'ifq&m
aMu;yif jywfvyfcsifovkd jzpf rSef;odovkdvkd? i½kwfoD;pdrf;ukd r[kwyf gbl;}
vmae\/ xrif;vkwx f J xnfí h 0g;vku d f &m ][kwfygw,f..rpH,fygyJ?
a[m... ,ckawmh w,f xrif;awG ukefcgrS i½kwfoD; ukd ukd,fu OD;av;rSwfvkdY}
vDzek ;f vmonfq\ dk / 0g;rd o vk d v k d ,if ; ok d Y a om ]uJygav... eufjzef ½kH;
OD;av; OD;rm'ifBuD;rsm; t ykHyef;rsKd; jzpfae\/ ydww f ,f r[kwv f m;}
aemufyidk ;f u OD;ul;? a':usi&f w D Ydk vSrf;Munhfvkdufrdaom OD; ][kww f ,fav}
xH a&mufaeí rdrdxHvmrnf/ pdefarmifyifvQif cg;emusifovkd ]pHy,feufjzefukd qkdifr
tdrrf mS &Srd vm;[k ar;&efac:jcif; vkd Adkufemcsifovkdvkd jzpfvmí xGufbl;? 'Dawmh ukdcifarmif0
jzpfavoavm/ olYxH rsufESmvTJum zwfvufp tdrfukd vmygvm;}
'gqkdvQifawmh ykdufqHvm owif;pmukd jyefvnfzwf½Iae ]vmrSmaygh udp&ö o dS vm;}
awmhrnf jzpf\/ 0rf;omp&m/ awmh\/ owif;pmzwf&onfyif ]ZmwfaMumif;av; ajymjy
wpfcak wmh&o dS nf/ OD;rm'if cifarmif0\ rsufESmukd Munhf& csiv f }Ydk
onf toufBuD;NyDjzpf\/ ,ck jcif;xuf pdwfcsrf;om&ygonf ]b,fEh , S .f . b,fu Zmwf
wavm &moDOwkutvGeyf jl yif; [laom oabmrsK;d jzpfygav\/ yGt
J aMumif;vJ}
aa m
o if: onf/aerSaumif;ygav\avm/
]ymif:
cifarmif0onf ab;csxm; ]cpf cpf... ukdcifarmif0
m
axGv rEÅav;wGif aeraumif; jzpfae aom pum;ajymcGufukd aumuf [m awmfawmfaMumifw,faemf}

108 jy ef v nf q ef ; o pf & ,f p &m


]raMumifygbl;... Zmwf bufvSnfhum ]aus;Zl; wifyg abmukd wD;acgufMunhfcJhzl;\/
yGaJ wG bmawG rMunhw f wfwmyg} w,f? tefu,f... uRefawmf ,ckawmh rpHy,fu olYukd 0w¦K
]uJygav.. pHy,fajymwm jyefvu
dk yf gOD;r,f}[k EIwqf uf\/ vm; bmvm;rod ZmwfaMumif;
qk;H atmif em;axmifprf;yg/pHy,f ]at;..at; aemufukd r uav;wpfckukd ajymNyD; ÓPf
av rMumao;cifu taemuf pHy,fukd OD;av;vkdY rrSwfeJYuG? &nfprf;awmhrnf/
wkid ;f u ZmwfaMumif;av;wpfy'k f a':av;qk&d if obm0usw,f} trSwfay;yGJBuD;jzpf\/ t
ukd bmomjyefxm;wm zwf& em;pGefem;zsm; Mum;vkduf& rSwfaumif;aumif;om &vkduf
w,f? tJ'g ukdcifarmif0ukd jyef aom pum;rsm;jzifh OD;pdeaf rmif u vQif olonf rpHy,f\ tcspfukd
ajymjyr,f? Ny;D awmh ukcd ifarmif0
&JU tawG;tac: t,ltqukd
em;axmifr,f? rSwfcsuf aumif;
aumif;ay;Ekdif&ifawmh pHy,f[m
ukdcifarmif0ukd ÓPf&nftqifh
jrifoh tl jzpfeYJ tm;uk;d Ny;D aemif ukd
bmrqkd wkid yf ifomG ;rSmyg}
trSwfay;yGJBuD;yguvm;?
cifarmif0rSm bmjyefajym&rSe;f r
odatmifyif 0rf;omum vuf
awGyif wkefae\/ yg;pyfrsm;
vnf; rcsrf;bJ ckdufcdkufwkefvm
onf/
olYqDu wdwfaeojzifh rpH
y,fu ar;onf/
]ukcd ifarmif0...Mum;vm; qkH;r\/ cifarmif0url bm rQ &zkdY rsm;pGm eD;uyfoGm;NyDjzpfay
ukcd ifarmif0} jyefrajymbJ jyHK;½kHom jyHK;jy\/ onf/
]*wf..*wf] ]at;..NyD;awmh rifh rsuf aemufaeYwGif cifarmif0
]b,fu 0rf;bJu a&muf ESmukv d nf; rif; owdxm;OD;?apm onf rpHy,fwkdY\ {nfhcef;
aewmvJ} apmu rifrh suEf mS u rD;uRr;f xm; uk v m;xk d i f w G i f uk y f u k y f a v;
]oGm;..oGm;} whJ eHjym;BuD;vkd jzpfaeNyD; ckawmh xkid af eonfudk awGU&\/ rpHy,f
]b,fuo dk mG ;&rSmvJ[if} vnf; rSnfhaewJh rcspfpk o&uf u cifarmif0twGuf vufzuf
]r..r[kwfbl;? oGm;csif; oD;Bu;D usaewmyJ} &nfudk uk, d w f ikd af zsm,
f v
l may; Ny;D
oGm;csi;f ½ku d .f .½ku d w
f myg} ][J[.J ..} tem;u ukvm;xkdifwpfvkH; wGif
][if...ukcd ifarmif0 iSuf cifarmif0uawmh &,fí 0ifxidk \f /
zsm;0ifaeNyv D m;} omjyNy;D jyefqif;cJo h nf/ ]uJ..rpHy,fukd,fratmifh
\<i
][m..r[kwfwm eufjzef
cg qufqufvmcJyh gr,f}
xkdaeYnwGif cifarmif0
tdyfysuf&onf/ wpfcgu ol
Ekid af wmhb;l }
[if . .apmapmu ajym
p\m
w,fvzD ek ;f csNy;D OD;pdeaf rmif onf rpHy,fukd ykHjyifajymí o a&maygh? ukcd ifarmif0&,f... 109
tm;emp&m rvkyd gbl;/ vm} ukd jyefajymr,f? vGecf w hJ EhJ pS af ygif; ukdyJ tdrfazmfrav;wpfa,muf
ajymajymqkqd Edk iS hf rpHy,f u &Spq f ,favmufu jzpf&yfuav; u ckcHowfykwfcJhwmukd;? tJ'D
rwfwwf&yf\/ wpfcw k /hJ t*FvefjynfrmS jzpfwm? aumifrav;u vufonf;eJY
]bmvJ...rpHy,f&UJ } csuf½Idif;,m;jynfe,fu v,f ukwfvkdufvkdY vlqkd;&JUrsufESmrSm
]aemufaz; oGm;csiv f NS yq
D }dk orm;wpfOD;&JUtdrfukd vlqkd;okH; ukwjf cpf&mBu;D jzpfomG ;owJ}h
][,f.. MuMH uzH efzef uk, d f a,muf 0ifa&mufvk,ufw,f cifarmif0onf rpHy,fukd
'Dvmwm aemufaz; oGm;zkdY vm wJh? tdrf&Sifvifr,m;eJY tdrfazmf pkdufMunhfae\/ rdrdukd w&m;cH
wm r[kwfbl;} ruav;ESpfa,mufukd BuKd;eJYwkyf azmfcidk ;f Ny;D ÓPf&nfprf;awmh rnf
]EkdY.. ratmifhEkdifawmhbl; xm;Ny;D tdru f dk arTaESmuf&mS azG Ny;D xif o nf / xk d a Mumif h ajym
qk?d qD;oGm;csiw
f mvm;} vk d c sif w mawG ,l M uw,f w J h ? orQawGukd aoaocsmcsm vkduf
]tkd..qD;vnf; roGm;csif Ny;D awmh jyefxu G o
f mG ;Mua&m} rSwaf e&\/
ygbl;av} ]v,form; vifr,m;u &J rpHy,fuawmh at;at;
aq;aq;yif pum;ukd qufí
ajymaeonf/
]&ufowåywf awmfawmf
uav;Mumawmhvq l ;dk wpfa,muf
ukd &Jurdw,fav/ olYtdrfrSm&Sm
awmh vk&mygypön;f awG&cJw h ,f/
NyD;awmh olYqDrSm awGU&wJh ukwf
tusÐrSm Mu,foD;wpfvkH; jyKwf
aew,f? usew f MhJ u,fo;D awG[m
vnf; jyKwfususefcJhwJh Mu,foD;
eJY ykHpHwl jzpfaew,fwJh}
]'gjzifh &Si;f om;yJ? 'D vl [m
vk,ufox l u
J wpfa,mufjzpf&
rSmaygh}
]'gjzifh qD;csKyf? 0rf;csKyf jzpf ukd rwkdifbl;vm;} ]'gayr,fh olYukd &Ju ppf
aeNyaD um} ]b,faervJ wkid w
f maygh? &J awmh olu 'Dt0wftpm;awGukd
rpHy,f b,fhESmawG u ppfaq;Munhfawmh oJvGefp aps;aygayg&vkYd vlwpfa,mufqD
avQmufajymae&wmvJ? Zmwf ESpfck&w,f? wpfcku bmvJqkd u 0,fcJhw,fvkdY ajymw,f? tJ'D
aMumif;ukd em;axmifcsifvSNyD? r awmh vlqdk;wpfa,muf&JU ukwf vlukd rSwfrdovm;qkdawmhvnf;
atmifEh idk af wmhb;l vkYd ajymwm} tusÐu jyKwfuscJhwJh Mu,foD; rrSwrf b d ;l wJ/h Ny;D awmh olrY suEf mS
þwGifrS rpHy,fonf &,f wpfcjk zpfw,f} u ukwfjcpf&mBuD;awGukd ar;
armrdNyD; jyefxkdif\/ ]aemuf oJvGefp wpfck awmh ol[m oabFmom;wJh? t
aao]ymmifif:: ]'gqkdvnf; aumif;ygNyDwJh aum} &ufvnf; rl;wwfw,fw?hJ 'Dawmh
axGvm &Sif/ vufzuf&nf aomuf&if; ]ajymr,fav.. aemuf oJ 'Dvkd ukwfjcpf&mawG[m rMum
110 em;axmifaemf? rpHy,f zwfrw d m vGefp wpfckuawmh tJ'Dvlqkd; cP jzpfwwfwmyJ? b,fae&m
jy ef v nf q ef ; o pf & ,f p &m

u jcpf&mygvmrSef;awmif 'Dawmh w&m;olBuD;vnf; w&m;


ol owdrjyKryd gbl;wJ?h uJ...bm cHukd vTwfvkduf&wmaygh? uJ..
ajymrvJ} ukdcifarmif0 b,fvkd oabm
]'gu olawmfavsmaf jymae &ovJ}
wmyg? ol[m jypfrIusL;vGefcJhol ]uHw&m;rsm; tvGef qef;
yJ jzpf&rSmygh} Mu,fw,faemf? uyÜwed u f vnf;
]uJ..qufem;axmifygOD;? wkdY oabFm[m tmz&duwkdfuf wku d w f u dk q
f idk q
f idk f trIppfwmukd
½k;H wif ppfaq;Muwmaygh? &Jbuf urf;ajcwpfcrk mS &Sad eygw,fw}hJ vmem;axmifrw d ,f}
]oufaorS r&SdbJ} ]uJ.. qufajymr,f? vGwf
][kwfygw,f? oluvnf; wJhtcgusawmh rMumcif w&m;
oufaojyzkdY rvG,fygbl;wJh? cHu uyÜwdefukd ajymw,fwJh/
oabFmom;awGqkdwm te,f uk,d w f vYdk yk w
f m odyo f bm0us vkYd
e,ft&yf&yf jzpfaeawmh ckrS &Sm *sL&D v l B uD ; awG ,k H o G m ;w,f
azG&ifvnf; tcsdefaESmif;oGm;yg aemfw/hJ 'Dawmh uyÜwed u f vnf;
NywD /hJ ajymajymqkq d edk YJ olu trI w&m;olBuD;vkyfwJh igwkdYvlu
ukd vma&muf em;axmifolawG vnf; rifaowmukd;uGwJh/ uJ-
xJrSm todygovm;Munhfawmh uHw&m;r[kwfbl;/ 0w¦Ka&;
vlwpfa,muf oGm;awGUw,f? 'D q&mBuD;a&.. ÓPform;awG
vl[m olo Y abFmuyÜwed f rpöwm &Sifh? ÓPform;awG? tJ'g vlqkd;
u wifjywJh oufaoawGu ckdif ½IyfqkdyJ/ 'Dawmh w&m;olBuD;u okH;a,muf ZmwfaMumif;yJ/ ukd
vkaH eawmh*sL&DvBl u;D awGuvnf; ppfawmh oabFmuyÜwdefu ol cifarmif0uawmh cyfcsmcsmygyJ
tjypf&Sdw,fyJ qkH;jzwfMuw,f? [m oabFmom;awG rsm;awmh 'D uvm;}
tJ'Dacwf tJ'Dtcsdefu ckd;rIukd vlukd rrSwfrdbl;vkdY ajymw,f? 'D ay;um;ay;\ r&? cif
ao'Pf ay;wmukd;? 'Dawmh wGif w&m;cHu olaY cgif;u tem armif0 crsm trSwfay;yGJwGif
w&m;olBu;D u w&m;cHudk aemuf &Gwfukd jyNyD; tmz&du urf; oknESihf jyefc&hJ awmhonf/
qkH;pum;ajymw,fav? rif;rSm ajcrSm &efjzpfMuvkdY eD;*½dk;wpfOD; Muyf u av;
tjypf&o dS vm; r&Sbd ;l vm;vkYd ar; u uyÜwdefukd t½kdufrSm olu
w,f? 'DawmhrS w&m;cHuyxr Mum;0ifccH w hJ m rSwrf yd govm;vkYd
qkH; pum;ajymw,f? 'Dvk,ufrI ar;w,f? 'DawmhrS uyÜwdefu
udpöukd ol bmrS rodygbl;wJh/ &J rSwfrdNyD;.. [m 'Dvl[m uRef
bufu ajymwJhtwkdif; qkd&if 'D awmfh toufocifygyJuvm;qkd
vk,ufrI[m vGefcJhwJh {NyDvu NyD; tckrS owd&rSwfrdaMumif;
\<i
jzpfcJhw,fvkdY qkdygw,f/ ol[m
arv 'kwd,ywfrSmrS jyefa&muf
oufaoxGufw,f? 'DwGif *sL&D
vlBuD;awGu w&m;cHrSm tjypfr
p\m
cJhygw,f? vk,ufrIjzpfcsdefu ol &Sdbl;vkdY jyefjyifqkH;jzwfMuw,f? 111
0if;vJhaxG; wpfa,muf usifh? qnf;yl;? usufrSwfxm;NyD; ]t,fawmf..zdeyf..zdeyf}
odyfukd aysmfaeonf/ 0wfpm; jzpfonf/ olrvkdyif tvkt,uf
xm;onfuvnf; vSvSyy <u tvkyfuav; wpfckukd vkdufwufaom rdef;rBuD;uum;
<u&G&G vluvnf; vef;qef;wuf £ajE´&& vkyfukdifcsifaeonfrSm ay:twufwGif olr\ zdeyf
<uaeonf/ tvum;ae tv MumNy/D 'Dvdk tcGit hf a&;rsK;d u &zkYd aemufNrD;ukd eif;rdaeojzifh
um; <uwuf tJ... wuf<uae rvG,?f &vmonft h cGithf a&;ukd tvefYwMum; atmfvdkufonf/
jcif;awmh r[kwyf gav/ vufvTwfrcHcsif/ r&&atmif rdef;rBuD;u ta,mifa,mift
vGefcJhaom &ufowåywf BuK;d pm;rnf[k ckid rf monfq h ;Hk jzwf rSm;rSm;jzifh aemufjyefvSnfhMunhf
tenf;i,fu jzpfonf/ olr csurf sm;aMumifvh nf; 0if;vJah xG; aepOfrSmyif 0if;vJhaxG;u um;
ukrP Ü wD pfcrk mS a&;ajz0ifa&muf \bufu ykdifykdifEkdifEkdifBuD; jzpf ay:ukd wk;d a0SNY y;D wufvudk o
f nf/
ajzqkdcJhonf/ xkda&;ajzatmif ae&onf/ NyD;awmh rdrdukd,fukd ][l;..awmfygao;&JU}
jrifonfhtwGuf vludk,fwkdifvm rdrd,kHMunfonf/ 'Dxufykdíqkd& zdeyfu jywfxGufroGm;ay
a&mufawGUqkHyg&ef [lonfht vQif cifcifO;D ukd rcHcsiw f mvnf; rnfh zdeyfonf;BuK;d u awmfawmf
aMumif;Mum;pm &&SdonfhaeYrSpí ygaeygonf/ uav; acsmifoGm;onf/ um;
aysmf&TifaecJhjcif; jzpfonf/ 'DaeY &ifukdaumh? acgif;ukdarmhí ay:a&mufawmh xkdifp&m ae&m
awmh taMumif;Mum;onfhaeYukd aMumhaMumhuav; xGufvmcJh ur&Sd rwfwwfcsn;f jzifo h mvkud f
a&muf&SdvmNyD/ 'DtwGufaMumifh aom 0if;vJhaxG; wpfa,muf? ygvmcJ&h awmhonf/
vnf; tcgwkdif; aeYawGxufyif um;rSwfwkdifrSmawmh enf;enf; trSefu 0if;vJhaxG; pdwf
ykí
d aysm&f iT v
f ef;qef;wuf<uae MumoGm;ygonf/ em&DukdMunhf apmaejcif; jzpfonf/ ac:xm;
jcif; jzpfygonf/ vkud af wmh (8)em&Dx;dk zkYd 15 rdepf onft h csed u
f reuf(10)em&Drq S dk
0if;vJhaxG;bufu tpp omvkdawmhonf/ reuf(7)em&D awmh ,ckavmufBu;D txdtapm
t&m&mtm;vk;H tqifoif/h tm; xkd;uwnf;u tdrfrS xGufvmcJh BuD; vmp&mrvkdtyf/ 'gayr,fh
vkH; BuKdwifaqmif&Gufxm;&SdNyD; jcif; jzpfNyD; um;apmifh&onfyif tvkyfcefYrSmu rdef;uav; okH;
vnf; jzpfonf/ tifwmAsL;rSm (10)rdepfavmufawmh &SdoGm;NyD/ a,muf ? a,muf s m;uav;ES p f
bmawG ar;Ekid o f nf/ b,fvadk jz ukrÜPDukd a&mufcsifvSonfhqE´ a,mufqkdawmh b,fESa,muf
&rnf? t0wftpm;u rnfokdY? awGu jyif;jyaeojzifh um;wpf atmifNy;D vlawGU ppfaq;zkYd b,f
trlt&mu b,fy?Hk tajymtqkd pD; 0ifa&mufvmonfhtcsdefrSm ESa,muf ac:xm;onfqkdwm
taetxkdifu tp rnfokdYajym awmh tavmwBuD;yif um;ay: ukdvnf; odcsifao;onf/ rdrd
qkd aexkid &f rnfqw dk mawGudk avh ukd ajy;wufvdkufonf/ bufu apmapma&mufxm;wm

[m o 0 w¦ K &S nf p ^ qk;H

rke[
Yf if;cg;pm;pOfu i ½kwo
f ;D rsm;oGm;ojzifh acR;pkNYd yD;
ysufjy,fpjyKaeaom rsufEm
S ukd wkz
Yd wfuav;jzifh tomvku
d z
f Ydk onf...
\<i
EIwc
NyD;awmh vGijhf y,fpjyKaeNyD jzpfaom EIwc

f rf;qd;k aq;awmifh uav;ukd xkwNf yD; pdra


f rf;u ta&mif twGuf

f jyeajy EIwc
f rf;ukd qk;d aevku
d o
f nf...
p\m
113
awmh rrSm;bl;[lonfhpdwful;jzifh ]tk.d ..ola&m ajzrS ajzEkid f yif cyfvrS ;f vSr;f uvlwpfa,muf
vnf; 0D&d, ykdaejcif; jzpfonf/ &JUvm; rodbl;} [kyif wpfquf u vSrf;ac:onfESifh wkdufqkdif
q,fwef;ukd atmifcJhwm wnf; awG;rdvu dk af o;onf/ tJ'D oGm;jyefygonf/
csif;twlwl olrxuf wpfrSwfykd wke;f u- ]taxG;}
&oGm;ojzifh axmifaxmifaxmif tom;jzLjzL? ezl; ajymif ]&Si}f
axmif jzpfaeaom cifcifO;D tm; ajymif? pwpftusÐtjzLay:rSm eHY ]Asm}
vnf;... oma&mifwu dk yf u Hk dk 0wfxm;Ny;D cJ ESpfa,mufpvkH; NyKdifwl xl;
]igu rif;t&if tvkyf& om;a&mifcsnyf q k ;dk ESiq
hf adk wmh vl rdvkdufjcif;jzpfonf/ 'guawmh
wm}[k <um;vku d cf siaf o;onf/ u chHcHhnm;nm; &Sdonf/ NyD;awmh vGev f mNyq D Ndk y;D rsuaf pmif;xk;d ypf
]igom tvkyf&vkYduawmh Bu;D rm;xnf0gvSaom taqmuf vku d &f if;...
cifcifO;D &,f.. [if;..[if;.. ttkBH u;D \qif0ifatmufrmS awGU ]aemufaewmvm;}
[if;} &wmqkad wmh... ]raemufygbl;av}
um;ay:rSmqkdawmh toH ]av;av;.. [kd.. a&; ]&Siaf emf}
xGufNyD; &,fvkdYurjzpf/ pdwfxJrS ajzajz&r,ft h cef;u b,ftcef; &efawGUypfvu dk zf t
Ydk xd pdwf
usdwfNyD; jyHK;vkdufrdjcif;om jzpfyg vJ[if}olu aMumifNyD; Munhfae ul;vku d af wmh vSr;f ac:oluteD;
onf/ 'gawmif 'DtjyHK;u EIwf ao;onf/ NyD;rS... ukd a&mufonf/ 'Dvu l dk jrifvnf;
crf;rSmoGm;Ny;D xif[yfomG ;o jzifh ]aMomf . . 'D u ae wnf h rjrifzl;? odvnf;rod/
xk d i f c k H w G i f tuste xk d i f N yD ; wnfhavQmufoGm;NyD; b,fbuf ]ukdaxG; tcsdef eD;yvm;As}
0if;vJhaxG;ukd ai;Munhfaeaom u tcef;ukd 0ifvkdufyga':a':} oufEkdifaxG;u awGUvm;
ieJom;u olYukd jyHK;jyaeonft ]&Si}f [lonfh tMunhfjzifh vSrf;Munhf
xifESifh 0if;vJhaxG;ukd acgif;u ][kwfygw,f a':a':.. &if;-
av;ndwfNyD; jyHK;jyaeao;onf/ rrSm;ygbl;} ]uRefawmfhemrnfu ouf
0if;vJah xG;u rsuaf rSmifMuKwNf y;D olrukd a':a':[k tac:cH EkdifaxG;As/ cifwJhvlawGuawmh
EIwfcrf;ukd ukdufjyvkdufawmh ieJ vkduf&ojzifh pdwfxJrSm axmif;c ukdaxG;vkdYyJ ac:Muw,fav..
om;\ rsufESmu py&defrsufESm eJ jzpfoGm;NyD;.. a':..tJ..tJ..cifAsm;emrnf
BuD; jzpfoGm;&onf/ ]uRerf ukd a':a':vkYd rac: u..}
]cpf} ygeJ&Y iS }f ]uRefr emrnfu 0if;vJh
yg;pyfukd tcsdefrDvufjzifh ]t[J... uRefawmfu axG;yg&Sif/ &if;ESD;wJhvlawGu t
ydwfvkdufonfhwkdif toHuxGuf vnf; av;av;rS r[kwfbJAsm} axG;vkYd ac:Muwmrk}Yd
jzpfatmif xGufoGm;ao;onf/ ]uRefru av;pm;rIeJY ac: ]aMomf...a[mf...a[mf
trSeaf wmh 0if;vJah xG; &,frjd cif; wm} udprö &Syd gbl;Asm..[J..[J..[J}
u xkdieJom;aMumifhcsnf;awmh ]uRefawmfu ykdNyD;awmif ]t[if;...[if;..[if;}
r[kwf/ a&;ajzrSmwkef;u awGUcJh av;pm;ygw,f a':a':} bm&,fr[kwf/ ukdaxG;[k
&aom ]oufEkdifaxG;} qkdolukd ]oGm;prf;yg} ac:onfukd taxG;[k ac:
aao]ymmifif:: owd&rdvu dk jf cif;aMumifv h nf;jzpf ][if;.. ½kyfukdu pyfjzJjzJ? onftxifjzifh xl;rdvkdufonfh
axGvm onf/ [kdvlvkdyif pyfjzJjzJrsufESm oGm;awGuvnf; uGr;f csK;d awGeYJ &J twGuf t&Suaf jy&,fvu dk &f jcif;
114 Bu;D ESiq hf adk wmh- aevkdufao;}[k awG;rdaepOfrSm jzpfygonf/
]ukdrsKd;aqGatmif vmAsm/ usifhygaejcif; jzpfonf/ ajc 0if;vJah xG; pum;awG ajym
Munfp;dk eJY ukv d o S if;u vku d rf vm axmufudk ikMYH unhrf v d u dk af wmh- raecsif olYvrf;olqufavQmuf
Mubl;vm;.. [kdaumifodef;aX; ]bk&m;..bk&m;.. zdeyfu onf/ oufEkdifaxG;u qkdifu,f
eJY atmifausmpf ;dk ua&m} jyKwfrsm; xGufOD;rnfvm;rod} ukd 0if;vJhaxG;a&SUrS ydwf&yfvkduf
olwkYdcsif; bmawG quf &ifukd zd&if;ESifhom qufavQmuf onf/ ajcwpfzufaxmufvkduf
ajymaeMuonfrod xkdae&mrS vm&awmhonf/ tckawmh 0if; &if;...
tjrefqkH; vpfxGufvmcJh&jcif; vJhaxG; vrf;avQmufykHu qifr ]r0if;vJhaxG; vlawGUoGm;
jzpfonf/ ,Ofom jzpfomG ;&onf/ pdwyf suf ajzrSm r[kwfvm;? uRefawmf
]aMomf.. oufEkdifaxG;qkd vufysufBuD;jzifh wufwpfcsuf vnf; tJ'Dukd oGm;rvkdYygAsm..
wJo h &l ,f [if;..[if;..[if;} acgufvu dk rf o d nf/ tJ'g.. vrf;MuKH vYdk 0ifac:&if; eJY
]ywåjrm;rSwfwkdifygvm;.. ]xyf} tck v k d jzpf o G m ;&wmyg..
ywåjrm;} uHrsm; raumif;csifawmh awmif;yefygw,f r0if;vJhax;
um;py,f,m\ toHu awmuf a cguf o H y if yD y D o o &,f..}
em;xJukd pl;pl;&J&J 0ifvmonf/ xGufrvm ]xyf} wJhav/ vrf;r ]rvkyd gbl;&Si}f
][,fomG ;ygNy.D . qif;r,f Bu;D ay:rSmrkv Yd nf;jzpfcsijf zpfrnf/ ]r[kwfwmAsm... vkdufcJh
qif;r,f &yfay;} EIwcf rf;uko d m zduu kd xf m;rdvu dk f yg.. r0if;vJhaxG;}
qif;&rnfrh w S wf idk u
f ausmf awmhonf/ oufEkdifaxG;u wu,fukd
vmcJhNyDjzpfonf/ 0if;vJhaxG;\ ]wD} vkdufNyD; awmif;yefaejcif; jzpf
tvefw Y Mum;Bu;D atmfvu dk o
f u
H ]trav;} onf/ 0if;vJah xG;u qkid u f ,fudk
um;ay:rS c&D;onftm;vkH; yif olYpdwful;ESifh ol owdxm; auGUywfa&Smif&if; qufavQmuf
vefYoGm;Muonf/ um;py,f,m Ny;D avQmufae&aom 0if;vJah xG; oGm;onf/ oufEkdifaxG;u 0if;
u... twGuf teD;uyf Mum;vkduf& vJhaxG;ESifh,SOfí qkdifu,fukd
]jznf;jznf;vkyfygAsm rSwf aom qkdifu,f[Gef;oHu rkd;BuKd; jznf;jznf;csi;f vkud pf ;D onf/
wkid af &muf&if &yfrmS aygh} ypfoHavmuf us,foGm;ojzifh ]r0if;vJhaxG; rvkdufbl;qkd
rSww f ikd af &mufawmh uref; vefYzsyfoGm;NyD; vrf;ab;ukd t &if uRefawmf tckvkdyJ pD;aerSm
uwef;BuD; qif;vkduf&onf/ vsit f jref ajy;uyfvu kd o f nf/ aemf}
wufwkef;uvnf; uref;uwef; ]aqm&D;Asm ... 'Dvkdjzpf 0if;vJhaxG; qwfceJ &yfypf
BuD; wufcJh&jcif; jzpfygonf/ vdrrhf ,f rxifrv d yYdk g} vkdufNyD; vufwpfzufu cg;ukd
][if;.. oif;aMumifh.. ]bm} axmufvu dk o
f nf/
oif;aMumif}h ]bm}qkdNyD; qkdifu,fpD;vm ]'Dr,f... &Sif.. 'DaeY
rqDrqkdif oufEkdifaxG;ukd olukd Munhfvkdufawmh oufEkdif wpfaeYv;Hk uRerf ukd trsK;d rsK;d 'ku©
vSrf;Budrf;&if; abmufqwf axG; jzpfaeonf/ ay;aewmvm;[if}
abmufqwfEiS hf aemufaMumif; ukd ]&Sif... &Sif.. 'gouf ]Asm.. cifAsm;taeeJY uRef
jyefavQmufvm&awmhonf/ oufr}hJ awmf tckrS awGU&wmyg r0if;
\<i
]bk&m;a&}
*sL;\0w¦KawGukd tzwf
][m.. r[kwf&ygbl;
Asm..uReaf wmf...uReaf wmf}
vJah xG;&,f.. Ny;D awmh ta0; Bu;D
avQmuf&OD;rSmAs...vmyg Asm
p\m
rsm;ojzifh yg;pyfu tvkdvkd t ]oGm;prf;yg} tcsed rf rDbJ aevdrrhf ,f} 115
0if;vJhaxG;\ cg;axmuf yJ r[kwfvm;} aewm}
xm;aom vufu jyKwfusoGm; ]'gawmh 'gaygh&Sif.. 'gay 0if;vJhaxG; rvIyf/
onf/ tcsdefrrDbJ aevdrhfr,f r,f.. 'DvkdtcsdefrSm 'Dtvkyfukd ]NrKdUopfrSm wpfcgrS rjrifzl;
qkdonfh pum;u 0if;vJhaxG;\ rS r&cJh&if uRefrtwGufawmh ygbl;/ NrKdUopf b,fvrf;rSm ae
&ifukd zkdoGm;aponf/ ta0;BuD; 'kuy© aJ ygh&iS hf 'gaMumifv h nf;} wmvJ...[if}
vkdao;w,fqkdawmh... zdeyf ][mAsm... r0if;vJhaxG; 0if;vJhaxG;xHrS bmoHrQ
..zdeyf..zdeyfu.. uvnf; 'g'g'D''D 'k ak wG vkyrf ae xGurf vm/
0if;vJhaxG; bmrS ajymrae prf;ygeJYAsm... uRefawmfwkdY ESpf ]bmvJ.. tvnfvmrSmpk;d
awmhbJ qkdifu,faemufukd t a,mufpvk;H &uk&d rSmyg} vkvdY m;}
vkdvkdyif xkdifrd&ufom; jzpfoGm; ]bmajymw,f} 0if;vJhaxG; bmajym&rnf
&onf/ ]tvkyfavAsm.. tvkyf. rod/
]aus;Zl;wifygw,f r0if; .tvkyf ..tvkyu f dk ESpaf ,muf ]rvmapcsif&if rvmygbl;
vJah xG;} pvkH;&rSmygvkYd ajymwmyg r[kwf Asm}
]bm...&Si}f vm;} 0if;vJhaxG;xHrS bmoHrQ r
]aMomf... a[mf... uRef ][kwfygw,f... [kwfyg Mum;&/
awmfah pwemukv d ufcw H t
hJ wGuf
aus;Zl;wifygw,fv}Ydk 0if;vJa
h xG; tm;i,f pdwf ysufpm
G jzifh
]oGm;prf;yg} wHcg;ukd rSND yD; ajcypf vufypfBu;D xki
d c
f svku
d o
f nf/
]oGm;aeygNyAD sm] tckra
S wmh bmrSrwwfEi
dk /f tjyif u
qkdifu,fuav;u jznf; vlwpfa,muftvmuko
d m apmif&
h awmhrnf...
jznf; nifompGmyif vdrfhxGuf
vmonf/
qkdifu,fuav;u jznf; w,f} oufEkdfifaxG; qkdifu,fukd
jznf; nifompGm vdSrfhaejcif;jzpf 0if;vJhaxG; qkdifu,f xkd; &yfypfvkdufonf/
onf/ aemufuae rJjh yKH ;uav; jyKH ;vkud f ][if.. &SifbmjzpfvkdY &yf
]ukod ufEidk af xG;u'Durk P Ü D &if;- vku
d &f wmvJ}
rSm tvkyfvkyfzkdY vlawGUvmajz ]&SifhtwGufawmh ta&;r ]odbl;avAsm.. ½kwfw
wmayghaemf} BuD;ao;ygbl;&Sif} [k pdwfxJrSyif &ufBuD; NidrfusoGm;awmh qkdif
]tif;... qkyd gawmhAsm} ajymvku d rf o
d nf/ u,fay:ursm; jyKwfusefaecJhNyD
]ukdoufEkdifaxG;wkdYvkd t ]r0if;vJhaxG;u NrKdUopfu vm;vk}Yd
qifajyaewJholawGu tvkyf0if aemf} ]r[kwfygbl;&Sif.. uRefr
vkyfaerSawmh uRefrwkYdvkd w 0if;vJhaxG; &Sif;jyrnfjyKNyD; pdwfxJrSm tvkyftaMumif; awG;
u,ftvkyv f yk cf sio
f al wGtwGuf cgrS- aerdvkYdyg? uJyg&Sif}
epfemwmaygh&iS }f ]tkd... oleJYbmqkdifwm oufEkdifaxG; qkdifu,fukd
aao]ymmifif:: ][m... tJ'Dvkdvnf; r rSwfvkdY}[k awG;rdNyD; Nidrfaevdkuf qufNyD; pD;vkdufonf/
axGvm [kwfbl;avAsm? vlwkdif; vlwkdif; onf/ ]tvkyftwGufeJYawmh OD;
116 rSm tvkyfwpfckawmh &Sdoifhwm ]uReaf wmfu NrKUd xJuyJ rSwf aESmuftajcmufcH raeprf;ygeJY
Asm/ r0if ; vJ h a xG ; ]qkdifu,foGm;NyD; xm;&OD; todu tvkdvkd ae&if;yif
'Dtvkyfukd & rSmyg} rSmav} aMumufpdwfawG 0ifvm&onfh
]atmifrm... &Siu f bmrkYd oufEdkifaxG;u ajymajym EIwfcrf;arG;xlxl? rsufvkH;jyL;jyL;
ajymEkid &f wmvJ} qkdqkdjzifhyif qkdifu,fukd pD;NyD; [kqkdayrnfh Oy"d½kyfuawmh
]r0if;vJhaxG;u vSw,f qufxGufoGm;onf/ 0if;vJhaxG; cHhnm;onf/ emrnfu OD;ausmf
av} u ]{nfhcef;aqmif}[k a&;xm; xifvwf EIwfcrf;arG;xlukd jrif
]bmajymw,f} aom tcef;uav;twGif; 0if ½kHESifh rSwfrdEkdifonf/ rsufvkH;jyL;
]aMomf.. r0if;vJhaxG;u vkud o
f nf/ wmuawmh xm;ygawmhav/
vSw,f? ,Ofw,f? oGufw,f? tcef;u awmfawmfuav; 0if;vJhaxG; qkdzmckH&Sd&mukd
zswfzswfvwfvwfvnf;&Sdw,f oGm;xkdifaevkduf&if; owif;pm
.. NyD;awmh ..a&;ajzrSmwkef; wpfapmifukd aumufzwfvkduf
uvnf; tm;vkH;ajzqkdEkdifchJwmyJ onf/ pm;yGJay:&Sd tvSpkdufyef;
av} tk;d uav;xJuyef;uav;uawmh
]&Sifu bmvkdY odae&wm vIyfvDvIyfvJhuav; jzpfoGm;
vJ} onf/
]awG;Munhw f mygAsm} oufEkdifaxG; qkdolu 'D
]&Sifa&m ajzEkdifcJhwmyJ r ae&mrSm owif;pmawG &Sdaewm
[kwvf m;} ukd bmvkdY od&wmwJhvJh/ 0if;vJh
'Dwpfcg NidrfusoGm;olu axG;\ tawG;u oufEdkifaxG;
oufEkdifaxG;yif jzpfonf/ qkdif xH a&mufomG ;jyefonf/
u,fu jznf;jznf;rSefrSefuav; ]tkd.. olrSef;NyD; ajymwm
om vdrfhaeonf/ vnf; jzpfEkdifwmyJav}[k awG;
]awmuf} vkdufNyD;rS owif;pmukdom zwf
us,fonf/ tcef;\tv,frSm
]&Sifukd bmukd awmuf aerdvu dk of nf/
qkdzmqufwDawG csxm;onf/
acgufwmvJ} rnfrQMumoGm;onf owd
tcef;jywif;aygufawGrSmu rSef
]aMomf.. ½kH;cef;ukd a&muf rxm;rdvkduf? owif;pm zwfae
awGwyfxm;jcif; jzpfNyD; Munfjym
wmjrefomG ;vkyYd g} pOftwGif; trsKd;orD;(4)a,muf
a&mifcef;qD;prsm;jzifh tvSqif
qkdifu,fuav;u t&if ESifh trsKd;om;(3)a,muf tcef;
xm;onf/ yef;csDum;awGu olY
wpfacguf a&mufzl;cJhaom t xJ 0ifvmonf/ trsKd;orD;wpf
ae&mESio hf ?l wpfae&mqDrmS awmh
aqmufttkBH u;D \qif0ifatmuf a,mufu olrteD;rSm uyfNyD;
EIwfcrf;arG;xlxl? rsufvkH;jyL;jyL;
rSmyif NidrfhceJ xkd;&yfoGm;onf/ xdkifvdkufonf/ 0if;vJhaxG; bm
ESihf "mwfyBHk u;D wpfyu
Hk olrukd pl;
]r0if;vJhaxG; 'Dwpfcgawmh odbmomyif owif;pmukd zwf
pkdufMunhfaeojzifh MuufoD;
'D{nhcf ef;aqmifqw dk hJ tcef;xJu aevku d o f nf/
uav; rsm;yif xoGm;&onf/
yJ xkdifNyD; apmifhaeygAsm.. tJ'D ]tm;vkH; aus;Zl;jyKNyD; em;
a&;ajzrSmwkef;u awGUcJh& \<i
rSm owif;pmeJY *sme,fawG &Sd
w,f}
aom vlBuD;\ "mwfykHyif jzpf
axmifay;Muyg cifAsm}
oufEidk af xG;qko
d u
l tcef;
p\m
onf/ ukrÜPDu vlBuD;qkdonfh
]&Siuf a&m} wHcg;0rS aeí vSrf;ajymvkduf 117
jcif; jzpfonf/ uyfNy;D xkid af eaom trsK;d orD; u ]ig;z,fqyk }f
]vlBuD;awG a&mufrvm 0if;vJhaxG;ukd apmif;iJhNyD;Munhf ]xnfx h nf}h
ao;wJhtwGuf onf;cHNyD; apmifh onf/ ]i½kwfoD;eJY eHeHyif}
aeMuapvkyd gw,f} ]t[if; [if;} ]pm;vkdY&wm tukefom
ajymNyD;NyD;csif;yif oufEkdif bm&,fr[kwf? t&Sufajy xnhyf g&Si}f
axG;uaysmufu, G of mG ;jyefonf/ jyHK;jyvkduf&jcif;om jzpfygonf/ 'DawmhrS tar;tjref;u
]'Dvl bmvJ} tcef;wGif;rSm olwu Ydk aemufrS a&mufvmwJo h l &yfoGm;onf/ aemufxyfvnf;
&SdaeMuolrsm;xJrS avylrIwfoH awGqadk wmh udprö &S?d rdrrd mS om.. ar;p&m &Sdawmhrnfrxif/ 'g
awGukd Mum;vkduf&onf/ eH&Hu ]*D.G .*D.G .*G.D .*D}G awmif Ny;D cgeD;awmh...
em&Dudk vSr;f Munhv f u dk af wmh (10) 0if;vJhaxG; olr bmom ][if;&nf}
em&Dxkd;zkYd (5)rdepfom vkdawmh olryif vefYoGm;onf/ 'Dvkdom 0if;vJhaxG; rkefYyef;uefukd
onf/ cP cP jrnfaevQifjzifh jyHK;jy tvkdufoifh xkd;ay;vkdufonf/
0if;vJhaxG;\ avylrIwf ae&onfESifhyif oGm;wkdufaq; rkefY[if;cg;\ t&omu rnfokdY
xkwfvkdufaomtoHu olrsm; aMumfjimwmeJY wlaea&mhrnf/ aernfrodvkduf 0rf;xJa&mufzkdY
awGxuf ykd&Snfvsm;rnfxif Aku
d x f rJ mS tpm&Sv d nf;jrnf? ta&;ESifh NyD;csifonfhaZmaMumifh
onf/ tdru f xGuv f mpOfu (7) tpmr&Sv d nf;jrnf 'gqdv k Qif wpf uaomuarsm pm;vku d &f jcif;jzpf
em&D/ vufzuf&nfwpfcGufESifh ckck pm;zkdY vkdtyfaeNyDjzpfaMumif; onf/ pm;Ny;D vQiNf y;D csi;f csucf si;f
rkewYf pfco k m pm;cJ&h aom olr tzkYd 0if;vJhaxG; odonf/ vlBuD;awG yif vSnjhf yefvu kd of nf/
0rf ; u tenf ; i,f a wmh [m a&mufvmNyD; rdrdukd ar;jref;ae ][J.h .[J.h .. uav;ryku d f
pjyKNyD/ olr\ taru xrif; onfhtcsdefa&mufrS AkdufxJu ]*GGD} qH.. yku d qf H ykud qf H ay;oGm;OD;
pm;oGm;OD;[kqkdonfyif jiif;rdcJh ceJ jrnfoGm;vQifjzifh 0if;vJhaxG; av}
onf/ tJ'w D ek ;f uawmhqmvnf; tcef;tjyifbufukd xGufvkduf ]aMomf..[kwo f m;yJ}
rqm/ tckawmh...0if;vJhaxG; onf/ 0if;vJhaxG; vufukdiftdwf
pdw"f mwfusp jyKvmonf/ 'D u k d v mpOf w k e f ; u vrf ; uav; zGifhNyD; ykdufqHukd EdIuf
um;pD;awmh rSwfwkdifrSm t ab;rSm awGUcJh&aom rkefY[if;cg; onf/
MumBuD; apmifhcJh&onf/ um;vm qkid af v;ukd trSw&f vdu k rf o
d nf/ ]b,favmufv[ J if}
awmhvnf; wkd;a0SYNyD; wufcJh& 'Davmufawmh tcsdef &OD;rSmyg ]ig;q,fyguG,}f
ao;onf/ 'DMum;xJ zdeyfukd t av/ &mwefwpf&Guf xkwfay;
eif;cHvu dk &f onf/[kv d tYl aMumif; vkud of nf/
awG;&if;ESifh qif;&rnfh rSwfwkdif G ]trf;p&mr&Sb d ;l uG,}f
ukd ausmfoGm;cJhonf/ awGUrnf rkefY[if;cg; qkdifuav;u ]a&mf...uJ..uJ 'gqkd r
awGUawmh um;tqif;rSmyif xdyf vl&iS ;f aevkYd awmfawmhonf/ trf;eJYawmh aemufaeYrS vmpm;
wkdufBuD; 0ifwkd;cJhonf/ ,ck ]rke[Yf if;cg;wpfyaJG y;yg&Si}hf OD;r,f}
vnf;... ]taMumfxnfrh ,faemf} ]aus;Zl;ygyJawmf}
aao]ymmifif:: ]*G}D ]xnfx h nf}h 0if;vJhaxG;u ½kH;cef;qD t
axGvm rxifrSwfygbJ AkdufxJu ]MuufO} jrefqkH; okwfajcwifvkdufawmh
118 tvkdvkd jrnfoGm;ojzifh teD;u ]xnfx h nf}h onf/
G
½kH;cef;qD a&mufawmh t OD;..&if...armif} ]aMomf... tvkyfvkyfzkdY
ayguf0rSm &yfaeolu oufEkdif ]tJ'Dvkd &Sif;atmif ajymrS vmw,fqw kd m odygw,fv}Ydk
axG;/ ayghAs/ EIwcf rf;Bu;D plNy;D ajymawmh ]][Gef;.. ½kyfukdu}
]cifAsm; b,favQmufoGm; [if ; [if ; taremrnf u a': ][J . .[J . . 'D t wk d i f ; yg
aewmvJ} r,fr r[kwfvm;} yJ..uJygAsm.. tcef;xJ0ifNyD;
]tJ'g &Sithf vkyv f m;} ]rqkdifvkdufwm&Sif.. a': apmifhvkdufygOD; cPaevmMu
]usKytf vkyrf Ydk usKyaf jymwm pdeMf unfw}hJ awmhrmS yg}
ayghAs} ]aMomf... 'gaMumifh 0if; ][if..'gqkd ra&mufao;
]bm&,f.. &Sifhtvkyf.. vJhaxG;vkdY rSnfhxm;wmukd;... bl;aygh[kwfvm;.. bmrsm;vkyf
[kwv f m;} cifAsm;eJY uRefawmfu ESpfvkH;yg aeMuw,f rodygbl;/
][kwfw,f.. [kwfw,f/ wmcsi;f awmh twlom;} ]ta&;Bu;D wJu h pd aö erSmaygh}
vlBuD;awGu pm&if;aumufckdif; ]bm} oufEidk af xG; pyfjzjJ zrJ suEf mS
xm;vk}Yd ]axG;ESpfvkH;wlwmukd ajym Bu;D jzifh vpfxu G o f mG ;jyefonf/
]'gqkd... &Sifu bmvJ} wmAs/ uRefawmfhemrnf ouf ]xyf}
][k.d . [mAsm..½k;H tul} Ekid af xG;av} xkH;pHtwkdif;yif 0if;vJhaxG;
][if; [if;..'geJYrsm;} ]b,fou l ar;aevkv Yd }J \ wufacgufoHu rjrnf/ t
]aeygOD; usKyfu ar;&rSm ]odxm;&atmifvkdYygAsm.. cef;xJ 0ifoGm;awmh tcef;xJu
vm;/ cifAsm;u ar;&rSmvm;} rSwyf w Hk iftrSw]f vlawGu arQmv f ifw h Bu;D jzifh olY ukd
0if;vJhaxG; EIwfcrf;ukd ]'gawGtm;vkH; ykHpHxJrSm 0k d i f ; NyD ; Munh f M uonf / trsKd ;
axmfaeatmif plypfvu dk &f if;- jznfNh y;D om;&Si}hf orD;wpfa,mufu-
]uJ...ar;..ar;} ]rodbl;As.. usKyfu ckdif; ]bmwJv h [ J if}
oufEkdifaxG;u oabmus vkv Yd yk &f wm} ]a&mufrvmao;bl;wJ}h
oGm;rdonf/ 0if;vJhaxG; rajymcsifajym 0if;vJhaxG; 0wfauswrf;
]bmMunfhaewmvJ..ar; csiEf iS hf ajymvku d &f onf/ aus ajzvkdufonf/
av..[if;} ]ae&yf? vdyfpm} ]bmjzpfvv Ydk J rodb;l aemf}
]emrnf} vdyfpmtrSefukd ajymvkduf ]ta&;BuD;wJh udpöawG&SdvkdY
]0if;vJah xG;} onf/ wJ}h
]tbtrnf} ]Ek.Yd .. cifAsm;u NrKUd opfu ]bmawGrsm;...}
]OD;&ifarmif} qk}d ]vkud af r;av}
]tvkyftudkifukd ar;wmr ]vdktyfwmyJ ar;yg} xktd rsK;d orD;ukd 0if;vJah xG;
[kwb f ;l av} ][kwfuJh... 'gqkd twkdif; rsufapmif;xkd;Munhfvkduf&if; qkd
]'Duvnf; emrnfukd ajym txGm} zmay:aqmifhNyD; xkdifcsypfvkduf
aewmyJ} ]'g tvkyfvkyfzkdYvmwm&Sifh onf/ pdw½f yI pf mG jzifyh if awGUonfh
]'gqkd O,smOfrLS ;qkw d mu} .. r,fa&G;yG0J ifzYdk vmwmr[kwf owif;pmukd aumufNyD; zwfae
\<i
]b,fuvm.. OD;&ifarmif
..OD;&ifarmif.. tu©&mOD;? &
bl;}
]jrif½eHk YJ odygw,fAsm}
vku d o f nf/
]b*Fvm;a'h&SfEkdifiHwGif 0rf;
p\m
aumufa&;&if.. ra&;csarmif? ]bmajymw,f} avQma&m*g jzpfyGm;aerIaMumifh 119
aoqkH;olOD;a&rSm} 0if;vJhaxG; OD;ausmfxifvwfu ol\ ]aMomf..a[mf..'gvm;/
rsuv f ;Hk jyL;oGm;onf/ rsuv f ;Hk om em&DukdMunhfvkdufNyD; oabmus [m; [m; 'Duae qufavQmuf
ru MuufoD;rsm;yif xoGm; oGm;onf/ nmbuf u k d c sKd ; taemuf b uf
onf/ ]r*FvmyguG,}f tpGefqkH; nmbuftcef;u a&
AkdufxJrSm tpm&Sdvnf;em? jyHK;jyHK;BuD;ESifh 0ifoGm;aom tdrt f cef;yJomG ;oGm;}
tpmr&Sdvnf;em? 'gqkdvQif 0rf; OD;ausmfxifvwfaemufrS vlBuD; oufEkdifaxG;\ rsufESmpyf
oGm;zkYd aocsmaeygNy/D rke[ Yf if;cg; rsm; tm;vkH; {nfhcef;aqmifukd jzJjzJBuD; jzpfNyD; usefaecJhonf/
ESihf tcefrY oifí h vm;awmh rod/ jzwfausmfum ½kH;cef;twGif; 0if BuKdufr&Suf? ikdufr&Sufqkdwm 'g
0if;vJah xG;\ Aku d x
f u
J &pfí em a&mufoGm;Muonfhwkdif 0if;vJh rsK;d yJ jzpfrnf/ 0if;vJah xG;twGuf
vmonf / owif ; pmud k i f x m; axG;\ OD;acgif;BuD;u ikHYxm;qJ awmh ,kd&rSm r&Suf[k ajym&r
aom vufawGu wkew f ek &f if&if yif jzpfonf/ olyY pHk u H vlBu;D awG vkdyif/ olYtwGuf odyfukd ta&;
]'kuy© gyJ}[k nnf;nLrd&if; tcef; ukd xGufNyD; BuKdqkdwmvkdvkd.. Bu;D aeonf/
tjyifbufudk jyefNy;D xGuv f u dk &f ]r0if;vJah xG;} oufEkdifaxG; ajymonfht
onf/ teD;u trsKd;orD;u bm ]trav;} wkdif;yif a&tdrftcef;ukd wef;NyD;
jzpfjyefNyv D [J al om tMunfu h ydk if oufEkdfifaxG;u ½kwfw&uf
*½krjyKEidk /f ay:vmNy;D ac:vdu k o f jzifh 0if;vJh
tcef;ayguf0ta&mufrSm axG; vefYoGm;onf/
yif qif0ifatmufrSm um;wpf ]cifAsm;... bmjzpfaewm
pD;u xkd;&yfvmonf/ vlBuD;awG vJ r0if;vJhaxG;}
wpfa,mufNyD;wpfa,muf qif; 'DawmhrS 0if;vJhaxG;u olY
vmMuonf/ Ny;D awmh... 0if;vJh udpu ö dk owd&oGm;onf/
axG; &yfaeaomtcef;qDukd OD; ][kd..[kd.. a&tdrf..a&
wnfNy;D avQmufvmMuonf/xdyf tdr/f a&tdrb f ,fem;rSmvJ[if}
qk;H u OD;aqmifNy;D avQmufvmol
u EIwfcrf;arG;xlxl? rsufvkH;jyL;
jyL;ESifh OD;ausmfxifvwf jzpf
onf/
oGm;NyD 0if;vJhaxG; bmvkyf
&rnfrod/ acgif;BuD;ukd ikHYxm;
vkdufonf/ uwåDygzdeyfpD;xm;
aom ajctpku H olaY &SUrSm vm&yf
onf/ acgif;ukd tenf;i,farmh
vku d &f onf/ [if.. EIwcf rf;arG;
BuD;eJY/ 0if;vJhaxG; aMumuftm;
aao]ymmifif:: veft Y m;ESihf ajymcsvu dk of nf/
axGvm ]aumif;aom eHeufcif;yg
120 &Si}f
awGUonf/ ae&muav;ukd onf/ rdef;uav;qkdawmhvnf; eH&HrSm ydjym;aeonf/ touf½SL
t rSeftwkdif; nTefjyvkdufonfh rSefukd jrif&if raeEkdif/ vufukdif zku
Yd dk owdr&/ &ifcek o f aH wGu w
twGufukdawmh aus;Zl; wifrd tdwu f dk zGiNhf y;D rdwu f yfb;l uav; 'def;'def;/ wqwfqwf wkefae
onf/ ukd xkwfvkdufonf/ aom uk, d vf ;Hk ukd BuK;d pm;Ny;D xde;f
]tkd.. 'Dudpöu aemuf& um;pD;cJh&onfh'Pf? rkefY ae&onf/ em;xJudk avwk;d onfh
r,fhudpörS r[kwfbJav}[k awG; [if;cg;pm;onfh'Pf? a&tdrf0if toHu wa0ga0gjzifh qlnHae
rdNyD; wHcg;ukd qGJzGifh&if; tcef; onf'h Pf? rke[ Yf if;cg;pm;pOfu i onf/ aZmacR;awGu wpfukd,f
twGif;ukd tjrefqkH; 0ifvkduf ½kwfoD; rsm;oGm;ojzifh acR;pkdYNyD; vk;H pD;usaeMuonfxifonf/
onf/ tcef;u awmfawmfu ysufjy,fpjyKaeaom rsufESmukd rnf r QMumoG m ;onf r od /
av;us,fonf/ a&tdrfcef;[k wkdYzwfuav;jzifh tomvkdufzkdY owdxm;rdvkdufonfh tcsdefrSm
qkdayrnhftcef;uav;u oefY onf/ NyD;awmh vGifhjy,fpjyKaeNyD awmh tcef;uav;u wdwq f w
d f
onf/ olYae&mESifh oloD;oefY&Sd jzpfaom EIwfcrf;u ta&mif Nidrfoufvsuf&Sdonf/ rsufvkH;ukd
onf/ a&csKd;uef\ wpfzufrSm twGuf EIwfcrf;qdk;aq;awmifh wjznf;jznf;csif;av; zGifhonf/
acgif;uav;ukd rodromuav;
apmif;onf/ rsufpdukd enf;enf;
cspfjcif;ESihf Aku
d e
f mjcif;onf rsKdoy
d x
f m;í ...
axmifu h yfonf/
r&paumif;aom t&mrsm; jzpfygonf....
r&S/d rnforl Q r&S/d tcef;xJ
tcsdeMf umoGm;ygu tvkv
d dk yGix
hf u
G o
f m
G ; wwfygonf...
rSm rdrdrSwpfyg; tjcm;rnfolrQ
0if;vJa
h xG;u ulnD Eki
d r
f nf rulnE
D i
dk r
f nfrodEi
fdk a
f o; yg/....
r&S/d aocsmNyq D adk wmhtcef;wHcg;
qDukd ajy;oGm;onf/ qGJzGifhonf
a&tdrfu oD;oefYjyKvkyfxm;jcif; uav;ukd xkwfNyD; pdrfajyeajy r&/ aemufwpfacguf xyfqGJ
jzpfonf/ EIwfcrf;ukd qkd;aevkdufonf/ xkd onf/ r&/ oGm;NyD/ apmapmu
udpu ö adk jz&Si;f aepOftwGi;f pOfrmS yif- vlu wHcg;ukd tjyifrS csucf somG ;
b,fwkef;urQ rwifzl;cJhaom tcef;wGi;f ukv
d w
l pfa,muf chJNyD/ rdrd0ifa&mufpOfwkef;u t
aus;Zl;awGuo dk ufEidk af xG;tay: 0ifvmonf/ 0if;vJhaxG; wkef a&;BuD;onfhudpöESifhrkdY wHcg;jyef
'va[mBu;D wifaerdonf/ oGm;onf/ 0ifvmolu a&;BuD; ydwfzkdY arhoGm;cJhonf/ [kdvlu
]'Dwpfcg olaY us;Zl;ukd xku d f okwjf ymjzifyh iftjcm;wpfae&mukd vnf; ta&;wBu;D 0ifa&mufvm
xku
d wf efwef jyefqyf&OD;r,f} [k oGm;onf/ 0if;vJhaxG; rvIyf&J/ NyD; xGufoGm;awmh wHcg;ukd csuf
awG;rdNy;D / rsufvkH;ukd axmifhuyfNyD; tom xk;d oGm;onf/
][if... b,fvkd jyefqyf a0hMunho f nf/ 0if;vJhaxG; tm;i,f
&rSmygvdr}hf [k pOf;pm;rdvu dk af wmh ][if.. EIwfcrf;arT;BuD;eJY} aMumuf&GHUvmrdonf/ rsuf&nf
wpfa,mufwnf; udswfNyD; jyHK; toHrxGuf½kHwr,f vefYzsyfoGm; awGu yg;jyifay:ukd vdrq hf if;us
aerdvu dk of nf/ onf} vmonf/ ESmacgif;u ½IHUwG ½IHUwG
a&tdrfu qif;awmh vlu 0if;vJhaxG; rsufpdukd tm; jzpfvmonf/ ikdwmeJY ESm&nf,kd
\<i
ayghyg;vef;qef;oGm;onf/a&tdrf
txGufrSmyif awGUvkduf&aom
ukerf wdS yf pfvudk o
f nf/ rsuEf mS ukd
rSefESifh wpfxyfwnf;usatmif
wm bmaMumifhrsm; qufpyfae
&onfrod/ vufu ESmacgif;qD
p\m
MunhfrSefa&SUrSmoGm;NyD; &yfvkduf uyfxm;vkdufonf/ udk,fvkH;u ukd a&mufoGm;onf/ 121
][if} twGuf cJavorQ oJa&us jzpf wul;wuBuD;awmh vmMurnf
ESmacgif;u ap;uyfuyf oGm;&onf/ olr\ pdwfqE´apm r[kwf/ tvkd&SdrS raeEkdif rxkdif
jzpfoGm;ojzifh vufukd Munhfrd rIawGu t&m&mukd qkH;½IH;apcJhNyD EkdifjzpfawmhrS a&mufvmMurnf/
vkdufonf/ vufxJrSm qkyfukdif jzpfonf/ NyD;awmh tifwmAsL;udpöuvnf;
xm;aom ypönf;u &Sdaeonf/ ]'kef;.. 'kef;..'kef;} &Sdaeao;onf/ trsm;BuD; BuKd;
tomt,m jzefMY unhv f u
dk o f nf/ wHcg;ukd wpf'kef;'kef;xk&if; pm;Ny;D tapmBu;D xGuv f mcJah om
][,f} atmf[pftultnDawmif;zkYd pdwf 0if;vJah xG;twGuf wif;xm;orQ
EIwfcrf; qkd;aq;awmifh/ ul;vku
d of nf/ aom pdwf"mwfwkdYu t&nfaysmf
aMumuftm;veft Y m;jzifh uspaf e ][,f... rjzpfao;ygbl;/ tdqif;usuek Mf uonf/ vluEk;H csd
atmif qkyfukdifxm;rdfaom EIwf awmfMum vlawG trsm;BuD; oGm;onf/ ik½d rHk t
S y...
crf;qkd;aq;awmifhrS EIwfcrf;qkd; a&mufvmrS..} G
aq;awGu vufwpfjyifvkH; pGef; [kwaf wmhvnf;[kwo f nf/ Ouú| oufEkdifaxG; pdwfyl
xifvsuf&Sdonf/ NyD;awmh pjyKvmonf/
ESmacgif;]..0if;vJah xG; rSe&f &dS m ukd 0if;vJhaxG; a&tdrfoGm;
jyefajy;Ny;D Munhv f u dk o
f nf/ onfrSm MumNyD/ tcktcsdefxd
][m} vnf; jyefxGufrvm/ vlBuD;awG
rdrdbmom rdrdyif vefYoGm; ar;jref;aeonfrSm wpfa,muf
&onf/ rSefESifhrsufESm zduyfrdpOf NyD;wpfa,muf NyD;qkH;oGm;cJhNyD/
u EIwcf rf;qk;d aq;awmifu h Mum; ,ckwpfa,mufom ar;NyD;oGm;
cHtjzpf &Sad ecJo
h nf/ ckawmh EIwf vQifawmh 0if;vJhaxG;\tvSnfh
crf;qkd;aq;awGu EIwfcrf;rSm ukd a&mufawmhrnf/
omru yg;jyifay:a&m ESmacgif; 0if;vJhaxG; bmaMumifhMum
rSmyg pGef;xif;ayusHukefNyD/ 0if; ae&wmvJ/ 0if;vJhaxG; bmvkyf
vJah xG; bmvkyv f Ydk bmukid &f rnf aewmvJ/ 0if;vJah xG; bmjzpfae
qkdonfukdrod/ wHcg;qDukd jyef olr atmfvkdufojzifh a&tdrf wmvJ / ouf E k d i f a xG ; tzk d Y vJ
ajy;oGm;onf/ wHcg;u ryGi/hf yGihf tcef;&Sd&mukd vlawG trsm;BuD; aygif;rsm;pGmjzifh ½k;H cef;a&SUu {nfh
xGuo f mG ;onfh zdeyfu jzpfonf/ a&mufvmMurnf/ NyD;awmh bm cef;aqmiftwGif;rSm ysm,mcwf
zdeyfu jywfxu G o f mG ;onf/ jzpfw,fvq J Ndk y;D 0kid ;f ar;Murnf/ aejcif; jzpfonf/ 0if;vJhaxG;u
]t,f} 'gqkd olr b,fvkd ajz&rnfqkd a&tdro f mG ;wma&m [kw&f UJ vm;/
tpyxrawmh jywfxGuf wmrod/ 'guawmh aocsmygonf/ olYukd
oGm;aom zdeyfukd jyL;aMumifNyD; 0if;vJhaxG; tm;i,f pdwf ar;oGm;ojzifh olukd,fwkdif ]t
Munhaf erdao;onf/ aemufawmh ysufpGmjzifh wHcg;ukd rSDNyD; ajcypf aemufzuftpGefqkH; nmbufu
.. vufypfBuD; xkdifcsvkdufonf/ tcef;}[k ajymjyvku d af o;onf/
]tD; [D; [D; [D; tD;} tckraS wmh bmrSrwwfEidk /f tjyif ][m...oGm;Ny}D
aao]ymmifif:: 0if;vJhaxG;wpfa,muf a& u vlwpfa,muftvmukdom oufEidk af xG; oleY zl;ol ½ku d f
axGvm tdrftcef;xJrSmyif csKH;yGJcsí ikd apmif&h awmhrnf/ onf/
122 ypfvkdufawmhonf/ 0if;vJhaxG; cufonfu a&tdrq f adk wmh ]taemufzuf tpGefqkH;
b,fbuftcef;} [k ajym&rnfh 0if;vJhaxG;\ ezl;u wHcg; &Si}f
tpm; oloGm;aeus ]nmbufu &GufESifh jyif;jyif;xef ½kdufrdoGm; ckawmhvnf; 0if;vJhaxG;\
tcef;}[k rSm;ajymrdrSef; ,ckrS onf/ yGio hf mG ;aomwHcg;t&Sed Ef iS hf toHu i,foHrsm;yif ygoGm;yg
pOf;pm;rdjcif; jzpfonf/ 'gqk.d .. vlu yufvufvefNyD; vJusoGm; onf/
oufEkdifaxG; a&tdrfcef;&Sd onf/ aemufaphu Murf;cif;ESifh
&mukd tajy;tvTm; oGm;onf/ rdwq f ufomG ;awmhonf/ G
a&tdrfcef;qD a&mufawmh rnf oufEkdifaxG;vnf; rouf OD;ausmxf ifvwftygt0if
olrQr&S/d trsK;d om;cef;a&m?trsK;d om/ wHcg;csuftjzKwf txJrS ½k;H cef;twGi;f rS vlBu;D rsm;tm;vk;H
orD;cef;yg tjyifuae csufxkd; aqmifhqGJcHvkduf&ovkd jzpfoGm; aemufqkH; 0ifa&mufvmrnfh
xm;onfudk awGUvdu k &f onf/ 'g NyD; vlu t&Sdefjzifh 0if;vJhaxG; trsK;d orD;ukd apmifah eMujcif; jzpf
qkd a&tdrfrSm r&Sdonfuawmh tay: arSmufckHBuD; vJusoGm;& ygonf/ tcsed u f enf;enf;awmh
aocsmoGm;Ny/D jcif;jzpfonf/ 0if;vJhaxG;\ MumoGm;NyD/ OD;ausmfxifvwf
]b,furdk sm; xGuo f mG ;&jyef pdwrf &Sn/f
wmvJ 0if;vJhaxG;&,f} nnf;nL ]xGuMf unfMh uprf;Asm.. [kd
rd&if; jyefvSnfhxGuf&ef jyifvkduf aumif oufEkdifaxG;yg ac:cJh}
pOfrmS yif- wpfa,mufNyD;wpfa,muf
]'ke;f ...'ke;f ..'ke;f } ½k;H cef;twGi;f rS xGuv f mMuonf/
]trav;As} {nfhcef;aqmifxJrSm wpfa,muf
oufEkdifaxG; owådacol rSr&S/d {nfch ef;aqmif tjyifbuf
r[kwf/ trsKd;om;tcef;bufrS xdxGufNyD; MunhfMuonf/ 'DrSm
½kwfw&uf Mum;vkduf&aom vnf; wpfa,mufrS &Sdrae/ xkd
wHcg;xkoaH Mumifh vefNY y;D ckerf &d if; pOfrmS yif...
u zifxkdifusoGm;jcif; jzpfonf/ ]trav;.. vmMuygOD;
wHcg;ukd jyL;aMumifMunhrf &d if;- &Si}f
]r0if;vJah xG;vm;[if} rsufESmu oljrifzl;aom rsufESm ][m... a&tdrfbufu
][kww f ,f..[kww f ,f.. r[kwf/ aZmacR;awG jyefNyD; rsuf toHMum;&w,fAsKUd }
wHcg; tjrefzGifhprf;yg} ESmwpfckvkH; EIwfcrf;eDrsm;jzifh ay olwkdYtm;vkH; a&tdrfqDukd
]'ke;f ..'ke;f } pGe;f aeonfrh suEf mS jyL;aMumifae ajy;oG m ;Muonf / a&td r f q D
oufEidk af xG; xkid &f mrS csuf onfrh suv f ;Hk ... a&mufawmh olwkdY ajcvSrf;awG
csi;f xvku d Nf y;D wHcg; csuu f jdk zKwf ]r0if;vJhaxG;...r0if;vJh wkHYceJ &yfoGm;Muonf/
vkud o f nf/ oufEidk af xG;u wHcg; axG;... b,fvjdk zpfwmvJ[if} ][m... a&tdrfbufu
csut f jzKw.f .. oufEkdifaxG; pkd;&drfwBuD; toHMum;&w,fAsK}d
0if;vJhaxG;u wHcg;aqmifh jzifh qGaJ yGUvku d o
f nf/ olwkdYtm;vkH; a&tdrfqDukd
tqG.J . 0if;vJhaxG; aMumufvefY ajy;oGm;Muonf/ a&tdrfqD
a&mufawmh olwkdYajcvSrf;awG \<i
]'ke;f }
]aoygNyaD wmh}
wMum;BuD; atmfcsypfvkdufawmh
onf/ wkecYf eJ &yfomG ;Muonf/ p\m
]atmifrav;As} ]trav;... vmMuygOD; ][m} 123
tmar!dwfoHawG wpfNyKdif yef;csu
D m;csyBf u;D \ a&SU wGif Bu;D aygifcsed rf [kw/f a'goaMumifh
wnf;vkdyif xGufvmMuonf/ &S n f v sm;awmuf a jymif a om rsufESmwpfckvkH; &Jaeaomrsuf
jrifvkduf&onfh jrifuGif;u &ifzkd pm;yGJckH&SnfBuD;u ae&m,lxm; ESm&JBuD; OD;ausmfxifvwfjzpf
p&m... onf/ yef;csDum;ESifh pm;yGJckH onf/ ezl;wGif vjcrf;ryg/ jyL;
zl;a&mifaeaom ezl;? pkx Yd if tMum; pm;yGcJ EHk iS hf vku
d zf ufaom us,af eaom rsuv f ;Hk aMumifeh zl;
aeaomrsuf&nf? pGef;xif;ae ukvm;xkdifrsm;u yef;csDum;ukd aMumawGu wGefYaeMuonf/ xl
aom EIwfcrf;qkd;aq;? jywfae ausmay;vsuf &Sad eMuonf/ xJaeaom EIwcf rf;arG;uatmuf
aom zdeyfwpfzuf/vJusaeaom wef;pD csxm;aom xkd ukd ukyfrae/ xkd;xdk;axmif
rd e f ; uav;? ayG U xl x m;ol u ukvm;xkdifrsm;\ tv,fqkH; axmif &Sad eMuonf[x k ifonf/
oufEkdifaxG; jzpfonf/ ukvm;xkid w f iG f OD;ausmx f ifvwf ][kd acG;rom;ukd ac:cJhMu
oufEidk af xG; ol\ acgif; ukd u xkdifaejcif;jzpfNyD;? OD;ausmf prf;}
razmf&J/ acgif;u ikHYjrJtwkdif; wifvwf\ ab;0J^,mwGif tif 0efxrf;ESpfOD;u oufEkdif
ikHYxm;rdonf ikHYaeaom olYrsufpd axG;ukd wGJac:vmMuonf/
a&SUrSmrS ajctpkHu vmNyD; &yf ausmufvEHk iS hf rm[efrY [kwo f vkd
onf/ ]0,f . ..[,f . .[,f . .}
uwåDyg ajcn§yfzdeyf/ aMu; [laom toHukdvnf; rMum;&
eDa&mifig;Muif;uGuyf q k ;dk ?wjznf; 0if;vJhaxG;\ ikd½IdufoHomvQif
jznf;csif; armhMunhfonf/ ajc xGufay:vmygonf/ oufEkdif
ovk;H ? 'l;acgif;? aygif? cg;ykpH ? Aku
d ?f axG;u OD;ausmx f ifvwfEiS hf rsuf
&if b wf ? vnf y if ; ? ar;aph ? ESmcsi;f qkid f ukvm;xkid w f iG f acgif;
EIwcf rf;arG;..[m... Bu;D iku
d pf u
dk cf sNy;D xkid af e&jcif;jzpf
]q&m} onf/
]acG;rom;...ukid ;f uGm} oufEkdifaxG;tzkdY acgif;r
OD;ausmfxifvwf\ ajc azmf0Hhavmufatmifyif cHpm;ae
axmufwpfzufu oufEkdfifaxG; wmAsL;twGuf wm0ef&Sdaom vl &jcif; jzpfygonf/ olYq&m OD;
\ &ifbwftay: wnfw h nfrh wf Bu;D rsm;u rk;d wk;d rwfwwf&adS eMu ausmfxifvwf\rsufESmukd rnf
rwfBuD;yif usa&mufoGm;awmh onf/ pm;yGcJ &Hk n S Bf u;D \ a&SUwnfh okdYMunhf&rnfrod/ ukrÜPDwpfck
onf/ wnfh OD;ausmx f ifvwfwEYdk iS hf rsuf vkH;\ cspfcifav;pm;rIukd cHae&
ESmcsif;qkdif wpfzufwpfcsufqD aom oufEkdifaxG;twGuf tck
G rSmawmh ukrÜPDrS 0efxrf;rsm; &Sd awmh 'DvlawGMum;rSm rsufESmu
½k;H cef;wpfcef;vk;H tyfusoH aeMuonf/ b,fvkd xm;&rnfqkdwm rod/
Mum;&avmufatmifyif wdwf OD;ausmfxifvwf a'gow OD;ausmfxifvwfu ,kHMunfpdwf
qdwNf ird o f ufvsu&f o dS nf/ ½k;H cef; Bu;D jzifh pm;yGcJ u
Hk dk vufo;D ESihf xk;d cspGmjzifhyif vTJajymif;jcif; cH&ol
\ xdyfqkH;ae&mwGif taqmuf csvu dk of nf/ vnf; jzpf\/ tckawmh OD;ausmf
aao]ymmifif:: ttkHykHpH a&;qGJxm;aom yef;csD ]'ke;f } xifvwf\ jyL;us,f0kdif;puf
axGvm um;BuD;u eH&HwGif cef;vkH;jynfh tcef;wGi;f &Sd vlrsm;tm;vk;H aom rsuv f ;Hk tMunhu f oufEidk f
124 csw
d q
f x JG m;jcif; jzpfonf/ vefzY syo f mG ;Muonf/rsuEf mS rnf; axG;twGuf jymjzpf&awmhrvkd
vk/d ]tJ..tJ..wynfrh aumif; ]tk.d ..r[kwb
f ;l ..r[kwf
tajctaeawG tm;vkH;u q&mh a cgif ; qk d w m..[m..'g bl;}
½IyfaxG;oGm;chJNyD/ 'Dudpöukd zefwD; vnf;r[kwfbl;/ ighacgif;ay: 0if;vJhaxG;tzkdY r[kwfbl;
olu0if;vJah xG;vm;?rdru d ,
dk wf idk f awmh yku H srcHEidk b
f ;l /rif;raumif; qkdonfuvGJvQif rnfokdY ajym&
vm;qkdwm ra0cGJwwf/ bmyJ vkdY rif;cH&wmuG em;vnfvm;} rnfqkdonfukd rod/ avmavm
jzpfjzpf 0if;vJhaxG;rS vJGvQif ajz oufEkdifaxG; bmrS ajymr q,fawmh 'Dudpöukd b,fvkd ajz
&Sif;ay;Ekdifrnfholur&Sd/ 0if;vJh aecsif/ 0if;vJhaxG;ukdom tm; &Sif;&rnfqkdonfu tp&Smr&
axG;u a&tdrftcef;xJrSm bm ukd;wBuD; vSrf;Munhfvkdufonf/ atmifyif jzpfaeonf/ 'gayr,fh
vkyfaewmvJ/ bmaMumifh EIwf 0if;vJhaxG;u rsufvkH;csif; rqkHrd olYtwGufESifhyif rqDrqkdif Mum;
crf;qkd;aq;awG ayae&wmwJh atmif acgif;ukd ikHYypfvkdufonf/ xJu tom;temcH&ol oufEidk f
vJ/ zdeyfua&m bmaMumifh jywf ]ajymvkdufav 0if;vJhaxG;/ axG;ukdawmh oem;onf/
ae&wmvJ/ 'gqkd&if tcef;wHcg; &Sif;jyvkdufprf;yg.. bmvJ.. ]uav;r&JU t&SufeJYodu©m
ukd tjyifuae csufxkd;oGm;wm ukd OD;wkdYem;vnfygw,fuG,f?
b,folvJ...bmaMumifhvJ.. uav;r jzpfapcsifwmukdajym?
bmjzpfvkdYvJ/ oufEkdifaxG;\ OD; bmrSraMumufe}YJ
acgif;wpfcv k ;Hk csmcsmvnfatmif ]r[kwfbl;... r[kwfbl;
yif rl;aemufomG ;&onf/ .. OD;wkdYajymwmawG wpfckrS r
]atmifrm..'Daumifu r [kwb f ;l }
aocsiaf ,mifaqmifaewmAs} OD;ausmfxifvwf ol\
]aocsifa,mif aqmifwm acgif;Bu;D ukd cg,rf;onf/OD;ausmf
ygAsm} xifvwf\ eHab;rSm &yfae
]r[kwfbl;.. trSefu 'D aom EIwcf rf;arG;ppESihf uke;f pGe;f
aumif aooifw h ,f} vkv d v
dk u l -
wD;wkd;ajymqkdaeMuolrsm; ]'D r ,f OD ; ausmf x if v wf
toHrMum; &ufp&myif jzpf rif;&Sufaewmvm;/ zGifhajymzkdY uav;rukd ar;aevkdY tykdyJav}
onf/ jzpfEkdifvQifawmh- odyfcufaevm;.. &Sdygapawmh ]'ke;f }
]uRefawmfrsKd; tpGyfpGJcH& uG,f/ ukd,fharwåmukd rif; em; OD;ausmfxifvwf pm;yGJukd
wmyg}[kyif atmfvkdufcsifonf/ vnf&if auseyfygNyD/ ukd,fhxkduf vufoD;ESifh xk&if; oufEkdifaxG;
acG;acgif;"m;puf jrefjrefxw k cf idk ;f eJu
Y ,dk uf &H ydS gapawmhu,
G }f &S&d mukd avQmufvmonf/
vkdufvQif aumif;rnf/ ta&;xJ aocgeD;ESJ t&Snf ]a[haumif..oufEidk af xG;?
]'ke;f } BuD;qGJNyD; yg;pyfu wwGwfwGwf rif;&JU&mxl;? rif;&JU tqift h wef;
]acG ; rom;... q&m ajym&if; Zmwfodrf;csifaeao; eJY 'Dvkdvkyf&ovm;uG..[if/
raumif; wynfhacgif;qkdwm 'g onf/ 'Dvkdtusifh 'Dvkdp½kdufeJY tckvkd
rsK;d uG} ]uJ . .ajymprf ; uav;r odrf;oGif;NyD; rif;.. rif;..rif;
\<i
½k;H cef;twGi;f rS vlrsm;u OD;
ausmfxifvwfukd 0kdif;NyD; Munhf
..'Daumifu uav;rukd t
vkyf&atmif vkyfay;r,fqkdNyD;
..[if; [if;../ 'gvm;uG ref
ae*smaumif;qkw d m ukid ;f uGm}
p\m
vku d o
f nf/ rsm;} OD;ausmfxifvwf ajymajym 125
qkdqkdjzifhyif a'goukd rxdef;Edfkif ]aeprf;ygOD; uav;r&JU .. þae&mwGif aMumfjim r0if
awmhbJ olYvufoD;u oufEkdif 'Daumifu rif;uk.d .} yg/
axG;\ ar;½kd;ay:ukd wnfhwnfh ]r[kwb f ;l ..r[kwb f ;l } 0if;vJhaxG;u &SufrsufESm
Bu;D usa&mufomG ;onf/ OD;ausmfxifvwf pdwfr aemufxm;NyD; tdrfu xGufvm
oufEkdifaxG; rnfokdYrQ rcH &Snf/ a'gooHBuD;jzifh atmfypf onfrStp.. zdeyfteif;cH&rI
Ekdif/ vla&m ukvm;xkdifyg ypfvJ vkud of nf/ tygt0if.. rkefY[if;cg;pm;NyD;
usoGm;onf/ r[kwfbl;[k x ][m... wpfcsdefvkH; r oumva&tdr0f if&onfu h pd Eö iS hf
atmfjyefvQifvnf; rnfolurQ [kwfbl;csnf; atmfaerSawmh wkdY wHcg;tydwfcHvkduf&rI tqkH; pD
,kMH unfMurnfr[kw/f 0if;vJah xG; u bmvkyf&rSmvJ} 0if;vJhaxG; umywfu;Hk ajymcsvu dk af wmhonf/
uvnf; bmaMumifrh sm;.. veYo f mG ;onf/ uke;f pGe;f vkv d u l - Ny;D awmh iko d jH zifyh if olr\ pum;
]a[haumif.. rif; xGuf ]OD;ausmfxifvwf pdwfukd ukd tqk;H owfvu dk o f nf/
oGm;? 'DukrÜPDeJY rif;eJY bmrS xdef;ygAsm/ uav;ruvnf; t ]t[if.h ..[if.h .[if.h .
rywfoufawmhbl;/ vmp&m rSeftwkdif; ajymjyaygh[kwfvm;/ tJ'g ukdoufEkdifaxG;u wHcg;ukd
vnf; rvkb d ;l ? vkypf &mvnf;rvkd OD;ausmx f ifvwf[m bufrvku d f wGef;NyD;tzGifh uRefru wHcg;ukd
bl;? trIrzGifhwm uHaumif;aeNyD wwfygbl;/ trSeu f t
dk rSet
f wkid ;f aqmift h qG.J ..t[if.h .t[ifh
uG em;vnfvm; jrefjrefxGuf jzpfap&r,f/ ukrÜPDu tkyfcsKyf ..tD;..[D; [D;}
oGm;prf;uGm.. Mum&if...} ol vlBu;D wpfa,mufyguG,/f uJ pdw0f ifwpm;jzifh em;axmif
oufEkdifaxG; acgif;uav; ..a[h 0if;vJah xG;ukd ukvm;xdik f aeMuolawGtm;vkH;\ rsufESm
armhNy;D ... ,lay;vku d yf gOD;} rsm;u ½IHUoGm;vkduf? rJhoGm;vkduf
]q&m} ukrP Ü uD 0efxrf;wpfO;D u jzpfaeNyD; oufEkdifaxG;u wHcg;
]atmifrm... udik ;f uGm} OD;ausmfxifvwf\ pm;yGJckHBuD; wGef;tzGifh qkdonfhae&mrSm rsuf
MuHK&mae&mukd vSdrfhuef a&SUrSm 0if;vJah xG;twGuf ukvm; vkH;awG tpGrf;ukef jyL;us,foGm;
onf/ rnfolurQvnf; 0ifrqGJ/ xkdifcsay;vkdufonf/ oufEkdif Muonf/ tNy;D owfrmS -
oufEkdifaxG;ukd rkef;wD;oGm;MuNyD axG;u usefausmif;r[kwfovkd ]aMomf.. 'Dvkdvm;? wkdYxif
vm;rod/ 0if;vJhaxG;uvnf; rif;orD;r ovkdvnf; r[kwfbl;} qkdonfh
]ukad xG;..ukad xG;..tk.d . [kwf/ rsufESm&JBuD; OD;ausmfxif pdwu f ;l rsm;jzif-h
ukad xG;awmh aoygNy}D vwfu ol\ EIwfcrf;arG;rsm;ukd ][if;} qkdonfh oufr cs
0if;vJah xG; raeEkid ?f rMunhf vufjzifhoyf&if; acgif;wndwf vku d o f nfh toHBu;D xGuaf y:vm
&uf/ oufEkdifaxG;&Sd&mukd ajy; ndwjf zif.h .. ygonf/ OD;ausmfxifvwf u
oGm;NyD; qGJayGUxlvkdufonf/ NyD; ]udkif;... ajymprf;ygOD; awmh olY&ifbwfuav;ukd vuf
awmh... uav;r&,f} ESizhf &d if;-
]r[kwb f ;l ..r[kwb f ;l /&Sif ]t[if.h .t[if.h .[if.h . ][if;..awmfygao;&JUuG,?f
wkx Yd ifovkd wpfcrk S r[kwb f ;l tD; 'D... 'Dvkdyg&Sif} OD;wkYdtjrifrSm;oGm;&wJhtwGuf
[D; [D; [D;} wDAZGD mwfvrf;wGrJ sm;twkid ;f awmif;yefygw,f oufEkdifaxG;
aao]ymmifif:: OD;ausmfxifvwf tyg yif ikdoHjzifh pvkdufonf/ ..q&mhudk cGiv hf w T yf guGm..½kwf
axGvm t0if tm;vkH;u tHhtm;oifhukef ]uRefr tdrfu xGufvm w&ufBu;D qdak wmh}
126 Muonf/ awmh...} oufEkdifaxG; rsufESmi,f
uav;jzifyh if ]t[rf;...[kwfyghAsm.. ]uRefawmf vkdufykdYay;yg&
][kwf..[kwfuJhyg.. &yg uav;ru rjrifbl;yJ xm;OD; ap}
w,fq&m}[kom ajymvkdufEkdif awmh 0ifvmwJholu jrif&rSmaygh ]rvkyd gbl;&Si}f
onf/ ..tawmfearmferhJEkdifwJhvlAsm ]vkwd mayghAsm}
]aeprf;ygOD;uG,f uav;r ..[m;..[m;} ]bmjzpfv}Ykd
u wHcg; ydwfoGm;wJhvlukd rjrif ][J..[J.. 'guawmh olY ]r0if;vJhaxG;&JU ajcaxmuf
vku d b f ;l vm;} rSmvnf; ta&;Bu;D wJu h pd &ö v
dS Ydk ae rSm...}
][kwf..[kwfuJh..rjrif rSmayghAsm? [J...[J...[J.. 0if;vJhaxG; zswfceJ ol\
vku d yf gbl;&Si}f [if;..[if;..[if;..[D;..[D; ajcaxmufudk iHMkY unhv f udk of nf/
]uav;rES,u f , G .f .tcef; [m;...[m;..[m;} ][,fawmf}
xJ 0ifvmwJhvlwpfa,mufvkH; OD;ausmfxifvwfu bmukd rsufESmukdom t"duxm;
ukad wmif rjrifvu dk bf ;l qkad wmh} oabmusonfrod olYbmom Ny;D jyifqifvm&aom 0if;vJah xG;
]tJ..tJ..tJ'gawmh jrif olajym&if;ESifhyif toHxGufrsKd;pkH twGuf ajcaxmufwGif zdeyfryg
vkud yf gw,f} jzifh &,farmypfvkdufawmhonf/ &Sdyg/ ukrÜPDrS trsKd;orD;rsm;
]'g..'gqkd..bmukd rjrif trSeaf wmh OD;ausmx f ifvwf&u S f uvnf; zdeyfukdawmhjzifh tykd
vkud w f mvJ[if} aejcif; jzpfrnfxifygonf/ aqmif;,lvmMurnfr[kw/f
][kd..[kd uRefru vlukd ]oGm;jyefygNy}D
awmh jrifvkdufygw,f/ aMumuf G 0if;vJhaxG; pdwfysufvuf
tm;veft Y m;eJY rsupf yd wd yf pfvu dk f tckawmh udpötm;vkH; t ysuBf u;D yif nnf;nLvku d o f nf/
wmqkdawmh b,folb,f0g rod ay: tjrifMunfvifoGm;chJMuNyD ]uJ..vmyg r0if;vJhaxG;
vku d yf gbl;&Si}f jzpfygonf/ 0if;vJah xG;ukd ukrP Ü D &,f...}
]awmfao;wmayghu, G f .. rS trsK;d orD;rsm;u olw\ Ydk tcef; 0if;vJhaxG; qufNyD; jiif;qkd
[if;..[if;..[if;} xJukd qGJac:oGm;&if; 0kdif;0ef;jyK ae&ef rjzpfEidk af wmh/
][J..[J..[J} jyiftm;ay;vku fd Mf uonf/ aemuf ]aus;Zl;wifygw,f r0if;vJh
][m;..[m;..[m;..[m;} Ny;D bmawG AsL;vku d Mf uao;onf axG;}
OD;ausmfxifvwfu bm rod/ tcef;xJrS xGufvmaom ]&Si}f
oabmESifh ajymonfrod/ em; 0if;vJhaxG;\ rsufESmu jyHK;pdpd ]aMomf.. uRefawmfh apw
axmifaeMuonfh vlawGub,f BuD; jzpfaeonf/ emukd vufcw H thJ wGu.f ..}
vkd oabmaygufoGm;Muonfqkd oufEkdifaxG;u qif0if ]oGm;prf;yg..}
wmukd em;rvnf/ olw\ Ydk rsupf d atmufrSm apmifhaecJhonf/ qkdif ]oGm;aeygNyAD sm..}
xJrSm ta&;BuD;onfhudpöqkdwm u,fukdvnf; tqifoifh jzpf Zmwfvrf;u tckrS pjcif;
Bu;D ukd uGi;f ceJ? xif;ceJ jrifomG ; atmif ,lxm;cJhonf/ tcef;xJ jzpfygonf/ qkdifu,fuav;u
Muonfxifygonf/ ½kH;cef;wpf rS xGufvmaom 0if;vJhaxG;u nifompGmyifvrSd x hf u
G vf monf/
cef;vkH; &,farmoHrsm;jzifh zkH; apmapmuESirhf wl ,ckrS ykNd y;D vS ][,f.. ukdoufEkdfifaxG;
aeonf[yk if xifonf/ \<i
vTr;f oGm;onf/ &Sut f m;i,f&ol
u 0if;vJah xG;yif jzpfonf/ uke;f ]r0if;vJah xG;}
..cP..cP}
][m.. bmjzpfvkdYvJ[if
p\m
pGe;f vkv d u l ... ]&Si}f .. r0if;vJhaxG;} 127
][kd.. [kd.. ta&;BuD;wJh vku d of nf/ ]rzGiv hf Ydk r&bl;vm;[if}
udp}ö 0if;vJhaxG;u ab;bD0J,m ]rjzpfb;l As}
oufEkdifaxG; rsufvkH;jyL; ukd Munhv f u dk &f if;.. 0if;vJah xG; rsupf yd suf rsuf
oGm;onf/ ]'kuy© gyJ&iS }f ESmysuBf u;D jzifyh if-
]Asm.. Ak d u f e mvmjyef N yD ]r'ku©ygbl;Asm..'Dudpöu ]'gqkd..b,fvkd vkyfMur
aygh..[kwv f m;} r0if;vJhaxG; ulnD&if &ygw,f} vJ[if}
]r[kwb f ;l .. r[kwb f ;l . . ]&Sif.. uRefru ulnD& ]b,fvkdrS rvkyf&ygbl; r
[kd..[kd uRefr 'Dukdvmwmu r,f[w k vf m;..rvky.f .rvkyyf g 0if;vJah xG;&,f/ uReaf wmfav r
vlawGUppfaq;zkdYvmwmav/ tJ eJY&Sif.. uRefr.. uRefr} 0if;vJhaxG;ukd cspfw,f}
'g olwkdY uRefrukd rAsL;&ao;bl; ]][mAsm...r0if;vJhaxG; ]&Si}f
&Si}hf uvnf;... uRefawmf Akdufem cspjf cif;ESihf Akud ef mjcif;onf
][mAsm.. bmrsm;vJvYdk 'Dh wmu wpfrsKd;As} rsKdodyfxm;í r&paumif;aom
xuf vlawGUNyD; 'Dhxufrsm; ppf t&mrsm; jzpfygonf/ tcsdefMum
aq;&OD;rSmvm; r0if;vJhaxG; oGm;ygu tvkdvkd yGifhxGufoGm;
&,f.. OD;ausmfxifvwfu cif wwfygonf/ 0if;vJah xG;u ulnD
Asm;ukd cefv Y u dk yf gNyAD sm [m; [m; Ekid rf nf rulnED idk rf nfrodEifdk af o;
[m;} yg/
][if..&Siu f bmvko Yd }d aocsmwmwpfckawmh &Sdyg
]uRefawmfu refae*smav onf/ oufEidk af xG;ESi0hf if;vJah xG;
.. r0if;vJhaxG;&JU} u ukrP Ü w D pfcx k rJ mS tvkyv f yk f
]½k;H tulq}dk Mu&awmhrnf jzpfygonf/ 'D
][kwfw,fav.. tJ'Dh twGuf OD;ausmx f ifvwftzkYd ol
tcsed w f ek ;f u tifwmAsL;twGuf \ EIwfcrf;arG;rsm;ukd &dwfypf
½k;H rSm ulae&wJh tcsed q f adk wmh..} aumif; &dwfypfrnf jzpfygawmh
]oGm;..vlnmBu;D } onf/
]rnmygbl; r0if;vJhaxG; ]aMomf...q&m&,f}
&,f.. wu,fajymwmyg} ausmf n Kd v G i f ( ausmuf q nf )
]bmukad jymwmvJ} ]&Si}f
oufEkdifaxG;u bmrS jyef ]'Dvkdyg r0if;vJhaxG;}
rajymawmhbJ qkdifu,fukd vrf; 0if;vJah xG;u oufEidk af xG;
ab;rSm uyfNyD; &yfvkdufonf/ ukd ai;pkdufNyD; Munhfonf/
]bmjzpfvkdYvJ ukdoufEkdfif ][k.d .r0if;vJah xG;..ta&;
axG;} Bu;D wJh udpw ö ek ;f u ajz&Si;f vku
d f rS
]ta&;Bu;D wJu h pd &ö v dS yYdk gAsm} aygh y g;oG m ;wmr[k w f v m;..
aao]ymmifif:: ][if... 'gqkd &Sifvnf; uRefawmfh ta&;BuD;wJh udpö
axGvm Aku d ef mvmjyefNyaD ygh [kwv f m;} uvnf; zGichf svu dk rf S aeom xkid f
128 oufEkdifaxG; acgif;ndwfjy om&Srd mS rk}Yd
vnf; xda&mufpmG wifjyxm;onfh [mor&Syd g/
[mo0w¦KwkdNyKdifyGJtrSwf (71) [moajrmufpmG a&;zGUJ oifyh gonf/
trSwf(99)? Ekd0ifbm? 2003? 7/ pkEiS ;f yGihf
]zk d ; wm\tonf ; uG J j cif ; tw¦ K yÜ w å d }
aomif ; ajymif ; axG v m&,f p &mr*¾ Z if ;
rrukd cspfrdaom zkd;wmtaMumif; jzpfonf/
NyKdifyGJ0ifrsm;okdY jyefMum;csuf [moa&;uGurf sm; oifah omfvnf; Zmwfvrf;½k;d
pif;ygonf/
8/ {uef(tEkynm)
ES p f o d r f h q k (u) qm;ykvif;'if;a'gifESifh ,kef0gyufuD
t½IyfawmfykH..
1/ ykid o
f Qirf if;(rk;d ukw)f (c) qm;ykvif;'if;a'gifESifh ESmacgif;rD;ykHyg
]vES p f p if ; &J U tcspf t aMumif ; } ayh..
2/ yef;c&rf;jym(a&OD;)? &,f^pmcspo f -l 2297 0w¦KESpfyk'fpvkH;rSm pkHaxmuf[mojzpfonf/
]tysKd B uD ; jzpf & onf h t aMumif ; &if ; } qm;ykvif;'if;a'giftrI pkHprf;azmfxkwfykHrsm;ukd
3/ vljymav;(yckuLú )? &,f^pmcspo f -l 5818 vSnhfuGufqifa&;zGJUonf/ a&;[efoifhygonf/
]wl;bGKd i;f vIy&f mS ;rI} [moajrmufrI vkt d yfaeygao;onf/
9/ oJo(J rEÅav;)
NyKd i f y G J 0 if v uf c H & &S d a om0w¦ K rsm; ]ypf r S w f v G J E S v k H ; om;}
Zmwfvrf;Zmwfuu G f Zmwfaqmifp½ku d rf sm;ukd
4/ uH0if;? &,f^pmcspo f -l 283 ay:vGipf mG a&;zGUJ wwfzYdk vkt d yfygonf/ a&;om;
]aMomf...Zmwfq&m...Zmwfq&m} zGUJ EGUJ ykH vkt d yfaeygao;onf/
om,muke;f &GmrS &Sprf suEf mS bk&m;yGw J iG f ujy 10/ rk;d om;(orkid ;f )? &,f^pmcspo f -l 5125
aomvli,fh tm;rmef t&yfZmwftzGUJ \ tqif ]emrnfqef;av; ay;vkdufcsifonf}
rajyrIrsm;ukd [motjzpf a&;zGJUxm;onf/ &Snv f sm;pGm a&;zGUJ xm;onf? Zmwfvrf;ukd &Si;f
[moa&;[efoifyh gonf/ Zmwfvrf;cGJ a&;wwf vif;pGm a&;zGUJ wifjyoifyh gonf/
&efESifh &Snfvsm;pGm a&;zGJUYxm;jcif;rsm;ukd jyKjyif 11/ cspv f eG ;f ol
oifyh gonf/ ]pyf a qmh r d a omwpf n wm0,f }
5/ t½kP.f .. &,f^pmcspo f -l 2825 &yfuGufxJwGif q&mBuD; vkyfaom ukdBuD;
]wrf ; waeqJ } ausmftaMumif;jzpfonf/ aZmfrkd;ESifh ,rif;wkdY
rcs,f&Dukd cspfrdaom aevif; cHpm;rItawGU vSnfhuGufrdoGm;ykHukd [motjzpf a&;zGJUonf/
tMuHKrsm;ukd jyefvnfwrf;wonfh ykHpHESifh a&;zGJU 0gusrsm; ajyjypfacsmarmpGm a&;zGUJ wwfzYdk vkt d yf
onf/ 0w¦Kww dk pfy'k t
f jzpf wnfaqmufrt I cef; ygonf/
u@rsm; vkdtyfygonf/ wm0ef c H t ,f ' D w m

6/ oD[oufw?H &,f^pmcspo f -l 2360 \<i


]awmaMumif E S i f h a wmif a Mum} p\m
oa&mfpmtjzpf a&;om;[ef qef;opfaomf 129
usD;rEkd;yGJtjyif
Ak'j¨ rwfpm
G a'opm&D<ucsDy?JG

uswfMumOazmf(o)uswfMumO
ac:yGa
J wGeYJ
t&rf; pnfum;ayghAsm...

rif;usDom;awG[m
&,fp&mtzkz
H ?Hk
enf;rsKd;pkHeJY

tpGr;f ukea
f ysmfMuwm...

atmif-rifhrkd;

aao]ymmifif::
axGvm
130
a[h...oli,fcsi;f uswMf umO
rif;usDu ]uswfMumOac:} "avh[m t&rf;aysmfp&maumif;w,f cifAs/ uswfMumOac:yGJu wef
aqmifrkef;vjynfhnrSm usif;yMuwm/ uRefawmfwkdY rdwfaqGrsm; aomuuif;pifjrL;aysmf&TifcsifMu&ifjzifh
rif;usD ukd <ucJhMuyg/ vIdufvSJpGm BuKdqkdaeygw,f/
rif;us&D UJ a&S;a[mif;trnfu ],or*Ð}/ wnfae&m a'oEÅ&yx0D0ifu ajrmufvwåw D 'G 2f 2H 24'57''?
ta&SUavmif*sw D 'G f 95H 37'/ yifv,fa&rsuEf mS jyiftxufay 260/ rl;jrpfeYJ {&m0wDMum;? rl;jrpf0rS ;f a&Tbdk
vGijf yifrmS yg/ NrKUd jyeJY tuGmta0;u NrKUd awmf&efuek ef YJ rkid af ygif; 500/ rEÅav;eJY 65 rkid /f uke;f abmifa&Tjynf
eJY 15 rkdif/ ysL,Ofaus;rINrKdUawmfa[mif; [Hvif;eJY 14 rkdif/ rEÅav;? a&Tbkdum;vrf;taemuf 5 rkdif(8
uDvrdk w D m) jzpfygw,f/
vwåDwG'f? avmif*sDwG'fawG azmfjyEkdifwmu &efukef? rEÅav;a&S;a[mif;okawoeynm&SifawG&JU
aus;Zl;yg/ w&m;0if raMunmao;ayr,fh a&S;a[mif;ynm&Siaf wGu rif;us[ D m [Hvif;uk;d NrKUd tygt0if?
ysL,Ofaus;rIxeG ;f um;cJw h ahJ 'owJ/h eef;awmf&meJ?Y NrKUd a[mif;uke;f eJ?Y NrKUd ½k;d awGeyYJ g/ rMumcPvkd ynm&Sif
awG vma&mufuiG ;f qif;avhvmvsu/f uReaf wmf pOf;pm;rdwmawmh rif;usrD mS uaeYxufwidk f wnf&adS ewhJ
uswMf umac:wrf;[m ysL,Ofaus;rI"avhrsm;vm;qkw d mygyJ/
ukid ;f ... ]uswMf umO}a0g[m&? t&ifpOf;pm;Mu&atmif/
jrefrmtbd"mefu ]uswf}ukd ]ajrwGifaeaom raumif;qkd;0g;wpfrsKd;}wJh/ rif;usDu "avheJY,SOf[yf
MunhfwJhtcg uswfqkdwm aysmfwwf? &Tifwwf? pwwf? aemufwwf? &,fp&mawG zefwD;wwfwJh raumif;
qkd;0g;vkdY zGifhqkd&r,f xifygw,f/ r[kwf&ifvnf; raumif;qkd;0g;rsKd;EG,f? aysmfawmfqufowÅ0gayghAsm/
]MumO}u a&atmufajratmuf&SdwJh t&m0w¦K/ ]uswfMumO}t"dyÜm,fazmfMunhf&if vlwpfOD;&JUjr§Kyf
uGuf? vQKdU0Sufcsufukd ]uswf}u ]wl;azmf}oa&mfwm/ ]uswfMumOazmf...}vkdY jzpfoifhayr,fh uswfMumO
ac:w,fvkdYyJ okH;EIef;aeMuwmyg/ avmueDwdq&mu ]Mum½kd;MumpG,fukdMunhfí a&wdrfa&eufukd od&m
\}wJh/
uswMf umOac: "avhu vlwpfO;D csi;f &JU ESv;Hk om;"mwfcH twdrt f euf? uk, d uf si?hf pdwx f m;? onf;cH
w&m;? Ekd;Mum;0D&d,? yg;&yfeyf&nf? aumif;? oihf? nHhpwmawG wl;azmfEIdufxkwfMunfhwJhoabm/ NyD;owf
awmh rif;uso D m;awGudk tjrw J rf;toifh owd&adS eatmif avhusiahf y;aewmav/ wpfenf;..a0zefa&;
eJY vlrjI yKjyifa&;oabmaqmifwhJ ,Ofaus;rIwpf&yfvq Ydk &dk ifvnf; &aumif;&JU/
jrefrmEkdifiHt&yf&yf NrKdUYe,fawGrSm wefaqmifrkef;vjynfhnaysmfyGJtaeeJY usD;rEkd;yGJyJ&SdrSmyg/ rif;usD
rSmawmh usD;rEkd;yGJtjyif Ak'¨jrwfpGm a'opm&D<ucsDyGJ? uswfMumOazmf(o)uswfMumOac:yGJawGeJY t&rf;
pnfum;ayghAsm/ rif;usDom;awG[m &,fp&mtzkHzkH? enf;rsKd;pkHeJY tpGrf;ukefaysmfMuwm/ b,favmufaysmf
p&mawG pkHovJqkd&if ajymvkdY rukefEkdifatmif/
n? ckepfem&D? &Spfem&D tcsdefcefY/ ]MumO}azmfr,fh ]uswf}umvom;awG tdrfwdkif;? tdrfwdkif;qDuae
ykq;dk jcKH uav;awGe&J yk zf suv f mjy;D vrf;rawGay:tpDt&Dxu G v
f mMujy/D olwYkd b,ftcsed x f ad ysmMf urSmvJ
nOD;,Huae oef;acgifausmt f ½kPwf ufcsed t
f xd/ vrf;wdik ;f vrf;wkid ;f vli,fawGtjynf/h [dek m;wpfp?k
'Dem;wpfpk/ ukd,fhtzGJYeJYukd,f/ olwkdYpk&yfu awmifacsmifaywpf&mvrf;r? taemufacsmifOD;armifckHeJY?
\<i
&Gmv,fewfpifc/Hk
jyifopfEkdifiH ]yg&DrSm ½kd;om;aevkdY tvum;yJ? wpfa,mufukdwpfa,muf acsmufrwGef;vkdY r&bl;?
p\m
]zsH}rusvkdY r&bl;? vlvnfvlawmfjzpfatmif BuKd;pm;&r,f}whJ/ uswfMumOu 'DoabmrsKd; cyfqefqefyJ/ 131
olrsm; acsmufwGef;wm? zsHuswm? vlvnfvkyfwm rcH&atmif &nf&G,fwJhavhusifhcef;/ rif;usDom;rSef&if
uswfMumO rac:bl;olr&Sd/ 'Dhjyiftcsdef vlolawmfaumif;? vl½kd;vlat;av;/ yg;pyfxJ vufxkd;ay;vkdY
ruku d w f wfb;l qkw d v hJ /l wefaqmifwifdk n f vmMunh/f b,favmuf½;dk at;ovJ/ t&ifvdk xkx H t Hk t? rvIyf
wvIy?f ukad &T½;dk av; [kwaf o;&JUvm;vk/Yd jrefrmEkid if o H m;wkid ;f oMueF yf EJG aJT ysmof vkd rif;uso D m;wkid ;f uswf
MuOyGJ ETJpjrJ/
trsm;ajymavhajymxpum;u ]uswf...vla,mifaqmifw,f}wJh/ rif;usDom;awGu ]vlu...
uswaf ,mifaqmifwm}/ xrefov D rl sK;d EG,u
f usm;jzpfqo dk vk?d vluae uswjf zpfomG ;Muwm/ wefaqmif
wkdif&if vlawG[m tvkdkvkdjrL;&Tif? wuf<uvmMuawmhwm/
uswfMumOac:zdkYu ywf0ef;usifu vlawGukd wpfESpfywfvkH;? rsufjcnfrjywf tuJcwfae&w,f/
b,fol bmraumif;rIjyKovJ/ tukeaf vhvm penf;emxm;&wm/ uswMf umOac:awmhvnf; onf;cHpw d f
enf;ol? vlyg;vleyf vlwwfvkyfol? txdrcH a<uyef;uef? xpfceJ&Sd pdwfqkd;vG,folrsKd; a&G;ac:wm/ p
vnf;pvkYd ykad umif;wm/ ypfrw S tf xm;cH&qk;H u [efBu;D yefBu;D eJY vlBu;D vlaumif;*ku d zf rf;ol? ae&mwum
olrsm;tay: tompD;&csifol? ukd,fh*kdPfukd,fazmf aMumifolawmfvkd vlawGyJ/
uswfMumO vSnfhac:&if; 'DtdrfeJY [kdtdrfypönf;csif; vJvS,f/ &if;ESD;cspfcifaevm&mu avmavm
q,f ac:ajymqufqrH &Sw d hJ tdrEf pS tf rd u f 0if;wHcg;? vSn;f ? EGm;? qefaum? qefumawG tajymif;ta&TUvky/f
xbDtvHxl/ vrf;ay: tkd;? cGuf? oHykH;? wkdifuDawGcs? vrf;ydwfxm;wmavmufawmh taysmhpm;yJ&Sdao;/
NrKUd wum e,fwum ya'omyifawG pDwef;tvSjy? uxdecf if;? rok;d ouFe;f &ufNyKid yf aJG wG NrKid Nf rKid q f idk qf idk f
&Sdcsdef? rif;usDwefaqmifwkdifnuawmh &efukef? rEÅav;oMuFef ½HI;vdrfhrAs/
t&ifESpfawGu vlysKdumvom;awGavmufom &GmxJvSnfhwm/ tck trsKd;orD;eJY ig;? ajcmuf? ckepf
&G,u f av;awGyg a&maESmukeMf uNy/D trsK;d orD;eJY uav;awGu... cifrif&if;ED;S &m aqGrsK;d om;csi;f awG
tdrfa&SU ]OD;? a':... b,folb,f0g usef;rmygap? csrf;omygap? atmifjrifygap? pD;yGm;a&;vnf; wkd;
wufygap..}vkYd 0kid ;f atmf/ tdr&f iS u f aiGaMu;qkcs/ 'DaiGeYJ pm;p&mwpfcck 0k ,f? taysm0f idk ;f zGUJ pm;Mu/wcsKUd vnf;
za,mif;wkdifxkyf0,f? &GmxJ bk&m;apwDawG qDrD;ylaZmfMuygw,f/
OD;jyL;armif aus;&GmjynfolYaumifpD Ouú|? vlBuD;jzpfcsdef(1980)u/
wefaqmifrek ;f vjynfn h ? wpf&mG vk;H &Sd vli,fawG jrL;Mu? aysmMf u? yGuyf u G qf al omif;use;f MuwmawG
[m acwferYJ nDawmhb;l / odyyHÜ nmxGe;f wJh ESpq f ,f&mpkacwfBu;D tawG;tac:awG ajymif;vJoifNh yq D Ndk y;D ?
wefaqmifwkdifyGJawmf rwkdifcif wpfnrSm toHcsJUpufuae aMunmygw,f/
]aus;&Gm&Sd uRefawmhf&JUnDi,f? wlrr,fuav;rsm; cifAsm;...? armifwkdYwpfawG[m todÓPf?
tajrmftjrif&SdwJh acwfynmwwf vli,fuav;awG jzpfMuygw,f/ acwfvli,frsm;jzpfwJhtwkdif; wef
aqmifwkdif jyKvkyfwJh usD;rEkd;yGJ? bk&m;a'opm&D<ucsDyGJ? uswfMumOac: pwJh acwfa[mif;? pepfa[mif;?
acwftadk cwfaqG;u t,ltqawGudk 'DaeYacwfqD o,faqmifraeoifah wmhygbl;? a&S;a[mif;"avhawG
y,fpeG cYf sed w f efygNy/D
usD;rEkd;yGJqkdNyD; olwpfyg;tdrfu ypönf;ukd taysmfwrf;ckd;wm0Sufwm? olwpfyg;tdrfaxmifrdom;pk
pdwu f oduatmuf? taESmift h ,Suf jzpf&wJh uswMf umOac:wm? Ak'½¨ yk yf mG ;awmf tdraf wGvu dk yf wYdk mawG
aao]ymmifif:: [m xdef;odrf;vufcHxm;&r,fh ,Ofaus;rIr[kwfygbl;/ 'DESpfupNyD; Ak'¨bmom,Ofaus;rIeJY rudkufnDwJh
axGvm a&S;a[mif;"avhawGukd &yfwef;u &yfMuygawmhvkdY tEl;tnGwf arwåm&yfcHygw,f/ 'DvkdrS r[kwfbJ
132 a&mifw h ufveG u f v J m&ifawmh aus;&GmvkjH cKH a&;eJY at;csr;f om,ma&;ukd axmufxm;NyD; aus;&GmqlylrI
umuG,af &;Oya't& ta&;,l tjypfay;&ygvdrrhf ,f...}
OD;jyL;armif aMunmoGm;wmukd umvom;tm;vk;H vkv d u
dk rJu
h m&GUJ um ycH;k wGeMYf uw,f/ yGw
J idk ;f ETaJ eus
vlrsm;u ]nusord ,f? aeESiOhf ;D }qkd tNiK;d eJaY w;xm;Muw,f/ 'Dval wGuawmh ta&SUacsmifom; ukjd zLvS?
ukv
d ;l / awmifacsmifom;u ukad rmifvif;? ukv d ufy?dk ukad pmxD;/ taemufacsmifom; ukw d ifaz? ukw d u dk sK?d
ukdcspfwkd;/ ajrmufacsmifom; ukdvSckd? ukdcsKdat;wkdY/ olwkdYu wefaqmifwkdif ZmwfvkdufawG/
vjynfhaeY? yGJ0ifzkdY wkdifyifaeMuwJh ukdwkdusKdu? ukdwifazukd...
]Ouú|... aMunmoGm;wm? Mum;vm;...ukad v;wifaz..}
]at;? Mum;om;yJ..}
]cifAsm;.. b,fvkd oabm&vJ...}
]olvnf; olt Y vkyf olvyk ?f wkv
Yd nf; wkt
Yd vkyw
f Ydk vkyMf uwmayghumG ? wkbYd ;dk bGm;awG acwftqufquf
vufcu H sio hf ;Hk vmwJh ,Ofaus;rIudk olv Y ufxufrS zsuyf pf&r,f&,fv?Ydk odMua&maygh..}
]b,fvo dk rd mS vJ? ukad v;wifaz...}
]igawmh jyL;armifhtdrfukd bk&m;r&? &atmifykdYr,f}
]olYtdrfu tjrJwrf; &Jom;ESpfa,muftapmifheJY? acG;uvnf; i&JacG;vkd..qkd;rSqkd;...}
]wkud sK&d m... rif;uvnf;? rde;f uav;usv?Ydk pk;d &drw f wfvu dk w
f m? rif;uso D m; r[kwwf t hJ wkid ;f ..}

ukdarmifvif;wkdYtdrfrSmvnf; olwkdYvlpk wD;wkd;? wD;wkd;eJY/ ukdarmifvif;u...


]vufykd? rif;... rdausmif;yef;EG,faum &Smxm;NyD;NyDvm;}
]&SmNyD;NyD? tacG... usifhxm;wmawmif okH;&uf&NyD? ighEG,fBuKd;eJY awGUvkdufvkdYuawmh wpfcgwnf;
bl;EG,yf wfovkd jzpfomG ;&aphr,f..}
]at;..'gqk?d tawmfy}J
rdausmif;EG,fu wjcm;acsmifuaumifawG ukd,fhacsmifxJ 0ifaESmifh,Suf&if ynmay;zkdY/ rdausmif;
EG,fukd rpifeJYvl;/ vlaemufvlajymifawG vmr,hfvrf;u pnf;okH;wefwm;xm;wmrSmav/ vlwpf&yfpm
tae txm;avmufreS ;f / vrf;r&JU 'Dbuftrd ef YJ [kb d uftrd f 0if;x&HMum; tomn§yx f m;/ acG;½l;0uf½;l vkd
tljrL;NyD; uref;uwef; twif;ajy;qif;vmwJh uHqkd;ol? olaumif;om;tzkdY EG,fBuKd;0ifwkd;vkdYuawmh
Munhaf umif;vku d rf ,fjh zpfjcif;/ EG,u
f ya'gifwidk ;f &if;ol vnfyif;aMu;acGpyG x f m;ovkd txyfxyf &pfacG
ywfaerSm/ aemufNy;D ...oGm;av&m tarG;eHw Y axmif;axmif;u vku d af erSm/
]nGefYat;... MuufoGefeDwkdY? xGefjcpfwkdY? 0g;wkdYaum tqifoifhNyDaemf}
]at;..}
MuufoeG ef OD u Muufc;dk &mok;H zkaYd v/ b,fv"dk mwfoabmvnf;rod/ MuufoeG ef .D .. vufz0g;yGwNf y;D
tdyfwef;wufaewJhMuufem; teHYay;vkduf&if toHrjrnfapbJ zrf;&vG,fygbdoeJY/ opfyifay: u
Muufuadk um/ xGejf cpfomG ; MuufoeG ef OD csw d /f xGejf cpfudk 0g;vk;H xdyzf sm; BuK;d csn/f Muuf&&dS m tom uav;
xkd;ay;vkduf/ MuufoGefeHYowådaMumifh opfukdif;ay:u Muuf[m xGefjcpfqD ul;avQmufvma&m/
ukjd rifoh ef;u
\<i
]'Dn? b,folawGukd uswfMumO ac:rSmwkef;}
Nird ;f ausmuf ol..wpfEpS pf m aw;rSwx f m;wJh rSwpf pk mtkyu f dk vSr;f ypfay;vku d wf ,f/ ukjd rifo
h ef;u
p\m
avQmufzwfMunhNf y;D ? 133
]'gawG.. tukeaf c:rSmvm;..}
]'DxJu rSwfrSwf&&vl a&G;ac:rSmav}
ukad rmifvif;u
]uefYvefYwkdY bmwkdYawmh ig vkyfNyD;NyD}
uswfMumOu ac:ykHac:enf; trsKd;rsKd;&Sdwm/ cspfvnf;ac:? rkef;vnf;ac:/ jypfrIwpfpkHwpf&m usL;
vGefolukd aemifrrSm;zkdY/ <um;0gavBuD;olukd ynmay;csifvkdY/ wpfcgwav MuufwkdY? bmwkdYckd;rvkdY tdyf?
rtdyf tuJprf;wm/ um,uH&Sif rcHcsifatmif? ]a[h...b,fol? ewfuGyf..}qkd pcsifpwm/ 'gukd pdwf
qkd;NyD; xGufvkduf&if wpfzGJUu rQm;ac:wJhtaeeJY a&SUuajy;/ a&SUvkdufwkef; aemufwpfzGJUu Muuf0ifckd;/
wpfcgwpf&H bm&nf&G,fcsufrS r&SdbJ? cspfpEkd;eJY ]b,folb,f0gwkdY tdyfMuyvm;..uswfMumO..}vkdYvkyf
oGm;wm/
uswfMumOac:csif&if owdåenf;vkdYawmh rjzpfbl;/ pGefYpm;rI &Sd&w,f/ tajy;oefzkdYuawmh r&Sdrjzpf
t&nftcsif;yJ/ wcsKdUvl&JU a'gou usm;xufawmif aMumufp&maumif;ao;/ wpfcgwav rdom;pk
vkduf wkwf? "m;? vSH? avmufav;cGawGeJY 0kdif;vdkufwm/ 'gayr,fh b,f&rvJ/ rif;usDom;yJ/ ÓPfeJYOpöm/
tdr0f if;xJ t&JpeG ?Yf cRwef if;0if/ tdrf w f cH g;ywÅm uefv Y efx Y ;dk ac:awmh bmwwfEidk rf mS wJw h ek ;f / wcsKUd tdru f s
tdr&f iS x f u G v
f mr,fv h rf; ql;vk;H csxm;/ tdraf &SUuae uswMf umOac:/ tdr&f iS u f a'gopdwrf eT x f Nl y;D xGuf
tvku d /f ql;vk;H wufeif;rd ,ufuef,ufuef jzpfua&m/ a&SUqufrvku d Ef idk af wmhb;l / vkud &f ifvnf; usw?f
umvom;awGu wpfred pf? rDwmwpfaxmifajy;EIe;f eJY [k;d ta0;Bu;D a&mufomG ;Ny/D
]oli,fcsi;f wk.Yd ..? Ouú|rku fd [ f pfomG ;wm Mum;vku d u f v hJ m;..}
]at;...? wku Yd vnf; &Gmol&mG om;aumif;rsm;yDyD uk, d Ohf uú|pum; txl;av;pm;wJh taeeJY cgwkid ;f
ESpaf wGxuf ykv d udk ef mjy&rSmayghumG }
vjynfhaeYn/ vjynfh0ef;u &Tef;jrjr? 0if;0if;yyomvkdY/
wpf&mG vk;H acsmifwidk ;f ? vrf;wkid ;f qDrmS oHao;oHaMumifeYJ uswMf umOac:oHawG qln?H yGuaf vm½ku d f
aeNy/D
]a&TyGifh}qkdwJhaumifu rdef;uav;vSvSjrif&if tirf;r& ykd;csifyef;csifwJhvl/ olrsm; om;orD;tysKd
jzm;a,mif;zsufqD;csifwJh 0goemuav;eJY/ b,folY&,fvkdY twnfwus rrSef;bl;/ vlu vlysif;/ b,f
tvkyfrS rnfrnf&& vkyfcsifwmr[kwf/ vwfvsm;vwfvsm;eJY *sykd;xkd;aecsifwm/ rdbu tawmftoihf
csr;f omawmh vlu ajrmuf<uajrmuf<ueJ/Y ½kyu f av; oem;urm;&Sw d mukd csKu d av;u cyfaxmifaxmif/
&Gmumvom;awGu rsufpdpyg;arG; pl;aewm/ 'Daumifawmh ynmay;&OD;r,f..vkdY cJxm;wmMumNyD/
wpfcsdefu 0efpma&;OD;BuD;&JU ]csOfayguf&GufonfarmifrIdif;}0w¦K[m tvGefemrnfBuD;cJhwmuvm;/
'D0w¦K&mG u umvom; awmfawmfrsm;rsm; zwfz;l Muw,f/ armifridI ;f [m jrefrmjynfwpfew H pfvsm;? {&m0wD
jrpf½;dk wpfavQmuf rde;f rawG vSn, hf vl u dk w f m q,fEh pS af ,mufBu;D rsm;awmif/ olaY omufusiu hf ig;pdr;f jrif?
ig;uifarh/ tkdifawGUajcaq;/ vlwum atmhESvkH;? rkefwD;&GH&Smp&mBuD;/ wpfa,mufa,mufukd armifrIdif;
vkdY emrnfwyfac:w,fqkd&if ESmbl;vkdY &nfnTef;vkdufwmyJ/
ukjd zLvS? ukv
d ;l wkv Yd pl k tkypf o
k ;Hk pkcNJG y;D &Gmv,f ukad &TyiG w hf t Ydk rd &f &dS m csO;f uyfomG ;MuNy/D ukad &TyiG hf tdrx f &J ?dS
aao]ymmifif:: r&Sd cP apmifhMunhfMuw,f/ tdrfxJu toHMum;wJhtcg...
axGvm ]a[h... a&TyGifh? csOfaygif&Gufonf armifrIdif;...? rif;tquf cifav;BuD;u r,fZvDzl;okyf okH;
134 aqmif&ef <ucJhygOD; ukdukdrIdif;&,fwJh...}
tpOD;? ac:ac:csi;f tdrx f u J toHawGNird ?f wdwo f mG ;w,f? aemufwpfcg xyftac:? av;cGe]YJ 'kid ;f }
qkd vSr;f xkw,f/ aemuf qufqufac:wJt h cg jc0H if;wHcg;zGihf cuf&if;cGqx
JG u G v
f u dk wf ,f/ b,f&rvJ/
ukjd zLvSwu Ydk ok;H ae&m? vlpck aJG c:wJ[ h muk/d awmifbufvu dk ?f ajrmufbufuac:/ ajrmufbufajy;vku d ?f
taemuftyk pf u k ac:/
]a[h... armifrIdif;a&TyGifh? r,m;w½l;? rif;tonf;aMumfuav; cifcifu rvmwmMumvkdY vGrf;em
usaeowJah [h...}
[ku d 'Du toHawG 0kid ;f atmfac:awmh a&TyiG hf b,fvu dk &f rSe;f rodawmhb;l / [kad jy;vku d ?f 'Dajy;vku d ef /YJ
t½l;vdkjzpfNyD; vlvnf; zwfzwfarmaeNyD/ wpfa,mufeJYtrsm;rkdY olt&J rukd;&Jbl;/ ukdjzLvS? ukdvl;wkdYu
&SpfoHcsDwJh toHpkHeJY vSrf;pvkduf/ a&TyGifh...awmifajy;? ajrmufajy;jzpfaewmMunhf? pdwfrqkd;qkd;atmif
qGay;wJhtaeeJY r&,fcsifbJ zspfn§pfatmf&,fvkdufMueJY/ b,fvkdrS a&TyGifh rvIyf&Jawmhbl;/ tdrfxJ0if
tomukyfae&awmhw,f/ 'Duac:vkdY tm;&awmh aemufwpfae&m? aemufwpfOD; ajymif;Mujyefa&m/
uswMf umOac:tzGUJ awG awmifacsmifa&mufawmh b,facsmiftzGUJ vnf; rodb;l / ukad rmifvif;? ukd
vufyw dk Ydk wm;xm;wJh pnf;ok;H wefE, G Bf uK;d acGudk yufyif;oGm;wk;d rdMuw,f/ ][if..[m? aomufacG;? tarwkYd
tazwkYd ru,fMuawmhb;l vm;...}qkw d hJ &Twaf emufaemuftoHawG t&ifMum;vku d &f Ny;D ? tckvdk oDcsi;f
qufatmfqo dk H Mum;&w,f/
]yef;EG,u f pdr;f ...arT;..arT;w,f}
noef;acgifcsO;f csed /f ukad rmifvif;? ukn d eG aYf t;wktYd zGUJ Muufav;? ig;? ajcmufaumif&Ny;D Ny/D awmif
acsmiftpGet f zsm; OD;a&TneG wYf tYdk rd rf mS umvom;csu?f csu/f wcsKUd ...aMumf/ Muufom;[if;eJY xrif;0kid ;f
zGJUoluzGJU/ MuufaMumfukd t&ufeJYjrnf;olu jrnf;eJY/ wpf&GmvkH;vSnhfywf? pGefYpGefYpm;pm;? usDp,faemuf
ajymif? aoG;½l;aoG;wef; ajy;vTm;cJ&h orQ ckrS tarmajyawmhw,f/ oli,fcsi;f wpfpk atmifyt JG xdr;f trSwf
eJY pnf;pdrfBuD; cHaeMuNyD/
ukdwifaz? ukdwkdusKdwkdYtzGJUu bkef;BuD;ausmif;u bk&m;wpfqlyifhvmcJhNyD/ Ouú|tdrfeJYuyfvsuf
OD;aygufpwkt Yd rd rf mS acwåow D if;ok;H awmfral ew,f/ bk&m;a'opm&D <ucsaD wmfrcl ef;u uk, d &f nf&, G rf eS ;f
xm;wJhtysKd tvSMunhfcsifvkdY wDxGifMuwmav/ ukdwifxl;eJY ukdcspfwkd;u pmwpfapmif a&;zGJUaeMuqJ/
bk&m;ryifhcif 'Dht&if&ufu OD;jyL;armiftdrf tdyfwJh olYwlwpfa,mufeJY tcsdef;tcsufvkyfNyD;om;/
pma&;Ny;D wpfacgufomG ;pkpH rf;/ aemuf... tdr0f if;x&HausmNf y;D ½kyyf mG ;awmf vufqifu h rf;vSr;f vkud w f ,f/
\<i
cPMum Ak'¨½kyfyGm;awmf[m pm&Gufacgufuav;csKdif;Mum;n§yfawmfrlvsuf Ouú|BuD;tdrfxJ pm;yGJckHay:
pHy,fawmfrlaeNyD/ OD;jyL;armifeJY tdrfom;awGawmh wacgacgeJY a[mufaumif;wkef;/
p\m
ukdvSckd? udkcsKdat;wkdYaum b,fa&mufaeygvdrfh/ aMomf...olwkdYu &Gmhtaemufawmif&SdwJh bkd;oHh? 135
EGm;jceH m; a&mufaeMuwmuk;d / bk;d oHt h rd uf &GmxJrmS / olu
wpf e,fom;/ rk&H mG e,fu olEY mG ;jcu H aywpf&mvrf;ab; &Gmjh yif
rus wusrSm &Sdw,f/ ukdvSckdwkdYu bkd;oH? EGm;jcHem;u tdrfawG
tuJ cwf? uswfMumO vSnfhywfac:Munfh/ wpftdrfrS wkHYjyefoH
rMum;& bl;/ wpf&yfuGufvkH; wdwfqdwfvkdY/
bkd;oHu ol ttdyftaeenf;aMumif;? tdyfa&;yg;aMumif;?
ajcoHMum;&ifoad Mumif;? nn olrtdyf wJt h aMumif; ol&w dS t hJ &yf
olc;dk ruyf0aHh Mumif;awG awGU&mvludk <um;0gajymaeus/ ]wpfcsed f
awmh tdyfarm usOD;rSmyg bkd;oH&m..}qkdwmukd vufrcHbl;/
ZGwfayjiif;wm/ 'Dn olYpum;eJYol oufaojyawmhr,f/
bkd;oH pdwfa'go jzpf&mjzpfaMumif; uswfMumO trsKd;rsKd;
ac:Munh/f wkww f w k rf QrvIy/f EGm;jcaH b;wef;vsm;av;ay:pefv Y /Ydk
EGm;awG 0½ke;f oke;f um;jzpfatmifvyk v f nf;rEd;k / pufawmfac:? tdyaf rmusvu dk w
f m rS...wH;k / ukv d cS w dk Ydk
oli,fcsi;f av;a,mufwef;vsm;em;ajy;uyf/ yck;H eJY 0ifxrf;Muw,f/ xrf;vku d ?f cs vkud /f xrf;vku
d ?f csvu dk ?f
tajctaeok;H oyfMunhv f u dk ef /YJ ajcvSr;f nDnD qufxrf;oGm;vku d Mf uwm/ &Gmawmifzsm;uae &Gmt h aemuf
ajrmuf ocsKØ i;f uke;f a&mufa&m/ tJ'rD mS cPav;em;aeNy;D bk;d oHudk ocsKiØ ;f uke;f ? refusn;f yifBu;D atmuf
orHwvif;ay: xm;ypfcMhJ uw,f/ acgif;&if;yef;tk;d uav;csv/Ydk
tdyfa&;yg;vScsnfhqkdwJh bkd;oHwpfa,muf? 'Dnawmh ol&J? wapä? rSifpmawGeYJ eyef;vkH;aya&mhyJ/
aemufwpfaeY? eHeufcif;/
bkd;oH... acgif;tkH;uav; csKdif;n§yf? apmifacgufav; yckH;wif? jyHK;rvkdrhJrvkd rsufESmxm;eJY &Gmhjyif
uywf? jyefvmwmukd jrifwJholu jrifvkdufw,f/
&GmxJ Muufaysmuf? iSuaf ysmuf? oabFmoD;aysmufwt hJ rd af wGu xif&mjrif&m vlrNJ y;D uufuufvef
atmif arwåmyku Yd ek Mf uav&JU/ wcsKUd tdru f vSn;f u bke;f Bu;D ausmif;xJ a&mufaew,f/ wcsKUd tdraf emuf
az; vSr;f xm;wJx h bDu csKy½f ;dk awGajz? tdraf &SUt0ifwcH g;rSm vku d uf mjzpfv/Ydk wcsKUd uGr;f ,mqkid uf vrf;
v,faumif/
ckepf&ufajrmuf/ aeYv,f okH;em&DcefY/ OD;jyL;armiftdrf umvom;? orD;awG ysm;yef;cwfaeNyD/
aMu;armif;oH waemifaemif? armif;oHw'l'leJY/ pnfpnfnHvkdY/ wHcGef? ukuúm;? MuufvQmukdufolukduf?
a&TouFef;pDpOfol pDpOf? opf? 0g;? zsm;o,f r@yfaqmufolaqmuf/ vlBuD;vli,f pkpk½kH;½kH;? tjyHK;ukd,fpD
eJY/ toHcsJUpufu aX;aX;jrifh&JU ]tpdaEÅ,s}zGifhaeNyD/ OD;a&T½kd;eJY tkd;pnf;0kdif;awmh ra&mufvmao;bl;/ 'D
tcdsef omoemhtusK;d awmfaqmif OD;wif&rS ;f a&mufvmNy;D toHcsUJ pufuae edAmÁ efaqmfMojcif; jyKygw,f/
]aus;&Gm&Sd om;csi;f aqGrsK;d rsm;eJY a*gyuvlBu;D rif;rsm;? ukrm® &DtrsK;d om;? trsK;d orD;taygif;wkcYd ifAsm;/
r[m'u©P d m&mrwku d rf S Ak'½¨ yk yf mG ;awmfjrwf *E¨u#k pd aH usmif;awmfoYdk jyefvnf<ucsaD wmfrrl mS jzpfwt hJ wGuf
Ouú|OD;jyL;armif+a':&Dtrd o f Ydk <ua&mufMuyg&ef zdwrf EÅu jyKygw,fcifAsm;}
aa m
o if: Ouú|OD;jyL;armif? a':&DwkdY pkHwGJuawmh csKdjyHK;&TifwJh rsufESmeJY vmorQ{nfhy&dowfukd &,farmEIwf
]ymif: quf? {nhfcHvkdYav/
axGv m atmif j rif h r k d ;
136
t|rtBudrfajrmuf
tm&SumwGef;jyyGJ(2)
ukdausmf

t|rtBudrfajrmuf tm&SumwGef;jyyGJ (2003)wGif tm&S 11 EkdifiHrS umwGef;q&m 13 OD;\


umwGef;vuf&mrsm;ukd jyornf jzpfonf/ *syefEkdifiHESifh w½kwfEkdifiHwkdYrS umwGef;q&mESpfOD;pD yg0ifonf/
usefEkdifiHrsm;rS wpfOD;pD jzpfonf/ jrefrmEkdifiHrS q&mbaX;Munf yg0ifonf/ umwGef;acgif;pOfukd b0\
t"dymÜ ,f[k ay;xm;onf/

q&mbaX;Munfudk 1962 ckEpS w f iG f


arG;zGm;onf/ &efukefwuúokdvfrS owåaA'
t"dujzifh odyÜHbGJU&&Sdonf/ r*¾Zif;? *sme,f
rsm;ESihf uav;rsm;twGuf vpOfxw k af 0aom
yvkww f w k *f sme,fww
Ydk iG f umwGe;f rsm; a&;qGJ
cJhonf/ *&yfzpfyef;csD 'DZkdif;q&mtjzpf &yf
wnfvsuf&Sdonf/ ¤if;\ ykHrsm;xJrS touf
65 ESpfa&muf vlBuD;rsm;\b0ukd ykHazmfoGm;
aom umwGe;f av;ukd vufurf;aMumfjimwGif \<i
azmfjyxm;onf/ p\m
137
tif'kdeD;&Sm;rS rkd[mrufem*spfukd
1966 wGif arG;zGm;onf/ tif'kdeD;&Sm;
bmomjzifh xkwaf 0aom aeYpOfowif;pm
tywfpOfxkwf r*¾Zif;rsm;wGif yg0ifa&;
om;&if; umwGe;f q&mb0jzifh b0ukd &yfwnfonf/ jynfwiG ;f ESihf Ekid if w H um umwGe;f NyKid yf rJG sm;wGif qkrsm;pGm
&cJhzl;onf/ 19 Budfrfajrmuf ,kdrDtk&DEkdifiHwum umwGef;NyKdifyGJwGif ESpfodrfhqk&cJhonf/ aiGxkyfykdufNyD;
jyefvmolESifh 0kdif;trJzsufzkdY MuHaeolwkdYukd o½kyfazmfvkdufykHrSm xdrdvSyg\/

*syefrS IMAHASE HARUMI ukd


1946 wGif arG;zGm;onf/ em*qmuD
wuúokdvfrS bGJU&wpfOD; jzpfonf/ *syef
jynfwiG ;f ESihf Ekid if w
H um umwGe;f qkrsm; &cJo
h nf/*syefumwGe;f q&mrsm;toif;ESihf Oa&myumwGe;f q&mrsm;
toif; (FECO) tzGJU0ifjzpfonf/ olr\ umwGef;av;rsm;rSm ½kd;½kd;av;ESifh xdrdvSygonf/
Ekid if w
H um umwGe;f jyyGrJ sm;
rSvnf; ¤if;\ umwGe;f rsm;
ukd a&G;cs,fazmfjyjcif; cH&
onf/ *syefumwGef;q&m
rsm;toif;0ifwpfOD;jzpfNyD;
rtdedcsd owif;pmBuD;ESifh
aao]ymmifif::*syefrS TOKORO YUKIYOSHI
r*¾Zif;rsm;wGif umwGe;f rsm;
axGvm
ukd 1947 wGif arG;zGm;onf/ 20 Budrf
tjrJ a&;qGJonf/ u,f&D
au;csm; umwGe;f a&;qGrJ I ukd
138 ajrmuf(1991)? *syefumwGef;toif;\
tm;oef o nf / tawG ;
yxrqkBuD; &cJhonf/ tjcm;qkrsm;tjyif qef;onf/
,m;Ekid if uH dk ud,
k pf m;jyK
awmifukd&D;,m;rS SIN umwG e f ; q&m tjzpf
YOUNG-SIK ukd 1949 wGif arG; yg0ifcJhonf/ b0\
zGm;onf/ av;uGufjzifh o½kyfazmf t"dymÜ ,fuu dk av;i,f
aom umwGef;rsm; tqGJrsm;onf/ av;wkdY\ vkyf&yfESifh
jyifopfumwGe;f jyyGw
J iG f awmifu&dk ;D ykaH zmfomG ;ygw,f/

rav;&S m ;rS ZAINAL


BUANG HUSSEIN ukd 1954 wGif
arG;zGm;onf/ umwGe;f q&m? yef;csD
q&m? pma&;q&m? uAsmq&m
tjzpf tjrJ tvkyfrsm;aeol jzpfonf/ jynfwGif;ESifh EkdifiHwum umwGef;NyKdifyGJ? jyyGJ? aqG;aEG;yGJtawGU
tMuKH rsm;pGm &So
d l jzpfonf/ rav;&Sm;umwGe;f toif;\ Ouú|ESihf ASEAN umwGe;f toif;\ Ouú|vnf;
jzpfonf/ ]Munhf... rif;wdkYtar jyefvmNyD}qkdwJh rdom;pk b0jyvkdufykHrSm oabmusp&m jzpf&yg\/

jzpfonf/ zdvpfykdif
umwGef; toif;\
tzGJU0if wpfOD; jzpf
onf/ jynfwGif;
zdvpfykdifrS MANUEL AENUE jynfy qk&cJholwpf
FRANCISCO ukd 1970wGif OD;jzpfonf/ *&yfzf'D
arG;zGm;onf/ tEkynmbGUJ &wpfO;D Zdkif;q&m wpfOD;yDyD
\<i
jzpfNy;D aeYpOfxw
k f owif;pmBu;D \
umwGef;t,f'DwmESifh tEkynm
¤if;\umwGe;f rsm;rSm
'DZkdif;ykHqefqef jzpf
p\m
qkid v
f ufaxmuf 'g½ku d w
f mwpfO;D onf/ 139
pifumylrS LEE CHEE
CHEW ukd 1966 ckEp
S w
f iG f arG;zGm;
onf/ THE STRAITS TIMES owif;pmBu;D wGif av;uGuyf aHk zmf umwGe;f tjrq J o JG nf/ trSwwf pf&may;&if
wpf&m/ yxr/ yxrtjrJ vkdcsifwJh puFmylEkdifiHom;wkdY\ b0ukd ykHazmfvkdufykHu &,f&jyHK;&yg\/

xkdif;rS KUARD ukd 1970


wGif arG;zGm;onf/ tEkynmbGJU&
wpfOD; jzpfonf/ aeYpOfxkwf
owif;pmESifh umwGef;r*¾Zif;rsm;wGif tjrJqGJonf/ ol\ykHjzifh ykdpwmxkwfonf/ vuf&mu oefYonf/
&Sif;onf/ xif;onf/ t"dyÜm,fu av;eufonf/ ykdpwmrS ajcav;acsmif;ygonfh Muuftxl;tqef;ukd
&Sdckd;ylaZmfaeNyD; bkef;BuD;ukd arhaeMuykHjyuGufrSm xdrdvSonf/ rdrd\ uav;ukd xdef;odrf;oGefoifaeMu
aom rdbukd o½kyfazmfykHrSm xdrdvGef;vSí oabmus&yg\/
atmifjrifaeaom umwGe;f q&m
jzpfonf/ jynfwiG ;f qkrsm;tjyif
UAE umwGef;jyyGJwGif yg0ifjyo
cGifh&cJhonf/ tvkyfNyD;csdef a&csKd;
oefYpifaeaom qyfuyf vl&Tif
awmfwpfOD;\ b0ukd o½kyfazmf
vkud yf aHk v;rSm xdrv
d yS g\/
AD,uferfrS DAD ukd
1969 wGif arG;zGm;onf/ [kcd srD if;
AdokumwuúokdvfrS bGJU&onf/ Ad
aao]ymmifif:: okumwpfOD;tjzpf b0ukd &yf
axGvm wnfonf/ ausmif;om;b0xJu
umwGef;rsm; a&;qGJcJhonf/ ,aeY
140 owif;pm? r*¾Zif;*sme,frsm;wGif
w½kwfrS ZHENG XIN YAO ukd 1958 wGif arG;zGm;onf/ trsKd;om;tEkynmtoif;\vuf
axmuf'g½kdufwm? umwGef;Xmeüvnf; vufaxmuf 'g½kdufwm? naexkwfowif;pmBuD;\ t,f'Dwm
jzpfonf/ jynfwGif;? jynfyqkrsm; &cJhonf/ pdrf;vef;pdkjynf urÇmBuD;ukd zefwD;MupkdYqkdNyD; o½kyfazmfoGm;ykH
av;rSm oabmusp&myg/

w½kwrf S XIE ZHEN QIANG ukd 1954 wGif arG;zGm; onf/ wuúov dk f
bGJU& wpfOD;jzpfonf/ 18 Budrfajrmuf(1997) ,kd rdtk&DumwGef;NyKdifyGJ ESpfodrfhqk
&cJhonf/ ukd&D;,m; umwGef;NyKdifyGJ (1977)wGif wwd,qk &cJhonf/ owif;pm
t,f'DwmwpfOD;tjzpf vnf;aumif;? w½kwfumwGef;owif; okawoeXme
taxGaxGrefae*smtjzpf vnf;aumif; &yfwnfaeonf/ ]tar pm;vkdufygOD;}
qkdNyD; vmay;aeaom uav;i,f/ pm;aomufaeMuaom rdom;pk/ aq;p&m?
avQmpf &mawGu tykt H yif/ cHpm;&aom b0t"dymÜ ,fazmfcsuu f av;wpfcyk g/

tdE´d,rS HARINDER SINGH ukd 1953


ckESpfrSm arG;zGm;onf/ bGJU&wpfOD; jzpfonf/ *smreD
umwGef;NyKdifyGJ (2001) wGif txl; qk&cJhonf/
&Seu
f m tu,f'rDwiG f umwGe;f ynm oifay;aeol
wpfO;D jzpfonf/ acwfrD qm'lBu;D \yku H dk o½kyaf zmf
oGm;ykHrSm oabmusp&m jzpf&onf/ \<i
p\m
uk d a usmf
141
umwGef;tawG;(92)
qkaiG- 1000d^-

1/ azmfjyxm;aom ykHtm; pOf;pm;awG;Munhfyg/


2/ [moajrmufaom xdxdrdrdtawG; jzpf&ygrnf/
3/ 30-11-2003 aeYta&muf aemufq;Hk xm; ay;ykMYd u&efEiS hf tajzvTmausmbufwiG f quf
oG,f&rnfh ae&yfvdyfpm? &,fp&mpmcspfoltzGJU0ifjzpfygu tzGJUtrSwfukd jynfhpkHpGm
azmfjyyg/
4/ yxrqk&oltm; qkaiG- 1000d^- ESihf ESpo f rd q
hf &k olrsm;tm; arwÅmvufaqmif &,fp&m
r*¾Zif; wpftkyfpD csD;jr§ifhay;ygrnf/
5/ azmfjyygykt H m; jyefu;l qG&J ef rvkyd g/ awG;rdaompdwu f ;l (tawG;tm;) wk&d iS ;f pGm a&;om;
ay;ykYd 0ifNyKid Ef idk yf gonf/ tajzvTmrsm;ukd a&;om;ay;yk&Yd mwGif puúLtwktd p tykid ;f tjywf
rsm;ESifh ajzqkdaom tajzvTmrsm;ukd xnfhoGif;pOf;pm;rnf r[kwfyg/
aao]ymmifif:: wm0efcHt,f'Dwm
axGvm
142
&,fp&mpmcspfolzkdifwGJtrSwf(6)
&,fp&m&nf;pm;pm trSw(f 14)
rde;f uav;bufrjS yefvnfacsyay;pm
¯ navajyaoG;(vSnf;ull) Ekd0ifbm? 2003
&,fp&m&nf;pm;pm trSwf(17)
a,mufsm;av;bufrt S qkwd ifay;pm qef;opfpEk,Of
¯ ukd&if<uuf(atmifvH) ¯ Mu,fpif(enf;ynmaumvdyf)
&,fp&m&nf;pm;pm trSwf(15) ¯ pkjrwfEId;i,f(vGifjyifjzL)
a,mufsm;av;bufrS ¯ a[rmefESif;ouf
jyefvnfacsyay;pm (pD;yGm;a&;wuúokdvf)
¯ aZmf(xm;0,f) ¯ [def;aEG½Idif;(a&TuRef;ajr)
¯ vGrf;MuifiSufi,f ¯ atau(txufrif;vS)

tcspfpw
d u
f ;l yGizhf ;l uAsm
tarmif(yk*H)? &nfql;i,f(Oya')? pkdif;pkdif;(&Srf;)? oufrSL;ZifZif?
uAsmcspfol? usL;vpfyf? ESif;oufNidrf? at;csrf;ol(uavm)?
[def;aEG½Idif;(a&TuRef;ajr)? EG,fEG,fatmif(rEÅav;)? jr&Tef;vJh,Of?
&,f^pmcspfotl zGUJ 0ifrsm;pm&if;

\<i
p\m
143
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
&,fp&m&nf;pm;pmtrSwf(14)? q&murf;a0;\ ]tvGrf;&rforf}&nf;pm;pmtm;
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
rdef;uav;bufrS jyefvnfacsyay;pm
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012

nava-yaoG;(vSnf;ul;)
urf;&,f....
a,mif,rf;NyD;awmhvnf; prf;MunhfraeeJYOD;aemf/ ]urf;&,f}vkdY wrf;wrf;wweJY tzsm;qGwfNyD;
ac:vkdufwmyg/ eifç ighukd b,favmufxd aMumufw,f(rSm;vkdYaemf) b,favmufxdcspfw,fqkdwmukd
igodNyDygNyD[m/ ig &ufpufwm r[kwfygbl;/ eifodwJhtwkdif;yJ wkdYvkdrdef;rom;awG rcHEkdifqkH; teHY[m
t&ufeHYyJav/ 'gukd eifod&ufeJY bDtD;ykvif;ukdawmif cg;Mum;xkd;jyvkdufao;w,f/ 'g ighukd eifpwdkifvf
xkwjf ywmawmh r[kwEf idk yf gbl;aemf/
cufawmhcufom;yJ urf;&,f... rm,mukd AkdufzkH;tusÐvkd 0wfw,fqkdwJh igu owdåukd ykqkd;
uGif;okdif;xm;wJh eifhukd b,fvkdvkyf ,kHMunf&rSmvJ/ igav eif&JUtlaMumifaMumifEkdfifwJh pum;awGukd
em;axmif&wkdif; nnus&if aMumifawmifawmifeJY tdyfvkdYraysmfEkdifbl;[m/ tJ'gbmjzpfvkdYvJodvm;/
tlaMumifaMumifjzpfvaYdk yghaemf/ tcspq f w
dk thJ &m a0;uGmaerS ykcd pH m;&wwfowJ/h igav eifu h dk owd&ae
wm tcsed w f idk ;f ygyJ/ eif ighqu D dk pmra&;wmawmif MumaeNyaD emf/ eif&h UJ pmukd arQm&f wmeJY igvnfyif;vnf;
opfukvm;tkyfxuf &SnfaeNyD/ ighvnfyif; b,favmuf&SnfovJqkd&if tdrfuae eifhtdrfukd vSrf;Munhf
vkdufawmh eifwkdYtdrfaemufaz;u AGuftkdifxJrSm eifrl;NyD;vJaewm awGUw,f/ ig eifhukdMunhfNyD; &,fcsif
vkdufwm/ tHr,f? eifu a&uefxJusw,f rSwfaeovm; rodbl;/ acG;ul;awmif ul;aevkdufao;w,f/
eiful;wm wu,fuRrf;w,f[m/ awmfawmfwlwmyJ? eifuav rrl;&if odyfcspfzkdYaumif;wJh aumifav;
wpfa,mufyg/ eif½h yk u f av;u igodycf spw f hJ rif;om;x,fapmufeYJ cGrJ &atmif wlaeawmhvnf; ightonf;
u rrmEkdifawmhbl;aygh/ ig eifh ukdx,fapmufeJYwlvkdY cspfwmr[kwfbl;aemf/ igcspfvkdY eifx,fapmufeJY
wlomG ;wmyg/
eif rSwfrdOD;rvm; rodbl;/ igwkdYtdrfa&SUrSm eifvmqkdwJh oDcsif;av;ukd ig t&rf;BuKdufwmyJod
vm;/ ighemrnfygwJh oDcsif;av/ ]aty&,f... tcspfvuav; wpfoufrarhEdkifygolqkdcJhw,f? tazmf
rygawmhvnf;.. aty&,f[m uk, d thf wGuf txD;usev f eG ;f w,f}qkw d mav/ eiftxD;ruse&f awmhygbl;/
aao]ymmifif:: (tryJusefvkdY rajymawmhygbl;aemf/) tck igav eifhukd ukd,fcsif;pmwwfaeygNyD[m/ eifhukd ig b,f
axGvm avmufcspw f ,fqw dk mukd ajymjy&if eif,cHk sirf , S rHk mS yg/ (ighEv S ;Hk om;ae&mwnfwh nfrh mS ckvck v
k k jzpfaevkYd
144 &ifucdk NJG y;D Munhv f u
dk af wmh eifyh &Hk yd u
f dk jrifae&w,f/ tJ'geJY igvnf; trSww f &jzpfatmifvYdk "mwfyw Hk pfyHk
awmif ½ku d x f m;vku
d af o;w,f/ eifr,k&H if tonf;ykyH ef;csu D m;aemufcNH y;D ½ku d Mf unh&f ifov d rd rhf ,f/ tJ'hD
ykHtwkdif;yJ/ (,kHNyDr[kwfvm;/)
urf;&,f... eif&h UJ a0'emawGudk ca&yef;uk;H tjzpfeaJY wmh ighudk ray;ygeJ[ Y m/ igr,l&J (tJ..tJ)
igç r,l&ufygbl;/ yef;ay;&if tvSrf;a0;wwfw,fwJh/ tJ'Dawmh ighukd ca&yef;ukH;awG ray;ygeYJawmh
aemf/ um&mtkdaur,fawGukd avQmhaps;eJYra&mif;vdkuf&wJhtwGuf pdwfawmhraumif;bl;[,f/(pdwfr
aumif;&if EGm;arG;vkYd rajymeJOY ;D aemf/) aemufacs;eHY rcHEidk v
f ydk g/ eifç qif;&Jw,fvYdk rajymygeJ[ Y m/ (a&u
teufBuD;[/) ighrSm tqifhtwef; cGJjcm;wJh pdwfr&Sdygbl;/ eifhukd ig t&rf;oem;aerdw,f/ tcspf&JUtp
[m oem;jcif;uqkd&if igç eifhukd cspfaeNyDvkdY ajym&rSmyJ/ eifh&JU ]&ifcGif½kdif;}ukd ckwfxGif&Sif;vif;ay;csifae
wm igyg/ tcspfqkdwm oHvkdufwkH;BuD;wpfwkH;eJYwlw,fvkdY igawmhxifw,f/ bmjzpfvkdYvJqkdawmh qGJrdNyD
qk&d if cGmvkrYd &awmhb;l / (wpfrsK;d xifraeeJOY ;D Oyrm-ay;wmaemf/) tJ'v D ydk J csprf Nd yq
D &dk ifvnf; cGmvk(Yd rSm;..

rSm;oGm;jyefNyD aqmf&D;yJ[m) arhvkdYr&awmhbl;vkdY ajymrvkdYyg/ wkdYESpfa,mufu ]arhvkdYr&wJh cspfolawG}


aygh[murf;&,f.. igwkt Yd rd u f awmufwBhJ u;D tcsed rf eS af tmfovkd igvnf; eifu h dk tcsed rf eS vf rG ;f w,f[m
..rSeMf unfw h t hJ cgwkid ;f yJ owd&w,f? aMomf.. 'D½yk u f av;u urf;a0;odycf spw f hJ igygvm;qkNd y;D MunfE;l
&w,f/(wu,fyg/)
q&maumif;oef&Y UJ ]tcspq f ;Hk ok}Yd qkw d hJ pmtkyxf rJ mS zwfz;l wmwpfc&k w dS ,f/ ]aysmn h wHh EhJ v
S ;Hk om;
&Sw
d hJ a,mufsm;awG[m vSywJh rde;f uav;awG&UJ tcspu f dk b,ftcgrS r&wwfb;l wJ}h eifraysm&h bl;aemf/
(ESvkH;om;? ESvkH;om;) 'grS vSywJh ighukd eif&rSmaygh/ NyD;awmh &Sdao;w,f/ ]uHMur®mu wHcg;rBuD;ukd ydwf
xm;vku d w
f thJ cg &J&ifw h EhJ vS ;Hk om;&So
d al wGu jywif;aygufu ausm0f ifomG ;owJ}h 'gqkd eifeiYJ g olc;dk vrf;jy
vkyMf u&atmifav/ cufaewm wpfc&k w dS ,f/ ]awmif;,ufcsi&f if 0g;cG&J owJ}h 0g;rcGb J J awmif;,ufcsif
vkaYd wmh b,f&rSmvJ}qkw d hJ pum;twkid ;f eifç ighucdk sp&f if bDt;D udk jzwf&r,f bDt;D ukd eifrjzwfEidk &f ifawmh \<i
eifhukd igjzwfr,f/ (tqufjzwfwmukd ajymwmaemf/) [kdwkef;u igajymcJhwJhpum;awGukd trSwfrxm;
ygeJ[ Y m/ arhvu dk af wmhaemf/ eif t&rf;cHpm;ae&&if rMumcif pHpm;&awmhrmS yg/ owfyrHk mS ; rzwfeOYJ ;D aemf/
p\m
okcukd pHpm;&r,fajymwm/ qefpm;&r,fvv Ydk nf; xifraeeJOY ;D / eifu h dk igwpfcak wmh BuKad jymxm;yg&ap/ 145
igtcsu?f tjyKw?f tavQm?f tzGyf bmwpfcrk S rvkyw f wfb;l / eifpw d af jymif;csiaf jymif;vkYd &atmif BuKad jym
wmyg/ 'gayr,fh ig ,kHMunfaew,f/ eif ighukd tJ'gav;wpfckaMumifheYJawmh ypfoGm;rSm r[kwfygbl;/
tJh'DtvkyfawG tukefvkH; eifvkyfay;rSmr[kwfvm;[if/ eifu odyfawmfw,fvkdY ig odxm;w,f/ eif
anmif;aewJhtcg igu eif;ay;r,fav/ (vnfrsKdukd...r[kwfbl;vkdY)/
eif&h UJ csppf um;awGudk jyefvnfMum;a,mifrw d idk ;f rk;d wGi;f rSm aygwJah rQmah wGvydk J wG,rf &d ifcmG vkYd
r&awmhovkd cGmNy;D &ifvnf; awmfawmfeYJ aoG;u rwdwEf idk af wmhb;l / tJ'v D ydk J eifph um;oHawGudk xyfNy;D
em;axmifcsiaf o;w,f[m/ urf;rjrifvrf;rjrif yifv,fxrJ mS arsmaeolwpfa,muf&UJ ]urf;&,f}vkYd aqG;
jrnfhpGm ac:aewJhtoHvkd igçeifukdac:aewm eifwpfa,mufuawmh rMum;EkdifcJhygb;[,f/ (eifu em;
ydwfxm;vkdYav/) eifhukdrS wG,fwmaerdwJh ighukd,figvnf; thHMoaerdw,f/ t&ifwkef;u ighESvkH;om;[m
wnfNird pf mG eJY aevmcJw h myg/ ckawmh Nr;D aumifaygufrav; qwfpvl;xovkd 'ef'Y efçY 'ef'Y efeY YJ aewmyJ/ ig
b,fvkdvkyfNyD; ighESvkH;om;ukd xdef;csKyf&
rSmvJ/ ighESvkH;om;ukd xdef;csKyfEkdifr,fh ol[m
eifwpfa,mufwnf;yJ &Sdw,f/ rdef;uav;wkdif;
pG J v rf ; ae&wh J "m;ysH a&SmifvD (vD&Trf;[Grf)
awmif ighukd rzsm; a,mif;EkdifcJhbl;/ tJ'Dh
avmufxd eifhukd cspf cJh&wmyg/ ighavmuf
opöm&SdwJhol eif &Smr awGUEdkifygbl;[m/ *Ref
apm? x,fapmuf? vD &Trf;[Grf? tmaz;? usef;
uRi;f aygif olwaYdk wG igh ukd cspcf iG yhf efwmawmif ig
vufrcHcJhbl;/ tJ'D avmufxd igç eiftay:
opöm&SdcJh wmyg eifç ightay:cspfwJh tcspfu
b,favmuf av;eufw,fqkdwm csdefcGifeJY csdefMunhfp&m rvkdatmif &Sif;NyD;om;yg/ ig eifhukd tajz
ay;NyD; NyDaemf/ arhvnf;rarheJYOD;/igav pdwful;awG ,Of wwfaeNyDwJh odvm;/ eif eJYig vxdefxdefomNyD;
Mu,fpkHwJh aumif;uifatmufrSm vkdufwrf; ajy;wrf; upm;w,f/ NyD;awmh vay:rSm igwkdY tdrf
aqmufNyD; aeMuw,f/ b,favmuf pdwfcsrf;omp&m aumif;vkdufovJ/ igh&JU ppfrSefwhJ cspfjcif;
arwÅmawGudk eifu ]wpfAZD em} avmufyJ arQmv f ifh ayr,fh igu ],lZemajcmufjyefru} ay;vdu k cf siw
f myg/
rkd;wGif;rSm rkd;awG&Gmwkdif; eifhukd owd&w,f[m/ aqmif;wGif;rSm ESif;awGus&ifvnf; eifhukd owd&w,f/
aEG&moDrSm aerif;BuD;u ylNyD;xGufaejyef&ifvnf; eifhukd owd&w,f/ (bmrSawmh rqkdifovkdyJaemf/)
qkid rf qkid af wmh rodb;l [m/ ig eifu h dk owd&aewmawmh trSeyf /J wkEYd pS af ,mufu eD;&ufeYJ a0;aeovkyd J
aemf/ taeeD;wke;f uawmh rodvu dk f rodbmomeJY aevmcJw h t hJ csed af wGudk jyef awG;&if; ESajrmaerdw,f/
wu,fawmh eifhtdrfeJY igtdrfeJYu (2) tdrfausmfav;yg/ 'gukd eifu(2),lZem avmufrsm; a0;w,fvkdY
xifaeovm;urf;&,f...
urf;&,f... wu,fawmh ig[m rdef;rom;yg[,f.. rdef;uav;wkdY obm0[efrl&mawmh
enf;enf;ykd&wmayghuG,f/ eifhzGifhajymr,fqkdwmukdvnf; igBuKdarQmfvifhNyD;om;yg/ eifzGifhajymajymcsif; ig
aao]ymmifif:: b,fvkdvkyfNyD; tajzay;vkdY &OD;rSmvJ[m/ 'gukd eifu ighukd &ufpufw,fvkdY ajym&ufcJhw,faemf/ eifhukd
axGvm igcspcf &hJ wmawGudk eifrodcyhJ gbl;/ ighrmS om wpfa,mufwnf; yifyef;cJ&h wmyg/ ([efaqmifae&vkaYd emf)
146 ig [efvkyfwm vGefoGm;w,fqkdwm 0efcHygw,f/ 'gaMumifhvnf; aemufxyfwpfBudrf eifajymvmzkdY ig
arQmv f ifah ecJ&h wm tckawmh eifu vlo&d iS Mf um;jzpfatmifudk r*¾Zif;xJrmS ajymawmh ig &ifcek w f mqefiY if
qefYiifeJY wpfrsKd;BuD;yJ[m/ 'gayr,fh igauseyfaew,f/ eifhukdvnf; auseyfapcsifw,f/ igwkdYawGu
i,faygif;Bu;D azmfawGav/ i,fi,fu aygif;vmorQ Bu;D rSazmfwhJ i,fazmfawmhr[kwb f ;l aemf/ 'geJaY wmif
eifç igh&JUrsuf0ef;awGukd rzwfwwfcJhbl;aemf/ eif odyfwkH;wJhvlyJ urf;&,f...
rdef;uav;wpfa,muf&JU a&vmajrmif;ay;pum;ukd eifu apmifhaewmvm;/ cufwmu ig a&
vmajrmif;ay; rvkyw f wfcb hJ ;l / a&vmatmifajrmif;ray;wwfbJ ighudk qnfwmwrHBu;D aqmufay;vku d f
wm eifaygh/ 'Dawmh pD;csifovkdom pD;vmcJhayawmh a&pD;aMumif;uav;a&/ igav eifhukd tMumBuD;
rn§if;&ufygbl;/ 'gaMumifh tajzay;vkduf&wmyg/ (aemufrusygbl;aemf/) ighudk yef;av;wpfyGifheJY wif
pm;wJh eifu h dk igu vdyjf ymav;wpfaumifeYJ eifu h dk wifpm;csiw f ,f/ yef;yGiahf v;&JU cspo f vl yd jf ymav;aygh/
eifh&JUvSywJh a&mifpkHtawmifyHawGukd tm;ukd;NyD;awmh ighqDukd tajy;ysHvmcJhygawmhuG,f/ eifhtwGuf igh
&JU csKjd rwJh 0wf&nfav;awG wku d af uR;zkYd apmifah rQmaf e&wmMumvSaygh/ eif pm;ok;H rS ighb0u &Sio f efarT;ysUH
aer,fh yef;uav;wpfyiG yhf g/ ]t&m&mrif;yg}vkYd ajymwJh eifu h dk ]tcspef aYJ ygifrek }Yf ay;Ny;D ]&ifciG ef ef;awmf}xJrmS
]pGefYpm;r,fhtazmf}tjzpf ]tpOftjrJ}xm;csifwmyg/ iguawmhav ]wkdYra0;bl;}qkdwm ,kHw,f/bmjzpfvkdY
vJqkdawmh igwkdY&JUtcspf[m ],m,DaESmifBuKd;}rS r[kwfbJ/ eifhukd ]jyefvmyg}vkdY igpdwfxJ rSm ]t½l;trl;}
ajymaerdw,f/ ]tdyfrufxJrSm qkHcsifw,f}? ]tcspfOD;}&,f/ ]cspf&wJhol}? ]twrf;wqkH;}t&mu ]tjrJpdrf;
tcspf}wJhvm;uG,f/ ]i,fcspfOD;}a&wkdYuawmh ]cspfwmwpfckwnf;odw,f} ]cPcP} ]aqG;}&atmifawmh
rvkyfvkdufygeJYaemf/ ]tjrJwrf;twGuf} ajymcsifaewJhpum;uawmh ]rkd;avmufBuD;cspfygw,f}vkdY/ tae
a0;aeayr,fh &ifxJrSm ]wrf;waeqJ}yg/ ]vGrf;vm;}vkdYar;wJh eifhukd ]tcspf[mbmvJ}vkdY jyefar;Munhf
csifw,f/ eifhukd ]a0'emvl} rjzpfapcsifchJwJh ighu ]rsufpdrSdwfcspfaer,f}qkdwm ,kHyg/
ig wjcm; orD;&nf;pm;awG(okdY) cspfolawG a&;ovkd pm&Snf&Snfra&;wwfbl;[m/ eifhukdvGrf;
aMumif;? owd&aMumif;? cspfaMumif;awGcsnf; a&;ae&&if pm&GufavmufrSm r[kwfbl;/ 'gaMumifh wkdwkdeJY
vk&d if;ukyd J a&;ay;vku d w f ,faemf/ igç eifu h dk odycf spcf w
hJ mukd eifu rodcahJ wmh tckoad tmif ajymjy
vdkuf&wJhtwGuf igauseyfygNyD/ vmr,fhaemufv ig&JUarG;aeYrSm jyefqkHMuwmaygh
[,faemf/ igeJY eifcspfolawG jzpfoGm;MuNyDqkdawmh cgwkdif;ay;aeus vuf
aqmifawGvdk ray;eJaY wmhaemf/ cspo f al wG trSww f & ay;wwfMuwJh ypön;f
av;awG ay;apcsifw,f/
igh&ifxJu taMumif;awGukd ajymvkduf&wJhtwGuf ighESvkH;om;
awG ayghyg;vef;qef;oGm;wmyJ/ (yJ&pf(pf) qyfjymok;H vku d v
f Ydk r[kwb f ;l
aemf/) urf;a0;&JU ]tvGrf;&rforf}twGuf ]a[mh'Du} ]tcspfwef
jyef}...
tvSrf;aES;wJh urf;a0;ukd tvGrf;awGeJYcspfaer,fh
tvS b k & if r ,f - aty&,f

\<i
p\m
147
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
&,fp&m&nf;pm;pmtrSwf(17)? a,mufsm;av;bufrS tqkdwifay;pm
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012

ta<u;ulyg? vl,y
l g
ukd7ifjuGuf(atmifvH)

abbDa&/ abqkdwm ta<u;? bDqkdwm t*Fvdyftu©&mpOfrSm 'kwd,ajrmuf/ 'Dawmh abbD


qkdwm 'kwd,ajrmuf a<u;&SifBuD;vkdY &nf&G,fNyD; ac:vkdufwmyg/ (qkdifqdkif-rqkdifqkdif &rf;ajym&rSmyJ? [ef
ukd,fhzkdYvkdY pum;&SdwJhtwkdif; ukd,fhukd,fukd,f]ukdukd}vkdY okH;pGJ&wJhtwGuf ukdukdYukd ([,f...ukd,fh[mukd,f
awmif ½IyfukefygNyD/) abbD em;vnfay;ygaemf/ abbDhukd ukdukdu OD;pGm yxrajymcsifwmuawmh t&if
u abbDhqDukd rdwfqufpma&;ovkdvkdeJY ykdufqH cP cP acs;xm;wJh ta<u;awG jyefrqyfEkdifawmhbl;
qkdwmyg/ ta<u;u OD;ausmf[def;vufxJ a&mufoGm;wmMumaygh/ 'Dawmh ukdukdeJY roufqkdifawmhaMumif;
a&SUaeOD;aumufrw S pfqifh aomif;ajymif;axGvm owif;pmrSm w&m;0iftarGjzwf(aqm&D;) aMumfjimuyfvu dk f
&ygw,f/ abbDhtaeeJY 'gukdrS rauseyfvkdY ta<u;jyef&rS jzpfr,fqkd&ifawmh ukdukdYqDrSm ay;p&mqkdvkdY
cE¨mukd,fyJ&Sdygawmhw,f/ ('D,kefjrifvkdY 'DcsKHxGifvkdufwmav- rydkifvm;/) ylraeygeJY abbD/ abbDu
]tNyKd}ppfppfyJ[m/ ukdukduvnf; abbDeJY vkdfufzufr,fh ]vlNyKd}ppfppfuav;ygaemf/ 'gaMumifh r*FvmOD;n
us&if xdwfvefYp&mawG rvkyfzkdY BuKdajymxm;yg&JU/ awmfMumtawGUtMuHK r&Sdao;wJh ukdukdvefYNyD; aooGm;
&if abbDwpfa,muf aeYr*Fvmaqmif? nrkqkd;rjzpfqkdovkd jzpfoGm;rSmukd awG;ylrdw,f/ (tHrmav;...
ajym&wm t&om&Sdvkdufwm... *vk) 'gyJaemfabbD? ta<u;jyefr&&if aeygapvkdYawmh vkH;0 vkH;0
rajymaMu;/
abbDa&? tcspfav;? tonf;av;? ESvkH;av;? ausmufuyfav;? tlodrftlrav;? Akdufylrav;?
csufplrav;?...aemufNyD;... [kd'if; tJ tJh([,f... ajym&Jbl;? &Sufp&mBuD;)/ 'Dvkdyg/abbDhukd ukdukd
u r&Sdrjzpf cE ¨mukd,ftpdwftykdif;awGxJu bmeJYwlatmif cspfjy&rvJvkdY pOf;pm;rdwkdif; tonf;? ESvkH;?
ausmufuyfawGukd pOf;pm;rdw,f/ 'gayr,fh abbD&,f/ tJ'gawG tm;vkH;xJrSm ukdukd&JU yxra<u;&Sifjzpf
wJh ]abat}u ae&m,lESifhaeygw,f/ abatqkdwm ]t,fvukda[mqD0rf;q}ukd ]0g;wm; o&D;q}
(t[d- abbDhrsufESmukd wHawG;awG pifukefavmufNyD)eJY a&mcsufxm;wJh ukdcsufBuD;&JU wdwfwdwfykef;r,m;
([kwfaygif) wdwfwdwfykef; bDtD;ukd ajymwmyg/ abat&JU xl;uJvSwJh t&omaMumifh ukdukdY&JU ta<u;
awGu ukdcsufBuD;qDrSm ajcovkH;avmufuae wjznf;jznf; jrifhwufvmcJhwm 'l;? aygif? (tif;- b,fvkd
ajym&ygh...) aMomf... aygif&if; ([l;- awmfygao;&JU) csuf? &if0? vnfyif;? EIwfcrf;? ezl; tJ'gawG
ukd ausmfvmvkdY i,fxdyfukdawmif jzwfoef;oGm;cJhygNyD/ 'Dawmh abbD&,f? ukdukdYukd oem;&if ukdcsufBuD;
ukd ay;&r,fh ta<u;awG qyfay;ygvm;/ ighrSm &SdwJh ykdufqHav;eJY b,fvkdvkyfNyD; qyfrSmvJvkdY ajymrvkdY
vm;abbD/ udpör&Sdygbl;/ wu,fqkd ukdcsufBuD;uvnf; olYrdef;r r'rfcsufBuD;ukd NiD;aiGUae&Smolyg/
aa m
o if:
]ymif: tkd- abbD cspfESriJh (ab;ukd iJhMunhfcdkif;wm r[kwfbl;/) abbDhukd tonf;xJ? ESvkH;xJ?ausmuf
m
axGv uyfxJ tJ-tJ (apmapmpD;pD; b&dwftkyfxm;rS)uae vIdufvIdufvSJvSJ cspfrdaewJh ukdukdY&ifxJukd 0ifMunhfprf;
148 ygawmh/ bmawGUvJ ESr&,f? aMomf...t&ufawGawGUw,f...[kwfp/ [kwfrSmygav? ukdukdY&ifxJrSm
]*srf;? *sif? &rfESpfyuf? 0DokH;yuf? tkdyDwpfreuf}wkdY? ]armeif;ESpfyuf pD;yGm;wuf}qkdwJh acwfpum;twkdif;
rSerf eS rf 0SD v
J mvku d wf m tckq&kd if abbDu h cdk spfwhJ ESv;Hk om;av;uvGv J Ydk usefwmtm;vk;H aoGUajcmufuek yf gNyD/
'DtajctaersKd;rSmrS abbDESrçru,f&ifawmh usefaewJh ESvkH;om;av;yg a<urGNyD; ukdukdvlvS rmvupsmef
<uzkdYyJ &Sdygawmhw,f/ u,fyg ,lyg(tJav) ,lyg u,fygOD; abbD/ ukdukdYb0[m abbDhukdrS r&&if
t&uform;wpfykdif; a,mufsm;½kdif;vkd ajzqnf&mr&Sd? aozG,f&mtwdeJY 'ku©wdysm;wkyfb0yguG,f/ ukdukd
ajymwm ,kaH emf? orifr[kwb f ;l / uku
d udk tykrd ajymwwfwhJ tysKdacsm...(uG,f... rSm;jyefNyD/) vlysKdacsm
av;yg abbD/ ukdukd tykdrajymwwfwm r,kH&if ukdukdYukdom ac:ar;Munhf/ olu [kwfw,fvkdY ajzvdrfh
r,f/ abbD OD;pm;ay;pOf;pm;aewJh vlysKd[idk ;f BuD; uku d cdk efaY csmu ol&Y UJ ½kyqf ;dk yku H dk vlrodatmifvYdk olu Y ,dk o f l
'Demrnfay;xm;wmyg/ (½I;wkd;wkd;- olrMum;apeJY? abbDr,kH&ifuom t-x-u(1)ukd wdwfwdwfav;
oGm;acsmif;Munhfaygh/) 'gayr,fh ukdukdqkdwJh ukdukdvlvSuawmh ukd,fwu,fvSwmukd odapcsifvkdY 'Demrnf
ay;xm;wmyg/ tm;yg;... 'Dig;csOfu awmfawmfcsOfwmyJ/
tk-d abbDErS a&/ usL;ypfewfom;av;uyJ tawGUtMuHKrsm;vmvkv Yd m; rodygbl;/ uku d &Ydk UJ azmoGyf
oGycf E¨muk, d ef YJ vkufd zf ufwhJ zGyaf omaom cE¨muk, d yf idk &f iS f abbhu
D rdk S ukud EYdk v
S ;Hk om;xJta&muf ypfciG ;f vku d f
w,f/ aus;Zl;usL;ypf? tkid t f rfb&J ;D [ufy;D ...(wHawG;pifr,f...owdxm;a&Smif)/ abbDa& pdww f u l , dk w f l
jzpfzt Ydk wGuf uk, d u f awmh wlaeygNyD/ pdwu f av;wlvu dk yf gawmhvm;uG,/f wu,fvrYdk sm; abbDu uku d u Ydk dk
pOf;pm;awmhr,fqkd&if tdrfaxmifusNyD;aemufykdif;rSm abbD0wfzkdY vkdtyfwJh &Spfawmif0wfvkHcsnfukd ukdukdu
0,fcsKyfay;rSmqkdwm xnfhpOf;pm;apcsifw,f/ ukdukd0wfzkdY vkdr,fh tawmifav;q,f0wfpmukd jyef0,fckdif;
vdrfhr,fqkdwmukdawmh xnfhrpOf;pm;ygeJYabbD/ 'gu ukdukd&JU vQKdU0SuftpDtpOfrkdYyg/
vGr;f w,fabbD&,f/ jyefcspfygawmh abbDt h cspfudk arQmf&wmeJY uku d rYdk mS vif;wBuD; vnfvrd x f m;
&ovkdygyJ/ abbDhukd vGrf;pdwfeJY owd&vkdY *pfwmwD;NyD; tvGrf;oDcsif;awG ukef;ukef;atmfvkdufwkdif;
oHpOfawG[m tD;apmfecH &hJ w,f/ ntcsderf mS qk&d ifvnf; tdyrf ufxrJ mS abbD&h UJ rsufEmS uwpfzuf? ukcd sufBuD;
&JU rsufESmuwpfzufeJY ukdukdYtdyf&mab;rSm 0kdifBuD;ywfywf 'la0a0uvkdY/ aeYtcsdefqkd&ifvnf; vrf;ay:rSm
ykwfawmif;&SdwfBuD;awGjrifwkdif; abbDhukd owd&w,f/ pdwfajyvufaysmuf jrpfurf;pyfukd oGm;xkdifrdawmh
vnf; a&jrif&if ukdcsufBuD;ukd owd&/ (tJ..r[kwfao;ygbl;/) Akdufazmif;azmif;aps;oabFmBuD;awGukd
jrif&if abbDhukd owd&w,f/ tysif;ajy AD'D,kd½kHxJ 0ifMunhfjyefawmhvnf; [kdum;xJu [kd'if;ukdjrif&if
tJ- bmygvdrfh aMomf..odNyD..Zmwfum;xJ o½kyfaqmifyGifhukd jrif&if abbDhukd owd&w,f/ tkd..b,f
vkdajym&rvJqkd&if yg;pyfBuD;eJYaygh abbD&,f wurf;ajymr,fqkd&if abbDhukd owd&wmu ae&mwkdif;ygyJ/
(ta<u;rqyfcsifvkdY zm;wmr[kwfygbl;/)
abbDa& [kdwpfavmu &,fp&mrSm rdwfaqGBuD;ausmfbkdbkd[def;u rdef;uav;awG[m a,mufsm;
wpfa,mufukd jrif&if zdeyfukd ikHYMunhfwwfMuw,fvkdY ajymw,f/ abbDhvnf; 'DvkdawGxJrSm ygvm;[if/
yg&ifvnf; ukdukdu rrIygbl;/ (tdrfom&SdwmyJ/) ukdukdYzdeyfu tjrJzpfqkdufusNyD; &S,fjzpfaewmav/ (oJBuKd;
ta&mifrSdefoGm;&if a&eJYavmif;NyD;rS tjyifxGufw,f/) 'gayr,fh abbD&,f rdef;uav;awGMunhfwm zdeyf
ukd r[kwfygbl;vkdY ukdukdu pGyfpGJcsifw,f/ bmvkdYvJqkdawmh zdeyfukd Munhfw,fqkd&if bmjzpfvkdY nmbuf
ajcaxmufawGuydk J a&G;Munh&f ovJ uJ../ uku d n Ydk majcaxmufudk abbD rMunhcf sifeaYJ emf/ uku d aYdk jcaxmuf
rSmu abmuefxm;vkdY aq;½kHwuf(rSm;vkdY) tom;rmwufaewJh ta&jym;xlxlBuD;yJ &Sdygw,f/ ajcrqkd&if
yJhvkduf &GJUvkdufeJYrkdY ajconf;awmif r&Sdcsifawmhygbl;/ [J- [J- ukdukd 'Dvkdajymvkduf&if abbD ykdNyD;
Munhfcsifvmr,fqkdwm odw,faemf/ \<i
ukdukdav wpfcgwpfcg pdwfnpfvGef;vkdY q&mMuyfaemufukdom vkdufoGm;NyD; oleYJ &,fp&mawG p\m
149
xkdifajymaevkdfufcsifw,f/ ukdukd pdwfnpf&ifvnf; npfavmufp&myJ/ abbDurS tajzray;ao;wJh [myJ
[mukd/ abbDeJY ywfouf&if ukdukd[m wkdifrSm BuKd;csnfxm;cH&wJh EGm;okd;av;yg/ ½kef;r &vkdY pdwfwkdNyD;
csnfwkdifukd wGef;wkdufae&wmeJYyJ ukdukdYyckH;[m awmifh wif;oefrmvmcJhygNyD/ tm;udkf;vkdufygawmh abbD/
abbDhukd cspfvGef;vkdY ukdudkYbufu qifjcif(qifu awmxJrSm? jcifu ajrmif;xJrmS )
cJh&wmvnf; rsm;ygNyD/ ukdukdYukd wpfzufowfcspfa&;qkdvmwJh ]raeYu aumifrav;} ukd
qkd&if ]rif; ighukd arhvkdufawmh} vkdYajymNyD; ]rqkHaomvrf;}ukd jref;ckdif; vdkufygw,f/ ol
u ]aemufq;Hk EIwq f ufpum;}ajym&if; bmukyd g ajymoGm;w,f xifv/J ]a&cJ wkH;BuD;yJ}
wJh/ ukdukdu tJ vkd rvkyfvkdYvnf; r&bl;av/ awmfMum abbDtxif vGJ tonf;
uGNJ y;D ]armifth cspjf rm;pl;}vkYd ckepfoHcsD
MuHK;atmfae&if &yfuGuf
u *JeJY aygufMurSmukd
rvkdvm;bl;/ 'gvnf;
wpfrsKd;awmh
aumif ; yg w,f /
bdvyfajrryg
wJhwkdufukd aqmuf
p&m rvkdawmhbl;
aygh/
abbD a &/
ukdukd tckwavm
t&ufawGyaJ omuf
usKd ; eJ aomuf a e rd w ,f / tJ ' g
abbDhaMumifh ukdukd t&ufaomufwmrsm;vkdY
a&Sm&if t&ufukrÜPD ukd avsmfaMu;rawmif;bJ abbDhqDuyJ awmif;&r,f/ aeOD;..
ukdukdu wpfaumif<uuf vlysKdBuD;qkdawmh aoNyD;&if b,folYukd awmif;ckdif;&ygh/ [,f.. xl;ygbl;/
o&Jb0eJYyJukd,fwkdifvmawmif;r,f/ abbD o&JaMumufwwfw,f [kwfvm;/ 'gqkd&if ukdukdYukd tjrefqkH;
vufxyfyg/ t&ufavQmah omufr,fh uku d vdk nf; aop&mrvkad wmhb;l / abbDvnf; nnqkd o&JaMumufp&m
rvkdawmhbl;aygh/ ([D;-- ukdukdvnf; o&JaMumufw,fw,f/) ukdukdav nnqkd&if ukdcsufBuD;qkdifu
txGufrSm wpfcg? vrf;ab;"mwfwkdif ajc&if;rSmwpfcg? vrf;xdyfem;u a*G;yifatmufrSmwpfcg?
tdrfa&SUjcHpnf;½kd;xdyfrSmwpfcg? vkHcsnfxJ ½SL½SLayguf cswwfw,f/ tJ'g abbDhukd vGrf;vkdYrsm;vm;[if/
wpfcgwav nawGrSm vpfrpfvGefoGm;wJhtcgrsKd;qkd&if ukdcsufBuD;qkdifxJrSm ESpfcg? qkdufum;ay:rSm arSmuf
&ufq,fcg? tdy&f mxJrmS tdyrf aysmrf csi;f bJ [k'd if;jyK- (tif;..) OMoqGNJ y;D qefjyKwfa&mif;wmukd ajymygw,f/
tJ'gvnf; abbDhukd owd&vGef;vkdYaygh/ bmrSrqdkdifbl;vkdY rajymeJYaemf/ tpm;aumif;pm;aecsdefrSm cspfolukd
owd&wwfw,fqkdwJhpum;&Sdw,fr[kwfvm;/ ukdukdYukd vufxyfr,fqkd&if xrif;riwfap&ygbl; abbD/
aao]ymmifif:: uku
d adk v? abbDu h dk b,favmuftxd jcpfovJq&dk if uku d &Ydk UJ acgaewJo
h mG ;av;eJY vufonf;awG
axGvm awmif ikwfwkdav;yJ usefygawmhw,f/ abbDhqdwfaMumifh ukdukdYjcHxJu qD;(ZD;)yifawGvnf; ukefygNyD/
150 abbDu h dk tonf;ay;&vGe;f vkYd uku d yYdk ef;uefxrJ mS acgufqzJG wfeYJ a*:zDzwfawGyJ usefygawmhw,f/ abbDu h dk
&ifzGifhjy&wmeJYyJ ukdukdYtusÐawGrSm Mu,foD;wpfvkH;rS r&Sdawmhbl;/ abbDhtaMumif; pOf;pm;&if; rkd;aomuf
aygif;rsm;vkdY tckqkd ukdukdYcE¨mukd,fBuD;[m (tufqpfrygwJh) bufx&Dtkd;BuD;vkdyJ? ESmacgif;rSm ikwfwpfikwfeJY
wjcm;wpfae&m&mrSm ikwfwpfikwfwyfvkduf&if rD;vif;w,f/ abbDhukd vGrf;vkdY uswJhrsuf&nf[m tckqkd
aemufwpfcg rusatmif pmBuKd;pm;aeav&JU/ abbDhtwGuf {0&wfawmifxdyfrSm tdrfomaqmufay;zkdY
[kdwpfaeYu oGm;cJhao;w,f/ 'gayr,fh {0&wfawmifapmifhewfu ]SARS}a&m*gr&SdaMumif; axmufcHpmygrS
awmifxyd w f ufciG &hf r,fqv dk Ydk jyefvmch&J w,f/ tHr,f..tJ'ahD wmifapmifeh wfBuD;u ½kyaf jzmifo h vm;rar;eJ/Y
"mwfwidk t f wdik ;f yJ (tJ..[kwaf ygif)/ EIwcf rf;arG;um;um;BuD;eJAY s/ t,f'w D m wpfa,mufe½YJ yk cf sif;cyfqifqif
yJ/ ukdukdvnf; aemufukd EIwfcrf;arG; r&dwfawmhbl;/ 'grSawmifapmifhewfvkd a,mufsm;csif; ai;MunhfcH&rSm
t[uf/
abbD&,f tonf;av;&,f ukdukdYukd jrefjrefpOf;pm;ay;ygawmh/ abbDu ukdukdYukd cspfvkdYtwlwl
aezkdY qkH;jzwfw,fqkd&if ukdukdYtaeeJY ukdukdY&JU caemfceJY x&Hum 0g;jcrf;cif;a&Ttdrfawmfukd jyKjyifp&m&Sdwm
jyKjyif&r,fr[kwfvm;/ zkdYwef&mzkdY? ckwef&mck? zmwef&mzm&r,f/ 'grSvnf; yGifhavmufeD;eD; zufwD;jzpfwJh
abbDhcE¨m qifajymifEpS pf ;D pmrdNyD; tdrrf NyKdrmS ayghaemf/ tcktwkid ;f uawmh uku d Ydk 0HcE¨m'Pfew YJ if tdraf wmfu
,kdifeJYeJY&,f/ 'gaMumifhrkdY abbDtcspf&,f zmoifhwmzm(tJav) jyifoifhwmjyifcsdef&atmifvkdY a&TÓmPfawmf
xufxufeJY (rif;orD;xufxufr[kwfyg/) pOf;pm;NyD; ajcjrefawmfoGufoGufeJY taMumif;Mum;vkdufygawmh
vm;uG,f iS,. f .iS,f/
abbDtcspfq;Hk av;? ylww l ;l av;(,kpd rkH [kw)f ? ylrwlrwl;av;a&/ uku
d u Ydk dk pOf;pm;ay;&vG,af tmif
ukdukdY&JU t&nftcsif;wcsKdUtm;vkH;ukd azmf<um;yghr,f/
(1) rkd;'DESifh olrom ukd,ftokb ,SOfEkdifaom cE¨mukd,f&Sdjcif;/
(2) reuftdyf&mEkd;cgpwGif armeif;ESpfyufjzifh rsufESmopfwwfjcif;/
(3) rsufpdESpfvkH;rSm bmukd MunhfvkdY MunfhrSef; rodatmif apGapmif;jcif;/
(4) tcspfuAsm oufaphru a&;om;zl;aom ESvkH;om;u vufzsH½;dk &Sjd cif;/
(5) cE¨mukd,ftwGif;wGif t&uf'PfaMumifh ESvkH;om;rSvGJí azmufjyefaeaom uvDpmrsm;&Sdjcif;/
(6) ntdyf&if t&rf;a[mufwmyJ[k ab;ESpftdrfausmfrS rdwfaqGu rMumcP owday;cH&jcif;/
(7) tdyfrufrufvQif a,mifwwfonfhtusifh&Sdjcif;/
(8) abmvkH; tm;&yg;& uef&onf[k rMumcP tdyfrufrufjcif;/
(9) wpfcgwav ESpf&uf? okH;&ufavmuf a&rcsKd;bJ aewwfaom cE¨mukd,f&Sdjcif;/
(10) tdrfwGif csufjyKwfpm;aomuf&ef 'eftkd;zifaygufokH;vkH;om&Sdí ½SL;aygufcsxm;aom vkHcsnf
rsm;ESifh tHzwfjzifh ayyGaeaom apmifrsm;ukd xnfhxm;onfh t0wfrnf;jcif;&Sdjcif;/
(11) avSum;okH;xpfom &Sdaom aetdrfrS rkd;vif;u rkd;csKyf qif;aewwfjcif;/
(12) ukdcsufBuD;qkdifwGif yvufwDerfig;rl;om;wefzkd;ESifh nDrQonfh t&ufa<u;&Sdjcif;/
uJ..tcspfav;a&/ 'DavmufBuD;us,fcrf;em;NyD; cspfp&maumif;wJh *kPfyk'fawGeJY ukdukdYukdrS rcspf
&if abbD b,folYukd oGm;cspfrSmvJaemf/ 'Dawmhum usufoa&tjzmjzm canmif;wJh aiGvomom n
r*FvmatmufrSm ukdudkwpfa,muf &ifwHcg;zGifhvkdY abbDcspfonf;ukd apmifharQmfaeaMumif; owif;
aumif;yg;vkdufyg&JU/ abbD 0rf;wpfvkH;aumif;vkYd acgif;rcJygapeJY/ usef;cefYomvkdY tD; tD;ygEkdifygap/ \<i
ta<u;rqyfEkdifwJh p\m
ukdukdvlvS(c)ukd&if<uuf 151
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
&,fp&m&nf;pm;pmtrSwf(15)? q&mrrD;rD;aemf('DyJ,if;)\ ]acG;vkdufqGJvkdY ajy;cJh&wJh
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
&mZ0if}&nf;pm;pmtm; a,mufsm;av;bufrS jyefvnfacsyay;pm
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123

aemufwpfyk'fquf½kdufMuwmaygh
aZmf(xm;0,f)
Hello !
olrsm;xufxl;zkdY OD;vkdY ac:ac:wwfwJh rD;a&-
wpfyljyeft,loefvkdY rD;vkdYyJ OD;vnf;ac:yg&ap/ [,fvifqkdwJhrD;u topftqef;taeeJY puwf
xGif tJ- pwefYxGifNyD; ac:Munhfawmhvnf; q,fvifjzpfwJh OD;u r,kHcsif,kHcsif ,kefxifNyD; (uifpm;rvkdY)
jzpfuwwfqef;taeeJY vufcH&rSmaygh/ tif;- 'geJYurÇmOD;uwnf;u rD;aysmufoGm;wm b,f*avmifacsmuf
Mum; tJ-tJ ckrSyJ ay:vmw,faemf/ (uefYuGufjcif;onf;cHyg/) OD;eJYrD;u odyfruGmygbl;/ (xm;0,feJY'DyJ,if;
avmufygyJ/) ½kwfw&ufBuD;rD;u OD;vkdYac:csvkdufawmh ArmESpf&ufi,fOD;u ESpfqifh [kdESpfq,favmufBuD;
oGm;wmyg/ (toufukdajymwmaemf/) wu,fwrf;qkd toufav;q,favmufBuD;zkdY aumif;w,f/ (oGm;
rusKd;cif)/ [kwfw,faemf/ rD;ajymovkd OD;rSm xl;jcm;rIav;awG &Sdaew,f/ aemufwJhajymifwJhae&mrSm
number one (usm;NrD;qGJukdukd)/ &,fwJhae&mrSm number tow (rD;u t&nf tJ- &,fp&m tzwfrsm;vkdY)/ pm;
wJhaomufwJhae&mrSm number three (rD;eJYtdrfu0ufrBuD;u usefao;wmukd;/) aemufNyD; OD;uxufarG;atmuf
BuD;rD;&JU/ (&efuek rf mS arG;NyD; xm;0,frmS BuD;jyif;vmonf[)l / anmifyifatmufu0dk if&if anmifyif&UJ taMumif;
ukad wmh avhvmzkrYd arheaYJ ygh/ ckacwf o&JwapäawGu uRrf;xk;d arSmufcOkH ;D apmufyyvufvufawG ajcmufowJh
rD;&JU/ (bmrSrqdkfifbl;) jzpfyghrvm;/ bmyJajymajymayghaemf rD;u tvum;&whJEGm;ukd oGm;jzJMunhfvkdY raumif;
ovkd? OD;uvnf; rw&m;&wJh r,m;ukd oGm;jzJrMunhfygbl;/ (tooth)? b0u ay;w,fvkdYyJ oabmxm;r,f
aemf/
]a,mufsm;yOöif;? rdef;rykcufwGif;}whJvm;/ rD;u a&G;wwfom;yJ/(BuD;avaumif;av bl;oD;aMumf)
rvkHrvJ rjzpfygeJY/ (OD;uvlaumif;yg/) &,fp&mr*¾Zif;u (aemufvawGrSm) usvmr,fh trSwfpm&if;xJrSm
om&SmMunhf? ajymifajymifvif;vif; awGU&vdrfhr,f/ (address)/ ]vlwpfck ylrI&,fwJh q,fuka#wJh/ copy
present ay;vkdufw,f/ (odyfylraeeJY/) usefppfrif;BuD;u t&G,frwlwJh orÇLvukd,lovkd? OD;uvnf;
wu,frxlwJh (yg;yg;av; OD;,kpGrf) rD;ukdylap tJ- sorry ulnDyg&ap/ [pfwpfwpf/ (wu,fajymwmukd
r,kHeJY/) OD;u rD;ukdcspfw,f tajzay;vkdY rsuf&nfpufvufESyf&nfxGufcJh&w,f [kwfvm;/ aMomf- rD;u
txGufvG,fom;yJukd;/ (ESyf&nf) tJ'g zdtm;rsm;vkdY ueftm;rsm;wm/ ememn§pfxkwfypf/ 'grSoufom &m&
rSmrD;&JU/ 'gayr,fh txGufvGefoGm;rSmukdawmh OD;pdk;&drfrdw,f/ Mum;zl;wJhpum;eJYajym&&if vdar®mfoD;tpdrf;rpm;
eJY? &nf;pm;ac:wkdif; tcsdefrawmf roGm;eJY/ vdar®mfoD;tpdrf;pm;awmh csOfwwfw,f/ &nf;pm;ac:wkdif;
aa m
o if:
]ymif: tcsdefrawmfoGm;awmh OD;vnf;rajymwwfawmhbl;/ rif;wkef;rif;BuD;&JU u½kPmw&m;BuD;rm;w,fvkdYyJ rSwf
axGv m vkdufygawmh/ OD;pmawG zwfNyD; &ifawGckefvmw,f/ [kwfvm;/ usefwmawGawmh rckefvkdufygeJY/ (ajcaxmuf
152 awG)/ Mum;vm;? acG;xGufqGJrSm aocsmw,f/
rD;u &ifckefwm r&yfovkd? OD;uvnf; &ifwkefwm r&yfygbl;/ OD;u pdwful;,Ofwwfw,fav/
pdwful;,OfurÇmi,fav;xJrSm rD;uav rav;&Sm;pkef;um;xJuvkdyJ odvm;/ tpG,fawG tyGm;awG tcuf
awG? twufawG? toD;awG? tyGifhawG(opfwpfyifpmavmuf) tkd tpkH tpkH/ ig;z,faMumf ajymif;jyefvSef
ajymw,f rxifygeJYrD;&,f/ rD;ukd &ifwkefatmif cspfw,fqkdwmukd ,kHaemf/
]rl&if;aumif;rS rdwåLaumif;r,f}xifNyD; AD;eyfpf? rkdemvDZm? AdóEkd;rif;orD;? yy0wD? Or®m'EÅD?
0PÖybmwkdYvkd wlwmrsm;awGUrvm;qkdNyD; rdef;rjrif&if ief;wwf tJ- ai;wwfvmjyefawmhvnf; tckacwf
0g;jcrf;*Jvfav;awGu rxl;ygbl;rD;;&m/ (wlawmhwlr,fxifw,f/) oHa0*&p&mawmifaumif;ao;/ 'gayr,fh
rD;&JU rdwÅLBuD;usawmh (body) xl;r,fxifwmyJ/ (rl&if;u aumif;wmukd;/) OD;wkdYa,mufsm;awGu rD;wkdYrdef;r
awG jyJpuwf tJ- tJ- uGJpuwf0wfwm tjrifuwfNyD; twif;ajymaewm r[kwfbl;/ cspfaumif;oDcsif;
xJuvkd ]ajcovkH;av;u tvSqkH;xifw,f} tJ-tJ'gukd vSyfajymrdwmyg/ 'gayr,fh rD;&JU ajz&Sif;csufu
wpfrsKd;BuD;/ a&S;rif;orD;awG&JU AvmxbDBuD;aygh/ tpajymif;csKyfwmawmh [kwfwkwfwkwf&Sdp/ tJ'gukdxyf
ajymif;NyD; xbDAvm tJa,mifvkdY AvmxbDBuD;eJYawmh OD;qDrvmcJheJYaemf/ OD;Munfh&qkd;vdfrhfr,f/ ]Munhfwwf
&ifjrif\}qkdwmxufqkd;w,f/ wpfcgwav rMunhfbJ jrifvmwm/ (rD;taMumif;awG;rd&if;eJY/) rD;ajymwJh
uGJpuwftaMumif;uvnf; odyf&Snfwmukd;/ atoifNrKdUu ajy;orm;vufyef;ajcyef; yef;usavmufatmif
yJ/ jrefrmh,Ofaus;rIukd azmfxkwfay;wJhtwGuf aus;Zl;yg/ OD;eJYawGU&if tJ'D,Ofaus;rIBuD;ukd tazmfvGefroGm;
zkdY owdxm;aemf/ (EkdYrkdYqkd acG;qGJrSm/) bmyJajymajymygav rD;uawmh OD;ukd tayguf&SmNyD; qD,lrSm r[kwf
ovkd tJ-tJ trSm;&SmNyD; tjypfzkdYrSm r[kwfygbl;/ [kwfw,f[kwf/ rD;tcspfukd ,kHMunfvkdY rD;ukd ykHBuD;csJU
Munhfwmyg/ rD;tcspfukd OD;,kHw,f/ t&rf; t&rf; y&rf;ywmukd ,kHw,f rD;a&/
rD;a&-- rD;&JU tcspf#DumzGifhqkdcsufawGu t&rf;vSy aooyfw,f/ aemufxyftEk#Dum r"k#Dum
pwkrwl#DumawG xyfzGifhay;ygOD;/ rD;&ifxJu xGufusvmwJh tefzwf tJ--(Main) pum;vkH;awGeJY OD;av
writer jzpfatmif BuKd;pm;r,f/ (ajr§mufMunfhwm/) ppwkef;uawmh ,kH&cufw,frD;&JU/ (rD;u ykHajymaumif;
wmukd;)/ OD;&JU ykpGefrsufvkH;BuD;awGukd cspfw,fwJh/ uJ-(tm;&m&m;)/ OD;jzifh EGm;usifi,frsufpOf;cwfvkdY yk
&Gufqdwfzrf;csifpdwfawmif twif;rsKdcsvkduf&/ t&nf0ifAkdufBuD;wJh/ wpfcgaozl;ysOfzkd;em;vnf? cJrSefzl;wJh
pmoli,f? rqkHwJhzl;pmarhypfvkdufyguG,f/ OD;aumufEIwfcrf;arT; tpfukdac:&avmufatmif rnf;eufawmuf
ajymifewJh EIwfcrf;arG;BuD;wJhvm;/ r[kwfw½kwf uav;uvm;odyfajymwwfwmyJ rD;&,f/ uGrf;csKd;wnfae
wJh oGm;BuD;wJhvm;uG,f/ tJ'g uwdopömwnfaomcg0,f? MoZmav;eufajrqDwufí? EG,fjrufopfyifaq;
zuf0ifwJhoGm;yg/ aemufNyD; usD;tmoD;cE¨mukd,fBuD;/ BuD;ukd;BuD; jynfhoGm;atmif *kPfawmfykwD;ukd;ywf
nwkdif;pdyfNyD; tdyfzkdYygrD;&JU/ [myJ [myJ [mukdawmh [mjrJ [mqJaygh/ 'gayr,fh ]rawmfbJr0,feJY? rac:
bJrvnfeJY}wJhrD;-- ([myJ [myJ [mukd/)
rD;a&--- rD;u usef;rma&;twGuf owday;csuftaeeYJ aq;vdyfaomufjcif;onf usef;rma&;
ukd xdckdufapygonfwJhvm;/ ]tm;rwefrmefavQmh} OD;vnf; wpfckajymyg&ap/ &nf;pm;xm;jcif;onf cHpm;
rIa0'emukd jzpfaponfwJh/ OD;ukd t&rf;cspfw,fqkdNyD; rD;npOf o&rf;aerSmukd rvkdvm;bl;uG,f/ (a,mifwm
ukd) wpfrsKd;rxifygeJY/ OD;u apwemeJY a&;csifovkd a&;vkdufwmyJvkdY oabmxm;&if OD;av aq;vdyfvdyf
tJ- tJ aomuf&usKd;eyfygNyD/ rD;u wDAD npOfMunhfykH&w,f/ [kwfw,faemf/ rD;pmxJrSm aMumfjimawG pkH
aewmyJ/ &efukefvrf;nTef? rEÅav;vrf;nTefawmif Munhfp&m rvkdbl;/ rD;a& &mZmae0if;&JU rvIdifzwftJ- \<i
pwkdifawG pGJuyfaeOD;r,faemf/ vlukd zsufwmt&uf? OD;ukdzsufwm *uf(pf)rD;ukd zsufwmrdwfuyf? &,fp&m p\m
r*¾Zif;ukdzsufwm uavmifvuf? tdwfukdzsufwm<uuf? iSufukdzsufwmusD;? uef;? tD&wfukdzsufwm tJ- 153
bmyJjzpfjzpf rD;u tm;ay;awmhvnf; enf;enf;aomufNyD;(ESpfyufavmuf)rsm;rsm;rl;Munhfr,f/ 'gayr,fh
[kd,kdif 'D,kdif rciftkdifwJ ,kdifvJusrSmudkawmh rpdk;&drfygeJY/ (rpkd;&drf½kHu rEÅav;rSm) [kdudkif'Dukdif tMuHykdif
wJh OD;uawmh yg;pyfeJY [yfrd[yfrd/ t&ufxyfaomufvkdufOD;r,fodvm;/ tJ'DvkdyJ OD;uvnf; apwemawG
a&pD;urf;NyKdr,f/ vrf;pnf;urf;ukdawmh xdef;odrf;Mur,f [kwfNyDvm;/
rD;a&--- wu,fqdk x½k*d sefNrKdUBuD; rD;avmifwek ;f u OD;abmvk;H tavmif;rysufovk?d rD;yku d ma'gif;
rysufovkd? a&mrNrKdUBuD; rD;avmifwkef;u eD½kd;bk&ifapmif;wD;rysufygbl;/ OD;rdef;r ief;rysufovkd? rD;oef;
&Smrysufovkd? qrf'rf[lpdeftykef;rysufbl;/ OD;t&ufw&m;a[mrysufovkd? rD;csufpum;ajym rysufovkd?
Aif*kd; yef;csDum;taMumif; tajymrysuyf gbl;/ (armf'efuAsmq&mrsm;ukd nTe;f onf/) OD;Mu,fwm&m Munhrf
ysufovkd? rD;&,fp&mMunhf rysufovkd? t,f'DwmawG pmrltMunhf rysufygbl;/
(Munhrf Munhf awmh rodb;l ??) qm;rygwJh [if;wkid ;f rayghyg bl;qkw d m
toGm;tvmwkdif;vnf; rcuf cJb;l vkYd ajymwmvm;[if (Oy"d
pwdwf½Id;wkdY bmwkdYaygh/) 'gayr,fh
ig;ydcsufBuD;usawmh OD;rBuKdufbl;/
(avmufaumifawGygvm&if b,fh
ES,f&Sdp??) [kwf[kwfr[kwf[kwf? rD;
yef;tkd;BuD;0wkwfwkwf? yef;awG aeY
wkdif;qkdY? arwåmaeYwkdif;ykdY/ ([kwf[kwf
r[kwf[kwfqkd) about [kd[kd/ (tqkdawmf
r[kwfyg/) rD;a& rD;ar;orQ OD;ajzyghr,f/
tcspf q k d w m &,l a y;qyf j cif ; vm;/ rajymwwf a yr,f h
&TUH tkid 0f ufepf? AGux
f uJ Rv
J ;l rpifavmufw;l qko
d vkrd sK;d aygh/ acgif;pOfrwyf&ao;wJh
cHpm;rIrsKd;vm;/ rqko d mayr,fh av,mOfysufus? oabFma&jrKyf? rD;&xm;arSmuf?
ca&yGifhav; vkdufaumuf&ovkd? wkefwkef&D&D NidrfhNidrfhanmif;anmif;
tawmifanmif;wJhiSufvkd? wvSyfvSyf wzswfzswfa&mf&Guf0gawG ajrcovkd
rsKd;ayghrD;&JU/ wpfcgwav rD;u ZGwfyJodvm;/ tckyJMunhf bmrSef;nmrSef; rodbJeJY tysKdppfppfoumESpfNyD;?
csKdjrjrcg;oufouf? em;a0wdrfawmif? wkH;rDSwkdifuyf? a&arQmurf;wif? qifr,Ofom? csdefcGifn§mqifuef;
awmwkd;? EGm;okd;BuKd;jywf? azmifpD;&if;a&iwfovkdvkd t&rf;t&rf; t&rf; OD;ukd cspfw,fqkd/ rD;a&--
trSwfw&qkdwm El;nHhwJh t&G,frSm &SdaecJhMur,fqkd&if b0wpfoufwmvkH; pkef;pkef;epfjr§KyfroGm;zkdY oabFm
wpfpif; 0,fay;&r,fqkdwm OD;odygw,f/ 'gayr,fh OD;u tnw&rD;jywkduf? tdyfrufxJuuRef;? vlrodwJh
armfuGef;wpfckyg rD;&,f/ ESvkH;om;qkdwm tMunhfcsif;em;vnfvkdY oHa,mZOfjrpfawG ajc&mcs? olYtvkdvdkqkduf
uyfvmwJh &GufvTifhavSi,fav;wpfpif; r[kwfvm;uG,f/ rD;a&-- avmu"Hqkdwm tcGHrrmwJh b&mpD,m
tJ- tJ a&ig;cl r[kwfbl;rD;&JU/ (avmu"H&Spfyg;-- vmb? tvmb? ,o? t,o? edE´m? yoHom? okc?
'ku©)/ qefpaumxJ pyg;vkH;&Smovkd? c½kcGHxJ ykvJ&Smovkd? qvkHuRef;rSm iSufokduf&Smovkd? &SmazGzkdY b,f
vG,fyghrvJ/ (a&ig;cluawmh tcsKdrIefY puf½kHa&mufaeNyD/) vlYb0qkdwm 'ku©rsm;vkdYyifv,fa0ae&wmyJ/
aa m
o if:
]ymif: pdwfrylygeJY/ ql;cif;vrf;qkd ckHzdeyfpD;&r,f? yef;cif;vrf;qkd ckdpdrf;zdeyfpD;7r,f/ ca&mif;awmqkd a'gufjrifhzdeyf
axGv m pD;&r,fqkdwm v,fajrrSm qifoGm;ovkd xif&Sm;aewmyJ rD;&,f/ rD;[mrD; 0,fpD;aygh/ yef;arGU&may:rSmawmh
154 jcHKxnfryg tusÐAvmeJY tdyfMuwmaygh/ (tkdufvkdY)/ wlESpfukd,f wJtkdysufrSm a&aEG;Murf;wkdufr,fodvm;/
(xrif;&nfu ½kd;oGm;NyD/) EkdYrIefYyJvsufvsuf? xef;vsufyJvsufvsuf? iSufaysmoD;yJ vsufvsuf? vsufcsifwm
vsuf&apr,f/ y&m'kdawG rmpD'D;awGu ½kd;oGm;ygNyD/ odef; 300 xDayguf&ifawmh pufbD;wpfpD;0,fay;r,f/
xkdifckHjzKwfpD;aygh? avmavmq,fawmh OD;av ½kd;½kd;om;om;eJY BuKd;pm;NyD; rD;ukd acsmifxkd;xm;vkdufOD;r,f/
(em;rvnfovkdaevkdufyg rD;&,f/) OD;u rD;ukd r&cif zsmvkdrvdyfygbl;/ &NyD;rS vdyfr,fholyguG,f/
rD;r,kH&if jcHKxGifMunfh zGwfawGU&if awmifykdYrSef; od&r,f/ 'gayr,fh- OD;u zGwfausmjympk? c½kqHuRwf
tjzpf rcHEidk yf gbl;/ jynft h iftm;jynfwiG ;f rSm &SNd yD;om;yg/ cspfobl 0rSm tvSq;Hk vkYd ajymNyD;? &NyD;csderf S usefwo
hJ l
awG tukefvSw,fajymwm rD;&JU aqGckESpfqifh? rsKd;ckESpfqifh? qJa&;wkdif;xGmenf; ynmtqifhtwef;ukd
odcsifvkdYyg/ 'gayr,fh tkdifawGUwkdif; ajcraq;zkdY rarhovkd? ig;&HUvTwfzkdYvnf; rarhygbl;(ig;uefxJ)/ a&m
*gykd;ul;awmhvnf; bmqef;vJ rD;&,f/ ]urÇmay:rSm vlom;oef;aygif;ajcmufaxmif tcspfqkH;rif;eJY wkdYyg
0ifw,f} (oDcsif; Feeling 0ifoGm;vkdYyg)wJh rD;&JU/
]tdrfaxmifa&; &J&JawG;[Jh/
eifhtazqD tarGawmif;cJh}
('gqkd&ifvnf; NyD;a&m NyD;a&m rcspfbl;vkdY rSwfvdkufr,f)qkdwJh (Stanza)ukd wkEIdif;rJhvkdY acgif;pOf
ay;vkdufwm OD;t&rf; av;pm;rdw,fodvm;/ Very Good Mee/ bmvkdYvJqkdawmh rD;&JU jzKwfOD;aESmufav;u
jrif;½kdif;wpfaumifvkd tajy;oefaevkdY/ OD;vnf;av 0goemcsif;wlayr,fh ygwmcsif;rwlawmh rD;a&;vkdufwJh
uAsmukd tBuD;tao; awG;&cufaew,fodvm;/
]a&Tryg aiGAvm &Syf-- (csyf)
rjynfhwJhtkd; abmifbifcwf/
OD;OD;qDukd tyf/
ylwlwl;av;,kdpkH pm;rvm;}qkdwJhuAsmav/ uJ-- OD;acgif;pOf ay;jyr,f/ ]tdrfaemufaz;wGif
aps;qkid w f nfí acgif;wpf&mom;ukpd m;NyD; wpf&mG wpfusd rfaqmufyg/ 0ifaiGw;dk vdrrhf ,fw/hJ [kwNf yDvm;(tvGwf
usufxm;aemf)/ rD;ygygay;vkdufwJh ausmufoifykef;eJY ausmufwHukd OD;eJYrD;u rdbtarGtjzpf qufxdef;&rSm
aygh/--- 'grS om;av; 'g½kdufwm&ifeJY orD;av;*sifqef;rDwkdY arG;vm&if tarGjyefay;Ekdifr,fav/ umr(11)
bkH? ½kly(16)bHk? t½ly(4)bkHqkdwJh (31)bkHu rvGwfrcsif; okH;csifovkdokH;ygap/ 'Dausmufoifykef;eJY ausmufwH
ukd (528)oG,f oHa,mZOf (10)yg;jzpfjzpf? arwåmjzpfjzpf? (1500) udavomjzpfjzpf xm;wwfvm&if
olwkdYtwGuf ykdaumif;wmaygh/ 'grSr[kwf&if vlwpfa,mufrSm pdwfwpfck,kwf(90)/ (89)/ apwodwf(52)/
½kyf(28) ynwfw&m;awG&Sdw,fqkdNyD; aygufcJGypfvnf; aygufcGJypfvkdufaygh/ (bmrS tokH;ruswmukd;)/ 'grS
rS at;oGm;rSm/
abmt*¾d? tkd-- rD;? &m*rD;? avmbrD;? a'gorD;? arm[rD;? romrD;? &yfuGufavmifwJhrD;? rD; rD;
(rD;owf½kH;zkef;quf) 'Davmufqkd&NyDvm;/ OD;u rD;taMumif;awG t&rf;pdwf0ifpm;awmh wpfq,fhwpf
oD;aomrD;ukd avhvmxm;w,fav/ aemufNyD; urÇmaygif; 64 urÇmrSm? rD;(7)Budrf? a&(1) aemufqkH;
av(1)? rD; 56 Budrf? a& 7 Budrf? av 1 Budrf? BudrfpepfeJY wGufMunhf&if rD;aMumifh ysufwJhurÇm 56
urÇm&Sdw,fwJh/ OD;cspfwJh rD;u OD;urÇmeJYaygif;NyD; 57 urÇmzsufaygh/
ywd½yl a'o0gaomp? rD;eJo Y ifw
h ifah vsmufywfwhJ 'Dy, J if;rSmae&wm r*Fvmyg/ ykaAÁp uwyknwm?
a&S;aumif;rIuo k v
dk &f w
dS hJ OD;uawmh &efuek wf ?Ydk rEÅav;wkYd ae&mrsKd;rSmyJ aer,f/ rD;a&-- ]OMowk&Yd UJ tqif;u \<i
toH? [oFmwkdY&JU tqif;uawmifyH? a,mufsm;wkdY&JUtqif;u twwfynm? rdef;rwkdY&JU tqif;u p\m
vifukdjrwfEkd;&m}wJh/ ([kwfr[kwfawmh rodbl;/) bmyJjzpfjzpf [,fvifESri,f rD;&JU q,fvifjzpfwJh 155
OD;uawmh qefcgwifcspfvkdufNyD/ ,kHw,faemf/ ([kdfuf-- uGdKwf-- uGKdwf)/
rD;u Zdaee t&d,H 'gaeewJhvm;/ OD;u a0óEÅ&mvl0ifpm;qkdwm arhaeNyDaygh/ tauúma'e
Zdaeaum"H/ OD;u raemomraumif;wm tajymuawmh qdwfacs;wpfwif;ykHjyifvkdyJ/ tD;tD;ygrusef ajym
wwfw,f/
rD;u tom"kH om"kemZdaewJh/ OD;u oabmraumif;bl;vkdY ajAmifjiif;vkdufwmaygh/ OD;u oabm
om raumif;wm/ oapöem&d,0g'dem? trSeftwdkif;yJ/ olrsm;a&;xm;wJh uAsmawG? 0w¦KawGxJu ul;a&;
vkdufwm/ oabmraumif;bl;qkdwmvnf; ]apwemonf vlwkdif;eJY rwef? b0ukd rarhygESifh? oifhukd
rsufESmcsKdaoG;vQif nmawmhrnf owdxm;? ukokdvfwpfyJ? i&Jwpfydóm? vljzpf½IH;nGefYwkH;awmhrnfom}
aMumifhyg/ aMomf- 'geJY (pum;rpyf) v,fwDq&mawmfbk&m; tw¦KyÜwf rD;zwfzl;ovm;/ tJ'Dq&mawmf
bk&m;Zmwdu 'DyJ,if;NrKdUe,f bmref;usOf;aus;&Gmqkdvm;yJ/ aemufNyD; rD;&JU arat a':r,fjym&JUtbGm;?
a':r,faMumiftab;? a':r,fMum;&JUtbD? a':r,feD&JUtbif? a':r,f0g&JUtabmif? a':r,fpdrf;&JUtabm?
a':r,fjzL&JUom;wJh/ rD;eJYu tpOftwdkif;wGufr,fqkd&if om;? ajr;? jrpf? wD? wGwf? uRwf? uRwfqwf?
uRwfqwfawmfw,fodvm;/ (rSwfxm;aemf)/ rD;u uRwfqwf rD;uRwfqwf/ uJ- bmrSrqkdifwmajymrS
tcspfppfqkdwm ,kHvkdufawmh/
rD;uvnf; w½kwfjynfu r[mwHwkdif;BuD;usaewmyJ/ rkd;wkd;rwfwwfBuD;ar;wm/ tm'rfeJY{0?
omZHeJYaxG;jr r*Fvmaqmifwm? 94 urÇmxufu 0dyóDjrwfpGmbk&m;yGifhuwnf;uyg/ ork'´&mav;pif;
0ef;&HNyD; aexkdifvmMuwm/ ta&SUuRef;rSm touf 700? taemufuRef;rSm touf 500? ajrmufuRef;rSm
touf 1000 &SnfNyD;? awmifuRef;arGUa&mufrS wdrf;yg;oGm;MuwmwJh/ ½kdrD,kdeJY *sLvd,ufqkdwm rif;armfuGef;
eJY tdjE´mausmfZif? 'gayr,fh a[mvd0k'f ½kyf&Sifusawmh ½kdrD,kdeJY *sLvd,ufu wu,fao&rSm aMumufw,f
wJh/ arceJY rvdcpkHwGJ w&m;0if vrf;cGJvkdufNyD/ &SifarGUEGrf;eJY rif;eE´m &efukefrSm irdk;&dyfacsmif;jcm;cJhNyD/ ewf
oQifaemifeYJ &mZ"mwkuvsm? yk*?H tif;0? yif;,? uke;f abmifwpfae&m&mrSm qk;H MuNyD/ rif;usefppfeYJ rPdpE´m?
vlrif;eJY pkd;jrwfeE´m rEÅav;eef;wGif;rSm ½kyf&Sif½kdufNyD;NyD/ oDaygrif;eJY pkzk&m;vwf tdE´d,EkdifiH &wem*D&d,m
,DxD;eef;rSm pHjref;oGm;NyD;/ tif;-- tckavmavmq,f jr0wDeJY MRTV Munf,if;wkdY bm wkdY cPxm;vkduf/
(rBuKd u f v k d Y r[k w f y g/) OD ; u vQyf p D ; a&S m if v D ? rD ; uvif q pf & if ; ? vpf q pf & if ; aoNyD q k d awmh
a,Smif,rG u f adk pmifah &Smufovkvd ekd YJ aiGief;jzLeJY uBuKd;qufae&w,f/ pdwrf &Syd geJ/Y (pdw&f &dS ifvmcJah ygh) rMumcif
Zmwfodrf;awmhrSmyg/
rD;a&-- tkdprmbifvm'if jyefvmr,fwJh yg;okdif;arG; rkwfqdwfarG;&dwfNyD;&if/ (EIwfcrf;arG;uawmh
[lpdeftwGuf csefxm;wmyg/) q'rfeJY olYwynfhawG wlwlykef;upm;aeovkd? bkwf(&Sf)eJY bvJppfwk&ifupm;
aew,f/ urÇmBuD;wdrf;apmif;aeovkd? cEÅD;jrpf a&epfaew,f/ (wDADGMunhfajymwm)/ opfawmawG jyKef;wD;
vmwmtcspfaMumifh r[kwfovkd awmaMumifawG vufcarmif;cwfwm tcspfaMumifhr[kwfbl;/(rD;aMumifh)
tkdZkef;vTmaygufuGJwm tcspfaMumifh r[kwfovkd OuúmysHuswm tcspfaMumifhr[kwfbl;/ urÇmBuD;qGJtm;
&Sdwm tcspfaMumifh r[kwfovkd na0;aezJorm; tJ- izJom;jzpfwm tcspfaMumifhr[kwfbl;/ wpfESpfrSm
q,fhESpfv&Sdwm tcspfaMumifh r[kwfovkd atmifaEGOD; pmay½l;wm tcspfaMumifh r[kwfbl;/ wpf&ufrSm
(24)em&D&Sdwm tcspfaMumifhr[kwfovdk xm;0,frSm armif;ruef&Sdwm tcspfaMumifh r[kwfbl;/ (tavmif;
aa m
o if: pnfolrif;aMumifh)/ a&S;acwfuawmh wpf&ufrSm em&D(60)&Sdw,fwJh/ A[kd&feJYwGufwm rD;pnfeJYwGuf&ifawmh
]ymif:
m
axGv b,fESpfem&DMumrvJ tJ- [kwfp &SdrvJ rodbl;/ jre'DysLNrKdUa[mif;u ausmufpmukd ckxd rzwfEkdifao;
156 wm rEÅav;rSm &SdwJh ausmufpmawGus zwfjzpfOD;rSmwJhvm;/ bmyJjzpfjzpf rD;tcspfukd ,kHvkdufNyD/ abbDpGDwD
ygygyg abAkH; abAkH;/
rD;a& OD;em;,m;w,fqw dk m rD;&JU AsL;pum;awG em;rvnfv/Ydk OD;tonf;,m;w,fqw dk m t½l;r,m;
eJY zl;upm; tJ- zJupm;csifvkdY/ OD; ESmap;w,fqkdwm tifZmaq;eJY w&m;cHar;rvkdY/ w&m;cHb,folvJ/
(ausmf[def;Zmwfum;r[kwfyg/) OD; rsufpdanmif;w,fqkdwm Modern uAsmawG tul;rsm;vkdY/ (rD;&JU &v'f
uAsm/) OD;'l;emw,fqkdwm zl;pm ewfyl;umuyfvdkY/ OD;wpfukd,fvkH; anmif;nmw,fqkdwm rD;ukd,fvkH;BuD;
eJY tzdcHcsifvkdY (El;nHhaysmhaysmif;EGJUEGJU)/ tJavmufxd rD;tcspfukd vufcHw,f/
]owd? acG;ukdufwwfonf}
rD;a&--- ajymr,fhpum;awG tdwfoGefzmarSmuf vkdufaumufaewkef; yvkwfwkwf/ 0kwf- 0kwf
-0kwf rD;rajy;eJY xkdifcsvkduf/ (ajrBuD;ay:ukd)/ [JhacG;-- rD; rajy;eJY-- [JhacG;? rD;-- rD;-- acG;rD; [m
vGJukefNyD(taMumtjcifr[kwf/) pum;vkH;awG/ acG;qGJvkdY ajy;cJh&wJh &mZ0ifykdif&Sif rD;a& -- tcGJav;
av;cGJ ygwmeJY aoG;&Jatmif xyfrvkyfvkdufygeJY tajzay;csif&if pdwfuav; xyfjyifNyD; (tD;tD;ygcsifpdwf)?
rsKd o d y f x m; orQ (OD ; wk d Y w pf t d r f a usmf u acG ; vk d ) xd e f ; rEk d i f od r f ; r& 'Pf & mawG AvyG e J Y
(&,fp&mr*¾Zif;uwpfqifh)&ifzGifh pum;awGukd oufaojyvkdufwJh rD;rD;aemfac: Lovely lover Mee Star
a&-- OD;-- OD;vnf;av (xpfxpf) r,kcH sif ,kcH sifovkd ,kex f if? ZeD;xifNyD; taumifvu dk v
f ;DS ypfvudk Nf yDa[h/
rD;a&--- a&;p&mvnf; pum;ukefNyD? aw;p&mvnf; rifukefNyD/ awG;p&mvnf; ta&;rygwmrsm;?
ay;p&mvnf; &nf;pm;wumrsm;? ar;p&mvnf; tifwmeufrtm;? ai;p&mvnf; rdef;rawGrsm;aevkdY
wkdYwmawG? r0bl;awG ajymraeygeJYawmh/ OD;rSm tararG;uwnf;u 'DavmufyJ ygwmukd;/ auseyfvkduf
aygh/ [kwfw,fav/ ]a&Tyifv,fBuD;umqD;xm;vnf; ocifhqD tajy;jyefvmrnf} 'gawGu olrsm;awG
vkyfNyD;oGm;NyD/ olwkdYu oDcsif;qkdjy&if OD;eJYrD;u AD'D,kd ½kdufMuwmaygh/ [kwfbl;vm;/ uJ-- Mumw,fAsm/
OD;u ZmwfnTef;eJY o½kyfaqmif ig;aMumfpdrf;/ rD;u 0w¦KeJY o½kyfaqmif iefwmvIdif;/ ½SLwifu armif;ruef
urf;ajc/ uJpNyD-- &,f'D-- 0rf;wl;o&D;/ ]iefwm&,f? iefwmeJY a0;ae&wJh aeY&ufawGu a[m'Dyifv,f
jymBuD;vkyd J Munhaf va0;av ½Irqk;H Ekid b f ;l / av,lavodr;f pmawG ½SL½Iu d &f if; xif;½SL;yifao;ao;av;wpfyif
rawGUvku d ef YJ xif;½SL;awmBuD;jzpfv-Ydk -- wpfcgwav ykw H ydk wfpav; Mum;rd&ifawmif Aef*vkrd mS o&Jajcmuf
wmukd owd&rdw,f wmief&,f/ tckvkd cg;wl;aewJh tcsdefqkd&if oJjzL;wrf;upm;&wm &Syf-- tJ--
aysmfovkd cHpm;&w,fodvm;/ qkHcsifNyD iefwm&,f/ (aZmfykdif? acsmpkcif r[kwfyg/) a&v,fu uRef;awG
qD vufypful;&if; opfckd; avSawGukdzrf;r,f/ arQmf&pfukd tac:qifhNyD; tDMumauG;? tJ--- rvduRef;qG,f
ukd jrifatmifMunhfr,f/ wkdYESpfa,mufqkHawGUr,fqkd&ifaygh/ ,kHygw,f ig;pdrf;aMumf tJawmh-- ig;aMumfpdrf;
&,f/ eifh&JUtcspfawGukd aumufauGUaewJh okH;xyfvrf;twkdif; ig,Hkw,f[,f/ igvnf;av eifeJYom aysmf
&r,fqkd&if tkef;yifzsm;rSmemNyD; vIdif;vkH;BuD;awGyJ pm;& pm;&/ urf;ajcrSm a&epfNyD; a&ylprf;xJ ckefcs&ckefcs&
-- c½kcHGav;awGukd cspfovkd eifhukdvnf; igcspfw,f[m/ oJaomifjyifrSm tajy;ckdif;NyD; tarmqkdYaewJh
eifhrsufESmukd Munhfae&r,fqkd&if &,fp&mr*¾Zif;awmif zwfp&mrvkdbl;[Jh/ tJ'g eifodvm;/ eifhaomuf/
tJtJ-- iefwm [kd[kd rD;cPav; cPav; OD;wkdY tck½kdufaewJh Zmwfum;rSm 'g½kdufwmu b,folvJ[if/
rD;a& aemufwpfyk'f quf½kdufMuwmaygh/
\<i
rarQmfom raysmfom tazmf&SmavwhJ('DyJ,if;u) rD;rD;aemftwGuf--
One. Stop.Tow. Stop eJ Y taoaqmh r ,f h - --
p\m
aZmf(xm;0,f) 157
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
&,fp&m&nf;pm;pmtrSwf(15)? q&mrrD;rD;aemf('DyJ,if;)\ acG;vkdufqGJvkdY ajy;cJh&wJh
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
&mZ0if&nf;pm;pmtm; a,mufsm;av;bufrS jyefvnfacsyay;pm
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123

BuKdwifowday;xm;yg&ap
vGef;juifiSufi,f
cspfrD;...
uGJpuwfawGukd ESpfoufwwfwJh ydefydef&Snf&Snf0g;jcrf;arav; rD;a& ]rD;? rD;}eJY jrnfaewJh
OD;&JU&ifckefoHukd jyefMum;&aeawmh Mumvm&if &ifxJrSm rD;xawmufrSmukd pkd;&drfaerdw,frD;/ 'gaMumifh
rD;&JUtcspft,fvfukda[mukd OD;&JUrD;awmifBuD;xJ pD;qif;cGifhjyKwJhtwGuf Thank you so much.
rD;rD;av;a&... rD;&JUtcspu f fkd r&cJb
h ;l qk&d if OD;qk;H jzwfcsuw
f pfck csxm;ygw,f/ ½krd ,D [ dk m *sL;vd,uf
aovkdY vkdufaooGm;cJhw,f/ wkdifwif;epfoabFmBuD; jr§Kyfwkef;u *suf[m ½kdUpftwGuf taocHoGm;w,f/
OD;uawmh rD;pdwfcsrf;omr,fqkd&if rD;ta':tysKdBuD;ukdyJ ,l& ,l&(rD;twGuf ajymwmyg/)
OD;ukd tajzay;zkv
Yd mwJh nu acG;vku d q f w JG t
hJ wGuf 0rf;om(tJ) pdwrf aumif;ygbl;/ {uEÅ'aD umifu
narSmifarSmifrSm rD;&JUtuGJawGatmufu ajcovkH;rnf;rnf;([kwfbl;) jzLjzLukdjrifawmh trJ½kd;xifNyD; vkduf
ukdufwmjzpfrSmyg/ ('Davmufydefwm xifrSmaygh/) aemif 'Dvkd rjzpfapzkdY 'DacG;ukd trJom;rsm;rsm; auR;NyD;em;
0ifatmif qkH;ray;yghr,fuG,f..
rD;ukad v OD;t&rf;n§p(f tJav)? t&rf;cspfygw,f/ jzpfEidk rf ,fq&dk if wmaem,u©bv D ;l BuD;u ork',
o*Ðukd cspfvGef;vkdY tmcHwGif;xJrSm a&TMuKwfeJYxnfhNyD; ikHxm;ovkd OD;uvnf; rD;ukd yg;pyfxJxnfhNyD; rsKdcs
vkud cf sifwmyg/ 'gayr,fh OD;twGurf usef rSmpk;d vk(Yd wpfrsKd;rawG;eJ)Y rD;rsufEmS ukjd rif&if Munhv f rYdk &awmhrmS pk;d vkYd
rrsKad wmhygbl;/ wmaem,u©vdk tmcH wGi;f xJrmS xnhNf y;D ikx H m;&ifaum rD;u ykord o f m;av; armifausmufprd ;f eJY
bmnmuGduG? tDpDuvD? bmbmnmnm? awmifawmifajrmufajrmuf? a&SUa&SUaemufaemuf(b,fawGa&muf
ukefNyDvJ)awG jzpfNyD; aemufrD; vif;rSmvm; (ykd;pkef;MuL;yJjzpfjzpf? um;aemufrD;yJjzpfjzpf/)
OD;&JUcE¨mukd,f[m qifcE¨m0ufukd,fvkH;ayr,fh rD;eJYawGU&if cifoEÅmoufcsKdjyHK;(tJav... a,mif
vkdY) ,ifcE¨m<uufukd,fvHk;yg... rD;u t*FgN*Kd[fay:u tDwD;av;qkd&if OD;u rD;ygvmr,fh yef;uefvkH;
ysHukd arQmfaewhJ yufusdfav;yg.. rD;u rkd;&moDqkd&if OD;u yGrfyGrfjrnfwJhum;av;([kwfaygif) *Grf*Grfjrnf
wJh zm;av;yg/ rD;u aerif;BuD;qkd&if tyl&Sdefjyif;jyif; rykdYvTwfygeYJaemf... urÇmajrjyifay:u OD;qkdwJh
a&mf&Guf0gav;u cHEkdif&nfr&SdpGm a<uumus? ajrrSm c&ygvdrhfr,f/ (tckacwfa,mufsm;awGu ½kyfMurf;
BuD;eJY EGJUwwfw,f/) rD;u vIdif;vkH;BuD;qkd&if OD;u rxdcifu NyKdcsifaewJh urf;yg;av;yg/ (Ekvkdufwmaemf)
tm;EGJUwJh OD;ukd pmemyg? n§mwmygOD;? 0rf;enf;pum;rajymbl;/ (a[m... ajym&if;oDcsif;bufukd a&muf
oGm;NyD/)
aa m
o if:
]ymif: rD;om OD;&ifcGifxJukd a&mufvmr,fqkd&if b*¾'ufNrKdUrSm quf'rf[lpdefukd &SmrawGUovkd rD;ukdvnf;
axGv m olrsm;awG rjrifatmif zufxm;yghr,f (OD;u qifcE¨m? rD;u 0g;jcrf;jym;ukd;/)
158 rD;&,f...wu,fawmh ][kd,GefrD}[m tcspfBuD;olyg... OD;[mvnf; tjrpfBuD;(tJav...)
tcspfBuD;olyguG,f... rD;[m a&cGufuav;qkd&if OD;uawmh wkdifuDykH;xJu a&awGayghrD;&,f ]rD;}qkdwJh
a&cGufuav;u ]OD;}qkdwJh a&awGukd xbDyJavQmfavQmf? tdrfomyJaq;aq;(tJ...rSm;vkdY) oGefvkdoGef?
arSmufvkdarSmufyguG,f rD;pdwfcsrf;omr,fqkd&if t*FgN*Kd[fukd oGm;NyD; N*Kd[fao;yef;&Gufukdvnf; cl;ay;&Jyg
w,f/ OD;b0rSm rD;&SdrS jzpfr,f/(rD;r&Sd&if arSmifaerSmaygh/)
wu,fawmh rD;&,f...]tjzLa&mifvGifjyif}xJu ]ESvHk;vSq&m0ef}[m ]tPÖ0gcspfol}yg teuf
a&mifuGif;jyifxJu cGufykef;qkdifav;[m OD;&JUtkdatppfav;yg/ rD;om a&a0;ukdoGm;csifw,fqkd&if a':vm
awG b,favmufyJukefukef ta&mufykdYay;r,fholyg/
rD;av;? cspfav;? tonfav;? ylw;l wl;av;? taphvw G x
f ;l ? ausmf[ed ;f (ZD;xkyef mrnfawG jzpfuek f
NyD/) rD;u EkrYd jywfao;bl;qk&d if OD;u Dumax? 1 Plus 1 Golden Cow EkrYd eI aYf wGudk tqifoih0f ,fxm;r,fo h yl g/
]uav;&Sd&if a&TaoG;&SdrSjzpfr,f}qkdawmh rD;twGuf a&TaoG;oli,fem &ifvl;aq;0,fxm;zkdY 0efrav;ygbl;
uG,f/ rD;u iSufaysmoD;awG? oMum;vkH;awG pm;wmrsm;oGm;&if &ifusyfrSmpkd;vkdY xufvif;&ifvl;aq;ukd
vnf; ukd,feJYruGm aqmifxm;rSmyg...
rD;a&...
OD;u ]ESvkH;vSvlrkduf}jzpfae&if rD;ua&m ]orD;rkduf}tjzpf cHEkdif&JUvm;[if/ ]t&dyfyrm rcGJcGm}yJ
]at;wlyltrQ}aecsifw,fvkdY OD;uajym&if rD;u ]pmemwwfolrkdY} ]vrf;cGJpum;}ajymrSmr[kwfbl;qkdwm OD;
em;vnfygw,f/
]cspfolem;rSm} ]tjrJwrf;twGuf} ]wpfa,mufrsufESmwpfa,mufMunhfum} aecsifayr,fh OD;u
oabFmoD;(tJ..a,mifvkdY) oabFmom;qkdawmh oabFmwufoGm;vkdY ]a0;rsm;a0;&if} ]a&mrausmuf½kyf}ukd
]xm0&vufaqmif}tjzpf ]trSwfw&}ykdYay;vkdufr,f ]tcspf&,fae&pfawmhuG,f oGm;awmhr,f}
]rD;a&... 0goemukd tajz&SmvkYd r&ovk?d ygwemukv d nf; taonmzkYd roifyh gbl; ][kid af 0}ukMd unhf
NyD; xkdifaevkdY r&ovkd ]wka0}ukd MunhfNyD; nKaevkdYNyD;rSmvm; ]vGrfa[GU}aMumifh jyefawGU&ayr,fh ]qGefeef}
u taysmfMuHrSm r[kwfygbl;uG,f...

\<i
p\m
159
aMumfjimrSm azmfwmrqef;ayr,fh ay:wmrsm;oGm;&ifawmh om;a&usp&mayghrD;&,f... rD;ua&m
OD;ukd Eva qkdNyD; tyDnmrSmvm;[if... tar&duef[m auoDyefr[kwfovkd tD&wf[mvnf; tyDrowf
ygbl;uG,f wu,fawmhrD;&,f... jr{u&D? auoDyefwkdY[m b,folYukd ajymw,fqkdwm rodayr,fh
jr[oFm? &Dykdukdawmh OD;aumif;aumif;odygw,f? ([if;...[if;...n§if;)
rD;odatmif ajym&OD;r,f OD;av usKdufacgufrSm AkdufarSmuftdyfchJayr,fh ausmufwef;rSm wpf
a,muf irf;cJhygao;w,f? okH;cGrSm tokH;ruscJhayr,fh olaX;uGif;rSm tajy;ujrif;cJhygao;w,f/ OD;[m
*syefrSm toHxGufcJhayr,fh w½kwfrSm rvkyfcJhygbl;/ (tvkyfukd ajymwmyg/)
OD;wkaYd ,mufsm;awGu rde;f uav;awG uGpJ uwf0wfwm vdu k af jymaevkYd rD;rauseyfovkd OD;uvnf;
wpfck ar;csifw,f/ OD;wkdYa,mufsm;awGukda&m rD;wkdYrdef;uav;awGu vlukdjrifatmif bmaMumifh ajcrukdyJ
MunhfaeMuwmvJ/ taMumif;&SdvkdYvm;/ (bmtaMumif;aMumifhqkdawmh odNyD;om;/)
tckqkd&if OD;eJYrD;u n§pfol(tJ...) cspfolawG jzpfoGm;MuNyDqkdwm rMumawmhwJhtcsdefrSm wpf
a,mufuw dk pfa,muf eifyg;½ku d &f if igem;wD;(tJv.dk ..vkyyf gbl;) &,lyidk q
f idk cf sifMuawmhr,fav/ 'gaMumifh
rD;ukd wifawmif;zkdY OD;oabFmoD;a&mif;vkdY&xm;wJhaiG (tkd;...[kwfao;ygbl;) oabFmvkdufvkdY &xm;wJh
a':vmeJY rD;ukdvmawmif;yghr,f/ (ukd,fhbmom oabFmay:rSm ukef;ywfyJwkdufwkduf? tdrfomyJaq;aq;)
tJ'Dtcgus&if rD;u OD;qDrSm rsufapmif;eJYtcspfawmif;OD;rSmvm;[if...)
a&S;pum;ykHwpfck&Sdw,frD;... ]aoQmifaemufqHxkH;yg}whJ/ tckacwfrSm a'G;au? &mZmae0if;au
acwfpm;aevkYd OD;awmifAu f av;au n §yx
dk u f m;ygao;w,f/ rD;rSmaum aemufwq JG x
H ;Hk ? wpfywfvQKdqx
H ;Hk ?
*syefqHxkH;? uyÜvDqHxkH;? rav;&Sm;qHxkH;ykHpHawG xkH;zkdY tarG;&Sd&JUvm;/(qHyifarG;ukdajymwmyg/) 'gayr,fh
acwfawGajymif;ukefNyD rD;... rdef;uav;awG xGef;tdjE´mAkd&JU uwkH;auukd oabmusvkdY uwkH;wkH;ukefMu
aa m
o if: NyD/ tJ'DvkdyJ a,mufsm;awG[mvnf; rdef;r,lNyD;&if rdef;rtdrfvkdufaeMuvkdY qHxkH;aemufaoQmifyg? uwkH;
]ymif:
m
axGv aemufarmifyg acwfjzpfoGm;NyD/ 'gayr,fh OD;uawmh rD;wkdYtdrfukd vkdufraeygbl;uG,f/
rD;u ajymw,faemfOD;&JU rsufpdukd ykpGefrsufpdvkdYav/ wu,fawmhrD;&,f... OD;[m vnfyif;BuD;
160
a&m*gonfwpfa,mufyg? vnfyif;BuD;vkdY rsufvkH;jyL;wm rqef;ygbl;uG,f/ wpfaeYukd a&Smufaygif;(39)vkH;
aomufvkdY tonf;BuD;NyD; Akdufylwmukd qef;w,fvkdY rD;u ajymOD;rSmvm;/ OD;&JU rnf;eufawmifajymifwJh
EIwfcrf;arG;BuD;[m jrefrmrIukd xdrf;odrf;wmyg/ tJ'DEIwfcrf;arG;aumufaumufBuD;ukd Aef;jyNyD; oabFm
urf;wpfcgqkduf&if (EkdifiHjcm;rSmajymwmaemf/) uRefawmf jrefrmygqkdNyD; EkdifiHjcm;a&muf jrefrmawGqDrSm a':
vmvkdufawmif;cJhwm rD;rSrodbJ (EkdifiHjcm;rSm olawmif;pm;vkyfcJhwm b,folodwmrSwfvkdY ar;vnf;rar;Mu
yg/)
vkd&if;ukd ajymr,frD;... OD;&JUnD ti,fqkH;av;wpfa,muf tDoD,kdyD;,m;rSm tvkyfoGm;vkyfae
wm rD;odygw,faemf/ tck oljyefa&mufaeNyD/ 'gayr,fh rD;&,f... olYrSm tonf;a&miftom;0g(B)?
ESvkH;a&m*g? iSufzsm;? acsmif;qkd;? &ifusyf? ovdyfuyf? aemufqkH;yGifhyGifhvif;vif;? r&Sufwrf;? ajymifajymif
wif;wif;? &J&J&ifh&ifh ajym&&if AIDS a&m*gjzpfaeNyDrD;&,f? tajctaeuawmh t&rf;rqkd;ao;ygbl;/ ukd,frSm
temawG aygufNyD; tdyf&mxJvJaewJhtqifhyJ &Sdygao;w,f/ OD;&JU nDti,fqkH;av;rkdY OD;t&rf;cspf w,f/
olY&JUtoufukd wwfEkdiforQ qGJqefYxm;csifw,f/ jzpfEkdifr,fqkd&ifav nDav;&JU toufukd rD;&JU
toufeJYvJay;(tJ...[kwfygbl;) OD;&JUtoufeJY vJay;vkdufcsifwmyguG,f/
q&m0efawG&JU ajymjycsuft&qkd&if aemufxyf(6)ESpfavmufyJ ae&awmhr,fwJh/ OD;av t&rf;0rf;
oGm;(tJ) 0rf;enf;wmyJuG,f/ tdrfrSmvnf; olYukd jyKpkr,fhol r&Sdbl; rD;&,f/ OD;uvnf; OD;tvkyfeYJOD;r[kwf
vm;/ (wpfaeukef t&ufaomuf&r,fav/) 'gaMumifh OD;wkdYESpfa,muf jrefjrefvufxyf&atmifaemf/
vufxyfNyD;&if rD;u OD;wkYdtdrfvkdufaeNyD; nDav;ukd rD;&JUarmifav; t&if;acgufacgufwpfa,mufvkd oabm
xm;NyD; ukd,fxdvufa&muf? ausmom;&ifom;rcGJbJ ukd,fzd&ifzd jyKpkay;ygaemf/ nDav; xrif;r0g;Ekdif&if
rD;ukd,fwkdif0g;NyD; cGHUauR;ay;aemf/ nDav; a&rcsKd;Ekdif&if rD;ukd,fwkdifcsKd;ay;aemf/ nDav;&JU cE¨mukd,fay:u
temawGukdvnf; rD;ukd,fwkdif aq;xnfhay;aemf...aemf...aemf../
(yZmyJhjzpfjzpf rD;vwfcHr,fqkdxif&,f ',fuRwf&d rD;odtGefBuKdwefAD; today;vkduf&,f/)
rD;em;rvnfawmhbl; r[kwfvm;([d...[d) aysmfvkdufwm uawmifuvkdufcsifao;/ 'gayr,fh
rD;OD;aESmufpm;rSm rvkdvm;vkdY bmomjyefay;vkdufr,f/ tJ'g ykavmpum;aygh/ (bmyJjzpfjzpf rD;vufcHvdrfh
r,fvkdY xifw,f/ 'gaMumifh rD;odatmifBuKdwifNyD; today;vkdufw,f/) [if;....[if;...[if; bJ&D;*Gwf/
Hello! My Chit Thu
Dar Pel Naw
Letter Fly Naw
OD;&JUrD;
qifcE¨mOD;&JU rD;0g;jcrf;jym;av;
tjrJwrf; ydefaeygap
rD;&JUcspfcspftkdBuD;OD;
vGef;MuifiSufi,f(ykavm)
&,f^pmcspfol-5552

\<i
p\m
161
uAsmjzpfoGm;&aomb0
b0[m b0[m
toufaphae&ufeJY qGJvkdufwJh uav;i,fwpfa,mufpm;wJh xrif;vkd
zJcsyfavmufawmif tavtvGifh tzdwftpifrsm;vGef;w,f/
&ifckefzkdY raumif;cJh/ b0[m
b0[m armif;qkHxJ xnfhaxmif;cH&wJh qefvkdyJ
buf(cf)[rf;&JU z&D;upfwpfvkH;avmufawmif tusKd;taMursm;cJh&/
raocsm ra&&mcJh/ b0[m
b0[m tysKdpifwpfa,muf csifjcif;wyfovkdyJ
*E´D&JU zdeyf wpfzufavmufawmif rqDrqkdifawG jzpfcJh&/
vlod olod rjzpfcJh/ b0[m
b0[m trIdufrypf&qkdwJh qkdif;bkwfvkdyJ
awmif;aygufeJY zm;aumufovkd trIdufykHxJ aZmufxkd;rkd;arQmfjzpfcJh&/
tustayguf rsm;vGef;w,f/ tJ'gawGeJYyJ
b0[m
aao]ymmifif:: aqmif;wGif;tdyfruf&Snfwpfyk'fvdk
aemufqkH;awmh.
aq;vdyfrD;ckd;aiGUawGMum;
axGvm uarmufur qefvGef;w,f/ b0[m uAsmjzpfoGm;/
162 tarmif(yk*H)? &,f^pmcspfol-608
tcspfpm&dwårdwåL
tonf;ukd tpdrf;vkduf 0g;pm;oGm;wJh&Gmolwpfaumif
ajcawGvufawG ½kdufcsKd;ukwfzJhoGm;wJh usm;opfrwpfa,muf
&ifckefwmawmif aumif;aumif;ckefcGifhray;wJh ckdrwpfpif;
tpm0vkdY tdyfwef;jyefwJh ysm;bk&ifrwpfck
wrvGefukd aumufaumufygatmif vkdufoGm;wJh
em;vnfrIt&SdqkH; uRefawmfhukd,f wpfjcrf;cspfol
pdwåZaxmifxJ oGufoGufcgatmif ypfcsvkdfufwJh
rm&DvifrGef½kd;}twk
ukd,fhukd,fukd,f bmtdyfruf rufaerSef;rodwJhig/
............................... &Gmolwpfaumif ig
............................... usm;opfrwpfa,muf ig
............................... ckdrwpfpif; ig
............................... ysm;bk&ifrwpfck ig
............................... ukd,fwpfjcrf;cspfol ig
............................... ]rm&DvifrGef½kd;}twk ig
............................... ig
............................... ig
'DaeY igvnf; tm;vkH;xyfwlxyfrQ/
pkdif;pkdif;(&Srf;)
&,f^pmcspfol-2588

\<i
p\m
163
pd w f u l ;...0wf ½ k H
...0wf
nrSm...
va&mif[m t"dyÜm,fawG
wpfcGufNyD;wpfcGufarmhaomufvkdY
vif;vufrI aysmufqkH;aewmawmif
jyHK;NyD;aeEkdifao;&if...
(igh&ifukd eif;oGm;yg...)
tdyfpufjcif;rJhpGmeJY [mvm[if;vif;jzpfaewJh
tjzLa&mifESvkH;om;ukda&m...
vufjyEIwfqufzkdY tcsdefrusao;bl;vm;...
twåyg;yg;eJY... aemufusdayusHaeqJ
jy'g;rygwJh MunhfrSefwpfcsyfukd
tvGrf;awG okwfvdrf;zkdY BuKd;pm;wkdif;
tcef;ysufOD;aESmufxJ
atmf[pfoHMum;vkdufw,f/
uAsmawG...jyefYusJ
rsuf&nfawG... jyefu Y sJ
qE´awG(ajymif;jyef)... jyefu Y sJ
aeYopfawG... jyefusJU
.............................
igukd,fwkdifvnf; jyefYusJ&if;eJY
arQmfvifhjcif;avSum;uae...
vdrfhusoGm;&jyefw,f/

&nfql;i,f(Oya')
&,f^pmcspfol-244

aao]ymmifif::
axGvm
164
tcspf p d w f u l ; yG i f h z l ; uAsm
aumfzDaomufjcif; {nfhpm&if;r&SdwJhig Telephone
wu,fawmh ESif;awGuswJh
qkdiftkdi,fav;xJrSm nwpfnrSmaygh
aumfzDcGufav;wpfcGuf rD;ysufcJhwJh
Telephone ukd ig
rkd;taqG;awG twdwfawGtwGuf
uokdPf;½I;
½kwfw&ufNyKdusw,f tifAmwm0,fzkdYxd
rif;ukd arwåmykdYaerdw,f/
a0'em weifhwpfykd;eJY owdår&SdcJhbl;/
'gayr,fh rkef;wkdif;usr,fh wu,fvkdYom
rkd;&nfpufawG w,fvDyoDenf;ukd
aumfzDcGufxJrSm reufjzefawGukd
paw;a&SmifzkdYawmh prf;oyfcGifh&&if
tvGrf;awG rif;ukd
tqkH;rowfEkdifawmhbl;/ cGeftm;tjynfh&dSygao;w,f/
tckawmhvnf; t&ifprf;oyfvkdufcsifw,f/
at;pufp &ifckefoHxJ ighrSm rsufvkH;awGvnf;atmifh
rmetokd;awG "mwfqDukefaewJh 'DntwGuf
za,mif;wkdifrD;rIwfvkdY ausmawGvnf; awmifhukefNyD
awmufavmifaeqJ em;awGvnf;um;
tdyfrufxJu terf;awG tdyfawmhr,f/
usL;vpfyf vufuvnf; ,m;vmNyD/
b,fvkdvkyfNyD; vSEkdifrSmvJ apmifhvkduf&wJh phone
taiGUwtltleJYaumfzDwpfcGuf &,f^pmcspfol-3346
wpfaeYrvm wpfnrvmeJY
rif;ay;cJhwJh t&mtm;vkH; a0'emtdrf ighrSm-
auseyfpGm pm;okH;vkdufygw,f phone apmifhewf
tMuifemtMunhfrsm;qkHcsdef
rkd;onf;onf; tavmif;tvsmjzpfvkdYaeaygh/
&ifckefn§KdUcsuf yOövufjrm;
&GmaewmuvGJUvkdUaygh./ at;csrf;ol(uavm)
ESvkH;om;ukd
oufrSL;ZifZif &,f^pmcspfol-4935
xGif;azmufoGm;cJhaygh/
&,f^pmcspfol-4993
cHppfraumif;cJhwJhESvkH;om;[m
ocifa&SUarSmufus½IH;
tonf;'Pf&m
ig[mtcspfBuD;olvkH;vkH;jzpfcJh&
igh&ifxJu cHpm;ae&a0'em rsuf0ef;pdrf;rsm;qkHcsdef
b,foljrifEkdifrSmvJ a0'emtdrfxJ
ta0;qkH;rSm 'PfcwfcHESvkH;om;
rif;&JUtrkef;eJY pdrf;um;rIawG emusifjcif;tjyHK;rsm;eJY
tcspfqkdwmu tqkH;xdcspfcJh/
ay;qyfjcif;oufoufygcspfol t,lcHr0ifcJhayr,fhvnf;
[efaqmifjyHK;awGeJY ocifhtrkef;xdcJhwJhae&m
wdwfwdwfaMuuGJaewm &ifcGifrSm tqdyfrD;eJY
igaygh/ uRrf;avmifaecJhw,f/
uAsmcspfol ESif;oufNidfrf
&,f^pmcspfol-2178 &,f^pmcspfol-3027 \<i
p\m
165
tcspf p d w f u l ; yG ihfz l ; uAsm tajzrodao;wJhykpäm
ESvkH;om;wHcg;ukd zGifhxm;ay;yg
rkdufrJjcif;(2) oDtkd&Dwpfyk'fukd ig&Gwfjyr,f
tavhusaygufwmrsm;wJhtcg w[D[DuRef;u
owd&jcif;awG awmxvmw,f tvGrf;awGukd odrf;ykduf
uRefawmfh arQmfvifhcsufwkdif;ukd rkd;jyma&mifaumif;uifBuD;u
aumif;uifqD wdrfwdkufawGukdxdef;ausmif;
vSrf;ypfwifae&wm a&r&SdwJhacsmif;uav;u
tdyfrufawGvnf; armvSNyD rsuf&nfawG0JaecJh
twkHY&SdNyD; tjyefrJhcJhorQ ESvkH;om;awG
ukd;q,f'D*&DtrSwf
avmu½ku d cf sufuvnf;jyif;awmh wqpfqpfemusifaewJhMum;u
uHMur®mvrf;qkHrSm cspfjcif;qkdwm ae0ifcsdefukdai;Munhf
cyfawGawGav;xkdifNyD; vG,fra,mifeJYcuf &oçr&SdwJh tm[m&awGu
'gav;jzpfwefaumif;yg&JUvkYd wdrfra,mifeJY eufwmyguGm cg;oufrIawGeJYppfcif;
ukd,fwpmpm 'DvkdeJY ausmckdif;&r,fqkdvnf; 'Pf&mrJhESvkH;om;u
rawmif;wçcJhzl;ygbl;ol atmifjrifaom qkwfcGmjcif;aygh aoG;ysufaecJh
cg;vkdYvnf;"m;çrukdifovkd b0ukd rD;nd§rSawmh 'gawG tm;vkH;MumcJhNyDyJ
csKd&ifvnf; wwdwd vIdufpm;wkdoGm;rSmyJav tpdrf;&ifh&ifhjrufcif;jyifawmif
tdyfruffrrufwwfwhJukd,fyg rodwmvnf; r[kwf/ ajcmufaoGUvkdY
cg;cg;csKdcsKd EG,fEG,fatmif(rEÅav;) a[mif;EGrf;aewJhykpämwpfyk'fu
BudwfrSdwf&ifqkdif0hHwJhukd,f &,f^pmcspfol-627 eifeJYighukd ydwfavSmifxm;w,f/
wyfrufrIysm;&nfqrf; jr&Tef;vJh,Of
"m;oGm;ay:uukd,f&,fyg &,f^pmcspfol-3186
oljzpfvmrSawmh
tonf;pm;pm;
yv’ifxm;xm;aygh
ukd,fcHpm;wwfyg&JU
'gayr,fh
cspfovm;?
rkef;ovm;ruGJjym;wJh
a[m'Dvrf;cGJrSm
rkdufrkdufrJrJ
½l;oGyfae&w,fqkdwmukdawmh
ukd,f0rf;enf;
aao]ymmifif:: yufvuf0efcH&awmhrSmyJav/
axGvm [def;aEG½Idif;(a&TuRef;ajr)
&,f^pmcspfol-2911
166
q
C ef ; o pf p pm Ek , Of
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
q ef
C; o

G cf siaf om uRefawmfMum;rSm em;vnfrIawG &SdapcsifwmygyJ/


qE´eaYJ umif;uifudk zufw,
tcspfqkdwmukd cHpm;em;vnfNyD;wJhaemufrSm cGJcGm
wpfpwHk pfcu k dk vkcd si&f if wpfpw Hk pfcuk dk jyefay; jcif;qkw d mukd rawG;&JavmufatmifygyJ/ b0wpfck
&w,fqw dk mukd em;vnfoabmaygufxm;ayr,fh vkH;eJY &if;NyD; cspfw,fqkdwmukd olodatmif? em;
vufawGUqkdwm r&SdvkdY pdwfxJu r,kHcJhovkdygyJ/ vnfatmif &Sif;rjywwfbl;/ olYukd b,favmuf
uRefawmfh&JUykHpHu a,mufsm;av;qefw,f? acgif; owd&aeygap/ wu,fwrf; awGUMu&if rsufESm
rmw,f? *spu f efuefeYJ uk, d &hf ifxrJ mS &Sw
d chJ pH m;csuf wif;wif;eJY [efaqmifae&wJyh pHk u H dk ESpo f ufcwhJ ,f/
ukd b,folrS rodapbJ pmtkyfxJrSm csa&;wwfwJh wpfa,mufwnf;aewwfwJh tusifhukd txD;usef
tusifheJYyg/ oli,fcsif;awGeJY aysmfaysmfaewwfwJh jcif;vkYd owfrw S vf Ydk r&Ekid o
f vkd uReaf wmf&h UJ acgif;
uRefawmfhrSm cspfolqkdwm &Sdvmawmh ykHpHajymif;vJ rmwwfwJhtusifheJY tcspfMum;rSm vGJrSm;rIqkdwm
ypfc&hJ w,f/ rde;f uav;vkd aewwfatmif BuK;d pm; wjcm;pDyJvkdY xifw,f/ cspfol&JU *½kpkdufrIeJY ukd,fh
cJ&h w,f/ cspo f t
Yl vku d s? cspo f al p&m jzpfatmifaygh/ tay: tvkdufwodeJY vkyfay;wmukd vkdcsifcJhayrhJ
'gayr,fh uRefawmfh&JU *spfuefuef vkyfwwfwJh tjrt J vky½f yI af ewwfwJh olaY Mumifh uReaf wmf&h ifxJ
tusifhu raysmufcsifbl;/ olYuG,f&mrSmawmh ol rSm rsu&f nfqw dk mukd b0eJY vJwwfcw hJ ,f/ pdwu f ;l
jzpfcsiwf mukd vku d vf yk w f wfw,f/ uReaf wmf&h UJ b0 ,OftdyfrufawGeJY aysmf&Tifae&ayr,fh vufawGU
rSm tjzpfcsifqkH; qE´u b0rSm ay;qyfcJh&wJh tcspftwGuf wkHYjyefrIukd
awmh oleYJ &ifew YJ pfcv k ;Hk vkcd siw f hJ uk,d uhf ,
dk f uk, d f tjrrJ ek ;f ae
wJh taetxm;uae xGufaygufay;jzpfcJhw,f/
cyfMurf;Murf;puúLwpf&u G af y:rSm Pen wpfacsmif;eJY
tyfaMumif;xyfaewJh pmom;awGukd owfrSwf
csufr&Sd csa&;cJhw,f/ ajrBuD;eJY aumif;uifu
tvSrf;uGmvGef;ayr,fh uRefawmfqkdwJh ajr BuD;u
aumif;uifqw dk hJ pma&;jcif;b0ukd cH,cl sif cJw h ,f/
ajrBuD;eJYaumif;uifu urÇmwnfaeoa&GU uRef
awmfph w d &f UJ rsKo d yd cf &hJ wmawGukd pmrsuEf mS xufrmS
xyfum xyfum wifomG ;jzpfr,fqw dk m/
rkd;ukyfpuf0kdif;BuD;ukd Munhfvkduf&if aumif;
uifBuD;u ajrBuD;eJY xdawGUaeovkdygyJ/
Mu,f p if ( enf ; ynmaumvd y f )
&,f ^ pmcspf o l - 4579
\<i
p\m
167
q
C ef ; o pf p pm Ek ,
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678
Of q ef
C ; o

&moDopftwGuf tdyrf ufaw;oGm; acguf½kd;usKd;aeYawG b0rSm aemufwpfcg jyefr&


rSm aocsmcsiw f ,f/
NrKUd uav;a&.. aumif;wJ[ h mawG vky&f wm
vGrf;vkdufwm/ tarSmifxku odyfonf;vGef;
vG,fr,fqkd&if bk&m;&Sdckd;ausmif;uav;awG[m
w,f/ 'Dvv dk rG ;f &wJh nrsK;d tdyf rf ufyJ jzpfyg&ap awmh/
bk&m;&Sdckd;ausmif;BuD;awG jzpfNyD; vlrGJawG&JU wJ
jywif ; wH c g;u ai;Munh f v k d u f a wmh [k d ; cyf
uav;rsm;[mvnf; eef;awmfBuD;rsm; jzpfukefwm
a0;a0;qDu rIefysysav;u uRefr&JU NrKdUuav;rsm;
MumNyDvkdY &SdwfpyD;,m;u ajymzl;w,f/ NrKdUuav;
vm;/ NrKdUuav;&,f/ uRefr&JU NrKdUuav;ukd vGrf;
&,f.. wwfEkdif&if ,kHMunfcsufwpfcktwGuf tdyf
vkdufwm/ 'Dvkd nrsKd;twGuf 'Pf&mawG arhzl;csif
rufawGudk ESv;Hk om;eJY avmif;aMu; xyfcsiyf gw,f/
w,f/ cs,f&Dyef;yif? xif;½SL;&eHYawGeJY NrKdUav;aysmf
wu,fawmh naecif;awGqkdwmvnf; av;
&Tiyf gap/ csr;f at;wJh &moDrsK;d rSm jrLck;d awG &pfqidk ;f
jzL&JU oDcsif;wpfacGeJY uAsmpmtkyfawGom r&Sd&if
NyD; ESif;aiGUawG a0aewJh NrKdUav;&JU &ifcGifaEG;qD
aeaysmzf Ydk awmfawmfcufvrd rhf ,f/ (21)ESpw f mt wGi;f
b,ftcsed f jyefcv dk cHI iG &hf rvJ rodEidk cf b
hJ ;l av/
tdyfrufawG b0rSm b,favmufrsm; tcsKd; usus
nae&D
yGiv hf ef;cJzh ;l vkv
Yd /J wpfcgwpf&H yGcJ if;wpfck tv,fu
eifEh w I cf rf;zsm;awGu
xG u f a yguf r J h rG e f ; usyf r I r sKd ; eJ Y ( uH M ur® m )u
0if0h gvGe;f yg&JU
&ufpufwwfao;w,f/
b,fvadk w;oD;csi;f awGeYJ
nae&D
avajyukd aoG;EGUJ apchw J mvJ
eifu.. vGrf;[ef rjy&ifvnf;
wkw Yd pfawG
owd&qJryYdk g/
vGr;f ae&Ny/D
eif&h ifciG af tmuf
NrKUd uav;&,f.. NrKUd uav;ukd pwifccJG mG cJo h l
igwkaYd wmufyavmifuRr;f
u uRefr jzpfayr,fh ae&mopfrSm tom;rusEkdif
tjyma&mifawmwef;av; jzpfczhJ ;l w,f/
ao;ygbl;/ taqmifyidk &f iS &f UJ ae&mwum jrnfweG f
NrKUd uav;a&.. pum;ryDwhJ tvky&f iS &f UJ 0,f
awmufw;D rIawG&,f? ckwifwpfv;kH &JU usyo f yfraI wG
xm;wJhtdrf aiGacszkdYtwGuf odef;aygif;rsm;pGmukd
&,f? rif;om;? rif;orD;? zuf&SiftvSty? t0wf
jcif;awmif;xJ xnhfqGJNyD; vkdufcJh&wJh oli,fcsif;ukd
tpm;? twif;pum;awGeJY xkHrTefaewJh tcef;azmf
vGrf;vkdufwm/ t&rf;cHpm;cJh&wJholYukd uRefr pmem
awG&,f.. b,fvkdrS tom;rusEkdifcJhygbl;/
wwfygNy/D uAsmpmtkyaf v;xkwzf Ydk vk;H yrf;aewJh ol
ncif;wkifd ;f usyo f yfaewJh bwfpum;ay: u
i,fcsi;f ? vli,fpum;0kid ;f av;awG vkyzf Ydk 0goemyg
py,f,m&JU atmf[pfoH? yifyef;EGrf;zwfaewJh vl
wJh oli,fcsi;f tm;vk;H ..tm;vk;H ukd vGr;f w,f/ jzpf
awG&UJ n§K;d rsuEf mS awGtm;vk;H [m realism 0w¦Kwpfy'k f
Ekid &f if 0ef;usiu f eH&aH wG NyKt
d ufomG ;wJt h xdayguf
zwfae&ovkyd gyJ/ tvkyx f rJ mS wpfaeukeOf ;D aESmuf
uGyJ pfcsiw f ,f/
awGylNyD; ncif;wkdif; 'DvkdusyfoyfaewJh um;ukdwkd;
aao]ymmifif:: pD;NyD;csdefqkd vlrSm tiftm;awG r&SdawmhovkdygyJ
a0ai;raeygeJY nae&D&,f
axGvm NrKdUuav;&,f/ computer cvkwfawG? pm&if;Z,m;
'g[m yifo h ufa<uwpfcyk g?
,Ofv&hJ n D aEG;aEG;xJ
168 awGeJY tjrJwkyfaESmifcHxm;&wJh 'Dvkd oHacs;wuf
q
C ef ; o pf p pm Ek , Of q
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
ef
C; o

eifcsex f m;&pfcrhJ mS xuf wpfb0pm avmifuRr;f MurSmvm;.. pOf;pm;


qnf;qmurf;pyfu c&D;u a0;vGef;NyD; acR;odyfajzp&mu &Sm;yg;
tvif;½Iu d o
f MH um;&if vGe;f awmh
igh ysHoef;azmf tvif;pufawG ausmbufqD(taemufbuf) jyefrqefaMu;
ysuaf <uoGm;rSmukyd J pk;d w,f/ aygh/
NrKdUuav;a&.. a[ma[m'kdif;'kdif;eJY yGifhvif; a&ylwpfcu G &f &dS if aomufvu dk yf g/
½k;d om;wJ?h pdwxf ufw?Jh wefaqmifwidk yf aJG wmfudk cspf tdyfrufppfppfawGMum; arS;pufae&wm
wJh? pmzwf0goemygwJh oli,fcsif; awmifay:om; aumif;ygw,f/
av;ukdvnf; owd&w,f/ wefaqmifwkdifyGJawmf NrKdUuav;a&... uRefr&JUtdyfrufawG a0
eD;&if vIyf&Sm;wuf<uaewJh ykHpHukd jrifa,mifrdao; qmqmyGiv hf ef;Ekid w
f ahJ eY NrKUd uav;&JU&ifciG t f a&muf
w,f/ yGJawmfwpfESpfrSm olY&JU aeYtvSvTwf rD;ykH;ysH jyefcJhr,f/ cg;oD;rGef;usyfvGef;wJh aeYawGukd arhvkdY
rD;avmifomG ;awmh ½kww f &uf owdvpfomG ;wJyh u Hk dk av/ uRerf &JUtdyrf ufawGtwGuf arQmv f ifjh cif;awG
tjrJ trSwf&rdw,f/ oli,fcsif;awGu tpGef; u tiftm;tjzpf &SifoefvkdYaygh/
a&mufwJhtxd rcHpm;zkdY ajym,l&wJh txdyJav/ pk j rwf E k d ; i,f ( vG i f j yif j zL)
NrKdUuav;a&.. tJh'Doli,fcsif;av; pdwf &,f ^ pmcspf o l - 2103
xufwm NrKUd uav; odygw,f/ q&mvif;,keaf rmif
armiftwGuf trSwfw& ausmufpmpkdufxlwJh t
aMumif; aqmif;yg;ygwJhvu uRefrqD zkef;quf
w,f/ uRefrukd zwfNyD;NyDvm;qkdNyD; ½kyf&Sifrif;om;
wpfa,mufu pmaya[majymyGpJ ifjrifu h dk tok;H cs Ny;D
aomufa&oefYaMunmoGm;wmukd ajymjyw,f/
odyf½kyfqkd;wmyJwJh/ 'gtEkynmukd ckwkH;vkyfwm/
odu©mrJhwm/ tEkynmorm;tcsif;csif; rav;pm;
wm/ tm;vkH;ukd xDrwifbJ olvkyfwkdif;jzpfwJh ykHpH
csKd;wm/ tJh'Dvkd aygufuGJrIawGeJY tJh'Drif;om;om
tem;rSm&S&d if trIejYf zpfomG ;avmufw,f NrKUd uav;
&,f/ uRefrvm;... uRefrvnf; tJh'Dvkdpdwf"mwf
ukd odyf&GH&SmwmyJ/ NrKdUuav;a&.. a&mrNrKdUBuD;
rD;[ke;f [ke;f awmufaecsed rf mS awmif wa,mxkid x f ;dk
aewhJ eD½kd;bk&ifvkd vlrsKd;awG wu,ftrsm;BuD;&Sd
ygw,f/
\<i
ai;raecsib f ;l
Mu,fawGvdk yom'jzpf½o Hk ufouf vif;vuf
p\m
MurSmvm;/ 169
q
C ef ; o pf p pm Ek , Of
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
q ef
C; o

arhr&wJhq,fckESpf wpfa,muf[m 'Dvkd 'ku©oHo&m vnfaewmukd


cH&rSmvm;/ aocsmwmuawmh uRefr[m vlawG
ajymif;vJjcif;wJ/h tif;... 'Doabmw&m;ukd rESpo f ufvnf; twif;pkad prJh rk;d a&awG r [kwb f ;l /
tajz&SmwwfEkdifzkdY odyfrBuKd;pm;vkduf&ygbl;/ yef; pm&dwåysufpD;oGm;wJh vlwpfa,mufr[kwf bl;/
av;awG ajymif;vJw,f/ tjrJpdrf;ygw,fqkdwJh opf t&ifu a&Ta&miftyd rf ufawGudk arQmv f ifah e OD;r,fh
yifBu;D awG ajymif;vJw,f/ ½ky0f w¦Kw&m;?cE¨mw&m;? cyfnn hH ahH umifrav;wpfa,mufr[kwb f ;l / vlawG
emrfw&m;? tm;vkH;rvGJraoG ajymif;vJaecsdefrSm twGuf ikdcsnf;pum;oHawG? oufjyif;armawGukd
uRefrtay: oufa&mufvmr,fh vlawG&JU ajymif; csrSwfay;rJholr[kwfbl;/ uRefr..tm;vkH; .tm;
vJjcif;ukd tHhMoawGa0EkdifzkdY&m vkH;0 rwwfEkdifcJhyg vkH;ukd wpfvSnfhpD MuHKawGUcJhzl;ygNyD/ ikd&,f.. jyHK;
bl;/ &,f..? aumif;&,f..qk;d &,f 'Gew f aJG ewhJ avmu
jrpfawG[m rm,mrsm;Ny;D aumufauGUw,f wJ?h Bu;D rSm ykaH otajzwpfcrk S r&Sw d m bmrsm;qef;vkYd vJ/
trSefqkd olwkdYowfrSwfcsufawG vGJrSm;aewm yg/ taumif ; qk H ; uawmh yuwd ½ k d ; om;wJ h tqif
vlawGu ykdNyD; rm,mrsm;w,f? aumufauGUwJh oP²mefeYJ arQmv f ifch sujf ynfh pdwtf pOfudk tjrefq;Hk
oabm&Sw d ,f/ jrpfw&Ydk UJ aumufauGUjcif;[m jzLpif EIe;f eJY &Guv f iT Nhf y;D reufjzefawGudk BuKq d cdk siyf gw,f/
ygw,fqw dk hJ vlawG&UJ rm,mrsm;jcif;eJ, Y OS &f iftrsm; tjzLpifq;Hk tjzLa&miftjyKH ;awGeYJ BuKq d rdk ,fh ola&m
BuD; aemufaumufus t½IH;ay;oGm;&rSmyg/ &Syd ghrvm;/
ajzodrrhf q I w
dk m odyuf dk cg;oD;rSe;f olçrodcahJ v a[rmef E S i f ; ouf ( pD ; yG m ;a&;wuú o k d v f )
ovm;/ wu,fawmh t&m&mukd jynfhpkHcJh&muae
0w¦Kqefqef usqkH;jcif;okdY a&mufcJh&NyDqkdwmukd od
vkduf&csdefrSm uRefr aemufusoGm;cJh&ygNyD/ uHqkd;r
oGm;&m rkd;vkdufvkdY &Gmqkdovkd pdwful;,Ofcsifp&m
tem*wfvv S aS wG[m rk;d a&xJ arsmygvkYd oGm;cJ&h yg
NyD/ w0kef;0kef;eJY pOfqufrysuf wkdufcwfaewJh av
jyif;awGatmufrmS OD;wnf&mrJah vQmufomG ;aerd&if;
rsuf&nfawG arsmygcJhzl;wm rsm;vSaygh/
tem;usKd;yJhuGJaMuaewJh yef;uefwpfcsyfvkd
wefz;dk r&Sw d hJ uRerf vuftpk[ H m t&ifwek ;f uawmh
&wempDjc,fvsuaf ygh/ 'gayr,fh tcktcsed rf mS awmh
'gawG[m ½kef;uef&r,fh reufjzefwkdY&JUt0ifqkd;wJh
ADwmrifwpfcGufygyJ/ jzpforQukd rsufpdpkHrSdwfNyD; &if
qkdifae&ayr,fh &ifxJu pdwf'Pf&mawGukdawmh
rarhEkdifbJ nwkdif;rSm tjyif;pm;oHpOf wpfckvkd
aao]ymmifif:: tawG;xJ 0ifa&mufaewmukad wmh cg;oufpmG eJY &if
axGvm zGiBhf uKq
d adk e&w,f/
'gbmaMumifhvJ? bmtwGufvJ wu,fqkd
170 ESpfq,fhwpfESpfqkdwJh touft&G,feJY aumifrav;
q
C ef ; o pf p pm Ek , Of
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
q ef
C; o

ysKd;cJhrdol&JU arQmfvifhcsuf
yJ pdkufysKd;cJhrdw,fav/ tJ'DvkdeJY em&Daygif;rsm;jym;
aumif;uifjymNyD; aeomwJh reufcif;av; pGm ukefNyD;cJhcsdefrSmyJ uRefawmf pkdufysKd;cJhwJhrsKd;aph
wpfcrk mS uReaf wmfwpfa,mufwnf;vrf;ovm;cJyh g av;[m uRef awmf&h UJ uGuv f yfopfav; rSm tjrpf
w,f/ vrf;auGUav;wpfae&mrSm uReaf wmf yef;oD; ukyfwG,fvkdY ae&m,laeygNyD/ puúefYwkdif;? rdepf
wpfvkH;ukd cvkwfwkdufrdcJhw,f/ tJ'Dyef;oD;av;u wkid ;f ? em&Dwidk ;f rSm arQmv f ifch suaf wG ayGyY u kd &f if;
awmfawmfav;vSw,fAs/ olY&JU vGefuJawmufywJh aechJ&wm uRefawmfyg/ pdwful;xJu vSy0ifhxnf
ta&miftaoG;awGeJY yef;oD;av;[m uRefawmfh&JU aewJhopfyif BuD;ukd arQmfukd;apmifhpm;&if; yDwdawG
pdwu f dk vIy&f mS ;apcJwh mukad wmh 0efcyH gw,f/ 'gh tjyif a0cJ&h wmvnf; uReaf wmfygyJ/ 'gayr,fh odyrf Mum
uRef a wmf h & J U qE´ u k d y g EI d ; qG c J h j yef w ,f / b,f wJh umva&mufawmh uReaf wmf pdwn f pfomG ;w,f/
vkvd qJ adk wmh ol&Y UJ pGrJ ufz, G yf oHk P²mefu qmavmif xifrSwfrxm;wJh udpörkdY pdwfysufoGm;w,fqkd&if
rGwfodyfaewJh uRefawmfhukd pm;csifpzG,f jzpfvm ykdrSefrvm;yJ/ wu,fh wu,f ay:aygufcJhwJh
atmifaygh/ uRefawmf vkdvm;pGmeJY ESpfESpfNcKdufNcKduf opfyif[m uReaf wmf xifxm;cJo h vkd vSvyS y? EkE&k &G G
pm;okH;vkdufrdw,fav/ tJ'Dvkd csKdNrdefwJh t&omukd tyif r sKd ; r[k w f b J ql ; awG t xyf x yf e J Y
cHpm;&wkef;u 'DurÇmay:rSm uRefawmfhavmuf &pfywfwwfwhJ ql;EG,rf sK;d 0if aMumufz, G o
f pfyifrsK;d
uHaumif;wJhol wpfa,mufrS r&SdEkdifbl;vkdYawmif jzpfaecJhw,fav/ uRefawmf tJ'Dtyifukd z,f&Sm;
xifvkdufrdao;w,f/ uRefawmf tJ'Dyef;oD;av;&JU ypfzkdY jyifvkdufw,f/ 'gayr,fh uRefawmf rwwfEkdif
taphav;ukd vTifhrypf&ufbJ odrf;xm;vkdufw,f/ awmhygbl;/ ql;EG,af wGeYJ txyfxyf&pfywfaESmifzUJG
aemufxyf &&SdvmOD;r,fh toD;awGrsm;pGm&JUtusKd; xkd;azmuf tajcukyfrIukd cHxm;&wJh uRefawmfh&JU
ukd arQmu f ;dk vkYd uReaf wmf&h UJ jc0H ef;rSm&Sw d hJ wpfcwk nf; ajruGufav;[m emusifrIukd rcHpm;Ekdifbl;/ uRef
aom vpfvyfae&mav;rSm tJ'rD sK;d aphudk w,kw, awmf pdwv f u dk rf mefygeJY qGu
J idk Ef wI yf pfav uReaf wmhf

\<i
p\m
171
bufuyJ emusif&avygyJ/ bmjzpfvkdYvJqkdawmh vmcJh&wm ,aeYtxdygyJav/ awmif;qkawG tcg
wpfBudrf wpfcgrS tjcm;aomopfyif(,ck tyifrS cga>cae&if;eJyY J uReaf wmf tjcm;jcm;aom yef;rsK;d aph
vGJí) rpkdufysKd;cJhzl;wJh ajruGufav;ay:rSm olY&JUxkd; awGvnf; rpkduf ysKd;cJhrdawmhygbl;/ 'Dopfyifay:rSm
azmufrIu euf½Idif;vSw,fav/ uRefawmf rwwf xm;&SdqJ uRefawmfh&JU arQmfvifhcsufawG jynfh0vm
Ekdifawmhygbl;/ pdwfavQmhvkdufNyD; olY&JU pkd;rkd;rif;rl Ekid yf ghrvm;Asm/
rI'Pfudk Buw d rf w
dS cf pH m;&if;eJyY J tJ'q
D ;l yifrmS vSywJh P.S (tJ'q
D ;l yifav;ukd &pf0vJ mwwfwv hJ yd jf ym
yef;yGifhav;awGrsm;('grSr[kwf) wpfcsdefwkef;uvkd rSeforQukd uRefawmf a'gowBuD; armif;xkwfcJhrd
csKdNrdefzG,f toD;rsKd;ukdyJ oD;yGifhvmEkdifyghrvm;/ wmukad wmh uReaf wmf&h UJ pdwu f dk uReaf wmf em;rvnf
ra&&mwJh arQmf vifjh cif;awGeyYJ J ol&Y UJ a0,sm0pö jzpfwhJ Ekdifbl;/)
aygif ; oif a &avmif ; rI jyKvk y f & if ; apmif h M unh f atau(txuf r if ; vS )

q
C ef ; o pf p pm Ek , Of q
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
ef
C; o

uRefawmf&h UJ tEkynm'kid ,
f m&D uvGJNyD; wjcm;ypönf;awGrSmzkdY a0;vkdY pdwfawmif
rul;olrkdY tarcrsm uRefawmfhtwGuf vkdtyfr,f
uRefawmf pmayyef;O,smOfBuD;twGif;ukd p xifwmawGudk uk, d t hf odeYJ uk,
d 0f ,f,vl may;&wJh
wif0ifa&mufvmwJh tcsdefumvtm; twdtus tqif&h ,fav/ wpfcgwavtarNrKUd uumwGe;f *sm
rod&ayr,fh uav;b0 t&G,fav;uwnf;u e,fawG arhvmvku Yd awmh EIwcf rf;wk;H Bu;D awG tjyif
pmaytEkynmukd jrwfE;dk wG,w f mcJ&h olwpfa,muf plxGufNyD; xrif;wpfeyf rpm;bJ opfoD;awGcsnf;
qkdwmukdawmh b,folrS rawmif;bJ tmrcHcsuf wG,fum qE´jy pdwfqkd;wwfwmrkdY aemufaemif
ay;vkdufyg&JU/ uRefawmf ckESpftenf;i,fukd cGpD;cJh umwGe;f *sme,fudk a,mifvaYdk wmif arhrxm; cJah wmh
pOfuwnf;u taz0,fay;xm;wJh upm;p&mawG eJY uReaf wmfh pmaya&m*gu &ifh usuo f xuf ykrd cdk idk rf m
ar0,fauR;xm;wJh pm;p&mawGtMum; umwGef; vmw,fqdk awmh 'g[m uReaf wmfph mayc&D;tpçyJvdYk
pmtkyBf u;D vSeNf y;D t½kyMf unhf oabmawGUwwfol rkYd qkdvkduf&if awmif b,folrS jiif;qefw&m;pGJvkdY
tazeJYtaru ]pm½l;av;}vkdYawmif cspfpEkd;eJY r&bl;ayghcifAs/
twdwfpdrf;awG ay;cJhwm enf;wJht&if;ESD;BuD;rSwf uRefawmf[m pmaye,fxJ ajcruRHao;cif
vkAYd sm/ yef;csDtEkynmukd jrnf;prf;MunfhcJhzl;ol&,frkdY taz
'DvkdeJY jyu©'defawGukd zsufpD;cJhwm uRefawmf eJYtaruvnf; yef;csDtEkynm ca&ZDjzpfrItay:
zwfwwfp t&G,af &mufvYdk i,fi,fwek ;f u tusihf vkdufavsmjznfhpGuftm;ay;cJhMuygav&JU/ 'gayr,fh
azsmufypfzrYdk vG,af wmhwmeJY uReaf wmf&h UJ pdw0f n
d mOf trSefw&m;ukdyJ 'DpmrsufESmay: ykHcsjy&r,fqkd&if
tm;vkH;ukd pmtkyfawGMum;xJ jym;csyfoGm;atmif aq;a&mifpkHtwGuf ukefusp&dwfrsm;vSwhJ 'Dyef;csD
n§yfxm;cJhrdwm ]trSm;vm;? trSefvm;} ra0cGJwwf tEkynmukd tazeJt Y arhtm; oem;vSwmrkYd pGv J rf;
awmhayr,fh aocsmwmwpfckuawmh pmaytEk rIrS &ifememeJY pGefYvTwfcJh&ol Zmwfvkdufausmf uRef
ynmtay: aoravmuf 0goemt½kd;pGJcJhawmh awmf&,fayghcifAs/ tJ'gaMumifhvnf; yef;csD0goem
aao]ymmifif:: w,fqkdwmygyJ/ tJ'DtEkynmtwGuf uRefawmf tqifhuae umwGef;0goemtqifhukd wpfcsKd;av;
axGvm b,favmufxd ½l;oGyfcJh&ovJqkd&if tarNrKdUoGm; ajymif;vkdufNyD; ]umwGef;t½Idif;av;}qkdwJh umwGef;
172 wkdif; tpfukd? tpfrwkdYeJY trSmvTm qefYusifpGm om; uavmifeJY um;awG rwGef;bJ umwGef;awGqGJum
axG;av; uRefawmfuawmh umwGef;*sme,fawG
q
C ef ; o pf p pm Ek , Of
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890
q ef
C; o

r*¾Zif;e,frSm ajc½Iyfvkdufygao;&JU/tJ..'gayr,fh wmrsm; uRef a wmf h c rsm pum;tk d ; xJ u


umwGef;avmurSmvnf; rvkdtyfqkH; ]rif}okH;av; vlom;csOfzwfuav; jzpfcJh&yga&mvm;/ tJ'Dvkd
rsK;d awmh vkt d yfaeao;wmrkYd ykq H jJG cif; tajccHtqifh wpf0uf xufjcrf; ty,fcv H o l m;b0eYJ tEkynmukd
rSmyJ uk, d whf &m;ukd uk, d pf &D ifNy;D tEkynmvufusef cspfcJhwm ZGwfwrifavvGifhtawG;rsKd;eJY r[kwfbJ
t& pmayvIdif;zufukd arsmufzkd;pdefykHpHeJY ckeful;NyD; wpfcsed cf sed rf mS uReaf wmfcspw f hJ tEkynm&JU wefz;dk ukd
][def;aEG½Idif;(a&TuRef;ajr)} qkdwJh uavmifav;eJY olwYdk em;vnfMuwefaumif;yg&JUavvkYd arQmv f ifjh cif;
pmayh½yk v f ;Hk ukd tyDjyifq;Hk rGe;f rHvaYdk yghav/'gaMumifh td y f r uf a wG zl ; yG i f h r d v k d Y y gcif A sm/ 'D v k d e J Y
pmayhc&D;t& tpçydkif;uae pmtkyfawGukd w& a&wpfpufu,frQ ra&mxm;wJh 0goemtppftrSef
Murf; zwf½w I mayghAsm/ eJY pmaye,fxJ ajccscahJ yr,fh c&D;tpykid ;f rSmawmh
Mumvmawmhvnf; ESpq f ,fah v;vk;H vk;H pm tkyf pmay[m uReaf wmfu h dk vlrxifovkv d edk JY tawmfyif
awGeJYcsnf; uçckefaecJhwJh uRefawmfhukd ]pmtkyf ukd pdrf;um;cJhwmrkdY txl;yif onf;cH&if;ESD;rI &,lcJh&
eifv h nfyif;rSm BuK;d eJq
Y xJG m;[J}h qkw d hJ tpfruwpf rsK;d ? w,f qkdygawmhAsm&,f/ 'gayr,fh uRefawmf pmay
]rsuEf mS ay:aumfeu YJ yfxm;uG}qkw d hJ tpfuudk wpfz?Hk tEkynmukd zufwG,fcJhwm tusKd;rJhyk*¾vdu tvkd
]bmrSrpm;bJ pmyJhpm;} qkdwJh taru wpf enf;? &r®urf sm;aMumifh r[kwb f J urÇmph mcspo f w l tYdk wGuf
]rifhukd pmavSmifwkdufxJ oGif;xm;ruG} qkdwJh tjzL a&mifpmayukd &oeJx Y q k pf&if; avmuBu;D ukd
tazuwpfoG,f? ]bmawGxl;ovJ? pmay½l;}qkdwJh wwfEkdiforQ tvSqifoGm;csifwJh qE´w&m;&,f
a':av;uwpfcef;? ]b,fb00#fa<u;rsm;aMumifh aMumifyh gav/
tJ... tckawmh bm&,fvkdY r[kwfbJ uRef
awmfh&ifbwfBuD;xJ xm0&udef;atmifaewJh a[m
'D'kdif,m&Dav;wpfyk'fukd pmcspfolwkdY odatmif qGJ
xkwfjyvkdufEkdifw,fqkd&ifyJ uRefawmfh&ifxJrSm aygh
oGm;NyDqkdwm cPav;jzpfjzpf ,kHMunfvkdufprf;yg
vSnAhf sm/
[d e f ; aEG ½ I d i f ; (a&T u Ref ; pk a jr)
&,f ^ pmcspf o l - 2911

yv guhrmq
w
}fd G d h k J
a;v ODu ; \<i
wu pf@Y eJ p\m
w cD s uw u fd kf 173
u v
d cfk mu v Md fk
0rf;enf;rSwfwrf;
trnf&if;- OD;nGev Yf idI .f ..
ykord af xG;ausmf {&m0wDwidk ;f ? ykord Nf rKUd ?i0HuRe;f omuGuo f pfae(OD;armifoed ;f )+(a':Munf)
(1947-2003) wk\
Yd om;Bu;D / a':aemfx;l (tvky½f cHk rJG LS ;? trsK;d tpm; ppfaq;a&;ESi?hf okaw
oeXme? ppfawmif;puúLpuf)\ cifyeG ;f jzpfol OD;nGev Yf idI (f ykord af xG;ausm)f
onf 11-8-2003 aeYwiG f uG,v f eG cf yhJ gonf/'kAvdk cf ifjzLZif?r&ifNird ;f at;?
rvif;vif;a0vIid .f . orD;ok;H OD; use&f pfcyhJ gonf/ q&mykord af xG;ausmf
onf aomif;ajymif;axGvm&,fp&mr*¾Zif;wGif yg0ifa&;om;cJhaom yif
wkdif pma&;q&mwpfOD; jzpfygonf/ q&mykodrfaxG;ausmf uG,fvGefoGm;
onft h wGuf aomif;ajymif;axGvm&,fp&mr*¾Zif;rS txl;yif aMuuG0J rf;
enf;&ygaMumif; rSww f rf;wif azmfjytyfygonf/
t,f'w D mtzGUJ
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
"m;Bud r f ;
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
(1)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
"mwf&iS b f idk pf ukww f hJ
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
tbGm;vufwif;wif;qkyNf y;D
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
ckwidk jf rifa,mif
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
vltyk Bf u;D wk;d a0SY
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
&ifcek cf &hJ ESprf sm;pGm/
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
wpfrwfwef;(25 jym;)wef;a&SU
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
(4)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
Munhcf zhJ ;l wmrarh/
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
toufig;q,fih g;ausmf
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
(2)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
uReaf wmfpv JG rf;qJ
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
wkejf cif;rIejf cif;onf;cHyg
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
armifBu;D od&if"m;ukq
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
toHww d pf mwef;xk;d d JG
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
wpftm;ukd vTv J cYdk w
k v f u dk rf ,f/
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
xyfc;dk ay:uwD;0kid ;f eJY
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
(5)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
rsu&f nf0idk ;f chzJ ;l w,f/
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
tefwaD ':jrifjh rifch ifçcifAsm;
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
(3)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
uReaf wmftm; aus;Zl;jyKí
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
eHo
Y meDawmif? vlxak tmifoH
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
"m;çacwåavmuf urf;vku
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
Akvd af tmif'ifç cspyf ef;oZif d yf g/
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012yk o d r f a xG ; ausmf
aao]ymmifif:: 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
axGvm 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
(ruG,fvGefrDu aemufqkH; ay;ykdYcJhaom uAsmtm; azmfjytyfygonf/)
174 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
0rf;enf;rSwfwrf;

yef;csuD Ndk rK;d


(1957-2003)
tzOD;<u,f? trd a':nGecYf ifwrYdk S 16.5.1957wGif
arG;zGm;cJo h nf/ armifErS (5)a,muf&NdS y;D tBu;D qk;H om; jzpfonf/
1975 wGif q&mBuD; OD;odef;[efxHwGif yef;csDoifMum; cJhonf/
&efukefwuúokdvftEkynmtoif; yef;csDXmepdwfü
twGi;f a&;rSL;(1979)? yxrtBurd ?f *efaY *:&Gmyef;csjD yyG(J 1979)
rSpí... 14 Budrfajrmuftxd jyyGJjzpfajrmufa&; BuKd;yrf;cJh?
pdD;yGm;a&;wuúokdvfyef;csDjyyGJ(1980)? &efukefpufrIwuúokdvf
yef;csDjyyGJ(1982)? Wild Eyes Modern yef;csDjyyGJ(1983)? Message
yef;csDjyyGJ? Neo Morden yef;csDjyyGJrsm;ukd OD;aqmifjyKvkyfcJhonf/
ygwdwyf ef;csD jyyG(J 1994)ESihf wpfu, dk af wmfyef;csjD yyG(J 1996)? New
Zero (2000 jynfhESpf 01 ESifh 02 wkdYwGif yg0ifjyocJhonf/
tdyfrufrS ESif;qDtygt0if oDcsif;rsm; a&;om;cJhNyD;
oajyoD;aumuf? zk;d vrif;? armifaxG;zd?kY uav;uAsmrsm;?oDcsi;f
pD;&D;rsm; xkwfvkyfcJhonf/ ykdykdjynfhpkH uav;umwGef;*sme,fukd
xkwaf 0cJo h nf/
1981? rwfv? rk;d a0r*¾Zif;rS pí o½kyaf zmfyrHk sm; a&;
qGJcJhNyD; yifv,fr*¾Zif;wGif 'DZkdif;wm0efcH vkyfcJhonf/ ukd,fyGm;
(1978)? rkd;&GmoDopfyif (1980)? 81qifzkdeD? Mo*wfpf&pforf
(1982)? tem*wf&JU uGmvwD(1986) uAsmpmtkyfrsm;wGif
rsdK;armif? Nidrf;ykdiftrnfrsm;jzifh uAsmrsm; yg0ifa&;om;cJhonf/
aomif;ajymif;axGvm&,fp&mr*¾Zif;wGif o½kyfazmf
yef;csD a&;om;cJhol KNrKd; onf 11? 9? 2003 ckESpf nae 6;15
rdepfwGif ta&SUykdif;aq;½kHü uG,fvGefonf/ ZeD;jzpfol a':au
ckid x
f eG ;f (uAsmq&mrauckid )f ESihf om;jzpfol &Sed ;f auNrK;d wkYd use&f pf
cJo
h nf/ yef;csq D &mKNrK;d uG,vf eG of mG ;onft h wGuaf omif;ajymif;
axGvm&,fp&mr*¾Zif;rS txl;yif aMuuGJ0rf;enf;&ygaMumif;
rSww f rf;wif azmfjytyfygonf/
t,f ' D w mtzG J U \<i
p\m
175
ykodrfaxG;ausmf
uav;uvnf;rac? jrefrm&rfqdk r,f? aMumfjimudpöuawmh oifh
ygvm;/ aMumfjim*Jvfuav;u wm0efyJ jzpfrvm;}
jrpfapmifhewfonf wwd, wa,mxk;d aeonfyh /Hk wa,mbk;d ]pdwfcsyg t&Sifewfrif;?
opfckwform;ESifhtwl oD;oefY wHwGif olrpdwf0ifpm;aevkdYvm; aMumfjimudpö tuREkfyf wm0ef,l
tcef;wGiaf e&m,lvu dk Mf uonf/ rod/ olr\ cE¨mukd,f½IdufBuD;zkd ygw,f/ wHqdyfukd bmwHqdyfeJY
jrpfapmifhewfonf oD;oefYcef; i,ftoG,foG,fukd arhoGm;ykH& rSwfykHwif&rSmvnf; t&Sifewf
wGif;okdY vSnfhywfMunfh½Ivkduf onf/ ewfrif;onf xkdif&mrSx rif;}
onf/ eH&Hay:rS aMumfjimwpfck um aMumfjimykdpwmrsm;ukd oGm; ]awaq;ukdawmh bifvm
onf jrpfapmifhewf\ rsufpdESpf í ukdifMunhfvkdufrdonf/ El;nHh 'ifawaq;vkdY trnfay;r,f/
vkH;ukd oHvkduftdrfajr§mifjzifh qGJ vkdufygbdawmhw,f/ (puúLom; tywfukdawmh bifvm'ifwpf
xm;ovkd eH&Hay:rS rcGmawmh/ uG,f)/ ypönf;awG aumif;r ykdif;ykHukd ukdajrZmqDrSm tyfuGm/
opfckwform; txmayguf\/ aumif;awmh rod/ aMumfjimawG avaq;ukad wmh ukzd t D meef av
ewf rif;Munhaf eonfrmS tjcm; uawmh tjywfaumif;? t[kwf aq;wHqdyfvkyf/ tywfykHukd
r[kw?f ?vef'ef&rft&ufaMumfjim/ aumif;? ezl;aMumrsm; axmifx aoaooyfoyf jzpfatmif ukd
tm;...½kdU..½kd;? ewfrif;onf vmonfhtxd tvGeYf tvGef 0PÖBu;D qDrmS tyf?ewfrif;tyfcidk ;f
pdwxf rJ S a&&Gwv f u
dk rf o d nfvm;? aumif;/ 'Dacwfu aMumfjim wmvkYd aoaocsmcsmajymodvm;
EIwfrS xGufusoGm;onfvm;? acwf/ a&TqdkifaMumfjim? t0wf opfcw k o f rm;}
owdrxm;rdawmh/ avmavm txnfaMumfjim? txl;ojzifh jrpfapmifhewfonf ajym
q,fowdxm;rdonfrmS aMumfjim rdef;uav;tokH;taqmifaMumf ajymqkdqkd &rfESpfyuf/ a&cJ?
*Jvu f av;uko d m/ jrpfapmifeh wf jim? pm;p&m? aomufp&m? [kd qkd'ga&mum wpfusKdufESpfusKduf
onf opfckwform; owday; w,f? rkdw,faMumfjim? 'PfaMu jrHKU&if; 0ufaygifajcmufokH;av;
awmhrS ewf£ajE´ukd twif; u vdfrf;aq;aMumfjim? aq;rsKd;pkH zwfudk wljzifn h y§ ,
f jl rnf;vku
d \ f /
aomuarsm qnfvkduf&onf/ aMumfjim? ponfponfjzifh/ jrpf wwd,opfckwform;onf jrpf
aMomf... aMumfjim*Jvaf v;&,f? apmifeh wfonf pm;yGwJ iG f jyefxidk f apmifhewfESifh rsufESmcsif;qkdifrS
aao]ymmifif:: vif;ceJ? 0if;ceJ? &Si;f ceJ? wif;ceJ? um ewfOD;xkyfukd pm;yGJay: wif pum;quf\/
axGvm [if;..[if;.. jAif;vkdufcsifrd vkduf&if; pum;ponf/ ]t&Sif jrpfapmifhewfrif;
awmhw,f/ (vef'ef&,f)uG,f/ ]toif...opfckwform;? tuREyfk &f UJ oli,fcsi;f wpfa,muf?
176 tvkd 'Dbufu bmwJhwkef; ol usKyf oifuh dk ewfaq;zefqif;ay; pufrIZk efrSm oabFmaq;puf½kH
wnfxm;w,f/ jynfwGif;aps; vsmpm;rSmvm;? jrefrmtpm; tpm csmwdw}f
uGufrSmawmh ta&mif;tawmf pm;rSmvm;} ]ref ; ( RUN) u 1200d ^ -
av;vku d yf gw,f/jynfyaps;uGuf ]jrefrmewfyJuG? jrefrm qdwfuvDpmESpfyGJ 800d^-? Muuf
(Export) wifykdYzkdY tuREkfyfqDrSm tpm;tpmyJ? pm;rSmaygh} tonf;tjrpfESpfyGJ 600d^-? 0uf
tMuÓ H Pfawmif;aew,f/ ]bm[if;eJY pm;rSmvJ} (2)yGJ 600d^-? qk'd g 300d^-xrif;
]bmaq;awG xkwfovJ? ]jrpfxJu vmwJhewf qkd vkud yf aJG v;yGJ tygt0if 4000d^-
okwaf q;vm;? rIwaf q;vm;} awmh uke;f ay:u [if;wpfrsK;d rsK;d usygw,f q&m}
]avmavmq,fawmh okwf ukd rSmuGm/ ig;ydwkdYp&myg wpfyg wwd,opfckwform;onf
aq;bJ tm;jyKxw k af ew,f ewf wnf;ygatmifrmS a[h} wpfaxmifwefav;&Gufukd xkwf
rif;} wwd,opfckwform;onf ay;vdkufonf/ jrpfapmifhfewfESifh
]okwfaq;? rIwfaq;wif r qdwfuvDpmESpfyGJ? Muuftonf;
[kwfbl;? vdrf;aq;yg okawoe
vkyNf y;D xkwzf Ydk tMuaH y;vkud ?f opf
ckwform; 'grS(Export) aps;uGuf
0ifr,f}
aq;qkdí jrpfapmifhewf
onf vGefcJhonfh ESpfaygif;ESpf
q,fausmfu tdrfokH;aq;(B.P.I )
ukd ajy;í owd&rdvkdufonf/
xkdtcsdefu x&mqmzm wpfvkH;
onf ig;q,fjym;rQom ,ck
(70d^-)? wufx&mqkdfufuvif;
(Capsule)u jym;ckepfq,f? ,ck
30d^- usyf? bmrDwGef q,fjym;
onf ,aeY wpfvkH; 5d^-usyf/ tjrpf ESpfyGJ? w½kwftrJ(0uf)ESpf wwd,opfckwform;wkdY ESpfOD;
ewfrif; þokYd awG;rdonf/ zsm;&J yGEJ iS hf taMumftavSmcf sO&f nf[if; pm;awmfqufqkdifxJrS xGufvm
&if zsm;Munh/f ]a&Tref;awmif? a&T tpkHtvif cscdkif;onf/ rDepf onf/ vrf;ay:okdY a&mufaom
jrifwifaq;eDreI &Yf w dS ,f} qkw
d mukd av;q,fcefYMumaomf ewfrif; tcg jrpfapmifhewfonf ewfOD;
om pdwfcs vufcs oHk;vQif ESifh opfckwform;wkdYESpfOD; pm; xkyfukd jyifaqmif;&if; EIwfrS zG
jrefrmhwkdif;&if;aq;onf tdrfOD; aomufNy;D pD;oGm;\??opfcw k o f rm; zGuav; a&&Gwv f u dk o f nf/
cef;okdY rkcsrvGJ jyefvnfa&muf&Sd onf oGm;Mum;wHxkd;&if; vSrf; ]tif;.. jrefrmxrif;[if;
vmvdrfhrnf[k/ wwd,opfckwf atmfvu dk \f / wpfcgpm;wm? aiG 4000d^- us
orm;onf vufESpfvkH;cefYukd ]&Si;f r,fa[h.. &Si;f r,f} w,fqkdawmh ewfjynfukd {nhf
tukefarmhvkdufNyD; jrpfapmifh pm;yGJxkd; csmwdwf a&muf onfvkyfNyD;jyefzkdY usKyftawmf \<i
ewftm; aeYv,fpmpm;&ef aqmf
Movku d o f nf/
vmonf/ rDEl;uwfukd vufrSm
ukid v f m\/
pOf;pm;&OD;r,f/
yk o d r f a xG ; ausmf
p\m
]t&Sifewfrif;? w½kwf[if; ]b,favmufusovJa[h 177
aysm&f iT f
& ,f p &m pm cspf ol rsm; cspcf if aysmf &T$ i f aygif ; pnf ; rI
aygif;pnf;rI

tzGJU0ifrsm;pm&if;
trSwf (99)? Ekd0ifwkdbm? 2003

eHygwf trnf ae&yfvdyfpm

6075/ armifatmifatmif wpfqifh-OD;at;armif+a':xm;? tdrftrSwf(493)?


23vrf;? blwmawmif&yfuGuf? jzL;NrKdU? yJcl;wkdif;/
6076/ tdyfrufncsrf;(c)Dream wpf q if h - xl ; jrwf a rmf ? atmif r *F v m(6)vrf ; ?
vSnf;ul;NrKdU? &efukefwkdif;/
6077/ rarOD;ckdif trSwf(42)? AkdvfcsKyfvrf;? vrf;rBuD;&yf? ok"r®pm&D?
atmif "r®&dyfomausmif;a&SU? rk'kHNrKdU/
6078/ rkd;0if;vIdif(c)rkd;csKd 187? ik0gvrf;? 6 xyf-,m? tvkHNrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6079/ ausmfrkd;cuf(c)cspfbl;qkd vufa&G;pifvufzuf&nfqkdifajrmufbuf? e,fajr(4)?
atmifopömvrf;? oD&dr*Fvm&yfuGuf? rdw¦DvmNrKdU/
6080/ rprf;rkdYrkdY trS w f ( 9)? ywå j rm;vrf ; ? usKd u ú q H & yf u G u f ?
A[ef;NrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6081/ oefYpifOD;(c)oQm;nKd wpfqifh-OD;aomif;jrifh+a':pef;pef;a0? csnfxnfacsm?
ckdifa&T0gvrf;? pHjy&yfuGuf(T.I.C)? a&TawmifNrKdU/
6082/ raruAsm trSwf(75)? raZösvrf;? c-&yfuGuf? ajrmufOuúvmy
NrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6083/ ukdxG#fatmifausmf 14? yGJpm;vrf;? Munhfjrifwkdif? &efukefNrKdU/
6084/ 0kdif,l NrKd U (1)? a[rmvrf ; ? atmuf u sif ; ? wrl ; NrKd U ?
ppfukdif;wkdif;/
6085/ zl;zl; wpfqifh-OD;0if;jrifh+a':wl;? aps;wef;(5)? ZD0uvrf;?
wrl;NrKdU? ppfukdif;wkdif;/ \<i
6086/ tm½kHOD; wpfqifh-OD;0if;jrifh+a':wl;? aps;wef;(5)? ZD0uvrf;? p\m
wrl;NrKdU? ppfukdif;wkdif;/ 187
6087/ armifatmifaZmfOD; wpfqifh-OD;oef;cspf+a':oef;oef;a&T? jrpfom&yf? aps;csKd
aus;&Gm? tif;0NrKdU? wHwm;OD;NrKdU? rEÅav;wkdif;/
6088/ rvSuGefZm(c)tMuifem pkdufysKd;a&;ESifh 0,f,la&;Xme? om,m0wD*kefavQmfZkef?
om,m0wDNrKdU/
6089/ rif;jrwfxufacgif wdrfvTmtdwfcsdef;teD;? 4 &yfuGuf? blwmvrf;? uavmNrKdU?
&Srf;jynfe,fawmifykdif;/
6090/ atmifNzKd;a0,H wdrfvTmatmfwkdtdwfcsdef;? 4 &yfuGuf? blwmvrf;? uavm
NrKdU? &Srf;jynfe,fawmifykdif;/
6091/ arol&defoefY(c)a,meoH wpfqifh-ukdrsKd;(aps;csKdpmwkduf)? em&DpifteD;? 26 vrf;?
(83_84) vrf;Mum;? rEÅav;NrKdU/
6092/ a,mZifZif(c)ZifESif;a0 wpfqifh-ukdrsKd;(aps;csKdpmwkduf)? em&DpifteD;? 26 vrf;?
(83_84) vrf;Mum;? rEÅav;NrKdU/
6093/ pkdif;crf;zl; w.r.c(22)? bm;tHNrKdU? u&ifjynfe,f/
6094/ 0óefrkd;,Gef;(c)cifwG,fol wpfqifh-OD;pdefarmif+a':zGm;odef;? ausmuf&if;&Gm? awmif
omNrKdUe,f? rEÅav;wdkif;/
6095/ armifcspfOD;armif p.u.c(12)? aumhu&dwfNrKdU? u&ifjynfe,f/
6096/ armifbkdav;(c)[[ c^76? jynfom,mvrf;oG,f? Z^ajrmuf&yfuGuf? oCFef;
uRef;NrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6097/ eef;jrwfjrwfEkd; 4^199? &yfuGuf(4)? uavmNrKdU? &Srf;jynfe,fawmifykdif;/
6098/ reDvma&T(c)rD;i,f wpfqifh-OD;pHomarmif(y-wef;"mwfcGJrSL;)? uRrf;usifol
aetdrfESpfcef;? aAm"dvrf;? jrwnf;ckdcef;teD;? aq;½kHvkdif;?
aus;yifBuD;&yfuGuf? ppfawGNrKdU? &ckdifjynfe,f/
6099/ armifZifrif;OD; tqifhjrifhuGefysLwm? trSwf(248)? aps;vrf;? okH;q,fNrKdU?
om,m0wDNrKUde,f? yJcl;wkdif;/
6100/ bkdbkd(c)i,fZifaoG; pufrIpGrf;tm;? tpkd;&enf;ynmaumvdyf(GTC)? vGKid af umf?
u,m;jynfe,f/
6101/ armifoufaqG trSwf(12)? umuG,fa&;ypönf;puf½kH? o&ufNrKdU? rauG;
wkdif;/
aao]ymmifif:: 6102/ armifausmfrif;OD; a&TtdrfpHtyfcsKyfqkdif? Adr®mefa&SU? Akdvfrif;a&mif&yfuGuf?
axGvm
wyf ukef;NrKdUe,f? rEÅav;NrKdU/
188
6103/ va0;ae trSwf(67)? 1 uGuf? ydawmufvrf;? tkwfusif;? ausmuf
rJNrKdU? &Srf;jynfe,fajrmufykdif;/
6104/ armifukdukdatmif trSwf(150)? 17 &yfuGuf? AkdvfAxl;vrf;? bkduav;NrKdU?
{&m0wDwkdif;/
6015/ rpkd;,karmf GTC ausmufqnf? a':wkEkMunftaqmif? at;jrMunf

vif&yfuGuf? ausmufqnfNrKdU/
6106/ rtdtdckdif(c)ttd 2 B Teach IT ausmufqnf GTC rEÅav;wkdif;/

6107/ armif0óefxGef; atmifqef;&yf? 6 vrf;? ta&SUxdyf? a&OD;NrKdU? ppfudkif;wkdif;/


6108/ ukdaersKd; # 04-03, (BLK-8). Kian teck AVE, Kian teck APT,

Singapore(628911)

6109/ rcifjrwfjrwfrsKd; usKdux


f pdk mwkud ?f at;&dyNf idrt
f a&SU? (21)vrf;? usKdux
f Ndk rKdU/
6110/ rat;jrwfrGef(2C-2) 'kwd,ESpf(Civil) G.T.I ppfukdif;NrKdU/
6111/ ri,fi,fatmif(a&ToJyGifh) csyfoif;(NrKdUr&yf)? uefYbvlNrKdUe,f? ppfukdif;wkdif;/
6112/ Mr. SAI ZAW MIN LATT HOND TAT INDUSTRIES SDN BHD, LOT 3186 EMR 8566

73/4 KAMPONG PEREPAT OFF JALAN KAPAR 42200,

KLANG SELANGOR.

6113/ rrkd;ajrpdk; trSwf *^108? wpfqifh- 5 vTm? okr*Fvmvrf;? Zajrmuf


&yfuGuf? tkdvHypfwm0g(III)teD;? oCFef;uRef;NrKdUe,f?
&efukefNrKdU/
6114/ ykdifaeOD;(c)PEACE 16^124? pHjywkdufwef;tdrf&m? jrif;jcHNrKdU? rEÅav;wkdif;/
6115/ atmifausmfjrifh(c) Restoran. Yuen Hoor, Al 114. JALAN Besar Kanpung Basu,

Sungi Buloh, 47000, Selangon, Darol Ehsan, MALAYSIA.

6116/ eef;oZif wpfqifh-OD;cifnGefY+a':eef;EkEk? NrKdUv,f&yf? e,fajr(8)?


a&OD;ausmif;teD;? oDaygNrKdU? &Srf;jynfe,fajrmufykdif;/
6117/ rxuftdEG,f wpfqifh-OD;at;oG,f+a':0if;rm? trSwf(134)? ckdifa&T0g
vrf;? aygufacsmif;(1)? rdw¦DvmNrKdU/
6118/ a,mom;av;(c)#DygaZmf 0if;&wemaw;oHoGif;? trSwf(2)? ausmufxk? apmNrKdUe,f?
rauG;wkdif;/
\<i
6119/ rat;od*Ð0if;(c)rD;i,fav; oD&Nd rKdit
f rsKd;orD;aqmif? Aef;armfwu
dk v
f rf;? aAm"duek ;f &yf? p\m
rEÅav;/
189
6120/ vkH;vkH; aqmufvkyfa&;½kH;0ef;? wrl;NrKdU/
6121/ racsmpk aqmufvkyfa&;½kH;0ef;? wrl;NrKdU/
6122/ armif&Jausmfxuf 27_28 ESifh 29 vrf;Mum;? wkduftrSwf(9)? tcef;(A-5)?
jrefrmhrD;&xm;wkdufwef;? rEÅav;NrKdU/
6123/ jrwfrif;av;(c)om;i,fav; trSwf(44)? tkd;bkdwef;vrf;? ykodrfNrKdU? {&m0wDwkdif;/
6124/ armifa0,Hrif;armif(c)a0,H ½kH 1A? 25^26? aps;BuD;twGif;? armfvNrKdifNrKdU/
6125/ t&Sif0go r[m0dok'¨g½kHwkdufopf? oHawmfqifhausmif;? r[matmif
ajr? rEÅav;NrKdU/
6126/ armifjynfhNzKd;ausmf(c)
NzKd;av; trSwf(12^u)? r&rf;csKdvrf;/
6127/ yy(c)rm&DvuFm ywå j rm;(trsKd ; orD ; aqmif ) ? a&T p m&H b k & m;vrf ; ?
tkef;acsm&Gm? ykodrfBuD;NrKdUe,f? rEÅav;wkdif;/
6128/ Blue Violent trSwf(36)? 5 vTm(,m)? tif;0vrf;? ausmufajrmif;BuD;
&yfuGuf? wmarGNrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6129/ are,kefcsKd trSwf(44-B)? jynfvrf;? 6 rkdifcGJ? vIdifNrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6130/ r,Of,OfxGef; bkduúm;aus;&Gm? usKdufxkdNrKdUe,f? rGefjynfe,f/
6131/ armifarmif0if; 3^210? a0[ifvrf;? ajrmufOuúvmyNrKdUe,f? a0bm*DNrKdU/
6132/ armifcspfNzKd; tcef;(20)? wkduf(51)? usefppfom;tdrf&m? vIdifom,m/
6133/ aumifav; trSwf(1428)? taemufNrKdUywf(2)vrf;? oa&acwå&m
NrKdUopf? jynfNrKdU/
6134/ yef;EG,feD(c)CMNTL trSwf 20^3? rvdctdrf&m? oDwm&yfuGuf? jrpfBuD;em;NrKdU?
ucsifjynfe,f/
6135/ aumifpkwfav; trSwf(1428)? NrKdUywf(2)vrf;? NrKdUopfjynfNrKdU? yJcl;wkdif;/
6136/ oufaZmfNzKd;(c)
om;c*¾gaZmf jrefrmhpD;yGm;a&;bPf(½kH;csKyf)? pDrHcefYcGJa&;Xme? 1^19? ql;
avbk&m;vrf;? ausmufwHwm;NrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6137/ armif0if;aZmfckdif jrefrmhpkdufysKd;a&;vkyfief;? usKdufxkdNrKdUe,f½kH;?rGefjynfe,f/
6138/ 0PÖ0if;(c)Heaven
aao]ymmifif:: 6139/ rqkoufESif;
2nd MB, Institue Medicine of Magway

e0a';&yfuGuf? awmifpGef;pmwkdufteD;? bD;vif;?


axGvm
rGefjynfe,f/
190
6140/ armifaZ,smvGif BLK 241, BUKIT BATOK EAST. AVE 5, 04 # 285- 650241

Singapore.

6141/ armif0if;odef;(c)&J&ifhOD; trSwf(1) ref;usnf;yifpk&yf? Am;*sD;eD;,m;aq;aygif;½kH


taemufbuf? jrif;jcHNrKdU/
6142/ oMuFefukd trSwf(129)? Akdvfukef;(18)&yfuGuf? NrKdUywfvrf;? yJcl;NrKdU/
6143/ ra[rmatmif wpfqifh- a':at;cif(SAT)? trSwf(2)? uefYbvlNrKdU?
ppfukdif;wkdif;/
6144/ aESmifBuKd;i,fi,f trSwf(1365)? oHokrmvrf;? (13)&yfuGuf?
awmifOuúvmyNrKdUe,f? &efukefNrKdU/
6145/ at;oEÅm0if; wpfqifh- cGJuu0if;aX;+a':rkdifcif? w-c-&(bk&ifaemifh
wyfNrKdU)? oHawmifBuD;? u&ifjynfe,f/
6146/ armif0okefajr ]aumif;uifjym}? CD-VCD tacGiSm;qkdif? ZD0uvrf;?
wrl;NrKdU/
6147/ armifatmifaZmfxuf 0g;wlpuf½kH(ausmufzl;)? OoQpfyifNrKdU? yef;awmif;NrKdUe,f?
yJcl;wkdif;/
6148/ armiftHhzG,fatmif c-10(188)? oabF m qd y f v rf ; ? cG e f o m&yf u G u f ?
Aef;armfNrKdU?
ucsifjynfe,f/
6149/ aronf;rGuf c-11(188)? oabFmqdyv f rf;? cGeo
f m&yfuuG ?f Aef;armfNrKdU?
ucsifjynfe,f/
6150/ EG,fOD; wuu^p&-jrifatmif+a':0if;jrifh? c.r.&(103)? awmif
wGif;BuD;NrKdU/
6151/ oQifoif;EG,f OD;wifat;+a':usifaxG;? tkef;awm(1)? olZm"mwfykHwkduf
vrf;Mum;? awmifwGif;BuD;NrKdU/
6152/ armifausmfrif;xGef;(c)ausmrif; pmwkdufa[mif;vrf;? jynfNrKUd? yJcl;wkdif;/
6153/ jrESif;&D(c)ESif;vJhausmf u'Jaus;&Gm? uRef;pkNrKdUe,f? weoFm&Dwkdif;/
6154/ xufxuf qwfoGm;(5)? awmifwGif;BuD;NrKdU? rauG;wkdif;/
6155/ OL;omoe(c)aevGef OL;omoe r[m0dok'¨g½kHwkdufopf? olaX;wef;ausmif;?
\<i
ra[matmifajrNrKdUe,f? 36vrf;? 87_88 vrf;Mum;? p\m
rEÅav;NrKdU/
191
aemufvqufvufazmfjyygrnf/

You might also like