Zacznik do uchway nr 111/2010 Rady Ministrw z dnia 14 lipca 2010 r.

Krajowy Plan Dziaa na rzecz Zatrudnienia na lata 2009-2011

Warszawa, 2010 r.

Przedmowa ................................................................................................................................. 4 Wstp.......................................................................................................................................... 5 1. Diagnoza sytuacji w okresie wyjciowym ............................................................................. 6 2. Strategiczne ramy dziaania ................................................................................................. 23 3. Kluczowe problemy i wyzwania .......................................................................................... 29 4. Zadania ................................................................................................................................. 39 5. Monitoring i koordynacja KPDZ/2009-2011 ....................................................................... 94 6. Finansowanie zada ............................................................................................................. 98 7. Partnerstwo na rzecz realizacji KPDZ/2009-2011 ............................................................. 104

Zacznik nr 1 Podmioty realizujce i sprawozdajce o zadaniach ujtych w KPDZ/2009-2011 ................. 105 Zacznik nr 2 Indeks uytych skrtw .......................................................................................................... 115

Przedmowa
Projekt Krajowego Planu Dziaa na rzecz Zatrudnienia na lata 2009-2011 (KPDZ/20092011) zosta opracowany w kocu 2008 r., na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przez Midzyresortowy Zesp powoany w tym celu przez Ministra Pracy i Polityki Spoecznej. Projekt KPDZ/2009-2011 zosta przedstawiony do aprobaty Rady Ministrw na pocztku 2009 r. W zwizku z dynamicznie zmieniajc si wwczas sytuacj gospodarcz, Komitet Rady Ministrw zdecydowa o koniecznoci uzupenienia dokumentu o dziaania antykryzysowe, suce stabilizacji rynku pracy i agodzeniu skutkw spodziewanego spowolnienia gospodarki. Nastpnie, w zwizku z realizacj rzdowego Planu uporzdkowania strategii rozwoju oraz wykonywanym w jego ramach przegldem obowizujcych programw i strategii rzdowych, podjto decyzj o wstrzymaniu procedowania nad projektem KPDZ/2009-2011 uzupenionym o dziaania antykryzysowe, do zakoczenia wyej wymienionego przegldu. Po zakoczeniu przegldu obowizujcych programw i strategii rzdowych, projekt Krajowego Planu Dziaa na rzecz Zatrudnienia wymaga ponownej aktualizacji. Dodano nowe zadania, opisano zadania realizowane i zakoczone oraz zweryfikowano informacje o finansowaniu zada. Wczono zadania z poprzedniej wersji ujte w aneksie pt. Inicjatywy stabilizujce rynek pracy w sytuacji kryzysu, do gwnej treci dokumentu poprzez dodanie Priorytetu 4. agodzenie skutkw kryzysu gospodarczego oraz przygotowanie rynku pracy do oywienia gospodarki. Jednak zasadnicza struktura i tre dokumentu pozostaa aktualna, co potwierdza zawarta w KPDZ/2009-2011 diagnoza sytuacji na rynku pracy. Pomimo faktu, e nowa, aktualna wersja KPDZ/2009-2011 przyjmowana jest (z powodw opisanych powyej) ze znacznym opnieniem w stosunku do zakadanego terminu to cele, priorytety i dziaania opisane w planie byy i pozostaj aktualne. Dowodzi tego diagnoza sytuacji przedstawiona w pierwszej czci projektu KPDZ/2009-2011. Ponadto z aktualizacji wynika, e zadania wpisane do przygotowanego wczeniej projektu zostay podjte w praktyce i s nadal realizowane. Opisane w KPDZ/2009-2011 cele i priorytety wykorzystano take do opracowania nowych zada przyczyniajcych si do poprawy sytuacji w sferze zatrudnienia. Wobec powyszego, dokument ten jest uchwalany przez Rad Ministrw w celu oficjalnego zatwierdzenia kierunkw polityki zatrudnienia realizowanej przez Rzd w okresie objtym Planem.

Wstp
KPDZ/2009-2011 zosta przygotowany zgodnie z ustaw z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przez Midzyresortowy Zesp powoany w tym celu przez Ministra Pracy i Polityki Spoecznej. Art. 3 ust. 2 tej ustawy zobowizuje bowiem ministra waciwego do spraw pracy do przygotowania projektu KPDZ przy wspudziale w szczeglnoci: ministra waciwego do spraw gospodarki, ministra waciwego do spraw owiaty i wychowania, ministra waciwego do spraw szkolnictwa wyszego, ministra waciwego do spraw rozwoju wsi oraz ministra waciwego do spraw rozwoju regionalnego. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy, Krajowy Plan Dziaa na rzecz Zatrudnienia (KPDZ), uchwalany przez Rad Ministrw, zawierajcy zasady realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia, stanowi podstaw realizacji zada pastwa w zakresie promocji zatrudnienia, agodzenia skutkw bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej. Priorytety i kierunki dziaa pastwa w tych obszarach zostay okrelone w nastpujcych dokumentach rzdowych: - Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015", - Strategiczny Plan Rzdzenia", - Krajowy Program Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizboskiej, - Krajowy Plan Dziaa na rzecz Zatrudnienia na 2008 r., - Program Operacyjny Kapita Ludzki 2007-2013, - Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Zdefiniowana w wymienionych dokumentach polityka pastwa w dziedzinie zatrudnienia stanowi szerokie ramy, w ktre wpisuj si dziaania zgoszone do realizacji w ramach KPDZ/2009-2011. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wyznacza dodatkow przesank opracowania KPDZ. W myl postanowienia art. 3 ust. 4, KPDZ przygotowywany na szczeblu oglnokrajowym, stanowi podstaw dla przygotowania przez samorzd wojewdztwa corocznych regionalnych planw dziaa na rzecz zatrudnienia, okrelajcych priorytetowe grupy bezrobotnych i innych osb wymagajcych wsparcia. Ponadto KPDZ/2009-2011 stanowi dokument sucy realizacji Krajowego Programu Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizboskiej w obszarze polityki rynku pracy. KPDZ/2009-2011 obejmuje dziaania do realizacji w kolejnych trzech latach. Trzyletnia perspektywa realizacyjna podyktowana jest dynamik zmian na rynkach pracy, ktre rwnoczenie wystpuj w odroczeniu do procesw gospodarczych i spoecznych zachodzcych zarwno w skali krajowej, jak i globalnej. W konsekwencji zakada si moliwo corocznej aktualizacji KPDZ/2009-2011 stosownie do nowych wyzwa i potrzeb dla penego wdroenia celw wyznaczonych w Krajowym Programie Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizboskiej. Zgodnie z brzmieniem znowelizowanej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dokument zawiera cele i kierunki dziaa zgodne z priorytetami polityki pastwa w dziedzinie rynku pracy. Okrela take przewidywan wysoko rodkw finansowych, w tym Funduszu Pracy oraz budetu pastwa, na dofinansowanie dziaa wynikajcych z KPDZ/2009-2011. W dokumencie zawarte zostay rwnie wskaniki efektywnoci KPDZ/2009-2011.

1. Diagnoza sytuacji w okresie wyjciowym

1.1. Sytuacja makroekonomiczna
W 2007 r. wzrost PKB wynis 6,8% i by najwyszy od dziesiciu lat. Ten szczeglnie dobry wynik zosta uzyskany gwnie dziki wysokiemu spoyciu gospodarstw domowych oraz niezwykle wysokiemu popytowi inwestycyjnemu. W okresie pierwszych trzech kwartaw 2008 r. gospodarka polska nadal znajdowaa si na ciece relatywnie wysokiego, cho stopniowo zmniejszajcego si tempa wzrostu gospodarczego. Jednak zaostrzenie kryzysu na rynkach finansowych oraz pogorszenie nastrojw gospodarstw domowych i przedsibiorcw doprowadzio do zaamania aktywnoci w gospodarce wiatowej na przeomie 2008 i 2009 r. Pomimo znaczcego zaamania popytu zewntrznego, polska gospodarka jako jedyna w Europie nie zanotowaa spadku PKB w 2009 r. Uniknlimy take tzw. technicznej recesji, wyraonej jako zmniejszenie si realnego poziomu PKB przez dwa kolejne kwartay. Z punktu widzenia klasycznej definicji cyklu koniunkturalnego, polska gospodarka znajduje si wci w fazie wzrostowej, chocia obecny kryzys spowodowa jej znaczne spowolnienie. Realne tempo wzrostu PKB w 2009 r. zwolnio do 1,8% z 5,1% zanotowanych w 2008 r. Tab. 1. Dynamika PKB w Polsce i w UE w latach 2000-2011 2005 Polska UE-27
rdo: Eurostat.

2006 6,2 3,2

2007 6,8 2,9

2008 5,1 0,7

2009 1,8 - 4,2

2010f 2,7 1,0

2011f 3,5 1,7

3,6 2,0

Objanienia: f - prognoza.

Wzrost gospodarczy Polski pozostaje znacznie szybszy od przecitnej unijnej. PKB w cenach biecych w 2009 r. mia sm warto w caej Unii Europejskiej (o jedn pozycj nisz ni przed rokiem). W 2008 r. tempo wzrostu PKB byo wysze w Polsce w stosunku do redniej w UE-27 o 4,4 p.p., a w kolejnym roku, na skutek recesji w wikszoci krajw Unii, o 6,0 p.p. Pozwala to nieznacznie zbliy si do unijnego poziomu PKB na osob liczonego wedug standardw siy nabywczej. Naley jednak zaznaczy, e poziom PKB na osob w Polsce jest jednym z najniszych w caej Unii. Wskaniki PKB per capita przyjmuj nisze wartoci jedynie w Bugarii i Rumunii.

rdo: Eurostat.

Spadek aktywnoci gospodarczej widoczny w Polsce w 2009 r. wpyn na pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Efekt ten by jednak znacznie mniejszy ni w pozostaych krajach UE. rednioroczna stopa bezrobocia1 w 2009 r. wzrosa o 1,1 pkt. proc., do 8,2%, podczas gdy szacowany wzrost stopy bezrobocia w UE-27 by dwukrotnie szybszy. Rwnoczenie, naley podkreli, e wzrostowi bezrobocia w Polsce towarzyszy niewielki, ale jednak przyrost liczby pracujcych.2 Wynikao to z wyszej aktywnoci zawodowej, spowodowanej m.in. silnym ograniczeniem od 2009 r. moliwoci przechodzenia na wczeniejsz emerytur. Przy niewystarczajcym popycie na prac, wzrost aktywnoci zawodowej w krtkim okresie prowadzi do statystycznego wzrostu stopy bezrobocia. W duszej perspektywie wpywa jednak pozytywnie na stron podaow gospodarki, a tym samym na jej dugofalowy wzrost. W 2009 r., dziki silnemu impulsowi ze strony polityki pieninej i fiskalnej oraz stabilizacji systemu finansowego stopniowo pojawiay si oznaki wpierw stabilizacji, a nastpnie oywienia koniunktury. Biece dane dotyczce kondycji gospodarki wiatowej wskazuj, e najbardziej dotkliwe skutki kryzysu ju miay miejsce, a w kolejnych okresach tendencje bd pozytywne. W najbliszych latach wzrost gospodarczy Polski bdzie w decydujcym stopniu zalee od sytuacji u naszych gwnych partnerw handlowych oraz tempa powrotu rynku pracy na ciek wzrostu zatrudnienia, zapewniajcego wzrost dochodw do dyspozycji gospodarstw domowych. Oczekiwane oywienie koniunktury w gospodarce wiatowej znajdzie odzwierciedlenie w wynikach gospodarki polskiej. Wzrost popytu zewntrznego bdzie prowadzi do wyranego wzrostu produkcji eksportowej. Dodatkowym wsparciem dla polskich eksporterw bdzie poziom kursu walutowego, ktry w horyzoncie prognozy, pomimo zakadanej aprecjacji, bdzie sabszy ni w okresie bezporednio poprzedzajcym kryzys finansowy. Rwnoczenie dowiadczenia sprzed kryzysu pokazay, e polscy
1 2

Bezrobocie wedug BAEL (15 lat i wicej). Przecitna liczba pracujcych w wieku 15 lat i wicej, wedug BAEL.

eksporterzy potrafili zwiksza swj udzia w zagranicznych rynkach zbytu nawet przy stosunkowo silnym zotym. Oczekuje si, e wzrost gospodarczy w 2010 r. wyranie przyspieszy w stosunku do tempa zanotowanego w 2009 r. i wyniesie realnie 3,0%, a w roku 2011 realne tempo wzrostu PKB wyniesie 3,5%. Wraz ze wzrostem produkcji oczekuje si rwnie poprawy na rynku pracy, cho w 2010 r. pozytywne skutki dla zatrudnienia bd mniej zauwaalne. Wynika to bdzie m.in. z tego, e w okresie kryzysu wiele polskich przedsibiorstw wybrao strategi chomikowania pracy (ang. labour hoarding), dostosowujc koszty pracy do mniejszego popytu poprzez elastyczne formy zatrudnienia, a w mniejszej skali poprzez zwolnienia pracownikw. Wskutek tego, w warunkach wzrostu popytu polskie firmy atwiej i taniej bd mogy zwiksza potencja produkcyjny poprzez wykorzystanie rezerw w zakresie czynnika pracy, a nie tylko poprzez zatrudnianie nowych pracownikw.

1.2. Sytuacja na rynku pracy

Uwarunkowania demograficzne W kocu 2009 r., wedug wstpnych szacunkw GUS, ludno Polski liczya ok. 38,2 mln osb i bya o 37 tys. wysza ni przed rokiem. Mimo rosncej liczby urodze utrzymuje si obserwowany od 1989 r. okres depresji urodzeniowej. W 2009 r., drugi rok z kolei, obserwowany by rzeczywisty przyrost ludnoci. Tempo przyrostu wynioso 0,1% wobec 0,05% w 2008 r. Przez 11 wczeniejszych lat liczba ludnoci Polski systematycznie si zmniejszaa. Z kolei dodatni przyrost naturalny odnotowano czwarty rok z rzdu i by on efektem przede wszystkim rosncej liczby urodze. Jednak mimo to w dalszym cigu poziom reprodukcji nie gwarantuje prostej zastpowalnoci pokole. W 2008 r. wspczynnik dzietnoci wynosi 1,39. Oznacza to wzrost (o 0,17 pkt.) w stosunku do odnotowanego w 2003 r., w ktrym by on najniszy od ponad 50 lat. Najkorzystniejsz sytuacj demograficzn okrela wspczynnik ksztatujcy si na poziomie 2,1-2,15, tj. gdy w danym roku na jedn kobiet w wieku 15-49 lat przypada rednio 2 dzieci. W wyniku znaczcego ograniczenia wyjazdw Polakw na stae za granic liczba emigrantw i imigrantw praktycznie zrwnaa si, cho nadal ujemne pozostawao saldo definitywnych migracji zagranicznych. W 2009 r. ujemne saldo definitywnych migracji zagranicznych wynioso ponad 1 tys. wobec 15 tys. w 2008 r. Zmienia si struktura wiekowa ludnoci. Mediana wieku ludnoci w 2008 r. wyniosa 37,5 lat wobec 35,4 lat w 2000 r. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat notowany jest systematyczny spadek odsetka ludnoci w wieku przedprodukcyjnym (017 lat) do 19,0% w 2009 r. wobec 24,4% w 2000 r. Jednoczenie notuje si sabnce tempo przyrostu ludnoci w wieku produkcyjnym oraz dalsze zwikszanie si liczby osb w wieku poprodukcyjnym. W 2009 r. osoby te stanowiy 16,5% ludnoci, tj. o 1,7 punktu procentowego wicej ni w 2000 r. Ponadto w strukturze ludnoci nastpuje proces wzrostu odsetka osb w wieku produkcyjnym z 60,8% w 2000 r. do 64,5% w 2009 r. W perspektywie najbliszych lat, jak wskazuje prognoza GUS, liczba ludnoci Polski bdzie si systematycznie zmniejsza, przy czym tempo spadku bdzie coraz wysze. W 2010 r. liczba ludnoci osignie nieco ponad 38 mln, a w 2035 r. zmniejszy si poniej 36 mln osb. Oznacza to, e liczba ludnoci w kocu prognozowanego okresu bdzie stanowia 94,5%

stanu z koca 2008 r. Spadek bdzie dotyczy niemal wycznie ludnoci zamieszkaej w miastach, przy niewielkim ubytku zamieszkaych na wsi. Zmniejszaniu liczby ludnoci towarzyszy bdzie proces niekorzystnej zmiany struktury wiekowej. Starzenie si spoeczestwa Polski jest rezultatem przemian w procesach demograficznych wpywajcych na liczebno grup wiekowych ludnoci oraz wyduania okresu trwania ycia. W 2008 r. przecitne trwanie ycia wynosio 71,3 lat dla mczyzn i 80 lat dla kobiet. W stosunku do pocztku lat 90-tych o ok. 5 lat wyduyo si zarwno trwanie ycia mczyzn, jak i kobiet. Mimo to w Polsce wystpuje zjawisko nadumieralnoci mczyzn. Na rok 2035 prognozuje si zwikszenie tych wskanikw do poziomu odpowiednio 77,1 oraz 82,9 lat. Powanym zmianom ulegnie struktura ludnoci wedug wieku. Liczba dzieci do 17 lat zmniejszy si o ok. 1,6 mln z 7,2 mln w 2009 r. do 5,6 mln w 2035 r. (spadek o 22%). Prognozowany jest znaczcy ubytek ludnoci w wieku produkcyjnym z 24,6 mln do 20,7 mln - spadek wyniesie ok. 3,9 mln osb, czyli ponad 15%. Z kolei liczba ludnoci w wieku poprodukcyjnym wzronie z 6,3 mln osb do 9,6 mln (wzrost o 3,3 mln osb, czyli ponad 50%). Odsetek ludnoci w wieku przedprodukcyjnym zmniejszy si z 18,9% w 2009 r. do 15,7% w 2035 r. W tym samym czasie udzia osb w wieku produkcyjnym zmniejszy si z 64,6% do 57,6%, a odsetek w wieku poprodukcyjnym wzronie z 16,5% do 26,7% (tj. o ponad 10 punktw procentowych). Coraz mniej korzystne staj si relacje midzy poszczeglnymi grupami wieku ludnoci. Obrazuje to wspczynnik obcienia ekonomicznego. Wprawdzie zmniejsza si liczba osb w wieku nieprodukcyjnym przypadajcych na osoby w wieku produkcyjnym, jednak dzieje si tak gwnie na skutek zmniejszania si liczby osb w wieku przedprodukcyjnym. Na 100 osb w wieku produkcyjnym w 2009 r. przypadao 55 osb w wieku nieprodukcyjnym, w tym 25 osb w wieku poprodukcyjnym oraz 30 osb w wieku 0-17 lat. W 2000 r. wielko wspczynnika obcienia wynosia 64, w tym 24 dla wieku poprodukcyjnego i 40 dla wieku przedprodukcyjnego, a w 1990 r. liczby te wynosiy odpowiednio 72, 22 i 50. Struktura wieku ludnoci ulega nadal dynamicznym zmianom, liczba i struktura ludnoci w wieku produkcyjnym determinuje poda zasobw siy roboczej na rynku pracy. Naley jednak pamita, e w prezentowanych stanach ludnoci uwzgldnione zostay osoby, ktre czasowo wyemigroway za granic i - chocia s one w Polsce zameldowane na stae - nie s ju polskimi rezydentami, jeli ich czas pobytu za granic wynosi co najmniej 1 rok. W zdecydowanej wikszoci osoby te s w wieku produkcyjnym mobilnym. Perspektywa szybkiego wyjcia z gbokiej depresji demograficznej, w jakiej znajduje si Polska ju od duszego czasu, jest odlega. Dzietno polskich kobiet ksztatuje si na najniszym poziomie wrd krajw UE i jednym z najniszych w krajach europejskich. Perspektywy rozwoju demograficznego w najbliszych latach s przesdzone. Gboki ni demograficzny z lat 90-tych oraz utrzymujca si dua emigracja za granic (zwaszcza emigracja czasowa ludzi modych jak ma to miejsce od 2004 r.) bd powodowa coraz wiksze utrudnienia w rozwoju demograficznym, na rynku pracy oraz w systemie zabezpieczenia spoecznego. Aktywno zawodowa Niski poziom aktywnoci zawodowej spoeczestwa to jeden z najwaniejszych problemw polskiego rynku pracy. Populacja aktywnych zawodowo w wieku 15 lat i wicej liczya w 2009 r. przecitnie 17 279 tys. osb i bya o 269 tys. osb wysza ni w 2008 r. (wzrost o 1,6%). W tym samym czasie liczba biernych zawodowo zmniejszya si o 181 tys.

(tj. o 1,3%) do 14 182 tys. osb. Wspczynnik aktywnoci zawodowej ludnoci w wieku 15 lat i wicej wzrs drugi rok z rzdu z 54,2% w 2008 r. do 54,9% w 2009 r. Naley zauway, e wzrost wartoci ww. wspczynnika jak dotd odnotowany zosta tylko w 2005 r. i 2008 r., a generalnie aktywno zawodowa Polakw wykazywaa tendencj spadkow. Niski poziom aktywnoci zawodowej niepokoi tym bardziej, e dotychczas towarzyszy wynikajcemu z procesw demograficznych wzrostowi liczby osb w wieku produkcyjnym. Tak wic, powikszaniu zasobw potencjalnej siy roboczej, towarzyszy spadek rzeczywistej poday pracy postpujcy pomimo wzrostu zatrudnienia i wynagrodze. Warto wspomnie, e obok wzrostu zatrudnienia drugim istotnym powodem obniania poziomu bezrobocia w naszym kraju jest negatywne zjawisko polegajce na ograniczaniu aktywnoci3.

rdo: GUS.

Dysproporcja pomidzy aktywnoci zawodow kobiet i mczyzn nieznacznie si powiksza. W 2003 r. aktywno zawodowa kobiet wyniosa redniorocznie 48%, a dla mczyzn 62,2%. W roku 2007 wskaniki przyjy wartoci 46,3% dla kobiet i 61,9% dla mczyzn, w 2008 r. byo to odpowiednio 46,6% i 62,7%, a w 2009 r. 47,3% i 63,4%. Rnice w aktywnoci zawodowej kobiet i mczyzn ujawniaj si w jeszcze wikszym stopniu w podziale na grupy wiekowe. Najwyszy poziom aktywnoci cechuje kobiety w wieku 35-44 lat i mczyzn w wieku 25-34 lat.

Zatrudnienie w Polsce 2007. MPiPS. Warszawa 2008, s. 13.

10

rdo: GUS.

Szczeglnym fenomenem jest odnotowany w ramach grupy wiekowej tzw. prime-age (25-44 lata), widoczny od 2005 r. spadek aktywnoci zawodowej. S to bowiem osoby z reguy cechujce si najwyszym poziomem aktywnoci na rynku pracy. Spadek dotyczy w zblionym stopniu kobiet i mczyzn, i jest tumaczony gwnie emigracj zarobkow. Po akcesji do Unii Europejskiej wrd emigrantw wzrs udzia osb pracujcych, a spad osb bezrobotnych i biernych. W poczeniu z faktem, i przewaajc cz emigrantw stanowi osoby w wieku 25-34 lat wskazuje, e wanie migracje odegray istotn rol dla obnienia aktywnoci tej grupy prime-age na polskim rynku pracy. Obnienie poday pracy grupy osb w mobilnym wieku produkcyjnym w okresie zwikszania jej liczebnoci jest zjawiskiem szczeglnie negatywnym i stwarza powane zagroenie dla sytuacji na rynku pracy w przyszoci, zwaszcza w kontekcie prognozowanych niekorzystnych tendencji demograficznych.

11

rdo: Eurostat.

Widoczne w ostatnich latach znaczne obnienie poday pracy osb w wieku 15-24 lat moe by tumaczone wydueniem okresu nauki. Za pozytywn zmian naley take uzna zwikszenie aktywnoci zawodowej mczyzn w wieku 55-64 lat, o ponad 8 p.p. w okresie 2003-2009. Jednak poda pracy kobiet w tej grupie wiekowej zwikszya si w tym okresie nieznacznie (o 1,7 p.p.). Niska warto wskanikw aktywnoci zawodowej wskazuje na bierno jako na jeden z gwnych problemw rynku pracy w Polsce. Od 2003 r. do 2009 r. liczba biernych osb powyej 15 roku ycia zwikszya si o ponad 170 tys. Zdecydowan wikszo biernych stanowi kobiety (ponad 61%), a ich udzia w tej grupie systematycznie si zwiksza. Od 2003 r. do 2009 r. liczba biernych mczyzn zmniejszya si o 2,2%, podczas gdy liczba biernych kobiet wzrosa o 3,5%. Cho bierno zawodowa kojarzy si przede wszystkim z emerytur, niemal poowa biernych jest w wieku produkcyjnym (18-59/64 lata). W tej grupie jako gwn przyczyn biernoci wymienia si nauk i uzupenianie kwalifikacji, chorob lub niesprawno oraz obowizki rodzinne i zwizane z prowadzeniem domu. Emerytura bya powodem niewykonywania pracy dla 44% osb w 2009 r. Odsetek zniechconych bezskutecznoci poszukiwania pracy wynis 3,0%. Zatrudnienie Zatrudnienie w Polsce roso wyranie od 2003 r. Zgodnie z wynikami BAEL w 2009 r. przecitna liczba pracujcych w wieku 15 lat i wicej uksztatowaa si na poziomie 15 868 tys. osb, czyli mona stwierdzi, e poziom zatrudnienia w skali roku osign rekordowy poziom. W porwnaniu z 2008 r. pracowao 68 tys. osb wicej, czyli wzrost wynis 0,4%. W zestawieniu z rokiem 2003 liczba pracujcych w wieku 15 lat i wicej wzrosa o 2,3 mln osb, czyli o 16,5%.

12

rdo Eurostat.

Wskanik zatrudnienia wynis w IV kw. 2009 r. 50,4%, podobnie jak przecitnie w caym 2009 r., przy czym w przypadku mczyzn byo to 58,3%, a w przypadku kobiet 42,3%. Jeeli analizie poddany zostanie poziom zatrudnienia osb w wieku produkcyjnym (wg definicji Eurostatu 15-64 lata), to wskanik zatrudnienia osign na koniec 2009 r. warto 59,4%, a wzrost jego wartoci od 2003 r. wynis 8 p.p. Wida z tego, e to wanie wzrost zatrudnienia by gwnym czynnikiem obnienia poziomu bezrobocia w naszym kraju, natomiast ograniczanie poday pracy miao znacznie mniejszy wpyw, cho pozostawao czynnikiem istotnym. Wzrost wskanika zatrudnienia wyranie widoczny jest wrd osb w wieku 15-24 z 19,6% w 2003 r. do 26,8% w 2009 r. Spord ogu pracujcych 61,8% stanowili mieszkacy miast, a 73,2% pracownicy sektora prywatnego. W charakterze pracownikw najemnych pracowao blisko 77,3%, a pracodawcy i pracujcy na wasny rachunek stanowili 18,8%. Populacja osb posiadajcych umow na czas okrelony liczya 26,5% ogu pracownikw najemnych. W sektorze usugowym pracowao 55,6%, w sektorze przemysowym 31,1%, a w sektorze rolniczym 13,3% ogu pracujcych. Naley zauway, e nie we wszystkich opisywanych elementach struktury pracujcych zaszy jednoznacznie pozytywne zmiany. Od 2003 r. wyranie zwikszy si udzia sektora prywatnego w zatrudnieniu, a take udzia pracujcych w sektorze przemysowym i w usugach, co oznacza spadek udziau zatrudnionych
13

w rolnictwie. Zmiany te naley interpretowa jako pozytywne. W niepenym wymiarze czasu pracowao 8,2% ogu pracujcych; w porwnaniu z 2003 r. byo to mniej o 2,3 p.p. Przecitny tygodniowy czas pracy we wszystkich miejscach pracy wynis ok. 39,2 godz. i ksztatowa si na zblionym poziomie jak przed rokiem.

rdo: GUS.

Struktura pracujcych wedug poziomu wyksztacenia pozostaje niezadowalajca, w szczeglnoci wobec dziaa majcych na celu zwikszanie innowacyjnoci gospodarki priorytetowego obszaru (obok aktywnego spoeczestwa i sprawnych instytucji) reform okrelonych w Krajowym Programie Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizboskiej. W IV kwartale 2009 r. zaledwie 26,1% pracujcych miao wyksztacenie wysze, ok. 37,6% rednie i policealne, niespena 29% zasadnicze zawodowe, a blisko 7,5% gimnazjalne, podstawowe, bd niepene podstawowe. Jest to pochodna oglnie zej struktury wyksztacenia ludnoci Polski, pomimo e ulega ona widocznej poprawie w ostatnim okresie. Dalece niezadawalajcy pozostaje odsetek osb w wieku 25-64 lat uczcych si i doksztacajcych w liczbie ludnoci w tej grupie wiekowej. W 2008 r. zaledwie 4,7% pracownikw w wieku 25-64 lat uczestniczyo w ksztaceniu ustawicznym dorosych (5,2% kobiet i 4,2% mczyzn). Wprawdzie widoczny jest tu pewien postp w stosunku do roku 2003, ale tylko minimalny. Polska wci pozostaje daleko za UE, gdzie dla 27 pastw czonkowskich wskanik ten wynis 9,5%, a dla "starej" pitnastki 10,9%. Bezrobocie Po kilku latach dynamicznego spadku bezrobocia w 2009 r. liczba bezrobotnych w wieku 15 lat i wicej zwikszya si o 200 tys. osb do 1 411 tys. Jeszcze w 2008 r. poziom bezrobocia by o 25,2% niszy ni w 2007 r., za w 2009 r. dynamika wzrostu wyniosa 16,5%. Nadal jednak liczba bezrobotnych bya ponad 2-krotnie nisza ni w latach 2001-2005, kiedy to bez pracy pozostawao ponad 3 mln osb. Spord bezrobotnych, speniajcych kryteria stosowane w BAEL 945 tys. osb, czyli ok. 67% stanowi osoby zarejestrowane w powiatowych urzdach pracy. Zatem 3 na 10 bezrobotnych w ujciu BAEL nie rejestruje si w urzdach pracy.

14

W 2009 r. stopa bezrobocia ogem wyniosa 8,2%, a wic natenie bezrobocia wzroso w stosunku do poprzedniego roku o 1,1 p.p., ale nadal byo o 1,4 p.p. nisze ni w 2007 r. Zmniejszenie natenia zjawiska w porwnaniu z 2003 r. wynioso 11,5 p.p. (z 19,7%) i dotyczyo zarwno populacji mczyzn (o 11,2 p.p.), jak i kobiet (o 11,7 p.p.). Nadal jednak stopa bezrobocia dla kobiet pozostaa wysza (8,7%) ni dla mczyzn (7,8%). W zestawieniu z rokiem 2003 r. spadek wskanika bezrobocia odnotowano we wszystkich grupach ze wzgldu na wiek i poziom wyksztacenia. Znaczny spadek natenia bezrobocia o 22,6 p.p., odnotowano w zbiorowoci osb w wieku 15-24 lat. Jednak nadal wskanik stopy bezrobocia w tej grupie wieku by dwuipkrotnie wyszy ni dla caej populacji i wynis 20,6% w 2009 r. Znacznie niszy poziom przyja stopa bezrobocia w przypadku osb w wieku 25-34 lat (8,2%) oraz 45 i wicej lat (6,2%). Najnisza stopa bezrobocia (5,9%) wystpia wrd osb w wieku 3544 lat. W 2009 r. wartoci stp bezrobocia dla wszystkich grup wiekowych ulegy zwikszeniu w stosunku do roku poprzedniego. Jednak utrzymaa si generalna tendencja w ich ksztatowaniu. Wysoki poziom bezrobocia wrd osb modych wie si z problemem bezrobocia absolwentw4. W IV kwartale 2009 r. stopa bezrobocia absolwentw wyniosa 25,3%, co oznacza radykalne zmniejszenie w stosunku do analogicznego okresu 2003 r., kiedy wynosia 48,8%. W analizowanym okresie najmniej bezrobotnych byo wrd absolwentw szk wyszych i rednich oglnoksztaccych - odpowiednio: 18,2% i 18,8%. Bezrobocie w najwikszym stopniu wystpio wrd absolwentw zasadniczych szk zawodowych (49,3%) oraz policealnych i rednich zawodowych (32,9%). W trudnej sytuacji s absolwenci mieszkajcy na wsi. Stopa bezrobocia dla tej populacji wyniosa 26,5% wobec 24,3% dla absolwentw mieszkajcych w miastach. Wysze natenie bezrobocia absolwentw odnotowano take wrd mczyzn (stopa bezrobocia na poziomie 27,7% wobec 22,5% dla kobiet). W 2009 r. najnisze natenie bezrobocia dotyczyo osb z wyksztaceniem wyszym, dla ktrych stopa bezrobocia wyniosa 5%. Nadal najwyszy wskanik bezrobocia notuje si wrd osb bez przygotowania zawodowego i o najniszym poziomie wyksztacenia. Wrd osb z wyksztaceniem gimnazjalnym i niszym stopa bezrobocia wyniosa 15,9%, z wyksztaceniem rednim oglnoksztaccym 10,3%, a z zasadniczym zawodowym 9,3%. Znamienne, e w porwnaniu z 2003 r. znacznie szybciej zmniejszao si natenie bezrobocia w grupach osb z wyksztaceniem zasadniczym zawodowym, podstawowym i niepenym podstawowym oraz rednim. Natomiast wrd osb z wyksztaceniem wyszym proces ten przebiega najwolniej, co naley tumaczy niewielk wartoci pocztkow stopy bezrobocia dla tej grupy. Przyspieszenie tempa spadku stopy bezrobocia osb o niskich kwalifikacjach mona interpretowa jako zjawisko pozytywne na rynku pracy, ktre byo z jednej strony efektem sigania strony popytowej po rezerwy siy roboczej, a z drugiej rosncej gotowoci do podjcia zatrudnienia, wynikajcej ze wzrostu wynagrodze za prac dostpn dla grupy osb o niskich kwalifikacjach. W IV kwartale 2009 r. gwn przyczyn zaprzestania pracy przez osoby bezrobotne uprzednio pracujce byo zakoczenie pracy na czas okrelony. Powd ten wskazao 35,2% tej populacji (przed rokiem 34,7%, w poprzednim kwartale 33,5%). Odsetek osb bezrobotnych wskutek likwidacji zakadu pracy lub stanowiska pracy wynis 31,5% (o 8,0 pkt. wicej ni przed rokiem, a w porwnaniu z poprzednim kwartaem mniej o 0,3 pkt). Ze wzgldu na niezadowalajce warunki finansowe 8,3% osb bezrobotnych uprzednio
4

Osoby w wieku 15-30 lat, ktre ukoczyy szko w okresie ostatnich 12 miesicy i nie kontynuuj nauki.

15

pracujcych zakoczyo prac (przed rokiem 12,0%, w poprzednim kwartale 7,8%). Ze wzgldw osobistych, rodzinnych lub z powodu choroby zrezygnowao z pracy 7,9% omawianej populacji (przed rokiem - 9,6%, a w III kwartale 2009 r. - 8,9%). Istotnym problemem pozostaje bezrobocie dugotrwae5. Przecitny czas poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne w 2009 r. wynosi ponad 11 miesicy. Kobiety poszukiway pracy o ponad dwa miesice duej ni mczyni. Przecitny czas poszukiwania pracy wzrasta wraz z wiekiem oraz by najduszy dla osb z wyksztaceniem policealnym (ponad 14 miesicy) oraz gimnazjalnym, podstawowym i niepenym podstawowym (13 miesicy). Udzia bezrobotnych dugotrwale uleg gwatownemu zmniejszeniu w stosunku do poprzednich lat do 25,2% w ostatnim kwartale 2009 r. Zmiana przebiega bardzo gwatownie biorc pod uwag fakt, e na pocztku 2003 r. udzia dugotrwale bezrobotnych wynosi 50,6%. W znacznym stopniu wynikaa ona jednak z wprowadzonych zmian metodologicznych dotyczcych okrelania czasu poszukiwania pracy. Uwzgldniajc wprowadzone zmiany w okrelaniu czasu poszukiwania pracy, zmniejszenie bezrobocia dugotrwaego naley traktowa jako zjawisko pozytywne, bdce efektem rosncego popytu na prac, a wic sigania pracodawcw po znajdujce si na rynku rezerwy siy roboczej. Oczywicie zmniejszenie udziau dugotrwale pozostajcych bez pracy wrd bezrobotnych jest take czciowo efektem ich dezaktywizacji. Bezrobotni dugotrwale okrelani s jako jedna z grup, ktrych sytuacja na rynku pracy jest szczeglnie trudna. Zgodnie z danymi o bezrobociu rejestrowanym udzia tej grupy w ogle bezrobotnych w grudniu 2009 r. by znacznie wyszy ni na podstawie danych BAEL (40,9%)6. Warto jednak zauway, e udzia ten spada od 2005 r. i zmniejszy si rwnie w 2009 r. mimo wzrostu oglnej liczby bezrobotnych, co stanowi potwierdzenie pozytywnego trendu. Bezrobocie w Polsce pozostaje zjawiskiem zrnicowanym przestrzennie. Przykadowo stopa bezrobocia rejestrowanego w Warszawie wyniosa na koniec grudnia 2009 r. 2,9%, a w znajdujcym si w tym samym wojewdztwie powiecie szydowieckim 34,4%. wiadczy to o wystpowaniu znacznych ogranicze mobilnoci zasobw pracy. Bezrobocie rejestrowane Analiza sytuacji na rynku pracy przedstawiona powyej opiera si na danych BAEL, jako peniejszych. Jednak istotnym ich uzupenieniem, rwnie ze wzgldu na szybsz dostpno, stanowi dane o bezrobociu rejestrowanym. Dlatego poniej zamieszczono informacje obrazujce sytuacj na rynku pracy analizowan na podstawie danych dotyczcych stanu i struktury bezrobocia rejestrowanego gromadzonych w ramach statystyki publicznej w sprawozdaniu MPiPS-01 o rynku pracy wraz z zacznikami.

Od I kwartau 2008 r. czas poszukiwania pracy liczony jest od momentu zakoczenia przerwy w poszukiwaniu pracy, o ile wystpia i trwaa co najmniej 4 tygodnie. 6 Wynika to z innej definicji dugotrwale bezrobotnego, w myl ktrej jest to osoba pozostajca w rejestrze PUP cznie przez okres ponad 12 miesicy w okresie ostatnich 2 lat, z wyczeniem okresw odbywania stau i przygotowania zawodowego.

16

rdo: MPiPS

Na podstawie danych uwidocznionych na Wykresie 9 mona stwierdzi, i poziom bezrobocia rejestrowanego w latach 2003-2008 systematycznie si zmniejsza. W kocu 2002 r. w rejestrach znajdowao si 3 217 tys. bezrobotnych, a rok pniej liczba ta bya o 1,3% nisza. W kocu 2003 r. w urzdach pracy zarejestrowanych byo 3 175,7 tys. osb, a wskanik bezrobocia wynis 20%. Do koca 2007 r. zarwno liczba, jak i stopa bezrobocia rejestrowanego zmniejszay si coraz szybciej. W kocu 2007 r. w urzdach pracy zarejestrowanych byo 1 746,6 tys. bezrobotnych, tj. o 562,8 tys. mniej ni przed rokiem. Wwczas te odnotowano najwysz w kocu roku dynamik spadku bezrobocia - 24,4% w porwnaniu do stanu z koca 2006 r. Spowolnienie tempa spadku bezrobocia byo zauwaalne w kocu 2008 r. kiedy to w urzdach pracy zarejestrowanych byo 1 473,8 tys. osb. Poziom bezrobocia by wprawdzie o 272,8 tys. osb niszy ni rok wczeniej, ale dynamika spadku bezrobocia bya znacznie nisza ni w 2007 r. i wyniosa 15,6%. W kocu 2009 r. w ewidencji bezrobotnych zarejestrowanych byo 1 892,7 tys. osb, czyli po raz pierwszy od kilku lat bezrobocie zwikszyo si. Wzrost poziomu bezrobocia w cigu roku wynis 418,9 tys. osb, tj. 28,4%. Stopa bezrobocia rejestrowanego w kocu 2009 r. wyniosa 11,9% wobec 9,5% w kocu 2008 r. wzrost wynis 2,4 punktu procentowego. Wskanik bezrobocia by nadal istotnie niszy ni w kocu 2003 r. (20,0%). Jedn z gwnych cech polskiego rynku pracy jest sezonowo. Wzrost poziomu bezrobocia na przeomie roku jest naturalnym zjawiskiem i wie sie przede wszystkim z sezonowoci zatrudnienia. Wynika ona przede wszystkim z terminowoci umw w pewnych sektorach gospodarki, a take powrotu do rejestru bezrobotnych osb koczcych uczestnictwo w aktywnych dziaaniach polityki rynku pracy. Naley jednak zauway, e w latach 20062007 poziom bezrobocia rs wycznie w grudniu i w styczniu, a w 2008 r. wzrost ten nastpi ju w listopadzie i postpowa do marca 2009 r. Od kwietnia do czerwca 2009 r. liczba i stopa bezrobocia rejestrowanego zmniejszay si, przy czym spadki byy znacznie

17

nisze ni w analogicznych okresach 2008 r. Od lipca 2009 r. ponownie rozpocz si, notowany do koca 2009 r. okres wzrostu bezrobocia z miesica na miesic. W 2009 r. ju w styczniu wzrost wskanika bezrobocia by 3-krotnie wyszy ni w analogicznym miesicu 2008 r. Po raz pierwszy od kilku lat wzrost stopy bezrobocia zanotowano nie tylko w lutym, ale rwnie w marcu 2009 r. Wczeniej ni w poprzednich latach, bo ju od lipca - rozpocz si okres sezonowego wzrostu wskanika bezrobocia.

rdo: GUS.

rdo: MPiPS

18

Uwidaczniajce si w ostatnim okresie zmiany w zakresie sezonowoci bezrobocia mog wskazywa na inne przyczyny jego wzrostu. Wysoki napyw bezrobotnych (gwnie uprzednio pracujcych) przy znacznie niszym odpywie z bezrobocia, a take liczniejsze zgoszenia do urzdw pracy osb powracajcych z pracy za granic mog wiadczy o ujawniajcych si w 2009 r. na rynku pracy negatywnych skutkach pogorszenia sytuacji gospodarczej. Potwierdzeniem tego moe by take zmniejszenie liczby ofert pracy zgaszanych przez pracodawcw do urzdw pracy. W roku 2008 do urzdw pracy zgoszono o 8% mniej ofert pracy ni przed rokiem, a w 2009 r. do urzdw pracy wpyno 902,6 tys. ofert pracy, tj. o 240 tys. (21%) mniej ni rok wczeniej. W efekcie liczba bezrobotnych przypadajcych na jedn ofert pracy wzrosa w 2009 r. do 16 osb, wobec 12 w 2008 r. Warto podkreli, e cho liczba zarejestrowanych bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dotyczcych zakadu pracy pozostaje relatywnie niska i w kocu 2009 r. wyniosa 67,7 tys. osb, to jednak bya o 65% wysza ni rok wczeniej. Zatem wzgldny wzrost w tej kategorii by ponad dwukrotnie szybszy ni wzrost liczby bezrobotnych ogem. Na pocztku 2010 r. obserwuje si pewne symptomy poprawy sytuacji. Wprawdzie nadal zarwno w styczniu, jak i lutym 2010 r. poziom i stopa rejestrowanego bezrobocia wzrastay, ale tempo wzrostu sabnie. Jakkolwiek przewidywanie siy i kierunku oddziaywania trendw gospodarczych na sytuacj na rynku pracy jest trudne, naley podj dziaania, ktre pozwol ustabilizowa sytuacj poprzez podejmowanie rodkw prewencyjnych. Aktywna polityka rynku pracy Poczwszy od 2003 r. widoczny jest znaczcy wzrost liczby uczestnikw objtych dziaaniami okrelanymi jako aktywna polityka rynku pracy. Rwnie struktura wydatkw Funduszu Pracy ulega w tym wzgldzie wyranej poprawie. Jednake cigle udzia osb objtych ktrymkolwiek z dziaa okrelonych mianem aktywnej polityki rynku pracy w oglnej liczbie bezrobotnych jest bardzo niski, a struktura korzystajcych zazwyczaj niezadowalajca. Niemniej jednak systematycznie ronie liczba aktywizowanych bezrobotnych. W 2006 r. osoby aktywizowane (608 tys. osb) stanowiy ok. 20% redniorocznej liczby bezrobotnych, a w 2009 r. (697 tys. osb) udzia ten wynosi ok. 40%. Mimo to najwiksz grup korzystajcych z aktywnych programw rynku pracy stanowi osoby mode i dobrze wyksztacone. wiadczy to o istnieniu negatywnego zjawiska marginalizacji osb starszych w uczestniczeniu w tej formie polityki rynku pracy. Przykadowo wrd uczestnikw prac interwencyjnych osoby do 25 roku ycia stanowiy w 2009 r. ok. 30%, w przypadku stay ponad 69%. Istotnym problemem pozostaje skuteczno podejmowanych dziaa. Wyniki bada7 wskazuj, e dziaania takie, jak: wsparcie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, szkolenia oraz stae lub przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, istotnie zwikszaj szans na przejcie z bezrobocia do zatrudnienia niesubsydiowanego. Natomiast uczestnictwo w pracach interwencyjnych i robotach publicznych oraz doradztwo i porednictwo zawodowe byy nieistotne z punktu widzenia szans na podjcie zatrudnienia przez bezrobotnych. Fakt niewielkiej skutecznoci tych dziaa tumaczony jest przede wszystkim specyficznymi cechami grupy beneficjentw. Roboty publiczne i prace interwencyjne s adresowane do osb znajdujcych si w szczeglnie trudnej sytuacji na rynku pracy i posiadajcych bardzo nisk zdolno do podjcia zatrudnienia. W przypadku doradztwa i porednictwa zawodowego nie
7

Zatrudnienie w Polsce 2007, s. 148-158.

19

istnieje formalna zasada adresowania tych dziaa do grupy osb cechujcych si nisk zdolnoci do podjcia zatrudnienia, jednak praktyka ich stosowania powoduje, e czciej trafiaj one do takich wanie osb. Wskazuje to na sygnalizowany ju wczeniej problem niewystarczajco trafnego adresowania dziaa aktywnej polityki rynku pracy. Beneficjantami najskuteczniejszych instrumentw s przede wszystkim bezrobotni o relatywnie najlepszych perspektywach na rynku pracy, z ktrych wielu podjoby prac take bez wsparcia. Podsumowujc, naley zauway, e procesowi zwikszania liczby korzystajcych oraz wydatkw na aktywn polityk rynku pracy nie towarzyszyy dziaania zapewniajce odpowiednie adresowanie i jako oferowanych usug i instrumentw. Wymienia si wiele przyczyn takiej sytuacji m.in. niedobory kadrowe PUP, w szczeglnoci dotyczce doradcw zawodowych, porednikw pracy, czy liderw klubw pracy, a take niedostateczny przepyw informacji o dostpnych dziaaniach aktywnej polityki rynku pracy do zainteresowanych osb. Realizowanie aktywnej polityki uzalenione jest take m.in. od liczby organizatorw prac subsydiowanych, instytucji szkoleniowych skonnych realizowa szkolenia dla osb bezrobotnych, czy liczby bezrobotnych, ktrzy mog i chc wzi udzia w konkretnej formie wsparcia. W rezultacie z aktywnej polityki rynku pracy korzystaj przede wszystkim modzi, relatywnie dobrze wyksztaceni i przedsibiorczy bezrobotni.

1.3. Wnioski i rekomendacje

Poprawa sytuacji na rynku pracy w Polsce widoczna bya w zasadzie do koca 2008 r. Dotyczya przede wszystkim redukcji bezrobocia oraz wzrostu zatrudnienia. Jednake pogorszenie sytuacji gospodarczej zrodzio obawy co do wpywu na sfer zatrudnienia. Ponadto wci aktualne pozostaj powane problemy, z ktrych wikszo zwizana jest ze stron podaow rynku. Niska poda pracy wynika przede wszystkim z niedostatecznej aktywnoci zawodowej, migracji zarobkowych oraz trendw demograficznych. Problemem pozostaje rwnie niedostosowanie wyksztacenia i kompetencji do wymaga strony popytowej rynku pracy. Aktywno zawodowa w Polsce w dalszym cigu utrzymuje si na zbyt niskim poziomie. Jest ona szczeglnie niska wrd kobiet oraz osb starszych. Gwn przyczyn biernoci obok emerytur (w przypadku osb w wieku produkcyjnym - wczeniejszych emerytur), s wrd kobiet obowizki rodzinne i zwizane z prowadzeniem gospodarstwa domowego, a wrd mczyzn choroba i niepenosprawno. Niski poziom aktywnoci jest szczeglnym problemem wobec obecnych trendw demograficznych. Coraz mniej liczne roczniki osigajce wiek produkcyjny i coraz liczniejsze wchodzce w wiek emerytalny oraz niemobilny pokazuj, e Polska podobnie jak inne pastwa europejskie bdzie musiaa zmierzy si z problemem starzenia spoeczestwa. Wyzwanie to w Polsce jest jednak szczeglnie trudne ze wzgldu na niski poziom aktywnoci, zwaszcza osb powyej 50 roku ycia. Dotyczy to nie tylko aktywnoci zawodowej, ale take lecej u jej podstaw aktywnoci edukacyjnej, ktra warunkuje zdolno adaptacji do zmian, zdolno podjcia pracy, a take atrakcyjno potencjalnego zatrudnienia, aktywnoci fizycznej wpywajcej na poziom zdrowia i sprawnoci oraz aktywnoci spoecznej okrelajcej poziom rozwoju kapitau spoecznego. Problem niedopasowania strukturalnego znacznej czci zasobw pracy w Polsce do wymaga rynku pracy jest efektem niewaciwej struktury ksztacenia, systemu edukacji oraz programw nauczania stosowanych w przeszoci. Od lat trwaj dziaania reformujce system edukacji, ktrych efektem bdzie wkraczanie na rynek pracy osb coraz lepiej przygotowanych do wyzwa zwizanych z globalizacj oraz dynamicznie zmieniajc si

20

struktur gospodarki. Jednak zarwno na rynku pracy, jak i poza nim, funkcjonuje znaczna liczba osb, ktrych umiejtnoci i wiedz naley oceni jako niedostateczne oraz takich, ktre po zaopatrzeniu w dodatkowe kompetencje mogyby funkcjonowa znacznie lepiej. Ponadto istniejce instytucje rynku pracy nie sprzyjaj szybkiemu dostosowaniu poday pracy do zmieniajcego si popytu na okrelone rodzaje pracy oraz zaopatrzeniu pracownikw w kompetencje wymagane na wspczesnym rynku pracy. W przypadku gospodarki polskiej proces rwnowaenia poday pracy z popytem na prac jest niesprawny m.in. z powodu niekompletnej informacji o rynku pracy, niedostatecznie rozwinitych nowoczesnych usug porednictwa pracy i doradztwa zawodowego oraz niedostatecznego rozwoju ksztacenia ustawicznego. Problemem pozostaje take skuteczno aktywnej polityki rynku pracy w Polsce. Wprawdzie ronie liczba osb, wobec ktrych zastosowano dziaania okrelane mianem aktywnych, a struktura wydatkw Funduszu Pracy ulega wyranej poprawie, jednak cigle dziaaniami aktywizujcymi objtych jest zbyt mao osb, s one w znacznej mierze niewaciwie adresowane, a skuteczno niektrych z nich jest niedostateczna. Warto tu podkreli potrzeb rozszerzenia adresatw aktywnej polityki rynku pracy. W dziaaniach sub zatrudnienia nie naley ogranicza si wycznie do bezrobotnych i poszukujcych pracy. Usugi i instrumenty polityki rynku pracy powinny by dostpne dla wszystkich, ktrzy tego potrzebuj, a zwaszcza tych, ktrzy dziki uzyskanej pomocy bd w stanie utrzyma, podj lub zmieni prac albo kontynuowa dziaalno gospodarcz. Usugi sub zatrudnienia naley zatem poszerzy zapewniajc odpowiedni do nich dostp dla wszystkich zainteresowanych. Zmiana taka pozwala na sprawne prowadzenie dziaa zapobiegawczych wobec zagroonych bezrobociem, ale take na pynne przesuwanie zasobw pracy (np. z rolnictwa) do bardziej produktywnych sektorw gospodarki oraz na ograniczanie zjawiska ukrytego bezrobocia na wsi. Publiczne suby zatrudnienia musz mie stworzon moliwo podejmowania aktywnych dziaa w zakresie profilaktyki bezrobocia, poprawienia funkcjonowanie na rynku pracy podmiotw objtych usugami oraz przyczynienia si do dopasowania struktury zatrudnienia do potrzeb rozwojowych gospodarki. Jest to element nowego podejcia, w ktrym zamiast na ograniczaniu negatywnych skutkw oraz rozwizywaniu problemw istniejcego bezrobocia, polityka zatrudnienia powinna koncentrowa si na aktywizacji zawodowej, przeciwdziaaniu bezrobociu, biernoci i marginalizacji oraz tworzeniu warunkw do rozwoju gospodarczego poprzez biece i wyprzedzajce korygowanie funkcjonowania rynku pracy. Wobec sytuacji na rynku pracy wystpuje take szereg zagroe, ktrych negatywne konsekwencje mog ujawni si w bliskiej w przyszoci. Koniunkturalny, w znacznej mierze, charakter wzrostu zatrudnienia i redukcji bezrobocia oraz fakt, e istotna cz zatrudnienia przypada na brane cechujce si wysok wraliwoci na zmiany koniunktury, niepokoi w kontekcie sytuacji makroekonomicznej. Widoczne ju ograniczenie tempa wzrostu gospodarczego moe skutkowa znacznymi redukcjami zatrudnienia. Ponadto, spowolnienie gospodarek w pastwach wysoko rozwinitych wpywa na zmniejszenie zapotrzebowania na prac emigrantw oraz na obnienie stawek wynagrodzenia za t prac. Wobec tego atrakcyjno pracy za granic ulega zmniejszeniu, czego efektem moe by wzmoona fala powrotw do Polski. Zjawisko to mona by oceni pozytywnie w kontekcie niezadowalajcej poday na polskim rynku pracy. Jednake gwatowny wzrost poday wywoany powrotami emigrantw zarobkowych oraz zmniejszenie popytu na prac moe spowodowa wzrost poziomu bezrobocia. Wobec opisanych problemw i zagroe naley podj dziaania zmierzajce do wzrostu aktywnoci spoeczestwa oraz dalszej poprawy funkcjonowania rynku pracy w Polsce. Wzrost aktywnoci powinien dotyczy przede wszystkim wzrostu aktywnoci zawodowej,

21

a w konsekwencji zatrudnienia oraz aktywnoci w zakresie edukacji i szkole, co przeoy si na zwikszenie zdolnoci do podjcia, utrzymania lub zmiany pracy. Wzrostowi aktywnoci powinny suy dziaania polegajce na ograniczaniu zacht do biernoci oraz premiowaniu zachowa aktywnych, a take na stwarzaniu warunkw do aktywnoci. Doskonalenie funkcjonowania rynku pracy polega ma na poprawie warunkw do zatrudniania pracownikw przez pracodawcw, poprawie zdolnoci do podjcia pracy przez obywateli oraz poprawie skutecznoci aktywnej polityki rynku pracy.

22

2. Strategiczne ramy dziaania

Polska znajduje si w okresie wielkich wyzwa. Wi si one z jednej strony z potrzeb osignicia spjnoci spoeczno-gospodarczej w ramach Unii Europejskiej, a z drugiej z potrzeb poprawy pozycji naszego kraju w warunkach rosncej konkurencji w ramach dynamicznie zmieniajcej si globalnej gospodarki. Sprostanie tym wyzwaniom bdzie moliwe dziki umiejtnemu wykorzystaniu atutw przedsibiorczoci i pracowitoci Polakw oraz szans w postaci moliwoci zaabsorbowania znacznych rodkw pyncych z funduszy strukturalnych UE. Rzd Polski przygotowa strategiczny plan rzdzenia, ktry opiera si na czterech filarach polskiego sukcesu i spenienia obietnicy - by yo si lepiej, wszystkim. S to: budowanie dobrobytu, czyli osiganie coraz wyszego PKB na osob, gwnie przez wiksz aktywno zawodow i prac, szczeglnie pokolenia 50+, stabilno makroekonomiczn, ciek dojcia do strefy euro i niski poziom deficytu finansw publicznych oraz wzrost produktywnoci, gdzie mieci si obok siebie zarwno wysiek na rzecz szybkiej rozbudowy infrastruktury drogowej, dostpu do Internetu, rozwoju inwestycji oraz wzrostu kapitau intelektualnego dziki unowoczenieniu polskiej edukacji i nauki; dynamiczny rozwj, ktrego warunkiem jest uwolnienie energii przedsibiorcw, obnianie podatkw, wykorzystywanie potencjau regionw kadego na wasn miar, co powinno by wspomagane krajow polityk regionaln, ale co bardzo wane polityk rwnych szans; warunki dla bezpieczestwa czowieka, rodziny, kraju, co oznacza popraw startu zawodowego i yciowego modej generacji, rwnolege dokoczenie reformy emerytalnej i docenienie generacji seniorw, popraw w systemie ochrony zdrowia oraz krajowe gwarancje bezpieczestwa energetycznego, harmonijnego wdraania rozwiza proekologicznych, sprawne zabezpieczenia przed zagroeniami i kryzysami; wzrost zaufania i dumy, mierzony efektami edukacji obywatelskiej, uczestnictwem w wyborach i dziaalnoci organizacji obywatelskich, rosnc wiarygodnoci instytucji publicznych, sprawnoci pastwa w wypenianiu suby wobec obywateli oraz budowania dobrego wizerunku Polski, czy wanie lepszymi wskanikami zaufania nas samych do siebie i swoich ssiadw.

Wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakoci stanowi jeden z szeciu priorytetw Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015, ktrej gwnym celem jest podniesienie poziomu i jakoci ycia mieszkacw Polski: poszczeglnych obywateli i rodzin. W obszarze zatrudnienia cel ten ma by realizowany poprzez: tworzenie warunkw sprzyjajcych przedsibiorczoci i zmniejszanie obcie pracodawcw, upowszechnienie elastycznych form zatrudnienia oraz wzrost mobilnoci zasobw pracy, inicjatywy na rzecz rwnoci szans na rynku pracy, dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy, rozwijanie instytucji dialogu spoecznego i wzmacnianie negocjacyjnego systemu stosunkw midzy pracownikami i pracodawcami, popraw bezpieczestwa i warunkw pracy, wzrost efektywnoci instytucjonalnej obsugi rynku pracy oraz prowadzenie racjonalnej polityki migracyjnej. Obecnie trwaj prace zwizane z aktualizacj Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 (SRK), ktrej horyzont czasowy zostanie rozszerzony do 2020 r. Zgodnie z harmonogramem prac

23

nad dokumentem zaktualizowana SRK powinna zosta przyjta przez RM do koca 2010 r., tak by moga zacz obowizywa od 2011 r. Prowadzone s dziaania dotyczce modernizacji systemu zarzdzania rozwojem. Przyjty przez Rad Ministrw dokument pn. Plan uporzdkowania strategii rozwoju ma na celu uporzdkowanie obowizujcych dokumentw o charakterze strategicznym, w tym rwnie programw wieloletnich. Zawiera on koncepcj dotyczc zoptymalizowania liczby obowizujcych dokumentw tego rodzaju, co pozwoli na wiksz przejrzysto procesu programowania strategicznego, bardziej efektywne wydatkowanie rodkw z budetu pastwa, a w konsekwencji skuteczniejsz realizacj celw rozwojowych kraju w perspektywie rednio i dugoterminowej. Ponadto zaproponowano ograniczenie liczby strategii rozwoju z obecnie obowizujcych 42 do 9 poniszych: Strategia innowacyjnoci i efektywnoci gospodarki, Strategia rozwoju zasobw ludzkich, Strategia rozwoju transportu, Bezpieczestwo energetyczne i rodowisko, Sprawne pastwo, Strategia rozwoju kapitau spoecznego, Krajowa strategia rozwoju regionalnego 2010-2020. Regiony- miasta- obszary wiejskie, Strategia Bezpieczestwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Strategia zrwnowaonego rozwoju wsi i rolnictwa. W czerwcu 2009 r. Zesp Doradcw Strategicznych Prezesa Rady Ministrw opracowa raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, ktry zarysowuje wizj moliwych cieek rozwoju Polski w kolejnych dwch dekadach. Jest to Zielona Ksiga stanowica podstaw dugookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Dokument zawiera m. in. diagnoz sytuacji Polski po dwch dekadach transformacji oraz zestaw spjnych rekomendacji kierunkowych, stanowicych odpowied na wyzwania i wzmacniajcych czynniki rozwoju. Prezentowane jest w nim podejcie kompleksowe, ponadsektorowe, co pozwala czy rne narzdzia dla osignicia wybranego celu. W dokumencie szczegowo zdiagnozowano 10 kluczowych wyzwa, wrd ktrych wymienia si m.in.: wzrost i konkurencyjno, sytuacj demograficzn, aktywno zawodow oraz adaptacyjno zasobw pracy, gospodark opart na wiedzy oraz rozwj kapitau intelektualnego, solidarno i spjno regionaln, popraw spjnoci spoecznej, sprawne pastwo i wzrost kapitau spoecznego. Kade z dziesiciu wyzwa, jakie stoj przed Polsk w horyzoncie najbliszych dwch dekad, niesie ze sob wybr midzy wykorzystaniem szansy wstpienia na szybk ciek modernizacji, a zagroeniem dryfem rozwojowym. Niewykorzystanie potencjau demograficznego wynikajcego ze zwikszania si dugoci trwania ycia grozi kosztownymi spoeczno-ekonomicznymi skutkami zmian w strukturze wieku, a zaniechania w polityce rynku pracy zakonserwuj charakteryzujcy go obecnie stan niepewnej stabilnoci, zamiast wytworzy wrd Polakw zdolno do adaptacji i mobilnoci. W kontekcie tych wyzwa podkrela si zatem konieczno zmiany filozofii pastwa od welfare state do workfare state plus welfare society, tzn. od pastwa opiekuczego do pastwa pracownikw uzupenianego przez opiekucze spoeczestwo. Umoliwi to uruchomienie niewykorzystanych rezerw pracy, prowadzc do kolejnego skoku cywilizacyjnego kraju. Niezbdne kroki to wiksza aktywno osb dzisiaj biernych, pozostajcych w domu, realne stworzenie warunkw sprzyjajcych realizacji zawodowej osb niepenosprawnych, korzystanie na o wiele wiksz skal z dowiadczenia osb 50/55+, wreszcie odwoanie si do potencjau mieszkacw terenw wiejskich. Jednak w rywalizacji konkurencyjnej wspczesnych gospodarek wysoka aktywno zawodowa i rosnca jako edukacyjna nowo wchodzcych na rynek pracy moe nie wystarczy.

24

Niezbdne s jeszcze mobilno i adaptacyjno pracownikw. Te dwa czynniki wi si z elastycznoci form zatrudnienia, inn organizacj czasu pracy, gotowoci do uczenia si przez cae ycie i w kadych okolicznociach. Ponadto w dalszej perspektywie ulegnie zmianie przebieg kariery zawodowej. Jej rytm i cykl bdzie musia wspgra z cyklem ycia i indywidualnymi wyborami ludzi. Rekomendacje sformuowane w Raporcie Polska 2030 w ramach dziesiciu zidentyfikowanych wyzwa rozwojowych mona pogrupowa w trzy gwne, wzajemnie powizane i oddziaujce na siebie wymiary, z ktrych kady zawiera elementy dotyczce sfery zatrudnienia. S to: polityki tworzce demograficzne, makroekonomiczne i instytucjonalne fundamenty rozwoju, polityki podnoszce produktywno, mobilno i adaptacyjno gospodarki, polityki ksztatujce spoeczny wymiar rozwoju i stwarzajce warunki dla jego dyfuzji. W ramach pierwszego wymiaru dy si do zwikszenia poday pracy w gospodarce. Ma si to odbywa poprzez zmian systemu fiskalnych, instytucjonalnych i organizacyjnych bodcw oddziaujcych na motywacj ludzi do podejmowania pracy. Potrzebny jest tu taki rozkad obcie podatkowych naoonych na konsumpcj, kapita i prac, by doprowadzi do preferowania dochodu z pracy wzgldem dochodu ze wiadcze oraz obniy stawki podatkowe pacone przez osoby najmniej zarabiajce. Wskazuje si take na piln potrzeb kontynuacji przeksztace w systemie zabezpieczenia spoecznego, dziki ktrym zmniejszy si korzystanie ze wiadcze do spoecznie uzasadnionego minimum, zachci si do pniejszego koczenia kariery zawodowej, a take wspomoe si czenie pracy z edukacj, opiek nad dziemi, rehabilitacj zdrowotn i zawodow. Kluczowe s dziaania suce wykorzystaniu potencjau migracji zarwno powrotnych z zagranicy, jak i wewntrznych. Uelastycznienie rynku pracy i przemylane wsparcie rozwoju infrastruktury transportowej i mieszkaniowej przyczyni si do zwikszenia efektywnoci alokacji zasobw pracy. Proponuje si take przeprowadzenie zmian instytucjonalnych i organizacyjnych, ktre podobnie jak dziaania o charakterze fiskalnym maj prowadzi do wyszej poday pracy dziki podniesieniu oczekiwanych z niej dochodw. Wrd nich wymienia si przede wszystkim promowanie oraz wspieranie dzietnoci za pomoc inwestowania w infrastruktur opiekucz i edukacyjn oraz subsydiowanie jej, a take podjcie wielu reform regulacyjnych i instytucjonalnych, nakierowanych na podniesienie jakoci interwencji publicznej. W drugim wymiarze rekomenduje si dziaania zmierzajce do podniesienia produktywnoci pracy i kapitau, a take podwyszenia mobilnoci i adaptacyjnoci czynnika pracy. Koncentruj si one na czterech gwnych filarach: infrastrukturze, edukacji i nauce, regulacjach gospodarczych i rozwizaniach instytucjonalnych oraz organizacyjnych, zwaszcza z obszaru rynku pracy. Zwikszenie adaptacyjnoci i mobilnoci zasobw pracy wymaga z jednej strony edukacji dopasowanej do wymogw rynku pracy, zwaszcza edukacji przez cae ycie, a z drugiej wprowadzenia nowych rozwiza instytucjonalnych i prawnych w jego obudowie. Dotyczy to w szczeglnoci nowych regu prowadzenia aktywnych polityk rynku pracy nakierowania ich na efektywno i zewntrzne kontraktowanie, zaadresowania dziaa nie tylko do bezrobotnych, ale i do biernych oraz pracujcych, a take uelastycznienia regulacji prawnych. Przeksztacenia wymaga take model czenia pracy zawodowej i funkcji rodzinnych. Przebudowa modelu polityki spoecznej powinna pozwala na uruchomienie niewykorzystywanego do tej pory potencjau osb pozostajcych poza rynkiem pracy (m.in. czci kobiet, osb niepenosprawnych, osb poniej 24. i powyej 50. roku ycia).

25

Rekomendacje zawarte w ramach trzeciego wymiaru su uksztatowaniu kapitau spoecznego umoliwiajcego skuteczn kooperacj i rozwj we wspczesnym wiecie. Elementem tej zmiany jest wprowadzenie nowego podejcia do spjnoci spoecznej zorientowanego przede wszystkim na efektywne wykorzystywanie potencjaw wszystkich osb cierpicych na deficyty i dysfunkcje, utrudniajce im samodzielne korzystanie z tych potencjaw. W takim podejciu instrumenty polityki spoecznej powinny by nastawione przede wszystkim na likwidacj bd minimalizacj przyczyn wykluczenia, a jeeli okae si to niemoliwe, na zapewnienie, by w najwikszym moliwym stopniu nie przeszkadzay one w integracji ekonomicznej i spoecznej. Naley rwnie przygotowa instrumentarium polityki do nowo rodzcych si zagroe. W szczeglnoci mona si spodziewa wzrostu ryzyka ubstwa osb starszych, co bdzie wymagao skierowania do tej kategorii osb nowych instrumentw, ktre pozwol im duej pozostawa sprawnymi oraz aktywnymi zawodowo i spoecznie. Instrumenty takie ju obecnie powinno si wdraa wobec osb niepenosprawnych m.in. przez popraw dostpu do nowoczesnych metod rehabilitacji i edukacji. W dugofalowej polityce spjnoci wane jest zrozumienie, e szansa na rozwj uboszych obszarw polega przede wszystkim na uczestniczeniu w sukcesie najsilniejszych regionw, a nie na doranej pomocy w ramach polityki redystrybucji i przywilejw. Dlatego te w przedstawionych rekomendacjach, budujcych dyfuzyjn o proponowanego modelu rozwoju spjno rozumie si przede wszystkim w kategoriach funkcjonalnych, a nie tylko w odniesieniu do wyrwnywania poziomu dochodw. Jednoczenie przedstawione propozycje zbudowane zostay na podstawie zasady mwicej, e funkcjonalne powizania peryferii z centrami wzrostu bd tym silniejsze, im skuteczniej obszary opnione bd budowa wasny potencja rozwojowy. Obecnie trwaj take prace nad dokumentem okrelajcym strategiczne kierunki rozwoju Unii Europejskiej (UE). Zaproponowana przez Komisj Europejsk (KE) Strategia Europa 2020 ma sta si nowym, dugofalowym programem spoeczno-gospodarczym, ktry zastpi obowizujc od 2000 r., zmodyfikowan pi lat pniej Strategi Lizbosk. Celem agendy lizboskiej byo uczynienie z UE najbardziej konkurencyjnej gospodarki wiata. W zwizku z niezadowalajcym postpem w realizacji tego celu, w 2005 r. postanowiono skoncentrowa odnowion Strategi Lizbosk na dwch priorytetach: wzrocie gospodarczym i zatrudnieniu. Przedstawiona przez KE nowa wizja rozwoju jest propozycj spoecznej gospodarki rynkowej XXI wieku, cechujcej si stabilnym wzrostem gospodarczym oraz zapewniajcej wysoki poziom zatrudnienia, produktywnoci i spjnoci spoecznej. W Komunikacie Europe 2020 A strategy for smart, sustainable and inclusive growth podkrela si potrzeb wsplnego dziaania pastw czonkowskich na rzecz wychodzenia z kryzysu oraz wdraania reform umoliwiajcych stawienie czoa wyzwaniom zwizanym z globalizacj, starzeniem si spoeczestw, czy rosnc potrzeb racjonalnego wykorzystywania zasobw. W celu osignicia powyszych zaoe w Komunikacie zaproponowano trzy podstawowe, wzajemnie wzmacniajce si priorytety: smart growth (rozwj gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach), sustainable growth (promowanie gospodarki zrwnowaonej efektywniej wykorzystujcej zasoby, bardziej zielonej, a zarazem konkurencyjnej) oraz inclusive growth (wzmacnianie gospodarki charakteryzujcej si wysokim zatrudnieniem oraz spjnoci ekonomiczn, spoeczn i terytorialn). Dodatkowo, KE zaproponowaa wskaniki umoliwiajce monitorowanie postpu w realizacji ww. priorytetw za pomoc piciu nadrzdnych celw, okrelonych na poziomie caej UE: - wskanik zatrudnienia osb w przedziale wiekowym 20-64 lat na poziomie 75%; przeznaczanie 3% PKB UE na inwestycje w badania i rozwj; - osignicie celw 20/20/20 w zakresie klimatu i energii; - ograniczenie liczby osb przedwczenie koczcych nauk

26

szkoln do 10% oraz zwikszenie co najmniej do 40% liczby osb z modego pokolenia posiadajcych wysze wyksztacenie; - zmniejszenie liczby osb zagroonych ubstwem o 20 mln. Podstawowym instrumentem realizacji zaproponowanych przez KE celw maj sta si inicjatywy przewodnie (ang. flagship initiatives), realizowane na poziomie UE, pastw czonkowskich, wadz regionalnych i lokalnych. W Komunikacie zaproponowano siedem tego typu inicjatyw: Unia innowacji skoncentrowanie dziaalnoci B+R i innowacji na wyzwaniach, przed ktrymi stoi spoeczestwo, takimi jak zmiany klimatu, efektywno energetyczna, zmiany demograficzne, ochrona zdrowia; Modzie w drodze poprawa jakoci na wszystkich poziomach edukacji i szkole oraz zwikszanie atrakcyjnoci europejskiego szkolnictwa wyszego na arenie midzynarodowej; Europejska agenda cyfrowa osignicie trwaych korzyci gospodarczych i spoecznych z jednolitego rynku cyfrowego opartego na dostpie do szerokopasmowego Internetu; Europa efektywnie korzystajca z zasobw wsparcie zmiany w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i efektywniej korzystajcej z zasobw rodowiska oraz denie do wyeliminowania zalenoci wzrostu gospodarczego od degradacji rodowiska przyrodniczego (ang. decoupling); Polityka przemysowa w dobie globalizacji poprawa warunkw dla przedsibiorczoci, zwaszcza MP oraz wsparcie rozwoju silnej bazy przemysowej, zdolnej do konkurowania w skali globalnej; Program na rzecz nowych umiejtnoci i zatrudnienia stworzenie warunkw do unowoczenienia rynkw pracy, przez uatwienie mobilnoci pracownikw i rozwj ich umiejtnoci, w celu zwikszenia poziomu zatrudnienia oraz zapewnienie trwaoci naszych modeli spoecznych; Europejski program walki z ubstwem zapewnienie spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej poprzez pomoc osobom biednym i wykluczonym spoecznie oraz umoliwienie im aktywnego uczestniczenia w yciu spoecznym.

W celu skutecznej realizacji nowej Strategii wzmocnieniu ulec ma system zarzdzania procesem wdraania reform strukturalnych, w ktrym wiodc rol przewidziano dla Rady Europejskiej. Na system ten zo si Zintegrowane Wytyczne, przyjmowane na poziomie UE oraz Rekomendacje Krajowe, skierowane do poszczeglnych pastw czonkowskich. KE bdzie monitorowaa postpy na podstawie dwch dotychczasowych instrumentw, ktre zachowaj swoj odrbno, ale bd przygotowywane rwnoczenie, tj. sprawozdania z realizacji programu Europa 2020 i sprawozdania z realizacji Paktu Stabilnoci i Wzrostu. Zachodzce obecnie globalne zmiany polegajce na integracji gospodarczej, rozwoju nowoczesnych technologii, starzeniu si spoeczestwa i segmentacji rynku pracy tworz wyzwania, ale rwnie szanse, ktrych wykorzystanie wymaga podejcia czcego wzrost elastycznoci (rynkw pracy, organizacji pracy i stosunkw pracy) z bezpieczestwem, w tym bezpieczestwem zatrudnienia i socjalnym. W odpowiedzi na te wyzwania powstaa koncepcja flexicurity, jako zintegrowanej strategii rwnoczesnego zwikszania elastycznoci i bezpieczestwa rynku pracy skadajcej si z czterech komponentw:

27

Elastycznych i przewidywalnych warunkw umw (z perspektywy pracownika i pracodawcy, a take osb posiadajcych i nieposiadajcych staego zatrudnienia) osiganych dziki nowoczesnemu prawu pracy, ukadom zbiorowym i organizacji pracy: Kompleksowych strategii uczenia si przez cae ycie, zapewniajcych sta zdolno pracownikw, szczeglnie osb z najsabszych grup spoecznych, do dostosowywania si i do bycia zatrudnionym; Skutecznej aktywnej polityki rynku pracy, pomagajcej w radzeniu sobie z szybkimi zmianami, umoliwiajcej skrcenie okresw bezrobocia i uatwiajcej zmian pracy; Nowoczesnego systemu zabezpieczenia spoecznego, zapewniajcego odpowiednie wsparcie dochodw, sprzyjajcego zatrudnieniu i uatwiajcego mobilno na rynku pracy. Chodzi tu o uwzgldnienie szerokiego spektrum przepisw dotyczcych zabezpieczenia spoecznego (wiadczenia dla bezrobotnych, emerytury, ochrona zdrowia), umoliwiajcych godzenie pracy z obowizkami zwizanymi z yciem prywatnym i rodzinnym, takimi jak opieka nad dziemi.

Polska podobnie jak inne kraje czonkowskie UE jest zobowizana do wdraania koncepcji flexicurity, a braki w tym zakresie i kierunki dalszych dziaa zostay okrelone we wnioskach z wizyty Misji Komisji Europejskiej ds. flexicurity, ktra miaa miejsce 23 czerwca 2008 r. Gwne wnioski dotyczyy takich kwestii, jak: konieczno realizowania dotychczasowych dziaa majcych na celu wdroenie i upowszechnienie idei flexicurity w Polsce, wskazane jest podjcie nowych inicjatyw, ktre mogyby przyczyni si do jeszcze lepszego i bardziej efektywnego realizowania przez Polsk wszystkich komponentw flexicurity, niezbdna jest wsppraca w tym zakresie Rzdu RP z partnerami spoecznymi, ktrzy odgrywaj niezwykle istotn rol we wdraaniu idei flexicurity, wskazana jest wymiana informacji i dowiadcze pomidzy Polsk i innymi pastwami czonkowskimi w zakresie dochodzenia i wdraania idei flexicurity.

Krajowy Plan Dziaa na rzecz Zatrudnienia stanowi element realizacji Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 oraz Strategicznego Planu Rzdzenia, przy uwzgldnieniu innych dokumentw, w tym raportu Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Krajowego Programu Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizboskiej i Krajowego Programu Zabezpieczenie Spoeczne i Integracja Spoeczna na lata 2008-2010.

28

3. Kluczowe problemy i wyzwania

KPDZ/2009-2011 okrela dziaania, jakie naley podj w sferze zatrudnienia w cigu trzech kolejnych lat. Obecnie podstawowym wyzwaniem jest zwikszenie aktywnoci zawodowej Polakw, natomiast podstawowym zagroeniem - spowolnienie wzrostu gospodarczego. Dodatkowe wyzwanie stanowi zachodzce w spoeczestwie polskim zmiany demograficzne. W zwizku z tym, w objtym planowaniem okresie naley podj dziaania suce z jednej strony zwikszeniu aktywnoci, a z drugiej - przygotowujce polski rynek pracy do trudnego okresu wychodzenia z fazy niskiej koniunktury, aby jego negatywne skutki zostay zminimalizowane i jak najszybciej odwrcone. Na podstawie zdiagnozowanych wyzwa i zagroe ustalono cztery priorytety, ktrych realizacji su dziaania okrelone w KPDZ/2009-2011. Priorytetami tymi s: wzrost aktywnoci, sprawny rynek pracy, doskonalenie aktywnej polityki rynku pracy oraz agodzenie skutkw kryzysu gospodarczego i przygotowanie rynku pracy do oywienia gospodarki. Priorytet 1. Wzrost aktywnoci Zwikszenie aktywnoci Polakw ma dotyczy przede wszystkim aktywnoci zawodowej, a w konsekwencji skutkowa wzrostem zatrudnienia. Obejmowa ono powinno wszystkie dziaania polegajce na rozwijaniu czynnikw i instrumentw zachcajcych do podjcia aktywnoci zawodowej lub edukacyjnej, stwarzaniu moliwoci godzenia pracy zawodowej z penieniem rl rodzinnych, zwikszaniu szans na utrzymanie lub podjcie zatrudnienia oraz skorzystanie z dziaa aktywizujcych, a take dziaania wzmacniajce zdolno do podjcia lub zmiany pracy i adaptacji do zmian. Dziaania te mona podzieli na takie, ktre maj obejmowa wszystkich potencjalnych klientw sub zatrudnienia oraz takie, ktre powinny koncentrowa si przede wszystkim na tych grupach osb, ktre dowiadczaj istotnych deficytw na rynku pracy. Wrd dziaa adresowanych do wszystkich osb objtych polityk zatrudnienia najwaniejszy jest obecnie rozwj ksztacenia ustawicznego. Dziki nabywaniu nowych kwalifikacji i kompetencji wzrasta zdolno do podjcia i utrzymania zatrudnienia bd zmiany pracy. Ponadto, wraz z nabywaniem wyszych bd deficytowych na rynku pracy kwalifikacji, wzrasta poziom moliwego do uzyskania wynagrodzenia za prac, zwikszajc motywacj do jej podjcia. Dlatego sprawnie funkcjonujce ksztacenie ustawiczne o wysokiej jakoci i dostarczajce podanych przez stron popytow rynku pracy kwalifikacji jest zarwno czynnikiem zapobiegajcym bezrobociu i biernoci zawodowej osb pracujcych, jak i czynnikiem aktywizowania zawodowego osb znajdujcych si poza sfer zatrudnienia. Rozwj odpowiednio ukierunkowanego ksztacenia ustawicznego jest take wskazany dla zwikszenia aktywnoci w zakresie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej. Dziaaniom polegajcym na wsparciu finansowym planujcych rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej, powinny take towarzyszy szkolenia pozwalajce przyszym przedsibiorcom na zdobycie wiedzy o tym jak zaoy firm, jak j prowadzi i rozwija, a take dziaania informujce o dostpnej pomocy dla rozpoczynajcych dziaalno gospodarcz oraz wspomagajce w jej wykorzystaniu. W prace nad rozwojem sprawnego systemu edukacji ustawicznej naleaoby wczy diagnoz stanu aktualnego. Diagnoza taka powinna zwiera ocen oferty edukacyjnej zarwno pod wzgldem jakoci i liczby ofert, proponowanych form, jak i dostosowania treci ksztacenia do potrzeb rynku pracy.

29

Na polskim rynku pracy mona cigle wyrni grupy osb, ktre napotykaj szczeglne trudnoci. Odznaczaj si one niskim poziomem aktywnoci zawodowej, wikszym zagroeniem bezrobociem, zwaszcza dugotrwaym i niedostatecznymi kompetencjami w stosunku do potrzeb zgaszanych przez rynek pracy. S to przede wszystkim osoby w wieku 50+, kobiety, osoby napotykajce trudnoci w godzeniu obowizkw rodzinnych z prac, modzie, mieszkacy wsi i innych obszarw oddalonych od centrw rozwoju, osoby wykluczone i zagroone wykluczeniem spoecznym, w tym osoby niepenosprawne. Dziaania aktywizujce adresowane do tych osb powinny prowadzi do wyrwnania ich szans na podjcie i utrzymanie zatrudnienia lub dziaalnoci gospodarczej. Aktywizacja osb w wieku 50+ powinna obejmowa ograniczanie zacht do rezygnacji z pracy na rzecz wiadcze z systemu ubezpiecze spoecznych. Naleaoby take zachca do podjcia pracy osoby ju korzystajce z takich wiadcze, i to zarwno znajdujce si w wieku produkcyjnym, jak i poprodukcyjnym. Ponadto dziaania podejmowane w tym obszarze powinny suy zwikszaniu zacht dla pracodawcw do utrzymania zatrudnienia i szkolenia osb starszych, zatrudniania nowych pracownikw z tej grupy wiekowej oraz dostosowywania warunkw pracy do ich moliwoci i potrzeb. Takie dziaania s ju obecnie przez Rzd podejmowane. Przygotowanie ustaw majcych domkn reform emerytaln, program "Solidarno pokole Dziaania dla zwikszenia aktywnoci zawodowej osb w wieku 50+" wpisuj si w koncepcj rozwizywania problemw rynku pracy okrelon w KPDZ/2009-2011. Dlatego KPDZ/2009-2011 skupi si przede wszystkim na rozwizaniach wdroeniowych, ewaluacji i doskonaleniu podjtych dziaa, cho nie wyklucza si podejmowania dodatkowych inicjatyw oraz wprowadzania nowych instrumentw sucych zwikszeniu aktywnoci tych osb. Dziaania szczeglnie potrzebne na tym polu powinny obejmowa upowszechnienie korzystania z instrumentw aktywnej polityki rynku pracy przez t grup wiekow. Znaczc cz osb biernych zawodowo stanowi kobiety, a gwn tego przyczyn obok emerytur, s obowizki rodzinne i domowe uniemoliwiajce podjcie zatrudnienia. Dlatego konieczne jest wprowadzanie i doskonalenie rozwiza pozwalajcych na godzenie tych obowizkw, zwaszcza polegajcych na sprawowaniu opieki nad dziemi i innymi osobami zalenymi, z prac. Rozwizania takie z jednej strony miayby uatwia podjcie zatrudnienia poprzez zwikszenie dostpu do usug opiekuczych, a z drugiej strony - na upowszechnieniu takich form organizacji pracy, ktre pozwol na godzenie tych aktywnoci. Szczegln uwag naley tu zwrci na wspieranie zatrudnienia kobiet, ktre powracaj na rynek pracy po przerwie zwizanej z urodzeniem dziecka. Uatwienia w tym zakresie powinny obejmowa zarwno zachty dla pracodawcw do zatrudnienia takich osb, rozwizania uatwiajce godzenie roli rodzicielskiej z aktywnoci zawodow, jak i dziaania zwikszajce zdolno do podjcia pracy poprzez podnoszenie kwalifikacji. Majc wiadomo, e zdecydowana wikszo dziaa z tego obszaru jest przeznaczona dla kobiet, proponuje si ich adresowanie do osb napotykajcych trudnoci w godzeniu obowizkw rodzinnych z prac. Takie sformuowanie pozwoli na skorzystanie z tych instrumentw take mczyznom napotykajcym podobne problemy. Modzie jest w Polsce grup szczeglnie naraon na bezrobocie. Problemy pojawiaj si zwaszcza w okresie rozpoczynania kariery zawodowej. Trudnoci ze znalezieniem pracy dotycz przede wszystkim absolwentw szk zawodowych, zarwno zasadniczych, jak i rednich oraz absolwentw mieszkajcych na wsi. Wymaga to przede wszystkim poprawy adresowania i upowszechnienia zastosowania wobec tej grupy instrumentw sucych jak najszybszemu przechodzeniu od nauki do pracy. Jednym z takich instrumentw w polskiej polityce rynku pracy jest sta absolwencki. Naley on do najczciej stosowanych instrumentw o wysokiej skutecznoci, jednak jego adresowanie naleaoby poprawi

30

(czciej kierowa na stae osoby z wyksztaceniem poniej redniego), a stosowanie jeszcze bardziej upowszechni. Ponadto, naley wprowadzi ju w okresie nauki praktyczne przygotowanie, ktre umoliwi podjcie zatrudnienia bezporednio po jej zakoczeniu, bez koniecznoci odbywania stau, czy korzystania z innych instrumentw polityki rynku pracy. Naley w tym celu wykorzysta praktyki zawodowe. Wskazany jest take rozwj takich form nauczania, ktre umoliwi godzenie ksztacenia z prac, tak aby nauka nie musiaa by alternatyw wobec zarobkowania. Chodzi o rozwijanie ksztacenia w trybie zaocznym, wieczorowym oraz na odlego. Obok upowszechniania takich form ksztacenia, a przede wszystkim upowszechniania tych form pobierania nauki na szczeblu szk rednich wrd osb dorosych, problemem pozostaje ich dostpno na poziomie wyszym, zwizana z odpatnoci za studia. W przypadku absolwentw zamieszkujcych na wsi zwikszenie ich dostpu do zatrudnienia, ale take ksztacenia, szkole, czy stay, wymaga przede wszystkim poprawy ich mobilnoci przestrzennej. Poprawa mobilnoci przestrzennej stanowi warunek polepszenia sytuacji zawodowej mieszkacw obszarw (zwaszcza wsi) zlokalizowanych w znacznym oddaleniu od wikszych orodkw miejskich lub sabo z nimi skomunikowanych. Rozwinite rynki pracy, instytucje szkoleniowe i edukacyjne, a nawet usugi poradnictwa zawodowego i porednictwa pracy wiadczone przez publiczne suby zatrudnienia i organizacje pozarzdowe zajmujce si aktywizacj zawodow i integracj spoeczn, zlokalizowane s gwnie w wikszych miastach. Dostp do nich, a nastpnie dostp do odpowiedniej jakoci pracy i moliwoci rozwoju zawodowego, zaley od atwoci dojazdu do tych orodkw. Ponadto rozwizaniu problemw wiejskich rynkw pracy powinny pomc dziaania wspierajce rozwj maych firm np. rzemielniczych, rkodziea artystycznego, przetwrstwa spoywczego, budowlanych i turystycznych. Aktywizacja powinna take obejmowa integracj spoeczn i zawodow osb wykluczonych i zagroonych wykluczeniem spoecznym. Odbywa si to powinno w oparciu o rozwj rnych form ekonomii spoecznej, w tym centrw i klubw integracji spoecznej oraz spdzielczoci socjalnej, a take rozszerzanie ich dziaalnoci. Grup, ktra take wymaga wsparcia w celu integracji na rynku pracy stanowi cudzoziemcy. Naleaoby wobec tego opracowa i wdroy kompleksowy system integracji cudzoziemcw na polskim rynku pracy. Szczeglne dziaania naley podj na rzecz aktywizacji zawodowej osb niepenosprawnych zarwno na otwartym, jak i chronionym rynku pracy. Zamiast na rozwijaniu instrumentw wspierajcych zatrudnienie osb niepenosprawnych, naleaoby si skupi przede wszystkim na upowszechnieniu wykorzystania i poprawie skutecznoci istniejcych. Dziaania takie polegayby na lepszym informowaniu zarwno pracodawcw, jak i osb niepenosprawnych o dostpnym wsparciu, ale take na bezporedniej pomocy w jego wykorzystaniu. W dalszym cigu bd stosowane istniejce instrumenty wspierajce zatrudnianie osb niepenosprawnych, m.in. subsydiowanie zatrudnienia osb niepenosprawnych. Wysoko dofinansowania do wynagrodzenia, po wprowadzeniu zmian do ustawy o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnieniu osb niepenosprawnych, jest jednakowa dla pracodawcw z otwartego i chronionego rynku pracy i zalena wycznie od stopnia i rodzaju niepenosprawnoci, a nie jak do tej pory rwnie od rodzaju pracodawcy. Niezbdne jest take dalsze wprowadzanie i utrzymanie w zatrudnieniu osb znajdujcych si w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy ze wzgldu na niepenosprawno oraz niski poziom kwalifikacji. Dlatego te dziaania aktywizujce bd obejmoway przede wszystkim te osoby niepenosprawne, ktre wymagaj szczeglnej pomocy, m.in. poprzez zatrudnienie wspomagane. Ponadto, towarzyszce planowanej w ramach reformy emerytalnej korelacji emerytur i rent zniesienie uzalenienia wysokoci wypacanego wiadczenia

31

rentowego z tytuu niezdolnoci do pracy oraz wypaconej renty socjalnej od osiganych dochodw z pracy powinno przyczyni si do zwikszenia aktywnoci zawodowej osb niepenosprawnych, ktre obawiajc si utraty staego rda utrzymania, jakim jest renta, nie podejmoway zatrudnienia lub podejmoway go w niepenym wymiarze czasu pracy (pomimo stanu zdrowia umoliwiajcego prac na penym etacie), czy te godziy si na nisze wynagrodzenie gwarantujce im utrzymanie renty. Problemem pozostaje niski poziom kwalifikacji zawodowych osb niepenosprawnych. Konieczne jest zatem podjcie szczeglnych dziaa zwikszajcych dostpno ksztacenia ustawicznego dla tej grupy. Priorytet 2. Sprawny rynek pracy W okresie gorszej koniunktury powinna nastpi poprawa funkcjonowania rynku pracy poprzez stworzenie lepszych warunkw dziaania przedsibiorstw oraz zatrudniania pracownikw. Powinno si to odbywa przede wszystkim przez ograniczenie barier dla rozwoju przedsibiorczoci, upowszechnienie elastycznych form zatrudnienia i organizacji pracy, zmian w zakresie zabezpieczenia spoecznego na rynku pracy, ale te stwarzanie wikszych moliwoci do bycia zatrudnionym i samozatrudnienia poprzez popraw kompetencji, mobilnoci i zdolnoci adaptacyjnych zasobw siy roboczej w Polsce. Wprowadzenie takich rozwiza sprawi, e dynamiczna, sprawna, zdolna do szybkiego adaptowania si do zmian gospodarka w mniejszym stopniu odczuje skutki spowolnienia i co rwnie wane szybciej bdzie w stanie odreagowa szok i powrci na ciek szybszego wzrostu. Istotnym elementem poprawy funkcjonowania rynku pracy jest promocja alternatywnych i elastycznych form zatrudnienia oraz metod organizacji pracy. Kodeks pracy w Polsce tworzy relatywnie niskie przeszkody i koszty nawizywania oraz rozwizywania tradycyjnego stosunku pracy, gwnie dziki liberalizacji przeprowadzonej w latach 2002-2004. Utrzymuje si jednak stereotyp o znacznej sztywnoci polskiego rynku pracy. Kierowanie si takim stereotypem moe by czynnikiem ograniczania skonnoci do zatrudniania. Dlatego wane jest, aby poza wprowadzaniem formalnych rozwiza uelastyczniajcych rynek pracy, prowadzi rwnie dziaania suce rozpowszechnieniu informacji o elastycznych formach zatrudnienia oraz upowszechnieniu ich wykorzystania. W warunkach pogarszania koniunktury oraz zagroenia redukcj zatrudnienia istnieje zwykle tendencja do ochrony miejsc pracy poprzez utrudnianie pracodawcom zwalniania pracownikw. Dziaania takie, usztywniajc rynek pracy, maj przede wszystkim negatywne konsekwencje. Nie s w stanie ochroni znacznej czci miejsc pracy likwidowanych w wyniku bankructw lub z powodu zej sytuacji ekonomicznej pracodawcw, a rwnoczenie ograniczaj skonno pracodawcw do powikszania zatrudnienia w okresie poprawy koniunktury. Dlatego istotne jest, aby unika rozwiza mogcych usztywnia rynek pracy, a rwnoczenie promowa takie, ktre su jego uelastycznieniu, dziki czemu skutki szokw zewntrznych na rynku pracy bd szybko niwelowane. Realizacj takiej koncepcji jest Dziaanie 2.2. Elastyczno rynku pracy na rzecz utrzymania miejsc pracy zapisane w ramach Dziaa Ministerstwa Gospodarki na rzecz stabilnoci i rozwoju. Dokument ten stanowi istotne wzmocnienie KPDZ/2009-2011 w obszarze promocji elastycznych i alternatywnych form zatrudnienia w celu usprawnienia polskiego rynku pracy. Naley jednak pamita, i promocja elastycznych form zatrudnienia powinna przebiega w taki sposb, aby uelastycznianiu rynku pracy nie towarzyszy rozwj problemu jego segmentacji, a nawet, aby przyjmowane rozwizania ograniczay jego skal. Wobec tego wskazane jest prowadzenie bada nad moliwoci doskonalenia rozwiza w zakresie elastycznych i alternatywnych form zatrudnienia i organizacji pracy w Polsce.

32

Podstaw bezpieczestwa socjalnego pracownika jest wiadomo, e w razie utraty pracy bdzie w stanie szybko znale inn, bez istotnego pogorszenia swojej sytuacji materialnej. Umoliwiaj to przede wszystkim odpowiednie kompetencje i kwalifikacje. Podstaw ich nabywania jest dobry system ksztacenia ustawicznego. Na wzrost poczucia bezpieczestwa socjalnego pozytywnie wpynie realizacja dziaa znajdujcych si w obszarze Priorytetu 1. Jednake konieczne jest zachowanie instrumentw zapewniajcych bezpieczestwo materialne w okresie pomidzy utrat a znalezieniem nowej pracy, a take w okresie korzystania z edukacji ustawicznej, czy innych instrumentw aktywnej polityki rynku pracy. Nowoczesny system zabezpieczenia spoecznego na rynku pracy powinien by skonstruowany w taki sposb, aby zniechca do wyduania okresu bezrobocia i jednoczenie zachca do podjcia edukacji lub skorzystania z instrumentw aktywnej polityki rynku pracy. Zasiek dla bezrobotnych jest elementem pasywnej polityki rynku pracy, ktrego podstawowym zadaniem jest zapewnienie dochodu na wypadek utraty pracy. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy okrelono konstrukcj zasiku, ktrego warto zaleaa od stau pracy, a dugo pobierania od stosunku powiatowej stopy bezrobocia do redniej krajowej, wieku oraz sytuacji rodzinnej. Od 1 stycznia 2010 r. uaktualniono wartoci wiadczenia oraz wprowadzono mechanizm obniania wartoci wiadczenia w trakcie jego pobierania, aby zwikszy skonno bezrobotnych do szybkiego podjcia kolejnej pracy. Aktualnie obserwowane s skutki wprowadzenia nowych rozwiza. Na podstawie tych obserwacji sformuowane zostan ewentualne dalsze propozycje zmian w konstrukcji wiadczenia. Zasiek dla bezrobotnych nie ma jedynie pasywnego charakteru. Nie suy wycznie zabezpieczeniu dochodw osb, ktre utraciy czasowo zdolno zarobkowania. Poszukiwanie pracy wie si z koniecznoci ponoszenia dodatkowych wydatkw m.in. na dojazdy, ledzenie informacji prasowych z ofertami pracy, na usugi pocztowe oraz poligraficzne. Zasiek powinien zatem suy finansowaniu rwnie tych wydatkw. Zasiek dla bezrobotnych powinien by uzupeniony przez instrumenty zapewniajce dochody w okresie korzystania z aktywnych polityk rynku pracy, takich jak: szkolenia, stae, przygotowanie zawodowe, czy inne formy edukacji ustawicznej. Wprowadzenie stypendiw w odpowiedniej wysokoci dla osb korzystajcych z tych instrumentw stanowi zacht do ich wykorzystania oraz pozwala je spopularyzowa. W efekcie powinny rosn kwalifikacje i kompetencje, a zatem zdolno do podjcia zatrudnienia osb objtych tymi formami pomocy. Stosowanie wsparcia materialnego dla osb korzystajcych z instrumentw aktywnej polityki rynku pracy wpisuje si w koncepcj nowoczesnej, aktywnej polityki spoecznej, wedug ktrej wiadczenia spoeczne naley konstruowa w taki sposb, aby zachcay do podejmowania aktywnoci, a zniechcay do pozostawania biernym. Udzielana na rynku pracy pomoc powinna by bowiem bardzo silnie powizana z aktywnoci beneficjenta w deniu do zatrudnienia. W konstrukcji nowoczesnego systemu zabezpieczenia spoecznego na rynku pracy naleaoby take rozway odejcie od ochrony prawnej zatrudnienia osb w wieku przedemerytalnym. Rozwizanie to charakterystyczne dla filozofii zapewniania bezpieczestwa socjalnego w okresie transformacji systemowej, nie przystaje do wymogw nowoczesnego, elastycznego rynku pracy. Sztywny rynek pracy osb w wieku przedemerytalnym zniechca pracodawcw do ich zatrudniania, a take moe stanowi zacht do zwalniania pracownikw bezporednio przed objciem ich ochron.

33

Sprawny rynek pracy wymaga wsppracy pomidzy wszystkimi funkcjonujcymi na nim aktorami. Naley stworzy zachty do rozwoju wsppracy pomidzy publicznymi subami zatrudnienia a prywatnymi agencjami zatrudnienia i pracodawcami, ale take pomidzy publicznymi subami zatrudnienia, pomoc spoeczn, partnerami spoecznymi i organizacjami pozarzdowymi. Dziki temu moliwe bdzie wypracowanie spjnego, skoordynowanego systemu pomocy dla osb wymagajcych wsparcia na rynku pracy. Taki system wsparcia opiera si bdzie przede wszystkim na zachtach do podejmowania aktywnoci w zdobywaniu nowych umiejtnoci oraz wsparciu zatrudnienia. Podmioty prywatne cechuje zwykle wysza skuteczno dziaania ni publiczne. Dlatego wskazane jest stworzenie warunkw dla rozwoju prywatnego rynku usug zatrudnienia. W szczeglnoci wskazane jest podejmowanie dziaa na rzecz rozwoju i uatwienia funkcjonowania prywatnych agencji zatrudnienia oraz rozszerzenia wsppracy tych agencji z publicznymi subami zatrudnienia. Polityka rynku pracy w znacznej czci jest adresowana do osb, ktre napotykaj trudnoci w podjciu zatrudnienia, na otwartym, konkurencyjnym rynku pracy. Wymagaj one szczeglnego wsparcia. Nierzadko sama pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub zapewnienie dostpu do szkolenia s niewystarczajce. Dlatego w przypadku takich osb konieczne jest zapewnienie pomocy w wielu obszarach. Taka kompleksowa pomoc powinna by efektem wsppracy publicznych sub zatrudnienia z instytucjami pomocy spoecznej, partnerami spoecznymi i organizacjami pozarzdowymi. Wsppraca pomidzy aktorami rynku pracy jest take wskazana w zakresie doskonalenia polityki rynku pracy, wymiany dowiadcze oraz znajdowania innowacyjnych rozwiza. Naley poprawi przede wszystkim skuteczno dziaa nakierowanych na aktywizacj zawodow. Szczeglna rola przypa powinna tu zwaszcza organizacjom pozarzdowym prowadzcym dziaania reintegracyjne, szkoleniowe oraz zatrudniajcym osoby znajdujce si w trudnej sytuacji, a zwaszcza wykluczonych i zagroonych wykluczeniem spoecznym. Istotnym problemem polskiego rynku pracy s niedostosowania kwalifikacyjne strony podaowej do popytu na prac oraz brak zdolnoci do szybkiego reagowania na zmiany zapotrzebowania na kompetencje. Niedopasowania strukturalne s nieodczn cech kadej rozwijajcej si i podlegajcej restrukturyzacji gospodarki. Istotn kwesti jest to, czy istniejce instytucje rynku pracy sprzyjaj szybkiemu dostosowaniu si poday pracy do zmieniajcego si popytu na okrelone rodzaje pracy. W przypadku gospodarki polskiej, proces rwnowaenia poday pracy z popytem na prac jest niesprawny m.in. z powodu niekompletnej informacji o rynku pracy. Niekompletna informacja o rynku pracy powoduje, e uczniowie dokonuj wyboru kierunku ksztacenia dysponujc niepen wiedz o szansach na rynku pracy, a instytucje szkoleniowe i edukacyjne nie maj dobrego rozeznania trendw w zakresie popytu na okrelone zawody i kwalifikacje. Konieczne jest zatem stworzenie sprawnego systemu monitoringu rynku pracy. System taki powinien na bieco, z pewnym wyprzedzeniem dostarcza informacji o zawodach i kwalifikacjach deficytowych i nadwykowych, o prognozowanych zmianach oraz kierunkach rozwoju, determinujcych struktur popytu na prac. Problemem polskiego rynku pracy cigle pozostaje niewaciwa struktura zatrudnienia wynikajca z niedostatecznego poziomu rozwoju gospodarczego. Nadmierna jest koncentracja zasobw pracy w sektorach o niskiej produktywnoci. Wskazane jest podjcie dziaa zmierzajcych do rozwoju gospodarki innowacyjnej oraz wzrostu zatrudnienia w nowoczesnych gaziach gospodarki, polegajcych na inicjowaniu i rozszerzaniu dziaa innowacyjnych. Dziaania takie, z jednej strony przyczyni si do wzrostu produktywnoci

34

i konkurencyjnoci gospodarki polskiej, a z drugiej, doprowadz do stworzenia nowych, trwaych i atrakcyjnych miejsc pracy. Po stronie podaowej rynku pracy problemem jest malejca poda pracy osb w tzw. mobilnym wieku produkcyjnym (25-44 lata), a wic z definicji najbardziej aktywnych. Przyczynia si do tego czasowa emigracja o charakterze zarobkowym. Wraz z malejcym w Polsce w perspektywie rednio- i dugoterminowej przyrostem populacji wpywa na pogbianie si trudnej sytuacji demograficznej, a w sytuacji starzenia si populacji do zagroenia dla wypacalnoci systemu emerytalnego. Zmiana sytuacji w tym zakresie jest cile zwizana z procesem wyrwnywania poziomu ycia Polakw do standardw obowizujcych w rozwinitych krajach UE. Dalszy szybki rozwj ekonomiczny pastwa, poprawa elastycznoci gospodarowania, podniesienie realnej pacy, zwikszenie elastycznoci rynku pracy oraz poprawa jakoci systemu opieki spoecznej i zdrowotnej, powinny si zatem przyczyni do zmniejszenia skali emigracji zarobkowej oraz stworzy warunki do wykorzystania potencjau osb powracajcych. Polityka migracyjna powinna uwzgldnia zatem jako jedn ze skadowych polityk rynku pracy, ktra z jednej strony ma zapewni uzupenienie niedoborw siy roboczej na rynku pracy, z drugiej jednak zapobiega ewentualnym negatywnym skutkom imigracji dla zatrudnienia pracownikw krajowych, zwaszcza pracownikw w szczeglnej sytuacji na rynku pracy. Dziaania te powinny by uzupenione o instrumenty skierowane do migrantw powrotnych oraz zapewnia bezpieczestwo osobom decydujcym si na wyjazd za granic. Priorytet 3. Doskonalenie aktywnej polityki rynku pracy Wzrostowi aktywnoci i poprawie funkcjonowania rynku pracy sprzyja doskonalenie aktywnej polityki rynku pracy. Doskonalenie to powinno obejmowa popraw dostpnoci i trafnoci adresowania usug i instrumentw rynku pracy oraz ich skutecznoci, a take popraw funkcjonowania instytucji rynku pracy. Problemem w ramach polityki rynku pracy cigle pozostaje objcie niedostatecznej liczby bezrobotnych dziaaniami okrelanymi jako aktywne. Naley zwikszy udzia korzystajcych z instrumentw aktywnej polityki rynku pracy poprzez intensyfikacj tych dziaa, zwaszcza takich, ktre wykazuj znaczn skuteczno, czyli stay, przygotowania zawodowego i szkole, ale take doradztwa zawodowego i porednictwa pracy. Obok zwikszenia liczby oferowanych instrumentw i usug konieczne jest take skuteczniejsze informowanie i zachcanie do ich wykorzystywania. Poprawi naley take adresowanie tych instrumentw, tak aby trafiay one do osb najbardziej potrzebujcych wsparcia na rynku pracy, a nie takich, ktre najatwiej jest aktywizowa. Szkolenia, stae i przygotowanie zawodowe powinny by oferowane zwaszcza osobom o najwikszej luce kompetencyjnej, a wic sabo wyksztaconym oraz posiadajcym zawody i umiejtnoci nie znajdujce zapotrzebowania na rynku pracy. Wszystkie instrumenty powinny by take czciej proponowane osobom starszym. Rwnie dziaania suce wsparciu podjcia i prowadzenia dziaalnoci gospodarczej powinny by czciej adresowane do osb w wieku 50+. Konieczne jest take podjcie dziaa sucych poprawie skutecznoci prac interwencyjnych. Wskazane byoby zwaszcza ograniczenie uciliwych dla pracodawcy formalnoci zwizanych z zatrudnianiem pracownika w takiej formie. Prostym sposobem ich ograniczenia byoby przejcie obowizkw formalnych przez PUP-y. Wskazane jest take zwikszenie dostpnoci dziaa publicznych sub zatrudnienia dla wszystkich, ktrzy chc podj lub zmieni prac. Oprcz bezrobotnych i poszukujcych

35

pracy grono odbiorcw usug publicznych sub zatrudnienia naley poszerzy przede wszystkim o osoby w wieku 50+, powracajcych emigrantw zarobkowych, osoby objte obowizkowym ubezpieczeniem spoecznym rolnikw oraz prowadzce jednoosobow dziaalno gospodarcz. Poszerzenie krgu odbiorcw pozwoli na prowadzenie dziaa zapobiegawczych wobec osb zagroonych bezrobociem i na popraw struktury zatrudnienia, m.in. poprzez przesunicie czci zasobw pracy z rolnictwa do bardziej produktywnych sektorw gospodarki. Publiczne suby zatrudnienia bd mogy podj aktywne dziaania w zakresie profilaktyki bezrobocia oraz poprawy funkcjonowania na rynku pracy osb objtych usugami. Poprawie skutecznoci dziaa publicznych sub zatrudnienia suy take stosowanie zindywidualizowanego podejcia wobec interesantw. W ramach takiego podejcia interesantom naleaoby proponowa ciek dziaa, na ktrej skorzystanie z instrumentw aktywnej polityki rynku pracy stanowioby rodek do ostatecznego celu, jakim jest trwae zatrudnienie lub prowadzenie dziaalnoci gospodarczej. Dziki upowszechnieniu takich cieek, okres bezrobocia mgby by wykorzystany do budowania kapitau ludzkiego, zamiast, jak ma to zazwyczaj miejsce obecnie, do jego deprecjonowania poprzez bezczynno wikszoci bezrobotnych. Oprcz inicjowania i finansowania szkole przez publiczne suby zatrudnienia, naleaoby podj dziaania zachcajce do inwestowania pracodawcw w kompetencje pracownikw. Pracodawcy niechtnie ponosz koszty szkolenia nowych pracownikw, poniewa zakadaj wysokie prawdopodobiestwo zmiany pracy przez te osoby. Nowy pracodawca jest bowiem w stanie zaoferowa wysz stawk wynagrodzenia przeszkolonym osobom, co stanowi zacht do zmiany pracy i powoduje, e stary pracodawca postrzega koszty szkolenia jako strat. Z punktu widzenia celw polityki zatrudnienia efekt jest jednak pozytywny, a zatem naleaoby przej cz ryzyka zwizanego z ponoszeniem wydatkw szkoleniowych przez pracodawcw. Mogoby to przyj form refundacji kosztw szkolenia nowo zatrudnionych bezrobotnych, ktrzy zmieni prac w krtkim okresie po odbyciu szkolenia finansowanego przez pracodawc. Doskonalenie aktywnej polityki rynku pracy powinno odbywa si take poprzez wzmocnienie kadrowe i kompetencyjne oraz profesjonalizacj publicznych sub zatrudnienia. Oznacza to nie tylko potrzeb zwikszenia liczby pracownikw i podnoszenia ich kwalifikacji, ale take zastosowanie podejcia zorientowanego na klientw poszukujcych pracy i pracodawcw. W przypadku pracodawcy poszerzone usugi polegayby na znalezieniu i ewentualnym przeszkoleniu odpowiednich pracownikw, a take pomocy w wykorzystaniu instrumentw pozwalajcych na zatrudnienie bezrobotnych na preferencyjnych warunkach. W przypadku poszukujcych pracy byoby to doradztwo zawodowe, porednictwo pracy, szkolenia, stae i przygotowanie zawodowe, zatrudnienie subsydiowane i socjalne, wsparcie rozpoczcia dziaalnoci gospodarczej, a take dziaania uatwiajce wykorzystanie tych instrumentw i usug. Profesjonalizacja podejcia wymaga ponadto informowania obu grup klientw o dostpnych usugach i zachcania do korzystania z nich. Oznacza to potrzeb prowadzenia dziaa informacyjnych i promocyjnych, a take rozwoju infrastruktury publicznych sub zatrudnienia, poprzez zwikszenie liczby punktw obsugi. Niezbdna jest w tym zakresie rozbudowa narzdzi informatycznych i teleinformatycznych suca sprawnemu komunikowaniu si na linii urzd petent. Doskonaleniu polityki rynku pracy suyoby take wprowadzenie profesjonalnego monitoringu skutecznoci aktywnej polityki rynku pracy. Dziki takiemu rozwizaniu moliwe byoby biece ledzenie skutecznoci poszczeglnych instrumentw i podmiotw polityki rynku pracy, diagnozowanie saboci i korygowanie prowadzonej polityki.

36

Monitoring polityki rynku pracy powinien by zbudowany jako element oglnego systemu monitoringu rynku pracy. W ramach monitoringu podane byoby take opracowanie systemu wskanikowej oceny skutecznoci dziaania publicznych sub zatrudnienia. System taki na podstawie dostpnych wskanikw oraz ewentualnie nowo opracowanych, jeeli okae si to wskazane, suyby punktowej ocenie aktywnoci i skutecznoci funkcjonowania publicznych sub zatrudnienia. Naleaoby go skonstruowa tak, aby pozwala na ocen poszczeglnych urzdw pracy, ich komrek wewntrznych i pracownikw. Pozwalaoby to na identyfikacj obszarw niskiej skutecznoci i aktywnoci publicznych sub zatrudnienia oraz stanowio element motywujcy do poprawy realizacji okrelonych dziaa. Dodatkowo, na podstawie uzyskanych punktw, mona by okrela cele do realizacji dla poszczeglnych urzdw i stanowisk pracy, a w zalenoci od poziomu realizacji tych celw okrela stopie finansowania poszczeglnych urzdw oraz poziom wynagradzania pracownikw. Priorytet 4. agodzenie skutkw kryzysu gospodarczego oraz przygotowanie rynku pracy do oywienia gospodarki Opisane powyej priorytety maj charakter strukturalny i su poprawie funkcjonowania caej gospodarki, a w szczeglnoci rynku pracy. Wymagaj one realizacji niezalenie od biecej sytuacji gospodarczej, ale przyczyniaj si take do ograniczania potencjalnych negatywnych skutkw zaamania koniunktury. Niemniej obecnie cigle odczuwane w Polsce skutki zaamania popytu zewntrznego oraz wynikajce z niego pogorszenie sytuacji na rynku pracy wymaga dziaa, ktre bezporednio posu wsparciu utrzymania istniejcych miejsc pracy oraz wespr tworzenie nowych, w miejsce tych, ktrych redukcji nie udao si unikn. Naley zauway, e wobec pogarszajcej si sytuacji gospodarczej przedsibiorstwa mog decydowa si na obnianie kosztw funkcjonowania poprzez redukcj zatrudnienia. Jest to jednak rozwizanie szkodliwe. Z jednej strony, zwiksza koszty spoeczne spowolnienia, a z drugiej, prowadzi do ograniczenia potencjau rozwojowego gospodarki. Firmy zmuszone do ponoszenia kosztw redukcji zatrudnienia, nie bd skonne do szybkiego ponoszenia kosztw zwizanych z ponown rekrutacj w fazie oywienia. W efekcie poziom zatrudnienia moe ulec trwaemu obnieniu. Wymaga to podjcia dziaa, sucych ograniczeniu skali redukcji zatrudnienia poprzez stworzenie warunkw uatwiajcych przedsibiorstwom szybk adaptacj do pogarszajcych si warunkw gospodarowania, bez koniecznoci zwalniania pracownikw oraz wspierajcych utrzymanie dotychczasowego poziomu zatrudnienia. Ponadto naley wprowadzi dalsze zachty dla przedsibiorcw do kreacji nowych miejsc pracy, poprzez wprowadzenie uatwie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w warunkach dynamicznych zmian gospodarczych oraz zwikszenie skonnoci do inwestowania. Rozwizania suce osigniciu takich celw zawarto midzy innymi w Dziaaniach Ministerstwa Gospodarki na rzecz stabilnoci i rozwoju, czy w ramach Pakietu dziaa antykryzysowych przyjtego w dialogu autonomicznym partnerw spoecznych reprezentowanych w Trjstronnej Komisji do Spraw Spoeczno-Gospodarczych. Ich efektem jest uchwalona 1 lipca 2009 r. ustawa o agodzeniu skutkw kryzysu ekonomicznego dla pracownikw i przedsibiorcw (Dz. U. Nr 125, poz. 1035), w ktrej zawarto rozwizania z zakresu prawa pracy suce elastyczniejszemu organizowaniu procesu pracy, rozwizania suce wsparciu przedsibiorcw w przejciowych trudnociach finansowych rodkami Funduszu Gwarantowanych wiadcze Pracowniczych oraz rozwizania wspierajce

37

rodkami z Funduszu Pracy przedsibiorcw inwestujcych w podnoszenie kwalifikacji pracownikw w okresie przestoju lub obnionego wymiaru czasu pracy. Ponadto wsparcie zapobiegania wzrostowi bezrobocia oraz tworzenia nowych miejsc pracy jest realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki (PO KL) finansowanego ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego. W ramach tego Programu zostay przewidziane kompleksowe dziaania suce przywrceniu do zatrudnienia osb bezrobotnych oraz utrzymaniu na rynku pracy osb zagroonych utrat zatrudnienia. Wsparcie to realizowane jest gownie na poziomie regionalnym, co umoliwia bardziej adekwatne dostosowanie instrumentw i usug do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy.

38

4. Zadania
Praca wysokiej jakoci i godnie opacana jest podstawowym rodkiem zapewnienia dobrobytu i budowania bezpieczestwa socjalnego. Praca, zwaszcza w poczeniu ze zdolnoci uczenia sie przez cae ycie, suy rozwojowi indywidualnemu, nabywaniu umiejtnoci i wiedzy, a wic tworzeniu kapitau ludzkiego. Wydajna i wysokiej jakoci praca jest take jednym z podstawowych czynnikw dynamizujcych rozwj gospodarczy. Dlatego podstawowym rodkiem osigania celw rozwojowych Polski powinno sta si wczenie jak najwikszej liczby zdolnych do pracy Polakw do sfery zatrudnienia. KPDZ/2009-2011 obejmuje trzyletni perspektyw, a wic dusz ni poprzednie takie dokumenty. Proponowane dziaania uwzgldniaj t perspektyw, a zatem obejmuj proces opracowywania koncepcji nowych rozwiza, ich wdraania, ewaluacji i doskonalenia oraz kontynuacj wdraania, ewaluacji i doskonalenia rozwiza ju przyjtych. Oznacza to, e w KPDZ/2009-2011 znajd si zarwno dziaania planowane, przyjte do realizacji, jak i realizowane, przy czym stopie zaawansowania dziaania determinuje tre opisu tych dziaa. Zadania podzielono na cztery grupy stosujc kryterium kluczowych obszarw problemowych i wyzwa, okrelanych w tym rozdziale jako priorytety.

Priorytet 1. Wzrost aktywnoci

1.1. Zbudowanie systemu powszechnej edukacji ustawicznej oraz systemu zacht do ksztacenia si przez cae ycie
1.1.1. Stworzenie placwki ksztacenia ustawicznego o zasigu oglnopolskim Cel: Ustanowienie formalnych podstaw dla rozwoju publicznego systemu ksztacenia ustawicznego. Zadanie zostao w caoci zrealizowane w 2009 r. Na podstawie art. 68a ust. 4 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z pn. zm.) Minister Edukacji Narodowej wyda rozporzdzenie z dnia 15 czerwca 2009 r. w sprawie publicznych placwek ksztacenia ustawicznego, publicznych placwek ksztacenia praktycznego oraz publicznych orodkw doksztacania i doskonalenia zawodowego (Dz. U. Nr 99, poz. 828). W rozporzdzeniu tym zostay okrelone rodzaje publicznych placwek ksztacenia ustawicznego, publicznych placwek ksztacenia praktycznego oraz publicznych orodkw doksztacania i doskonalenia zawodowego, a take szczegowa organizacja, sposb, warunki i formy prowadzenia przez nie ksztacenia ustawicznego oraz zadania placwek i orodkw dostosowane do potrzeb rynku pracy. Zgaszajcy zadanie: MEN. 1.1.2. Upowszechnianie formalnego ksztacenia ustawicznego Cel: Zwikszenie uczestnictwa osb dorosych w ksztaceniu ustawicznym w formach szkolnych. Planowane dziaania:

39

Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu IX Programu Operacyjnego Kapita Ludzki Rozwj wyksztacenia i kompetencji w regionach, Dziaanie 9.3 Upowszechnianie formalnego ksztacenia ustawicznego, obejmujcych: kampanie informacyjne w zakresie formalnego ksztacenia ustawicznego, w tym w kontekcie potrzeb regionalnego lub lokalnego rynku pracy; ksztacenie w formach szkolnych osb dorosych zainteresowanych z wasnej inicjatywy podwyszeniem swojego wyksztacenia i oglnych kwalifikacji zawodowych; programy formalnego potwierdzania kwalifikacji oglnych i zawodowych, zdobytych w sposb pozaformalny i nieformalny; usugi doradcze dla osb dorosych z wasnej inicjatywy zainteresowanych ksztaceniem formalnym, w zakresie kierunku i formy ksztacenia formalnego, w kontekcie potrzeb regionalnego lub lokalnego rynku pracy; wsparcie dla szk dla dorosych, placwek ksztacenia ustawicznego, praktycznego i doskonalenia zawodowego.

Przewidywane efekty: Uczestnictwo w formalnym ksztaceniu ustawicznym w ramach projektw dofinansowanych ze rodkw EFS 60 000 osb. Zgaszajcy zadanie: MRR. 1.1.3. Rozwj kapitau ludzkiego w przedsibiorstwach Cel: Podnoszenie i dostosowywanie kwalifikacji pracownikw i przedsibiorcw do wymogw gospodarki opartej na wiedzy. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu II Rozwj zasobw ludzkich i potencjau adaptacyjnego przedsibiorstw oraz poprawa stanu zdrowia pracujcych Programu Operacyjnego Kapita Ludzki 2007-2013, Dziaanie 2.1 Rozwj kadr nowoczesnej gospodarki, Poddziaanie 2.1.1 Rozwj kapitau ludzkiego w przedsibiorstwach projekty konkursowe oraz Poddziaanie 2.1.3 Wsparcie systemowe na rzecz zwikszenia zdolnoci adaptacyjnych pracownikw i przedsibiorstw. Dziaania polegaj konkursowych: na wsparciu finansowym realizacji nastpujcych projektw

ponadregionalne zamknite projekty szkole (oglnych i specjalistycznych) i doradztwa dla przedsibiorcw oraz pracownikw przedsibiorstw przygotowane w oparciu o indywidualne strategie rozwoju firm; oglnopolskie otwarte projekty szkole (oglnych i specjalistycznych) i doradztwa dla przedsibiorcw oraz pracownikw przedsibiorstw; studia podyplomowe dla osb fizycznych prowadzcych dziaalno gospodarcz oraz pracownikw przedsibiorstw. o charakterze analityczno-badawczym, promocyjnym, szkoleniowym, i doradczym w zakresie tworzenia, rozwoju i aktualizacji oglnopolskich programw szkole elearningowych;

Ponadto zrealizowane zostan projekty systemowe: -

40

ponadregionalne projekty szkoleniowe i doradcze dla przedsibiorstw, majce na celu zagodzenie negatywnych skutkw restrukturyzacji; o charakterze analityczno-badawczym, promocyjnym, szkoleniowym i doradczym w zakresie luk kompetencyjnych pracownikw przedsibiorstw i potrzeb szkoleniowych; projekty pilotaowe o charakterze promocyjnym, szkoleniowym i doradczym wynikajce z bada i analiz prowadzonych w ramach dziaania. objcie wsparciem 60 tys. przedsibiorstw, inwestujcych w szkolenie pracownikw; podniesienie kwalifikacji 350 tys. pracownikw przedsibiorstw dziki ich udziaowi w szkoleniach, w tym 70 tys. osb w wieku powyej 50 roku ycia; podniesienie poziomu kwalifikacji kadr przedsibiorstw; zwikszenie udziau osb dorosych w ksztaceniu ustawicznym; dokonanie analizy oczekiwanych efektw restrukturyzacji w branach wraliwych na rynku pracy; rozwinicie strategii i instrumentw szybkiego reagowania w przypadku wystpienia zmiany gospodarczej, dostosowanych do bran dotknitych procesami restrukturyzacyjnymi; rozpoczcie oglnopolskiej kampanii promocyjno-informacyjnej dotyczcej potrzeby ksztacenia ustawicznego kadr MP; przeprowadzenie oglnopolskiego badania, obejmujcego wszystkie obszary, ktre mog mie wpyw na potrzeby szkoleniowe przedsibiorcw i ich skonno do inwestowania w pracownikw; rozwj kompetencji mikkich pracownikw w wieku okooemerytalnym oraz wzrost zainteresowania pozostaniem aktywnym na rynku pracy.

Przewidywane efekty8: -

Zgaszajcy zadanie: PARP. 1.1.4. Doskonalenie podstaw programowych ksztacenia dla potrzeb gospodarki opartej na wiedzy Cel: Doskonalenie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, ksztacenia oglnego we wszystkich typach szk oraz ksztacenia zawodowego ukierunkowane na zapewnienie zgodnoci ksztacenia z wymogami gospodarki opartej na wiedzy. Planowane dziaania: 8

przegld i analiza podstaw programowych ksztacenia w zawodach ujtych w kwalifikacji zawodw szkolnictwa zawodowego; weryfikacja 5 podstaw programowych (zawierajcych 15 dokumentw programowych) ksztacenia zawodowego; opracowanie 50 raportw czstkowych i raportu z bada podstaw programowych realizowanych pod ktem oceny spjnoci oraz uzyskiwanych kwalifikacji; zmodernizowanie 100 projektw podstaw programowych.

Przewidywane efekty dotycz caego okresu realizacji zadania, tzn. lat 2008 - 2015.

41

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: Przewidywanym efektem bdzie lepsze przygotowanie absolwentw do funkcjonowania we wspczesnych spoeczestwie i na rynku pracy. Dziaania zrealizowane w 2009 r. Dokonano oceny podstawy programowej wychowania przedszkolnego i ksztacenia oglnego i opracowano now podstaw programow dla tych szczebli edukacji, jak rwnie dla ksztacenia specjalnego. Przeprowadzono konsultacje spoeczne dla opracowanych projektw oraz dziaania upowszechniajce suce sprawnemu ich wdraaniu (konferencje i warsztaty przedmiotowe dla kadry zarzdzajcej i pedagogicznej owiaty). Zgaszajcy zadanie: MEN. 1.1.5. Uruchomienie nowego typu studiw podyplomowych przygotowujcych do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotw zawodowych Cel: Przygotowanie kadr pedagogicznych dla systemu ksztacenia zawodowego w szkoach ponadgimnazjalnych. Planowane dziaania: Organizacja i prowadzenie studiw podyplomowych przygotowujcych do zawodu nauczyciela przedmiotw zawodowych w ramach 29 szk wyszych. Przewidywane efekty: Przygotowanie w ramach studiw podyplomowych do zawodu nauczyciela przedmiotw zawodowych. Nowy typ studiw uwzgldni zmiany technologiczne powodujce powstawanie nowych technologii i specjalnoci ksztacenia zawodowego oraz potrzeb unowoczenienia merytorycznego i metodycznego ksztacenia nauczycieli. Zachcanie osb pracujcych w przedsibiorstwach do pracy w charakterze nauczycieli przedmiotw zawodowych. Zwikszenie liczby nauczycieli przedmiotw zawodowych, ktrzy posiadaj praktyczn wiedz z zakresu danego przedmiotu. Zgaszajcy zadanie: MEN. 1.1.6. Poprawa infrastruktury uczelni Polski Wschodniej Cel: Dostosowanie oferty edukacyjnej uczelni wyszych Polski Wschodniej do obecnych i prognozowanych potrzeb rynku pracy oraz wzrost aktywnoci zawodowej osb modych, rozpoczynajcych karier zawodow. Planowane dziaania: Budowa, rozbudowa, przebudowa oraz wyposaenie w sprzt naukowo badawczy obiektw dydaktycznych, w tym laboratoriw, pracowni komputerowych, bibliotek na uczelniach wyszych. Przewidywane efekty: Wzrost zatrudnienia wrd osb modych, koczcych uczelnie wysze o kierunkach naukowo technicznych oraz przyrodniczo matematycznych. Zgaszajcy zadanie: PARP.

42

1.1.7. Realizacja Narodowego Programu Stypendialnego Cel: Wyrwnanie szans edukacyjnych uczniw z rodzin najuboszych. Planowane dziaania: wypata stypendiw i zasikw szkolnych na podstawie ustawy o systemie owiaty; realizacja corocznego rzdowego programu pomocy uczniom Wyprawka szkolna.

Przewidywane efekty: Objcie wsparciem w formie stypendiw i zasikw szkolnych ok. 600 tys. uczniw, w tym programem Wyprawka szkolna w roku szkolnym 2010/2011 ok. 475,5 tys. uczniw. Zgaszajcy zadanie: MEN. 1.1.8. Wsparcie ksztacenia ustawicznego osb niepenosprawnych Cel: Zwikszenie szans zatrudnienia osb z orzeczonym znacznym i umiarkowanym stopniem niepenosprawnoci poprzez uzyskiwanie i podwyszanie kwalifikacji na ponadlicealnym i wyszym poziomie nauczania. Planowane dziaania: Zadanie bdzie realizowane w ramach programu celowego pn. Student II prowadzonego przez PFRON. Zakada si, e w ramach tego programu ze rodkw PFRON osobom niepenosprawnym speniajcym okrelone warunki programowe bd dofinansowane opaty za nauk, koszty zakwaterowania lub dojazdw, zakup przedmiotw uatwiajcych lub umoliwiajcych nauk, koszty zwizane z dostpem do Internetu, koszty uczestnictwa w zajciach majcych na celu podniesienie sprawnoci fizycznej lub psychicznej, koszty wyjazdw organizowanych w ramach zaj szkolnych. Przewidywane efekty: Zakada si, e dziaaniami programowymi zostanie objtych corocznie okoo 10 tys. osb, co znacznie wzmocni ich potencja zawodowy na rynku pracy. Elementem wspomagajcym osignicie wyej wymienionych efektw jest propagowanie w rodkach masowego przekazu osigni naukowych i zawodowych osb niepenosprawnych. Zgaszajcy zadanie: PFRON. 1.1.9. Program rozwoju edukacji na obszarach wiejskich Cel: Podniesienie jakoci i poziomu wyksztacenia mieszkacw wsi i obszarw wiejskich, a take miast do 5 tys. mieszkacw. Planowane dziaania: wspieranie rozwoju poradnictwa oraz innych ni przedszkola i oddziay przedszkolne w szkoach podstawowych, form wychowania przedszkolnego dla dzieci w wieku do 5 lat; opracowanie i wdroenie programw wsparcia maych szk publicznych i niepublicznych funkcjonujcych na obszarach wiejskich, prowadzonych przez jednostki samorzdu terytorialnego i inne osoby prawne oraz przez osoby fizyczne;

43

program stypendialny dla uczniw pochodzcych z obszarw wiejskich; upowszechnienie rnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradnictwa zawodowego, dla uczniw z obszarw wiejskich; przygotowanie absolwentw mieszkacw obszarw wiejskich do poszukiwania zatrudnienia; tworzenie warunkw umoliwiajcych zdobycie umiejtnoci w zakresie przygotowywania aplikacji projektw unijnych oraz wykorzystania przyznanych rodkw; tworzenie baz danych dotyczcych ofert edukacyjnych; tworzenie warunkw do opracowywania i wdraania programw edukacyjnych, kulturalnych i sportowych kierowanych do mieszkacw wsi i obszarw wiejskich realizowanych przez organizacje, o ktrych mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z pn. zm.); tworzenie warunkw do podejmowania przez uczniw nauki poza miejscem zamieszkania i eliminowanie barier dostpu do edukacji; rozwj bazy dydaktycznej szk i placwek pooonych na obszarach wiejskich; przygotowanie obudowy programowej ksztacenia ukierunkowanej na zapewnienie zgodnoci ksztacenia z potrzebami gospodarki rynkowej i spoeczestwa wiedzy; wykorzystanie bazy szkolnej do prowadzenia dziaalnoci owiatowej, kulturalnej, sportowej, informacyjnej oraz edukacji ekologicznej i edukacji zdrowotnej dla mieszkacw obszarw wiejskich; opracowanie i rozpowszechnienie informacji na temat Programu Rozwoju Edukacji na Obszarach Wiejskich na lata 2008-2013; udoskonalenie i upowszechnienie instrumentw wspierajcych ksztacenie ustawiczne osb pracujcych, bezrobotnych i poszukujcych pracy; wsparcie inicjatyw realizujcych ksztacenie na odlego, w tym e-learning; wspieranie dziaa uatwiajcych mieszkacom wsi i obszarw wiejskich dostp do dbr kultury i dziedzictwa przyrodniczego; tworzenie warunkw do uczestnictwa modziey w yciu lokalnych spoecznoci wiejskich; wzmocnienie profilaktycznej i wychowania; opieki zdrowotnej w rodowisku nauczania

rozszerzenie oferty edukacyjnej dla osb dorosych w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji zawodowych; stworzenie infrastruktury niezbdnej do korzystania z nowoczesnych technologii teleinformatycznych; przygotowanie mieszkacw obszarw wiejskich do korzystania z technologii teleinformatycznych. wzrost upowszechnienia wychowania przedszkolnego na obszarach wiejskich;

Przewidywane efekty: -

44

zmniejszenie odsetka uczniw na wsi zagroonych niskimi osigniciami w gimnazjum; zwikszenie odsetka uczniw o znacznym potencjale edukacyjnym na wsi, ktrzy bd osigali wyniki na sprawdzianie po VI klasie szkoy podstawowej, na poziomie 34 i wicej punktw; zwikszenie rednich wynikw z egzaminu gimnazjalnego uczniw z obszarw wiejskich; zwikszenie odsetka gospodarstw na wsi posiadajcych komputer; zwikszenie odsetka osb majcych dostp do szerokopasmowego Internetu na wsi; zwikszenie liczby innych form wychowania przedszkolnego; zwikszenie liczby punktw konsultacyjnych w celu wspierania rodzicw i ich dzieci oraz nauczycieli w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej; zwikszenie odsetka etatw doradcw zawodowych w gimnazjach, ponadgimnazjalnych i poradniach psychologiczno-pedagogicznych; szkoach

zwikszenie liczby osb z wyksztaceniem rednim oraz wyszym mieszkajcych na wsi; utworzenie sieci placwek wielofunkcyjnych zaspokajajcych potrzeby edukacyjne, kulturalne i spoeczne mieszkacw wsi.

Zgaszajcy zadanie: MEN. 1.1.10. Szkolenia zawodowe dla osb zatrudnionych w rolnictwie i lenictwie w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 Cel: Doskonalenie kwalifikacji rolnikw i posiadaczy lasw oraz osb planujcych podjcie dziaalnoci rolniczej. Planowane dziaania: Wsparcie projektw polegajcych na organizacji szkole zawodowych dla rolnikw, posiadaczy lasw oraz osb planujcych podjcie dziaalnoci rolniczej. Szkolenia bd miay form kursw, warsztatw i wyjazdw studyjnych. Beneficjantami szkole bd instytucje wybrane przez zesp ekspertw w drodze konkursu. Poziom pomocy wynosi maksymalnie 100 % kosztw kwalifikowanych. Wsparcie udzielane w ramach tego dziaania nie pokrywa si z zakresem pomocy udzielanej ze rodkw EFS. Projekty EFS mog dotyczy m.in. przekwalifikowania rolnikw celem podjcia pracy lub dziaalnoci gospodarczej poza rolnictwem, podczas gdy w ramach PROW projekty dotycz wycznie doskonalenia zawodowego w zakresie dziaalnoci rolniczej lub lenej. Przewidywane efekty9: Wyposaenie osb objtych programem w umiejtnoci suce poprawie efektywnoci ich funkcjonowania w obrbie dziaalnoci rolnej i lenej. Szacuje si, e zostanie zorganizowanych 10 tys. szkole, w ktrych wemie udzia cznie 400 tys. osb. Zgaszajcy zadanie: MRiRW.

Szacunek efektw realizacji zadania obejmuje cay okres programowania, tzn. lata 2007-2013.

45

1.1.11. Korzystanie z usug doradczych przez rolnikw i posiadaczy lasw w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 Cel: Zapewnienie rolnikom i posiadaczom lasu dostpu do usug z zakresu doradztwa rolniczego i lenego, a co za tym idzie poprawa funkcjonowania gospodarstw rolnych oraz lenych. Planowane dziaania: W ramach dziaania rolnicy i posiadacze lasu bd mogli uzyska pomoc doradcz, refundowan ze rodkw UE w zakresie dostosowania gospodarstw do wymogw wzajemnej zgodnoci (cross-compliance) lub prawidowej gospodarki lenej. Polska jest zobligowana do wprowadzenia tzw. zasady wzajemnej zgodnoci, a rolnicy musz przestrzega standardw jakociowych okrelonych w ramach tej zasady, a dotyczcych: gospodarki gruntami, ochrony rodowiska, zdrowia publicznego, dobrostanu i zdrowia zwierzt, zdrowotnoci rolin. Przestrzeganie standardw jakociowych jest na tyle skomplikowane, e rolnik bez fachowego doradztwa rolniczego i sprawnej konkretnej pomocy moe mie problemy z ich przestrzeganiem. Rolnicy wybior uprawniony podmiot doradczy, ktry bdzie pomaga w dostosowaniu gospodarstwa do wymogw unijnych. ARiMR zrefunduje rolnikom 80 % wartoci usug doradczych. Beneficjenci (rolnicy i posiadacze lasu) bd mogli wystpowa o zwrot kosztw usug doradczych okrelonych w katalogu usug doradczych. Szczegowe warunki, jakie musz spenia podmioty wiadczce usugi doradcze w ramach dziaania, zostan okrelone przez MRiRW. Przewidywane efekty9: Wyposaenie osb objtych programem w moliwo skorzystania z usug doradczych sucych poprawie funkcjonowania gospodarstw oraz uatwiajcych spenianie wymogw wzajemnej zgodnoci i standardw jakociowych. Szacowana liczba beneficjentw wyniesie 320 tys. osb. Zgaszajcy zadanie: MRiRW. 1.1.12. Zwikszanie udziau szkolnictwa wyszego w ksztaceniu ustawicznym Cel: Zwikszanie uczestnictwa osb dorosych w ksztaceniu ustawicznym na uczelniach. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu IV Szkolnictwo wysze i nauka Operacyjnego Kapita Ludzki 2007-2013, Dziaania 4.1 Wzmocnienie dydaktycznego uczelni oraz zwikszenie liczby absolwentw kierunkw o znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy, Poddziaanie 4.1.1 Wzmocnienie dydaktycznego uczelni. Programu potencjau kluczowym potencjau

Dziaania polegaj na wsparciu finansowym rozszerzania oferty edukacyjnej uczelni o programy skierowane do osb spoza spoecznoci akademickiej w ramach projektw konkursowych, m.in. organizacja przez uczelni (z wykorzystaniem wasnego potencjau kadrowego) specjalistycznych kursw i szkole, ktrych zakres przedmiotowy odzwierciedla potrzeby rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy. Dziki nabywaniu nowych kwalifikacji i kompetencji wzrasta zdolno do podjcia i utrzymania zatrudnienia bd zmiany pracy. Ponadto, wraz z nabywaniem wyszych,

46

specjalistycznych bd deficytowych na rynku pracy kwalifikacji, wzrasta poziom moliwego do uzyskania wynagrodzenia za prac. Przewidywane efekty: Lepsze przygotowanie absolwentw szk wyszych, jak i osb funkcjonujcych ju na rynku pracy do radzenia sobie we wspczesnych realiach ekonomicznych. Zgaszajcy zadanie: MNiSW. 1.1.13. Doskonalenie programw nauczania w szkoach wyszych i dostosowywanie ich do wymogw gospodarki opartej na wiedzy Cel: Lepsze przygotowanie absolwentw szk wyszych do wejcia na rynek pracy. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu IV Szkolnictwo wysze i nauka Operacyjnego Kapita Ludzki 2007-2013, Dziaania 4.1 Wzmocnienie dydaktycznego uczelni oraz zwikszenie liczby absolwentw kierunkw o znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy, Poddziaanie 4.1.1 Wzmocnienie dydaktycznego uczelni. Programu potencjau kluczowym potencjau

Dziaania polegaj na wsparciu finansowym projektw obejmujcych programy rozwojowe uczelni. Projekty te przyczynia si maj do budowy potencjau rozwojowego uczelni poprzez rozszerzenie i wzbogacenie oferty edukacyjnej oraz popraw jakoci ksztacenia na poziomie wyszym. Wsparciem w ramach programw rozwojowych mog zosta objte m.in. nastpujce dziaania: przygotowanie, otwieranie i realizacja nowych kierunkw studiw oraz dostosowywanie programw na istniejcych kierunkach studiw do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy; rozszerzanie oferty edukacyjnej uczelni o zajcia fakultatywne w postaci programw wyrwnawczych dla studentw z zakresu matematyki i fizyki; udzia szkolnictwa wyszego w ksztaceniu ustawicznym; wsppraca uczelni z pracodawcami w zakresie wzmocnienia praktycznych elementw nauczania (stae i praktyki studenckie) oraz zwikszania zaangaowania pracodawcw w realizacj programw nauczania; lepsze przygotowanie absolwentw do wejcia na rynek pracy m. in. poprzez wsparcie akademickich biur karier dziaajcych przy uczelni; podnoszenie kompetencji dydaktycznych kadry akademickiej w celu podwyszania jakoci nauczania; podnoszenie kompetencji kadry kierowniczej w zakresie zarzdzania uczelni (w tym zarzdzania finansowego i pozyskiwania funduszy na cele rozwojowe); organizowanie stay i szkole w wiodcych zagranicznych i krajowych orodkach akademickich i naukowo-badawczych dla kadry dydaktycznej uczelni przydatnych dla prowadzenia pracy dydaktycznej; stypendia dla doktorantw, modych doktorw i profesorw wizytujcych, zatrudnionych w instytucjach szkolnictwa wyszego w dziedzinach szczeglnie istotnych dla rozwoju gospodarki;

47

projekty skierowane do studentw niepenosprawnych w celu umoliwienia im korzystania z penej oferty edukacyjnej uczelni.

Przewidywane efekty: Poprawa jakoci i dostpnoci oferty edukacyjnej szk wyszych oraz lepsze przygotowanie absolwentw tych szk do rozpoczcia kariery zawodowej oraz radzenia sobie na rynku pracy. Zgaszajcy zadanie: MNiSW. 1.1.14. Zwikszenie liczby absolwentw kierunkw o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Cel: Zwikszenie i przyrodniczych. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu IV Szkolnictwo wysze i nauka Programu Operacyjnego Kapita Ludzki 2007-2013, Dziaania 4.1 Wzmocnienie potencjau dydaktycznego uczelni oraz zwikszenie liczby absolwentw kierunkw o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy, Poddziaanie 4.1.2 Zwikszenie liczby absolwentw kierunkw o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy. Dziaania polegaj na wsparciu finansowym projektw obejmujcych realizacj nauczania na kierunkach wskazanych przez ministra waciwego ds. szkolnictwa wyszego poprzez uatrakcyjnienie procesu dydaktycznego na tyche kierunkach. Wsparcie obejmuje: tworzenie programw stypendialnych dla studentw podejmujcych ksztacenie na wyznaczonych kierunkach; tworzenie i wdraanie programw wyrwnawczych adresowanych do studentw I roku kierunkw wyznaczonych, obejmujcych podnoszenie kompetencji niezbdnych do kontynuowania nauki na tych kierunkach; wdraanie nowych lub zmienionych programw nauczania, dostosowanych do potrzeb polskiej gospodarki; inne formy dziaalnoci dydaktycznej okrelane przez uczelni, podnoszce atrakcyjno ksztacenia na kierunkach technicznych, matematycznych i przyrodniczych. liczby absolwentw kierunkw technicznych, matematycznych

Wszelkie dziaania powinny wypywa z realnych potrzeb oraz wizji rozwoju uczelni, z uwzgldnieniem wymogw gospodarki opartej na wiedzy i rynku pracy, a take bra pod uwag potencja dydaktyczny i infrastrukturalny uczelni. Przewidywane efekty: Lepsze przygotowanie absolwentw do funkcjonowania w polskich realiach ekonomicznych, a take zwikszenie poday specjalistw w zawodach, na ktre rynku pracy zgasza wysoki poziom popytu. Zgaszajcy zadanie: MNiSW.

1.2. Budowanie spjnoci rynku pracy

1.2.1. Aktywizacja osb w wieku 50+

48

1.2.1.1. Wyrwnywanie szans na rynku pracy dla osb w wieku 50+ Cel: Zwikszanie aktywnoci zawodowej osb po 50 roku ycia, dusze utrzymanie ich w zatrudnieniu oraz promowanie aktywnego starzenia si. Dodatkowym celem jest poszerzenie wiedzy na temat aktualnej sytuacji osb z grupy wiekowej 50+ na polskim rynku pracy oraz przewidywanych trendw rozwoju tej sytuacji. Planowane dziaania: Realizacja skutecznej polityki wobec osb 50+ wymaga analizy ju funkcjonujcych programw skierowanych do tych osb, a take pogbionej biecej diagnozy sytuacji tych osb na rynku pracy. Dlatego planowane dziaania suy maj wypracowywaniu coraz lepszych rozwiza dla kreowania polityki pastwa wobec osb starszych poprzez: diagnoz obecnej sytuacji osb 50+ na rynku pracy; analiz programw obecnie realizowanych w Polsce oraz rozwiza promujcych aktywne starzenie si w wybranych krajach UE; opracowanie koncepcji i przeprowadzenie kampanii sucych aktywizacji osb w wieku 50+ na rynku pracy; informacyjno-promocyjnych

publikacj materiaw informacyjnych oraz stworzenie narzdzi teleinformatycznych sucych upowszechnianiu informacji o sytuacji osb w wieku 50+ na rynku pracy oraz o dziaaniach sucych aktywizacji tej grupy.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: stworzenie bazy danych o rozwizaniach stosowanych w celu utrzymania na rynku pracy osb 50+ oraz 2 moduw szkoleniowych w formie e-learningu; publikacja 100 tys. egzemplarzy broszury informacyjnej dla osb 50+ i podrcznika zawierajcego katalog kompleksowych rozwiza wypracowanych w projekcie oraz 2 tys. egzemplarzy katalogu rekomendacji na temat dziaa podejmowanych na rzecz aktywnoci zawodowej osb 50+; organizacja konferencji krajowej i 16 konferencji regionalnych promujcych aktywno zawodow osb 50+, a take konferencji midzynarodowej podsumowujcej realizacj dziaa na rzecz osb 50+; utworzenie strony internetowej www.50plus.gov.pl.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DAE. 1.2.1.2. Gminne miejsca integracji i pracy dla osb w wieku 50+ Cel: Podniesienie jakoci i efektywnoci funkcjonowania instytucji reprezentujcych pomoc spoeczn oraz publiczne suby zatrudnienia, dziaajcych na rzecz aktywizacji spoecznozawodowej w gminie wobec osb zagroonych wykluczeniem spoecznym z tytuu bezrobocia, bdcych w wieku 50+. Planowane dziaania: Poprawa koordynacji i wzajemnej wsppracy instytucji pomocy spoecznej i powiatowych urzdw pracy oraz wypracowanie standardw jakoci usug tych instytucji, poszerzenie oferty w zakresie aktywizacji zawodowej i spoecznej, a take promocja najlepszych

49

rozwiza z zakresu pomocy i integracji spoecznej poprzez realizacj projekty badawczego, w wyniku ktrego: wykonana zostanie diagnoza dotychczasowej realizacji takiej wsppracy; opracowany zostanie model dla takiej wsppracy; wykonane zostan testy modelu na poziomie gmin; opracowane zostan rekomendacje dla doskonalenia wsppracy w tym obszarze.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: W wyniku realizacji projektu nastpi zacienienie wsppracy OPS-w i Urzdw Pracy w dziaaniach aktywizacyjnych wobec osb w wieku 50+, dziaaniach podtrzymujcych aktywno spoeczno-zawodow oraz ewentualnie podnoszcych wskaniki zatrudnienia dla tej grupy. Projekt poszerzy baz instytucji i podmiotw, w ktrych mog by organizowane rne formy wsparcia i pomocy dla osb bezrobotnych, a take korzystajcych ze wiadcze pomocy spoecznej na ich obszarze zamieszkania (gmina). Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DPS. 1.2.2. Wspieranie zatrudnienia kobiet oraz osb pragncych godzi obowizki rodzinne z zawodowymi 1.2.2.1. Aktywizacja spoeczno ekonomiczna kobiet na poziomie lokalnym i regionalnym Cel: Celem gwnym projektu jest upowszechnienie idei rwnych szans w dostpie do zatrudnienia i metod temu sucych wrd pracownikw instytucji rynku pracy i ogu spoeczestwa. Planowane dziaania: 1) Opracowanie modelu szkoleniowego wdraania polityki rwnoci pci dla instytucji rynku pracy. Szkolenia z tego zakresu dla przedstawicieli kluczowych pracownikw wszystkich WUP i PUP w Polsce oraz innych instytucji rynku pracy. Tematyka szkole: gender mainstreaming, gender budgeting, przeciwdziaanie dyskryminacji ze wzgldu na pe i wiek, metody podnoszenia aktywnoci zawodowej kobiet, budowanie sieci wsppracy z partnerami spoecznymi, moliwoci wykorzystania EFS na potrzeby wyrwnywania szans, strategie i programy midzynarodowe. 2) Kampania "rwno szans na rynku pracy" - identyfikacja i promocja zagadnie zwizanych z 3 etapami funkcjonowania kobiety na rynku pracy - wchodzenia, pozostawania na nim oraz dezaktywizacji. Etapom tym odpowiada bd trzy moduy: a) modu dotyczcy aktywizacji spoeczno - ekonomicznej kobiet - oglnopolska konferencja "Akademia Kobiet Aktywnych", promujc dziaania na rzecz wyrwnywania szans na rynku pracy oraz aktywizacji kobiet; - dziaania medialne poprzedzone badaniami jakociowymi, ktre bd podstaw do analizy moliwoci zwikszania aktywnoci kobiet na rynku pracy. Wyniki posu m.in. identyfikacji kluczowych problemw, na ktre naley pooy nacisk w kampanii spoecznej powiconej promocji aktywnoci zawodowej, ograniczaniu bezrobocia i biernoci

50

zawodowej kobiet oraz promocji wiedzy sucej tym zadaniom (m.in. aspekty prawne, ekonomiczne, psychospoeczne, finansowe, rozwj lokalny); b) modu dotyczcy rwnoci szans pracownikw - przeprowadzenie bada jakociowych, ktrych wyniki pozwol na skonstruowanie przekazu skutecznie promujcego rwno pci na rynku pracy. Celem badania jest identyfikacja przyczyn nierwnoci w sferze zatrudnienia - barier, czynnikw kulturowych czy psychospoecznych po stronie pracodawcy (mechanizmw polityki kadrowej, ekonomicznych, prawnych czy mentalnociowych czynnikw przyczyniajcych si do defaworyzacji kobiet) i pracownika (np. barier kulturowych, rodzinnych, stereotypw, podejcia do pracy, samooceny); - przygotowanie i przeprowadzenie kompleksowej promocji rwnych szans, zawierajcej wtki informacyjne i afirmatywne. Tematyka moduu obejmie m.in. zjawiska gender pay gap, bariery awansw, molestowanie i mobbing, promocj rozwoju zawodowego, przykady karier kobiet, m.in. w zawodach powszechnie uwaanych za mskie, kwestie dotyczce budowania lobbingu kobiecego wspierajcego kobiety na rynku pracy, promocja innowacyjnych form zatrudnienia uatwiajcych aktywno zawodow kobiet, rola instytucji rynku pracy w zakresie wyrwnywania szans pracownikw; c) modu dotyczcy przeciwdziaania dezaktywizacji zawodowej kobiet po 50 roku ycia - przeprowadzenie bada obejmujcych pracodawcw i pracownice 50+ oraz kobiety, ktre w ostatnich latach przeszy na emerytur, zwaszcza wczeniejsz lub pozostaj bez pracy w wieku okooemerytalnym; - promocja ukazujca korzyci z pracy kobiet w wieku 50+, zachcajca do aktywnego poszukiwania pracy, rozwijania umiejtnoci przez cae ycie i podnoszenia kapitau intelektualnego. Ukazane zostan te koszty spoeczne obecnej sytuacji. Formy informacji, promocji i kontaktw z instytucjami bd zrnicowane w kadym module. Opisana tematyka zostanie wypromowana w ramach materiaw TV, radiowych i prasowych (m.in. reportae, audycje, programy publicystyczne, wywiady). Promocja bdzie dotyczy m.in. instytucji, ktre wypracoway najlepsze praktyki w zakresie wyrwnywania szans na rynku pracy, kobiet aktywnych w rnym wieku i sytuacji spoecznej, ktre dobrze wykorzystuj szanse rynku pracy, pracodawcw wprowadzajcych zasady rwnoci w zatrudnieniu. Ponadto przez cay okres projektu prowadzone bd dziaania PR, suce naganianiu tematyki projektu w mediach i tworzce wok niego zainteresowanie instytucji rynku pracy i ogu spoeczestwa. Dodatkowo wrd instytucji dziaajcych na lokalnych rynkach pracy, promowana bdzie zasada gender mainstreaming oraz prowadzona promocja elementw projektu i idei wsppracy midzy instytucjami. 3) Stworzenie portalu internetowego, stanowicego narzdzie informacji i promocji z zakresu wyrwnywania szans, ktry skada si bdzie z nastpujcych elementw: a) zasobu treci dotyczcych aktywizacji i wyrwnywania szans na rynku pracy, b) oglnopolskiej bazy danych dobrych praktyk instytucji, statutowo majcych dziaa na rzecz wyrwnywania szans na rynku pracy, w tym m.in. przeciwdziaania bezrobociu i dyskryminacji czy aktywizacji zawodowej, c) forum wymiany pogldw, dowiadcze, wiedzy, najlepszych praktyk i potrzeb w zakresie instytucjonalnych form wspierania obecnoci kobiet na rynku pracy. Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty:
51

- stworzenie i rozpropagowanie modelu szkoleniowego dotyczcego polityki rwnoci pci dla publicznych sub zatrudnienia i innych instytucji rynku pracy; - analiza SWOT sytuacji kobiet na rynku pracy i dziaa instytucji rynku pracy w tym zakresie; - podniesienie wiadomoci instytucji rynku pracy dotyczcej zagadnie zwizanych z rwnoci pci oraz rozpropagowanie zasady gender mainstreaming w ramach polityki rynku pracy; - stworzenie pozytywnego klimatu dla aktywnoci zawodowej kobiet, w tym po 50 roku ycia; - stworzenie sieci wsppracy pomidzy instytucjami rynku pracy w zakresie dziaalnoci na rzecz kobiet; - stworzenie zasobu wiedzy, rwnie eksperckiej, sucego zmianom instytucjonalnym w zakresie wspierania kobiet, w tym po 50 roku ycia na rynku pracy; - podniesienie wiadomoci spoecznej w zakresie wyrwnywania szans na rynku pracy oraz przeamywanie stereotypw dotyczcych rl pciowych w spoeczestwie. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DAE. 1.2.2.2. Opracowanie modelowych rozwiza godzenia rl zawodowych i rodzinnych kobiet i mczyzn Cel: Opracowanie modeli godzenia rl zawodowych i rodzinnych na poziomie regionalnego i lokalnego rynku pracy oraz na poziomie przedsibiorstwa, a take wdroenie oraz popularyzacja opracowanych rozwiza legislacyjnych. Planowane dziaania: 1) opracowanie rozwiza w zakresie godzenia rl zawodowych i rodzinnych przeprowadzenie bada i analiz w zakresie rozwiza legislacyjnych, w tym barier i moliwoci dotyczcych godzenia rl zawodowych i rodzinnych w Polsce i wybranych krajach UE, oraz przeoenie na zastosowania praktyczne dobrych praktyk w zakresie godzenia rl; badanie jakociowe i ilociowe pracobiorcw i pracodawcw dotyczce godzenia rl, suce okreleniu oczekiwa i barier zarwno prawnych, jak i mentalnych wprowadzania mechanizmw godzenia rl na poziomie przedsibiorstwa; badania gospodarstw domowych pod ktem barier kulturowych i ekonomicznych wdraania polityki godzenia rl; analiza wykonalnoci dobrych praktyk zagranicznych w zakresie godzenia rl oraz zastosowania dobrych praktyk krajowych na szerok skal w ramach polskich regulacji prawnych, w wyniku ktrej nastpi wypracowanie pakietu propozycji legislacyjnych; opracowanie Krajowej Mapy Drogowej pakietu rekomendacji skutecznego wdraania modelu godzenia rl dla instytucji centralnych, regionalnych i lokalnych oraz instytucji rynku pracy; stworzenie bazy danych dobrych praktyk krajowych i zagranicznych w zakresie godzenia rl, z podziaem na poziom centralny, regionalny i lokalny oraz przedsibiorstwa;

2) prowadzenie dziaa informacyjno edukacyjnych z zakresu godzenia rl:

52

przeprowadzenie 16 szkole regionalnych dla pracownikw publicznych sub zatrudnienia, podczas ktrych uzyskaj wiedz z zakresu pracy z klientami (pracodawcami i pracobiorcami), z uwzgldnieniem polityki godzenia rl, wczania modeli godzenia rl w zadania partnerstw lokalnych na rzecz aktywizacji zawodowej, oraz zdobd informacje dotyczce dobrych praktyk i standardw europejskich z tym zwizanych; przeprowadzenie 8 szkole dla przedstawicieli organizacji pracodawcw i pracownikw z zakresu modelu wdraania polityki godzenia rl na poziomie przedsibiorstwa, poczonych z konsultacjami pakietu propozycji legislacyjnych w tym zakresie oraz przedstawieniem dobrych praktyk midzynarodowych i polskich (min. 100 pracodawcw i min. 100 zwizkowcw); przeprowadzenie kampanii promujcej partnerski model rodziny oraz mechanizmy godzenia rl, m.in. cykl 20 artykuw w oglnopolskiej gazecie powiconej tematyce spoeczno - ekonomicznej, przedstawiajcych mechanizm godzenia rl, 2000 plakatw oraz 14000 broszur dotyczcych partnerskiego modelu rodziny sprzyjajcego godzeniu rl, spoty TV w stacjach oglnopolskich i regionalnych, oraz regionalnie programy informacyjno edukacyjne; organizacja konferencji midzynarodowej, oglnopolskiej oraz 16 konferencji wojewdzkich, sucych wymianie wiedzy i dobrych praktyk oraz promujcych wypracowane rozwizania i wspomagajcych utworzenie sieci wsppracy publicznych sub zatrudnienia z innymi instytucjami rynku pracy.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: zmniejszenie stereotypw na temat rl rodzinnych i zawodowych obu pci wpywajcych defaworyzujco na sytuacj kobiet na rynku pracy; zwikszenie wiedzy i umiejtnoci instytucji rynku pracy, pracodawcw i pracobiorcw na temat moliwoci godzenia rl rodzinnych i zawodowych; promocja polityki rwnych szans wrd ogu spoeczestwa; standaryzacja mechanizmw godzenia rl zgodnie z polityk EU; zwikszenie wiadomoci ogu spoeczestwa w zakresie korzyci pyncych z partnerskiego modelu rodziny.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DAE. 1.2.2.3. Wdraanie i upowszechnianie rozwiza sucych godzeniu ycia zawodowego i rodzinnego Cel: Upowszechnianie rozwiza na rzecz godzenia ycia zawodowego i rodzinnego oraz wyrwnywania szans kobiet i mczyzn w dostpie do zatrudnienia. Planowane dziaania: Realizacja zadania odbywa si bdzie poprzez nabr projektw w drodze konkursu organizowany w ramach PO KL, podpisanie umw z wnioskodawcami oraz realizacj zgoszonych projektw pod nadzorem MPiPS (DWF). Dziaania obejm: biecy nadzr nad realizacj projektw przyjtych do realizacji,

53

wprowadzanie zmian do projektw, biec wspprac z projektodawcami, monitorowanie postpw i prawidowoci wdraania zatwierdzonych projektw. opracowanie kompleksowych programw powrotu do pracy po przerwie spowodowanej urodzeniem i wychowywaniem dzieci; utworzenie orodkw opieki nad dziemi w miejscach pracy; rozwj alternatywnych form opieki nad dziemi.

Przewidywane efekty:

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DWF. 1.2.2.4. Rozwj alternatywnych form opieki nad dziemi w wieku do 3 lat Cel: Umoliwienie rodzicom i opiekunom maych dzieci podejmowania aktywnoci zawodowej. Planowane dziaania: Opracowanie i doprowadzenie do przyjcia regulacji prawnej umoliwiajcej: tworzenie i finansowanie alternatywnych form opieki nad dziemi w wieku do lat 3 (obek, klub dziecicy, dzienny opiekun, niania); okrelenie standardw usug wiadczonych przez formy opieki nad dziemi w wieku do lat 3; okrelenie kwalifikacji osb wykonujcych formy opieki nad dziemi w wieku do lat 3 oraz zasad dopuszczania do wykonywania pracy w tych formach opieki; okrelenie zasad szkolenia, zdobywania kwalifikacji zawodowych oraz dopuszczenia do pracy w nowo tworzonych formach opieki nad dziemi w wieku do lat 3; okrelenie zasad sprawowania nadzoru nad formami opieki nad dziemi w wieku do lat 3; okrelenie zada samorzdu terytorialnego w zakresie form opieki nad dziemi w wieku do lat 3. podjcie aktywnoci zawodowej lub powrt na rynek pracy rodzicw z dziemi w wieku do lat 3; wsparcie rodzicw w procesie wychowania dzieci w wieku do lat 3; poprawa dostpu dzieci do wczesnej edukacji, co znaczco przyczyni si podwyszenia jako kapitau ludzkiego; promocja rwnoci rl rodzinnych i zawodowych kobiet i mczyzn; przyspieszenie powrotu na rynek pracy kobiet po urodzeniu dziecka i wzrost aktywnoci zawodowej kobiet posiadajcych dzieci, co przyczyni si do poprawy sytuacji dochodowej gospodarstw domowych i ograniczenia skali ubstwa; wzrost liczby urodze.

Przewidywane efekty: -

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DSR.

54

1.2.3. Pomoc modziey rozpoczynajcej karier zawodow 1.2.3.1. Przeciwdziaanie wykluczeniu spoecznemu modziey i jej aktywizacja na rynku pracy Cel: Aktywizacja spoeczna i zawodowa modziey, wyrwnanie szans modych ludzi na starcie do samodzielnego ycia, stworzenie modziey warunkw do uzupenienia wyksztacenia oglnego i zawodowego, wsparcie w ksztatowaniu indywidualnej kariery zawodowej i cieki edukacyjnej, promowanie postaw mobilnoci zawodowej i przedsibiorczoci. Planowane dziaania: 1) w zakresie edukacji i wychowania: przygotowanie uczestnikw OHP do zdobycia kwalifikacji zawodowych; realizacja przedsiwzi, w tym oglnopolskich projektw wspfinansowanych z EFS, spoecznie aktywizujcych oraz majcych na celu nabywanie przez modzie kompetencji zawodowych i spoecznych; organizacja konkursw zawodowych przygotowujcych do zdawania egzaminw kwalifikacyjnych; organizowanie przedsiwzi upowszechniajcych wiedz z zakresu BHP; organizowanie zaj (szkole, obozw, konkursw itp.) popularyzujcych ide samorzdnoci; organizowanie zaj reintegracyjnych majcych na celu podwyszanie samooceny oraz poziomu motywacji; rozwj instytucjonalnej obsugi rynku pracy przez OHP poprzez organizacj na terenie kraju nowych modzieowych centrw kariery, punktw porednictwa pracy oraz orodkw szkolenia zawodowego; wiadczenie usug poradnictwa zawodowego poprzez kontynuacj dziaalnoci mobilnych centrw informacji zawodowej i modzieowych centrw kariery, ze szczeglnym uwzgldnieniem obszarw wiejskich; pozyskiwanie ofert pracy dla modziey oraz pomoc w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia, rozpowszechnianie ofert pracy dostosowanych do lokalnych potrzeb; wdraanie nowoczesnych narzdzi i metod w dziedzinie doradztwa zawodowego i informacji zawodowej; wdroenie w modzieowych centrach kariery funkcjonujcych w strukturach OHP oraz modzieowych biurach pracy dziaa skierowanych do modziey powracajcej z emigracji zarobkowej, ktra poszukuje zatrudnienia w kraju oraz modziey planujcej wyjazd za granic w celu podjcia zatrudnienia; ujcie w programie dziaalnoci modzieowych centrw kariery zaj dla modziey powiconych problematyce przedsibiorczoci i promocja tej oferty szczeglnie wrd modziey z obszarw wiejskich.

2) w zakresie aktywizacji zawodowej: -

Zadanie jest czciowo realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty:

55

W zakresie edukacji i wychowania: udzia w organizowanych przedsiwziciach ok. 25 tys. osb rocznie (w tym ok. 10 tys. osb w wieku 15-25 lat w ramach czterech planowanych projektw EFS o zasigu oglnopolskim); zdobycie kwalifikacji przez ok. 8 tys. osb rocznie; podwyszenie poziomu umiejtnoci mikkich, odnoszcych si do samodzielnego funkcjonowania w dorosym yciu spoecznym; rozbudowa sieci modzieowych centrw kariery oraz punktw porednictwa pracy ok. 200 placwek do koca 2011 r. na terenie kraju; objcie usugami z zakresu poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej ok. 250 tys. osb rocznie; objcie usugami porednictwa pracy ok. 180 tys. osb i pozyskanie ok. 170 tys. miejsc pracy rocznie; opracowywanie i aktualizacja narzdzi i metod w zakresie aktywizacji zawodowej; uczestnictwo ok. 5000 modych osb rocznie w zajciach z zakresu promowania przedsibiorczoci, gwnie modziey zamieszkaej na obszarach wiejskich; opracowanie i wdroenie dziaa o charakterze informacyjnym i doradczym skierowanych do modych ludzi planujcych wyjazd za granic w celu zatrudnienia oraz usug o charakterze doradczym, aktywizujcym i porednictwa pracy dla modziey poszukujcej zatrudnienia w kraju po powrocie z emigracji zarobkowej - dziaaniami objte bdzie ok. 3000 osb rocznie.

W zakresie aktywizacji zawodowej: -

Dziaania zrealizowane w 2009 r. W zakresie edukacji i wychowania zorganizowano szkolenia BHP dla 32 343 osb oraz nauk zawodu dla 5798 osb, z czego 5546 uczestnikw podeszo do egzaminw potwierdzajcych kwalifikacje, a 5112 uczestnikw pozytywnie zaliczyo takie egzaminy. Ponadto w ramach dwch edycji projektu Szkolenie Praktyka Zatrudnienie Rozwj wsparciem w formie kursw, szkole, poradnictwa, w tym psychologicznego i zaj profilaktycznych objto 5,5 tys. osb w wieku 16-24 lat zagroonych wykluczeniem spoecznym. Okoo 500 osb w wieku 15-18 lat z sdowo orzeczonym nadzorem kuratorskim wzio udzia w programie Nasza przyszo, ktrego celem byo ograniczenie tendencji uczestnikw do zachowa aspoecznych oraz ich integracja spoeczno-zawodowa. W zakresie aktywizacji zawodowej zwikszono dostp modziey do usug porednictwa pracy i poradnictwa zawodowego poprzez uruchomienie nowych 66 modzieowych centrw kariery oraz 45 punktw porednictwa pracy. cznie 285 tys. osb do 25 roku ycia udzielono poradnictwa zawodowego, a 175 tys. skorzystao z porednictwa pracy, w ramach ktrego pozyskano 168 tys. ofert pracy. Ponadto udzielono 8,5 tys. porad sucych promocji przedsibiorczoci wrd modziey zamieszkujcej na obszarach wiejskich, a 4,5 tys. modych osb powracajcych z emigracji zarobkowej skorzystao z porad dotyczcych sprawnego poruszania si na polskim rynku pracy. Zgaszajcy zadanie: OHP.

56

1.2.3.2. Uatwianie startu modym rolnikom w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 Cel: Aktywizacja zawodowa modziey wiejskiej przez uatwienie przejmowania i modernizacji gospodarstw rolnych przez modych rolnikw. Planowane dziaania: W ramach dziaania modym rolnikom (do 40 roku ycia) rozpoczynajcym samodzielne prowadzenie dziaalnoci rolniczej, bdzie udzielana pomoc w formie jednorazowej premii, w wysokoci 50 tys. z. Pomoc bdzie przyznawana rolnikom o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych, ktrzy przedstawi i bd realizowa Plan Rozwoju Gospodarstwa. Przewidywane efekty9: Szacowana liczba beneficjentw wyniesie 33 600 osb. Zgaszajcy zadanie: MRiRW. 1.2.4. Aktywizacja zawodowa osb zamieszkujcych obszary peryferyjne 1.2.4.1. Tanie budownictwo mieszkaniowe Cel: Zwikszenie dostpnoci mieszka dla redniozamonych i niezamonych gospodarstw domowych oraz stworzenie warunkw sprzyjajcych mobilnoci siy roboczej. Planowane dziaania: Reforma programu spoecznego budownictwa czynszowego i kontynuacja programu budownictwa socjalnego poprzez wykorzystanie Funduszu Dopat prowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Przewidywane efekty: Rozwj budownictwa czynszowego oraz pozyskiwanie nowych lokali socjalnych i miejsc w noclegowniach lub domach dla bezdomnych. Dziaania zrealizowane w 2009 r. Przygotowano wstpn koncepcj reformy programu spoecznego budownictwa czynszowego oraz wprowadzono zmiany majce na celu zwikszenie efektywnoci budownictwa socjalnego ustawa z dnia 12 lutego 2009 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszka chronionych, noclegowni i domw dla bezdomnych oraz ustawy o niektrych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz.U. Nr 39, poz. 309). Zgaszajcy zadanie: MI.

1.2.4.2. Promowanie dziaalnoci nierolniczej w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 Cel: Promowanie dywersyfikacji dziaalnoci i tworzenie pozarolniczych rde dochodw oraz ograniczanie bezrobocia i biernoci zawodowej na wsi. Planowane dziaania:

57

W ramach dziaania przewidziane jest wsparcie dla rolnikw i domownikw, ktrzy podejm dodatkow dziaalno pozarolnicz w zakresie: usug dla gospodarstw rolnych lub lenictwa, usug dla ludnoci, sprzeday hurtowej i detalicznej, rzemiosa lub rkodzielnictwa, robt i usug budowlanych oraz instalacyjnych, usug turystycznych oraz zwizanych ze sportem, rekreacj i wypoczynkiem, usug transportowych oraz komunalnych, przetwrstwa produktw rolnych lub jadalnych produktw lenych, magazynowania lub przechowywania towarw, wytwarzania materiaw energetycznych z biomasy, rachunkowoci, doradztwa lub usug informatycznych. Pomoc ma form zwrotu czci (maksymalnie 50 %) kosztw kwalikowalnych operacji. Maksymalna wysoko pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w gospodarstwie rolnym nie moe przekroczy 100 000 z. Przewidywane efekty9: tworzenie warunkw do rozwoju wielofunkcyjnych i trwaych ekonomicznie gospodarstw rolnych oraz poprawa sytuacji dochodowej mieszkacw wsi; szacowana liczba beneficjentw wyniesie 19 750 osb, a szacunkowa liczba utworzonych miejsc pracy 21 530.

Zgaszajcy zadanie: MRiRW. 1.2.4.3. Tworzenie i rozwj mikroprzedsibiorstw w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 Cel: Wzrost konkurencyjnoci gospodarczej, rozwj przedsibiorczoci i rynku pracy oraz poprawa jakoci ycia na obszarach wiejskich. Planowane dziaania: W ramach dziaania wspierane bd inwestycje zwizane z tworzeniem lub rozwojem mikroprzedsibiorstw dziaajcych w zakresie: usug dla gospodarstw rolnych lub lenictwa, usug dla ludnoci, sprzeday hurtowej i detalicznej, rzemiosa lub rkodzielnictwa, robt i usug budowlanych oraz instalacyjnych, usug turystycznych oraz zwizanych ze sportem, rekreacj i wypoczynkiem, usug transportowych oraz komunalnych, przetwrstwa produktw rolnych lub jadalnych produktw lenych, magazynowania lub przechowywania towarw, wytwarzania materiaw energetycznych z biomasy, rachunkowoci, doradztwa lub usug informatycznych. Pomoc ma form zwrotu czci (maksymalnie 50 %) kosztw kwalifikowanych operacji. Maksymalna wysoko pomocy nie moe przekroczy 300 tys. z, a w przypadku przetwrstwa produktw rolnych lub jadalnych produktw lenych 100 tys. z. Na pomoc moe liczy osoba fizyczna lub osoba prawna, lub jednostka organizacyjna nieposiadajca osobowoci prawnej, ktra prowadzi (podejmuje) dziaalno jako mikroprzedsibiorstwo zatrudniajce poniej 10 osb i majce obrt nieprzekraczajcy rwnowarto w zotych 2 mln euro. Przewidywane efekty9: Szacowana liczba beneficjentw wyniesie 27 300 osb, a szacunkowa liczba utworzonych miejsc pracy 28 670. Zgaszajcy zadanie: MRiRW. 1.2.4.4. Promocja turystyki wiejskiej i agroturystyki

58

Cel: Przekazywanie wiedzy oraz uatwienie i zachcenie do wymiany dowiadcze w zakresie komercjalizacji usug agroturystycznych poprzez zainteresowanie jednostek specjalizujcych si w sprzeday usug agroturystycznych ofert turystyki wiejskiej. Planowane dziaania: Organizacja Midzynarodowej Konferencji poczonej z II Targami Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2010 oraz opracowanie, publikacja i dystrybucja materiaw pokonferencyjnych. Przewidywane efekty: Utworzenie platformy wymiany wiedzy i dowiadcze podmiotw wspierajcych rozwj turystyczny wsi, zwaszcza w zakresie dziaa marketingowych i docierania z ofert agroturystyczn do szerszego grona odbiorcw. Przewiduje si udzia ok. 350 osb w Konferencji oraz ok. 20 tys. osb w Targach. Zgaszajcy zadanie: MSiT. 1.2.5. Integracja zawodowa spoecznym osb wykluczonych i zagroonych wykluczeniem

1.2.5.1. Rozwj przedsibiorczoci spoecznej dla osb zagroonych wykluczeniem spoecznym Cel: Zwikszenie aktywnoci zawodowej osb zaliczanych do grup szczeglnego zagroenia marginalizacj spoeczn Planowane dziaania: Realizacja resortowych programw: a) Aktywne Formy Przeciwdziaania Wykluczeniu Spoecznemu; b) wietlica, Praca i Sta socjoterapia w rodowisku gminnym. Przewidywane efekty: zwikszenie liczby samorzdw gminnych stosujcych lokalne programy aktywnych form pomocy (np. prace spoecznie uyteczne); zwikszenie liczby osb pracujcych, z kategorii zagroonych marginalizacj spoeczn i zmniejszenie liczby beneficjentw pomocy spoecznej.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DPS. 1.2.5.2. Wsparcie rozwoju ekonomii spoecznej Cel: Zwikszenie skutecznoci sektora ekonomii spoecznej w zakresie aktywizacji zawodowej osb wykluczonych i zagroonych wykluczeniem spoecznym Planowane dziaania: Zadanie polega na wykonaniu projektu systemowego Zintegrowany system wsparcia ekonomii spoecznej realizowanego w ramach Dziaania 1.2. Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji spoecznej w Priorytecie I PO KL i obejmuje: standaryzacj tworzenia i funkcjonowania podmiotw ekonomii spoecznej w zakresie jakoci usug poprzez wielopaszczyznowy monitoring funkcjonowania podmiotw

59

ekonomii spoecznej, realizowanych projektw, krajowych i lokalnych uwarunkowa prawnych, analiz dobrych i zych praktyk, opracowanie i przetestowanie metod mierzenia oddziaywania podmiotw ekonomii spoecznej w Polsce, zdefiniowanie standardw w zakresie procesu wychodzenia z biernoci ekonomicznej osb wykluczonych z rynku pracy; stworzenie infrastruktury wsparcia dla podmiotw ekonomii spoecznej poprzez analiz modeli wsparcia w Polsce i za granic, pilotaowe uruchomienie mechanizmu wsparcia podmiotw ekonomii spoecznej za pomoc funduszu grantowego, utworzenie Centrw Ekonomii Spoecznej oraz zorganizowanie Oglnopolskich Spotka Ekonomii Spoecznej i towarzyszcych im dziaa sieciujcych; opracowanie i stworzenie programw edukacji i ksztacenia w zakresie ekonomii spoecznej oraz prowadzenie studiw podyplomowych w zakresie ekonomii spoecznej; wykreowanie pozytywnego wizerunku marki ekonomii spoecznej; przygotowanie i wdroenie modelowych partnerstw na rzecz ekonomii spoecznej w rodowisku lokalnym. oglnopolski system koordynacji wsparcia, szkole i monitoringu dla instytucji integracji spoecznej, a take dla regionalnych instytucji otoczenia sektora ekonomii spoecznej; 4 Oglnopolskie Spotkania Ekonomii Spoecznej oraz 6 orodkw edukacyjnodoradczych (Centra Ekonomii Spoecznej) wspierajcych infrastruktur ekonomii spoecznej; zestaw standardw tworzenia i funkcjonowania podmiotw ekonomii spoecznej a take system monitorowania dziaa infrastruktury wsparcia dla podmiotw ekonomii spoecznej; program edukacji dotyczcy ekonomii spoecznej na poziomie studiw podyplomowych w 3 szkoach wyszych 800 absolwentw oraz pakiet edukacyjny z dziedziny ekonomii spoecznej; szkolenia doradcze 800 uczestnikw; poradnictwo dla podmiotw ekonomii spoecznej 4000 godzin; stae specjalistyczne 750 osb, szkolenia dla instytucji publicznych 400 uczestnikw; 6 podmiotw ekonomii spoecznej nagrodzonych w ramach konkursu na najlepsze przedsibiorstwo spoeczne w Polsce; fundusz grantowy dla podmiotw ekonomii spoecznej, z ktrego wsparcie uzyska 150 inicjatyw; zwikszenie moliwoci, umiejtnoci tworzenia podmiotw ekonomii spoecznej przez czonkw spoecznoci lokalnych oraz utworzone partnerstwa modelowe na terenie caego kraju, a take wzrost umiejtnoci i wiedzy w zakresie aktywnej polityki spoecznej oraz narzdzi gospodarki spoecznej; zwikszenie kompetencji pracownikw pomocy spoecznej i instytucji rynku pracy w zakresie wypracowanych w ramach projektu standardw usug z zakresu polityki spoecznej.

Przewidywane efekty: -

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DPP.

60

1.2.6. Promowanie zatrudnienia osb niepenosprawnych 1.2.6.1. Zatrudnienie wspomagane osb niepenosprawnych Cel: Wypracowanie modelu zatrudnienia wspomaganego, zapewniajcego sprawne funkcjonowanie osb niepenosprawnych na otwartym rynku pracy oraz aktywizacj biernych zawodowo osb niepenosprawnych wymagajcych pomocy innych osb podczas wykonywania pracy. Aktywizacja zawodowa i integracja spoeczna osb niepenosprawnych z rzadko wystpujcymi niepenosprawnociami i niektrymi niepenosprawnociami sprzonymi. Docelowo wprowadzenie do systemu prawnego instytucji zatrudnienia wspomaganego osb niepenosprawnych. Planowane dziaania: Zadanie bdzie realizowane w ramach programu Trener pracy i projektw PO KL 20072013 (Wsparcie osb z zaburzeniami psychicznymi na rynku pracy II, 4 kroki Wsparcie osb niesyszcych na rynku pracy II, Wsparcie osb guchoniewidomych na rynku pracy II We sprawy w swoje rce, Wsparcie osb niepenosprawnych ruchowo na rynku pracy II Wsparcie osb niewidomych na rynku pracy II, Wsparcie osb z autyzmem II, Wsparcie osb z upoledzeniem umysowym w stopniu umiarkowanym i znacznym, w tym z zespoem Downa i/lub niepenosprawnociami sprzonymi oraz gbokim stopniem upoledzenia umysowego II). Ze rodkw programu Trener pracy planowane jest finansowanie projektw majcych na celu przygotowanie osb niepenosprawnych do wykonywania zada i obowizkw zawodowych. Beneficjentami tej formy pomocy bd osoby, ktre ze wzgldu na rodzaj oraz stopie niepenosprawnoci, maj trudnoci w znalezieniu zatrudnienia, przez co pozostaj bierne zawodowo. Wspomagane zatrudnienie kadzie nacisk na wyszukanie odpowiedniego stanowiska pracy oraz kompleksow pomoc w pocztkowym okresie zatrudnienia osoby niepenosprawnej. Jednoczesnym wsparciem objty bdzie pracodawca i pracownicy, wobec ktrych trener pracy peni funkcje doradcze i konsultacyjne. Ewaluacja dziaa pilotaowych stanowi bdzie punkt wyjcia do sformuowania i wdroenia zmian systemowych w zakresie wspierania wchodzenia na rynek pracy i utrzymania w zatrudnieniu osb niepenosprawnych przez wprowadzenie do ustawy o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnieniu osb niepenosprawnych instytucji zatrudnienia wspomaganego. W przypadku projektw realizowanych w ramach PO KL planowane s: informacja i promocja; rekrutacja uczestnikw; opracowanie indywidualnej diagnozy dla uczestnikw oraz opracowanie indywidualnych planw dziaania; poradnictwo zawodowe i opracowanie indywidualnych cieek zawodowych; warsztaty aktywizacji zawodowej; stae rehabilitacyjne; rehabilitacja zawodowa szkolenia i kursy; warsztaty dla rodzicw i rodzin Beneficjentw; wprowadzenie osoby niepenosprawnej na rynek pracy; kontynuacja lub podjcie nauki przez Beneficjentw; stworzenie strony internetowej projektu; monitoring i ewaluacja. Przewidywane efekty: Zwikszenie poziomu zatrudnienia osb niepenosprawnych zagroonych wykluczeniem i znajdujcych si w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy. Szacuje si, e w ramach realizacji programu Trener pracy, dziaalno prowadzi bdzie co najmniej 250 trenerw pracy, a przewidziana w ramach zadania pomoc umoliwi aktywizacj zawodow osb niepenosprawnych i wzmocnienie ich potencjau na rynku pracy.

61

Wczenie do ustawy o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnieniu osb niepenosprawnych instytucji zatrudnienia wspomaganego. Szacuje si, e liczba osb, ktre zakocz udzia w wymienionych projektach PO KL wyniesie 7.550 osb niepenosprawnych, z czego: 1) 2500 os. - Wsparcie osb niepenosprawnych ruchowo na rynku pracy II: objcie wsparciem (zindywidualizowana, kompleksowa usuga), 2) 600 os. - Wsparcie osb guchoniewidomych na rynku pracy II We sprawy w swoje rce: objcie wsparciem (zindywidualizowana, kompleksowa usuga), 3) 1600 os., w tym 800 uczniw i absolwentw - 4 kroki Wsparcie osb niesyszcych na rynku pracy II: objcie wsparciem (zindywidualizowana, kompleksowa usuga), 4) 600 os. - Wsparcie osb z zaburzeniami psychicznymi na rynku pracy II: objcie wsparciem (zindywidualizowana, kompleksowa usuga), 5) 1200 os., w tym 500 uczniw i absolwentw - Wsparcie osb niewidomych na rynku pracy II: objcie wsparciem (zindywidualizowana, kompleksowa usuga), 6) 350 os. - Wsparcie osb z autyzmem II: objcie wsparciem (zindywidualizowana, kompleksowa usuga), 7) 700 os. w tym 600 osb z niepenosprawnoci intelektualn w stopniu umiarkowanym i znacznym i 100 os. z gbokim stopniem upoledzenia umysowego - Wsparcie osb z upoledzeniem umysowym w stopniu umiarkowanym i znacznym ( w tym z zespoem Downa i/lub niepenosprawnociami sprzonymi) oraz gbokim stopniem upoledzenia umysowego II: objcie wsparciem (zindywidualizowana, kompleksowa usuga). Zgaszajcy zadanie: MPiPS/BON oraz PFRON. 1.2.6.2. Subsydiowanie zatrudnienia oraz refundacja obowizkowych skadek na ubezpieczenia spoeczne osb niepenosprawnych Cel: Aktywizacja zawodowa osb niepenosprawnych, utrzymanie ich w zatrudnieniu oraz popularyzacja prowadzenia wasnej dziaalnoci gospodarczej przez osoby niepenosprawne, w tym dziaalnoci rolniczej. Planowane dziaania: Zgodnie z art. 25a oraz art. 26a-c ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu osb niepenosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14 poz. 92, z pn. zm.), dokonywany jest czciowy zwrot poniesionych przez pracodawcw kosztw pacy zatrudnionych osb niepenosprawnych, refundacja opaconych przez osob niepenosprawn prowadzc dziaalno gospodarcz obowizkowych skadek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz refundacja opaconych przez niepenosprawnego rolnika bd rolnika zobowizanego do opacania skadek za niepenosprawnego domownika obowizkowych skadek na ubezpieczenie spoeczne rolnikw. Przewidywane efekty: Wzrost motywacji pracodawcw do zatrudniania osb niepenosprawnych. Przewiduje si, e w 2010 r. ze wsparcia skorzysta: ok. 230 tys. niepenosprawnych pracownikw zatrudnionych u pracodawcw uprawnionych do otrzymania dofinansowania do wynagrodzenia,

62

ok. 25 tys. osb niepenosprawnych prowadzcych dziaalno gospodarcz, powyej 1 500 niepenosprawnych rolnikw oraz rolnikw zobowizanych do opacania skadek za niepenosprawnego domownika.

Zgaszajcy zadanie: PFRON. 1.2.6.3. Podnoszenie aktywnoci zawodowej osb niewidomych i niedowidzcych Cel: Wzmocnienie potencjau zawodowego osb z dysfunkcj narzdu wzroku. Planowane dziaania: Osoby z dysfunkcj narzdu wzroku otrzymaj pomoc finansow na zakup podstawowego sprztu komputerowego i oprogramowania, specjalistycznego sprztu komputerowego, elektronicznego (w tym urzdze lektorskich) i oprogramowania oraz urzdze brajlowskich umoliwiajcym zatrudnienie i samodzieln prac w rnych dziedzinach, nauk korzystania z narzdzi informatyki, zdobycie umiejtnoci pozwalajcych na zawodowe usamodzielnienie. Zadanie jest realizowane w ramach programu celowego Komputer dla Homera 2010 prowadzonego i finansowanego przez PFRON. Aktualnie adresatami programu s: penoletnie, aktywne zawodowo lub uczce si osoby niepenosprawne z powodu dysfunkcji narzdu wzroku lub dysfunkcji narzdu wzroku i innych sprzonych niepenosprawnoci, posiadajce aktualne orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci lub orzeczenie rwnowane; osoby niepenosprawne z powodu dysfunkcji narzdu wzroku lub dysfunkcji narzdu wzroku i innych sprzonych niepenosprawnoci w wieku do lat 18, posiadajce aktualne orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci lub aktualne orzeczenie o niepenosprawnoci, realizujce obowizek szkolny. Rwnie zatrudnione kobiety powyej 60 roku ycia oraz zatrudnieni mczyni powyej 65 roku ycia mog uczestniczy w programie. Zgodnie z zaoeniami programu, jego uczestnicy poza moliwoci uzyskania dofinansowania zakupu podstawowego oraz specjalistycznego sprztu komputerowego, mog take otrzyma rodki na szkolenia z zakresu jego podstawowej obsugi. Przewidywane efekty: Wsparciem w ramach programu objtych bdzie ponad 1,5 tys. osb, ktre zostan wyposaone w sprzt komputerowy i nabd nowe umiejtnoci z zakresu sprawnego korzystania z technik komputerowych, co wzmocni ich potencja na rynku pracy. Szacuje si, e z dofinansowania szkole skorzysta ok. 500 osb. Zgaszajcy zadanie: PFRON.

1.2.6.4. Wsparcie informatyzacji procesu edukacji osb niepenosprawnych Cel: Zwikszenie szans zatrudnienia osb z orzeczonym znacznym i umiarkowanym stopniem niepenosprawnoci. Planowane dziaania:

63

Osobom z orzeczonym znacznym i umiarkowanym stopniem niepenosprawnoci udzielana bdzie pomoc finansowa w zakupie podstawowego oraz czciowo specjalistycznego (dla osb z powan dysfunkcj obu koczyn grnych) sprztu komputerowego, wspierajcego proces edukacji. Zadanie jest realizowane w ramach programu celowego Pegaz 2010 prowadzonego i finansowanego przez PFRON. Adresatami programu s: penoletnie, aktywne zawodowo lub uczce si osoby niepenosprawne z powodu braku lub znacznego niedowadu obu koczyn grnych, posiadajce aktualne orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci albo orzeczenie rwnowane, uczce si osoby niepenosprawne z powodu braku lub znacznego niedowadu obu koczyn grnych w wieku do lat 18, posiadajce aktualne orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci albo aktualne orzeczenie o niepenosprawnoci, osoby niepenosprawne, posiadajce aktualne orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci (albo orzeczenie rwnowane) lub aktualne orzeczenie o niepenosprawnoci, ktre s: uczniami szk ponadgimnazjalnych, suchaczami kolegiw, studentami studiw pierwszego stopnia lub studentami studiw drugiego stopnia albo studentami jednolitych studiw magisterskich prowadzonych przez szkoy wysze, posiadaczami dyplomu ukoczenia studiw wyszych ksztaccymi si na studiach podyplomowych prowadzonych przez szkoy wysze lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiw na podstawie odrbnych przepisw, uczestnikami studiw doktoranckich prowadzonych przez szkoy wysze lub przez inne jednostki uprawnione do prowadzenia tych studiw na podstawie odrbnych przepisw, studentami uczelni zagranicznych, studentami odbywajcymi sta zawodowy za granic w ramach programw Unii Europejskiej, ksztaccymi si w systemie stacjonarnym lub w systemie niestacjonarnym, osoby niepenosprawne posiadajce aktualne orzeczenie o niepenosprawnoci albo o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci, z ubytkiem suchu na poziomie od 90 decybeli, realizujce obowizek szkolny lub obowizek przygotowania przedszkolnego, penoletnie, aktywne zawodowo lub uczce si osoby niepenosprawne z powodu braku lub znacznego niedowadu obu koczyn grnych, posiadajce aktualne orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci albo orzeczenie rwnowane, uczce si osoby niepenosprawne w wieku do lat 18, niepenosprawne z powodu braku lub znacznego niedowadu obu koczyn grnych, posiadajce aktualne orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci albo aktualne orzeczenie o niepenosprawnoci.

oraz w przypadku sprztu specjalistycznego wraz z oprogramowaniem: -

Rwnie zatrudnione kobiety powyej 60 roku ycia oraz zatrudnieni mczyni powyej 65 roku ycia mog uczestniczy w programie. Przewidywane efekty: Szacuje si, e z przewidzianej pomocy skorzysta ponad 1,75 tys. osb niepenosprawnych rocznie, ktre zostan wyposaone w sprzt komputerowy i nabd nowe umiejtnoci z zakresu sprawnego korzystania z technik komputerowych, co wzmocni ich proces edukacji, a w przyszoci potencja na rynku pracy.

64

Zgaszajcy zadanie: PFRON. 1.2.7. Kompleksowe wsparcie osb pozostajcych bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy Cel: Podniesienie poziomu aktywnoci zawodowej oraz zdolnoci do zatrudnienia osb bezrobotnych i biernych zawodowo, w tym zwaszcza osb w wieku 50+, kobiet i osb pragncych godzi obowizki rodzinne z zawodowymi, modziey rozpoczynajcej karier zawodow, osb zamieszkujcych obszary oddalone, osb wykluczonych i zagroonych wykluczeniem spoecznym oraz osb niepenosprawnych. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu VI Programu Operacyjnego Kapita Ludzki Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Dziaanie 6.1 Poprawa dostpu do zatrudnienia oraz wspieranie rozwoju aktywnoci zawodowej w regionie. Wdraane dziaania bd polega na: identyfikacji potrzeb osb pozostajcych bez zatrudnienia, w tym poprzez szersze zastosowanie Indywidualnych Planw Dziaania, diagnozowanie potrzeb szkoleniowych oraz moliwoci doskonalenia zawodowego w regionie; organizacji warsztatw oraz szkole z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy oraz nabywania kompetencji kluczowych, a take wsparcia psychologiczno-doradczego; realizacji programw aktywizacji zawodowej obejmujcych: porednictwo pracy, doradztwo zawodowe, stae i praktyki zawodowe, szkolenia prowadzce do podniesienia, uzupenienia lub zmiany kwalifikacji zawodowych, subsydiowanie zatrudnienia; zapewnieniu wsparcia towarzyszcego (opieka nad dziemi i osobami zalenymi), w szczeglnoci kierowanego do osb pragncych powrci na rynek pracy po przerwie zwizanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci; wspieraniu wolontariatu jako etapu przygotowujcego do podjcia zatrudnienia poprzez organizowanie i dofinansowanie stanowisk pracy dla wolontariuszy oraz zapewnianie wsparcia szkoleniowego i/lub doradczego ; wspieraniu inicjatyw na rzecz podnoszenia mobilnoci geograficznej (regionalnej i midzyregionalnej) osb pozostajcych bez zatrudnienia (w tym zwaszcza osb zamieszkujcych na obszarach wiejskich) m.in. poprzez dofinansowanie przejazdw z miejsca zamieszkania do miejsca pracy oraz zwrot kosztw zakwaterowania; opracowaniu i rozpowszechnieniu informacji o ofertach pracy, moliwociach udziau w szkoleniach i staach oraz innych oferowanych usugach i instrumentach aktywizacji zawodowej, w tym m.in. poprzez zastosowanie nowoczesnych i wielokanaowych technik informacyjnych i komunikacyjnych; upowszechnianiu i promocji alternatywnych i elastycznych form zatrudnienia oraz metod organizacji pracy (telepraca, praca w niepenym wymiarze czasu pracy) oraz organizacji kampanii promocyjnych i akcji informacyjnych majcych na celu zachcenie pracodawcw do zatrudnienia osb z grup znajdujcych si w szczeglnej sytuacji na rynku pracy. Przewidywane efekty:

65

Szacuje sie, e liczba osb, ktre zakocz udzia w projektach w latach 2009-2011 wyniesie 400 000, w tym: 100 000 osb w wieku 15-24 lat, 12 600 osb niepenosprawnych, 4 200 osb dugotrwale bezrobotnych, 6 700 osb z terenw wiejskich, 63 000 osb w wieku 50-64 lat.

Indywidualnym Planem Dziaania objtych bdzie 110 000 osb. Zgaszajcy zadanie: MRR.

Priorytet 2. Sprawny rynek pracy

2.1. Promocja elastycznych i alternatywnych form zatrudnienia
2.1.1. Upowszechnianie alternatywnych i elastycznych form pracy wrd pracodawcw i pracobiorcw 2.1.1.1. Wzrost adaptacyjnoci pracownikw i przedsibiorstw Cel: Dostosowywanie przedsibiorstw i pracownikw do wymogw gospodarki opartej na wiedzy, w szczeglnoci wzmocnienie potencjau adaptacyjnego przedsibiorstw. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu II Programu Operacyjnego Kapita Ludzki 2007-2013 Rozwj zasobw ludzkich i potencjau adaptacyjnego przedsibiorstw oraz poprawa stanu zdrowia pracujcych, Dziaanie 2.1 Rozwj kadr nowoczesnej gospodarki, Poddziaanie 2.1.2 Partnerstwo dla zwikszania adaptacyjnoci projekty konkursowe. Dziaania polegaj na wsparciu finansowym realizacji projektw ponadregionalnych sucych wzmocnieniu potencjau adaptacyjnego przedsibiorstw poprzez wprowadzanie nowych rozwiza w zakresie: organizacji pracy, form wiadczenia pracy, zarzdzania zmian gospodarcz, promocji podnoszenia kwalifikacji zawodowych, spoecznej odpowiedzialnoci biznesu.

Przewidywane efekty: Wzmocnienie konkurencyjnoci przedsibiorstw, jak rwnie zachowanie istniejcych miejsc pracy oraz rwnowagi pomidzy elastycznoci i konkurencyjnoci a bezpieczestwem zatrudnienia. Wsparciem objtych bdzie 7 organizacji reprezentatywnych partnerw spoecznych oraz 1 800 ich przedstawicieli. Zgaszajcy zadanie: PARP. 2.1.1.2. Wspieranie dziaalnoci gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej

66

Cel: Celem dziaania jest stymulowanie rozwoju rynku usug wiadczonych w formie elektronicznej (e-usug) poprzez wsparcie mikro- i maych przedsibiorcw. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, dziaanie 8.1 Wspieranie dziaalnoci gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej. Dziaania polegaj na wsparciu tworzenia i wiadczenia e-usug dla obywateli i przedsibiorstw poprzez udzielanie mikro i maym przedsibiorcom dotacji na wykonanie projektu w zakresie tworzenia produktw cyfrowych i udostpniania usug w postaci cyfrowej z rnych dziedzin. Przewidywane efekty: stymulowanie poday usug i produktw cyfrowych; wyksztacenia szerokiej grupy specjalistw czcych wiedz merytoryczn z ronych dziedzin z dowiadczeniem w gospodarce elektronicznej; pobudzenia aktywnoci zawodowej, w przedsibiorczoci w dziedzinie e-gospodarki. tym w szczeglnoci pobudzenia

Zgaszajcy zadanie: PARP. 2.1.2. Badanie moliwoci doskonalenia rozwiza w zakresie form elastycznych na rynku pracy 2.1.2.1. Ocena wdroenia modelu flexicurity w polskiej polityce rynku pracy oraz rekomendacje dalszych dziaa Cel: Celem projektu jest ocena dokonanych postpw w zakresie wdroenia modelu flexicurity na polskim rynku pracy oraz sformuowanie rekomendacji dalszych przedsiwzi. Projektowane dziaania koncentruj si w szczeglnoci na dwch komponentach flexicurity: tworzeniu i rozwoju doskonalszej aktywnej polityki rynku pracy oraz budowaniu nowoczesnych systemw zabezpieczenia spoecznego. Planowane dziaania: Realizacja projektu bdzie si skada z dwch gwnych dziaa realizowanych rwnolegle: ekspertyzy wdroenia flexicurity w ramach aktywnej polityki rynku pracy oraz systemu zabezpieczenia spoecznego; badania perspektyw implementacji modelu flexicurity na poziomie przedsibiorstw; przygotowanie raportu czcego ekspertyz z wnioskami z bada, ktry w sposb kompleksowy bdzie prezentowa trudnoci, oczekiwania i moliwoci implementacji modelu flexicurity na polskim rynku pracy.

Przewidywane efekty: Ukierunkowanie przyszej polityki zatrudnienia w zakresie implementacji modelu flexicurity i poprawa elastycznoci polskiego rynku pracy poprzez wypracowanie zestawu rekomendacji dla przyszej polityki zatrudnienia. W celu upowszechnienia wynikw bada przewidziano publikacj ok. 1300 raportw, 700 broszur oraz 600 pyt CD zawierajcych wersje multimedialne publikacji, utworzenie strony internetowej projektu oraz zorganizowanie konferencji midzynarodowej dla ok. 150 osb.

67

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

2.2. Budowa nowoczesnego systemu zabezpieczenia spoecznego w czci dotyczcej rynku pracy
2.2.1. Opracowanie i wprowadzenie degresywnego systemu zasikowego Cel: Wprowadzenie wiadczenia skutecznie zabezpieczajcego osoby bezrobotne przed uboeniem, a jednoczenie zachcajcego do skracania okresu bezrobocia i zwikszajcego zaangaowanie bezrobotnych w poszukiwanie pracy. Zadanie realizowane w 2010 r. poprzez wdraanie rozwiza zawartych w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 6, poz. 33): od 1 stycznia 2010 r. zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z pn. zm.) kwota zasiku dla bezrobotnych zostaa podniesiona z 575 z do 717 z miesicznie w okresie pierwszych trzech miesicy (zmniejszenie rnicy midzy zasikiem dla bezrobotnych a minimalnym wynagrodzeniem za prac) przy jednoczesnym wprowadzeniu zasady degresywnoci wypat (po trzech miesicach pobierania zasiku jego wysoko jest obniana do 563 z). Na obecnym etapie nie planuje si dalszych modyfikacji zasad wypaty zasiku, ze wzgldu na konieczno przeanalizowania efektw wprowadzonej regulacji. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 2.2.2. Rozbudowa systemu wiadcze wypacanych podczas korzystania z aktywnych instrumentw rynku pracy Cel: Poprawa kwalifikacji osb korzystajcych z usug publicznych sub zatrudnienia poprzez wprowadzenie wiadcze umoliwiajcych udzia i zachcajcych do wykorzystania dziaa aktywizujcych. Zadanie w caoci zrealizowane w 2009 r. poprzez wdroenie rozwiza zawartych w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 6, poz. 33): wprowadzono stypendia dla uczestnikw szkole i studiw podyplomowych. Na obecnym etapie nie planuje si dalszych modyfikacji przepisw, ze wzgldu na konieczno przeanalizowania efektw wprowadzonych regulacji. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

2.2.3. Wprowadzenie rent strukturalnych w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 Cel: Aktywizacja modych rolnikw, poprawa struktury agrarnej kraju oraz przypieszenie procesu wymiany pokoleniowej wrd osb prowadzcych gospodarstwa rolne, a take poprawa rentownoci i konkurencyjnoci gospodarstw rolnych poprzez wprowadzenie systemu rent strukturalnych.

68

Planowane dziaania: Udzielanie wsparcia producentom rolnym, ktrzy zdecyduj si na zaprzestanie prowadzenia dziaalnoci rolniczej w celu przekazania swoich gospodarstw innym rolnikom lub nastpcom. Renty strukturalne skierowane s do rolnikw bdcych w wieku przedemerytalnym (skoczone 55 lat). Renta strukturalna stanowi rdo dochodu po zaprzestaniu tej dziaalnoci. Beneficjenci dziaania mog podejmowa dziaalno pozarolnicz. Dziaanie czy w sobie dwa zagadnienia zwizane z rynkiem pracy, a mianowicie: wczeniejsze przechodzenie rolnikw na emerytur oraz utrzymanie dotychczasowych miejsc pracy w rolnictwie przez modych, wyksztaconych, przedsibiorczych i aktywnych rolnikw. Przewidywane efekty9: Szacowana liczba beneficjentw wyniesie 20 400 osb. Zgaszajcy zadanie: MRiRW.

2.3.

Ksztatowanie nowych relacji na rynku pracy

2.3.1. Rozwijanie wsppracy pomidzy publicznymi subami zatrudnienia oraz prywatnymi agencjami zatrudnienia 2.3.1.1. Wspieranie rozwoju agencji zatrudnienia oraz tworzenia warunkw do wsppracy z publicznymi subami zatrudnienia w zakresie realizacji usug rynku pracy Cel: Rozwj agencji zatrudnienia, tj. niepublicznych instytucji rynku pracy wspomagajcych dziaania urzdw pracy w realizacji usug rynku pracy oraz rozbudowa systemu wsppracy starostw z agencjami zatrudnienia w celu poprawy efektywnoci i skutecznoci dziaa wobec grup osb bdcych w trudnej sytuacji na rynku pracy. Planowane dziaania: tworzenie warunkw dla rozwoju agencji zatrudnienia oraz zmiany relacji midzy instytucjami rynku pracy poprzez upraszczanie procedur i liberalizacj przepisw regulujcych funkcjonowanie agencji zatrudnienia; wykorzystanie wynikw przedsiwzi inicjowanych i realizowanych przez publiczne suby zatrudnienia samodzielnie lub we wsppracy z innymi instytucjami rynku pracy (projekty pilotaowe) w celu przygotowywania rozwiza o charakterze systemowym sucym stwarzaniu skuteczniejszej moliwoci aktywizacji osb bezrobotnych i poszukujcych pracy. wzrost liczby agencji zatrudnienia, zwikszenie liczby osb korzystajcych z pomocy agencji zatrudnienia, w tym osb bdcych w trudnej sytuacji na rynku pracy, rozwj wsppracy pomidzy powiatowymi urzdami pracy i agencjami zatrudnienia, wydawanie corocznej informacji o agencjach zatrudnienia.

Przewidywane efekty: -

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

69

2.3.2. Rozwijanie wsppracy pomidzy publicznymi subami zatrudnienia oraz instytucjami pomocy spoecznej, partnerami spoecznymi i organizacjami pozarzdowymi 2.3.2.1. Budowa partnerstwa na rzecz instytucjonalizacji ekonomii spoecznej Cel: Przygotowanie podstaw strategicznych, programowych i finansowych dla rozwoju ekonomii spoecznej w Polsce. Planowane dziaania: Powoanie przy Ministrze Pracy i Polityki Spoecznej, Zespou ds. rozwiza systemowych w zakresie ekonomii spoecznej (ok. 26 osb), stanowicego platform wsppracy wiodcych w tym zakresie resortw: Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ministerstwa Gospodarki, innych resortw, przedstawicieli samorzdu, zwizkw zawodowych, jednostek naukowych, z udziaem partnerw ekonomii spoecznej (organizacje pozarzdowe). Celem Zespou bdzie wypracowanie systemowych rozwiza (prawno-instytucjonalnych i finansowych) w zakresie ekonomii spoecznej. Zesp bdzie peni rol nadrzdn w stosunku do grup roboczych. Koordynacj prac Zespou zapewni Departament Poytku Publicznego w MPiPS (powoanie Sekretariatu ds. Ekonomii Spoecznej). Ustanowienie 4 grup roboczych, ktrych zadaniem bdzie: przygotowanie strategii rozwoju ekonomii spoecznej, praca nad projektem ustawy o przedsibiorczoci spoecznej, stworzenie ram finansowania podmiotw ekonomii spoecznej, przygotowanie zaoe upowszechniania wiedzy i doskonalenia umiejtnoci z zakresu ekonomii spoecznej. Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: projekt aktu prawnego - ustawy o przedsibiorczoci spoecznej; projekt strategii rozwoju ekonomii spoecznej; projekt systemu poyczkowego (fundusz ekonomii spoecznej); projekt strategii upowszechniania wiedzy i nabycia umiejtnoci z zakresu ekonomii spoecznej. Wypracowane w ramach projektu strategie, propozycje rozwiza systemowych wykorzystywane bd do systemowego wzmocnienia ekonomii spoecznej w Polsce rwnie w kolejnych latach po zakoczeniu projektu. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DPP. 2.3.2.2. Monitoring wsppracy urzdw pracy z orodkami i upowszechnianie dobrych praktyk w tym zakresie pomocy spoecznej

Cel: Usprawnienie wsppracy i poprawa efektywnoci zada realizowanych wsplnie przez urzdy pracy i orodki pomocy spoecznej oraz wypracowanie sposobw skutecznej aktywizacji zawodowej bezrobotnych w szczeglnej sytuacji na rynku pracy w szczeglnoci klientw pomocy spoecznej.

70

Planowane dziaania: Przeprowadzenie analizy istniejcych form wsppracy pomidzy powiatowymi urzdami pracy a orodkami pomocy spoecznej w zakresie aktywizacji spoeczno-zawodowej bezrobotnych klientw pomocy spoecznej. Kluczowymi zagadnieniami, wok ktrych bd koncentrowa si prace analityczne s: identyfikacja i ocena paszczyzn i form wsppracy pomidzy instytucjami, analiza moliwoci wczania innych ni urzdy pracy i orodki pomocy spoecznej instytucji w proces aktywizacji bezrobotnych klientw pomocy spoecznej, identyfikacja dobrych praktyk w zakresie takiej wsppracy.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: opracowanie raportu z bada z rekomendacjami dotyczcymi dobrych praktyk, publikacja ksikowa wynikw uzyskanych w trakcie bada wraz z prezentacj najlepszych rozwiza, wygenerowanie informacji i podstaw do ewentualnego opracowania uzupeniajcych/nowych rozwiza legislacyjnych w zakresie wsppracy tych instytucji. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

2.4.

Budowa systemu monitoringu rynku pracy

2.4.1. Analiza procesw zachodzcych na polskim rynku pracy i w obszarze integracji spoecznej w kontekcie prowadzonej polityki gospodarczej Cel: Diagnozowanie sytuacji na rynku pracy, precyzowanie zalece w obszarze polityki zatrudnienia oraz stworzenie modelu umoliwiajcego symulacj i prognozowanie sytuacji na rynku pracy dla potrzeb rozwoju oglnopolskiego systemu monitorowania i prognozowania sytuacji na rynku pracy. Planowane dziaania: opracowanie i druk publikacji naukowych; opracowanie kolejnych edycji publikacji Zatrudnienie w Polsce (Zatrudnienie w Polsce 2009 i w kolejnych latach), w ktrej porusza si najwaniejsze zagadnienia z obszaru rynku pracy, diagnozujc sytuacje i formuujc rekomendacje dla polityki spoecznogospodarczej; prowadzenie bada i opracowanie modelu dynamicznej rwnowagi oglnej, ktry bdzie narzdziem uatwiajcym projektowanie polityki gospodarczej w kontekcie wpywu na rynek pracy i system zabezpieczenia spoecznego oraz umoliwi dynamiczn symulacj oddziaywania polityk na rynek pracy, a take prognozowanie globalnej sytuacji (popytu i poday) na rynku pracy; upowszechnianie wynikw prac na stronie internetowej.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: 6 raportw tematycznych Zatrudnienie w Polsce;
71

1 model dynamicznej rwnowagi oglnej; 20 publikacji naukowych w serii Working papers; 1 strona internetowa; 300 uczestnikw seminariw.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DAE. 2.4.2. Prowadzenie badania panelowego gospodarstw domowych Cel: Dostarczanie pogbionych analiz i informacji o dynamicznych wspzalenociach midzy rynkiem pracy, deprywacj materialn i ubstwem, niezbdnych do oceny istniejcych rozwiza polityki spoecznej. Pozwol one oceni skal zalenoci statystycznych oraz zdiagnozowa procesy, ktre generuj ryzyko wykluczenia z rynku pracy i ubstwa. Planowane dziaania: przeprowadzenie bada panelowych na prbie ok. 14 500 gospodarstw domowych w latach 2009, 2010, 2011; opracowanie zasad udostpniania i publikacji wynikw badania i wynikw analiz prowadzonych na ich podstawie; opracowanie corocznych raportw z kadej rundy badania; opracowanie i publikacja raportw tematycznych powiconych wybranym zagadnieniom z zakresu rynku pracy i wykluczenia spoecznego i zawierajcych ewaluacj oraz rekomendacje dotyczce poprawy skutecznoci polityk i programw na rzecz spjnoci spoecznej; analizy te bd uwzgldnia regionalny wymiar poruszanej problematyki; opracowanie metodyki estymacji wskanikw dla maych obszarw (gmin/powiatw nie objtych badaniem) na podstawie wynikw obu bada panelowych, badania EU SILC oraz bazy danych lokalnych i rejestrw oraz przygotowanie oprogramowania estymacji wskanikw dla maych obszarw; utworzenie strony internetowej, na ktrej prezentowana bdzie dokumentacja metodologii oraz wyniki analiz z badania panelowego; organizacja corocznych konferencji informacyjnych upowszechniajcych rezultaty z badania panelowego.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: publikacja raportw z przeprowadzonych bada; publikacja raportw tematycznych o dynamicznych wspzalenociach determinujcych wykluczenie z rynku pracy, ryzyko deprywacji materialnej i ubstwa; stworzenie bazy danych z wynikami wszystkich rund badania; stworzenie strony internetowej, na ktrej dostpne bd: opis metodologii badania, narzdzia badawcze, raporty i wyniki analiz; organizacja konferencji informacyjnych o zasigu oglnokrajowym upowszechniajcych wyniki przeprowadzonych bada,
72

zwikszenie kompetencji regionalnych orodkw polityki spoecznej oraz gmin w zakresie rozwizywania problemw spoecznych oraz poprawa koordynacji dziaa struktur regionalnych z administracj rzdow centraln i wojewdzk; pogbienie wiedzy, wrd podmiotw kreujcych polityk spoeczn, na temat mechanizmw powstawania nierwnoci spoecznych w wyposaeniu w kapita ludzki i w dostpie do zatrudnienia, a take moliwoci wpywania na te procesy poprzez instrumenty polityki spoecznej.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DAE. 2.4.3. Monitorowanie rynku pracy kadr medycznych Cel: Wypracowanie i zastosowanie narzdzi monitorowania rynku pracy kadr medycznych, w zakresie poszczeglnych specjalizacji, ktre posu racjonalizacji planw ksztacenia specjalistw wykonujcych zawody medyczne i udzielajcych wiadcze zdrowotnych, w tym monitorowanie naboru na studia na kierunkach pielgniarstwo i poonictwo oraz rynku pracy pielgniarek i poonych. Planowane dziaania: przeprowadzenie analizy informacji o zapotrzebowaniu na specjalistw wykonujcych zawody medyczne i udzielajcych wiadcze zdrowotnych zebranych od konsultantw krajowych oraz z izb lekarskich; prowadzenie warsztatw i spotka roboczych na temat planowania kadr medycznych oraz zarzdzania zasobami ludzkimi w opiece zdrowotnej; opracowanie raportu opisujcego wypracowane rozwizania i narzdzia suce planowaniu i zarzdzaniu kadrami medycznymi w ramach specjalizacji; przeprowadzenie analizy systemu ksztacenia pielgniarek i poonych; przeprowadzenie analizy aktywnoci zawodowej pielgniarek i poonych na podstawie informacji uzyskanych z izb pielgniarek i poonych; opracowanie, na podstawie wynikw tych analiz, raportu.

Przewidywane efekty: Opracowanie narzdzia usprawniajcego funkcjonowanie rynku pracy zawodw medycznych i przeciwdziaajcego powstawaniu deficytw, bd nadwyek specjalistw wykonujcych zawody medyczne i udzielajcych wiadcze zdrowotnych. Uzyskanie informacji niezbdnych do waciwego planowania dopywu kadr medycznych do systemu ochrony zdrowia, jak rwnie do promocji zawodw pielgniarki i poonej. Zgaszajcy zadanie: MZ. 2.4.4. Analiza czynnikw wpywajcych na zwikszenie ryzyka bezrobocia dugotrwaego Cel: Diagnoza czynnikw wpywajcych na dugotrwae bezrobocie w Polsce oraz opracowanie metodologii tworzenia systemu profilowania bezrobotnych na lokalnych rynkach pracy, jako instrumentu wspierajcego decyzje publicznych sub zatrudnienia (PSZ) odnonie sposobw zapobiegania dugookresowemu pozostawaniu bez pracy. Planowane dziaania:

73

analiza instrumentw i metod sucych okreleniu ryzyka dugookresowego bezrobocia stosowanych w krajach UE i OECD; przeprowadzenie analizy czynnikw wpywajcych na zwikszenie ryzyka dugookresowego bezrobocia na wybranych lokalnych rynkach pracy; opracowanie baz danych zawierajcych szczegowe informacje i charakterystyki bezrobotnych (w tym dugotrwale) na badanych lokalnych rynkach pracy; opracowanie raportu z przeprowadzonych bada wraz ze szczegowymi rekomendacjami dla PSZ; opracowanie metodologii pozwalajcej na okrelenie czynnikw wpywajcych na zwikszenie ryzyka dugookresowego bezrobocia na lokalnych rynkach pracy do stosowania przez PSZ; szkolenie pracownikw PSZ (PUP i WUP) w zakresie wykorzystania metodologii; organizacja oglnokrajowej konferencji upowszechniajcej uzyskane rezultaty bada i metodologi tworzenia systemu analizy czynnikw wpywajcych na zwikszenie ryzyka dugookresowego bezrobocia; opracowanie podrcznika, zawierajcego opis metodologii systemu okrelania ryzyka dugookresowego bezrobocia.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: publikacja raportu z badania (desk-research) zawierajcego przegld i analiz instrumentw oraz metod sucych okrelaniu ryzyka dugookresowego bezrobocia stosowanych w krajach UE i OECD; publikacja raportu kocowego z przeprowadzonych bada, zawierajcego caociow koncepcj i zidentyfikowane czynniki sprzyjajce dugotrwaemu pozostawaniu bez pracy przy uyciu modelu ekonometrycznego ze szczegowymi rekomendacjami dla PSZ; publikacja podrcznika, zawierajcego metodologi systemu okrelania ryzyka dugookresowego bezrobocia na lokalnych rynkach pracy; przeszkolenie 720 pracownikw PSZ (PUP i WUP) w zakresie tworzenia i wykorzystania systemu okrelania ryzyka dugookresowego bezrobocia na lokalnych rynkach pracy, potwierdzone certyfikatami; wzrost wiedzy pracownikw instytucji rynku pracy nt. dziaa podejmowanych na rynkach krajw UE i OECD w zakresie wczesnej identyfikacji osb zagroonych dugotrwaym bezrobociem; wiksza wiedza pracownikw merytorycznych MPiPS nt. moliwoci dziaania PSZ w zakresie okrelania ryzyka dugookresowego bezrobocia do wykorzystania w dalszych pracach w ramach tworzenia metodologii wczesnej identyfikacji osb szczeglnie zagroonych dugotrwaym bezrobociem; wzmocnione kompetencje merytoryczne (specjalistyczne) 720 pracownikw PSZ dziki podniesieniu wiedzy nt. wczesnej identyfikacji osb zagroonych dugotrwaym bezrobociem; atwiejszy dostp dla pracownikw 338 PUP-w i 16 WUP-w do funkcjonalnej metodologii okrelania ryzyka dugookresowego bezrobocia dziki udostpnieniu metodologii w formie publikacji i na stronie internetowej.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DAE.

74

2.4.5. Opracowanie nowych zalece metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodw nadwykowych i deficytowych Cel: Wsparcie powiatowych i wojewdzkich urzdw pracy w zakresie prowadzenia monitoringu zawodw deficytowych. Planowane dziaania: przeprowadzenie analizy i ekspertyzy oceniajcej obecnie stosowan metodologi, w tym spotkania z ekspertami i przedstawicielami urzdw pracy, GUS i MEN; opracowanie nowej metodologii monitoringu zawodw deficytowych i nadwykowych oraz wzorw raportw na poziomie krajowym, wojewdzkim i powiatowym; przeprowadzenie bada w wybranych powiatach z wykorzystaniem nowej metodologii; budowa lub modernizacja istniejcego systemu informatycznego stanowicego instrument wsparcia monitorowania zawodw deficytowych i nadwykowych; przeszkolenie pracownikw urzdw pracy zajmujcych si monitoringiem zawodw deficytowych i nadwykowych na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym; promocja wynikw projektu. Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: Nowa metodologia monitoringu zawodw deficytowych i nadwykowych pozwoli w szczeglnoci na okrelenie kierunkw i natenia zmian zachodzcych w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na powiatowych i wojewdzkich rynkach pracy oraz krajowym rynku pracy; okrelenie odpowiednich kierunkw szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spjnoci z potrzebami rynku pracy; korygowanie struktury i treci ksztacenia zawodowego oraz usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodw, kwalifikacji i umiejtnoci deficytowych i nadwykowych na rynku pracy. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

2.5. Restrukturyzacja zatrudnienia w kierunku innowacyjnej gospodarki

2.5.1. Inicjowanie i rozwj dziaalnoci innowacyjnej Cel: Wzrost liczby miejsc pracy w nowoczesnej gospodarce poprzez zwikszenie liczby przedsibiorstw dziaajcych w oparciu o innowacyjne rozwizania oraz wzrost liczby nowych inwestycji o duym potencjale innowacyjnym. Planowane dziaania: wsparcie w zakresie tworzenia na bazie innowacyjnych pomysw nowych przedsibiorstw, w tym spin offw poprzez doradztwo w zakresie tworzenia przedsibiorstw, udostpnienie infrastruktury i usug niezbdnych dla nowopowstaych przedsibiorstw oraz zasilenia finansowego nowopowstaego przedsibiorcy; dofinansowanie projektw dotyczcych inwestycji pocztkowej oznaczajcej inwestycj w aktywa materialne oraz aktywa niematerialne i prawne zwizane z tworzeniem nowego zakadu, rozbudow istniejcego zakadu, dywersyfikacj produkcji zakadu poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktw lub zasadnicz zmian dotyczc procesu produkcyjnego istniejcego zakadu, zwizanej z zastosowaniem nowych rozwiza technologicznych prowadzcych do powstania i wprowadzenia na rynek nowego lub zasadniczo ulepszonego produktu;

75

dofinansowanie inwestycji polegajcych na zakupie lub wdroeniu rozwizania technologicznego, ktre jest stosowane na wiecie przez okres nie duszy ni 3 lata bd technologii, ktrej stopie rozprzestrzenienia na wiecie w danej brany nie przekracza 15%; wsparcie finansowe nowych inwestycji o duym potencjale innowacyjnym, majcych istotne znaczenie dla gospodarki ze wzgldu na oddziaywanie spoeczno-ekonomiczne, w tym generujcych znaczn liczb nowych miejsc pracy (preferowane bd inwestycje realizowane przez przedsibiorstwa w sektorze usug, w szczeglnoci zwizane z rozpoczciem prowadzenia dziaalnoci badawczo-rozwojowej); uatrakcyjnienie kredytu technologicznego polegajce na udzielaniu przez Bank Gospodarstwa Krajowego premii technologicznej przedsibiorcom, ktrzy otrzymali kredyt technologiczny przyznany w oparciu o zasady rynkowe na podstawie umowy zawartej pomidzy BGK a bankami komercyjnymi. wzrost liczby przedsibiorstw dziaajcych w oparciu o innowacyjne rozwizania; pobudzenie aktywnoci zawodowej, w tym w szczeglnoci przedsibiorczoci w obszarze innowacyjnych przedsiwzi; pobudzenie

Przewidywane efekty: -

wzrost liczby miejsc pracy w przedsibiorstwach o innowacyjnym profilu dziaalnoci.

Zgaszajcy zadanie: MG i PARP. 2.5.2. Budowa instytucji wspierajcych rozwj dziaalnoci innowacyjnej Cel: Stworzenie korzystnych warunkw do rozwoju przedsibiorstw z obszarw nowych technologii dziaajcych w oparciu o nowoczesne rozwizania oraz stymulowanie rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy. Planowane dziaania: budowa i rozbudowa parkw przemysowych, parkw technologicznych, inkubatorw, centrum transferu technologii, orodkw innowacji; przygotowanie terenw do dziaalnoci inwestycyjnej zwizanej z parkami, a take kompleksowe przygotowanie terenu pod inwestycje produkcyjne oraz sfer nowoczesnych usug; wsparcie przedsibiorstw prowadzcych dziaalno innowacyjn w obszarze budowy i wyposaenia zaplecza badawczo-rozwojowego; wsparcie powstawania oraz rozwoju orodkw zlokalizowanych na obszarach o wysokim potencjale rozwoju, poprzez zapewnienie dostp do kompleksowych usug zarwno przedsibiorcom dcym do wprowadzenia nowych rozwiza, jak rwnie naukowcom pragncym rozpocz dziaalno gospodarcz; stworzenie i wsparcie efektywnego funkcjonowania krajowej sieci Centrw Obsugi Inwestorw i Eksporterw poprzez dziaania doradcze, ustalenie standardw kadrowych i techniczno-organizacyjnych dla Centrw, wyposaenie ich w materiay i informacje dotyczce rynkw zagranicznych m.in. w bazy danych oraz prowadzenie dla nich dziaalnoci promocyjno-informacyjnej; wsparcie inwestycji kapitaowych w fundusze kapitau podwyszonego ryzyka ze szczeglnym uwzgldnieniem przedsibiorstw innowacyjnych znajdujcych si na

76

pocztkowych etapach wzrostu, w efekcie wsparciem zostan objte mikro-, mae i rednie przedsibiorstwa. Przewidywane efekty: wzrost liczby miejsc pracy w przedsibiorstwach o innowacyjnym profilu dziaalnoci; zwikszenie liczby utworzonych instytucji otoczenia biznesu, zwikszenie powierzchni terenw inwestycyjnych; wzrost liczby projektw z zakresu badania i rozwoju technologii oraz iloci projektw wsppracy midzy instytucjami badawczymi a przedsibiorstwami; uatwienie dostpu dla przedsibiorcw do kompleksowej usugi informacyjno-doradczej w zakresie prowadzenia dziaalnoci eksportowej i inwestowania za granic; zwikszenie dostpu innowacyjnych. do zewntrznych rde finansowania przedsibiorstw

Zgaszajcy zadanie: MG i PARP.

2.6. Tworzenie polityki migracyjnej dla potrzeb rynku pracy

2.6.1. Opracowanie i wdroenie polskiego rynku pracy nowego systemu dopuszczania cudzoziemcw do

Cel: Zwikszenie atrakcyjnoci legalnego zatrudnienia cudzoziemcw w Polsce z jednoczesnym ograniczeniem skali zatrudnienia nielegalnego. Planowane dziaania: wdraanie zmian prawnych dotyczcych zatrudnienia cudzoziemcw; wdraanie mechanizmw monitorujcych imigracj zarobkow; prace nad implementacj aktw prawa wsplnotowego opracowanych w ramach Planu polityki w dziedzinie legalnej migracji; przeprowadzenie cyklu szkole w zakresie nowych regulacji prawnych dla pracownikw sub zatrudnienia i instytucji wsppracujcych.

Przewidywane efekty: Dostosowanie obowizujcych regulacji prawnych w zakresie migracji do potrzeb polskiego rynku pracy. Stworzenie mechanizmw sprzyjajcych podejmowaniu pracy przez cudzoziemcw o wysokich specjalistycznych kwalifikacjach niezbdnych dla polskiej gospodarki. Stworzenie rodkw przeciwdziaajcych niekontrolowanemu napywowi zagranicznej siy roboczej na polski rynek pracy oraz poprzez Polsk do innych pastw UE. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

Priorytet 3. Doskonalenie aktywnej polityki rynku pracy

3.1. Rozszerzenie wykorzystania i poprawa adresowania instrumentw aktywnej polityki rynku pracy oraz zastosowanie zindywidualizowanego podejcia wobec korzystajcych z usug publicznych sub zatrudnienia

77

3.1.1. Doskonalenie usug porednictwa pracy, poradnictwa zawodowego oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy wiadczonych przez publiczne suby zatrudnienia Cel: Wsparcie urzdw pracy w podnoszeniu jakoci usug porednictwa pracy, poradnictwa zawodowego oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy i indywidualizacji dziaa na rzecz klientw. Planowane dziaania: realizacja projektw Eurodoradztwo Polska (EDP) i Europejska Sie Caoyciowego Poradnictwa Zawodowego (ELGPN) w ramach Programu Uczenie si przez Cae ycie, ktra obejmuje: opracowywanie i upowszechnianie informacji, materiaw i publikacji z zakresu poradnictwa zawodowego, prowadzenie i aktualizacj strony internetowej www.praca.gov.pl/eurodoradztwo oraz upowszechnianie produktw projektu na stronie internetowej, organizacj spotka zawodowego, roboczych i seminariw dotyczcych poradnictwa

organizacj wizyt studyjnych do Centrw Euroguidance w innych krajach Europy oraz udzia w spotkaniach i konferencjach z zakresu poradnictwa zawodowego w kraju i za granic;

doskonalenie metod pracy z osobami bezrobotnymi, poszukujcymi pracy oraz pracodawcami poprzez: opracowywanie i upowszechnianie informacji, materiaw i specjalistycznych wydawnictw dla porednikw pracy, doradcw zawodowych i liderw klubw pracy, udostpnianie urzdom pracy Kwestionariusza Zainteresowa Zawodowych (KZZ) - narzdzia do badania zainteresowa zawodowych, monitorowanie jego wykorzystywania oraz doskonalenie narzdzia, koordynowanie szkole dla pracownikw urzdw pracy w zakresie KZZ, w tym wsppraca z CRZL w realizacji projektu KZZ narzdzie pracy doradcy zawodowego, przygotowanie i upowszechnienie procedur postpowania przy tworzeniu Indywidualnego Planu Dziaania, organizacj spotka informacyjno szkoleniowych, seminariw i szkole dotyczcych porednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy;

rozwijanie zasobw informacyjnych wykorzystywanych przez publiczne suby zatrudnienia w realizacji usug rynku pracy m.in. poprzez: udostpnianie urzdom pracy programu Doradca 2000 wspierajcego prac doradcw zawodowych i monitorowanie jego wykorzystywania oraz jego doskonalenie, wspprac w realizacji projektu Zarzdzanie informacj wykorzystywan w usugach rynku pracy prowadzonego przez CRZL i ukierunkowanego na zapewnienie publicznym subom zatrudnienia jednolitych i aktualnych zasobw informacyjnych. Dziaanie jest realizowane w ramach PO KL.

78

Przewidywane efekty: rozpoznanie zasobw informacyjnych przydatnych przy realizacji usug rynku pracy, opracowanie metodologii ich gromadzenia i aktualizacji oraz zaktualizowanie wybranych zbiorw informacji w publicznych subach zatrudnienia; zapewnienie staego dostpu do internetowej wersji programu Doradca 2000 dla uprawnionych doradcw zawodowych oraz innych osb zainteresowanych; zapewnienie staego dostpu do komputerowej wersji testu KZZ dla uprawnionych doradcw zawodowych oraz druk i udostpnianie materiaw testowych niezbdnych do stosowania testu KZZ; przeszkolenie doradcw zawodowych z wojewdzkich i powiatowych urzdw pracy w zakresie stosowania testu KZZ; upowszechnienie informacji, materiaw i specjalistycznych wydawnictw dla porednikw pracy, doradcw zawodowych oraz liderw klubw pracy z publicznych sub zatrudnienia; przeprowadzenie spotka informacyjno szkoleniowych, seminariw i szkole dotyczcych realizacji porednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy przeznaczonych dla pracownikw publicznych sub zatrudnienia; przygotowanie raportu nt. przygotowywania i realizacji Indywidualnego Planu Dziaania (IPD) w publicznych subach zatrudnienia; przygotowanie podrcznika metodycznego IPD oraz wyszkolenie trenerw w zakresie metodologii IPD dla publicznych sub zatrudnienia.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 3.1.2. Doskonalenie standardw i warunkw realizacji podstawowych usug rynku pracy Cel: Zwikszenie zdolnoci urzdw pracy do realizacji podstawowych usug rynku pracy wiadczonych na rzecz bezrobotnych i poszukujcych pracy oraz pracodawcw, poprzez rozwijanie standardw podstawowych usug rynku pracy i przygotowywanie urzdw pracy do prowadzenia usug, zgodnie ze standardami i warunkami ich realizacji oraz monitorowanie urzdw pracy w zakresie stosowania obowizujcych regulacji. Planowane dziaania: przygotowanie projektu nowych przepisw regulujcych zagadnienia standardw i warunkw realizacji usug rynku pracy; udzielanie wyjanie i interpretacja przepisw dotyczcych standardw usug rynku pracy i warunkw ich realizacji; opracowywanie i upowszechnianie materiaw informacyjnych o standardach usug rynku pracy wiadczonych przez publiczne suby zatrudnienia dla osb bezrobotnych i poszukujcych pracy oraz pracodawcw. Przewidywane efekty: nowe rozporzdzenie wydane na podstawie art. 35 ust. 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z

79

pn. zm.), dotyczce wiadczenia podstawowych usug rynku pracy przez publiczne suby zatrudnienia i suce ujednoliceniu oraz poprawie realizacji tych usug; informacje o standardach i warunkach prowadzenia usug rynku pracy przez publiczne suby zatrudnienia.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 3.1.3. Intensyfikacja dziaa podejmowanych wobec bezrobotnych bdcych w szczeglnie trudnej sytuacji na rynku pracy Cel: Stworzenie dodatkowych moliwoci zaktywizowania osb bezrobotnych, poprzez przeznaczenie rodkw Funduszu Pracy z rezerwy ministra na projekty aktywizacji zawodowej bezrobotnych znajdujcych w szczeglnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy. Planowane dziaania: - opracowanie, uruchomienie i zakoczenie realizacji wydzielonego programu/programw aktywizacji zawodowej bezrobotnych znajdujcych si w szczeglnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, tj. bezrobotnych do 25 roku ycia, bezrobotnych dugotrwale, po zakoczeniu kontraktu socjalnego oraz kobiet, ktre nie podjy zatrudnienia po urodzeniu dziecka, bezrobotnych powyej 50 roku ycia, bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, bez dowiadczenia zawodowego lub bez wyksztacenia redniego, bezrobotnych samotnie wychowujcych co najmniej jedno dziecko do 18 roku ycia, bezrobotnych, ktrzy po odbyciu kary pozbawienia wolnoci nie podjli zatrudnienia, bezrobotnych niepenosprawnych; przygotowanie szczegowej analizy z realizacji wdroonego programu/programw dziaa aktywizacji zawodowej bezrobotnych znajdujcych si w szczeglnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy; przygotowanie rekomendacji i zalece w zakresie podejmowania podobnych dziaa w przyszoci. stworzenie urzdom pracy zawodowej bezrobotnych; dodatkowych moliwoci finansowych aktywizacji

Przewidywane efekty: -

zwikszenie liczby osb bezrobotnych objtych aktywizacj zawodow; wzmocnienie wspdziaania publicznych sub zatrudnienia przy realizacji projektw na rzecz poprawy sytuacji osb bezrobotnych na rynku pracy.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 3.1.4. Podnoszenie efektywnoci dziaa ukierunkowanych na rozwj kapitau ludzkiego osb korzystajcych z usug publicznych sub zatrudnienia Cel: Rozszerzenie oferty programw aktywizacji ukierunkowanych na podnoszenie kwalifikacji, wzmocnienie zacht do uczestnictwa w nich oraz udoskonalenie systemu zarzdzania jakoci szkole dla bezrobotnych i poszukujcych pracy. Planowane dziaania: kontynuacja prac legislacyjnych podjtych w 2008 r. i prowadzenie prac wdroeniowych w zwizku z nowelizacj ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w

80

obszarze podnoszenia kwalifikacji bezrobotnych i poszukujcych pracy. W 2010 r. przygotowana zostanie kolejna nowelizacja ustawy, majca na celu wyeliminowanie trudnoci interpretacyjnych i zwikszenie motywacji do podejmowania dziaa na rzecz zatrudnienia oraz nowelizacja rozporzdze w sprawie rejestru instytucji szkoleniowych (w zwizku ze zmianami wprowadzonymi z dniem 1 lutego 2009 r. do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w art. 20 i art. 53a oraz postulatami zgaszanymi przez urzdy pracy i innych uytkownikw rejestru) oraz w sprawie klasyfikacji zawodw i specjalnoci dla potrzeb rynku pracy, wydawanego na podstawie art. 36 ust. 8 ww. ustawy (dostosowanie do nowego standardu midzynarodowego ISCO 08 oraz uwzgldnienie zmian, jakie zaszy w cigu ostatnich 3 lat na polskim rynku pracy); opracowanie i upowszechnienie metod, narzdzi i procedur diagnozowania potrzeb kwalifikacyjnych na regionalnym i lokalnym rynku pracy - kontynuacja realizacji projektu PO KL pn. Diagnozowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejtnoci na regionalnym i lokalnym rynku pracy wsppraca urzdw pracy z pracodawcami i innymi partnerami rynku pracy; aktualizacja klasyfikacji zawodw i specjalnoci dla potrzeb rynku pracy w lad za modyfikacj standardu Midzynarodowej Organizacji Pracy ISCO 88; uzupenianie i doskonalenie funkcjonalnoci baz danych zawierajcych materiay zawodoznawcze oraz programy szkoleniowe; opracowywanie i upowszechnianie materiaw informacyjnych i instruktaowych dla sub zatrudnienia z zakresu usug i instrumentw rynku pracy sucych podnoszeniu kwalifikacji. Prace maj charakter cigy; opracowanie standardw wymaga kwalifikacyjnych dla 300 zawodw i specjalnoci poprzez realizacj projektu PO KL pn. Rozwijanie zbioru krajowych standardw kompetencji wymaganych przez pracodawcw. W ramach projektu nastpi modyfikacja i testowanie zmienionej metodologii opracowywania standardw wymaga pracodawcw, szkolenie grupy ekspertw w zakresie stosowania tej metodologii oraz opracowanie i upowszechnienie standardw. poprawa dostpu, zwikszenie atrakcyjnoci i lepsze adresowanie programw aktywizacji ukierunkowanych na podnoszenie kwalifikacji, skutkujce popraw kapitau ludzkiego grup pozostajcych w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy - gwnie bezrobotnych i poszukujcych pracy; wyposaenie urzdw pracy w nowoczesne narzdzia i zasoby informacyjne przydatne do realizacji zada ustawowych, w tym do diagnozy potrzeb rynku pracy w zakresie kwalifikacji, planowania i kontraktowania szkole oraz innych form aktywizacji zwikszajcych potencja kwalifikacyjny klientw urzdw pracy. W oparciu o stosowanie tych narzdzi nastpi poprawa organizacji usug szkoleniowych realizowanych przez urzdy pracy.

Przewidywane efekty: -

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 3.1.5. Rozwj usug EURES i koordynacja udziau publicznych sub zatrudnienia w sieci EURES Cel: Wspieranie mobilnoci zawodowej na europejskim rynku pracy poprzez usugi na rzecz poszukujcych pracy i pracodawcw, w szczeglnoci poprzez realizacj midzynarodowego

81

porednictwa pracy oraz informowanie o warunkach ycia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Szwajcarii. Planowane dziaania: wspieranie wojewdzkich urzdw pracy w midzynarodowych dziaaniach na rzecz mobilnoci zawodowej; wspieranie powiatowych urzdw pracy w realizacji zada EURES; zarzdzanie operacyjne i finansowe grantami z Komisji Europejskiej przyznawanymi na realizacj dziaa EURES; rozwj kadry EURES poprzez szkolenia na poziomie krajowym i zagranicznym; opracowanie i aktualizowanie informacji nt. Warunkw ycia i pracy w Polsce dla Komisji Europejskiej; prowadzenie dziaa informacyjnych na rzecz obywateli polskich udajcych si do pracy za granic do krajw EOG; rozwj krajowej strony internetowej EURES www.eures.praca.gov.pl; wydawanie materiaw promujcych usugi EURES wobec bezrobotnych i poszukujcych pracy oraz pracodawcw; monitorowanie krajowych dziaa EURES.

Przewidywane efekty: Zwikszenie zainteresowania bezrobotnych, poszukujcych pracy, pracodawcw, partnerw spoecznych i innych partnerw na rynku pracy dziaaniami w ramach EURES realizowanymi przez urzdy pracy, a take podniesienie poziomu wiedzy i wiadomoci na temat moliwoci i sposobw poszukiwania legalnego zatrudnienia w krajach EOG i pozyskiwania pracownikw z tych krajw przez krajowych pracodawcw. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

3.2. Wzmacnianie kadrowe i kompetencyjne oraz profesjonalizacja publicznych sub zatrudnienia

3.2.1. Podwyszenie zatrudnienia kompetencji zawodowych pracownikw publicznych sub

Cel: Poprawa jakoci wiadczenia usug rynku pracy i wyrwnanie ich poziomu w skali kraju poprzez przeprowadzenie szkole moduowych dla pracownikw instytucji rynku pracy. Planowane dziaania: kontynuacja realizacji projektu w ramach PO KL pn. Szkolenia moduowe pracownikw publicznych instytucji rynku pracy, realizujcych usugi rynku pracy i programy aktywizacji zawodowej. Do koca 2010 r. w ramach projektu zostanie przeszkolonych ponad 2 tys. pracownikw instytucji rynku pracy; kontynuacja realizacji projektu w ramach PO KL pn. Oferta szkole w technologii e-learning dla kluczowych pracownikw publicznych sub zatrudnienia, bazujca na programach moduowych opracowanych w ramach SPO-RZL. W 2011 r. po zakoczeniu projektu, szkolenia e-learningowe bd dostpne dla wszystkich zainteresowanych osb i instytucji.

82

Przewidywane efekty: Podwyszenie kwalifikacji zawodowych pracownikw instytucji rynku pracy, co powinno skutkowa popraw usug rynku pracy. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 3.2.2. Wsparcie powiatowych i wojewdzkich urzdw pracy w realizacji zada na rzecz aktywizacji zawodowej osb bezrobotnych w regionie Cel: Wzmocnienie i rozwj publicznych sub zatrudnienia w regionie m.in. poprzez szkolenia, doradztwo, badania rynku pracy, a take upowszechnianie porednictwa pracy i poradnictwa zawodowego na poziomie regionalnym. Planowane dziaania: Wdraanie dziaa w ramach Priorytetu VI Programu Operacyjnego Kapita Ludzki Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Dziaanie 6.1 Poprawa dostpu do zatrudnienia oraz wspieranie rozwoju aktywnoci zawodowej w regionie. Dziaania bd si opiera w szczeglnoci na: szkoleniach oraz specjalistycznym doradztwie dla kadr publicznych sub zatrudnienia dziaajcych na terenie regionu, powizanych bezporednio z potrzebami oraz ze specyfik realizowanych przez nie zada; upowszechnianiu porednictwa pracy i poradnictwa zawodowego w regionie, m.in. poprzez dofinansowanie zatrudnienia doradcw zawodowych i porednikw pracy; prowadzeniu bada i analiz sytuacji na regionalnym i lokalnym rynku pracy oraz publikowaniu i upowszechnianiu ich wynikw.

Przewidywane efekty: Liczba kluczowych pracownikw publicznych sub zatrudnienia, ktrzy zakocz udzia w szkoleniach, istotnych z punktu widzenia regionalnego rynku pracy wyniesie 1 700 osb. Zgaszajcy zadanie: MRR. 3.2.3. Upowszechnienie w samorzdach nowych rozwiza zwizanych ze wspieraniem aktywnoci zawodowej w regionie Cel: Upowszechnienie wiedzy o nowych formach aktywizacji zawodowej wrd instytucji samorzdowych oraz zwikszenie efektywnoci dziaa podejmowanych w obszarze zwalczania bezrobocia. Planowane dziaania: przeprowadzenie szkole dla starostw powiatw i prezydentw miast, odpowiedzialnych za ksztatowanie lokalnej polityki rynku pracy, w celu zwikszenia ich aktywnoci w zakresie zwalczania bezrobocia, ale przede wszystkim oddziaywania na wzrost zatrudnienia; zgromadzenie informacji i publikacja broszury pokazujcej dobre praktyki w realizacji programw specjalnych na rzecz zatrudnienia.

Przewidywane efekty:

83

wczenie w szerszym zakresie starostw powiatw i prezydentw miast w kreowanie lokalnej polityki rynku pracy; wczenie w szerszym zakresie starostw powiatw i prezydentw miast w tworzenie i realizacj programw rynku pracy; stabilizowanie zatrudnienia w publicznych subach zatrudnienia; upowszechnienie idei realizowania programw specjalnych na rzecz zatrudnienia.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 3.2.4. Dostosowywanie mechanizmu podziau rodkw Funduszu Pracy do wyzwa rynku pracy Cel: Wprowadzenie algorytmu podziau rodkw Funduszu Pracy, wymuszajcego popraw efektywnoci dziaania publicznych sub zatrudnienia. Planowane dziaania: wdraanie przepisw rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 17 lipca 2009 r. w sprawie algorytmu ustalania kwot rodkw Funduszu Pracy na finansowanie zada w wojewdztwie (Dz. U. Nr 123, poz. 1019) oraz udzielanie informacji i wyjanie dotyczcych stosowania tych przepisw; prowadzenie prac analitycznych dotyczcych efektw zatrudnieniowych i kosztowych realizowanych wydatkw Funduszu Pracy; przeprowadzenie badania przyznawania rodkw Funduszu Pracy na podjcie dziaalnoci gospodarczej jako instrumentu aktywizacji zawodowej bezrobotnych.

Przewidywane efekty: Poprawa efektywnoci wydatkowania rodkw Funduszu Pracy na realizacje programw na rzecz promocji zatrudnienia, agodzenia skutkw bezrobocia i aktywizacji zawodowej. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DF. 3.2.5. Wsparcie finansowe zmian organizacyjnych w urzdach pracy Cel: Zwikszenie zakresu aktywizacji zawodowej osb bezrobotnych oraz poprawa efektywnoci dziaa aktywizacyjnych urzdw pracy. Planowane dziaania: Wdraanie przepisw art. 9b ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z pn. zm.) dotyczcych wyodrbnienia w urzdach pracy centrw aktywizacji zawodowej (CAZ), w ktrych bdzie realizowana dziaalno zwizana cile z aktywizacj zawodow. Ponadto na podstawie tego przepisu powiatowe urzdy pracy we wsppracy z samorzdami gminnymi utworz na poziomie gmin lokalne punkty informacyjno konsultacyjne (LPIK). Przewidywane efekty: zwikszenie liczby osb korzystajcych z pomocy urzdw pracy, w tym osb bdcych w trudnej sytuacji na rynku pracy; zwikszenie liczby osb bezrobotnych objtych aktywizacj zawodow;

84

rozwj wsppracy pomidzy powiatowymi urzdami pracy i gminami.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

3.3. Profesjonalny monitoring skutecznoci aktywnej polityki rynku pracy

(budowany jednoczenie z oglnym systemem, o ktrym mowa w dziaaniu 2.4) 3.3.1. Monitorowanie rozwoju instytucji rynku pracy Cel: Poprawa efektywnoci i skutecznoci funkcjonowania systemu instytucjonalnej obsugi rynku pracy oraz zblienie polityki rynku pracy do potrzeb przedsibiorcw i bezrobotnych. Planowane dziaania: przeprowadzenie analizy organizacyjno-funkcjonalnych rozwiza wyodrbnionych w ramach powiatowych urzdw pracy centrw aktywizacji zawodowej (CAZ) oraz oceny wpywu zastosowanych rozwiza na podejmowane przez powiatowy urzd pracy dziaania aktywizacyjne; dziaanie jest realizowane w ramach PO KL; monitorowanie sposobw i efektw realizacji przez urzdy pracy usug: porednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy; pozyskiwanie i analiza informacji na temat stosowania standardw usug rynku pracy i speniania warunkw ich prowadzenia przez publiczne suby zatrudnienia; monitoring dziaalnoci agencji zatrudnienia oraz realizacji wsppracy powiatowych urzdw pracy z agencjami zatrudnienia, w zakresie zawierania umw sucych doprowadzeniu skierowanego bezrobotnego do zatrudnienia; monitorowanie rynku usug szkoleniowych i doskonalenie funkcjonalnoci systemu informatycznego - Rejestr Instytucji Szkoleniowych (RIS); monitorowanie stanu i struktury zatrudnienia pracownikw publicznych sub zatrudnienia; wsppraca z Naczeln Rad Zatrudnienia w zakresie opiniowania funkcjonowania instytucji rynku pracy oraz analiza sprawozda z dziaalnoci Wojewdzkich Rad Zatrudnienia, prowadzenie dialogu z konwentami dyrektorw powiatowych i wojewdzkich urzdw pracy w zakresie organizacji i funkcjonowania urzdw pracy oraz opracowywanie informacji zbiorczej o wynikach kontroli urzdw pracy przeprowadzonych przez wojewodw. pozyskiwanie wiedzy niezbdnej do podejmowania dziaa sucych doskonaleniu funkcjonowania instytucji rynku pracy; identyfikacja dobrych praktyk w zakresie organizacyjno-funkcjonalnych rozwiza dotyczcych tworzenia centrw aktywizacji zawodowej (CAZ), opracowanie rozwiza modelowych oraz ich upowszechnienie, m.in. poprzez publikacje ksikowe; okresowe informacje na temat realizacji usug poradnictwa zawodowego, porednictwa pracy, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy w publicznych subach zatrudnienia; okresowe informacje nt. stosowania standardw usug i warunkw prowadzenia usug rynku pracy w publicznych subach zatrudnienia; pogbienie wiedzy na temat alokacji zasobw ludzkich w urzdach pracy;

Przewidywane efekty: -

85

wydawanie corocznej informacji o agencjach zatrudnienia; opracowanie na potrzeby sub zatrudnienia broszur informacyjnych nt. dostpnej oferty szkoleniowej.

Dziaania zrealizowane w 2009 r. Zakoczono projekt badawczy Analiza dziaalnoci rad zatrudnienia i ich wpywu na ksztatowanie polityki rynku pracy w okresie 2004-2008 realizowany w ramach Priorytetu I Zatrudnienie i integracja spoeczna PO KL. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 3.3.2. Monitorowanie efektywnoci polityki rynku pracy i integracji spoecznej Cel: Poprawa skutecznoci dziaa podejmowanych w ramach aktywnej polityki rynku pracy. Planowane dziaania: Przeprowadzenie bada nt. skutecznoci polityk rynku pracy i polityki spoecznej oraz opracowanie metodologii badania efektywnoci polityk rynku pracy, ktra pozwoli na prowadzenie systematycznego monitoringu tego obszaru w przyszoci. Przewidywane efekty: opracowanie metodologii badania efektywnoci polityk rynku pracy; publikacja raportu kocowego z bada efektywnoci polityk rynku pracy wraz z opracowan metodologi badania.

Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DAE.

Priorytet 4. agodzenie skutkw kryzysu gospodarczego oraz przygotowanie rynku pracy do oywienia gospodarki
4.1. Tworzenie warunkw uatwiajcych przedsibiorstwom szybk adaptacj do zmiennych warunkw gospodarowania
4.1.1. Zmiany prawa pracy suce uelastycznieniu i stabilizacji zatrudnienia Cel: Stworzenie moliwoci dostosowywania czasu pracy pracownikw do sytuacji przedsibiorstwa zmieniajcej si w wyniku oddziaywania czynnikw zewntrznych. Planowane dziaania: W dniu 1 lipca 2009 r. przyjto ustaw o agodzeniu skutkw kryzysu ekonomicznego dla pracownikw i przedsibiorcw (Dz. U. Nr 125, poz. 1035), ktra wprowadzia regulacje umoliwiajce atwiejsze dostosowywanie czasu pracy pracownikw do sytuacji firmy poprzez szersze stosowanie 12 miesicznego okresu rozliczeniowego czasu pracy, racjonalizacj rozwiza dotyczcych doby pracowniczej w kontekcie rozliczenia czasu pracy oraz wprowadzenie ruchomego czasu pracy. Ponadto w ustawie przewidziano nowe rozwizania suce stabilizacji zatrudnienia poprzez ograniczenie stosowania umw na czas okrelony. Okrelenie ewentualnych kierunkw zmian Kodeksu Pracy moe nastpi poprzez uwzgldnienie dorobku i dowiadcze wyniesionych z funkcjonowania przepisw ustawy. Przewidywane efekty:
86

Wzrost zdolnoci adaptacyjnych przedsibiorstw dziki upowszechnieniu elastycznej organizacji pracy. Zgaszajcy zadanie: MPiPS. 4.1.2. Subsydiowanie utrzymania miejsc pracy jako alternatywy zwolnie grupowych Cel: Wsparcie utrzymania miejsc pracy w przedsibiorstwach znajdujcych si w trudnej sytuacji ekonomicznej na skutek oddziaywania czynnikw makroekonomicznych. Planowane dziaania: wdraanie i wykonywanie przepisw ustawy z dnia 1 lipca 2009 r. o agodzeniu skutkw kryzysu ekonomicznego dla pracownikw i przedsibiorcw (Dz. U. Nr 125, poz. 1035) umoliwiajcych przedsibiorstwom dotknitym zmniejszeniem popytu okresowe obnienie kosztw utrzymania zasobw pracy poprzez skrcenie czasu pracy (do maksymalnie 50% etatu), bd skierowanie na tzw. urlop postojowy, przy rwnoczesnym wsparciu materialnym pracownikw ze rodkw Funduszu Gwarantowanych wiadcze Pracowniczych; wykorzystanie dowiadcze z wykonywania przepisw ustawy w celu wprowadzenia modyfikacji, sucych uatwieniu przedsibiorcom korzystania ze wsparcia. zmian

Przewidywane efekty: Ochrona miejsc pracy zagroonych likwidacj na skutek gwatownych w makroekonomicznych warunkach prowadzenia dziaalnoci gospodarczej. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP. 4.1.3. Modyfikacja funduszu szkoleniowego jako instrumentu polityki rynku pracy Cel: Wzrost kapitau ludzkiego pracownikw objtych skrceniem czasu pracy, bd skierowanych na tzw. urlop postojowy w wyniku dziaa antykryzysowych. Planowane dziaania: wdraanie i wykonywanie przepisw ustawy z dnia 1 lipca 2009 r. o agodzeniu skutkw kryzysu ekonomicznego dla pracownikw i przedsibiorcw (Dz. U. Nr 125, poz. 1035) zachcajcych przedsibiorcw dotknitych zmniejszeniem popytu do szkolenia pracownikw poprzez wykorzystanie funduszu szkoleniowego zachty polegaj na uproszczeniu zasad tworzenia funduszu, rozszerzeniu moliwoci jego wykorzystania oraz zwikszenie limitu dofinansowania szkole ze rodkw Funduszu Pracy. Ponadto wprowadzono moliwo otrzymywania przez pracownikw objtych obnionym wymiarem czasu pracy, bd postojem, a uczestniczcych w szkoleniach, stypendiw kompensujcych w czci utracone zarobki; wykorzystanie dowiadcze z wykonywania przepisw ustawy w celu wprowadzenia modyfikacji, sucych uatwieniu przedsibiorcom korzystania ze wsparcia.

Przewidywane efekty: Zwikszenie wydajnoci pracy, zdolnoci do podjcia zatrudnienia i adaptacji do zmian pracownikw objtych obnionym wymiarem czasu pracy, bd postojem. Zgaszajcy zadanie: MPiPS/DRP.

87

4.1.4. Instrument szybkiego reagowania Cel: Wsparcie przedsibiorstw i pracownikw przedsibiorstw, ktre w najbliszym czasie mog odczu negatywne skutki spowolnienia gospodarczego poprzez zastosowanie odpowiednich narzdzi skadajcych si na kompleksowy Plan Wsparcia. Planowane dziaania: opracowanie wskanikowego systemu monitorowania sytuacji w branach gospodarki i przedsibiorstwach do nich nalecych oraz statystycznych modeli Indeksw Wczesnego Ostrzegania pozwalajcych na monitorowanie sytuacji gospodarczej, wczesne wykrywanie i identyfikowanie problemw w funkcjonowaniu przedsibiorstw oraz okrelenie poziomu ryzyka wystpienia w skali gospodarki krajowej oraz w poszczeglnych sektorach gospodarki takich zakce, ktre uzasadniaj podejmowanie przez Rzd i jego agendy dziaa szczeglnych okrelanych jako Instrument(-y) Szybkiego Reagowania; opracowywanie Planw Wsparcia zapewniajcych kompleksow pomoc dla firm i pracownikw zagroonych zwolnieniami w ramach programw outplacementowych bd procesw restrukturyzacyjnych; realizacja oglnopolskiego projektu szkoleniowo-doradczego w zakresie wykorzystania Instrumentu Szybkiego Reagowania oraz jego promocja; ewaluacja projektu (ocena skutecznoci poszczeglnych narzdzi i efektywnoci wsparcia).

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: 12 raportw z monitoringu sytuacji w poszczeglnych branach; objcie dziaaniami szkoleniowo-doradczymi co najmniej 3 bran oraz wytypowanie w ich ramach przedsibiorstw, ktre uzyskaj wsparcie; objcie dziaaniami szybkiego reagowania 4500 pracownikw zagroonych negatywnymi skutkami procesw restrukturyzacji; kampania promujca wypracowany system wsparcia dla restrukturyzowanych bran wrd partnerw spoecznych, przedsibiorcw i innych interesariuszy; uruchomienie Centrum Monitorowania Zmiany Gospodarczej; 80% pracownikw i pracodawcw ukoczy szkolenia i podniesie swoje kwalifikacje lub podejmie nowy zawd lub przebranowi si; 30% pracownikw objtych usugami outplacemenetu uzyska zatrudnienie w okresie do 6 m-cy od zakoczenia udziau w usudze; 50% pracownikw planowanych do zwolnienia skorzysta ze wsparcia w ramach realizowanych dziaa outplacementowych.

Zgaszajcy zadanie: PARP. 4.1.5. Pakiet wsparcia mikroprzedsibiorcw z powiatw zagroonych bezrobociem, dotknitych skutkami kryzysu finansowego i gospodarczego wysokim

Cel: Wsparcie mikroprzedsibiorcw prowadzcych dziaalno gospodarcz w szczeglnie trudnych warunkach.

88

Planowane dziaania: pomoc de minimis w formie dopaty do oprocentowania kredytw i poyczek obrotowych oraz opat z tytuu otrzymanych gwarancji kredytowych.

Przewidywane efekty: Utrzymanie miejsc pracy w firmach oraz powstrzymanie narastania bezrobocia w powiatach dotknitych ponadprzecitn jego skal. Zgaszajcy zadanie: MG. 4.1.6. Prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w sytuacji kryzysu Cel: Lepsze przygotowanie sektora MP do funkcjonowania w warunkach spowolnienia gospodarczego. Planowane dziaania: realizacja cyklu seminariw otwartych z zakresu: alternatywnych rde finansowania (leasing, factoring, franchising, forfaiting), restrukturyzacji zaduenia przedsibiorcy wzgldem banku, zabezpieczenia transakcji handlowych, zarzdzania ryzykiem kursowym w przedsibiorstwie oraz wykorzystania instrumentw pochodnych, zarzdzania przedsibiorstwem w trudnych czasach (zarzdzanie/finanse/zasoby ludzkie), zarzdzania zasobami ludzkimi w okresie kryzysu, prawa upadociowego i naprawczego oraz zamwie publicznych systemu narodw zjednoczonych; wprowadzenie nowych szkole e-learningowych do portalu edukacyjnego PARP: - Zarzdzanie firm w sytuacji kryzysu (Kryzys w gospodarce, Kryzys w firmie, Analiza sytuacji kryzysowej w firmie, Strategie antykryzysowe, Zarzdzanie finansowe w kryzysie, Zarzdzanie ludmi w sytuacji kryzysowej, Komunikacja i dziaania PR, Narzdzia prewencji i ostrzegania), - Zabezpieczenie transakcji handlowych (ryzyko w dziaalnoci gospodarczej, metody pozyskiwania informacji, formy prowadzenia dziaalnoci gospodarczej i odpowiedzialno za dugi, ocena wiarygodnoci kontrahenta, zawarcie umowy, osobiste zabezpieczenia transakcji, rzeczowe formy zabezpieczenia transakcji, dobr zabezpiecze prawnych, wykonanie umowy i windykacja nalenoci, factoring, forfaiting, instrumenty pochodne jako metoda zabezpieczenia, zabezpieczanie cen surowcw i towarw); organizacja seminarium z cyklu Europejskie Przedsibiorstwo dla przedstawicieli sektora MP, realizowane przez orodek Enterprise Europe Network, afiliowany przy PARP nt. Factoring w praktyce MP; organizacja seminarium w ramach Europejskiego Tygodnia Przedsibiorczoci nt. dostpnych dla firm z sektora MP moliwoci finansowania polskiego eksportu. poszerzenie wiedzy przedsibiorcw na temat radzenia sobie ze skutkami kryzysu gospodarczego; wskazanie przedsibiorcom konkretnych rozwiza w zakresie wybranych problemw (np.: zarzdzanie finansami, zarzdzanie zasobami ludzkimi); zamieszczenie na stronie internetowej z przeprowadzonych seminariw; PARP materiaw edukacyjnych

Przewidywane efekty: -

89

wzbogacenie rynku szkole e-learningowych dostpnych dla MP.

Zgaszajcy zadanie: PARP. 4.1.7. Aktualizacja pakietw informacyjnych dla Punktw Konsultacyjnych Cel: Rozszerzenie wiedzy i umiejtnoci przedsibiorcw w zakresie rozwizywania problemw zwizanych z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej. Planowane dziaania: aktualizacja obecnych i opracowanie nowych pakietw i produktw informacyjnych dotyczcych aspektw administracyjno-prawnych dziaalnoci gospodarczej, w tym informujcych o dostpnym spektrum dziaa pozwalajcych na skuteczne radzenie sobie z pogorszeniem sytuacji gospodarczej oraz ich upowszechnianie za porednictwem Punktw Konsultacyjnych, penicych funkcj instytucji pierwszego kontaktu dla mikro, maych i rednich przedsibiorcw, a take osb planujcych rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej; przeszkolenie konsultantw i aktualizacja informatora dla przedsibiorcw.

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: Poprawa funkcjonowania maych i rednich przedsibiorstw, ktra przeoy si na zwikszenie stabilnoci zatrudnienia w tym sektorze. Zgaszajcy zadanie: PARP. 4.1.8. Analiza efektw restrukturyzacji i ich wpywu na rynek pracy Cel: Dostarczenie rzetelnej i aktualnej wiedzy na temat efektw restrukturyzacji gospodarki oraz wypracowanie katalogu narzdzi i procesw wspomagajcych realizacj dziaa restrukturyzacyjnych. Planowane dziaania: realizacja oglnopolskiego badania na temat oczekiwanych efektw restrukturyzacji i ich wpywu na rynek pracy w 8 wybranych sektorach gospodarki: - analiza procesw restrukturyzacji 8 sektorw (grniczy, stalowy, tekstylny, zbrojeniowy, stoczniowy, rybactwo, rolnictwo, kolejnictwo), - analiza dostosowania przedsibiorstw tych bran do warunkw transformacji ustrojowej, procesw globalizacyjnych, funkcjonowania Polski oraz na tle obecnej sytuacji gospodarczej, - opracowanie rekomendacji w zakresie zalecanych dziaa o charakterze interwencyjno-osonowym skierowanych do pracownikw badanych bran; promocja wynikw badania w zakresie wypracowanych standardw restrukturyzacji i adaptacji do otoczenia oraz wskanikw sygnalizujcych konieczno prowadzenia dziaa naprawczych (konferencja, upowszechnienie wynikw w prasie i Internecie).

Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty:

90

ocena efektywnoci i adekwatnoci podejmowanych dziaa restrukturyzacyjnych dla 8 bran (grnicza, stalowa, tekstylna, stoczniowa, zbrojeniowa, rybactwo, rolnictwo, kolejnictwo); opracowanie schematw wprowadzania zmian w organizacji (w tym przeprowadzania restrukturyzacji) z uwzgldnieniem cech danego sektora; opracowanie rekomendacji w zakresie zalecanych dziaa o charakterze interwencyjno-osonowym skierowanych do pracownikw badanych bran (w ich wyniku bdzie mona opracowa szkolenia i doradztwo na rzecz wsparcia procesw restrukturyzacyjnych).

Zgaszajcy zadanie: PARP. 4.1.9. Elastyczne formy zatrudnienia osb niepenosprawnych Cel: Upowszechnienie elastycznych form zatrudnienia, jako czynnika zwikszajcego szanse aktywizacji zawodowej osb niepenosprawnych przy jednoczesnym ograniczeniu kosztw zatrudnienia. Planowane dziaania: Zadanie bdzie realizowane w ramach programu Telepraca oraz inne elastyczne formy zatrudniania osb niepenosprawnych i obejmuje: finansowanie zawartych w projektach dziaa sucych aktywizacji zawodowej osb niepenosprawnych poprzez teleprac (szkolenia, doradztwo zawodowe, prowadzenie dziaa informacyjno promocyjnych), dofinansowanie zakupu sprztu komputerowego, oprogramowania, sprztu biurowego oraz instalacji szerokopasmowego cza internetowego dla telepracownikw.

Przewidywane efekty: Upowszechnienie wiedzy o telepracy - zarwno wrd pracodawcw, jak i potencjalnych telepracownikw oraz objcie dziaaniami programowymi corocznie okoo 250 biernych zawodowo osb niepenosprawnych. Zgaszajcy zadanie: PFRON.

4.2. Kreacja nowych miejsc pracy poprzez wsparcie przedsibiorczoci oraz zwikszenie skonnoci do inwestowania w warunkach dynamicznych zmian gospodarczych
4.2.1. Promocja przedsibiorczoci i samozatrudnienia Cel: Zwikszenie liczby maych i rednich przedsibiorstw oraz wyduenie przecitnego okresu prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w tym sektorze. Planowane dziaania: Kompleksowe wsparcie dla osb zamierzajcych rozpocz dziaalno gospodarcz m.in. w formie spki, spdzielni lub spdzielni socjalnej. Wsparcie obejmowa bdzie doradztwo (indywidualne i grupowe) oraz szkolenia umoliwiajce uzyskanie wiedzy i umiejtnoci potrzebnych do zaoenia i prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, przyznanie rodkw finansowych na rozwj przedsibiorczoci w wysokoci 40 tys. z oraz wsparcie pomostowe, polegajce na trwajcej przez okres do 6 lub do 12 miesicy pomocy i doradztwie
91

w prowadzeniu dziaalnoci oraz w efektywnym wykorzystaniu dotacji, a take wsparcie finansowe do wysokoci minimalnego wynagrodzenia miesicznie. Ponadto prowadzone bd dziaania promujce przedsibiorczo i samozatrudnienie oraz upowszechniajce dobre praktyki w tym obszarze. Zadanie jest realizowane w ramach PO KL. Przewidywane efekty: Budowanie postaw prozatrudnieniowych, powstawanie nowych miejsc pracy oraz podnoszenie poziomu aktywnoci zawodowej. Szacuje si, e w latach 2009-2011 w skali kraju zostanie utworzonych ok. 18 tys. nowych miejsc pracy. Zgaszajcy zadanie: MRR. 4.2.2. Proces inwestycyjny i strategie przedsibiorstw w czasach kryzysu Cel: Wsparcie maych i rednich przedsibiorcw w zakresie prowadzenia i finansowania inwestycji oraz prawidowego zarzdzania firm. Planowane dziaania: prowadzenie bada, ktre poprzez analiz postaw, wiedzy i planw przedsibiorcw sektora MP w zakresie zarzdzania strategicznego w sytuacji spowolnienia gospodarki, posu identyfikacji potrzebnych obszarw wsparcia zewntrznego; identyfikacja potrzeb przedsibiorcw w zakresie prowadzenia i finansowania procesw inwestycyjnych, zarzdzania zasobami ludzkimi oraz strategii zarzdzania przedsibiorstwem; promocja optymalnych dziaa pomocowych, ktre pozwol przedsibiorcom przyj waciwe strategie rozwoju oraz prowadzenia inwestycji w sytuacji niskiej koniunktury; wypracowanie rekomendacji dotyczcych podanych kierunkw wsparcia przedsibiorstw dla administracji pastwowej szczebla centralnego i samorzdowego; wypracowanie rekomendacji dla przedsibiorcw dotyczcych rozwoju kompetencji pracowniczych oraz funkcjonowania firmy w czasie kryzysu; wypracowanie i promocja optymalnych dziaa pomocowych, ktre pozwol przedsibiorcom przyj waciwe strategie rozwoju oraz prowadzenia inwestycji w sytuacji niskiej koniunktury.

Przewidywane efekty: Poprawa funkcjonowania przedsibiorstw w trudnej sytuacji, co przyczyni si do utrzymania istniejcych, ale take do kreacji nowych miejsc pracy oraz adaptacji kwalifikacji pracowniczych do wyzwa zwizanych z kryzysem. Zgaszajcy zadanie: PARP. 4.2.3. Zmiany podatkowe zwikszajce skonno do inwestowania Cel: Zwikszenie skonnoci przedsibiorcw do inwestowania, a zwaszcza do prowadzenia prac rozwojowych. Zadanie zrealizowane w 2009 r. Ustaw z dnia 5 marca 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osb prawnych

92

(Dz. U. Nr 69, poz. 587), dokonano nowelizacji ustaw o podatkach dochodowych polegajcej na: zmianie definicji maego podatnika w zakresie zwikszenia limitu przychodw warunkujcych jego status z 800 000 euro do 1 200 000 euro, podwyszeniu w latach 2009-2010 limitu kwoty jednorazowej amortyzacji do 100 000 euro, wprowadzeniu moliwoci dokonywania przez podatnikw wyboru sposobu zaliczenia kosztw prac rozwojowych do kosztw podatkowych.

Ustawa wesza w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia, czyli z dniem 22 maja 2009 r. Efekty: Zwikszenie grupy podatnikw mogcych skorzysta z jednorazowej amortyzacji i kwartalnego wpacania zaliczek na podatek dochodowy oraz zwikszenie limitu jednorazowej amortyzacji. Korzystniejsze sposoby rozliczenia kosztw prac rozwojowych. W efekcie zwikszy si skonno przedsibiorcw do inwestowania, zwaszcza w prace rozwojowe, a zatem nastpi take kreacja dodatkowych miejsc pracy. Zgaszajcy zadanie: MF. 4.2.4. Udzielanie pomocy de minimis przedsibiorcom uczestniczcym w grupowych przedsiwziciach wystawienniczo-promocyjnych Cel: Zwikszenie eksportu produktw bd usug poprzez umoliwienie przedsibiorcom udziau w kompleksowo zorganizowanych imprezach wystawienniczych. Planowane dziaania: Wsparcie przedsibiorcw, ktrzy nie s w stanie samodzielnie podj dziaa umoliwiajcych promocj wasnych produktw na rynkach zagranicznych, a ktrzy chc zwikszy eksport swoich produktw bd usug i umoliwienie im udziau w kompleksowo zorganizowanych imprezach wystawienniczych. Przewidywane efekty: Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej polskich przedsibiorcw na rynkach zagranicznych, co bezporednio przeoy si na zwikszenie udziau sprzeday na rynkach eksportowych, a porednio na popraw sytuacji na krajowym rynku pracy. Zgaszajcy zadanie: MG.

93

5. Monitoring i koordynacja KPDZ/2009-2011

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zobowizuje ministra waciwego do spraw pracy do sporzdzania okresowych sprawozda z realizacji Krajowego Planu Dziaa na rzecz Zatrudnienia. Monitorowanie i koordynowanie wykonywania KPDZ/2009-2011 przez ministra waciwego do spraw pracy prowadzone bdzie w nastpujcy sposb: 1) Podmiot sprawozdajcy, na podstawie informacji uzyskanych od realizatorw wczonego do KPDZ/2009-2011 zadania, skada w kolejnych latach do Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej, roczne sprawozdanie o jego realizacji, w terminie do dnia 15 marca za rok poprzedni. Sprawozdanie roczne powinno w szczeglnoci zawiera nastpujce wyodrbnione czci: symbol zadania zgodnie z przyjtym w KPDZ/2009-2011, charakterystyk realizowanego zadania (cel, wykonawcy, podjte i zrealizowane dziaania), wydatkowan kwot, z podaniem rda finansowania, ocen zgodnoci realizacji zadania z KPDZ/2009-2011, uzyskane efekty, w ujciu ilociowym i jakociowym, wnioski i rekomendacje wynikajce z realizacji zadania.

2) Na podstawie rocznego sprawozdania z realizacji zada KPDZ/2009-2011 minister waciwy do spraw pracy podejmuje niezbdne decyzje zapewniajce dalsz sprawn realizacj zada. W przypadku zagroenia realizacji KPDZ/2009-2011 minister waciwy do spraw pracy powiadamia o tym fakcie Rad Ministrw, podajc przyczyny zaistniaej sytuacji oraz proponowane rozwizania naprawcze. 3) W okresie zbierania sprawozda (do dnia 15 marca) moliwe bdzie take zgaszanie dodatkowych zada do realizacji w kolejnych latach oraz zgaszanie weryfikacji zada wchodzcych w skad KPDZ/2009-2011. Propozycje zmian zostan opisane w rocznym sprawozdaniu z realizacji KPDZ/2009-2011. 4) Minister waciwy do spraw pracy sporzdza w kolejnych latach w terminie do dnia 31 maja sprawozdanie roczne z realizacji KPDZ/2009-2011. -

Monitorowanie realizacji dziaa KPDZ/2009-2011 oraz ocena postpu w uzyskiwaniu celw Planu prowadzona bdzie w oparciu o zestaw wskanikw. Wskaniki gwne odnosz si do sytuacji na polskim rynku pracy i stopnia realizacji celw Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Natomiast wskaniki pomocnicze su ocenie postpw dokonanych w ramach poszczeglnych kierunkw dziaa KPDZ/2009-2011. Poniej podano zestaw wskanikw zalecanych do wykorzystania przy monitorowaniu i ocenie realizacji krajowego planu oraz regionalnych planw dziaa na rzecz zatrudnienia: Wskaniki gwne: wskanik zatrudnienia (wg. BAEL): - osb w wieku 15-64 lat,

94

- kobiet w wieku 15-64 lat, - osb starszych w wieku 55-64 lat, - osb niepenosprawnych w wieku produkcyjnym; wskanik zrnicowania regionalnych stp zatrudnienia na podstawie BAEL; stopa bezrobocia (wg. BAEL): - ogem, - kobiet, - modziey w wieku 15-24 lat, - osb powyej 45 roku ycia, - dugookresowego (13 miesicy i wicej); odsetek osb w wieku 25-64 lat uczcych si i doksztacajcych na podstawie BAEL; wskanik osigni edukacyjnych modziey na podstawie BAEL (udzia osb z wyksztaceniem co najmniej zasadniczym zawodowym lub rednim w grupie ludnoci w wieku 20-24 lat).

Wskaniki pomocnicze zalecane przy monitorowaniu i ocenie realizacji poszczeglnych kierunkw dziaa: wskanik zatrudnienia dla osb w wieku 50 lat i wicej na podstawie BAEL; redni wiek dezaktywizacji zawodowej na podstawie BAEL; wskaniki skolaryzacji netto wg poziomu ksztacenia i wieku: - ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne (16-18 lat), - policealne (19-21 lat), - wysze (19-24 lat); odsetek uczniw aktywnych zawodowo na podstawie BAEL; odsetek pracujcych uczniw na podstawie BAEL; wspczynnik aktywnoci zawodowej na podstawie BAEL: - osb w wieku 50 lat i wicej, - kobiet w wieku 15-64 lat, - modziey w wieku 15-24 lat; gender pay gap wskanik zrnicowania wynagrodzenia wedug pci; udzia kobiet wrd biernych zawodowo na podstawie BAEL; udzia kobiet zatrudnionych na czas okrelony wrd pracujcych kobiet na podstawie BAEL; odsetek biernych zawodowo z powodu obowizkw rodzinnych na podstawie BAEL; udzia osb, ktre pracuj w niepenym wymiarze czasu pracy z powodu opieki nad dziemi lub osob niepenosprawn wrd zatrudnionych w niepenym wymiarze czasu pracy na podstawie BAEL;

95

wskanik zatrudnienia absolwentw w wieku 15 lat i wicej wg poziomu wyksztacenia na podstawie BAEL; stopa bezrobocia wrd absolwentw w wieku 15 lat i wicej wg poziomu wyksztacenia na podstawie BAEL; modzie nie kontynuujca nauki w wieku 18-24 lat na podstawie BAEL; wspczynnik aktywnoci zawodowej ludnoci wiejskiej w wieku 15 lat i wicej na podstawie BAEL: - ogem, - zwizanej z gospodarstwem rolnym, - niezwizanej z gospodarstwem rolnym;

wskanik zatrudnienia ludnoci wiejskiej w wieku 15 lat i wicej na podstawie BAEL: - ogem, - zwizanej z gospodarstwem rolnym, - niezwizanej z gospodarstwem rolnym;

stopa bezrobocia wrd ludnoci wiejskiej w wieku 15 lat i wicej na podstawie BAEL: - ogem, - zwizanej z gospodarstwem rolnym, - niezwizanej z gospodarstwem rolnym;

dugotrwae bezrobocie (udzia bezrobotnych powyej 12 miesicy w populacji bezrobotnych ogem w %) na podstawie BAEL; osoby w wieku 18 - 59 lat w gospodarstwach domowych bez osb pracujcych na podstawie BAEL; dzieci (w wieku 0 - 17 lat) w gospodarstwach domowych bez osb pracujcych na podstawie BAEL; stopa ubstwa (odsetek osb poniej linii ubstwa okrelonej jako 60% krajowej mediany dochodw ekwiwalentnych) na podstawie EU-SILC; gboko ubstwa (przecitna luka dochodw osb zakwalifikowanych do sfery ubstwa w stosunku do linii ubstwa) na podstawie EU-SILC; wskanik zagroenia ubstwem wrd osb pracujcych (in work at risk of poverty rate) na podstawie EU-SILC; wskanik aktywnoci zawodowej osb niepenosprawnych w wieku produkcyjnym na podstawie BAEL; stopa bezrobocia wrd osb niepenosprawnych w wieku produkcyjnym na podstawie BAEL; udzia zatrudnionych na czas nieokrelony w oglnej liczbie zatrudnionych na podstawie BAEL; udzia zatrudnionych na czas okrelony w oglnej liczbie zatrudnionych na podstawie BAEL;

96

udzia zatrudnionych w niepenym wymiarze czasu pracy w oglnej liczbie zatrudnionych na podstawie BAEL; udzia osb, ktrym odpowiada niepeny wymiar czasu pracy wrd zatrudnionych w niepenym wymiarze czasu pracy na podstawie BAEL; liczba agencji zatrudnienia; liczba osb, ktre uzyskay zatrudnienie za porednictwem agencji zatrudnienia; odsetek bezrobotnych objtych aktywnymi dziaaniami polityki rynku pracy; efektywno zatrudnieniowa - stopa ponownego zatrudnienia uczestnikw programw rynku pracy; liczba bezrobotnych przypadajca na: - jednego zatrudnionego w urzdzie pracy, - jednego porednika pracy zatrudnionego w urzdzie pracy, - jednego doradc zawodowego zatrudnionego w urzdzie pracy;

udzia porednikw pracy wrd pracownikw urzdw pracy ogem; udzia doradcw zawodowych wrd pracownikw urzdw pracy ogem; udzia specjalistw ds. rozwoju zawodowego wrd pracownikw urzdw pracy ogem; przecitny czas poszukiwania pracy przez bezrobotnego w miesicach na podstawie BAEL; udzia zniechconych bezskutecznoci poszukiwania pracy wrd biernych zawodowo na podstawie BAEL.

97

6. Finansowanie zada
Zakada si, e realizacja zada ujtych w KPDZ/2009-2011 bdzie finansowana ze rodkw krajowych i zagranicznych. W ramach krajowych rodkw publicznych wyrniono budet pastwa, budety jednostek samorzdu terytorialnego oraz fundusze celowe, w tym w szczeglnoci: Fundusz Pracy (FP) i Pastwowy Fundusz Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych (PFRON). Ponadto zakada si czciowe finansowanie przy wykorzystaniu krajowego kapitau prywatnego. W ramach rodkw zagranicznych gwnym rdem finansowania zada jest budet Unii Europejskiej. Planowane rodki na realizacj zada ujtych w KPDZ/2009-2011 wynios ogem 41 243 357 tys. z (100%), z tego: 1. 2. rodki krajowe - 21 821 736 tys. z (52,9% ogu rodkw), w tym: Fundusz Pracy - 782 899 tys. z (1,9%); PFRON - 6 868 939 tys. z (16,7%); budet pastwa - 9 531 577 tys. z (23,1%); budet jst - 74 098 tys. z (0,2%); rodki prywatne - 2 420 393 tys. z (5,9%); inne rodki - 2 143 830 tys. z (5,2%); rodki zagraniczne - 19 421 621 tys. z (47,1% ogu rodkw), w tym: Europejski Fundusz Spoeczny (EFS) - 5 499 882 tys. z (13,3%); Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) - 8 312 322 tys. z (20,2%); inne rodki - 5 609 416 tys. z (13,6%).

W podanej kwocie ogem nie uwzgldniono zada realizowanych przez instytucje w ramach rodkw wasnych przeznaczonych na dziaalno biec. W tab. 2 podano szczegowe dane dotyczce wielkoci i rde finansowania poszczeglnych zada ujtych w KPDZ/2009-2011. Realizacja zada ujtych w KPDZ/2009-2011 jest czciowo finansowana w ramach rodkw Funduszu Pracy. Naley zauway, e minister waciwy do spraw pracy jako dysponent Funduszu Pracy przekazuje samorzdom wojewdztw i powiatw rodki w wysokoci ustalonej wedug algorytmu, na realizacj programw na rzecz promocji zatrudnienia, agodzenia skutkw bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zada w wojewdztwie. Dla zapewnienia prawidowej realizacji zada KPDZ/2009-2011 zabezpieczono odpowiednie rodki w ustawie budetowej na 2010 r. oraz w budetach poszczeglnych dysponentw realizujcych dane zadanie. Zasady wykorzystywania krajowych rodkw finansowych pochodzcych z budetu pastwa, budetw jednostek samorzdw terytorialnych i funduszy celowych okrela ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z pn. zm.). Wykorzystanie rodkw zagranicznych bdzie nastpowao zgodnie z przyjtymi zasadami przy realizacji programw operacyjnych w ramach Krajowego Programu Reform na lata 2008-2011 oraz z uwzgldnieniem ustawy o finansach publicznych.

98

Tab. 2. TABLICA FINANSOWA DLA ZADA REALIZOWANYCH W RAMACH KPDZ/2009-2011 (lata 2009-2011 w tys. zotych)
Z tego Symbol zadania
0 OGEM Priorytet 1 Razem dziaanie 1.1. 1.1.1.* 1.1.2. 1.1.3. 1.1.4. 1.1.5.** 1.1.6. 1.1.7. 1.1.8. ,i 1.1.9.** 1.1.10. 1.1.11. 1.1.12. 1.1.13. 1.1.14. Razem dziaanie 1.2. 1.2.1.1. 1.2.1.2. 1.2.2.1. 1.2.2.2. 1=2+8 41 243 357 24 385 843 9 302 824 45 745 1 096 113 7 332 29 695 1 004 208 1 609 600 175 755 2 701 630 132 880 226 267 42 040 1 736 560 495 000 15 083 018 16 267 12 000 18 604 5 217

Ogem razem
2=3+...+8 21 821 736 17 500 590 5 299 990 6 862 164 416 1 099 25 230 150 631 1 609 600 175 755 2 701 630 33 220 90 507 6 306 260 484 74 250 12 200 600 2 440 0 2 790 982

rodki krajowe FP
3 782 899 77 900 1 500

rodki zagraniczne rodki prywat.

7 2 420 393 2 420 393 45 254

PFRON
4 6 868 939 6 868 939 175 755

budet pastwa
5 9 531 577 6 945 328 3 889 451 6 862 164 416 1 099 25 230 150 631 1 609 600

budet jst
6 74 098 4 200 4 200

inne rodki
8 2 143 830 1 183 830 1 183 830

razem
9=10+...+12 19 421 621 6 885 253 4 002 834 38 883 931 697 6 233 4 465 853 577

EFS
10 5 499 882 3 592 889 2 913 838 38 883 931 697 6 233 4 465

EFRR
11 8 312 322 853 577 853 577

inne rodki
12 5 609 416 2 438 787 235 420

853 577

175 755 1 500 1 512 100 33 220 45 254 6 306 260 484 74 250 6 693 184 3 055 876 2 440 2 790 982 4 200 45 254 1 183 830
ii

99 660 135 760 35 734 1 476 076 420 750 0 2 882 419 13 827 12 000 15 814 4 235

99 660 e 135 760 35 734 1 476 076 420 750 679 051 13 827 12 000 15 814 4 235 0 2 203 367

76 400

2 375 140

99

0 1.2.2.3.** 1.2.2.4.* 1.2.3.1. 1.2.3.2. 1.2.4.1. 1.2.4.2. 1.2.4.3. 1.2.4.4. 1.2.5.1. 1.2.5.2. 1.2.6.1.** 1.2.6.2. 1.2.6.3. 1.2.6.4. 1.2.7. Priorytet 2 Razem dziaanie 2.1. 2.1.1.1. 2.1.1.2. 2.1.2.1. Razem dziaanie 2.2. 2.2.1.* 2.2.2.* 2.2.3. Razem dziaanie 2.3. 2.3.1.1. 2.3.2.1. 2.3.2.2. Razem dziaanie 2.4.

1=2+8 33 500 104 181 562 683 n 1 367 230 3 383 049 100 10 300 34 759 168 509 8 986 100 56 543 25 021 298 955 14 645 635 827 897 24 131 803 224 542 4 183 542

2=3+...+8 5 030 16 328 140 671 n 854 519 2 114 405 100 4 300 5 214 105 609 8 821 805 56 543 25 021 44 843 2 570 851 124 203 3 619 120 484 100 1 045 889

5 5 030

9=10+...+12 28 470 87 853 422 012

10 28 470 87 853

11

12

2 400

13 928 140 671 170 904 422 881 100 4 300 5 214 683 615 1 691 525

422 012 512 711 1 268 644 6 000 29 545 62 900 164 295

512 711 1 268 644 6 000 29 545 62 900 164 295

e e

74 000

31 609 6 580 011 56 543 25 021

2 241 794

iii

44 843 100 100 0 0 2 570 751 124 103 3 619 120 484 100 0 0 1 045 889 0 0 0 0 0 0 0 0 0

254 112 12 074 784 703 694 20 512 682 740 442 3 137 653

254 112 1 452 417 20 512 20 512 682 740 442 0 0

iiii

7 458 745 682 740

3 163 621 442

3 137 653

4 183 542 4 718

1 045 889 708 0 0

1 045 889 708 0 0 0

3 137 653 4 010 4 010 0

3 137 653

1 718 3 000 1 677 350

258 450 251 621 0 0

258 450 251 621 0 0 0

1 460 2 550 1 425 730

1 460 2 550 1 425 625 0 105

100

0 2.4.1. 2.4.2. 2.4.3. 2.4.4. 2.4.5. Razem dziaanie 2.5. 2.5.1. 2.5.2. Razem dziaanie 2.6. 2.6.1. Priorytet 3 Razem dziaanie 3.1. 3.1.1. 3.1.2.* 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. Razem dziaanie 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. Razem dziaanie 3.3. 3.3.1.**** 3.3.2.***** Priorytet 4

1=2+8 11 812 4 769 145 1 660 000 625 7 949 858 6 677 085 1 272 773 2 270 2 270 257 125 214 315 2 082 200 000 2 386 9 847 42 666 24 665 17 419 310 272 n 144 144 0 1 954 755

2=3+...+8 1 772 715 40 249 000 94 1 148 431 976 151 172 280 0 0 214 373 205 526 1 469 200 000 605 3 452 8 826 3 700 4 544 310 272 n 21 21 0 1 535 922

5 1 772 715 40 249 000 94

9=10+...+12 10 040 4 054 105 1 411 000 531

10 10 040 4 054

11

12

105 1 411 000 531 0 6 776 005 5 675 512 1 100 493 2 270 2 270 35 744 1 781 0 0 0

1 148 431 976 151 172 280

6 801 427 5 700 934 1 100 493

25 422 25 422

2 270 2 270

204 899 203 905 1 103 200 000 291 2 511 994

0 0

7 656 1 621 366

1 818 0

0 0

0 0

42 752 8 789 613

7 008 7 008 613

314 941 0 6 014 3 700 2 272 42 1 818 0 0

1 781 6 395 33 840 20 965 12 875

1 781 6 395 33 840 20 965 12 875 0 0

454 310 230 n 0 0

1 818

21 21

123 123

123 123 418 833

500 000

7 842

68 080

960 000

418 833

101

0 Razem dziaanie 4.1. 4.1.1.* 4.1.2. 4.1.3. 4.1.4. 4.1.5. 4.1.6. 4.1.7. 4.1.8. 4.1.9. Razem dziaanie 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3.* 4.2.4.

1=2+8 1 500 770

2=3+...+8 1 467 824

3 500 000

4 0

5 7 824

6 0

7 0

8 960 000

9=10+...+12 32 946

10 32 946

11 0

12 0

960 000 500 000 29 358 2 000 8 227 220 965 0 453 985 453 864 121 453 985

960 000 500 000 4 404 2 000 1 242 33 145 0 68 098 68 080 18 68 098

960 000 500 000 4 404 2 000 1 242 33 145 0 0 18 18 0 0 18 68 080 0 0 68 080 68 080 0 0 24 954 6 985 187 820 0 385 887 385 784 103 385 887 24 954 6 985 187 820 385 887 385 784 103 385 887 0 0 0 0

*/ Zadanie realizowane w ramach rodkw wasnych przeznaczonych na dziaalno biec. **/ Kwota na lata 2009-2013. ***/ Kwota na lata 2009 - 2010. Brak moliwoci oszacowania rodkw na kolejne lata. ****/ Dziaania w wikszoci realizowane w ramach rodkw wasnych przeznaczonych na dziaalno biec, w przypadku czci zada nie mona oszacowa planowanych wydatkw na obecnym etapie; podane kwoty dotycz wydatkw na realizacj projektu badawczego "Analiza dziaalnoci rad zatrudnienia i ich wpywu na ksztatowanie polityki rynku pracy w okresie 2004-2008". *****/ Zadanie 3.3.2. zostao poczone z zadaniem 2.4.1. Podana przy zadaniu 2.4.1. kwota dotyczy obu realizowanych zada. e / EFRROW - Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich. f / rodki wiatowej Organizacji Zdrowia (WHO World Health Organization). i / Ze wzgldu na ramowy, interdyscyplinarny i wieloletni charakter Programu Rozwoju Edukacji na Obszarach Wiejskich na lata 2008-2013 MEN nie jest moliwe na obecnym etapie precyzyjne oszacowanie wysokoci rodkw w ramach poszczeglnych rde finansowania w okresie realizacji KPDZ/2009-2011. W zwizku z tym dane maja charakter szacunkowy i mog ulec zmianie. ii / rodki pochodz z: NFZ - 585 630 tys. z oraz z FRKF 598 200 tys. z. iii / Na kwot 2 241 794 tys. z skada si: wykorzystanie dotacji budetowej w roku 2009 r. na poziomie 652 794 tys. z, planowana wysoko dotacji budetowej na 2010 rok 659 000 tys. z, (uwzgldniona w planie finansowym PFRON na rok 2010), planowana wysoko dotacji budetowej na 2011 rok wynosi 930 000 tys. z (ustalona na poziomie 30 % zaplanowanych wydatkw na dofinansowanie do wynagrodze pracownikw niepenosprawnych w roku 2011). W celu przedstawienia planowanych wydatkw na rok 2011 posuono si projektem planu finansowego na rok 2010, ktry swym zakresem przewidywa plan 3-letni na lata 2010-2012 i zosta zatwierdzony przez Rad Nadzorcz PFRON w dniu 16.09.2009 r. (uchwaa nr 26/2009). Na dzie dzisiejszy nie powsta jeszcze projekt planu finansowego PFRON na rok 2011. iiii / Wsplnotowy Program na rzecz Zatrudnienia i Solidarnoci Spoecznej (PROGRESS)

102

n/ Obecnie nie mona oszacowa rodkw.

103

7. Partnerstwo na rzecz realizacji KPDZ/2009-2011

Dla sprawnego opracowania projektu KPDZ/2009-2011 i jego efektywnej realizacji przyjto partnerstwo jako podstawow zasad dziaania. Zasada ta z jednej strony polega na wspdziaaniu resortw w przygotowaniu projektu KPDZ, z drugiej za na przeprowadzeniu konsultacji i zebraniu opinii o projekcie od partnerw spoecznych w celu udoskonalenia projektu. Kierujc si powysz zasad oraz uwzgldniajc postanowienia art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy minister waciwy do spraw pracy w padzierniku 2008 r. powoa Midzyresortowy Zesp do Opracowania Projektu Krajowego Planu Dziaa na rzecz Zatrudnienia na lata 2009-2011, zwany dalej Zespoem. W skad Zespou weszli reprezentanci ministerstw i instytucji centralnych delegowani przez te instytucje. Prace Zespou, ktremu przewodniczy Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej, nadzorujcy dzia praca, prowadzone byy w oparciu o ustalenia przyjte na pierwszym posiedzeniu Zespou w dniu 1 padziernika 2008 r. Zadaniem Zespou byo prowadzenie prac nad projektem Krajowego Planu Dziaa na rzecz Zatrudnienia, formuowanie kierunkowych propozycji w zakresie polityki rynku pracy, ktre powinny by uwzgldnione w przygotowywanym dokumencie, wybr zada do realizacji w ramach KPDZ/2009-2011. Ustalenia Zespou podejmowane byy w drodze konsensusu. Gwny nurt prac prowadzony by w tzw. trybie roboczym, z wykorzystaniem poczty elektronicznej. W tej formie prowadzone byy take uzgodnienia midzy Czonkami Zespou, dotyczce projektu dokumentu na kolejnych etapach jego opracowywania. Po zaakceptowaniu projektu KPDZ/2009-2011 przez kierownictwo Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej, zosta on przekazany do uzgodnie midzyresortowych. Zgoszone przez resorty korekty do projektu KPDZ/2009-2011 zostay uwzgldnione w jego kolejnej wersji. Ponadto projekt KPDZ/2009-2011 (wersja z 2.12.2008 r.), zosta udostpniony w celu konsultacji spoecznych, w tym w szczeglnoci przekazany do opinii: Komisji Krajowej NSZZ "Solidarno", Oglnopolskiego Porozumienia Zwizkw Zawodowych, Forum Zwizkw Zawodowych, Polskiej Konfederacji Pracodawcw Prywatnych Lewiatan, Konfederacji Pracodawcw Polskich, Zwizku Rzemiosa Polskiego, Business Centre Club.

W grudniu 2008 r. projekt KPDZ/2009-2011 by przedmiotem obrad Naczelnej Rady Zatrudnienia. Opinie partnerw spoecznych recenzujce dokument znajduj odzwierciedlenie w jego treci.

104

Zacznik nr 1 Podmioty realizujce i sprawozdajce o zadaniach ujtych w KPDZ/2009-2011

Nazwy dziaa, poddziaa i zada10 Podmiot zgaszajcy Podmiot realizujcy Podmiot sprawozdajcy

Priorytet 1. Wzrost aktywnoci

1.1. Zbudowanie systemu powszechnej edukacji ustawicznej oraz systemu zacht do ksztacenia si przez cae ycie 1.1.1. Stworzenie placwki ksztacenia MEN MEN MEN ustawicznego o zasigu oglnopolskim 1.1.2. Upowszechnianie formalnego MRR Samorzd wojewdztwa MRR ksztacenia ustawicznego 1.1.3. Rozwj kapitau ludzkiego w PARP Instytucja wdraajca: PARP. Realizatorzy PARP przedsibiorstwach. projektw: przedsibiorcy, podmioty dziaajce na rzecz zatrudnienia lub rozwoju zasobw ludzkich, nie bdce przedsibiorcami. 1.1.4. Doskonalenie podstaw MEN MEN MEN programowych ksztacenia dla potrzeb gospodarki opartej na wiedzy 1.1.5. Uruchomienie nowego typu MEN MEN MEN studiw podyplomowych przygotowujcych do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotw zawodowych 1.1.6. Poprawa infrastruktury uczelni PARP PARP PARP
10

W ramach priorytetw wydzielono dziaania oznaczone symbolem dwucyfrowym oraz poddziaania oznaczone symbolem trzycyfrowym. W przypadku dziaa, w ktrych wyodrbnienie poddziaa nie byo zasadne, zadania zostay oznaczone rwnie trzycyfrowym symbolem. Natomiast zadania zawarte w poddziaaniach zostay oznaczone symbolem czterocyfrowym. Priorytety, dziaania i poddziaania (wyrnione wytuszczon czcionk) co do zasady ustalone s dla dokumentu na cay okres programowania. Zbir zada (oznaczonych symbolem trzycyfrowym lub czterocyfrowym) moe by zmieniany w trakcie realizacji Planu stosownie do nowych wyzwa i potrzeb.

105

Polski Wschodniej 1.1.7. Realizacja Narodowego Programu MEN Stypendialnego 1.1.8. Wsparcie ksztacenia ustawicznego PFRON osb niepenosprawnych 1.1.9. Program rozwoju edukacji na MEN obszarach wiejskich 1.1.10. Szkolenia zawodowe dla osb MRiRW zatrudnionych w rolnictwie i lenictwie w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 1.1.11. Korzystanie z usug doradczych MRiRW przez rolnikw i posiadaczy lasw w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 1.1.12. Zwikszanie udziau szkolnictwa MNiSW wyszego w ksztaceniu ustawicznym 1.1.13. Doskonalenie programw nauczania w szkoach wyszych i dostosowywanie ich do wymogw gospodarki opartej na wiedzy 1.1.14. Zwikszenie liczby absolwentw kierunkw o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy 1.2. Budowanie spjnoci rynku pracy 1.2.1. Aktywizacja osb w wieku 50+ 1.2.1.1. Wyrwnywanie szans na rynku pracy dla osb w wieku 50+ 1.2.1.2. Gminne miejsca integracji i pracy MNiSW

MEN, wojewodowie, jst Biuro PFRON oraz 16 Oddziaw PFRON MEN, MRiRW, MPiPS, MKiDN, MSiT, MSWiA, MRR, MG, MI, MZ, jst, organizacje poytku publicznego MRiRW, ARiMR, FAPA

MEN PFRON MEN

MRiRW

MRiRW, ARiMR

MRiRW

MNiSW MNiSW

MNiSW MNiSW

MNiSW

MNiSW

MNiSW

MPiPS/DAE MPiPS/DPS

MPiPS/DAE, MPiPS/CRZL MPiPS/DPS, MPiPS/CRZL, instytucje

MPiPS/DAE, MPiPS/CRZL MPiPS/DPS,

106

dla osb w wieku 50+

pomocy i integracji spoecznej, organizacje pozarzdowe zajmujce si statutowo problematyk pomocy i integracji spoecznej a take rynku pracy, administracja publiczna, w tym szczeglnie samorzdowa dziaajca w obszarze pomocy i integracji spoecznej oraz rynku pracy 1.2.2. Wspieranie zatrudnienia kobiet oraz osb pragncych godzi obowizki rodzinne z zawodowymi 1.2.2.1. Aktywizacja spoeczno MPiPS/DAE MPiPS/DAE , MPiPS/CRZL ekonomiczna kobiet na poziomie lokalnym i regionalnym 1.2.2.2. Opracowanie modelowych MPiPS/DAE MPiPS/DAE, MPiPS/ CRZL rozwiza godzenia rl zawodowych i rodzinnych kobiet i mczyzn 1.2.2.3. Wdraanie i upowszechnianie MPiPS/DWF MPIPS/DWF rozwiza sucych godzeniu ycia zawodowego i rodzinnego 1.2.2.4. Rozwj alternatywnych form MPiPS/DSR MPiPS/DSR opieki nad dziemi w wieku do 3 lat 1.2.3. Pomoc modziey rozpoczynajcej karier zawodow 1.2.3.1. Przeciwdziaanie wykluczeniu OHP OHP Komenda Gwna spoecznemu modziey i jej aktywizacja na rynku pracy 1.2.3.2. Uatwianie startu modym MRiRW MRiRW, ARiMR rolnikom w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 1.2.4. Aktywizacja zawodowa osb zamieszkujcych obszary peryferyjne 1.2.4.1. Tanie budownictwo MI MI, BGK, gminy, TBS-y, spdzielnie mieszkaniowe mieszkaniowe, organizacje poytku publicznego 1.2.4.2. Promowanie dziaalnoci MRiRW MRiRW, ARiMR

MPiPS/CRZL

MPiPS/DAE, MPiPS/CRZL MPiPS/DAE, MPiPS/CRZL MPiPS/DWF

MPiPS/DSR OHP Komenda Gwna MRiRW

MI

MRiRW

107

nierolniczej w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 1.2.4.3. Tworzenie i rozwj MRiRW MRiRW, ARiMR mikroprzedsibiorstw w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013 1.2.4.4. Promocja turystyki wiejskiej i MSiT MSiT agroturystyki 1.2.5. Integracja zawodowa osb wykluczonych i zagroonych wykluczeniem spoecznym 1.2.5.1. Rozwj przedsibiorczoci MPiPS/DPS MPiPS/DPS, MPiPS/CRZL spoecznej dla osb zagroonych wykluczeniem spoecznym 1.2.5.2. Wsparcie rozwoju ekonomii MPiPS/DPP MPiPS/DPP spoecznej 1.2.6. Promowanie zatrudnienia osb niepenosprawnych 1.2.6.1. Zatrudnienie wspomagane osb PFRON, MPiPS/BON PFRON w partnerstwie z organizacjami niepenosprawnych pozarzdowymi, MPiPS/BON a) (PFRON) b) (BON) 1.2.6.2. Subsydiowanie zatrudnienia oraz PFRON PFRON refundacja obowizkowych skadek na ubezpieczenia spoeczne osb niepenosprawnych a) Subsydiowane zatrudnienie osb niepenosprawnych b) Refundacja obowizkowych skadek na ubezpieczenie spoeczne osb niepenosprawnych prowadzcych dziaalno gospodarcz c) Refundacja obowizkowych skadek na ubezpieczenie spoeczne niepenosprawnych rolnikw oraz

MRiRW

MSiT

MPiPS/DPS, MPiPS/CRZL MPiPS/DPP

PFRON, MPiPS/BON

PFRON

108

rolnikw zobowizanych do opacania skadek za niepenosprawnego domownika 1.2.6.3. Podnoszenie aktywnoci zawodowej osb niewidomych i niedowidzcych 1.2.6.4. Wsparcie informatyczne procesu edukacji osb niepenosprawnych 1.2.7. Kompleksowe wsparcie osb pozostajcych bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy

PFRON

16 oddziaw PFRON 16 oddziaw PFRON Samorzdy wojewdztw

PFRON

PFRON MRR

PFRON MRR

Priorytet 2. Sprawny rynek pracy

2.1. Promocja elastycznych i alternatywnych form zatrudnienia 2.1.1. Upowszechnianie alternatywnych i elastycznych form pracy wrd pracodawcw i pracobiorcw 2.1.1.1.Wzrost adaptacyjnoci PARP PARP pracownikw i przedsibiorstw 2.1.1.2.Wspieranie dziaalnoci PARP PARP gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej 2.1.2. Badanie moliwoci doskonalenia rozwiza w zakresie form elastycznych na rynku pracy 2.1.2.1.Ocena wdroenia modelu MPiPS/DRP MPiPS/DRP flexicurity w polskiej polityce rynku pracy oraz rekomendacje dalszych dziaa 2.2. Budowa nowoczesnego systemu zabezpieczenia spoecznego w czci dotyczcej rynku pracy 2.2.1. Opracowanie i wprowadzenie MPiPS/DRP MPiPS/DRP degresywnego systemu zasikowego 2.2.2. Rozbudowa systemu wiadcze MPiPS/DRP MPiPS/DRP wypacanych podczas korzystania z aktywnych instrumentw rynku pracy 2.2.3. Wprowadzenie rent strukturalnych MRiRW MRiRW, ARiMR w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013
109

PARP PARP

MPiPS/DRP

MPiPS/DRP MPiPS/DRP

MRiRW

2.3. Ksztatowanie nowych relacji na rynku pracy 2.3.1. Rozwijanie wsppracy pomidzy publicznymi subami zatrudnienia oraz prywatnymi agencjami zatrudnienia 2.3.1.1.Wspieranie rozwoju agencji MPiPS/DRP MPiPS/DRP MPiPS/DRP zatrudnienia oraz tworzenia warunkw do wsppracy z publicznymi subami zatrudnienia w zakresie realizacji usug rynku pracy 2.3.2. Rozwijanie wsppracy pomidzy publicznymi subami zatrudnienia oraz instytucjami pomocy spoecznej, partnerami spoecznymi i organizacjami pozarzdowymi 2.3.2.1. Budowa partnerstwa na rzecz MPiPS/DPP MPiPS/DPP, MPiPS/CRZL MPiPS/DPP, instytucjonalizacji ekonomii spoecznej MPiPS/CRZL 2.3.2.2. Monitoring wsppracy urzdw MPiPS/DRP MPiPS/DRP, MPiPS/CRZL MPiPS/DRP, pracy z orodkami pomocy spoecznej i MPiPS/CRZL upowszechnianie dobrych praktyk w tym zakresie 2.4. Budowa systemu monitoringu rynku pracy 2.4.1. Analiza procesw zachodzcych na MPiPS/DAE MPiPS/DAE, MPiPS/CRZL MPiPS/DAE, polskim rynku pracy i w obszarze MPiPS/CRZL integracji spoecznej w kontekcie prowadzonej polityki gospodarczej 2.4.2. Prowadzenie badania panelowego MPiPS/DAE MPiPS/DAE, MPiPS/CRZL MPiPS/DAE, gospodarstw domowych MPiPS/CRZL 2.4.3. Monitorowanie rynku pracy kadr MZ MZ MZ medycznych 2.4.4. Analiza czynnikw wpywajcych MPiPS/DAE MPiPS/DAE, MPiPS/DAE, MPiPS/CRZL na zwikszenie ryzyka bezrobocia MPiPS/CRZL dugotrwaego 2.4.5. Opracowanie nowych zalece MPiPS/DRP MPiPS/DRP, MPiPS/DRP, MPiPS/CRZL metodycznych do prowadzenia MPiPS/CRZL monitoringu zawodw nadwykowych i deficytowych 2.5. Restrukturyzacja zatrudnienia w kierunku innowacyjnej gospodarki

110

2.5.1. Inicjowanie i rozwj dziaalnoci PARP, MG innowacyjnej a) Inicjowanie dziaalnoci innowacyjnej (MG) b) Inwestycje w innowacyjne przedsibiorstwa (MG) c) Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym (PARP) d) Wsparcie inwestycji o duym znaczeniu dla gospodarki (MG) e) Kredyt Technologiczny (MG) 2.5.2. Budowa instytucji wspierajcych PARP, MG rozwj dziaalnoci innowacyjnej a) Wspieranie innowacji (PARP) b) Wspieranie orodkw innowacyjnoci(MG) c) Wsparcie dla sieci Centrw Obsugi Inwestorw i Eksporterw (MG) d) Wspieranie funduszy kapitau podwyszonego ryzyka (MG) 2.6. Tworzenie polityki migracyjnej dla potrzeb rynku pracy 2.6.1. Opracowanie i wdroenie nowego MPiPS/DRP systemu dopuszczania cudzoziemcw do polskiego rynku pracy

PARP, MG

PARP, MG

PARP, MG

PARP, MG

MPiPS/DRP

MPiPS/DRP

Priorytet 3. Doskonalenie aktywnej polityki rynku pracy

3.1. Rozszerzenie wykorzystania i poprawa adresowania instrumentw aktywnej polityki rynku pracy oraz zastosowanie zindywidualizowanego podejcia wobec korzystajcych z usug publicznych sub zatrudnienia 3.1.1. Doskonalenie usug porednictwa MPiPS/DRP MPiPS/DRP MPiPS/DRP pracy, poradnictwa zawodowego oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy wiadczonych przez publiczne suby zatrudnienia

111

3.1.2. Doskonalenie standardw i MPiPS/DRP MPiPS/DRP warunkw realizacji podstawowych usug rynku pracy oraz monitorowanie stosowania standardw i warunkw ich realizacji przez publiczne suby zatrudnienia 3.1.3. Intensyfikacja dziaa MPiPS/DRP MPiPS/DRP podejmowanych wobec bezrobotnych bdcych w szczeglnie trudnej sytuacji na rynku pracy 3.1.4. Podnoszenie efektywnoci dziaa MPiPS/DRP MPiPS/DRP, MPiPS/CRZL, MPIPS/DWF, ukierunkowanych na rozwj kapitau MPiPS/DRP, MPiPS/DI ludzkiego osb korzystajcych z usug publicznych sub zatrudnienia 3.1.5. Rozwj usug EURES i MPiPS/DRP MPiPS/DRP koordynacja udziau publicznych sub zatrudnienia w sieci EURES 3.2. Wzmacnianie kadrowe i kompetencyjne oraz profesjonalizacja publicznych sub zatrudnienia 3.2.1. Podwyszenie kompetencji MPiPS/DRP MPiPS/DRP, MPiPS/CRZL zawodowych pracownikw publicznych sub zatrudnienia 3.2.2. Wsparcie powiatowych i MRR Samorzd wojewdztwa wojewdzkich urzdw pracy w realizacji zada na rzecz aktywizacji zawodowej osb bezrobotnych w regionie 3.2.3. Upowszechnienie w samorzdach MPiPS/DRP MPiPS/DRP nowych rozwiza zwizanych ze wspieraniem aktywnoci zawodowej w regionie 3.2.4. Dostosowywanie mechanizmu MPiPS/DF MPiPS/DF podziau rodkw Funduszu Pracy do wyzwa rynku pracy

MPiPS/DRP

MPiPS/DRP

MPiPS/DRP, MPiPS/CRZL, MPIPS/DWF MPiPS/DRP

MPIPS/DRP, MPiPS/CRZL MRR

MPiPS/DRP

MPiPS/DF

112

3.2.5. Wsparcie finansowe zmian MPiPS/DRP MPiPS/DRP organizacyjnych w urzdach pracy 3.3. Profesjonalny monitoring skutecznoci aktywnej polityki rynku pracy 3.3.1. Monitoring instytucji rynku pracy MPiPS/DRP MPiPS/DRP 3.3.2. Monitorowanie efektywnoci MPiPS/DAE MPiPS/DAE polityki rynku pracy i integracji spoecznej

MPiPS/DRP

MPiPS/DRP MPiPS/DAE

Priorytet 4. agodzenie skutkw kryzysu gospodarczego oraz przygotowanie rynku pracy do oywienia gospodarki
4.1. Tworzenie warunkw uatwiajcych przedsibiorstwom szybk adaptacj do zmiennych warunkw gospodarowania 4.1.1. Zmiany prawa pracy suce MPiPS MPiPS/DPR MPiPS/DPR uelastycznieniu i stabilizacji zatrudnienia 4.1.2. Subsydiowanie utrzymania miejsc MPiPS/DRP MPiPS/DRP, MPiPS/DF MPiPS/DRP, MPiPS/DF pracy jako alternatywy zwolnie grupowych 4.1.3. Modyfikacja funduszu MPiPS/DRP MPiPS/DRP, MPiPS/DF MPiPS/DRP, MPiPS/DF szkoleniowego jako instrumentu polityki rynku pracy 4.1.4. Instrument szybkiego reagowania PARP PARP PARP 4.1.5. Pakiet wsparcia MG MG MG mikroprzedsibiorcw z powiatw zagroonych wysokim bezrobociem, dotknitych skutkami kryzysu finansowego i gospodarczego 4.1.6. Prowadzenie dziaalnoci PARP PARP PARP gospodarczej w sytuacji kryzysu 4.1.7. Aktualizacja pakietw PARP PARP PARP informacyjnych dla Punktw Konsultacyjnych 4.1.8. Analiza efektw restrukturyzacji i PARP PARP PARP ich wpywu na rynek pracy 4.1.9. Elastyczne formy zatrudnienia osb PFRON PFRON PFRON

113

niepenosprawnych 4.2. Kreacja nowych miejsc pracy poprzez wsparcie przedsibiorczoci oraz zwikszenie skonnoci do inwestowania w warunkach dynamicznych zmian gospodarczych 4.2.1. Promocja przedsibiorczoci i MRR MRR MRR samozatrudnienia 4.2.2. Proces inwestycyjny i strategie PARP PARP PARP przedsibiorstw w czasach kryzysu 4.2.3. Zmiany podatkowe zwikszajce MF MF MF skonno do inwestowania 4.2.4. Udzielanie pomocy de minimis MG MG MG przedsibiorcom uczestniczcym w grupowych przedsiwziciach wystawienniczo-promocyjnych

114

Zacznik nr 2 Indeks uytych skrtw

ARiMR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa B+R - Badania i Rozwj BAEL Badanie Aktywnoci Ekonomicznej Ludnoci BGK Bank Gospodarstwa Krajowego BON Biuro Penomocnika Rzdu do Spraw Osb Niepenosprawnych CKP - Centrum Ksztacenia Praktycznego CKU - Centrum Ksztacenia Ustawicznego CRZL Centrum Rozwoju Zasobw Ludzkich DAE Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz DDP Departament Dialogu i Partnerstwa Spoecznego DF Departament Funduszy DKR- Departament ds. Kobiet, Rodziny i Zapobiegania Dyskryminacji DPP - Departament Poytku Publicznego DPS Departament Pomocy i Integracji Spoecznej DRP Departament Rynku Pracy DSR Departament Polityki Rodzinnej DWF - Departament Wdraania EFS EDP Euro-Doradztwo Polska EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRROW - Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich EFS Europejski Fundusz Spoeczny ELGPN Europejska Sie Caoyciowego Poradnictwa Zawodowego EOG Europejski Obszar Gospodarczy EU SILC - Statystyki Wsplnoty w zakresie dochodw i warunkw ycia (The European Union Statistics on Income and Living Conditions) EURES Europejskie Suby Zatrudnienia EUROSTAT Urzd Statystyczny Wsplnot Europejskich FAPA Fundacja Programw Pomocy dla Rolnictwa FP Fundusz Pracy FRKF Fundacja Rozwoju Kultury Fizycznej FUS Fundusz Ubezpiecze Spoecznych GUS Gwny Urzd Statystyczny

115

ICT technologie informacyjne i komunikacyjne IPD Indywidualny Plan Dziaa ISCED Midzynarodowy Standard Klasyfikacji Edukacji ISCO Midzynarodowy Standard Klasyfikacji Zawodw jst jednostki samorzdu terytorialnego KPDZ Krajowy Plan Dziaa na rzecz Zatrudnienia KPDZ/2009-2011 Krajowy Plan Dziaa na rzecz Zatrudnienia na lata 2009-2011 KPR Krajowy Program Reform KRUS Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego KZZ Kwestionariusz Zainteresowa Zawodowych MEN Ministerstwo Edukacji Narodowej MF Ministerstwo Finansw MG Ministerstwo Gospodarki MI Ministerstwo Infrastruktury MKiDN Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego MNiSW - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego MPiPS Ministerstwo Pracy i Polityki Spoecznej MRiRW Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi MRR Ministerstwo Rozwoju Regionalnego MSiT Ministerstwo Sportu i Turystyki MSWiA Ministerstwo Spraw Wewntrznych i Administracji M Ministerstwo rodowiska MP mae i rednie przedsibiorstwa MZ Ministerstwo Zdrowia NBP- Narodowy Bank Polski NFZ Narodowy Fundusz Zdrowia OECD Organizacja Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju OHP Ochotnicze Hufce Pracy OHP/KG - Komenda Gwna OHP OPS Orodek Pomocy Spoecznej p.p. punkt procentowy PARP Polska Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci PCPR Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie PFRON - Pastwowy Fundusz Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych PKB Produkt Krajowy Brutto

116

PO KL Program Operacyjny Kapita Ludzki PPS jednostka siy nabywczej (Purchasing Power Standard) PROW Program Rozwoju Obszarw Wiejskich PSZ Publiczne Suby Zatrudnienia PUP Powiatowy Urzd Pracy r/r rok do roku RIS Rejestr Instytucji Szkoleniowych ROSzEFS Regionalny Orodek Szkoleniowy Europejskiego Funduszu Spoecznego SIO System Informacji Owiatowej SPO RZL Sektorowy Program Operacyjny Rozwj Zasobw Ludzkich SWOT - Analiza SWOT TBS Towarzystwo Budownictwa Spoecznego WUP - Wojewdzki Urzd Pracy

07_06zb

117