Chng 3: Quan st v o l ng d ng tn hi u

N i dung chnh: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Cc khi ni m chung. C u t o Oscillo Cng d ng c a Oscillo Oscillo nhi u knh Oscillo quan st tn hi u siu cao t n Oscillo i n t s

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 1

3.1. Khi ni m chung

Quan st d ng tn hi u l m t yu c u c b n trong k thu t o l ng i n t .
Tn hi u th ng c c bi u di n theo hm th i gian u = f (t ) quan st d ng tn hi u, yu c u c n c thi t b v c tr c ti p d ng bi n thin c a tn hi u. T c th xc nh nh tnh nhanh chng, phn bi t cc d ng tn hi u. Cng c th nh l ng kh chnh xc i l ng c n o. Thi t b tr c ti p dng nghin c u d ng tn hi u l dao ng k (hay cn g i l my hi n sng, oxilo) (oscilloscope) T ch c nng chnh l hi n th tr c ti p d ng tn hi u, Oscillo cn c dng o bin , t n s , di pha c a tn hi u. Cc i l ng bi n i khc (sinh v t h c, y sinh) cng c th bi n i sang d ng tn hi u i n v hi n th d ng tn hi u b ng Oscillo.

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 2

3.1. Khi ni m chung L ch s pht tri n c a Oscillo

1. 2. Hand-draw Oscilograms: o t c c a ng c Automatic paper-drawn oscillograph: t ng v d ng sng trn cu n gi y.

3.

CRT (Cathode Ray Tube): s d ng ng tia i n t hi n th d ng sng trn mn hunh quang. Digital oscilloscopes: Oxilo i n t PC-Based oscilloscopes: s d ng mn hnh my tnh, CPU, RAM, I/O lu tr v hi n th d ng sng.

4. 5.

http://en.wikipedia.org/wiki/Oscilloscope#History

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 3

3.1. Khi ni m chung

S nguyn l c a Oscillo tng t (CRT)

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 4

3.2. C u t o Oscillo
3.2.1. C u t o c a CRT
CRT l ng thu tinh chn khng Sng i n t , g m c cc i n c c: s i t F, cathode K, l i i u ch M, anode A1, A2 C p phi n lm l ch X, Y. u cu i c a ng c d ng nn c t, y hnh nn l mn hunh quang (phosphorus). Vch thnh cu i ng c m t l p than ch d n i n t c p phi n lm l ch t i mn hunh quang.

K M A1 A2 F

L p phosphorus

KV
R1
07/10/2008

R2

L p than ch d n i n
Slice 5

Tr ng H Bch Khoa H N i

3.2.1. C u t o c a CRT C u t o c a sng i n t - Nguyn l tiu t chm tia i n t :

S i t F c nhi m v nung nng cathode K pht x chm i n t . i n tr ng t o ra do chnh l ch i n p gi a l i M, anode A1, A2 c tc d ng h i t v tng t c chm i n t t i mn hunh quang. i n tr ng gi a 2 anode A1, A2 ( c m t trn hnh v ) c tc d ng h i t chm i n t vo tr c chnh c a sng i n t => A1: Anode tiu t . Cc l nh t i l i M, anode A1, A2 cng c tc d ng ch n cc i n t phn tn l ch tr c chnh. i n p (hi u i n th gi v A2) c ch n c gi tr tia i n t c v n t c b hunh quang v pht sng v l n => A2: Anode tng t c. a 2 anode A1 l n chm n t i mn i c ng
M
K

A1

A2

uuuu r U1M

uuu r U 21

Anode tiu t
KV

Anode Tng t c

R1

R2

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 6

3.2.1. C u t o c a CRT H th ng c p phi n lm l ch Nguyn l li chm tia i n t : H th ng li tia bao g m 2 c p phi n X, Y

X: c p phi n lm l ch ngang Y: c p phi n lm l ch ng

l
d
uur UY

Gi a c p phi n Y c hi u i n th

uur UY

v
L

i n tr ng trong khng gian gi a c p phi n. l ch c a tia i n t y do c p phi n ph thu c cc y u t : uur C ng i n tr ng gi a 2 c p phi n ( c trng b i U Y ) Th i gian (hay qung ng l ) ch u tc ng c a i n tr ng li tia.
Ngoi ra, v n t c ban u c a chm tia v kho ng cch t i mn hunh quang cng c nh h ng t i l ch

U Y lL 2dU A 2 nh y l ch tia y / U Y (mm / V )

Quan h bi u th l ch y =

Cc oscillo th ng c nh y kho ng 0.2 1(mm / V )

07/10/2008 Tr ng H Bch Khoa H N i Slice 7

3.2.1. C u t o c a CRT Mn hunh quang: L p phosphorus (ch t hunh quang) c qut m ng 1 ho c vi l p pha bn trong ng tia i n t . Khi c chm i n t b n vo, l p hunh quang s pht sng v nh sng c duy tr trong 1 kho ng th i gian d huy c a mn hnh. Tu thu c vo tn hi u c n quan st l a chon thi t b c d huy khc nhau:
Tn hi u c t n s th p c n mn hnh c d huy cao, v ng c l i.

duy huy c a mn hnh v tnh ch t lu nh trn vng m c c a m t ng i c nh h ng n vi c quan st tn hi u trn mn hnh oscillo. Mu s c nh sng c a mn hunh quang c th thay i.

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 8

3.2.2. B t o i n p qut
Nguyn l qut ng th ng:
hi n th d ng tn hi u bi n thin theo th i gian trn mn Oscillo, ta c n a a i n p i u khi n ln 2 c p phi n lm l ch: i n p c a tn hi u U th a ln c p phi n Y. i n p qut rng ca U q a ln c p phi n X.
Y
U th Y

Do tc ng c a i n tr ng tc ng trn c p phi n X v Y, chm i n t b tc ng theo 2 phng x v y s v ln mn hnh oscillo d ng tn hi u theo th i gian.

X
t

Tth

V d : hi n th tn hi u hnh sin, tn hi u a ln c p phi n Y cng l tn hi u sin. Tn hi u a ln c p phi n X l xung rng ca l t ng. M t chu k xung rng ca tng ng v i th i gian ko chm tia i n t qut h t chi u ngang c a mn hnh.
Tq

Uq X

t
07/10/2008 Tr ng H Bch Khoa H N i Slice 9

3.2.2. B t o i n p qut
V n ng b :
n nh d ng tn hi u c n quan st trn mn oscillo, chu k c a i n p qut ph i tho mn quan h Tq = nTth N u quan h trn khng c tho mn, do d huy c a mn hunh quang, s xu t hi n nh ng ng ch ng ln nhau trn mn hnh Hi n t ng sng ch y. Cu h i: V d ng tn hi u quan st trn mn hnh nn chu k i n p qut rng ca b ng 2 l n chu k tn hi u sin c n quan st. Tq = 2Tth V d ng tn hi u khi Tq = 1.5Tth

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 10

3.2.2. B t o i n p qut
S d ng i n p phng, n p c a t i n t o ra i n p xung rng ca. 1 t i n p chu k n p c a t i n l hm tch phn U c = idt C 0 t o ra i n p qut c d ng ng th ng, l a ch n ph n tuy n tnh u chu k n p. Uc Chu k thu n Chu k n p t (tng ng v i th i gian v chm tia trn Oscillo) Chu k ngh ch Chu k phng tng (th i gian ko chm tia v v tr ban u) Chu k tn hi u qut Tq = tth + tng
Um

tth

tng

tth Tq

tng

i n p qut khng ng th ng s gy mo trn mn hnh (do t c qut khng ng u). nh l ng s sai khc gi a i n p qut l t ng v i n p qut th c t => h s khng ng th ng
dU dU dU dt max dt min dt = .100% = 2 dU dU dt mean dt
07/10/2008

dU max dt dU + max dt

min .100% min

Slice 11

Tr ng H Bch Khoa H N i

3.2.2. B t o i n p qut
B t o dao ng i n p qut c 2 ch lm vi c:
Ch qut lin t c: Xung rng ca i n p qut lin t c theo th i gian. Ch qut lin t c ph h p v i vi c quan st tn hi u tu n hon ho c cc tn hi u xung c h s / T l n ( l r ng xung, T l chu k xung). Ch qut i: Xung rng ca i n p qut c t o ra khi c tn hi u kch ng. Ch qut i ph h p v i vi c quan st tn hi u xung c h s / T nh . M ch t o dao ng xung: m ch BOOTSTAP

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 12

3.2.3. B khu ch i c a Oscillo

B khu ch i i n p c a c p phi n Y c tc d ng khu ch i m c i n p c a tn hi u c hi n th . D i thng c a b khu ch i ph thu c vo d i thng c a tn hi u. B khu ch i i n p c a c p phi n X: dng khu ch i i n p qut rng ca. Ngoi ra, b khu ch i X cng khu ch i tn hi u ngoi khi khng dng b t o qut rng ca

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 13

3.3. Cng d ng c a Oscillo

Oscillo dng hi n th d ng tn hi u. Ngoi ra, n cn c dng : o l ng thng s c tnh c a tn hi u: o bin , t n s , di pha o l ng cc thng s c tnh c a m ch: c tuy n t n s , c tuy n Volt-Amp

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 14

3.3.1. o bin c a i n p tn hi u
o bin i n p trn Oscillo c th c hi n b ng cch so snh dao ng c a i n p c n o v i i n p chu n bi t tr c tr s . Trong th c t , c l ng cc thng s tn hi u qua d ng tn hi u, ta c th s d ng cc kho ng chia (divisions div) trn mn hnh oscillo Ch n thang o i n p (Y) v ch n thang o th i gian (X) b ng 2 nm i u khi n V d : trn hnh v , 1div s tng ng v i 1V i n p (1 V/div) theo tr c Y. 1div s tng ng v i 0.2s (0.2s/div) v i tr c X.

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 15

3.3.2. c tuy n bin - t n s

c tuy n bin - t n s c a m ng l m t trong cc thng s c b n c a m t m ng b n c c. c tuy n bin - t n s cho bi t ph n ng c a m ch v i t ng thnh ph n t n s khc nhau => d i t n lm vi c c a m ch i n. S nguyn l: B t o i n p qut: t o ra i n p xung rng ca a vo c p phi n X. B pht sng i u t n c tc d ng t o tn hi u i u ho hnh sin v i t n s c i u khi n b ng m c i n p qut. i n p i u ho hnh sin c a vo m ng b n c c c n nghin c u, u ra c a vo m ch tch sng t o i n p i u khi n c p phi n Y. Do , l ch tia theo tr c X tng ng v i t n s t o ra b i b i u ch FM. Trn mn Oscillo hi n th tn hi u theo d ng bin - t n s .

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 16

3.4. C u t o c a Oscillo nhi u knh

Khi c n quan st nhi u tn hi u ng th i, qu trnh o l ng v so snh s d dng khi th c hi n trn cng 1 oscillo. Oscillo nhi u knh cho php quan st ng th i nhi u tn hi u. th c hi n oscillo nhi u knh: 1. Lo i ng CRT c ngn i v g m nhi u h th ng sng i n t ring bi t. Oscillo nhi u tia. Tuy nhin, do c u t o ph c t p v nh h ng qua l i c a i n tr ng gi a cc c p li, cc oscillo lo i ny th ng gi i h n 2 h th ng li tia => Oscillo hai tia. Lo i ng CRT c tia i n t c pht ra t cng 1 kathod. H th ng sng i n t lo i ny c k t h p v i 1 chuy n m ch i n t i u khi n vi c li tia ln mn hi n th .

2.

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 17

3.4.1. C u t o c a Oscillo 2 knh

S kh i c a Oscillo 2 knh:

(a) Sng i n t g m 2 h th ng li tia c l p

(b) Sng i n t bao g m h th ng li tia chung k t h p v i chuy n m ch i n t

07/10/2008 Tr ng H Bch Khoa H N i Slice 18

3.4.1. C u t o ng tia i n t c a Oscillo hai tia

C u t o ng tia i n t c a Oscillo 2 tia tng t v i Oscillo 1 knh. i m khc bi t l 2 sng i n t ring bi t (ngn i ng tia). M i chm i n t c b n ln mn hnh v i 2 h th ng li tia theo tr c Y1, Y2 c l p s v ln mn hi n th 2 v t sng. Hai tn hi u c n quan st c cng d i t n.

Y1

Y2

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 19

3.4.2. Oscillo c k t h p chuy n m ch i n t

A. Phng php chuy n i lun phin:
Tn hi u vo Y c thay i lun phin gi a A v B. Th i gian chuy n m ch l khi tia i n t qut h t mn oscillo. quan st d ng 2 tn hi u trn mn oscillo, m t s yu c u c n tho mn:
1. 2. Hai tn hi u ph i ng b pha, v chu k TA (ho c ng c l i). M t chuy n i lun phin gi a 2 knh

= nTB

d huy c a mn oscillo ph i l n m t c c m gic 2 tia sng hi n ng th i.

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 20

3.4.2. Oscillo c k t h p chuy n m ch i n t

B. Phng php chuy n m ch i n t :
Tng t nh phng php chuy n i lun phin, tuy nhin t n s chuy n m ch cao hn nhi u. Phng php chuy n m ch i n t c th c hi n b ng 2 cch: Phn ng theo th i gian Phn ng theo m c u nh c i m: Ph h p v i tn hi u t n s th p. i v i tn hi u c t n s cao, phng php chuy n m ch i n t s b gi i h n. Do , phng php chuy n i lun phin ph h p hn.
M t chuy n i lun phin gi a 2 knh

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 21

3.4.2. Oscillo c k t h p chuy n m ch i n t

S kh i c a chuy n m ch i n t phn ng theo th i gian
U1 (t )

E1

U 2 (t )

E2

U n (t )

En
d dt

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 22

3.4.2. Oscillo c k t h p chuy n m ch i n t

U
E3

E2

E1

U CM 3
U CM 2

U CM 1

dU CM dt
07/10/2008 Tr ng H Bch Khoa H N i Slice 23

3.4.2. Oscillo c k t h p chuy n m ch i n t

S kh i c a chuy n m ch i n t phn ng theo m c
U1 (t )

E1

U 2 (t )

E2

U n (t )

En

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 24

3.4.2. Oscillo c k t h p chuy n m ch i n t

U
E3 E2

E1

UZ3 UZ 2

U Z1

UX
07/10/2008 Tr ng H Bch Khoa H N i Slice 25

3.5.C u t o Oscillo quan st tn hi u siu cao t n

Gi i h n khi quan st tn hi u siu cao t n b ng oscillo:
i v i nh ng tn hi u siu cao t n (GHz), th i gian bay c a i n t qua c p phi n lm l ch (1-10ns) tng ng v i chu k c a tn hi u c n quan st, tia i n t khng b lm l ch khi qua c p phi n lm l ch Y. Khng th gi m nh kch th c c a c p phi n lm l ch qu gi i h n cho php. Dao ng cn b mo do s l ch pha gi a 2 i n p a vo c p phi n X v Y (do c u t o 2 c p phi n khng cng n m trn 1 ti t di n m c t l n l t theo th t tr c sau). Dao ng cn b mo do i n dung k sinh c a c p phi n lm l ch t n s cao. Ngoi ra d i thng c a khu ch i Y ph i r t r ng, t n s qut ph i r t l n.

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 26

3.5.C u t o Oscillo quan st tn hi u siu cao t n

Phng php ho t nghi m: S d ng cc oscillo t n s th p quan st tn hi u siu cao t n. Nguyn l: phn tch bin - th i gian c a c a tn hi u c n quan st b ng cc xung h p c nh d u. V i cc xung nh d u ny, d ng tn hi u c v ra khng ph i l ng cong lin t c, m l cc i m hay cc o n r i r c, tng ng v i th i i m c tc ng c a xung nh d u.

t
T

D ng xung c m r ng n = T

/ t

t
07/10/2008 Tr ng H Bch Khoa H N i Slice 27

3.6.C u t o Oscillo c nh lo i tng t

Trn th c t ngoi vi c quan st ng th i nhi u tn hi u ng i ta cn mu n nh l i cc thng tin xem. th c hi n nh : Dng k thu t tng t : Oscillo c nh lo i tng t Dng k thu t s Oscillo c nh lo i s .

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 28

3.6.1.C u t o Oscillo c nh lo i tng t

Oscillo c nh lo i tng t c kh nng lu dao ng trn mn hnh. V c u t o, bao g m thm sng i n t phun trn, l p phosphorus nh (cc ph n t nh c cch i n cao), l p mng kim lo i. Hi u ng nh c duy tr b ng vi c a cc i n t t sng phun trn xuyn qua cc ph n t nh ang pht sng (c i n p dng hn) v mng kim lo i (i n p dng). Hi u ng nh c xa khi a i n th m vo mng kim lo i.

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 29

3.6.2. Oscillo c nh lo i s
V c u t o hon ton tng t nh Oscillo 1 knh nhng c thm kh i ADC, DAC, b nh ghp xen vo gi a kh i l ch ng th c hi n nh thng tin

Hnh 3-40

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 30

3.7. Oscillo i n t s
m r ng d i t n ng th i t ng ho cho qu trnh o trn th c t kh i i u khi n th ng c c u t o l P

07/10/2008

Tr ng H Bch Khoa H N i

Slice 31