You are on page 1of 496

breosk iqmqj;

f;jk jir

breosk iqmqj;

m<uq jir

ckjkaokd jif
ckjkaokd jir

iaj.dfrdayK ux.,Hh

jir

jir

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039

1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3

fkdje fkdje foie foie fkdje fkdje fkdje foie foie foie fkdje fkdje fkdje foie foie fkdje fkdje fkdje foie foie foie fkdje fkdje fkdje foie foie fkdje fkdje fkdje fkdje

28 27 02 01 30 29 27 03 02 01 29 28 27 03 01 30 29 28 03 02 01 30 28 27 03 02 30 29 28 27

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040

udrA fmn fmn udrA fmn fmn udrA fmn udrA fmn fmn udrA fmn fmn udrA fmn fmn udrA fmn udrA fmn fmn udrA fmn fmn fmn fmn udrA fmn fmn

09 22 13 05 18 10 01 14 06 26 17 02 22 14 05 18 10 01 14 06 26 11 02 22 07 27 18 10 23 15

wfm@a wfma@ udrA wfma@ wfma@ udrA wfma@ wfma@ wfma@ wfma@ wfma@ wfma@ wfma@ udrA wfma@ wfma@ udrA wfma@ wfma@ wfma@ wfma@ udrA wfma@ wfma@ udrA wfma@ wfma@ wfma@ wfma@ wfma@

mdial= breosk

24 cqks 08 uehs 31 uehs 20 uehs 05 uehs 27 uehs 16 uehs 01 uehs 21 uehs 12 uehs 04 uehs 17 uehs 09 uehs 31 uehs 20 uehs 05 uehs 28 uehs 16 uehs 01 uehs 21 uehs 13 uehs 28 17 09 25 13 05 25 10 01 uehs uehs uehs uehs uehs uehs cqks uehs uehs

02 cqks 17 uehs 09 uehs 29 cqks 14 uehs 05 uehs 25 cqks 10 uehs 30 cQks 21 uehs 13 uehs 26 cqks 18 uehs 09 uehs 29 cqks 14 uehs 06 uehs 25 cqks 10 uehs 30 cqks 22 cqks 06 26 18 03 22 14 03 19 10 uehs cqks uehs uehs cqks uehs cqks uehs uehs

Y=oaOd;au ux.,Hh 12 27 19 08 24 15 04 20 09 31 23 05 28 19 08 24 16 04 20 09 01 16 05 28 13 01 24 13 29 20

wd.uk iufha m<uqjk breosk

cqks cqks cqks cqks cqks uehs cqks cqks cqks cqks cqks cqks cqks cqks cqks cqks uehs cqks cqks cqks cqks uehs cqks cqks uehs cqks cqks cqks cqks cqks

breosk iqmqj;

ii

m<uq jir

osjH i;am%ido ux.,Hh 26 10 02 22 07 29 18 03 23 14 06 19 11 02 22 07 30 18 03 23 15 30 19 11 27 15 07 27 12 03

w n

osk oiqka
idudkH iuh
wrUk oskh
ck ck ck ck ck ck ck ck ck 09 09 13 12 11 10 09 08 13

1 woshr wrUk wjika oskh i;sh


1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 udrA fmn fmn udrA fmn fmn fmn fmn udrA fmn fmn udrA fmn fmn udrA fmn fmn fmn fmn udrA fmn fmn udrA fmn fmn fmn fmn udrA fmn fmn 08 21 12 04 17 09 28 13 05 25 16 01 21 13 04 17 09 29 13 05 25 10 01 21 06 26 17 09 22 14

wjika i;sh
09 07 05 08 06 05 08 06 08 07 06 08 07 06 08 06 05 08 06 08 07 05 08 07 04 07 06 09 07 06

2 woshr wrUk wrUk oskh i;sh


cqks uehs uehs cqks uehs uehs cqks uehs cqks cqks uehs cqks uehs uehs cqks uehs uehs cqks uehs cqks cqks uehs cqks uehs uehs cqks uehs cqks uehs uehs 13 28 20 09 25 16 05 21 10 01 24 06 29 20 09 25 17 05 21 10 02 17 06 29 14 02 25 14 30 21 11 08 07 10 08 07 09 07 10 09 08 10 08 07 10 08 07 09 07 10 09 07 10 08 06 09 08 11 09 07

jir
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040

ck 12 ck 10 ck 09 ck 09 ck 08 ck 12 ck 11 ck 10 ck 09 ck 08 ck 13 ck 12 ck 11 ck 09 ck 09 ck 08 ck 13 ck 11 ck 10 ck 09 ck 09

breosk iqmqj;

iii

m<uq jir

mgqk
msgqj
ckjkaokd jifrA osk oiqka ii

wd.uk iuh
wd.uk iufha m<uqjk breosk wd.uk iufha fojk breosk wd.uk iufha f;jk breosk wd.uk iufha isjzjk breosk 02 05 09 13

k;a;,a iuh
ls@iaf;da;am;a;s ux., ufyda;aijh uOHu rd;S@ mQcd fufyh ls@iaf;da;am;a;s ux., ufyda;aijh wZMhuz mQcd fufyh ls@iaf;da;am;a;s ux., ufyda;aijh osjd mQcd fufyh Y`oaO jQ mjqf,a ux.,Hh mrsY`oaO foaj ud;djka jk ursfhda;a;udjkaf.a ux.f,da;aijh k;a;,g miq fojk breosk osjH ns<sZodKka f,djg m@;HlaIjSu 19 23 26 31 35 38 44

idudkH iuh
idudkH iufha m<uqjk breosk iajduSka jykafiaf.a iakdmk ux.,Hh idudkH iufha fojk breosk idudkH iufha f;jk breosk idudkH iufha isjzjk breosk idudkH iufha miajk breosk idudkH iufha ihjk breosk idudkH iufha i;ajk breosk idudkH iufha wgjk breosk idudkH iufha kjjk breosk idudkH iufha oijk breosk iv 49 52 55 59 62 66 69 72 75 79 m<uq jir

breosk iqmqj;

idudkH iufha tfldf<diajk breosk idudkH iufha fodf<diajk breosk idudkH iufha oi ;`kajk breosk idudkH iufha oi i;rjk breosk idudkH iufha mif<diajk breosk idudkH iufha oi ihjk breosk idudkH iufha oi i;ajk breosk idudkH iufha oi wgjk breosk idudkH iufha oi kjjk breosk idudkH iufha jsisjk breosk idudkH iufha jsis tlajk breosk idudkH iufha jsis fojk breosk idudkH iufha jsis ;`kajk breosk idudkH iufha jsis i;rjk breosk idudkH iufha jsis miajk breosk idudkH iufha jsis ihjk breosk idudkH iufha jsis i;ajk breosk idudkH iufha jsis wgjk breosk idudkH iufha jsis kjjk breosk idudkH iufha ;siajk breosk idudkH iufha ;sia tlajk breosk idudkH iufha ;sia fojk breosk idudkH iufha ;sia ;`kajk breosk idudkH iufha wjidk breosk - ls@ia;` rcdKkaf.a ux.f,da;aijh

83 87 90 93 96 99 102 106 109 113 116 119 122 125 130 134 137 140 143 146 149 152 155 158

p;drsl iuh
wZM nodod p;drsl iufha m<uqjk breosk p;drsl iufha fojk breosk p;drsl iufha f;jk breosk p;drsl iufha isjzjk breosk p;drsl iufha miajk breosk 162 166 169 173 177 181

breosk iqmqj;

m<uq jir

Y=oaO jQ i;sh
f.dnz breosk uyd n@yiam;skaod ff;,dYSrAjdoSl mQcd fufyh uyd n@yiam;skaod ikaOHd mQcd fufyh uyd isl`rdod uyd isl`rdod jsYajdislhskaf.a he|=uz ls@ia;`;a:dk ux., ufyda;aijh mdial` mQrAj rd;S@ fufyh ls@ia;`;a:dk ux., ufyda;aijh mdial` breosk ux., mQcd fufyh 188 206 209 215 231 243 267

W;a:dk iuh
W;a:dk iufha fojk breosk W;a:dk iufha f;jk breosk W;a:dk iufha isjzjk breosk W;a:dk iufha miajk breosk W;a:dk iufha ihjk breosk W;a:dk iufha i;ajk breosk - iusZodKkaf.a iajrA.dfrdayK ux.f,da;aijh W;a:dk iufha i;ajk breosk iajrA.dfrdayK ux.,Hh n@yiam;skaod meje;ajQfha kuz Y`oaOd;au wd.uk ux.f,da;aijh mQrAj rd;S@ mQcd fufyh Y`oaOd;au wd.uk ux.f,da;aijh ux., osk mQcd fufyh YS@ Y`oaO ;S@;ajfha ux.f,da;aijh osjH i;am@ido ux.f,da;aijh YS@ yDoh ux.f,da;aijh lkHdurshdjkaf.a ksrAu, yDofha ux.,Hh 274 278 282 285 288 291 295 298 304 308 311 314 318

iqfYaI ux.,Hhka
ckjdrs ckjdrs fmnrjdrs fmnrjdrs udrA;` udrA;` wfm@a,a 16 20 02 04 19 25 25 - Nd.Hj;a cqfiajdia uqksZ|=kaf.a ux., Wf<, - Y`oaO jQ finia;shka uqks wkqiaurKh - iusZ|=ka mqo|=ka uZ.`, ux., Wf<, - YS@ ,xld wm iajdus|+ ux.f,da;aijh - idka; cqfia uqks ux.f,da;aijh - foaj |+;hd ux.,uz lSfuz ux.f,da;aijh - iqjsfYaIl udla uqks ux., Wf<, 322 325 327 331 335 340 344

breosk iqmqj;

vi

m<uq jir

uehs 01 uehs 03 uehs 14 uehs 31 cqks 13 cqks 24 cqks 29 cQ,s 03 cQ,s 25 cQ,s 26 wf.daia;` 06 wf.daia;` 10 wf.daia;` 15 wf.daia;` 22 wf.daia;` 24 wf.daia;` 27 wf.daia;` 28 wf.daia;` 29 iema;euznrA 08 iema;euznrA 14 iema;euznrA 15 iema;euznrA 21 iema;euznrA 27 iema;euznrA 29 Tlaf;danrA 01 Tlaf;danrA 02 Tlaf;danrA 04 Tlaf;danrA 18 Tlaf;danrA 28 fkdjeuznrA 01 fkdjeuznrA 02 fkdjeuznrA 09 fkdjeuznrA 30 foieuznrA 03 foieuznrA 08 foieuznrA 26 foieuznrA 27 foieuznrA 28

- luzlre idka; cqfia uqks ux.f,da;aijh 348 - id ms,sma iy id cdfldnz wfmdaia;`Z:jre u' W' 352 - idka; u;shia wfmdaia;`ZM ;`ud ux., Wf<, 355 - foaj ud;djka t<sifn;a ;`ush neyeoelSu u' W' 358 - md|=jdfjz Y`oaO jQ wkaf;daks uqks wkqiaurKh 362 - idka; iakdjl cqjduz uqks ckafuda;aijh 365 - Y`oaO jQ fma|=re yd mdjqZM wfmdaia;`ZM ux.f,da;aijh 369 - idka; f;dauia wfmdaia;`ZM ;`ud ux., Wf<, 373 - Y`oaO jQ cdfldnz wfmdaia;`ZM ;`ud ux., Wf<, 375 - Y`oaO jQ wdkd iy cqjlSkq ;`fuda ux., Wf<, 378 - iusZodKka wkHrEm js,dY jSfuz ux., Wf<, 380 - m@dKmrs;Hd.S Y`oaO jQ f,dfrka;s uqks u' W' 383 - foaj ud;djka iqrf,djg jevs ux.f,da;aijh 385 - lkHd ursh rdfcAYajrsh ux., Wf<, 389 - Y`oaO jQ nrAf;d,fujz wfmdaia;`ZM ;`ud ux., Wf<, 393 - Y`oaO jQ fudksld uqksjrsh wksjdrAh wkqiaurKh 396 - Y`oaO jQ w.`ia;Skq uqks wksjdrAh wkqiaurKh 398 - Y`oaO jQ iakdjl cqjduz uqks m@dKmrs;Hd.SjSu u' W' 401 - lkH ursfhda;a;udjkaf.a W;am;a;sh ux., Wf<, 404 - isrs l`reisfha uysuh ux., Wf<, 408 - jslafIdam foaj ud;djkaf.a ux., Wf<, 412 - iqjsfYaIl Y`oaO jQ uf;jz wfmdaia;`ZM ;`ud u' W' 415 - Y`oaO jQ jskafika;s o mdjqZM uqks wkqiaurKh 418 - Y`oaO jQ usLdfh,a" .dns@fh,a iy r\dfh,a u' W' 421 - fcAiq ns<sZ|=kaf.a idka; f;frAid ux.f,da;aijh 425 - Y`oaO jQ /lj,a foaj |+;fhda wkqiaurKh 428 - wiSisfha Y`oaO jQ \@ekaisia uqks wksjdrAh wkqiaurKh 432 - iqjsfYaIl Y`oaO jQ ,Qla uqks ux., Wf<, 435 - Y`oaO jQ iSfudka iy cQoa wfmdaia;`ZM;`fuda u' W' 438 - ish,q idka;`jrhkaf.a ux.f,da;aijh 440 - keiS.sh ish,q ls@ia;shdkSka iurK oskh 444 448 - ,e;rka neis,sldj wNsfIal lsrSfuz ixj;airh u' W' - Y`oaO jQ wekavD wfmdaia;`ZM ;`fuda ux., Wf<, 452 - idka; \@ekaisia idjshrA uqks ux.f,da;aijh 455 - lkHd urshdjkaf.a ksrAuf,da;am;a;s ux.f,da;aijh 458 - m@dKmrs;Hd.S idka; iaf;ajka uqks ux., Wf<, 462 - iqjsfYaIl idka; cqjduz uqks ux., Wf<, 465 - m@dKmrs;Hd.S ksfodia ns<sZ|=kaf.a ux., Wf<, 467 - OrAu|+; breosk 470 475 vii m<uq jir

fmd= mQcd ms<sfj;


breosk iqmqj;

isx.mamQref ,dxlsl lf;da,sl ix.fha nd;h i|yd

breosk iqmqj;

www.supuwatha.org
viii

m<uq jir

wd.uk iuh

wd.uk iuh

m<uqjk breosk

wd.uk iufha m<uqjk breosk


m<uqjk lshejSu
fcrushd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fcrushd 33& 14-16

odjs;a mrmqfrka oeyeus W;`ul` ke.sgqjkafkus'


iusZodKka jykafia fufia jodrK fial bYardfh,a fikZ.g;a cqod fikZ.g;a ud l< fmdfrdka|=j bIag lrk ld,h meusfKkafka h' ta oji" ta wjosh meusKs jsg ienE f,i odjs;af.a mrmqfrka mej; tk oeyeus W;`ful` uu ke.sgqjkafkus' t;`udfKda foaYh uqZM,af,a idOdrKj" hqla;s iy.;j lghq;` lrk fial' ta ld,h meusKs jsg cqodys jeisfhda .<jkq ,nkafkdah& fcrei,fuz jeisfhdao iqjfia jdih lrkafkda h' Tjqka ish foaYhg fok kduh" iusZodKka jykafia wfma us|=uzldrhdfKdah hkqhs'
foaj jdlHh tfia h

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 25& 4-5" 8-9" 10" 14

ms<s;`r & Tn fj; iusZ|=kS" ud yoj; Tijus' .Sh &


iusZ|=ks" Tfnz ls@hd udrA.h ug fy<s l< uekj Tfnz udj;a ug meyeos<s l< uekj' Tfnz i;Hh wkqj ud f.k.sh uekj ug th b.ekakqj uekj ukao" Tn udf.a jsuqla;sodhl fojsZodfKda h' oji mqrd Tn tk u. n,d isgsus'
'
breosk iqmqj; 2 2 f;jkjir m<uq jir

wd.uk iuh

m<uqjk breosk

iusZodfKda hym;a h' wjxl h t;`udfKda mjsgqka yg hd hq;` udrA.h W.kajk fial' t;`udfKda ksy;udks wh hqla;sfhys yiqrejk fial' t;`udfKda hgy;a my;a whg ;u udrA.h W.kajk fial' ysus ;`ukaf.a .sjsiqu yd YslaId mo ms<smosk whg t;`ukaf.a ish,q udj;a lreKdfjz yd i;Hfha udj;a jkq we;' ysus ;`ukaf.a ryia ie,eiau t;`udKka flfrA .rensh olajk whg fmkajd we;' t;`udKka iajlSh .sjsiqu Tjqkag okajd we;'

fojk lshejSu

1 f;if,daksl 3&12 4&2

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska f;if,daksljrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a fldgils'

ls@ia;`ka jykafia meusfKk l, Tnf.a yoj;a Y`oaOj;a Ndjfhka Yla;su;a lrk fial'
wm Tng fm@au lrkakdla fuka iajduska jykafia;a Tn tlsfkld flfrys;a" wka ish,a,ka flfrys;a" Tnf.a fm@auh msrS b;srS hkakg i,iajk fialajd wmf.a iajduSka jk fcAiqia jykafia ish ieoeyej;`ka iuZ. jvsk jsg" Tnf.a is;a wmf.a fojs mshdKka jykafia bosrsfhys Y`oaO j o" ksfodia j o ;sfnk f,i Yla;su;a lrk fialajd ifydaorjreks" fojshka jykafia m@ikak lsrSug flfia yeisrsh hq;` oe hs Tn wmf.ka bf.k .;a;yq h' Tn tfia yeisfrkakyq h' tfy;a Tn jevs jevsfhka tfia lrk f,i" wms iyldr ls;`kqjka jYfhka Tnf.ka b,a,d wjjdo lruq' fcAiqia iajduska jykafiaf.a kdufhka wms Tng l`uk wjjdo wkqYdikd |=ksuq oe hs Tn okakyq h'
foaj jdlHh tfia h'
breosk iqmqj; 3 f;jk jir m<uq jir

wd.uk iuh

m<uqjk breosk

idOqldrh
wdf,a,qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu wmg fmkakqj uekj' .e<jSfuz msysg wmg o odkh l< uekj' wdf,a,Qhd

.S;dj,sh 85& 7

iqjsfYaIh

,Qla 21& 25-28" 34-36

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufia h'

Tnf.a jsuqla;sh <Z.d jkafkah'


ysre iZo yd ;drldj, ,l`Kq my< jkafka h' uqyqfoa yd r< m;frys f>daIdfjka jk jshjq,ska cd;Ska yg is;a fjzokd jkafka h' wyfia n,fjz. hka fid,jkq ,nk nejska" f,dalhg is|=jkakg hk wdmod .ek n,d isgSfuka usksiqkaf.a is;a nsfhka la,dka; jkafka h' tl, ukqIH mq;@hdKka n,mrdl@ufhka o uyd f;acYS@fhka o j,dl`<la u; jvskq Tjzyq olskafkda h' fuz foa is|=jkak mgka.kakd l, Tfnz jsuqla;sh <x fjz.k tk nejska ke.S isg ysia Tijkake hs jod< fial' ta oji u,m;la fuka yosisfhka Tn wiqlr fkd.kakd msKsi luziefmka o nSu;alfuka o fuz cSjs;fha lrorj,ska o Tfnz is;a fkdfjfyfik yegshg n,d.kak' ukao" th uqZM fmdf<dfjys il, f,dal jdiSka msg meusfKkafka h' tnejska ta is|=jk wdmod ish,af,ka chdkajs; j .e,fjk msKsi o ukqIH mq;@hdKka bosrsfhys fmkS isgsk msKsi o whosuska" yeu fjzf,a u wjosj isgskak'
iqjsfYaI jdlHh tfia h'

breosk iqmqj;

4 4

f;jkjir m<uq jir

wd.uk iuh

fojk breosk

wd.uk iufha fojk breosk


m<uqjk lshejSu
ndrela osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

ndrela 5& 1-9

usysmsg iEu cd;Skg Tnf.a uysuh fmkajkq ,nkafkah'


tuznd" fcrei,uz k.rh" |=la yd fjzokdfjz jia;@h bj;,d" fojs uysufha fYdaNklu ioygu weZ.,d .kak' foaj wjxllu kue;s iZMj me<Zo .kak' Tn isri u; iod;kslhdKkaf.a f;on, lsrSgh ;nd .kak' ukao usysmsg isgsk iEu cd;shlgu Tfnz uysuh fmkajSug fojsZodfKda i,ik fial' fojsZodKka Tng fok kduh iod mj;skafka h' iduh WodjQfha wjxllusks" f.#rjh WodjQfha ,eoslusks' fcrei,u" ke.sg Wia ;ekays isg .kak' Tfnz fofk;a fmros.g yrjkak' iqjsY`oaO ;ekeka jykafiaf.a wKg tlZ.j fmr wmr foos.ska /iajS isgsk Tfnz orejka foi n,kak' fojsZodfKda Tjqka isysm;a l< fial lshd Tjzyq chf.di k.;s' i;`rka keu;s msrsjr we;sj Tjzyq mhska msg;a jS .shy' tfy;a oeka" f;acdkajs; j" Wiq,df.k hk rcl`ureka fuka fojsZodfKda Tjqka Tn fj; f.fkk fial' ukao" foaj uysud,xldrfhys iqjfia bYardfh,a ckhd .uka lrk msKsi fojsZodKka ish,q Wia lZ|=j,g o iod;k lZ|=j,go iu N~ushla jSug;a" usgshdj;a msrs iu;,d N~ushla jSug;a kshu lr we;' foaj wKg tlZ.j jk frdo yd iEu iqjZo l`iquz .ila bYardfh,a ckhd yg fijk fokq we;' foaj ohdj iy wjxllu msrsjr fuka we;sj fojsZodfKda iajlSh uysudf,dalfhys mS@;sfhka hdug bYardfh,a ckhdg u. fmkajk fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

f;jk jir m<uq jir

wd.uk iuh

fojk breosk

ms<s;`re .Sh ms<s;`r & .Sh &

.S;dj,sh 126& 1-6

iusZodfKda wm Wfoid buy;a foa l< fial' iusZ|=ka wm uqod isfhdkg f.kd l," wmg th isyskhla fuka jsh' tjsg wms iskdfjka bms<S .sfhuq' mS@;sfhka .S .dhkd flf<uq' tjsg" iusZodfKda fudjqka Wfoid buy;a foa l< fiale hs jscd;Syq lshkakg .;ay' iusZodfKda wm Wfoid buy;a foa l< fial" tnejska wms ikaf;daI fjuq' iusZ|=ks" wfma isrlrejka ol`Kq osYdfjz .,d hk we< fod< fuka wmg h<s f.k |=k uekj' |=lska fl; jmqrkafkda ;`gska wiajekak fk,d .kafkda h' Tjzyq jS uZM /f.k lZ|=ZM i, i,d msg;a j .sh kuq;a" ;u f.dhuz usgs /f.k mS@;sfhka msk mskd wdmiq wdy'

fojk lshejSu

ms,smams 1& 3-6" 8-11

Y`oaOjQ mdjq,q ;`uka jsiska ms,smamsjreka fj; ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

ls@ia;`ka jykafiaf.a wd.ukh iZoyd ksfodiaj wjxlj isgskak'


ug Tn isysjk ieujsgu uu udf.a fojshka jykafiag ia;~;s lrus' ud hdpz[d lrk ieujsgu Tn ishZM fokd Wfoid hdpz[d lruska mS@;sfhka msrS isgsus' ud tfia lrkafka m<uq oji mgka fuz jk ;`re OrAu|+; fiajhg Tn
breosk iqmqj; 6 6 f;jkjir m<uq jir

wd.uk iuh

fojk breosk

iyNd.s jQ ksid h' Tn ;`< hym;a ldrAhhka werUQ Wkajykafia" ls@ia;`ia fcAiqia jykafiaf.a oji meusKSfuz oS th iuzmQrAK lrkq we;ehs uu taldka;fhkau jsYajdi lrus' ls@ia;`ia fcAiqia jykafiaf.a yo m;af,kau .,d tk fm@aufhka ud Tng ienejskau fm@au lrk nj fojshka jykafia okakd fial' Tn Wfoid udf.a hdpz[dj fuzh& jsYsIag;u foaj,a jgyd.ekSug yels jk msKsi oek.ekafuka yd ish,q wdldr jsuiSfuka Tnf.a fm@auh fndfydafihska jrAOkh fjzjd' ls@ia;`ka jykafiaf.a oji olajd wjxlj yd ksfodiaj isgSug Tng yels fjzjd' fcAiqia ls@ia;`ka jykafia lrKfldgf.k fojshka jykafiaf.a f.#rjh yd m@Yxidj msKsi Tn oeyeus cSjs;hl m,j,ska mQrAK fjzjd'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=kaf.a uZ. ms<sfh, lrkak' t;`uka yg weo ke;s udj;a idokak" fojshka flfrka jk jsuq;a uZ. ijz i; olskq we;' wdf,a,Qhd

,Qla 3& 4"6

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufia h'

,Qla 3& 1-6

ijzi; fojshka flfrka jk jsuq;a uZ. olskq we;'


;sfnzrshia wOsrdchd rc meusKs mif<dia jk wjqreoafoys fmdka;shia ms,d;a cqohg wdKavqldrhd j o fyfrdaoa .,S,hg hqjrc j o Tyqf.a ifydaor ms,sma b;~rhg;a" ;s@fldakshg;a hqjrc j o ,qidkshia wnsf,akshg hqjrc j
breosk iqmqj; 7 f;jk jir m<uq jir

wd.uk iuh

fojk breosk

o wkakia yd ldhdmia W;a;u mQcljrhka jo isgs iufhys" fojshka jykafiaf.a mKsjqvh mdZMlrfhys filrsfhiaf.a mq;a fcdydka fj; meusKsfha h' ;jo" Tyq fcdrAodka .Z. wjg fmfoi uqZM,af,ys iers iruska mjz ludj msKsi ukia:dmkh jS fn#;Siau iakdmkh ,nkakehs m@ldY lf<ah' tmj;a osjeisjr fhidhdf.a ,shjs,sj, fufia ,shd we;' iusZ|=kaf.a u. ms<sfh, lrkak" t;`uka yg weo ke;s udj;a idokak' ish,q lZ|=/<s mqrjkq ,efnz' ish,q lZ|= yd fy,a iu;,d lrkq ,efnz ish,q jx.` weo yrskq ,efnz' rZM udj;a ugzguz lrkq ,efnz' fojshka flfrka jk jsuq;a uZ. ijz i; olskq we;ehs mdZMlrfhys fudr.d lshk yfZvls'
iqjsfYaI jdlHh tfia h'

breosk iqmqj;

8 8

f;jkjir m<uq jir

wd.uk iuh

f;jk breosk

wd.uk iufha f;jk breosk


m<uqjk lshejSu
fYmkshd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fYmkshd 3& 14-18

Tfnz fojsZodfKda Tn .ek ms@h ukdm fjuska Tng kj cSjkhla fok fial'
isfhdka mqrZ.k" fiduzkiska .S .hkak fcreif,uz jeisfhkS" lEfudr .ikak bYardfh,a ckfhkS" mS@;s m@fudao jkak' iusZodfKda Tng jsreoaOj ;snqKq kvq ;Ska|= wj,x.` l< fial Tfnz i;`rka fkrmd oeuQ fial bYardfh,ays rc jk iusZodfKda Tn iuZ. isgsk fial' jsm;g nsh jSula ;j;a ke;' tosk fcrei,u fufia lshkq we;' isfhdka k.rh" nsh fkdjkak Tn w; |=n, jkakg bv kdrskak' Tfnz fojs iusZodfKda Tn iuZ.h Tng ch w;alr fok fin<dfKdah' t;`udfKda Tn .ek ms@h ukdm jk fial ish fmuska Tng kj cSjkhla fok fial Tn .ek fiduzkiska .S .hk fial' ux., ojila fuka mS@;s jk fial Tn kskaodj fkd,nk msKsi Tn w;r jskdYh my lrk fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

fhidhd 12& 2-6

ms<s;`r& bYardfh,a" ;`;s .S yZv k.kak' Y`oaO fojsZodfKda Tn w;r jk fial' .Sh & n,kak" fojsZodfKda udf.a .e<ejSuh'
uu t;`udKka woyus t;`uka flfrys ug nshla ke;' ukao" iusZodfKda udf.a Yla;sh;a" .S;sldj;ah' t;`udfKda udf.a .e<ejSuh' Tn .e<ejSfuz <sxj,ska mS@;sfhka osh weo.kakyqh'
breosk iqmqj; 9 f;jk jir m<uq jir

wd.uk iuh

f;jk breosk

ta ojfiaoS fikZ. fufia meiiquz .S .hkafkdah' iusZ|=kag ;`;s mqokak t;`ukaf.a ku mjid whoskak' t;`ukaf.a ls@hd cd;Ska w;r mjikak' t;`ukaf.a kdufha fY@aIaG;ajh m@ldY lrkak' iusZ|=ka l< wreu mq|=u foa ksid miia .S .hkak uqZM f,djgu ta .ek okajkak' isfhdka jeis ish,af,ks" fudr.id .S .hkak bYardfh,a Y`oaO fojsZodKka W;`uz jk nejska o ish fikZ. w;frA jev isgsk nejska o i;`gska yZvk.d .S .hkak'

fojk lshejSu

ms,smams 4& 4-7

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska ms,smamsjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

iajduska jykafia js.i jvsk fial'


iajduska jykafia ;`< ks;ru mS@;s jkak' mS@;s jkake hs kej;;a lshus' Tnf.a .`K hym;alu ish,q ukqIHhkg oek.kakg ,efnzjd' iajduska jykafia js.i jvsk fial' Tn lsisjla .ek lror fkdjS" ish,af,ys oS ia;~;s mQrAjlj" hdpz[dfjka yd lkak,jzfjka Tnf.a wheoSuz fojshka jykafiag okajkak' tjsg ish,q keK kqjK blaujd hk fojshka jykafiaf.a iduodkh" ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`<ska Tnf.a is;`uz me;`uz wdrlaId lrkafka h'
foaj jdlHh tfia h'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajduska jykafiaf.a wd;auh ud flfrys we;af;a h' ulaksido os<sZ|=ka yg iqNdrxpsh foaYkd lrkq jia Wkajykafia ud wdf,am l< fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 10 10

,Qla 4& 18

f;jkjir m<uq jir

wd.uk iuh

f;jk breosk

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufia h'

,Qla 3& 10-18

b;ska wm l< hq;af;a l`ulao$


tjsg ckldh" tfia kuz wm l`ula l< hq;`oe hs fcdydkaf.ka weiQy' Tyq W;a;r fouska" wZok folla we;s wh ke;s whg fo;ajd lEu we;s wh ke;s whg fo;ajd hs lSh' whleusfhdao fn#;Siau iakdmkh ,nkakg wjq;a" .`refoajhsks" wm l`ula l< hq;` oe hs Tyqf.ka weiQy' kshus; muKg jevsfhka wh n|= fkd.kake hs Tyq Tjqkag lSh' fyajdfhda o" b;ska wm l< hq;af;a l`ulaoe hs weiQy' lsisfjl`f.ka n,y;aldrfhkaj;a" fndre fpdaokd ke.Sfukaj;a" lsisjla meyer fkd.kak' Tng ,efnk jegqfmka iEyS isgskake hs Tyq Tjqkag lSh' fuz ls@ia;`jrhd jsh yels oe hs fikZ. wfmalaIdfjka n,d isgshoS;a" yeu fok fcdydka .ek jsjdo lruska isgshoS;a" fcdydka ish,a,kag ms<s;`re fouska" uu kuz" Tn j;`frka fn#;Siau iakdmkh lrus tfy;a ug jvd wdkqNdj iuzmkak W;`fula tkafkah t;`ukaf.a mdjyka mgs uqokagj;a uu fkdjgsus t;`udfKda Y`oaOd;auhdKkaf.ka o .skafkka o Tn fn#;Siau iakdmkh lrjk fial' lu; fydZo yegs msrsis|= lrk msKsi;a" OdkH fmd<d ish wgqfjys /ia lrk msKsi;a" Wkajykafiaf.a wf;ys l`,a, we; tfy;a fnd,a fkdksfjk .skafkka ojkq ,efnzh hs lSh' fufia ;j;a fndfyda wkqYdikd u.ska Tyq iuQyhdg iqn wiak foaYkd lf<ah'
iqjsfYaI jdlHh tfia h'

breosk iqmqj;

11

f;jk jir m<uq jir

wd.uk iuh

f;jk breosk

breosk iqmqj;

12 12

f;jkjir m<uq jir

wd.uk iuh

isjk breosk

wd.uk iufha isjk breosk


m<uqjk lshejSu
uSld osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

uSld 5& 1-4

bYardfh,a flfrys wOsm;shd jSug flfkla ;S flfrka ke.S tkafkah'


iusZodKka jykafia fufia jodrK fial' tuznd fn;af,fyuz tm@d;d ;S cqodys f.da;@j,ska b;d w,am jkafkysh' tfy;a" bYardfh,a flfrys wOsm;shd jSug flfkla ;S flfrka ke.S tkafka h' t;`ukaf.a fm<mf;a uq, |=rd;S;fhka o merKs hq.fhka o tkakls' tnejska .enzf.k isgsk ia;S@h orefjl` nsyslrk f;la iusZodKka jykafia ish fikZ. i;`rkag mdjd fok fial' tjsg Tjqkaf.a ifydaorshkaf.ka b;srs l`vd msrsi Tjqkaf.a fikZ. iuZ. tla jkafkdah' t;`uka meusKs jsg" iusZodKka jykafiaf.ka ,efnk Yla;sfhka o fojs iusZodKka jykafiaf.a kdufha uysufhkao ish fikZ. fmdaIkh lrkq we;' fmdf<da ;, jeishka ish,q fokd t;`ukaf.a md,kh ms<s.kakd nejska" t;`ukaf.a fikZ. wdrlaId iys;j isgskafkda h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 80& 1-2" 14-15" 17-18

ms<s;`r& wfyda fojsZ|=kS" wm usfok msKsi Tfnz isrs j; isrsh wmg fmkakqj uekj .Sh & bYardfh,ajrekaf.a tfZvzrdfKkS" wmg ijka |=k uekj'
flrenzjreka u; wiqka wrd orAYkh jqj uekj' wm uqod .ekSug jevsh uekj' wfyda ijz n,e;s fojsZ|=kS" wm fj; yereK uekj' i.f,dj isg fk;a fhdud n,d fuz usos je, jk wm /l.; uekj' Tfnz ol`K;ska frdamKh l< foa ie,l`j uekj Tngu ijsu;a lr .;a foa ne,qj uekj'
breosk iqmqj; 13 f;jk jir m<uq jir

wd.uk iuh

isjk breosk

Tfnz yia;h Tfnz ol`Kq mi isgsk usksid flfrys m;s; fjzjd Tfnz hym;g Tnu ijs Yla;su;a l< cd;sh flfrys th my< fjzjd tjsg wms ljodj;a Tng msgq md fkdhkafkuq' wmg cSj;a jSug bv |=k uekj' wms Tfnz kdufhka wheo Tn miikafkuq'

fojk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka Wmqgd .;a fldgils'

fyfn@jz 10& 5-10

fukak Tnf.a leue;a; lrkakg uu meusK isgsus'


tfyhska" ls@ia;`ia jykafia f,dalhg jvsk l, fojshka jykafiag fufia jod< fial' Tng mqo mZvqre rsis ke;' tfy;a Tn ug isrerla iQodkuz l< fial' ojk hd. mQcd yd mdm mQcd lsis;a Tn is; fkd.kshs' tfia fyhska fojsZ|=ks" fmd;a fjZMfuz ud .ek ,shd we;s fia" Tn rsis foa lrkq jia fukak" uu wejs;a isgsus ' jHjia:dj wkqj Tmamq lrk mqo mZvqrej,g;a" ojk mQcdj,g;a" mdm mQcdj,g;a" Tn leu;s jkafkaj;a i;`gq jkafkaj;a ke;ehs by; lshd" fukak" Tnf.a leue;a; lrkakg uu meusK isgsus hs Wkajykafia fojkqj jod< fial' Wkajykafia fojekak msysgqjk msKsi m<uqjekak wj,x.` lrk fial' ta leue;a; mrsos fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a YrSrh ioygu tl jrla mQcd lsrSfuka wms mdrsY`oaOsh ,en isgsuq'
foaj jdlHh tfia h'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd n,kak" uu iajduska jykafiaf.a odish fjus' Tn mejiQ f,iu ug is|= fjzjd wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 14 14

,Qla 1& 38

f;jkjir m<uq jir

wd.uk iuh

isjk breosk

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufia h'

,Qla 1& 39-45

udf.a iajduska jykafiaf.a uEKshka ud fj; meusKSug ;ruz ud ljfrlao$

osk .Kklg miq ursh ;`uS ke.sg" cqod lZ|=lrfhys kqjrlg hqyqj f.dia" filrsfhiaf.a f.g we;`ZM jS t<sifn;a yg wdpdr l<d h' t<sifn;a ursh ;`ushf.a wdpdr nia weiQ l< wef.a l`fia orejd bmsf,kakg jk' tjsg t,sifn;a Y`oaOd;auhdKkaf.ka mQrAK j" uy yZvska Woka wkuska" Tn jks;djka w;r w;sYhska wdYsrAjdo ,oaoSh' Tn l`i T;a ore M,h o wdYsrAjdo ,oafoa h' udf.a iajduska jykafiaf.a uEKshka ud fj;g meusKsug ;ruz uu ljfrla o$ ulaksido" Tfnz wdpdr yZv ud ijka .;jQ flfKys u ud l`fiys orejd mS@;sfhka bms<S .sfhah' iajduska jykafiaf.a kdufhka ;uka yg |=ka fmdfrdka|=j bgqjkafka u hhs jsYajdi l< ;eke;a;S Nd.Hjka;h hs lSjdh'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

15

f;jk jir m<uq jir

wd.uk iuh

isjk breosk

breosk iqmqj;

16 16

f;jkjir m<uq jir

k;a;,a iuh

breosk iqmqj;

18

f;jk jir

k;a;,a osk

uOHu rd;S% osjH mqcdj

ls%iaf;da;am;a;s ux., ufyda;aijh uOHu rd;S% mQcd fufyh


m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 9& 2-7

wmg mq;@fhla fok ,oafoah'


wkaOldrfhys wejsoao fikZ. uy;a wdf,dalhla |=gqfjdah' .kZ|=re foaYfhys jsiQ wh flfrys t<shla oeka nenf<kafkah' buy;a mS@;shla Tn Tjqkag |=ka fial' Tjqkaf.a mS@;s m@fudaoh jrAOkh l< fial' wiajekak lmk ld,fhys fikZ. mS@;s jkakdla fuka Tn bosrsfhys Tjzyq mS@;s m@fudao fj;s' ukaoh;a Tjqkg nrla jQ jsh.y o lr u; ;enQ jsh oKavo Tn lvd oeuQ fial' fmr l,l Tn usoshka yuqod mrdch l<dla fuka Tjqkag mSvd l< cd;sh Tn jsiska mrdch lrkq ,enSh' wdl@uKh lrk yuqodfjz mdjyka o f,hska ;ejreKq Tjqkaf.a weZ|=uz ish,a,o .skafkka ojd,kq ,efnz' wmg <orefjla Wmkafkah' wmg mq;@fhla fok ,oafoah' t;`udfKda wfma rcq jk fial' t;`udfKda wisrsu;a WmfoaYlhdfKdah' m@;dmj;a fojs ;`udfKdah' iod;k mshdfKdah' idufha l`udrhdfKda h hs lshkq ,nk fial' t;`ukaf.a rdc n,h jevs jrAOkh jkafkah' tu rdcHfha iduhg fl<jrla fkdjkafkah' fu;eka isg ioygu odjs;a rcqf.a isyiqfka jevysZosk t;`ukaf.a rdcHh ia:srj msysgqjk f,i t;`udfKda hqla;sfhkao" OrAusIaGluskao rcluz lrk fial' ijzn,e;s iusZ|=kaf.a Woafhda.fhka fuh wOsIaGdk l< fial'

foaj jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 19 f;jk jir

k;a;,a osk

uOHu rd;S% osjH mqcdj

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 96& 1-3" 11-13

ms<s;`r& iajduska jk ls@ia;`ia kuz .e<jquzldrfhla Tn yg


odjs;af.a kqjr wo Wmkafkah'

.Sh

& iusZ|=ka yg kj .Shla .hkak'


fmdf<da jeis ish,af,ks" iusZ|=ka yg .S .hkak' iusZ|=ka yg .S .hd t;`ukaf.a kduhg wdisrs m;kak' t;`ukaf.a .e<ejSfuz iqNdrxpsh osfkka osk m@ldY lrkak' jscd;Ska w;r t;`ukaf.a uysuh m@ldY lrkak' ck;djka w;r t;`ukaf.a m@n, ls@hd mjikak' i.f,dj mS@;s m@fudao fjzjd krf,dj ;`gq mygq fjzjd iuq|=r;a tys we;s ish,a,;a .s.`reuz foajd fl;a j;` iy tys we;s ish,a,;a mS@;su;a fjzjd tjsg jk frdfoys .ia fld<ka mS@;s kdo fokafkah' iusZodKka usys;,h md,kh lsrSug jvsk jsg tajd ko fokafkah' t;`udfKda f,da jeishka idOdrK f,io wjxl f,io md,kh lrk fial'

fojk lshejSu

;S;ia 2& 11-14

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska ;S;iag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

ish,q ukqIHhkag .e<ejSu f.k fok fojshka jykafiaf.a jrm@idoh m@ldY jS we;'
ish,q ukqIHhkag .e<ejSu f.k fok fojshka jykafiaf.a jrm@idoh m@ldY jS we;' wNla;sho f,#lsl ;DIKado yer oud" wdYsrAjdo ,;a
breosk iqmqj; 20 f;jk jir

k;a;,a osk

uOHu rd;S% osjH mqcdj

n,dfmdfrd;a;`j .ek;a ufyda;a;u fojshka jykafiaf.a o wmf.a .e<ejquzldr fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a o f;acdkajs; wd.ukh .ek;a n,d isgsuska isys kqjKska hq;`j OrAusIaG f,i;a Nla;sjka; f,i;a fuf,dj cSj;a jk msKsi ta foaj jrm@idoh wmg wkqYdikd lrkafka h' ish,q wOrAusIaGluzj,ska wm mjs;@ lrk msKsi;a" wm Wkajykafiaf.a f;dard.;a fikZ.la lrk msKsi;a" hym; lsrSug wm Woafhda.su;a lrjk msKsi;a" wm ksoyia lrk msKsi;a" Wkajykafia wm Wfoid osjs ms|+ fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 2& 10-11

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd il< ckhd yg b;d wdkkaockl ux., mqj;la uu Tn fj; f.fkus' iajduska jk ls@ia;`ia kuz .e<ejquzldrfhla Tn yg odjs;af.a kqjr wo Wmkafkah' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 2& 1-14

.e<jquzldrfhla Tn yg wo Wmkafkah'
;jo tiufhys frdau wOsrdcHfha ish,q jeishkaf.a ix.Kkhla .ekSug wf.daia;`ia wOsrdcHhd fj;ska ksfhda.hla kslausKs' fuz jkdys l`frAkshia isrshdfjz wdKavqldrhd j isgshoS lrk ,o m<uqjk ix.Kkhhs' ish,af,da ,shdmosxps jkq msKsi ;u ;ukaf.a kqjrj,g .shy' fcdafima o odjs;af.a jxYhg yd fm<m;g whs;s jQfhka" .,S,fha kdifr;a kqjrska kslau cqofha fn;af,fyuz kuz odjs;af.a kqjr n,d .sfhah' Tyq .sfha ;udg jsjdy .sjsiquz |=ka" .enzf.k isgs ursh;`uS iuZ. ,shdmosxps jk msKsih' ;jo Tjqka tys
breosk iqmqj; 21 f;jk jir

k;a;,a osk

uOHu rd;S% osjH mqcdj

isgshoS wef.a m@ij ld,h iuzmQrAK jsh' wE l`ZMZ|=,a mq;@hd nsysfldg frosj,ska T;d" ;dkdhfuys bv lv fkd;snqKq nejska .j Trejl nEjqjd h' ;jo tu m<df;ys tfZvzre ? hdufhys ish negZM /< rlsuska msgzgksfhys isgshy' tjsg iajduska jykafiaf.a |+;fhla Tjqkag orAYkh jsh' iajduska jykafiaf.a f;acYS@h Tjqka isidrd nen<sKs' Tjzyq w;sYhska nshm;a jQy' tfy;a foaj |+;hd Tjqkag l;d fldg nsh fkdjkak' fukak" il< ckhd yg b;d wdkkaockl ux., mqj;la uu Tn fj; f.fkus' ulaksido" iajduska jk ls@ia;`ia kuz .e<ejquzldrfhla Tn yg odjs;af.a kqjr wo Wmkafkah' frosj,ska T;d .j Trejl ndjd isgsk ns<sfZola Tng iuzn jkafkah' th Tng i<l`K h hs lSh' ta weis,af,ysu foaj |+;hd iuZ. iajrA. fiakd iuQyhla fojshka jykafia miiuska" w;s Wiia ;ekays fojsZ|=kag uysuho usysmsg foaj m@idoh ,;a ckhd w;r iduh o fjzjd hs .ehQy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

22

f;jk jir

k;a;,a osk

wh osjH mqcdj

ls%iaf;da;am;a;s ux., ufyda;aijh wh mQcd fufyh


m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 62& 11-12

wkak" kqfUz .e<ejquzldrhdfKda Wmkakdy'


iusZ|=ka fmdf<dfjz iSud olajd fufia m@ldY lr we;' wkak" kqfUz .e<ejquzldrhdfKda" t;`udfKda jsmdl fok fial' oskd.;a oSukdj f.fkk fialehs fcreif,uz jeishkag m@ldY lrkak' kqU,d Y`oaO fikZ. lshd;a iusZ|=kaf.a uqod.;a ck;dj lshd;a lshkq ,nkakdyq h' fcreif,u fojsZ|=kaf.a f;dard.;a k.rh lshd;a lshkq ,nkafkah'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& .Sh &

.S;dj,sh 97& 1"6"11"12

wo osk fmdf<dj u; kj wdf,dalhla nn<kafka h' iusZodfKda rcluz lrk fial' usys;,h mS@;s fjzjd osjhska ish,a, mS@;s m@fudao fjzjd fojzf,dj t;`ukaf.a idOdrKlu m@ldY lrkafkah' il< ck;dfjda t;`ukaf.a uysuh krUkafkda h' oeyeushka u; t<sh nn<hs' hym;a wh u; i;`g os<sfihs'

breosk iqmqj;

23

f;jk jir

k;a;,a osk mskaj;aks" iusZ|=ka ;`< mS@;s m@fudao fj;ajd t;`ukaf.a iqjsY`oaO Ndjh isys fldg t;`ukag m@Yxid lr;ajd

wh osjH mqcdj

fojk lshejSu

;S;ia 3& 4-7

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska ;S;iag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

iajlSh ohdkqluzmdj ksidu Wkajykafia wm .e<ejQ fial'


tfy;a wmf.a .e<ejquzldr fojshka jykafiaf.a .`Kj;alu yd fm@auh ukqIHhka flfrys m@ldY jQ l," wm jsiskau l< oeyeus ls@hdj,ska fkdj" yqfola iajlSh ohdj f,i mqkre;amdokh kue;s fOdajkfhkao" Y`oaOd;auhdKka jykafiaf.a w,q;a lsrSfuka o Wkajykafia wm .e<ejQ fial' Wkajykafiaf.a jrm@idofhka wm OrAusIaG lrkq ,en iod;k cSjkfha n,dfmdfrd;a;`jg Wreulaldrhka jk msKsi" Wkajykafia wm .e<ejquzldr fcAiqia ls@ia;`ia jykafia lrKfldgf.k Y`oaOd;auhdKka wOsl f,i wm msg je.sfrjz fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 2& 14

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd w;s Wiia ;ekays fojsZ|=kag uysuho usysmsg foaj m@idoh ,;a ckhd w;r iduh o fjzjd wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 24 f;jk jir

k;a;,a osk

wh osjH mqcdj

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 2& 15-20

tfZvzre ursh ;`uSo" fcdafimao" .j Trejl i;mjd yqka ns<sZodo |=gqfjdah'


;jo" foaj |+;hka tfZvzreka flfrka i.f,djg .sh l," tfZvzre" wms jydu fn;af,fyug f.dia iajduska jykafia wmg okajd jod< fuz isoaOsh n,uq hs Tjqfkdjqka w;r l;d lr.;ay' Tjzyq hqyqj f.dia ursh ;`uSo" fcdafima o .j Trejl i;majd Wka ns<sZodo |=gqfjdah' Tjzyq ta oel fuz orejd .ek ;ukag okajk ,o foa m< l<y' ta weiQ ish,af,da tfZvzreka mejiQ ish,a, .ek ujs; jQy' tfy;a ursh ;`uS tlS ish,a, is;ays ksoka fldg tajd fufkys l<dh' tfZvzreo ;ukag okajk ,o f,iu weiQ |=gq ish,a, .ek fojshka jykafiag f.#rj lruskao m@Yxid lruskao fmr<d .shy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

25

f;jk jir

k;a;,a osk

osjd mqcd fufyh

ls%iaf;da;am;a;s ux., ufyda;aijh osjd mQcd fufyh


m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 52& 7-10

wfma fojsZodKkaf.a .e<ejSu f,dfjz iSudka;fhda ols;s'


iqN wdrxps f.k tk" iduh m@ldY lrk" hym; .ek iqniqka m< lrk .e<jSu .ek f,djg okajk kqfUz fojs;`udfKda rcluz lrk fiale hs isfhdkg lshk" lZ|= uq|=kays fmfkk |+;hdf.a mdo fldmuK w,xldr jkafka o$ k.rh uqr lrkakka yZv k.d tlaj .S lshkq we;' isfhdkg iusZodKka jvsk nj Tjqka isheiska olskq we;' fcreif,fuz kgnqka" tlaj .S .hkak' f>daId lruska yZv k.kak' iusZodfKda ish fikZ. iekiQ fial' iusZodfKda cd;Ska bosrsfha isfhdkg Y`oaO n,h mE fial' wfma fojsZ|=kaf.a .e<ejSu f,dfjz iSudka;fhda ols;s'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& .Sh &

.S;dj,sh 98& 1-6

usysmsg ishZM fok wm fojsZ|=kaf.a ch.@yKh |=gqfjdah' iusZ|=kag kj .Shla .hkak' ukao" t;`udfKda wisrsu;a ls@hd l< fial' ish n,fhka yd Y`oaO Yla;sfhka ch.@yKh ,;a fial' iusZodfKda iajlSh ch.@yKh m@ldY l< fial' jscd;Skaf.a weia yuqfhys ish jsuqla;s n,h t<sorjz l< fial'
26 f;jk jir

breosk iqmqj;

k;a;,a osk

osjd mqcd fufyh

t;`udfKda bYardfh,a jxYh flfrys t;`ukaf.a fm@auh;a jsYajdijka;lu;a isys l< fial' usysmsg ishZM fok wm fojsZ|=kaf.a ch.@yKh |=gqfjdah' tuznd f,da jeis ish,af,ks" iusZ|=ka yg mS@;sfhka .S .hkak' mS@;s .S .huska t;`uka miikak' jSKdj jhuska iusZ|=kag .S .hkak' jSKdfjka o .S kdofhka o m@Yxid lrkak' fydrKE yd k<d yZvska o rcdKka jk iusZ|=ka wnsuqj mS@;sfhka .S .hkak' mS@;s .S .huska t;`udKka miikak'

fojk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

fyfn@jz 1& 1-6

fojs iusZodfKda iajlSh mq;@hdKka u.ska wmg l;d l< fial'


fojshka jykafia wdoS hq.j,oS fkdfhla jsg o" jsjsOdldrfhka o osjeisjrhka u.ska wfma mshjrekag l;d l< fial' tfy;a oeka fuz wjidk ld,fhaoS Wkajykafia ish mq;@hdKka u.ska wmg l;d l< fial' Wkajykafia lrKfldgf.k fojshka jykafia uqZM jsYajh ujd ish,af,a WreulaldrhdKka fldg Wkajykafia m;a l< fial' Wkajykafia fojshka jykafiaf.a uysu;d m@Ndjh o" foaj;ajfha iajrEmh o jk fiala" ;ukaf.a m@n, jpkfhka ish,a, ork fial' mdm fYdaOkh bgq l< miq Wkajykafia W;a;u ia:dkfhys ufyda;a;uhdKkaf.a ol`K; wiqka .;a fial' fufia foaj |+;hkag jvd fY@aIaG kduhla mq;@hdKka jykafiag Wreu jQ nejska Wkajykafia Tjqkag jvd fndfyda fia W;`uz jk fial' ukao" Tn udf.a mq;@hdh' uu wo Tn cks; lf<us hs lshd;a" uu Tyqg msfhla
breosk iqmqj; 27 f;jk jir

k;a;,a osk

osjd mqcd fufyh

jkafkus" Tyq ug mq;@fhla jkafkah lshd;a Wkajykafia foaj |+;hkaf.ka ljfrl`g ljodj;a fkdjod< fial' Wkajykafia ;ukaf.a l`ZMZ|=,a mq;@hdKka f,dalhg kej; tjk l," fojshka jykafiaf.a ish,q |+;fhda Wkajykafiag kuialdr lr;ajd hs jodrk fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd mQckSh oskhla wm u; Wod jsh' cd;Ska ish,af,ks" wjq;a iusZ|=ka kuoskak' ukao" wo osk usys;,h u; uyd wdf,dalhla nenf<kafkah' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 1& 1-18 fyda 1-5" 9-14

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

OrAuhdfKda usksi;a nj /f.k wm w;r jev jsiQ fial'


wdruzNfhaoS OrAuhdfKda isgs fial' OrAuhdfKda fojshka jykafia iuZ. isgs fial' OrAuhdfKda fojshka jykafiaj u isgs fial' wdruzNfhaoS Wkajykafia fojshka jykafia iuZ. isgs fial' ish,a, Wkajykafia jsiska ujk ,oS' Wkajykafia fkdue;sj ujk ,o lsisjla fkdjSh' ujk ,o ish,a, Wkajykafiaf.a cSjfhka u jsh' ta cSjh ukqIHhkaf.a wdf,dalh jsh' wdf,dalh wkaOldrfhys nn,hs" wkaOldrh lsis lf,l th .@yKh fkdlf<ah' (fojshka jykafia tjd jod< ukqIHfhla jsh' Tyqf.a ku fcdydka h' Tyq meusKsfha" ;ud uZ.ska ishZM fokd woyd .kq msKsi wdf,dalh .ek idlaIs
breosk iqmqj; 28 f;jk jir

k;a;,a osk

osjd mqcd fufyh

oerSug" idlaIslrefjl` jYfhks' Tyq ta wdf,dalh fkdj" ta wdf,dalh .ek idlaIs orK msKsi wd ;eke;af;a h') ishZM ukqIHhka wdf,dalj;a lrjk i;H wdf,dalhdfKda" f,djg Wod fjuska isgs fial' Wkajykafia f,dalfhys isgs fial' f,dalh we;s jQfhao Wkajykafia lrKfldgf.kh' tfy;a f,dalhd Wkajykafia yZ|=kd fkd.;ay' Wkajykafia ish foaYhg jevu l< fial' tfy;a" iajlSh ck;dj Wkajykafia fkdms<s.;ay' tfia jqjo Wkajykafia ms<s.;a ish,a,kag tkuz" Wkajykafia woyd .;a whg fojshka jykafiaf.a orejka f,i Wm; ,enSfuz jru Wkajykafia fojd jod< fial' tfia Wm; ,enQfha udkj ika;;sfhkaj;a" ldhsl inZo;dfjkaj;a" usksia msfhl`f.kaj;a fkdj" fojshka jykafiaf.ka u h' OrAuhdfKda usksi;a nj /f.k wm w;r jev jsiQ fial' foaj jrm@idofhkao i;Hfhkao mQrAK Wkajykaafiaf.a f;acY@Sh" tkuz mshdKka jykafia flfrka jQ tlu mq;@hdKkaf.a f;acYS@h wms |=gsuq' (fcdydka Wkajykafia .ek idlaIs fouska" ug miqj tk ;ekekajykafia ug fmr jQ nejska ug jvd W;`uz h hs ud lSfjz uqkajykafia .ekh hs fudr .id lSh' Wkajykafiaf.a mQrAK;dfjka wms ish,af,dau jrm@ido msg jrm@ido ,enSuq' l`ula fyhska o" jHjia:dj fudafiia u.ska fok ,oafoah' tfy;a foaj jrm@idoh yd i;Hh fcAiqia ls@ia;`ka jykafia u.ska meusKsfhah' lsisjl` ljodj;a fojshkajykafia |=gqfjz ke;' mshdKkaf.a <fhys jevjik" Wkajykafiaf.a tlu mq;@hdfKdau Wkajykafia m@ldY lr jod< fial')
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

(jryka w;r fldgi w;a y< yelsh')


29

breosk iqmqj;

f;jk jir

breosk iqmqj;

30

f;jk jir

k;a;,a iuh

Y=oaO jQ mjqf,a ux.,Hh


k;a;,a i;sfha mefKk breosk

Y=oaO jQ mjqf,a ux.,Hh


^k;a;,a ux.,Hh breoskl jef k foien 30&

m<uqjk lshejSu

1 iduqfj,a 1& 20-22" 24-28

iduqfj,af.a m<uqjk fmdf;ka Wmqgd.;a fldgils'

Tjzyq ;u orejd iusZodKkag lem lf<dah'


ykakd ms<sisZo f.k kshu ld,fha oS mq;@hl` ,enqjd h' wE Tyqg iduqfj,a hk kduh ;enqjd h' tfia lf<a" ud iusZodKka jykafiaf.ka Tyq b,a,d.;a nejsks hs wE lSjd h' t,aldkd iy Tyqf.a uqZM mjq, wjqre|= m;d lrk mQcdj;a" ;udf.a ndrh;a iusZodKka jykafiag Tmamq lrk msKsi Isf,dajg kslau .shy' tfy;a" ykakd .sfha ke;' ukao" <uhd iusZodKka jykafia bosrsfhys yeu l,ays u kej;S isgsk msKsi lsrs jerE miq Tyq f.k hk ;`re uu fkdhus hs wE wef.a mqreIhdg lSjd h' orejd lsrs jerE miq" ykakd ;`ka wjqre|= jiafil` o msgs lsf,da .@Euz oyhla o usoshqI nZ|=kla o wrf.k orejd f.k f.dia Isf,days ;snqKq iusZodKka jykafiaf.a ud<s.djg meusKqkd h' tl, Tyq l`vd orefjl` j isgsfha h' Tjzyq f.dka jiaid urd orejd ta,S <Z.g f.kd y' wE ta,S wu;d" wfka iajduSkS" ug iudjkak" jrla Tn <Z. iusZodKka jykafiag hdpz[d lruska isgs ia;S@h ud nj uu osjqrd lshus' fuz orejd fok f,i uu hdpz[d lf<us' iusZodKka jykafia o ud Wkajykafiaf.ka b,a,Q fuz b,a,Su ug bgq l< fial' tnejska uu o Tyq iusZodKka jykafiag fokafkus' Tyq cSj;a j isgsk f;la iusZodKka jykafiag lem h hs lSjdh' Tjzyq tys oS iusZodKka jykafiag kuialdr l<y'

foaj jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 31 f;jk jir

k;a;,a iuh

Y=oaO jQ mjqf,a ux.,Hh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 84& 1-2" 4-5" 8-9

ms<s;`r& iusZ|=kaf.a .Dyfhys jikafkda jdikdjka;fhda h' .Sh & ijz n,e;s fojsZ|=ks" Tfnz jdiNjkh fld;ruz ukyr o$
uis; iusZ|=kaf.a ukaosr foi oefjk wdYdfjka n,d isgshs' uf. .; is; cSjudk fojsZ|=kag mS@;sfhka .S .hhs' Tfnz .Dyfhys jikafkda fldmuK jdikdjka; o$ Tjzyq Tfnz mQcdikh <Z. ksr;`re Tng miia .S .hkafkda h' jkaokdfjz hk msKsi is; fhduq lr .;a" Tn irK fldg .;a wh fldmuK jdikdjka; o$ iusZ|=ks" ijz n,e;s fojsZ|=ks" ud whe|=u weiqj uekj' wfyda cdfldnzf.a fojsZ|=ks" ug ijka |=k uekj' wfma m<sy jk fojsZ|=ks" n,kq uekj' Tfnz wNsfIal ,;a ;eke;a;d foi lreKd ne,au fy<kq uekj'

fojk lshejSu

1 cqjduz 3& 1-2" 21-24

Y`oaO jQ cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o m<uqjk yiqfkka Wmqgd.;a fldgils'

wms fojshka jykafiaf.a orefjda fjuq


n,kak" mshdKka jykafia wmg fld;ruz fm@au lr weoao$ wms fojshka jykafiaf.a orefjda hhs lshk ;rug Wkajykafia wmg fm@au l< fial' we;af;ka u wms Wkajykafiaf.a orefjda uh' f,dalhd fojshka jykafia fkdms<s.kakd nejska" Tjzyq wmo fkdms<s.kafkdah' fm@aujka;fhks" wms oekgu fojshka jykafiaf.a orefjda h' tfy;a wkd.;fhaoS wms fldhs wdldr wh jkafkuqoehs ;ju m@ldY jS ke;' flfia fj;;a Wkajykafia m@ldY jk jsg wms Wkajykafiag iudk jk nj oksuq' ukao" Wkajykafiaf.a m@lD;s iajNdjfhysu wms Wkajykafia olskafkuq'
breosk iqmqj; 32 f;jk jir

k;a;,a iuh

Y=oaO jQ mjqf,a ux.,Hh

fm@aujka;fhks" wfma is; wmg fodaIdfrdamKh fkdlrhs kuz" fojshka jykafia bosrsfha wmg nshjSug lreKla ke;' ;jo wms Wkajykafiaf.a wd{d ms<smosk ksid o Wkajykafiag ms@hukdm foa lrk ksid o Wkajykafiaf.ka b,a,k ish,a, ,nuq' Wkajykafiaf.a wd{dj kuz" Wkajykafiaf.a mq;@hdKka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia weoySu;a Wkajykafia wmg wK l< f,i tlsfkldg fm@au lsrSu;a h' Wkajykafiaf.a wd{dj ms<smoskakd Wkajykafia ;`< fjfihs' Wkajykafia o Tyq ;`< jevjik fial' Wkajykafia wm ;`< jevjik nj wm okafka Wkajykafia wmg |=ka Y`oaOd;auhdKka lrKfldgf.kh'

foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

fldf,diais 3& 15-16

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ls@ia;`ka jykafiaf.a iduh Tfnz is;a ;`< rcluz flfrAjd' ls@ia;`ka jykafiaf.a oyuz mKsjqvh Tn ;`< ish,q m@{dfjka iuDoaOj mj;Sjd' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 2& 41-52

fcAiq l`ureka mZvsjreka ueo ysZoskq |=gqfjda h'


fcAiqia jykafiaf.a ujqmsfhda wjqre|= m;d mdial` Wf<, iZoyd fcrei,ug .shy' Wkajykafia fodf<dia yejsrsos jQ l," Tjzyq isrs;a f,i ta ux.,Hhg .shy' Tjqka kshus; ojia f.jd fmr<d tk w;r" fcAiqia l`urdfKda fcrei,fuys /Z|=Kq fial' tfy;a" Wkajykafiaf.a foujqmsfhda ta nj
breosk iqmqj; 33 f;jk jir

k;a;,a iuh

Y=oaO jQ mjqf,a ux.,Hh

fkdoek" Wkajykafia jkaokdlr msrsi iuZ. we;ehs is;df.k" ojil .uka f.dia" kE us;`rka w;frys Wkajykafia fijQy' tfy;a iuzn fkdjQfhka" Tjzyq Wkajykafia fidhuska fcrei,ug fmr<d .shy' f;osklg miq Tjzyq Wkajykafia foaj ud<s.dfjys mZvsjrhka ueo jev ysZo Tjqka lS foa wiuska o Tjqkaf.ka m@Yak jspdruskao isgskq |=gqfjdah' ta weiQ ish,af,da u Wkajykafiaf.a nqoaOs uysuh yd ms<s;`re .ek jsiaus; jQy' foujqmsfhda Wkajykafia |=gq l, ujs; jQy' Wkajykafiaf.a uEKsfhda mq;d" l`ula ksid wmg fufia lf<ys o$ n,kak" Tfnz mshd o uu o |=lska ;ejs ;ejS Tn fijSuq hs lSy' tjsg Wkajykafia ms<s;`re fouska Tn ud fijzfjz ukao$ ud mshdKka jykafiaf.a ue|=frys ud isgsh hq;` nj Tn fkdokakyqoe hs Tjqkag jod< fial' tfy;a Wkajykafiaf.aa ta lSu Tjqkag wjfndaO fkdjSh' fcAiqia jykafia Tjqka legqj f.dia kdifr;a kqjrg meusK Tjqkag lSlrej jsiQ fial' Wkajykafiaf.a uEKsfhda fuz ish,a,la u is;ays ksoka lr .;ay' fcAiqia jykafia m@{d uysufhka yd ldh Yla;sfhka o fojshka jykafiaf.ka yd usksiqkaf.ka m@idoh ,nuska o jevqKq fial'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

34

f;jk jir

k;a;,a iuh - ckjd 1

ufhda;a;udjkaf.a ux.,Hh

mY=oaO foaj ud;djka jk ufhd;a;udjkaf.a ux.f,da;aijh


m<uqjk lshejSu
.Kka l:dfjkaa .;a mdGhls'

.Kka l:dj 6& 22-27

Tjqka udf.a kduh lshd whosk jsg uu o Tjqkag wdisrs jiajus'


iusZodKka jykafia fudafiiag l;d fldg fufia jod< fial' wdfrdka iy Tyqf.a mq;@hka wu;d" kqU,d bYardfh,a ckhdg wdYsrAjdo lrk jsg fuf,i lsj hq;`fjz' iusZodfKda Tng wdYsrAjdo fldg Tn wdrlaId lrk fialajd iusZodfKda Tn foi ohdfjka n,d Tng lreKd lrk fialajd iusZodfKda ish fk;a Tn flfrys fhdud Tng iudodkh fok fialajd Tjqka bYardfh,a ckhd fjkqfjka udf.a kduh lshd whoskjd we;' tjsg uuo Tjqkag wdisrs jiajus'

foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 67& 1-7

ms<s;`r& fojsZodfKda wm fj; ohdj mduska wmg lreKd lrk fialajd .Sh &
fojsZodfKda wm fj; ohd fjuska wmg lreKdj fmkajk fialajd tjsg uqZM f,dj Tfnz leue;a; oek .kafkah' ish,q jscd;Syq Tfnz .e<ejSfuz n,h oek.kafkdah'
35 f;jk jir

breosk iqmqj;

k;a;,a iuh - ckjd 1

ufhda;a;udjkaf.a ux.,Hh

wfyda fojsZ|=ks" ck;dfjda Tn mii;ajd' ish,q cd;Syq Tn mii;ajd' Tn idOdrK f,i usksiqka jsksYaph lrk fial" usysmsg ish,q jscd;Ska yg Tn uZ. fmkajk fial' tnejska il, ckhd m@S;su;aj i;`gska .S .h;ajd' wfyda fojsZ|=ks" ck;dfjda Tn mii;ajd' ish,q cd;Syq Tn mii;ajd' fmdf<dj m,odj nyq,j ksmojsh' fojsZodfKda wfma fojsZodfKda wmg wdisrs |=ka fial' wfma fojsZodfKda wmg wdisrs jiajk fialajd'

fojk lshejSu

.,d;ss 4& 4-7

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

fojshka jykafia ia;s@hlf.ka Wm; ,;a ish mq;@hdKka tjd jod< fial'
tfy;a ld,h iuzmQrAK jQ l, fojshka jykafia ia;@shlf.ka Wm; ,;a jHjia:dj hgf;a Wmka ish mq;@hdKka tjd jod< fial' tfia lf<a wm mq;@lu ,nkq jia Wkajykafia jsiska jHjia:dj hgf;ys isgs wh uqod .kakd msKsi h' ;jo Tn mq;@hka nj Tmamq lrk msKsi" wnznd mshdfKkS lshd yZv.ik ;u mq;@hdKkaf.a wd;auh fojshka jykafia wm is;aj,g tjd jod< fial' fufia Tn ;j|=rg;a odifhla fkdj mq;@fhls' mq;@fhla kuz foaj jruska Wreulaldrfhls'

foaj jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 36 f;jk jir

k;a;,a iuh - ckjd 1

ufhda;a;udjkaf.a ux.,Hh

idOqldrh

fyfn@jz 1& 1-2

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojshka jykafia wdoS hq.j,oS fkdfhla jsgo jsjsOdldrfhkao osjeisjreka u.ska wfma mshjrekag l;d l< fial' tfy;a oeka fuz wjidk ld,fhaoS Wkajykafia ish mq;@hdKka u.ska wmg l;d l< fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh fufiah'

,Qla 2& 15-21

wg oji msreKq l, ns<sZod yg fcAiqia hk kduh ;nk ,oafoah'


;jo foaj |+;hka ;uka flfrka i.f,djg .sh l," tfZvzre wms jydu fn;af,fyug f.dia iajduska jykafia wmg okajd jod< fuz isoaOsh n,uq hs Tjqfkdjqka w;r l;d lr .;ay' Tjzyq hqyqj f.dia ursh ;`uSo fcdafima o .j Trejl i;majd Wka ns<sZod o |=gqfjdah' Tjzyq ta oel fuz orejd .ek ;ukag okajk ,o foa m< l<y' ta weiQ ish,af,da tfZvzreka mejiQ ish,a, .ek ujs; jQy' tfy;a ursh ;`uS tlS ish,a, is;ays ksoka fldg tajd fufkys l<dh' tfZvzreo ;ukag okajk ,o f,iu weiQ |=gq ish,a, .ek fojshka jykafiag f.#rj lruskao m@Yxid lruskao fmr<d .shy' Wkajykafiaf.a prAufPAok ms<sfj; iZoyd wg oji msreKq l," Wkajykafia l`fiys ms<sisZo .ekSug fmr foaj |+;hd jsiska fok ,o fcAiqia hk kduh Wkajykafiag ;nk ,oafoah'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

37

f;jk jir

k;a;,a iuh

fojk breosk

k;a;,g miq fojk breosk


m<uqjk lshejSu
WmfoaYlhdf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

WmfoaYlhd 24& 1-4" 8-12

fojsZ|=kaf.a m@{dj iajlSh ck;dj w;r cSj;a jkafkah'


m@{d f;dfuda ;ud .eku meiiquz .dhkd lrkakSh' wE ;u fikZ. w;r ;u Wodr;ajh m@ldY lrkakSh' ufyda;a;uhdKka jykafiaf.a iNdfjys wE ;u uqLh jsjD; lrkakSh' n,j;dKka jykafiaf.a wNsuqLfhys wE ;u Wodr;ajh m@ldY lrkakSh' uu ufyda;a;uhdKka jykafiaf.a uqLfhka kslauqfKus' uS|=ula fuka fmdf<dj jid,Qfhus' uu Wiia ;ekaj, jdih lf<us' udf.a isxydikh j,dl`ZM lKqjl jsh' tjsg ish,q foa uejQ ;ekeka jykafia ug wd{djla |=ka fial' ud uejQ ;ekeka jykafia udf.a l~vdru msysgqjkakg ;ekla ie,iQ fial' cdfldnzys Tfnz l~vdru msysgqjkak' bYardfh,a Tfnz Wreuh lr.kake hs ug jod< fial' iodld,fha mgka wdruzNfhaoSu Wkajykafia ud uejQ fial' iodld,hgu uu mj;skafkus' Y`oaO l~vdrfuys t;`uka wNsuqj uu fiajh lf<us' fufia uu isfhdfkys kjd;eka .;sus' ms@h k.rfhys udf.a kej;`uz m< ug iuzn jqfhah' fcreif,fuys udf.a n,h mdjspzps lrus' uysufhka mQrAK jQ fikZ.la ;`< uu uq,a weoafous' tkuz iusZ|=kaf.a l~vdrfuysh' Wkajykafiaf.a Wreufhysh'
foaj jdlHh tfiah

breosk iqmqj;

38

f;jk jir

k;a;,a iuh

fojk breosk

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& .Sh &

.S;dj,sh 147& 12-15" 19-20

OrAuhdfKda usksi;a nj f.k wm w;r jev jsiQ fial' tuznd fcreif,u iusZ|=kag m@Yxid lrkak' isfhdka .sr ;sf.a fojsZ|=kag m@Yxid lrkak' ukao" t;`udfKda ;sf.a jdi,a fodrgqj, w.`,a ijsu;a l< fial' ;sf.a orejkag wdYsrAjdo l< fial' ;sf.a iSud ;`< iduh is|= lrk fial' bia;ruz ;srsZ.` msgsfhka ;Dma;shg muqKqjk fial' t;`udfKda iajlSh wd{dj fmdf<dfjys bu olajd hjk fial' t;`ukaf.a jpk hqyqj me;sr hhs' t;`udfKda cdfldnzg ish jpkho bYardfh,ag ish mK;a yd kshuhkao m@ldY lrk fial' t;`udfKda fjk lsis cd;shlg fufia fkdl< fial' Tjzyq t;`ukaf.a kshuhka oek fkd.;af;dah' iusZ|=kag m@Yxid fjzjd

fojk lshejSu

tfmais 1& 3-6" 15-18

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska tfmaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

fojshka jykafia ls@ia;`ka jykafia ;`<ska iajrA. f,dalj, wOHd;ausl oSukdj,ska wm wdYsrAjdo l< fial'
ls@ia;`ka jykafia ;`<ska iajrA. f,dalj, ish,q wOHd;ausl wdYsrAjdo wmg fojd jod<" wmf.a iajduSka jk" fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a mshdKka jQ fojshka jykafiag m@Yxid fjzjd fm@aufhka Wkajykafia bosrsfhys wm Y`oaOj fkdle<e,aj isgsk msKsi" f,dalh uejSug m@:ufhka ls@ia;`ka jykafia ;`< fojshka jykafia wm f;dard.;a fial' ;jo iajlSh m@idoh yd wruqK wkqj
breosk iqmqj; 39 f;jk jir

k;a;,a iuh

fojk breosk

fcAiqia ls@ia;`ka jykafia lrKfldgf.k wm Wkajykafiaf.a ms<s.;a mq;@hka jk msKsi fojshka jykafia fmr kshu l< fial' tnejska fm@auhdKka jykafia ;`<ska f;acjka; jrm@idofhka wmg fnfyjska wdYsrAjdo l< fojshka jykafiag m@Yxid fjzjd fuz lreK ksid iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia flfrys we;s Tfnz weoys,a, .eko ieoeyej;`kag olajk Tfnz fm@auh .eko wid uu Tn .ek udf.a hdpz[dj,oS isys lruska fkdlvjd fojshka jykafiag ia;~;s lrus' f;acfia mshdKka jQ wmf.a iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a fojshka jykafia Wkajykafia wjfndaO lr.ekSu msKsi" m@{dj yd jsorAYk Yla;sh Tng fok fuka uu hdpz[d lrus' ;jo Wkajykafiaf.a leZojSfuz n,dfmdfrd;a;`j lsfulao lshd;a ieoeyej;`kag ysus jk f;acdkajs; Wreufha Ok iuzNdrh lsfulao lshd;a Tn oek .kakd msKsi uu hdpz[d lrus'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

1 ;sfuda;s 3& 16

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojshka jykafia usksi;a nj f.k wd;auhdKkaf.a iy;slh ,nd |+;hkag osiajQ fial' jscd;Skag m@ldY lrkq ,en f,dj mqrd woyd .kq ,en uysufhka Tijkq ,enQ fial' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

40

f;jk jir

k;a;,a iuh

fojk breosk

iqjsfYaIh

cqjduz 1& 1-18 fyda 1& 1-5" 9-14

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHfha wdruzNh fufiah'

OrAuhdfKda usksi;a nj f.k wm w;r jev jsiQ fial' wms Wkajykafiaf.a uysuh |=gqfjuq'
wdruzNfhaoS OrAuhdfKda isgs fial' OrAuhdfKda fojshka jykafia iuZ. isgs fial' OrAuhdfKda fojshka jykafiaj u isgs fial' wdruzNfhaoS Wkajykafia fojshka jykafia iuZ. isgs fial' ish,a, Wkajykafia u.ska ujk ,oS' Wkajykafia fkdue;sj ujk ,o lsisjla fkdjSh' ujk ,o ish,a, Wkajykafiaf.a cSjfhkau jsh' ta cSjh ukqIHhkaf.a wdf,dalh jsh' wdf,dalh wkaOldrfhys nn<hs" wkaOldrh lsis lf,l th .@yKh fkdlf<ah' (fojshka jykafia tjd jod< ukqIHfhla jsh' Tyqf.a ku fcdydka h' Tyq meusKsfha" ;ud uZ.ska ishZM fokd woyd .kq msKsi wdf,dalh .ek idlaIs oerSug" idlaIslrefjl` jYfhks' Tyq ta wdf,dalh fkdj" wdf,dalh .ek idlaIs ork msKsi wd ;eke;af;a h') ishZM ukqIHhka wdf,dalj;a lrjk i;H wdf,dalhdfKda" f,djg Wod fjuska isgs fial' Wkajykafia f,dalfhys isgs fial' f,dalh we;s jQfhao Wkajykafia lrKfldgf.kh' tfy;a f,dalhd Wkajykafia yZ|=kd fkd.;ay' Wkajykafia ish foaYhg jevu l< fial' tfy;a" iajlSh ck;dj Wkajykafia fkdms<s.;ay' tfia jqjo Wkajykafia ms<s.;a ish,a,kag tkuz" Wkajykafia woyd .;a whg fojshka jykafiaf.a orejka f,i Wm; ,enSfuz jru Wkajykafia fojd jod< fial' tfia Wm; ,enQfha udkj ika;;sfhka j;a" ldhsl inZo;dfjka j;a" usksia msfhl`f.ka j;a fkdj" fojshka jykafiaf.kau h' OrAuhdfKda usksi;a nj /f.k wm w;r jev jsiQ fial' foaj jrm@idofhkao i;Hfhkao mQrAK Wkajykaafiaf.a f;acY@Sh" tkuz mshdKka jykafiaa flfrka jQ tlu mq;@hdKkaf.a f;acYS@h wms |=gsuq'
breosk iqmqj; 41 f;jk jir

k;a;,a iuh

fojk breosk

(fcdydka Wkajykafia .ek idlaIs fouska" ug miqj tk ;ekekajykafia ug fmr jQ nejska ug jvd W;`uz hhs ud lSfjz uqkajykafia .ekh hs fudr .id lSh' Wkajykafiaf.a mQrAK;dfjka wms ish,af,dau jrm@ido msg jrm@ido ,enSuq' l`ula fyhska o" jHjia:dj fudafiia u.ska fok ,oafoah' tfy;a foaj jrm@idoh yd i;Hh fcAiqia ls@ia;`ka jykafia u.ska meusKsfhah' lsisjl` ljodj;a fojshka jykafia |=gqfjz ke;' mshdKkaf.a <fhys jev jik" Wkajykafiaf.a tlu mq;@hdfKdau Wkajykafia m@ldY lr jod< fial')
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

(jryka w;r fldgia w;a y< yelsh')

breosk iqmqj;

42

f;jk jir

breosk iqmqj;

43

f;jk jir

k;a;,a iuh

m%;HCIf ux.,Hh

osjH <s|dKka f,djg m%;HlaIf ux.f,da;aijh


ckjd 6 fyda ckjd 2 iy 8 w;r breosk

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 60& 1-6

Tfnz fojsZodfKda Tfnz f;acd,xldrh jk fial'


fcreif,u" ke.sgskak nenf<kak" Tfnz wdf,dalh oeka WodjS we;' iusZ|=kaf.a f;acd,xldrh Tn flfrys nenf<a' fmdf<dj wZ|=frkao cd;Ska .kZ|=frkao jikq ,nk kuq;a iusZodfKda Tn u; nn<k fial' t;`ukaf.a f;acd,xldrh Tn flfrys osiajkafkah' cd;Ska Tfnz wdf,dalh fj;g;a" rcjreka Wodjk Tfnz oSma;sh foig;a meusfKkq we;' Tfnz weia Tijd wjg n,kak' Tjzyq ish,af,da /iaj Tn fj; t;s' Tfnz mq;@hka |=r isg meusfKkq we;' Tfnz |+jre Wl`f,a fydjdf.k f.fkkq ,n;s' fuh oel Tn mS@;s jkakdyqh' Tfnz is; mS@;s m@fudaofhka mskd hkafkah' ukao" uqyq|= u.ska f.fkk hi biqre Tn fj; .,d tkafkah' cd;Skaf.a jia;`j Tn fj; meusfKkafkah' Tgqjka iuQyhlska hq;a ;j,uz usoshka yd tamd foaYj,ska kqU fj; frdla fjhs' Tjqka fInd foaYfhka rka o iqjZo |@jH o /f.k wjq;a iusZ|=kaf.a m@Yxidj m@ldY lrkq we;'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 72& 1-2" 7-8" 10-13

ms<s;`r& ish,q cd;Syq iusZodKkag fufy lrkafkdah' .Sh & fojsZ|=ks" rc;`udg jsksYaph lsrSfuz {dkh |=k uekj'
ta rcl`ure yg hqla;s.relj ls@hd lsrSfuz yelshdj |=k uekj' tjsg t;`ud Tfnz ck;dj idOdrK f,i md,kh lrkafkah' Tfnz mSvs; ck;djg hqla;sh bgq lrkafkah'
breosk iqmqj; 44 f;jk jir

k;a;,a iuh

m%;HCIf ux.,Hh

t;`uka iufhys ousgq nj oshqKq fjzjd' br yZo mj;sk f;la iduh me;sfrAjd' uqyqoska uqyqog t;`udf.a rc oyk me;sfrAjd' hqm@gSia kosfha isg fmdf<dfjz fl<jr olajd tfiau fjzjd ;drAIsiays iy oajSmj, rcjre t;`udg lmamuz f.jkafkdah' fInd iy fiandys rcjre mZvqre mqokafkdah' t;`uka wnsuqj rcjre jeZo jefgkafkdah' ish,q cd;Syq t;`udg fufy lrkafkdah' t;`ud iyk m;d fudr.ik wirKhka uqod .;af;ah' msysg ke;s mSvs;hkao ksoyia lr .;af;ah' t;`ud |=.S |=mam;`kag yd |=n,kag wkqluzmd lrkafkah' os<sZ|=kaf.a cSjs; uqod .;af;ah'

fojk lshejSu

tfmais 3& 2-3" 5-6

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska tfmaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ish,q cd;Skag .e<ejSfuz iyNd.slu ,efnz'


Tfnz hym; msKsi fiajh lsrSfuz jrm@idoh fojshka jykafia ug ndroS we;s nj Tn we;af;kau wid we;' ud ,qyqZvska ,shd ;sfnk f,i fuz ryi t<sorjz jSulska ug m@ldY lrk ,oS' wdoS mruzmrdj, ukqIH jrA.hdg ta wNsryi m@ldY fkdlrk ,oS' tfy;a oeka wd;auhdKka lrKfldgf.k Y`oaO wfmdaia;`ZMjrekag;a osjeisjrhkag;a th t<sorjz lr we;' ta wNsryi kuz iqn wiak lrKfldgf.k ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`< jscd;Ska cqfojzjreka iu. yjq,a Wreulaldrhkao iNd YrSrfha yjq,a idudcslhkao fmdfrdka|=fjz yjq,a mx.`ldrhkao jk njh'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 45 f;jk jir

k;a;,a iuh

m%;HCIf ux.,Hh

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd wms t;`udKkaf.a ;drldj fmros. oS oel" t;`udKkag kuialdr lrk msKsi wdfjuq' wdf,a,Qhd

uf;jz 2& 2

iqjsfYaIh

uf;jz 2& 1-12

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fmros. oS ;rej |=gq Ydia;@jka;fhda rcj Wmka W;`udKka jeZoSug wdy'


fyfrdaoa rcq oji cqofha fn;af,fyfuys fcAiqia jykafia Wmka l, fmros.ska Ydia;@jka;fhda fcreif,ug wjq;a cqfojzjrekag rcj Wmka W;`udfKda fld;ekays o$ wms t;`udKkaf.a ;drldj fmros. oS oel t;`udKkag kuialdr lrk msKsi wdfjuq hs lSy' tmj;a weiQ fyfrdaoa rc o uqZM fcreif,fuz ck;djo le<UqKdy' tl, Tyq fikZ.f.a ish,q kdhl mQclhkao jskhOrhkao /ia lrjd ls@ia;`ka jykafia fld;ekays Wmosk fialaoe hs Tjqkaf.ka jspdf<ah' Tjzyq l;d fldg cqofha fn;af,fyfuys h" ta .ek osjeisjrhd fufia ,shd ;sfnz' tuznd cqod foaYfha fn;af,fyu ;S cqodf.a N~m;Ska w;r lsisfia;a w,am fkdjkakSh' ukao udf.a BY@dfh,a fikZ. md,kh lrk uQ,slfhl` ;S flfrka kslafukq we;e hs Tyqg lSy'
breosk iqmqj; 46 f;jk jir

k;a;,a iuh

m%;HCIf ux.,Hh

tl, fyfrdaoa Ydia;@jka;hska ryiska leZojd" ;drldj fmkqKq fjz,dj Tjqkaf.ka fydZoska oekf.k" Tn f.dia ta <orejd .ek yrs f,i jsuikak" Tn jsuid fidhd.;a miq ud;a f.dia Wkajykafiag kuialdr lrkq msKsi ug;a okajkak lshd Tjqka fn;af,fyug hejSh' rcqf.a nia wid Tjzyq msg;aj .shy' fmros. oS Tjqka |=gq ;drldj" <orejd Wmka ;ekg wjq;a by<ska kj;sk ;`re Tjqkag fmrgqfjka .sfhah' ;drldj oel Tjzyq w;sYhska m@S;s m@fudao jQy' Tjzyq f.g msjsi <orejd ish uj jQ ursh;`uS yd iuZ. isgskq oel" miZ. msysgqjd jeZo" ish lrZvq wer rka o" ;`jr,d o" .kaOri o hk mZvqre Wkajykafiag ms|=y' ;jo fyfrdaoa fj; wdmiq fkdhk f,i isyskhlska okajkq ,enQ Tjzyq wka u.lska ish rg n,d .shy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

47

f;jk jir

idudkH iuh

breosk iqmqj;

48

f;jk jir

idudkH iuh

iakdmk ux.,Hh

iajdka jykafiaf.a iakdmk ux.,Hh


idudkH iufha m<uqjk breosk m<uqjk lshejSu fhidhd 40& 1-5" 9-11

fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka Wmqgd .;a mdGhls'

iusZ|=kaf.a f;acd,xldrh tjsg t<sorjz jkafka h' il, usksia jrA.hd th krUkafkda h'
ikikak" udf.a fikZ. ikikake hs Tfnz fojsZodfKda jodrK fial' lreKdfjka fcreif,fuz jeishkag l;d lrkak' yZvk.d Tjqkag fufia lshkak' Tjqkaf.a jy,alfuz ld,h oeka bjr jS we;' mjzludj Tjqkag ,enS we;' ish,q mjzj,g oZvqjuz fo.`Kh ne.ska iusZ|=kaf.a yia;fhka u Tjqkag ,enS we;' fufia lshk yZvg ijka fokak' jkdka;rfha iusZ|=ka yg udj;la t<s lrkak' mdZMlrfha wfma fojsZ|=ka yg uy mdrla idokak' ish,q usgshdj;a mqrjkq ,nkafka h' ish,q lZ|= fy,a lmd my;a lrkq ,nkafka h' ish,q fy,a iu;,d lrkq ,nkafka h' rZM ;eka iquq|= lrkq ,nkafka h' iusZ|=kaf.a f;acd,xldrh tjsg t<sorjz jkafka h' il, usksia jrA.hd th krUkafkdah' fufia jodf<a iusZodfKdau h' isfhdkag iqN wdrxps f.fkk |+;hdfKks" Wia lkaog k.skak" isfhdkag iqN wdrxpsh okajkak' fcreif,ug iqN wdrxpsh f.fkk |+;hdfKks" yZv k.d m@ldY lrkak' nsh fkdjS Wia yZvska Tfnz fojsZodfKda jvsk fiale hs cqodys k.rj,g m@ldY lrkak' ufyda;a;u fojs iajduska jykafia n,mrdl@ufhka jvsk fial' jsl@ufhka md,kh lrkak jvsk fial' ;Hd. hka t;`udfKda ;uka iuZ. f.k tk fial' ;u fikZ.g jsmdlhka m@odkh lrk fial' tfZvzfrl` fia t;`udfKda ;u /< fmdaIKh lrk fial' oE;ska negZM megjqka jvdf.k <fhys Wka fydjdf.k hk fial' lsrs fok negZM fokqkag u. fmkajk fial'

foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

49

f;jk jir

idudkH iuh

iakdmk ux.,Hh

ms<s;`re .Sh ms<s;`r & udf.a is; iusZ|=ka miikak' .Sh & udf.a is; iusZ|=ka miikak'

.S;dj,sh 104& 1-4" 24-25

udf.a fojs iusZ|=ks" Tn b;d W;`uz h' Tn f;o uysufhka ieriS isgsk fial' Tn wdf,dalh kue;s jia;@h yeZo me<Zo isgsk fial' jshkla fuka wyi jsysod,k fial' Tfnz ud<s.dj by< osh lZo u; msysgqjk fial' j<dl`ZM Tfnz rsh lr.kak fial' iq<Z. Tfnz |+;hka o .ssks o,q Tfnz fiajlhka o lr.kak fial' iusZ|=ks" Tfnz lrAudka; fldmuK jsjsOdldro$ Tn ish,a, m@{dfjka uejQ fial' fmdf<dj Tn uejQ i;`kaf.ka msrS we;' wr ;sfnkafka iqjsi,a id.rh tys f,dl` l`vd i;ajfhda .Kk blaujd iersir;s'

fojk lshejSu

;S;ia 2& 11-14 3&4-7

Y`oaOjQ mdjq,q ;`uka jsiska ;S;iag ,shk ,o yiqfkka Wmqgd.;a fldgils's'

mqkre;amdokh kue;s fOdajkfhka o Y`oaOd;auhdKka jykafiaf.a w,q;a lsrSfuka o Wkajykafia wm .ef<jQ fial'
ish,q ukqIHhkag .e<ejSu f.k fok fojshka jykafiaf.a jrm@idoh m@ldY jS we;' wNla;sho f,#lsl ;DIaKdo yer oud" wdYsrAjdo ,;a n,dfmdfrd;a;`j .ek;a ufyda;a;u fojshka jykafiaf.a o wmf.a .e<ejquzldr fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a o f;acdkajs; wd.ukh .ek;a n,d isgsuska isys kqjKska hq;`j OrAusIaG f,i;a Nla;sjka; f,i;a fuf,dj cSj;a jk msKsi ta foaj jrm@idoh wmg wkqYdikd lrkafka h' ish,q wOrAusIaGluzj,ska wm mjs;@ lrk msKsi;a" wm Wkajykafiaf.a
breosk iqmqj; 50 f;jk jir

idudkH iuh

iakdmk ux.,Hh

f;dard.;a fikZ.la lrk msKsi;a" hym; lsrSug wm Woafhda.su;a lrjk msKsi;a" wm ksoyia lrk msKsi;a" Wkajykafia wm Wfoid osjs ms|+ fial' tfy;a wmf.a .e<ejquzldr fojshka jykafiaf.a .`Kj;alu yd fm@auh ukqIHhka flfrys m@ldY jQ l," wm jsiska u l< oeyeus ls@hdj,ska fkdj" yqfola iajlSh ohdj f,i mqkre;amdokh kue;s fOdajkfhkao" Y`oaOd;auhdKka jykafiaf.a wZM;a lsrSfuka o Wkajykafia wm .e<ejQ fial' Wkajykafiaf.a jrm@idofhka wm OrAusIaG lrkq ,en iod;k cSjkfha n,dfmdfrd;a;`jg Wreulaldrhka jk msKsi" Wkajykafia wm .e<ejquzldr fcAiqia ls@ia;`ia jykafia lrKfldg f.k Y`oaOd;auhdKka wOsl f,i wm msg je.sfrjQ fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 3& 16

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd uu kuz" Tn j;`frka fn#;Siau iakdmkh lrus' tfy;a" ug jvd wdkqNdj iuzmkak W;`fula tkafka h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 3& 15-16" 21-22

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

ug jvd wdkqNdj iuzmkak W;`fula meusfKkakdy' Wkajykafia Tn Y`oaOd;auhdKkaf.ka o .skafkka o iakdmkh lrk fial'
fuz ls@ia;`jrhd jsh yels oe hs fikZ. wfmalaIdfjka n,d isgshoS;a" yeu fok cqjduz .ek jsjdo lruska isgsh oS;a" cqjduz ish,a,kag ms<s;`re fouska" uu kuz Tn j;`frka fn#;Siau iakdmkh lrus tfy;a ug jvd wdkqNdj iuzmkak W;`fula tkafkah t;`ukaf.a mdjyka mgs uqokakgj;a uu fkdjgsus t;`udfKda Y`oaOd;auhdKkaf.ka o .skafkka o Tn fn#;Siau iakdmkh lrjk fial' ;jo uqZM fikZ. fn#;Siau iakdmkh ,enQ jsg" fcAiqia jykafia;a fn#;Siau iakdmkh ,nd" hdpz[d lruska isgsh oS iajrA.h jsjr jS" Y`oaOd;auhdfKda mfrjsfhl`f.a rEmdldrfhka Wkajykafia flfrys my< jQ fial' tjsg Tn udf.a ms@hdor mq;@hdfKda h' Tn flfrys b;d m@ikak jS isgsus hs wyiska yZvla kslausKs'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 51 f;jk jir

idudkH iuh

fojk breosk

idudkH iufha fojk breosk


m<uqjk lshejSu fhidhd 62& 1-5
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a m<uqjk fmdf;ka .;a mdGhls'

Tfnz fojshka jykafia Tn flfrys mS@;s jk fial'


uu isfhdka Wfoid;a" fcrei,u Wfoid;a ksyZvj fkdisgskafkus' tys oeyeus nj oSmlhla fuka o tys .e<jSu wejsf<k mykla fuka o nenf<k f;la ksYaYnzo j fkdisgskafkus' tuznd fcrei,u cd;Ska kqfUz oeyeus nj;a" ish,q rcjreka kqfUz f;aci;a olskq we;' iusZ|=kaf.au uqLfhka mejfik w,q;a kula kqUg fokq ,nkafka h' kqU iusZ|=kaf.a wf;ys w,xldr Tgqkakla o kqfUz fojsZ|=kaf.a wf;ys rdc lsrSghla o fuka jkafkys h' kqU w;ayrsk ,oaod lshd o kqfUz foaYh w;ayrsk ,o NdrAhdjl lshdo ;j;a fkdlshkq ,nkafka h' udf.a mS@;sh hk wre; we;s fymaYsLd kqfUz w,q;a ku jkafka h' iusZodKka kqU flfrys m@ikak nejska" kqfUz foaYh mS@;s lrk .Sh hk wre; we;s fnhq,d lshd lshkq ,nkafka h' t;`udfKda foaYh irK fldg .kak fial' ;reKfhl` lkHdjl irK fldg .kakd fia kqfUz mq;@fhda kqU irK fldg .kafkda h' ukd,hd ukd,sh flfrys mS@;s jkakdla fuka kqfUz fojsZodfKda kqU .ek mS@;s m@fudao jk fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 96& 1-3" 7-10

ms<s;`r & ck;djka w;r iusZ|=kaf.a m@n, ls@hd mjikak' .Sh & iusZ|=ka yg kj .Shla .hkak'
fmdf<da jeis ish,af,ks" iusZ|=ka yg .S .hkak' iusZ|=ka yg .S .hd t;`ukaf.a kduhg wdisrs m;kak' t;`ukaf.a .e<ejSfuz Y`Ndrxpsh osfkka osk m@ldY lrkak'
breosk iqmqj; 52 f;jk jir

idudkH iuh

fojk breosk

jscd;Ska w;r t;`ukaf.a uysuh m@ldY lrkak' ck;djka w;r t;`ukaf.a m@n, ls@hd mjikak' il, ckfhks" iusZ|=ka miikak' f.#rjh o n,h o iusZ|=ka yg msrskukak' iusZ|=ka kug ysus f.#rjh t;`uka yg msrskukak' mZvqrla /f.k t;`uka bosrshg tkak" Y`oaO iusZ|=ka wnsuqj jeZo jefgkak' f,da jeis ish,af,ks" t;`uka wnsuqj nsfhka we<,S isgskak' jscd;Ska w;r fufia mjikak' iusZodfKda rcluz lrk fial' fkdief,k f,i f,dalh msysgd we;' t;`udfKda idOdrK f,i ck;djka jsksYaph lrk fial'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 12& 4-11

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka Wmqgd.;a fldgils'

jsjsOdldr oSukd tlu Y`oaOd;auhdKkaf.ka ,efnz'


jsjsOdldr oSukd we;;a" isgskafka tlu Y`oaOd;auhdfKda h' jsjsOdldr fiajd we;;a isgskafka tlu iajduska jykafia h' jsjsOdldr foaj n, ls@hd lr;;a" isgskafka ish,a,ka ;`< ls@hdlrk tlu fojshka jykafia h' wfkHdkH hym; iZoyd tlsfkldg wd;auhdKkaf.a m@ldYjSula oS we;' flfkl`g wd;auhdKka u.ska Wjfoia oSfuz m@{dj o" ;j;a flfkl`g tu wd;auhdKka u.ska OrAuh myod oSfuz {dkh o oS we;' wka flfkl`g wd;auhdKka ;`< jsYajdih o tu wd;auhdKka ;`< iqj lsrSfuz jru o oS we;' ;j;a flfkl`g ydialuz lsrSfuz n,h o" ;j;a flfkl`g osjeis jelss lSfuz n,h o" ;j;a flfkl`g wd;au jsiZoSfuz yelshdj o ;j;a flfkl`g jsjsO Ynzoj,ska l;d lsrSfuz mqZMjkalu o ;j;a flfkl`g tu Ynzo myod oSfuz Yla;sh o oS we;' fuz ish,q oSukd" ;uka leu;s mrsos" fjka fjka jYfhka tlsfkldg fnod fokafka tlu wd;auhdKka jykafia h'
foaj jdlHh tfiah
breosk iqmqj; 53 f;jk jir

idudkH iuh

fojk breosk

idOqldrh

,Qla 19& 38

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ka kuska jvkd rcqg wdisrs fjzjd iajrA.fha iduh o w;s Wiia ;eka ys uysuh o fjzjd wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduzz 2& 1-11 .,S,fha ldkd kqjr fcAiqia iajduska jykafia fuz m<uq m@d;sydrAhh is|= l< fial'

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

;`ka jk ojfiys" .,S,fha ldkdys jsjdy ux.,Hhla jsh& fcAiqia jykafiaf.a uEKsfhda o tys isgshd y' ish Y@djlhka iuZ. fcAiqia jykafia o ux.,Hhg leZojkq ,enQ fial' usoshqI ysZ. jQ jsg" fcAiqia jykafiaf.a uEKsfhda usos hqI ke;e hs Wkajykafiag lSy' fcAiqia jykafiao l;d fldg" ia;S@h" Tn;a ud;a fuz .ek lror jkafka l`ugo$ udf.a fudfyd; ;j u meusK ke;e hs jod< fial' tfy;a Wkajykafiaf.a uEKsfhda fiajlhka wu;d fu;`uka Tng lshk fldhs fohla Wk;a lrkake hs lSy' cqfojzjrekaf.a mjs;@ jSfuz j;a ms<sfj;a iZoyd ,SgrA ishhla muK w,a,k .,a Ndck ihla tys ;nd ;snsKs' Ndckj,g j;`r mqrjkake hs fcAiqia jykafia fiajlhkag jod< fial' Tjzyq o tajd .egsh olajd u msfrjzfjda h' oeka fuhska gslla ixjsOdhl ;ek fj; f.khkake hs Wkajykafia Tjqkag jod< fial' Tjzyq th f.k .shy' ixjsOdhl ;ek usoshqI njg yereKq j;`r f.k ri ne,Sh' th flfia ,ensKs oehs j;`r f.kd fiajlhka oek isgs kuq;a" Tyq fkdo;af;a h' tnejska Tyq ukd,hd leZojd yeu flfklau m<uqfldg fydZo usos hqIfhka ix.@y lr;s ljqrekq;a iEfyk ;rug mdkh l< miq nd, usos hqIfhka ix.@y lr;s' tfy;a Tn fuz jk;`re fydZo usoshqI ;ndf.k isgsfhys h hs Tyqg lSh' fuz jkdys fcAiqia jykafia l< foaj n, m@ldYj,ska m<uq jekakh' th is|= lrk ,oafoa .,S,fha ldkdysoS h' tfia lsrSfuka Wkajykafia ish f;acYS@h m@ldY l< fial' Y@djlfhda o Wkajykafia woyd .;ay' bkamiq Wkajykafia ish uEKshka o fidfydhqrka o Y@djlhka o iuZ. lmrAKdjqug jevsh fial' tfy;a" Tjzyq tys jevs l,la fkdisgshy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 54 f;jk jir

idudkH iuh

f;jk breosk

idudkH iufha f;jk breosk


m<uqjk lshejSu fkfyushd 8& 2-6" 8-10
fkfyushd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhlss'

jHjia:d fmd; lshjd wrA:h myod |=kay'


mQclhd jk tiard o y;ajk udifha m<uq jkod iNdj tkuz" mqreIhka o ia;S@ka o f;areuz .kakg mqZMjka jhig meusKs ore oershka o bosrsmsg jHjia:d fmd; f.kjq;a" Wol oajdrh bosrsfha ;snqKq p;`rY@h bosrsmsg isg ia;S@ mqreIhka o f;areuz .; yels jhig meusKs oreoershka o bosrsfha oS w,qhuz fjzf,a mgka br uq|=ka fjz,dj olajd ta fmd; lsfhjzfjz h' uqZM fikZ. o jHjia:d fmd;g ijka |=kay' jHjia:d fmd; lshjSu msKsi idok ,o fjzosldjla msg kS;s fjzoshd jk tiard isgsfha h' Tyq <Z. Tyqf.a ol`Kq me;af;ka u;a;s;shd o fIud o wkdhd o Wrshd o ys,alshd o uhfiahd o" juz me;af;ka fmodhd o usIdfh,a o u,alshd o ydIquz o yIanoaodkd o fYlrshd o fuIq,a,duz o isgsfhda h' uqZM fik.g jvd Wia ;ekl isgs tiard uqZM fikZ. bosrsfhys fmd; os. wersfha h' Tyq th os. wrsk jsg fikZ. ish,q fok ke.sg isgsfhda h' tiard w;s W;a;u iajduska jykafiag m@Yxid lf<a h' uqZM fikZ. o w;a Tijuska" tfia u fjzjd lshd ysia kud uQKska ;,d jS iajduska jykafiag kuialdr lf<da h' fufia Tjzyq fojshka jykafiaf.a jHjia:d fmd; meyeos<s f,i lshjd tys wrA:h f;dard |=kay' usksiaiq o lsfhjQ foa f;areuz .;ay' ;srAId;d jQ fkfyushd o kS;sfjzoshd jQ mQcl tiard o fikZ.g b.ekajQ f,jSjre o uqZM fikZ.g l;d fldg" wo osk Tn yeuf.a fojs iusZodKka jykafiag Y`oaO oskhla h' je<fmkakg j;a" wZvkakgj;a tmd h hs lSy' tfia lSfjz" uqZM fikZ. jHjia:dfjz jpk weiQ l, weZvQ nejsks' tjsg Tyq Tjqkag l;d fldg" Tn f.dia rij;a foaj,a ld" usysrs mdkh nS" lsisjla iQodkuz lr fkd.;a whg wdydr mx.` hjkak' l`ula ksido wo osk wfma iusZodKka jykafiag Y`oaO oskhls' fYdal fkdjkak' ukao" iusZodKka jykafia flfrys mS@;s jSu Tfnz Yla;sh fjz h hs lSh'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 55 f;jk jir

idudkH iuh

f;jk breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 19& 7-9" 14

ms<s;`r & iajduska jykafia jod< jpk cSjkh fjhs' .Sh & iusZ|=kaf.a jHjia:dj mrsiudma; h
cSjs;h mK.kajkafkah' iusZ|=kaf.a kS;sh i;HjdoS h' wkqjKhkag kqjK fokafka h' iusZ|=kaf.a wKmK;a idOdrK h is;g i;`g jvkafkah' iusZ|=kaf.a wKil meyeos<s h fofk;g t<sh fokafkah' iusZ|=ka flfrys .re nsh ksrAu, h' th ioygu mj;skafka h' iusZ|=kaf.a jsksYaph hqla;s iy.;h uqZMukskau oeyeus fjzu h' udf.a mrAj;h o udf.a us|=uzlre o jk iusZ|=ks" ud uqfjz jpk o ud isf;ys Ndjkd o Tn yg ms@h ukdm fjzjd

fojk lshejSu

1 fldrska;s 12& 12-30

Y`oaOjQ mdjqZM wfmdia;`ZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

Tn ls@ia;`ia jykafiaf.a YrSrh o tys wjhjfhda o fj;s'


ukqIH YrSrfhys fndfyda wjhj ;snqK;a ta wjhj jsjsOdldr jQj;a ta ish,a, tlu YrSrhla jkakdla fuka ls@ia;`ia jykafia;a tlu YrSrhla jk fial' ukao" cqfojzjreka fyda .S@lhka fyda fjzjd" jy,qka fyda ksoyia wh fyda fjzjd" wms ish,af,dau" tlu wd;auhdKka ;`< tlu YrSrhla jk f,i fn#;Siau iakdmkh ,enSuq' wms ish,af,dau tlu wd;auhdKkaf.ka mdkh
breosk iqmqj; 56 f;jk jir

idudkH iuh

f;jk breosk

lr isgsuq' YrSrh tl wjhjhla fkdj fndfyda wjhj j,ska hqla; jQjls' huz fyhlska mdoh& uu w; fkdjk nejska YrSrhg whs;s fkdfjus hs lSj;a" ta ksid th YrSrhg whs;s fkdjkafka fkdfjz' tfia u lK& uu wei fkdjk nejska YrSrhg whs;s fkdfjus' hs lSj;a" ta ksid th YrSrhg whs;s fkdjkafka fkdfjz' uqZM YrSrh weila kuz Y@jKh fldhso$ uqZM YrSrh lKla kuz .Zo iqjZo jsZoSu fldhso$ ienejska u fojshka jykafia ;uka leu;s mrsos ta tla tla wjhj h YrSrfhys msysgqjd we;' ta wjhj ish,a, u tlu wjhjhla fjz kuz tjsg YrSrhla fldhska o$ fuz wkqj fndfyda wjhj ;sfnk kuq;a we;af;a tlu YrSrhls' ta ksid kqU ug TzkE ke;e hs w; wu;d weig j;a" kqU,d ug TzkE ke;e hs md wu;d ysig j;a lSug fkdyels h' ienejska u YrSrfha |=rAj, hhs i,lk wjhj w;HjYH fjz' ;jo wms" YrSrfhys iqZM fldg i,lk wjhjhka jvd;a .re fldg i,luq' wer;a fYdaNd iuzmkak fkdjQ wjhjhkag jvd;a fYdaNk;ajhla fouq' ukao" fYdaNd iuzmkak jQ wjhjhkag tjeks jqjukdjla ke;' .re fldg fkdi,lk wjhjhkag fojshka jykafia jvd .re;ajhla fouska YrSrh ixhqla; l< fial' tfia flf<a YrSrfha fNaohla fkd;sfnk msKsi;a" iEu wjhjhla u wfkla wjhjhka taldldrj i,lk msKsi;a h' fufia tl wjhjhla fjzokd jsZoS kuz ta iuZ.u ish,q u wjhjfhda fjzokd jsZos;s' tf,i u tl wjhjhla f.#rj ,nhs kuz" ta iuZ. ish,q u wjhjfhda mS@;s fj;s' tfyhska Tn ls@ia;`ia jykafiaf.a YrSrh o fjka fjka jYfhka tys wjhjfhda o jkakyq h' fufia fojshka jykafia m<uqfldg wfmdaia;`ZMjreka o fojkqj osjeisjrhka o ;`kajkqj .`rejreka o bkamiq ydialuz lrk wh o iqj lsrSfuz jru ,;a wh o Wmldr lrkakka o mrsmd,kh lrkakka o jsjsO Ynzo jHjydr lrkakka o iNdfjys msysgqjd jod< fial' ish,af,da u wfmdaia;`ZMjreka o$ ish,af,da u osjeisjreka o$ ish,af,da u .`rejre o$ ish,af,da u ydialuz lrkafkda o$ iqj lsrSfuz jru ish,a,kag u ;sfnzo$ ish,af,da u jsjsO Ynzo jHjydr lr;a o$ ish,af,da u Ynzo myod fokafkda o$
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

57

f;jk jir

idudkH iuh

f;jk breosk

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd os<sZ|=ka yg iqNdrxpsh foaYkd lrkq jia Wkajykafia ud wdf,am l< fiale hs iusZodfKda jodrK fial' wdf,a,Qhd

,Qla 4& 18

iqjsfYaIh

,Qla 1& 1-4" 4&14-21 wo fuz mdGh bIaG jsh'

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

YS@u;a ;sfhdams,ia ;`fuks" wm w;r bgq jS we;s isoaOSka w<,d l:d jia;`jla iuzmdokh lsrSug fndfydafofkl` W;aidy lr we;' Tjqka tfia lr we;af;a ta isoaOSka uq, isg u isheiska |=gq wh yd oyuz mKsjqvh foiQ wh wmg Ndr |=ka lreKq wkqj h' tnejska" uq, isg u ish,a, ;;` mrsos jsuid ne,Q ug o Tn Wfoid jsOsu;a jD;a;dka;hla ,sjSu uekeje hs is;sKs' ud tfia ,shkafka" Tn ;`udKkag W.kajd we;s lreKqj, kshu i;Hh myod fok msKsi h' ;jo" fcAiqia jykafia Y`oaOd;audkqNdjfhka hqla; j .,S,hg fmr<d jevs fial' Wkajykafia ms<snZo wdrxpsh wjg uqZM fmfoi mqrd me;srsKs' Wkajykafia ish,a,kaf.ka m@Yxid ,nuska" Tjqkaf.a OrAuYd,dj, b.ekajQ fial' Wkajykafia ;uka we;s oevs jQ kdifr;a kqjrg meusK isrs;a mrsos in;a ojfia oS OrAu Yd,djg jevu lr lshjSu msKsi ke.sg isgs fial' tjsg osjeisjr fhidhdf.a .@ka:h Wkajykafiag fok ,oafoa h' Wkajykafia .@ka:h os. yer" fufia ,shd we;s ;ek fidhd.;a fial' iajduska jykafiaf.a wd;auh ud flfrys we;' ulaksido" os<sZ|=ka yg iqn wdrxpsh foaYkd lrkq jia Wkajykafia ud wdf,am l< fial' jy,qkag usoSu o wkaOhkag fmkSu o ,efnk nj okajkakg;a" mSvs; jQjka uqokakg;a iajduska jykafiaf.a m@idoh ,;a jir m@ldY lrkakg;a ud tjd jod< fial' Wkajykafia th lshjd" .@ka:h wl`<d" Wmia:dhl ;ekg oS jev yqka fial' tl, OrAu Yd,dfjys isgs ish,af,da Wkajykafia flfrys fk;a fhdud isgshy' Wkajykafia Tjqkag l:d lrkakg mgka f.k" wo Tn ijka oS isgsh oS u fuz Y`oaO ,shjs,s mdGh bIaG jS h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 58 f;jk jir

idudkH iuh

isjk breosk

idudkH iufha isjk breosk


m<uqjk lshejSu fcrushd 1& 4-5" 17-19
fcrushd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka Wmqgd .;a fldgils'

cd;Ska fj; ud hjk osjeisjrfhl` fuka uu Tn m;a lf<us'


iusZodKka jykafia ug fufia jod< fial' ud kqU l`fiys ms<sisZo .ekSu we;s lrkakg;a fmr mgka uu kqU yZ|=kd .;sus' kqfUz Wm;g fmr uu kqU lem lf<us' cd;Ska yg osjeisjrfhl` f,i uu kqU m;a lf<us' ta ksid" kqU ffOrAhj;a jS f.dia ud kqUg wK lrk ish,a, Tjqkag lshkak' Tjqka bosrsfhys oS ud kqU fkdl<Uk msKsi oeka Tjqka .ek fkdle<US isgskak' fukak" uqZM foaYhg jsreoaO jQo cqod ys rcjrekag;a" wOsm;Skag;a mQclhkag;a" foaYfhys fikZ.g;a jsreoaO j o wo kqU iqrlaIs; k.rhla o hlv l`ZMKla o f,dalv mjqrla o fuka Yla;su;a flf<us' ukao" uu kqU iuZ. isgskafkus' kqUg jsreoaO j Tjzyq igka lrkafkda h' tfy;a" kqU mrdch lrkakg Tjqkag fkdyels h' fufia jodrkafka iajduska jk uu h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh .Sh

.S;dj,sh 71& 1-6" 15" 17

ms<s;`r & iusZ|=kaf.a idOdrK ls@hd ud uqjska m@ldY lrus' & wfyda iusZ|=ks" irK m;d uu Tn fj; meusKsfhus'
lsis lf,l ud ,ecAcdjg m;a fkdl< uekj' Tfnz idOdrKlu ksid ug msysg jS ud uqod,qj uekj' ug ijka oS ud .ef<jzj uekj' Tn udf.a mrAj;h o n,fldgqj o jk nejska Tn ug /ljrKh fok mrAj;hla jqj uekj ud uqod,k n,fldgqjla jqj uekj' udf.a fojsZ|=ks" |=IaGhkaf.a n,fhka ud uqod.;a uekj wmrdOlref.a o i;`rdf.a o .@yKfhka ud us|=j uekj'
breosk iqmqj; 59 f;jk jir

idudkH iuh

isjk breosk

ufyda;a;u fojs iajdusks" Tn udf.a n,dfmdfrd;a;`j jk fial' iusZ|=ks" udf.a ;reK jsfha isg udf.a jsYajdih uu Tn ;`< ;enqfjus' Wmka od isg Tn ug msysg jQ fial' ujq l`fia isg Tn ud /l.;a fial' uu Tn .ek ksr;`re m@Yxid lrkafkus' oji mqrd Tfnz idOdrK ls@hd o Tfnz jsuqla;sodhl ls@hdo ud uqjska m@ldY lrus' ukao" uu tajdfha m@udKh fkdokafkus' wfka fojsZ|=ks udf.a ;reK jsfha isg Tn ug W.kajd jod< fial' uu wo olajd Tfnz mq|=udldr ls@hd jrAKkd flf<us'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 12&3113&13 fyda 13& 4-13

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

mj;sk OrAu;d ;`kls' tkuz jsYajdih" n,dfmdfrd;a;`j yd fm@auh h' fY@aIaG;u jkafka fm@auh h'
(fuzjdg jvd W;`uz oSukd flfrys w;sYhska wdYdjkak' oeka uu Tng jvd;a jsYsIag udrA.hla fmkajus' ud usksiqkaf.a o foaj |+;hkaf.a o NdIdj,ska l;d lr;;a fm@auh ug ke;akuz uu f>daId k.k >dkaGdrhlg fyda lgql rdjh fok lhs;d,ulg fyda iudk fjus' osjeis jels foiSfuz jru ug ;snqK;a ish,q wNsryia .ek wjfndaOh o il, {dkh o ug we;;a" lZ|= fi,jSug ;ruz n,j;a jsYajdihla ug ;snqK;a fm@auh ug ke;akuz uu ysia ;eke;af;laus' oka oSu iZoyd ud i;` ish,a, fjka l<;a" udf.a isrer .sks mQcdjla iZoyd ns<s |=kak;a" fm@auh ug ke;akuz ug lsis m,la ke;') fm@auh bis,sjka;h' lreKdjka;h fm@auh BrAIHd jkafka ke;' mdrgzgq lr.kafka ke;' WZv.` jkafka ke; fm@auh wjskS; fkdfjz' wd;audrA:lduS fkdfjz yksl fkdlsfma kmqr isf;a OdrKh lr fkd.kshs' fm@auh wkqkaf.a jro .ek mS@;s fkdjS" yrsfoa .ek mS@;s fjhs fm@auh ish,a, Wiq,hs' fm@aufhys jsYajdihg bula ke; n,dfmdfrd;a;`jg ksula ke;' bjiSug w.la ke;' fm@auh iod;ksl h' osjeia jels jqjo my jS hkafka h' jsjsO Ynzo foiSuz jqj o ksu jkafka h' {dkh jqjo ke;s jkafka h' ukao wfma {dkh wiuzmQrAKh osjeia jels foiSu o wiuzmQrAK h' iuzmQrAK foa meusKs jsg" wiuzmQrAK foa myj hkafka h' nd, jsfhys oS uu nd,fhl` fuka l;d lf<us' nd,fhl` fuka is;`fjus nd,fhl` fuka f;areuz .;sus' tfy;a uu oeka jhiska uqyql`rd isgsk nejska <dulfoa w;ayer isgsus' oeka wmg levm;lska fuka fkdmeyeos<s j fmfkkafka h' u;` wms uqyqKg uqyqK ,d olskafkuq' oeka udf.a oekqu
breosk iqmqj; 60 f;jk jir

idudkH iuh

isjk breosk

wiuzmQrAK h' tfy;a u;`" ud ms<snZo fojshka jykafiaf.a oekqu fuka udf.a oekqu o iuzmQrAK jkafka h' weoys,a, n,dfmdfrd;a;`j yd fm@auh ioyg u mj;sk OrAu;d ;`kls' fuhska fYa@IaG;u jkafka fm@auh h'
foaj jdlHh tfiah'
(jryka w;r fldgia w;ay< yelsh')

idOqldrh

cqjduzz1& 14" 12

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd OrAuhdfKda usksi;a nj f.k wm w;r jev jsiQ fial' Wkajykafia woyd.;a whg" fojshka jykafiaf.a orejka f,i Wm; ,enSfuz jru Wkajykafia fojd jod< fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 4& 21-30

t,shd iy t,SId hk osjeisjrhka fuka fcAiqia iajduska jykafia cqod cd;slhka iZoyd muKla fkdmeusKs fial'
fcAiqia jykafia Tjqkag l;d lrkakg mgka f.k" wo Tn ijka oS isgsh oS u fuz Y`oaO ,shjs,s mdGh bIag jS h hs jod< fial' ish,af,dau Wkajykafiag m@Yxid lruska" Wkajykafiaf.a uqjska my< jQ ldreKsl jpk .ek mq|=u j" fuz fcdafimaf.a mq;d fkdfjz oe hs lSy' tjsg Wkajykafia l;d fldg" fjo ;`udfKks" Tn" Tn u iqj lr.kak hk m@ia:d msre< Tn ksiel j u ug f.k yer md" lmrAKdjqfuys oS Tn jsiska lrk ,oe hs wm weiQ ls@hd Tfnz Wmka .u jk fuysoS;a lrkake hs ug lshkq we;' ienejska u uu Tng lshus" .fuz osjeisjrhd .ug wf.a ke;' iy;sl f,i uu Tng lshus" t,shdf.a ld,fha oS ;`ka wjqre|= iuila uqZM,af,ys wyi msh jS" rg mqrd oevs id.;hla mej;s w;r" bYardfh,a rfgz fndfyda jekaoUqjka isgs kuq;a" isfodka m<df;ys Ydfrm;ays jekaoUqj fj; usi wka lsisjl` fj;g t,shd fkdhjk ,oafoa h' osjeisjr t<shdf.a ld,fha oS bYardfh,a rfgz fndfyda l`IaG frda.Ska isgs kuq;a" isrshdkq cd;sl kduka usi wka lsisfjla iqjh fkd,enS h hs jod< fial' OrAu Yd,dfjys isgs uqZM iuQyhd ta wid fldamdjsIaG jQy' Tjzyq jyd ke.sg Wkajykafia kqjrska msg;g fkrmd" m@md;hg fy<kq jia Tjqkaf.a kqjr f.dvk.d ;snqKq lkao woaorg f.k .shy' tfy;a Wkajykafia ckldh ueoska .uka lr kslau .sh fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 61 f;jk jir

idudkH iuh

miajk breosk

idudkH iufha miajk breosk


m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeisjrhdf.a fmdf;ka Wmqgd .;a fldgils'

fhidhd 6& 1-8

fukak ud fuysh" ud hejzj uekj'


WYaYshd rcq wmj;a jQ wjqreoafoa oS iusZodKka jykafia Wia jQ Wodr jQ isxydikhla u; jev ysZoskq uu osgsus' Wkajykafiaf.a iZMfjka foaj ud<s.dj msrS ;snqfKa h' firdmajre Wkajykafia isidrd isgsfhda h' tla tlaflkdg" mshdm;a ih ne.ska ;snqfKah follska uqyqK jid .;af;da h' follska weZ. jid .;af;da h' follska mshdir lf<da h' tlaflfkla wksfll`g yZv.iuska fufia lSh' iqjsY`oaO h" iqjsY`oaO h" iqjsY`oaO h' ijz n,e;s iusZodKka jykafia iqjsY`oaO h' Wkajykafiaf.a f;aciska uqZM f,dj msrS .sfha h' Tjqkaf.a fudr .eiSfuz yZvg foaj ud,s.dfjz w;a;sjdru fi,jqfKa h' foaj ud<s.dj o |=fuka msrefKa h' tjsg uu fufia lSus& wfyda ud jeks ld,lKaKsfhla ug lsis n,dfmdfrd;a;`jla ke;' ukao" wmjs;@ f;d,a we;s usksfil` jk" wmjs;@ f;d,a we;s fikZ.;a w;frA cSj;a jk uu ish,q n,e;s iajduska jk rcdKka jykafia udf.a oEiska u osgsus' tjsg firdmajrekaf.ka tlaflfkla wZvqjlska mQcdikh u;af;ka .;a .sks wZ.`rla /f.k ud <Z.g mshdir lr wjq;a" th udf.a uqLfhys ;jrd" fuh kqfUz f;d,aj, ;ejrefKa h' fufia kqfUz wmrdOh my lrk ,oafoa h' kqfUz mdmh lud lrk ,oafoa h hs lSh' tjsg uu ljfrl` hjuz o$ wm fjkqfjka hkafka ljfrla oe hs lshk iusZodKka jykafiaf.a yZv ug weiqfKah' uu o" fukak" uu fuys h" ud hejzj uekeje hs lSus'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

62

f;jk jir

idudkH iuh

miajk breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 138& 1-5" 7" 8

ms<s;`r & iusZ|=ks" udf.a yo m;af,ka Tn jykafiag ;`;s mqokafkus' .Sh & iusZ|=ks" yo m;af,ka Tng ;`;s lrkafkus'
iqr|=;`ka bosrsfhys Tng .S .hd Tn miikafkus' Tfnz Y`oaO ud<s.dj foi n,d kuialdr lruska Tfnz .`Kh iy i;a .`Kh ksid Tfnz kduhg ;`;s mqokafkus' Tfnz kduh;a" wd{d;a W;a;rS;r nj Tn fmka jQ fial' ud Tn heos ojfia oS Tn ug ms<s;`re |=ka fial ;udf.a is; ijs fldg ug ffOrAhh |=ka fial' iusZ|=ks" fuf,dj ish,q rcjre Tfnz fmdfrdka|= weiQ nejska Tng ;`;s mqokafkda h' tfia h" iusZ|=kaf.a uysuh W;`uz jkafka h' Tjzyq iusZ|=kaf.a udrA. .ek .S .hkafkda h' uu jsm;a;s ueo yeisfruz kuq;a Tn ud /l n,d.kakd fial' Tn udf.a i;`rka f.a Woyig jsreoaO j Tfnz yia;h os.` lrk fial' Tfnz iqr;ska Tn ud .<jk fial' iusZodfKda ud iuznkaOj woyia lrk foa bgq lrk fial' iusZ|=ks" Tfnz fm@auh iod mj;afkah' Tn werUq foa ksu l< uekj'

breosk iqmqj;

63

f;jk jir

idudkH iuh

miajk breosk

fojk lshejSu

1 fldrska;s 15& 1-11 fyda 15& 3-8" 11

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

wm m@ldY lrkafka tlu mKsjqvh hs' Tn woykafka thhs'


(;jo" ifydaorjreks" ud Tng foaYkd l< iqn wiak fj; Tnf.a wjOdkh oeka fhduq lrkq leue;af;us' Tn th ms<s.;a;yq h tys msysgd isgskakdyq h' ta u.ska Tn .e<jSu ,nkakdyq h' tfia jkafka ud Tng foiQ f,i u" ta iqn wiak ksielj ms<sf.k" th ksIaM, fkdjk f,i jsYajdih lf<d;a muKs') ud Tng Ndr |=kafka ud ,nd.;a foh u nj m@Odk fldg lsj hq;` h' tkuz Y`oaO ,shjs,a, m@ldr ls@ia;`ia jykafia wmf.a mdm Wfoid u< nj;a" j<,kq ,enQ nj;a" Y`oaO ,shjs,s m@ldr ;`kajk od W;a:dk lrkq ,enQ nj;a" flamiag yd miqj fodf<dia fokdg orAYkh jQ nj;a h' bkamiq Wkajykafia mkaishhlg jevs ifydaor iuQyhlg tl jsg u orAYkh jQ fial' fudjqkaf.ka iuyreka mrf,da iem;a jqjo jevsfokd ;ju;a cSj;aj isgs;s' bkamiq Wkajykafia cdfldnzg o wk;`rej ish,q wfmdaia;`ZMjrekag o orAYkh jQ fial' wjika jYfhka wl,g Wmkafkl` jeks ug o Wkajykafia orAYkh jQ fial' (ukao" uu wfmdaia;`ZMjrekaf.ka b;d iqZM ;eke;a;d h' fojshka jykafiaf.a iNdjg mSvd l< nejska wfmdaia;`ZMjrfhle hs lshkq ,nkakg j;a uu fkdjgsus' tfy;a uu huz ;;a;ajhlg meusK isgsuz o" tfia meusK isgskafka fojshka jykafiaf.a jrm@idofhka h' Wkajykafia ug |=ka jrm@idoh ksIaM, fkdjS h' we;a;g u uu Tjqka ish,a,kagu jvd fndfyda fihska jev lf<us' tfy;a tfia lf<a ud fkdj ud ;`< jQ fojshka jykafiaf.a jrm@idoh h') tnejska ud fjzjd" Tjqka fjzjd" wm foaYkd lrkafka tl u mKsjqvh hs' Tn th woyd.;a;dyq h'
foaj jdlHh tfiah
(jryka w;r fldgia w;ay< yelsh')
breosk iqmqj; 64 f;jk jir

idudkH iuh

miajk breosk

idOqldrh

1 iduqfj,a 3& 9 cqjduz 6& 68

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajduska jykai" l:d l< uekj' Tn jykafiaf.a fufylrejd ijka oS isgskafka h' iod;k cSjkfha jpk we;af;a Tn jykafia fj; h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 5& 1-11

ish,a, yer oud Wkajykafia wkqj .shy'


oskla fcAiqia jykafia f.kafkifr;a js, wi, isgsh oS" iuQyhd fojshka jykafiaf.a oyuz mKsjqvh wik msKsi Wkajykafia jgd f;rmS f;rmS isgs l," js, whsfka Tre folla ;sfnkq Wkajykafia |=gq fial' OSjrfhda tajdhska nei js;a oe,a fidaouska isgsh y' Wkajykafia ta Trej,ska tlla jQ iSfudkaf.a Trejg ke.S th fjr<ska uZola wE;g osh;a lrkakg lshd tys jevysZo" iuQyhdg wkqYdikd l< fial' th ksu jQ l, Wkajykafia iSfudkag l;d fldg" uiqka w,a,k msKsi oshUg f.dia oe,a fy<kake hs jod< fial' iSfudka ms<s;`re fouska" iajdusks" ? uqZM,af,au fjfyi jQ kuq;a wms lsisjla fkd,osuq' tfy;a Tn lshk fiala kuz oe,a fy<us hs lSh' tfia l< jsg Tjzyq uiqka uyd rdYshla w,a,d.;ay' Tjqkaf.a oe,a bfrkakg jk' Tjzyq o ;ukaf.a Wojzjg tk f,i wksla Trefjys isgs yjq,aldrhkag ix{d l<y' Tjzyq wjq;a Tre fol lsod nisk ;rug mqrjd.;ay' iSfudka fma|=re ta oel" fcAiqia jykafiaf.a mduq, oKska jegS iajdusks" ud fj;ska bj;a jkq uekj" uu mjzldr usksfile hs lSh' ukao" Tyq o Tyq iuZ. isgs ish,af,da o ;uka we,a,Q uiqka rdYsh oel jsiaus; jQy' iSfudkaf.a yjq,aldrhka jQ finoSf.a mq;a cdfldnz o cqjduz o tfia u jsiaus; jQy' fcAiqia jykafia iSfudkag l;d lruska" nsh fkdjkak" fu;eka isg Tn usksiqka oskkq we;e hs jod< fial' Tjzyq ;ukaf.a Tre fjr<g weo ta ish,a, yer oud Wkajykafia wkqj .shy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 65 f;jk jir

idudkH iuh

ihjk breosk

idudkH iufha ihjk breosk


m<uqjk lshejSu
fcrushd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fcrushd 17& 5-8

usksiqka flfrys muKla jsYajdih ;nkakd Ydm ,oafoals' iusZ|=ka flfrys jsYajdih ;nkakd wdisrs ,oafols'
iusZodfKda fufia jodrK fial& usksiqka flfrys jsYajdih ;nk" ush hk iq,q isrer Yla;sh lrf.k" iusZ|=ka flfrka yerS bj;a j hk usksid Ydm ,oafols' Tyq mdZMlrfhys we;s mZ|=rlg iudk fjz' hym; meusKs jsg th Tyqg fkdfmfka' mdZMlrfhys jsh<s ;ekays usksiqka fkdjik ,qKq nsuzys Tyq jdih lrhs' iusZ|=ka flfrys jsYajdih ;nk" iusZ|=ka ;rfha jsYajdi lrk usksid Nd.Hjka;fhls' Tyq .x bjqfrA isgqjd we;s" .Z.g u uq,a weo we;s .suzydkhg lsis nshla ke;s" fld< mr jS hdula ke;s kshZ. ld,h .ek lror ke;s fkdkej;S os.g u M,odjla we;s .ila yd iudk fjz'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh .Sh & |=okka Wmfoia wkqj fkdhk"


fojsZ|=ka .rykakka weiqre fkdlrk" iusZ|=kaf.a jskfhys mS@;s m@uqos; jk" osjd ? th Ndjkd lrk usksid Nd.Hjka;fhla jkafka h' Tyq we< fod< woaor isgqjd we;s" kshus; l,g M, orK" fld< mr jS fkdhk .ilg iudk h' Tyq lrk iEu foa ireidr fjz'

.S;dj,sh 1& 1-4" 6

ms<s;`r & iusZ|=ka flfrys woyk ;eke;af;a wdisrs ,oafols'

mjsgq ofkda tfia fkfj;s Tjzyq iq<fZ.a hk fnd,a yd iudk jkafkda h' ousgqka yg iusZodfKda irK jk fial' mjsgqkaf.a udrA.h jskdYhg hkafkda h'
breosk iqmqj; 66 f;jk jir

idudkH iuh

ihjk breosk

fojk lshejSu

1 fldrska;s 15& 12" 16-20

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a fldgils'

ls@ia;`ia jykafia u<jqkaf.ka W;a:dk lrkq fkd,enQ fiala kuz Tfnz jsYajdih ksrrA:l h'
wm foaYkd lrkafka ls@ia;`ia jykafia u<jqkaf.ka W;a:dk lrkq ,enQ nj kuz" u<jqkaf.ka W;a:dkjSula ke;ehs Tnf.ka iuyfrl` lshkafka flfia o$ uka o$ u<jqkaf.ka W;a:dk jSula ke;akuz" ls@ia;`ia jykafia;a W;a:dk lrkq fkd,enQ fial' ls@ia;`ia jykafia W;a:dk lrkq fkd,enQ fial kuz Tnf.a weoySu;a ksrrA:l h' Tn ;ju;a mdmfhys we,S isgskakdyq h' tmuKla fkdj" ls@ia;`ia jykafia woydf.k ush .sh who ioyg u jskdY jS we;' ls@ia;`ia jykafia ;`< wfma n,dfmdfrd;a;`j fuz cSjs;hg muKla iSud jQjla kuz wms ish,a,kag u jvd ld,lKaKsfhda fjuq' tfy;a ienejska u ls@ia;`ia jykafia u<jqkaf.ka W;a:dk jS isgsk fiala u h' fuh u<jqka W;a:dk lrkq ,nk njg iy;slh fjz'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ks" Tn jykafiaf.a jpk wd;auh o cSjkh o jkafka h' iod;k cSjkfha jpk we;af;a Tn jykafia fj; h' wdf,a,Qhd

cqjduz 6& 51

breosk iqmqj;

67

f;jk jir

idudkH iuh

ihjk breosk

iqjsfYaIh

,Qla 6& 17" 20-26

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

os<sZ|= jQ Tn Nd.Hjka; h' Okj;a jQ Tng jk jsm;l uy;'


fcAiqia jykafia Tjqka iuZ. lkafoka nei ;eks;,d nsul kej;S isgs fial Wkajykafiaf.a f.da,hkaf.ka uyd iuQyhla o" uqZM cqofhka yd fcrei,fukq;a" ;SrAys iy iSfodkfhys uqyq|=lrfhkq;a Wkajykafiaf.a foaYkd wikakg yd ish frda. iqj lrjd.kakg wd fndfyda fofkla o tys jQy' tl, Wkajykafia ish Y@djlhka foi n,d fufia jod< fial& os<sZ|= jQ Tn Nd.Hjka;fhda h ukao" fojshka jykafiaf.a rdcHh Tnf.a h' oeka id.sks we;s Tn Nd.Hjka;fhda h ukao" Tn ;Dma;su;a jkq we;' oeka lZ|=ZM fy<k Tn Nd.Hjka;fhda h ukao Tn iskdfikq we;' ukqIH mq;@hdKka ksid usksiqka Tng ffjr neZo" Tn m@;slafIam fldg" Tng kskaod fldg Tfnz kduh fy<d olsk l, Tn Nd.Hjka;fhda h' ta ojiaj, oS m@fudao jkak" mS@;sfhka kgkak ulaksidoh;a iajrA.fhys Tnf.a m, jsmdl buy;a jkq we;' Tjqkaf.a mshjre osjeisjrhkag o tfia u l<y' wfyda" Okj;a Tng jk jsm;l uy; Tfnz iemj;a cSjs;h Tn jsZo yudr h' wfyda oeka mqIagsu;a j isgsk Tng jk jsm;l uy; Tng id.sks jkq we;' wfyda oeka iskdfik Tng jk jsm;l uy; Tn yZvd je<fmkq we;' wfyda" usksiqka Tn miik jsg Tng jk jsm;l uy; Tjqkaf.a mshjreka fndre osjeisjrhkag;a lf<a thu h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

68

f;jk jir

idudkH iuh

i;Ajk breosk

idudkH iufha i;ajk breosk


m<uqjk lshejSu 1 iduqfj,a 26& 2" 7-9" 12-13" 22-23
iduqfj,af.a m<uqjk fmdf;ka Wmqgd.;a fldgils'

iajduska jykafia wo Tn ud w;g mjrd |=ka kuq;a Tng jsreoaO j uu w; fkdTijus'

tjsg idjq,a msg;a jS" bYardfh,a foaYfhka f;dard.;a ;`ka oyila msrsjrd Ysma mdZMlrfhys odjs;a fidhk msKsi t;ekg .sfha h' fufia odjs;a o wnsIhs o rd;s@fhys idjq,af.a lZojqrg msjsi" idjq,a ;udf.a fy,a,h ;u ysi <Z. nsu isgqjd lZojqr ueo ksodf.k isgsk |=gqfjda h' wnzfkarA iy fikZ. Tyq jg lr ksod Wkay' tjsg wnsIhs odjs;ag l;d fldg" fojshka jykafia wo Tfnz i;`rd Tn w;g mdjd |=ka fial' tnejska oeka tl myrlska fy,a,fhka Tyq nsug u weK oukakg ug wjir |=k uekj' Tyqg myr folla .ikakg jqjukd ke;e hs odjs;ag lSfjz h' odjs;a ms<s;`re fouska" Tyq fkdkikak iusZodKka jykafiaf.a wNsfIal ,;a ;eke;a;dg jsreoaO j ish w; Tijd ksfodia j isgskakg yels ldgoe hs wnsIhsg lSfjzh' fufia odjs;a idjq,af.a ysi <Z. ;snqK fy,a,h;a" j;`r Ndckh;a f.k msg jS .sfha h' th lsisfjl` |=gqfjz j;a" oek.;af;a j;a ke;' lsisfjl` msns|=fKa;a ke;' iusZodKka jykafia nr kskaolg ish,q fokd m;alr ;snqKq nejska Tjzyq ish,af,da u ksodf.k isgshy' tjsg odjs;a wksla me;a;g f.dia lkao uq|=fka |=rska isgsfha h' fof.d,a, w;frA uyd mr;rhla jsh' odjs;a ms<s;`re fouska fufia lSh rcAcqrejkaf.a fy,a,h fukak' ;reKhkaf.ka tlaflfkla fuys wejs;a tal f.k .shdfjz' iusZodKka jykafia tl tl ;eke;a;dg ;u ;udf.a oeyeuslu yd jsYajdilu f,i jsmdl fok fialajd iusZodKka jykafia wo Tn ud w;g mdjd |=ka kuq;a" uu iusZodKka jykafiaf.a wNsfIal ,;a ;eke;a;dg jsreoaOj w; Tijkakg leu;s fkdjSus'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 69 f;jk jir

idudkH iuh

i;Ajk breosk

ms<s;`re .Sh .Sh

.S;dj,sh 103& 1-4" 8" 10" 12-13

ms<s;`r & iusZodfKda w;sYhska lreKdjka; h' & udf.a is; iusZ|=ka miikak
yo m;af,kau t;`udf.a Y`oaO ku miikak' udf.a is; iusZ|=ka miikak" t;`ukaf.a ish,q Wmldr wu;l fkdlrkak' t;`udfKda udf.a ish,q mdm lud lrk fial udf.a ish,q frda. iqj lrk fial' udf.a cSjs;h md;d, f,dalfhka uqod,k fial fm@auh yd ohdj kue;s lsref<ka ud irik fial' iusZodfKda wkqluzmdfjka yd ohdfjka mrsmQrAK h' fkdlsfmk iqZM h' w;sYhska lreKdjka; h' t;`udfKda wfma mdmj,g irs,k f,i wmg oZvqjuz fkdfok fial wfma whq;`luzj,g ieifZok f,i m@;sjsmdl fkdfok fial' kef.kysrska ngysr wE;aj ;sfnkakdla fuka t;`udfKda wfma mdm wfmka |=re lrk fial' msfhl` orejkag wkqluzmd lrk fia iusZodfKda ;uka flfrys .re nsh we;a;kag wkqluzmd lrk fial'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 15& 4549

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka Wmqgd.;a fldgils'

wm fN#usl iajrEmh orkakd fia u iajrA.Sh iajrEmh o orkafkuq'


tfia u Y`oaO ,shjs,af,a ,shd we;s mrsos& m<uq usksid jk wdouz cSjudk flfkla jsh' wka;su wdouz cSjkodhl wd;auhdKka flfkla jQ y' tfia jQj;a uq,ska meusfKkafka wOHd;ausl foa fkdj" iajdNdjsl foa h' miqj wOHd;ausl foa meusfKa' m<uq usksid N~usfhka h Tyq fN#usl h fojeks usksid iajrA.fhka h Tyq iajrA.Sl h fN#usl ;eke;a;d huz fiao fN#usl jQfjda;a tfiau h' iajrA.Sl ;eke;a;d huz fia o" iajrA.sl jQfjda;a tfiau h' wms fN#usl ;eke;a;df.a iajrEmh orkakd fia u" iajrA.Sl ;eke;a;df.a iajrEmh o orkafkuq'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 70 f;jk jir

idudkH iuh

i;Ajk breosk

idOqldrh

,Qla 19& 38

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ka kuska jvkd rcqg wdisrs fjzjd iajrA.fhys iduh o w;s Wiia ;ekays uysuh o fjzjd' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 6& 27-38

Tnf.a mshdKka jykafia ohdkqluzmd we;s j isgskakdla fuka Tn o wkqluzmd we;s j isgskak'
ug ijka fok Tng fuh lshus& Tfnz i;`rkag fm@au lrkak Tng ffjr lrkakkag hym; lrkak' Tng idm lrkakkag fi;a m;kak Tng .ereyquz lrkakka Wfoid hdpz[d lrkak Tfnz tla luzuq,lg w;`,a myr fok whg wksla luzuq, mdkak Tfnz W;`re iZMj meyer .kakdf.ka Tfnz wZokh jqj o j<lajd fkd.kak' Tfnka b,a,k yeug u fokak Tn i;` foa meyer .kakdf.ka h<s;a th fkdb,a,kak' wkqka Tng hula lrkjdg Tn leue;a;yqo Tn;a Tjqkag ta foa u lrkak' Tng fm@au lrkakkag muKla Tn fm@au lrkakyq kuz" bka Tng ljr kuz m@Yxidjla fjz o$ mjzldrfhda mjd ;ukag fm@au lrkakkag fm@au lr;s' Tng hym; lrkakkag muKla Tn hym; lrkakyq kuz" bka Tng ljr kuz m@Yxidjla fjz o$ mjzldrfhda mjd tfia lr;s' Tn kej; ,nk n,dfmdfrd;a;`fjka Khg fokakyq kuz" bka Tng ljr kuz m@Yxidjla fjz o$ mjzldrfhda mjd fok m@udKh kej; ,nk msKsi mjzldrhkag Khg fo;s' tfy;a" Tfnz i;`rkag fm@au lrkak" hym; lrkak" wdmiq ,nk n,dfmdfrd;a;`jla ke;sj u Khg fokak' tjsg Tfnz m, jsmdl uy;a fjz Tn mrfuda;a;uhdKkaf.a mq;@fhda jkakyq h' ukao" flf<ys .`K fkdo;a whg o |=Iaghkag o Wkajykafia ldreKsl h' Tfnz mshdKka jykafia ohdkqluzmd we;sj isgskakdla fuka u Tn o ohdkqluzmd we;s j isgskak' wkqka jsksYaph fkdlrkak' tjsg Tn;a jsksYaph lrkq fkd,efnz' wkqkak jrog m;a fkdlrkak tjsg Tn;a jrog m;a lrkq fkd,efnz' iudj fokak tjsg Tng o iudj fokq ,efnz' wkqkag fokak" tjsg Tng;a fokq ,efnz' Tjzyq kshu usuzu msrS b;srS hk ;rug th fid,jd fid,jd" ;< ;<d Tnf.a Tfvdlal`jg uek oukakyq h' Tn huz usuzulska uek fokakyqo" ta usuzfuka u Tng;a wdmiq uek fokq ,efnz h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 71 f;jk jir

idudkH iuh

wgjk breosk

idudkH iufha wgjk breosk


m<uqjk lshejSu
WmfoaYlhdf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

WmfoaYlhd 27& 4-7

l:d lrkakg fmr lsisjl`g m@Yxid fkdlrkak'


msgs y<k fmfKarfhys frdvq b;`re jkafka h' tfia u" ukqIHfhl`f.a wvq ,qyqZvqluz Tyqf.a l;dfjka fy<s jkafka h' l`U,df.a Ndck fmdarKqfjys mrSlaId lr n,kq ,efnz' usksfil` mrSlaId lrkq ,nkafka Tyqf.a l;dfjks' .i jefjk m,;`re j;af;a ;;a;ajh tys f.vsj,ska oek.; yels h' tfiau" ukqIHfhl`f.a l;dfjka Tyqf.a yeZ.Su oek.; yelsh' l;d lrkakg fmr lsisjl`g m@Yxid fkdlrkak' Tjqkaf.a Wr., we;af;a tysh'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 92& 1-2" 12-15

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tng ;`;s msoSu fydnfka h' .Sh & iusZ|=kS" Tng ;`;s msoSu fydnfka h' ufyd;a;uhdfKks"
Tfnz kduh jrAKkd lsrSu hym;a h' WoEik Tfnz fmu mejiSu fydnfka h' ? hdufha oS Tfnz jsYajdijka;lu mejiSu hym;a h' oeyeusfhda ;d, jDlaI fuka ireidr jkafkda h' f,nfkdkays lsysrs .ia fuka jefvkafkda h' iusZ|=kaf.a ksjfiys Tn tajd frdamKh l< fial' foaj uKavmfhys tajd ire f,i jefvkafka h'
breosk iqmqj; 72 f;jk jir

idudkH iuh

wgjk breosk

jhi .sh miq tajd m,odj fokafka h' idrj;a j ks,a meyej tajd mj;skafka h' tfia jkafka iusZodKka idOdrK nj o udf.a wdrlaIlhdKka ;`< jrola fkdue;s nj o olajkq msKsi h'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 15& 5458

Y`oaOjQ mdjq,q ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a fldgils'

fcAiqia ls@ia;`ia jykafia u.ska wmg ch.@yKh Wod jsKs'


osrk iqZM fuz iajNdjh fkdosrk iqZM njg;a" uefrk iqZM fuz iajNdjh wurKSh;ajhg;a meusKs l,ays urKh merosKs ch w;ajsKs hs Y`oaO ,shjs,af,a ,shd ;sfnk jpk iuzmQrAK fjz' tuznd urKh" ;df.a ch fldyso$ tuznd urKh" ;df.a jsI o<h fldhso$ urKfha jsI o<h mdmhhs' mdmfha n,h jHjia:djhs' tfy;a wmf.a iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia lrKfldgf.k wmg ch w;alr fok fojshka jykafiag ia;~;s fjzjd' tfyhska udf.a fm@aujka; ifydaorjreks" iajduska jykafia ;`< Tnf.a fiajh ksrrA:l fkdjk nj Tn okakd nejska ia:sr jkak' fkdfi,a jS isgskak' iajduska jykafiaf.a fiajfhys wOsl f,i ksr; jkak'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

73

f;jk jir

idudkH iuh

wgjk breosk

idOqldrh

cqjduz 1& 14" 12

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd OrAuhdfKda usksi;a nj f.k wm w;r jev jsiQ fial' Wkajykafia woyd .;a whg fojshka jykafiaf.a orejka f,i Wm; ,enSfuz jru Wkajykafia fojd jod< fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 6& 39-45

is;ska b;sfrk foh uqjska msgjkafka h'


;jo" fcAiqia jykafia Tjqkag fuz Wmudj jod< fial' wkaOfhl`g u. fmkajSug wkaOfhl`g yels o$ Tjqka fofokdu j<l jefgkafka keoao$ f.da,hd .`rejrhdg jvd Wiia fkdfjz' tfy;a" mQrAK mqyqKqj ,;a iEu fok u ;u .`rejrhd yd iu jkafkda h' Tfnz u wefiys ;sfnk ,S fldgh fkdn,d" ifydaorhdf.a wefiys ;sfnk ,S l`v fidhkafka ukao$ fkdfyd;a Tfnz u wefiys ;sfnk ,S fldgh fkdn,d" ifydaorh" Tfnz wefia ;sfnk ,S l`v bj; ,kakg fokake hs ifydaorhdg lshkakg Tng flfia yels fjzo$ fflrdgsl h' m<uqfldg Tfnz u weiska ,S fldgh bj;,kak' tjsg ifydaorhdf.a wefiys ;sfnk ,S l`v bj;,kakg Tng uekjska fmfkkq we;' krl M, fok fydZo .ila j;a" fydZo M, fok krl .ilaj;a ke;' tl tl .i tys M,j,ska yZ|=kd.kq ,efnz' usksiaiq lgq .iaj,ska w;a;slald M, fk,d fkd.ks;s' f.dlgq mZ|=rlska usos M, lvd fkd.ks;s' hym;a usksid ;u isf;ys ksoka l< hym;a fohska hym;a foh o" whym;a usksid whym;a fohska whym;a foh o Wmojhs' ukao" isf;ka W;`rd hk foh lgska msg jk nejsks'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

74

f;jk jir

idudkH iuh

kjjk breosk

idudkH iufha kjjk breosk


m<uqjk lshejSu
rdcdj,sh m<uqjk fmdf;ka Wmqgd.;a fldgils'

1 rdcdj,sh 8& 41-43

Tn jykafiag lrk lkak,jzjg ijka |=k uekj'


;jo" Tfnz fikZ. jk bYardfh,a cd;slfhl` fkdjk huz jsfoaYslhl` Tfnz W;`uz kduh o m@n, ndyqj yd os.` l< yia;h o .ek wikq we;' tfia Tfnz kduh ksid |=r foaYhlska meusKs jsfoaYslhl` fuz ud<s.dj foig yerS hdpz[d lf<d;a" Tfnz fikZ. jk bYardfh,ajreka fuka usysmsg ish,q fikZ. Tfnz kduh weZoskf.k Tn flfrys .re nsh mdk msKsi o ud f.dvke.~ fuz ud<s.djg Tfnz kduh ;nd ;sfnk nj oek.kak msKsi o Tfnz jdiia:dkh jk iajrA.fhys isg wid jsfoaYslhd Tng lrk uqZM lkak,jzj f,i Tyqg bgq l< uekj'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 117& 1-2

ms<s;`r & f,dj mqrd f.dia iqn wiak foaYkd lrkak' .Sh & il< cd;Sks" iusZ|=kag m@Yxid lrkak'
ijz i;`ks" ysus ;`u .`K uysuh jrAKkd lrkak' ukao" wm flfrys iusZ|=kaf.a fm@auh buy;a h' t;`ukaf.a jsYajdilu ioygu mj;afkah' iusZ|=kag m@Yxid lrkak'

breosk iqmqj;

75

f;jk jir

idudkH iuh

kjjk breosk

fojk lshejSu

.,d;s 1& 12" 6-10

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ud m;kafka usksiqkaf.ka iekiqu ,enSu kuz" uu iajduska jykafiaf.a odifhla fkdfjus'


usksiqka flfrka j;a" usksil` u.ska j;a fkdj" fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.ka yd Wkajykafia W;a:dk fldg jod< fojs mshdKka jykafiaf. ka wfmdaia;`ZMjrhl` jSfuz leZojSu ,;a mdjq,q kuz uu fufia ,shd tjus' ud iu. isgsk ish,q ifydaorjre o uu o .,d;sfha ish,q ls@ia;shdks iNdjkg wdpdr lruq' fumuK js.iska" ls@ia;`ia jykafiaf.a foaj jrm@idoh lrKfldgf.k Tn leZojd jod< ;ekeka jykafia w;yer" Tn fjk;a iqn wiakla lrd hdu .ek ug mq|=uhs' fjk iqn wiakla kuz ke;' tfy;a ud tfia lshkafka Tn l<Ud ls@ia;`ia jykafiaf.a iqn wiak wjq,a lrk we;euqka isgsk ksid h' tfy;a ud fyda iajrA.fhka foaj |+;fhla fyda fjk lsisfjla fyda wm foaYkd l< iqn wiakg mgyeks iqn wiakla Tng foaYkd lf<a kuz Tyqg Ydm fjzjd wm fmr lS f,i u" oeka uu kej;;a lshus' Tn ms<s.;a iqn wiakg mgyeks iqn wiakla Tng foaYkd lrk flfkl` we;akuz Tyqg Ydm fjzjd' ud fidhkafka usksiqka i;`gq lrkak o$ ke;fyd;a fojshka jykafia i;`gq lrkak o$ ud m;kafka usksiqkaf.a meiiqu o$ ud ;ju;a m;kafka usksiqkaf.a meiiqu ,enSu kuz ud ls@ia;`ia jykafiaf.a odifhla fkdfjus'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

76

f;jk jir

idudkH iuh

kjjk breosk

idOqldrh

cqjduz 14& 23

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd hfula ug fm@au lrkafka kuz" fyf;u udf.a OrAuh ms<smoskafka h' udf.a mshdKka jykafia o Tyqg fm@au lrk fial' wms Tyq fj;g meusK Tyq iuZ. jdih lrkafkuq hs' iajduska jykafia jod< fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 7& 1-10

uqZM bYardfh,a ck;dj w;r j;a fu;ruz uyd Y@oaOdjla ud oel ke;'
fcAiqia jykafia ;uka woyia l< ish,a, fikZ.g lshd ksu l< miq lmrAKdjqug we;`,a jQ fial' tla Y;dOsm;sfhl`f.a b;d ys;j;a odifhla frda.S j urKdikakj isgsfha h' Tyq fcAiqia jykafia .ek wid" ish odihd iqj lrk msKsi jvsk fuka Wkajykafiag whoskq jia cqfojz m@cd uQ,slhka Wkajykafia fj; hejS h' Tjzyq fcAiqia jykafia fj; meusK" Tnf.ka ta jrh ,nkakg Tyq iq|=iafils" Tyq wfma cd;shg ys; we;s flfkls' ;jo wfma OrAu Yd,dj ;kd |=kafka;a Tyq h' lshd Wkajykafiaf.ka Wolau b,a,d isgshy' tjsg fcAiqia jykafia Tjqka iuZ. jevsh fial' Wkajykafia f.org kq|=rej isgsh oS Y;dOsm;shd fufia lshd Wkajykafia fj;g us;@hka hejS h' iajdusks" fjfyi fkdjkak" Tn udf.a mshiai hgg jevujd .ekSug uu fkdjgsus' ud Tn fj;g fkdmeusKsfha ta ksid h' tfy;a jpk ud;@hla mejiqj uekj' tjsg udf.a fufylrejd iqjm;a jkq we;' uuo n,h ,;a wh hgf;ys isgsk usksfilaus' ud hgf;ys o fyajdfhda isgs;s' tla wfhl`g hkakehs lS l< Tyq hhs' ;j wfhl`g tkake hs lS l< Tyq ths'
breosk iqmqj; 77 f;jk jir

idudkH iuh

kjjk breosk

udf.a odihdg fuh lrjhs lS l," Tyq th lrhs' fcAiqia jykafia ta wid" Tyq .ek ujs; jS" yerS ;uka miq mi wd msrsig" uqZM bYardfh,a ck;dj w;r j;a fu;ruz uyd Y@oaOdjla ud oel ke;e hs kqU,dg lshus hs jod< fial' mKsjqvldrfhda yerS .sh l<" ta odihd iqjm;a j isgskq |=gy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

78

f;jk jir

idudkH iuh

oijk breosk

idudkH iufha oijk breosk


m<uqjk lshejSu
rdcdj,sfha m<uqjk fmdf;ka .;a mdGhls'

1 rdcdj,sh 17& 17-24

fukak Tfnz mq;@hd cSj;aj isgS'


blans;s f.or iajdus |+ jQ ta ia;S@hf.a mq;@hd frda.d;`r jsh' Tyqf.a frda.h fldmuK n,j;a jS o h;a" Tyqf.a yqiau .ekSu k;r jsh' tjsg wE t,shdg l;d fldg" fojshka jykafiag lemjQ ukqIHh" Tn iuZ. ug we;s wdrjq, l`ula o$ udf.a mdmh isyslrjkakg;a" udf.a mq;@hd urkakg;a ud <Z.g Tn wdfhys oe hs Tyqf.ka weiqjd h' Tyq o ms<s;`re fouska" Tfnz mq;@hd ug fokake hs wEg lshd wef.a ;`re,af,ka Tyq /f.k" ;ud jsiQ Wvq uy,g f.k f.dia ;udf.au wefZoys Tyq ;enqfjz h' ;jo" Tyq iusZodKka jykafiag hdpz[d lruska" udf.a fojs iusZodKka jykai" ug kjd;eka |=ka jekaoUqjf.a mq;d keiSfuka Tn wehg jsm;a meusK jQ fiala o$ lshd" ;`ka jrla <uhd msg os.d jS iusZodKka jykafiag hdpz[d fldg" udf.a fojs iusZodKka jykai" fuz <uhdf.a m@dKh kej; Tyq ;`<g meusfKjzj uekj hs lSfjzh' iusZodKka jykafia t,shdf.a yZvg ijka |=ka fial' <uhdf.a m@dKh kej; Tyq ;`<g meusK Tyq cSj;a jqfKa h' t,shd <uhd /f.k Wvq uy,ska f.g f.kjq;a Tyqf.a ujg oS fukak Tfnz mq;d cSj;aj isgS hhs lSfjz h' ia;S@h o l;d lruska" Tn fojshka jykafiag lemjQ ukqIHfhl` nj o" Tfnz uqLfhys ;sfnk iusZodKka jykafiaf.a mKsjqvh ienE nj o oksus hs t,shdg lSjd h'

foaj jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 79 f;jk jir

idudkH iuh

oijk breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 30& 1" 3-5" 10-12

ms<s;`r & iusZ|=ks" uu Tng m@Yia;s .S .hus' .Sh & Tn ud Wiia l< nejskao udf.a |=la .ek
ud i;`rkag mS@;sjSug kq|=ka nejskao iusZ|=ks" Tng m@Yia;s .S .hus' iusZ|=ks" Tn md;d,fhka ud f.dv.;a fial' ud j< m,a,g fkdhk mrsos Tn ud osjs /l.;a fial' mskaj;`ks" iusZ|=kag .S miia kZ.kak' ta ksrAu, kduhg ;`;s .S .hkak' ukao" t;`udKkaf.a Woyi weis,a,lg muK h' t;`ukaf.a lreKdj osjs we;s ;dla h' /fha yeZvSu mj;shs' Woh mS@;sh Wod fjhs' iusZ|=ks" ijka oS ug lreKd l< uekj' iusZ|=ks" Tn udf.a irK jqj uekj' Tn udf.a foduzki fiduzkig yerjQ fial' Tn udf.a f.daKs fros uqod ;`gq ms<sfhka ud ieriQ fial' oeka b;ska uu ksyZvj fkdisgsus' Tng .S miia .hkafkus' udf.a fojs iajduskS" ioyg u Tn yg .S .hkafkus'

breosk iqmqj;

80

f;jk jir

idudkH iuh

oijk breosk

fojk lshejSu

.,d;s 1& 11-19

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka Wmqgd.;a fldgils'

il, cd;Skag foaYkd lrkq iZoyd mshdKka jykafia iajlSh mq;@hdKka wkdjrKh l< fial'
ifydaorjreks" ud foaYkd lrk iqn wiak usksiqka jsiska ksmojk ,oaola fkdjk nj uu Tng okajus' uu th lsis usksil`f.ka fkd,enQ fjus' lsisjl` ug th b.ekakQfjz;a ke;' th ug fy<s lf<a ls@ia;`ia jykafia u h' ud cqfojz Nla;slfhl` j isgshoS lsis wkqluzmdjla ke;s j fojshka jykafiaf.a iNdjg mSvd fldg" th jskdY lr oeuSug jEhuz lruska yeiqreKq wkaou .ek Tn wid we;' udf.a mshjrekaf.a mruzmrd.; iuzm@odhhka flfrys WfoHda.su;a j" udf.a cd;sfha iuld,Skhka fndfyda fofkl` mrojd" cqfojz wd.u uekjska ms<smeoafous' tfy;a fojshka jykafia iajlSh jrm@idofhka ujzl`fia oS mgka ud fjka fldg f;dard f.k jscd;Ska w;r iajlSh mq;@hdKka m@ldY lrk msKsi ta mq;@hdKka ug t<sorjz lsrSug ;SrKh l< fial' tjsg wjjdoh ,nk msKsi;a ud lsis mqoa.,fhl` fj; .sfhaj;a" ug l,ska wfmdaia;`ZMjrhkaj isgs wh yuqjk msKsi fcrei,ug .sfhaj;a ke;' tfia fkdj" uu jydu wrdnshg f.dia" miqj ouialhg meusKsfhus' fma|=re yuqjSug ud fcrei,ug .sfha f;jilg miqj h' Tyq iuZ. myf,dia oskla .; lf<us' tfy;a iajduska jykafiaf.a fidfydhqre cdfldnz yer fjk lsis wfmdia;`ZMjrhl` kq|=gqfjus'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 7& 16

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fY@aIaG osjeisjrfhla wm w;r my< jS isgshs' fojshka jykafia ish fikZ. .<jkakg jevsh fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 81 f;jk jir

idudkH iuh

oijk breosk

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 7& 11-17 ;reKh ke.sgskak' uu wK lrus'

bkamiq fcAiqia jykafia kdhska kuz kqjrlg jevsh fial' Wkajykafiaf.a Y@djlfhda o uy;a iuQyhla o Wkajykafia msrsjrd .shy' Wkajykafia kqjr fodrgqjg <x jQ l," u< uskshla msg;g f.fkk ,oafoa h' u< ;eke;af;a" ish ujf.a tlu mq;@hdh' wE o jekaoUqjls' kqjrjdiS jsYd, msrsila wE iuZ. wdy' iajduska jykafia wE oel wkqluzmd fldg" yeZvSu kj;ajkake hs jod< fial' Wkajykafia <x jS foKg w; ;enQ fial' tjsg foK Wiq,kafkda kej;`Kdy' Wkajykafia fh#jkh" ke.sgskakehs uu Tng lshus hs jod< fial' tjsg u< usksid ke.sg ysZof.k l;d lrkak mgka .;af;a h' Wkajykafia Tyq ish uEKshkag ndr |=ka fial' tl, ish,af,dau nsh m;aj" fY@aIaG osjeisjrfhla wm w;r my< jS isgshs' fojshka jykafia ish fikZ. .<jkak jevsh fiale hs lshuska fojshka jykafiag m@Yxid l<y' Wkajykafia .ek fuz mqj; uqZM cqofhys wjg fmfoiaj, o me;sr .sfha h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

82

f;jk jir

idudkH iuh

tfldf<diajk breosk

idudkH iufha tfldf<diajk breosk


m<uqjk lshejSu 2 iduqfj,a 12& 7-10" 13
iduqfj,a osjeiam@idos ;`ukaf.a fojk fmdf;ka .;a mdGhls'

iusZodfKda Tng ludjkakdy' Tn fkdkiskafkys h'


tjsg kd;dka odjs;ag fufia lSfjz h' ta usksid Tn ;uhs' tnejska bYardfh,ajrekaf.a fojs iusZodKka jykafia fufia jodrk fial' uu kqU bYardfh,ajrekaf.a rcq jYfhka wNsfIal lr" uu u kqU idjq,a w;ska .,jd .;sus' kqfUz iajdushdf.a jxYh o Tyqf.a NdrAhdjka o kqUg |=ksus' bYardfh,a yd cqod jxYh;a kqUg |=ksus' fuh kqUg m@udKj;a fkdjkafka kuz" fujeks ;j;a foa uu kqUg fokafkus' kqU iajduska jykafiaf.a weia yuqfjys kmqre foa lsrSfuka Wkajykafiaf.a jpkh iqZM fldg is;`fjz l`ula ksido$ kqU ys;a;sh cd;sl Wrshd lvqfjka kid" Tyqf.a nsrsZo kqfUz nsrsZo jYfhka .;af;ys h' kqfUz wuzfudkajre ,jd Tyq lvqfjka uefrjzfjys h' b;ska ud iqZM fldg is;d ys;a;sh cd;sl Wrshdf.a nsrsZo kqfUz nsrsZo jYfhka .;a nejska lvq myr lsis l,l kqfUz jxYfhka my fkdjkafka h' tjsg odjs;a ms<s;`re fouska" uu iusZodKka jykafiag jsreoaOj mjz flf<us hs kd;dkag lS h' kd;dka o l;d lruska" iusZodKka jykafia Tfnz mdmhg CIudj |=ka fial' Tn fkdkiskafkysh hs lSh'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 32& 1-2" 5" 7" 11

ms<s;`r & iusZ|=ks" wmf.a mdm fodaI lud l< uekj' .Sh & wmrdOhg iudj o mdmhg iudj o ,;a usksid wdisrs ,oafols'
jrola .ek iusZ|=kaf.ka fpdaokdjla fkd,nk" jxl is;la fkdue;s usksid wdisrs ,oafols'
breosk iqmqj; 83 f;jk jir

idudkH iuh

tfldf<diajk breosk

udf.a mjz fkdiZ.jd uu mdfmdpzpdrKh lf<us' ysus;`ukag udf.a mjz lshkafkus hs lSus' Tno udf.a mdm fodaI lud l< fial' ud /ljrKh Tn h' |=la foduzkiska Tn ud rlakd fial' jsuqla;s .S; ud wjgska u;` fjhs' ousgqks" ysus;`uka flfrA mS@;s jS Woka wkkak' wjxl is;a we;s ish,af,ks" mS@;s f>daId mj;ajkak'

fojk lshejSu

.,d;s 2& 16" 1921 ud jikafka uf.a cSjs;fhka fkdj ls@ia;`ia jykafiaf.a cSjs;fhks'

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

tfy;a fcAiqia ls@ia;`ka jykafia flfrys weoys,af,ka usi jHjia:dfjz ls@hdj,ska ukqIHfhl` OrAusIaG lrkq fkd,nk nj wms oksuq' ta ksid jHjia:dfjz ls@hdj,ska fkdj" ls@ia;`ia jykafia flfrys weoys,af,ka OrAusIaG lrkq ,nk msKsi" ls@ia;`ia jykafia woyd .;suq' jHjia:dfjz ls@hdj,ska lsis ukqIHfhla OrAusIaG lrkq fkd,nhs' wer;a fojshka jykafia Wfoid cSj;a jk msKsi uu jHjia:djg lSlre jk w;r jHjia:dj u< fohla f,i i,ld th m@;slafIam lf<us' uu ls@ia;`ia jykafia iuZ. l`reisfhys weK .ikq ,en isgsus' b;ska oeka cSj;a jkafka ud fkdfjz' ls@ia;`ia jykafia ud ;`< cSj;a jk fial' ;jo ud oeka udxYfhys cSj;a jk cSjs;h ug fm@au l< ud Wfoid ish osjs |=ka" fojshka jykafiaf.a mq;@hdKka jykafia flfrys weoys,af,ka cSj;a fjus' fojshka jykafiaf.a lreKdj ksIam@Nd fkdlrus' ukao" jHjia:dj u.ska foaj inZo;d we;s lr.; yels kuz ls@ia;`ia jykafiaf.a urKfha f;areula ke;'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 84 f;jk jir

idudkH iuh

tfldf<diajk breosk

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojshka jykafia wmg fm@aulr ish mq;@hdKka" wfma mdmh keiSfuz ms<shula jYfhka tjQ fial' wdf,a,Qhd

1 cqjduz 4& 10

iqjsfYaIh

,Qla 7& 36-50 fyda 7& 36 8& 3

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

weh fndfyda fm@au l< nejska wef.a mjz ludlrk ,oS'


tla mrsisjrfhla ;ud iuZ. wdydr j<Zok msKsi fcAiqia jykafiag wdrdOkd flf<a h' Wkajykafia mrsisjrhdf.a f.org jevu lr" lEug ysZo.;a fial' ta kqjr jsiQ mjzldr ia;S@hla Wkajykafia mrsisjrhdf.a f.or lEug jev yqka nj oek" iqjZo js,jqka msreKq lsrs.reZv lrZvqjla /f.k t;ekg wdjd h' wE Wkajykafia msgsmiska mduq, isg yZv yZvd" Wkajykafiaf.a mdo lZ|=f,ka f;ukag mgka f.k wef.a ysifla j,ska msi oud" Wkajykafiaf.a mdo isU" iqjZo jsf,amkfhka wdf,am l<d h' Wkajykafiag wdrdOkd l< mrsisjrhd ta oel& fudyq osjeisjrfhla kuz ;udf.a weZ.g w; ;nk fuz mjzldr ia;S@h ljr ;eke;a;shla o flnZ|= wZ.kla o lshd oek.kq we;e hs ish is;ska is;`fjz h' fcAiqia jykafia W;a;r fouska" iSfudka" Tng lsh hq;` lreKla we;e hs jod< fial' Tyq o" .`re foajfhks" jod< uekje hs lSh' Wkajykafia l;d fldg" uqo,a Khg fok tla;rd usksfil`g Khldrfhda fofofkla isgshy' tla flfkla rsoS ldis mkaishhla o" wksla ;eke;a;d mKila o Khj isgsfhda h' Kh f.jSug Tjqkag lsis j;alula ke;s jQfhka Tyq ta fofokdg u lud lf<ah' tnejska ta fofokdf.ka ljfrla Tyqg jevsfhka fm@au lrkq weoaoe hs weiQ fial' iSfudka W;a;r fouska" Tyq" hful`g jevsfhka lud jQfha o" ta ;eke;a;d hhs ud is;us hs lSh' tjsg Wkajykafia" Tfnz ms<s;`r yrs h hs Tyqg lshd" ia;S@h foig yerS" iSfudkag l;d fldg" fuz ia;S@h Tng fmfkkjd fkdfjz o$ uu Tfnz f.org we;`,a jqfkus' Tn udf.a mdo fiaoSug j;`r kq|=kafkys h' tfy;a uE ish lZ|=<ska udf.a mdo f;ud ish ysiflaj,ska tajd msi oeuqjd h' Tn ud isuzfnz ke;'
breosk iqmqj; 85 f;jk jir

idudkH iuh

tfldf<diajk breosk

tfy;a" uE ud wd fjzf,a mgka udf.a mdo isUSu k;r fkdl<d h' Tn udf.a ysi f;,ska wdf,am fkdflf<ys h' tfy;a" uE udf.a mdo iqjZo jsf,amkfhka wdf,am l<d h' tnejska uu Tng lshus' wef.a fndfyda jQ mjz wehg lud lrk ,o nj wE ug oela jQ wef.a buy;a fm@aufhka Tmamq fjz' tfy;a" hful` iaj,am jYfhka lud lrkq weoao" Tyq iaj,am jYfhka fm@auh olajkq we;e hs jod< fial' tjsg Wkajykafia" Tfnz mjz Tng lud lrk ,oe hs wehg jod< fial' Wkajykafia iuZ. lEug isgs wh" mjz ludj fok fudyq ljfrlaoe hs ;u ;uka w;r jsuiQy' tfy;a Wkajykafia Tfnz Y@oaOdj Tng .e<jSu f.k |=kafka h' Ydka;s is;ska hkake hs ta ia;S@hg jod< fial' (bkamiq fcAiqia jykafia OrAu foaYkd lruska o fojshka jykafiaf.a rdcHh ms<snZo iqn wiak m@ldY lruska o k.r iy .uzj, iersierE fial' Wkajykafia iuZ. f.da,fhda fodf<dia fokd o wY`oaOd;au flfrka yd f,v frda.j,ska iqjh ,;a iuyr ia;S@yq o ;uka flfrka hl`ka y;a fofkl` |=re lrkq ,enQ u.aof,akd kuz ,;a urshd o fyfrdaoaf.a NdKavd.drsl jk l`idf.a NdrAhdj jk fcdajkakd o iqidkd o ish iuzm;ska Wkajykafiag Wmia:dk l< ;j;a fndfyda ia;S@yq o isgshy')
iqjsfYaI jdlHh tfiah' (jryka w;r fldgia w;ay< yelsh')

breosk iqmqj;

86

f;jk jir

idudkH iuh

fodf<diajk breosk

idudkH iufha fodf<diajk breosk


m<uqjk lshejSu
filrshd osjeiam@idos ;`udf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

filrshd 12& 10-11

Tjzyq wek ;`jd, lrk ,oaodjQ ;eke;a;d foi n,kafkda h'


uu odjs;af.a jxYhg o fcrei,fuz fikZ.g o lreKdfjz yd wheoSfuz is;la fokafkus' Tjzyq ;uka jsiska wek ;`jd, lrk ,o ;eke;a;d foi n,d" ke;s jQ tlu mq;@hd .ek je<fmk wh fuka je<fmkafkda h' tlu mq;@hd .ek fYdal jkakdla fuka fYdal jkafkda h' ta ld,fha oS fu.soafoda iuN~usfhys oS yooarsuzfudka .ek je<fmkakdla fuka fcrei,fuz je<mSu uy;a jkafka h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 63& 1-5" 7-8

ms<s;`r & iusZ|=ks" wm yoj;a Tn flfrys msmdifhka fmf<kafkda h' .Sh & fojsZ|=ks" udf.a fojsZ|=ks" oevs wdYdfjka uu Tn fidhkafkus'
ud yo b;d .scq f,i msmdidfjka fmf<kafka h' jsh<s nsu c,hg msmdid jk mrsos uu b;d wdYdfjka Tn fj; weoS hkafkus' Tfnz Y`oaOia:dkfha oS uu Tn foi TzkEluska n,d isgskafkus' Tfnz n,h o uysud,xldrho krUkafkus' Tfnz ;sr fmu uf.a cSjs;hg;a jvd ug w.fka h' udf.a uqj Tng m@Yxid lrkafka h' uqZM cSjs;fha oS u uu Tng m@Yxid lrkafkus' Tfnz kdufhka whosuska uu Tn foig oE; k.kafkus' ri uijq,ska fuka uu iEySug m;a jkafkus' ud uqjska ;`;s .S .hd Tn miikafkus'
breosk iqmqj; 87 f;jk jir

idudkH iuh

fodf<diajk breosk

ukao" Tnjykafia udf.a wdOdrh jQ fial' Tfnz mshdm;a fijfKys uu mS@;s jkafkus' uisf;ys Tn flfrys ;o we,aula we;' Tn ol`K;ska ud Wiq,k fial'

fojk lshejSu

.,d;s 3& 2629

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ls@ia;`ia jykafia ;`< fn#;Siau iakdmkh ,enqfjda Wkajykafiaf.a cSjs;fhka ieriS isgs;s'
Tn ish,af,da u ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`< weoys,a, lrKfldgf.k fojshka jykafiaf.a mq;@fhda h' Tn w;frka ls@ia;`ia jykafiaf.a kduhg fn#;Siau iakdmkh lrkq ,enQ ish,af,da ls@ia;`ia jykafiaf.a cSjs;fhka ieriS isgs;s' Tn ish,a,ka ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`< tla flfkl` fuka isgsk ksid" cqfojz - .S@l fNaohj;a" odi ksrAodi fNaohj;a" ia;S@ - mqreI fNaohj;a ke;' Tn ls@ia;`ia jykafiag whs;s kuz" Tn wdn@yuzf.a jxYhg whs;sj" fmdfrdka|=j f,i Wreulaldrfhda o jkakdyq h'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

cqjduz 8& 12

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd f,dalfha wdf,dalh uu h' ud wkq.duS jkakd wZ|=frys fkdyeisr cSjkfha wdf,dalh ,nkafka h hs iusZodfKda jodrk fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 88 f;jk jir

idudkH iuh

fodf<diajk breosk

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 9& 18-24

Tn fojshka jykafiaf.a ls@ia;` jrhdfKda h'


fcAiqia jykafia ;kshu hdpz[d lroaoS Y@djlfhda Wkajykafia iuZ. isgshy' tjsg Wkajykafia uyckhd ud ljfrle hs lsh;aoe hs Tjqkaf.ka weiQ fial' Tjzyq" iuyre iakdjl cqjduz h lshd;a" iuyre t,shd lshd;a wka iuyre wdosfhys isgs osjeisjrhkaf.ka flfkla kej; W;a:dk jSh lshd;a lsh;s hs ms<s;`re |=kay' tfy;a Tn ud ljfrl` lshd lshkakyq oe hs Wkajykafia Tjqkaf.ka weiQ fial' Tn fojshka jykafiaf.a ls@ia;`jrhdfKda h hs fma|=re ms<s;`re |=kafka h' Wkajykafia fuh lsisfjl`g fkdlshk f,i Tjqkag ;oska wK |=ka fial' ;jo" ukqIH mq;@hdKka fndfyda |=la fjzokd jsZoskakg;a" m@cd uQ,slhka o kdhl mQcljrhka o jskhOrhka o jsiska m@;slafIam lrkq ,nkakg yd urkq ,nkag;a f;jk osk urKska W;a:dk lrkq ,nkag;a kshuj we;e hs jod< fial' fcAiqia jykafia ish,a,kag l;d fldg" hfula ud wkqj tkak leue;af;a o" Tyq ;ulu kid oskm;d ish l`reish ordf.k ud wkqj wdjd fjz' ish cSjs;h /l .kak leu;s hfula fjz o" Tyq th ke;s lr.kshs' ud ksid ish cSjs;h ke;s lr .kak hfula fjzo Tyq th /l .kS he hs jod< fial'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

89

f;jk jir

idudkH iuh

oy;=kajk breosk

idudkH iufha oy;=kajk breosk


m<uqjk lshejSu
rdcdj,sh m<uqjk fmdf;ka .;a mdGhls'

1 rdcdj,sh 19&16" 19-21

t,SId ke.sg t,shd miqmi f.dia Tyqg fiajh lf<a h'


wdfn,a fufyd,dyS Idmd;af.a mq;a t,sId kqU fjkqjg osjeisjrfhl` f,i wdf,am lrkake hs iusZodfKda t,shdg lS fial' fufia t,shd t;ekska .sh jsg Idmd;af.a mq;a t,sId Tyqg iuzn jsh' t,sId .jhka fodf<dia ndkla msgqmi yduska isgsfha h' fodf<dia jk ndk iuZ. t,sId isgskq Tyq osgS h' t,shd Tyq <Z.g f.dia ish iZMj Tyq msg fy<Sh' tjsg Tyq .jhka w;ayer t,shd miqmi |=j f.dia udf.a mshdKka yd uEKshka isU tkag ug wjir ,efnzjd bkamiq Tn miqmi tkafkus hs lSfjz h' Tyq o l;d fldg" yerS hkak" uu Tn fkdj<lajus hs Tyqg lSfjz h' tjsg t,shd fj;ska t,sId yerS f.dia .jhka ndk /f.k urd .jhkaf.a jshoZvq or jYfhka mdjspzps lr Wkaf.a uia ;uznd usksiqkag |=kafka h' Tjzyq o th lEfjda h' miqj t,sId ke.sg t,shd miqmi f.dia Tyqg fiajh lf<a h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 16& 1-2" 7-11

ms<s;`r & iusZ|=ks" wmf.a Wreuh Tn jykafiah' .Sh & fojsZ|=ks" uu Tn irK fldg .;sus'
tnejska ud /l.; uekj' uu fufia lSus' iusZ|=ks" Tn udf.a iajduska jykafia h' udf.a ijz iuzm;h' Tn yer wka lsis fi;la ug ke;af;ah'
breosk iqmqj; 90 f;jk jir

idudkH iuh

oy;=kajk breosk

ug Wjfoia fok ysus ;`uka yg ;`;s lrkafkus' ? hduzj, oS ud is;a i;kays kqjK my< jkafkah' ysus;`uka ksr;`re ud wnshi ;nd .kafkus' ud ol`Kq mi t;`udKka jev jik nejska uu fkdief,kafkus' tnejska jevjik u is; Woka wkhs' ud yo mS@;sfhka mskd hkafka h' ud .; iq/lsj we;af;a h' ukao" Tn ud md;d,fhys fkdrZojk fial' Tfnz oeyeus ;eke;a;dg crdm;a jSug bv fkdfok fial' Tn ug cSjk u. fy<s lrk fial' Tn wnsuqfjys msrsmqka i;`g ug jkafka h' Tn ol`Kqmi iem iuzm;a ioyg u we;af;a h'

fojk lshejSu

.,d;ss 5& 1" 13-18

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ifydaorjreks" Tn ksoyialug leZojkq ,enqjyq h'


ls@ia;`ia jykafia wm uqod .;af;a ksoyialu we;`j isgSug h' tnejska odilu kue;s jsh.ylg kej; hg;a fkdjS ia:srj isgskak' ifydaorjreks" Tn ksoyialug leZojkq ,enqjyq h' Tnf.a ta ksoyi udxYsl ;DIaKd iZoyd jeh fkdfldg" fm@aufhka tlsfkldg fiajh lrkak' ukao" Tng fuka Tfnz wi,ajeishdg fm@au lrkak hk tl YslaId mofhys uqZM jHjia:dj iuzmsKavkh jS we;' tfy;a Tn tlsfkld Wkqkqka l`<,a ld .kakyq kuz" Tn tlsfkldf.ka jskdY fkdjk yegshg j. n,d.kak' wd;auhdKka jykafiaf.a uZ. fmkajSu we;sj yeisfrkak' tjsg Tn udxYsl ;DIaKdj,g jiZ.jkafka ke;' ukao" udxYsl ;DIaKd wd;auhdKka jykafiag jsreoaO h' wd;auhdKka jykafia o udxYsl ;DIaKdj,g jsreoaO h' fomlaIh w;r we;s fuz jsfrdaOh ksid Tn leu;s foa Tng l< fkdyels h' tfy;a Tn wd;auhdKka jykafia jsiska uZ. fmkajkq ,nkakyq kuz" Tn jHjia:dj hgf;a fkdisgskakyq h'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 91 f;jk jir

idudkH iuh

oy;=kajk breosk

idOqldrh

1 iduqfj,a 3& 10

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZodKka jykai" l;d l< uekj' Tn jykafiaf.a fufylrejd ijka oS isgS wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 9& 51-62

Tn jykafia hk TzkEu ;eklg jqjo uu;a Tn wkqj tkafkus'


;jo" fcAiqia jykafiaf.a iajrA.dfrdayK oskh wdikak jQ l," Wkajykafia fcrei,u n,d hk wOsIaGdkfhka ;ukag fmrgqj |+;hka hejQ fial' Tjzyq f.dia Wkajykafiag wjYH foa ms<sfh, lrk msKsi iudrshhkaf.a .ulg we;`ZM jQy' yqfola fcAiqia jykafia fcrei,ug u hkakg woyia lr isgs nejska Tjzyq Wkajykafia fkdms<s.;ay' Wkajykafiaf.a Y@djlhka jQ cdfldnz o cqjduz o ta oel" iajdusks" fudjqka jskdY lrk msKsi wyiska .sks jefgkakg wm wK lrkjdg Tn leu;s fialaoe hs weiQy' Wkajykafia yerS Tjqkag ;rjgq l< fial' bkamiq Tjzyq wka .ulg .shy' Tjqka uZ. nei hoaoS usksfila" Tn jykafia hk TzkEu ;eklg jqjo uu;a Tn wkqj tkafkus hs lSh' fcAiqia jykafia l;d fldg" ysj,qkag fnk o wyfia l`re,a,kag leo,s o we;' tfy;a ukqIH mq;@hdKka g ysi ;enSug j;a ;ekla ke;e hs Tyqg jod< fial' Wkajykafia ;j flfkl`g ud wkqj tkake hs jod< fial' Tyq iajdusks" m<uqfldg udf.a mshd N~uodk lrk msKsi hkakg ug wjir |=k uekje hs lSh' Wkajykafia W;a;r fouska u<jqkaf.a N~uodkh u<jqkau l<d fjz' Tn f.dia fojshka jykafiaf.a rdcHh m@ldY lrkake hs Tyqg jod< fial' ;j;a flfkla" iajdusks" Tn wkqj tkafkus' tfy;a m<uqfldg udf.a f.or Wojshf.ka iuqf.k Bug wjir |=k uekje hs lSh' fcAiqia jykafia" kZ.`,g w; ;nd wdmiq n,k lsisfjla fojshka jykafiaf.a rdcHhg iq|=iq ke;e hs Tyqg jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 92 f;jk jir

idudkH iuh

oi i;rjk breosk

idudkH iufha oi i;rjk breosk


m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 66& 10-14

uu fi#Nd.Hh .x.djla fuka fcrei,u u; yrjkafkus'


fcrei,ug fm@au lrk ish,af,ks" wE Wfoid mS@;s ikaf;daI jkak' wE .ek je<fmk ish,af,ks" mS@;sfhka wE iuZ. mS@;s jkak' fufia kqU,d wef.a iekis,s f.k fok mshhqre Wrd" ;Dma;shg meusfKkakyq h' wef.a nyq,j we;s lsrsj,ska mS@;s jkakyq h' wef.a uysuh mQrAK;dfjka fkduZo fiduzkiska mdkh lrkak' iusZodfKda fufia jodrK fial' uu fi#Nd.Hh .xZ.djla fuka o cd;Skaf.a hi biere fof.dv ;,d hk Thla fuka o wE fj; yrjus' kqU,d thska Wrd fndkakyq h' ujlf.a fuka wef.a Wl`f,a kqU,d f.k hkq ,nkakyq h' wef.a fooK msg iqr;,a lrkq ,nkakyq h' ujl wef.a orejd ikikakdla fuka uu kqU,d ikikafkus' kqU,d fcrei,u ;`, ikikq ,nkakyq h' fuh |=gq jsg kqU,df.a is;a mS@;sfhka mskd hkafka h' tfia kqU,d ikSm Yla;sh ,nkakyq h' tjsg iusZ|=ka jk uu ug lSlre jkakkag wdYsrAjdo lrk nj;a" udf.a i;`rkag Woyi olajk nj;a kqU,d oek .kakyq h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 66& 1-7" 16" 20

ms<s;`r & f,da jeis ish,af,ks" iusZ|=ka yg mS@;s f>daId mj;ajkak' .Sh & f,da jeis ish,af,ks" fojsZ|=ka yg mS@;s f>daId mj;ajkak'
t;`ukaf.a lSrA;su;a kduhg .S .hkak' fojs;`ukag fuf,i lshkak' Tfnz ls@hd fldmuK nsh ckl o$ Tfnz n,mrdl@uh w;s uy;ah' tnejska Tfnz i;`frda Tn wnsuqj nsfhka usrsflkafkdah'
breosk iqmqj; 93 f;jk jir

idudkH iuh

oi i;rjk breosk

f,da jeis ish,af,da Tn kuoskafkdah' Tng .S .hd Tfnz ku miikafkdah' tkak" fojsZ|=kaf.a mq|=u ls@hd krUkak' t;`ukaf.a ls@hd usksiqka w;r nsh cklh' t;`udfKda uqyqo jsh<s nsula l< fial' fikZ. th ueoska mhska .uka lf<dah' tnejska t;`uka ;`< wms mS@;s m@fudao jkafkuq' t;`udfKda n,mrdl@ufhka ioygu f,dj md,kh lrk fial' t;`udfKda jscd;Ska foi fk;a fhdud n,k fial' lsisu ler<slrefjla t;`ukag tfrysj fkdke.sgSjd fojsZ|=ka kuosk ish,af,ks" tkak" ijka fokak" tjsg t;`udKka ug l< foa uu lshd fokafkus' fojsZ|=kag m@Yxid fjzjd' udf.a whe|=u t;`udfKda bj; fkdoeuQ fial' ish fmuska ud wE;a fkdl< fial'

fojk lshejSu

.,d;ss 6& 14-18

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

iusZodKkaf.a isrs jK le<e,a ud isrefrA orus'


tfy;a uu kuz wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a l`reish .ek usi wka lsisjla .ek mdrgzgq lr fkd.ksus' ukao" l`reish lrKfldgf.k f,dalh .ek udf.a wdYdj o" ud .ek f,dalhdf.a wdYdj o uereKd yd iudk h' prAufPAokhj;a wprAufPAokhj;a jeo.;a ke;' jeo.;a foh kuz" w,q;a uejs,a,la jSuh' huz muK fofkla fuz m@;sm;a;sh wkq.ukh lrkafkda o ta yeug iudodkh;a" ohdj;a fjzjd fojshka jykafiaf.a uqZM fikZ.g;a tfiau fjzjd uskau;` lsisfjla ug lror fkdflfrAjd ukao" uu udf.a YrSrfha fcAiqia jykafiaf.a ksjrK orus' ifydaorfhks" wmf.a iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a jrm@idoh Tn iuZ. fjzjd wdfuka'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 94 f;jk jir

idudkH iuh

oi i;rjk breosk

idOqldrh

fldf,diais 3& 15

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ls@ia;`ia jykafiaf.a iduh Tfnz is;a ;`< rcluz flfrAjd' tlu YrSrfha fldgia jYfhka Tn leZojk ,oafoa fuz iZoyd h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 10& 1-12" 17-20 fyda 10& 1-9 Tn fok iduh Tjqka u; m;s; jkq we;'

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia iajduska jykafia ;j;a ye;a;E fofkl` m;a fldg ;uka hkak woyia l< ish,q k.r yd fmfoiaj,g Tjqka fofokd ne.ska ;ukag l,ska hejQ fial' Wkajykafia Tjqkag fufia jod< fial' f.dhu kuz nyq, h" f.djSyq jsr, h' tnejska f.dhuz lemSug fufylrejka tjk fuka f.dhfuz ysushdKkag hdpz[d lrkak' b;ska hkak' j. j,iqka ueog negZM megjqka hjkakdla fuka uu Tn hjus' miquznshla fyda u,a,la fyda mdjyka fyda fkdf.k hkak" uZ. oS wdpdr lsrSuz iZoyd mud fkdjkak' Tn huz f.orlg we;`ZM jQ l, m<uqfldg fuz f.org iduh fjzjd hs m;kak' iduh ,nkakg iq|=iq flfkla tys isgs;a kuz Tnf.a idu me;`u Tyq msg /fZokq we;' ke;fyd;a th Tn fj; fmr<d tkq we;' Tjqka fok foh luska fnduska ta f.oru kej;S isgskak' ukao" fufylrejd ish fpz;kh ,ensh hq;` h' f.orska f.org fkdhkak' Tn huz kqjrlg we;`ZM jQ l, Tjqka Tn ms<s .;af;d;a" Tn bosrsfhys ;nk foa j<Zokak' tys isgsk frda.Ska iqj lrkak' fojshka jykafiaf.a rdcHh Tn fj; meusKsfha h hs Tjqkag m@ldY lrkak' (tfy;a huz kqjrlg we;`ZM jQ l, Tjqka Tn fkdms<s.;af;d;a" ta kqjr jSosj,g f.dia" wfma mdoj, jel`Kq fuz kqjr |+js,s mjd Tng jsreoaOj wms .id ouuq' ta flfia jqj;a fojshka jykafiaf.a rdcHh <x j we;s nj oek.kake hs lshkak' fuh uu Tng lshus' ta ojfia oS ta kqjrg jvd fidfodug iykh we;s jkafka h' bkamiq ie;a;E fokd mS@;sfhka yerS wjq;a" iajduskS" Tnf.a kdufha wkqyiska hlaIfhda mjd wmg wjk; fj;s hs lSy' Wkajykafia Tjqkag l;d fldg id;ka js|=,shla fuka wyiska jefgkq |=gqus' n,kak" irAmhka o f.dakqiaika o md.kakg;a" i;`rdf.a uqZM Yla;sh u uev,kakg;a ud Tng n,h mjrd we;' lsisjlska Tng wk;`rla fkdfjhs' tfia jqjo wY`oaO wd;auhka Tng hg;a jk ksid ikaf;daI fkdjkak' Tnf.a kdu iajrA.fhys ,shd we;s ksid ikaf;daI jkake hs jod< fial')
breosk iqmqj; 95 f;jk jir

iqjsfYaI jdlHh tfiah' (jryka w;r fldgia w;ay< yelsh')

idudkH iuh

mif<dia jk breosk

idudkH iufha mif<dia jk breosk


m<uqjk lshejSu oajs;Sh kS;s ix.@yh 30& 10-14
oajs;Sh kS;s ix.@yh fmdf;ka .;a mdGhls'

foaj jpkh Tn fj; we;' th wkqidr lrkak'


fojs iusZodKka Tn .ek o mS@;s m@fudao jkafka fuz kS;s ix.@yfha ,shd we;s fojs iusZodKka jykafiaf.a wd{d o kS;s yd ksfhda. o ms<smosk msKsi" Tn Wkajykafiaf.a yZvg lSlre jqfKd;a Tfnz uqZM yDofhka iy Tfnz uqZM is;ska Wkajykafia fj; yerS wdfjd;a muKls' ud Tng wo kshu lrk fuz mK; |=Ialr tllaj;a" bgq lrkakg wmyiq tllaj;a fkdfjz' th we;af;a wyfiys fkdfjz' tnejska th wid bgq lrk msKsi wm fj; f.k tkakg ljfrla wyig k.skafka o lshd lsisjl`g lsj fkdyels h' th we;af;a uqyqoska tf;r o fkdfjz' tnejska th wid bgq lrk msKsi wm fj; f.k tkakg ljfrla uqyqo ;rKh lrkafka o lshd lsisjl`g lsj fkdyels h' tfy;a" ta jpkh Tn bgqlrk msKsi th Tng b;d <xj" Tfnz f;d,a u;o Tfnz isf;ys o we;af;a h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 69&13" 16" 29-30" 32-33" 35-36

ms<s;`r & fojsZ|=ka fidhkafkda osrsu;a jkafkda h' .Sh & tfy;a iusZ|=ks" uf.a whe|=u Tng h'
wfka fojsZ|=ks Tn rsis fjz,djl ug ms<s;`re |=k uekj' Tfnz wOsl fm@aufhka Tn |=ka .e<jSfuz fmdfrdka|=j bgqlrk ksid ug W;a;r |=k uekj' iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu hym;a nejska ug ms<s;`re |=k uekj' Tfnz buy;a ohdj wkqj Tfnz uqyqK ud fj; yefrjzj uekj' tfy;a" uu mSvd jsZosuska fjzokdfjka isgsus' wfka fojsZ|=ks" ud ikid" ud .<jd .; uekj' tjsg uu .S .hd fojsZ|=ka miikafkus' ;`;s .S .huska uu t;`uka fndfyda fia miikafkus'
breosk iqmqj; 96 f;jk jir

idudkH iuh

mif<dia jk breosk

mSvs;fhda fuh oel mS@;s jkafkda h' fojsZ|=ka fidhd hkafkda osrsu;a jkafkdah' ukao" iusZodfKda os<sZ|=ka yg ijka fok fial' isr.; jS isgsk ;u fik. w;a fkdyrsk fial' fojsZodfKda isfhdka lkao uqodf.k cqodf.a k.r f.dvk.k fial' t;`uka fikZ. tys jiuska th N`la;s jsZoskafkda h' t;`ukaf.a fiajl fm<m; th Wreu lr .kafkda h' fojz kug fmuz lrkafkda tys jdih lrkafkda h'

fojk lshejSu

fldf,diais 1& 15-20

Y`oaOjQ mdjqZM wfmdia;`ZM ;`uka jsiska fldf,diaisjrekag fj; ,shk ,o yiqfkka fldgils'

uqZM jsYajhu Wkajykafia lrKfldgf.k o Wkajykafia Wfoid o ujk ,oafoa h'


ls@ia;`ia jykafia woDYHudk fojshka jykafiaf.a oDYHudk iajhrEmhj" uqZM uejs,af,ys w. ;eka .kakd fial' ukao" i.f,dj;a" fuf,dj;a we;s ish,a, Wkajykafia lrKfldgf.k ujk ,oafoa h' oDYHudk" woDYHudk foa o" fojs foaj;djka o" wOsldrSka o" N~;dOsm;Ska o n,OdrSka o" fldgska lshf;d;a uqZM jsYajhu" Wkajykafia lrKfldgf.k o" Wkajykafia Wfoid o ujk ,oafoa h' Wkajykafia ;`< ish,a, taldnoaOj mj;shs' Wkajykafia iNdj kue;s YrSrfha ysi h' tys uQ,druzNh h' urKfhka W;a:dk jSfuys m@:uhdfKda h' fufia Wkajykafia ish,af,ys wiuiu ;ek ork fial' ukao" foaj leue;a; wkqj" foaj;ajfha mrsmQrAK;djh ls@ia;`ia jykafia ;`< jsh' Wkajykafia lrKfldgf.k uqZM jsYajhu ;uka yd iuZ.s lr .ekSug mshdKka jykafia i;`gq jQ nejska l`reish u; mq;@hdKkaf.a osjs msoSu fya;`fldgf.k iudodkh we;s lruska" Wkajykafia lrKfldgf.k i.f,dj;a fuf,dj;a we;s ish,q foa iu.s l< fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

97

f;jk jir

idudkH iuh

mif<dia jk breosk

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajdusks" Tn jykafiaf.a jpk wd;auh o cSjkh o jkafka h' iod;k cSjkfha jpk we;af;a Tn jykafia fj; h' wdf,a,Qhd

cqjduz 6& 63" 68

iqjsfYaIh udf.a wi,ajeishd ljfrla o$'

,Qla 10& 25-37

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

tla;rd jskhOrfhla ke.sg fcAiqia jykafia mrSlaId lruska" .`re foajhsks" iod;k cSjkh ysus lr.kq iZoyd ud l`ula lghq;`oe hs weiSh' Wkajykafia o Tyqg ms<s;`re fouska" jHjia:dj,sfhys ,shd we;af;a lsfula o$ Tn th f;areuz .kafka flfiaoe hs weiQ fial' Tyq W;a;r fouska kqfUz uqZM yDofhka o uqZM is;ska o kqfUz uqZM jSrAhfhka o kqfUz uqZM nqoaOsfhka o kqfUz fojs jQ iajduska jykafiag;a" kqU kqUg fm@au lrkakdla fuka kqfUz wi,ajeishdg;a fm@au lrkak hkq hs lSh' Wkajykafia Tfnz W;a;rh yrsh' tfia lrkak' tjsg Tn cSj;a jkafkysh hs Tyqg jod< fial' tfy;a Tyq ;uka ksfodia nj olajkakg leue;sj udf.a wi,ajeishd ljfrlaoe hs fcAiqia jykafiaf.ka m@Yak lf<ah' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska fufia jod< fial' tla usksfila fcrei,fuka fcrsfldaj n,d hoaoS" fidr uq<lg wiqjsh' fidre Tyqf.a jia;@ meyerf.k" Tyqg ;<d fm<d Tyq wvmK fldg oud hkakg .shy' ta w;r tla mQclfhla wyuzfnka ta uZ. hkqfha" Tyq oel mdfrA wksla me;af;ka .sfha h' tfiau f,jShfhla o t;ekg meusK Tyq oel mdfrA wksla me;af;ka .sfha h' tfy;a ta u.ska .uka .;a tla iudrsh cd;sl usksfila Tyq yqka ;ekg wjq;a" Tyq oel" wkqluzmdj Wmojd" Tyq fj;g f.dia" f;,a yd usoshqI .,ajd" ;`jd, neZo ;udf.au uD.hd msg ysZ|=jd" ;dkdhug f.k f.dia Tyq n,d .;af;ah' miqjod Tyq rsoS ldis folla f.k ;dkdhuzldrhdg oS" fudyq n,d.kak' fuhg jevsfhka Tn jshouz lrk huz ;rula weoao$ kej; wd jsg uu th Tng f.jkafkus hs lSh' boska fidreka w;g wiqjQ ta ;eke;a;dg fulS ;sfokdf.ka wi,ajeishd jQfha ljfrlao lshd Tn is;kafkys o$ Tyqg ohdj oela jQ ;eke;a;dh hs jskhOrhd lSh' Tn;a f.dia tfiau lrkake hs fcAiqia jykafia Tyqg jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 98 f;jk jir

idudkH iuh

oi ih jk breosk

idudkH iufha oi ih jk breosk


m<uqjk lshejSu
W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGfhls'

W;am;a;s 18& 1-10

iajdusks" Tn jykafiaf.a odihd <Z. kej;S hk fuka b,a,us'


;jo" iusZodKka jykafia uuzfrAys wdf,dak wrU <Z. oS wdn@yuzg orAYkh jQ fial' Tyq ojdf,a wjqriakh we;s fjz,dfjz l~vdrfuz fodrlv jdvsjS isgsfha h' Tyq fk;a Tijd ne,Q jsg mq|=uhls ;udg kq|=rska usksiqka ;sfofkl` isgskq osgS h' Tjqka |=gq jsg Tyq Tjqka yuqjSug f.dia ysi kud jeZo jegqfKa h' fufia wdpdr fldg" iajdusks" lreKdlr Tfnz odihd <Z. kej;S hk fuka b,a,us' ug wjirhs' uu j;`r gslla f.fkkafkus' Tn mdo fidaodf.k .i hg jsfjzl iqj jsZoskak' uu o lEu gslla f.fkkafkus' th j<Zod" Tfnz .; is; ikidf.k fuz .uk hkak' Tfnz odihdf.a ksjig Tn meusKsfha ta ksid he hs lSh' Tjzyq o Tn lS f,i lrkafkuq hs ms<s;`re |=kay' wdn@yuz jyd l~vdru ;`<g f.dia" idrdg l;d fldg" fydZou msgs f.daKshla blauKska f.k" thska gslla wkd" WZ|=k u; ;nd frdgS mqZMiaikake hs lSh' ;jo Tyq .j mgzgshg |=j f.dia" losu <mgs jiail` f.k odihdg |=kafka h' odihd o W# blauKska ms<sfh< flf<a h' ;jo wdn@yuz fjZvre yd lsrs o" msisk ,o jyq uia o f.k wd.ka;`lhka bosrsfhys ;enS h' Tjqka tajd j<Zok jsg Tyq o .i hg Tjqkag iuSmj isgsfha h' tjsg Tjzyq wdn@yuzg l;d fldg" kqfUz nsrsZo idrd fldfyda oe hs weiQy' wE l~vdru ;`< h hs Tyq W;a;r |=ks' tjsg wuq;a;d l;d fldg ore Wm;g kshu ld,h meusKs jsg i;a;lg u uu kqU fj; fkdjrojd wdmiq tus' tjsg kqfUz NdrAhdj jk idrd mqf;l` ,nkakS h hs lSh'

foaj jdlHh tfiah'


99

breosk iqmqj;

f;jk jir

idudkH iuh

oi ih jk breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 15& 1-5

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tfnz fojz ue|=frA ljfrl`g isgsh yelafla o$ .Sh & iusZ|=ks" Tfnz fojz ue|=frys ljfrl`g isgsh yelafla o$
Tfnz Y`oaO lkafoa ljfrl`g jsish yelafla o$ ksfodia f,i l,a hjk oeyeus f,i jev lrk" wjxl joka mjik ;eke;a;dg h' .;` fla,duz fkdlshk" us;`rdg kmqr fkdlrk" wi,ajeishdg tfrys j lg l;d fkdm;`rejk ;eke;a;dg h' Tyq |=okka ms<sl`,a lrkafka h' iusZ|=kag .re lrk whg Tyq .re ire md jdis wjdis fkd;ld" ish fmdfrdka|= bgq lrhs' Tyq uqo,a fmd<shg fkdfohs' ksfodia whg jsreoaO j w,a,ia fkd.kshs' fujka .`Ke;s usksid yg msrsySula lsis lf,l fkdjkafka h'

fojk lshejSu

fldf,diais 1& 24-28

Y`oaOjQ mdjqZM wfmdaia;`ZM ;`uka jsiska fldf,diaisjrekag hjk ,o yiqfkka fldgils'

hq. yd mruzmrd .Kkdjla ;siafia ryila j ieZ.jS ;snqK mKsjqvh oeka ieoeyej;`kag wkdjrKh lr we;'
Tn Wfoid ud jsZosk |=la .ek oeka uu mS@;s fjus' uf.a ta YdrSrsl |=lajsZoSu fya;`fldgf.k" ls@ia;`ia jykafiaf.a YrSrh jk iNdj Wfoid Wkajykafiaf.a |=la jsZoSfuz W#k;d iuzmQrAK lsrSug uu iydh fjus' fuz iNdfjz fiajlhl` jYfhka fojshka jykafia ud m;alr Tfnz hym; Wfoid ug j.lSula ndr |=ka fial' ta j.lSu kuz fojshka jykafiaf.a mKsjqvh iuzmQrAKfhka m@ldY lsrSu h' ta mKsjqvh" hq. yd mruzmrd .Kkdjla ;siafia ryilaj ieZ. jS ;snS oeka Wkajykafiaf.a ieoeyej;`ka yg wkdjrKh lr we;' Tjqka yg th wkdjrKh lrk ,oafoa ta ryfi
breosk iqmqj; 100 f;jk jir

idudkH iuh

oi ih jk breosk

f;acdkajs; iuzm; l`ula oehs il, cd;Skag okajkq msKsi h' ta ryi kuz ls@ia;`ia jykafia Tn ;`< jev jsiSu h' Wkajykafia Tfnz f;acdkajs; n,dfmdfrd;a;`j jk fial' wm m@ldY lrkafka ta ls@ia;`ia jykafia h' ish,q fokd u mrsK; ls;`Kqjka jk msKsi ish,qfokdg oekuq;`luz fouska ish,q wdldr m@{dfjka wkqYdikd lruq'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 8& 15

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd foaj jpkh wjxl msrsis|= is;lska wid ms<smeo fkdmiqng jSrAhfhka M, orkafkda Nd.Hjka;fhda h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 10& 38-42 fcAiqia jykafia udrA;d iy urshd iuZ. ms<siZofrys fh|=K fial'

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

;jo fcAiqia jykafia ish Y@djlhka iuZ. hoaoS Wkajykafia tla .ulg we;`,a jQ fial' tjsg udrA;d kuz tla ia;S@hla ish ksfjig Wkajykafia ms<s.;a;d h' wehg urshd kuz ifydaorshla jQjd h' wE iajduska jykafiaf.a mduq, ysZo Wkajykafiaf.a b.ekajSug ijka |=kakd h' tfy;a udrA;d i;aldr lghq;` jevs jSfuka lror jS isgshdh' wE Wkajykafia fj;g meusK" iajdusks" udf.a ifydaorsh me;a;lg jS i;aldr lghq;` ud msgu mjrd isgsk yegs Tn i<lkafka keoao" tnejska ug Wojz lrkakg wEg lsj uekeje hs lSjd h' tfy;a iajduska jykafia W;a;r fouska" udrA;d" udrA;d" Tn fndfyda foa .ek lror fjuska k<x.` jkafkys h' tfy;a wjYH tl fohls' urshd hym;a foh f;dardf.k we;' th wE flfrka meyer .kq fkd,efnz h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah
breosk iqmqj; 101 f;jk jir

idudkH iuh

oi i;A jk breosk

idudkH iufha oi i;a jk breosk


m<uqjk lshejSu
W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGfhls'

W;am;a;s 18& 20-32

iajdusks" kej; jdo lsrSug bosrsm;a jSu .ek ud iuZ. fkdlsfmk fiala jd'
iusZodKka jykafia wdn@yuzg l;d fldg" fidfoduz iy f.dfudard kqjrj,g jsreoaOj k.sk fpdaokd fl;ruz oreKq o$ Tjqkaf.a mdmh fl;ruz nrm;< o$ tnejska uu oeka nei f.dia ud fj; muqKqjd we;s fpdaokdj, we;a; ke;a; jsNd. lrus hs jod< fial' tjsg wuq;af;da t;ekska kslau fidfoduz n,d msg;a jQy' tfy;a wdn@yuz iusZodKka bosrsfhysu kej;S isgsfha h' wdn@yuz o Wkajykafiag iuSm jS" ienejska u Tn wousgqjka iuZ. ousgqjkaj;a jkik fiala o$ fydZohs kqjfrys ousgqjka mKia fofkla isgs;a kuz" fuz mKia fokd ksid kqjr fkdjkid Bg iudj fkdfok fiala o$ wousgqjka iu. ousgqjka jkid,Sfuz woyi Tfnka |=rska |=re fjzjd wousgqjka iuZ. ousgqka tlu usuzfuka uekSu Tfnz leue;a; fkdfjzjd uqZM usys;,fha jsksYaphldrhdfKda idOdrK f,i hqla;sh bgq fkdlrk fiala oe hs weiS h' tjsg iusZodKka jykafia W;a;r fouska" fidfoduz kqjfrys ousgqjka mKia fofkla isgs;a kuz Tjqka ksid ta uqZM kqjrg u uu iudj fokafkus hs jod< fial' wdn@yuz kej;;a l;d lruska" wZM yd |+js,a, muKla jQ ud" udf.a iusZodKka jykafia iuZ. l;d lsrSug ;ruz ksrANS;jSu .ek ug iudjkak' fydZohs kqjfrys ousgqjka i;<sia mia fofkla isgs;a kuz mia fofkl` wvq ksid Tn uqZM kqjr jkid,k fialaoe hs weiS h' tys ousgqjka y;<sia mia fofkla isgs;a kuz uu th fkdjkius hs Wkajykafia jod< fial' wdn@yuz h<s;a l;d lruska" we;euz jsg tys ousgqjka i;<sia fofkl` isgskakg mqZMjke hs lSh' ta i;<sia fokd ksid uu kqjr fkdjkius hs Wkajykafia W;a;r |=ka fial' wdn@yuz kej;;a l;d lruska" iajdusks Tn ud iuZ. fkdlsfmk fialajd' uu kej;;a l;d lrus' fydZohs tys ;sia fofkl` muKla isgskag mqZMjke hs lSh' ta ;sia fokd ksid uu kqjr fkdjkius hs Wkajykafiao W;a;r |=ka fial'
breosk iqmqj; 102 f;jk jir

idudkH iuh

oi i;A jk breosk

wdn@yuz ;j|=rg;a l;d lruska" iusZodKka jykafia iuZ. jdo lsrSug bosrsm;ajSu .ek lud jkak' fydZohs tys ousgqjka jsis fofkla muKla we;ehs ys;uq hs lSh' ta jsisfokd ksid uu kqjr fkdjkius hs Wkajykafia ms<s;`re |=ka fial' tjsg wdn@yuz h<s;a fufia lSh' iusZodKka jykafia ud iuZ. fkdlsfmk fialajd ;j tl jrla muKla l;d lsrSug ug wjirhs' fydZohs tys ousgqjka oyfofkla muKla we;ehs ys;uq' ta oyfokd ksid uu kqjr fkdjkid,us hs Wkajykafia W;a;r |=ka fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 138& 1-3" 6-8

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tn wmg ms<s;`re |=ka fial' .Sh & iusZ|=ks" yo m;af,ka Tng ;`;s lrkafkus'
iqr|=;`ka bosrsfhys Tng .S .hd Tn miikafkus' Tfnz Y`oaO ud<s.dj foi n,d kuialdr lruska Tfnz lreKd .`Kh iy i;a .`Kh ksid Tfnz kduhg ;`;s mqokafkus' Tfnz kduh;a" wd{d;a W;a;rS;r nj Tn fmka jQ fial' ud Tn heos ojfia oS Tn ug ms<s;`re |=ka fial' udf.a is; ijs fldg ug ffOrAhh |=ka fial' iusZodfKda Wiia kuq;a my;a wh i<lk fial' tfy;a WZv.` wh |=r isgu yeZosk .kak fial' uu jsm;a;s ueo yeisfruz kuq;a Tn ud /l n,d.kak fial' Tn udf.a i;`rka f.a Woyig jsreoaO j Tfnz yia;h os.` lrk fial' Tfnz iqr;ska Tn ud .<jk fial' iusZodfKda ud iuznkaOj woyia lrk foa bgq lrk fial' iusZ|=ks" Tfnz fm@auh iod mj;afkah' Tn werUq foa ksu l< uekj'
breosk iqmqj; 103 f;jk jir

idudkH iuh

oi i;A jk breosk

fojk lshejSu

fldf,diais 2& 12-14

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldf,diaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

fojshka jykafia wm ieu ls@ia;`ia jykafia iuZ. cSj;a lr wfma ishZM mjz lud lrk fial'
ukao" fn#;Siau iakdmkfha oS Tn Wkajykafia iuZ. j<,kq ,en" Wkajykafia urKfhka W;a:dk l< fojshka jykafiaf.a ls@hdldrS n,h ;`< we;s jsYajdih lrKfldgf.k ls@ia;`ia jykafia iuZ. W;a:dk lrkq ,enqjdyq h' Tn mjzldrhka ksid;a" wprAufPAos;hka jQ ksid;a uerS isgs kuq;a" fojshka jykafia Tn ls@ia;`ia jykafia iuZ. cSj;a lr Tfnz ishZM mjz lud l< fial' wKmK;aj,g wm neZo ;enQ wmg wys;lr wemlrh Wkajykafia wj,x.` l< fial' th l`reifha weK .id wfmka bj;a l< fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn ,nd we;af;a wnznd mshdfKks hs wu;d hdpz[d l< yels mq;@Ndjh ,enSfuz ;;a;ajhls' wdf,a,Qhd

frdau 8& 15

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 11& 1-13 b,a,kak" Tng fokq ,nkafka h'

fcAiqia jykafia tla ;ekl hdpz[d lruska isgs fial' th ksu jQ miq Wkajykafiaf.a Y@djlhkaf.ka tla ;eke;af;la l;d fldg" iajdusks" cqjduz ;u f.da,hkag b.ekajQ f,i" wmg;a hdpz[d lrkakg b.ekakqj uekej hs lSfjz h' Wkajykafia Tjqkag fufia jod< fial'
breosk iqmqj; 104 f;jk jir

idudkH iuh Tn hdpz[d lrk l, fufia lshkak&

oi i;A jk breosk

mshdfKks" Tfnz kduhg f.#rj fjzjd' Tnf.a rdcHh meusfKajd' wmf.a oskm;d fNdackh osfkka osk wmg |=k uekj' wfma mjz wmg lud l< uekj' ukao" wmg Kh.e;sj isgsk ieug wm lud jk nejsks' wm mrSlaIdjg fkdmuKqjkq uekj' ;jo Wkajykafia Tjqkag l;d lruska" Tn w;r us;`frl` we;s ;eke;af;la uy ? Tyq fj; f.dia" us;@h" ug frdgS ;`kla fokak" .ukla hk udf.a us;@fhla ud fj; wjq;a isgshs' Tyqg fokak lsisjla ud <Z. ke;e hs lshkafka kuz f.a we;`f<a isg ta us;`rd W;a;r fouska" ug lror fkdlrkak" oeka fodr jid ;sfnz' udf.a orefjda o ud iuZ. wefZoa ksod isgs;s' ke.sg hula Tng fokakg fkdyels h hs lshhso$ uu Tng fuh lshus' Tyq ish us;@lu i,ld ke.sg Tyq b,a,k foa Tyqg fkdfo;;a" Tyqf.a ,ecAcd ke;s fm/;a;h ksid ke.sg jqjukd muK Tyqg fokq we;e hs jod< fial' uu o Tng lshus' b,a,kak" Tng fokq ,efnz' fidhkak" Tng iuzN fjz' ;gzgq lrkak" Tng fodr yrskq ,fnz' ukao" b,a,k yeug ,efnz' fidhkakdg iuznfjz' ;gzgq lrkakdg fodr yrskq ,fnz' Tn w;frka ljr msfhla ;u mq;@hd udZM b,a,Q jsg udZMjd fjkqjg irAmfhl` fohs o$ fkdfyd;a ns;a;rhla b,a,Q jsg Tyqg f.dakqiail` fohso$ fufia whym;a jQ Tn" Tfnz orejkag hym;a foa fokakg okakdyq kuz" Bg fldmuK jevsfhka" Tfnz iajrA.Sh mshdKka jykafia ;uka jykafiaf.ka b,a,kakkag Y`oaOd;auhdKka fkdfok fiala o$
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

105

f;jk jir

idudkH iuh

oi wg jk breosk

idudkH iufha oi wg jk breosk


m<uqjk lshejSu OrAufoaYlhd 1& 2" 2& 21-23
OrAu foaYlhdf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

ukqIHhdf.a Y@ufhka Tyqg l`uk jevla fjzzo$'


ish,a, ksiaidr h" ish,a, ksiaidr h' yeu fohu ksiaidrh hs OrAu foaYlhd mjihs' ukqIHfhla m@{dj" wjfndaOh yd olaI;dj we;sj ish ldrAhh bgq lrhs' tfy;a" lsis fjfyila fkdoerE fjk flfkl`g tajdfha m@;sM, ;nd hkag Tyqg is|=fjhs' fuh o ksIaM," widOdrK fohls' ukqIHhd uqZM uy;a fmdf<dfjys fjfyi ord lrk lghq;`j,ska yd udkisl Y@ufhka Tyqg l`uk jevla fjzo$ cSjs;h uqZM,af,a u Tyqg we;af;a lror yd is;a fjzokdj muK h' rd;S@fha oS mjd Tyqf.a is;g ksial,xlhla ke;' fuh o ksIaM, fohls'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 90& 3-6" 12-14" 17

ms<s;`r & wmf.a jdiia:dkh iusZodfKda h' .Sh &


Tn usksid h<s |=js,a,g yrjk fial' usksiqks" |=js,a,g yefrAjd lshd Tn jodrk fial' Tn weia bosrsfhys jir oyila" f.jS .sh Bfha oji jeks h' /fha tl hduhla jeks h' ieZv myrlska fuka Tn usksiqka f.k hk fial' Tjzyq isysfkka fuka my jS h;s' Wfoa oZM oeuQ ;K m; yd iudk jkafkda h' Wfoa tajd ireidr f,i jefvkafka h' ijia l, mr jS jsh<S hkafka h'
breosk iqmqj; 106 f;jk jir

idudkH iuh

oi wg jk breosk

osjs fmfj; fl;ruz ,qyqZvq o lshd jgyd |=k uekj' fuh fufkys lrk msKsi keKj;a is;la wmg |=k uekj' iusZ|=ks" fumuK os.` l,la wE;a jS fkdisg Tn wm fj; fmr<d meusKsh uekj' Tfnz odihkag wkqluzmd l< uekj' Wofhka Woh Tfnz fm@aufhka msrS wms wjos juq' oji mqrd ;`gq mygq is;ska wms .S .huq' wm fojsZ|=kaf.a lreKdj wm flfrys nenf<ajd wfma jev lghq;` Tn u.ska cfhka chg meusfK;ajd wfma jev lghq;` Tn u.ska cfhka chg u meusfKajd

fojk lshejSu

fldf,diais 3& 1-5" 9-11 ls@ia;`ia jykafia jev isgsk ;ek f,djz;`re foh m@drA:kd lrkak'

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldf,diaisjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

Tn ls@ia;`ia jykafia iuZ. W;a:dk lrkq ,enQ nejska fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi jevysZosk ls@ia;`ka jykafia jevisgsk ;ek we;s" f,djz;`re foa m@drA:kd lrkak' f,#lsl foa flfrys fkdj f,djz;`re foa flfrys Tfnz is; fhduqlrkak' ukao" Tn uereKq nejska oeka Tfnz cSjs;h ls@ia;`ia jykafia iuZ. fojshka jykafia ;`< ieZ.jS mj;shs' wfma cSjkh jk ls@ia;`ia jykafia m@ldY jk jsg" Tn;a Wkajykafia iuZ. f;aciska m@ldY jkq we;' tnejska ldu us:Hdpdrh" wmsrsis|=lu" ldurd.h" kmqre ;DIaKd" rEm jeZoSula jeks ;Kaydj hk lduql |=isrs;a kid oukak' tlsfkldg fndre fkdlshkak' ukao" Tn mrK iajNdjh tys |=isrs;a iuZ. bj; ,d" w,q;a iajNdhlska ieriS isgskakyq h' fojshka jykafia ms<snZo iuzmQrAK oek.ekaug Tn muqKqjkq msKsi" ta w,q;a iajNdjh tys uejquzldrhdKkaf.a rEmh wkqj Wkajykafia ksrka;rfhka w,q;a lrk fial' ta w,q;a cSjs;fhys .S@l cqfojz lshdj;a" prAufPAos; wprAufPAos; lshdj;a" uzf,apzP YsIag lshdj;a" odi ksrAodi lshdj;a fNaohla ke;' we;af;a ish,a,ka ;`< ish,a, jk ls@ia;`ia jykafia mufKls'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 107 f;jk jir

idudkH iuh

oi wg jk breosk

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ks" i;Hh kuz Tnf.a OrAuh h' i;Hfhys wm lem l< uekj' wdf,a,Qhd

cqjduz 17& 17

iqjsfYaIh

,Qla 12& 13-21

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tn /ia fldg .;a foh ljfrl`g whs;s jkafka o$'


iuQyhd w;frka tla ;eke;af;la l;d fldg .`re foajfhks" ud iuZ. wfma Wreuh fnod .kakg udf.a ifydaorhdg lsj uekje hs Wkajykafiag lSy' Wkajykafia l;d lruska" us;@h" Tn flfrys kvqldrfhl` fkdfyd;a foam, fnokafkl` fldg ud m;a lf<a ljfrla oe hs Tyqf.ka weiQ fial' ;jo ishZM wdldr ;Kaydj,ska mfriaiuz jkakg n,d.kak" ukqIHfhl`g fld;ruz foam< ;snqK;a Tyqf.a cSjs;h ta msg rZod ke;e hs Tjqkag jod< fial' Wkajykafia Wmudjla lshuska fufia jod< fial' tla Okj;l`f.a j;`msgsj, fndfyd M,odj we;s jsh' tjsg Tyq is;ska l,amkd lruska" uu l`ula lruz o$ udf.a Nj fNda. /ia lr ;nkakg bv lv ke;' uu fufia lrus' udf.a wgqfldgq lvd oud jvd jsYd, tajd f.dvkZ.d" tajdfha ish,q Ok OdkH /iafldg ;nd" uf.a mskl uy; wjqre|= .Kkdjlg iEfyk ;ruz w.kd jia;` iuzNdrhla fuys /ia fldg ;sfnz' jsfjzl iqjfhka ld nS mS@;s jkakehs ugu lshd.ksus' tfy;a" fojshka jykafia Tyqg l;d fldg w{dkh" wo rd;s@fha oS Tnf.a m@dKh Tfnka .kq ,efnz' tjsg Tn /iafldg .;a foh ljfrl`g whs;s jkafka oe hs jod< fial' fojshka jykafia bosrsfhys fmdfydi;a fkdjS ;udg u jia;` /ialr .kakd wh tjeks h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 108 f;jk jir

idudkH iuh

oi kj jk breosk

idudkH iufha oi kj jk breosk


m<uqjk lshejSu
i,fudkaf.a m@{dj kue;s fmdf;ka .;a mdGfhls'

m@{d 18& 6-9 ta

wfma i;`rkag oZvqjuz oSug .;a ls@hd udrA.fhka u wm Tn fj; leZojd .;a fial'
wfma mshjrekag rd;s@h .ek l,a;shd okajk ,oS' tnejska ;uka jsYajdi l< fmdfrdka|=j, wdldrh |=gq jsg mS@;sfhka ffOrAhh ,nd .;af;da h' Tfnz ck;djf.a n,dfmdfrd;a;`j jQfha oeyeushkaf.a .e<jSu;a i;`rkaf.a jskdYh;a h' Tn wfma i;`rkag oZvqjuz oSug .;a ls@hd udrA.fhka u" wm Tn fj; leZojd .ekSfuka Tn wm uysudkajs; l< fial' oeyeus whf.a ne;su;a orefjda ryiska mZvqre Tmamq l<y' tnejska fuz osjHuh .sjsiqug Tjzyq talu;slj tlZ. jQy'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 33& 1" 12" 18-20" 22

ms<s;`r & iusZodfKda f;dard.;a fikZ. wdisrs ,oafoda h' .Sh &
ousgqks" ysus;`uka flfrA mS@;s ikaf;daI jkak' m@Yxidj wjxl whg fydnkd fohls' iusZ|=ka ;uka fojshka fldg i,lk cd;sh o fojsZ|=ka i;` Wreuh f,i f;areKq fikZ. o wdisrs ,oafoda h' foaj Nh we;af;ks" foaj lreKdj m;kak' urKfhka .<jk msKsi o |=Lsla |=re fldg osjs rlakd msKsi o t;`udfKda osjeiska n,k fial' wms ysus;`uka flfrA jsYajdifhka n,d isgsfhuq' wfma msysg;a m<sy;a t;`udfKda h' iusZ|=kS" Tn flfrA wfm n,dfmdfrd;a;` msysfgjQ f,iu Tfnz lreKdj wm flfrys fjzjd
breosk iqmqj; 109 f;jk jir

idudkH iuh

oi kj jk breosk

fojk lshejSu

fyfn@jz 11&1-2" 8-19 fyda 11&1-2" 8-12

fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

wdn@yuz n,dfmdfrd;a;` jQfha fojshka jykafiag idod ksu l< k.rfhls'


weoys,a, jkdys n,dfmdfrd;a;` jk foa ms<snZo iy;slh fjz' woDYHudk foa ms<snZo meyeoSu h' ;ukaf.a weoys,a, ksid wfma uq;`ka us;af;da fojshka jykafiag ms@h ukdm jQy' weoys,af,ka wdn@yuz leZojSu ,enQ l," ;ud hkafka fldfyaoehs fkdoek ;udg Wreuhla f,i miqj ,efnkakg hk ia:dkhg msg;a jS hk f,i lSlre jS kslau .sfhah' weoys,af,ka Tyq jsfoaYslfhl` fuka fojshka jykafia fmdfrdka|= jQ foaYfhys mosxps jS" tu fmdfrdka|=jg ysusldrhka jQ Bidla iy cdfldnz iuZ. l~vdruzj, jdih lf<a h' ukao" fojshka jykafia u" ish ie,eiau wkqj idod ksu l< ijs w;a;sjdruz we;s" k.rh .ek Tyq n,d isgsfha h's weoys,af,ka idrd" fmdfrdka|=j |=ka ;ekeka jykafia jsYajdi lghq;` flfkle hs ms<s.;a ksid ksis jhi miq jQj o" ms<sisZo .ekSfuz Yla;sh ,enqjd h' tfyhska u< flfkl` jeks ;eke;a;l`f.ka mjd .Kkska wyfia ;re fuka o" uqyq|= fjrf<a wixLH je,s leg fuka o jQ jsYd, mrmqrla we;s jsh' (weoys,af,ys msysgd isgs fudjqyq ish,af,da u ush .shy' Tjzyq fmdfrdka|= jQ foa fkd,enQ kuq;a" tajd l,a ;shd oel i;`gska ms<sf.k" usys msg ;uka jsfoaYshka o wd.ka;`lhka o nj m@ldY l<y' funZ|= foa m@ldY lrk wh" ;ukaf.au ujqnsula fidhk nj uekjska meyeos<s lr;s' Tjzyq ;uka yer oud wd rg .ek u is; is;d isgshdyq kuz" fmr<d tys hdug Tjqkag wjia:d ;snsKs' tfy;a Tjzyq oeka jvd W;`uz rgla" tkuz iajrA.Sh rgla foi is;a fhduq lr;s' fojshka jykafia Tjqkaf.a fojsZofKda hhs lshkq ,nkjdg Wkajykafia ,cAcd fkdjkafka Wkajykafia Tjqkag kqjrla ms<sfh, fldg ;sfnk ksid h' wdn@yuz mrSlaId lrkq ,enQ l," Tyq weoys,af,ka Bidla mQcd lf<a h' Tfnz jxYh Bidlaf.ka mejf;kafka h' hk foaj fmdfrdka|=j wdn@yuz i;`gska ms<s.;a kuq;a" ish talcd;l mq;@hd mQcd lsrSug iQodkuz j isgsfha h' u<jqka W;a:dk lsrSug jQj o fojshka jykafiag yels nj Tyq is;g f.k tla jsoshlg lshf;d;a" Tyq Bidla urKfhka kej; ,nd .;af;a h')
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 110 f;jk jir

idudkH iuh

oi kj jk breosk

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd wjosj bkak" Tnf.a iusZodfKda lskuz ojil tk fiala oehs Tn fkdokakyq h hs iajduska jykafia jod< fial' wdf,a,Qhd

uf;jz 24& 42

iqjsfYaIh

,Qla 12& 32-48 fyda 12& 35-40 Tn o wjos j isgskak'

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

(l`vd /< nsh fkdjkak" Tng rdcHh fokakg Tnf.a mshdKka jykafia ieoS meyeoS isgsk fial' Tn i;` foa jsl`Kd oka fokak' fkdosrk miquzns o fkdmsrsfyk jia;` o iajrA.fhys Tng imhd .kak' tysoS tajdg fidre <x fkdfj;s' ldfjda o kdia;s fkdlr;s' ta ukao" Tnf.a jia;`j fld;ek o" Tnf.a is;;a t;eku h') Tnf.a bZ. mgs neZo.kak" myka o o,ajd ;nd .kak' ;u iajdushd irK ux.,Hfhka miq" fmr<d wjq;a fodrg ;gzgq l< jydu fodr yrskq jia Tyqf.a Bu n, n,d isgsk ukqIHhka yd iudkj isgskak' iajdushd tk l, odihka wjosj isgskq Tyq |=gqfjd;a ta odifhda Nd.Hjka;fhda h' we;af;kau uu Tng lshus' Tyq ;udf.a bZ. mgsh neZo Tjqka lEug ysZ|=jd Tjqkag Wmia:dk lrkafka h' Tyq fojk hdufha oS fyda ;`kajk hdufha oS fyda wjq;a tf,i u olskafka kuz ta odifhda Nd.Hjka;fhda h' tfy;a fidrd fldhs mefha oS tkafka oe hs f.or iajdushd oek isgsfha kuz" Tyq fkdksod ysZo" ;udf.a f.h nsZoSug bv fkdfok nj oek.kak' tnejska Tn;a iQodkuz j isgskak' fufia lshkafka Tn n,dfmdfrd;a;` fkdjk mehl oS ukqIH mq;@hdKka jvsk ksid h' (tjsg fma|=re l;d lruska" fuz Wmudj jodrkafka wm Wfoid o" ke;fyd;a ish,a,ka Wfoid oe hs Wkajykafiaf.ka weiSh' tjsg iajduska jykafia fufia ms<s;`re |=ka fial' boska iajdushd jsiska ;u f.hs jeishkag kshu fjz,djg
breosk iqmqj; 111 f;jk jir

idudkH iuh

oi kjs jk breosk

wdydr fldgi imhk msKsi Tjqka flfrA m;a lrkq ,nk jsYajdiS" isys kqjK we;s .nvdldrhd ljfrla o$ iajdushd wd l, huz odifhl` ish fiajfhys isgskq Tyq |=gqfjd;a ta odihd Nd.Hjka;fhla h' ta iajdushd ;u ika;l ish,a, flfrys Tyq m;a lrkafka hhs we;af;kau uu lshus' tfy;a ta odihd" udf.a iajdushdf.a Bu mudjkq we;e hs is;uska oeis oiqkag myr fokakg;a ld nS u;a jkakg;a mgka .;fyd;a" Tyq n,dfmdfrd;a;` fkdjk oskl oS" fkdokakd mehl oS ta odihdf.a iajdushd wjq;a Tyqg oreKq f,i oZvqjuz fldg" wjsYajdiSkag kshu brKu Tyqg;a kshu lrkafka h' ish iajdushdf.a woyi oekf.k;a" ta woyi mrsos lghq;` ixjsOdkh fkdl<djQ o ls@hd fkdl<djQ o odihd fndfyda myr ,nkafka h' tfy;a ta woyi fkdoek" myr ,enSug ksis foa l< wh iaj,am jYfhka myr ,nkafkda h' hul`g fndfyda foa fok ,oafoa o" Tyqf.ka fndfyda foa n,dfmdfrd;a;` jkq ,efnz' hul`g fndfyda foa mjrk ,oafoa o" Tyqf.ka Bg;a jevsfhka n,dfmdfrd;a;` jkq ,efnz'
iqjsfYaI jdlHh tfiah' (jryka w;r fldgi w;ay< yels h')

breosk iqmqj;

112

f;jk jir

idudkH iuh

is jk breosk

idudkH iufha is jk breosk


m<uqjk lshejSu fcrushd 38& 4-6" 8-10
fcrushd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fuz usksid fikZ.f.a hym; fkdj Tjqkaf.a jskdYh hhs Tn lshkakyq h'
fcrushd fikZ.g iusZodKka jykafiaf.a jpkh mejiQ jsg" wOsm;Syq l;d fldg" fuz ukqIHhd urkq ,efnzjd ukao" fufia funZ|= jpk lSfuka" fudyq k.rfha b;`rej isgsk hqoaO Nghka o ish,q fikZ. o wffOrAh lrkafka h' fuz usksid fikZ.f.a hym; fkdj Tjqkaf.a jskdYh m;kafka he hs lSy' fYfolshd rcq o" fukak" Tyq Tfnz wf;ys h' Tng jsreoaOj lsisjla lrkakg rcqg ners h hs lSfjz h' tl, Tjzyq fcrushd f.k ysrf.hs uZMfjys ;snqK u,alshd rc l`urekaf.a <sZog Tyq ,Kqj,ska neiafijzfjda h' ta <sfZoa j;`r fkdj uv ;snsKs' fcrushd tys ufvz trefKa h' tfnoa fuf,la rc f.orska kslau" fnkacuska fodrgqfjz ysZof.k yqka rcq fj; f.dia" rcqg l;d fldg" udf.a iajduska jk foajhka jykai" fuz ukqIHhka jsiska <sfZoa ouk ,o osjeisjr fcrushdg Tjqka l< ish,a, lDr;rh' Tyq tys nv.skafkka uefrkq we;' ukao" k.rfhys ;j;a lEug frdgS ke;e hs lS h' tjsg rc l`Ish cd;sl tfnoa-fuf,lag wKlruska" Tn iuZ. fu;ekska ukqIHhka ;`ka fofkl` leZojd f.k f.dia" osjeisjr fcrushd uefrkakg fmr Tyq <sfZoka f.dvg .kake hs lSfjz h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

113

f;jk jir

idudkH iuh

is jk breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 40& 1-3" 17

ms<s;`r & wfyda iusZ|=ks" wmf.a iydhg jevsh uekj' .Sh & uu bjis,af,ka ysus;`uka .ek n,dfmdfrd;a;`fjka isgsfhus'
ysus ;`udfKda udf.a |=la .ekjs,sj,g ijka |=ka fial' ysus ;`udfKda ud nshlre j<lska" uv j<lska f.dvg f.k" mrAj;hla u; msysgqjd" ud iqrlaIs; l< fial' fojsZ|=ka yg ;`;s mjik kj .Shla ud uqfjz ;enQ fial' fuh oel fndfyda fokl` .re nsfhka we<,S" iusZ|=ka flfrA woykq we;' uu |=.sfhlaus' os<skafZolaus' tfy;a ysus ;`udfKda ud isys lrk fial' Tn udf.a ms<sirK h" Tn udf.a us|=uzlre h' udf.a fojshks" mud fkdjS jevsh uekj'

fojk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a mdGfhls'

fyfn@jz 12& 1-4

wmg osjSug we;s Odjkh fkdmiqng jSrAhfhka |=juq'


fuzid jsYd, idlaIsldr fiakdjlska wm jgjS isgsk ksid" ish,q wjysr o" myiqfjka wm fj<d .kakd mdmhka o bj; ,d" weoys,af,a lrA;DjrhdKka o tys mrsmQrlhdKka o jk fcAiqia jykafia foiu fk;a fhdud" wmg osjSug we;s Odjkh fkdmiqng jSrAhfhka |=juq' Wkajykafia ;uka bosrsfhys jQ mS@;sh ksid" l`reisfhys wjudkh fkd;ld" tys jo jsZo fojshka jykafiaf.a isxydikfha ol`K; wiqka .;a fial'
breosk iqmqj; 114 f;jk jir

idudkH iuh

iss jk breosk

ta ksid Tn wffOrAhj jsvdjg m;a fkdjk msKsi" ;udg jsreoaOj ke.S isgs mjzlrejkaf.ka t;ruz jsfrdaOh bjiQ ;ekeka jykafia .ek is;d n,kak' mdmhg jsreoaOj lrk igfka oS Tn ;ju f,a j.`rejk ;ekg m;a jS ke;'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

ls@hd 16& 14

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ks" Tn jykafiaf.a mq;@hdKkaf.a jpk ms<s.ekSug wm is;a meye|=j uekj' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 12& 49-53

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fmdf<dfjys iduh fok msKsi fkdj fNao we;s lrk msKsi uu wdfjus'
fmdf<dj u; .sks,kak wdfjus' .skak oekg u wejs<S ;sfnz kuz fldmuK fydZo o$ ug tla;rd fn#;Siau iakdmkhla ,nkakg ;sfnz' th bgq jk ;`re uu oevs is;a fjzokdfjka miqfjus' fmdf<dfjys iduh fok msKsi wdfjus hs Tn is;kakdyqo$ tfia fkdfjz" ud wdfjz fNao we;s lrk msKsi hhs uu Tng lshus' fujla mgka tl f.or jik mia fofkl`f.ka fofofkl`g jsreoaOj ;sfofkla o" ;sfofkl`g jsreoaOj fofofkla o" fNao jkafkda h' mshd mq;dg;a" mq;d mshdg;a" uj |=jg;a" |=j ujg;a" kekaouzud f,a,sg;a" f,a,sh kekaouzudg;a jsreoaOj fNao jkafkda h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

115

f;jk jir

idudkH iuh

iss tla jk breosk

idudkH iufha iss tla jk breosk


m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fhidhd 66& 18-21

jsjsO NdId l;d lrk ish,q cd;Ska tla/ia lrkafkus'


Tjqkaf.a ls@hd yd is;`js,s uu oksus' jsjsO NdId l;d lrk ish,q cd;Ska tla/ia lsrSug uu meusfKkafkus' Tjqka /iajQ l, udf.a f;acd,xldrh l`ulaoehs Tjqkag fmfkkq we;' uu Tjqka w;frA i,l`Kla ;nkafkus' Tjqka w;frka .e<jS isgsk wh udf.a lSrA;sh .ek fkdweiQ" udf.a f;aci fkd|=gq |=r neyer oajSmhka jk ;drAIsIays o mq,ays o |=kqjdhka isgsk ,qoays o ;`n,ays o cdjdkays o isgsk cd;Ska fj; hjkafkus' Tjqka cd;Ska w;frys udf.a f;aci m@ldY lrkq we;' Tjzyq BY@dfh,a mq;@hka ish,q fokd cd;Ska w;frka ug mZvqrla fuka f.fkkafkda h' Tjzyq wYajhka msgska o r:j,ska o foda,dj,ska o wYaj;rhka msgska o Tgqjka msgska o udf.a Y`oaO lkao jk fcrei,ug msrsis|= Ndckhl OdkH mQcd f.fkkq ,nk fia f.fkkafkda h' Tjqkaf.ka iuyre mQclhka o f,jSjreka o jYfhka uu m;a lrus'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r & f,dj mqrd iqn wiak foaYkd lruq' .Sh & il< cd;Ska" iusZ|=kag m@Yxid lrkak'

.S;dj,sh 117& 1-2

ijz i;`ks" ysus ;`u .`K uysuh jrAKkd lrkak' ukao" wm flfrys iusZ|=kaf.a fm@auh buy;a h' t;`ukaf.a jsYajdilu ioygu mj;afka h' iusZ|=kag m@Yxid lrkak'
breosk iqmqj; 116 f;jk jir

idudkH iuh

iss tla jk breosk

fojk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

fyfn@jz 12& 5-7" 11-13

iajduska jykafiag wdorh lrk wh" iajduska jykafia yslaujk fial'


orejkag fuka fojshka jykafia Tng jod< is;a osrs .kajk fuz jpk Tn wu;l l<dyq o$ udf.a mq;@h" iajduska jykafiaf.a yslaujSu iq,q fldg fkdis;kak' Wkajykafia ;rjgq lrk l, u<dksl fkdjkak' ukao" iajduska jykafiag fm@au lrk wh Wkajykafia yslaujk fial' mq;@hka fuka ;uka jykafia ms<s.kak whg Wkajykafia oZvqjuz lrk fial' Tnf.a yslaujSu msKsi ta oZvqju bjikak' fojshka jykafia Tn .ek mq;@hkag fuka ls@hd lrk fial' ;u mq;@hdg oZvqjuz fkdlrk msfhla weoao$ oZvqjula ,nk l, th |=lg usi mS@;shg ldrKdjla fuka fkdfmfka' tfy;a thska yslauqKq whg miqj oeyeus idulduS cSjs;hl m, w;afjz' tnejska my;g jegS we;s w;a o |=n, oKysia o Yla;su;a lr .kak' fldr ll`,a wn,ka fkdjS" iqjh ,nk msKsi weo ke;s udj;aj, .uka lrkak'

foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

cqjduzz 14& 6

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd udrA.h o i;Hh o cSjkh o uu fjus' ud u.ska usi lsisfjla mshdKka jykafia fj; fkdmeusfKkafka h hs iusZodfKda jodrK fial' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

117

f;jk jir

idudkH iuh

iss tla jk breosk

iqjsfYaIh

,Qla 13& 22-30

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

ukqIHfhda fojshka jykafiaf.a rdcHfhys ux., fNdackhg oi foiska meusK wiqka .kafkda h'
fcAiqia jykafia fcrei,u n,d hoaoS k.r yd .uz kshuz.uz ueoska wkqYdikd lruska jevsh fial' tla ;eke;af;la l;d fldg" iajdusks" .e<jSu ,nkafkda iaj,am fofkla muKla oe hs Wkajykafiaf.ka weiS h' Wkajykafia Tjqkag l;d fldg fufia jod< fial' mgq fodfrka we;`,a jkakg jSrAh lrkak' ukao" fndfyda fofkla we;`,a jkakg fidhk kuq;a Tjqkag fkdyels fjzhhs uu Tng lshus' f.or iajdushd ke.sg fodr jeiQ miq Tn msg; isg fodrg ;gzgq lruska" iajdusks" wmg fodr yersh uekje hs lshk l," kqU,d fld;ekska wdjdyqoehs fkdoksus hs Tyq ms<s;`re fokq we;' tjsg Tn" wms Tn iuZ. lEfjuq" nSfjuq" Tn wfma jSosj, b.ekajQ fiale hs lshkakyq h' tfy;a Tyq l;d fldg" kqU,d fld;ekska wdjdyq oehs uu fkdoksus' wousgqluz lrk kqU,d ish,q fokd u ud flfrka m,d hjz hhs lshkafka h' wdn@yuz o" Bidla o" cdfldnz o ish,q osjeisjrhka o fojshka jykafiaf.a rdcHfhys isgsh oS Tn msg;g oukq ,nk l, tys js,dm lSu o o;ausgs lEu o we;s fjz' ;jo ukqIHfhda fmr os.ska yd wmr os.ska o W;`re os.ska yd ol`Kq os.ska o meusK fojshka jykafiaf.a rdcHfhys ux., fNdackhg wiqka .kafkda h' fukak" oeka wka;suhka j isgsk iuyre m@:ufhda o oeka m@:uhkaj isgsk iuyre wka;sufhda o jkafkda h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

118

f;jk jir

idudkH iuh

iss fojk breosk

idudkH iufha is fojk breosk


m<uqjk lshejSu WmfoaYlhd 3& 17-18" 20" 28-29
WmfoaYlhd fyj;a isrdlaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

ne.Em;a jS iusZodKkaf.a m@idoh ,nd .kak'


udf.a mq;@h" Tfnz lghq;` lsrSfuz oS lreKdjka; j isgskak' tjsg Tn ;Hd.sjka; usksfil`g jvd fm@au lrkq ,nkafkys h' Tfnz ;;a;ajh Wiia jk m@udKhg Tn ne.Em;a jsh hq;` hs' tjsg iusZ|=ka bosrsfhys Tn m@idoh ,nd .kafkys h' iusZ|=kaf.a n,h uy;a h' tfy;a" Wkajykafia hgy;a my;a whf.a f.#rjh ms<s.kak fial' WZZvZ.` usksidf.a |=rANd.Hhg m@;sldrhla ke;af;a h' |=Iaglu Tyq ;`< uq,a weo ;sfnk fyhsks' kqjKe;shd ;u is; ;`< WmfoaYhka fufkys lrkafka h' ijka fok lK {dkjka;hdf.a wfmalaIdj jkafka h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh .S;dj,sh 68& 3-6" 9-10 ms<s;`r & fojsZodfKda os<sZ|=ka wdrlaId lrk fial' .Sh & tfy;a" oeyeusfhda fojsZ|=ka wnsuqj mS@;s m@fudao fj;ajd
mS@;sfhka l`,au;a jS .S .h;ajd fojsZ|=kag .S .hkak' t;`ukaf.a ku lshd t;`uka miikak' j<dl`ZM wrd jvsk iusZ|=ka yg udj;la ms<sfh< lrkak' t;`ukaf.a kduh iusZodfKda h' t;`uka wnsuqj mS@;sfhka isgskak' t;`udfKda wkd:hkaf.a mshdfKda o jekaoUqjkaf.a wdrlaIlhdfKda o jk fial' ish Y`oaO ksjdifhys jik t;`udfKda fojsZodfKda h'
breosk iqmqj; 119 f;jk jir

idudkH iuh

iss fojk breosk

fojsZodfKda wkd: jQjkag ksfjia ;kd fok fial' ysrlrejkag ksoyi fok fial' tfy;a" ler,slrejka ure l;frA jsiSug yrsk fial' wfyda fojsZ|=kS Tn nyq, j jeis jiajk fial' Tfnz Wreuh ue,jS hk jsg Tn th idrj;a l< fial' Tfnz fikZ. tys mosxps jQy' wfyda fojsZ|=ks" tys os<sZ|=ka yg jqjukd foa Tn imhd |=ka fial'

fojk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

fyfn@jz 12& 18-19" 22-24

Tn <Z.d jS isgskafka isfhdka lkaog h' cSjudk fojshka jykafiaf.a k.rhg h'
Tn meusK isgskafka" bYardfh,a ck;dj fuka lZMjr" >k wkaOldrh" pKav udre;h" fydrKE Ynzoh" foaj yZv hk fuzjd iys; iamrAY l< yels" .sks.;a iSkhs lkaog fkdfjz' ta yZv weiQ wh ;j;a Tjqkg tfia l;d fkdlrk f,i b,a,d isgshy' tfy;a Tn <Z.djS isgskafka isfhdka lkaog h' cSjudk fojshka jykafiaf.a k.rh jQ iajrA.Sh fcrei,ug h' fldags ixLHd; foaj |+; fiakdjkaf.ka hq;a uyd /iajSug h' i.f,dfjys kuz ,shd we;s l`ZMZ|=,a mqrjeishkaf.a iNdjg h' ish,a,kaf.a jsksYaphldr fojshka jykafia fj;g h' iuzmQrAK f,i OrAusIaG lrk ,o whf.a wd;au fj;g h' kj .sjsiqul ueoy;aldrhdKka jQ fcAiqia jykafia fj;g h'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

uf;jz 11& 29

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ud .`Kj;a uD|= ksy;udks flfkl` nejska udf.a jsh.y lrg f.k udf.ka bf.k .kake hs iusZodKka jykafia jodrK fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 120 f;jk jir

idudkH iuh

iss fojk breosk

iqjsfYaIh

,Qla 14& 1" 7-14

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

;udu Wiia lr .kakd yeu fokdu my;a lrkq ,n;s'


in;a oskl fcAiqia jykafia kdhl mrsisjrhl`f.a f.org lEu msKsi jevsh fial' yeu fokdu Wkajykafia foi fidaosisfhka n,d isgsh y' wdrdOkd ,;a wh m@Odk wdik ,nd .kakg fidhk nj oel" Wkajykafia Tjqkag fuz Wmudj lshuska" hful`f.a jsjdy uZ.`,lg leZojSula Tng ,enqfKd;a m@Odk wdikfha ysZo fkd.kak' huz fyhlska Tng jvd Wiia flfkl` leZojkq ,enqfjd;a" Tn fofokdu leZojQ ;eke;a;d wjq;a" Th ia:dkh fudyqg fokake hs Tng lSfjd;a" ,cAcdfjka hqla; j my;au ia:dkhg hkakg is|= fjz' tfy;a Tn leojkq ,enQ l, f.dia my;a u ia:dkfhys ysZo. kak' tjsg Tn leZojQ ;eke;af;a wjq;a" us;@h by< ;eklg tkake hs Tng lSfjd;a Tn iuZ. lEug ysZosk ish,a,ka bosrsfhys Tn f.#rj ,nkafkys h' ;ud u Wiia lr .kakd yeu fokd u my;a lrkq ,n;s' ;ud u my;a lr .kakd" Wiia lrkq ,efnzh hs jod< fial' Wkajykafia ;udg wdrdOkd l< ;eke;a;dg l;d fldg" Tn ? lEula fyda oj,a lEula fyda ms<sfh< lrk l<" Tfnz us;`rka" ifydaorhka" kEhka fyda fmdfydi;a wi,ajdiSka fyda fkdleZojkak' tfia lf<d;a Tjqka o tfiau Tn;a leZojkq we;' thska Tng tys jsmdlh ,efnhs' tfy;a Tn fNdack ix.@yhla ms<sfh< lrk l," os<sZ|=ka o" wnzn.d;hka o" fldreka o" wkaOhka o leZojkak' Tng m@;sjsmdlhla fokakg Tjqkag fkdyels nejska Tn Nd.Hjka; jkafkys h' OrAusIaGhkaf.a mqkrecAcSjkfha oS Tng m@;sjsmdlhla ,efnkafka h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

121

f;jk jir

idudkH iuh

iss ;=ka jk breosk

idudkH iufha iss ;=ka jk breosk


m<uqjk lshejSu i,fudkaf.a m@{dj 9& 13-18
i,fudkaf.a m@{dj kue;s fmdf;ka .;a mdGfhls'

iusZ|=kaf.a leue;a; ld yg f;areuz .kakg yelso$


foaj woyia l`uk usksfil`g o; yelso$ iusZ|=kaf.a leue;a; ld yg oek .kakg yels o$ uefrkiq,q usksidf.a l,amkd wia:srh' wfma woyia pm,h' ukao" uefrkiq,q lh wOHd;auhg mSvd lrhs' miska iE|+ fuz .;" is;`js,s .yK jQ nqoaOshg nrls' usysmsg we;s foa ls@hd lrjSu |=Ialr h' wmg ,nd .; yelsfoa oek .ekSu |=Ialr h' tfia ;snshoS i.f,dj we;s foa fidhd .; yelafla ld ygo$ Tn m@{dj kq|=ka fiala kuz" Tn by<ska Y`oaOd;audkqNdjh fkdtjQ fiala kuz" Tfnz woyia .ek ld yg bf.k .; yelsfjzo$ fuf,i m@{dj u.ska usys msg whf.a .uka udrA.h fl<ska lrkq ,en Tng m@ikak foa Tjqkag W.kajd .e<jSu ,nd oS we;'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh .Sh

.S;dj,sh 90& 3-6" 12-14" 17

ms<s;`r & ius|=ks" Tn wm jdiia:dkh jk fial' & Tn usksid h<s |+js,a,g yrjk fial'
usksiqks" |+js,a,g yefrAjd lshd Tn jodrk fial' Tn weia bosrsfhys jir oyhla" f.jS .sh Bfha oji jeks h' /fha tl hduhla jeks h' iev myrlska fuka Tn usksiqka f.k hk fial' Tjzyq isysfkka fuka my jS h;s' Wfoa oZM oeuQ ;K m; yd iudk jkafkda h' Wfoa tajd ireidr f,i jefvkafka h' ijia l, mr jS jsh<S hkafka h'
breosk iqmqj; 122 f;jk jir

idudkH iuh

iss ;=ka jk breosk

osjs fmfj; fl;ruz ,qyqZvq o lshd jgyd |=k uekj' fuh fufkys lrk msKsi keKj;a is;la wmg |=k uekj' iusZ|=ks" fumuK os.` l,la wE;a jS fkdisg Tn wm fj; fmr<d meusKsh uekj' Tfnz odihkag wkqluzmd l< uekj' Wofhka Woh Tfnz fm@aufhka msrS wms wjos juq' oji mqrd ;`gq mygq is;ska wms .S .huq' wm fojsZ|=kaf.a lreKdj wm flfrys nenf<ajd wfma jev lghq;` Tn u.ska cfhka chg meusfKajd

fojk lshejSu

msf,fudka 1& 9-10" 12-17

Y`oaOjQ mdjq,q ;`uka jsiska msf,fudkag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

odifhl` fkdj odilu blau jQ fm@auKSh ifydaorfhl` fuka Tyqj ms<s.kak'


mdjqZM kuz uu b;d wdorfhka Tnf.ka b,a,Sula lrus' ta b,a,Su kuz ud ysr f.or isgshoS udf.a orelug m;a jQ Tfkaisuia .ekh' udf.a yoj; jeks Tyq Tn fj; wdmiq tjus' iqn wiak ksid ud ysr wviaisfha isgsh oS Tn fjkqfjka ug Wmia:dk lrk msKsi Tyq ud <Z. kj;d .ekSug uu leue;af;us' tfy;a Tfnz wkque;sh ke;sj lsis;a lrkakg uu leu;s fkdfjus' ukao" Tfnz Wmldrh n, lsrSfuka fkdj" ish leue;af;ka fok fohla jsh hq;` h' iuyr jsg" Tfkaisuia Tfnka gsl l,lg fjka jQfha kej; Tyq Tng ioyg u whs;s jk msKsi jsh yelsh' tfy;a fu;eka mgka Tyq odifhl` fkdj odilu blau jQ fm@aukSh ifydaorfhls' ug Tyq tfia kuz" usksfil` jYfhka muKla fkdj" ls;`Kqjl` jYfhka Tyq Bg;a jvd Tng tfia jsh hq;` fkdfjz o$ Tn ud .ek weoys,a, ms<snZo iyldrfhl` yegshg is;kafka kuz" Tn ud ms<s.;a;dla fuka Tfkaisuia o ms<s.kak'
breosk iqmqj; 123

foaj jdlHh tfiah'


f;jk jir

idudkH iuh

iss ;=ka jk breosk

idOqldrh

cqjduz 15& 15

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn udf.a us;`frdah' ukao" udf.a mshdKka jykafiaf.ka ud weiQ ish,a,u Tng okajd jod< nejsks h hs iusZodfKda jodrk fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 14& 25-33

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

;uka i;` ish,a, w;a fkdyrsk lsisfjl`g udf.a f.da,fhl` jkakg nersh'
;jo" uyd ckldhla fcAiqia jykafia iuZ. .uka .;ay' Wkajykafia yerS Tjqkag fufia jod< fial' ud fj; tk ;eke;af;a ug jvd ;u mshdg o ujg o NdrAhdjgo" orejkago ifydaorhkago ifydaorshkago ;udf.a u cSjs;hg jqjo fm@au lrkafka kuz" Tyqg udf.a f.da,fhl` jsh fkdyels h' l`reish ordf.k ud wkqj fkdtk ;eke;a;dg udf.a f.da,fhl` jsh fkdyelsh' Tn w;frka hfula uqr wg,a,la f.dv ke.Sug woyia lrhs kuz" th ksu lr,Sug fld;ruz jshyshouz weoaoehs m<uqfldg ysZo .Kka fkdn,kafkao$ tfia fkdlf<d;a" w;a;sjdru oud ta wg,a, ksu lrkakg fkdyels jQ jsg th olsk ish,a,ka fuz usksid f.dvk.kakg mgka .;a kuq;a ksu lrkakg Tyqg ners jS h hs lshd irouz lrkq we;' ;jo ;ukag jsreoaOj jsis oyila /f.k hqo msKsi tk rfcl`g uqyqK mEug oi oyila /f.k hd yels oehs m<uqfldg ysZo fkdjsuik lsis huz rfcla we;ao$ tfia l< fkdyels kuz" Tyq ta rc |=r isgsh oSu rdc |+;hka hjd" idu .sjsiqula b,a,d isgskq we;' tfukau Tn w;`rska ;uka i;` ish,a, w;a fkdyrsk lsisfjl`g udf.a f.da,fhl` jkakg nersh'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 124 f;jk jir

idudkH iuh

iss y;r jk breosk

idudkH iufha is y;r jk breosk


m<uqjk lshejSu
kslauhdu fmdf;ka .;a mdGfhls'

kslauhdu 32& 7-11" 13" 14

iajduska jykafia ish fikZ.g lrkakg woyia l< kmqr w;ay, fial'
iusZodKka jykafia fudafiiag l;d fldg" hkak" yksl lkafoka niskak' kqU usir foaYfhka msg;g f.kd kqfUz fikZ. ;ukau |+IH lrf.k isgs;s' ud Tjqkag wK l< udrA.fhka Tjzyq blauKska neyer .shy' Tjzyq jd;a;` l< jiail` idod f.k Bg kuialdr lruska o mqo mQcd lruska o" BY@dfh,ajreks" usir foaYfhka Tn msg;g f.kd Tfnz fojsfhda fukak lsh lshd isgs;s hs jod< fial' ;j |=rg;a Wkajykafia fudafiia wu;uska" fuz fikZ. uqrKavq fikZ.la nj ug fmfka' oeka b;ska" udf.a fldamd.aksh Tjqkag jsreoaOj fjz.j;a j wejsf<hs' uu Tjqka jkid,kafkus' tfy;a" uu kqfUka uy;a cd;shla idokafkus hs jod< fial' tfy;a" fudafiia ;u fojs iusZodKka jykafiag lkak,jz lruska" iajdusks" Tn uy;a n,h mduska o Tfnz ndyq n,fhkao usir foaYfhka msg;g f.kd Tfnz fikZ.g jsreoaOj Tfnz Woyi fjz.j;a f,i wjq<kafka ukao$ Tfnz fiajlhka jQ wdn@yuz" Bidla iy BY@dfh,a isys l< uekj' Tn Tfnz kdufhka u osjqruska" wyfia ;re fuka kqfUz fm<m; uu jrAOkh lrkafkus' kqUg fmdfrdka|= jQ fuz foaYh uu uqZMukskau kqUg fokafkus' ;jo Tjzyq ioygu th Wreu lr.kafkdah' hs lshd Tn fkdjod< fialaoe hs jspdf<ah' tjsg iusZodKka jykafia ;u is; fjkia fldg ish fikZ.g lrkak woyia l< kmqr w;ay, fial'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 125 f;jk jir

idudkH iuh

iss y;r jk breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 51& 1-2" 10-11" 15" 17

ms<s;`r& uu ke.sg udf.a mshdKka fj; md kZ.us' .Sh & fojsZ|=ks" Tfnz ohd lreKdfjka" ug wkqluzmd l< uekj'
Tfnz jsmq, ohdfjka uf.a wmrdO uld oeuqj uekj' udf.a flf,ia u,ska ud uqZMukskau fidaod,qj uekj' udf.a mdm u,ska ud msjs;`re l< uekj' fojsZ|=ks" ud ;`< ksrAu, is;la ujd jod< uekj' ;srir kj osjshla ug |=k uekj' Tn yuqfhka ud m<jd fkdyersh uekj' Tfnz Y`oaOd;auh ud flfrka bj;a fkdl< uekj' iusZ|=ks" .S .ehSfuz jru ug |=k uekj' tjsg ud uqjska Tn meiiquz .hkafkus' fojsZ|=ka ms@h mZvqr kuz" nsZ|=Kq yoj;ls' fojsZ|=ks" Tnjykafia ;eZMKq nsZ|=Kq is;la bj; fkdouk fial'

fojk lshejSu

1 ;sfuda;s 1& 12-17

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska ;sfuda;shia ;`udg ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a fldgils'

mjzldrhka .,jkakg fcAiqia jykafia f,dalhg jevsh fial'


ud Yla;su;a l<d jQ o" Wkajykafiaf.a fiajhg m;a lsrSug ;ruz ud weoys,sjka;hehs ie<l`jd jQ o wfma iajduska jk ls@ia;`ia fcAiqia jykafiag uu ia;~;s lrus' m<uqfjka uu Wkajykafiag wmydi lrkafkl` j" mSvd lrkafkl` j" kskaod lrkafkl` j isgsh kuq;a fkdokakdluska yd weoys,s ke;s luska tfia l< nejska uu ohdj ,enqfjus' wfma iajduska jykafiaf.a jrm@idoh" ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`< jQ wmf.a weoys,a, o fm@auh o iuZ. wOsl f,i ug fok ,oafoa h' mjzldrhka .<jkakg ls@ia;`ia fcAiqia jykafia f,dalhg jevsh fial' hk lSu jsYajdi lghq;`" ish,a,ka jsiska ms<s.; hq;`
breosk iqmqj; 126 f;jk jir

idudkH iuh

iss y;r jk breosk

lshukls' Tjqka w;frka m@Odk mjzldrhd uu h' tfia jQ kuq;a ug ohdj ,enqfKa fuz ksiduh' tfia lsrSfuka ls@ia;`ia fcAiqia jykafiaf.a bjiSu iSud rys; nj Wkajykafia meyeos<s l< fial' iod;k cSjkh ,nd .ekSu msKsi Wkajykafia flfrys jsYajdih ;nk ish,a,kag u ud wdorAYhla fjkakg Wkajykafia ie,eiajQ fial' wurKSh woDYHudk jQ" iod;k rc jQ tlu fojshka jykafiag f.#rjh;a uysuh;a ioyg u fjzjd wdfuka'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

2 fldrska;s 5& 19

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ls@ia;`ia jykafia lrKfldgf.k fojshka jykafia ta iu.s lsrSfuz fiajh wmg Ndr|=ka fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 15& 1-32 fyda 15& 1-10

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

ukia:dmkh jk tl mjzldrhl` .ek iajrA.fhys mS@;sh we;s jkafka h'


tla oskla ish,q whleusfhda o mjzldrfhda o fcAiqia jykafiag ijka fok msKsi Wkajykafia iuSmhg wdy' mrsisjreo jskhOrfhda o l;d fldg" fudyq mjzldrhka ms<sf.k Tjqka iu. lkafka h' fndkafka h hs ueisjs,s lSfjda h' tjsg Wkajykafia Tjqkag fuz Wmudj jod< fial' Tn w;~frka negZMjka ishhla we;s ljr ukqIHfhla" Wkaf.ka tfll` ke;s jqjfyd;a wkQ kj fokd mdZMlrfhys yer oud" ke;s jQ tld miq miafia f.dia" W# iuzn jk ;`re fidhkafka keoao$ ta negZMjd iuzn jQ jsg Tyq mS@;s fjuska" W# lr ;ndf.k
breosk iqmqj; 127 f;jk jir

idudkH iuh

iss y;r jk breosk

f.or wjq;a us;`rka o wi,a jeishka o leZojd" ud iuZ. mS@;s jkak' udf.a ke;s jQ negZMjd iuzn jSh hs Tjqkag lshhs' tf,iu ukia:dmkh jSug jqjukdj kekhs is;k is,aj;`ka wkQ kj fofkl`g jvd ukiaa:dmkh jk tl mjzldrhl` .ek iajrA.fhys mS@;sh we;s jkafka h hs uu Tng lshus' ;jo Wkajykafia fufia jod< fial' rsoS ldis oihla we;s ljr ia;S@hl fyda bka tlla ke;s jqjfyd;a mykla o,ajd" f.h w;`.d" th iuzn jk ;`re wiaila uq,a,la kEr TzkEluska fidhkafka keoao$ th iuzn jQ jsg wE us;`rka o wi,ajeishka o leZojd" ud iuZ. mS@;s jkak udf.a ke;s jQ rsoS ldish iuzn jS hs Tjqkag lshkakS h' tf,i u ukia:dmkh jkakdjQ tl mjzldrhl` .ek fojshka jykafiaf.a |+;hka w;r mS@;sh we;s jkafka hhs uu Tng lshus' (;jo Wkajykafia fufia jod< fial& tla ukqIHfhl`g mq;@hska fofofkla isgsfhda h' Tjqkaf.ka nd,hd" mshdfKks" Tfnz foam,j,ska ug whs;s fldgi |=k uekje hs mshdg lSh' tjsg Tyq ;udf.a foam, Tjqka w;frA fnod |=kafka h' fkdfnda osklg miq nd, mq;hd ish,a, tl;` fldg f.k" |=r rglg f.dia tysoS |=rdpdrfhys fhfouska" ;udf.a iuzm; kdia;s lr oeuS h' ish,a, jshouz l< miq ta rfgz uy;a id.;hla we;s jQfhka Tyqg w.ysZ.luz oefkkakg jsh' tjsg Tyq f.dia ta rfgz mqrjeisfhl`g w;jeis jsh' ta mqrjeishd W#rka n,k msKsi ;udf.a f.djsm<g Tyq hejS h' W#rka lk lr,a j,ska jqjo ;udf.a l`i mqrjd.kak Tyq leu;s jsh' lsisfjla Tyqg lsisjla kq|=kafkda h' tjsg Tyq yrs isys l,amkdjg meusK udf.a mshdf.a l`,Sldrhka tmuK fofkl`g TzkE muKg;a jvd lEu ;sfnz' tfy;a uu fuys id.skafkka kisus' uu ke.sg udf.a mshdKka fj; f.dia" mshdfKks" fojshka jykafiag jsreoaOj o Tng jsreoaOj o mjz lf<us' uska u;` Tnf.a mq;@hd hhs lshkq ,nkak fkdjgsus' Tnf.a l`,Sldrhkaf.ka tfll` fuka ud ;nd.; uekje hs Tyqg lshkafkus hs is;d" msg;aj" ;u mshd fj; .sfha h' Tyqf.a mshd |=r;shd u Tyq oel" wkqluzmdfjka we<,S |=j f.dia" oE;ska Tyq f.< je<Zo" ism.;af;a h' tjsg mq;@hd Tyqg l;d fldg" mshdfKks" fojshka jykafiag jsreoaOj o Tng jsreoaOj o uu mjz lf<us' uska u;` Tnf.a mq;@hd hhs lshkq ,nkakg fkdjgsus hs lSh' tfy;a mshd ish fufylrejka
breosk iqmqj; 128 f;jk jir

idudkH iuh

iss y;r jk breosk

leZojd" jyd fydZou iZMj f.kejs;a fudyqg wkaojkak' fudyqf.a weZ.s,af,ys uq|=jla m<Zojd mdoj, jyka o oukak ;r l< jiaid f.kejs;a urkak wms ld nS mS@;s m@fudao fjuq' ukao" fuz udf.a mq;@hd uerS isg h<s cSj;a jS isgshs ke;sjS isg h<s iuzn jSh hs lSh' tjsg Tjzyq mS@;s m@fudao jkak mgka.;ay' Tyqf.a jevsu,a mq;@hd f.djsm<g f.dia isgsfha h' Tyq fmr<d tkafka f.org <x jQ l," kegquz .ehquz jehquz yZv wid" odihkaf.ka tlaflfkl`g wZv.id" fuys f;areu lsfulaoe hs jspdf,ah' Tyq o" Tfnz ifydaorhd wejs;a isgshs Tfnz mshd Tyq iqjfia wdmiq ,;a nejska" ;r l< jiaid uefrjzfjz h hs lSh' tfy;a Tyq lsmS" f.g we;`ZM jkakg j;a fkdleu;s jsh' tnejska Tyqf.a mshd msg;g wjq;a" we;`<g tk fuka Tyqf.ka b,a,d isgsfha h' Tyq W;a;r fouska" fumuK wjqre|= .Kkla uqZM,af,a uu Tng fiajh lruska isgsfhus ljodj;a Tnf.a kshuhka lv fkdlf<us' tfia jqj;a udf.a us;`rka iuZ. mS@;sjkakg Tn tl tZM megfjl` muK j;a lsis l,l ug kq|=kafkysh' tfy;a Tnf.a uqZM j;alu mria;S@ka iuZ. ke;s kdia;s l< fuz Tnf.a mq;d wd yegsfha u" Tyq ksid ;r l< jiaid uefrjzfjys h hs mshdg lSh' Tyq o ms<s;`re fouska" mqf;a Tn ksf;dr u ud iuZ. h' ud i;` ish,a, Tn i;` h' wm mS@;s ikaf;daI jsh hq;` u h' ukao" fuz Tfnz u,a,S uerS isgs kuq;a kej; cSj;a j isgshs' ke;sjS isgs kuq;a kej; iuzn jS h hs lSfhah')

iqjsfYaI jdlHh tfiah'


(jryka w;r fldgi w;ay< yels h')

breosk iqmqj;

129

f;jk jir

idudkH iuh

iss miajk breosk

idudkH iufha is miajk breosk


m<uqjk lshejSu wdfudia 8& 4-7

wdfudia osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'


os<sZ|=ka md.d ouk Tn fuhg ijka fokak' os<sZ|=ka md.d oud" wirKhkag mSvd lrk Tn fuhg ijka fokak' Tn u fufia lshkakyq h' wfma OdkH jsl`Kk msKsi udi fmdah f.fjkafka fldhs fjzf,a o$ OdkHd.dr wrsk msKsi in;a oji f.fjkafka fldhs fjzf,a o$ t;fldg wmg jevs us,g nvq jslsKsh yels h' fydr flda|=fjka uek osh yels h' .kqfokq lrkakka rjgk fydr ;rdos mdjspzps l< yelsh' wmg |=mam;d i,a,sj,g o |=.shd fifrmamq foll us,hg o .; yels h' tjsg fnd,a jS fydZo .Kklg jslsKsh yels h' bYardfh,a fojs iusZodKka jykafia ish kdufhka osjqrd fuh jod< fial' Tjqkaf.a kmqre ls@hd lsis lf,l uu wu;l fkdlrus'

foaj jdlHh tfiah'


ms<s;`re .Sh ms<s;`r& .Sh & .S;dj,sh 113& 1-2" 4-8

os<sZ|=ka Tijk iusZodKkag m@Yxid lrkak' iusZ|=kag m@Yxid lrkak' iusZ|=kaf.a fufylrefjks" m@Yxid lrkak' iusZ|=kaf.a kduhg m@Yxid lrkak' fu;eka mgka ioyg u iusZ|=kaf.a kduhg m@Yxid fjzjd ish,q cd;Skag by<ska iusZodfKda jecfUk fial' t;`ukaf.a uysud,xldrfhka wyia ;,h blaujd hhs' wfma fojs iusZ|=kag iudk wka flfkla ke;'

breosk iqmqj;

130

f;jk jir

idudkH iuh

iss miajk breosk

t;`udfKda Wiia ;ekays jev ysZosk fial' tfy;a" wyi;a fmdf<dj;a n,k msKsi t;`udfKda my;g kefuk fial' t;`udfKda |=mam;d OQ,sfhka ke.sgqjk fial' os<sZod li< f.dvska Tijk fial' tfia lrkafka" Tjqka wOsm;Ska iuZ. ysZ|=jkq msKsi h'

fojk lshejSu

1 ;sfuda;s 2& 18

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska ;sfuda;shia ;`ukag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a fldgils'

ish,q ukqIHhkaf.aa usoSu fojshka jykafiaf.a leue;a;h'


ish,a,g u m@:ufhka" iEu fokd fjkqfjka whe|=uz o hdpz[d o b,a,Suz o ia;~;s oSuz o Tmamq l< hq;` nj udf.a wjjdohhs' Nla;sfhka yd f.#rjfhka hqla;j" idulduS" ;ekam;a cSjs;hla wmg .; l< yels jk msKsi" rcjreka yd Wiia ;k;`re ork ish,a,ka Wfoid o hdpz[d l< hq;` h' fuh us|=uzldr fojshka jykafia bosrsfhys hym;a h' m@ikak h' ish,q ukqIHhkaf.a usoSu;a" Tjqkaf.a i;Hh oek.ekSu;a fojshka jykafiaf.a leue;a; h' we;af;a tlu fojshka jykafia h' fojshka jykafia yd ukqIHhka w;r jkqfha tlu ueoy;aldrfhls' tkuz" ukqIHfhl` jQ ls@ia;`ia fcAiqia jykafia h' ish,a,kaf.a usoSu msKsi Wkajykafia ish osjs ms|+ fial' fufia kshus; ld,fha oS Wkajykafia idlaIs oerE fial' ta ms<snZo foaYkdldrfhl` o wfmdaia;`ZMjrfhl` o f,i ud m;a lrkq ,enqfjz jscd;Skag i;H weoys,a, W.kajk msKsi h' ud fuz lshkafka fndrejla fkdj i;Hhlau h' tfyhska msrsus mlaIh iEu ;ekays u fldamfhka yd jdofhka yd f;drj ieoE is;ska fodfyd;a k.d hdpz[d lrkafka kuz uu leu;s fjus'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 131 f;jk jir

idudkH iuh

iss miajk breosk

idOqldrh

2 fldrska;s 8& 9

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fcAiqia ls@ia;`ia jykafia Okj;a j isgs kuq;a" ;uka jykafiaf.a os<sZ|=lu lrKfldgf.k wmj Okj;a l< fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 16& 1-13 fyda 10-13

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fojshka jykafiag;a" jia;`jg;a fiajh lrkakg Tng nersh'


(fcAiqia jykafia ish Y@djlhkag fufia jod< fial' tla Okjf;l`g .nvdldrfhla isgsfha h' ta .nvdldrhd Tyqf.a jia;`j kdia;s lr;s hs Tyqg meusKs,s ,ensKs' tjsg Tyq ta .nvdldrhd leZojd" Tn .ek ug wdrxps jk fuz ldrKh l`ulao$ Tfnz .nvdldr ks,h ms<snZo wh jeh ug Ndr fokak' uskamiq Tng .nvdldr ks,h oersh fkdyels h hs lSh' .nvdldrhdo" udf.a iajdushd .nvdldr ks,fhka ud wia lrkakg hk ksid uu l`ula lruz o$ nsuz flgSug ug Yla;shla ke;' ysZ.dlEug ,cAcd fjus' .nvdldr ks,fhka ud wia l< jsg usksiqkaf.a f.j, bZ|=uz ysgquz ,nd .ekSug l< hq;` foa uu oksus hs is;ska is;d .;af;a h' fufia Tyq ;u iajdushdf.a Khldrhka tla tla flkd ne.ska leZojd" m<uqjekshdg l;d fldg udf.a iajdushdg Tn fldmuK Kh oe hs weiSh' f;,a mSmam ishhle hs Tyq lSfjzh' .nvdldrhd l;d fldg" Tfnz ns, f.k jydu ysZof.k mKila lshd ,shkake hs Tyqg lSh' ;j;a flfkl`f.ka Tn fldmuK Kh oe hs weiS h' ;srsZ.` nQi,a oyile hs Tyq lSh' Tn ns, f.k wgishhla lshd ,shkake hs Tyqg lSh' ta jxpksl .nvdldrhd t;ruz Y~r kqjKska ls@hd l< ksid Tyqf.a iajdushd Tyqg m@Yxid lf<a h' ukao"
breosk iqmqj; 132 f;jk jir

idudkH iuh

iss miajk breosk

wdf,dalfha mq;@hkag jvd fuz f,dalfha mq;@fhda" ish lghq;` iuznkaOfhka Y~r kqjK we;af;da h' tnejska uu Tng lshus" f,#lsl jia;`fjka us;`rka imhd.kak' jia;`j ksu j .sh l, Tjqka Tn iod;k jsudkj,g ms<s.kq we;') w,am foa .ek jsYajdiS ;eke;af;a uy;a foa .ek;a jsYajdiS fjhs' w,am foa .ek jxpksl ;eke;af;a uy;a foa .ek;a jxpksl fjhs' tnejska Tn f,#lsl jia;`j .ek jsYajdi j fkdisgshdyq kuz ienE jia;`j Tng ndr fokafkda ljqre o$ wka i;` foa .ek Tn jsYajdij fkdisgshdyq kuz Tng whs;s jkak hk foa Tng fokafkda ljqreo$ iajdusjreka fofofkl`g fiajh lrkakg lsis fiajlfhl`g kqmqZMjk' ukao" Tyq tlaflfkl`g ffjr lrkafka h" wfkla whg fm@au lrkafka h' fkdfyd;a tla flfkl`g ,eos jkafka h" wksla wh fy<d olskafka h' fojshka jykafiag;a" jia;`jg;a" fiajh lrkag Tng nersh'

iqjsfYaI jdlHh tfiah' (jryka ;`< fldgi w;ay< yel')

breosk iqmqj;

133

f;jk jir

idudkH iuh

iss ih jk breosk

idudkH iufha is ih jk breosk


m<uqjk lshejSu
wdfudia osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

wdfudia 6& 1" 4-7

iqfLdamfNda.Sj l,a hjkakka l,ska jy,a lug f.k hkq ,nkafka h'
isfhdkays iem myiqfjka l,a hjk" iudrsh lZ|=lfrA ;uka iqrlaIs; hhs is;k" fikZ. Wojz jk msKsi fidhd hk" bYardfh,a kuz f.@aIaG cd;sfha is,aj;`ka jk Tng jk jsm;l uy; iqfLdamfNda.S losu hykaj, ydkaisjk" ljspzpsj, os.d jS isgskak ms@h lrk" jyq uia yd tZM uia ldouk Tng jk jsm;l uy; odjs;a fuka .S f.d;d jSKdj, jdokh lrkak Tn leu;s h' Tn nZ|=ka mqrd usos meka fndkakyq h" bia;ruz f;,a weZ. .d.kakyqh' tfy;a" bYardfh,ag jk jskdYh .ek fYdal fkdjkakyq h' tnejska ish,a,kag l,ska jy,alug f.k hkq ,nkafka Tn h' tjsg Tfnz iem cSjsldj yd fNdack W;aij fl<jr jkafka h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 146& 5nS - 10

ms<s;`r & wm is;a iusZ|=kag m@Yxid lr;ajd .Sh & ish fojs iusZ|=ka flfrys n,dfmdfrd;a;`
;nk ;eke;af;a jdikdjka; h' t;`udfKda wyi;a" fmdf<dj;a" uqyqo;a" tys we;s ish,a,;a uejQ fial' t;`udfKda iodl,au jsYajdiSj isgsk fial' iusZodfKda mSvd jsZoskakkag hq;alsh bgqlr fok fial' id.sks jQjkag wdydr fok fial' t;`udfKda isrlrejka uqok fial' wkaOhkaf.a weia myok fial' jegS .shjqka k.d isgqjk fial' iusZodfKda ousgqkag fm@au lrk fial'
breosk iqmqj; 134 f;jk jir

idudkH iuh

iss ih jk breosk

jsfoaYska wdrlaId lrk fial' wkd:hkag yd jekaoUqjkag Wmldr lrk fial' tfy;a |=okdf.a fhdackd iqka lrk fial' iusZodfKda ioygu rcluz lrk fial' tuznd isfhdaka k.rh& Tfnz iusZodfKda ish,q mruzmrd olajd rcluz lrk fial' iusZ|=kag m@Yxid fjzjd

fojk lshejSu

1 ;sfuda;s 6& 11-16

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska ;sfuda;shia ;`udg ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a fldgils'

iajduska jykafiaf.a wd.ukh f;la ish,q wd{d ksis f,i ms<smoskak'


tfy;a fojshka jykafiag lemjQjl` jk Tn" fuz foaj,ska je<lS isgsh hq;` h' OrAusIaGlug o Nla;sjka;lug o weoys,a,g o fm@auhg o bjis,sjka;lug o Ydka;odka;lug o wjOdkh fhduq lrkak' weoys,a, kue;s uyd Odjkh jSrAhfhka |=jkak' iod;k cSjkh w;alr.kak' Tn thg leZojkq ,enqfha idlaIsldrhka lSm fofkl` bosrsfhys Tfnz weoySu ksrANS; f,i iy;sl fldg m@ldY l< jsg h' il, cSjhg W,am; jQ fojshka jykafia o" fmdka;shqia ms,d;a bosrsfhys weoySu ksrANS; f,i m@ldY l< ls@ia;`ia fcAiqia jykafia o wnsuqfjys ud Tng ndr fok lghq;a; fuh hs' wfma iajduska jk ls@ia;`ia fcAiqia jykafiaf.a wd.ukh f;la fuz wd{dj lsisu fodaIhla fyda le<,la fyda ke;sj ms<smoskak' fojshka jykafia tu wd.ukh kshus; ld,fha oS t<sorjz lrk fial' Wkajykafia jkdys Nd.Hj;a" wiydh" wOsm;s" rdcd;s rdc" foajd;s foaj ;ekeka jykafia h' Wkajykafia muKla wurKSh h' lsisfjl`g <Z.d jsh fkdyels wdf,dalfhys Wkajykafia jik fial' lsisfjla lsis lf,l Wkajykafiaj oel ke;' olskakg;a ners h' Wkajykafiag f.#rjh;a" iod;k mrdl@uh;a fjzjd wdfuka'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fcAiqia ls@ia;`ia jykafia Okj;a j isgs kuq;a" wm Wfoid os<sZ|= jQ fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 135 f;jk jir

idudkH iuh

iss ih jk breosk

iqjsfYaIh

,Qla 16& 19-31

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,diria oy|=la jsZoskafkys h' Tn iekis,s ,nkafkysh'


fcAiqia jykafia mrsisjrekag jodrK fiala& w.kd kS,-rla; jia;@ yd isksZ|= fiao fros yeZo.;a" yeuod iem jsyrKfhka l,a hejQ tla Okm;sfhla jsh' Tyqf.a ksjfia fodrgqj <Z. weZ. mqrdu jK ;snQ ,diria kuz tla ysZ. kafkla f.kjq;a ;nk ,oS' Tyq Okm;shdf.a lEu fuzifhka jefgk len,s j,ska jqjo id.sks ksjd .ekSug i;`gq jsh' n,af,da mjd Tyqf.a jK f,j lEfjda h' ta ysZ.kakd ush .sh miq foaj |+;hka jsiska Tyq wdn@yuz <Z.g f.k hk ,oafoda h' Okm;shd;a uerS N~uodk lrk ,oafoa h' Tyq wd;au Njkfhys jO jsZosuska weia Tijd wdn@yuz Tyqf.a ;`re,af,a yqka ,diria o |=rska oel" fudr.id" wdn@yuz msh;`fuks" ug lreKd fldg" ;u weZ.s,s ;`v osfha .s,ajd udf.a osj f;ud,k msKsi ,diria tjkq uekj ukao" udu fuz .sks cd,dfjys oy|=la jsZosus hs lSh' tfy;a wdn@yuz ms<s;`re fouska" mq;@h" Tn cSj;a j isgsh oS yeu iem; u Tng ;snqKq njo tf,i u yeu jsm; u ,diriag ;snqKq njo isys lrkak' tfy;a oeka Tyq fuys iekis,s ,nhs' Tn oy |=la jsZoskafkys h' tmuKl`;a fkdfjz' fudnska Tn fj; hdug j;a Tnska wm fj; taug j;a leu;s jQjkag th l< fkdyels jkfia Tn yd wm w;r mr;rhla msysgqjd we;e hs lSh' tjsg Okj;d tfia kuz msh;`fuks" udf.a ifydaorfhda mia fofkla isgs;s' Tjqka o fuz jO fjzokd we;s ia:dkhg fkdmeusfKk msKsi" Tjqkag wjjdo fokakg ,diria udf.a mshdf.a f.org hjk fuka b,a,us hs lSh' tfy;a" wdn@yuz l;d fldg" fudafiia yd osjeisjrfhda Tjqkag isgs;s' Tjzyq Tjqkag ijka fo;ajd hs lSh' Tyq l;d fldg" tfia fkdfjz" wdn@yuz msh;`fuks" u<jqka flfrka tfll` Tjqka fj; .sfhd;a Tjqka ukia:dmkh jkq we;e hs lSh' wdn@yuz ms<s;`re fouska" Tjzyq fudafiiag;a" osjeisjrhkag;a ijka fkdfo;a kuz" u<jqkaf.ka W;a:dkhg meusKshl` jqjo Tjzyq jsYajdi fkdlr;s hs Tyqg lSh'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 136 f;jk jir

idudkH iuh

iss i;a jk breosk

idudkH iufha is i;a jk breosk


m<uqjk lshejSu
ynl`la osjeisjrhdf.a fmdf;ka .;a fldgils'

ynl`la 1& 2-3" 2& 2-4

ousgq wh weoys,af,ka cSj;a jkafkda h'


iusZodKka jykai" Tn ijka fok f;la ijka oS n,y;aldrfhka wm uqok f;la uu fldmuK l,a Tng fudr .iuz o$ ;dvk mSvk yd n,y;aldrh ud wjgska we;' l,flda,yd, yd wZvonr yeu ;ek u we;' fujeks ysrsyer yd kmqreluz ug n,d isgskag Tn jykafia i,id we;af;a ukao$ iusZodKka jykafia ug fufia ms<s;`re |=ka fial' orAYkh ,shkak" th lshjkak mqZMjka jk msKsi .,a mqjrej, meyeos<s f,i ,shkak' tfia l< hq;af;a orAYkh kshu ld,h jk f;la mud jk nejsks' tfy;a" th ksYaM, fkdjS fjz.fhka bgqjkq we;' th fkdjrojd meusfKkafka u h' wousgq wh fkdmj;skafkda h' tfy;a" ousgq wh fojshka jykafia flfrys we;s weoys,af,ka cSj;a jkafkda h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 95& 1-2" 6-9

ms<s;`r & fojs iusZodKka mjik fohg ijka fokak' .Sh & tkak" iusZ|=ka yg mS@;s m@fudaofhka .dhkd lruq'
wm us|+ mrAj;hdKka yg id|= yZv k.d ;`;s .S .huq' ;`;s .S .hd t;`uka wnsuqjg .uka lruq' t;`uka yg ch ux., .S .huq' tkak" ysi kud t;`uka yg kuialdr lruq' wm uejQ iusZ|=ka wnsuqj oKska jefguq' t;`udfKda wfma fojsZodfKda h' wms t;`ukaf.a fikZ. h' t;`udKka fmdaIKh lrk negZMfjda h' t;`udKka mjik foag ijka |=kafkd;a hym;
breosk iqmqj; 137 f;jk jir

idudkH iuh

iss i;a jk breosk

mdZMlrfha uiaid kuz ia:dkfha isgs ojfia oS fuka o furSnd kuz ia:dkfha fuka o Tfnz is;a oevslr fkd.kak' tysoS Tfnz wdos mshjre ud mrSlaId lf<da h' udf.a ls@hd oel oel;a ug wNsfhda. lf<da h'

fojk lshejSu

2 ;sfuda;s 1& 6-8" 13-14

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska ;sfuda;shiag ,shk ,o fojk yiqfkka .;a fldgils'

iajduska jykafia Wfoid idlaIs oerSug ,cAcd fkdjkak'


ta ksid udf.a yia;df,amkh fya;`fldgf.k Tn flfrys ;sfnk fojshka jykafiaf.a oSukdj .sks oe,a,la fia o,ajd .kakd f,i Tng isys lrjus' fojshka jykafia wmg |=kafka" nhd|= .;sh fkdj" n,iuzmkak" fm@audkajs;" yslauqKq wd;audkqNdjhh' tfyhska wmf.a iajduska jykafia Wfoid idlaIs oerSu .ek;a" ud Wkajykafiaf.a isrlrejd jSu .ek;a" ,cAcd fkdjkak' tfy;a fojshka jykafiaf.a n,h flfrys jsYajdih ;nd" iqn wiak fjkqfjka |=la jsZoSfuys mx.`ldrhka jkak' Tn udf.ka ,nd.;a idr.rAN OrAufha wdorAYh ls@ia;`ia fcAiqia jykafia flfrys weoys,af,ka yd fm@aufhka yd hq;`j isf;ys ksoka lr .kak' wmg Ndr |=ka fuz w.kd foh wm ;`< jdih lrk Y`oaOd;auhdKkaf.a Wmldrfhka wdrlaId lrkak'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

1 fma|=re 1& 25

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=kaf.a jpkh ioyg u mj;skafka h' fuz jpkh kuz Tng foaYkd lrk ,o iqn wiak h' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 138 f;jk jir

idudkH iuh

iss i;a jk breosk

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 17& 5-10 wn weghla muK Y@oaOdj Tng we;akuz'

tjsg Y@djlfhda l;d fldg" wfma Y@oaOdj jevsl, uekej hs iajduska jykafiag lSy' iajduska jykafia l;d fldg" wn weghla muK Y@oaOdj we;sj" fuz weUs,a, .yg" bosrS f.dia" uqyqfoa me<fjjhs lshkakyq kuz" th Tng lSlre jkq we;' tfy;a Tn w;frka hful`g iSidk fyda negZMjka n,k fyda odifhla isgS kuz" flf;a isg wd l, jydu wejs;a lEug ysZo .kak he hs lshkafkys o$ tfia fkdj ug lEu nSu ms<sfh< fldg" weZof.k ,Eia;s jS ld nS ksu jk;`re ug Wmia:dk lrkak' bkamiq Tn lkak fndkake hs lshkafka keoao$ ta odihd ;udg wK l< foa l< nejska iajdushd Tyqg ia;~;s lrhso$ ke;' tfiau Tn;a Tng wK l< ish,a, l< miq" wms odifhda h" ia;~;shla wmg ysus ke;' l< hq;` foh muKla wms flf<uq hs lshkake hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

(jryka ;`< we;s fldgi w;ay< yel')

breosk iqmqj;

139

f;jk jir

idudkH iuh

iss wg jk breosk

idudkH iufha is wg jk breosk


m<uqjk lshejSu
rdcdj,sh fojk fmdf;ka .;a fldgils'

2 rdcdj,sh 5& 14-17

bYardfh,fha fojshka jykafia usi fjk lsis fojs flfkl` ke;s nj oksus'
tjsg kduka nei f.dia fojshka jykafiag lem jQ ukqIHdf.a lSu f,i fcdrAodka .fZ.ys i;a jrla .s,S iakdkh lf<ah' Tyqf.a YrSrh o l`vd <ufhl`f.a YrSrh fuka mjs;@ jsh' tjsg Tyq ;udf.a uqZM msrsjr iuZ. fojshka jykafiag lem jQ ukqIHhd fj;g yerS wjq;a" Tyq bosrsfhys isg l;d fldg" b;ska bYardfh,ays isgsk fojshka jykafia usi uqZM fmdf<dfjz fjk fojs flfkl`ka ke;s nj oeka uu oksus' tnejska oeka Tfnz fufylrejdf.ka ;E.s ms<s.; uekje hs lSh' t,sId o l;d lruska ud fiajh lrk cSjudk iusZodKka jykafiaf.a kdufhka uu lsisjla fkdms<s.ksus hs osjqruska lSfjzh' tjsg Tyq th ms<s.kak yegshg Tyqg fm/;a; lf<ah' tfy;a" Tyq wlue;s jsh' tjsg kduka" tfia ke;akuz" fldgZMjka fokafkl`g f.k hk yels nrg mia j;a Tfnz fufylrejdg ,efnzjd' ukao" uskau;` Tfnz fufylrejd iusZodKka jykafiag usi fjk fojsjrekag ojk hd. mQcdjla j;a" hd.hla j;a Tmamq lrkafka ke;e hs lSfjz h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& .Sh

.S;dj,sh 98& 1-4

iusZodfKda ish jsuqla;s n,h t<sorjz l< fial'

& iusZ|=kag kj .Shla .hkak'


ukao" t;`udfKda wisrsu;a ls@hd l< fial' ish n,fhka yd Y`oaO Yla;sfhka ch.@yKh ,;a fial' iusZodfKda iajlSh ch.@yKh m@ldY l< fial'

breosk iqmqj;

140

f;jk jir

idudkH iuh

iss wg jk breosk

jscd;Skaf.a weia yuqfhys ish jsuqla;s n,h t<sorjz l< fial' t;`udfKda bYardfh,a jxYh flfrys t;`ukaf.a fm@auh;a jsYajdijka;lu;a isys l< fial' usysmsg ishZM fok wm fojsZ|=kaf.a ch.@yKh |=gqfjdah' tuznd f,da jeis ish,af,ks" iusZ|=ka yg mS@;sfhka .S .hkak' mS@;s .S .huska t;`uka miikak'

fojk lshejSu

2 ;sfuda;s 2& 8-13

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska ;sfuda;shia ;`udg ,shk ,o fojk yiqfkka .;a fldgils'

wms ia:sr j isgsuq kuz Wkajykafia iuZ. rcluz lrkafkuq'


udf.a iqn wiafka f;audj kuz" odjs;af.a jxYfhka Wmka" urKfhka W;a:dk jQ fcAiqia ls@ia;`ka jykafia h' wmrdOlrejl` fuka houska nZoskq ,en |=la jsZoskakg ug is|= jS ;sfnkafka ta ksid h' tfy;a foaj jdlHh" neZo ;ensh fkdyels h' tnejska f;dard .;a whg ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`<ska jk .e<jSu;a" ta iuZ. u jQ iod;k uysuh;a ,efnk fia Tjqka ksid ish,a, bjius' my; oelafjkafka jsYajdi lghq;` lSula h' wms Wkajykafia iuZ. uefruq kuz" wms Wkajykafia iuZ. cSj;a jkafkuq' wms ia:sr j isgsuq kuz" Wkajykafia iuZ. rcluz lrkafkuq' wms Wkajykafia m@;slafIam lruq kuz" Wkajykafia wm;a m@;slafIam lrk fial' wm wjsYajdijka; jQj;a" Wkajykafia jsYajdijka;j isgsk fial' ukao" Wkajykafiag ;ukau m@;slafIam lsrSu fkdl< yels h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

141

f;jk jir

idudkH iuh

iss wg jk breosk

idOqldrh

1 f;if,daksl 5& 18

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ish,af,ys oS ia;~;s fokak" ls;`Kqjka jYfhka fojshka jykafia wfmka n,dfmdfrd;a;` jkafka fuh fjz' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 17& 11-19

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fuz jscd;slhd yer fojshka jykafiag f.#rj lrk msKsi fjk lsisfjla yerS wdfjz keoao$
fcAiqia jykafia fcrei,u n,d hoaoS" iudrsh yd .,S,h ueoska .uka .;a fial' Wkajykafia tla .ulg we;`ZM jQ l," ,d|=re frda.Syq oi fofkla Wkajykafiag yuq jQy' Tjzyq |=rska isg" fcAiqia jykai" wdpdrskS" wmg lreKd l< uekje hs yZv k.d lSh' Wkajykafia Tjqka oel" Tn f.dia mQcljreka wNsuqfjys fmkS isgskake hs jod< fial' Tjzyq tfia hoaoS mjs;@ jQy' Tjqkaf.ka tla flfkla ;ud iqj jQ nj oel" uy yZvska fojshka jykafiag f.#rj lruska" fmr<d wjq;a" Wkajykafiaf.a mduq, jeZo jegS Wkajykafiag ia;~;s lf<a h' Tyq jkdys iudrSh cd;slfhls' fcAiqia jykafia l;d lruska" oy fofkla u mjs;@ jQjd fkdfjz o$ wfkla kj fokd fldys o$ fuz jscd;slhd yer" fojshka jykafiag f.#rj lrk msKsi fjk lsisfjla yerS wdfjz keoao$ lshd Tyqg l;d fldg" ke.sg hkak" Tfnz Y@oaOdj Tn iqj lf<a h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

142

f;jk jir

idudkH iuh

iss kj jk breosk

idudkH iufha is kj jk breosk


m<uqjk lshejSu
kslauhdu fmdf;ka .;a mdGfhls'

kslauhdu 17& 8-13

fudafiia w;a Tijd f.k isgsk ;`re bYardfh,ajrekag ch w;a jsh'


wuf,lajre meusK frmsvsuz kuz ia:dkfha oS bYardfh,a ckhd iuZ. igka l<y' fudafiia fcdIqjdg l:d fldg" wm Wfoid Tn usksiqka f;dardf.k" kslau f.dia fyg wuf,lajreka iuZ. igka lrkak' uu fojshka jykafia |=ka ierhegsh ud w;g f.k lZ|= uq|=fka isgsus hs lSfjz h' fcdIqjd fudafiia ;udg lS mrsos wuf,lajreka iuZ. igka lf<a h' fudafiia iuZ. wdfrdka iy yQrA hk fofokd lZ|= uq|=kg ke.S .shy' fudafiia ;udf.a w;a Tijd f.k isgs f;la bYardfh,ajrkag ch w;a jsh' Tyq ;u w; my; fyZME jsg wuf,lajre ch.;ay' tfy;a fudafiiaf.a w;a jsvdjg m;a jQ jsg" Tjzyq .,la f.k Tyq msgqmi ;enQfhka Tyq o th u; jdvs jsh' tjsg wdfrdka iy yQrA fome;af;a isg f.k Tyqf.a w;a Wiq<df.k isgshy' fufia Tyqf.a w;a" ysre nei hk f;la u my;g fkdjegS ;snsKs' fcdaIqjd" wuf,la iy Tyqf.a fikZ. lvq myrska jkid oeuS h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,ssh 121& 1-8

ms<s;`r& wmf.a msysg wyi fmdf<dj uejz iusZodKka u h' .Sh & lZ|= foig udf.a weia Tijkafkus'
ug msysg ,efnkafka fld;ekska o$ ug msysg ,efnkafka iusZodKkaf.ka h' wyi fmdf<dj uejQ iusZodKkaf.ka u h' t;`udfKda Tn mh melsf<kakg bv fkdfok fial' wjos j isgsuska Tn ks;ska /l n,d.kak fial' bYardfh,a cd;sfha /ljrKhdKka yg ksos nrjSula j;a ksod .ekSula j;a ke;af;a h'
breosk iqmqj; 143 f;jk jir

idudkH iuh

iss kj jk breosk

iusZodfKda Tn rlakd W;a;uhdfKda h' iusZodfKda Tn ol`K; isg Tng /ljrKh fok fial' ojdf,a ysre Tng mSvd fkdlrkafka h' rd;s@fha iZo Tng mSvd fkdlrkafka h' iusZodfKda ish,q kmqfrka Tn /l.kak fial' Tfnz cSjs;h /lj,a lrk fial' fu;eka isg iodld,fhka iodld,hg iusZodfKda" Tfnz hduz Buz wdrlaId lrk fial'

fojk lshejSu

2 ;sfuda;s 3&14 - 4&2

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska ;sfuda;shia ;`udg ,shk ,o fojk yiqfkka .;a fldgils'

fojshka jykafiag lem jQ mqoa.,hd TzkEu hym;a fiajhlg iQodkuz h'


Tn bf.k .;a" Tn iy;sl f,i woyk foaj,a isf;a ;nd .kak' Tfnz .`rejreka wu;l fkdlrkak' <ud jsfha isg Tn Y`oaO ,shjs,s oek.;a njo wu;l fkdlrkak' ls@ia;`ia fcAiqia jykafia flfrys weoys,a,;a" .e<jSfuz udrA.h;a" tajdhska bf.k .; yels h' foajdkqNdjfhka hq;a uqZM Y`oaO ,shjs,a," b.ekajSug o |=rAu; |=re lsrSugo yslaujSug o OrAusIaG cSjs;hla .; lsrSu msKsi Wmfoia oSug o m@fhdackj;a fjhs' fojshka jykafiag lemjQ mqoa.,hd iuzmQrAK jYfhka mqyqKq jS" TzkEu hym;a fiajhlg iQodkuz j isgskafka tfia h' fojshka jykafia bosrsfhys o" cSj;`kaf.a o" u<jqkaf.a o jsksYaphldrhdKka jk ls@ia;`ia fcAiqia jykafia bosrsfhys o" t;`udKkaf.a wd.ukfha yd rdcHfha o kdufhka ud Tng mjrk Ndr|+r lghq;a; fuz h' foaj jpkh foaYkd lrkak' l,g;a wl,g;a tys ksr;j isgskak' bjis,sjka;j W.kajuska i;Hh myod fokak' ;rjgq lrkak' osrs .kajkak'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 144 f;jk jir

idudkH iuh

iss kj jk breosk

idOqldrh

fyfn@jz 4& 12

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojshka jykafiaf.a jpkh cSjudk h" ls@hdYS,S h' isf;a is;`js,s o wruqKq o jsuikafka h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 18& 1-8

fojshka jykafia whoskakkag hqla;sh bgq lrk fial'


;jo" ck;dj wffOrAh fkdjS iod;k hdpz[dfjys fhosh hq;` nj olajk msKsi fcAiqia jykafia Tjqkag fuz Wmudj jod< fial' tla kqjrl fojshkag nsh ke;s usksiqkag .re fkdlrk jsksYaphldrfhla jsh' tu kqjr jekaoUqjla o jQjd h' wE fkdfhla jr Tyq fj; f.dia" udf.a jsreoaOldrhd ug l< whqla;shg" hqla;sh bIag l< uekje hs lSjd h' Tyq l,la ta b,a,Su fkdi,ld yersfha h' miqj Tyq ;udg u fufia lshd .;af;a h' ud fojshka jykafiag .re nsh fkdmEj;a" ukqIHhkag .re ire fkdl<;a fuz jekaoUqjf.a" lrorh ksid wE ks;r meusK ud fkdfjfyik msKsi" wEg hqla;sh bgq lr fous hs lSfha h' ;jo iajduska jykafia l;d fldg" fuz wOdrAusl jsksYaphldrhd lshk foa wikak' fojshka jykafia;a" osjd ? folays ;uka yg whosk ;uka f;dard.;a wh .ek hqla;sh bgq fkdlrk fiala o$ Wkajykafia Tjqka .ek fndfyda fkdbjik fiala o$ Wkajykafia Tjqkag jydu hqla;sh bgq lrk fialehs" uu Tng lshus' tfia jQjo" ukqIH mq;@hdKka jvkd l, usysmsg Y@oaOdj we;s wh Wkajykafiag iuznjkq weoaoe hs weiQ fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah

breosk iqmqj;

145

f;jk jir

idudkH iuh

;sia jk breosk

idudkH iufha ;sia jk breosk


m<uqjk lshejSu isrdla 35& 12-14" 16-19
WmfoaYlhd fyj;a isrdlaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

neyem;a usksidf.a he|=uz j<dl`ZM is|=re lrf.k hkafka h'


iusZodKka idOdrK jsksYaphldrhl` jk fyhska ukqIHhkaf.a ;rd;sru fkdn,k fial' |=mam;dg ydks is|=jk wdldrfhka Wkajykafia usksiqka fkdi<lk fial' Wkajykafia mSvs;hdf.a lgyZvg weyquzlka fok fial' Wkajykafia wkd:hdf.a wjidk b,a,Su bj; fkd,k fial' ;u ueisjs,a, j.`rejk jekaoUqjf.a b,a,Su m@;slafIam fkdlrk fial' ;u uqZM is;ska fojshka jykafiag jeZ|=uz ms|=uz lrkakd ms<s.kq ,nkafka h' Tyqf.a whe|=u j<dl`ZM olajd by< k.skafka h' neyem;a usksidf.a he|=uz j<dl`ZM is|=re lrf.k hkafka h' th iusZ|=ka fj; hk f;la Tyq fkdkefikafka h' ufyda;a;uhdKka jykafia Tyq foi fk; fhduq lrk f;la" OrAusIaGhdf.a whs;sh oS hqla;sh kej; msysgqjk f;la" Tyqf.a hdpz[dj fkdkj;skafka h' iusZodfKda m@udo fkdjk fial' wOrAusIaGhka Wfoid bjis,su;a fkdjk fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 34& 1-2" 16-18" 22

ms<s;`r& iusZodfKda wirKhkag ijka fok fial' .Sh & yeu fjzf,a u ysus;`ukag uu m@Yia;s .S .hus'
t;`ukaf.a .`K jekquz ud uqjska f;dr fkdfjhs' uu t;`ukaf.a .`K jrAKkd lrus' ksy;udks wh ta wid f;dia fj;ajd'
breosk iqmqj; 146 f;jk jir

idudkH iuh

;sia jk breosk

mjzluz lrk wh fmdf<dfjka wu;l jS hk f,i ysus;`udfKda Tjqkag jsfrdaOh olajk fial' oeyeus wh wh|=uz l<y' ysus;`udfKda ijka oS" ish,q |=la fjzokdfjka Tjqka us|+ fial' ysus;`udfKda nsZ|=Kq is;a we;a;kag <xj isgsk fial' ;eZMKq yoj;a we;a;kag msysg jk fial' ysus ;`udfKda ish fufylrejka uqok fial' t;`uka flfrA jsYajdih ;nk lsisfjla oZvqjuz fkd,nkafkda h'

fojk lshejSu

2 ;sfuda;s 4& 6-8" 16-18

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska ;sfuda;shia ;`udg ,shk ,o fojk yiqfkka Wmqgd .;a fldgils'

oeyeus cSjs;hl lsrSgh ug oeka fjka lr ;sfnz'


ud .ek lshf;d;a" uf.a cSjs;h oekg u mdkSh mQcdjla fuka msoSug iQodkuzjkq we;' udf.a jsfhda jSfuz ld,h oeka meusK ;sfnz' uu hym;a igfkys igka lf<us' uu osjSu wjika lf<us' weoys,a, rlaId lf<us' oeyeus cSjs;hl lsrSgh ug oeka fjka lr ;sfnz' ta uyd ojfia oS idOdrK jsksYaphldr iajduska jykafia th ug fok fial' ug muKla fkdj Wkajykafiaf.a m@ldY jSu wdYdfjka n,dfmdfrd;a;` jk ish,a,kag o th fok fial' uf.a m<uq kvq jsNd.fha oS lsisfjla ud iuZ. fkdisgshy' ish,af,da u ud w;ayer .sfhda h' ta .ek Tjqkag jrola fkdmeusfKajd' tfy;a iajduska jykafia ud w;ayer fkdf.dia" ud Yla;su;a l< fial' fufia ud u.ska iqn wiak iuzmQrAK f,i ish,q jscd;Skag wefik fia m@ldY jkq we;' tfia isxyhdf.a lgska uu uqod.kq ,enqfjus' iajduska jykafia ish,q oreKq Wj|=rej,ska ud uqod" Wkajykafiaf.a iajrA. rdcHhg ud muqKqjk fial' Wkajykafiag iodld,hgu uysuh fjzjd wdfuka'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 147 f;jk jir

idudkH iuh

;sia jk breosk

idOqldrh

uf;jz 11& 25

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajrA.hg;a fmdf<djg;a mrfuda;a;u jk mshdKka jykai" foaj rdcHh ms<snZo wNsryia yqfola nd,hkag wkdjrKh l< fyhska Tn jykafiag ;`;s fjzjd wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 18& 9-14

foaj inZo;d we;s lr .;af;a whleushd h'


;ud is,aj;a hhs is;uska" wka yeu fok fy<d |=gq we;euz whg fcAiqia jykafia fuz Wmudj o jod< fial' usksiqka fofofkla hdpz[dj msKsi foaj ud<s.djg ke.S .shy' tla flfkla mrsisjrfhls' wksla ;eke;a;d whleusfhls' mrsisjrhd ke.S isg mfilg jS ;kshu hdpz[d lruska" fojshka jykai" ud wka usksiqka fuka jia;` f,daNS jxpksl" lduus:HdpdrS ;eke;af;l` fkdjk nejska Tng ;`;s mqous' uu fuz whleushd jekafkla o fkdfjus' i;shlg fojrla Wmjdi lrus' ud Wmhk ish,af,ka oyfhka fldgi fous hs lSh' tfy;a whleushd wE;ska isg iajrA.h foi weia Tijd n,kakg j;a fkdis;d" ;udf.a <hg .id .ksuska" fojshka jykai" mjzldr ud yg lreKd l< uekje hs lSh' fuh uu Tng lshus' OrAusIaG hhs .Kka .kq ,en f.or .sfha mrsisjrhd fkdj" fuz whleushd h' ;ud u Wiia lr.kakd yeu fok u my;a lrkq ,n;s' ;ud u my;a lr .kakd Wiia lrkq ,nkafka h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

148

f;jk jir

idudkH iuh

;sia tla jk breosk

idudkH iufha ;sia tla jk breosk


m<uqjk lshejSu
i,fudkaf.a m@{dj fmdf;ka .;a mdGfhls'

m@{d11&22 12&2

usysu; we;s ish,a,gu Tn fm@au lrk fial'


Tn wnsuqj uqZM f,dj ;rdosh Wia my;a l< yels |+js,s l`vla yd iudk h' fmdf<djg jefgk Woh ld,fha uS|=uz nsZola yd iudk h' tfy;a Tng ish,a, l< yels nejska Tn ish,a,ka yg ohdkajs; h' usksiqka ;u mjz .ek ukia:dm jk msKsi Tn Tjqkaf.a mdm .ek fkdief,kafkys h' tfia h" usys u; we;s ish,a,g Tn fm@au lrk fial' Tn jsiska idok ,o lsisjla Tn ms<sl`,a fkdlrk fial' ukao" Tn hulg oafjzY l< fiala kuz" Tng th fkdidokak bv ;snsKs' Tng wNsu; fkdjQ fiala kuz" hula mj;skafka flfia o$ Tn fkdiE|+ fiala kuz" hula wdrlaId jkafka flfia o$ iusZ|=ks" cSjudk ish,a,g fm@au lrkakdfKks" ish,a, Tn i;` nejska Tn ish,a, u wdrlaId lrk fial' ish,a, ;`< Tfnz wurKSh wdOHd;auh jsksjso hhs' iusZ|=ks" jro lrkakka Tn l@u l@ufhka yrs.iajk fial' Tn flfrys jsYajdih ;nd Tjqka kmqfrka wE;a jkq msKsi Tjqka jro l< iegs Tn Tjqkag fmkajd oS Tjqkag wjjdo lrk fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& .Sh

.S;dj,sh 145& 1-2" 8-11" 13-14

ud fojs rcsZ|=ks" Tn ku uu iodl,a u miius'

& ud fojs rcsZ|=ks" Tn .`K uu .hus' Tn ku iodl,au miius'


ieuod Tng ;`;s mqous' iodl,a Tn ku miius' iusZodfKda ohdjka;h' wkqluzmdfjka mQrAKh' jyd fkdlsfmk iq,q h' ;srir fmuska hq;`h'

breosk iqmqj;

149

f;jk jir

idudkH iuh

;sia tla jk breosk

iusZodfKda ish,a,kag lreKdj mdk fial' t;`ukaf.a iquq|= ohdj ujk ,o ish,a,ka fj; me;sfrhs' iusZ|=ks" Tn uejQ ish,q foa Tng ;`;s mqohs' Tfnz ieoeyej;a;` o Tng m@Yxid lr;s' Tjzyq Tfnz rdcHfha uysuh jrAKkd lr;s' Tfnz n, uysuh .eko l;d lr;s' Tfnz rdcHh iodld,sl h' Tfnz wdOsm;Hh o ish,q mruzmrdj, u mj;afka h' iusZodfKda ish,q fmdfrdka|= bgq lrk fial' ;uka lrk ish,af,ys oS fu;a is;a jvk fial' jefgk |=n,qka yg iusZodfKda ke.sgqjd,k fial' keuS isgsk ish,a,ka fl<ska isgqjk fial'

fojk lshejSu

2 f;if,daksl 1&11 2&2

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska f;if,daksljrekag ,shk ,o fojk yiqfkka .;a mdGfhls'

ls@ia;`ia jykafiaf.a kduh Tn w;frA f.#rjhg meusfKajd'


wm Tn .ek ks;r u hdpz[d lrkafka ta ksid h' fojshka jykafiaf.a leZojSug Tn iq|=iaika jk f,i;a" Wkajykafiaf.a n,fhka hym;g we;s Tfnz wd{d ish,a, bgq lr" weoys,af,a ls@hdjka iuzmQrAK lrk f,i;a" wms hdpz[d lruq' ;jo wmf.a fojshka jykafiaf.a o fcAiqia ls@ia;`ka iajduska jykafiaf.a o jrm@idoh lrKfldgf.k wmf.a fcAiqia iajduska jykafiaf.a kduh Tn w;r f.#rjhg meusfKk msKsi o" Tn Wkajykafiaf.ka f.#rjh ,nk msKsi o" wms hdpz[d lruq' ifydaorjreks" wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafiaf.a wd.ukh .ek o Wkajykafia yuqfjys wm tla /iajSu .eko oeka wm l;d l< hq;` h' iajduska jykafiaf.a oji oekg u meusK we;ehs oelafjk osjeia jelshlska fyda" wdrxpshlska fyda wfmka hhs lshk yiqklska fyda" myiqfjka jshjq,a fkdjk yegshg;a" fkdle<fUk yegshg;a" wms Tnf.ka Wfolau b,a,uq'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 150 f;jk jir

idudkH iuh

;sia tla jk breosk

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojshka jykafia f,dalhdg fld;ruz fm@au l< fiala o lsjfyd;a" iajlSh talcd;l mq;@hdKka f,djg fojd jod< fial' wdf,a,Qhd

cqjduz 3& 16

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 19& 1-10

ukqIH mq;@hdfKda ke;s jQ foa fidhkakg o .<jd.kakg o jevu l< fial'


fcAiqia jykafia fcrsfldajg msjsi" ta ueoska .sh fial' idfljqia kuz Okj;a m@Odk whleusfhla tys jsh' Tyq fcAiqia jykafia ljqreka oehs ne,Sug fijS h' tfy;a Tyq usgs flfkl` jQfhka iuQyhd ksid th l< fkdyels jsh' fcAiqia jykafia ta mdfrka hkag isgs nejska" Tyq fmrgqj |=j f.dia" Wkajykafia olakd msKsi w;a;slald .ilg kexf.a h' fcAiqia jykafia ta ia:dkhg meusK Wv n,d" Tyqg l;d fldg" idflajqia" jydu nsug niskak' wo ug Tfnz f.or kjd;eka .kag TzkE h hs Tyqg jod< fial' Tyq jyd u nei wjq;a mS@;sfhka Wkajykafia ms<s.;af;ah' ta |=gq ish,af,da" Wkajykafia mjzldr ukqIHfhl` iuZ. kjd;eka .kakg .sh fiale hs lshuska fldZ|=f<da h' idflajqia ke.sg iajdusks" ud ika;l fohska foflka fldgila os<sZ|=kag fous' hful`f.ka whq;` f,i hula f.k ;sfnz kuz" Tyqg i;r .`Khla wdmiq fous hs iajduska jykafiag lSh' fcAiqia jykafia l;d lruska" .e<jSu wo fuz f.org meusK we;' fudyq wdn@yuzf.a mq;@fhls' ukqIH mq;@hdfKda ke;s jQ foa fidhkakg o .<jd.kakg o jevu l< fiale hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 151 f;jk jir

idudkH iuh

;sia fojk breosk

idudkH iufha ;sia fojk breosk


m<uqjk lshejSu
ulnsjrekaf.a fojk fmdf;ka .;a mdGfhls'

2 ulns 7& 1-2" 9-14

mrfuda;a;uhdfKda ioyg u cSj;a jSu iZoyd wm ke.sgqjk fial'


ifydaorhka i;a fofkla o Tjqkaf.a uj yd iuZ. w;awvx.`jg .kakd ,oy' Tjqkag lifhka iy lgqieusgsj,ska jo ysxid fouska" Tjqkag;a kS;s jsfrdaOS jQ W#re uia ljkq iZoyd rc f;u n,y;aldrluz lf<a h' Tjqkaf.ka flfkla fiiaikaf.a l;d kdhlhd fuka bosrsm;a jS l;d fldg" Tn wfmka oek. kak fidhkafka l`ula o$ wfma uq;`ka us;a;kaf.a jHjia:djka lv lrkjdg jvd wms uefrkakg iQodkuz h hs lSfjz h' wjidk yqiau fy<uska fojkshd l;d fldg wukqiai hlaIh" kqUg fuz cSjs;fhka wm bj;a lrkag mqZMjk' tfy;a f,dal mrfuda;a;uhdKkaf.a kS;s iZoyd wm uefrk nejska ioyg u cSj;a jSu iZoyd t;`udfKda wm ke.sgqjd,k fiale hs lSh' Tjzyq Tyqg miqj f;fjkshd /f.k jsfkdao jQy' Tyqf.ka o m@Yak weiQ jsg" Tyq jyd osj os.` fldg oE; Tijd ug fuz wjhj ,enqfKa iajrA.fhks' fojshka jykafiaf.a kS;sh Wfoid uu tajd ms<sl`,a lrus' uu Wkajykafiaf.ka tajd h<s ,nd .ekSug n,dfmdfrd;a;` fjus hs Wodr f,i mejiS h' ta ;reKhdf.a ffOrAhh .ek;a |=la fjzokd jsZoSu .ek Tyq oelajQ fkdie<ls,su;a nj .ek;a rc o fiajlfhda o ujs; jQy' fudyq ush .sh miq i;rfjkshd /f.k Tyq o tu wudkqIsl jo fjzokdjg md;@ lrk ,oS' Tyq urKdikak fudfydf;a oS yZv k.d l;d lruska" usksiqkaf.a w;ska wmg urKh meusKSu hi f;dard .ekSuls' tfy;a fojshka jykafia jsiska wms h<s;a ke.sgqjkq ,nuq hk foaj fmdfrdka|=j msg jsYajdi h ;nuq' tfy;a Tng kuz W;a:dkhla ke;' kj cSjkhla o ke;e hs lSfjz h'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 152 f;jk jir

idudkH iuh

;sia fojk breosk

ms<s;`re .Sh .Sh

.S;dj,sh 17& 1" 5-6" 8" 15

ms<s;`r& ousgqfjda iusZ|= j; olskafkda h' & iusZ|=ks" udf.a fuz idOdrK he|=ug ijka |=k uekj'
udf.a yZv.eiSug lka |=k uekj' ukao" ud th mqokafka wjxl is;sks' Tn mejiQ oyuz ufZ.ys .uka lf<us' bka bj;a j ud blau .sfha ke;' fojsZ|=ks" Tn ug ms<s;`re fok ksid uu Tng yZv.ius' ud whe|=ug lka fhduq l< uekj' udf.a nia weiqj uekj' Tfnz u fofk; rlakd fia ud /l .kak' Tn mshdm;a fijfKys iq/ls j ud iZ.jkak' ud ousgq fyhska uu Tfnz uqyqK olskafkus' ud wjos jk l, Tfnz iajrEmh oel iEySug m;a jkafkus'

fojk lshejSu

2 f;if,daksl 2&16 3&5

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska f;if,daksljrekag ,shk ,o fojk yiqfkka .;a mdGfhls'

ish,q hym;a foa lSug o" lsrSug o" fojshka jykafia Tn Yla;su;a lrk fialajd'
wmf.a iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia o" wmg fm@au fldg iodld, ffOrAhh;a" hym;a n,dfmdfrd;a;`j;a" jrm@idoh;a u.ska wmg |=ka wmf.a fojs mshdKka jykafia o Tnf.a is;a ffOrAhj;a lr" ish,q hym;a foa lSug o lsrSug o Tn Yla;su;a lrk fialajd wjikafldg ifydaorjreks Tn w;r is|= jQ f,iu wka ;ekaj,;a iajduska jykafiaf.a mKsjqvh iS>@ f,i me;srS f.dia f.#rjhg meusfKk msKsi" wm Wfoid hdpz[d lrkak' ys;`jlaldr kmqre usksiqkaf.ka wm .e<fjk msKsi o hdpz[d lrkak' ukao" weoySu ish,a,kag u ,enS ke;' tfy;a iajduska jykafia jsYajdijka; h' Wkajykafia Tn Yla;su;a fldg kmqrdf. ka Tn wdrlaId lrk fial' ;jo" wm Tng wK lrk foa Tn oekgu;a" u;`jg;a bgq lrkq we;ehs iajduska jykafia Tn .ek wmg iy;slhla oS we;' iajduska jykafia Tnf.a is;a fojshka jykafiaf.a fm@auhg;a" ls@ia;`ia jykafiaf.ka jk bjiSug;a muqKqjk fialajd
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 153 f;jk jir

idudkH iuh

;sia fojk breosk

idOqldrh

t<sorjzj 1& 5" 6

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd u<jqkaf.ka W;a:dk jQ l`ZMZ|=,d fcAiqia ls@ia;`ia jykafia h' ta ;ekeka jykafiag uysuh o" n,mrdl@uh o" ioyg u fjzjd wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 20& 27-38 fyda 20& 27" 34-38

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Wkajykafia u<jqkaf.a fkdj cSj;`kaf.a fojshka jykafia h'


mqkrecAcSjkhla ke;e hs lshk ioa|=isjrekaf.ka iuyfrla fcAiqia jykafia fj; wjq;a" .`re foajfhks" huz usksfil` NdrAhdj cSj;a j isgsh oS orem, fkd,en uf<d;a" Tyqf.a ifydaorhd ta NdrAhdj mdjdf.k" ;u ifydaorhdf.a kug orejka bmojsh hq;` hehs fudafiia ,shd we;' boska" ifydaorfhda i;a fofkla isgshy' m<uqjekakd NdrAhdjl mdjdf.k ore m, fkd,nd uf<a h' fojekakd;a" ;`kajekakd;a weh mdjd .;ay' i;a fokd u tfia orem, fkd,nd uf<da h' miqj ta ia;S@h;a u<d h' i;a fokdu wE mdjd.;a nejska" mqkrecAcSjkfha oS wE Tjqkaf.ka ljfrl`f.a NdrAhdj jkakS oe hs weiQy' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" fuz hq.hg wh;a jQfjda wjdy jsjdy jkakdyqh' tfy;a u;` hq.hg yd mqkrAcSjkhg meusKSug jruz ,;a wh wjdy jkafka j;a jsjdy jkafka j;a ke;' bkamiq Tjqkag urKhla ke;' Tjzyq foaj |+;hkag iu fj;s' mqkrecAcSjk jrh ,;a nejska Tjzyq fojshka jykafiaf.a mq;@fhda h' iajduska jykafia wdn@yuzf.a fojshka jykafia h' Bidlaf.a fojshka jykafia h' cdfldnzf.a fojshka jykafia h' hs lSfuka fudafiia mjd" mqkrecAcSjkhla we;s nj mZ|=r ms<snZo mdGfhys fmkajd oS we;' Wkajykafia u<jqkaf.a fojshka jykafia fkdj" cSj;`kaf.a fojshka jykafia h' ukao" Wkajykafia Wfoid ish,af,da u cSj;a fj;s hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 154 f;jk jir

idudkH iuh

;sia ;=kajk breosk

idudkH iufha ;sia ;=kajk breosk


m<uqjk lshejSu
u,dls osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka Wmqgd .;a mdGfhls'

u,dls 4& 1-2

OrAusIaGlu kue;s iQrAhhd Wod jkafka h'


ishZM n,e;s iusZodKka jykafia fufia jodrk fial WZvZ.` wh o kmqre wh o ms|=re fmdarKqjl oefjkakdla fuka oejS hk ojila meusfKkafka h' ta ojfia oS b;srs fldgi fia Tjzyq oejS hkafkda h' tfy;a" udf.a kduhg .re nsh olajuska" cSj;a jk kqU,dg OrAusIaGlu kue;s iQrAhhd ish /iaj, iqj iykh we;sj Wod jkafka h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 98& 5-9

ms<s;`r& iusZodfKda f,da jeishka idOdrK luska md,kh lrk fial' .Sh & jSKdj jhuska iusZ|=kag .S .hkak'
jSKdfjka o .S kdofhka o m@Yxid lrkak' fydrKE yd k<d yZvska o rcdKka jk iusZ|=ka wnsuqj mS@;sfhka .S .hkak' uqyqo o tys we;s ish,a, o .rAckd flfrAjd f,dalh o tys jeisfhda o .S .hdjd .x.d w;a fmdf<dika foajd lZ|= fy,a tlaj iusZ|=ka yg mS@;s kdo foajd ukao" iusZodfKda usys ;,h md,kh lrk msKsi jvsk fial' t;`udfKda f,da jeishka OrAusIaGluska o idOdrKluska o md,kh lrk fial'
breosk iqmqj; 155 f;jk jir

idudkH iuh

;sia ;=kajk breosk

fojk lshejSu

2 f;if,daksl 3& 7-12

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska f;if,daksljrekag ,shk ,o fojk yiqfkka .;a fldgils'

jev fkdlrkafkda wdydr fkdj<Zo;ajd


wfma wdorAYh Tn wkq.ukh l< hq;af;a flfia oehs Tn u okakyq h' wm Tn w;r w,iluska yeiqrefKa ke;' wms lsisjl`f.ka mskg lEu fkdlEfjuq' Tfnka lsisfjl`g nrla fkdjk msKsi" wms fjfyi uykaisfhka osjd ? folays jev lf<uq' wm fuh lf<a Tfnka wdOdr ,enSug wmg whs;shla ke;s ksid fkdj" wkq.ukh lsrSu iZoyd Tng wdorAYhla fok msKsi h' jev fkdlrkafkda wdydr fkdj<Zo;ajd hs wms Tn w;r isgsh oS mjd Tng wK lf<uq' Tfnka iuyfrl` lsis jevla fkdlr" wkqkaf.a ldrKdj,g weZ.s,s .iuska w,iluska yeisfrk nj wmg ie< jS we;' tnZ|= wh ikaiqka f,i jev fldg" ish osjs fmfj; Wmhd .kakd f,i fcAiqia ls@ia;`ia iajduska jykafiaf.a kdufhka wK oS wjjdo lruq'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 21& 28

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tfnz jsuqla;sh <x fjzf.k tk nejska ke.S isg ysi Tijkake hs iusZodfKda jodrk fial' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

156

f;jk jir

idudkH iuh

;sia ;=kajk breosk

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 21& 5-19

ia:srj isgSfuka Tn cSjkh oskd .kakyq h'


iuyreka foaj ud<s.h .ek l;d lruska" th ukyr .,ska yd mQcd jia;`j,ska o irid ;sfnk kshdj mejiQ jsg fcAiqia jykafia l;d fldg" Tng fmfkk fuz foh" .,la msg .,la b;srs fkdjk fia nsZo oukq ,nk ld,hla meusfKkafkah hs jod< fial' .`re foajfhks" ta foh ljr lf,l jkafka o$ ta ms<snZo fmr ,l`Kq ljfrA oe hs Tjzyq Wkajykafiaf.ka weiQy' Wkajykafia l;d fldg" uq<d fkdjkakg n,d .kak' l`ula ksid o udf.a kdufhka fndfyda fofkla bosrsm;a jS ta uu h" kshus; fudfyd; meusK we;e hs lshkafkda h' Tjqka wkqj fkdhkak' hqoaO iy jsma,j .ek wdrxps jk jsg" Nhska ;@ia; fkdjkak' ukao" fuz foaj,a m<uqfldg is|= jsh hq;` h tfy;a wjidkh tflfKys u fkdmeusfKkafka h hs jod< fial' tjsg Wkajykafia Tjqkag l;d fldg" cd;shla cd;shlg jsreoaO j o rdcHhla rdcHhlg jsreoaO j o ke.sgskq we;' uyd N~us luzmd o fkdfhla ;ekaj, id.; yd jix.; o jkafka h' ;@dickl orAYkh o mq|=u ,l`Kq o wyfiys jkafka h' tfy;a ta ish,a,g fmr" udf.a kduh ksid Tyq Tn w,a,d f.k" OrAu Yd,djg;a" ysrf.j,g;a Tn mdjd fouska" Tng mSvd lrkafkda h' Tn rcqka yd wdKavqldrhka bosrshg f.k hkafkda h' Tng th idlaIs oerSfuz wjia:djla jkafka h' Tn j. W;a;r osh hq;af;a flfia oehs l,a;shd iQodkuz fkdjkakg is;g .kak' ukao" Tnf.a jsreoaO jdoSka lsisjl`g fkdnsZosh yels jQ o ksIam@Nd l< fkdyels jQ o jd.a p;`r;djla yd m@{djla uu Tng fokafkus' foujqmshka" ifydaorhka yd kE us;`rka jsiska u Tn mdjd fok ,nkakdyq h' Tjzyq Tnf.ka iuyfrl` urKhg m;a lrkafkda h' udf.a kduh ksid ish,af,da u Tng ffjr lrkafkda h' tfy;a Tnf.a flia .yla muKlaj;a kdia;s fkdjkafka h' ia:sr j isgSfuka Tn cSjkh oskd .kakdyq h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 157 f;jk jir

idudkH iuh

ls%ia;= rcdKkaf.a ux.,Hh


idudkH iufha wjidk breosk

ls%ia;= rcdKkaf.a ux.f,da;aijh


m<uqjk lshejSu
iduqfj,aa osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

2 iduqfj,a 5& 1-3

Tjzyq odjs;a" bYardfh,ays rcq jYfhka wNsfIal l<y'


tl, ish,q bYardfh,a f.da;@fhda fyfn@dkays isgs odjs;a fj; wjq;a" wms Tfnzu f,a kEfhda juq' miq.sh ld,fha oS" idjq,a wfma rc j isgs ld,fhys bYardfh,ajreka igkg f.k .sfha;a" Tjqka wdmiq f.kdfjz;a Tnu h' iusZodKka jykafia Tng l;d fldg" kqU udf.a bYardfh,a fikZ. md,kh lruska" bYardfh,a flfrys wOsm;shd jkafkys h hs jod< fiale hs lSfjda h' fufia bYardfh,ays ish,q m@cd uQ,slfhda fyfn@dkays isgs rcAcqrejka fj; meusKsfhda h' odjs;a rcq fyfn@dkays oS iusZodKka jykafia bosrsfhys Tjqka iuZ. .sjsiqula lf<a h' Tjzyq odjs;a bYardfh,ajrekaf.a rcq jYfhka wNsfIal lf<da h'

foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 122& 1-5

ms<s;`r & iusZ|=kaf.a ue|=rg huq hs lS jsg uu mS@;sfhka mskd .sfhus' .Sh & fojz ue|=rg huq hs Tjqka ug lS jsg uu mS@;sfhka mskd .sfhus'
tuznd fcrei,u wfma fomd ;sf.a jdi, we;`f<a ;nd ;sfnz' tuznd fcrei,u uekjska idod ksu l< kqjrla fuka ;S f.dvk.k ,oaoS h'
breosk iqmqj; 158 f;jk jir

idudkH iuh

ls%ia;= rcdKkaf.a ux.,Hh

bYardfh,a fikZ.g kshu l< f,i f.da;@fhda" iusZ|=kaf.a f.da;@fhda" t;`uka kug ;`;s fok msKsi" fuu k.rh fj; meusfK;s' ukao" isxydikh" tkuz" odjs;af.a isxydikh fikZ. jsksYaph lrk msKsi tys msysgd ;sfnz'

fojk lshejSu

fldf,diais 1& 12-20

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska fldf,diaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

;u fm@aujka; mq;@hdKkaf.a rdcHhg wm meusfKjzfjz mshdKka jykafia h'


wdf,dalfha jik ieoeyej;`kaf.a Wreuhg mx.`ldrhka jSug Tn iq|=iaika l< mshdKka jykafiag ia;~;s lrkak' wkaOldrfha n,fhka wm uqod" ;u fm@audkajs; mq;@hdKkaf.a rdcHhg wm meusfKjzfjz Wkajykafia h' Wkajykafia jsuqla;sh o mjz ludj o wmg m@odkh l< fial' ls@ia;`ia jykafia woDYHudk fojshka jykafiaf.a oDYHudk iajhrEmhj" uqZM uejs,af,ys w. ;eka .kakd fial' ukao" i.f,dj;a" fuf,dj;a we;s ish,a, Wkajykafia lrKfldgf.k ujk ,oafoa h' oDYHudk" woDYHudk foa o" fojs foaj;djka o" wOsldrSka o" N~;dOsm;Ska o n,OdrSka o" fldgska lshf;d;a uqZM jsYajhu" Wkajykafia lrKfldgf.k o" Wkajykafia Wfoid o ujk ,oafoa h' Wkajykafia ;`< ish,a, taldnoaOj mj;shs' Wkajykafia iNdj kue;s YrSrfha ysi h' tys uQ,druzNh h' urKfhka W;a:dk jSfuys m@:uhdfKda h' fufia Wkajykafia ish,af,ys wiuiu ;ek ork fial' ukao" foaj leue;a; wkqj" foaj;ajfha mrsmQrAK;djh ls@ia;`ia jykafia ;`< jsh' Wkajykafia lrKfldgf.k uqZM jsYajhu ;uka yd iuZ.s lr .ekSug mshdKka jykafia i;`gq jQ nejska l`reish u; mq;@hdKkaf.a osjs msoSu fya;`fldgf.k iudodkh we;s lruska" Wkajykafia lrKfldgf.k i.f,dfj;a fuf,dfj;a we;s ish,q foa iu.s l< fial'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 159 f;jk jir

idudkH iuh

ls%ia;= rcdKkaf.a ux.,Hh

idOqldrh

udla 11& 9-10

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd wfma msh jQ odjs;af.a u;` meusfKk rdcHhg wdisrs fjzjd iusZ|=ka kuska jvkd fu;`udKka yg wdisrs fjzjd w;s Wiia ;ekays fydaikakd wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

,Qla 23& 35-43

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia jykai Tn rdcYS@fhka jvkd l, ud isys l< uekj'


fikZ. n,df.k isgshy' m@OdkSyq Wkajykafiag .eryquz lruska" fudyq wkqka .e<jSh fudyq fojshka jykafiaf.a ls@ia;`ia kuz" Wkajykafiaf.a f;dard .;a ;eke;af;a kuz" ;ud u .<jd .kSjd hs lSy' uqr finf<da o Wkajykafia <Z.g wjq;a Wkajykafiag ldvs ms<s.kajd" Tn cqfojzjrekaf.a rcq kuz" Tn u .<jd .kak lshd irouz l< y' cqfojzjrekaf.a rc fudyq h hs lshd ,shk ,o mqjre lvla Wkajykafiag by<ska ;nd ;snsKs' t,a,d isgs jrolrejkaf.ka tlaflfkla Wkajykafiag wmydi lruska" Tn ls@ia;`ia fkdfjz o$ Tnj;a .<jdf.k wmj;a .<jd .kake hs lSh' wfkld Tyqg ;rjgq lruska" tu oZvqjug meusK isgsk Tn fojshka jykafiag j;a Nh keoao$ wmg oZvqjuz ,enSu idOdrK h' wmg fuz ,efnkafka wfma ls@hdj,g iq|=iq jsmdl yegshg h' tfy;a fuz ;eke;a;d lsisu jrola lr ke;e hs W;a;r |=kafka h' ;jo Tyq fcAiqia jykai" Tn rdcYS@fhka jvkd l, ud isys l< uekje hs lSh' Wkajykafia o l;d lruska we;af;kau uu Tng lshus' Tn ud iuZ. wo u mdrdoSifhys isgskafkys h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 160 f;jk jir

p;dl iuh

p;dl iuh

w nodod

w nodod
m<uqjk lshejSu
fcdafj,a osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fcdafj,a 2& 1218

j; brdf.k fkdj is; brdf.k kqfUz fojs iusZ|=ka fj; yerS tkak'
iusZodKka jykafia fufia jodrk fial' Wmjdifhka o je<mSfuka o uqZM is;ska oekaj;a ud fj; yerS tkak' j; brdf.k fkdj is; brdf.k kqfUz" fojs iusZ|=ka fj; yerS tkak' ukao" t;`udfKda lreKdNrs; ohdkajs;" jyd fkdlsfmk ;sr fmuska iukajs;" lud jSug leu;s fojs flfkls' iuyr jsg t;`udKka ish is; fjkia lr f.k lud jS wmg wdYSrAjdo lsrSu ksid" wdydr mQcd o mdkSh mQcd o Tfnz fojs iusZ|=kag Tmamq lrkakg yels jkq weoaoehs ljfrla oks;ao$ isfhdka lkafoa fydrKEj msUskak' Wmjdihla mkjd" whe|=ug fikZ. /ia lrkak' fikZ. tla/ia lrkak' Y`oaO iNdjg Tjqka iQodkuz lrkak' m@cd uQ,slhka tl;` lrkak' <uhska o lsrs orejka o /f.k tkak' ukd<hd ish hyka .nvdfjka o ukd<sh ish ksok l`gsfhka o msg; t;ajd oajdr uKavmh yd mQcdikh w;r isgsk iusZ|=kaf.a fiajl mQclfhda yZvd je<fmuska" iusZ|=ks" Tfnz fikZ.g wkqluzmd l< uekj' Tfnz fojsfhda fldhsoehs cd;Ska w;frA lSug bv fkdyersh uekj hs lsh;ajd tjsg iusZodKka jykafia foaYh .ek Woafhda.j;a jS fikZ.g wkqluzmd l< fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

162

f;jk jir

p;dl iuh

w nodod

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 51& 1-4" 10-13" 15

ms<s;`r & fojsZ|=ks" Tfnz ohd lreKdfjka ug wkqluzmd l< uekj' .Sh & fojsZ|=ks" Tfnz ohd lreKdfjka ug wkqluzmd l< uekj'
Tfnz jsmq, ohdfjka udf.a wmrdO uld oeuqj uekj' udf.a flf,ia u,ska ud uqZMukskau fidaod,qj uekj' udf.a mdm u,ska ud msjs;`re l< uekj' udf.a wmrdO uu uekjska oksus' osjd ? folays udf.a mdm ug isysfjz' Tng jsreoaO j" Tng muKla jsreoaO j uu mjz lf<us' Tn yuqfjys uu kmqr lf<us' fojsZ|=ks" ud ;`< ksrAu, is;la ujd jod< uekj' ;srir kj osjshla ug |=k uekj' Tn yuqfhka ud m<jd fkdyersh uekj' Tfnz Y`oaOd;auh ud flfrka bj;a fkdl< uekj' tjsg uu wmrdOlrejkag Tn u. myod fokafkus' mjzlrejka Tn fj; yrjdf.k tkafkus' jsuqla;sfha mS@;sh ug h<s |=k uekj' wjk; is;la oS ud oerej uekj' iusZ|=ks" .S .ehqfuz jru ug |=k uekj' tjsg ud uqjska Tn meiiquz .hkafkus'

breosk iqmqj;

163

f;jk jir

p;dl iuh

w nodod

fojk lshejSu

2 fldrska;s 5& 20 - 6& 2

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o fojk yiqfkka fldgils'

fuh m@idockl ld,hhs' iusZ|=ka fj; yerS tkak'


fojshka jykafia u wm u.ska Tn yg wdhdpkd lrkakdla fuka" wms ls@ia;`ka jykafia fjkqfjka ;dkdm;shka jS fojshka jykafia yd iu.s jk f,i" ls@ia;`ka jykafia fjkqfjka Tng wdhdpkd lruq' fojshka jykafia" mdmh fkdo;a ls@ia;`ka jykafia" wm Wfoid ukqIH mdmS nj yd iu jSug ie,iQ fial' tfia lf<a" ls@ia;`ka jykafia lrKfldgf.k fojshka jykafiaf.a OrAusIaGlug wm mx.`ldr jk msKsih' tnejska" foaj fiajfha mx.`ldrhka jYfhka Tn ,nd we;s fojshka jykafiaf.a jrm@idoh wmf;a fkdyrsk f,i wms b,a,d isgsuq' ukao" m@idockl ld,fhaoS uu Tng ijka |=ksus' .e<jSfuz ojfiaoS uu Tng msysg jqfKus hs fojshka jykafia jodrk fial' fuh m@idockl ld,hhs' fuh .e<jSfuz ojihs'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

.S;dj,sh 51& 10" 12

fojsZ|=kS" ud ;`< ksrAu, is;la ujd jod< uekj' jsuqla;sfha mS@;sh ug h<s |=k uekj'

iqjsfYaIh

uf;jz 6& 1-6" 16-18

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

ryiska lrk foa olsk Tfnz mshdKka jykafia Tng m, jsmdl fok fial'
usksiqkag fmfkk msKsi f,dalhd bosrsfhys Tfnz mqKH ls@hd fkdlrkakg n,d .kak' tfia l<fyd;a iajrA.fhys jev jik Tfnz mshdKka
breosk iqmqj; 164 f;jk jir

p;dl iuh

w nodod

jykafiaf.ka lsis jsmdlhla Tng fkd,efnkafka h' tnejska Tn oka fok l," usksiqkaf.ka m@Yxid ,nk msKsi OrAu Yd,dj,oS;a" jS:sj,oS;a fflrdgslhka lrkakdla fuka Tng fmrgqfjka fydrKE fkdmsUskak' ienejskau" uu Tng lshus' Tjqkaf.a jsmdlh Tjqkag oekgu ,enS we;' tfy;a" Tn oka fok l," ol`K; lrk foh ju;g fkdoefkajd' ta okaoSu ryila j ;snsh hq;` h' tjsg ryiska th olsk Tfnz mshdKka jykafia Tng m, jsmdl fok fial' Tn hdpz[d lrk l, fflrdgslhka lrkakdla fuka fkdlrkak' usksiqkag fmfkk msKsi Tjzyq OrAu Yd,dj,;a" uxikaOsj,;a isgf.k hdpz[d lsrSug ms@h fj;s' ienejskau uu Tng lshus' Tjqkaf.a jsmdlh oekgu Tjqkag ,enS we;' tfy;a Tn hdpz[d lrk l, Tfnz u we;`ZM ldurhg jeo" fodr jidf.k" ryis.;j jik Tfnz mshdKka jykafiag hdpz[d lrkak' tjsg ryiska Tn lrk foa olsk Tfnz mshdKka jykafia Tng m, jsmdl fok fial' Tn Wmjdi lrk l, fflrdgslhka fuka foduzkia uqyqKq we;sj fkdisgskak' ;uka Wmjdi lrk nj usksiqkag fmfkk msKsi Tjzyq uqyqKq jsrEmS lr .ks;s' ienejskau uu Tng lshus' Tjqkaf.a m, jsmdl oekgu Tjqkag ,enS we;' tfy;a Tn Wmjdi lrk l," ysi f;,a .,ajd uqyqK fidaod .kak' fufia ryis.;j jik Tfnz mshdKka jykafiag usi" Tn Wmjdi lrk nj usksiqkag fkdfmfkhs' tjsg ryiska lrk foa olsk Tfnz mshdKka jykafia Tng m, jsmdl fok fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

165

f;jk jir

p;dl iuh

m<uqjk breosk

p;dl iufha m<uqjk breosk


m<uqjk lshejSu oajS;Sh kS;s ix.@yh 26& 410
oajS;Sh kS;s ix.@yh kue;s fmdf;ka .;a mdGhls'

foaj ckldfha jsYajdih'


mQcljrhdo mei Tfnz w;ska f.k fojs iusZodKka jykafiaf.a mQcdikh bosrsmsg th ;ensh hq;` h' bkamiq Tfnz fojs iusZodKka jykafia bosrsmsg fufia lsj hq;` h' udf.a wdos mshd ;ekska ;ek ixpdrh l< wruSh cd;slfhls' Tyq l`vd msrsila legqj usirhg f.dia" tys l,lg mosxps jS uy;a n,iuzmkak" .Kkska jsYd, cd;shla jsh' usirjdiSyq o kmqre f,i ls@hd lruska" wmg ysxid mSvd fldg wm oevs jy,alug m;a l<y' wfma wdos mshjrekaf.a fojs iusZodKka jykafiag wm fudr.eiQ jsg iusZodKka jykafia wmg ijka oS wfma |=la lror o ysxid mSvd o fjfyi uykaish o foi ne,Q fial' iusZodKka jykafia ish yia;h os.` fldg ndyq n,h md" nsh ckl wreu mq|=u foaj,ska iy ydialuzj,ska usir foaYfhka wm msg;g f.kd fial' Wkajykafia wm fuys f.kjq;a lsfrka iy uS meKsfhka b;sfrk fuz foaYh wmg |=ka fial' iusZ|=ks" oeka n,kq uekj' Tn ug |=ka foaYfha kdUq,a m, uu f.kejs;a isgsus' fufia lshd fojs iusZodKka bosrsfhys th ;nd Wkajykafiag kuialdr l< hq;` h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 91& 1-2" 10-15

ms<s;`r & iusZ|=ks" udf.a |=fla oS ud iuZ. isgsh uekj' .Sh & mrfuda;a;uhdKkaf.a /ljrfKys jik ;eke;af;a"
ijzn,e;s fojsZ|=kaf.a irfKys iq/ls jkafka h' Tyq iusZ|=kag fufia mjihs' t;`udfKda udf.a /ljrKh h' udf.a n,fldgqj h' udf.a fojsZodfKda h' uu t;`uka flfrys udf.a jsYajdih ;nkafkus'
breosk iqmqj; 166 f;jk jir

p;dl iuh

m<uqjk breosk

tjsg Tng lsis Wj|=rla fkdjkafka h' Tfnz ksjig lsishuz jix.;hla <x fkdjkafka h' Tn .kak iEu mshjrl oS Tn rlakd msKsi" t;`udfKda ish |+;hkag wK fok fial' Tn fomd .,aj, fkdyemafmk msKsi Tjzyq ish;ska Tn Wiq,d.kafkda h' Tn isxyfhl` jQj;a" irAmfhl` jQj;a md.kafkys h' Tn flaYr isxyfhl` jQj;a" ulfrl` jQj;a md.d oukafkysh' iusZodfKda fufia jodrK fial' Tyq ug fm@au lrkafka kuz uu Tyqg jsuqla;sh fokafkus' Tyq udf.a kduh ms<s.kafka kuz" uu Tyq /l .kafkus' Tyq ug whoskafka kuz uu ms<s;`re fokafkus' |=fla oS Tyq iuZ. isg Tyq uqod uu Tyqg .re lrkafkus'

fojk lshejSu

frdau 10& 8-13

Y`oaOjQ mdjq,q ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ls@ia;shdks ck;djf.a jsYajdih


thska ;j l`ula mejfiao$ mejfikafka& jdlHh Tfnz uqfjysh' Tfnz isf;ys h' Tn <Z.u h' lshd h' ta jdlHh wm m@ldY lrk weoys,af,a mKsjqvh fjz' Tn fcAiqia jykafia iusZodKka jykafia h hs m@isoaOsfha m@ldY lrkafkys kuz" fojshka jykafia Wkajykafia u<jqkaf.ka W;a:dk l< nj is;ska woykafkys kuz" Tn .e<jSu ,nkafkys h' ukqIHfhla is;ska weoySfuka foaj inZo;djg meusfKkafka h' uqjska mejiSfuka .<jkq ,nkafkah' Wkajykafia woyk lsisfjla ,cAcdjg fkdmeusfK;s hs Y`oaO ,shjs,af,ys iZoyka j we;' cqfojzjd yd .S@lhd w;r fjkila ke;' tl u iajduska jykafia ish,a,kaf.a u iajduska jykafia h' Wkajykafiaf.a msysg whosk ish,a,kag Wkajykafia ish,q hi biqre i,id fok fial' ukao" iajduska jykafiaf.a kduh lshd whosk ljfrla kuq;a .e<jSu ,n;s hs Y`oaO ,shjs,af,ys lshd we;'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 167 f;jk jir

p;dl iuh

m<uqjk breosk

idOqldrh
usksid cSj;a jkafka" lEfuka muKla fkdj" fojshka jykafiaf.a uqjska kslafuk ish,q jpk j,ska h hs iajduska jykafia jod< fial'

uf;jz 4& 4

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 4& 1-13

wd;auhdKka jsiska mdZMlrhg f.k hkq ,enQ ls@ia;`ia jykafia hlaIhd jsiska mrSlaId lrk ,oS'
fcAiqia jykafia Y`oaOd;audkqNdjfhka mQrAK j fcdrAodfkka wdmiq wd jsg" wd;auhdKka jykafia jsiska Wkajykafia mdZMlrhg f.k hkq ,enQ fial' tys oS osk i;<sila uqZM,af,a hlaIhd Wkajykafia mrSlaId lf<a h' ta ojiaj, oS Wkajykafia lsisjla fkdje<Z|+ fial' ta ld,h ksujQ miq Wkajykafiag l`i.sks we;s jsh' tl, hlaIhd l;d lruska" Tn fojshka jykafiaf.a mq;@hd kuz" fuz .,a f.vsh mdka f.vshla jkakg wK l< uekje hs Wkajykafiag lSh' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" usksid lEfuka muKla cSj;a fkdjkafka h' lshd ,shd we;e hs Tyqg jod< fial' tjsg hlaIhd Wkajykafia Wia ;eklg muqKqjd" laIKhlska f,dalfha ish,q rg rdcHhka Wkajykafiag fmkajd" fuzjd flfrys uqZM wdOsm;Hh o tajdfha hi biqre o Tng fokafkus' tajd ug mjrd oS we;s fyhska ud leu;s flkl`g tajd fous' tnejska Tn ud bosrsfhys kuialdr lrkafkys kuz ta ish,a, Tn ika;l jkafka h hs Wkajykafiag lSh' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" kqfUz fojs jk iajduska jykafiag kuialdr lrkak' Wkajykafiag muKla fiajh lrkake hs lshd we;e hs Tyqg jod< fial'
breosk iqmqj; 168 f;jk jir

p;dl iuh

m<uqjk breosk

bkamiq Tyq Wkajykafia fcrei,ug f.k f.dia" foaj ud<s.dfjz fld; uq|=fka isgqjd" Tn fojshka jykafiaf.a mq;@hd kuz fu;ekska my;g mkskak' tfia lshkafka" Tng /ljrK i,ikq jia Wkajykafia ish |+;hka yg wK fokq we;e hs o" huz f,ilska Tfnz mh .,l fkdjosk msKsi Tjqka ish foda;ska Tn Wiq,kq we;ehs o lshd ,shd we;s nejske hs Wkajykafia g lSh' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" kqfUz fojs jk iajduska jykafia mrSlaId fkdlrkak lshd o ,shd we;e hs jod< fial' hlaIhd fulS mrSlaId ksujd" iq|=iq wjia:djla h<s;a t<fUk ;`re Wkajykafia w;ayer .sfha h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

169

f;jk jir

p;dl iuh

fojk breosk

p;dl iufha fojk breosk


m<uqjk lshejSu
W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGhls'

W;am;a;s 15& 512" 17-18

fojshka jykafia wdn@yuz iuZ. we;slr .;a .sjsiqu


iusZodKka jykafia o wdn@yuz msg;g /f.k f.dia" wyi foi n,d yels kuz Th ;drld .Kka lrkak" kqfUz ore mrmqr tfiau jkafka h hs jod< fial' wdn@uz o iusZodKka jykafia woyd .;af;a h' ta weoys,a, Tyqf.a OrAusIaGlu jYfhka Wkajykafia ms<s.;a fial' tjsg iusZodKka jykafia Tyqg l;d fldg" fuz rg kqUg Wreuhla lr fokq msKsi W#rA kuz l,aosjrekaf.a kqjrska kqU msg;g f.kd iusZodKka jykafia uu h hs jod< fial' tfy;a wdn@uz" ufyda;a;u fojs iajdusks" ug th Wreu jkakg hk nj ud oek.kafka flfiao$ hs weiSh' Wkajykafia o Tyqg ms<s;`re fouska" ;`ka wjqre|= jeiaishl o" ;`ka wjqre|= tZM fokl o" ;`ka wjqre|= negZMfjl` o" fldfnhsfhl` yd mfrjs megfjl` o" ud fj; f.fkkake hs jod< fial' wdn@uz o fuz ish,a, Wkajykafia fj; f. wjq;a Tjqka fomZM fldg" mZM fol tlsfklg uQK,d ;enSh' tfy;a Tyq mlaISka fomZM lf<a ke;' fuz u< isrere msg .scq ,sysKshka md;a jQ l, wdn@uz Wka t<jd oeuSh' ;jo br nei hk jsg wdn@uz ;o kskaolg jegsK' re|=re NS;shlska Tyq fj<S .sfhah' ;jo br nei hhs' wZ|=r meusfKhs' fomZM lrk ,o i;`ka ueoska |=uz kZ.sk WZ|=kla o os<sfik .sks yq<la fo fmfka' ta ojfia oS iusZodKka jykafia wdn@uz iuZ. .sjsiqula msysgqjuska" usirfha .x.dfjz isg hqm@gSia uy .x.dj olajd fuz foaYh kqfUz fm<m;g uu fous hs jod< fial'

foaj jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 170 f;jk jir

p;dl iuh

fojk breosk

ms<s;`re .Sh .S;dj,sh 27& 1" 7-9" 13-14 ms<s;`r & ysus iZo udf.a wdf,dalh yd jsuqla;sh h' .Sh & ysusiZo udf.a wdf,dalh yd jsuqla;shh'
uu lsisjl`g nsh fkdfjus' ysusiZo udf.a cSj Yla;shh' ug NS;shla ke;' ysus;`udfKks" ud yZvk.d lshk foag ijka |=k uekj' ug lreKdfldg W;a;r |=k uekj' ud wnsuqjg tkakehs Tn lshk l<" iusZ|=ks Tn wnsuqjg tkafkus hs udf.a is;ska lSfjus' ud flfrka Tfnz uqyqK iZ.jd fkd.; uekj' Woyiska Tn fufylrejd neyer fkdl< uekj' Tn udf.a irKh jk fial' udf.a jsuqla;sodhl fojshks" ud my fkdl< uekj' ud w;a fkdy< uekj' cSj;`ka w;r iusZ|=kaf.a hym;alu ug olakg ,efnz hhs uu jsYajdi lrus' iusZ|=ka flfrA jsYajdih ;nkak' Yla;su;a jkak" ffOrAhj;a jkak' iusZ|=ka flfrA jsYajdih ;nkak'

fojk lshejSu

ms,smams 3&17 4&1 fyda 3& 20 4&1

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska ms,smamsjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

wmg we;s |=n, YrSr ;uka jykafiaf.a f;acdkajs; YrSrhg iudk jk msKsi fjkia lrk fial'
(ifydaorjreks" Tn yeu fok u ud wkq.ukh lsrSug tlZ. jkak' wms Tng wdorAYhla jS isgsuq' ta wdorAYh wkqj yeisfrkakka fydZoska l,amkdjg .kak' ukao" ud fndfyda jr Tng lshd we;s f,i;a" oeka lZ|=ZM i,uska lshk f,i;a" fndfyda fofkla ls@ia;`ia jykafiaf.a l`reisfha i;`rka fuka yeisfr;s' Tjqkaf.a wjidkh jskdYh fjz' Tjqkaf.a fojsfhda udxYsl ;DIaKdfjda fj;s' ,cAcd jsh hq;` foa .ek Tjzyq mdrgzgq lr .ks;s' Tjqkaf.a
breosk iqmqj; 171 f;jk jir

p;dl iuh

fojk breosk

l,amkdj fuf,da foa .ek muK h') tfy;a wms iajrA.fha mqrjeisfhda juzy' wm .<jk msKsi iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafia iajrA.fhka jvsk f;la wms n,d isgsuq' ish,a, ;ukag jiZ. lr .ekSug we;s iajlSh n,h wkqj" oekg wmg we;s |=n, YrSr" ;uka jykafiaf.a f;acdkajs; YrSrhg iudk jk msKsi Wkajykafia tajd fjkia lrk fial' tfyhska udf.a fm@aujka; ys;j;a ifydaorjreks" udf.a mS@;sh;a" Tgqkak;a jk fm@aujka;fhks" fufia iajduska jykafia ;`< ia:sr j isgskak'
(jryka ;`< fldgia w;ay< yelsh')

foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
fuz udf.a mq;@hdfKda h" fudyqg ijka fokake hs mshdKka jykafiaf.a yZv j,dl`<ska kslausKs'

,Qla 9& 35

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 9& 28-35

hdpz[d lroaoS fcAiqia jykafiaf.a uqyqKqjr fjkia jsh'


wg osklg muK miq fcAiqia jykafia fma|=re o cqjduz o cdfldnz o leZojd f.k hdpz[d lrk msKsi lkaog ke.`K fial' hdpz[d lroaoS Wkajykafiaf.a uqyqKqjr fjkia jsh' Wkajykafiaf.a jia;@ Oj, ldka;sfhka nen<sKs' yosisfha ukqIHfhda fofofkla Wkajykafia iuZ. l;d lruska Wkay' Tjzyq kuz fudafiia iy t<shd h' Tjzyq f;acYS@fhka hqla;j fmkS Wkajykafia fcrei,fuysoS bgq lrkak hk cSjs; mQcdj .ek l;d lruska isgshy' fma|=re o Tyq iuZ. jQfjda o ksosnrj Wkay' tfy;a Tjzyq kskafoka wjosj" Wkajykafiaf.a f;acYS@h o Wkajykafia iuZ. isgs usksiqka fofokdo |=gy' ;jo fudafiia iy t<shd Wkajykafia fj;ska fjkaj hoaoS" fma|=re ;`ud l`ula lshkafka oehs fkdoek iajduSkS" fuys isgSu wmg jdikdjls' tnejska uKavm ;`kla idouq' tlla Tngh' tlla fudfiiagh' tlla t<shdg g hs lSh' Tyq fuh lshoaoS u j,dl`<la ke.S Tjqka isidrd me;srsKs' j,dl`< Tjqka jid.;a l, Tjzyq NS;shg m;a jQy' tjsg" fuz udf.a mq;@hdfKda h' fuz ud f;dard.;a ;eke;a;dfKdah' fudyqg ijka fokake hs j,dl`f<ka yZvla kslausKs' ta yZv ke.`Kq l< fcAiqia jykafia muKla isgskq olakd ,oS' Tjzyq ksyZvj isheiska |=gq lsisjla ta ojiaj,oS lsisfjl`g fkdmejiQ y'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 172 f;jk jir

p;dl iuh

f;jk breosk

p;dl iufha f;jk breosk


m<uqjk lshejSu
kslauhdu fmdf;ka .;a mdGhls'

kslauhdu 3& 18" 13-15

uu jkdys iajhuzN~ kuz ;ekeka jykafia fjus'


fudafiia ;u uduKavsh jQ usoshkays mQcl ;ek jk fc;afrdaf.a tZM negZM mgzgs /ln,d .ksuska isgsfha h' Tyq ta mgzgs mdZMlrh yryd olald f.k f.dia" fydfrAnz kuz fojshka jykafiaf.a lkaog meusKs l," iusZodKka jykafiaf.a |+;hd mZ|=rla ueoska ke.`Kq .sks cd,djl wdldrfhka Tyqg oDYHudk jsh' Tyq ne,Q jsg mZ|=r .skafkka wejs,S .sh kuq;a th fkdoefjk nj osgS h' fudafiia fuh mq|=uhls' uu oeka Bg <xjS mZ|=r fkdoefjkafka ukao lshd n,us hs ;udg u lshd .;af;a h' Tyq th n,k msKsi Bg <x jk nj iusZodKka jykafia |=gq jsg" fojshka jykafia mZ|=r ueoska fudafiia" fudafiia lshd Tyqg yZv .eiQ fial' Tyq o uu fuys h hs lSfjz h' tjsg fojshka jykafia l;d fldg fu;ekg <x fkdjkak' kqfUz mdoj,ska jyka .,jd oukak' kqU isgsk ia:dkh Y`oaO N~usfhle hs jod< fial' ;j|=rg;a Wkajykafia l;d lruska" kqfUz mshdf.a fojshka jykafia uu h' wdn@yuzf.a fojshka jykafia o Bidlaf.a fojshka jykafia o cdfldnzf.a fojshka jykafia o uu h hs jod< fial' fudafiia o fojshka jykafia f.a uqyqK foi ne,Sug nsh jQ nejska ;u uqyqK jid .;af;a h' iusZodKka jykafia Tyqg l;d fldg fufia jod< fial' usirfha isgsk udf.a fikZ.f.a |=laLs; ;;aajh uu osgsus' Tjqkaf.a jsOdhlhkag jsreoaO j k.sk fudr.eiSug uu ijka |=ksus' Tjqkaf.a |=la fjzokd uu fydZoska oksus' usir cd;Skaf.a w;ska Tjqka uqod" ta rgska Tjqka msg lrjd" idrj;a jsYd, foaYhlg" lsfrka yd uS meKsfhka b;sfrk foaYhlg" tkuz ldkdksjrekaf.a yd ys;a;sjrekaf.a o wfudarsjrekaf.a yd fmrsiaisjrekaf.a o ysjsjrekaf.a yd fcnqisjrekaf.a o foaYhg Tjqka muqKqjd,Su iZoyd uu
breosk iqmqj; 173 f;jk jir

p;dl iuh nei wdfjus'

f;jk breosk

tjsg fudafiia fojshka jykafiag l;d fldg" tfia kuz ud bYardfh,a fikZ. fj; f.dia" kqU,df.a mshjrekaf.a fojshka jykafia ud kqU,d fj; tjQ fiale hs lS jsg" Tjqka o Wkajykafiaf.a ku l`ula oe hs uf.ka wik l, uu Tjqkag l`ula lshuz oe hs weiSh' Wkajykafia fudafiiag ms<s;`re fouska" uu jkdys iajhuzN~ ;ekeka jykafia fjus' iajhuzN~ ;ekeka jykafia Tn fj; ud tjQ fiale hs kqU bYardfh,a ckhdg lsh hq;` h' hs jod< fial' ;j|=rg;a Wkajykafia fudafiiag l;d lruska fufia jod< fial' wdn@yuzf.a fojshka jykafia o Bidlaf.a fojshka jykafia o cdfldnzf.a fojshka jykafia o jk kqU,df.a mshjrekaf.a fojs iusZodKka jykafia Tn fj; ud tjQ fiale hs lsj hq;` h' ioygu fuh udf.a kduh fjz' u;` ish,q mruzmrdfjda fuz kdufhka ug wduka;@Kh lr;s'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 103& 1-4" 6-8" 11

ms<s;`r & iusZodfKda wkqluzmdfjka yd ohdfjka mrsmQrAK h' .Sh & udf.a is; iusZ|=ka miikak"
yom;af,kau t;`ukaf.a Y`oaO ku miikak" udf.a is; iusZ|=ka miikak" t;`ukaf.a ish,q Wmldr wu;l fkdlrkak' t;`udfKda udf.a ish,q mdm lud lrk fial' udf.a ish,q frda. iqj lrk fial' uf.a cSjs;h md;d, f,dalfhka uqod,k fial' fm@auh yd ohdj kue;s lsref<ka ud irik fial'
breosk iqmqj; 174 f;jk jir

p;dl iuh

f;jk breosk

iusZodfKda idOdrK f,i ls@hd lrk fial' mSvs;hkag t;`udfKda hqla;sh bgq lrk fial' iusZodfKda iajlSh udrA. fudafiiag;a" ;u n,j;a ls@hd bYardfh,a fikZ.g;a oela jQ fial' iusZodfKda wkqluzmdfjka yd ohdfjka mrsmQrAKh' fkdlsfmk iqZ:h' w;sYhska lreKdjka; h' ukao" fmdf<djg by<ska wyi Wia j ;sfnkakdla fuka t;`udKka flfrys .rensh mdk whg" t;`udKkaf.a lreKdj uy;a h'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 10& 1-6" 10-12

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

fuz is|= jQ ish,a, ,shk ,oafoa wmg mdvula jYfhks'


ifydaorjreks" wfma mshjrekag l`ula jS oe hs Tng u;la lr oSug uu leue;af;us' Tjzyq ish,af,da u j,dl`<l u.fmkajSu ,enQ y' Tjzyq ish,af,da u r;` uqyqoska tf;r jQy' ish,af,da u j,dl`<l o r;` uqyqfoys o fudafiia iuZ. iyNd.slug fn#;Siau iakdmkh ,enQ y' ish,af,da u osj fndcqka je<Z|+ y' ish,af,da u wud meka mdkh l< y' Tjqka mdkh lf<a Tjqka legqj .sh osjH mrAj;hlska h' ta mrAj;h kuz ls@ia;`ka jykafia h' tfy;a fojshka jykafia Tjqkaf.ka jevs fofkl` ms@h fkdl< fial' tnejska Tjzyq ldka;drfha oS jskdY jQ y' Tjqka kmqre fohg we,quz l<dla fuka" wm;a kmqre fohg we,quz fkdlrk msKsi" fuz ish,a, is|=jQfha wmg mdvula jYfhks' Tjqkaf.ka iuyfrl` ueisjs,s lSjdla fuka ueisjs,s fkdlshkak' ueisjs,s lSfuka Tjzyq udr |+;hd jsiska jskdY lrkq ,enQy' fuz ish,a, Tjqkag is|= jQfha Tjqkag mdvula jk msKsi h' tajd ,shk ,oafoa hq.dka;hg meusK isgsk wmg wk;`re weZ.jSula jYfhks' ;ud ia:sr j isgskafka hhs is;kakd fkdjefgk f,i mfriaiuz jkak'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 175 f;jk jir

p;dl iuh

f;jk breosk

idOqldrh

uf;jz 4& 17

ukia:dmkh jkak' iajrA. rdcHh wdikak h hs fcAiqia iajduska jykafia jod< fial'

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 13& 1-9

ukia:dmkh fkdjQfjd;a Tn yeu o jskdY jkakyq h'


tla wjia:dfjl tys isgs iuyfrla l;d fldg" ms,d;a jsiska .,S,hka urd Tjqkaf.a f,a Tjqkaf.a u hd. iuZ. usY@ l< wkaou .ek fcAiqia jykafiag oekajQ y' Wkajykafia Tjqkag W;a;r fouska" .,S,hka tnZ|= jsm;la jskao nejska Tjzyq wfkla yeug u jvd mdmS jq y hs Tn is;kakyq o$ tfia fkdfjz hhs uu Tng lshus' ukia:dmkh fkdjQfjd;a Tn yeu o tafia u jskdY jkakdyq h' isf,dajuzys n,fldgqj jegS Bg hg jS u< oi wg fok fcrei,fuys jsiQ wka yeug u jvd |=IaG jQ y hs Tn is;kakdyq o$ tfia fkdfjz hhs Tng lshus' ukia:dmkh fkdjQfjd;a Tn yeug jkafka;a tu jsm;a;sh u h hs jod< fial' Wkajykafia Wmudjla jodruska" tla usksfil`f.a usos j;af;ys jevqKq w;a;slald .ila jsh' Tyq ta .fia f.vs fidhd wdfjz h' tfy;a lsisjla iuzN fkdjS h' tjsg Tyq Whka f.djqjdg l;d lruska" n,kak" oeka wjqre|= ;`kla u fuz w;a;slald .fia f.vs fidhd wd kuq;a lsisjla iuzN fkdjS h' .i lmd oukak' th fmdf<djg nrla j ;snsh hq;` ukaoe hs lSh' Tyq W;a;r fouska" iajdusks" th jglr ydrd fmdar ouk msKsi fuz wjqreoaog;a ;snqKd fjz' bkamiq m, oerefjd;a fydZo h' ke;skuz th lmd oukakg mqZMjke hs lS nj jod< fial'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 176 f;jk jir

p;dl iuh

isjk breosk

p;dl iufha isjk breosk


m<uqjk lshejSu
fcdIqjdf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fcdIqjd 5& 912

foaj ckldh fmdfrdka|= jQ foaYhg we;`ZM jS mdial` ux.,Hh mj;aj;s'


iusZodKka jykafia fcdIqjdg l;d fldg" uu wo kqU,d flfrka usirfha jy,alfuka ,;a wmlSrA;sh bj;a lf<us hs jod< fial' ta ksid ta ia:dkhg .s,a.d,a hhs lshkq ,enSh' bYardfh,a ckhd .s,a.d,ays lZojqre neZo" udifha oi i;rjk osk iji fcrsfldafjz usgshdjf;a oS mdial` ux.,Hh meje;ajQy' mdial`jg miq osk Tjzyq foaYfha OdkH j,ska iE|+ kquqyqka mQm yd js<Zo wkqNj lf<da h' Tjqka foaYfha OdkHfhka wkqNj l< odg miq osk" ukakd wdydrh jegSu kej;sKs' bYardfh,a ckhdg bkamiq ukakd fkd,enqKq fyhska Tjzyq ta wjqreoafoa mgka ldkdka foaYfha NjfNda. wkqNj lf<da h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& ysus ;`uka .`Kj;a nj Tn u w;aolskak' .Sh

.S;dj,sh 34& 1-6

& yeu fjzf,au ysus;`ukag uu m@Yia;s .S .hus'


t;`ukaf.a .`K jekquz ud uqjska f;dr fkdfjhs' uu t;`ukaf.a .`K jrAKkd lrus' ksy;udks wh ta wid f;dia fj;ajd'

breosk iqmqj;

177

f;jk jir

p;dl iuh ud iuZ. ysus ;`uka jrAKkd lrkak' wms tla jS t;`ukaf.a kduh miiuq' uu ysus;`uka fidhd .sfhus'

isjk breosk

t;`udfKda ug ms<s;`re oS yeu nsfhka ud us|+ fial' t;`uka foi n,kakd mS@;sfhka nenf<kafkah' Tyqf.a uqyqK ljrodjla ,cAcdfjka wZ|=re fkdjkafka h' ysus;`ukag lkak,jz l< tla wirKfhla jsh' t;`udfKda Tyqf.a nia wid" ish,q |=la .eyegj,ska Tyq us|+ fial'

fojk lshejSu

2 fldrska;s 5& 17-21

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o fojk yiqfkka .;a fldgils'

fojshka jykafia ls@ia;`ia jykafia u.ska wm ;uka jykafia yd iu.s lr.;a fial'
tnejska hfula ls@ia;`ia jykafia ;`< isgS kuz" t;ek we;af;a kj uejs,a,ls' merKs foa my j f.dia we;' oeka ish,a, u w,q;a jS ;sfnz' ish,a, meusfKkafka fojshka jykafiaf.ka h' Wkajykafia ls@ia;`ia jykafia lrKfldgf.k wm ;uka jykafiag iu.s lr f.k" iu.s lsrSfuz fiajh wmg |=ka fial' tys f;areu kuz usksiqkaf.a mjz Tjqkag jsreoaO j .Kka fkdf.k ls@ia;`ia jykafia lrKfldgf.k" fojshka jykafia" f,dalh ;uka jykafiag iu.s lr .ksuska isgs nj;a" ta iu.s lsrSfuz fiajh wmg Ndr |=ka nj;a h' fojshka jykafia u wm u.ska Tn yg wdhdpkd lrkakdla fuka" wms ls@ia;`ia jyakfia fjkqfjka ;dkdm;shka jS" fojshka jykafia yd iu.s jk f,i" ls@ia;`ia jykafia fjkqfjka wms Tng wdhdpkd lruq' fojshka jykafia" mdmh fkdo;a ls@ia;`ia jykafia" wm Wfoid ukqIH mdmS nj yd iu jSug ie,iQ fial' tfia lf<a ls@ia;`ia jykafia lrKfldgf.k fojshka jykafiaf.a OrAusIaGlug wm mx.`ldr jk msKsi h'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 178 f;jk jir

p;dl iuh

isjk breosk

idOqldrh
uu ke.sg udf.a mshdKka fj; f.dia" mshdfKks" fojshka jykafiag jsreoaOj o Tng jsreoaOj o mjz lf<us hs lshkafkus'

,Qla 15& 18

iqjsfYaIh

,Qla 15& 1-3" 11-32

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tfnz ifydaorhd keiS isgs uq;a oeka cSj;a jkafkah'


tla osfkl ish,q whleusfhda o mjzldrfhda o fcAiqia jykafiag ijka fok msKsi Wkajykafia iuSmhg wdy' mrsisjreo jskhOrfhda o l;d fldg" fudyq mjzldrhka ms<sf.k Tjqka iu. lkafka h' fndkafka h hs ueisjs,s lSfjda h' tjsg fcAiqia jykafia Tjqkag fuz Wmudj jod< fial' tla ukqIHfhl`g mq;@hska fofofkla isgsfhda h' Tjqkaf.ka nd,hd" mshdfKks" Tfnz foam,j,ska ug whs;s fldgi |=k uekje hs mshdg lSh' tjsg Tyq ;udf.a foam, Tjqka w;frA fnod |=kafka h' fkdfnda osklg miq nd, mq;hd ish,a, tl;` fldg f.k" |=r rglg f.dia tysoS |=rdpdrfhys fhfouska" ;udf.a iuzm; kdia;s lr oeuS h' ish,a, jshouz l< miq ta rfgz uy;a id.;hla we;s jQfhka Tyqg w.ysZ.luz oefkkakg jsh' tjsg Tyq f.dia ta rfgz mqrjeisfhl`g w;jeis jsh' ta mqrjeishd W#rka n,k msKsi ;udf.a f.djsm<g Tyq hejS h' W#rka lk lr,a j,ska jqjo ;udf.a l`i mqrjd. kak Tyq leu;s jsh' lsisfjla Tyqg lsisjla kq|=kafkda h' tjsg Tyq yrs isys l,amkdjg meusK udf.a mshdf.a l`,Sldrhka tmuK fofkl`g TzkE muKg;a jvd lEu ;sfnz' tfy;a uu fuys id.skafkka kisus' uu ke.sg udf.a mshdKka fj; f.dia" mshdfKks" fojshka jykafiag jsreoaOj o Tng jsreoaOj o mjz lf<us' uska u;` Tnf.a mq;@hd hhs lshkq ,nkak fkdjgsus' Tnf.a l`,Sldrhkaf.ka tfll` fuka ud ;nd.; uekje hs Tyqg lshkafkus hs is;d" msg;aj" ;u mshd fj; .sfha h' Tyqf.a mshd |=r;shd u
breosk iqmqj; 179 f;jk jir

p;dl iuh

isjk breosk

Tyq oel" wkqluzmdfjka we<,S |=j f.dia" oE;ska Tyq f.< je<Zo" ism.;af;a h' tjsg mq;@hd Tyqg l;d fldg" mshdfKks" fojshka jykafiag jsreoaOj o Tng jsreoaOj o uu mjz lf<us' uska u;` Tnf.a mq;@hd hhs lshkq ,nkakg fkdjgsus hs lSh' tfy;a mshd ish fufylrejka leZojd" jyd fydZou iZMj f.kejs;a fudyqg wkaojkak' fudyqf.a weZ.s,af,ys uq|=jla m<Zojd mdoj, jyka o oukak ;r l< jiaid f.kejs;a urkak wms ld nS mS@;s m@fudao fjuq' ukao" fuz udf.a mq;@hd uerS isg h<s cSj;a j isgshs ke;sjS isg iuzn jSh hs lSh' tjsg Tjzyq mS@;s m@fudao jkak mgka.;ay' Tyqf.a jevsu,a mq;@hd f.djsm<g f.dia isgsfha h' Tyq fmr<d tkafka f.org <x jQ l," kegquz .ehquz jehquz yZv wid" odihkaf.ka tlaflfkl`g wZv.id" fuys f;areu lsfulaoe hs jspdf,ah' Tyq o" Tfnz ifydaorhd wejs;a isgshs Tfnz mshd Tyq iqjfia wdmiq ,;a nejska" ;r l< jiaid uefrjzfjz h hs lSh' tfy;a Tyq lsmS" f.g we;`ZM jkakg j;a fkdleu;s jsh' tnejska Tyqf.a mshd msg;g wjq;a" we;`<g tk fuka Tyqf.ka b,a,d isgsfha h' Tyq W;a;r fouska" fumuK wjqre|= .Kkla uqZM,af,a uu Tng fiajh lruska isgsfhus ljodj;a Tnf.a kshuhka lv fkdlf<us' tfia jqj;a udf.a us;`rka iuZ. mS@;sjkakg Tn tl tZM megfjl` muK j;a lsis l,l ug kq|=kafkysh' tfy;a Tnf.a uqZM j;alu mria;S@ka iuZ. ke;s kdia;s l< fuz Tnf.a mq;d wd yegsfha u" Tyq ksid ;r l< jiaid uefrjzfjys h hs mshdg lSh' Tyq o ms<s;`re fouska" mqf;a Tn ksf;dr u ud iuZ. h' ud i;` ish,a, Tn i;` h' wm mS@;s ikaf;daI jsh hq;` u h' ukao" fuz Tfnz u,a,S uerS isgs kuq;a kej; cSj;a j isgshs' ke;sjS isgs kuq;a kej; iuzn jS h hs lSfhah'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

180

f;jk jir

p;dl iuh

miajk breosk

p;dl iufha miajk breosk


m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 43& 1621

kej; oialuz md udf.a fikZ.g c,h ,nd fokafkus'


fndfyda by; oS iusZodfKda uqyqo ueoska" uyd c,h ueoska mdrla iE|+ fial' tys n,j;a yuqodjla o r:jdyk yd wYajhka o t;`udfKda jskdY l< fial' Tjzyq ke.sgsh fkdyels fia tys jegqfKda h' myka ;srhl oe,a, ksjS hkakdla fuka Tjzyq ke;s jS .sfhdah' tfy;a" iusZodfKda fufia jodrK fial' miq.sh foa isys fkdlrkak' fmr jQ foa .ek l,amkd fkdlrkak' n,kak" uu w,q;a fohla lrkafkus' th oekq|= bgqfjz' kqU,dg th fkdfmfka o$ uu ldka;drfhys mjd udrA.hla idod" tys c,Odrd we;s jkakg i,iajkafkus' ud jsiska f;dard .kq ,enQ udf.a fikZ.g j;`r fok msKsi ud ldka;drfhys .x.d .,d hkak ie,iQ ksid ysj,qka o meianreka o we;`ZM jk i;ajfhda ug f.#rj lrkafkda h' Tjzyq ud Wfoid u ud jsiska ujk ,o fikZ. h' Tjqka ug m@Yxid lrkq we;'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 126& 1-6

ms<s;`r & iusZodfKda wm Wfoid buy;a foa l< fial' .Sh & iusZ|=ka wm uqod isfhdkg f.kd l,"
wmg th isyskhla fuka jsh' tjsg wms iskdfjka bms<S .sfhuq' mS@;sfhka .S .dhkd lf<uq' tjsg" iusZodfKda fudjqka Wfoid buy;a foa l< fiale hs jscd;Syq lshkakg .;ay'
breosk iqmqj; 181 f;jk jir

p;dl iuh iusZodfKda wm Wfoid buy;a foa l< fial' tnejska wms ikaf;daI fjuq' iusZ|=ks" wfma isrlrejka ol`Kq osYdfjz .,d hk we< fod< fuka wmg h<s f.k |=k uekj'

miajk breosk

|=lska fl; jmqrkafkda ;`gska wiajekak fk,d .kafkda h' Tjzyq jS uZM /f.k lZ|=ZM i, i,d msg;a j .sh kuq;a" ;u f.dhuz usgs /f.k mS@;sfhka msk mskd wdmiq wdy'

fojk lshejSu

ms,smams 3& 8-14

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska ms,smamsjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ls@ia;`ia jykafiaf.a urKhg iyNd.sjSu iZoyd ish,q foa ug ke;sjS .sh;a luz ke;'

tmuKl`;a fkdfjz" udf.a iajduska jk ls@ia;`ia fcAiqia jykafia oek.ekafuz jsYsIaG;dj ksid ta ish,a, wjdishlehs .Kka .ksus' Wkajykafia ksid ish,q foa ug ke;s jS .shd muKla fkdj" ta ish,a, l`Kq li< hhs i<lus'udf.a leue;a; kuz ls@ia;`ia jykafia w;alr .ekSu;a" Wkajykafia yd taldnoaO jSu;a h' jHjia:dfjka jk udf.a u OrAusIaGlu fkdj" ls@ia;`ia jykafia flfrys weoySu lrKfldgf.k weoys,a, ksid fojshka jykafiaf.ka jk OrAusIaGlu ,nd.ekSu h' ug TzkE tlu foa kuz ls@ia;`ia jykafia yd Wkajykafiaf.a mqkrecAcSjkfha n,h oek.ekSu yd ls@ia;`ia jykafiaf.a urKhg iudk jSfuka Wkajykafiaf.a |=la fjzokdj,g mx.`ldrjSu;a" huz wkaoulska u<jqkaf.ka W;a:dk jSug meusKSu;a h' fuz ish,a, oekgu ug ,enS ;sfnk njla j;a" oekg u ud iuzmQrAK jS isgsk njla j;a uu fkdlshus' hula msKsi ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ud w;alr .;a fiala o" ta foa w;alr .ekSu msKsi uu;a jSrAhfhka |=jus' ifydaorfhks" uu ;ju;a ta foa
breosk iqmqj; 182 f;jk jir

p;dl iuh

miajk breosk

w;a lrf.k we;e hs fkdis;us' tl fohla ug jeo.;a h' miq.sh foa wu;l lr oud bosrsfhys ;sfnk foa foi u fk;a fhdud" ls@ia;`ia fcAiqia jykafia u.ska fojshka jykafia fokakg woyia lrk iajrA.Sh ;Hd.h ,nk msKsi oskquz lKqj lrd uu |=j hus'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
kqU,d l< kqU,df.a ish,q jro kqU,d fj;ska wyl oud w,q;a is;la o w,q;a ukila o kqU,dg u i,id .kak'

tilsfh,a 18& 31

iqjsfYaIh

cqjduz 8& 1-11

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

mjla ke;s ;eke;a;d m<uqfldg wEg .,la .i;ajd'


fcAiqia jykafia T,Sj lkaog jevu l< fial' w,qhu Wkajykafia foaj ud<s.djg jevsh fial' uqZM fikZ. Wkajykafia fj; meusKshy' Wkajykafia jev ysZo Tjqkag W.kajd jod< fial' tjsg jskhOrfhda yd mrsisjre lduus:Hdpdrfha yeisfroaoS u wiq jQ ia;S@hl f.kjq;a Tjqka ueo isgqjd" .`re foajfhks" fuz ia;S@h lduus:Hdpdrfha fhoS isgsh oS u w,a,d .kakd ,oaoS h' funZ|= whg .,a .id urkakg fudafiia jsiska jHjia:dfjys wmg wK lr we;' tfy;a ueh .ek Tn lshkafka lsfulaoe hs Wkajykafiaf.ka weiQy'
breosk iqmqj; 183 f;jk jir

p;dl iuh

miajk breosk

Tjqka fufia weiqfjz Wkajykafia mrSlaId lr Wkajykafiag jro ;nkakg lreKla fidhd .kakd wgsfhks' tfy;a Wkajykafia keuS ish weZ.s,af,ka nsu ,shQ fial' Tjqka Wkajykafiaf.ka os.ska os.gu m@Yak lroaoS" Wkajykafia fl<ska isg" Tjqka wu;d" Tn w;frka mjla ke;s ;eke;a;d m<uq fldg wEg .,la .ikake hs jodrd kej;;a keuS ish weZ.s,af,ka nsu ,shQ fial' Tjqka ta jpk weiQ jsg" jevsysgshkaf.ka mgka f.k tflld ne.ska hkakg .sfha h' b;srs jQfha fcAiqia jykafia o tu ia;S@h o muKls' fcAiqia jykafia fl<ska isg wehg l:d fldg" ia;S@h Tjzyq fldfya o$ lsisjl` Tng jro ;enqfjz keoaoe hs weiQ fial' iajduskS" ke;e hs wE lSjd h' uu;a Tng jro fkd;nus' hkak" uskamiq ;j;a mjz fkdlrkake hs Wkajykafia wehg jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

184

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh
Y=oaO jQ i;sh

breosk iqmqj;

185

f;jk jir

breosk iqmqj;

186

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

#fLda;aij fyj;a f.d breosk

breosk iqmqj;

187

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

iajdka jykafia fcreif,ug we;= jQ kshdj ieuu


iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh fufia h'

,Qla 19& 28-40

iusZ|=kaf.a kdufhka jvskd W;`fuda wdisrs ,oafodah'


fcAiqia iajduSka jykafia fcrei,ug hk msKsi Tjqkag fmrgqj jevs fial' Wkajykafia T,Sj kuz lkaog kq|=re fn;amd.hgo" fn;dkshg o" <x jQ l<" ish Y@djlhkaf.ka fofofkl` hjuska Tn bosrsfhys ;sfnk .ug hkak tys we;`,a jQ jsg" lsis lf,l lsisfjl` fkdkeZ.`kq fldgZM kduzfnl` neZo isgskq Tng iuzn jkafka h' W# ,syd fuys f.fkkak' W# ,sykafka ukaoehs hful` weiqfjd;a iajduSka jykafia yg Wf.ka jevla we;ehs lshkake hs jod< fial' hjkq ,enqfjda f.dia Wkajykafia Tjqkag jod< f,iu |=gqfjda h' Tjqka fldgZM kduznd ,syk l, whs;sldrfhda" Tn fldgZM kduznd ,sykafka ukaoe hs weiQy' iajduSka jykafia yg Wf.ka jevla we;e hs Tjzyq lSy' Tjzyq fldgZM kduznd Wkajykafia fj; f.kjq;a" ;ukaf.a W;`re iZM W# msg w;`rd" fcAiqia iajduSka jykafia W# msg ysZojQy' Wkajykafia hoaoS" Tjzyq ;ukaf.a W;`re iZM u. t<d,Qy' Wkajykafia T,Sj lkafoa nEjqu <Z.g meusKs l,ays" uqZM f.da, iuQyhd mS@;sjkakg;a ;uka |=gq ishZM m@n, ls@hd .ek uy;a Ynzohlska fojshka jykafiag m@Yxid lrkakg;a mgka f.k" iusZ|=ka kuska jvkd rcqg wdisrs fjzjd iajrA.fhys iduh o w;s Wiia ;kays uysuh o fjzjd hs lSy' tjsg iuQyhd w;`frka iuyr mrsisjre" .`re foajhsks" Tnf.a f.da,hkag ;rjgq l< uekje hs Wkajykafiag lSy' Wkajykafia W;a;r fouska Tjqka ksyZv jQfjd;a" .,a fudr .ikq we;ehs" uu Tng lshus hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 188 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

osjH mQcd lshe

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeisjrhdf.a fmdf;ka Wmqgd .;a mdGhls'

fhidhd 50& 4-7

uf.a uqyqK kskaodj,ska bj; yrjd fkd.;sus'


jsvdjg m;ajQjka Yla;su;a lrk msKsi .`rejrfhl` fuka ud lsj hq;` foa .ek isiqfjl` fuka t;`ukag ijka fokq msKsi" ufyda;a;u fojsZodfKda yeu Wohlu ud ;`< Wkka|=jla we;s lrjk fial' fojs iusZ|=ka udf.a lka myod we;' ud t;`ukag jsreoaOj ler<s .eiqfjz j;a t;`ukag msgqmd .sfha j;a ke;' ug myr fokakkag uu udf.a msg mEfjus' udf.a /jq,a .ia W|=rkakkag uu uqyqK |=kafkus' udf.a uqyqK kskaodfjkq;a fl< .eiSfukq;a yrjd fkd.;sus' ufyda;a;u fojs iusZodKka ug Wmldr lrk nejska uu jshjq,a fkdjkafkus' uu ksrANS; f,i uqyqK mdkafkus' ud ,cAcdjg fkdmeusfKk nj oksus'
foaj jdlHh tfia h'

breosk iqmqj;

189

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 22& 7-8" 16-19" 22-23

ms<s;`r& udf.a fojshkS" udf.a fojshkS" Tn ud w;ayersfha ukao$ .Sh & ish,af,da ud foi n,d" ljgluz lr;s'
o; kshjd" ysi jkd fufia lsh;s' iusZ|=kag Tyq NdrjsKs' t;`uka Tyq .<jd fkd.kafka ukao$ iusZ|=kag Tyq ms@hukdm jsKs' t;`uka Tyq uqod fkd.kafka ukao$ ukao" kmqre usksiaiq n,q /<la fuka ud jg lr .;af;da h' uerjrfhda /<la ud jg,d .;af;da h' Tjzyq udf.a oE;a fomd is|=re lf<da h' udf.a weglgq .Kka l< yels ;rug mEoS we;' i;`frda ud foi rjd Trjd n,;s' udf.a jia;@ ;u ;uka w;r fnod .ks;s' udf.a iZMj .ekSug od|= ou;s' ysus ;`udfKkS" ud yeroud wE;a fkdjkq uekj' udf.a n,h jk Tn ug msysg jkakg lvskuz jqj uekj' Tfnz kduh udf.a ifydaorhkag m@ldY lrkafkus' ne;su;`kaf.a iNdfjzoS Tng m@Yxid lrkafkus' ysus iZodKkag .re nsh we;af;ks" t;`uka miikak' cdfldnz jxYfha ish,af,ks" t;`ukag f.#rjh fokak' BY@dfh,a jxYfha ish,af,ks" t;`ukag .re nqyquka lrkak'

breosk iqmqj;

190

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

fojk lshejSu

ms,smams 2& 6-11

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska ms,smamsjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

fcAiqia jykafia hgy;a my;a jQ fyhska ish,a,g jvd Wiia lrkq ,enQ fial'
fcAiqia jykafia fojshka jykafiaf.a iajrEmh oerE kuq;a" fojshka jykafia yd iudk;ajh ;uka jsiska nodf.ku ;nd.;a hq;` jia;`jlehs fkdis;d" th bj; ,d" fiajlhl`f.a iajrEmhla f.k" wm yd iudk usksia flfkla jQ fial' ukqIHdldrfhka isgsuska" Wkajykafia" urKh tkuz l`reisfha urKh olajd" my;a jS lSlre jQ fial' tnejska fojshka jykafia Wkajykafia w;s Wiia ;ekg kxjd" ish,q kduhkag jvd w.@kduh Wkajykafiag |=ka fial' tfia lf<a" iajrA.fhys o" fmdf<dfjys o" md;d, f,dalfhys o ish,a,ka" fcAiqia hk kduhg oK kuk msKsi;a" fcAiqia ls@ia;`ia jykafia iajduSka jykafia hhs fojshka mshdKka jykafiaf.a uysuh iZoyd" iEu osjlskau m@ldY lrk msKsi;a h'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

ms,smams 2& 8-9

ls@ia;`ia jykafia urKh olajd" tkuz l`reisfha urKh olajd my;a jS lSlre jQ fial' tnejska fojshka jykafia Wkajykafia w;s Wiia ;eklg kxjd" ish,q kduhkg jvd w.@kduh Wkajykafiag |=ka fial'

breosk iqmqj;

191

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

iqjsfYaIh

,Qla 22& 14 23& 56

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shd ;sfnk iegshg wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a |=%L m@dma;sh fufiah' (jryka w;r fldgi w;ay< yel')

(1' 1'

mdial` negZM megjd uersh hq;` kquqyqka mQm ux.f,da;aij oskh meusKsfhah' tjsg fcAiqia jykafia fma|=re yd cqjduz hjuska fufia lS fial' Tn f.dia wm jsiska je<ZoSu msKsi mdial`j ms<sfh< lrkak' Tjzyq f.dia Wkajykafia ;ukag m@ldY l< mrsos lreKq ie,iQ nj oel mdial` fNdackh ms<sfh< lf<dah' fjz,dj meusKs l< Wkajykafia ;uka jykafiaf.a Y@djlhka iuZ. fuzihg ysZ|=uz .;a fial' Wkajykafia Tjqkg l:dfldg fufia jod< fial'

jZo jsZoSug m<uqfjka uu fuz mdial`jg Tn iuZ. j<Zokakg oevs wdYdfjka isgsfhus' uu Tng lshus' fojshka jykafiaf.a rdcHfhys th kej; bgq flfrk ;`re uu th ;j;a fkdj<Zokafkus' bkamiq Wkajykafia l`i,dk f.k fojshka jykafiag ;`;s mqod fufia jod< fial'

1'

fuh /f.k Tn w;frA fnod .kak' uu Tng lshus' fojshka jykafiaf.a rdcHh meusfKk ;`re fu;eka mgka uu usos hqI mdkh fkdlrkafkus' 1' Wkajykafia mQmh /f.k ;`;s oS lvd Tjqkg fouska fufia jod< fial''
192 f;jk jir

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

fuh Tn Wfoid fokq ,nkakg hk udf.a YrSrhh' ud isysjSu msKsi fuh lrkak' fNdackfhka miq l`i,dk iuznkaOfhkao tfiau lshuska" fuz l`i,dk Tn Wfoid j.`rjkq ,nkakg hk udf.a reOSrfhka l< kj .sjsiquh' ;jo Wkajykafia jodrK fiala"

1'

1'

tfy;a ud mdjd fokakdf.a w; ud <Z.skau fuzih u;af;ysh' ukqIH mq;@hdfKda ;udf.a kshus; .uk hk fialauh' tfy;a Tyq mdjd fok ta ukqIHhdg jk jsm;l uy;' 1' tjsg Tjzyq fuz foa lrkakg hkafka Tjqkaf.ka ljfrlaoehs ;uka w;frA jsuikakg mgka .;af;dah' ta iuZ.u ;ukaf.ka jvd Wiia ;eke;a;d jYfhka ie,lsh yelafla ljfrla oehs Tjqka w;frA jsjdohla yg .;af;ah' Wkajykafia Tjqkag fufia jod< fial' wkH cd;Skaf.a rcjre Tjqka flfrys wOsm;sluz olaj;s' Tjqka flfrys n,h md ls@hd lrkafkda cd;s ysff;Isfhda hhs lshkq ,n;s' tfy;a Tn w;frys tfia fkdj fY@aIaGhd iqZM ;eke;a;d fukao kdhlhd fiajlhd fukao fjzjd' ienejskau jvd W;`uz ljqo$ fNdackhg ysZ|=uz .;a ;eke;a;do$ ke;fyd;a fiajh lrk ;eke;a;do$ fNdckhg ysZo.;a ;eke;a;d fkdfjzo$ tfy;a uu Tn ueo fiajlhd fuka isgsus' udf.a |=Ialr wjia:djkays oS ks;r ud iuZ. isgs wh Tnuh' udf.a mshdKka jykafia ug rdcHh mjrd |=ka fiau udf.a rdcHfhys udf.a fuzifhaoS lk fndk msKsio isyiqka wrd BY@dfh,a f.da;@ fodf<di flfrys jsksYaph lrk msKsio jrh uu;a Tng mjrd fous'
breosk iqmqj; 193 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

iSfudka" iSfudka" fuh wikak' ;srsZ.` fmd<kakdla fuka Tn ishZM fok fmd<d,kakg id;ka wjir ,nd we;' tfy;a Tfnz Y@oaOdj fkdnsZfok msKsi Tn Wfoid uu hdpz[d lf<us' Tn h<s;a yereKq miq Tfnz ifydaorhka ffOrAhj;a lrkak' 1' 2' 1' 1' tjsg fma|=re Wkajykafiag fufia lSfjzh' iajduSkS" Tn iuZ. ysrf.g;a urKhg;a hkakg jqjo uu iQodkuzj isgsus' tjsg Wkajykafia W;a;r fouska fufia jod< fial' fma|=re uu Tng lshus' Tn ud yZ|=kkafka ke;ehs ;`kajrla lshk;`re wo ? l`l`<d fkdyZv<kafkah' bkamiq Wkajykafia Tjqkag l:d fldg fufia jspd< fial'

uu Tn miquznshlaj;a Tf,d.`jlaj;a mdjykaj;a ke;sj hejQ l, Tng lsisjla ysZ. jQfhao$ 1' 2' 1' Tjzyq fufia ms<s;`re |=kafkdah' lsisjla ysZ. jQfha keye' Wkajykafia Tjqkg fufia jod< fial' tfy;a oeka miquznshla we;a;d th .kSjd' tfiau Tf,da.`jla we;a;d th .kSjd' lvqjla ke;s ;eke;a;d ;udf.a W;`re iZMj jsl`Kd lvqjla .kSjd' ulaksidoh;a Wkjykafia wmrdOldrhka iuZ. .Kka .kq ,enQ fialehs ud .ek ,shd ;sfnk foa uq|=kam;a jSuo ud iuZ. iuznkaO foaj, iuzmQrAK;ajhla we;sjSuo wjYH jk fyhsks'' Tjzyq Wkajykafiag lshkqfha"
194 f;jk jir

1'

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh 2' 1' 1' iajduSkS" fukak fuys lvq folla we;' Wkajykafia ms<s;`re fouska" ta we;s')

f.d breosk

bkamiq Wkajykafia msg;aj isrs;a mrsos T,Sj lkaog jevsh fial' Wkajykafiaf.a Y@djlfhda o Wkajykafia miq miafia .sfhdah' tys meusKs jsg Wkajykafia Tjqkg l:d fldg fufia jod< fial' Tn mrSlaIdjg fkdjefgk msKsi hdpz[d lrkak' bkamiq Wkajykafia .,a leghla oud .eish yels muK |=rg f.dia oKska jegS fufia lshd hdpz[d l< fial' mshdfKkS" Tn leu;sfiala kuz fuz l`i,dk udf.ka bj;a l< uekj' tfy;a udf.a leue;a; fkdj Tnf.a leue;a; is|= fjzjd' tl, iajrA.fhka meusKs foaj |+;fhla fmkS Wkajykafia Yla;su;a lf<ah' Wkajykafia W.@ ps;a; fjzokdfjka fmZMKQ fiala jvd;a TzkEluska hdpz[d l< fial' Wkajykafiaf.a oyvsh f,a nska|= fuka fmdf<dfjys jegqfKah' hdpz[d lruska isg ke.sg Wkajykafia ;uka jykafiaf.a Y@djlhka fj;g .sh jsg Tjqka fYdalfhka ksod isgskq oel fufia jod< fial'

1'

1'

Tn ksod isgskafka ukao$ mrSlaIdjg fkdjefgk f,i ke.sg hdpz[d lrkak' Wkajykafia l:d lruska isgshoS msrsila t;ekg wdfhah' fodf<dia fokdf.ka flfkla jQ cQodia kue;a;d m@uqLj wj;a Wkajykafia isUskakg <x jQfhah' tjsg Wkajykafia fufia weiQ fial'
195 f;jk jir

1'

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh 1'

f.d breosk

cQodia" Tn isUsuska ukqIH mq;@hdKka mdjd fokafkyso$ fcAiqia jykafia msrsjrd isgs wh is|=jkakg hk foh oel Wkajykafiaf.ka fufia weiqfjdah' iajduSkS" wms lvq myrla fouqo$ Tjqkaf.ka flfkla kdhl mQclhdf.a fufylrejdg .id Tyqf.a ol`Kq lK lmd oeuqfjzh' tfy;a fcAiqia jykafia Tjqkg fufia jod< fial' kj;skak ta we;s' fufia lshd Tyqf.a lKg w; ;nd" th iqjm;a l< fial' bkamiq fcAiqia jykafia ;uka jykafiag jsreoaOj meusKs kdhl mQclhkg o foaj ud<s.dfjz finZMkago m@cd uQ,slhkago l:d fldg fufia jod< fial' Tn lvq uq.`re /f.k fidrl` fuka wdjyqo$ ud oskm;d foaj ud<s.dfjys Tn iuZ. isgshoS ud msg w;a fkd;enqjdyqh' tfy;a fuh Tfnz mehh' wkaOldrh rc lrk fudfyd;h' Tjzyq Wkajykafia w,a,d f.k f.dia kdhl mQclhdf.a .Dyhg meusKsfhdah' fma|=re wE;ska Wkajykafia miq miafia .sfhah' Tjqka uZMj ueo .skakla o,ajd th jfgz ysZo.;a l, fma|=re o Tjqka ueo ysZo .;af;ah' fiajsldjla .sks ue<h <Z. jdvs jS isg Tyq oel ishquz ne,afuka Tyq foi n,d fufia lSjdh' fuz usksid;a Tyq iuZ. isgsfhah' tfy;a fma|=re Wkajykafia m@;slafIam lruska fufia lSfjzh'
196 f;jk jir

2' 1'

1'

1'

2' 1'

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh 2' 1' 2' 1' 2' 1' ke;' ia;S@h uu Tyq kdZ|=kus'

f.d breosk

iaj,am fjz,djlg miq wka fiajlfhla Tyq oel fufia lSfjzh' Tn Tjqkaf.ka tla flfkls' tfy;a fma|=re l:d fldg fufia lSfjzh' uu Tjqkaf.ka flfkla fkdfjus' mehlg muK miq ;j;a fiajlfhla l;d fldg ;rfhau fufia lSfjzh' we;af;kau fudyq;a Tyq iuZ. isgsfhah' fudyq .,S,fhls' fma|=re Tyqg fufia W;a;r |=kafkah' us;@h Tn lshk foa ug fkdjegfya' tflfKysu Tyq l;d lruska isgshoSu" l`l`f<la yeZv,qfjzh' fcAiqia jykafia ysi yrjuska fma|=re foi fl<skau ne,Q fial' fma|=re o wo l`l`<d yZv,kakg m<uqfjka Tyq kdZ|=kushs ;`kajrla Tn ud .ek lshkafkysh hs iajduSka jykafia Tyqg lS jpk isysfldg msg;g f.dia uy;a fYdalfhka yeZvqfjzh' Wkajykafia /l isgs wh Wkajykafiag ljgluz lruska myr |=kay' Tjzyq Wkajykafiaf.a fofk; jid neZo fufia lSfjdah'

2' 1' 2' 1'

2'

Tng myr fokafka ljqoehs osjeiska lshj'

breosk iqmqj;

197

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh 1'

f.d breosk

Wkajykafiag jsreoaOj ;j;a fndfyda wmydi jpk f;mf,dah' myka jQ l, mQcljrekaf.ka yd jskhOrhkaf.ka o hq;a fikZ.f.a m@cduQ,slhkaf.a iNdj /iajSh' Tjzyq Wkajykafia ;ukaf.a fY@aIa:dOslrKh bosrshg f.kajd fufia weiqfjdah' Tn l@sia;`ia oehs wmg lshkak' Wkajykafia Tjqkag fufia jod< fial' ud Tng th lSfjd;a Tn jsYajdi fkdlrkakyqh' ud Tfnka m@Yakhla weiqfjd;a Tn W;a;r fkdfokakyqh' tfy;a fu;eka mgka ukqIH mq;@hdKka fojshka jykafiaf.a n,mrdl@ufha ol`Kq mfika jev ysZoskq we;' tjsg ish,af,da" Wkajykafiaf.ka fufia weiqfjdah' tfia kuz Tn" fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda o$ Wkajykafia W;a;r ms<s;`re fouska fufia jod< fial' uu tfia fjushs Tn u lshkakdyqh' Tjzyq tjsg fufia lSfjdah' ;j;a idlaIs wmg l`ugo$ wmsu Tyqf.a uqLfhka th weiqfjuq' tjsg uqZM iNdj ke.sg Wkajykafia ms,d;a bosrshg f.k .shy' tysoS Tjzyq Wkajykafiag fpdaokd lrkakg mgka f.k fufia lSfjdah' fuz ukqIHhd wfma cd;sh ler<s .eiSug fmd<Ujk nj o wOsrdchdg n|= f.jSu j<lajk nj o" ls@ia;`ia kuz rcqhhs lshd .kakd nj o" wms oek .ksuq'
198 f;jk jir

2' 1'

1' 2' 1' 1' 2' 1'

2'

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh 1' 2' 1' 1' ms,d;a Wkajykafiaf.ka fufia weiqfjzh' Tn cqohkaf.a rcqo$ Wkajykafia fufia W;a;r |=ka fial' Tn tfia lshkafkysh'

f.d breosk

tjsg ms,d;a kdhl mQcljrekag yd iuQyhdg l;d fldg fufia lSfjzh' fuz ukqIHhd w; lsis jrola ug fkdfmfka' tjsg fikZ. ;rfhau fufia lshd isgsfhdah' fudyq .,S,hdfjz mgka fu;ek olajd cqfohdj uq,q,af,ys W.kajuska fikZ. l<Ukafkah' fuz weiQ ms,d;a fufia weiqfjzh' fuz ukqIHhd .,S,fhlao$ bkamiq fyf;fuz Wkajykafia fyfrdaoaf.a wOslrK m@foaYhg whs;s nj iel ke;sj oek ta ojiaj,oS fcrei,fuys isgs Tyq fj;g Wkajykafia hejzfjzh' fcAiqia iajduSka jykafia oel fyfrdaoa w;sYhska i;`gq jsh' Wkajykafia .ek wikakg ,enS ;snqKq lreKq ksid Tyq Wkajykafia oelSug fndfyda ld,hla ;siafia wdYdfjka isgsfhah' Wkajykafia huz m@d;sydH!hla is|= lrkq oelSug Tyq n,dfmdfrd;a;`fjka isgsfhah' Tyq Wkajykafiaf.ka fndfyda |=rg m@Yak weiQ kuq;a" Wkajykafia lsis W;a;rhla kq|=ka fial' ta w;r;`frAoS kdhl mQcljreo jskhOrfhdao fjz.j;a f,i fodia mjruska tys isgsfhdah' fyfrdaoa Tyqf.a uqr finZMka yd tlaj Wkajykafiag ks.@y lruska irouz fldg Wkajykafiag oSma;su;a jsps;@ jia;@hla
199 f;jk jir

2' 1' 2'

1' 2' 1'

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

wkaojd Wkajykafia ms,d;a fj;g wdmiq hejzfjzh' tlsfkldg i;`rej yqka fyfrdaoa iy ms,d;a tosfkysu wfkHdkH us;@fhda jQy' ms,d;a kdhl mQcljrekao" ck m@OdkSka yd fikZ. o /ia lrjd Tjqkg fufia lSfjzh' 2' fuz ukqIHhd ckhd ler,s .eiSug fmd<Ujkafka hhs lshuska Tn ud bosrshg f.k wdjdyqh' Tn bosrsfhys ldrKd jsNd. lr ne,Q ug Tyq msg Tn mjrk tlu fpdaokdjla .ekj;a Tyq jerosldrfhl` fkdjk nj fmkS f.dia ;sfnz' fyfrdaoag o ta nj fmkqKq fyhska Tyq kej; wm fj;g tjd ;sfnz' n,kak" urK oKavkhg m@udK jk lsisjla Tyq lr ke;' tfyhska uu Tyqg ;,jd Tyq ksoyia lr hjkafkus' (ux.,H osk Tyq jsiska Tjqkg wmrdO ldrhkaf.ka tla ;eke;af;l` ksoyia lr oSug Tyq neZoS isgs nejsks') tfy;a Tjzyq ish,af,dau tl fy<d fudr.id fufia lSfjdah'

1'

2' fuz ukqIHhd urkak' wmg nrnzndia ksoyia lr fokak' 1' nrnzndia jkdys k.rfha yg.kajk ,o le/,a,la ksido" ukqIH >d;khla ksid o ysrf.hs ouk ,o ;eke;af;la jsh' ms,d;a fcAiqia jykafia uqod yrskakg wdYdfjka h<s;a Tjqkg l;d lf<ah' tfy;a Tjzyq fufia fudr .eiqfjdah' fudyq l`reisfhys weK.ikq" l`reisfhys weK.ikq' Tyq ;`kajeks jrgo l;d lruska fufia weiqfjzh' fuz ukqIHhd ljr wmrdOhla lf<ao$ urK oKavkhg iq|=iq lsisjla fudyq w; ke;' tfyhska Tyqg oZvqjuz lr uqod yrskafkus' tfy;a Tjzyq Wkajykafia l`reisfhys weK .ik f,iu uy;a yZvska fudr .eiQy' Tjqkaf.a lE uqr .eiquz ;j;a oreKq jQfhah'
200 f;jk jir

2' 1' 2'

1'

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh

f.d breosk

tjsg ms,d;a Tjqka l< b,a,Su mrsos ;Ska|=j |=kafkah' ;jo ler,s .eiSula yd ukqIH >d;khla ksi isrfldg ;nk ,oaol` jk Tjqka jsiska b,a,k ;eke;a;d Tjqkg uqod yer" fcAiqia jykafia Tjqkaf.a leue;a;g mdjd |=kafkah' Wkajykafia f.k hk l, Tjzyq msgsir m<d;lska meusKs isfrAksfha iSfudka keue;af;l` w,a,d fcAiqia jykafia miafika l`reish Wiq,df.k hk msKsi th Tyq msg ;enqfjdah' fmd|= ckhdf.kao" Wkajykafia ksid yZvd je<fmuska <hg .id .ksuska isgs ia;S@kaf.kao hqla; jQ jsYd, ck iuQyhla Wkajykafia miq miafika .uka lf<dah' fcAiqia iajduSka jykafia ia;S@ka foig yerS fufia jod< fial' fcrei,fuz oshKshks" ud ksid fkdj" Tn iy Tfnz orejka .ek yZvkak' ta lsuzoh;a fukak jZo ia;S@kao" orejka fkdje|+ l`io" lsis lf,l lsrs kq|=ka mshhqreo" jdikdjka; hhs lshk ojia meusfKkafkah' tl, Tjzyq l:d fldg wm msg jefgkakehs lZ|=j,go" wm jid .kakehs fy,aj,go lshkakg mgka .kafkdah' ukao Tjzyq wuq .ig fuz foal r;a kuz" jsh<s .ig l`ula fkdlrkq weoao$ Wkajykafia iuZ. urKq msKsi ;j;a wmrdOldrhka fofofkla o f.khkq ,enqfjdah' Tjzyq lmd,msgsh kuz ia:dkhg meusK tysoS Wkajykafiao tla wfhl` Wkajykafiaf.a ol`Kq me;af;ys yd wfkld Wkajykafiaf.a juz me;af;ys jk mrsos wmrdOlrejkao l`reisfha weK .eiqfjdah' fcAiqia iajduSka jykafia fufia jod< fial' 1' mshdKkS Tjqkag lud jqj uekj' Tjqka lrk foh Tjzyq fkdoks;s' Tjzyq Wkajykafiaf.a jia;@ od|= oud ;uka w;frA fnod .;af;dah' ckhd tys kej;S n,df.k isgsfhdah' m@Odkfhda Wkajykafiag fufia .eryquz lf<dah'
breosk iqmqj; 201 f;jk jir

1'

Y=oaO jQ i;sh 2'

f.d breosk

Tyq wkqka us|=fhah' Tyq fojshka jykafiaf.a f;dard .kakd ,o ls@ia;`ia kuz oeka f;fuz ;udu uqod .kSjd' fyajdfhda o Wkajykafiag irouz lruska Wkajykafia <Z.g f.dia ldvs ms<s.kajuska fufia lSfjdah' Tn cqohkaf.a rcq kuz Tnu uqod .kak' fudyq cqohkaf.a rcq hhs ,shk ,o mqjre lvla Wkajykafiag by<ska ;nd ;snqfKah' t,a,d isgs wmrdOlrejkaf.ka tla flfkla Wkajykafiag wmydi lruska fufia lSfjzh'

1' 2' 1'

2' 1' 2'

kqU ls@ia;`ia fkdfjzo$ kqU;a .e<jS wm;a .<jd .kak' tfy;a wfkld Tyqg ;rjgq lruska fufia W;a;r |=kafkah' tlu oZvqjug hg;aj isgsk Tn fojshka jykafiag j;a nsh keoao$ wm oZvqjuz ,nkafka idOdrK f,ih' wfma ls@hdj,g iq|=iq jsmdl wms ,nuq' tfy;a fudjqka jykafia lsis jrola lr ke;' bkamiq Tyq fcAiqia iajduSka jykafiag l;d fldg fufia lSfjzh' fcAiqia jykai" Tnf.a rdcHhg Tn meusfKk jsg ud isysl< uekj' Wkajykafia Tyqg W;a;r fouska fufia jod< fial'

1' 2' 1'

ienejskau uu Tng lshus' wo u Tn ud iuZ. mdrdoSifhys isgskafkysh' 1' oeka ifjks meh muK jsh' ysre wZ|=re jS kj jeks meh olajd uqZM fmdf<dj mqrd wkaOldrhla me;sr mej;sKs' foaj ud<s.dfjz ;srh ueoska me,S folv jsh' fcAiqia jykafia ur yZvska fudr .id fufia jod< fial'
202 f;jk jir

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh mshdKkS" udf.a wd;auh Tnf.a yia; j,g Ndr lrus'' 1' fufia jodruska Wkajykafia wmj;a jS jod< fial' (ishZM fok oK.id fudfyd;la ksYap,j isgskak')

f.d breosk

is|=jQ foa |=gq Y;dOsm;shd fojshka jykafiag m@Yxid lruska fufia lSfjzh' 2' ienejskau fuz ukqIHhd ksfodia flfkls' 1' fuz orAYk kerUSug tla /iaj yqka iuQyhd o is|= jQ foa oel <hg .id .ksuska" fmr<d .sfhdah' Wkajykafiaf.a us;@fhdao .,S,shdfjz isg Wkajykafia wkqj wd ia;S@yq o ta foaj,a krUuska |=rska isgsfhdah' tjsg fcdafima kue;af;la tys meusKsfhah' Tyq uka;S@jrfhls' iDcq .`Ke;s OrAusIaGfhls' Tyq Tjqkaf.a ;SrK fyda ls@hd udrA. wkqu; fkdlf<dah' cqohdfjz kqjrla jQ wrsus;shdfjka jQ Tyq fojshka jykafiaf.a rdcHh n,dfmdfrd;a;`fjka isgsfhah' Tyq ms,d;a yuq jSug f.dia fcAiqia jykafiaf.a uD; foayh b,a,d isgsfhah' Tyq th l`reisfhka ndf.k isyska yk ms<sfhka T;d ta olajd lsisjl` fkd;enQ mrAj;hl lKsk ,o fidfydka f,kl ;ekam;a lf<ah' tosk ux.,Hhg iQodkuz jSfuz oskh jk uyd isl`rdod jsh' in;a oji o wdruzN jSug kq|=rej ;snqfKah' .,S,hdfjka Wkajykafia iuZ. meusK isgs ia;S@yq fcdaima miafia f.dia fidfydka f.h o tys u< isrer ;enQ wkaou n,d isgsfhdah' Tjzyq yerS f.dia iq.kaO |@jHhka yd jsf,amkhka ms<sfh< lf<dah' in;a oskfhaoS Tjzyq jHjia:djg wkql~,j ksjdvq .;af;dah'
iqjsfYaI jdlHh tfia h'
breosk iqmqj; 203 f;jk jir

breosk iqmqj;

204

f;jk jir

mdial= mQj mQcH f;osk uyd n%yiam;skaod

breosk iqmqj;

205

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd n%yiam;skaod

ff;,dYSjdoSl mQcd fufyh


m<uqjk lshejSu fhidhd 61& 1-3" 6" 8-9

fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

iajduska jykafia ud wdf,am l< fial' os<sZ|=kag iqNdrxpsh foaYkd lsrSu o Tjqka wdkkao ckl ff;,fhka wdf,am lsrSug o ud tjQ fial'
ufyda;a;u fojs iusZ|=kaf.a wd;audkqNdjh ud flfrys msysgd we;' os<sZ|=kag iqN wiak foiSug o nsZ|=Kq is;a we;a;kag iqj fi; oSug o jy,qkag usoSu odkh lrkak o isrlrejkag ksoyi okajkak o t;`udKka ud wdf,am l< fial' iusZ|=kaf.a lreKdfjz oji" i;`rkag oZvqjuz oSfuz oji m<lrk msKsi o je<fmk ish,a,ka ikik msKsi o t;`ud ud wdf,am l< fial' isfhdkays |=la jk iEu fokdg wZM fjkqjg u,a ud,d o |=la lZ|=ZM fjkqjg mS@;sh kue;s ff;,h o l,lsrS isgskakkag meiiquz kue;s jia;@h o m@odkh lrk msKsi t;`udfKda ud wdf,am l< fial' Tjqkaf.a oeyeus;dj iusZ|=ka frdamKh l< lsysrs .ia fuka ia:sr hhs lshkq ,efnz' thska t;`ukag u uysuh ysus jkafka h' tfy;a kqU,d iusZ|=kaf.a mQclfhda h hs lshkq ,nkakyq h' usksiqka kqU,dg wfma foaj fiajlfhda hs lshkq we;' kqU,d cd;Skaf.a iuzm;a N`la;s jsZo" Tjqkaf.a jia;` ysus lr.kq we;' iusZodfKda fufia jodrK fial' uu hqla;shg ms@h lrus' wousgqlug;a" fld,a,lEug;a oafjzY lrus' tnejska uu wjxl f,i Tjqkag jsmdl fous' iodld, .sjsiqula o Tjqka iuZ. lr.kafkus' Tjqkaf.a jxYh cd;Ska w;frA o Tjqkaf.a mruzmrdj ckhka w;frA o m@isoaO jkafka h' Tjqka yeZosk .kak ish,af,da Tjqka iusZ|=kaf.a wdisrs ,;a fikZ. nj oek.kafkda h'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 206 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd n%yiam;skaod

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 89& 20 21" 24" 26

ms<s;`r&iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu .ek ioyg u .hkafkus' .Sh&


ud fiajl odjs;a uu fidhd .;af;us' Y`oaO ff;,fhka uu Tyq wdf,am lf<us' udf.a Yla;sh ksr;`re Tyq iuZ. jkafka h' udf.a n,h Tyq ijsu;a lrkafka h' udf.a jsYajdijka;lu iy ;sr fmu Tyq iuZ. jkafka h' udf.a kdufhka Tyq ch.@dyS jkafka h' Tyq ug fudr .iuska Tn udf.a fojsZodfKda h" udf.a mshdfKda h" udf.a wdrlaIl mrAj;hdfKda h lshkafka h'

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a mdGhls'

t<sorjzj 1& 5-8

fojs mshdKka yg fiajh lrkq jia wm rdclSh mQcl mrmqrla njg m;a l< fial'
u<jqkaf.ka W;a:dk jQ l`ZMZ|=,d;a" usysmsg rcqkaf.a wOsm;shd;a jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafiaf.ka o" Tng lreKdj yd Ydka;sh fjzjd Wkajykafia wmg fm@au lrk fial' ish osjs msoSfuka wm mjska us|+ fial' ;u mshdKka jk fojshka jykafiag fiajh lrk msKsi Wkajykafia wm rdclSh mQcl jxYhla l< fial' ta ;ekeka jykafiag uysuh o n,mrdl@uh o ioyg u fjzjd wdfuka' n,kak" Wkajykafia j,dl`ZM msrsjrd jvsk fial' ish,af,da Wkajykafia olskafkda h' l`reisfha weK .eiQ who Wkajykafia olskafkda h' usysmsg ish,q cd;Syq Wkajykafia ksid je<fmkafkda h' th ienEu h' wdfuka'
breosk iqmqj; 207 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd n%yiam;skaod

wdruzNh o wjidkh o uu fjus hs jevisgsk" jevisgsh" u;` jvsk irAj mrdl@u iajduska jk fojshka jykafia jodrK fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 4& 18

iajduska jykafiaf.a wd;auh ud flfrys we;' l`ula ksid o os<sZ|=ka yg iqNdrxpsh foaYkd lrkq jia Wkajykafia ud wdf,am l< fial'

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufia h'

,Qla 4& 16-21

iajduska jykafia ud wdf,am l< fial'


Wkajykafia ;uka we;soevs jQ kdifr;a kqjrg meusK isrs;a mrsos in;a ojfia oS OrAu Yd,djg jevu lr lshjSu msKsi ke.sg isgs fial' tjsg osjeisjr fhidhdf.a .@ka:h Wkajykafiag fok ,oafoa h' Wkajykafia .@ ka:h os.yer fufia ,shd we;s ;ek fidhd .;a fial' iajduska jykafiaf.a wd;auh ud flfrys we;' l`ula ksido os<sZ|=ka yg iqNdrxpsh foaYkd lrkq jia Wkajykafia ud wf,am l< fial' jyZMkag usoSu o" wkaOhkag fmkSu o" ,efnk nj okajkag;a mSvs;jQjka uqokag;a" iajduska jykafiaf.a m@idoh ,;a jir m@ldY lrkag;a ud tjd jod< fial' Wkajykafia th lshjd .@ka:h wl`<d" Wmia:dhl ;ekg oS jevyqka fial' tl, OrAu Yd,dfjys isgs ish,af,da Wkajykafia flfrys fk;a fhdud isgshy' Wkajykafia Tjqkag l;d lrkag mgka f.k" wo Tn ijka oS isgsh oS u fuz Y`oaO ,shjs,s mdGh bIaG jSh hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfia h'
breosk iqmqj; 208 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd n%yiam;skaod

ikaf.a fndka u=, iurK ikaOHd mQcd fufyh


m<uqjk lshejSu
kslauhdu fmdf;ka .;a mdGhls'

kslauhdu 12& 1-8" 11-14

fuz oji kqU,dg wkqiaurK oskhla o ud yg ux.f,da;aij oskhla o jsh hq;`hs'


iusZodKka jykafia usir foaYfha oS fudafiia yd wdfrdkag l;d fldg fufia jod< fial' fuu udih yeu udij,gu uq,a udih jsh hq;`h' wjqreoafoa m<uqjk udiho jsh hq;`h' kqU,d uqZM BY@dfh,a ck;dj wu;d" fufia ksfjzokh l< hq;`h' fuz udifha oijk osk yeu usksfilau tla f.orlg negZM megjl` ne.ska mjq,lg negZM megjl` imhd .; hq;`h' huz f.orl jeishkag tla negZM megfjl` jevskuz Tjqka wi,ajeis f.or whf.a ixLHdj wkqj Bg yjq,a lr .; hq;`h' negZM megjd wkqNj lrkakkaf.a .Kk .sKsh hq;af;a tla tlaflkd wkqNj lrk m@udKh wkqjh' kqU,d .kak negZM megjd le<e,a rys; wjqreoaola jhie;s msrsus if;l` jsh hq;`h' ;jo negZMjka fyda tZMjka fyda w;rska tjeks tfll` f;dard .; yelsh' tu udifhaoSu oy y;rjk osk olajd W# ;ndf.k" tosk iji /iajk uqZM BY@dfh,a ck;dj W# uersh hq;`h' bkamiq Wf.a f,hska gslla /f.k negZM megjd wkqNj lrk whf.a f.or fodfrA WZMjyq lKq fofla o WZMjiafia Wv ,Sfhao ;ejrsh hq;`h' tu rd;@sfhaoS Wf.a udxY wkqNj l< hq;`h' th wkqNj l< hq;af;a" uZo.skafka mqZMiaid" kquqyqka frdgs yd ;s;a; m,d iuZ.h' ;jo kqU th wkqNj l< hq;af;a fufiah' bZ.gsh neZo" mdjyka ,d" ierhegsh f.k" th ,ys ,ysfha wkqNj l< hq;`h' ukao" th iusZodKka jykafia jk ud yg mj;ajk mdial`j nejsks' tosk rd;s@fha uu usir foaYh ueoska f.dia"
breosk iqmqj; 209 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd n%yiam;skaod

tys usksiqkaf.a yd uD.hkaf.a l`ZMZ|=,kag myr fous' ;jo usirfha fojs foaj;djqka ish,a,kag oZvqjuz muqKqjus' uu iusZodKka jykafiah' kqU,d isgsk f.j,a u; ;jrd we;s f,a kqU,d tajdfha isgsk njg ,l`Kla jkafkah' uu f,a olsk jsg kqU,d miqlr hkafkus' usir foaYhg ud myr fok jsg ta udrl oZvqju kqU,d fj; fkdmeusfKkq we;' fuz oji kqU,dg wkqiaurK oskhla f,io iusZodKka jykafia jk ud yg ux.f,da;aij oskhla f,i o meje;ajsh hq;`hs' ;jo u;` ish,q mruzmrdj,u th ioygu ux., oskhla fia meje;ajSug ksfhda.hla mekjsh hq;`h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 116& 12-13" 15-18

ms<s;`r& wdisrs l`i,dfkka wms iusZodKkaf.a reOSrhg iyNd.s jkafkuq' .Sh & iusZ|=ka ud yg l< ish,q hym;alu .ek
t;`ukag uu l`ula mqouz o$ uu .e<ejSfuz l`i,dk .kafkus' iusZ|=kaf.a kdufhka hdpz[d lrkafkus' ieoeyej;`kaf.a urKh iusZ|=ka wnshi w.fka h' iusZ|=ks" uu Tfnz fufylrefjla fjus' ienejskau Tfnz fufylrefjla fjus' Tfnz odishf.a mq;@hd fjus' Tn udf.a neZ|=uz us|+ fial' uu Tng ia;~;s mQcdj mqokafkus' iusZ|=kaf.a kduh wu;d whoskafkus' tfiah" iuZs|=kaf.a uqZM fikZ. bosrsfhys udf.a ndr ydr bgq lrkafkus'
breosk iqmqj; 210 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd n%yiam;skaod

fojk lshejSu

1 fldrska;s 11& 23-26

Y`oaO jQ mdjZqM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

fuz mQmh j<Zok" fuz l`i,dfkka mdkh lrk ieujsgu Tn iajduSska jykafiaf.a urKh m@ldY lrkakdyqh'
ud Tng b.ekajQ fuz ms<sfj;u iajdusSka jykafiaf.kau ,enqfjus' tkuz iajduSka jk fcAiqia jykafia mdjd fokq ,enQ rd;s@fhaoS mQmhla /f.k ia;~;s fldg lvd fuh Tn Wfoid fok udf.a YrSrh h' ud isyslsrSu msKsi fuh lrkake hs jod< fial' tf,iu rd;@S lEfuka miq l`i,dkho /f.k fuz l`i,dk udf.a reOSrfhka msysgqjk kj .sjsiqu h' huz muK jr Tn fuhska mdkh lrkakyqo" tmuK jr ud isyslsrSu msKsi fuh lrkake hs jod< fial' Tn huz muK jr fuz mQm wkqNj lrkakyqo" fuz l`i,dfkka mdkh lrkakyqo tmuK jr iajdusSka jykafia jvsk ;`re Tn Wkajykafiaf.a urKh m@ldY lrkakyqh'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
uu Tng wZM;a wd{djla fous' ud Tng fm@au l<dla fuka Tn;a tlsfkldg fm@au lrkake hs iajduSka jykafia jodrk fial'

cqjduz 13& 34

iqjsfYaIh

cqjduz 13& 1-15

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia jykafia ;uka jykafiaf.a fm@aufha .eUqr olajk fial'


;uka fuf,djska bl`;aj mshdKka fj;g hdfuz kshus; fudfyd; meusK ;sfnk nj mdial` ux.,Hhg fmr" fcAiqia jykafia oek.;a fial' Wkajykafia fuf,dj ;u ys;j;`kag fm@au l< fial' wka;su olajdu Tjqkag fm@au l< fial'
breosk iqmqj; 211 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd n%yiam;skaod

rd;S@ fNdackh j<Zok fjz,dj meusKsfhah' hCIhd Wkajykafia mdjd oSug iSfudkaf.a mq;a cQoia bialdrsfhd;af.a is; ta jk jsg;a fmd<Ujd ;snsKs' mshdKka jykafia ;uka w;g ish,a, mjrd oS ;sfnk nj o ;uka fojshka jykafia fj;ska jevu l< nj o ;uka fojshka jykafia fj;g jevu lrk nj o oek" rd;S@ fNdackfhka miq Wkajykafia ke.sg W;`re iZMj .,jd ;nd" ;`jdhla f.k bK jgd neZo.;a fial' bkamiq Wkajykafia Ndckhlg j;`r j;afldg" Y@djlhkaf.a mdo fidaokakg;a" ;uka bK neZof.k isgs ;`jdfhka msi oukakg;a mgka .;a fial' Wkajykafia iSfudka fma|=re <Z.g wd jsg iajdusks" Tnjykafia udf.a mdo;a fidaok fialaoe hs Tyq weiSh' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" ud lrkafka l`ula oe hs Tn oeka fkdokafkys h' tfy;a miqj Tng jegfykq we;e hs jod< fial' tjsg fma|=re ud osjs we;s f;la ljodj;a udf.a mdo fidaokakg kuz Tn jykafiag bv fkdfous' hs lSh' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska ud Tn fkdfia|=fjd;a ud iuZ. iuznkaOlula Tng ke;e hs jod< fial' tjsg iSfudka fma|=re" iajdusks" udf.a mdo muKla fkdj w;ao" ysio fia|=j uekj hs lSh' fcAiqia jykafiao iakdkh l< ;eke;af;a uqZMukskau mjs;@h' mdo fiaoSu yer Tyq ;j;a fidaokq ,nkakg jqjukd ke;' Tn o mjs;@h' tfy;a yeuflfklau tfia fkdfj;s hs jod< fial' yeu flfklau mjs;@ fkdfj;s hs Wkajykafia jodf<a ;uka mdjd fokakd ljfrlaoehs oek isgs nejsks' fufia Wkajykafia Tjqkaf.a mdo fidaod" ;uka W;`re iZMj yeZof.k kej; ysZo.;a l," Tjqkag fufia jod< fial' ud Tng l< foa lsfulaoehs Tn okakyqo$ .`re foajhsks" iajduSks lshd Tn ud wu;kakyqh' tfia lSu yrsh' uu tfiau fjus' Tfnz iajduSka o .`re foajhka o jk ud Tfnz mdo fia|=fjuz kuz" Tn;a tlsfkldf.a mdo fiaosh hq;`h' ud Tng l<dla fuka Tn;a l< hq;` njg wdorAYhla uu |=ksus'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

212

f;jk jir

uyd isl=rdod

breosk iqmqj;

213

f;jk jir

breosk iqmqj;

214

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

i|dKkaf.a YS% urKh iurK lafLda;aijh


m<uqjk lshejSu fhidhd 52&13 53&12
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

t;`udKka ;`jd, ,enqfjz wfma wmrdO ksidh'


n,kak" udf.a fiajlhdKkag ch w;afjz' t;`udfKda Wiia jS" W;`uz jS" w;H=;alDIag fj;s" fmkqfuka t;`udfKda fndfyda fia wj,CIK h' usksfil`g iudklula ke;' usksia rEmh ke;s jS hk muKg jsrEm jSfuka th ish,a,g u mq|=uhla jS we;' oeka kuz" cd;Syq t;`udKka oel ujs;hg m;afj;s' rcjre jsiaufhka jsiauhg m;aj ksyZvj isgs;s' by; oS Tjqkag fkdoeka jQ fohla oeka Tjzyq oks;s' lsis l,l fkdweiQ fohla oeka Tjzyq f;areuz.ks;s' wm ie< l< foa jsYajdi flf<a ljfrla o$ iusZ|=kaf.a n,h t<sorjz jS we;af;a ljfrl`go$ udf.a fiajlhdfKda jefvk me<egshla fia o jsh<s nsfuka u;`jk wxl`rhla fia o iusZ|=ka wNshi jevqfKdah' t;`ukag rEmj;alula fyda meyem;alula fyda ke;' uk mskjk fYdaNudklula o ke;' usksiqka jsiska ms<sl`,a fldg tmd lrkq ,enQ y' |=l yd jo fjzokd oerE usksia flfkla jQy' t;`uka |=gq jsg usksiaiq wyl n,d.;ay' t;`udfKda fkrmkq ,enQy' wms t;`uka .ek ie,ls,a,la fkdoelajqfjuq' tnejska t;`udKka biqZMfjz wfma |=l h' ord.;af;a wfma mSvd h' fuzjd oZvqjuz hhs wmg is;`fKah' fojs ;`uka |=ka myr hhs wmg yeZ.`fKa h' tfy;a" t;`uka ;`jd< ,enqfjz wfma wmrdO ksid h'
breosk iqmqj; 215 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh fmdvs lrkq ,enqfjz wfma mjz ksid h' t;`uka ,;a oZvqjuska wmg iudodkh ,enS we;' t;`uka ,enQ myrj,ska wmg iqjh ,enS we;' wms ish,af,dau negZMjka fuka uq<d jS ;u ;ud is;~ uZ.g yerS .sfhuq' iusZodfKda wm ish,a,kaf.a mjz t;`uka msg ;enQ fial' fiajlhdKkag mSvd l< jsg t;`fuda uqLh kEr isgshy' ksy;udkS f,i th oerE y' urkak f.k hk negZMfjl` fia o negZM fokl f,duz lmkakd bosrsfha ksyZvj isgsk fiao t;`fuda uqLh kEr isgsh y' n,y;aldrluska o hqla;s jsfrdaOS f,i o t;`fuda f.khkq ,enQ y' ukq f,djska isZooukq ,enQ y' fikZ.f.a mjz Wfoid urkq ,enQy' fuz lreKq .ek" t;`uka Wfoid fmkS isgskafka ljfrla o$ t;`uka lsis jrola fkdl< kuq;a" lsis fndrejla fkdlS kuq;a" Tjqka t;`uka usysoka flf<a wousgqjka iu. tl uskS jf<ah' Okj;`ka iu. tl fidfydka nsfuzh' tfy;a" t;`uka fm<kq ,enqfjz;a |=lg m;alrkq ,enqfjz;a iusZodKkaf.a leue;a; f,i h' fufia t;`ukaf.a urKh mjz lud lrk mQcdjla fjz' tnejska t;`fuda ish mrmqr oel" oSrA>dhq ,en cSj;a jkakd y' t;`uka u.ska iusZ|=kaf.a leue;a; uekjska iM, fjz' t;`uka ish |=la fjzokdfjz m@;sM, oel" ;Dma;shg meusfKkq we;' fndfyda fokdf.a mjz ;uka msg .ekSfuka" t;`uka ,;a |=la fjzokdfjka foaj inZo;djg Tjqka m;alrkq ,nkq we;' tnejska uu t;`ukag Wodr;r iuzm;a fokafkus' t;`fuda th n,j;`ka iu. fnod.kakdy'
breosk iqmqj; 216

uyd isl=rdod

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh fufia jkafka" t;`uka" jrolrejka iuZ. .Kka .kq ,en" ish osjs mqouska fndfyda fokdf.a mjz Wiq,d.ksuska mjzlrejka iZoyd ueoy;a he|=uz lrk nejsks'

uyd isl=rdod

foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 31& 1" 5" 11" 12" 14-16" 24

ms<s;`r& mshdfKks" Tn jykafiaf.a yia;hg udf.a cSjs;h Ndrlrus' .Sh & iusZ|=ks" Tn flfrA udf.a jsYajdih ;nus'
lsisodl uu kskaodjg m;a fkdfjuzjd' Tfnz oeyeus lfuka ud uqod,qj uekj' Tn w;g udf.a cSjs;h Ndr lrus' i;HjdoS fojs iusZ|=ks" Tn ud us|+ fial' udf.a tosrslrejka ksid uu wi,ajeishka w;r kj kskaodjla jS isgsus' ud okakd wZ|=kk whg uu NS;shla jS isgsus' jSosfha ud okakd wh ud fj;ska m,dhkafkdah' ud u;lfhka bj; .sh ush.sh flfkl` fuka" wu;l jS we;' nsZ|=k nZ|=kla fuka bj; od we;' tfy;a iusZ|=ks" ud jsYajdih ;enqfjz Tn flfrysuh' udf.a fojsfhda Tnh hs lshus' udf.a cSjs; .uk Tn wf;ysh' udf.a i;`rka yd ug mSvd lrkakjqka w;ska ud uqodyersh uekj' Tn fufylre jk ud foi lreKdfjka ne,qj uekj' Tfnz ;sr fmuska ud .ef,jzj uekj' iusZ|=ka flfrA jsYajdih ;nk ish,af,ks" Yla;su;a jkak' is;ska ffOrAhj;a jkak'
breosk iqmqj; 217 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

fojk lshejSu

fyfn@jz 4& 14-16 5& 7-9

fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

|=la jsZoSfuka lSlrelu W.;a ls@ia;`ia jykafia ish,a,kaf.a iod jsuqla;sodhlhdKka jQ fial'
tnejska wyia uZv, blaujd .sh fojshka jykafiaf.a mq;@hdKka jk fcAiqia kuz fY@aIaG W;a;u mQclhl` wmg isgsk ksid" wfma weoys,af,ys fkdfi,ajS mj;suq' ukao" wmg we;af;a wfma |=n,luz .ek wkqluzmdjla ke;s W;a;u mQclhl` fkdj" yeu whqrskau wm jdf.a mrSCIdj,g uqyqK mE mdm rys; W;a;u mQclfhls' tnejska wfma TzkE tmdluzj,oS wfma irK iZoyd ohdkqluzmdj ,nk msKsi nsh iel ke;sj lreKdfjz isxydikh fj; <Z.d fjuq' ls@ia;`ia jykafia usksi;a nj f.k isgshoS ;uka urKfhka .<jkakg ms<sjka jQ ;ekekajykafiag n,j;a yeZvSfukq;a lZ|=ZM ie,Sfukq;a" hdpz[d o lkak,jz o Tmamq l< fial' Wkajykafia foaj .re nsh ksid" fojshka jykafia thg ijka |=ka fial' Wkajykafia mq;@hdKka jQ kuq;a" ;ukaf.a |=la jsZoSfuka lSlrelu bf.k .;a fial' fufia Wkajykafia iuzmQrAK;ajh ,en" ;ukajykafiag lSlre jk ish,a,kaf.a iod;k jsuqla;sodhlhdfKda jQ fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

ms,smams 2& 8-9

ls@ia;`ia jykafia urKh" tkuz l`reisfha urKh olajd my;a jS lSlre jQ fial' tnejska fojshka jykafia Wkajykafia w;s Wiia ;ekg kxjd" ish,q kduhkag jvd w.@kduh Wkajykafiag |=ka fial'
breosk iqmqj; 218 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

i|dKkaf.a urKh iurK iqfYaIh


iqjsfYaIh cqjduz 18&1-19&42

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka ,shd ;sfnk iegshg wm iajdusSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a |=%L m@dma;sh fufiah'

1' fcAiqia jykafia ;uka jykafiaf.a Y@djlhka iuZ. lSf|@dka kuz wef,ka tf.dvg .sh fial' Wkajykafia tys ;snqKq Whklg ;uka jykafiaf.a Y@djlhka iuZ. we;`ZM jQ fial' fcAiqia jykafia ;uka Y@djlhka iuZ. fkdfhlajr tys tlaj isgs nejska Wkajykafia mdjd |=ka cqodia o ta ia:dkh fydZoska oekf.k isgsfhah' tnejska cqodia kdhl mQclhka yd mrsisjreka f.ka o Ng lKavdhula iy uqr fiajlhka lSm fofkl`;a ,ndf.k myka yd mkaouz o wdhqO o we;sj t;ekg wdfjz h' is|=jkakg ;snqKq ish,a, oek isgs fcAiqia jykafia bosrshg f.dia Tjqkaf.ka fufia weiQ fial' Tn ljrl` fidhkakdyqo$ 1' Tjzyq Wkajykafiag W;a;r fouska fufia lSfjdah' 2' kdifr;ays fcAiqiah' 1' fcAiqia iajduSska jykafia Tjqkag lshk fiala' ta uuh' 1' Wkajykafia mdjd|=ka cqodia Tjqka iuZ. tys isgsfhah' ta uuh hs fcAiqia jykafia Tjqkg lS l, Tjzyq miqnei nsu jegqfKdah' Wkajykafia l;d fldg kej;;a Tjqkaf.ka fufia weiQ fial'
breosk iqmqj; 219 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh Tn ljrl` fidhkakyqo$ 1' Tjzyq ms<s;`re fouska fufia lSfjdah' 2' kdifr;fha fcAiqia 1' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska fufia jod< fial'

uyd isl=rdod

ta uuh hs uu Tng lSfjus' Tn ud fidhkakdyq kuz fudjqkag hkakg yrskak' 1' fufia is|=jQfha Tn ug |=ka whf.ka tla flfkl`j;a ke;s jqfka ke;e hs Wkajykafia jsiska lshk ,o jpk bIag jk msKsih' tjsg iSfudka fma|=re lvqjla ;snqfKka" th weo kdhl mQclhdf.a fiajlhdg .id Tyqf.a ol`Kq lK lmd oeuqfjzh' ta fiajlhdf.a ku u,al`iah' fcAiqia jykafia fma|=reg l;dfldg fufia lS fial' Tfnz lvqj fldmqfjz oukak' mshdKka jykafia ug oS ;sfnk l`i,dk uu fkdfnduz o$ 1' tjsg Ng lKavdhu yd fiakdOsm;shdo cqohkaf.a uqr fiajlfhdao fcAiqia jykafia w,a,d nekafodah' Tjzyq Wkajykafia m<uqfjka wkakdia fj;g f.k .sfhdah' ulaksidoh;a Tyq ta wjqreoaog kdhl mQclhdj isgs lhsmdiaf.a uhs,Kqjka fyhsks' tla ukqIHfhl` fikZ. Wfoid urKhg m;ajSu" jvd fydZo hhs cqohskg Wmfoia |=kafka fuz lhsmdiah' iSfudka fma|=re ;j;a Y@djlhl` iuZ. Wkajykafia miafia .sfhah' fuz Y@djlhd kdhl mQclhd yZ|=kkafkls' Tyq fcAiqia jykafia iuZ. kdhl mQclhdf.a ue|=frA uyd uZMjg we;`ZM jQfhah' tfy;a fma|=re fodr <Z.
breosk iqmqj; 220 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

msg; isgsfhah' tjsg kdhl mQclhd wZ|=kk wfkla Y@djlhd msg;g f.dia fodrgqmd,shg l;dfldg fma|=re we;`<g f.kdfjzh' tjsg fodrgqmd,sh jQ ;reKsh l;dfldg fufia lSjdh' 2' Tn;a ta ukqIHhdf.a Y@djlhkaf.ka flfkla fkdjkafkyso$ 1' fma|=re W;a;r fouska" 2' uu Tjqkaf.ka flfkla fkdfjus' 1' tl, YS; nejska fufylrefjda o fiajlfhda o wZ.`re o,ajd .sks ;msuska isgsfhdah' fma|=re o .sks ;msuska tys isgsfhah' kdhl mQclhd fcAiqia jykafiaf.a Y@djlhka .ek o W.ekajSu .eko Wkajykafiaf.ka m@Yak lf<ah' 1' fcAiqia iajdusSka jykafia Tyqg W;a;r fouska fufia jod< fial' uu m@isoaOsfha f,dalhg l;d lf<us' ish,q cqohka /iajk OrAu Yd,dj,oS o foaj ud<s.dj ;`< o uu ks;ru Wkafkus' ryiska lsisjla fkdlsjzfjus' uf.ka jspdrjkafka l`ugo$ ud Tjqkg W.ekajQ foa weiQ whf.ka ud Tjqkag lSfjz l`ulaoehs m@Yak lrkak' ud lSfjz l`ulaoehs Tjzyq oks;s' 1' Wkajykafia fufia lS l< tys isgs uqr fiajlhkaf.ka tflla l;dfldg fufia lshuska Wkajykafiag w;`,a myrla .eiqfjzh' 2' kqU kdhl mQclhdg W;a;r fokafka fufiao$ 1' fcAiqia iajduSska jykafia W;a;r fouska fufia jod< fial' uu jeros f,i l;dlf<us kuz" ta je/oao l`ula oehs okajkak' tfy;a uu ksjeros f,i l;d lf<us kuz Tn ug myr fokafka ukao$
breosk iqmqj; 221 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

1' tjsg ;ju nZoskq ,en isgs Wkajykafia wkakdia jsiska kdhl mQclhd jQ lhsmdia fj;g hjkq ,enQ fial' iSfudka fma|=re .sks ;msuska tys isgsfhah' tla wfhla Tyqg l;d fldg fufia weiqfjzh' 2' Tn;a Tyqf.a Y@djlhkaf.ka tlaflfkla o$ 1' Tyq W;a;r fouska" 2' ke; uu Tjqkaf.ka flfkla fkdfjus' 1' kdhl mQclhdf.a fufylrejkaf.ka flfkla jQ fma|=re lK lemQ ;eke;a;d f.a kEfhla l;dfldg" fufia weiqfjzh' 2' Tn Tyq iuZ. Whfkys isgskq uu |=gqjd fkdfjz o$ 1' kej;;a fma|=re lshkqfha 2' ke;' 1' tflfKysu l`l`<d yeZv,Sh' bka miq Tjzyq Wkajykafia lhsmdia flfrka wdKavqldrhdf.a ud<s.dfjz wOslrK Yd,djg f.k .sfhah' tjsg WoEik jsh' Tjzyq wmjs;@ fkdjS mdial` negZMjd wkqNj l< hq;` fyhska wOslrK Yd,dj we;`<g fkd.sfhdah' tfy;a ms,d;a Tjqka fj; msg;g f.dia fufia weiqfjzh' 2' fuz ukqIHhdg jsreoaOj Tn bosrsm;a lrk fpdaokdj l`ula o$ 1' Tjzyq W;a;r fouska fufia lSfjdah'
breosk iqmqj; 222 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

2' fudyq wmrdOldrfhla fkdfjz kuz wm Tyq Tng Ndrfokafka ke;' 1' ms,d;a Tjqkg fufia lSfhah' 2' Tnu Tyq f.k f.dia Tfnzu kS;sh wkqj jsksYaph lrkak' 1' cqofhda ms<s;`re fouska lSfjdah' 2' hul` urKhg m;a lrkakg wmg n,hla ke;' 1' ;uka jykafia fldhs wdldr urKhlska uefrk fialaoehs okajuska fcAiqia jykafia lS jpk iuzmQrAK jSu msKsi fufia is|=jSu wjYH jsh' ms,d;a kej; ud<s.dfjz wOslrK Yd,djg f.dia fcAiqia jykafia leZojd Wkajykafiaf.ka fufia weiqfjzh' 2' Tn cqohkaf.a rcqo$ 1' fcAiqia jykafia W;a;r fouska fufia weiQ fial' Tnu fuh lshkafkyso$ ke;fyd;a fjk wh ud .ek fuh Tng lSfjdao$ 1' ms,d;a W;a;r fouska fufia weiqfjzh' 2' ud cqofhla o$ Tfnzu cd;slfhla o" kdhl mQclfhdao Tn udf.a yia;j,g ndr |=kafkah' Tn lf<a l`ulao$ 1' fcAiqia jykafia W;a;r fouska fufia jod< fial'

breosk iqmqj;

223

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

udf.a rdcHh fuz f,dalhg whs;s fkdfjzh' udf.a rdcHh fuz f,dalhg whs;s jQjla kuz ud cqohkaf.a w;g mdjd fokq fkd,nk msKsi udf.a fiajlhka igka lrkq we;' tfy;a udf.a rdcHh fuf,djska jQjla fkdfjz' 1' ms,d;a Wkajykafiaf.ka fufia weiqfjzh' 2' tfia kuz Tn rfcla o$ 1' fcAiqia jykafia jodrkfiala' Tnu th lshkafkysh' uu rfclaus' ud Wmkafka" ud f,dalhg wjq;a isgskafka i;Hhg idlaIs oSug muKls' i;Hfhka jQ ish,af,da udf.a yZvg weyquzlka fo;s' 1' tjsg ms,d;a Wkajykafiaf.ka fufia weiqfjzh' 2' i;H kuz l`ula o$ 1' fufia lshd Tyq kej; cqohka fj;g f.dia Tjqkag l;dlruska fufia weiqfjzh' 2' fudyq oZvqjug ;Ska|= lsrSug fya;`jla ug fkdfmfka' tfy;a mdial` ux.,Hfhys oS ud jsiska hul` ksoyia lrkq ,enSu Tfnz isrs;laj mj;S' tfyhska cqohka f.a rcq ud jsiska ksoyia lr yrskjdg Tn leu;so$ 1' ish,af,da fudr .iuska fufia lSfjdah' 2' Tyq fkdj nrnzndia ksoyia lr fokak' 1' nrnzndia uxfld,a,ldrfhla jsh'
breosk iqmqj; 224 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

tjsg ms,d;a fcAiqia jykafia f.k Wkajykafiag lij,ska ;,kakg kshu lf<ah' fyajdfhda lgqj,ska Tgqkakla f.d;d Wkajykafiaf.a ysi msg ;nd Wkajykafiag r;a ks,a W;`re i,qjla wekafojzfjdah' Tjzyq Wkajykafia fj; bosrshg f.dia fufia lshuska Wkajykafiag w;`,a myr |=kafkdah' 2' cqohkaf.a rcdKks" chfjzjd' 1' ms,d;a kej; msg;g f.dia Tjqkg l;dfldg fufia lSfjzh' 2' fudyq jrog m;alsrSug lsis fya;`jla ug fkdfmfkk nj Tn oek.kak msKsi" fukak uu Tyq Tn fj;g f.kdfjus' 1' tjsg iajduSska jykafia lgq Tgqkak o r;a ks,a W;`re i,qjo oruska msg;g wd fial' ms,d;a Tjqkg fufia lSfjzh' 2' fukak" ta ukqIHhd" 1' Wkajykafia |=gq l< kdhl mQclfhda o uqr fiajlfhda o fufia fudr .eiqfjdah' 2' Tyq l`reisfhys weK .ikak Tyq l`reisfhys weK .ikak 1' ms,d;a l;dfldg fufia lSfjzh' 2' Tnu Tyq /f.k f.dia l`reisfhys weK .ikak' fudyq jrog m;alsrSug fya;`jla ug fkdfmfka' 1' cqofhda W;a;r fouska fufia lSfjdah'
breosk iqmqj; 225 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

2' wmg kS;shla ;sfnz' Tyq ;udu fojshka jykafiaf.a mq;@hd hhs lS nejska ta kS;sh wkqj Tyq urkq ,ensh hq;af;ah' 1' fuz jpk weiQ ms,d;a jvd;a Nh jS kej; ud<s.dfjz wOslrK ia:dkhg f.dia fcAiqia iajduSska jykafiaf.ka fufia weiqfjzh' 2' Tn fldfyka tkafkao$ 1' fcAiqia iajdusSka jykafia Tyqg lsis W;a;rhla kq|=ka fial' tjsg ms,d;a Wkajykafiag l;dfldg fufia lSfhah' 2 Tn ug ms<s;`rla fkdfokafkyso$ Tn uqodyrskakg n,ho" Tn l`reisfhys weK.eiSug n,ho ug we;s nj Tn fkdokafkyso$ 1' fcAiqia iajduSSska jykafia W;a;r fouska fufia jod< fial' fojsZ|=ka th Tng fkdfok ,oafoa kuz" ud msg Tng lsis n,hla ke;' ;jo Tng ud mdjd |=ka ;eke;a;df.a mdmh jvd;a nrm;,h' 1' ta fudfydf;a mgka ms,d;a Wkajykafia ksoyia lrkakg fijSh' tfy;a cqofhda fudr.iuska fufia lSfjdah' 2' Tn Tyq uqodyrskafkys kuz" Tn fiairef.a us;@fhla fkdjkafkysh' ;udu rcl` lr.kak ;eke;af;a wOsrdcHhdf.a i;`frls' 1' fuz jpk weiQ ms,d;a fcAiqia jykafia msg;g f.kjq;a fyfn@jz NdIdfjka .nzn;d hhs lshk ffY,uh fjzosldfjys jsksYaphdikfhys ysZo.;af;ah' tjsg mdial`j iQodkuz lSrSfuz ojfia uoaoyka fjz,dj muK jsh'

breosk iqmqj;

226

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh ms,d;a cqohkg l;dfldg fufia lSfjzh' 2' fukak" Tfnz rcq' 1' Tjzyq fufia fudr .eiqfjdah' 2' Tyq urj" Tyq urj" Tyq l`reisfha weK .ij' 1' ms,d;a Tjqkaf.ka fufia weiqfjzh' 2' Tfnz rc l`reisfhys weK .ikafkuzo$ 1' kdhl mQclfhda W;a;r fouska fufia lSfjdah' 2' wmg wOsrdcHhd yer fjk rfcla ke;'

uyd isl=rdod

1' tjsg ms,d;a Wkajykafia l`reisfhys weK .ikq ,nk msKsi Tjqkg Ndr|=kafkah' tjsg Tjzyq fcAiqia jykafia f.k .sfhdah' Wkajykafiau l`reish Wiq,df.k kqjrska msg;aj fyfn@jz NdIdfjka f.d,af.d;d hhs lshk lmd, msgsh kuz ia:dkhg .sh fial' tysoS Tjzyq Wkajykafia l`reisfhys weK .eiqfjdah' Wkajykafia iuZ. ;j;a fofofkl` fomiskao Wkajykafia ueosjo isgsk fia weK .eiQy' ;jo ms,d;a oekajSuz m;@hla ms<sfh< fldg l`reish u;af;ys ;efnjzfjzh' cqohkaf.a rcq jk kdifr;fha fcAiqia h hs tys ,shd ;snqfKah' fcAiqia jykafia l`reisfhys weK .ikq ,enQ ia:dkh kqjrg kq|=rska jQ nejska cqohkaf.ka fndfyda fofkla ta oekajSuz m;@h lsfhjzfjdah' fyfn@jz" ,;ska" .S@l hk NdIdj,ska th ,shd ;snsK'

breosk iqmqj;

227

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

tfy;a cqohkaf.a kdhl mQclhd ms,d;ag l;dfldg fufia lSfjdah' 2' cqohkaf.a rcqhs fkd,shd uu cqohkaf.a rcfjus hs fuz ukqIHhd lSfjz hhs ,shkak' 1' ms,d;a W;a;r fouska fufia lSfhah' 2' ud ,shqfoa ,shqjduhs' 1' fyajdfhda fcAiqia jykafia l`reisfhys weK .eiQ miq Wkajykafiaf.a jia;@ /f.k tl fyajdfhl`g fldgila ne.ska fldgia i;rlg fnod.;ay' Tjzyq Wkajykafiaf.a i,qjo .;af;dah' fuz i,qj uQgzgqjla ke;`j Wv mgka my<g tl lene,a,la jYfhka jshd ;snqfKah' tnejska Tjzyq tlsfkldg l;dfldg fufia lSfjdah' 2' th fkdbrd" ljrl`g fjzfodahs oek.kakd msKsi od|= ouuq' 1' fufia jQfha" udf.a jia;@ Tjqka w;frA fnodf.k" udf.a i,qj msKsi od|= oeuqfjdah hk Y`oaO ,shejs,af,a jdlHh iuzmQrAK jkq iZoydh' fyajdfhda fufia lf<dah' fcAiqia iajdusSka jykafiaf.a uEKsfhdao" uEKshkaf.a ifydaorsh jk laf,fhdmdia f.a NdrAhdj jQ urshdo" u.ao,d ys urshdo" Wkajykafiaf.a l`reish <Z. isgsfhdah' tjsg fcAiqia iajdusSka jykafia ;uka jykafiaf.a uEKshkao t;`ush <Z. isgs ;uka fm@au l< Y@djlhdo oel uEKshkag fufia lS fial' ia;S@h fukak Tfnz mq;@hd 1' bkamiq Y@djlhdg l;dfldg"
breosk iqmqj; 228 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh fuz Tfnz uEKsfhda'

uyd isl=rdod

1' ta fudfydf;a mgka Y@djlhd ;u f.org Tz;`uka ms<s.;af;ah' bka miq fcAiqia iajdusSka jykafia ish,a, ksu jQ nj oel Y`oaO ,shjs,s jdlHh iuzmQrAK jk msKsi fufia lS fial' uu msmdifhka isgsus' 1' tys ldvsfhka msreKq Ndckhla ;snqfKah' tnejska Tjzyq ldvsfhka fmdZ.jk ,o uQ|= y;a;la ySfidma oKavl .id Wkajykafiaf.a uqLhg <x lf<dah' fcAiqia iajdusSka jykafia fuz ldvsh .;a miq fufia jod< fial' ish,a, wjidk jsh' 1' Wkajykafia ysi kud iajlSh m@dKh ndr|=ka fial'
(ish,q fok oK.id fudfyd;la ksYap,j isgskak')

1' tosk in;a oskg fmr iQodkuzjSfuz oskh jQfhka" in;a ojfiys oS uD; YrSr l`reisfhysu fkd;nk msKsi" Tjqkaf.a ll`,a lvd YrSr bj;a lsrSug cqfojzjre ms,d;a f.ka wjir b,a,qfjdah' ulaksidoh;a ta in;a oji jsfYaIs; Y`oaO jQ ojila jQ fyhsks' tjsg fyajdfhda wjq;a Wkajykafia iuZ. l`reisfhys weK .ik ,o m<uq jekakdf.a;a bkamiq fojekakdf.a;a ll`,a lvd oeuqfjdah' tfy;a Tjzyq fcAiqia iajdusSka jykafia <Z.g wd l< Wkajykafia wmj;a jS isgskq oel Wkajykafiaf.a ll`,a fkdlevQy' tfy;a fyajdhkaf.ka flfkla fy,a,hlska Wkajykafiaf.a we<hg wekafkah' tflfKysu f,a iy j;`r .,d wdfjzh'

breosk iqmqj;

229

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

ta |=gq ;eke;af;a ta .ek idlaIs orhs' Tyqf.a idlaIsh i;Hh" Tn;a jsYajdi lrk msKsi ;ud i;H lshk nj Tyq okshs' ta foaj,a is|= jQfha Wkajykafiaf.a weghla j;a nsZ|=Kq fkd,nkafkah hk Y`oaO ,shejs,af,a jdlHh iuzmQrAK jk msKsih' Tjqka jsiska weK ;`jd< l< ;ekeka jykafia foi Tjzyq n,kafkdah' hs Y`oaO ,shejs,af,a ;j;a ;ekl ,shd ;sfnz' bkamiq cqohkg Nh ksid ryiska fcAiqia jykafiaf.a f.da,hl`j isgs wrsus;shdfjz fcdfima" fcAiqia jykafiaf.a YrSrh f.k hdug wjir ms,d;af.ka b,a,d isgsfhah' ms,d;a thg wjir |=kafkah' Tjzyq wjq;a Wkajykafia f.k .sfhdah' ksfldfoauqia o tys wdfhah' Tyq jkdys uSg l,ska rd;S@ ld,fhys fcAiqia jykafia yuqjSug .sh flfkls' Tyq iqjZo ,dgq yd w.s,a usY@Kfhka lsf,da.@Euz ;sy;a muK /f.k wdfhah' Tjzyq fcAiqia jykafiaf.a uD; foayh f.k cqohkaf.a wjuZ.`,a isrs;a mrsos .,ajd iqjZo |@jHhka isyska yK fros mgsj,ska t;`fjdah' Wkajykafia l`reisfhys weK .ikq ,enQ ia:dkfhys Whkla o ta Whfkys ta ;dla ljodj;a lsisjl` ;ekam;a fkdl< w,q;a fidfydkla o ;snqfKa h' ta fidfydk kq|=rska ;snqK= nejska o cqohkaf.a in;a oskg fmr osk jQ nejska o Tjzyq fcAiqia jykafia tys ;ekam;a lf<dah'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

230

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

jsYajdislhskaf.a hdpz[d
1' Y=oaO jQ iNdj Wfoid (
mQcd' m@& ohdnr ifydaor ifydaorshks" fojshka jykafiaf.a Y`oaO jQ iNdj Wfoid hdpz[d lruq' .dhlhd& wmf.a fojs iajduSka jykafia uq,q f,dalh ;`<u tu iNdj tlai;a lr wdrlaId lr idufhka irik msKsio" iudodkfhka yd idka; is;ska wm cSjs; .;lruska ish,q n,e;s fojs mshdKka jykafiag jkaokd lsrSug wmg bv i,ik msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

mQcd' m@& irAjn,OdrS iodld,sl fojs iajduskS" Tn jykafia ls@ia;`ia jykafia flfrys ish,q ckhka yg Tnf.a uysuh m@ldY l< fiala fjzo" Tn jykafiaf.a iNdj uq,q f,dfjys me;sr f.dia Tnf.a YS@ kduh m@ldY lruska i;H jsYajdifhys ia:srj mj;skq msKsi" wm ;`< Tn jykafiaf.a .e<ejSfuz ldrAhh bgq l< uekj'

fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'


ckhd& wdfuka'

breosk iqmqj;

231

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

2' Y=oafOda;a;u mshdKka Wfoid (


mQcd' m@& ''''''''''''''''' kue;s wm Y`oafOda;a;u mshdKka Wfoid hdpz[d lruq' .dhlhd& Y`oaO jQ iNdfjz kdhl;ajhg t;`uka m;al< wmf.a fojs iajduSka jykafia tu iNdfjz jevs oshqKqj iZoyd o" foaj ck;dj ukd f,i md,kh lrkq iZoyd o t;`uka iqjfia /l.kakd msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj' (iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s') mQcd' m@& irAjn,OdrS iodld,sl fojs iajduskS" Tn jykafiaf.a wNsu;h m@ldr ish,q foa wdrlaId lrkq ,nkafkah' wmf.a hdpz[djg lreKdfjka ijka oS Tn jykafia jsiska f;dard m;alrk ,o tfZvzrdKka yg Tn wdrlaId msysg fojd jod< uekj' Tn jykafiaf.a fY@aIaG n,h hgf;a t;`uka md,kh lrk ls@ia;` ck;dj" tu md,lhdKka yg lSlrej" Tn jykafiaf.a oyuz uZ. hdug ie<iqj uekj' fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd' ckhd& wdfuka'

breosk iqmqj;

232

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

3' Y=oaO jQ iNdf .sys me ish,a,ka Wfoid (


mQcd' m@& Y`oaO jQ iNdfjz idudcsl ish,a,ka Wfoid hdpz[d lruq'

.dhlhd& ________ kue;s wm ro.`re ;`uka o ish,q ro.`re ;`uka o mQcdm@idoSka yd f;ajdpdrSka o iNdfjz ish,q .sys mejsos fiajSkao" Tnf.a iuia; ieoeyej;a ck;dj o Tn fmka jQ udrA.fhys .uka lrkq msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj' (iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s') mQcd' m@& irAjn,OdrS iodld,sl fojs iajduskS Unjykafiaf.a wd;auhdfKda uq,q iNdjgu Y`oaOjka;Ndjh fouska th md,kh lrk fiala fjzo$ tu iNdj ;`< kdhl;ajh orK ish,a,ka Wfoid wm mqok hdpz[d ms<s.kq uekj' Tn jykafiaf.a jrm@idoh fya;`fldgf.k iNdfjz ish,q idudcslhka Tn jykafiag jsYajdimCIj fiajh lsrSug ie<iqj uekj'

fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'


ckhd& wdfuka'

breosk iqmqj;

233

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

4' OudfmalaIlhka Wfoid (


mQcd' m@& m@ido iakdmkh ,nd.ekaug iQodkuz jk (wmf.a) wdOqkslhka iZoyd hdpz[d lruq' .dhlhd& iajduSka jykafiaf.a wmrsus; lreKdfjka Tjqka kj cSjkfha iakdmkh u.ska ish,q mdmj,g iudj ,nd" wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia flfrys jsYajdi lrkq iZoyd wmf.a fojs iajduSka jykafia Tjqkag is;a meyeoSu odkh lrkq msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

mQcd' m@& irAjn,OdrS iodld,sl fojs iajduskS" Tn jykafia Tn iNdj kj ore iuzm;ska ks;r fmdfydi;a lrk fiala fjzo$ wmf.a OrAudfmalaIlhkaf.a jsYajdih yd wjfndaOh jevs oshqKq l< uekj' m@ido iakdmkfha c, oyrska" kj cSjkh ,nd .ekaugo" Tn jykafiaf.a orenfjz Wreuhg we;`,qjSugo" Tjqkag jruz |=k uekj'
fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'

ckhd&

wdfuka'

breosk iqmqj;

234

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

5' iNd iu.sh Wfoid (


mQcd' m@& ls@ia;`ia jykafia flfrys jsYajdi lrk wm ifydaor ish,a,ka Wfoid hdpz[d lruq' .dhlhd& i;H jsYajdifhys msysgd cSj;ajSug jer ork Tjqka ish,a,kau wmf.a fojs iajduSka jykafia tlu iNdjl tlai;a lr wdrlaId lrk msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

mQcd' m@& ish,q n,e;s iod;k fojs iajduskS" Tn jykafia jsisr .shjqjka tlai;a lr tlai;a l<jqka wdrlaId lrk fiala fjzo Tn mq;@hdKkaf.a negZM /< foi Tn jykafiaf.a lreKd ne,au fy,qj uekj' m@ido iakdmkh ,nd mrsY`oaO jQ ish,a,ka jsYajdifha mQrAK;ajfhkao ohd fiajfha nkaOkfhka o tlai;a l< uekj'
fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'

ckhd&

wdfuka'

breosk iqmqj;

235

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

6' cqod cd;slhka Wfoid (


mQcd' m@& cqod ck;dj Wfoid hdpz[d lruq'

.dhlhd& cqfojzjrekg m<uqfjka m@ldY jQ wm fojs iajduSka jykafia Tjqka Wkajykafiaf.a ohd iafkayfhyso .sjsiqfuys o jsYajdijka;j mj;ajd .kq msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

mQcd' m@&

irAjn,OdrS iodld,sl fojs iajduskS" Tn jykafia wdn@yuzg iy Tyqf.a jxYhg;a Tn jykafiaf.a fmdfrdka|=j |=ka fiala fjzo" wdosfha isg Tn jsiska f;dard.;a fuz fikZ. .e,ejSfuz mQrAK;ajhg meusKs fuz jdikdj w;alr .kq msKsi Tn jykafiaf.a Y`oaO jQ iNdj lrk hdpz[d ms<s.; uekj'

fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'

ckhd&

wdfuka'

breosk iqmqj;

236

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

7' ls%ia;=ia jykafia ;ju oek fkd.;a wh Wfoid (


mQcd' m@& ls@ia;`ia jykafia ;ju;a oek fkd.;a wh Wfoid hdpz[d lruq'

.dhlhd& wmf.a .e<jquzlrejdKka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia flfrys ;ju;a jsYajdi fkdlrk ish,af,da" Y`oaOd;audf,dalfhka msrS .e<ejSfuz udrA.h lrd msjsiSug jruz ,nd .kq msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

mQcd' m@&

irAjn,OdrS iodld,sl fojs iajduskS" ls@ia;`ia jykafia flfrys jsYajdi fkdlrk ish,a,ka wjxl yoj;ska hq;`j Tn bosrsfhys .uka lruska i;H jsYajdih lrd meusKSug ie,iqj uekj' wm tlsfkldg lrk ohd fiajh u.ska Tn jykafiaf.a fm@auhg fuf,dfjz idlaIs orK msKsi Tn jykafiaf.a cSjk odhl wNsryfiys uq,qfuka iyNd.sjSug wm iq|=iaika l< uekj'

fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'

ckhd&

wdfuka'

breosk iqmqj;

237

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

8' fohka fkdwoyk wh Wfoid (


mQcd' m@& fojshka fkdwoyk wh Wfoid hdpz[d lruq'

.dhlhd& fojshka fkdwoyk ish,q fokd wjxl yDofhka hq;`j hym;a jQ ish,a, fidhd huska fojshka jykafia fj; meusKSug jruz ,nkq msKsio" ckhd& iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

mQcd' m@&

ish,q n,e;s iod;k fojs iajduskS" Tn jykafiaj ksr;`re m;uska fijSugo fidhd iuqjS Tn flfrys iekiSug o" Tn jykafia ieu usksidu uejQ fiala fjzo" fuf,dfjys yuqjk fkdfhla ndOl ueo Tn jykafiaf.a ohd iafkayfha i,l`Kq oelSug;a Tn flfrys jsYajdi lrkakka oyuz uZ. hdfuz idCIHh u.ska ienE jQ tlu fojshka yd ukqIH jrA.hdf.a mshdKka jk Tn jykafia oekf.k mS@;sfhka ms<s.ekaug;a Tjqkg jruz |=k uekj'

fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'

ckhd&

wdfuka'

breosk iqmqj;

238

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

9' rdcH md,lhka Wfoid (


mQcd' m@& .dhlhd& wfma rg md,kh lrkakka Wfoid hdpz[d lruq' wfma rg yd cd;sfha iqnisoaOsh Ndrj ls@hdlrk ish,a,ka ieu fokdf.a ksoyi .re lruska iduh i,ik f,io wmf.a fojshka jykafia Tjqkaf.a is;a i;ka ;uka jykafiaf.a wNsm@dh fj; fhduq lrk msKsio" iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

ckhd&

mQcd' m@&

irAjn,OdrS iodld,sl fojs iajduskS" usksia yojf;a me;`uz Tn jykafia okakd fial' Tn jykafia Tjqkaf.a whs;sjdisluz wdrlaId lrk fial' iEu foaYhka ys ckS ckhd f.a wd.usl ksoyi o" rlaIdjrKh yd iudodkh o iq/flk whqrska wm wdKavqlrk ish,a,ka hyu. .kajd /ln,d .ekaug lreKd l< uekj'

fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'

ckhd&

wdfuka'

breosk iqmqj;

239

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

uyd isl=rdod

10' fkdfhla Wjre j,ska fmf<kakka Wfoid (


mQcd' m@& ohdnr ifydaorjreks" ish,q n,e;s wmf.a fojs mshdKka jykafiag fufia hdpz[d lruq' wmf.a ohdnr fojs mshdKka jk Tn jykafia wiykh |=re lr jix.; yd id.; mylr oud" ksoyia lr" mSvs;jQjka .,jd" u.Skag rlaId .s,kqkag iqjh yd urKdikak jQjkag iod;k odkh lrk msKsio" iajduskS" wms Tng hdpz[d lruq' ^ iajduskS wm lrk hdpz[d wid jod< uekj'
(iqZM fudfyd;la ish,q fokd ksYaYnzoj hdpz[d lr;s')

.dhlhd&

f,dalfhka isrlrejka ia:dkho" .e<ejSu o

ckhd&

mQcd' m@&

ish,q n,e;s iod;k fojs iajduskS" jslaIsma;hskaf.a iekiSuo fjfyfikakkaf.a Yla;sho jk Tn jykafia fj; iEu Wj|=rej,oS yZv.ikakkaf.a hdpz[d fhduq fjzjd' ish,af,da ;ukaf.a TzkEluzj,oS Tn jykafiaf.a ohdj iuSm we;hs oek mS@;s fj;ajd'

fulS foa wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd'

ckhd&

wdfuka'

breosk iqmqj;

240

f;jk jir

ls%ia;=;a:dk ux., ufyda;aijh

breosk iqmqj;

241

f;jk jir

breosk iqmqj;

242

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

mdial= mQj rd;S% fufyh


m<uqjk lshejSu
W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGhls'

W;am;a;s 1&1 2&2 fyda 1&1" 26-31

fojshka jykafia uejQ ieufohu hym;a nj Wkajykafia |=gq fial'


wdruzNfha oS fojshka jykafia wyi;a fmdf<dj;a uejQ fial' (fmdf<dj ysia j md,q j ;snsKs' uy ihqr u; wkaOldrhla jsh' foajd;audkqNdjh c,h u;`msg yeiqrefKah' tjsg fojshka jykafia wdf,dalh fjzjd hs jod< fial' wdf,dalh jsh' wdf,dalh ukyr nj Wkajykafia |=gq fial' Wkajykafia wkaOldrfhka wdf,dalh fjkalr wdf,dalhg ojd, lshd o" wkaOldrhg rd;s@h lshd o kuz ;enQ fial' iji .; jsh" Woh Wod jsh' ta m<uqjk oji h' bkamiq fojshka jykafia" c,h ia:dk foll fjka fjka j mj;sk msKsi th fjkalrk wyia l`i fjzjd hs jod< fial' tfia u jsh' fufia Wkajykafia wyia l`i idod" Bg hgska ;sfnk c,h" Bg Wvska ;sfnk c,fhka fjkalr wyia l`ig wyi lshd kuz ;enQ fial' iji .; jsh' Woh Wodjsh' ta fojk oji h' bkamiq fojshka jykafia" f.dvnsu u;`jk msKsi wyi hg ;sfnk c,h tl ;eklg /iafjzjd hs jod< fial' tfiau jsh' f.dvnsug fmdf<dj lshd o" c,hg id.rh lshd o Wkajykafia kuz ;enQ fial' th ukyr nj Wkajykafia |=gq fial' tjsg fojshka jykafia nSc Wmojk weg iys; m, ork" ish,q jrA.j, .ia fld<ka N~usfha yg .efkajd hs jod< fial' tfia u jsh' fufia N~ush
breosk iqmqj; 243 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;S% fufyh

nSc Wmojk" weg iys; m, ork" ish,q jrA.j, .iafld<ka ksmojsh' th ukyr nj fojshka jykafia |=gq fial' iji .; jsh' Woh Wodjsh' ta ;`kajk oji h' bkamiq fojshka jykafia ojd, rd;s@fhka fjka lsrSu iZoyd;a" ojia" wjqre|= yd ux.,H jljdkq olajkq iZoyd;a wyia l`fiys wdldY jia;` fjzjd lshd o" fmdf<djg t<sh oSug tajd wyfiys nenf<ajd hs lshdo jod< fial' tfia u jsh' fufia fojshka jykafia m@Odk wdf,dal folla tkuz" ojd, md,kh lsrSu iZoyd iQrAhhd jk f,dl` wdf,dalh o rd;s@h md,kh lsrSu iZoyd pka|@hd jk l`vd wdf,dalh o iE|+ fial' ;drld o iE|+ fial' fojshka jykafia fuz wdf,dalhka wyfia ;enqfjz fmdf<djg wdf,dalh oSu iZoyd;a" wZ|=rska wdf,dalh fjkalsrSu iZoyd;a h' th ukyr nj fojshka jykafia |=gq fial' iji .; jsh' Woh Wodjsh' ta i;r jk oji h' bkamiq fojshka jykafia c,h wixLH cSjudk i;`kaf.ka msrS b;sfrAjd lshd o" mCISyq fmdf<djg Wvska wyia l`i yryd mshUd h;ajd lshd o jod< fial' tfiau jsh' fufia fojshka jykafia oejeka; ;,auiqka o Tn fudn mSkk kka jeoEreuz c,c i;`ka o kka jeoEreuz mCISka o uejQ fial' th ukyr nj fojshka jykafia |=gq fial' ;jo fojshka jykafia Tjqkag wdisrs m;uska" fnda jS jevs jrAOkh jS uqyq|= c,h mqrd me;sfr;ajd lshd o" mCISyq fmdf<dfjz fndafj;ajd lshd o mejiQ fial' iji .; jsh' Woh Wodjsh' ta miajk oji h' bkamiq fojshka jykafia jsjsO .juySIhka o Wr.hka o jk uD.hkao hk cSjudk i;ajfhda fmdf<dfjka ksmfo;ajd hs jod< fial' tfiau jsh' fufia Wkajykafia jsjsOdldr jk uD.hka o .juySIhka o Wr.hka o fmdf<dfjka bmo jQ fial' th ukyr nj fojshka jykafia |=gq fial') bkamiq fojshka jykafia" wmf.a iajrEmh wkqj" wmf.a iudk;ajh f,i ukqIHhd ujuq' Tyq uqyqfoa uiqka o wyfia mCISka o .juySIhka o uq,q
breosk iqmqj; 244 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

fmdf<da ;,fhys ish,q jk uD.hka o Wr.hka o md,kh flfrA jd hs wK l< fial' fojshka jykafia ;u iajrEmh wkqj usksid uejQ fial' fojshka jykafiaf.a u iajrEmh wkqj Tjqka ujd jod< fial' mqreIhd o ia;S@h o jYfhka Tjqka uejQ fial' fojshka jykafia Tjqkag wdisrs m;uska" kqU,d ore iuzm;a ,nd" jevs jrAOkh jS" fmdf<dj mqrd me;sr th hg;a lr.kak' uqyqfoa uiqka flfrys o wyfia mlaISka flfrys o fmdf<dfjz iersirk ish,q i;`ka flfrys o n,h mj;ajkake hs Tjqkag jod< fial' ;jo" Tjqka jykafia uq,q fmdf<da ;,fhys OdkH ork ish,q me,Egs o nSc iys; m, ork ish,q .ia o kqU,df.a wdydrh msKsi fjzjd' tfy;a" fmdf,dfjz ish,q jk i;`kag o wyfia mlaISkag o Wr.hkag o ish,q cSjudk i;`kag o wdydr msKsi ks,a m,d fous hs jod< fial' tfia u jsh' fojshka jykafia ;uka ujd jod< ish,q foa krUd" th b;d ukyr nj |=gq fial' iji .; jsh' Woh Wodjsh' ta ih jk oji h' (fufia wyi;a" fmdf<dj;a tys we;s ish,q foa;a ujd ksulrk ,oafoah' fojshka jykafia ;uka l< ldrAhh i;ajk ojfiys ksujd tosk ish,q jev k;r l< fial')
foaj jdlHh tfiah' (jryka ;`< we;s fldgi w;a y< yelsh')

breosk iqmqj;

245

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 104&1-2" 5-6" 10" 12-14" 24" 35

ms<s;`r& iusZodKkaf.a wdisrsj,ska fmdf<dj ire idr jkafkah' .Sh & udf.a is; iusZ|=ka miikak'
udf.a fojs iusZ|=ks" Tn b;d W;`uz h' Tn f;o uysufhka ieriS isgsk fial' Tn wdf,dalh kue;s jia;@h yeZo me<Zo isgsk fial' jshkla fuka wyi jsysod,k fial' fmdf<dj lsis lf,l fkdief,k f,i th ;sr mokula u; msysfgjQ fial' W;`re iZMjlska fuka uy ihqfrka Tn th jeiQ fial' c,fhka lZ|= fy,a jeiS .sfha h' iusZodfKda usgshdj;aj, W,am;a yg.kajk fial' tajd lZ|= w;frA .,d hhs' tajd wi, wyfia mlaISyq leo,s ido;s' w;` w;frA .S ko fo;s' t;`udfKda wyia ;,fhka lZ|=lrhg jeis jiajk fial' t;`ukaf.a wdisrsj,ska fmdf<dj idr jkafkah' t;`udfKda isjqmdjqkag ;K fld<;a usksiqkaf.a m@fhdackhg .ia fld<;a fmdf<dfjz jefvkakg i,ik fial' usksidg wdydr ksmojk fial' iusZ|=ks" Tfnz lrAudka; fldmuK jsjsOdldro$ Tn ish,a, m@{dfjka uejQ fial' fmdf<dj Tn uejQ i;`kaf.ka msrS we;' mjzldrfhda fmdf<da ;,fhka jskdY jS h;ajd |=IaGfhda ;j;a cSj;a fkdfj;ajd udf.a is; iusZ|=kag m@Yxid lrdjd iusZ|=kag m@Yxid fjzjd
246

breosk iqmqj;

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

wms hdpz[d lruq'


ish,q n,e;s iod;k fojs iajdusksS" Tn jykafia ujd jod< ish,q foa ;`<ska Tnf.a uysud,xldrh osia jkafka h' Tn jykafiaf.a ck;dj uqod.ekSu iZoyd mdial` ns<smZvqr njg m;ajQ Tn mq;@hdKka jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafia hq.dka;fha oS jevu lr" ksrAudKh lrk kj uejs,a, f,daldruzNhg;a jvd wk.s nj wjfndaO lr.ekaug wmg jruz |=k uekj' Tjqka jykafia iEu l,ays jevisgsk fial' rcluz lrk fial' W;a& wdfuka'

fojk lshejSu

W;am;a;s 22&1-8 fyda 22&1-2" 9-13" 15-18

W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGhls'

weoys,af,a mshdKka jk wdn@yuz ;`udf.a ns<s mQcdj'


l,lg miq fojshka jykafia wdn@yuz mrsCId lruska" wdn@yuz" lshd Tyqg wZv.eiQ fial' Tyqo iajdusks" uu fuys h lshd W;a;r |=ks' tjsg Wkajykafia" kqU oeka kqfUz mq;@hd-kqU fm@au lrk tlu mq;@hd jk Bidla f.k fudrshd foaYhg hkak" tys f.dia ud kqUg fmkajk lkao u; ojk hd. mQcdjla fuka Tyq ug Tmamq lrkake hs jod< fial' (wdn@yuz WoEikska ke.sg" ;u fldg,qjdg iEo,h fhdod" fiajlhka fofofkl`o ish mq;a Bidla o /f.k ojk hd. mQcdj iZoyd or o m<df.k fojshka jykafia jod< ia:dkhg msg;aj .sfhah' ;`ka jk osk wdn@yuz ysi Tijd ne,Q jsg" |=rska msysgs tu ia:dkh osgSh' tjsg Tyq ish fiajlhkag l;d fldg" fldg,qjd iu. fuys kj;skak" orejd o uu o" w;kg f.dia jeZo mqod wdmiq tkafkuq hs lSfjzh' fufia lshd wdn@yuz ojk hd. mQcdjg iQodkuz l< or ish mq;a Bidla u; ;nd" ;u w;g .skaor o msysh o f.k fofokdu tlaj hkakg msg;a jQy' fufia hoaoS Bidla ;u mshd wdn@yuzg
breosk iqmqj; 247 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

;d;af;a lshd weu;~ jsg" mq;d" uu fuys h hs Tyq ms<s;`re |=ks' tjsg Bidla" ;d;af;a" fuys or;a we;' .skaor;a we;' kuq;a mQcdjg negZM megjd fldfya o$ lshd weiSh' tjsg wdn@yuz" mq;d" fojshka jykafiau mQcdj iZoyd negZM megjd wmg fok fiale hs ms<s;`re |=ks' fuf,i fofokdu .uka l<y') fufia .uka fldg fojshka jykafia jod< ia:dkhg Tjqka meusKs jsg wdn@yuz tys mQcdikhla boslr" ms<sfj,g or lE,s ;nd" ;u mq;a Bidla neZo mQcdikh msg ;ekQ or iEh u; ;enSh' fufia ;nd Tyq w; os.` fldg ;u mq;` urkq msKsi msysh .;af;a h' tjsg iusZodKka jykafiaf.a |+;hd iajrA.fha isg wdn@yuz" wdn@yuz lshd yZv.eiSh' uu fuys isgsus hs Tyq lSh' tjsg |+;hd" <uhdg w; fkd.ikak" Tyqg lsis wk;`rla fkdlrkak" Tfnz mq;@hd" Tfnz tlu mq;@hd mQcd lsrSug ;ruz" Tn foaj .re nsh we;af;l` nj ug oeka fmfka h hs mejiSh' tjsg wdn@yuz ysi Tijd ne,Q jsg Tyq msgqmiska wxj,ska mZ|=rl meg,S isgs negZMjl` osgSh' wdn@uz W# fj; f.dia negZMjd f.k ish mq;@hd fjkqjg ojk hd. mQcdjla fuka W# mQcd lf<ah' (;jo wdn@yuz ta ia:dkhg fcfydjd cSfrA hk kduh ;enSh' uSg wo olajd iusZodKka jykafiaf.a lkafoa oS imhk ,oS hk lSu jHdjydr fjz') iusZodKka jykafiaf.a |+;hd fojks jrg;a iajrA.fha isg wdn@yuzg l;d fldg" iusZodKka jykafia fufia jodrk fiale hs uu osjqrd lshus' Tfnz mq;@hd" Tfnz tlu mq;@hd mjd ug ns<s mQcd lsrSug leue;s jS fuf,i l@shd l< nejska uu fndfyda fihska Tng wdYsrAjdo lrus' Tfnz ore fm<m; wyfia ;drld fuka o fjrf<a je,s fuka o nyq, jk fia jrAOkh lrus' Tfnz fm<m; i;`rka mrod rg ysus lr .kafkdah' Tn udf.a yZvg lSlre jQ nejska usysmsg ish,q cd;Syq Tn u.ska wdisrs ,nkafkdah lSh' wdn@yuz miqj ;u fiajlhka fj; wdmiq .sh jsg" Tjzyq ish,af,dau ke.sg f.dia fnhrAfIndfjys mosxps jQy'
foaj jdlHh tfia h'
breosk iqmqj; 248 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 16& 5" 8-11

ms<s;`r& udf.a irKh jk fojsZ|=ks" ud /l.; uekj' .Sh & iusZ|=ks udf.a Wreuh yd brKu Tn jykafiah'
Tn" Tn muKla u ud Wreu fldgi rlakd fial' ysus;`uka ksr;`re ud wNshi ;nd.kafkus' ud ol`Kq mi t;`udKka jevjik nejska uu fkdief,kafkus' tnejska u is; Woka wkhs' ud yo mS@;sfhka mskd hkafkah' ud .; iq/lsj we;af;ah' ukao Tn ud md;d,fhys fkdrZojk fial' Tfnz oeyeus ;eke;a;dg crdm;ajSug bv fkdfok fial' Tn ug cSjk u. fy<slrk fial' Tn wnsuqfjys msrsmqka i;`g ug jkafkah' Tn ol`Kq mi iem iuzm;a ioygu we;af;ah'

wms hdpz[d lruq'


wmf.a fojs iajduskS" ish,q jsYajdislhskaf.a ufyda;a;u mshdKka jk Tn jykafia Tn odihd jQ wdn@yuz ish,q cd;Skaf.a mS;Dka njg m;a l< fial' tu fmdfrdka|=j Tn mq;@hdKka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a mdial` wNsryi u.ska iuzmQrAK;ajhg m;alruska f,dj mqrd isgsk ish,q usksiqka" foaj orelfuz jru odkh lrkakg leZojd .kakd fiala fjzo Tn jykafiaf.a tu leZojSug ms<s;`re fouska OrAu udrA.fhys mej;Sug Tn jykafiaf.a ckhka yg jruz |=k uekj' fuz lS foa wm iajdusSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu ,efnzjd' W;a& wdfuka
249 f;jk jir breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

f;jk lshejSu

kslauhdu 14& 15 15& 1

(fuu mdGh wksjdrAhfhkau lshejsh hq;`h') kslauhdu fmdf;ka .;a mdGfhls'

BY@dfh,a ckhd r;` uqyqfoka tf;r fj;s'


iusZodKka jykafia fudafiiag l;d fldg fufia jod< fial' kqU ug fudr .ikafka ukao$ BY@dfh,a ckhdg bosrshg hkake hs lshkak' ;jo" Tjqkag uqyqo ueoska jsh<s nsu osf.a hkak yelsjk mrsos Tn o Tfnz ierhegsh Tijd" w; uqyqo foig os.` fldg uqyqo fonE lrjkak' n,kak" uu o usir jdiSkaf.a is;a oevs lrus' Tjzyq o BY@dfh,a ckhd miqmi hkafkdah' tjsg mdrdfjda o Tyqf.a uqZM yuqodj o Tyqf.a hqoaO r: o Tyqf.a wirejka o mrdch fldg uu lSrA;sh ,nkafkus' fufia ud mdrdfjda o Tyqf.a hqoaO r: o wirejka o chf.k lSrA;sh ,enQ miq ud iusZodKka jykafia nj usir jdiSyQ oek .kafkdah' bkamiq BY@dfh,a yuqodjg fmrgqfjka .sh foaj |+;hd o ;ud isgs ;ek fjkia fldg Tjqka miqmi .sfha h' Tjqka bosrsfha ;snQ j,d geU Tjqka msgqmig jS" usir jdiSkaf.a yuqodj yd BY@dfh,ajrekaf.a yuqodj w;rg meusKsfhah' j,dl`<la yd wZ|=rla we;sjsh' rd;@sh f.jsKs" tfy;a uqZM rd;s@fha u yuqod fol tlsfklg <Z.d fkdjQy' fudafiia ;u w; uqyqo foig os.` lf<ah' tjsg iusZodKka jykafia ta uqZM rd;s@fhau fmros.ska yeuQ iev iq<Z.la u.ska uqyq|= c,h miqnei hdug i,id" uqyqo jsh<s nsulg yefrjQ fial' uQ|= c,h o fonE jsh' BY@dfh,a ck;dj jsh<s nsu osf.a uqyqo ueog .shy' c,h ol`Kq miska yd juzmiska ;dmamhla fuka jsh' usir jeisfhda o mdrdfjdaf.a ish,q wiqka yd wirejka iuZ. Tjqka ,qyqnZosuska uqyqo ueoska Tjqka miqmi .shy' tjsg Woh hdufhys" iusZodKka jykafia .sks yd j,d geUska usir jdiSkaf.a yuqod foi n,d ta yuqodjka ika;@dihg m;alrjQ fial' Wkajykafiao Tjqkaf.a r: frdao ls@hd
breosk iqmqj; 250 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

jsrys; l< fial' tajd bosrshg .sfha b;d wudrefjks' tjsg usir jdiSyq" wms BY@dfh,ajreka fj;ska m,dhuq' ukao" iusZodKka jykafia wmg jsreoaO j Tjqka Wfoid igka lrk fiale hs lSy' Wkajykafia fudafiia wu;uska" usir jdiSka msg o Tjqkaf.a r: yd wirejka msg o c,h wdmiq .,k f,i uqyqo foig kqfUz w; os.` lrkake hs jod< fial' Tyq uqyqo foig ;u w; os.` lf<ka myka jQ jsg c,h wdmiq fmr ;snqK ugzgug u .e,Sh' usir jeisfhda m,d hkakg W;aidy lrkafkda uqyqo ueog u osjQy' iusZodKka jykafia Tjqka uqyqo ueo fy<doeuQ fial' BY@dfh,ajreka ,qyqneZo uqyqog meusKs hqoaO r: o wirefjda o mdrdfjdaf.a uqZM yuqodj o wdmiq .,d wd c,hg hg jQy' Tjqkaf.ka tlaflfkla j;a b;srs fkdjS h' tfy;a" BY@dfh,a ckhd uqyqo ueo jsh<s nsuska .uka l<y' Tjqkaf.a ol`Kq miska yd juzmiska c,h ;dmamhla fuka jsh' fufia tosk iusZodKka jykafia usir jdiSka w;ska BY@dfh,ajreka .<jd.;a fial' BY@dfh,ajre o usir jdiSka uqyq|= fjrf<a uerSisgskq |=gy' Tjzyq iusZodKka jykafia usir jdiSkag l< m@n, l@shdj |=gy' fikZ. iusZodKka jykafiag .rensh md" Wkajykafia o Wkajykafiaf.a fiajlhd jk fudafiia o flfrys jsYajdih ;enQ fial' tjsg fudafiia iy BY@dfh,a ckhd iusZodKka jykafiag fuz .S;h .ehQy' iusZ|=ka yg uu .S .hus" t;`udfKda f;o uysfuka chf.k wiqka yd wirejka uQo ueo fy,Q fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

251

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

ms<s;`re .Sh
fial'

kslauhdu 15& 1-6" 17-18

ms<s;`r& iusZ|=ka yg uu .S .hus' Wkajykafia f;o uysufhka ch.;a .Sh & iusZ|=ka yg uu .S .hus'
t;`udfKda f;o uysfuka chf.k wiqka yd wirejka uqyqo ueo fy,Q fial' iusZodfKda ud ijsh yd .S;h fj;s' t;`udfKda ud jsuqla;sh fj;s' udf.a fojsZodfKda h' ud fojs ;`uka uu miius' ud mshdf.a fojsZ|=ka uu jKus' iusZodfKda rK Y~rh' t;`ukaf.a ku ysus iZo fjz' t;`udfKda mdrdfjdaf.a rsh fika yd n, weKs uQo ueo fy,Q fial' Wiiau fikam;Syq o r;` uQog ns<sjQy' .eUqre iuq|=r Tjqka jid .;s' .,la js,i uQ|= m;a,g Tjzyq lsZod .shy' iusZ|=ks" Tn ol`K; n, uysfuka Wodr h' iusZ|=ks" Tn ol`K; y;`rka len,s lr,Sh' iusZ|=ks" Tn Wreuh jk lZ|= uq|=kg" iusZ|=ks" Tn jdiNjkh jk ;ekg Tn w;ska bosl< Y`oaOia:dkhg Tn Tjqka f.k f.dia msysgqjk fial' iusZodfKda ioygu rcluz lrk fial'

breosk iqmqj;

252

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

wms hdpz[d lruq'


fojs iajduskS" Tn jykafia wdos l, is|=l< m@d;sydrAHhka f.a jsYauh wo olajd wm bosrsfha /jz fokafkah' tla cd;shla mdrdfjda rcf.ka .<jd.;a n, uysuh m@ido iakdmkh u.ska il< cd;Skag Wod l< wdldrh m@;dmfhka hq;`j wm bosrsfha osiajkafkah' uq,q f,dfjz ck;djg wdn@yuz f.a kj ore le< jSugo kj BY@dfh,fha uysuh w;alr .ekSugo uZ. ie,iqj uekj' fuz lS foa wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu ,efnzjd' W;a& wdfuka'

isjzjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 54& 5-14

Tfnz .e,ejquzlre jk iusZodfKda jykafia iod fm@aufhka hq;`j Tng ohdkqluzmd l< fial'
kqfUz uejquzldrhdfKda kqfUz iajdus mqreIhd fuka jk fial' t;`ukaf.a kduh ijz n,e;s iusZodfKda h' BY@dfh,ajrekaf.a Y`oaO ;ekeka jykafia kqfUz us|=uzldrhdfKdah' uqZM fmdf<dfjz fojsZodfKdah hs t;`ukag lshkq ,nkafkah' BY@dfh,a" kqU ish mqreIhd jsiska w;ayrskq ,enQ w;sYhska fYdalhg m;ajS isgsk ;reK NdrAhdjl jekak' tfy;a iusZodKka t;`uka fj; kqU leZojd we;' kqfUz fojsZodfKda kqUg fufia jodrk fial' uu iaj,am l,lg kqU w;ayf<us" tfy;a uyd ohdkqluzmdfjka kej; kqU leZojd .kafkus' buy;a Woyiska fudfyd;lg uf.a uqyqK kqU flfrka iZ.jd .;sus' tfy;a" fkdusfhk iq,q fm@auhlska uu kqUg wkqluzmd lrkafkus' kqfUz us|=uzldrhdKka jk iusZodfKda fufia jodrk fial'
breosk iqmqj; 253 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

fkdajdf.a ld,fha we;sjQ c,.e,au ug isys fjz' ta ld,fha we;sjQjdla fuka kqU flfrys Woyia fkdjk njg;a" kqUg ;rjgq fkdlrk njg;a uu osjqreuz fokafkus' lZ|= myj .sh;a" fy,a fi,jqK;a" kqUg we;s udf.a ;sr fmu my fjkafkaj;a" udf.a .sjsiqu fi,fjkafkaj;a ke;' fufia jodrkafka kqUg wkqluzmd lrk iusZodKka jk uu h' iusZodfKda fufia jodrk fial' wfyda wirK l`Kdgqjlska fuka le<US isgsk iekis,a,la ke;s ;eke;a;shl jeks fcreif,u" uu kqfUz .fvd,a url;j,ska idod kqfUz w;a;sjdruz ks,a udKslHj,ska bos lrkafkus' kqfUz fld;a r;` legj,skao" kqfUz fodrgq moaurd.j,ska o kqU jfgz we;s ;dmamh ueKsla j,skao uu ;kkafkus' kqfUz orejkag iajdusSka jk uu W.kajkafkus' Tjqkaf.a fi#Nd.H wOsl jkafkah' kqU OrAusIaGlfuys msysgqjkq ,nkafkysh' kqU mSvdfjka |=rej Nh ke;sj isgskafkysh' NS;shla kqUg <xjkafka ke;'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 30& 1" 3-5" 10-12

ms<s;`r& udf.a fojs iusZ|=ks" Tn jykafiag m@Yia;s .S .hus' .Sh & Tn ud Wiia l< nejskao udf.a |=la .ek
ud i;`rkag mS@;sjSug kq|=ka nejskao iusZ|=ks" Tng m@Yia;s .S .hus' iusZ|=ks" Tn md;d,fhka ud f.dv.;a fial' ud j< m,a,g fkdhk mrsos Tn ud osjs /l.;a fial' mskaj;`ks" iusZ|=kag .S miia kZ.kak' ta ksrAu, kduhg ;`;s .S .hkak' ukao" t;`udKkaf.a Woyi weis,a,lg muK h' t;`ukaf.a lreKdj osjs we;s;dlah' /fha yeZvSu mj;shs' Woh mS@;sh Wod fjhs' iusZ|=ks" ijka oS ug lreKd l< uekj' iusZ|=ks" Tn udf.a irK jqj uekj' Tn udf.a foduzki fiduzkig yerjQ fial' Tng .S miia .hkafkus' udf.a fojs iusZ|=ks ioygu Tn yg .S .hkafkus'
breosk iqmqj; 254 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

wms hdpz[d lruq'


ish,q n,e;s iod;k fojs iajduskS" Tn jykafia wdos ms;`rejrekag |=ka fmdfrdka|= bgq lruska Tnf.a ck;dj fuka ms<s.kakd ore le< jevs jrAOkh l< uekj' tu.ska Tn jykafiaf.a YS@ kdufha uysuh m< l< uekj' ieoeyej;a wdos ms;`rejreka ia:sr jsYajdifhka me;~ ta jru Tn jykafiaf.a iNdjg oekgu;a ,enS we;s nj w;aoelSug wmg ie,iqj uekj' fuz lS foa wm iajdusSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu ,efnzjd' W;a& wdfuka'

miajk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 55& 1-11

ud fj; meusK cSjkh ,nd .kak' iod;k .sjsiqula Tn iuZ. lr.kafkus'


msmdid we;s ish,af,ks" we< fod< fj; meusfKkak" uqo,a ke;s ;eke;af;ks" tkak" wr.kak" j<Zokak" tkak" usoshqI yd lsrs .kak' fkdusf,au ,nd .kak' lEula fkdjk foag uqo,a f.jkafka l`ugo$ ;Dma;sh fkdfok foag fjfyi jkafka ukao$ ud yg ijka oS ud lS foa lr" fydZou wdydr j<Zod fmdaIKh jS mS@;s jkak' ug ijka oS ud fj; tkak' wjq;a cSjkh ,nd .kak' odjs;ag ud fm@au l<dla fukau kqUg;a fm@au lrk f,ig ioygu mj;sk .sjsiqula kqU iuZ. lrkafkus' odjs;a cd;Skaf.a m@Odksfhl`o" Okm;shl`o lf<us' udf.a fikZ.g Tyq udf.a idlaIsldrfhl` lrus' kqfUz iusZ|=ka yd fojsZ|=ka jk BY@dfh,ajrekaf.a iqjsY`oaO ;ekekajykafia jk ud
breosk iqmqj; 255 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;S% fufyh

kqU f.#rjhg m;al< nejska" kqU fkdyeZosk isgs cd;Ska leZojd kqU wK l< muKska kqU fj; js.iska weoS tkq we;' yuqjsh yels nejska iusZ|=ka fidhd hkak' <Z.u isgsk nejska t;`uka whoskak' |=IaGhd ish udrA.fhka yerS wousgq usksid ;u is;`js,s |=r,d iusZ|=ka fj; weoS tajd' t;`uka Tyqg wkqluzmd lrkq we;' fojsZ|=ka fj; Tyq yerS tajd" t;`uka Tyqg fndfyda fia lud lrkq we;' iusZodKka jk uu fufia mjius' udf.a is;`js,s kqfUz is;`js,s fuka fkdfjz' udf.a udrA. kqfUz udrA. fuka fkdfjz' wyi fmdf<djg jvd fndfyda by<ska we;s fia kqfUz udrA.j,g jvd udf.a udrA. Wiia h' kqfUz is;`js,s j,g jvd udf.a is;`js,s fndfyda fia Wiia h' wyiska jefgk ysu yd jysk jeiai kej; yerS fkdf.dia fmdf<dj ireidr lr" me< kxjd lr,a yg.kajd jmqrkakdg OdkH o usksidg wdydr o f.kfohs' tf,i ud uqjska kslafuk jpk ud fj;u ysiaj fkdmeusK udf.a woyia iM, lr kshuhka wl`rgu bgq lrhs'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

fhidhd 12& 2-6

ms<s;`r& Tn .e<ejSfuz <sx j,ska mS@;sfhka osh weo.kakdyqh' .Sh & fojsZodfKda udf.a .e<ejSuh' uu t;`udKka woyus'
t;`uka flfrys ug nshla ke;' ukao" iusZodfKda udf.a Yla;sh;a .S;sldj;ah' t;`udfKda udf.a .e<ejSuh'
breosk iqmqj; 256 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;S% fufyh

ta ojfiaoS fikZ. fufia meiiquz .S .hkafkdah' iusZ|=kag ;`;s mqokak' t;`ukaf.a ku mjid whoskak' t;`ukaf.a ls@hd cd;Ska w;r mjikak' t;`ukaf.a kdufha fY@aIaG;ajh m@ldY lrkak' iusZ|=ka l< wreu mq|=u foa ksid miia .S .hkak' uq,q f,djgu ta .ek okajkak' isfhdka jeis ish,af,ks" fudr.id .S .hkak' BY@dfh,a Y`oaO fojsZodKka W;`uz jk nejska o ish fikZ. w;frA jev isgsk nejska o i;`gska yZvk.d .S .hkak'

wms hdpz[d lruq'


ish,q n,e;s iod cSjudk fojs iajduskS" uq,q f,dfjz tlu n,dfmdfrd;a;`j Tn jykafiah' fuz rd;@sfha iurK wNsryia Tn jykafiaf.a osjeia m@idoSkaf.a jdlHfhka wmg fy<slf<ao Tn jykafiauh' Tn jykafiaf.a jrm@idofha wkq.@yh fkdue;sj oyuz u. .ekaug fkdyels nejska Tn jykafiag jsYajdi mCI ck;djla jkakg wmg msysg jqj uekj'
fuz lS foa wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu ,efnzjd'

W;a&

wdfuka'

ihjk lshejSu

ndrela 3& 9-15" 32 4& 4

ndrela osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

foaj m@{dfjka nen<S wdf,dalh lrd .uka .kak'


BY@dfh,a ckhsks" cSjk odhl kS;sj,g ijka fokak' ijka oS" oek.ekau l`ulao lshd f;areuz .kak' BY@dfh,a ckfhks" i;`re rgl jsfoia nsul
breosk iqmqj; 257 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

uy,q fjuska" u<jqkaf.a |+IKhkag mx.`ldr fjuska" md;d,hg hd hq;` whf.a .Khg jefguska Tn yeu isgskafka ukao$ Tn m@{dfjz W,am; w;ay<yqh' Tn fojs uZ. .shyq kuz Tn ioyg iqjfia fjfikq we;' oek.ekau fldfyao$ Yla;sh fldfyao$ keK kqjK fldfyao lshd oek.kak' os>dhq fldfyao cSjs;h fldfyao" oEfia t<sh fldfyao iduh fldfyao" lshd oek.kak' m@{dj fldfyao lshd fidhd.;af;a ljfrlao$ wef.a ksoka ksjig we;`,q jQfha ljfrla o$ tfy;a" ish,q foa o;a ;ekeka jykafia m@{dj okakd fial' ish nqoaOsh u.ska th f;areuz .;a fial' Wkajykafia usys;,h idod ;srfldg th msysg jQ fial' th isjqmd i;`kaf.ka mqrjd ,Q fial' Wkajykafia wdf,dalh fok fial' th jsysoS hhs' th wdmiq leZojkq ,efnz' fjjq<uska th wjk; fjhs' ksis l,g ;re le< i;`gska nn<hs' t;`ud tajdg wu;k jsg wms fuys h hs tajd ms<s;`re fohs' t;`udfKda wfma fojsZodfKda h' t;`udKkag iu wka flfkla ke;' t;`udfKda keK kqjK u. okakd fial' fiajl cdfldnzg ta u. mjid we;' fmuznr BY@dfh,a ckhdg th oS we;' fuf,i usysmsg keK u. osia fjhs' okka w;r iersirhs' fojsZ|=kaf.a kS;s fmd; fuh fjz' iod mj;sk kS;sh fuh fjz' th ms<smoskafkda cSj;a fj;s' th w;ayrskafkda ush h;s' tuznd cdfldnzf.a mrmqr" wdmiq yerS tkak' ysuslr .kak' thska nen<s nen<S wdf,dalhg hkak' Tfnz uysuh wka flfkl`g fkdfokak' Tfnzu fkdjk fikZ.lg Tng ysus jru fkdfokak' BY@dfh,a ckfhks" wms wdisrs ,oafouq' fojsZodKka leu;s foa wmg mjid we;'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

258

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& .Sh

.S;dj,sh 19& 7-10

wfyda iusZ|=ks" iod;k cSjkfha jpk we;af;a Tn jykafia fj; h' cSjs;h mK.kajkafkah' iusZ|=kaf.a kS;sh i;HjdoSh' wkqjKhkag kqjK fokafka h' iusZ|=kaf.a wKmK;a idOdrK h' is;g if;di jvkafkah' iusZ|=kaf.a wKil meyeos<s h' fofk;g t<sh fokafkah' iusZ|=ka flfrys .re nsh ksrAu, h' th ioygu mj;skafka h' iusZ|=kaf.a jsksYaph hqla;s iy.;h' uqZMukskau oeyeus fjzu h' rkg jvd" fmrE rkg jvd th ukyrh' meKshg jvd uS meKshg jvd th iqusysrsh'

& iusZ|=kaf.a jHjia:dj mrsiudma; h'

wms hdpz[d lruq'


fojs iajduskS" Tn jykafia il< cd;Ska Tnf.a orelug leZojd .ksuska Tn jykafiaf.a ck;dj jk Y`oaO jQ iNdj kj ore iuzm;ska fmdfydi;a lrk fiala fjzo$ m@ido iakdmkh c,fhka Tn Y`oaOj;a l< ish,a,ka Tnjykafiaf.a iod irKska iq/lSug lreKd l< uekj' fuz lS foa wm iajdusSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu ,efnzjd' W;a& wdfuka'
259 f;jk jir

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

i;ajk lshejSu

tfilsfh,a 36& 16-28

tfilsfh,a osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

Tn msrsis|= jk f,i Tn u; msrsis|= c,h j;alr Tng kj yola fokafkus'


;jo iusZodKka jykafia ug l;d fldg fufia jodrk fial' ukqIH mq;@hd" BY@dfh,a jxYh ;u rfgys jdih lroaoS Tjzyq ;ukaf.a l,als@hdfjka o ;ukaf.a yeisrSfuka o ta rg wmjs;@ lf<dah' Tjqkaf.a l,als@hdj ls<sgs jQ ia;s@hlf.a wmjs;@lu fuka ud bosrsfhys jsh' Tjqka foaYfhys uskS uerE ksid;a" Tjqka ;ukaf.a rEmj,ska th wmjs;@ l< ksid;a udf.a fldamh Tjqka flfrys j.`rejd jscd;Ska w;rg uu Tjqka mkakd oeuSus' wer;a Tjzyq foaYj, jsiqrejkq ,enQy' Tjqkaf.a l,als@hdfjz yegshg o Tjqkaf.a yeisrSfuz m@ldrhg o Tjqka jsksYaph lf<us' Tjqka meusKs fld;ek jqj;a" cd;Ska <Z.g Tjqka .sh l<" fudjqyq iusZodKka jykafiaf.a fikZ.h' Wkajykafiaf.a foaYfhka Tjqkag msgjSug is|=jSh hs usksiqka Tjqka .ek lS ksid Tjzyq udf.a Y`oaO kduh flf<iQy' tfy;a BY@dfh,a fikZ. .sh ;ekaj, cd;Ska w;frys udf.a kduh flf<iQ ksid" udf.a kduh .ek uu ie<ls,su;a jSus' tnejska ufyda;a;u fojs iajdusSka jykafia fufia jodrk fialehs BY@dfh,a fikZ.g lshkak' tuznd BY@dfh,a ckfhks" kqU,d Wfoid fkdj" kqU,d .sh .sh iEu ;ekaj, cd;Ska w;frys kqU,d udf.a Y`oaO kduh flf<iQ ksid ta kduh Wfoid uu ls@hd lrus' cd;Ska flfrys flf<iS we;s kqU,d jsiska Tjqka w;frys flf<ikq ,enQ udf.a Wodr kduh jsY`oaO lrkafkus' ud jsY`oaO nj kqU,d lrKfldgf.k jscd;Skaf.a weia yuqfjys m@ldY jk l< ud iusZodKka jykafia nj Tjqka oek.kq we;ehs ufyd;a;u fojs iajduska jykafia jodrk fial' tfiah' jscd;Ska w;frka kqU,d /f.k" ish,q foaYj,ska kqU,d /ialr kqU,df.au rgg f.fkkafkus'

breosk iqmqj;

260

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;S% fufyh

kqU,d msrsis|= jk f,i uu kqU,d flfrys msrsis|= osh biskafkus' kqU,df.a ish,q wmjs;@luzj,skao kqU,df.a ish,q foaj rEmj,skao kqU,d msrsis|= lrkafkus' uu w,q;a yola kqU,dg oS" w,q;a is;la kqU,d ;`< ujd" kqU,df.a uqrKavq .,a is; my fldg lSlre is;la kqU,dg fokafkus' udf.a wd;audkqNdjh kqU,d ;`< ksoka fldg" kqU,d udf.a mK;a wkqj yeisrS udf.a kshuhka yrshdldr bgq lrkak i,iajkafkus' ud jsiska kqU,df.a mshjrekag fok ,o foaYfhys kqU,d jdih fldg udf.a u fikZ. j isgskq we;' uu o kqU,df.a fojshka jykafia jkafkus'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 42&2" 4" 43&3" 4

ms<s;`r& fojshks" Tnjykafia flfrys udf.a is; msmdid jkafkah' .Sh & fojsZ|=ka flfrys cSjudk fojsZ|=ka flfrys
udf.a is; msmdid jkafkah' uu ljod wjq;a fojsZ|=ka bosrsfha fmkS isgsuz o$ ne;s fmuska l`,au;a jQ jkaokdlrejka iu. meieiquz .S .huska uy msrsia ueo fojz ue|=rg ud .sh yegs isysjk jsg ud yo foord hhs' Tfnz wdf,dalh yd i;Hh ug |=k uekj' tajdhska ug uZ.fmkajSu ,enS Tfnz Y`oaO isfhdka mjzjg wdmiq f.dia Tfnz jdiNjkh jk fojz ue|=rg msjsiSug ug ,efnzjd' fojshks" udf.a fojsfhks" tjsg uu osjH mQcdikh fj;" udf.a miajKla mS@;sh jk fojsZ|=ka fj; f.dia jSKd jdokfhka Tn miikafkus'
breosk iqmqj; 261 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

m@ido iakdmkh ,nk wfmalaIlhka isgsk jsg by; ms<s;`re .Sh 5 jeks lshejSug miqjo my; oelafjk .Sh fu;ekg o fhdod.; yelsh'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 51&10-13" 16-17

ms<s;`r& fojsZ|=ks" ud ;`< ksrAu, is;la ujd jod< uekj' .Sh & fojsZ|=ks" ud ;`< ksrAu, is;la ujd jod< uekj'
;srir kj osjshla ug |=k uekj' Tn yuqfhka ud m,jd fkdyersh uekj' Tfnz Y`oaOd;auh ud flfrka bj;a fkdl< uekj' jsuqla;sfha mS@;sh ug h<s |=k uekj' wjk; is;la oS ud oerej uekj' tjsg uu wmrdOlrejkag Tn u. myod fokafkus' mjzlrejka Tn fj; yrjdf.k tkafkus' Tn mqo mZvqrej,g rsis ke;' Tn tajdg rsis kuz uu tajd Tng mqokafkus' ojk hd. mQcdj,go Tn rsis fkdjk fial' fojsZ|=ka ms@h mZvqr kuz nsZ|=k yoj;ls' fojsZ|=ks" Tn ;e,qKq nsZ|=Kq is;la bj; fkdouk fial'

wms hdpz[d lruq'


fojs iajduskS" iod wdf,dalhdKks" ks;H jQ n,j;dKkS" Tn jykafiaf.a Y`oaO jQ iNdj foi lreKdfjka n,d jod< uekj' wm .<jd .kakd Tnf.a n, uysuh ks;H wkqyiska wm u; muqKqjkq uekj' ls@ia;`ia jykafia u.ska ;uka |=.;sfhka ke.S kj;dj ,nk nj wjfndaO lr.ekSug f,da jeis ish,a,ka yg jruz |=k uekj' Tjqkajykafia iodl,a jevisgsk fial" rcluz lrk fial'

W;a&

wdfuka'
262 f;jk jir

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;S% fufyh

(m@ido iakdmkh ,enSug wfmalaIlhka isgsk jsg my; oelafjk hdpz[dj lsj yel')

wms hdpz[d lruq'


ish,q n,e;s iod cSjudk fojs iajduskS" Tnf.a mS;Dl fm@aufha m@ido ksOdkh ;`<ska wm fj; jevu l< uekj" m@ido iakdmk c,fhka Tng kj ore le<la nsysjk msKsi foaj orelu fok Tnf.a Y`oaOd;auhdKka wm fj; muqKqjkq uekj" wmf.a fkdjgskd fiajfhka wm bgqlrk fuz ldrAhh Tnf.a n, uysufhka iuzmQrAK l< uekj' fuz lS foa wm iajdusSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu ,efnzjd' W;a& wdfuka'
(iqr|+; .Sh lshkq ,efnz')

fmd|= he|=u wms hdpz[d lruq'


wmf.a fojs iajduskS" Tnjykafiaf.a mq;@hdKkaf.a W;a:dkfha uysudf,dalfhka fuz mrsY`oaO rd;s@h nn<jk fiala fjzo$ wo osk Tnjykafiaf.a iNdj ;`< orelfuz oSukdj Y`oaOd;au jru j.`rejd /l.; uekj' msrsis|= yoska Tng fiajh lrkq iZoyd .;ska yd is;ska wm yeu kj;djhlg m;a l< uekj' fu lS foa Tn yd Y`oaOd;auhdKka iu. iodl,a jevisgsk rcluz lrk Tnf.a mq;@hdKka yd wmf.a iajdusSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu ,efnzjd' W;a& wdfuka'
263 f;jk jir

breosk iqmqj;

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

ikafoaYh

frdau 6& 3-11

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

W;a:dk lrkq ,enQ ls@ia;`ka jykafia h<s;a fkduefrk fial'


fn#;Siau iakdmkfhka ls@ia;`ia fcAiqia jykafia yd iu. taldnoaO jQ wm ish,a,kau tu fn#;Siau iakdmkfhka Wkajykafiaf.a urKfhys" Wkajykafia yd iu. taldnoaO jQ nj Tn fkdokakyqo$ tnejska wfma fn#;Siau iakdmkfhka wms;a Wkajykafiaf.a urKhg iuznkaO jS Wkajykafia iu. j<,kq ,enqfjuq' tfia lrkq ,enqfjz mshdKka jykafiaf.a uysudkajs; ls@hdfjka ls@ia;`ka jykafia u<jqkaf.ka W;a:dkh ,enQ fiau" wmo kj cSjk u.l .uka lrkq iZoydh' Wkajykafiaf.a urKh jeks isoaOshlska wms Wkajykafia yd tlajqfkuq kuz" Wkajykafiaf.a W;a:dkh jeks isoaOshlska o wms Wkajykafia yd iu. tlajkafkuq' uska u;` wm mdmhg jy,a fkdjk msKsi wfma mdms iajNdjh ke;s jk fia wfma mQrAj usksia .;sh Wkajykafia iu. l`reisfhys weK.ikq ,enQ nj wms oksuq' ukao" u<d jQ ;eke;a;dg mdmh .ek j.lSula ke;' wms ls@ia;`ka jykafia iu. uerefKuq kuz Wkajykafia iu. cSj;a jk njo jsYajdi lruq' W;a:dk lrkq ,enQ ls@ia;`ka jykafia h<s;a fkduefrk nj o wms oksuq' uskau;` urKh Wkajykafia flfrA n,mj;ajkafka ke;' Wkajykafia urKhg m;ajSfuka tlu jrla mdmh ksid u< fial' tfy;a oeka cSj;a jk cSjs;fhka fojshka jykafia Wfoid cSj;a jk fial' Tn;a tfiau mdm jsuqla;sh ,;a wh njo ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`< fojshka jykafia Wfoid cSj;aj isgskakka njo is;g .kak'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

264

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;S% fufyh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 118& 1-2" 16-17" 22-23

ms<s;`r& wdf,a,Qhd" wdf,a,Qhd' .Sh & iusZ|=kag ia;~;s lrkak' ukao" t;`udfKda hym;a h'
t;`ukaf.a ;sr fmu iodld,hgu mj;afkah' t;`ukaf.a ;sr fmu iodld,hgu mj;afkah hs BY@dfh,a oeka lsh;ajd' iusZ|=kaf.a ndyq n,h Wodr h' iusZ|=kaf.a ndyq n,h jsl`uz olajhs' uu fkdkeiS cSj;aj isgskafkus' iusZ|=kaf.a ls@hd m@ldY lrkafkus' .Dy Ys,amSka bj; ,Q .,u uq,a ., jS we;' fuh iusZ|=kaf.a ls@hdjls' th wfma fofk;g wisrsu;ah'

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 24& 1-12

cSjudk ;ekeka jykafia u<jqka w;r fidhkafka ukao$


i;sfha m<uqjk osk ysusosrs Wofha ;uka iQodkuz l< iqjZo |@jH /f.k ia;S@yQ fidfydka f.h <Z.g .shdyq" ., fidfydka f.hska bj;g fmr<d ;sfnkq |=gqfjdah' Tjzyq we;`,a jQ l< tys fcAiqia iajduSka jykafiaf.a YrSrh kq|=gqfjdah' ta .ek Tjqka jshjq,aj isgshoS" ldka;s jsys|=jk jia;@ yeZo.;a ukqIHfhda fofofkla Tjqka <Z. isgshy' ta |=gq Tjqka nshm;aj ;ukaf.a uqyqK nsug yrjd .;a l< ta ukqIHfhda l;d fldg" cSjudk ;ekeka jykafia u<jqka w;r fidhkafka ukao$ Wkajykafia fuys ke;' Wkajykafia W;a:dk jQ fial' ukqIH mq;@hdKka mjzldr usksiqkaf.a w;aj,g mdjd fokq ,nkakg;a" l`reisfhys weK .ikq ,nkakg;a" ;`kajeksod kej;
breosk iqmqj; 265 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= mQj rd;%S fufyh

ke.sgskakg;a hq;`u hhs lshd Wkajykafia .,S,fha isgshoS mejiQ yegs isys lrkake hs Tjqkag lSy' tl, Tjzyq Wkajykafiaf.a jpk isysfldg fidfydka f.hska yerS wjq;a" tmj;a ish,a, tfldf<dia fokdg o fiiq ish,a,kag o oekajQy' ta ia;S@yq kuz" u.ao,dfha urshd" fcdjkakd iy cdfldnzf.a uj jQ urshd h' Tjqka iy wksl`;a ia;S@yq o wfmdaia;`ZMjrekag tmj;a lSy' fumqj; Tjqkag m@,dmhla fia fmkS .sfhka Tjzyq Tjqkaf.a lSu jsYajdi fkdl<y' tfy;a" fma|=re ke.sg fidfydka f.h <Z.g |=j f.dia" keuS n,d yK fros muKla ;sfnkq oel" is|= jQ foa .ek mq|=u fjuska ish ksfjig .sfha h'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

266

f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= breosk

mdial= breosk ux., mQcd fufyh


m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 10& 34" 37-43

u<jqkaf.ka W;a:dk jQ iajdusSka jykafia iu. wms wdydr mdk je<Z|=fhuq'


tjsg fma|=re fufia lSh' fojshka jykafia usksiqkaf.a ;rd;sruz fkdn,k nj oeka ug ienejskau meyeos<sh' fcdydka m@ldY l< fn#;Siau iakdmkhg miq .,S,h mgka cqoh uqZM,af,ys is|=jQ foa Tn okakdyqh' fojshka jykafia Y`oaOd;aufhkao n,fhkao kdifr;ays fcAiqia jykafia wdf,am l< iegs;a" fojshka jykafia Wkajykafia iu. isgs nejska" Wkajykafia hym;a ls@hd lruskao hlaIhd jsiska mSvdlrk ,o ish,a,ka iqj lruskao yeisreK iegs;a Tn okakdyqh' Wkajykafia cqfojzjrekaf.a rfgyso fcrei,fuyso l< ish,a,g wms idlaIslrefjda juzy' Tjzyq Wkajykafia .il t,a,d uerEy' tfy;a fojshka jykafia ;`kajk od Wkajykafia W;a:dk fldg orAYkh jkakg ie,eiaiQ fial' Wkajykafia ish,a,kagu fmkqfKa ke;' fmkqfKa fojshka jykafia jsiska l,ska f;dard.kakd ,o idlaIslrejka jk" Wkajykafia u<jqkaf.ka W;a:dk jQ miq Wkajykafia iuZ. tlg lEjd jQ nSjd jQ wmguh' cSj;a jkakjqkaf.a o u<jqkaf.a o jsksYaphldrhdKka jk msKsi fojshka jykafia jsiska kshu lrk ,o ;eke;a;dKka" Wkajykafia nj fikZ.g m@ldY lrkakg;a idlaIs fokakg;a Wkajykafia wmg wK l< fial' Wkajykafia woyk ish,a,kag Wkajykafiaf.a kdufha wkqyiska mjzludj ,efnk njg ish,q osjeisjrfhda idlaIs fo;s hs lSh'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 267 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= breosk

ms<s;`re .Sh
fjuq'

.S;dj,sh 118& 1-2" 16-17" 22-23

ms<s;`r& fukak iusZ|=kaf.a ch ux., oskh& fuosk wms mS@;s ikaf;daI .Sh &
iusZ|=kag ia;~;s lrkak" ukao" t;`udfKda hym;ah' t;`ukaf.a ;sr fmu iodld,hgu mj;afkah' t;`ukaf.a ;sr fmu iodld,hgu mj;afka h hs BY@dfh,a oeka lsh;ajd' iusZ|=kaf.a ndyq n,h Wodr h' iusZ|=kaf.a ndyq n,h jsl`uz olajhs' uu fkdkeiS cSj;aj isgskafkus' iusZ|=kaf.a ls@hd m@ldY lrkafkus' .Dy Ys,amSka bj; ,Q .,u uq,a ., jS we;' fuh iusZ|=kaf.a ls@hdjls' th wfma fofk;g wisrsu;a h'

fojk lshejSu

fldf,diais 3& 1-4

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldf,diaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ls@ia;`ia jykafia jevisgsk ;ek we;s" f,daflda;a;r foa fidhd hkak'


Tn ls@ia;`ka jykafia iuZ. W;a:dk lrkq ,enQ nejska fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi jevysZosk ls@ia;`ka jykafia jevisgsk ;ek we;s" f,djz;`re foa m@drA:kd lrkak' f,#lsl foa flfrys fkdj f,djz;`re foa flfrys Tfnz is; fhduqlrkak' ukao" Tn uereKq nejska oeka Tfnz cSjs;h ls@ia;`ka jykafia iuZ. fojshka jykafia ;`< ieZ.jS mj;shs' wfma cSjkh jk ls@ia;`ka jykafia m@ldY jk jsg" Tn;a Wkajykafia iuZ. f;aciska m@ldY jkq we;'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 268 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= breosk

(ke;fyd;a my; iZoyka mdGho fojeks lshejSu iZoyd fhdod.; yel')

1 fldrska;s 5& 6-8


Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

mrK uqyqka bj;alr kj kquqyqka msgs msZvla jkak'


Tnf.a mdrgzgqj fkdfydns' uqyqka nsZolska uqZM msgs msZvla msfmk nj Tn fkdokakdyqo$ Tn yeu w;skau msrsis|= jk msKsi mdmh kue;s uqyqka bj;a lrkak' tjsg Tn w,q;a kquqyqka msgs msZvla fuka jkakdyqh' Tn oekgu tfia nj uu oksus' tfia jkafka wfma mdial` negZMjd jk ls@ia;`ka jykafia mQcd lr we;s nejsks' tnejska mrK uqyqkaj,skaj;a" BrAIHdj yd |=Iaglu kue;s uqyqkaj,skaj;a fkdj" wjxl luo i;Hho kue;s kquqyqka frdgsfhka mdial` ux.,Hh mj;ajuq'
foaj jdlHh tfia h'

mdial` .Sh
;`gq jjz" ;`;s fojz ls;`Kqjfka iusZ|=ka yg fuz uZ.`,a osfka ksu,jQ fojz wcnd,lfhda mjz ls<sfgka wm ieu us|=fjda msgq md .sh ukq le< t;`fuda ish fojs msh fj; yer,qfjda cSjh fok isrs l`ureka yd igka jeoS fmdrneos urejd ure uqj m;a uq;a fojs l`urd ke. isgs urKska fojz f;o md urshks lsj uek Tn |=gqfjz lsfulao fidfydkg hk .ufka
breosk iqmqj; 269 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh |=gqfjus ud iusZ|=f.a uysfuz urKska ke.S isgs f;o uysfuz ls;` iusZ|=ka je< ,Q fidfydfka fojz |=;` ;`gq ko fokq weiqfKa u< lv mufKls tys ;snqfKa osjs fok osklr ke. ;snqfKa ud yo mqrjk ls;` iusZ|=ka Tngo iuqfjz weoys,sjka jsl`ue;s rcsZ|=ks Tn urKska ke.s isgs nj woyuq wms oeka isgsuqj wms ieu Tn hosuska wm yg ks;s lreKd jk fuka

mdial= breosk

idOqldrh

1 fldrska;s 5& 7-8

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd wmf.a mdial` negZMjd jk ls@ia;`ka jykafia mQcd lrkq ,enQ fial' tnejska wm ieu ta ux.,Hh W;aijdldrfhka mj;ajuq' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 20& 1-9

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia ls@ia;`ka jykafia u<jqkaf.ka ke.sg jod< hq;`uh'


i;sfha m<uqjkod ysusosrsfhau wZ|=r ;snshoS u.ao,dfha urshd fidfydka f.h <Z.g wjq;a fidfydka f.hska ., bj;afldg ;sfnk nj |=gqjdh' tnejska wE iSfudka fma|=re o fcAiqia jykafia fm@au l< wks;a Y@djlhdo fj; |=j f.dia" Tjqka iajdusSka jykafia fidfydka f.hska bj;g f.k f.dia ;sfnz' Tjqka
breosk iqmqj; 270 f;jk jir

Y=oaO jQ i;sh

mdial= breosk

Wkajykafia fld;ekl ;enqjdo lshd wms fkdoksuq hs lSjdh' tjsg fma|=re o wksla Y@djlhdo kslau js;a fidfydka f.a foig .shy' fofokdu tlaj osjzfjdah' wksla Y@djlhd fma|=re miqlr osj f.dia m<uqfjka fidfydka f.g meusK" keuS n,d isyska yK fros tys ;sfnk nj osgSh' tfy;a Tyq we;`<g fkd.sfha h' iSfudka fma|=re Tyqg miqj meusK fidfydka f.a we;`<g f.dia" yK fros tys ;sfnk nj;a" Wkajykafiaf.a ysi T;d ;snQ fros lv" yK fros iuZ. fkdj" fjku tla ;ekl wl`<d ;sfnk nj;a |=gqfjzh' tl, fidfydkaf.a <Z.g m<uqfjka meusKs ta wfkla Y@djlhd o" we;`<g f.dia oel jsYajdi lf<ah' Wkajykafia u<jqkaf.ka ke.sg jod< hq;` hhs ,shk ,o Y`oaO ,shjs,a," ta jk;`re Tjqka f;areuz f.k isgsfha ke;'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

271

f;jk jir

breosk iqmqj;

272

f;jk jir

W;a:dk iuh

breosk iqmqj;

273

f;jk jir

W;a:dk iuh

fojk breosk

W;a:dk iufha fojk breosk


m<uqjk lshejSu
wfmdia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 5& 12-16

iajduska jykafia woyd .;a whf.a ixLHdj jevs jsh'


wfmdaia;`ZMjreka jsiska ckhd w;r lrk ,o ,l`Kq o wreu mq|=u foa o fndfyda jsh' Tjzyq ish,q fokd u tlais;aj i,fudkaf.a ilauka uZMfjys / iajQy' fiiq whf.ka lsisfjla Tjqka yd tlajkakg ;ruz ffOrAhj;a fkdjQ y' tfia jQjo ckhd Tjqka meiiQy' iajduska jykafia woyd .;a whf.a ixLHdj ;j ;j;a jevs jsh' ta uyd ckldh ia;S@ mqreI fomlaIfhka iukajs; jsh' tnejska fma|=re u. hk jsg" Tyqf.a fijke,a, j;a frda.Ska u; jefgk msKsi Tjzyq Tjqka uy u.g f.kejs;a hykaj, o me|=rej, o ;enQ y' fcrei,u wjg kqjrj,ska" frda.d;`rhka o |=Iagd;auhdkaf.ka mSvs; jQjka o /.;a ckldhla /ia jQy' ta ish,af,da u iqjh ,enQ y'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 118& 2-4" 13-15" 22-27

ms<s;`r& iusZ|=kaf.a ohdj iodld,hgu mj;afka h' wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd .Sh &
iusZ|=kaf.a ;sr fmu iodld,hgu mj;afka h hs BY@dfh,a oeka lsh;ajd' t;`ukaf.a ;sr fmu iodld,hgu mj;afka h hs wdfrdkaf.a jxYh oeka lsh;ajd' iusZ|=kaf.a ;sr fmu iodld,hgu mj;afka h hs t;`uka flfrys .re nsh we;af;da oeka lsh;ajd'
274 f;jk jir

breosk iqmqj;

W;a:dk iuh jefgk msKsi uu ;oska ;,a,q lrk ,osus' tfy;a iusZodfKda ug msysg jQ fial' iusZodfKda udf.a ijsh o .Sh o fj;s' t;`udfKda udf.a .e<jquzldrhdfKda h' mS@;sjSfuz yd .e<jSfuz yZvg ijka fokak' ousgqkaf.a l~vdruzj, ch kdoh wefia' iusZ|=kaf.a ndyq n,h jsl`uz olajhs'

fojk breosk

.Dy Ys,amSka bj; ,Q .,u uq,a ., jS we;' fuh iusZ|=kaf.a ls@hdjls' th wfma fofk;g wisrsu;a h' fukak" iusZ|=kaf.a ch ux., oskh fuosk wms mS@;s fjuq' ikaf;daI fjuq' iusZ|=ks" oeka wm .ef<jzj uekj' iusZ|=ks" oeka wmg ch w;alr |=k uekj' iusZ|=kaf.a kdufhka jvsk ;eke;af;a wdisrs ,oafols' iusZ|=kaf.a ud<s.dfjz isg wms Tng wdisrs m;uq' iusZodfKda fojsZodfKdah' t;`udfKda wmg t<sh |=ka fial' w;` .;a w;a we;sj mQcdikh jgd fmryrska .uka lrkak'

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a fldgils'

t<sorjzj 1& 9-13" 17-19

uu uerefKus' tfy;a n,kak" uu ioyg u cSj;aj isgsus'


Tnf.a ifydaorhd jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a |=la mSvdj,o" Wkajykafiaf.a rdcHfha o" Tfnz bjis,af,ao mx.`ldrhd jk cqjduz kuz uu" megzfudia kuz osjhsfkys isgsfhus' ud tys isgsfha fojshka jykafiaf.a mKsjqvh foaYkd lsrSu ksid;a" fcAiqia jykafia .ek idlaIs oSu ksid;a h'
breosk iqmqj; 275 f;jk jir

W;a:dk iuh

fojk breosk

iajduska jykafiaf.a ojfia oS uu wd;auhdKka jykafia ;`< isgsfhus' tjsg fydrKE yZvla jeks uyd Ynzohla ud msgqmiska weisKs' Tn olsk orAYk fmd;l ,shd tmSih" iaurKh" fmrA.uuz" ;shd;srd" irAosia ms,fo,amshdj" ,fjdaoSih hk fuz iNd y;g hjkake hs ta yZv mejiSh' tl, ug l;d l< ta Ynzoh lsfula oehs n,k msKsi uu yerefKus' tfia yereKq l<" rka myka rela i;la o" ta myka rela ueo mdo olajd jia;@hla o yeZo" <h rka mgshla neZof.k isgs ukqIH mq;@fhl` jeks ;eke;af;l` o osgsus' Wkajykafia |=gq l< uu u< ;eke;af;l` fuka Wkajykafia mduq, jegqfKus' Wkajykafia ish ol`K; ud msg ;nd fufia jod< fial' nsh fkdjkak" uu m<uqjekakd iy wka;suhd h' cSjudk ;eke;a;d h' uu uerefKus' tfy;a n,kak" uu ioygu cSj;a j isgsus' urKfha o md;d, f,dalfha o h;`re ug we;' tnejska oeka ;sfnk foa o is|=jkakg ;sfnk foa o hkak Tn olsk fuz foaj,a ,shkak'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

cqjduzz 20& 29

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd f;dauia" Tn ud |=gq nejska jsYajdi lf<ysh' kq|=gq kuq;a jsYajdi lrkafkda Nd.Hjka;fhda h hs iajduska jykafia jodrK fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 20& 19-31

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tng Ydka;sh fjzjd


i;sfha m<uq jk od jQ tod iji cqfojzjrekag nsfhka Y@djlhka fodrj,a jidf.k isgs ;ekg fcAiqia jykafia jevu lr Tjqka ueo isg Tng Ydka;sh fjzjd hs jod< fial' Wkajykafia fufia jodrd ;uka w;a o we<h o Tjqkag fmka jQ fial' Y@djlfhda iajduska jykafia |=gq l< mS@;sfhka
breosk iqmqj; 276 f;jk jir

W;a:dk iuh

fojk breosk

mskd .shy' Tng Ydka;sh fjzjd hs h<s;a Wkajykafia Tjqkag jodrd mshdKka jykafia ud tjd jod<dla fuka uu o Tn hjus hs Tjqkag lS fial' Wkajykafia blans;s Tjqka msg yqiau fy<d" Y`oaOd;auhdKka ms<s.kak" Tn hful`f.a mjz lud lrkakyqo" tajd Tjqkag lud lrkq ,efnz' Tn hful`f.a mjz lud fkdlrkakyq o" tajd lud fkdlrkq ,efnzh hs Tjqkag jod< fial' fcAiqia ls@ia;`ia jykafia jevsh l<" fodf<dia fokdf.ka tlaflfkla jQ ksjqka orejd hhs kuz ,;a f;dauia Tjqka iuZ. fkdisgsfha h' tfyhska fiiq Y@djlfhda" wms iajduska jykafia |=gsuq hs Tyqg lSh' tfy;a Tyq l;d fldg Wkajykafiaf.a w;aj, weK le<e,a oel" weK .id ;snQ ;ekaj, udf.a weZ.s,a, ;nd" Wkajykafiaf.a we<fhys udf.a w; oud ne,qfjd;a usi" ke;akuz jsYajdi fkdlrus hs lSh' wg ojilg miq Wkajykafiaf.a Y@djlfhda ksji ;`<g jS isgsfhda h' f;dauia o Tjqka iuZ. isgsfha h' fodrj,a jid ;snsKs' tfy;a fcAiqia jykafia meusK Tjqka ueo jev isg Tng Ydka;sh fjzjd hs jod< fial' bkamiq Wkajykafia f;dauia wu;d" Tfnz weZ.s,a, fuys nyd udf.a w;a n,kak' Tfnz w; os.`lr udf.a we<fhys ;nkak" wjsYajdi fkdlr jsYajdi lrkake hs jod< fial' f;dauia ms<s;`re fouska" udf.a iajdusks" udf.a fojshkS hs Wkajykafiag lSh' tjsg fcAiqia jykafia" Tn ud |=gq nejska woyd .;af;ys h' kq|=gq kuq;a woykafkda Nd.Hjka;fhdah hs jod< fial' fuz fmdf;ys ,shd ke;s fjk;a fndfyda ydialuz fcAiqia jykafia ish Y@djlhka bosrsfhys is|=l< fial' tfy;a fuzjd ,shk ,oafoa fcAiqia jykafia fojshka jykafiaf.a mq;@ jk ls@ia;`jrhdKka nj Tn woyd .kakd msKsi;a" weoySfuka cSjkh ,nk msKsi;a h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

277

f;jk jir

W;a:dk iuh

f;jk breosk

W;a:dk iufha f;jk breosk


m<uqjk lshejSu
wfmdia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 5& 27-32" 40-41

Y`oaOd;auhdfKda wm iuZ. uSg idlaIs orkakdy'


foaj ud<s.dfjz fiakdOsm;shd ish uqr fiajlhka iuZ. wfmdaia;`ZMjreka f.kjq;a" uka;@K iNdj bosrsfhys isfgjzfjdah' W;a;u mQclhd Tjqka wu;d" fuz usksidf.a kdufhka kQ.kajk f,i wms Tng wK lf<uq' tfy;a Tn" Tnf.a fuz OrAuh fcrei,u mqrd m;< lr" usksidf.a urKh .ek wm j.lsj hq;a;ka lrkakg woyia lrkakyq oe hs weiQy' tjsg fma|=re iy wfmdaia;`ZMjre ms<s;`re fouska" wm usksiqkag fkdj fojshka jykafiag lSlre jsh hq;` h' wm mshjrekaf.a fojshka jykafia Tn jsiska l`reishl t,a,d urKhg m;a l< fcAiqia jykafia W;a:dk fldg jod< fial' tu ;ekeka jykafia kdhlhdKka o .e<jquzldrhdKka o jk msKsi fojshka jykafia ish ol`K;ska ol`K;g Wiia lr jod< fial' tfia lf<a BY@dfh,ag ukia:dmkh;a mjz ludj;a fok msKsih' fuz lreKqj,g wms idlaIsldrfhda fjuq' fojshka jykafiag lSlre jk whg m@odkh lr we;s Y`oaOd;auhdKka jykafia o wm iuZ. idlaIsldrfhla jk fiale hs lSy' bkamiq Tjzyq wfmdaia;`ZMjreka ;uka fj;g f.kajd" li myr oS" fcAiqia jykafiaf.a kdufhka l;d fkdlrkakg wKfldg Tjqka ksoyia lr hejQy' tjsg wfmdaia;`ZMjre ta kduh Wfoid kskaod jsZoSfuz Nd.Hh .ek mS@;sfjuska" uka;@K iNdfjka bj;aj .shy'

foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

278

f;jk jir

W;a:dk iuh

f;jk breosk

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 30& 2-5" 10" 11ta" 12nS

ms<s;`r& iusZ|=ks" Tn jykafia udf.a whe|=u weiQ fial


ug iqj fi; |=ka fial' wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd

.Sh

& udf.a fojs iusZ|=ks" Tng hdosks lSfjus'


Tn ug iqj fi; |=ka fial' iusZ|=ks" Tn md;d,fhka ud f.dv.;a fial' ud j< m,a,g fkdhk mrsos Tn ud osjs /l.;a fial' mskaj;`ks" iusZ|=kag .S miia kZ.kak' ta ksrAu, kduhg ;`;s .S .hkak' ukao" t;`udKkaf.a Woyi weis,a,lg muK h' t;`ukaf.a lreKdj osjs we;s;dlah' /fha yeZvSu mj;shs' Woh mS@;sh Wod fjhs' iusZ|=ks" ijka oS ug lreKd l< uekj' iusZ|=ks" Tn udf.a irK jqj uekj' Tn udf.a foduzki fiduzkig yefrjQ fial' udf.a fojs iusZ|=ks ioygu uu Tn yg .S .hkafkus'

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a fldgils'

t<sorjzj 5& 11-14

urd ouk ,o wcnd,lhdfKda f.#rjh o uysuh o ,nkakg iq|=iq h'


tjsg ud ne,Q l, isxydikh o cSjudk i;a;ajhka o l`< fogqjka o isidrd isgs uyd foaj|+; msrsila osgsus' Tjqkaf.a yZv o ug weiqfKa h' Tjqkaf.a .Kk oi oyila jr oi oyila o" oyia jr oyila o jsh' Tjzyq uy yZvska fufia lSy' urkq ,enQ negZM fmda;lhdfKda n,h o Okh o m@{dj o mrdl@uh o f.#rjh o uysuh o m@Yxidj o ,nkakg iq|=iq ;ekeka jykafia h' ;jo iajrA.fhys o fmdf<dfjys o fmdf<djg hg o uqyqfoys o hk uq,q f,dalfhys we;s ish,q i;a;ajhka&
breosk iqmqj; 279 f;jk jir

W;a:dk iuh

f;jk breosk

isxydikfhys jevisgsk ;ekeka jykafiag;a" negZM fmda;lhdKkag;a m@ Yxidj o f.#rjh o uysuh o mrdl@uh o ioygu fjzjd hs lshkq weisuS' cSjudk i;a;ajfhda i;r fokd o wdfuka hhs lSy' l`, fogqfjda o jeZo jegS kuialdr l<y'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 24& 32

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fcAiq iusZ|=ks" foaj jdlHh wmg o myod |=k uekj' Tn wm iuZ. l;d lrk jsg wm yoj;a oejS hkakg i,ikq uekj' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 21& 1-19 fyda 21& 1-14 iajduska jykafia iajlSh W;a:dkfhka miq Y@djlhkag m@ldY jQ ;`kajk wjia:dj'

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia jykafia ;sfnzrshia kuz uqyqo <Z.oS Y@djlhkag kej; orAYkh jQ fial' Wkajykafia orAYkh jQfha fuz whqrskah' iSfudka fma|=re o ksjqka orejd kuz jQ f;dauia o .,S,fha ldkdys k;dksfh,a o finoSf.a mq;@fhda o Wkajykafiaf.a Y@djlhkaf.ka ;j;a fofofkla o tlaj isgsfhda h' iSfudka fma|=re" uu uiqka w,a,kakg hus hs Tjqkag lSh' wms;a Tn iuZ. tuq hs Tjzyq Tyqg lSh' Tjzyq msg;aj f.dia Trejg kex.dy' tfy;a ta rd;s@fha Tjqka lsisjla we,a,qfjz ke;' myka jQ l< fcAiqia jykafia fjrf<ys isgs fial' tfia jQj;a ta fcAiqia jykafia nj Y@djlfhda fkdo;a y' tjsg fcAiqia jykafia" us;@ fhks" Tn <Z. udZM ;sfnzoe hs Tjqkaf.ka weiQ fial' Tjzyq ke;e hs lSy' Wkajykafia Tjqka wu;uska" Trefjz ol`Kq me;af;ka oe< fy<kak' tjsg iuzn jkq we;e hs jod< fial' tfia oe< fy,Q l< wiq jQ uiqka rdYsh ksid oe< weo.kakg j;a Tjqkag fkdyels jsh' fcAiqia jykafia fm@au l< Y@djlhd fma|=reg l;d fldg" wkak ta iajduska jykafia h hs lSh' tjsg iSfudka fma|=re ta iajduska jykafia
breosk iqmqj; 280 f;jk jir

W;a:dk iuh

f;jk breosk

nj wid ;u bK froao ,syd oud isgs nejska" jyd th weZof.k uqyqog mekafkah' tfy;a fiiq Y@djlfhda uiqkaf.ka msreKq oe< weo f.k" l`vd Trefjka wdy' Tjzyq fjr<g kq|=rej uSgrA ishhla muK wE;ska isgshy' Tjzyq f.dv wdjsg tys .sks wZ.`re o ta msg ud,q ;sfnk nj o mQm o |=gqfjda h' Tn oeka we,a,Q uiqkaf.ka iaj,amhla f.fkkake hs fcAiqia jykafia Tjqkag jod< fial' iSfudka fma|=re Trejg ke.S" f,dl` uiqka tlish mKia ;`ka fofkl`f.ka msreKq oe< f.dv weoafoa h' fumuK ;snqK kuq;a oe< brefKa ke;' fcAiqia jykafia l;d fldg" tkak" wkqNj lrkake hs Tjqkag jod< fial' ta iajduska jykafia nj Tjqka oek isgs fyhska Tn ljqreoe hs Wkajykafiaf.ka wikakg Y@djlhkaf.ka lsisfjl`gj;a ffOrAhh fkd;snsKs' fcAiqia jykafia wejs;a mQm /f.k Tjqkag |=ka fial' tfia u udZM;a |=ka fial' fuz jkdys fcAiqia jykafia u<jqkaf.ka W;a:dk jQ miq Y@djlhkag orAYkh jQ ;`kajk j;djh' (fufia Tjqka wdydr je<Z|+ miq fcAiqia jykafia iSfudka fma|=reg l;d fldg" cqjduzf.a mq;@ jQ iSfudka" fudjqkag jvd Tn ug fm@au lrkafkysoe hs weiQ fial' Tyqo tfiah" iajduSkS" ud Tng fm@au lrk nj Tn okakd fiale hs ms<s;`re |=kafka h' Wkajykafia udf.a negZM megjqka fmdaIKh lrkake hs Tyqg jod< fial' kej; fojk jrg;a" cqjduzf.a mq;@ jQ iSfudka" Tn ug fm@au lrkafkysoe hs Tyqf.ka weiQ fial' Tyq tfiah" iajduSkS" ud Tng fm@au lrk nj Tn okakd fiale hs ms<s;`re |=kafka h' Wkajykafia o udf.a negZMjkaf.a tfZvzrd jkake hs jod< fial' Wkajykafia ;`kajk jrg;a Tyqg l;d fldg" cqjduzf.a mq;@ jQ iSfudka" Tn ug fm@au lrkafkysoe hs Tyqf.ka weiQ fial' ;`kajk jrg;a" ug fm@au lrkafkysoe hs fcAiqia jykafia ;udf.ka weiQ nejska fma|=re fYdal jS" iajduSkS" Tn ish,a, u okakd fial' ud Tn jykafiag fm@au lrk nj Tn jykafia okakd fiale hs lSh' udf.a negZMjka fmdaIKh lrkake hs fcAiqia jykafia Tyqg jod< fial' taldka;fhkau uu Tng lshus' Tn ;reK jsfhys Tfnz bZ.gsh neZof.k leu;s leu;s ;ekaj, wejsoafoysh' tfy;a Tn uy,q jQ l< Tfnz w;a os.` lrkafkysh' fjk flfkl` Tfnz bZ.gsh neZo Tn leu;s ke;s ;eklg f.k hkq we;e hs jod< fial' Tyq flnZ|= urKhlska fojshka jykafia f.#rjhg muqKqjkq weoaoe hs yZ.jkq jia Wkajykafia fufia jod< fial' blans;s ud wkqj tkake hs kej;;a Tyq g lS fial')
iqjsfYaI jdlHh tfiah' (jryka w;r fldgi w;ay< yelsh')
breosk iqmqj; 281 f;jk jir

W;a:dk iuh

isjk breosk

W;a:dk iufha isjk breosk


m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 13& 14" 43-52

fukak" wms jscd;Ska fj; yefruq'


mdjq,q iy msrsi mrA.dfhka msg;aj" .uka fldg msisosfha wka;sfhdalshg wjq;a" in;a ojfiaoS OrAu Yd,djg we;`ZM jS wiqka .;af;da h' iuQyhd jsisr .sh miq cqfojzjrekaf.kao" cqfojz wd.ug yereKq Nla;sjka;hkaf.ka o fndfyda fofkla mdjq,q iy ndrAKnia wkqj .shy' Tjzyq Tjqkag fojshka jykafiaf.a jrm@idofhys mj;skakg wjjdo l<y' B<Z. in;a ojfia oS fojshka jykafiaf.a jpkh wik msKsi kqjr jeis ish,af,da u jdf.a /iajQy' tfy;a cqfojzjre tu ckldh oel" BrAIHdfjka msrS mdjq,q lS ldrKdj,g jsreoaOj l;d lruska wmydi l<y' tjsg mdjq,q o ndrAKnia o tvs;rj l;d lruska fufia lSy' fojshka jykafiaf.a jpkh m<uq fldg Tng m@ ldY l< hq;`j ;snsKs' tfy;a Tn th m@;slafIam fldg iod;k cSjkhg Tn kqiq|=iaika nj Tnu ksYaph lr.kakd fyhska fukak" wms jscd;Ska fj;g yefruq' ukao" iajduska jykafia wmg fufia wK l< fial' f,dj mqrd .e<jSu f.k fok msKsi jscd;Ska w;r myka t<shla f,i uu Tn ;enqfjus' jscd;Syq ta wid ikaf;daIj" fojshka jykafiaf.a jpkhg f.#rj l<y' iod;k cSjkh ,enSug f;dard.kakd ,o ish,af,dau woyd .;ay' iajduska jykafiaf.a oyu ta m<d; uqZM,af,ys me;sr .sfha h' tfy;a cqfojzjre ieoeyej;a l`, ia;S@yq o kqjr m@N~ka o fmd<Ujd" mdjq,q iy ndrAKniag jsreoaOj mSvkhla we;s lr" ;ukaf.a fmfoiaj,ska Tjqka msg;g fkrmd oeuQy' tjsg Tjzyq ;ukaf.a mdoj, |+js,s Tjqkag jsreoaOj .id oud" bfldakshg .shy' f.da,fhda mS@;sfhka o Y`oaOd;auhdKkaf.ka o mQrAK jQy'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 282 f;jk jir

W;a:dk iuh

isjk breosk

ms<s;`re .Sh
Tn jykafiag wh;a negZMfjdah'

.S;dj,sh 100& 1-3" 5

ms<s;`r& iusZ|=ks" wm Tn jykafiaf.a fikZ. h' .Sh & uqZM fmdf<da jeisfhks"
iusZ|=ka yg mS@;s f>daId mj;ajkak' iusZ|=ka yg mS@;sfhka jeZo mqod" mS@;s .S .huska t;`uka bosrshg meusfKkak' iusZodKka fojsZ|=ka nj oek.kak' wm uejzfjz t;`udfKda h' wms t;`ukaf.a h' t;`ukaf.a fik.h' t;`ukaf.a ;K nsuzj, negZMfjda h' ukao" iusZodfKda hym;a h' t;`ukaf.a fm@auh ia:srh" ioyg u mj;afka h' mrmqfrka mrmqrg t;`udf.a jsYajdijka;lu mj;afka h'

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a mdGfhls'

t<sorjzj 7& 9" 14-17

wcnd,lhdfKda Tjqkaf.a tfZvzrdfKda h' cSjk c,h fok W,am;g Tjqka f.k hkafkda h'
bkamiq ish,q cd;Skaf.ka o f.da;@j,ska o ck iuQyhd f.ka o NdIdjkaf. ka o lsisfjl`g .Kka fkdl< yels ;ruz buy;a msrsila" iq|= iZM me<Zo" ;d, m;@ w;ska f.k" isxydikh yd negZM fmda;lhdKka bosrsfhys isgskq uu osgsus' udf.a iajdusks" Tn th okafkysh hs uu Tyqg lSus' tjsg Tjzyq ud wu;d" fudjqyq uy;a mSvd ueoska tkakdy' Tjzyq ;u iZM negZM fmda;lhdKkaf.a f,hska fidaod iq|= lr .;af;da h' Tjqka osjd ? folays
breosk iqmqj; 283 f;jk jir

W;a:dk iuh

isjk breosk

fojshka jykafiaf.a ud<s.dfjys fiajh lruska Wkajykafiaf.a isxydikh bosrsfha isgskafka ta fyhsks' isxydikfhys jev ysZosk ;ekeka jykafia Tjqka iuZ. jev jik fial' Tjqkag uskamiq id.skaklaj;a msmdihlaj;a ke;' iQrAh ;dmhj;a oefjk .S@Iauhj;a Tjqka fm<kafka ke;' ukao" isxydikh ueo isgsk negZM fmda;lhdfKda Tjqkaf.a tfZvzrdKka jS" cSjk osh W,am;aj,g Tjqka f.k hk fial' fojshka jykafiao Tjqkaf.a weiaj,ska ish,q lZ|=ZM msi ouk fiale hs lSh'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd uu hym;a negZM tfZvzrd fjus' uu udf.a negZMjka wZ|=kus' Tjzyq o ud wZ|=k;s hs iajduska jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

cqjduz 10&14

iqjsfYaIh

cqjduz 10& 27-30

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

udf.a negZMjkag uu iod;k cSjkh fous'


udf.a negZMfjda udf.a lgyZv wi;s' uu o Tjqka wZ|=kus' Tjzyq o ud miqmiafika t;s' uu Tjqkag iod;k cSjkh fous' Tjzyq lsis lf,l;a jskdY fkdfj;s' lsisfjla Tjqka ud w;ska meyer fkd.ks;s' Tjqka ud yg fojd jod< udf.a mshdKka jykafia ish,a,kag u jvd fY@aIaG h' mshdKka jykafiaf.a w;ska Tjqka meyer .kakg lsisjl`g fkdyelsh' ud;a udf.a mshdKka jykafia;a tluh hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 284 f;jk jir

W;a:dk iuh

miajk breosk

W;a:dk iufha miajk breosk


m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 14& 21-27

fojshka jykafia jsiska ;uka ,jd lrjk ,o ish,a, Tjzyq iNdjg oekajQfjdah'
wfmdaia;`ZMjre ta kqjr iqn wiak foaYkd fldg" fndfyda fofkl` f.da,hka lr" ,qia;@djg o bfldakshg o wka;sfhdalshg o yerS wjq;a" wm fndfyda |=la jsZosuska fojshka jykafiaf.a rdcHhg we;`ZMjkakg TzkEh hs lshd f.da,hka ffOrAhj;a lr" weoys,af,a ia:srj mj;skakg Tjqkg wjjdo l<y' Tjzyq tl tl iNdfjz ieoeyej;`ka flfrys iNd uQ,slhka m;afldg" Wmjdifha fhoS hdpz[d lr" ;uka woyd .;a iajduSka jykafiag Tjqka Ndr oS msisosh ueoska f.dia" muzms,shg meusKsh y' Tjzyq mrA.dfha oS jpkh foaYkd fldg" wka;d,shg f.dia t;ekska kejz ke.S wka;sfhdalshg meusKshy' Tjqka bIaG l< fiajh ksid fojshka jykafiaf.a jrm@idohg Tjqka l,a u;af;ka Ndrfok ,oafoa fuz wka;sfhdalsfha oSh' tys meusKs l<" Tjzyq iNdj /ialrjd fojshka jykafia ;uka ,jd bgq l< ish,a, o jscd;Skag Wkajykafia jsYajdih lrd fodrla wer|=ka njo oekajQy' ;jo Tjzyq f.da,hka iuZ. fndfyda l,la tys kej;S isgshy'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& ud fojs rcsZ|=ks" uu Tn .`K .hus' .Sh

.S;dj,sh 145& 8-13

& iusZodfKda ohdjka;h' wkqluzmdfjka mQrAKh'


jyd fkdlsfmk iq,q h' ;srir fmuska hq;`h' iusZodfKda ish,a,kag lreKdj mdk fial' t;`ukaf.a iquq|= ohdj ujk ,o ish,a,ka fj; me;sfrhs'

breosk iqmqj;

285

f;jk jir

W;a:dk iuh

miajk breosk

iusZ|=ks" Tn uejQ ish,q foa Tng ;`;s mqohs' Tfnz ieoeyej;a;` o Tng m@Yxid lr;s' Tjzyq Tfnz rdcHfha uysuh jrAKkd lr Tfnz n, uysuh .eko l;d lr;s' tfia lrkafka fojsZ|=kaf.a m@n, ls@hd;a rdcHfha f;afcda uysuh;a usksiqka yg okajk msKsih' Tfnz rdcHh iodld,sl h' Tfnz wdOsm;Hh o ish,q mruzmrdj, u mj;afka h' iusZodfKda ish,q fmdfrdka|= bgq lrk fial' ;uka lrk ish,af,ys oS fu;a is;a jvk fial'

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a fldgils'

t<sorjzj 21& 1-5

Wkajykafiaf.a Tjqkaf.a fofk;ska ish,q lZ|=ZM msiouk fial'


bkamiq uu w,q;a wyila o w,q;a fmdf<djla o osgsus' m<uq wyi;a m<uq fmdf<dj;a myj .sfha h' uqyqo o ;j;a fkdjSh' ;jo" ;udf.a iajdus mqreIhdg irik ,o ukd,shl fuka iQodkuz lrkq ,enQ Y`oaO k.rh jk w,q;a fcrei,u" fojshka jykafia fj;ska iajrA.fhka neitkq osgsus' isxydikfhka uyd yZvla fufia lshkq weiSus' fukak" fojshka jykafiaf.a jdiNjkh" ukqIHhka iuZ.h' Wkajykafia Tjqka iuZ. jdih lrk fial' Tjzyq Wkajykafiaf.a fikZ. jkafkdah' fojshka jykafia u Tjqka iuZ. jev jiuska" Tjqkaf.a fojshka jykafia jk fial' Wkajykafia Tjqkaf.a fofk;ska ish,q lZ|=ZM msiouk fial' urKh ;j;a ke;' je<mSu o yeZvSu o fjzokdj o ;j;a ke;' m<uq ms<sfj, myj .sfha h' tjsg isxydikfhys jev yqka ;ekeka jykafia l;d fldg" n,j" uu ish,a, w,q;a lrus hs jod< fial' Wkajykafia ;j|=rg;a l;d fldg ,shkak" ukao" fuz jpk jsYajdi lghq;` h' ienEuh hs jod< fial'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 286 f;jk jir

W;a:dk iuh

miajk breosk

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd uu Tng w,q;a wd{djla fous' uu Tng fm@au l<dla fuka Tn;a tlsfkldg fm@au lrkake hs fcAiqia iajduSka jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

cqjduz 13& 34

iqjsfYaIh

cqjduz 13& 31-35

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

uu Tng w,q;a wd{djla fous' tlsfkldg fm@au lrkak'


cQoia msg;g .sh l<"fcAiqia jykafia l;d fldg" oeka ukqIH mq;@hdKka uysuhg meusK we;' t;`udKka ;`<ska fojshka jykafia o uysuhg meusKs fiala kuz" fojshka jykafia ;uka ;`<ska Tyq o uysuhg muqKqjk fial' th jydu lrk fial' orefjks" ud Tn iuZ. isgskafka ;j gsl fjz,djla mufKls' Tn ud fidhkq we;' tfy;a ud cqfojzjrekag lSjdla fuka oeka Tng lshus' ud hk ;ekg Tng meusKsh fkdyelsh' uu Tng w,q;a wd{djla fous' tlsfkldg fm@au lrkak' ud Tng fma@u l<dla fuka Tn;a tlsfkldg fm@au lrkak' Tn tlsfkldg fm@au lrkakdyq kuz" thska Tn udf.a f.da,hka nj ish,af,da oek .ks;s hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

287

f;jk jir

W;a:dk iuh

ihjk breosk

W;a:dk iufha ihjk breosk


m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 15& 1-2" 22-29

wjYH foa yer wka lsis nrla Tn msg fkd;enSu Y`oaOd;auhdKka yg;a wmg;a hym;e hs fmkS we;'
cqofhka iuyr fofkla wjq;a" fudafiiaf.ka mej; tk isrs; f,i Tn prAufPAokh lrkq fkd,enqjfyd;a Tng .e<jSu ,ensh fkdyels h hs ifydaorhkag b.ekajQy' tfyhska Tjqka o mdjq,q yd ndrAKnia o w;r fjz.fhka jdo jsjdo we;s jsh' fuz m@Yakh .ek wfmdaia;`ZMjreka iy iNd uQ,slhkaf.ka jspdrk msKsi mdjq,q iy ndrAKnia o wka;sfhdalsfhka ;j;a iuyr fofkla o fcrei,ug hejSug kshu lrkq ,enQy' tl, ;uka w;frka ksfhdacs;hka f;dardf.k" Tjqka mdjq,q iy ndrAKnia iuZ. wka;sfhdalshg hejSu hym;ehs wfmdaia;`ZMjrekag o iNd uQ,slhkag o uqZM iNdjgo fmkS .sfha h' f;dard.kq ,enqfjda kuz ifydaorhka w;r uQ,slhka jk ndrAKnia kuz ,;a cQoia iy iS,ia h' Tjqka w; fufia ,shd hjk ,oS' wfmdaia;`ZMjre o ifydaor iNd uQ,slhka o jk wms wka;sfhdalsfhys;a isrshdfjys;a is,sishdfjys;a jik jscd;s jQ ifydaorhka fj; iqn m;uska fufia ,shd tjuq' wfma wkque;sh fkd,;a iuyfrl` wm w;frka msg;aj f.dia" fkdfhla foa lshd Tn l<Uuska Tfnz is;a wjq,a l< nj wms weiSuq' tfyhska ;ukaf.a osjs fkd;ld" wmf.a iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafiaf.a kduh ksid cSjs; leml< wmf.a fm@auKSh jQ ndrAKnia o mdjq,q o iuZ. ksfhdacs;hka f;dardf.k Tn fj;g tjSug iq|=iq hhs /iajQ wmf.a talu;sl ;srKh jsh' tfyhska cQoia o iS,ia o Tn fj; tjuq' Tjqka fuz ldrKhu Tng lg jpkfhka o lshkq we;' tkuz foaj ms<suj,g ms|+ fohska o f,hska o fndgqj usrsld uerE i;`ka lEfuka o ldu us:Hdpdrfhka o Tn je<lsh hq;` nj usi" fjk lsis nrla Tn msg fkd;enSu hym;ehs Y`oaOd;auhdKkag;a wmg;a fmkS .sfha h' Tn fuzjdhska j<lskakyq kuz hym;s' Tng fi;a fjzjd
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 288 f;jk jir

W;a:dk iuh

ihjk breosk

ms<s;`re .Sh .S;dj,sh 67& 1-2" 4-5" 7 ms<s;`r& wfyda fojsZ|=ks" ish,q cd;SyQ Tn mii;ajd' .Sh & fojsZodfKda wm fj; ohd fjuska
wmg lreKdj fmkajk fialajd tjsg uqZM f,dj Tfnz leue;a; oek .kafka h' ish,q jscd;Syq Tfnz .e<jSfuz n,h oek .kafkda h' Tn idOdrK f,i usksiqka jsksYaph lrk fial' usysmsg ish,q jscd;Ska yg Tn uZ. fmkajk fial' tnejska il, ckhd mS@;su;aj i;`gska .S .h;a jd wfyda fojsZ|=ks" ck;dfjda Tn mii;ajd' ish,q cd;Syq Tn mii;ajd' wfma fojsZodfKda wmg wdisrs jiajk fialajd fmdf<da jeis ish,af,da t;`ukag .re lr;ajd

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a fldgils'

t<sorjzj 21& 10-14" 22-23

iajrA.fhka my<jk Y`oaO k.rh osgsus'


wd;auhdKka jykafiaaf.a wdkqNdjfhka Tyq uyd Wia lkaolg ud f.k f.dia Y`oaO k.rh jQ fcrei,u foaj f;aciska jsrdcudkj" fojshka jykafia fj;ska iajrA.fhka nei tkq ug fmkajSh' ta k.rfha oSma;sh b;d wkrA> udKslHhla fuka tkuz" m<sZ.` fuka jsksjso fmfkk iQrAhldka; u,la fuka jsh' jdi,a fodrgq fodf<dilska hq;a uy Wia mjqrla th jfgz ;snsKs' ta fodrgq <Z. foaj |+;fhda fodf<dia fofkla jQy' tajd msg BY@dfh,a mq;@hkaf.a f.da;@ fodf<dfia kdu ,shd ;snsKs' kef.kysrska fodrgq ;`kla o" W;`frka fodrgq ;`kla o ol`fKka fodrgq ;`kla o niakdysfrka fodrgq ;`kla o jsh' kqjr mjqfrys w;a;sjdruz fodf<dila jsh' tajd msg neg,q fmda;lhdKkaf.a wfmdaia;`ZMjreka fodf<dia fokdf.a kdu fodf<di ,shd ;snsKs' uu tys foaj ud<s.djla fkdosgsus' ukao" irAj mrdl@u fojs iajduSka jykafia;a" neg,q fmda;lhdfKda;a ta foaj ud<s.dj jQ fial' foaj f;aciska kqjr wdf,dal jQQ nejska o" neg,q fmda;lhdKka tys myk jk nejska o tys iQrAhhdf.a fyda pka|@hdf.a fyda nen<Sula wjYH ke;'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 289 f;jk jir

W;a:dk iuh

ihjk breosk

idOqldrh

cqjduz 14& 23

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd hfula ug fm@au lrkafka kuz" fyf;u udf.a OrAuh ms<smoskafka h' udf.a mshdKka jykafia o Tyqg fm@au lrk fial' wms Tyq fj;g meusK Tyq iuZ. jdih lrkafkuq' hs iajduska jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 14& 23-29 ud Tng b.ekajQ ieu foa Y`oaOd;auhdfKda Tng u;la lr fokakdy'

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia jykafia cqodia bialdrsfhd;a fkdjk wfkla cqodiag ms<s;`re fouska" hfula ug fm@au lrkafka kuz" fyf;u udf.a OrAuh ms<smoskafka h' udf.a mshdKka jykafiao Tyqg fm@au lrk fial' wms Tyq fj;g meusK Tyq iuZ. jdih lrkafkuq' ug fm@au fkdlrkakd udf.a OrAuh fkdms<smosshs' Tn wik OrAuh udf.a fkdj" ud tjd jod< mshdKka jykafiaf.a OrAuhh' Tn iuZ. isgsk w;r uu fuz foaj,a Tng lSfjus' tfy;a udf.a kdufhka mshdKka jykafia tjk iydhodhlhdKka jykafia" tkuz Y`oaOd;auhdKka jykafia ish,a, Tng W.kajuska" ud jod< ish,a, Tng isysm;a lrjk fial' Ydka;sh Tn fj; m@odkh lr hus' udf.a Ydka;sh Tng fous' ud th Tng fokafka f,dalhd fokakdla fuka fkdfjz' Tfnz is;a le<fUkakg j;a nsh jkakg j;a bv fkdfokak' uu f.dia kej; Tn fj;g tus hs ud Tng lS nj Tn weiqjdyqh' Tn ug fm@au l<dyq kuz ud mshdKka jykafia fj;g hk nejska Tn mS@;s jkakdyqh' ukao" mshdKka jykafia ug jvd W;`uz h' ta foa is|= jQ l, Tn jsYajdi lrk msKsi" th is|=jkak fmr" oekg u Tng lshd we;'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 290 f;jk jir

W;a:dk iuh

iaj.dfrdayKh

i|dKkaf.a iaj.dfrdayK ux.f,da;aijh


W;a:dk iuh - i;ajk breosk m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 1&1-11

Tjqka n,d isgshoSu iajduska jykafia iajrA.hg ke.`K fial'


;sfhdams,ia ;`fuks" fcAiqia jykafia l<djQo b.ekakqjdjQo ish,q foa" uq, isgu Wkajykafia f;dard.;a wfmdaia;`ZMjrekag Y`oaOd;auhdKka lrKfldgf.k wK oS Wkajykafia iajrA.hg Tijd .kq ,enQ oji olajd udf.a m@:u lD;sfhys uu jsia;r lf<us' Wkajykafiaf.a urKfhka miq i;<sia ojila w;r;`r Tjqkag orAYkh fjuska o fojshka jykafiaf.a rdcHh .ek foaYkdlruska o fndfyda ksiel idlaIsj,ska Wkajykafia cSjudkj m@ldY jQ fial' Wkajykafia Tjqka iu. wdydr j<Zouska isgshoS Tjqka wu;d" Tn fcrei,fuka bj;aj fkdf.dia" ud jod< mrsos mshdKka jykafia f.a fmdfrdka|=j n,dfmdfrd;a;`fjka isgskak' ukao" fcdydka j;`frka fn#;Siau iakdmkh lf<ah' tfy;a uska fkdfnda ojilska Tn Y`oaOd;auhdKkaf.ka fn#;Siau iakdmkh lrkq ,nkakyq h hs jod< fial' wfmdaia;`ZMjreka tla/iajQ l<" iajduskS" Tn h<s;a BY@dfh,a rdcH msysgqjk ld,h fuh oe hs Tjzyq Wkajykafiaf.ka weiQy' Wkajykafia ms<s;`re fouska" mshdKka jykafia iajlSh wdOsm;Hfhka kshu l< ld,hla o" wjia:djka o oek.ekSu Tng whs;s ldrshla fkdfjz' tfy;a" Y`oaOd;auhdKka jykafia Tn flfrys meusK l< Tn n,h ,nkakyqh' tjsg Tn fcrei,fuyso uqZM cqofhys yd iudrsfhys o fmdf<dfjz iSudka;hka olajd o udf.a idlaIsldrfhda jkakyqh hs jod< fial' Wkajykafia fufia jodrd Tjqka n,disgshoS u Tijd.kq ,en" j,dl`<lska jeiS Tjqkag fkdfmkS .sh fial'
breosk iqmqj; 291 f;jk jir

W;a:dk iuh

iaj.dfrdayKh

Wkajykafia hk l<" Tjqka wyi foi n,df.k isgshoS" iq|= j;ska ieriqKq ukqIHfhda fofofkla Tjqka <Z. isg" .,S,fha jeisfhks" Tn wyi foi n,df.k isgskafka l`ugo$ Tn flfrka Tijd .kq ,enQ fuu fcAiqia jykafia iajrA.hg k.skq |=gq fia u wdmiq jvskq we;e hs lSy'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& fojs;`uka yg meiiquz .S .hkak' .Sh & ijz i;`ks" w;a fmd<ika fokak'

.S;dj,sh 47& 1-2" 5-8

ch f>daId kxjd fojsZ|=kag ;`;s fokak' w;s W;`uz iusZodfKda nshlre h' uq,q uy fmdf<dj flfrA w. rch' ch f.di kxjd" ldy, yZv m;`rd" t;`udfKda isyiqk u; ke.`K fial' fojs;`uka yg .S miia k.kak' .S miia k.kak' wfma ksrsZ|= yg .S miia k.kak' fojsZodfKda uqZM forKg ksrsZodfKda h' t;`uka yg .S meiiquz .hkak' fojsZodfKda cd;Ska w;r rcsZodfKda h' t;`udfKda iqjsY`oaO isyiqka wrd jev isgsk fial'

fojk lshejSu

fyfn@jz 9& 24-28" 10& 19-23

fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

fojshka jykafia wnsuqfjys fmkS isgsk msKsi ls@ia;`ia jykafia iajrA.hgu we;`,q jQ fial'
ls@ia;`ia jykafia wm Wfoid fojshka jykafia wnsuqfjys oeka fmkS isgsk msKsi" kshu Y`oaOia:dkfha ixfla;h f,i w;ska iE|= Y`oaO ia:dkhg fkdj" iajrA.hg u we;`ZM jQ fial' kdhl mQclhd wkqkaf.a f,a /f.k wjqre|= m;d Y`oaOia:dkhg we;`ZM jkakdla fuka" Wkajykafia kej; kej;;a ;uka u
breosk iqmqj; 292 f;jk jir

W;a:dk iuh

iaj.dfrdayKh

Tmamq lrk msKsi we;`ZM fkdjQ fial' tfia fkdjQfha kuz" f,dalh uejSfuz mgka fkdfhla jr" Wkajykafiag jo fjzokd jsZoSu wjYH jkq we;' tfy;a Wkajykafia ;uka u mQcd lsrSfuka mdmh |=re lrk msKsi fuz hq.dka;fha oS ioygu tl jrla m@ldY jQ fial' ;jo tl jrla urKh;a" bkamiq jsksYaph;a we;' tfiau fndfyda fofkl`f.a mjz |=re lrk msKsi tlu jrla ls@ia;`ia jykafia osjs ms|+ fial' ;jo" mdmh |=re lrk msKsi fkdj" Wkajykafiaf.a wd.ukh n,d isgskakkag .e<jSu fok msKsi" Wkajykafia fojk jr m@ldY jk fial' tnejska ifydaorjreks" Wkajykafia osjs msoSu fya;`fldg f.k Y`oaOia:dkhg we;`ZMjSug wmg ksoyi ;sfnz' Wkajykafia iajlSh YrSrh kue;s ;srh ueoska wm Wfoid w,q;a cSjudk udrA.hla jsjD; lr |=ka fial' ;jo fojshka jykafiaf.a .DyjdiSka flfrys W;`uz mQclfhla o wmg isgshs' tnejska wms kmqre yDoh idlaIshlska mjs;@ lrkq ,enQ is;a o msrsis|= j;`frka fOdajkh l< YrSr o we;sj wjxl is;la yd taldka; weoySfuz iy;slh o we;sj fojshka jykafia fj; <Z.d fjuq' fmdfrdka|=j |=ka ;ekeka jykafia jsYajdijka; nejska wm ms<s.;a n,dfmdfrd;a;`fjys fkdfi,a jS ia:Srj" msysgd isgsuq'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

uf;jz 28& 19-20

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn f.dia il, cd;Ska f.da,hka lrkak' ud Tng wK l< ish,a, rlaId lrkakg Tjqkag W.kajkak' uu o ioygu Tn iuZ. isgsus' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

293

f;jk jir

W;a:dk iuh

iaj.dfrdayKh

iqjsfYaIh

,Qla 24& 46-53

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Wkajykafia Tjqkag wdYsrAjdo lr;au iajrA.hg Tijkq ,enQy'

fufia ls@ia;`ia jykafia jo jsZoskakg;a" ;`kajeksod u<jqkaf.ka ke.sgskakg;a" fcrei,fuka mgkaf.k il, f,daljdiSkag ukia:dmkho mjz ludj o" Wkajykafiaf.a kdufhka m@ldY lrkq ,nkakg o hq;`u hhs ,shd we;' Tn fuz foa j,g idlaIsldrfhda jkakyq h' n,kak" uu udf.a mshdKka jykafiaf.a fmdfrdka|=j Tn fj; f.fkus' tfy;a by<ska jk n, mrdl@ufhka Tn yeu ikakoaO lrkq ,nk ;`re k.rfhys kej;S isgskake hs jod< fial' Wkajykafia fn;dksh olajd" Tjqka leZojd f.k f.dia" ;ukaf.a w;a Tijd Tjqkag wdYsrAjdo l< fial' tfia wdYsrAjdo lroaoSu" Wkajykafia Tjqka flfrka fjkaj" iajrA.hg Tijd .kq ,enQ fial' Tjzyq Wkajykafiag kuialdr fldg buy;a mS@;shlska fcrei,ug yerS wjq;a" ksr;`re foaj ud<s.dfjys fojshka jykafiag m@Yxid lruska l,a .; l<y'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

294

f;jk jir

W;a:dk iuh

i;Ajk breosk

W;a:dk iufha i;ajk breosk


iaj.dfrdayK ux.,Hh n%yiam;skaod meje;ajQfha k

m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 7& 55-60

wkak iajrA.h jsjr jS we;' ukqIH mq;@hdKka fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi ke.sg isgskjd ug fmfka'
iaf;amka Y`oaOd;aufhka mQrAKj" iajrA.hg ne,au fy<d" fojshka jykafiaf.a f;acY@Sh;a" Wkajykafiaf.a ol`Kq me;af;a fcAiqia jykafia ke.sg isgskjd;a oel" wkak" iajrA.h jsjr jS we;' ukqIH mq;@hdKka fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi ke.sg isgskjd ug fmfkah hs lSh' tfy;a Tjzyq uy;a Ynzofhka fudryZv .id" ;ukaf.a lka jidf.k tl is;ska Tyq msgg lvd mek" Tyq kqjrska msg;g weo" Tyqg .,a .eiQy' idlaIsldrfhda ;ukaf.a weZ|=uz idjq,a kuz fh#jkhl`f.a mduq, ;enQy' fcAiqia iajduska jykai" udf.a wd;auh ms<s.; uekje hs lshd iaf;mka hdpz[d lroaoS Tjzyq Tyqg .,a .eiQy' Tyq oKska jegS" iajduska jykai" fuz mdmh Tjqka msg fkd;enqj uekje hs uy;a yZvska fudr .id lSh' fufia lshd Tyq osjx.; jsh'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 97& 1-2" 6-7" 9

ms<s;`r& iusZodfKda rcluz lrk fial'


uqZM fmdf<da ;,hg fY@aIaG jk fial'

.Sh

& iusZodfKda rcluz lrk fial' usys;,h mS@;s fjzjd


osjhska ish,a, mS@;s m@fudao fjzjd j<dl`ZM iy wZ|=r t;`uka jglr isgskafkah' oeyeuslu yd hqla;sh t;`ukaf.a isyiqfka mokuz h'

breosk iqmqj;

295

f;jk jir

W;a:dk iuh

i;Ajk breosk

fojzf,dj t;`ukaf.a idOdrKlu m@ldY lrkafka h' il, ck;dfjda t;`ukaf.a uysuh krUkafkda h' rEm jZoskafkda o ms<su .ek mdrgzgq lrkafkdao ,cAcd fj;ajd ish,q fojs foaj;dfjda fojsZ|=kag ysi ku;ajd ijz n,e;s fojz iusZ|=ks" Tn uqZM fmdf<da ;,hg fY@aIaG jk fial' ish,q fojs foaj;djkag jvd Tn W;`uz jk fial'

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a fldgils'

t<sorjzj 22& 12-14" 16-17" 20

fcAiqia iajduSka jykai" jevsh uekj'


fukak" uu blaukska u tus' tlsfkldg ;u ;ukaf.a ls@hd wkqj fok msKsi ud iuZ. jsmdl f.k tus' uu w,amd iy Tfu.d h' uu m<uqjekakd iy wka;suhd h' wdruzNh yd wjidkh h hs Wkajykafia jodrk fial' cSjk jDlaIhg <Z.d jSug whs;sh ,efnk msKsi;a" jdi,a fodrgqj,ska k.rhg we;`ZM jkakg yelsjk msKsi;a" ;ukaf.a iZM fidaod .kakd ;eke;af;da Nd.Hjka;fhdah' fcAiqia jykafia jk uu iNdjkaf.a hym; Wfoid fuz foaj,a m@ldY lrk msKsi udf.a |+;hd tjsus' uu jkdys odjs;af.a jxYfha uq, o thska mej; tkafkla o fjus' uu iqosf<k myka ;rej fjus' wd;auhdKka jykafia o ukd,sh o tkake hs lsh;s' wikafkda o tkake hs lsh;ajd msmdih we;af;da o t;ajd leu;s flfkla cSjk meka fkdus<fha .ks;ajd fuz ldrKd .ek idlaIs ork ;ekeka jykafia" ienejska u uu blaukska u tus hs jodrk fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn wkd: jSug bv fkdfokafkus' uu kej; Tn fj; wdmiq tkafkus' tjsg Tfnz yo mS@;sfhka mskd hkafkah hs iajduska jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 296

cqjduz 14&18

f;jk jir

W;a:dk iuh

i;Ajk breosk

iqjsfYaIh

cqjduz 17& 20-26

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

mshdfKks" Tjqka o wm ;`< tal;ajhla l< uekj'


fudjqka .ek muKla fkdj" fudjqkaf.a jpkh lrKfldgf.k ud woyd. kakd wh .ek;a hdpz[d lrus' mshdfKks" ud fufia hdpz[d lrkafka Tn ud ;`< o ud Tn ;`< o isgskakdla fuka" Tjqka o wm ;`< tal;ajhla jk msKsi;a" Tn ud tjd jod< nj f,dalhd jsYajdi lrk msKsi;a h' wm tal;ajhla j isgskakd fiau" Tjqkq;a tal;ajhla jk msKsi Tn ug |=ka f;acYS@h uu Tjqkag |=ksus' fufia lf<a ud Tjqka ;`< o Tn ud ;`< o isgSfuka" Tjqka iuzmQrAK f,i tal;ajhg meusfKk msKsi;a" Tn ud tjd jod< nj o Tn ug fm@au l<dla fuka" Tjqkag;a fm@au l< nj o f,dalhd oek .kakd msKsi;a h' mshdfKks" f,dalh uejSug fmr Tn ug fm@au l< ksid ug mejrE f;acYS@h" Tn ug |=ka wh jsiska olsk msKsi" ud isgsk ;ek Tjqkq;a isgskjdg leue;af;us' OdrAusl mshdfKks" f,dalhd Tn oek.;af;a ke;' tfy;a uu Tn oek.;sus' ;jo Tn ud tjd jod< nj fudjqyq oks;s' Tn ug oelajQ fm@auh Tjqka ;`< jk msKsi;a" ud o Tjqka ;`< jk msKsi;a" Tnf.a kduh Tjqkag okajd jodf<us' ;j;a okajd jodrkafkus'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

297

f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

Y=oaOd;au wd.uk ux.f,da;aijh


mQj rd;S% mQcd fufyh
m<uqjk lshejSu
(my; iZoyka lshejSuzj,ska tlla f;dard .; yelsh' fuu lshejSuz fikiqrdod iji meje;afjk osjH mQcd fufyhhkaysoS Ndjs;d l< yel')

1' W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGfhls'

W;am;a;s 11& 1-9

iusZodKka jykafia Tjqkaf.a NdIdj jshjq,a l< fial'


;jo" ta ld,fha oS il, f,da jeis usksiqka l;d lf<a tlu NdIdjls' Ndjs;d lf<a o tlu jpk ud,djls' kef.kysr osYdjg hk w;r IskdrA kuz m@ foaYfha ;eks;,djla iuzn jS" Tjzyq tys mosxps jQy' Tjzyq tlsfkldg l;d lruska tkak" wms .fvd,a idod tajd fydZog mqZMiaiuq hs lSy' fufia Tjzyq .,a fjkqjg .fvd,a o yqKq nodu fjkqjg lS,a o mdjspzps l<y' tjsg Tjzyq l;d fldg" tkak" wms wyi Wig k.sk fld;la we;s k.rhla wmg u f.dvk.d lSrA;su;a fjuq' ke;akuz usysmsg wmg iS iS lv jsisr hkakg is|=jkq we;e hs lSy' ta usksiqka f.dvke.~ k.rh iy fld; ne,Su iZoyd iusZodKka jykafia nei jevsh fial' Wkajykafia" n,kak" fuz ish,af,da tlu ck;djls' Tjzyq ish,af,da u tlu NdIdjla l:d lr;s' fuz Tjqka lrkakg hk foaj, uq,a mshjr h' jevsl,a hkakg fmr Tjqkag l< fkdyels lsishuz fohla fkdjkq we;' tnejska wms nei f.dia tlsfkldg fkdjegfyk mrsos Tjqkaf.a NdIdj wjq,a jshjq,a lruq hs jod< fial' fufia Wkajykafia fmdf<da ;,h u; Tjqka jsiqrejd yersh fial' Tjzyq o k.rh f.dvke.Su keje;ajQy' iusZodKka jykafia ta k.rfhys oS uqZM ck;djf.a u NdIdj wjq,a jshjq,a lr Tjqka uy fmdf<dj mqrd jsiqrejd yersh nejska Bg ndfn,a lshd kuz lrk ,oS'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 298 f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

2' kslauhdu fmdf;ka .;a mdGfhls' kslauhdu 19& 3-8" 16-20 iSkdhs lkao u; iusZodKka jykafia ish fikZ.g orAYkh jQ fial'
fudafiia fojshka jykafia yuqjSug lkaog kexf.ah' tjsg iusZodKka jykafia lkafoa isg Tyqg yZv .id" kqU cdfldnzf.a fm<m; jk bYardfh,a ckhdg fufia lsj hq;`h' ud usir jeishkag l< foa o" ud kqU,d rdcd,shl`f.a mshdm;a Wv f.fkk fuka ud fj; kqU,d Wiq,d f.k meusKs whqre o kqU,d |=gqjyqh' tnejska oeka b;ska kqU,d ienejskau udf.a yZvg lSlre jkakyq kuz" udf.a .sjsiqu ms<smoskakyq kuz ish,q fikZ. w;`rska kqU,d ug u whs;s iuzm; jkakyq h' ukao" uqZM uy fmdf<dj ud i;`h' kqU,d ug mQcl rdcHhla o lemjQ cd;shla o jkakyq h' hs jod< fial' bkamiq fudafiia meusK fikZ.f.a m@cd uQ,slhka leZojd iusZodKka jykafia Tyqg wK l< fuz ishZM foa Tjqkag oekajSh' tjsg uqZM fikZ. o tlai;aj ms<s;`re fouska" iusZodKka jykafia jod< ish,a, wms bgq lrkafkuq hs lSy' bkamiq fudafiia fikZ. lSfoa iusZodKka jykafiag ie, lf<ah' ;`kajk oji Wod jQ jsg lkao u; fuz> .rAckd yd js|=,s flgSuz o" >k j,dl`<la o ;o fydrKE yZvla o jsh' lZojqfrA isgs ishZM fikZ. fjjz,kakg jQy' tjsg fudafiia fojshka jykafia yuqjk msKsi fikZ. lZojqfrka msg;g f.kdfjz h' Tjzyq lkao mduq, isg .;ay' iusZodKka jykafia .sks cd,djlska lkao u; nei jod< nejska th iuzmQrAKfhka u |=uska jeiS ;snsKs' tys |=u" WZ|=kl |=ula fuka kexf.a h' ;jo uqZM lkao u fjz.j;a f,i foorkakg jsh' fydrKE yZv o os.g u ko fouska tkak tkak jevs jsh' fudafiia l:d l< jsg fojshka jykafia .s.`reuz yZvlska W;a;r |=ka fial' iusZodKka jykafia tjsg iSkdhs lZ|= uq|=kg nei jod< fial' Wkajykafia fudafiia lZ|= uq|=kg leZojQ nejska Tyqo tys ke.S .sfha h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

299

f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

3' kslauhdu fmdf;ka .;a mdGfhls'

tilsfh,a 37& 1-14

uu kqU,df.a fidfydka jsjr fldg kqU,d ke.sgqjd bYardfh,a rgg f.fkkafkus'


iusZodKka jykafiaf.a yia;h ud msg meusKsfha h' Wkajykafia ish wd;audkqNdjfhka ud msg;g muqKqjd weglgq j,ska msrS ;snqKq usgshdj;la ueo ud isfgjz fial' Wkajykafia ug tajd w;frA Tn fudn hkak ie,iQ fial' tjsg usgshdjf;a weglgq nyq,j ;sfnkq uu osgsus' tajd fydZogu jsh<S ;snqfKa h' Wkajykafia ug l;d fldg" ukqIH mq;@h" fuz weglgq j,g cSj;a jsh yelsoe hs udf.ka weiQ fial' uu o ufyda;a;u fojs iajduska jykai" th okafka Tn h hs W;a;r |=ksu' Wkajykafia h<s;a ug l;d fldg" kqU fuz weglgqj,g osjeia jels mjid fufia lshkak' wfyda jsh<s weglgq iusZodKka jykafiaf.a jpkh wikak' fuz weglgq j,g ufyda;a;u fojs iajduska jykafia fufia jodrk fial fukak kqU,d cSj;a jk msKsi kqU,d ;`< cSjk yqiau fy<kafkus' tjsg kqU,d cSj;a jkakyq h' uu kqU,dg kyr fous' kqU,d msg udxYh yg.kajd" kqU,d iuska jid cSj;a jk msKsi kqU,d ;`< cSjk yqiau fy<kafkus' tjsg kqU,d cSj;a jkakyq h' ud iusZodKka jykafia nj kqU,d o oek.kq we;' tjsg ug wK l< f,i uu osjeia jels mejiSus' ud osjeia jels mjioaoS Ynzohla o ig ig .dk yZvla o we;s j tl tl wegh tlg tl;` jsh' uu ne,Q jsg tajdg kyr ;sfnk nj osgsus' udxYh yg.ekS tajd iuska jeiqfKa h' tfy;a tajd ;`< cSjk yqiau fkdjS h' tjsg Wkajykafia ug l;d fldg" kqU cSjk yqiaug osjeia jels mjikak' ukqIH mq;@h" osjeia jels lshuska cSjk yqiaug l;d fldg" ufyda;a;u fojs iajduska jykafia fufia lshk fial' tuznd cSjk yqiau i;r os. iq<Z.ska wjq;a ush .sh fudjqka cSj;a jk msKsi fudjqka ;`<g cSjk yqiau fy<kak lshd lshkakehs ug jod< fial' uu o Wkajykafia ug wK l< mrsos osjeia jels mejiSus' tjsg cSjk yqiau Tjqka ;`<g meusK" Tjzyq cSjh ,en ke.sg" b;d uy;a fiakdjlaj isg .;af;da h' tjsg Wkajykafia ug l;d fldg fufia jod< fial' ukqIH
breosk iqmqj; 300 f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

mq;@h" fuz weglgq jkdys uqZM bYardfh,a jxYh h' wfma weglgq jsh<S wfma n,dfmdfrd;a;`j ke;s jS ;sfnz' wms iyuq,skau isZo oukq ,enSuq hs Tjzyq lsh;s' tnejska kqU osjeia jels mjiuska ufyda;a;u fojs iajduska jykafia fufia jodrk fiale hs lshkak' udf.a ckfhks" uu kqU,df.a fidfydka jsjr fldg kqU,df.a fidfydkaj,ska kqU,d ke.sgqjd" kqU,d bY@dfh,a rgg muqKqjkafkus' tuznd udf.a fikfZ.ks ud kqU,df.a fidfydka jsjr fldg kqU,df.a fidfydkaj,ska kqU,d ke.sfgjz jsg ud iusZodKka jykafia nj kqU,d oek .kq we;' kqU,d cSj;a jkq msKsi uu kqU,d ;`< udf.a wd;audkqNdjh ksoka lr kqU,df.a rfgys kqU,d msysgqjkafkus' fufia iajduska jk ud tfia jod< njo th bgq l< njo kqU,d oek .kakyqh' iusZodKka jykafia fufia jodrk fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

301

f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 104& 12" 24" 27-30

ms<s;`r& iusZ|=ks" Tn jykafiaf.a iamS@;`j tjd" fmdf<da ;,h wZM;a l< .Sh&
uekj' udf.a is; iusZ|=ka miikak' udf.a fojs iusZ|=ks" Tn b;d W;`uz h' Tn f;o uysufhka ieriS isgsk fial' Tn wdf,dalh kue;s jia;@h yeZo me<Zo isgsk fial' jshkla fuka wyi jsysod,k fial' iusZ|=ks" Tfnz lrAudka; fldmuK jsjsOdldro$ Tn ish,a, m@{dfjka uejQ fial' fmdf<dj Tn uejQ i;`kaf.ka msrS we;' Wkaf.a lEu kshu l,g ,efnk msKsi Wka ishZM fok Tn foi n,d isgs;s' Tn Wkag fok foa Wka tl;` lr .ks;s' Tfnz w; jsoyk jsg Wka l`i.skak ksjd .ks;s' Tfnz uqyqK Tn iZ.jk l< Wka ish,a, le<fU;s' Tn Wkaf.a yqiau meyer.kak l< Wka keiS |+js,s njg yerS h;s' tfy;a" Tn Wkag yqiau fok l, Wka h<s;a ujkq ,n;s' Tn fmdf<da ;,hg kj osjshla fok fial'

fojk lshejSu

frdau 8& 22-27

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

Y`oaOd;auhdfKda lsj fkdyels wfma iqiquz,Euz j,oS wm fjkqfjka whosk fial'


ujd we;s jsYajh fuz olajd u m@ij fjzokdfjka flZosrs .dkd nj wms oksuq' tmuKla fkdj" wd;auhdKka jykafia flfrka jk oSukdfjz kdUq,a M, ,enQ
breosk iqmqj; 302 f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

wms o" wfma ldhsl usoSu jk" mq;@lug ms<s.kq ,enSfuz n,dfmdfrd;a;`fjka wm ;`<u iqiquz,uq' wm .e<jSu ,nd .;af;a n,dfmdfrd;a;`j lrKfldgf.k h' fmfkk foa .ek n,dfmdfrd;a;`j" n,dfmdfrd;a;`jla fkdfjz' fmfkk fohla .ek n,dfmdfrd;a;` jkafka l`ugo$ tfy;a wms fkdfmfkk fohla n,dfmdfrd;a;` fjuq kuz" th bjis,af,ka hq;`j n,d isgsuq' tf,iu Y`oaOd;auhdKka jykafia;a wmf.a |=rAj,lfuz oS wmg wdOdr fok fial' ksis f,i hdpz[d l< hq;af;a flfia oehs wms fkdoksuq' tfy;a Y`oaOd;auhdKka jykafiau jpk j,ska lsh fkdyels wfma iqiquz,Euzj, oS fojshka jykafia fj; wm fjkqfjka whosk fial' wm is;a i;kays we;s ish,a, jsuid n,k fojshka jykafia Y`oaOd;auhdKkaf.a whe|=uz okakd fial' ukao" Y`oaOd;auhdKka" ieoeyej;`ka Wfoid lrk whe|=uz foaj woyig tlZ. jk nejsks'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Y`oaOd;auhdfKks" jevulr Tnf.a jsYajdiSkaf.a yDohka msfrjzj uekj' Tnf.a fm@aufha .skak Tjqka ;`< oe,ajqj uekj' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 7& 37-39 Tyq ;`<ska cSjk c, oyr .,kafka h'

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufia h'

l~vdruz ux.,Hfha wjidk uyd ojfia fcAiqia jykafia ke.sg yZvk.d hfula msmdifhka isgs;a kuz Tyq ud fj;g meusK mdkh flfrAjd' Y`oaO ,shjs,af,ys lshd ;sfnk mrsos ud flfrys woykakd ;`<ska cSjkodhl c,Odrd .,kafka h hs m@ldY l< fial' Wkajykafia fufia jodf<a ;uka jykafia flfrys woyd .;a;jqka u;` ,nkakg isgsk Y`oaOd;auhdKka jykafia ms<snZoj h' Y`oaOd;auhdKka ta ;dla fkdfok ,oafoa h' ukao" fcAiqia jykafia ta ;dla uysuhg m;a fkdjQ nejsks'
iqjsfYaI jdlHh tfia h'
breosk iqmqj; 303 f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

Y=oaOd;au wd.uk ux.f,da;aijh


ux., osk mQcd fufyh
m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 2&1-11

ish,af,da Y`oaOd;auhdKkaf.ka mQrAK jS wkH NdIdj,ska l;d lrkakg jkay'


;jo fmka;fldia; oskh meusKs l<" Tjzyq ish,af,da tla ;efkl /iaj isgshdy' tl," iev iq<Z.la yukakdla jeks yZvla yosisfhka meusKsfha h' Tjqka ysZof.k isgs f.h uq,qukskau thska msrS .sfhah' .sks o,q jeks osjz fnoS f.dia Tjqka tlsfkld u; msysgkq Tjqkag fmKsks' Tjzyq ish,af,dau Y`oaOd;auhka f.ka mQrAK jS wd;auhdKka Tjqkag |=ka l;d Yla;sh f,i wkH NdIdj,ska l;d lrkakg mgka .;ay' tl, usysmsg yeu rglskau meusKs ne;su;a cqfojzjre fcrei,fuys isgsfhda h' fuz Ynzoh weiqKq flfKysu iuQyhd tla/iajQy' tu l;d Tjqka tlsfkldg ;u ;ukaf.a ujq niska f;areuz .; yels f,i weiqfKka Tjzyq jslaIsma; jQy' Tjzyq ish,af,da mq|=ufhka mq|=uhg m;aj" n,kak" fuz l;d lrk ish,af,da .,S,fhda fkdfj;a o$ wmg yqre mqre|= wfmau ujz niska Tjqka l;dlrkq wm tlsfkldg wefikafka flfia o$ md;sjreka o fuzojreka o t,duzjreka o fuifmdf;aushdfjys;a cqoh iy lmfodalsfhys;a" fmdka;ih iy wisrshdfjys;a" msrS.sh yd muzms,shdfjys;a usirh iy isfrAksh wjg ,snsfha m@foaYj,;a hk fulS foaYjdiSka o frdaufhka meusKs wuq;a;ka jk cqfojzjreka yd cqfojz wd.u je<Zo.;a;jqka o l@S;jreka yd wrdnsjreka o jk wms" wfmau NdIdj,ska fojshka jykafiaf.a n,j;a ls@hd .ek Tjqka l;d lrkq wiuzy hs lSy'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 304 f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

ms<s;`re .Sh
l< uekj'

.S;dj,sh 104&1" 24" 29-31" 34

ms<s;`r& wfyda iusZ|=ks" Tnjykafiaf.a iamS@;`j tjd fmdf<da ;,h w,q;a .Sh & udf.a is; iusZ|=ka miikak'
udf.a fojs iusZ|=ks" Tn b;d W;`uzh' Tn f;o uysufhka ieriS isgsk fial' iusZ|=ks" Tfnz lrAudka; fldmuK jsjsOdldro$ Tn ish,a, m@{dfjka uejQ fial' fmdf<dj Tn uejQ i;`kaf.ka msrS we;' Tfnz uqyqK Tn iZ.jk l< Wka ish,a, le<fU;s' Tn Wkaf.a yqiau meyer.kak l< Wka keiS |+js,s njg yerS h;s' tfy;a" Tn Wkag yqiau fok l, Wka h<s;a ujkq ,n;s' Tn fmdf<da ;,hg kj osjshla fok fial' iusZ|=kaf.a uysuh ioygu mj;Sjd iusZodfKda ;uka uejQ ish,a, .ek i;`gq fj;ajd udf.a Ndjkdj iusZ|=kag m@ikak fjzjd ukao" uf.a mS@;sh tkafka t;`ukaf.ka h'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 12& 3-7" 12-13

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

tlu wd;auhdKka ;`< tlu YrSrhla jk f,i m@ido iakdmkh ,enSuq'


tnejska foajd;auhdKka lrKfldgf.k l;d lrk lsisjl` fcAiqia jykafia Ydm,;a flfklehs fkdlshk njo" Y`oaOd;auhdKkaf.ka o lrKfldgf.k usi fcAiqia jykafia iajduska jykafia h hs lSug lsisjl`g fkdyels njo uu Tng ;rfha lshd isgsus' jsjsOdldr oSukd we;;a" isgskafka tlu Y`oaOd;auhdfKda h' jsjsOdldr fiajd we;;a isgskafka tlu iajduska jykafia h' jsjsOdldr foaj n, ls@hd lr;;a" isgskafka ish,a,ka ;`< ls@hdlrk tlu fojshka jykafia h' wfkdkH hym; iZoyd tlsfkldg wd;auhdKkaf.a m@ldYjSula oS we;'
breosk iqmqj; 305 f;jk jir

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

ukqIH YrSrfhys fndfyda wjhj ;snqK;a ta wjhj jsjsOdldr jQj;a ta ish,a, tlu YrSrhla jkakdla fuka ls@ia;`ia jykafia;a tlu YrSrhla jk fial' ukao" cqfojzjreka fyda .S@lhka fyda fjzjd" jy,qka fyda ksoyia wh fyda fjzjd" wms ish,af,dau" tlu wd;auhdKka ;`< tlu YrSrhla jk f,i fn#;Siau iakdmkh ,enSuq' wms ish,af,dau tlu wd;auhdKkaf.ka mdkh lr isgsuq'
foaj jdlHh tfiah'

ux., .Sh
fojka myka usKs kZ.d jvskq iqo;`fka yo mqrd j.`rejd lsZ|=/ia Tnf.a
1 wirKqka ms@fha jvskq jruz fok msfha ys;g t<sh Tn wfka jvskq wm fidhd W;`uz ikiqfjda yo m uZ.`,a idofhda ys;g wud ri kud ika ysZ|= jkafkda ksjk fjfyfioS fyjk .suka fmZMfuoS |=fla m,fm wiajeiquz iqo;a iqrsZ|=fka fy<sfhKs uy nd yfoa wZ|=re ;eka fidhd t<sh oyr m;`rejd yokq weoeyshka
306

fojsZ|= weiqfrdfnz ke;sje usksi mdZMfka fydZoska nsZola jqj kef;a mqrd msrsyqfKa oevsjQ ys; kud fmdnj iS;,qka ojd l`yq-jla ys; yslaujd fydnjkq fm/<d le/j |=is,a md jsh<s nsug oshljd mEreKq ;eka neZo ;jd iqjm;a lefrjd weoeyshka ieoE Tng .e;sj Tn m;d isgsk ieug i;a jruz msysg fokq jvd mska m, i,ld iqn urfKl jr ,nd i;; iemf; isrsmqrd fokq fokq bZ|=rd
f;jk jir

breosk iqmqj;

W;a:dk iuh

Y=oaOd;au ux.f,da;aijh

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Y`oaOd;auhdfKks" jevulr Tnf.a jsYajdislhkaf.a yDohka msfrjzj uekj" Tnf.a fm@aufha .skak Tjqka ;`< oe,ajqj uekj' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 20&19-23

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

mshdKka jykafia ud tjd jod<dla fuka uu o Tn hjus' Y`oaOd;auhdKka ms<s.kak'


i;sfha m<uq jkod jQ tod iji cqfojzjrekag nsfhka Y@djlhka fodrj,a jidf.k isgs ;ekg fcAiqia jykafia jevulr Tjqka ueo isg" Tng Ydka;sh fjzjd hs jod< fial' Wkajykafia fufia jodrd ;uka w;a o we<h o Tjqkag fmkajQ fial' Y@djlfhda iajduska jykafia |=gq l< mS@;sfhka mskd .shy' Tng Ydka;sh fjzjd hs h<s;a Wkajykafia Tjqkag jodrd" mshdKka ud tjd jod<dla fuka uu o Tn hjus hs Tjqkag lS fial' Wkajykafia blans;s Tjqka msg yqiau fy<d" Y`oaOd;auhdKka ms<s.kak" Tn hful`f.a mjz lud lrkakyq o tajd Tjqkag lud lrkq ,efnz' Tn hful`f.a mjz lud fkdlrkakyq o" tajd lud fkdlrkq ,efnzh hs Tjqkag jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

307

f;jk jir

idudkH iuh

Y=oaO jQ ;S%;ajh

YS% Y=oaO jQ ;S%;ajfha ux.f,da;aijh


Y=oaOd;au wd.uk ux.f,da;aijhg miq breosk

m<uqjk lshejSu
ysf;damfoaYfhka .;a mdGhls'

ysf;damfoaYh 8& 22-31

f,dj nsysjkakg fmr uu nsysjS isgsfhus'


iusZodfKda ;uka uejQ yeu fohgu fmr ish,q uejs,sj, m<uqjekakd fuka ud uejQ fial' |=rd;S;fha" uy fmdf<dj we;s jkakg fmr" wdruzNfhaoS uu ujkq ,enqfjus' i;a iuq|=r we;s jkakg fmr" c,h msrekq W,am;a fkdjQ iufhys uu cks; jQfhus' .srsl`ZM yd lZ|= jegs kshu ;ekaj, msysfgkakg fmr udf.a Wm; jsh' iusZodKka uy fmdf<dj yd fl;a j;` ujkakg fmr m@:u mia msve,a, idokakg fmr uu bmso isgsfhus' iusZodKka wyia l`i msysgjQ l< o uu tys isgsfhus' t;`uka uqyqo u; ksuz j<,a, ;nk jsg" by< wyfiys j<dl`ZM msysgqjk jsg" i;a iuq|=r W,am;a ijslrk jsg" uqyq|= c,h tys iSud miq lr fkdnsoS hk fia udhsuz ;nk jsg" fmdf<dfjz mokuz i<l`Kq lrk jsg uu tys isgsfhus' uu t;`ukaf.a ksrAudk Ys,amsfhl` fuka <Z. isgsfhus' ksr;`re t;`uka wnsuqj m@uqos; fjuska" osfkka osk t;`ukaf.a mS@;sh jQfhus' t;`uka ujd ksu l< f,dfjys f,da jeishka iuZ. ikaf;daI jQfhus'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

308

f;jk jir

idudkH iuh

Y=oaO jQ ;S%;ajh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 8& 3-8

ms<s;`r& fojs iusZ|=ks" Tn jykafiaf.a kduh f,da mqrd fld;ruz uysudkajs; o$ .Sh & ish;ska Tn ksu l< wyia ;,h o
Tn msysfgjQ iZouZv, o ;re je,a o ud krUk l,ays" usksid .ek is;kakg ;ruz Tyq ljfrla o$ usksid .ek i<lkakg ;ruz Tyq i;` jgskdlu l`ula oehs ug isf;kafkysh' tfy;a Tn usksid ujd we;af;a fojsZ|=kag muKla fojeks jk f,iska h' f;o hi lsre<la Tyq ysi m<Zok ,oafoa h' Tn uejQ yeu foa Tyqg hg;a l< fial' Tn Tyq uqZM ilaj,g wOsm;s l< fial' ;jo" .j negZM wdoS i;`ka o jk i;`ka o Tyqg hg;a l< fial' wdldY mlaISka yd uqyq|= uiqka o i;a iuq|=r yeu i;`ka o flfrA wOsm;slu usksid yg mjrd |=ka fial'

fojk lshejSu

frdau 5& 1-5

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

Y`oaOd;auhdKka wm yo ;`< j;a l< fm@aufhka ls@ia;`ka jykafia u.ska wms fojshka fj; <Z.dfjuq'
wm weoys,af,ka foaj inZo;djg muqKqjk ,enQ nejska wfma iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia u.ska fojshka jykafia yd iu. wmg iduodkh we;' ;jo weoys,af,ka wmg ,enS we;s fuz foaj jrm@idohg msjsfik u. wmg i,id |=kafka Wkajykafiah' ta ksid wmg ysusjkakg hk foaj uysufha n,dfmdfrd;a;` .ek wms w;sYhska mS@;s m@fudao fjuq' tmuKla fkdj"
breosk iqmqj; 309 f;jk jir

idudkH iuh

Y=oaO jQ ;S%;ajh

mSvd jsZoSfuka bjis,a, o" bjis,af,ka ;ekam;a nj o" ;ekam;a nfjka n,dfmdfrd;a;`jo Wmosk nj oek" wm jsZosk mSvdj,oS jqjo" wms mS@;s m@fudao fjuq' tnZ|= n,dfmdfrd;a;`jlska lsisu l,lsrSula we;s fkdfjhs' ukao wmg fok ,o Y`oaOd;auhdfKda foaj fm@aufhka wfma is;a mqrjk fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd wdruzNh o wjidkh o uu fjus hs jev isgsh" jevisgsk" u;` jvsk irAj mrdl@u iajduska jk fojshka jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

t<sorjzj 1& 8

iqjsfYaIh

cqjduz 16& 12-15 mshdKka i;` ish,a, uf.a h' wd;auhdfKda ud i;` fohska f.k Tng m@ldY lrk fial'

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tng lSug ;j fndfyda foa ug we;' tfy;a oeka tajd ord .ekSug Tng fkdyels h' tfia jS kuq;a ta ;ekeka jykafia" tkuz i;H;djfha wd;auhdKka jykafia meusKs l," Wkajykafia iuzmQrAK i;Hh lrd hdug Tng u. fmkajk fial' ukao" Wkajykafia ish leue;af;ka u l;d fkdfldg" Wkajykafia wik foa u mjid u;` is|=jk foa Tng m@ldY lrkq we;' Wkajykafia ud i;` fohska f.k Tng m@ldY lrk nejska" ud uysuhg muqKqjk fial' mshdKka i;` ish,a, udf.a h' wd;auhdKka jykafia ud i;` fohska f.k Tng m@ldY lrk fiale hs ud lSfjz tnejsks hs iajduska jykafia jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 310 f;jk jir

idudkH iuh

osjH i;am%ido ux.f,da;aijh

osjH i;am%ido ux.f,da;aijh


Y=oaO jQ ;S%;aj ux.,Hhg miq n%yiam;skaod

m<uqjk lshejSu
W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGfhls'

W;am;a;s 14& 18-20

mQm yd usoshqi mQcd lf<a h'


;jo idf,uzys rc jQ mrfud;a;u fojshka jykafiaf.a mQcl jQ fu,a lSifola mQm iy usoshqi f.kejs;a Tyqg wdYsrAjdo lruska" wyi;a fmdf<dj;a ujd jod< mrfuda;a;u fojshka jykafia wdn@uzg wdYsrAjdo lrk fialajd Tfnz i;`rka Tn w;g mdjd |=ka mrfuda;a;u fojshka jykafiag ;`;s meiiquz fjzjd hs lSfjz h' wdn@uz o ish,af,ka oifhka tl Tyqg |=kafka h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& Tn jkdys ioygu mQclfhls' .Sh & iusZodfKda ud iusZ|=kag l;d fldg"

.S;dj,sh 110& 1-4

ud kqfUz i;`rka kqfUz md hg ,k f;la udf.a ol`Kq mi wiqka .kake hs jod< fial' iusZodKka isfhdkays isg ch fldka;h Tn w;g |=ka jsg Tfnz i;`rka ueo rcluz l< uekj' Tn i;`rka iuZ. igka lrk ojfia oS Tfnz fikZ. ish leue;af;ka Tng tl;` jkafkda h'
breosk iqmqj; 311 f;jk jir

idudkH iuh

osjH i;am%ido ux.f,da;aijh

w,qhu msks fuka" Tfnz ;reKfhda Tn fj; meusfK;s' kqU fu,alsifolaf.a mrmqfrka ioygu mQclfhla h hs iusZodfKda osjq< fial' th fjkia fkdlrk fial'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 11& 23-26

Y`oaOjQ mdjq,q ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

Tn fuu mQmh j<Zok" fuu l`i,dfkka mdkh lrk ieu jsgu iusZodKkaf.a urKh isys lrkakyq h'
ud Tng b.ekajQ fuz ms<sfj;u iajduSka jykafiaf.kau ,enqfjus' tkuz iajduSka jk fcAiqia jykafia mdjd fokq ,enQ rd;s@fhaoS mQmhla /f.k ia;~;s fldg lvd fuh Tn Wfoid fok udf.a YrSrh h' ud isyslsrSu msKsi fuh lrkake hs jod< fial' tf,iu rd;@S lEfuka miq l`i,dkho /f.k fuz l`i,dk udf.a reOSrfhka msysgqjk kj .sjsiqu h' huz muK jr Tn fuhska mdkh lrkakyqo" tmuK jr ud isyslsrSu msKsi fuh lrkake hs jod< fial' Tn huz muK jr fuz mQm wkqNj lrkakyqo" fuz l`i,dfkka mdkh lrkakyqo tmuK jr iajduSka jykafia jvsk ;`re Tn Wkajykafiaf.a urKh m@ldY lrkakyqh'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

cqjduz 6&51-52

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajrA.fhka my<jk cSjk odhl fNdackh uu h' hfula fuz fNdackfhka je<Z|=fjd;a Tyq ioyg cSj;a jkafkah hs iusZodKka jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 312 f;jk jir

idudkH iuh

osjH i;am%ido ux.f,da;aijh

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 9& 10-17 ish,af,da wdydr j<Zod ;Dma;su;a jQy'

OrAu|+; fiajdjg hjkq ,enQ Y@djlfhda wdmiq meusK" ;uka l< ish,q foa Wkajykafiag oekajQy' tjsg Wkajykafia Tjqka iuZ. jsfjzl iqjh iZoyd fn;aihsod kuz kqjrlg bj;a j .sh fial' tfy;a iuQyfhda tmj;a wid Wkajykafia miq miafia .shy' Wkajykafia Tjqka ms<sf.k" fojshka jykafiaf.a rdcHh .ek Tjqkag jodrd" iqjh wjYH jQ wh iqj l< fial' ijia fjz.k t;au fodf<dia fokd Wkajykafia fj; wjq;a" fuys wm isgskafka mdZM fmfoil nejska" wmg kshuz .uz yd f.djs ckmo j,g f.dia kjd;eka yd lEu imhd .kakd msKsi iuQyhla yersh uekje hs lSy' Wkajykafia" Tn Tjqkag lEug hula fokake hs jod< fial' wm <Z. kuz mQm mylg yd uiqka fofofkl`g jvd ke;' l< hq;` foa kuz" wm f.dia fuz uqZM fikZ.g lEu us,oS .ekSuh hs Tjzyq lSh' tfia lSfjz" mqreIhka mka oyila muK tys isgs nejsks' tjsg Wkajykafia Tjqka mkia fokd ne.ska ldKav jYfhka ysZ|=jkake hs Y@djlhkag jod< fial' Tjzyq tfia fldg" yeu foku ysZo.kak ie,eiajQy' tl, Wkajykafia mQm my;a uiqka fofokd;a f.k iajrA.h foi n,d wdYsrAjdoh mjid tajd lvd" iuQyhd bosrsfhys ;nk msKsi Y@djlhkag |=ka fial' ish,af,dau ld ;Dma;shg meusKshy' Tjqka lE miq b;srs jQ len,sj,ska l`vd fodf<dila /ia lr.kakd ,oS'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

313

f;jk jir

idudkH iuh

YS% yDoh ux.f,da;aijh

YS% yDoh
ux.f,da;aijh Y=oaOd;au wd.ukhg miq f;jk isl=rdod

m<uqjk lshejSu

tilsfh,a 34& 11-16

tilsfh,a osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

udf.a negZMjka ks,a ;K nsuz u; fmdaIH lr i;mjkafkus'


ufyda;a;u fojs iajduska jykafia fufia jodrK fial' n,kak uu u udf.a negZMjka .ek fidhd n,d" Wka /l n,d .kafkus' tfZvzfrl` ;udf.a negZM /f<ka jsisr .sh iuyfrl` fidhd hkakdla fuka uu;a udf.a negZMjka fidhd f.dia" uS|=u yd wkaOldrh we;s ojfia oS Wka jsisrS .sh iEu ;ekaj,ska Wka .<jd .kafkus' uu cd;Ska w;frka Wka msg;g muqKqjd" ta jsfoaYj,ska Wka /ialr" Wkaf.au rgg Wka f.kjq;a" BY@dfh,a lZ|=j,o foKsj, o foaYfha ish,q jdiia:dkj, o Wka fmdaIKh lrkafkus' fydZo ;DKj,ska Wka fmdaIKh lrkafkus' BY@dfh,a lZ|=j, Wia ;ekays Wkaf.a ;K nsuz jkafkah' tys fydZo ;K nsuzj, Wka ,.skq we;' BY@dfh,a lZ|=j, Wka idrj;a ;K lkq we;' uu u udf.a negZMjkag tfZvzrd jkafkus' uu u Wkag ,.skakg ;ekla fidhd fokafkus' fufia jodrkafka fojs iajduska jykafia h' uu ke;s jQ negZMjd fidhkafkus' uq<dj .sh negZMjd wdmiq f.fkkafkus' ;`jd, jQ negZMjdf.a ;`jd, nZoskafkus' f,v jQ negZMjd Yla;su;a lrkafkus' Yla;su;a jQ negZMjka /l n,d .kafkus' uu Wkag ienE tfZvzfrla jkafkus'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

314

f;jk jir

idudkH iuh

YS% yDoh ux.f,da;aijh

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& iusZodfKda ud tfZvzrdfKda h' .Sh

.S;dj,sh 23& 1-6

& iusZodfKda ud tfZvzrdfKda h' w. ysZ. ug fkdjkafka h'


t;`udfKda iqks,a nsuz u; ud i;majd" ksi, osh fj; muqKqjd" ud mK.kajk fial' ish kdufha uysuh ie,fik f,i ousgq uZ. ud f.k hk fial' urKh jeks .kZ|=re re|=re ksuzkh ueoska .sh;a" Tn ud iuZ. nejska ug lsis nshla fkdjkafka h' Tfnz fljsg o ierhegsh o ud ksh; iekis,a, jkafka h' Tn udf.a i;`rka bosrsfha oS" ux., fndcqkla ms<sfh< lr oS" ud isri f;,ska wdf,am lrk fial' udf.a l`i,dk W;`rd hkafka h' Tfnz ohdj yd lreKdj ksh;j" osjs ysusfhka ud wkqj tkafka h' iusZ|=kaf.a ksjdih udf.a iod;k jdih jkafkah'

fojk lshejSu

frdau 5& 5-11

Y`oaOjQ mdjq,q ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

ls@ia;`ia jykafia wm Wfoid urKhg m;ajSu fojshka jykafia wm fj; ork fm@auhg idlaIshls'
wmg ysus jkakg hk foaj uysufha n,dfmdfrd;a;`jlska lsisu l,lsrSula we;s fkdfjhs' ukao" wmg fok ,o Y`oaOd;auhdfKda foaj fm@aufhka wfma is;a mqrjk fial' wm wkd:j isgsh oSu ls@ia;`ia jykafia mjzldrhka Wfoid kshus; ld,fha oS ish osjs ms|+ fial' i;a.`Kj;a flfkl` Wfoid osjs msoSug hful` ;`< ffOrAhh ;snqK;a oeyeusfhl` Wfoid osjs msoSula is|= jkafka l,d;`rlsks'
breosk iqmqj; 315 f;jk jir

idudkH iuh

YS% yDoh ux.f,da;aijh

wm Wfoid we;s fojshka jykafiaf.a fm@auh m@;HlaI jkafka wm mjzldrhkaj isgsh oS u ls@ia;`ia jykafia wm Wfoid osjs ms|+ nejsks' ls@ia;`ia jykafiaf.a urKh ksid foaj inZo;djg muqKqjkq ,enQ fyhska" Wkajykafia lrKfldgf.k foaj Woyiska usoSu .ek wmg jvd;a iy;slh' wms i;`rkaj isgsh oS u foaj mq;@hdKkaf.a urKh ksid Wkajykafia iuZ. iuZ.s lrkq ,enQ fjuq kuz" tfia iuZ.s lrkq ,enQ wms" oeka Bg;a jvd ls@ia;`ia jykafiaf.a cSjs;h ksid .e<jSu ,nuq' tmuKl`;a fkdj fojshka jykafia iuZ. kej; wmg iuZ.sh w;alr |=ka iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafia u.ska wms fojshka jykafia flfrys w;sYhska mS@;s m@fudao fjuq'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd uu hym;a negZM tfZvzrd fjus' uu udf.a negZMjka wZ|=kus' Tjzyq o ud wZ|=kkafkda h hs iajduska jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

cqjduz 10& 14

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 15& 3-7

ud iuZ. mS@;s jkak' ke;s jQ udf.a negZMjd iuzn jsh'


fcAiqia jykafia ish Y@djlhkag fuz Wmudj jod< fial' Tn w;frka negZMjka ishhla we;s ljr ukqIHfhla" Wkaf.ka tfll` ke;s jqjfyd;a wkQ kj fokd mdZMlrfhys yer oud" ke;s jQ tld miq miafia f.dia" W# iuzn
breosk iqmqj; 316 f;jk jir

idudkH iuh

YS% yDoh ux.f,da;aijh

jk ;`re fidhkafka keoao$ ta negZMjd iuzn jQ jsg Tyq mS@;s fjuska" W# lr ;ndf.k f.or wjq;a us;`rka o wi,a jeishka o leZojd" ud iuZ. mS@;s jkak' udf.a ke;s jQ negZMjd iuzn jSh hs Tjqkag lshhs' tf,iu ukia:dmkh jSug jqjukd ke;ehs is;k is,aj;`ka wkQ kj fofkl`g jvd ukia:dmkh jk tl mjzldrhl` .ek iajrA.fhys mS@;sh we;s jkafka h hs uu Tng lshus'

iqjsfYaI jdlHh tfiah

breosk iqmqj;

317

f;jk jir

idudkH iuh

lkHuhdjkaf.a ksu, yDofha ux.,Hh

lkHuhdjkaf.a ksu, yDofha


ux.,Hh Y=oaOd;au wd.ukhg miq f;jk fikiqrdod

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 61& 9-11

uu iusZ|=ka flfrys w;sYhska mS@;s jkafkus


Tjqkaf.a jxYh cd;Ska w;frAo Tjqkaf.a mruzmrdj ckhka w;frAo m@isoaO jkafkah' Tjqka yeZosk.kak ish,af,da Tjqka iusZ|=kaf.a wdisrs ,;a fikZ. nj oek .kafkdah' uu iusZ|=ka flfrys fndfyda mS@;s jkafkus' udf.a fojsZ|=ka flfrys uu mS@;sfhka mskd hkafkus' ukd,hl` u,a ud,djla oud .kakdla fuka o ukd,sh wef.a wdNrK me<Zo.kakdla fuka o t;`udfKda .e<ejSu kue;s jia;@h ug m<Zojk fial' OrAusIaGlu kue;s iZMj ug yZojk fial' fmdf<dj wZM;a me,Egs Wmojkakdla fuka o" Whk tys jmq< foa ,sh,jkakdla fuka o ufyda;a;u iusZ|=ka jk fojsZodfKda OrAusIaGlu yd m@Yxidj ish,q cd;Ska bosrsfhys yg .kajk fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

1 iduqfj,a 2&1" 4-8

ms<s;`r& udf.a is; iusZ|=ka flfrys mS@;s jkafkah' .Sh & ud is; iusZ|=ka flfrys mS@;su;a fjz'
udf.a ijsh iusZ|=ka flfrys Wiia jS ;sfnz' udf.a uqjska ud i;`rkag ud irouz lrus' Tn ud .e<jQ ksid uu mS@;s fjus'
breosk iqmqj; 318 f;jk jir

idudkH iuh

lkHuhdjkaf.a ksu, yDofha ux.,Hh

n,j;`kaf.a n,h |=n, jS we;' |=n,fhda n,j;a jS we;' ld nS ;rjS isgs wh l`,S jev lr;s' id.skafkka fm<S isgs whg id.skakla ;j;a ke;' jZo ia;S@hg orejka i;a fofkla we;' fndfyda orejka ,enQ ia;S@hg oeka tflla j;a ke;' urKh iusZ|=kaf.ah' cSjs;ho iusZ|=kaf.ah' md;d,hg f.k hkafka;a" thska f.k tkafka;a iusZodfKdah' iusZodfKda os<sZ|=luo fmdfydi;a luo we;s lrk fial' my;aluo Wiialuo f.k fok fial' wOsm;Ska iuZ. ysZ|=jk msKsi;a" uysudik Wreulr fok msKsi;a" t;`udKka |=mam;d OQ,sfhka ke.sgqjk fial' os<skaZod li, f.dfvka Tfidjk fial' fmdf<dfjz mokuz iusZodKkaf.ah' t;`udfKda tajd msg f,dj msysfgjz fial'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd foaj jpkh Tn yo ;`< ksoka lr.;a urshdfjkS" Tn Nd.Hjka;Sh' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

319

f;jk jir

idudkH iuh

lkHuhdjkaf.a ksu, yDofha ux.,Hh

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 2& 41-52

Tfnz mshd;a" uu;a fidjska Tn fijSuq


fcAiqia jykafiaf.a ujqmsfhda wjqre|=m;d mdial` Wf<, iZoyd fcrei,ug .shy' Wkajykafia fodf<dia yejsrsos jQ l," Tjzyq isrs;a f,i ta ux.,Hhg .shy' Tjqka kshus; ojia f.jd fmr<d tk w;r" fcAiqia l`urdfKda fcrei,fuys /Z|=Kq fial' tfy;a" Wkajykafiaf.a foujqmsfhda ta nj fkdoek" Wkajykafia jkaokdldr msrsi iu. we;ehs is;df.k" ojil .uka f.dia" kE us;`rka w;frys Wkajykafia fijQy' tfy;a iuzn fkdjQfhka" Tjzyq Wkajykafia fidhuska fcrei,ug fmr<d .shy' f;osklg miq Tjzyq Wkajykafia foaj ud<s.dfjys mZvsjrhka ueo jev ysZo Tjqka lS foa wiuska o Tjqkaf.ka m@Yak jspdruskao isgskq |=gqfjdah' ta weiQ ish,af,da u Wkajykafiaf.a nqoaOs uysuh yd ms<s;`re .ek jsiaus; jQy' foujzmsfhda Wkajykafia |=gq l, ujs; jQy' Wkajykafiaf.a uEKsfhda mq;d" l`ula ksid wmg fufia lf<ys o$ n,kak" Tfnz mshd o uu o |=lska ;ejs ;ejS Tn fijSuq hs lSy' tjsg Wkajykafia ms<s;`re fouska Tn ud fijzfjz ukao$ ud mshdKka jykafiaf.a ue|=frys ud isgsh hq;` nj Tn fkdokakyqoe hs Tjqkag jod< fial' tfy;a Wkajykafif.aa ta lSu Tjqkag wjfndaO fkdjSh' fcAiqia jykafia Tjqka legqj f.dia kdifr;a kqjrg meusK Tjqkag lSlrej jsiQ fial' Wkajykafiaf.a uEKsfhda fuz ish,a,la u is;ays ksoka lr .;ay' fcAiqia jykafia m@{d uysufhka yd ldh Yla;sfhka o fojshka jykafiaf.ka yd usksiqkaf.ka m@idoh ,nuska o jevqKq fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

320

f;jk jir

iqfYaI ux.,Hhka

breosk iqmqj;

321

f;jk jir

ckjd 16

Nd.Hj;a cqfia jdia

YS% ,xldf wfmdaia;=jr Nd.Hj;a cqfia jdia uqkska


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

ls@hd 20&17-18" 28-32" 36

wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

Tn Tnu o Y`oaOd;auhdKka Tng Ndr oS we;s /< o /l n,d .kak'


mdjqZM usf,a;fika tfmaishg mKsjqv hjd" iNdfjz uQ,slhka lefZojzfjzh' Tjqka ;ud fj;g wd l< Tyq fufia mejiSh' ud wdishdjg meusKs m<uq jeksod mgka uqZM ld,h Tn iuZ. .; l< iegs Tn okakyqh' Tn ;uka u o Y`oaOd;auhdKka jykafia Tng Ndr oS we;s /< o /ln,d .kak' fojshka jykafia ish mq;@hdKkaf.a urKh fya;`fjka oskd.;a Wkajykafiaf.a iNdfjz kdhlhka jkak' ud .shdhska miq /<g wkqluzmd fkdlrk" fr#|@ jDlhka Tn w;rg meusfKk nj oksus' Tn w;frka iuyreka bosrsm;aj" ;uka wkqj hkakg f.da,hka weo .kakd msKsi |=rAu; m< lrkq we;' tnejska ud wjqre|= ;`kla ;siafia osjd ? fofla lZ|=ZM fy<uska ish,q fokdg ks;ru wjjdo l< nj isyslr wjosj isgskak' oeka uu fojshka jykafiag;a Wkajykafiaf.a jrm@ido odhl mKsjqvhg;a Tn Ndr lrus' Tn jevs jrAOkh lsrSug;a lemjQ ish,q wh iu. Tng Wreuh idod oSug;a ta mKsjqvhg yelsh' Tyq fufia lshd Tjqka ish,a,ka iu. oKska jegS hdpz[d lf<a h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

322

f;jk jir

ckjd 16

Nd.Hj;a cqfia jdia

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 96&1-3" 6-8" 10

ms<s;`r& iusZ|=kaf.a m@n, ls@hd ish,a,kag u m@ldY lruq' .Sh & iusZodKka yg kj .Shla .hkak'
fmdf<da jeis ish,af,ks" iusZodKka yg .S .hkak' iusZodKka yg .S .hd t;`ukaf.a kduhg wdisrs m;kak' t;`ukaf.a .e<ejSfuz Y`Ndrxpsh osfkka osk m@ldY lrkak' jscd;Ska w;r t;`ukaf.a uysuh m@ldY lrkak' ck;djka w;r t;`ukaf.a m@n, ls@hd mjikak' f.#rjh o uyka;;ajh o t;`uka wnsuqj mj;afkah' Yla;sho fYdaNdj o t;`ukaf.a ue|=frys we;af;a h' il< ckfhks" iusZodKka miikak' f.#rjh o n,h o iusZodKka yg msrskukak' iusZ|=ka kug ysus f.#rjh t;`uka yg msrskukak' jscd;Ska w;r fufia mjikak" iusZodfKda rcluz lrk fial' fkdief,k f,i f,dalh msysgd we;' t;`udfKda idOdrK f,i ck;djka jsksYaph lrk fial'

idOqldrh

uf;jz 28&19-20

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd hkak" il, cd;Skag udf.a iqndrxpsh W.kajkak' f,daldjidkh f;la uu Tn iu. iEujsgu isgsus hs iajduska jykafia jod< fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 323 f;jk jir

ckjd 16

Nd.Hj;a cqfia jdia

iqjsfYaIh

udla 16&15-20

iqjsfYaIl udla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

f,dj mqrd f.dia iqn wiak foaYkd lrkak'


fcAiqia iajduska jykafia wfmdaia;`ZMjreka wu;d" f,dj mqrd f.dia il, i;a;ajhd yg iqn wiak foaYkd lrkak' woyd fn#;Siau iakdmkh ,nk ;eke;af;a .e<jSu ,nkafkah' tfy;a" fkdwoyk ;eke;af;a jrolre hhs ;Ska|=j ,nkafka h' woykakka weiqrefldg .;a ydialuz fuz h' Tjzyq udf.a kdufhka hl`ka |=re lr;s' wuq;` NdIdj,ska l;d lr;s' irAmhka w;ska w,a,d .ks;s' huz udrl jsila nSj;a bka lsis wk;`rlg m;a fkdfj;s' frda.Ska msg w;a ;enQ jsg" Tjzyq iqjh ,n;s hs jod< fial' fufia fcAiqia iajduska jykafia Tjqkag l;d l< miq" iajrA.dfrdayKh jS fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi wiqka .;a fial' Tjzyq kslau f.dia iEu ;eku foaYkd l<y' iajduska jykafia o Tjqka iuZ. ls@hd lruska" Tjqka w;r is|= l< ydialuz uZ.ska ta foaYkh iy;sl lr jod< fial' Tjzyq fulS wjjdodkqYdikd fma|=reg o Tyqf.a iyprhkag o iefljska mejiQy' blans;s fcAiqia jykafia u iod;k .e<ejSu ms<snZo iqjsY`oaO" wcrdur mKsjqvh Tjqka ,jd fmros. isg wmros. olajd hjd jod< fial' wdfuka'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

324

f;jk jir

ckjd 20

Y=oaO jQ finia;shka

Y=oaO jQ finia;shka uqks


wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu

1 fma|=re 3& 14-17

Y`oaO jQ fma|=re ;`uka jsiska ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils's'

tfy;a Tn OrAusIaGlu ksid |=la jsZoskakyq kuz Tn wdisrs ,oaoyq h' Tjqkag nsh fkdjS" fkdle<US isgskak' Tnf.a is;ska ls@ia;`ka jykafiag iajduska jykafia yegshg" f.#rj lrkak' Tng we;s n,dfmdfrd;a;`j .ek Tfnka m@Yak lrk ish,a,kag ms<s;`re oSug ks;r iQodkuz j isgskak' tfy;a wdpdrYS,S j o f.#rjfhka hqla; j o tfia l< hq;` h' Tn ksfodia yDoh idlaIshla we;s j isgskak' tjsg Tng wmydi lruska Tng jsreoaO j l;d lrk wh" ls;`kqjka jYfhka Tfnz hym;a yeisrSu oel ,cAcdjg meusfKkq we;' Tn hym; lr |=la jsZoSu foaj leue;a; fjz kuz" th kmqr lr |=la jsZoSug jvd fydZo h' '
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 33& 1-2" 3-4" 5-6" 7-8

ms<s;`r& t;`udfKda ieu jsm;ska ud uqod ,Q fial' .Sh & ousgqks" ysus;`uka flfrA mS@;s ikaf;daI jkak'
m@Yxidj wjxl whg fydnkd fohls' jSKdj jhd ysus;`uka miikak' ;;a oifia jSKdj f.k t;`ukag meiiquz .S; .hkak' t;`ukag kj .S;hla kZ.kak' uy yZvlska olaI f,i jdokh lrkak' iusZ|=kaf.a jpkh wjxl h' t;`ukaf.a ls@hd ish,a,lau jsYajdiYS,Sh'
breosk iqmqj; 325 f;jk jir

ckjd 20

Y=oaO jQ finia;shka

oeyeus nj yd hqla;sh t;`ukag ms@h h' uy fmdf<dj ysus;`ukaf.a lreKdfjka msrS we;' ysus;`ukaf.a jpkfhka wdldYh o t;`ukaf.a yqiafuka ish,q wdldY jia;~yq o ujkq ,enQy' t;`udfKda uqyq|= osh oyr tla f.dvlg /ia lrk fial' .eUqre osh .nvdj, ksoka lrk fial' uqZM uy fmdf<dj ysus;`ukag nsh fjzjd' ish,q f,da jeisfhda;a t;`ukag nsfhka isgs;ajd

idOqldrh

cdfldnz 1& 12

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd luzlfgdZM bjik ukqIHhd Nd.Hjka;fhls' ukao" Tyq mrSlaIdfjka ch ,enQ l, fojshka jykafiag fm@au lrkakjqkag Wkajykafia fmdfrdka|= jQ cSjk lsrSgh ,nkafka h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 10& 28-33

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

tnejska nsh fkdjkak' f.a l`re,a,ka rdYshlg jvd Tn w.fkah


YrSrh keiQ j;a" wd;auh kikakg kqmqZMjka whg nsh fkdjkak' tfy;a" wd;auh o YrSrh o ksrfhys jskdY lrkag mqZMjka ;ekeka jykafiag u nsh jkak' f.a l`re,a,ka fofokl` ;`gzgqjlg jsl`Kkjd fkdfjz o$ tfy;a" thska tfllaj;a Tfnz mshdKka jykafia fkdoekqj;aj nsug fkdjefgkafkah' Tfnz ysifla ish,a, mjd .Kka fldg we;' tnejska nsh fkdjkak' f.a l`re,a,ka rdYshlg jvd Tn w.fkah' hfula ukqIHhka wnsuqfjys ud ms<s.;a njg idlaIs orkafka o" uu;a iajrA.fhys isgsk udf.a mshdKka jykafia wnsuqfjys Tyq ms<s.;a njg idlaIs orkafkus' tfy;a" hfula ukqIHhka wnsuqfjys ud m@;slafIam lrkafka o" uu;a iajrA.fha jev isgsk udf.a mshdKka jykafia wnsuqfjys Tyq m@;slafIam lrkafkus'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 326 f;jk jir

fmnrjd 2

ika mqoka u=,

ika mqoka u=,


ldkslald ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
u,dls osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

u,dls 3&1-4

Tn fidhuska isgsk n,mrdl@uhdfKda ish fojs jsukg jvskakdy'


irAj idOdrK iusZodKka jykafia fld;ekoe hs Tn wik m@Yakhg iusZodKka jykafia fufia ms<s;`re fok fial' ug fmrgqj f.dia udf.a udrA.h ms<sfh, lrkakdjQ udf.a |+;hd uu tjkafkus' tjsg kqU,d fidhuska isgsk iusZodKka jykafia yosisfhka ;uka foaj ud<s.djg jvsk fial' kqU,d mq, mq,d n,d isgsk |+;hd meusK udf.a .sjsiqu m@ldY lrkq we;' tfy;a Wkajykafiaf.a meuSKSfuz oji Wyq,kak mqZMjka ljfrl`g o$ Wkajykafia m@ldY jk jsg .e<ejS isgskakg mqZMjka ljfrl`g o$ Wkajykafia rkalrejl`f.a .skak fuka o wmq,a,kakl`f.a inka fuka o jk fial' tjsg Tjzyq iusZodKka jykafia fj; kshu mQcdjla f.fkkafkdah' cqodfjz yd fcrei,fuz fikZ. iusZodKka jykafia fj; f.fkk mQcd fmr ld,fhaoS fuka Wkajykafiag m@sh ukdm jkafka h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

327

f;jk jir

fmnrjd 2

ika mqoka u=,

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& m@;dmj;a uyd ksrsZodfKda jvsk fial' .Sh

.S;dj,sh 24&7-10

& oajdrfhks" jsjD;j isgskak' merKs fodrgqfjks"


jsjD;ju isgskak' m@;dmj;a uyd ksrsZodfKda jvsk fial' ta uyd m@;dmj;a uyd ksrsZodfKda ljfrlao$ f;o n, hq;` ysus;`udfKdah' hqoaO ch.;a ysus ;`udfKdah' jdi,a fodrgq fydZogu jsjD; fldg ;nkak' merKs fodrgq jsjD; fldg ;nkak' m@;dmj;a uyd ksrsZodfKda jvsk fial' fuz m@;dmj;a uyd ksrsZodfKda ljfrlao$ ta m@;dmj;a uyd ksrsZodfKda ijz n,e;s ysus ;`udfKda fj;s'

fojk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

fyfn@jz 2&14-18

Wkajykafia iEu whqrskau ish fidfydhqrkag iujSu hq;`j ;snqKs'


tfyhska mjqf,a ish,q orejkag tlu udxYh;a reOsrh;a fmd|=fjz we;sjd fia u Wkajykafia;a tu usksia iajNdjhg mx.`ldr jQ fial' tfia lf<a urKh flfrys n,h we;a;d jk hlaIhd urKh u.ska jskdY fldg" osjs we;s ;dla urK Nhska jy,alug hg;aj isgsk ish,a,ka ksoyia lrk msKsih' ukao" Wkajykafiaf.a ie<ls,a,g Ndck jkafka foaj |+;hka fkdj wdn@yuzf.a fm<mf;ka mej; tk wh h' tnejska ck;djf.a mjz lud lsrSug fojshka jykafiaf.a fiajfhys ohdkajs; jsYajdijka; W;a;u cQclhl` jk msKsi" yeu w;ska u ish ifydaorhka yd iudk jkakg Wkajykafiag hq;`j ;snqKs' Wkajykafiau mrSlaId lrkq ,en" |=l jskao nejska" mrSlaId lrkq ,nkakkag irK jSug Wkajykafiag ms<sjk'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 328 f;jk jir

fmnrjd 2

ika mqoka u=,

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ks" Tn jykafia jscd;Skag t<sh fok wdf,dalh o Tfnz fikZ. jk bYardfh,ajrekaf.a uysuh o fjz' wdf,a,Qhd

,Qla 2&32

iqjsfYaIh

,Qla 2&22-40 fyda ,Qla 2&22-31

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tnf.a .e<ejSu udf.a fofk;ska oeka |=gqfjus'


fudafiiaf.a jHjia:dj wkqj Tjqkaf.a mjs;@jSfuz ld,h meusKsfhka" fojz ujz iy cqfia ;`ud osjH ns<sZodKka iusZodKka jykafiag lem lrkq jia" fcrei,ug f.kdy' tfia lf<a" yeu l`ZMZ|=,a msrsus orefjla u iajduska jykafiag lem h hs iajduska jykafiaf.a jHjia:dj,sfhys ,shd we;s f,i orejd iajduska jykafiag Tmamq lrk msKsi;a" tys lshd we;s mrsos fldfnhshka fofofkl` fyda mfrjs megjqka fofofkl` fyda mQcd lrk msKsi;ah' tl," isusfhdka kuz usksfila fcrei,fuys jsiS h' Tyq bYardfh,ajrekaf.a jsuqla;sh wfmalaIdfjka isgs oeyeus ne;suf;ls' Y`oaOd;auhdfKda Tyq flfrys jev yqkay' ls@ia;`ia jykafia olakg m<uqfjka Tyq urKh fkdolskafkah hs Y`oaOd;auhdKka jsiska Tyqg wkdjrKh lrkq ,en ;snsKs' Tyq Y`oaOd;audkqNdjfhka foaj ud<s.djg meusKsfha h' <ore fcAiqia jykafia ms<snZoj jHjia:fjys iZoyka j;a ms<sfj;a bgq lrkq jia" foujqmshka Wkajykafia f.kd jsg" Tyq Wkajykafia foda;ska jvdf.k fufia fojshka jykafiag m@Yxid lf<ah' iusZ|=ks" Tn fmdfrdka|= jQ f,iu oeka Tn odihd yg" Ydka; is;ska hdug Tn ksoyi oS we;' ukao" .e<jSu udf.a fofk;ska |=gsus' th il, cd;Ska wnsuqj l< .e<jSu o jscd;Skag t<sh fok wdf,dalh o" Tfnz fikZ. jk bYardfh,ajrekaf.a uysuh o fjz'
breosk iqmqj; 329 f;jk jir

fmnrjd 2

ika mqoka u=,

(Wkajykafia ms<snZoj lS foa .ek Wkajykafiaf.a mshd o ujq o ujs; jQy' isusfhdka Tjqkag wdYsrAjdo lruska Wkajykafiaf.a uj jQ ursh ;`uSg l;d fldg" fuz orejd bYardfh,ays fndfyda fofkl`f.a jegSu yd ke.Su msKsi;a" m@;slafIamhg ,la jk foaj i<l`Kla jk msKsi;a kshuj isgS' tfiah" Tfnzu yoj; lvqjlska wkskq ,enqjdla fuka ;`jd, jkq we;' fufia jkafka" fndfyda fofkl`f.a is;ays ryia l,amkd t<sorjz jk msKsi h hs lSh' ;jo" wdfIrAf.a fm<m;ska wd mdkqfj,af.a |=jl jk fndfyda jhia.; wkakd kuz osjeisjrshla jQjdh' jsjdyfhka miq i;a jila ieushd iu. jsiQ wE wiQy;r wjqreoaola jhia jk ;`re jekaoUqjlaj isgshdh' wE foaj ud<s.dfjka wylaj fkdf.dia osjd ? folays Wmjdi yd hdpz[d mj;ajuska kuialdr l<dh' wEo" ta fudfydf;a oSu wjq;a" fojshka jykafiag ;`;s mqod" fcrei,fuz jsuqla;sh wfmalaId l< ish,q fokd yg Wkajykafia .ek l;d l<dh' fcdafima yd urshd iajduska jykafiaf.a jHjia:dj,sh wkqj ish,a, bgq l< miq .,S,fhys kdifr;a kuz ish kqjrg fmr<d .shy' orejd jevS Y;a;su;aj m@{dfjka mQrAK jsh' fojshka jykafiaf.a m@idoh Wkajykafia flfrys jsh')
iqjsfYaI jdlHh tfiah' (jryka w;r fldgi w;a y< yelsh')

breosk iqmqj;

330

f;jk jir

fmnrjd 4

YS% ,xld wm iajd

YS% ,xld wm iajd


ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu

fhidhd 43&1-3" 5" 10-13

fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

nsh fkdjkak' uu kqU,d iu. isgsus'


tuznd bYardfh,a ckfhks" cdfldnz jxYfhks" kqU ksrAudKh fldg ujd jod< iusZodfKda fufia jodrk fial' nsh fkdjkak" uu kqU,d uqod.;sus' kqU,df.a ku lshd uu yZv.eiSus' kqU,d udf.a h' kqU,d .eUqre c,h ueoska hk jsg uu kqU,d iu. isgskafkus' kqU,d .xZ.d ueoska tf;r jk jsg c,h kqU,d hg fkdlrkakfka h' kqU,d .sks ueoska hk jsg oejS hkafka ke;' ukao" uu kqU,df.a fojsZodfKda h' kqU,df.a .e<ejquzldrhdfKda h' bYardfh,ajrekaf.a iqjsY`oaO ;ekeka jykafiah' kqU,d uqok msKsi jkaoshla jYfhka usirh o t;sfhdamshdj yd find o uu |=ksus' nsh fkdjkak' uu kqU,d iuZ. isgsus' |=r kef.kysrska o wE; niakdysrska o kqU,df.a fikZ. uu /ialr f.fkkafkus' bYardfh,a ckfhks" kqU,d udf.a idlaIsldrfhda h' kqU,d udf.a fiajl cd;sh jYfhka" uu f;dard .;sus' tfia lf<a kqU,d ud yZ|=kd" woydf.k" f;areuz.kak msKsi;a tlu fojshka jykafia ud nj oek.kak msKsi;a h' udf.ka neyer wka fojs flfkla we;af;a ke;' isgsfha;a ke;' isgskafka;a ke;' tfiah" uu muKla iusZodKka jykafia h' ud yer wka .e<ejquzldrfhla ke;' is|=jkak hk foa uu l,ska oekajSus' bkamiq kqU,dg msysgjkak uu meusKsfhus' lsisu jsfoaYSh fojsfhla Tn iuZ. fkdisgsfha h' fuz njg kqU,d udf.a idlaIsldrfhda h'
breosk iqmqj; 331 f;jk jir

fmnrjd 4

YS% ,xld wm iajd

uu fojshka jykafia h' ioyg u tfia fjus' udf.a n,fhka usoS hkak lsisjl`g fkdyels h' ud lrk foa fjkia lrkak lsisfjl`g fkdyels h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 95&1-3" 7-10

ms<s;`r& wm us|+ iusZodKka yg ;`;s .S .huq' .Sh & tkak" iusZ|=ka yg mS@;s m@fudaofhka .dhkd lruq'
wm us|+ mrAj;hdKka yg id|= yZvk.d ;`;s .S .huq' ;`;s .S .hd t;`uka wnsuqjg .uka lruq' t;`uka yg chux., .S .huq' ukao" iusZodfKda n,iuzmkak fojsZodfKda jk fial' W;`uz foajd;s fojsZodfKda jk fial' t;`udfKda wfma fojsZodfKda h' wms t;`ukaf.a fikZ. h' t;`udKka fmdaIKh lrk negZMfjdah' t;`udKka mjik foag ijka |=kafkd;a hym;' mdZMlrfha uiaid kuz ia:dkfhaoS isgs ojfia oS fuka o furSnd kuz ia:dkfha oS fuka o Tfnz is;a oevs lr fkd.kak' tysoS Tfnz wdos mshjre ud mrSlaId lf<dah' udf.a ls@hd oel oel;a ug wNsfhda. lf<dah' i;<sia jirla uu ta mrmqr ms<sl`,a lf<us' Tjzyq jkdys is;a fkduZ.g yrjd f.k hk udf.a udrA.h fkdo;a ck;dfjls'

breosk iqmqj;

332

f;jk jir

fmnrjd 4

YS% ,xld wm iajd

fojk lshejSu

ls@hd 1&12-13 2&1-2" 4-8" 11

wfmdia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

n,kak" Tjzyq wmg yqre mqre|= wfmau ujq niska l;d lr;s'
tl, Tjzyq fcrei,ug lsf,dauSgrhla muK |=rska msysgs T,Sj lkafoa isg fmr<d fcrei,ug meusKshy' Tjzyq k.rhg msjsi" ;uka kjd;eka f.k isgs Wvquy,a ue|=rg ke.`Kdy' Tjzyq kuz fma|=re cqjduz cdfldnz iy wekavDD o ms,sma iy f;dauia o nrAf;d,fujz iy uf;jz o w,afmajqiaf.a mq;@ jQ cdfldnz o wka; cd;sjdoS iSfudka iy cdfldnzf.a mq;@ jQ cQoia hk fudjqyqh' ;jo fmka;fldia; oskh meusKs l<" Tjzyq ish,af,da tla ;eklg /iaj isgshdy' tl," iev iq<Z.la yukakdla jeks yZvla yosisfhka meusKsfha h' Tjqka ysZof.k isgs f.h uq,qukskau thska msrS .sfhah' Tjzyq ish,af,dau Y`oaOd;auhka f.ka mQrAK jS wd;auhdKka Tjqkag |=ka l;d Yla;sh f,i wkH NdIdj,ska l;d lrkakg mgka .;ay' tl, usysmsg yeu rglskau meusKs ne;su;a cqfojzjre fcrei,fuys isgsfhda h' fuz Ynzoh weiqKq flfKysu iuQyhd tla/iajQy' tu l;d Tjqka tlsfkldg ;u ;ukaf.a ujq niska f;areuz .; yels f,i weiqfKka Tjzyq jslaIsma; jQy' Tjzyq ish,af,da mq|=ufhka mq|=uhg m;aj" n,kak" fuz l;d lrk ish,af,da .,S,fhda fkdfj;a o$ wmg yqre mqre|= wfmau ujq niska Tjqka l;dlrkq wm tlsfkldg wefikafka flfia o$ lS@;jreka yd wrdnsjreka o jk wms" wfmau NdIdj,ska fojshka jykafiaf.a n,j;a l@shd .ek Tjqka l;d lrkq wiuzy hs lSy'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

333

f;jk jir

fmnrjd 4

YS% ,xld wm iajd

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ish,a,kaf.a m@Yxidjg ,lajqkd jQ Y`oaO jQ lkH ursh ud;dfjks" idOdrK;ajfha mq;@hdfKda Tn jykafia flfrka kslauqK fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 2&1-2" 7-12

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tjzyq wka uZ.lska ish rg n,d .shy'


fyfrdaoa rcq oji cqofha fn;af,fyfuys fcAiqia jykafia Wmka l, fmros.ska Ydia;@jka;fhda fcreif,ug wjq;a cqfojzjrekag rcj Wmka W;`udfKda fld;ekays o$ wms t;`udKkaf.a ;drldj fmros. oS oel t;`udKkag kuialdr lrk msKsi wdfjuq hs lSy' tl, fyfrdaoa Ydia;@jka;hska ryiska leZojd" ;drldj fmkqKq fjz,dj Tjqkaf.ka fydZoska oekf.k" Tn f.dia ta <orejd .ek yrs f,i jsuikak" Tn jsuid fidhd.;a miq ud;a f.dia Wkajykafiag kuialdr lrkq msKsi ug;a okajkak lshd Tjqka fn;af,fyug hejSh' rcqf.a nia wid Tjzyq msg;aj .shy' fmros. oS Tjqka |=gq ;drldj" <orejd Wmka ;ekg wjq;a by<ska kj;sk ;`re Tjqkag fmrgqfjka .sfhah' ;drldj oel Tjzyq w;sYhska m@S;s m@fudao jQy' Tjzyq f.g msjsi <orejd ish uj jQ ursh;`uS yd iu. isgskq oel" miZ. msysgqjd jeZo" ish lrZvq wer rka o" ;`jr,d o" .kaOri o hk mZvqre Wkajykafiag ms|+y' ;jo fyfrdaoa fj; wdmiq fkdhk f,i isyskhlska okajkq ,enQ Tjzyq wka u.lska ish rg n,d .shy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 334 f;jk jir

ud;= 19

idka; cqfia uqks

idka; cqfia uqks


ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu
iduqfj,af.a fojk fmdf;ka .;a mdGhls'

2 iduqfj,a 7&4-6" 12-14" 16

iajduska jykafia Tyqg ish msh odjs;af.a isyiqk odkh lrk fial'
;jo" tu rd;s@fha iusZodKka jykafiaf.a mKsjqvh kd;dka fj; meusKsfhah' Wkajykafia fufia jod< fial' kqU f.dia" iusZodKka jykafia fufia lshk fialehs udf.a fufylre jk odjs;ag lshkak' udf.a jdiia:dkh iZoyd ug ud<s.djla f.dvkZ.kakg hkafka kqU o$ uu bYardfh,a fikZ. usirfhka f.kd ojfia mgka wo olajd .Dyhl jdih fkdfldg l~vdrul o uKavmhl o jdih lf<us' kqfUz wdhq ld,h iuzmQrAK jS kqfUz mshjreka iuZ. ie;mqK l,ays" uu kqfUka mej; tk kqfUz u orefjl` kqUg miqj rclug kxjd Tyqf.a rdcHfhys Tyq ia:sr lrkafkus' Tyq u udf.a kduhg ud<s.djla f.dvkZ.kafka h' Tyqf.a rdcHfha isxydikh o ioygu ia:sr lrkafkus' uu Tyqg msfhla jkafkus' Tyq ug mq;@fhla jkafkah' Tyq whq;`luz lf<d;a uu msfhl` fuka Tyqg bmf<ka oZvqjuz lrkafkus' usksiqka myr fok fia Tyqg myr fokafkus' kqfUz jxYh o rdcYS@h o ud bosrsfhys ioygu ia:sr lrkq ,nkafkah' kqfUz isxydikh ioygu msysgqjkq ,nkafkah'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

335

f;jk jir

ud;= 19

idka; cqfia uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 89&1-4" 26" 28

ms<s;`r& Tyqf.a fm<m; ioyg u mj;skafka h' .Sh & iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu .ek uu ioyg u .hkafkus'
Tfnz jsYajdijka;lu mrmqfrka mrmqrg mjikafkus' Tfnz ;sr fmu ioyg u mj;sk nj uu taldka;fhkau ms<s.ksus' Tfnz jsYajdijka;lu wyi fuka ;srir nj uu oksus' Tn fufia jod< fial' ud f;dard .;a ;eke;a;d iu. uu .sjsiqula lf<us' udf.a fiajl odjs;ag uu fufia osjqf<us' uu Tfnz fm<m; ioyg u msysgqjkafkus' mrmqfrka mrmqrg Tfnz isyiqk f.dvkZ.kafkus' Tyq ug fudr .iuska Tn udf.a fojsZodfKda h' udf.a mshdfKda h' udf.a wdrlaIl mrAj;hdfKda h' lshkafkah' uu Tyqg ioygu fm@au lrkafkus' Tyq Wfoid udf.a .sjsiqu ia:srj mj;afka h'

fojk lshejSu

frdau 4&13" 16-18" 22

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o ,smsfhkaa fldgils'

n,dfmdfrd;a;` rys; ;;ajhloS mjd Tyq foaj fmdfrdka|=j jsYajdi lf<ah'


wdn@yuzg fyda Tyqf.a ore fm<m;g fyda f,dalh Wreu jkafkah' hk fmdfrdka|=j lsisfia;a kS;sh ms<smeoSu ksid we;s jQjla fkdfjz' th we;s jQfha weoys,a, ksid jk" OrAusIaGlu fya;`fldg f.kh' fuz ksid foaj fmdfrdka|=j jrm@idofha m@;sM,hla jk msKsi th weoys,a, u; rZod mj;S'
breosk iqmqj; 336 f;jk jir

ud;= 19

idka; cqfia uqks

tfia jkafka wdn@yuzf.a ore fm<m;g wh;a yeugu" tkuz" kS;sh wkqj cSj;a jk whg muKla fkdj" wmf.a mshdKka jk wdn@yuzf.a weoys,a, wkqj cSj;a jk whg;a" ta fmdfrdka|=j j,x.` jk nj iy;sl lrk msKsi h' uu Tn fndfyda cd;Skaf.a mshd fldg m;a lf<us hs Y`oaO ,shejs,af,ys ,shd we;af;a fuz ksidh' ta fmdfrdka|=j wdn@yuz ,enqfjz ;ud woyk" u<jqka yg cSjs;h fok" ke;s foa we;s lrk" fojshka jykafiaf.kah' n,dfmdfrd;a;` rys; ;;ajhloS jqjo Tyq fojshka jykafiaf.a fmdfrdka|=j jsYajdi lf<ah' Tyq fndfyda cd;Skaf.a mshd jQfha tnZ|= uyd fm<m;la Tng we;s jkafkah hk lSu mrsosh' tnejska fojshka jykafia Tyqf.a weoys,a, ksid Tyq OrAusIaG nj ms<s.;a fial'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=ks" Tfnz .Dyfhys jikafkda fldmuK jdikdjka; o$ Tjzyq Tfnz mQcdikh <Z. ksr;`re Tng miia .S .hkafkda h' wdf,a,Qhd

.S;dj,sh 84& 4

breosk iqmqj;

337

f;jk jir

ud;= 19

idka; cqfia uqks

iqjsfYaIh

uf;jz 1&16" 18-21" 24

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

cqfia ;`ud msnso iajduska jykafiaf.a |+;hd wK l< foh is|= lf<ah'
cdfldnzg odj ursh;`uSf.a mqreIhd jQ fcdafima o Wmkafkda h' ursh ;`uSf.ka ls@ia;`ia kuz jQ fcAiqia jykafia Wmka fial' fcAiqia jykafiaf.a Wm; is|= jQfha fufia h& Wkajykafiaf.a uEKshka jQ ursh;`uS fcdafima yd jsjdy .sjsi f.k isgsh oS" Tjqka tla jkakg fmr" Y`oaOd;auhdKka wkqyiska wE .enzf.k isgsk nj oek .kakd ,oS' wef.a iajdusmqreIhd jk fcdafima i;a mqreIfhl` jQ nejska weh m@isoaOsfha kskaodjg fkdmuqKqjk woyiska ryiska weh w;ayer oukakg is;d .;af;a h' tfy;a Tyq fuz ldrKh .ek l,amkd lruska isgsh oS iajduska jykafiaf.a |+;fhla isyskhlska Tyqg orAYkh jS" odjs;af.a mq;a fcdafima" Tfnz nsrsZo jk urshd mdjd.kakg nsh fkdjkak' ukao" wE .enzf.k we;af;a Y`oaOd;auhdKka wkqyisks' wE mqf;l` nsys lrkakS h Wka jykafiag fcAiqia hk kduh ;ensh hq;`h' ukao" ish fikZ. Tjqkaf.a mdmj,ska uqod,kafka t;`udfKda h hs lS h' fcdafima kskafoka wjos jQ jsg iajduska jykafiaf.a |+;hd Tyqg wK l< f,i ish nsrsZo lekaod f.k .sfha h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

338

f;jk jir

ud;= 19
fyda

idka; cqfia uqks

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 2& 41-51

n,kak" Tfnz mshd o" uu o" |=lska ;ejS" Tn fijzfjuq'


fcAiqia jykafiaf.a ujqmsfhda wjqre|= m;d mdial` Wf<, iZoyd fcrei,ug .shy' Wkajykafia fodf<dia yejsrsos jQ l," Tjzyq isrs;a f,i ta ux.,Hhg .shy' Tjqka kshus; ojia f.jd fmr<d tk w;r" fcAiqia l`urdfKda fcrei,fuys /Z|=Kq fial' tfy;a" Wkajykafiaf.a foujqmsfhda ta nj fkdoek" Wkajykafia jkaokdldr msrsi iu. we;ehs is;df.k" ojil .uka f.dia" kE us;`rka w;frys Wkajykafia fijQy' tfy;a iuzn fkdjQfhka" Tjzyq Wkajykafia fidhuska fcrei,ug fmr<d .shy' f;osklg miq Tjzyq Wkajykafia foaj ud<s.dfjys mZvsjrhka ueo jev ysZo Tjqka lS foa wiuska o Tjqkaf.ka m@Yak jspdruskao isgskq |=gqfjdah' ta weiQ ish,af,da u Wkajykafiaf.a nqoaOs uysuh yd ms<s;`re .ek jsiaus; jQy' foujqmsfhda Wkajykafia |=gq l, ujs; jQy' Wkajykafiaf.a uEKsfhda mq;d" l`ula ksid wmg fufia lf<ys o$ n,kak" Tfnz mshd o uu o |=lska ;ejs ;ejS Tn fijSuq hs lSy' tjsg Wkajykafia ms<s;`re fouska Tn ud fijzfjz ukao$ ud mshdKkaf.a ue|=frys ud isgsh hq;` nj Tn fkdokakyqoe hs Tjqkag jod< fial' tfy;a Wkajykafif.aa ta lSu Tjqkag wjfndaO fkdjSh' Wkajykafia Tjqka legqj f.dia kdifr;a kqjrg meusK Tjqkag lSlrej jsiQ fial' Wkajykafiaf.a uEKsfhda fuz ish,a,la u is;ays ksoka lr .;ay'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

339

f;jk jir

ud;= 25

ux., lSu

foaj ;hd ux., lSu


ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fhidhd 7&10-14

lkHdjla .enzord mq;@fhl` nsys lrkakSh'


iusZodKka jykafia wdydiag ;j;a mKsjqvhla hjuska kqUg ,l`Kla fok f,i kqfUz fojs iusZodKka jykafiaf.ka b,a,kak .eUqre md;d,fhka fyda by< wyfika fyda th meusfKk f,i b,a,kake hs jod< fial' tfy;a wdydia W;a;r fouska" uu fkdb,a,us iusZodKka jykafia mrSlaId fkdlrus hs lSh' tjsg fhidhd fufia ms<s;`re |=kafkah' tuznd odjs;af.a jxYh" oeka ijka fokak' kqU,d udf.a fojshka jykafiaf.a bjiSu fjfyikafka" kqU,d ukqIHhkaf.a bjiSu fjfyikjd uosjg o$ iusZodKka jykafiau kqU,dg ,l`Kla fok fial' n,kak" lkHdjla ms<sisZof.k mq;@fhl` nsys lrkakSh tuzudkqfj,a hk ku Tyqg ;nkakSh'

foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 40&6-10

ms<s;`r& udf.a fojshks" fukak" uu Tfnz leu;a;g ms@h fjus' .Sh & Tn mqo mZvqrg m@ikak ke;'
ojk hd. mQcd yd mdm mQcdj,ska Tng jevla ke;' ta fjkqjg Tn joka wik msKsi udf.a foijk |=ka fial' tjsg uu" fukak" uu fuysh hs lSfjus'
340

breosk iqmqj;

f;jk jir

ud;= 25

ux., lSu ud ms<snZo wK mK;a Tfnz jHjia:dj,sfhys ,shd we;' udf.a fojshkS" Tfnz leue;a;g ms@h fjus' Tfnz kS;s uisf;ys ksoka lr .;sus' iusZ|=ks" Tng jZosk msrsia ueo" Tfnz .e<ejSfuz ls@hd jrAKkd lf<us' fkdkj;ajd th ;j;a jrAKkd lrk nj Tn okakd fial' Tn fok .e<jSu isf;ys rZojd ksluz fkdisgsfhus' Tfnz .e<ejSu yd jsYajdilu m@ldY lf<us' uy msrsia ueo Tfnz lreKdj o jsYajdilu o fkdj<yd okajd isgsfhus'

fojk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

fyfn@jz 10&4-10

fojsZ|=ks" fukak" fmd;a fjZMfuz ud .ek ,shd we;s fia Tfnz leue;a; bgq lsrSug uu meusKsfhus'
f.dkqkaf.a;a tZMjkaf.a;a f,hska mjz my lr oeuSula is|= fkdfjz' tfyhska" ls@ia;`ka jykafia f,dalhg jvsk l, fojshka jykafiag fufia jod< fial' Tng mqo mZvqre rsis ke;' tfy;a Tn ug isrerla iQodkuz l< fial' ojk mQcd yd mdm mQcd lsis;a Tn is; fkd.kshs' tfia fyhska fojsZ|=ks" fmd;a fjZMfuz ud .ek ,shd we;s fia" Tn rsis foa lrkq jia fukak" uu wejs;a isgsus' jHjia:dj wkqj Tmamq lrk mqo mZvqrej,g;a" ojk mQcdj,g;a" mdm mQcdj,g;a" Tn leu;s jkafkaj;a i;`gq jkafkaj;a ke;ehs by; lshd" fukak" Tnf.a leue;a; lrkakg uu meusK isgsus hs Wkajykafia fojkqj jod< fial' Wkajykafia fojekak msysgqjk msKsi m<uqjekak wj,x.` lrk fial' ta leue;a; mrsos fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a YrSrh ioygu tl jrla mQcd lsrSfuka wms mdrsY`oaOsh ,en isgsuq'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 341 f;jk jir

ud;= 25

ux., lSu

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd OrAuhdfKda usksi;a nj /f.k wm w;r jev jsiQ fial' wms Wkajykafiaf.a f;acYS@h |=gsuq' wdf,a,Qhd

cqjduz 1&14

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 1&26-38

Tyq ms<sisZo mqf;l` ,nkakSh


ijeks ui" .dns@fh,a kuz foaj |+;hd fojshka jykafia jsiska .,S,fha kdifr;a kuz kqjr jsiQ odjs;a rc mrmqfrka mej; tk fcdafima kuz ukqIHfhl` yg jsjdy .sjsiquz oS isgs lkHdjl fj; hjk ,oS' ta lkHdjf.a ku urshd h' foaj |+;hd" wE isgs ;ekg meusK" jsmq, m@ido ,;a W;a;ush" Tng ux., fjz' iajduska jykafia Tn iu. h hs lSh' tfy;a" wE tjoka wid w;sYhska le<US fuz flnZ|= wdpdrhla oehs is; is;d isgshd h' foaj |+;hd wEg l;d fldg" urshdfKks" nsh fkdjkak' Tn fojshka jykafiaf.ka jrm@ido ,oafoys h' fuz n,kak" Tn ms<sisZof.k mqf;l` ,nkafkysh' Wkajykafiag fcAiqia hk kduh ;nkak' Wkajykafia fY@aIaG jk fial' mrfud;a;uhdKkaf.a mq;@hdfKda hhs lshkq ,nk fial' Wkajykafiaf.a mshjQ odjs;af.a isxydikh fojs iajduska jykafia Wkajykafiag m@odkh lrk fial' Wkajykafia cdfldnzf.a jxYh flfrys ioygu rcluz lrk fial' Wkajykafiaf.a rdcHh fl<jrla fkdolafkah hs lSh'

breosk iqmqj;

342

f;jk jir

ud;= 25

ux., lSu

tjsg ursh ;`uS foaj |+;hdg l;d fldg" ug mqreIhl` ke;s nejska fujekakla flfia jsh yels oe hs weiqjdh' foaj |+;hd wEg W;a;r fouska" Y`oaOd;auhdKka jykafia Tn flfrys my< jk fial' mrfuda;a;uhdKkaf.a wdkqNdjh o Tn jid .kafka h' tfyhska Wmosk mrsY`oaO orejd fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda h hs lshkq ,nk fial' n,kak" Tfnz {d;sjrsh jk t<sifn;a wef.a uy,q jhfia oS mqf;l` ms<sisZo .;a;dh' jZo hhs lS wehg oeka ijeks udih h' l`ula ksid o" fojshka jykafiag fkdl< yels lsisjla ke;e hs lSfjzh' ursh ;`uS l;d lruska" n,kak" uu iajduska jykafiaf.a odish fjus' Tn mejiQ f,iu ug bgq fjzjd hs lSjdh' tjsg foaj |+;hd wE flfrka fjkaj .sfhah'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

343

f;jk jir

wfma%,a 25

iqfYaIl udla uqks

iqfYaIl udla uqks


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

1 fma|=re 5& 5-14

Y`oaOjQ fmaa|=re;`uka jsiska ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a mdGfhls'

udf.a mq;@ udla o Tng wdpdr lrhs


;jo" ;reKfhks" iNd uQ,slhkag hg;a jkak' Tn ish,a,ka tlsfkldg fiajh lrk msKsi hgy;aluska ieriS isgskak' ukao" fojshka jykafia WvZ.` whg jsreoaOj isg hgy;a whg lreKdj olajk fial' tnejska fojshka jykafia iq|=iq ld,fhys oS Tn Wiia lrkq msKsi Wkajykafiaf.a n,j;a yia;hg hg;a jkak' Wkajykafia Tn .ek i<lk fyhska" Tnf.a yeu lrorhlau Wkajykafiag Ndr fokak' isysika ke;sj wjosj bkak' Tnf.a jsreoaOldrhd jk hlaIhd" f.drjk isxyfhl` fuka ljfrl` .s, .ksuz foda fyda hs fidhuska Tn fudn wejsoskafkah' f,da mqrd isgsk Tnf.a ifydaorhka tu |=la lror j,gu Ndckh jk nj isyslr" Tnf.a weoys,af,ys ia:Srj isg" hlaIhdg jsreoaO jkak' tjsg ls@ia;`ia jykafia u.ska iajlSh iod;k f;acig Tn leZojd .;a l," jrm@ido fok fojshka jykafiau Tn iaj,am l,la |=la jskaZo miq" Tn iuzmQrAK lr" ia:Sr" Yla;su;a mokula u; msysgqjk fial' Wkajykafiag ioygu mrdl@uh fjzjd' wdfuzka' fuz ,qyqZvq yiqk" wmf.a jsYajdi lghq;` ifydaorfhl` jYfhka ud i<lk is,ajdkia f.a Wmldrfhka" ,shd Tyq w; Tn fj; tjus' tfia tjkafka Tn ffOrAhhj;a lr fuz ish,a, foaj jrm@idoh njg idCIs fok msKsih' tys ia:Srj msysgd isgskak' Tn fuka ud f;dard .kq ,enQ nnsf,daksfhys we;s iNd f;dfuda Tng wdpdr lrkakSh' udf.a mq;@ udla o tfiau Tng wdpdr lrhs' fma@u isUSulska tlsfkldg wdpdr lrkak' ls@ia;`ia jykafiag whs;s Tn ish,a,kag iduodkh fjzjd
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 344 f;jk jir

wfma%,a 25

iqjsfYaIl udla uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 89&1-2" 5-6" 15-16

ms<s;`r& Tfnz ;sr fmu .ek uu ioygu .hkafkus' .Sh & iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu .ek uu ioygu .hkafkus'
Tfnz jsYajdijka;lu mrmqfrka mrmqrg mjikafkus' Tfnz ;sr fmu ioygu mj;sk nj uu taldka;fhkau ms<s.ksus' Tfnz jsYajdijka;lu wyi fuka ;srir nj uu oksus' wfyda iusZ|=ks Tn lrk wisrsu;a ls@hd .ek wyia ;,h .hkafkah' iqrf,dj msrsia Tfnz jsYajdijka;lu .ek .Ss;sld lrkafkdah' iusZ|=kag iu l<yels lsisfjla wyia ;,fhys weoao$ fojsjreka w;r iusZ|=kag iudk jkqfha ljfrlao$ iusZ|=ks" .S .huska Tn kuoskafkda o Tfnz lreKd wdf,dalh ;`< yeisfrkafkda o Nd.Hjka;fhdah' oji mqrd Tjzyq Tn wNshi mS@;s m@fudao jkafkdah' Tfnz oeyeuslu .ek fjfiiska miikafkda h'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd wms l`reisfha weK .ikq ,enQ ls@ia;`ia jykafia foaYkd lruq' Wkajykafia fojshka jykafiaf.a ld,h yd m@{dj fjz' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

345

f;jk jir

wfma%,a 25

iqjsfYaIl udla uqks

iqjsfYaIh

udla 16& 15 - 20

iqjsfYaIl udla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

il, i;a;ajhd yg iqjsfYaIh foaYkd lrkak'


fcAiqia jykafia Tjqka wu;d" f,dj mqrd f.dia il, i;a;ajhd yg iqn wiak foaYkd lrkak' woyd fn#;Siau iakdmkh ,nk ;eke;af;a .e<jSu ,nkafkah' tfy;a" fkdwoyk ;eke;af;a jrolre hehs ;Ska|=j ,nkafkah' woykakka weiqre fldg .kakd ydialuz fuz h' Tjzyq udf.a kdufhka hl`ka |=re lr;s' wuq;` NdId j,ska l:d lr;s' irAmhka w;ska w,a,d .ks;s' huz udrl jsIla nSj;a bka lsis wk;`rlg m;a fkdfj;s' frda.Ska msg w;a ;enQ jsg Tjzyq iqjh ,n;s hs jod< fial' fufia fcAiqia jykafia Tjqkag l:d l< miq" iajrA.dfrdayKh jS fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi wiqka .;a fial' Tjzyq kslau f.dia iEu ;eku foaYkd l<y' iajduska jykafia o Tjqka iuZ. ls@hd lruska Tjqka w;r is|= l< ydialuz u.ska ta foaYkh iy;sl lr jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

346

f;jk jir

breosk iqmqj;

347

f;jk jir

uehs 1

llre idka; cqfia uqks

llre idka; cqfia uqks


ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu

fldf,diais 3&14-15" 17" 23-24

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldf,diaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

Tn fiajh lrkafka iajduska jykafiagh'


fuz ish,a,g by<ska ish,a, iuzmQrAK f,i taldnoaO lrk fm@aufhka ierfikak' ls@ia;`ka jykafiaf.a iduh Tfnz is;a ;`< rcluz flfrAjd tlu YrSrfha fldgia jYfhka Tn leZojk ,oafoa fuz iZoydh' lD;{;dj o olajkak' ;jo Tn jpkfhka fyda ls@hdfjka fyda l`ula lr;;a" ta ish,a, fcAiqia iajduska jykafiaf.a kdufhka lruska Wkajykafia ;`<ska fojs mshdKka jykafiag ia;~;s lrkak' Tn lrk fldhs fohla jqj;a" ukqIHhka Wfoid fkdj" iajduska jykafia Wfoid lrk fohla fuka uqZM is;ska lrkak' iajduska jykafia fmdfrdka|= jQ jsmdlh Tng fok nj isys lrkak' ukao" Tn fiajh lrkafka Tfnz iajduska jk ls@ia;`ka jykafiagh'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

348

f;jk jir

uehs 1

llre idka; cqfia uqks (my; oelafjk mdGho fhdod.; yel)

m<uqjk lshejSu
W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGhls'

W;am;a;s 1&26 2&3

jrAOkh fjuska fmdf<dj mqrjd th hg;a lr .kak'


bkamiq fojshka jykafia" wmf.a iajrEmh wkqj" wmf.a iudk;ajh f,i ukqIHhd ujuq' Tyq uqyqfoa uiqka o wyfia mCISka o .juySIhka o uqZM fmdf<da ;,fhys ish,q jk uD.hka o Wr.hka o md,kh flfrAjd hs wK l< fial' fojshka jykafia ;u iajrEmh wkqj usksid uejQ fial' fojshka jykafiaf.a u iajrEmh wkqj Tjqka ujd jod< fial' mqreIhd o ia;S@h o jYfhka Tjqka uejQ fial' fojshka jykafia Tjqkag wdisrs m;uska" kqU,d ore iuzm;a ,nd" jevs jrAOkh jS" fmdf<dj mqrd me;sr th hg;a lr.kak' uqyqfoa uiqka flfrys o wyfia mlaISka flfrys o fmdf<dfjz iersirk ish,q i;`ka flfrys o n,h mj;ajkake hs Tjqkag jod< fial' ;jo" Tjqka jykafia uqZM fmdf<da ;,fhys OdkH ork ish,q me,Egs o nSc iys; m, ork ish,q .ia o kqU,df.a wdydrh msKsi fjzjd' tfy;a" fmdf,dfjz ish,q jk i;`kag o wyfia mlaISkag o Wr.hkag o ish,q cSjudk i;`kag o wdydr msKsi ks,a m,d fous hs jod< fial' tfia u jsh' fojshka jykafia ;uka ujd jod< ish,q foa krUd" th b;d ukyr nj |=gq fial' iji .; jsh' Woh Wodjsh' ta ih jk oji h' fufia wyi;a" fmdf<dj;a tys we;s ish,q foa;a ujd ksulrk ,oafoah' fojshka jykafia ;uka l< ldrAhh i;ajk ojfiys ksujd tosk ish,q jev k;r l< fial' fufia Wkajykafia i;ajk ojig wdisrs m;d th Y`oaO ojila f,i fjka lr jod< fial' tfia lf<a ta ojfia Wkajykafia ish uejSfuz fuu ldrAhh ksujd jev k;r l< fyhsks'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 349 f;jk jir

uehs 1

llre idka; cqfia uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 90&2-4" 12-14" 16

ms<s;`r& fojsZ|=ks" wfma ldrAhhka cfhka chgu meusfKajd .Sh & lZ|=fy,a we;s jkakg fmr isg
Tn fmdf<dj o ilaj, o ujkakg fmr isg iodld,fhka iodld,hgu Tn fojshka jykafia jk fial' Tn usksid h<s |+js,a,g yrjk fial' usksiqks" |+js,a,g yefrAjd lshd Tn jodrk fial' Tn weia bosrsfhys jir oyila" f.jS .sh Bfha oji jeks h' /fha tl hduhla jeks h' osjs fmfj; fl;ruz ,qyqZvq o lshd jgyd |=k uekj' fuh fufkys lrk msKsi keKj;a is;la wmg |=k uekj' iusZ|=ks" fumuK os.` l,la wE;a jS fkdisg Tn wm fj; fmr<d meusKsh uekj' Tfnz odihkag wkqluzmd l< uekj' Wofhka Woh Tfnz fm@aufhka msrS wms wjos fjuq' oji mqrd ;`gq mygq is;ska wms .S .huq' Tfnz m@n, ls@hd Tfnz fufylre wmgo Tfnz f;aci wm mrmqrg o olakg jruz |=k uekj'

breosk iqmqj;

350

f;jk jir

uehs 1

llre idka; cqfia uqks

idOqldrh

.S;dj,sh 68&19

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ojiska oji wfma nr Wiq,k iusZ|=ka yg meiiquz fjzjd' t;`udfKda wm .<jk fojsZodfKda jk fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 13&54-58

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fudyq jvqjdf.a mq;d fkdfjzo$


fcAiqia jykafia ish rgg meusK" OrAu Yd,dfjzoS Tjqkag b.ekajQ fial' Tjzyq jsiauhg m;aj" fudyqg fuz m@{dj yd ydialuz lsrSfuz n,h fldfyka ,enqfKa o$ fudyq jvqjdf.a mq;d fkdfjzo$ fudyqf.a ujf.a ku urshd fkdfjzo$ fudyqf.a ifydaorfhda cdfldnz" fcdfima" iSfudka iy cqodia fkdfj;ao$ fudyqf.a ish,q ifydaorsfhda;a wm w;frys fkdfj;ao$ tfia kuz" fuz ish,a, fudyqg fldfyka my< jSo$ lshd Wkajykafia m@;slafIam l<y' tfy;a fcAiqia jykafia l;d fldg" osjeisjrfhl`g .re nqyquka fkd,efnkafka ish rfgzoS;a" ish f.oroS;a muKle hs jod< fial' Tjqkaf.a wjsYajdih ksid Wkajykafia tys oS fndfyda ydialuz fkdl< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

351

f;jk jir

uehs 03

idka; ms,sma iy cdfld wfmdaia;=jre

idka; ms,sma iy cdfld wfmdaia;=jre


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

1 fldrska;s 15& 1-8

Y`oaOjQ mdjq,q;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka .;a fldgils'

Wkajykafia cdfldnzg o bkamiq wfmdaia;`ZMjrekag o orAYkh jQ fial'


;jo" ifydaorjreks" ud Tng foaYkd l< iqn wiak fj; Tnf.a wjOdkh oeka fhduq lrkq leue;af;us' Tn th ms<s.;a;yqh' tys msysgd isgskakyqh' ta uZ.ska Tn .e<jSu ,nkakyqh' tfia jkafka ud Tng foiQ f,iu" ta iqn wiak ksielj ms<sf.k" th ksIaM, fkdjk fia jsYajdi lf<d;a muKls' ud Tng ndr |=kafka ud ,nd .;a foh u nj m@Odk fldg lsj hq;`h' tkuz Y`oaO ,shjs,a, m@ldr ls@ia;`ia jykafia wmf.a mdm Wfoid u< nj;a j<,kq ,enQ nj;a" Y`oaO ,shjs,s m@ldr ;`kajkod W;a:dk lrkq ,enQ nj;a" flamiag yd miqj fodf<dia fokdg orAYkh jQ nj;a h' bkamiq Wkajykafia mkaishhlg jevs ifydaor iuQyhlg tljsgu orAYkh jQ fial' fudjqkaf.ka iuyreka mrf,da iem;a jqj o" jevs fokd ;ju;a cSj;aj isgs;s' bkamiq Wkajykafia cdfldnzg o wk;`rej ish,q wfmdaia;`ZMjrekag o orAYkh jQ fial' wjika jYfhka wl,g Wmkafkl` jeks ug o Wkajykafia orAYkh jQ fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

352

f;jk jir

uehs 03

idka; ms,sma iy cdfld wfmdaia;=jre

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& ta mKsjqvh f,da mqrd me;srS hkafkah' .Sh

.S;dj,sh 19 & 1 4a

& wyia ;,h fojz uysuh m@ldY lrkafkah'


.`jka ;,h t;`ukaf.a w;aluz jsoyd mdkafkah' tla oskla ;j osklg fumqj; lshkafkah' tla /hla ;j /hlg thu mjikafkah' l;djla" jokla" lsishuz yZvla wefikafka ke;s jqj o ta mKsjqvh f,dj mqrd me;srS hkafkah' th osh; oi; jsysoS hhs' a

idOqldrh

cqjduz 14& 6"9

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd udrA.h o cSjkh o i;Hh o uu fjus hs iajduska jykafia jodrk fial' ms,sma" ud |=gq ;eke;af;a mshdKka jykafia |=gqfjzh' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

353

f;jk jir

uehs 03

idka; ms,sma iy cdfld wfmdaia;=jre

iqjsfYaIh

cqjduz 14& 6-14

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fumuK l,la Tn iuZ. isgs kuq;a Tn ud fkdyZ|=kkafkys h'

fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" udrA.h o i;Hh o cSjkh o uu fjus' ud uZ.ska usi lsisfjla mshdKka jykafia fj; fkdmeusfKkafkdah' Tn ud yZ|=kkakdyq kuz" udf.a mshdKka jykafia;a yZ|=kkakyq h' fu;eka mgka Tn Wkajykafia yZ|=kkakyq h' Wkajykafia oel we;e hs jod< fial' ms,sma l;d fldg" iajdusks" mshdKka jykafia wmg fmkajd jod< uekj' th wmg fydZogu we;e hs Wkajykafiag lSh' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska ms,sma" fumuK l,la ud Tn iuZ. jsiQ kuq|=" ;ju;a Tn ud yZ|=kkafka keoao$ ud |=gq ;eke;af;a mshdKka jykafia |=gqfjz h' tfia kuz mshdKka jykafia wmg fmkajd jod< uekeje hs Tn lshkafka flfiao$ ud mshdKka jykafia ;`< o mshdKka jykafia ud ;`< o isgsk nj Tn jsYajdi fkdlrkafkys o$ ud Tn yg jodrk jpk udf.au wOsldrs n,fhka fkdjodrus' mshdKka jykafiau ud ;`< jev jiuska iajlSh ls@hd bgq lrk fial' ud mshdKka jykafia ;`< o mshdKka jykafia ud ;`< o isgsk njg udf.a jpkh jsYajdi lrkak' tfia ke;akuz udf.a ls@hd ksidj;a ud jsYajdi lrkak' taldka;fhkau uu tfia" Tng lshus' ud woykakd ud lrk ls@hd o lrkafkah' ;jo ud mshdKka jykafia fj;g jvkd nejska Tyq uSg;a jvd uy;a ls@hd lrkafkah' mq;@hd ;`< mshdKka jykafia uysuhg muqKqjkq ,nk msKsi Tn udf.a kdufhka whosk ljr fohla jqj o uu bgq lrkafkus' Tn udf.a kdufhka whosk ljr fohla jqj o uu bgq lrkafkus'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 354 f;jk jir

uehs 14

idka; u;shia wfmdaia;= ;=ud

idka; u;shia wfmdaia;= ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 1& 1517" 20-26

od|=j u;shiag jegqKs' Tyq o wfmdaia;`ZMjreka w;r .Kka .kq ,enSh'


fufia tlish jsis fofkl` muK msrsila /iaj isgs jsg" fma|=re ;`ud ifydaorhka ueo ke.sg Tjqkag fufia lSh' ifydaorjreks" fcAiqia jykafia w,a,d .;a whg uZ. fmkajd |=ka cqodia .ek Y`oaOd;auhdKka jykafia" odjs;af.a uqLfhka m@ldY l< Y`oaO ,shjs,a, iuzmQrAK jsh hq;`j ;snsKs' ukao" Tyq wm iuZ. .Kka .kq ,en" fuz fiajfhys ;udg ysus fldgi ,enSh' ukao h;a Tyqf.a jdiia:dkh mdZM fjzjd lsisfjla tys jdih fkdflfr;ajd lshdo" Tyqf.a ;k;`r fjk flfkl` .ks;ajd lshdo .S;dj,sfha ,shd ;sfnz' tnejska fcAiqia iajduska jykafia mqkrAcSjkh ms<snZoj wm iuZ. idlaIs ork msKsi huz lsisfjl` wm iuZ. tlajsh hq;`j ;sfnz' cqjduz fn#;Siau iakdmkh mgka.;a od isg fcAiqia iusZodKka jykafia wm flfrka Tijd .kq ,enQ osk olajd" Wkajykafia wm w;r wd .sh uqZM ld,h ;`<" Tyq ks;ru wm iuZ. isgs whf.ka tlaflfkl` jsh hq;`h' tnejska Tjzyq fofofkl` bosrsm;a l<y' ta hqia;ia hk ;j;a kula oerE ndrAinia kuska yZ|=kajkq ,enQ fcdfima yd u;shia hk fofokd h' bkamiq Tjzyq hdpz[d lruska" ish,q usksiqkaf.a is;a okakd jQ iajdusks" ;udg kshu ia:dkhg hk msKsi cQoia jsiska w;ayrsk ,o fuz fiajfha;a" wfmdaia;`ZMjrfha;a mqrmamdvqj msrjSug fudjqka fofokdf.ka Tn jykafia f;dard.;a ;eke;a;d ljfrla oehs fmkakqj uekje hs lSy' tl, Tjzyq Tjqka ms<snZoj od|= oeuQy' od|=j u;shiag jegsKs' tfyhska Tyq o wfmdaia;`ZMjreka tfldf<dia fokd iuZ. .Kka .kakd ,oS'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 355 f;jk jir

uehs 14

idka; u;shia wfmdaia;= ;=ud

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 113& 1-8

ms<s;`r & iusZodfKda ;u fikZ.f.a wOsm;Ska iuZ. Tyq ysZ|=jk fial' .Sh
& iusZ|=kag m@Yxid lrkak' iusZ|=kaf.a fufylrefjks" m@Yxid lrkak' iusZ|=kaf.a kduhg m@Yxid lrkak' fu;eka mgka ioyg u iusZ|=kaf.a kduhg m@Yxid fjzjd iusZ|=kaf.a kduhg kef.kysr mgka niakdysr olajd m@Yxid lghq;` h' ish,q cd;Skag by<ska iusZodfKda jecfUk fial' t;`ukaf.a uysud,xldrh wyia ;,h blaujd hhs' wfma fojs iusZ|=kag iudk wka flfkla ke;' t;`udfKda Wiia ;ekays jev ysZosk fial' tfy;a" wyi;a fmdf<dj;a n,k msKsi t;`udfKda my;g kefuk fial' t;`udfKda |=mam;d OQ,sfhka ke.sgqjk fial' os<sZod li< f.dvska Tijk fial' tfia lrkafka" Tjqka wOsm;Ska iuZ." ;u fikZ.f.a wOsm;Ska iuZ. ysZ|=jkq msKsi h'

idOqldrh

cqjduz 15& 16

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd uu Tn f;dardf.k m;a lf<us' tfia lf<a Tn f.dia fndfyda M, orK msKsi;a Tfnz M, mj;sk msKsi;a h' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 356 f;jk jir

uehs 14

idka; u;shia wfmdaia;= ;=ud

iqjsfYaIh

cqjduz 15& 9-17

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

uu Tng odifhla hhs fkdlshus' Tn udf.a us;`frda h'


mshdKka jykafia ug fm@au l<dla fuka u uu o Tng fm@au lf<us' udf.a fm@aufhys mj;skak' ud" udf.a mshdKka jykafiaf.a wd{d ms<smeo Wkajykafiaf.a fm@aufhys mj;sk fiau" Tn;a udf.a wd{d ms<smoskakyq kuz" udf.a fm@aufhys mj;skakyq h' fuz foaj,a ud Tng m@ldY lf<a" udf.a mS@;sh Tn ;`< we;sjk msKsi;a" Tfnz mS@;sh mrsmQrAK jk msKsi;a h' udf.a wd{dj kuz ud Tng fm@au l<dla fuka Tn;a tlsfkldg fm@au lrkak' hkqhs' hful` ;udf.a us;`rka Wfoid osjs msoSug jvd W;`uz fm@auhla lsisfjl`g ke;' ud Tng wK lrk foa Tn lrkakyq kuz" Tn udf.a us;`frda h' fu;eka mgka uu Tng odifhda hhs fkdlshus' ukao" odifhla ;udf.a iajdushd lrkafka l`ulaoehs fkdokshs' tfy;a udf.a mshdKka jykafiaf.ka ud weiQ ish,a, u Tng okajd jod< nejska" uu Tng us;@fhda hhs lSfjus' Tn ud f;dard .;af;a ke;' uu Tn f;dardf.k m;alf<us' tfia lf<a Tn f.dia fndfyda M, ork msKsi;a" Tfnz M, mj;sk msKsi;a" udf.a kdufhka Tn mshdKka jykafiaf.ka b,a,k ljr fohla jqjo Wkajykafia Tng fok msKsi;a h' ud Tng wKlrk foa fuzh' tlsfkldg fm@au lrkak'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

357

f;jk jir

uehs 31

foaj ud;djka t<sifn;a ;=h neyeoelSu

foaj ud;djka t<sifn;a ;=h neyeoelSu


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

frdau 12& 916

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

ieoeyej;`kaf.a TzkEluz j,oS Wmldr lrkak' wd.ka;`l i;aldrhg ,eosj isgskak'


fm@auh wjxl fjzjd kmqr ms<sl`,a fldg" hym;g we,quz jkak' iqyo ifydaor fm@aufhka tlsfkldg fm@au lrkak' f.#rjfhka ;udg jvd wfkla wh W;`uz fldg i,lkak' w,iluska f;drj" ldrAhYS,S jkak' Woafhda.su;a yolska iajduska jykafiag fiajh lrkak' n,dfmdfrd;a;`fjys mS@;s jkak' jsmf;a oS bjis,su;a jkak' hdpz[dfjys fkdlvjd fhfokak' ieoeyej;`kaf.a TzkE tmdluz j,oS Wmldr lrkak' wd.ka;`l i;aldrhg ,eosj isgskak' Tng mSvd lrkakkag wdYSrAjdo lrkak' Ydm fkdlr wdYSrAjdo u lrkak' mS@;s jkakka iuZ. mS@;s jkak' fYdal jkakka iuZ. fYdal jkak' yeu fokd iuZ. tlais;aj bkak' wyxldr fkdjS hgy;a my;a wh wdY@h lrkak' Tn m@{djka; hhs is;d WZv.` fkdjkak'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

358

f;jk jir

uehs 31

foaj ud;djka t<sifn;a ;=h neyeoelSu

fyda fYmkshd 3& 14-18


fYmkshd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

bYardfh,a rcdKka jk iajduska jykafia Tn w;r jev isgsk fial'


isfhdka mqrZ.k" fiduzkiska .S .hkak fcreif,uz jeisfhkS" lEfudr .ikak bYardfh,a ckfhkS" mS@;s m@fudao jkak' iusZodfKda Tng jsreoaOj ;snqKq kvq ;Ska|= wj,x.` l< fial Tfnz i;`rka fkrmd oeuQ fial bYardfh,ays rc jk iusZodfKda Tn iuZ. isgsk fial' jsm;g nsh jSula ;j;a ke;' tosk fcrei,u fufia lshkq we;' isfhdka k.rh" nsh fkdjkak Tn w; |=n, jkakg bv kdrskak' Tfnz fojs iusZodfKda Tn iuZ.h Tng ch w;alr fok fin<dfKdah' t;`udfKda Tn .ek ms@h ukdm jk fial ish fmuska Tng kj cSjkhla fok fial Tn .ek fiduzkiska .S .hk fial' ux., ojila fuka mS@;s jk fial Tn kskaodj fkd,nk msKsi Tn w;r jskdYh my lrk fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

fhidhd 12& 2-6

ms<s;`r & W;`uz jQ Y`oaO fojsZodfKda Tn w;r jevisgsk fial' .Sh


& fojsZodfKda udf.a .e<ejSuh' uu t;`udKka woyus' t;`uka flfrys ug nshla ke;' ukao" iusZodfKda udf.a Yla;sh;a .S;sldj;ah' t;`udfKda udf.a .e<ejSuh'

breosk iqmqj;

359

f;jk jir

uehs 31

foaj ud;djka t<sifn;a ;=h neyeoelSu ta ojfiaoS fikZ. fufia meiiquz .S .hkafkdah' iusZ|=kag ;`;s mqokak' t;`ukaf.a ku mjid whoskak' t;`ukaf.a ls@hd cd;Ska w;r mjikak' t;`ukaf.a kdufha fY@aIaG;ajh m@ldY lrkak' iusZ|=ka l< wreu mq|=u foa ksid miia .S .hkak' uq,q f,djgu ta .ek okajkak' isfhdka jeis ish,af,ks" fudr.id .S .hkak' BY@dfh,a Y`oaO fojsZodfKda W;`uz jk nejska o ish fikZ. w;frA jev isgsk nejska o i;`gska yZvk.d .S .hkak'

idOqldrh

,Qla 1& 45

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajduska jykafiaf.a kdufhka ;uka yg |=ka fmdfrdka|=j bgqjkafka u hhs jsYajdi lrk ;eke;a;S Nd.Hjka;S h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 1& 39-56

udf.a iajduska jykafiaf.a uEKshka ud fj; meusKSug ;ruz ud ljfrla o$'


osk .Kklg miq ursh ;`ush ke.sg" cqod lZ|=lrfhys kqjrlg hqyqj f.dia" filrsfhiaf.a f.g we;`ZM jS t<sifn;a yg wdpdr l<d h' t<sifn;a ursh ;`ushf.a wdpdr nia weiQ l< wef.a l`fia orejd bmsf,kakg jk' tjsg t<sifn;a Y`oaOd;auhdKkaf.ka mQrAK j" uy yZvska Woka wkuska" Tn jks;djka w;r w;sYhska wdYsrAjdo ,oaoSh' Tn l`i T;a ore M,h o wdYsrAjdo
breosk iqmqj; 360 f;jk jir

uehs 31

foaj ud;djka t<sifn;a ;=h neyeoelSu

,oafoa h' udf.a iajduska jykafiaf.a uEKshka ud fj;g meusKSug ;ruz uu ljfrla o$ ulaksido" Tfnz wdpdr yZv ud ijka .;jQ flfKysu ud l`fiys orejd mS@;sfhka bms<S .sfhah' iajduska jykafiaf.a kdufhka ;uka yg |=ka fmdfrdka|=j bgqjkafka u hhs jsYajdi l< ;eke;a;S Nd.Hjka;h hs lSjdh' tjsg ursh ;`uS fufia Woka wekqjdh' udf.a yo iusZ|=ka Wiia f,i miihs' udf.a is; ud us|=uzldr fojsZ|=ka .ek Woka wkhs' ulaksido t;`udfKda ish odish f.a oSk;dj l`ZMKq mduska i,ld jod< fial' yeu mrmqrlu fu;eka isg Nd.Hjka;Sh hs ug lshkq we;' mrdl@uhdfKda hkq t;`ukaf.a kduh h' t;`ukaf.a ohdj ish ne;su;`ka flfrA mrmqfrka mrmqrg me;sfrA' ish ndyqfjka t;`udfKda jsl`uz md" WvZ.` Wouz is;e;a;ka jsiqrejd yer" uy krm;Ska ish isyiqkaj,ska my; fy<d" oSkhka by< kxjd Wiia l< fial' id.sks jQjka hym;a fohska i;majd" Okj;`ka ysia w;ska yrjd hejQ fial' wm mshjreka jQ wdn@yuzg yd tu mrmqrg" ioyg u fmdfrdka|= jQ f,ig" ish fiajl bYardfh,a fikZ. yg" ohdj fmkajd msysgjQ fial' ursh ;`uS" t<sifn;a iuZ. f;uila muK kej;S isg ish ksjig fmr<d .shdh'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

361

f;jk jir

cqks 13

idka; wkAf;dks uqks

mdjdf Y=oaO jQ wkaf;daks uqks


wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fhidhd 61& 1-3

os<sZ|=kag iqn wiak foiSug iusZodfKda ud wdf,am lr tjd jod< fial'


ufyda;a;u fojs iusZ|=kaf.a wd;audkqNdjh ud flfrys msysgd we;' os<sZ|=kag iqn wiak foiSug o nsZ|=Kq is;a we;a;kag iqj fi; oSug o jy,qkag usoSu odkh lrkak o isrlrejkag ksoyi okajkak o t;`udfKda ud wdf,am l< fial' iusZ|=kaf.a lreKdfjz oji" i;`rkag oZvqjuz oSfuz oji m< lrk msKsi o je,fmk ish,a,ka ikik msKsi o t;`ud ud wf,am l< fial' isfhdkays |=la jk iEu fokdg wZM fjkqjg u,aud,d o |=la lZ|=ZM fjkqjg mS@;sh kue;s ff;,h o l,lsrS isgskakkag meiiquz kue;s jia;@h o m@odkh lrk msKsi t;`udfKda ud wdf,am l< fial' Tjqkaf.a oeyeus;dj iusZ|=ka frdamKh l< lsysrs .ia fuka ia:sr hhs lshkq ,efnz' thska t;`ukag u uysuh ysus jkafka h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 89& 1-4" 20-21" 24" 26

ms<s;`r& iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu .ek uu ioygu .hkafkus' .Sh & iusZ|qks" Tfnz ;sr fmu .ek uu ioygu .hkafkus'
Tfnz jsYajdijka;lu mrmqfrka mrmqrg mjikafkus' Tfnz ;sr fmu ioyg u mj;sk nj uu taldka;fhkau ms<s.ksus' Tfnz jsYajdijka;lu wyi fuka ;srir nj uu oksus'
breosk iqmqj; 362 f;jk jir

cqks 13

idka; wkAf;dks uqks Tn fufia jod< fial' ud f;dard .;a ;eke;a;d iuZ. uu .sjsiqula lf<us' udf.a fiajl odjs;ag uu fufia osjqf<us' uu Tfnz fm<m; ioyg u msysgqjkafkus' mrmqfrka mrmqrg Tfnz isyiqk f.dvkZ.kafkus' ud fiajl odjs;a uu fidhd.;af;us Y`oaO ff;,fhka uu Tyq wdf,am flf<us' udf.a Yla;sh ksr;`re Tyq iuZ. jkafka h' udf.a n,h Tyq ijsu;a lrkafkah' udf.a jsYajdijka;lu iy ;sr fmu Tyq iuZ. jkafka h' udf.a kdufhka Tyq ch.@dyS jkafka h' Tyq ug fudr .iuska Tn udf.a fojsZodfKda h' udf.a mshdfKda h' udf.a wdrlaIl mrAj;hdfKda h' lshkafkah'

idOqldrh

,Qla 4& 18

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajduSka jykafiaf.a wd;auh ud flfrys we;' ulaksido os<sZ|=ka yg iqn wdrxpsh foaYkd lrkq jia" Wkajykafia ud wdf,am l< fial' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

363

f;jk jir

cqks 13

idka; wkAf;dks uqks

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 10& 1-9

tflfKysu Tjzyq oe,a yer oud Wkajykafia wkqj .shy'


bkamiq iajduska jykafia ;j;a ye;a;E fofkl` m;a fldg ;uka hkak woyia l< ish,q k.r yd fmfoiaj,g Tjqka fofokd ne.ska ;ukag l,ska hejQ fial' Wkajykafia Tjqkag fufia jod< fial' f.dhu kuz nyq, h" f.djSyq jsr, h' tnejska f.dhuz lemSug fufylrejka tjk fuka f.dhfuz ysushdKkag hdpz[d lrkak' b;ska hkak' j. j,iqka ueog negZM megjqka hjkakdla fuka uu Tn hjus' miquznshla fyda u,a,la fyda mdjyka fyda fkdf.k hkak" uZ. oS wdpdr lsrSuz iZoyd mud fkdjkak' Tn huz f.orlg we;`ZM jQ l, m<uqfldg fuz f.org iduh fjzjd hs m;kak' iduh ,nkakg iq|=iq flfkla tys isgs;a kuz Tnf.a idu me;`u Tyq msg /fZokq we;' ke;fyd;a th Tn fj; fmr<d tkq we;' Tjqka fok foh luska fnduska ta f.oru kej;S isgskak' ukao" fufylrejd ish fjz;kh ,ensh hq;` h' f.orska f.org fkdhkak' Tn huz kqjrlg we;`ZM jQ l, Tjqka Tn ms<s .;af;d;a" Tn bosrsfhys ;nk foa j<Zokak' tys isgsk frda.Ska iqj lrkak' fojshka jykafiaf.a rdcHh Tn fj; meusKsfha h hs Tjqkag m@ldY lrkak'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

364

f;jk jir

cqks 24

idka; iakdjl cqjd uqks

idka; iakdjl cqjd uqks


ckafuda;aijh

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fhidhd 49&1-6

ish,q cd;Ska yg kqU wdf,dalhla jkakg uu i,iajkafkus'


uqyq|=nv jeisfhks" udf.a nia wikak' wE; isgsk ckfhks" ug ijka fokak' ud Wmoskakg;a fmr ujz l`ifhys isgsh oS iusZodfKda ud f;dardf.k t;`ukaf.a fiajlhd jk msKsi ud m;a l< fial' t;`udfKda udf.a jpk ;shqKq lvqjla fuka l< fial' ish wf;a ud uqjy;a l< B .ila fuka l< fial' ish fldmqfjz ud iZ.jd ;enQ fial' t;`udfKda l;d fldg bYardfh,a" kqU uf.a fiajlhdh' kqU u.ska fikZ. udf.a uysuh m@ldY lrkq we;e hs jod< fial' uu l;d lruska" uu kslrefKa fjfyiqfkus' udf.a uqZM Yla;sh fh|+ kuq;a lsisjla w;am;a lr fkd.;sus hs lSfjus' tfia jqj o udf.a jsksYaph iusZ|=ka wf;a we;s nj;a" udf.a jsmdlh fojsZ|=ka wf;a we;s nj;a ug iy;sl h' ud Wmoskakg;a fmr ;ukaf.a fikZ. wdmiq f.fkk msKsi;a jsisr isgsk bYardfh,a ckhd cdfldnzf.a jxYh tla /ia lrk msKsi;a fiajlhl` jYfhka iusZodfKda ud m;a l< fial' iusZodfKda ug f.#rjh fok fial' t;`udfKda udf.a Yla;sh jk fial' t;`udfKda ug fufia jod< fial' b;srsj isgsk bYardfh,ajreka tkuz" cdfldnzf.a jxYfha ckhd ke.sgqjd mqkre;a:dmkh lsrSug udf.a fiajlhd f,i kqU m;a lsrSu iqZM mgq fohla fkdjkq we;' tkuz" uqZM f,dj .<jkq msKsi ish,q cd;Ska yg kqU wdf,dalhla jkakg uu i,iajkafkus'
foaj jdlHh tfiah
breosk iqmqj; 365 f;jk jir

cqks 24

idka; iakdjl cqjd uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 139&1-3" 13-15

ms<s;`r& udf.a meje;afuz wisrsh .ek uu Tng ;`;s mqous' .Sh & iusZ|=ks" Tn ud ishquz f,i jsuid n,d oek.;a fial'
udf.a bZ|=uz ysgquz ish,a, Tn okak fial' |=r;shd u udf.a is;`js,s Tn f;areuz .kak fial' ud .ukla .sh;a" kskaog .sh;a Tn udf.a ish,q udrA. okak fial' udf.a yeisrSu iyuq,ska u okak fial' Tn udf.a we;`<dka;h uejq fial' udf.a ujzl`fiys ud ;ekQ fial' uu Tng ;`;s mqous' ukao" ud Tng .re nsh oelajsh hq;`h' Tfnz ish,q ls@hd wisrsu;ah' Tn ;rfha ud okak fial' udf.a weg lgq iEfok jsg" ujq l`fiys ud jefvk jsg" ryis.; j ud ;efkk jsg ud tys jQ nj Tn oek isgs fial'

fojk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka fldgils'

ls@hd 13&22-26

ls@ia;`ka jykafiaf.a meusKSug fmr cqjduz uqZM fikZ.g ukia:dmkfha fn#;Siau iakdmkh foaYkd lf<ah'
fojshka jykafia idjq,a wia lr" odjs;a Tjqkaf.a rcq yegshg m;a l< fial' Wkajykafia Tyq .ek idlaIs fouska" fciafiaf.a mq;@ jQ ug ms@h ukdm usksil` jQ" udf.a uqZM leue;a; bgq lrkakl` jQ odjs;a uu fidhd .;sus hs jod< fial' fojshka jykafia fmdfrdka|= |=ka f,i" Tyqf.a mrmqfrka
breosk iqmqj; 366 f;jk jir

cqks 24

idka; iakdjl cqjd uqks

bYardfh,a fikZ.g fcAiqia kuz .e<ejquzldrfhl` fojd jod< fial' Wkajykafiaf.a meusKSug fmr cqjduz bYardfh,ays uqZM fikZ.gu ukia:dmkfha fn#;Siau iakdmkh foaYkd lf<ah' ;jo cqjduz ish fufyh ksu lrk jsg" uu ljfrla lshd Tn is;kafkys o$ uu Tn is;k ;eke;a;d fkdfjus' ug miqj flfkla tk fial' Wkajykafiaf.a mdjyka uqokakgj;a uu fkdjgsus hs lSh' ifydaorfhks" wdn@yuzf.a jxYfha mq;@fhks" foaj Nh we;s ish,af,ks" fuz .e<ejSfuz mKsjqvh Tn iZoyd h'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd <orej" Tn iusZ|=kag fmrgqj huska t;`udKka uZ. ms<sfh, lrk nejska" fufyiqre osjeisjr hk ku Tng fous' wdf,a,Qhd

,Qla 1&76

breosk iqmqj;

367

f;jk jir

cqks 24

idka; iakdjl cqjd uqks

iqjsfYaIh

,Qla1&57-66" 80

iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tyqg cqjduz hk kduh ;ensh hq;` h'


kshu ld,h meusKs jsg t<sifn;a f;dfuda mq;@fhl` ,enqjdh' wef.a wi,ajeisfhda o kEfhda o iajduska jykafia wE flfrys uyd ohdkqluzmdjla oela jQ nejz wid weh iuZ. mS@;s jQy' ;jo" wg jkod prAufPAok ms<sfj; msKsi Tjzyq orejd f.kejs;a ish mshdf.a kduh wkqj Tyqg filrsfhia hhs kuz ;nkakg ieriqK y' tfy;a" Tyqf.a uj l;d lruska" tfia fkdfjz" Tyqg cqjduz hk kduh ;ensh hq;` h hs lSjdh' Tfnz kEhka w;r ta kduh we;af;la ke;e hs Tjzyq wehg lSy' Tyqf.a mshd Tyqg l`uk kula ;nkakg leu;s oehs oek .kakd msKsi Tjzyq Tyqg ix{d l<y' Tyq .,a ,E,a,la b,a,d f.k Tyqf.a ku cqjduz h hs ,sjSh' ish,af,dau ujs; jQy' tflfKysu filrsfhiaf.a l;d Yla;sh ,ensKs' Tyq fojshka jykafia miiuska l;d lf<ah' wi,ajeis ish,a,ka flfrys nsh meusKsfhah' fumj;a ish,a, cqofha lZ|=rg mqrd m;< jsh' ta weiQ yeu fok u ta ish,a, ish is;ays ;nd f.k" b;ska fuz orejd flnZ|= flfkla jkafka oe hs weiQy' l`ula ksid o" iajduska jykafiaf.a yia;h Tyq flfrys jsh' orejd jevS" wd;audkqNdjfhka n,j;a j ;uka bYardfh,ag m@ldY jk oskh olajd mdZMlrfhys isgsfha h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

368

f;jk jir

cqks 29

idka; fmare yd mdjq

idka; fmare yd mdjq wfmdaia;= ;=fuda


ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGfhls'

ls@hd 12& 1-11

fyfrdaoaf.a n,fhka ud us|+ nj ienejska u oksus'


ta ld,fhaoS fyfrdaoa rc" iNdfjz iuyrekg mSvd lrkakg mgka .;af;a h' Tyq cqjduzf.a ifydaor jQ cdfldnz lvqfjka uerSh' Bg cqfojzjreka m@ikak jQ nj oel" Tyq fma|=re o w,a,d .ekSug m@h;ak oerSh' ta jkdys kquqyqka mQm j<Zok ojia h' Tyq fma|=re w,a,d ysr f.hs oud mdial` ux.,Hfhka miq fikZ. bosrshg f.fkkakg is;d" fyajdhska i;rfokd ne.ska we;s lKavdhuz i;rlg Tyq /lj,a lrkakg Ndr |=kafkah' fufia fma|=re ysr wviaisfha isgshoS iNdj Tyq Wfoid fojshka jykafiag Wolau hdpz[d lf<a h' fma|=re kvq Yd,djg muqKqjkakg fyfrdaoa woyia lrf.k isgs oskg fmr osk rd;s@fhaoS fma|=re f;fuz ouzje,a follsla nZosk ,|=j fyajdhka fofofkl` ueo ksod isgsfha h' uqr Ngfhda fodr bosrsfha ysr f.h /lj,a l<y' tflfKysu iajduska jykafiaf.a |+;fhla tys my< jsh' wdf,dalfhka ysr f.h nen<sKs' Tyq fma|=ref.a msgg ;gzgq lr wjos lruska" jydu ke.sgskake hs lSh' Tyqf.a w;aj,ska ouzje,a .e<jS jegqfka h' foaj |+;hd Tyqg l;d fldg" bZ. mgsh neZo" mdjyka oud .kake hs lSh' Tyq tfia lf<ah' Tfnz iZMj weZ. ,d f.k ud miafia tkake hs |+;hd Tyqg lSh' |+;hd l< foa we;a;la nj fkdoek" ;ud orAYkhla olskafka hhs is;uska" fma|=re msg;aj |+;hd miqmiska .sfha h' Tjzyq m<uqjk" fojk uqrldj,a miq fldg kqjrg hk hlv fodrgqjg <Z.d jQy' th Tjqka iZoyd bfnzu werefKa h' Tjqka msg;g f.dia tl jSoshla miq l< flfKysu" foaj |+;hd Tyq

breosk iqmqj;

369

f;jk jir

cqks 29

idka; fmare yd mdjq

flfrka fjkaj .sfha h' tjsg fma|=re" mshjs isysh ,en" l;d fldg" iajduska jykafia ;uka |+;hd tjd" fyfrdaoaf.a n,fhka o cqfojz ck;djf.a ish,q n,dfmdfrd;a;`j,ska o ud us|+ nj ienejska u oksus hs lSh'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& iusZodfKda foaj Nh we;s wh uqok fial' .Sh

.S;dj,sh 34&1-4

& yeu fjzf,au ysus;`ukag uu m@Yia;s .S .hus'


t;`ukaf.a .`K jekquz ud uqjska f;dr fkdfjhs' uu t;`ukaf.a .`K jrAKkd lrus' ksy;udks wh ta wid f;dia fj;ajd' ud iuZ. ysus ;`uka jrAKkd lrkak' wms tla jS t;`ukaf.a kduh miiuq' uu ysus;`uka fidhd .sfhus' t;`udfKda ug ms<s;`re oS yeu nsfhka ud us|+ fial' t;`uka foi n,kakd mS@;sfhka nenf<kafkah' Tyqf.a uqyqK ljrodjla ,cAcdfjka wZ|=re fkdjkafka h' ysus ;`ukag lkak,jz l< tla wirKfhla jsh' t;`udfKda Tyqf.a nia wid" ish,q |=la .eyegj,ska Tyq us|+ fial' ysus ;`ukaf.a |+;hd foaj Nh we;s wh jglr" lZojqre neZo Tjqka uqod yrshs' ysus ;`uka .`Kj;a nj Tn u w;a oelSfuka oek .kak' t;`uka flfrA jsYajdih ;nk ;eke;af;a wdisrs ,nhs'

breosk iqmqj;

370

f;jk jir

cqks 29

idka; fmare yd mdjq

fojk lshejSu

2 ;sfuda;s 4&6-8" 17-18

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska ;sfuda;shiag ,shk ,o fojk yiqfkka fldgils'

oeyeus cSjs;hl lsrSgh ug oeka fjka lr ;sfnz'


ud .ek lshf;d;a" uf.a cSjs;h oekg u mdkSh mQcdjla fuka msoSug iQodkuz j we;' udf.a jsfhda jSfuz ld,h oeka meusK ;sfnz' uu hym;a igfkys igka lf<us' uu osjSu wjika lf<us' uu weoys,a, rlaId lf<us' oeyeus cSjs;hl lsrSgh ug oeka fjka lr ;sfnz' ta uyd ojfia oS idOdrK jsksYaphldr iajduska jykafia th ug fok fial' ug muKla fkdj Wkajykafiaf.a m@ldY jSu wdYdfjka n,dfmdfrd;a;` jk ish,a,kag o th fok fial' tfy;a iajduska jykafia ud w;ayer fkdf.dia" ud Yla;su;a l< fial' fufia ud u.ska iqn wiak iuzmQrAK f,i ish,q jscd;Skag wefik fia m@ldY jkq we;' tfia isxyhdf.a lgska uu uqod.kq ,enqfjus' iajduska jykafia ish,q oreKq Wj|=rej,ska ud uqod" Wkajykafiaf.a iajrA. rdcHhg ud muqKqjk fial' Wkajykafiag iodld,hgu uysuh fjzjd wdfuka'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn fma|=re h' fuz mrAj; msg udf.a iNdj f.dvkZ.kafkus' urKfha n,hg jQjo th mrdch l< fkdyelsh hs iajduska jykafia jod< fial' wdf,a,Qhd

uf;jz 16& 18

breosk iqmqj;

371

f;jk jir

cqks 29

idka; fmare yd mdjq

iqjsfYaIh

uf;jz 16&13-19

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fma|=re" uu kqUg iajrA. rdcHfha h;`r Ndr fous'


fcAiqia jykafia ms,smams ldhsidrsfha fmfoiaj,g meusKs l," ukqIH mq;@hdfKda ljfrla h lshd usksiaiq lsh;a oe hs ish Y@djlhkaf.ka weiQ fial' Tjzyq l;d fldg" iuyfrla iakdjl cqjduz h lshdo" iuyfrla t,shd h lshdo" wka iuyfrla fcfrushd fkdfyd;a osjeisjrhkaf.ka flfkla h lshdo lsh;s hs lSy' tfy;a Tn ud ljfrl` lshd lshkakyqoe hs Wkajykafia Tjqkaf.ka weiQ fial' iSfudka fma|=re W;a;r fouska" Tn ls@ia;`jrhdfKda h" cSjudk fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda h hs lSh' fcAiqia jykafia W;a;r fouska cqjduzf.a mq;a iSfudka Tn b;d Nd.Hjka;h' ukao" iajrA.fhys jev jik udf.a mshdKka jykafia jsiska usi" ukqIH uZ.lska fuh Tng t<sorjz fkdlrk ,oafoa h' uu Tng lshus' Tn fma|=re h' fuz mrAj;h msg udf.a iNdj f.dvkZ.kafkus' urKfha n,hg jqjo th mrdch l< fkdyels h' iajrA. rdcHfha h;`re Tng fokafkus' Tn fmdf<dfjys oS hula nZoskafkys o" th iajrA.fhysoS nZoskq ,nkafka h' Tn fmdf<dfjysoS hula uqokafkys o" th iajrA.fhysoS o uqokq ,nkafka h' hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

372

f;jk jir

cQ,s 3

Y=oaO jQ f;dauia

Y=oaO jQ f;dauia wfmdaia;= ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

tfmais 2& 1922

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska tfmaisjrekag ,shk ,o yiqfkka .;a fldgils'

Tn wfmdaia;`ZMjrekaf.a o" osjeisjrhkaf.a o w;a;sjdru msg boslrkq ,en isgskakdyq h'


tnejska Tn ;j;a jsfoaYslfhda j;a" wd.ka;`lfhda j;a fkdj" Y`oaOjka;hka iuZ. iyldr mqrjeisfhda o fojshka jykafiaf.a mjqf,a |+ orefjda o fj;s' Tn wfmdaia;`ZMjrekaf.a o osjeisjrhkaf.a o w;a;sjdru msg bos lrkq ,en isgskakdyq h' tys fldfKa m@Odk ., kuz ls@ia;`ia jykafiau h' Wkajykafia ;`< uqZM f.dvke.s,a, taldnoaO j" iajduSka jykafia ;`< Y`oaO ukaoSrhla fia jrAOkh jkafka h' Wkajykafia ;`< Tn;a" wd;auhdKka jykafia lrKfldgf.k fojshka jykafiaf.a jdiia:dkh iZoyd tla fldg f.dvk.kq ,efnz'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 117& 1-2

ms<s;`r & f,dj mqrd f.dia iqn wiak foaYkd lrkak' .Sh
& il, cd;sks iusZ|=kag m@Yxid lrkak' ijz i;`ks" ysus ;`u .`K uysuh jrAKkd lrkak' ukao" wm flfrys iusZ|=kaf.a fm@auh buy;a h' t;`ukaf.a jsYajdijka;lu ioygu mj;afka h' iusZ|=kag m@Yxid lrkak'
breosk iqmqj; 373 f;jk jir

cQ,s 3

Y=oaO jQ f;dauia

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd f;dauia" Tn ud |=gq nejska woyd .;af;ys h' kq|=gq kuq;a woykafkda Nd.Hjka;fhda h hs fcAiqia iajduska jykafia jod< fial' wdf,a,Qhd

cqjduz 20& 29

iqjsfYaIh

cqjduz 20& 24-29

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

udf.a iajdusks" udf.a fojshkS'


fcAiqia ls@ia;`ia jykafia jevsh l<" fodf<dia fokdf.ka tlaflfkla jQ ksjqka orejd hhs kuz ,;a f;dauia Tjqka iuZ. fkdisgsfha h' tfyhska fiiq Y@djlfhda" wms iajduska jykafia |qgsuq hs Tyqg lSh' tfy;a Tyq l;d fldg Wkajykafiaf.a w;aj, weK le<e,a oel" weK .id ;snQ ;ekaj, udf.a weZ.s,a, ;nd" Wkajykafiaf.a we<fhys udf.a w; oud ne,qfjd;a usi" ke;akuz jsYajdi fkdlrus hs lSh' wg ojilg miq Wkajykafiaf.a Y@djlfhda ksfji ;`<g jS isgsfhda h' f;dauia o Tjqka iuZ. isgsfha h' fodrj,a jid ;snsKs' tfy;a fcAiqia jykafia meusK Tjqka ueo jev isg Tng Ydka;sh fjzjd hs jod< fial' bkamiq Wkajykafia f;dauia wu;d" Tfnz weZ.s,a, fuys nyd udf.a w;a n,kak' Tfnz w; os.`lr udf.a we<fhys ;nkak" wjsYajdi fkdlr jsYajdi lrkake hs jod< fial' f;dauia ms<s;`re fouska" udf.a iajdusks" udf.a fojshkS hs Wkajykafiag lSh' tjsg fcAiqia jykafia" Tn ud |qgq nejska woyd .;af;ys h' kq|qgq kuq;a woykafkda Nd.Hjka;fhdah hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

374

f;jk jir

cQ,s 25

Y=oaO jQ cdfld

Y=oaO jQ cdfld wfmdaia;= ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

2 fldrska;s 4& 7-15

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o fojk yiqfkka .;a fldgils'

wms yeu w;ska u jg,kq ,enqj;a fldgq jS fkdisgsuq'


tfy;a fuz w;s fY@aIaG n,h wmf.ka fkdj fojshka jykafiaf.ka jk nj olajk msKsi" wms fuz jia;`j /ialr ;enQ uegs nZ|=ka yd iudk h' wms yeu w;ska u jg,kq ,enqj;a fldgq jS fkdisgsuq' jshjq,a jqj;a n,dfmdfrd;a;` rys; fkdfjuq' ,qyqnZoskq ,enqj;a w;rux fkdfjuq' myr ,enqj;a fkdjekfiuq' fcAiqia jykafiaf.a cSjs;h wfma YrSrfhka m@ldY jk msKsi Wkajykafia urKhg Ndckh jQ f,i u wms;a ks;ru YdrSrsl jYfhka urKhg Ndckh fjuska isgsuq' wmf.a uefrk iqZM YrSrfha fcAiqia jykafiaf.a cSjkh m@ldY jk msKsi" wms cSj;a j isgh oS ks;ru urKhg mdjd fokq ,en isgsuq' fuf,i wm flfrys n,mdkafka urKhhs' Tn flfrys n,mdkafka cSjkhhs' ;jo uu jsYajdi l< ksid l;d lf<us hs Y`oaO ,shjs,a, lshhs' tu weoys,a, we;s wms;a jsYajdi lrk ksid l;d lruq' iajduska jk fcAiqia jykafia W;a:dk l< fojshka jykafia" fcAiqia jykafia iuZ. wm;a W;a:dk lrk nj o Tn iuZ. wm;a Wkajykafia bosrshg muqKqjkq nj o wms oksuq' fuz ish,a, Tn Wfoid i,id we;af;a foaj jrm@idoh fndfyda fofkl` fj; me;srS jevs jS hdfuka fojshka jykafiaf.a uysuh iZoyd ia;~;s oSu o wOsl jk msKsi h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

375

f;jk jir

cQ,s 25

Y=oaO jQ cdfld

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 126& 1-6

ms<s;`r & |=lska jmqrkafkda ;`gska wiajekak fk<d .kafkda h' .Sh
& iusZ|=ka wm uqod isfhdkg f.kd l," wmg th isyskhla fuka jsh' tjsg wms iskdfjka bms<S .sfhuq' mS@;sfhka .S .dhkd lf<uq' tjsg" iusZodfKda fudjqka Wfoid buy;a foa l< fiale hs jscd;Syq lshkakg .;ay' iusZodfKda wm Wfoid buy;a foa l< fial' tnejska wms ikaf;daI fjuq' iusZ|=ks" wfma isrlrejka ol`Kq osYdfjz .,d hk we< fod< fuka wmg h<s f.k |=k uekj' |=lska fl; jmqrkafkda ;`gska wiajekak fk,d .kafkda h' Tjzyq jS uZM /f.k lZ|=ZM i, i,d msg;a j .sh kuq;a" ;u f.dhuz usgs /f.k mS@;sfhka msk mskd wdmiq wdy'

idOqldrh

cqjduz 15& 16

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn ud f;dard .;af;a ke;' Tn f.dia fndfyda m, orK msKsi;a" Tfnz m, mj;sk msKsi;a uu Tn f;dardf.k m;a lf<us hs iusZodfKda jodrk fial' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 376 f;jk jir

cQ,s 25

Y=oaO jQ cdfld

iqjsfYaIh

uf;jz 20& 20-28

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tn w;frA hfula kdhlhd jkakg leue;af;a kuz Tyq odihd jkafka h'
finoSf.a mq;@hkaf.a uj wef.a mq;@hka yd iuZ. fcAiqia jykafia fj; wjq;a oKska jegS" tla jrhla b,a,qjd h' Wkajykafia l;d lruska" Tn l`ula b,a,kafkys oe hs wehf.ka weiQ fial' wE ms<s;`re fouska" Tfnz rdcHfhys oS fuz udf.a mq;`ka fofokdf.ka tlaflfkl` Tnf.a ol`Kq mfiys o tlaflfkl` juz mfiys o ysZo.ekSug kshu l< uekj hs lSjd h' tfy;a" fcAiqia jykafia W;a;r fouska" Tn b,a,kafka l`ula oe hs Tn u okafka ke;' ud fndkakg hk |=la fjzokd kue;s l`i,dfkka fndkakg Tng yelsoe hs weiQ fial' wmg yels h hs Tjzyq ms<s;`re |=kay' Wkajykafia Tjqkag l;d fldg ienejska Tn udf.a l`i,dfkka fndkakyq h' tfy;a udf.a ol`kq mfiys o ysZo.kakg oSu ud i;` fohla fkdfjz' udf.a mshdKka jsiska tajd huz wh iZoyd kshu lrk ,oafoa o tajd whs;s Tjqkag h hs jod< fial' oi fokd tmj;a weiQ jsg ta fidfydhqrka fofokd .ek fldam jQy' tfy;a" fcAiqia jykafia Tjqka ;uka fj; leZojd" fufia jod< fial' jscd;Skaf.a wdKavqldrhska Tjqka flfrA wdOsm;Hh mj;ajk nj;a" Tjqkaf.a m@OdkSka Tjqka flfrys n,h mj;ajk nj;a" Tn okakyq h' tfy;a" Tn w;frA tfia fkdjsh hq;`hs' Tn w;r hfula kdhlhd jkak leue;af;a kuz Tyq Tfnz fiajlhd jkafka h' Tn w;frA hfula m@Odkshd jkakg leue;af;a kuz" Tyq Tfnz odihd jkafka h' ukqIH mq;@hdKka jevsfha fiajh ,nkakg fkdj" fiajh lrkakg;a" fndfyda fofkl`f.a usoSu Wfoid osjs msoSug;a h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

377

f;jk jir

cQ,s 26

Y=oaO jQ wdkd iy cqjlSkq ;=fuda

Y=oaO jQ wdkd iy cqjlSkq ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

WmfoaYlhd 44& 1" 10-15

WmfoaYlhd fyj;a isrdlaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

mrmqfrka mrmqrg Tjqkaf.a kduh mj;skq we;'


mrmqfrka mrmqrg meusKs wmf.a wdos mshjreka jk i;a lSrA;su;a usksiqka meiiSu wms oeka wrUuq' tfy;a fukak" i;a .`Kj;a usksiqkaf.a kdudj,shla Tjqkaf.a idOq ls@hd wu;l jS ke;' Tjqkaf.a mrmqfrka mejf;k wh w;frA" Tjqkaf.ka cks;" jgskd m@fjzKshla we;s jkafka h' Tjqkaf.ka mejf;kafkda .sjsiquzj,g .re lr;s' Tjqka ksid Tjqkaf.a orejkaf.a orefjda o tf,i lr;s' Tjqkaf.a ore oersfhda iod mj;skafkda h' Tjqkaf.a uysuh u<dksl fkdjkq we;' Tjqkaf.a u< isrere idufhka j<,k ,oS' mrmqfrka mrmqrg Tjqkaf.a kduh mj;skq we;' fikZ. Tjqkaf.a m@{dj mjikafkdah' iNdj Tjqka .ek miia .S .hkakS h' foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh
lrk fial'

.S;dj,sh 132& 11" 13-14" 17-18

ms<s;`r & fojs iusZodfKda odjs;af.a isxydikh Wkajykafiag m@odkh .Sh &
iusZodfKda ienejska u odjs;a g fuf,i osjq< fial' kqfUz u l`ufrl` kqfUz isyiqkg m;a lrkafkus' iusZodfKda isfhdka f;dard.;a fial' ish jdiNjkh f,i Bg leue;s jQ fial' fuh iodl,a u udf.a jdiia:dkh fjz' uu fuys jev jikafkus' uu Bg leue;s fjus'
breosk iqmqj; 378 f;jk jir

cQ,s 26

Y=oaO jQ wdkd iy cqjlSkq ;=fuda tys odjs;af.ka mej; tkafkl` n,j;a rfcl` lrkafkus' udf.a wNsfIal ,;a ;eke;a;dg mykla fuka osf,kakg i,ikafkus' a Tyqf.a i;`rka ,ccdjg m;a lrkafkus' tfy;a Tyq u; Tyqf.a lsre< nn<kafka h'

idOqldrh

,Qla 2& 25

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tjzyq bYardfh,ajrekaf.a jsuqla;sh wfmalaIdfjka isgshy' Y`oaOd;auhdfKda Tjqka flfrys jev isgs fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 13& 16-17

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tn olsk foa oelSug fndfyda oeyeus wh wdYdfjka isgshy'


fcAiqia iajduska jykafia ish Y@djlhkag fufia jod< fial tfy;a Tng weiska fmfkk ksid o lkska wefik ksid o Tn Nd.Hjka;h' ienejska u uu Tng lshus' fndfyda osjeisjrhka o" oeyeus wh o Tn olsk foa olskakg;a" wik foa wikakg;a wdid jQ kuq;a" Tjqka tajd |=gqfjzj;a weiqfjzj;a ke;'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

379

f;jk jir

wf.daia;= 6

wkHrEm ,dYu

i`odKka wkHrEm ,dYf


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

odksfh,a 7&9-10" 13-14

odksfh,a osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

Wkajykafiaf.a jia;@ ysu fuka iq|= jsh'


;uka |=gq orAYkh wkqj odksfh,a fufia mjihs' ud n,d isgsh oS" isxydik msysgqjk ,|=j fm#rdKslhdfKda wiqka .;ay' Wkajykafiaf.a jia;@ ysu fuka iq|=h' ysifla msrsis|= f,duz fuka iq|=h' Wkajykafiaf.a isxydikh .sks cd,djls' tys frdao wejsf<k .sksh' .sksuh .xZ.djla Wkajykafia bosrsfhka .,d f.k .sfha h' ,laI ixLHd; msrsila Wkajykafiag Wmia:dk l<y' fldags m@fldags ixLHd; msrsila Wkajykafia bosrsfha isgshy' wOslrK iNdj wiqka .;a;d h' fmd;a os. wrsk ,oafoah' ;j|=rg;a n,d isgshoS uu rd;s@ orAYkj, oS fufia osgSus' ukqIH mq;@hd jeks flfkla wyfia j<dl`ZM msrsjrd wjq;a fm#rdKslhdKka fj; t<UqfKa h' Wkajykafia fm#rdKslhdKka fj; muqKqjkq ,enQ fial' ish,q ckhka o cd;Ska o NdIdjka o Wkajykafiag fiajh lrk msKsi md,k n,h o f.#rjh o rdcHh o Wkajykafiag fok ,oafoa h' Wkajykafia f.a md,kh my fkdjk iodld,sl md,khla h' Wkajykafiaf.a rdcHh lsislf,l ke;s fkdjkafkah'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

380

f;jk jir

wf.daia;= 6

wkHrEm ,dYu

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 97&1-2" 5-6" 9

ms<s;`r& iusZ|= rcdfKda uqZM fmdf<da ;,hg u fY@aIaG jk fial' .Sh & iusZodfKda rcluz lrk fial'
usys;,h mS@;s fjzjd osjhska ish,a, mS@;s m@fudao fjzjd j<dl`ZM iy wZ|=r t;`uka jglr isgskafkah' oeyeuslu yd hqla;sh t;`ukaf.a isyiqfka mokuz h' lZ|= fy,a iusZodKka oel bgs fuka WKq jkafka h' uqZM usZys;,h o iusZ|=ka oel tfia jkafka h' fojzf,dj t;`ukaf.a idOdrKlu m@ldY lrkafkah' il< ck;dfjda t;`ukaf.a uysuh krUkafkda h' ijz n,e;s fojz iusZ|=ks" Tn uqZM fmdf<da ;,hg fY@aIaG jk fial' ish,q fojs foaj;djkag jvd Tn W;`uz jk fial'

fojk lshejSu

2 fma|=re1&16-19

Y`oaO jQ fma|=re ;`ukaf.a fojk yiqfkka Wmqgd.;a fldgils'

fuz yZv iajrA.fhka kslau tkq wms weiSuq'


wmf.a iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a n,iuzmkak f;acdkajs; wd.ukh .ek wm Tng oekajQ l," wm tfia lf<a ys;d u;d f.;~ m@nkaO wkqj fkdj" Wkajykafiaf.a uysuYS@h wmf.au weia j,ska |=gq wh f,isks' fudyq udf.a fm@aujka; mq;@hdfKda h' fudyq flfrys uu m@ikakj isgsus lshk yZvla W;alDIaG f;aciska Wkajykafia lrd my< jQ l,ays fojs mshdKka jykafiaf.a f.#rjh;a uysuh;a Wkajykafia ,enQ fial' Wkajykafia iuZ. Y`oaO lkao u; isgshoS fuz yZv iajrA.fhka kslau tkq wms wfma u lkaj,ska weiSuq'
breosk iqmqj; 381 f;jk jir

wf.daia;= 6

wkHrEm ,dYu

ta ksid osjeisjreka m@ldY l< mKsjqvh jvd;a ia:sr f,i woyuq' Tfnz wjOdkh Bg fhduq lsrSu fhfyls' ukao" th w,qhu meusK" myka ;rej Tnf.a is;ays Wodjk ;`re" wZ|=re ;ekl nn<k mykla fuks'
foaj jdlHh tfiah'

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 13& 1-9

ukia:dmkh fkdjQfjd;a Tn yeu o jskdY jkakyq h'


tla wjia:dfjl tys isgs iuyfrla l;d fldg" ms,d;a jsiska .,S,hka urd Tjqkaf.a f,a Tjqkaf.a u hd. iuZ. usY@ l< wkaou .ek fcAiqia jykafiag oekajQ y' Wkajykafia Tjqkag W;a;r fouska" .,S,hka tnZ|= jsm;la jskao nejska Tjzyq wfkla yeug u jvd mdmS jq y hs Tn is;kakyq o$ tfia fkdfjz hhs uu Tng lshus' ukia:dmkh fkdjQfjd;a Tn yeu o tafia u jskdY jkakdyq h' isf,dajuzys n,fldgqj jegS Bg hg jS u< oi wg fok fcrei,fuys jsiQ wka yeug u jvd |=IaG jQ y hs Tn is;kakdyq o$ tfia fkdfjz hhs Tng lshus' ukia:dmkh fkdjQfjd;a Tn yeug jkafka;a tu jsm;a;sh u h hs jod< fial' Wkajykafia Wmudjla jodruska" tla usksfil`f.a usos j;af;ys jevqKq w;a;slald .ila jsh' Tyq ta .fia f.vs fidhd wdfjz h' tfy;a lsisjla iuzN fkdjS h' tjsg Tyq Whka f.djqjdg l;d lruska" n,kak" oeka wjqre|= ;`kla u fuz w;a;slald .fia f.vs fidhd wd kuq;a lsisjla iuzN fkdjS h' .i lmd oukak' th fmdf<djg nrla j ;snsh hq;` ukaoe hs lSh' Tyq W;a;r fouska" iajdusks" th jglr ydrd fmdar ouk msKsi fuz wjqreoaog;a ;snqKd fjz' bkamiq m, oerefjd;a fydZo h' ke;skuz th lmd oukakg mqZMjke hs lS nj jod< fial'

iqjsfYaI jdlHh tfiah'


breosk iqmqj; 382 f;jk jir

wf.daia;= 10

Y=oaO jQ f,!frka;s

m%dKm;Hd.s f;ajdpd Y=oaO jQ f,!frka;s uqks


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

2 fldrska;s 9& 6-10

Y`oaO jQ mdjq,q ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o fojk yiqfkka fldgils'

i;`gq is;ska fokakdg fojshka jykafia fm@au lrk fial'


fuh is;g .kak' wvqfjka jmqrkakd wvqfjka lmd .kshs' jevsfhka jmqrkakd jevsfhka lmd .kshs' tla tlaflkd wleue;af;ka j;a n,lsrSu ksid j;a fkdj" ish leue;af;ka ;SrKh lr.;a f,i osh hq;`h' i;`gq is;ska fokakdg fojshka jykafia fm@au lrk fial' ish,af,ys oS Tn ks;ru ish,q whqrska wkQk j isgsk msKsi;a" ish,q hym;a fiajdjkag fkduiqre j Wmldr l< yels jk msKsi;a jqjukd muKg;a jvd wOsl f,i wdYSrAjdo Tng fokakg fojshka jykafiag ms<sjk' fufia Y`oaO ,shjs,af,ys Wkajykafia os<sZ|=kag fkduiqre j |=ka fial' Wkajykafiaf.a lreKdj ioyg u mj;afkah hs ,shd ;sfnz' jmqrkakdg nSc o lEug wdydr o imhd fok fojshka jykafia Tng nSc imhd oS" tajd jefvkak i,iajd" Tnf.a ;Hd.YS,sNdjfha wiajekak ireidr lrk fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 112& 1-2" 5-9

ms<s;`r & odkYS,s j lghq;` lrkakd Nd.Hjka; h' .Sh


& iusZ|=ka miikak" iusZ|=ka fj; .re nsh we;sj isgskakd o t;`ukaf.a wd{dj,g fndfyda fia ms@h jkakd o Nd.Hjka; h' Tyqf.a mrmqr foaYfhys n,j;a jkafka h' oeyeus mrmqr wdisrs ,nkafka h'
383 f;jk jir

breosk iqmqj;

wf.daia;= 10

Y=oaO jQ f,!frka;s

odkYS,Sj Khg fok usksidg iqn fi; fjz' Tyq ish lghq;` wjxl f,i lrkafkah' ukao" oeyeushd lsis lf,l;a fkdmelsf<kafkah' Tyq ioygu isys lrkq ,nkafkah' Tyq krl wdrxpsj,g nsh fkdjkafkah' Tyqf.a weoeys,a, ia:srh' Tyq iusZ|=ka jsYajdi lrkafkah' Tyqf.a is; ijsu;ah' Tyq nsh fkdjkafkah' ish i;`rkaf.a mrdch olakg ,efnk nj Tyqg taldka;h' Tyq os<sZ|=kag fkduiqrej fokafkah' Tyqf.a oeyeuslu iodl,a mj;afkah' Tyq .re iuzudk ,nd n,j;a jkafkah'

idOqldrh

cqjduz 8& 12

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd f,dalfha wdf,dalh uu h' ud wkq.duS jkakd wZ|=frys fkdyeisr" cSjkfha wdf,dalh ,nkafka h hs fcAiqia jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 12& 24-26

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

ug fiajh lrkakdg udf.a mshdfKda f.#rj lrk fial'


taldka;fhka u uu Tng lshus" ;srsZ.` nSch fmdf<dfjys jegS fkduf<d;a th ;ks nSchla muKla fjz' tfy;a th uf<d;a ire f,i m, orhs' ;u cSjs;hg we,quz jkakd th ke;s lr .kshs' fuf,dj ;u cSjs;hg oafjzY lrkakd th iod;k cSjskh iZoyd /l .kshs' huz ;eke;af;la ug fiajh lrkafka o Tyq ud wkq.duS jsh hq;`hs' uu huz ;efkl isgsuz o udf.a fiajlhd o tys u isgskq we;' hfula ug fiajh lrkafka o udf.a mshdfKda Tyqg f.#rj lrk fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 384 f;jk jir

wf.daia;= 15

foaj ud;djkaf.a iaj.dfrdayKh

foaj ud;djka iqrf,djg je


ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a mdGfhls'

t<sorjzj 11&19 12& 1-6" 10

iQrAhhd me<Zof.k" mdo hg iZo uZv, o ysi u; ;drld fod<ilska hq;a lsre<la o we;s ia;s@hla |=gsus'
tjsg iajrA.fhys ;sfnk fojshka jykafiaf.a ud<s.dj jsjD; lrk ,oafoa h' Wkajykafiaf.a .sjsiquz lrZvqj ud<s.dj ;`< fmkqfKah' tjsg js|=,s flgSuz o Ynzo o .s.`reuz o N~usluzmdjla o" uyd .,a jrAIdjla o jsh' ;jo wyfiys mq|=u orAYkhla jsh' tkuz" iQrAhhd me<Zof.k mdo hg iZo uZv, o ysi u; ;drld fod<ilska hq;a lsre<la o we;s ia;s@hls' .enzf.k isgs Tz" js<srecd jsZosuska m@ij fjzokdfjka lE .eiqjd h' wyfiys ;j;a mq|=u orAYkhla jsh' ysia i;la o wx oihla o ;uka ysia u; lsreZM i;la o we;s uyd r;` ulfrls' W# Wf.a j,s.fhka wyfia ;rej,ska ;`fkka fldgila weo" fmdf<djg fy<Sh' Wmka flfKys u orejd ld ouk msKsi" ulrd m@ij fjzokdfjka isgs ia;s@h bosrsfhys iQodkuz j n,d isgsfha h' ia;s@h ta ish,q ukqIH cd;Ska h.odjlska wdKavq lrk msrsus orejl` m@iQ; l<dh' wef.a orejd fojshka jykafia yd Wkajykafiaf.a isxydikh fj; weof.k hkq ,enSh' ia;s@h ldka;drhg m,d .shdh' tlaoyia foish ieg ojila weh fmdaIKh lrk msKsi fojshka jykafia jsiska ms<sfh, lrk ,o ia:dkhla wEg tys jsh' bkamiq iajrA.fhys fufia lshk uy yZvla ug weisKs' tkuz" wfma fojshka
breosk iqmqj; 385 f;jk jir

wf.daia;= 15

foaj ud;djkaf.a iaj.dfrdayKh

jykafiaf.a .e<ejSu o n,h o rdcHh o iajlSh ls@ia;`ia jykafiaf.a wOsm;slu o oeka meusK we;' ukao" wfma fojshka jykafia bosrsfhys osjd ? folays wmf.a ifydaorhkag fpdaokd lrk meusKs,sldrhd my;g fy<k ,oS'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 45&9-11" 15

ms<s;`r& fojs rcsZ|=ks" Tfnz w. /csK Tn isyiqfka ol`Kq mi jecfUkakSh' .Sh & Tfnz l`,l;`ka w;r rc l`ursfhda we;'
fmrE rka wNrKska ieriqKq Tfnz w. /csK Tn isyiqfka ol`Kq miska jecfUkakSh' fojsZ|=kS" ud jokg ijka fokak' tajd is;g .kak' Tfnz cd;sh" Tfnz .u rg is;ska wu;l fkdlrkak' tjsg ksrsZ|= Tfnz rE imqjg ms@h jkq we;' Tyq Tfnz iajdushd h' Tyqg wjk; jkak' is;a if;diska we,<S Tjzyq rc ue|=rg msjsfi;s'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 15&20-26

Y`oaO jQ mdjqZM ;`ud fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

yeu fokdg u m<uqfjka ls@ia;`ia jykafiah' bkamiq j Wkajykafiaf.a wd.ukfha oS Wkajykafia ika;l wh h'
tfy;a ienejska u ls@ia;`ia jykafia u<jqkaf.ka W;a:dk jS isgsk fiala u h' fuh u<jqka W;a:dk lrkq ,nk njg iy;slh fjz' ukao" tl usksfil` lrKfldgf.k urKh meusKshdla fuka u" tl usksfil` lrKfldgf.k u<jqkaf.ka W;a:dkh o meusKsfha h' wdouz ;`< ish,a,ka uefrkakdla fuka ls@ia;`ia jykafia ;`< ish,af,da u cSjkhg muqKqjkq ,nkafkda h' tfia
breosk iqmqj; 386 f;jk jir

wf.daia;= 15

foaj ud;djkaf.a iaj.dfrdayKh

jkafka tla tlaflkdg ysus ;ek wkqj h' yeu fokdg u m<uqfjka ls@ia;`ia jykafia h' bkamiq j" Wkajykafiaf.a wd.ukfha oS Wkajykafia ika;l wh h' miqj wjidkh meusfKa' tjsg Wkajykafia ish,q wOsm;sluz o n,h o mrdl@uh o wNsnjd Wkajykafiaf.a rdcHh fojs mshdKka jykafiag Ndr fok fial' ukao" fojshka jykafia ish,q i;`rka Wkajykafiaf.a mdo hg ouk ;`re ls@ia;`ia jykafia rcluz l< hq;`u h' ke;s lsrSug isgsk wka;su i;`rd urKh fjz'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ursfhda;a;udfjda iajrA.hg f.k hk ,oaody' iqr|+; fiakdfjda mS@;s jkakdy' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 1&39-56

mrdl@uhdfKda ud Wfoid uy;a foa l< fial'


osk .Kklg miq ursh ;`ush ke.sg" cqod lZ|=lrfhys kqjrlg hqyqj f.dia" filrsfhiaf.a f.g we;`ZM jS t<sifn;a yg wdpdr l<d h' t<sifn;a ursh ;`ushf.a wdpdr nia weiQ l< wef.a l`fia orejd bmsf,kakg jk' tjsg t<sifn;a Y`oaOd;auhdKkaf.ka mQrAK j" uy yZvska Woka wkuska" Tn jks;djka w;r w;sYhska wdYsrAjdo ,oaoSh' Tn l`i T;a ore M,h o wdYsrAjdo ,oafoa h' udf.a iajduska jykafiaf.a uEKshka ud fj;g meusKSug ;ruz uu ljfrla o$ ulaksido" Tfnz wdpdr yZv ud ijka .;jQ flfKysu ud
breosk iqmqj; 387 f;jk jir

wf.daia;= 15

foaj ud;djkaf.a iaj.dfrdayKh

l`fiys orejd mS@;sfhka bms<S .sfhah' iajduska jykafiaf.a kdufhka ;uka yg |=ka fmdfrdka|=j bgqjkafka u hhs jsYajdi l< ;eke;a;S Nd.Hjka;h hs lSjdh' tjsg ursh ;`uS fufia Woka wekqjdh' udf.a yo iusZ|=ka Wiia f,i miihs' udf.a is; ud us|=uzldr fojsZ|=ka .ek Woka wkhs' ulaksido t;`udfKda ish odish f.a oSk;dj l`ZMKq mduska i,ld jod< fial' yeu mrmqrlau fu;eka isg Nd.Hjka;Sh hs ug lshkq we;' mrdl@uhdfKda ud Wfoid uy;a foa l< fial' mrsY`oaOhdfKda hkq t;`ukaf.a kduh h' t;`ukaf.a ohdj ish ne;su;`ka flfrA mrmqfrka mrmqrg me;sfrA' ish ndyqfjka t;`udfKda jsl`uz md" WvZ.` Wouz is;e;a;ka jsiqrejd yer" uy krm;Ska ish isyiqkaj,ska my; fy<d" oSkhka by< kxjd Wiia l< fial' id.sks jQjka hym;a fohska i;majd" Okj;`ka ysi w;ska yrjd hejQ fial' wm mshjreka jQ wdn@yuzg yd tu mrmqrg" ioyg u fmdfrdka|= jQ f,ig" ish fiajl bYardfh,a fikZ. yg" ohdj fmkajd msysgjQ fial' ursh ;`uS" t<sifn;a iuZ. f;uila muK kej;S isg ish ksjig fmr<d .shdh'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

388

f;jk jir

wf.daia;= 22

lkHd uh rdfYajh

lkHd uh rdfYajh
ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fhidhd 9& 2-7

tu rdcHfha iduhg fl<jrla fkdjkafka h'


wkaOldrfhys wejsoao fikZ. uy;a wdf,dalhla |=gqfjdah' .kZ|=re foaYfhys jsiQ wh flfrys t<shla oeka nenf<kafkah' buy;a mS@;shla Tn Tjqkag |=ka fial' Tjqkaf.a mS@;s m@fudaoh jrAOkh l< fial' wiajekak lmk ld,fhys fikZ. mS@;s jkakdla fuka Tn bosrsfhys Tjzyq mS@;s m@fudao fj;s' ukaoh;a Tjqkg nrla jQ jsh.y o lr u; ;enQ jsh oKavo Tn lvd oeuQ fial' fmr l,l Tn usoshka yuqod mrdch l<dla fuka Tjqkag mSvd l< cd;sh Tn jsiska mrdch lrkq ,enSh' wdl@uKh lrk yuqodfjz mdjyka o f,hska ;ejreKq Tjqkaf.a weZ|=uz ish,a,o .skafkka ojd,kq ,efnz' wmg <orefjla Wmkafkah' wmg mq;@fhla fok ,oafoah' t;`udfKda wfma rcq jk fial' t;`udfKda wisrsu;a WmfoaYlhdfKdah' m@;dmj;a fojs ;`udfKdah' iod;k mshdfKdah' idufha l`udrhdfKda h hs lshkq ,nk fial' t;`ukaf.a rdc n,h jevs jrAOkh jkafkah' tu rdcHfha iduhg fl<jrla fkdjkafkah' fu;eka isg ioygu odjs;a rcqf.a isyiqfka jevysZosk t;`ukaf.a rdcHh ia:srj msysgqjk f,i t;`udfKda hqla;sfhkao" OrAusIaGluskao rcluz lrk fial' ijz n,e;s iusZ|=kaf.a Woafhda.fhka fuh wOsIaGdk l< fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

389

f;jk jir

wf.daia;= 22

lkHd uh rdfYajh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 113& 1-8

ms<s;`r & iusZodKkaf.a YS@ kduhg iod m@Yxid fjzjd .Sh


& iusZ|=kag m@Yxid lrkak' iusZ|=kaf.a fufylrefjks" m@Yxid lrkak' iusZ|=kaf.a kduhg m@Yxid lrkak' fu;eka mgka ioyg u iusZ|=kaf.a kduhg m@Yxid fjzjd iusZ|=kaf.a kduhg kef.kysr mgka niakdysr olajd m@Yxid l< hq;`h' ish,q cd;Skag by<ska iusZodfKda jecfUk fial' t;`ukaf.a uysud,xldrfhka wyia ;,h blaujd hhs' wfma fojs iusZ|=kag iudk wka flfkla ke;' t;`udfKda Wiia ;ekays jev ysZosk fial' tfy;a" wyi;a fmdf<dj;a n,k msKsi t;`udfKda my;g kefuk fial' t;`udfKda |=mam;d OQ,sfhka ke.sgqjk fial' os<sZod li< f.dvska Tijk fial' tfia lrkafka" Tjqka wOsm;Ska iuZ." ;u fikZ.f.a wOsm;Ska iuZ. ysZ|=jkq msKsi h'

idOqldrh

,Qla 1& 35

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Y`oaOd;auhdKka jykafia Tn flfrys my< jk fial' mrfuda;a;uhdKkaf.a wkqNdjh o Tn jid .kafka h' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 390 f;jk jir

wf.daia;= 22

lkHd uh rdfYajh

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 1& 39-47

Tn jks;djka w;r w;sYhska wdYSrAjdo ,oaoS h'


osk .Kklg miq ursh ;`ush ke.sg" cqod lZ|qlrfhys kqjrlg hqyqj f.dia" filrsfhiaf.a f.g we;`ZM jS t<sifn;a yg wdpdr l<d h' t<sifn;a ursh ;`ushf.a wdpdr nia weiQ l< wef.a l`fia orejd bmsf,kakg jk' tjsg t,sifn;a Y`oaOd;auhdKkaf.ka mQrAK j" uy yZvska Woka wkuska" Tn jks;djka w;r w;sYhska wdYsrAjdo ,oaoSh' Tn l`i T;a ore M,h o wdYsrAjdo ,oafoa h' udf.a iajduska jykafiaf.a uEKshka ud fj;g meusKsug ;ruz uu ljfrla o$ ulaksido" Tfnz wdpdr yZv ud ijka .;jQ flfKysu ud l`fiys orejd mS@;sfhka bms<S .sfhah' iajduska jykafiaf.a kdufhka ;uka yg |qka fmdfrdka|qj bgqjkafka u hhs jsYajdi l< ;eke;a;S Nd.Hjka;h hs lSjdh' tjsg ursh ;`uS fufia Woka wekqjdh' udf.a yo iusZ|qka Wiia f,i miihs' udf.a is; ud us|quzldr fojsZ|qka .ek Woka wkhs'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

fyda

,Qla 1& 26-38


iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

weh ms<sisZo mqf;l` ,nkakSh


ijeks ui" .dns@fh,a kuz foaj |+;hd fojshka jykafia jsiska .,S,fha kdifr;a kuz kqjr jsiQ odjs;a rc mrmqfrka mej; tk fcdafima kuz ukqIHfhl` yg jsjdy .sjsiquz oS isgs lkHdjl fj; hjk ,oS' ta lkHdjf.a ku urshd h' foaj |+;hd" wE isgs ;ekg meusK" jsmq, m@ido ,;a W;a;ush"
breosk iqmqj; 391 f;jk jir

wf.daia;= 22

lkHd uh rdfYajh

Tng ux., fjz' iajduska jykafia Tn iuZ. h hs lSh' tfy;a" wE tjoka wid w;sYhska le<US fuz flnZ|= wdpdrhla oehs is; is;d isgshd h' foaj |+;hd wEg l;d fldg" urshdfKks" nsh fkdjkak' Tn fojshka jykafiaf.ka jrm@ido ,oafoys h' fuz n,kak" Tn ms<sisZof.k mqf;l` ,nkafkysh' Wkajykafiag fcAiqia hk kduh ;nkak' Wkajykafia fY@aIaG jk fial' mrfud;a;uhdKkaf.a mq;@hdfKda hhs lshkq ,nk fial' Wkajykafiaf.a mshjQ odjs;af.a isxydikh fojs iajduska jykafia Wkajykafiag m@odkh lrk fial' Wkajykafia cdfldnzf.a jxYh flfrys ioygu rcluz lrk fial' Wkajykafiaf.a rdcHh fl<jrla fkdolafkah hs lSh' tjsg ursh ;`uS foaj |+;hdg l;d fldg" ug mqreIhl` ke;s nejska fujekakla flfia jsh yels oe hs weiqjdh' foaj |+;hd wEg W;a;r fouska" Y`oaOd;auhdKka jykafia Tn flfrys my< jk fial' mrfuda;a;uhdKkaf.a wdkqNdjh o Tn jid .kafka h' tfyhska Wmosk mrsY`oaO orejd fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda h hs lshkq ,nk fial' n,kak" Tfnz {d;sjrsh jk t<sifn;a wef.a uy,q jhfia oS mqf;l` ms<sisZo .;a;dh' jZo hhs lS wehg oeka ijeks udih h' l`ula ksid o" fojshka jykafiag fkdl< yels lsisjla ke;e hs lSfjzh' ursh ;`uS l;d lruska" n,kak" uu iajduska jykafiaf.a odish fjus' Tn mejiQ f,iu ug bgq fjzjd hs lSjdh' tjsg foaj |+;hd wE flfrka fjkaj .sfhah'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

392

f;jk jir

wf.daia;= 24

Y=oaO jQ nf;d,fu

Y=oaO jQ nf;d,fu wfmdaia;= ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a mdGhls'

t<sorjzj 21& 9-14

kqjr mjqfrA w;a;sjdru u; wfmdaia;`ZMjrekaf.a kdu ,shd ;snsKs'


wka;su jix.; if;ka msreKq md;@ i; oerE foaj |+;hka i;a fokdf.ka tla ;eke;af;la ud fj; meusK" tkak" negZM fmda;lhdKkaf.a nsrsZo jk ukd,sh Tng fmkajkafkus hs lSh' wd;auhdKka jykafiaaf.a wdkqNdjfhka Tyq uyd Wia lkaolg ud f.k f.dia Y`oaO k.rh jQ fcrei,u foaj f;aciska jsrdcudkj" fojshka jykafia fj;ska iajrA.fhka nei tkq ug fmkajSh' ta k.rfha oSma;sh b;d wkrA> udKslHhla fuka tkuz" m<sZ.` fuka jsksjso fmfkk iQrAhldka; .,la fuka jsh' jdi,a fodrgq fodf<dilska hq;a uy Wia mjqrla th jfgz ;snsKs' ta fodrgq <Z. foaj |+;fhda fodf<dia fofkla jQy' tajd msg BY@dfh,a mq;@hkaf.a f.da;@ fod<fia kdu ,shd ;snsKs' kef. kysrska fodrgq ;`kla o" W;`frka fodrgq ;`kla o ol`fKka fodrgq ;`kla o niakdysfrka fodrgq ;`kla o jsh' kqjr mjqfrys w;a;sjdruz fodf<dila jsh' tajd msg neg,q fmda;lhdKkaf.a wfmdaia;`ZMjreka fodf<dia fokdf.a kdu fodf<di ,shd ;snsKs'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

393

f;jk jir

wf.daia;= 24

Y=oaO jQ nf;d,fu

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 145& 10-13" 17-18

ms<s;`r & iusZ|=ks" wms Tn jykafiaf.a rdcHfha uysuh .dhkd lruq' .Sh
& iusZ|=ks" Tn uejQ ish,q foa Tng ;`;s mqohs' Tfnz ieoeyej;a;` o Tng m@Yxid lr;s' Tjzyq Tfnz rdcHfha uysuh jrAKkd lr Tfnz n, uysuh .eko l;d lr;s' tfia lrkafka fojsZ|=kaf.a m@n, ls@hd;a rdcHfha f;afcda uysuh;a usksiqka yg okajk msKsih' Tfnz rdcHh iodld,sl h' Tfnz wdOsm;Hh o ish,q mruzmrdj, u mj;afka h' iusZodfKda iEu w;skau idOdrK h' t;`ukaf.a ish,q ls@hd ohdkajs; h' whosk ish,a,kag iusZodfKda <x j isgsk fial' wjxl is;ska hoskakkag wdikakj isgsk fial'

idOqldrh

cqjduz 1& 49

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajduskS" Tn jykafia kuz fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda h' bYardfh,ays rcsZodfKda h' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

394

f;jk jir

wf.daia;= 24

Y=oaO jQ nf;d,fu

iqjsfYaIh

cqjduz 1& 45-51

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fukak" fydr fndre ke;s ienE bYardfh,a cd;slfhla'


ms,sma o k;dksfh,a fidhd f.k" fudafiia jHjia:dj,sfhys yd osjeidj,sfhys iZoyka lr we;s ;ekeka jykafia" tkuz" fcdafimaf.a mq;a kdifr;ays fcAiqia jykafia wmg yuq jQ fiale hs lSh' k;dksfh,a o l;d lruska" jeo.euzula we;s lsisjla kdifr;a;s kslafuz oe hs weiS h' wejs;a n,kake hs ms,sma lSh' fcAiqia jykafia k;dksfh,a ;uka fj; tkq oel" fukak" fydr fndre ke;s" ienE bYardfh,a cd;slfhl` hs Tyq .ek jod< fial' Tn ud .ek flfia okafkys oe hs k;dksfh,a Wkajykafiaf.ka weiS h' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" ms,sma Tn leZojkakg fmr" w;a;slald .i hg isgskq uu osgsus hs jod< fial' k;dksfh,a W;a;r fouska" .`re foajfhks" Tn jykafia kuz" fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda h' Tn jykafia kuz bYardfh,ays rcsZodfKda h hs lSh' fcAiqia jykafia o ms<s;`re fouska" Tn w;a;slald .i hg isgskq uu osgsus hs ud Tng jod< nejska o" Tn woyd .;af;a$ uSg jvd uy;a foa Tn olskafkys h hs jod< fial' ;j |=rg;a Wkajykafia l;d lruska" taldka;fhka uu Tng lshus' iajrA.h jsjr jS" ukqIH mq;@hdKka fj; fojshka jykafiaf.a |+;hka ke. hkjd;a" nei tkjd;a Tn olskafkys h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

395

f;jk jir

wf.daia;= 27

Y=oaO jQ fudksld

Y=oaO jQ fudksld uqksjh


wksjdh wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu

WmfoaYlhd 26& 1-4" 13-16

WmfoaYlhd fyj;a isrdlaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

jskS; nsrsZo iusZ|=kaf.a oSukdjls'


hym;a NdrAhdjlf.a mqreIhd ienejskau jdikdjka;fhls' Tyqf.a cSjs; ld,h fo.`K lrkq ,nkafka h' irAj iuzmQrAK NdrAhdj wef.a mqreIhdf.a mS@;sh jkakS h' Tyq ;udf.a cSjs;fha uqZM wjqre|= .Kk iduodkfhka .; lrkafka h' ienejska u hym;a NdrAhdj jsYsIaG odhdofhls' iusZ|=ka fj; .re nsh we;a;kag th m@odkh lrkq ,nkafka h' Okj;a jQjo |=mam;a jqj o Tjqkaf.a yDoh mS@;sfhka msfrkafka h' Tjzyq ieu l,ays i;`gq uqyqKska osjs f.jkafkda h' nsrsZolf.a isrshdj wef.a ieushdf.a is; m@fndaO lrkafka h' wef.a oekqu Tyqg uy;a Yla;shla jkafka h' jskS; nsrsZo iusZ|=kaf.a oSukdjls' ukd mqyqKqjla ,enQ nsrsZolf.a w.h us< l< fkdyels h' js,snsh iys; nsrsZo jsYsIaG jrhls' m;souz rlsk nsrsZolf.a w.h iSud l< fkdyels h' ukd ms<sfj,la we;s f.orl mS@;su;a nsrsZof.a rE imqj iusZ|= kqn ;, Wod jk iQrAhhd fuks'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 131& 1-3

ms<s;`r & iusZ|=ks" udf.a wd;auh Tn idufhys /l .; uekj' .Sh


& iusZ|=ks" udf.a is; ;`< wyxldrhla ke;' Wodruz f,i uu weia fkdTijus' jvd Wiia foa .ek j;a udf.a ;ru blaujd hk foa .ek j;a uu lror fkdfjus'
396 f;jk jir

breosk iqmqj;

wf.daia;= 27

Y=oaO jQ fudksld

ta fjkqjg uu ,o fohska ksy;udkS j iekiS isgsus' ujq ;`re,af,a ixhqla; j isgsk <orejl` fia ud ;`< udf.a is; ikaiqka jS we;' tuznd bYardfh,ajreks" fu;eka mgka ioyg u iusZ|=ka flfrys n,dfmdfrd;a;` jkak'

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 7& 11-17

iajduska jykafia jekaoUqjg wkqluzmd l< fial'


fcAiqia jykafia kdhska kuz kqjrlg jevsh fial' Wkajykafiaf.a Y@djlfhda o uy;a iuQyhla o Wkajykafia msrsjrd .shy' Wkajykafia kqjr fodrgqjg <x jQ l," u< uskshla msg;g f.fkk ,oafoa h' u< ;eke;af;a" ish ujf.a tlu mq;@hdh' wE o jekaoUqjls' kqjrjdiS jsYd, msrsila wE iuZ. wdy' iajduska jykafia wE oel wkqluzmd fldg" yeZvSu kj;ajkake hs jod< fial' Wkajykafia <x jS foKg w; ;enQ fial' tjsg foK Wiq,kafkda kej;`Kdy' Wkajykafia fh#jkh" ke.sgskakehs uu Tng lshus hs jod< fial' tjsg u< usksid ke.sg ysZof.k l;d lrkak mgka .;af;a h' Wkajykafia Tyq ish uEKshkag ndr |=ka fial' tl, ish,af,dau nsh m;aj" fY@aIaG osjeisjrfhla wm w;r my< jS isgshs' fojshka jykafia ish fikZ. .<jkak jevsh fiale hs lshuska fojshka jykafiag m@Yxid l<y' Wkajykafia .ek fuz mqj; uqZM cqofhys wjg fmfoiaj, o me;sr .sfha h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

397

f;jk jir

wf.daia;= 28

Y=oaO jQ w.=ia;Skq uqks

Y=oaO jQ w.=ia;Skq uqks


wksjdh wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu
Y`oaO jQ cqjduz ;`ukaf.a m<uqjk yiqfkka fldgils'

1 cqjduz 4& 7-16

wms tlsfkldg fm@au lruq' ukao" fm@auh fojshka jykafiaf.ka h'


fm@aujka;fhks" wms tlsfkldg fm@au lruq' ukao" fm@auh fojshka jykafiaf.ka h' fm@au lrk iEu foku fojshka jykafiaf.ka Wm; ,nd isgsk nejska Wkajykafia wZ|qk;s' fm@au fkdlrkakd fojshka jykafia kdZ|=khs' ukao" fojshka jykafia fm@auh h' wm flfrys fojshka jykafiaf.a fm@auh m@ldY lrkq ,enqfjz" fojshka jykafia iajlSh talcd;l mq;@hdKka wm Wkajykafia lrKfldgf.k cSj;a jk msKsi" f,dalhg tjd jod< ldrKfhka h' fm@auh hkafkka ud woyia lrkafka wm fojshka jykafiag fm@au lsrSu fkdj" Wkajykafia wmg fm@au lr ish mq;@hdKka wfma mdmh keiSfuz ms<shula jYfhka tjSu h' fm@aujka;fhks" fojshka jykafia wmg fufia fm@au l< fiala kuz" wm;a tlsfkldg fm@au l< hq;`h' lsisjl` lsis lf,l fojshka jykafia |=gqfjz ke;' tfy;a wms tlsfkldg fm@au lruq kuz" fojshka jykafia wm ;`< jev jik fial' Wkajykafiaf.a fm@auh wm ;`< mrsmQrAK jkafka h' wm Wkajykafia ;`< o" Wkajykafia wm ;`< o isgsk nj wm okafka" Wkajykafia ish wd;auhdKka jykafia wmg m@odkh lr we;s nejsks' ;jo mshdKka jykafia ;uka mq;@hdKka f,dalhdf.a .e<ejquz ldrhdKka jk msKsi tjd jod< nj wms |=gsuq' Bg idlaIs oruq' hfula fcAiqia jykafia fojshka jykafiaf.a mq;@hdKka nj ta;a;` .kafka o" fojshka jykafia Tyq ;`<;a" Tyq fojshka jykafia ;`<;a jdih lr;s' fufia wm flfrys we;s fojshka jykafiaf.a fm@auh oekyeZosk wms th jsYajdi lr isgsuq'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 398 f;jk jir

wf.daia;= 28

Y=oaO jQ w.=ia;Skq uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 89& 1-4" 20-21" 24" 26

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu .ek uu ioyg u .hkafkus' .Sh
& iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu .ek uu ioygu .hkafkus' Tfnz jsYajdijka;lu mrmqfrka mrmqrg mjikafkus' Tfnz ;sr fmu ioyg u mj;sk nj uu taldka;fhkau ms<s.ksus' Tfnz jsYajdijka;lu wyi fuka ;srir nj uu oksus' Tn fufia jod< fial' ud f;dard .;a ;eke;a;d iuZ. uu .sjsiqula lf<us' udf.a fiajl odjs;ag uu fufia osjqf<us' uu Tfnz fm<m; ioyg u msysgqjkafkus' mrmqfrka mrmqrg Tfnz isyiqk f.dvkZ.kafkus' ud fiajl odjs;a uu fidhd.;af;us' Y`oaO ff;,fhka uu Tyq wdf,am lf<us' udf.a Yla;sh ksr;`re Tyq iuZ. jkafka h' udf.a n,h Tyq ijsu;a lrkafka h' udf.a jsYajdijka;lu iy ;sr fmu Tyq iuZ. jkafka h' udf.a kdufhka Tyq ch.@dyS jkafka h' Tyq ug fudr .iuska Tn udf.a fojsZodfKda h' udf.a mshdfKda h' udf.a wdrlaIl mrAj;hdfKda h' lshkafkah'

breosk iqmqj;

399

f;jk jir

wf.daia;= 28

Y=oaO jQ w.=ia;Skq uqks

iqjsfYaIh

uf;jz 23& 8-12

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tng we;af;a iajrA.fhys jev isgsk tlu mshdKka jykafia h'


tfy;a Tn .`refoaj hhs lshjd fkd.kak' Tnf.a .`re foajhdfKda tlaflfklauh' Tn ljqre;a ifydaorfhda h' usysmsg lsisjl`g mshdfKda hhs fkdlshkak' Tng we;af;a iajrA.fhys jev jik tlu mshdKka jykafia h' Tn kdhlhdfKda hhs lshjd fkd.kak' Tfnz kdhlhdfKda tlaflfkla u h' tkuz ls@ia;`ia jykafia h' tfy;a" Tn w;frka b;d W;`uz ;eke;a;d Tnf.a fiajlhd jkafka h' ;ud u Wiia lr .kakd ljfrl` jqj o my;a lrkq ,nkafka h' ;ud u my;a lr .kakd ljfrl` jqj o Tyq Wiia lrkq ,nkafka h hs fcAiqia jykafia jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

400

f;jk jir

wf.daia;= 29

iakdjl cqjd uqks;=ud m%dKm;Hd.sus

Y=oaO jQ iakdjl cqjd uqks;=ud m%dKm;Hd.su


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
fcrushd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

fcrushd 1& 17-19

ud kqUg wK lrk ish,a, Tjqkag mjikak'


kqU ffOrAhj;a jS f.dia ud kqUg wK lrk ish,a, Tjqkag lshkak' Tjqka bosrsfhys oS ud kqU fkdl<Uk msKsi oeka Tjqka .ek fkdle<US isgskak' fukak" uqZM foaYhg jsreoaO jQo cqod ys rcjrekag;a" wOsm;Skag;a mQclhkag;a" foaYfhys fikZ.g;a jsreoaO j o wo kqU iqrlaIs; k.rhla o hlv l`ZMKla o f,dalv mjqrla o fuka Yla;su;a flf<us' ukao" uu kqU iuZ. isgskafkus' kqUg jsreoaO j Tjzyq igka lrkafkda h' tfy;a" kqU mrdch lrkakg Tjqkag fkdyels h' fufia jodrkafka iajduska jk uu h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 71& 1-6" 15" 17

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tn idOdrK nj wms m@ldY lruq' .Sh


& wfyda iusZ|=ks" irK m;d uu Tn fj; meusKsfhus' lsis lf,l ud ,ecAcdjg m;a fkdl< uekj' Tfnz idOdrKlu ksid ug msysg jS ud uqod,qj uekj' ug ijka oS ud .ef<jzj uekj' Tn udf.a mrAj;h o n,fldgqj o jk nejska Tn ug /ljrKh fok mrAj;hla jqj uekj
401 f;jk jir

breosk iqmqj;

wf.daia;= 29

iakdjl cqjd uqks;=ud m%dKm;Hd.su

ud uqod,k n,fldgqjla jqj uekj' udf.a fojshks" |=IaGhkaf.a n,fhka ud uqod.;a uekj wmrdOlref.a o i;`rdf.a o .@yKfhka ud us|=j uekj' ufyda;a;u fojs iajdusks" Tn udf.a n,dfmdfrd;a;`j jk fial' iusZ|=ks" udf.a ;reK jsfha isg udf.a jsYajdih uu Tn ;`< ;enqfjus' Wmka od isg Tn ug msysg jQ fial' ujq l`fia isg Tn ud /l.;a fial' uu Tn .ek ksr;`re m@Yxid lrkafkus' oji mqrd Tfnz idOdrK ls@hd o Tfnz jsuqla;sodhl ls@hdo ud uqjska m@ldY lrus' ukao" uu tajdfha m@udKh fkdokafkus' wfka fojsZ|=ks udf.a ;reK jsfha isg Tn ug W.kajd jod< fial' uu wo olajd Tfnz mq|=udldr ls@hd jrAKkd flf<us'

idOqldrh

uf;jz 5& 10

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd hqla;sh Wfoid mSvd jsZoskafkda Nd.Hjka;fhda h' iajrA. rdcHh Tjqkaf.a h' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

402

f;jk jir

wf.daia;= 29

iakdjl cqjd uqks;=ud m%dKm;Hd.su

iqjsfYaIh

udla 6& 17-29

iqjsfYaIl udla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tn leue;s fohla udf.ka b,a,kak'


fyfrdaoa ish fidfydhqrd jk ms,smaf.a NdrAhdj jQ fyfrdaoshia irK mdjd .;a nejska" weh ksid usksiqka hjd cqjduz w,a,d neZo ysr wviais lf<a h' Tfnz ifydaorhdf.a NdrAhdj ;nd .ekSu Tng hq;` ke;e hs cqjduz fyfrdaoag lS nejska" fyfrdaoshia Tyq flfrA ffjr neZo Tyq urjkakg woyia lrf.k isgshdh' tfy;a th l< fkdyels jsh' ukao" cqjduz i;a.`Kj;a oeyeus usksfil` nj fyfrdaoa oek Tyqg nsh j" Tyq wdrlaId l< fyhsks' ;jo" Tyqf.a nia wid fyfrdaoa fndfyda jshjq,a jqj o ikaf;daIfhka Tyqg lka |=kafka h' iq|=iq wjia:djla meusKsfhka" fyfrdaoa ish ckafuda;aij osk" ;udf.a Wiia ks,OdrSkag o m@Odk fiakdOsm;Skag o .,S,fha m@N~jrhkag o ux., fNdackhla ms<sfh, lf<a h' tjsg fyfrdaoshiaf.a |=j tys msjsi rZ. md" fyfrdaoaf.a iy Tyq iuZ. fNdack ix.@yhg meusK isgs wuq;a;kaf.a fk;a is;a mskjQjd h' tl, rc;`ud ;reKshg l;d fldg" Tn leu;s TzkEu fohla udf.ka b,a,kak" th Tng fous hs Tyq wehg osjqreuz |=kafka h' wE msg;g f.dia uu l`ula b,a,uz oe hs wef.a ujf.ka weiqjd h' iakdjl cqjduzf.a ysi h hs wE lSjd h' tjsg ;reKsh jydu rcq fj; meusK" Tn iakdjl cqjduzf.a ysi ;egshl ,d oeka ug fokq uekj hs lSjd h' rc;`ud w;sYhska fYdal jsh' tfy;a" Tyqf.a osjqreu ksid o wuq;a;ka ksid o wEg |=ka fmdfrdka|=j lv lrkakg wleue;s jsh' tflfKysu rc;`ud uqr finf<l` hjuska cqjduzf.a ysi f.fkkakg wK lf<a h' Tyq f.dia ysr f.hs oS cqjduzf.a ysi .id oud th ;egshl ,d f.kjq;a" ;reKshg |=kafka h' ;reKsh o th ujg |=kakd h' cqjduzf.a f.da,fhda ta .ek wid wjq;a" Tyqf.a uD; foayh f.k f.dia" fidfydka f.hl ;ekam;a l<y'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 403 f;jk jir

iema;en 8

lkH ufhd;a;udjkaf.a W;am;a;sh

lkH ufhd;a;udjkaf.a W;am;a;sh


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
uSld osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGhls'

uSld 5& 1-5

bYardfh,a flfrys wOsm;shd jSug flfkla ;S flfrka ke.S tkafka h'


yuqod /ialr .kak' i;`frda fcrei,u jg,df.k isgs;s' bYardfh,ays kdhlhkag Tjzyq fljsglska myr fo;s' tuznd fn;af,fyuz tm@d;d ;S cqodys f.da;@j,ska b;d w,am jkafkys h' tfy;a bYardfh,a flfrys wOsm;shd jSug flfkla ;S flfrka ke.S tkafka h' t;`ukaf.a fm<mf;a uq, |=rd;S;fhka o merKs hq.fhka o tkakls' tnejska .enzf.k isgsk ia;S@h orefjl` nsys lrk f;la iusZodKka jykafia ish fikZ. i;`rkag mdjd fok fial' tjsg Tjqkaf.a ifydaorshkaf.ka b;srs l`vd msrsi Tjqkaf.a fikZ. iuZ. tla jkafkda h' t;`uka meusKs jsg" iusZodKkaf.ka ,efnk Yla;sfhka o fojs iusZodKka jykafiaf.a kdufha uysufhka o ish fikZ. fmdaIKh lrkq we;' fmdf<da ;, jeishka ish,q fokd t;`ukaf.a md,kh ms<s.kak nejska" t;`ukaf.a fikZ. wdrlaId iys;j isgskafkda h' t;`udfKda iduodkh f.k fok fial'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

404

f;jk jir

iema;en 8

lkH ufhd;a;udjkaf.a W;am;a;sh

wu;r lshejSu

frdau 8& 28-30

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

l,ska f;dard .;a wh Wkajykafia leZojd .;a fial'


;jo fojshka jykafiaf.a woyi f,i leZojkq ,enQjkag" tkuz" Wkajykafiag fm@au lrk whg" ish,af,ys oS u Wkajykafia Tjqkaf.a hym; msKsi ls@hd lrk nj wms oksuq' ukao" Wkajykafia l,ska f;dard .;a wh iajlSh mq;@hdKkaf.a iajrEmhg iudk jk msKsi l,a ;shd fjka lr.;a fial' tfia lf<a ;uka jykafiaf.a mq;@hdKka fndfyda fidfydhqrka w;r fcHIaGhdKka jk msKsih' tfia" l,ska f;dard .;a wh Wkajykafia leZojd .;a fial' leZojd .;a wh Wkajykafia foaj inZo;djg meusfKjQ fial foaj inZo;djg meusfKjQ wh Wkajykafia uysuhg meusfKjQ fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 13& 5-6

ms<s;`r & uu iusZ|=ka flfrys fndfyda mS@;s jkafkus' .Sh


& Tfnz ;sr fmfuys uu rZod isgsus' Tn ud .ef<jQ nejska uu mS@;s jkafkus' iusZ|=ka ohd lreKd mE nejska t;`uka yg uu .S .hkafkus'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd lkHd urshdfjks" Tn wdisrs ,oaoS h' il, m@Yxidjg fya;` jkakS h' ulaksidoh;a Tnf.ka wmf.a fojshka yd OrAu iQrAhhdKka jk ls@ia;`ia jykafia Wmkakd y' wdf,a,Qhd
breosk iqmqj; 405 f;jk jir

iema;en 8

lkH ufhd;a;udjkaf.a W;am;a;sh

iqjsfYaIh

uf;jz 1& 1-16" 18-23 fyda 1& 18-23

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

wE mqf;l` nsys lrkakS h' Wkajykafiag fcAiqia hk kduh ;ensh hq;` h'
(wdn@yuzf.a o odjs;af.a o mq;@ jQ fcAiqia ls@ia;`ia jykafiaf.a jxYdj,sh fufia h' wdn@yuzg odj Bidla o" Bidlag odj cdfldnz o" cdfldnzg odj cqod Tyqf.a ifydaorfhda o Wmkay' cqodg odj ;udrAf.ka fmfrYa yd fYrd o" fmfrYag odj fyfY@dka o" fyfY@dkag odj wdrduz o" wdrduzg odj wuskdonz o" wuskdonzg odj kdfIdka o" kdfIdkag odj i,afudka o" i,afudkag odj rdfynzf.ka fndajdia o" fndajdiag odj rE;af.ka Tzfnoa o" Tzfnoag odj fciafia o" fciafiag odj odjs;a rc o Wmkafkda h' odjs;a rcqg odj Wrshdf.a NdrAhdj jS isgs ia;S@hf.ka i,fudka o" i,fudkag odj frfydfndajduz o" frfydfndajduzg odj wnshd o" wnshdg odj wdfima o" wdfimag odj fcfydIdmd;a o" fcfydIdmd;ag odj fcdarduz o fcdarduzg odj WYaYshd o WYaYshdg odj fcda;duz o" fcda;duzg odj wdyia o wdydiag odj fyilshd o" fyilshdg odj ukiafia o" ukiafiag odj wdfudia o" wdfudiag odj fcdaishdo nnsf,dakshg jsm@jdi.; jSu is|=jQ fuz ld,fha oS fcdaishdg odj fcfldkshd o Tyqf.a ifydaorfhda o Wmkafkda h' nnsf,daksfha" jsm@jdifhka miq fcfldkshdg odj fIh,a;sfh,a o" fIh,a;sfh,ag odj firendfn,a o" firendfn,ag odj wnshqoa o" wnshqoag odj t,shdlsuz o" t,shdlsuzg odj wdfYdrA o" wdfYdrAg odj idfola o" idfolag odj wdlSuz o" wdlSuzg odj t,shqoa o" t,shqoag odj tf,hdirA o" tf,hdirAg odj u;a;dka o" u;a;dkag odj cdfldnz o" cdfldnzg odj ursh;`ushf.a mqreIhd jQ fcdafima o Wmkafkda h' ursh ;`uSf.ka ls@ia;`ia kuz jQ fcAiqia jykafia Wmka fial'
breosk iqmqj; 406 f;jk jir

iema;en 8

lkH ufhd;a;udjkaf.a W;am;a;sh

fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a Wm; is|q jQfha fufia h& Wkajykafiaf.a uEKshka jQ ursh;`uS fcdafima yd jsjdy .sjsi f.k isgsh oS" Tjqka tla jkakg fmr" Y`oaOd;auhdKka wkqyiska wE .enzf.k isgsk nj oek .kakd ,oS' wef.a iajdusmqreIhd jk fcdafima i;a mqreIfhl` jQ nejska weh m@ isoaOsfha kskaodjg fkdmuqKqjk woyiska ryiska weh w;ayer oukak is;d .;af;a h' tfy;a Tyq fuz ldrKh .ek l,amkd lruska isgsh oS iajduska jykafiaf.a |+;fhla isysfkka Tyqg orAYkh jS" odjs;af.a mq;a fcdafima" Tfnz nsrsZo jk urshd mdjd.kakg nsh fkdjkak' ukao" wE .enzf.k we;af;a Y`oaOd;auhdKka wkqyisks' wE mqf;l` nsys lrkakS h Wka jykafiag fcAiqia hk kduh ;ensh hq;`h' ukao" ish fikZ. Tjqkaf.a mdmj,ska uqod,kafka t;`udfKda h hs lS h' fuz ish,a, is|= jQfha iajduska jykafia osjeisjrhd ,jd lsfhjQ lSu bgq jk msKsih' tkuz fukak" lkHdjla .enzf.k mqf;l` nsys lrkakS h Wka jykafiag tuzudkqfj,a hk kduh ;nkq we; hkqh' ta kdufha wrA:h kuz" fojshka jykafia wm iu. h hkqhs'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

407

f;jk jir

iema;en 14

is l=reisfha uysuh

is l=reisfha uysuh
ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
.Kka l:dfjka .;a mdGfhls'

.Kka l:dj 21&4-9

irAmfhla hful` oIag lf<a o ta ;eke;a;d f,dalv irAmhd foi ne,Q jsg Tyq iqjm;a jsh'
Tjzyq fydarAkuz lZ|=lrfhka kslau r;` uqyqog hk udrA.h Tiafia tafoduz kuz foaYh jglr .shy' fufia hkjsg fikZ. fndfyda fia wffOrAhhg m;ajQy' fikZ. fojshka jykafiag iy fudafiiag jsreoaOj l;d lruska" fuz mdZMlrfha wm uefrkakg yerSug Tn wm usirfhka msg;g f.kdfjz ukao$ wmg lkakg;a ke;' fndkakg;a ke;' wmg ,efnk fuz is,a,r lEu wmg oeka ;s;a; jS we;e hs mejiQy' tjsg iusZodKka jykafia fikZ. ueog jsil`re irAmhka tjQ jsg" ta irAmfhda Tjqkag oIag l<y' bYardfh,a fikZ. w;frA fndfyda fofkla keiS .shy' tnejska fikZ. fudafiia fj; meusK" wms iusZodKka jykafiag;a Tng;a jsreoaOj l;d lsrSfuka mjz lf<uq' fuz irAmhka wm ueoska bj;a lrk f,i Wkajykafiag hdpz[d lrkake hs b,a,Qy' fudafiia o fikZ. Wfoid hdpz[d lf<a h' iusZodKka jykafia fudafiiag l;d fldg" f,dalv irAmfhl` idod rsgla msg ;nkak" oIag lrkq ,enQ hfula weoao" Tyq th foi ne,qjfyd;a" iqjjkq we;e hs jod< fial' tjsg fudafiia f,dalv irAmfhl` idod W# rsgla msg ;enSh' irAmfhla hful` oIag lf<ao ta ;eke;a;d f,dalv irAmhd foi ne,Q jsg Tyq iqjm;a jsh'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

408

f;jk jir

iema;en 14

is l=reisfha uysuh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 78&1-2" 34-38

ms<s;`r& iusZ|=kaf.a m@n, ls@hd wu;l fkdlrkak' .Sh & udf.a ckfhks" udf.a b.ekajSug lka |=k uekj'
ud mjik joka j,g ijka |=k uekj' Wmudjla u.ska uu l;d lrkafkus' mqrd;kfha wNsryia mjikafkus' t;`udKka Tjqkaf.ka iuyreka jekiQ l," fiiq wh t;`udKka fijqfjdah' Tjzyq ukia:dmkh jS fojsZodKka fidhd .sfhda h' Tjqkaf.a mrAj;h fojsZodKka nj Tjzyq isysm;a lf<dah' Tjqkaf.a us|=uzlrejka W;a;u fojsZodKka nj Tjzyq isys lf<dah' tfy;a" Tjzyq t;`ukag ;u uqjska pdgq nia lSfjda h' osfjka uqid nia fovqfjda h' Tjqkaf.a is;a t;`uka flfrys ks;ru tlZ. fkdjSh' t;`ukaf.a .sjsiqug jsYajdijka;j fkdisgsfhda h' tfy;a" ohdkqluzmdfjka t;`udfKda Tjqkaf.a mdm lud l< fial' Tjqka fkdjekiQ fial' jsgska jsg ;u fldamh ixisZ|=jd f.k ;u Woyi wejsf<kakg bv kq|=ka fial'

breosk iqmqj;

409

f;jk jir

iema;en 14

is l=reisfha uysuh

fojk lshejSu

ms,smams 2&6-11

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska ms,smamsjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

fojshka jykafia Wkajykafia w;s Wiia ;ekg kxjd jod< fial'


Wkajykafia" fojshka jykafiaf.a iajrEmh oerE kuq;a" fojshka jykafia yd iudk;ajh ;uka jsiska nodf.ku ;nd.; hq;` jia;`jlehs fkdis;d" th bj; ,d" fiajlfhl`f.a iajrEmhla f.k" wm yd iudk usksia flfkla jQ fial' ukqIHdldrfhka isgsuska" Wkajykafia" urKh tkuz l`reisfha urKh olajd" my;a jS lSlre jQ fial' tnejska fojshka jykafia Wkajykafia w;s Wiia ;ekg kxjd" ish,q kduhkag jvd w.@kduh Wkajykafiag |=ka fial' tfia lf<a" iajrA.fhys o" fmdf<dfjys o" md;d, f,dalfhys o ish,a,ka" fcAiqia hk kduhg oK kuk msKsi;a" fcAiqia ls@ia;`ia jykafia iajduska jykafia hhs fojshka mshdKka jykafiaf.a uysuh iZoyd" iEu osjlskau m@ldY lrk msKsi;a h'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ls@ia;`ks" Tng kuialdr lr ia;~;s m@Yxid lruq' ulaksidoh;a Tnf.a YS@ l`reisfhka Tnjykafia f,dalh .<jd .;a fial' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

410

f;jk jir

iema;en 14

is l=reisfha uysuh

iqjsfYaIh

cqjduz 3&13-17

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

ukqIH mq;@hdKka Tijkq ,nkakg TzkE h'


iajrA.fhka nei jod< ukqIH mq;@hdKka yer" wka lsisfjla iajrA.hg fkdkexf.ah' mdZMlrfhys oS fudafiia irAmhd tijQ f,iu ukqIH mq;@hdKka o" Wkajykafia flfrys woyd .kakd iEu foku iod;k cSjkh ,nk msKsi" Tijkq ,nkakg TzkEh' fojshka jykafia f,dalhdg fld;ruz fm@au l< fialao lSfjd;a" iajlSh talcd;l mq;@hdKka jqjo f,djg fojd jod< fial' tfia lf<a Wkajykafia flfrys woyk ish,q fokdu jskdY fkdjS iod;k cSjkh ,nk msKsi h' fojshka jykafia iajlSh mq;@hdKka f,djg tjd jodf<a f,dalhd jsksYaph lrk msKsi fkdj" Wkajykafia lrKfldgf.k f,dalhd .<jkq ,nk msKsih'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

411

f;jk jir

iema;en 15

lafIdam foaj ud;djka

lafIdam foaj ud;djkaf.a


wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu
fyfn@jzjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

fyfn@jz 5& 7-9

fcAiqia jykafia iod;k jsuqla;sodhlhdfKda jQ fial'


ls@ia;`ia jykafia usksi;a nj f.k isgsh oS ;uka urKfhka .<jkakg ms<sjka jQ ;ekeka jykafiag n,j;a yeZvSfukq;a lZ|=ZM ie,Sfukq;a" hdpz[d o" lkak,jz o Tmamq l< fial' Wkajykafiaf.a foaj .re nsh ksid" fojshka jykafia thg ijka |=ka fial' Wkajykafia mq;@hdKka jQ kuq;a" ;ukaf.a |=la jsZoSfuka lSlrelu bf.k .;a fial' fufia Wkajykafia iuzmQrAK;ajh ,en" ;uka jykafiag lSlrejk ish,a,kaf.a iod;k jsuqla;s odhlhdfKda jQ fial' ;jo fu,alsifola mQcl mrmqr wkqj" W;a;u mQcl kduh o fojshka jykafiaf.ka ,;a fial'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 31& 1-5" 14-15" 19

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu ksid wm .ef<jzj uekj' .Sh
& iusZ|=ks" Tn flfrys udf.a jsYajdih ;nus' lsisodl uu kskaodjg m;a fkdfjuzjd' Tfnz oeyeus lfuka ud uqod,qj uekj' ud foi Tfnz foijk fhdud" fkdmudj ud us|=j uekj' ug n,.;` jsuqla;s mrAj;hlao wdrlaIl n,fldgqjla o jqj uekj'
412

breosk iqmqj;

f;jk jir

iema;en 15

lafIdam foaj ud;djka

Tn udf.a mrAj;h yd n,fldgqj h' tnejska Tfnz kdufha wkqyiska ug u. fmkajd ud f.k .sh uekj' ud we,a,Sug Tjqka iZ.jd we;s oef,ka ud fnzrd .; uekj' Tn udf.a rlaIdia:dkh h' Tn w;g udf.a cSjs;h Ndr lrus' i;HjdoS fojs iusZ|=ks" Tn ud us|+ fial' tfy;a iusZ|=ks" ud jsYajdih ;enqfjz Tn flfrys u h' udf.a fojsfhda Tn h hs lshus' udf.a cSjs; .uk Tn wf;ysh' udf.a i;`rka yd ug mSvd lrkakjqka w;ska ud uqodyersh uekj' foaj .re nsh we;a;ka Wfoid ;nd we;s Tfnz .`Kj;alu fld;ruz o$ Tn flfrA jsYajdih ;enQ wh fj; th fld;ruz uy;a f,i fmfka o$

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd lkHd urshdfjks" Tn wdisrs ,oaoS h' iusZodKkaf.a l`reish <Z. isgskakS fkdkeiS osjs mqod m@dKmrs;Hd.s lsrSgh w;alr .;af;ys h' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

413

f;jk jir

iema;en 15

lafIdam foaj ud;djka

iqjsfYaIh

cqjduz 19& 25-27

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia jykafiaf.a uEKsfhda o Wkajykafiaf.a l`reish <Z. isgshd y'


fcAiqia jykafiaf.a uEKsfhda o uEKshkaf.a ifydaorS jQ laf,afhdamdiaf.a NdrAhdj jQ urshd o Wkajykafiaf.a l`reish <Z. isgsfhda h' tl, fcAiqia jykafia ish uEKshka o ;ud fm@au l< Y@djlhd o <Z. isgskq oel" ia;S@h" fukak" Tfnz mq;@hd h hs uEKshka yg jod< fial' bkamiq Wkajykafia tu Y@djlhdg l;d fldg" fukak" Tfnz uEKsfhda h hs jod, fial' ta fudfydf;a isg ta Y@djlhd ;u ksjig weh ms<s .;af;a h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

wu;r iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 2& 33-35

Tfnzu yoj; lvqjlska wkskq ,enqjdla fuka ;`jd< jkq we;'


fcAiqia jykafia ms<snZoj lS foa .ek Wkajykafiaf.a mshd o ujq o ujs; jQy' isusfhdka Tjqkag wdYsrAjdo lruska Wkajykafiaf.a uj jQ ursh ;`uSg l;d fldg" fuz orejd bYardfh,ays fndfyda fofkl`f.a jegSu yd ke.Su msKsi;a" m@;slafIamhg ,la jk foaj i<l`Kla jk msKsi;a kshuj isgS' tfiah" Tfnzu yoj; lvqjlska wkskq ,enqjdla fuka ;`jd, jkq we;' fufia jkafka" fndfyda fofkl`f.a is;ays ryia l,amkd t<sorjz jk msKsi h hs lSh'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 414 f;jk jir

iema;en 21

Y=oaO jQ uf;

iqfYaIl Y=oaO jQ uf; wfmdaia;= ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

tfmais 4& 1-7" 11-13

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska tfmaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ls@ia;`ia jykafia iuyreka wfmdaia;`ZMjreka jYfhka o iuyreka OrAufoaYlhka jYfhka o m;a l< fial'
tnejska" fojshka jykafiaf.ka Tn ,;a leZojSug Tnsk f,i yeisfrk fuka iusZodKka jykafia Wfoid ysrldrhl` jk uu Tfnka Wfolau b,a,us' ieujsgu ksy;udkSj jskS; j" bjis,sjka; j isgskak' fm@aufhka tlsfkld iu. mEyS isgskak' wd;auhdKka jykafiaf.ka jk tlai;alu" iu.slfuz neuzfuka mj;ajd .kakg W;aidy lrkak' Tn leZojkq ,enQ l, tlu n,dfmdfrd;a;`jlg leZojkq ,enQ f,i" we;af;a tlu YrSrh;a" tlu wd;auhdKka jykafia;a h' tlu iusZodKka jykafia;a" tlu weoys,a,;a" tlu fn#;Siau iakdmkh;a h' ish,a,kag by<ska isgsk" ish,a,ka ;`<ska ls@hd lrk" ish,a,ka ;`< jev jik tlu fojs mshdKka jykafia;a h' tfy;a ls@ia;`ia jykafia iajlSh jrm@idofhka wm tlsfkldg Tnsk fldgi jk jsfYaI jrula m@odkh lr we;' fuz ls@ia;`ia jykafia iuyreka wfmdaia;`ZMjreka iuyreka osjeisjreka o iuyreka OrAu foaYlhka o iuyreka iNd md,lhka o iuyreka .`rejreka o jYfhka m;a l< fial' tfia lf<a fojshka jykafiaf.a fikZ. foaj fiajh iZoyd iuzmQrAKfhka mqyqKq lsrSug;a" ls@ia;` YrSrh jrAOkh lsrSug;a h' fuz wdldrfhka weoys,af,a o fojshka jykafiaf.a mq;@hdKka oek.ekafuz o tluq;`lug;a" ls@ia;`ia jykafiaf.a mrsK;Ndjfha jk mrsmQrAK fm#rI;ajhg;a wms m;a jkafkuq'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 415 f;jk jir

iema;en 21

Y=oaO jQ uf;

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 19& 1-3

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tfnz ;sr fmu ksid wm .ef<jzj uekj' .Sh
& wyia ;,h fojs uysuh m@ldY lrkafka h' .`jka ;,h t;`ukaf.a w;aluz jsoyd mdkafka h' tl oskla ;j osklg fumqj; lshkafka h' tla /hla ;j /hlg th u mjikafka h' l;djla jokla" lsishuz yZvla wefikafka ke;s jqj o ta mKsjqvh f,dj mqrd me;srS hkafka h'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn f,dald.@ iajduska nj m@ldY lruq' m@;dmj;a wfmdaia;`ZM msrsi Tnf.a uysuh jrAKkd lr;s' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

416

f;jk jir

iema;en 21

Y=oaO jQ uf;

iqjsfYaIh

uf;jz 9& 9-13

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fcAiqia jykafia ud wkqj tkake hs Tyqg jod< fial'


fcAiqia jykafia .uka lroaoS frA.` fmdf<a yqka uf;jz kuz usksfil` oel" ud wkqj tkake hs Tyqg jod< fial' Tyq ke.sg Wkajykafia wkqj .sfhah' ;jo fcAiqia jykafia Tyqf.a ksjfiys jev yqka l," fndfyda whleusfhda o mjzldrfhda o wjq;a Wkajykafia iy Y@djlhka iuZ. ysZo.;ay' mrsisjre ta oel Tfnz we|=re ;`ud whleushka o mjzldrhka o iuZ. lEu lkafka ukaoe hs Wkajykafiaf.a Y@djlhkaf.ka weiQy' Wkajykafia ta wid Tjqkag l;d fldg" frda.Skag usi ksfrda.Skag fjfol`f.ka jevla ke;' uu hd. mQcdjg fkdj ohdjg leue;af;us hs hk lSfuz wrA:h Tn f.dia f;areuz .kak' ud wdfha ousgqka fkdj mjsgqka leZojSug h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

417

f;jk jir

iema;en 27

Y=oaO jQ kafika;s o mdjq uqks

Y=oaO jQ kafika;s o mdjq uqks


wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu

1 fldrska;s 1& 26-31

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

n,j;`ka ,cAcdjg muqKqjkq msKsi f,dal usuzu wkqj fudav hhs iuzu; foa fojshka jykafia f;dard .;a fial'
ifydaorfhks" Tnf.a leZojSu .ek is;d n,kak' f,dal usuzu wkqj m@ {djka; hehs lsj yels fndfyda fofkla Tn w;r fkdjQy' tf,iu n,j;a wh;a" l`,j;a wh;a jevs fofkla fkdjQy' tfy;a m@{djka;hka ,cAcdjg muqKqjk msKsi" f,dal usuzu wkqj fudav hhs iuzu; foa fojshka jykafia f;dard .;a fial' tfukau n,j;`ka ,cAcdjg muqKqjk msKsi f,dal usuzu wkqj |qn, hhs iuzu; foa fojshka jykafia f;dard .;a fial' f,dalhd w.h fldg i,lk foa ke;s lrkq msKsi"fojshka jykafia f,dalhd my;a fldg i,lk" fy<d olsk" tfukau jeo.euzula ke;ehs i,lk foa f;dard .;a fial' tfia lf<a lsisjl` fojshka jykafia bosrsfhys mdrgzgq lr fkd. kakd msKsih' Tn ls@ia;`ia fcAiqia jykafia yd taldnoaOj isgskafka fojshka jykafiaf.a ls@hdfjks' ls@ia;`ka jykafia wmf.a m@{dj jkafka;a foaj ls@ hdfjkah' ls@ia;`ka jykafia lrKfldgf.k wms OrAusIaG lrkq ,en" Wkajykafiaf.a fikZ. jS" ksoyi ,nd isgsuq' tnejska Y`oaO ,shejs,af,ys ,shd we;s mrsos mdrgzgq lr.kak leu;s ;eke;a;d iajduska jykafia .ek mdrgzgq lr .kSjd'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

418

f;jk jir

iema;en 27

Y=oaO jQ kafika;s o mdjq uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 112& 1-9

ms<s;`r & iusZ|=kag nsh we;af;da Nd.Hjka;fhda h' .Sh


& iusZ|=ka miikak' iusZ|=ka fj; .re nsh we;sj isgskakd o t;`ukaf.a wd{dj,g fndfyda fia ms@h jkakd o Nd.Hjka; h' Tyqf.a mrmqr foaYfhys n,j;a jkafka h' oeyeus mrmqr wdisrs ,nkafka h' iuzm; o jia;`j o Tyqf.a ksjfiys we;af;a h' Tyqf.a oeyeuslu iodl,a mj;afka h' iqokdg wZ|=frys t<shla Wod jkafkah' Tyq ohdjka;h" idkqluzms;h" oeyeush' odkYS,Sj Khg fok usksidg iqn fi; fjz' Tyq ish lghq;` wjxl f,i lrkafkah' ukao" oeyeushd lsis lf,l;a fkdmelsf<kafkah' Tyq ioygu isys lrkq ,nkafkah' Tyq krl wdrxpsj,g nsh fkdjkafkah' Tyqf.a weoeys,a, ia:srh' Tyq iusZ|qka jsYajdi lrkafkah' Tyqf.a is; ijsu;ah' Tyq nsh fkdjkafkah' ish i;`rkaf.a mrdch olakg ,efnk nj Tyqg taldka;h' Tyq os<sZ|=kag fkduiqrej fokafkah' Tyqf.a oeyeuslu iodl,a mj;afkah' Tyq .re iuzudk ,nd n,j;a jkafkah'

breosk iqmqj;

419

f;jk jir

iema;en 27

Y=oaO jQ kafika;s o mdjq uqks

iqjsfYaIh

uf;jz 23& 8-12

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tng we;af;a iajrA.fhys jev jik tlu mshdKka jykafia h'

Tn .`refoaj hhs lshjd fkd.kak' Tnf.a .`re foajhdfKda tlaflfklauh' Tn ljqre;a ifydaorfhda h' usysmsg lsisjl`g mshdfKda hhs fkdlshkak' Tng we;af;a iajrA.fhys jev jik tlu mshdKka jykafia h' Tn kdhlhdfKda hhs lshjd fkd.kak' Tfnz kdhlhdfKda tlaflfkla u h' tkuz ls@ia;`ia jykafia h' tfy;a" Tn w;frka b;d W;`uz ;eke;a;d Tnf.a fiajlhd jkafka h' ;ud u Wiia lr .kakd ljfrl` jqj o my;a lrkq ,nkafka h' ;ud u my;a lr .kakd ljfrl` jqj o Tyq Wiia lrkq ,nkafka h hs fcAiqia jykafia jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

420

f;jk jir

iema;en 29

w.%;fhda

Y=oaO jQ Ldfh,a" .d%fh,a iy r*dfh,a w.%;fhda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

odksfh,a 7& 9-10" 13-14

odksfh,a osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fldags m@fldags ixLHd; msrsila fm#rdKslhdKka jykafia bosrsfhys isgshy'


ud n,d isgsh oS" isxydik msysgqjk ,|=j fm#rdKslhdfKda wiqka .;ay' Wkajykafiaf.a jia;@ ysu fuka iq|=h' ysifla msrsis|= f,duz fuka iq|=h' Wkajykafiaf.a isxydikh .sks cd,djls' tys frdao wejsf<k .sksh' .sksuh .xZ.djla Wkajykafia bosrsfhka .,d f.k .sfha h' ,laI ixLHd; msrsila Wkajykafiag Wmia:dk l<y' fldags m@fldags ixLHd; msrsila Wkajykafia bosrsfha isgshy' wOslrK iNdj wiqka .;a;d h' fmd;a os. wrsk ,oafoah' ;j|qrg;a n,d isgshoS uu rd;s@ orAYkj, oS fufia osgSus' ukqIH mq;@hd jeks flfkla wyfia j<dl`ZM msrsjrd wjq;a fm#rdkslhdKka fj; t<UqfKa h' Wkajykafia fm#rdKslhdKka fj; muqKqjkq ,enQ fial' ish,q ckhka o cd;Ska o NdIdjka o Wkajykafiag fiajh lrk msKsi md,k n,h o f.#rjh o rdcHh o Wkajykafiag fok ,oafoa h' Wkajykafia f.a md,kh my fkdjk iodld,sl md,khla h' Wkajykafiaf.a rdcHh lsislf,l ke;s fkdjkafkah'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

421

f;jk jir

iema;en 29

w.%;fhdaa

wu;r m<uqjk lshejSu


t<sorjzj fmdf;ka .;a fldgils'

t<sorjzj 12& 7-12

usldfh,a yd Tyqf.a |+;fhda ulrdg jsreoaO j igka l<y'


;jo iajrA.fhys hqoaOhla jsh' usldfh,a yd Tyqf.a |+;fhda ulrdg jsreoaOj igka l<y' ulrd o ;udf.a |+;hka msrsjrd igka fldg mrdch jsh' Tjqkag iajrA.fhys ;ekla ;j;a fkdjS h' uyd ulrd m<jd yrsk ,oS' Tyq kuz uqZM f,dj /jgQ hlaIhd fyj;a id;ka hhs kuz ,;a" wdos irAmhd h' Tyq iuZ. Tyqf.a |+;fhda o fmdf<djg fy<kq ,enqfjda h' bkamiq iajrA.fhys fufia lshk uy yZvla ug weisKs' tkuz" wfma fojshka jykafiaf.a .e<jSu o n,h o rdcHh o iajlSh ls@ia;`ia jykafiaf.a wOsm;slu o oeka meusK we;' ukao" wfma fojshka jykafia bosrsfhys osjd ? folays wmf.a ifydaorhkag fpdaokd lrk meusKs,sldrhd my;g fy,k ,oS' Tjzyq negZM fmda;lhdKkaf.a osjs msoSu ksid o" ;uka idlaIs oerE mKsjqvh ksid o Tyqf.ka ch .;af;da h' ukao" Tjzyq urKhg j;a nsh fkdjS osjs oSug iQodkuz j isgshy' tnejska iajrA.fhks" tys jeisfhks" mS@;s ikaf;daI jkak' wfyda fmdf<djg;a uqyqog;a jk jsm; ukao" hlaIhd ;udg jevs l,la ke;s nj oek" fldamdjsIag j" Tn fj; nei .sfha h hkqhs'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

422

f;jk jir

iema;en 29

w.%;fhda

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 138& 1-5

ms<s;`r & iusZ|=ks" uf.a uqZM yoska Tn jykafiag ;`;s mqokafkus' .Sh
& iusZ|=ks" yo m;af,ka Tng ;`;s lrkafkus' iqr|=;`ka bosrsfhys Tng .S .hd Tn miikafkus' Tfnz Y`oaO ud<s.dj foi n,d kuialdr lruska Tfnz .`Kh iy i;a .`Kh ksid Tfnz kduhg ;`;s mqokafkus' Tfnz kduh;a" wd{d;a W;a;rS;r nj Tn fmka jQ fial' ud Tn heos ojfia oS Tn ug ms<s;`re |=ka fial ;udf.a is; ijs fldg ug ffOrAhh |=ka fial' iusZ|=ks" fuf,dj ish,q rcjre Tfnz fmdfrdka|= weiQ nejska Tng ;`;s mqokafkda h' tfia h" iusZ|=kaf.a uysuh W;`uz jkafka h' Tjzyq iusZ|=kaf.a udrA. .ek .S .hkafkda h'

idOqldrh

.S;dj,sh 103& 20

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=kaf.a wK ms<smosk iqr fiakd ish,af,ks" t;`uka miikak' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

423

f;jk jir

iema;en 29

w.%;fhda

iqjsfYaIh

cqjduz 1& 47-51

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

iajrA.h jsjr jS" ukqIH-mq;@hdKka fj; fojshka jykafiaf.a |+;hka ke. hkjd;a nei hkjd;a Tn olskafkys h'

fcAiqia jykafia k;dksfh,a ;uka fj; tkq oel" fukak" fydr fndre ke;s" ienE bYardfh,a cd;slfhl` hs Tyq .ek jod< fial' Tn ud .ek flfia okafkys oe hs k;dksfh,a Wkajykafiaf.ka weiS h' fcAiqia jykafia ms<s;`re fouska" ms,sma Tn leZojkakg fmr" w;a;slald .i hg isgskq uu osgsus hs jod< fial' k;dksfh,a W;a;r fouska" .`re foajfhks" Tn jykafia kuz" fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda h' Tn jykafia kuz bYardfh,ays rcsZodfKda h hs lSh' fcAiqia jykafia o ms<s;`re fouska" Tn w;a;slald .i hg isgskq uu osgsus hs ud Tng jod< nejska o" Tn woyd .;af;a$ uSg jvd uy;a foa Tn olskafkys h hs jod< fial' ;j |=rg;a Wkajykafia l;d lruska" taldka;fhka uu Tng lshus' iajrA.h jsjr jS" ukqIH mq;@hdKka fj; fojshka jykafiaf.a |+;hka ke. hkjd;a" nei tkjd;a Tn olskafkys h hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

424

f;jk jir

Tlaf;dan 1

idka; f;fid lkHdj

fcAiq <skaf.a idka; f;fid lkHdj


^Ou; m%foaYj, ux.f,da;aijhls'&

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fhidhd 66&10-14

uu fi#Nd.Hh .xZ.djla fuka fcrei,u u; yrjkafkus'


fcrei,ug fm@au lrk ish,af,ks" wE Wfoid mS@;s ikaf;daI jkak' wE .ek je<fmk ish,af,ks" mS@;sfhka wE iu. mS@;s jkak' fufia kqU,d wef.a iekis,s f.k fok mshhqre Wrd" ;Dma;shg meusfKkakyq h' wef.a nyq,j we;s lsrsj,ska mS@;s jkakyq h' wef.a uysuh mQrAK;dfjka fkduZo fiduzkiska mdkh lrkak' iusZodfKda fufia jodrk fial' uu fi#Nd.Hh .xZ.djla fuka o cd;Skaf.a hi biqre fof.dv ;,d hk Thla fuka o wE fj; yrjus' kqU,d thska Wrd fndkakyq h' ujlf.a fuka wef.a fooK msg iqr;,a lrkq ,nkakyq h' ujl wef.a orejd ikikakdla fuka uu kqU,d ikikafkus' kqU,d fcrei,u ;`, ikikq ,nkakyq h' fuh |=gq jsg kqU,df.a is;a mS@;sfhka mskd hkafka h' tfia kqU,d ikSm Yla;sh ,nkakyq h' tjsg iusZ|=ka jk uu ug lSlre jkakkag wdYsrAjdo lrk nj;a" udf.a i;`rkag Woyi olajk nj;a kqU,d oek .kakyq h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

425

f;jk jir

Tlaf;dan 1

idka; f;fid lkHdj

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 131&1-3

ms<s;`r& iajduskS" Tnf.a idufhka wm /l .; uekj' .Sh & iusZ|=ks" udf.a is; ;`< wyxldrhla ke;'
Wodruz f,i uu weia fkdTijus' jvd Wiia foa .ek j;a" udf.a ;ru blaujd hk foa .ek j;a uu lror fkdfjus' ta fjkqjg uu ,o fohska ksy;udkS j iekiS isgsus' ujq ;`re,af,a ixiqkaj isgsk <orejl` fia ud ;`< udf.a is; ixiqka jS we;' tuznd bYardfh,ajreks" fu;eka mgka ioyg u iusZ|=ka flfrys n,dfmdfrd;a;` jkak' ioygu iusZ|=ka flfrys n,dfmdfrd;a;` jkak'

fojk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a mdGhlss'

t<sorjzj 3&14" 20-22

hfula ug fodr wrskafka kuz uu we;`ZM jS Tyq iuZ. lEu lkafkus'


,fjdaoSifha iNdfjz |+;hd fj; fufia ,shkak' jsYajdijka;" i;H idlaIsldrhdKka jk fojshka jykafiaf.a uejs,af,a lrA;D jQ wdfuka kuz ;ekeka jykafia fufia jodrk fial' fukak" uu fodr <Z. isg ;gzgq lrus' hfula udf.a yZv wid" fodr wrskafka kuz uu we;`ZM jS Tyq iuZ. lEu lkafkus' Tyq o ud iuZ. lEu lkafkah' ud chf.k mshdKka jykafia iu. Wkajykafiaf.a isxydikfha ysZo.;a;dla fuka" ch.@dylhdg o udf.a isxydikfhys ud iu. ysZo.ekaug fokafkus' wd;auhdKka jykafia iNdj,g jodrk foa lka we;af;da wid jd
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 426 f;jk jir

Tlaf;dan 1

idka; f;fid lkHdj

idOqldrh

uf;jz 11&25

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajrA.hg;a" fmdf<djg;a iajduska jk mshdKka jykai" Tn jykafia fuz lreKq meKj;`ka yd keKj;`ka flfrka wdjrKh fldg nd,hkag wkdjrKh l< fyhska Tn jykafiag ;`;s mqokafkus' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 18&1-5" 10

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tn fjkia jS l`vd orejka fuka fkdjQjfyd;a lsisfia;a iajrA. rdcHhg we;`ZM fkdjkakyqh'
Y@djlfhda fcAiqia jykafia fj;g wjq;a iajrA. rdcHfha b;du W;`uz jkafka ljfrlaoe hs weiQy' tjsg Wkajykafia l`vd orefjl` ;uka fj;g leZojd Tjqka ueo isgqjd fufia jod< fial' ienejskau uu Tng lshus' Tn fjkia jS l`vd orejka fuka fkdjQjfyd;a" lsisfia;a iajrA. rdcHhg we;`ZM fkdjkakyq h' tnejska fuz l`vd orejd fuka hg;a jk hfula weoao" iajrA. rdcHfhys b;du W;`uz jkqfha Tyq h' ;jo hfula udf.a kdufhka fujeks l`vd orefjl` ms<s .kafka o Tyq ud ms<s.kafkah'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

427

f;jk jir

Tlaf;dan 2

/lj,a foaj ;fhda

Y=oaO jQ /lj,a foaj ;fhda


wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu
kslauhdu fmdf;ka .;a mdGfhls'

kslauhdu 23& 20-23

kqU,d wdrlaId lsrSug kqU,dg fmrgqfjka uu |+;fhl` hjkafkus'


n,kak" udrA.fha oS kqU,d wdrlaId lsrSug;a" ud iQodkuz l< ia:dkhg kqU,d f.k Bug;a kqU,dg fmrgqfjka uu |+;fhl` hjkafkus' Tyqg f.#rj lrkak" Tyqf.a yZvg lSlre jkak' Tyqg jsreoaOj ler,s fkd.ikak' udf.a kdufhka Tyq ls@hd lrk nejska Tyq kqU,df.a jeros lud fkdlrkafka h' tfy;a" kqU,d Tyqf.a yZvg lSlre jS ud lshk ish,a, lrkakyq kuz uu kqU,df.a i;`rkag i;`frla o kqfUz jsreoaOjdoSkag jsreoaOjdosfhla o jkafkus' udf.a |+;hd kqU,dg fmrgqj f.dia wfudarsjreka" ys;a;sjreka" fmrsiaisjreka" ldkdksjreka" ysjsjreka yd fcnqisjreka fj;g kqU,d muqKqjkafka h' uu o Tjqka jkid,us'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 91& 1-6" 10-11

ms<s;`r & iusZodfKda wm rlakd f,i ;u |+;hkag wK lrk fial' .Sh


& mrfuda;a;uhdKkaf.a /ljrfKys jik ;eke;af;a" ijz n,e;s fojsZ|=kaf.a irfKys iq/ls jkafka h' Tyq iusZ|=kag fufia mjihs' t;`udfKda udf.a /ljrKh h' udf.a n,fldgqj h' udf.a fojsZodfKda h' uu t;`uka flfrys udf.a jsYajdih ;nkafkus'
428 f;jk jir

breosk iqmqj;

Tlaf;dan 2

/lj,a foaj ;fhda

t;`udfKda lmgskaf.a u<m;aj,ska o nshlre f,v frda.j,ska o wm /l .kak fial' ish mshdm;aj,ska Tn wdjrKh lrk fial' tajd Tfnz /ljrKh jkafka h' t;`ukaf.a jsYajdijka;lu Tng /ljrKh o m,sy o jkafka h' ? ld,fha oS we;s jk nshg j;a oj,a ld,fha B myrska jk Wj|=rgj;a Tn nsh fkdjkafkys h' wZ|=frA iersirk jix.;hgj;a uoaoyfka jkid,k mSvdjgj;a Tn nsh fkdjkafkys h' tjsg Tng lsis Wj|=rla fkdjkafka h' Tfnz ksjig lsishuz jix.;hla <x fkdjkafka h' Tn .kak iEu mshjrl oS Tn rlakd msKsi" t;`udfKda ish |+;hkag wK fok fial'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZ|=kaf.a iqr fiakd ish,af,ks" t;`ukaf.a leue;a; bgq lrkak' wdf,a,Qhd

.S;dj,sh 103& 21

breosk iqmqj;

429

f;jk jir

Tlaf;dan 2

/lj,a foaj ;fhda

iqjsfYaIh

uf;jz 18& 1-5" 10

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Tjqkaf.a foaj |+;fhda iajrA.fhys jev jik udf.a mshdKka jykafia bosrsfhys ksr;`re isgs;s'
Y@djlfhda fcAiqia jykafia fj;g wjq;a iajrA. rdcHfha b;du W;`uz jkafka ljfrlaoe hs weiQy' tjsg Wkajykafia l`vd orefjl` ;uka fj;g leZojd Tjqka ueo isgqjd fufia jod< fial' ienejskau uu Tng lshus' Tn fjkia jS l`vd orejka fuka fkdjQjfyd;a" lsisfia;a iajrA. rdcHhg we;`ZM fkdjkakyq h' tnejska fuz l`vd orejd fuka hg;a jk hfula weoao" iajrA. rdcHfhys b;du W;`uz jkqfha Tyq h' ;jo hfula udf.a kdufhka fujeks l`vd orefjl` ms<s .kafka o Tyq ud ms<s.kafkah'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

430

f;jk jir

breosk iqmqj;

431

f;jk jir

Tlaf;dan 4

wiSisfha Y=oaO jQ m%ekaisia uqks

wiSisfha Y=oaO jQ m%ekaisia uqks


wksjdh wkqiaurKh

m<uqjk lshejSu

.,d;s 6& 14-18

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska .,d;sjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

l`reish lrKfldgf.k f,dalh .ek udf.a wdYdj o ud .ek f,dalfha wdYdj o uereKd yd iudk h'
tfy;a uu kuz wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafiaf.a l`reish .ek usi wka lsisjla .ek mdrgzgq lr fkd.ksus' ukao" l`reish lrKfldgf.k f,dalh .ek udf.a wdYdj o" ud .ek f,dalhdf.a wdYdj o uereKd yd iudk h' prAufPAokh j;a wprAufPAokhj;a jeo.;a ke;' jeo.;a foh kuz" w,q;a uejs,a,la jSuh' huz muK fofkla fuz m@;sm;a;sh wkq.ukh lrkafkda o ta yeug iduodkh;a" ohdj;a fjzjd fojshka jykafiaf.a uqZM fikZ.g;a tfiau fjzjd uska u;` lsisfjla ug lror fkdflfrAjd' ukao" uu udf.a YrSr fcAiqia jykafiaf.a ksjrK orus' ifydaorfhks" wmf.a iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafiaf.a jrm@idoh Tn iuZ. fjzjd wdfuka'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 16& 1-2" 7-8" 11

ms<s;`r & iusZ|=ks" udf.a Wreuh Tn jykafia h' .Sh


& fojsZ|qks" uu Tn irK fldg .;sus' tnejska ud /l.; uekj' uu fufia lSus' iusZ|qks" Tn udf.a iajduska jykafia h' udf.a ijz iuzm;h' Tn yer wka lsis fi;la ug ke;af;ah'
432 f;jk jir

breosk iqmqj;

Tlaf;dan 4

wiSisfha Y=oaO jQ m%ekaisia uqks

ug Wjfoia fok ysus ;`uka yg ;`;s lrkafkus' ? hduzj, oS ud is;a i;kays kqjK my< jkafkah' ysus;`uka ksr;`re ud wnshi ;nd .kafkus' ud ol`Kq mi t;`udKka jev jik nejska uu fkdief,kafkus' Tn ug cSjk u. fy<s lrk fial' Tn wnsuqfjys msrsmqka i;`g ug jkafka h' Tn ol`Kqmi iem iuzm;a ioyg u we;af;a h'

idOqldrh

uf;jz 11& 25

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajrA.hg;a fmdf<djg;a" iajduSka jk mshdKka jykai" Tn jykafia fuz lreKq meKj;`ka yd keKj;`ka flfrka wdjrKh fldg nd,hkag wkdjrKh l< fyhska Tn jykafiag ;`;s mqokafkus' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 11& 25-30

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fjfyi jk nr Wiq,k ish,af,ks" ud fj; tkak' uu Tng iykh fous'


fcAiqia jykafia fufia jod< fial' iajrA.hg;a fmdf<djg;a iajduSka jk mshdKka jykai" Tn jykafia fuu lreKq meKj;`ka yd keKj;`ka flfrka wdjrKh fldg nd,hkag wkdjrKh l< fyhska Tn jykafiag ;`;s mqous' tfiah" mshdfKks" Tn jykafiag ms@h ukdm thu h' udf.a mshdKka jykafia ish,a, ug mjrd oS we;' mshdKka jykafia yer" wkalsisfjla mq;@hdKka fkdyZ|qk;s' mq;@hdKka iy mshdKka jykafia t<sorjz lsrSug mq;@hdKka jsiska f;dard .kq ,enQ hfula fjzo" Tyq yer wka
breosk iqmqj; 433 f;jk jir

Tlaf;dan 4

wiSisfha Y=oaO jQ m%ekaisia uqks

lsisfjla mshdKka jykafia fkdyZ|qk;s' fjfyijk nr Wiq,k ish,af,ks" ud fj; tkak" uu Tng iykh fous' ud .`Kj;a" uD|q ksy;udks flfkl` nejska udf.a jsh.y lrg f.k udf.ka bf.k .kak' tjsg Tng iykh ,efnkq we;' udf.a jsh.y myiq h' udf.a nr o ieye,a,q h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

434

f;jk jir

Tlaf;dan 18

Y=oaO jQ la uqks

iqfYaIl Y=oaO jQ la uqks


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

2 ;sfuda;s 4& 9-17

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska ;sfuda;shia ;`udg ,shk ,o yiqfkka fldgils'

,Qla muKla ud iuZ. isgS'


blauKska ud fj; tkakg W;aidy lrkak' ukao" foauia f,#lsl cSjs;hg we,quz jS" ud w;ayer" f;if,dakslhg .sfha h' l@iaflakaia .,d;shg;a" ;S;ia o,au;shdjg;a" .sfhda h' ,Qla muKla ud iuZ. isgS' udla Tn iuZ. leZojdf.k tkak' uf.a jevg Tyq m@fhdackj;a iyldrfhls' ;`lslia tfmaishg hejSus' f;@dajiays oS ldrAmia <Z. ud ;nd wd iZMj o fmd;a o jsfYaIfhka igyka fmd;a o Tn tk jsg f.fkkak' ;Ulre wef,laiekaorA ug fndfyda kmqreluz mEfjz h' iajduska jykafia Tyq l< fohg ksis jsmdl fok fial' Tn;a Tyqf.ka mrsiaiuz fjkak' ukao" Tyq wm |=ka mKsjqvhg oreKq f,i jsreoaO jQ nejsks' uf.a m<uq kvq jsNd.fha oS lsisfjla ud iuZ. fkdisgshy' ish,af,da u ud w;ayer .sfhda h' ta .ek Tjqkag jrola fkdmeusfKajd' tfy;a iajduska jykafia ud w;ayer fkdf.dia" ud Yla;su;a l< fial' fufia ud u.ska iqn wiak iuzmQrAK f,i ish,q jscd;Skag wefik fia m@ldY jkq we;' tfia isxyhdf.a lgska uu uqod.kq ,enqfjus'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

435

f;jk jir

Tlaf;dan 18

Y=oaO jQ la uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 145& 10-13" 17-18

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tfnz fikZ. Tfnz rdcHfha uysuh jrAKkd lr;s' .Sh
& iusZ|qks" Tn uejQ ish,q foa Tn jykafiag ;`;s mqohs' Tfnz ieoeyej;a;` o Tn jykafiag m@Yxid lr;s' Tjzyq Tfnz rdcHfha uysuh jrAKkd lr;s' Tfnz n, uysuh .eko l;d lr;s' tfia lrkafka fojsZ|=kaf.a m@n, ls@hd;a rdcHfha f;afcda uysuh;a usksiqka yg okajk msKsi h' Tfnz rdcHh iodld,sl h' Tfnz wdOsm;Hh o ish,q mruzmrdj, u mj;afka h' iusZodfKda ish,q fmdfrdka|= bgq lrk fial' ;uka lrk ish,af,ys oS fu;a is;a jvk fial' iusZodfKda ieu w;skau idOdrK h' t;`ukaf.a ish,q ls@hd ohdkajs; h' whosk ish,a,kag iusZodfKda <x j isgsk fial' wjxl is;ska hoskakkag wdikak j isgsk fial'

idOqldrh

cqjduz 15& 16

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd Tn f.dia fndfyda m, ork msKsi;a" Tfnz m, mj;sk msKsi;a f,dalhd w;rska uu Tn f;dard .;sus' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

436

f;jk jir

Tlaf;dan 18

Y=oaO jQ la uqks

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 10& 1-9

f.dhu kuz nyq, h' f.djSyq jsr, h'


bkamiq iajduska jykafia ;j;a ie;a;E fofkl` m;a fldg ;uka hkak woyia l< ish,q k.r yd fmfoiaj,g Tjqka fofokd ne.ska ;ukag l,ska hejQ fial' Wkajykafia Tjqkag fufia jod< fial' f.dhu kuz nyq, h" f.djSyq jsr, h' tnejska f.dhuz lemSug fufylrejka tjk fuka f.dhfuz ysushdKkag hdpz[d lrkak' b;ska hkak' j. j,iqka ueog negZM megjqka hjkakdla fuka uu Tn hjus' miquznshla fyda u,a,la fyda mdjyka fyda fkdf.k hkak" uZ. oS wdpdr lsrSuz iZoyd mud fkdjkak' Tn huz f.orlg we;`ZM jQ l, m<uqfldg fuz f.org iduh fjzjd hs m;kak' iduh ,nkakg iq|=iq flfkla tys isgs;a kuz Tnf.a idu me;`u Tyq msg / fZokq we;' ke;fyd;a th Tn fj; fmr<d tkq we;' Tjqka fok foh luska fnduska ta f.oru kej;S isgskak' ukao" fufylrejd ish fjz;kh ,ensh hq;` h' f.orska f.org fkdhkak' Tn huz kqjrlg we;`ZM jQ l, Tjqka Tn ms<s .;af;d;a" Tn bosrsfhys ;nk foa j<Zokak' tys isgsk frda.Ska iqj lrkak' fojshka jykafiaf.a rdcHh Tn fj; meusKsfha h hs Tjqkag m@ ldY lrkak'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

437

f;jk jir

Tlaf;dan 28

Y=oaO jQ iSfudka iy cQoa wfmdaia;= ;=fuda

Y=oaO jQ iSfudka iy cQoa wfmdaia;= ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

tfmais 2& 19-22

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska tfmaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

ls@ia;`ia jykafia ;`< uqZM f.dvke.s,a, taldnoaO j Y`oaO ukaosrhla fia jrAOkh jkafka h'
tnejska Tn ;j;a jsfoaYslfhda j;a" wd.ka;`lfhda j;a fkdj" Y`oaOjka;hka iuZ. iyldr mqrjeisfhda o fojshka jykafiaf.a mjqf,a |+ orefjda o fj;s' Tn wfmdaia;`ZMjrekaf.a o osjeisjrhkaf.a o w;a;sjdru msg bos lrkq ,en isgskakdyq h' tys fldfKa m@Odk ., kuz ls@ia;`ia jykafiau h' Wkajykafia ;`< uqZM f.dvke.s,a, taldnoaO j" iajduSka jykafia ;`< Y`oaO ukaoSrhla fia jrAOkh jkafka h' Wkajykafia ;`< Tn;a" wd;auhdKka jykafia lrKfldgf.k fojshka jykafiaf.a jdiia:dkh iZoyd tla fldg f.dvk.kq ,efnz'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 19& 1-3

ms<s;`r & iusZ|=ka joka f,dj mqrd me;srS hkafka h' .Sh
& wyia ;,h fojs uysuh m@ldY lrkafka h' .`jka ;,h t;`ukaf.a w;aluz jsoyd mdkafka h' tl oskla ;j osklg fumqj; lshkafka h' tla /hla ;j /hlg th u mjikafka h'
breosk iqmqj; 438 f;jk jir

Tlaf;dan 28

Y=oaO jQ iSfudka iy cQoa wfmdaia;= ;=fuda

l;djla jokla" lsishuz yZvla wefikafka ke;s jqj o ta mKsjqvh f,dj mqrd me;srS hkafka h'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojs iajdusks" wms Tng m@Yxid lruq' Tn f,dald.@ iajduska nj m@ldY lruq' m@;dmj;a wfmdaia;`ZM msrsi Tn jykafiaf.a uysuh jrAKkd lr;s' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 6& 12-19

fcAiqia jykafia flfrka wkqyi kslauS Tjqka ish,a,ka iqjjsKs'


ta ojiaj, oS fcAiqia jykafia hdpz[d lrk msKsi lkaolg ke.S fojshka jykafiag hdpz[d lruska uqZM /h f.jQ fial' myka jQ l, Wkajykafia ish f.da,hka leZojd" Tjqka w;frka Y@djlhka fodf<dia fofkl` f;dard f.k" Tjqkag wfmdaia;`ZMjreka hhs kuz ;enQ fial' Tjzyq ljryq o h;a Wkajykafia jsiska fma|=re hhs kuz lrk ,o iSfudka iy Tyqf.a fidfydhqre wekavD o cdfldnz iy cqjduz o ms,sma iy nrA;f;d,fujz o uf;jz iy f;dauia o w,afmajqiaf.a mq;a cdfldnz iy wka; cd;sjdoshd hhs kuz ,;a iSfudka o cdfldnzf.a mq;a cqoia iy miqj f|@dayshd jQ cQoia bialdrsfhd;a o hk fudjqyq h' Wkajykafia Tjqka iuZ. lkafoka nei ;eks;,d nsul kej;S isgs fial' Wkajykafiaf.a f.da,hkaf.ka uyd iuQyhla o uqZM cqofhka yd fcrei,fukq;a" ;SrAys iy iSfodkfhys uqyq|=lrfhkq;a Wkajykafiaf.a foaYkd wikakg yd ish frda. iqj lrjd.kakg wd fndfyda fofkla o tys jQy' wY`oaOd;auhkaf.ka mSvs; jQfjda iqj lrkq ,enQy' Wkajykafia flfrka wkqyi kslau Tjqka ish,a,ka iqj l< nejska" uqZM iuQyhd Wkajykafiaf.a weZ.g w; ;nkakg W;aidy l<y'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 439 f;jk jir

fkdjen 1

ish idka;=jrhkaf.a ux.f,da;aijh

ish idka;=jrhkaf.a
ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu
t<sorjzj fmdf;ka .;a mdGfhls'

t<sorjzj 7&2-4" 9-14

ish,q cd;Skaf.ka o f.da;@j,ska o buy;a msrsila uu osgsus'


;j;a foaj |+;fhl` cSjudk fojshka jykafiaf.a uq|@dj /f.k fmros.ska ke.S tkq uu osgsus' Tyq f.dvg;a" uqyqog;a wk;`re lrkakg n,h ,;a foaj |+;hka i;r fokdg uy yZvlska fudr.id" wfma fojshka jykafiaf.a fiajlhkaf.a k<,a u; uq|@d i,l`K ;nk ;`re" f.dvg j;a" uqyqog j;a .iaj,g j;a wk;`rla fkdlrkake hs lSh' ;jo" uq|@d i,l`K ,;a whf.a .Kk ug weiqfKah' ish,q bYardfh,a f.da;@j,ska uq|@d i,l`K ,;a wh tla,laI i;<sia idroyila jQy' bkamiq ish,q cd;Skaf.ka o f.da;@j,ska o ck iuQyhd f.ka o NdIdjkaf.ka o lsisfjl`g .Kka fkdl< yels ;ruz buy;a msrsila" iq|= iZM me<Zo" ;d, m;@ w;ska f.k" isxydikh yd negZM fmda;lhdKka bosrsfhys isgskq uu osgsus' Tjzyq uy yZvska fudr.id" isxydikfhys jev ysZosk wfma fojshka jykafiaf.ka o negZM fmda;lhdKkaf.ka o .e<ejSu meusfKa h hs lSy' ish,q foaj |+;fhda isxydikh o l`, fogqjka o cSjudk i;a;ajhka i;r fokd o isidrd" isxydikh bosrsfhys jeZo jegS" fojshka jykafiag kuialdr lruska" wdfuka m@Yxidjo uysuh o m@{dj o ia;~;sh o f.#rjh o n,h o mrdl@uh o wfma fojshka jykafiag ioygu fjzjd wdfuka hhs lSy' tjsg l`, fogqjkaf.ka tla ;eke;af;la ug l;d fldg" iq|= iZM me<Zo .;a fudjqyq ljqreo$ fld;ekska wdfjdaoe hs udf.ka weiSh' udf.a iajdusks" Tn th okafkysh hs uu Tyqg lSus' tjsg Tjzyq ud wu;d" fudjqyq uy;a mSvd ueoska tkakdy' Tjzyq ;u iZM negZM fmda;lhdKkaf.a f,hska fidaod iq|= lr .;af;dah hs lSh'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 440 f;jk jir

fkdjen 1

ish idka;=jrhkaf.a ux.f,da;aijh

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& fojsZ|= irK fidhkafkda fujekafkda h' .Sh & fmdf<dj yd tys we;s iEu foh o

.S;dj,sh 24&1-6

il, f,da jdiSyq o iusZ|=ka ika;l fj;s' uqyq|= c,h msg fmdf<dj msysgqjd" ihqre m;af,ys th ia:dms; lf<a t;`udfKdah' ysus ;`ukaf.a lkaog k.skakg iq|=iq ljqreo$ t;`ukaf.a iqoao fojz ue|=frys kj;skakg yels ldgo$ ls@hdfjka msrsis|=" is;ska ksrAu," ksIaM, fohg je|=uz ms|=uz fkdlrk" fndrejg fkdosjqrk ;eke;a;dgh' tjeks whg iusZodfKda wdisrs fo;s' us|=uzldr iusZodfKda fudla iqj fo;s' fojsZ|=ka fidhd hkafkda o cdfldnzf.a fojsZ|=kaf.a irK m;d hkafkda o tjeks whh'

fojk lshejSu
Y`oaO jQ cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o m<uq yiqfkka fldgilss'

1 cqjduz 3&1-3

Wkajykafiaf.a m@lD;s iajNdjfhysu wms Wkajykafia olskafkuq'


n,kak" mshdKka jykafia wmg fld;ruz fm@au lr weoao$ wms fojshka jykafiaf.a orefjda hhs lshk ;rug Wkajykafia wmg fm@au l< fial' we;af;ka u wms Wkajykafiaf.a orefjda uh' f,dalhd fojshka jykafia fkdms<s.kakd nejska" Tjzyq wmo fkdms<s.kafkdah' fm@aujka;fhks" wms oekgu fojshka jykafiaf.a orefjda h' tfy;a wkd.;fhaoS wms fldhs wdldr wh jkafkuqoehs ;ju m@ldY jS ke;' flfia fj;;a Wkajykafia
breosk iqmqj; 441 f;jk jir

fkdjen 1

ish idka;=jrhkaf.a ux.f,da;aijh

m@ldY jk jsg wms Wkajykafiag iudk jk nj oksuq' ukao" Wkajykafiaf.a m@lD;s iajNdjfhysu wms Wkajykafia olskafkuq' Wkajykafia ms<snZo fuz n,dfmdfrd;a;`j we;s yeu flfkla u" Wkajykafia msrsis|=j isgskakdla fuka" ;uka o msrsis|= lr .ks;s' foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

uf;jz 11&28

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fjfyifjkakd jQ o nr Wiq,kakd jQ o ish,af,ks" ud fj; tkak" uu Tn ikikafkus' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 5&1-12

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

iajrA.fhys Tnf.a M, jsmdl buy;a h'


fcAiqia jykafia ckldh oel lkaolg keZ.`Kq fial' Wkajykafia jevyqka l, Y@djlfhda Wkajykafia fj; wdy' tjsg Wkajykafia Tjqkag W.kajuska fufia jod< fial' ne.E is;ska fojs irK m;kafkda Nd.Hjka;fhdah' iajrA. rdcHh Tjqkaf.ah' fYdal jkafkda Nd.Hjka;fhda h' Tjzyq iekiSu ,nkafkdah'
breosk iqmqj; 442 f;jk jir

fkdjen 1

ish idka;=jrhkaf.a ux.f,da;aijh

ksy;udkS .`K we;af;da Nd.Hjka;fhdah' Tjzyq foaYh Wreu lr .kafkdah' hqla;shg idmsmdid we;af;da Nd.Hjka;fhdah' Tjzyq ;Dma;su;a jkafkdah' ohdjka;fhda Nd.Hjka;fhdah' Tjzyq ohdj ,nkafkdah' ksrAu, is;a we;af;da Nd.Hjka;fhdah' Tjzyq fojshka jykafia olskafkdah' iduh we;s lrkafkda Nd.Hjka;fhdah' Tjzyq fojshka jykafiaf.a mq;@fhda hhs lshkq ,nkafkdah' hqla;sh Wfoid mSvd jsZoskafkda Nd.Hjka;fhdah' iajrA. rdcHh Tjqkaf.ah' usksiqka ud ksid Tng kskaod mSvd fldg kd kd jsO whq;` fpdaokd k.k l, Tn Nd.Hjka;fhdah' mS@;s m@fudao jkak ukao" iajrA.fhys Tfnz m, jsmdlh buy;ah' Tng fmr isgs osjeisjrhkag;a Tjzyq tf,iu mSvd l<y'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

443

f;jk jir

fkdjen 2

u<jqkaf.a oskh

keiS.sh ish ls%ia;shdkska


iurK osk

m<uqjk lshejSu
fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fhidhd 25&6-9

iajduska jykafia urKh ioygu jskdY lr ouk fial'


ish,q n,e;s iusZodKka jykafia fuz isfhdka lkao u; ishZM cd;Ska yg bia;ruz uq|@sl mdkfhka yd ri uijq,ska hq;a ux., fNdackhla iqodkuz lrk fial' fuysoS Wkajykafia ish,q cd;Ska jidf.k meje;s |=l kue;s j,dl`< my lrk fial' ufyda;a;u fojs iajduska jykafia urKh ioyg u jskdY lr ouk fial' ish,q uqyqKqj,ska lZ|qZM msi ouk fial' f,dj uqZM,af,a ;ukaf.a fikZ.g we;s jS ;sfnk kskaodj my lrk fial' fufia jodrkafka iusZodKka jykafiau h' tfia is|= jQ jsg ish,q fokd fufia lshkq we;' n,kak" fuz wfma fojshka jykafia h' Wkajykafia wm .<jd .kak fialehs n,dfmdfrd;a;`fjka isgsfhuq' Wkajykafia wfma iusZodKka jykafiah' Wkajykafia wm .<jd .;a nejska wms mS@;s ikaf;daI jkafkuq'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

444

f;jk jir

fkdjen 2

u<jqkaf.a oskh

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 23&1-6

ms<s;`r& iusZofKda ud tfZvzrdfKdah' w. ysZ. ug fkdjkafkah' .Sh & iusZodfKda ud tfZvzrdfKda h'
w. ysZ. ug fkdjkafka h' t;`udfKda iqks,a ;K nsuz u; ud i;majd" ksi, osh fj; muqKqjd" ud mK.kajk fial' ish kdufha uysuh ie,fik f,i ousgq u. ud f.k hk fial' urKh jeks .kZ|=re re|=re ksuzkh ueoska .sh;a" Tn ud iuZ. nejska ug lsis nshla fkdjkafka h' Tfnz fljsg o ierhegsh o ud ksh; iekis,a, jkafka h' Tn udf.a i;`rka bosrsfha oS" ux., fndcqkla ms<sfh< lr oS ud isri f;,ska wdf,am lrk fial' udf.a l`i,dk W;`rd hkafka h' Tfnz ohdj yd lreKdj ksh;j" osjs ysusfhka ud wkqj tkafka h' iusZ|=kaf.a ksjdih udf.a iod;k jdih jkafka h'

fojk lshejSu

frdau 5&5-11

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka fldgilss'

oeyeusfhl` Wfoid osjs msoSula is|= jkafka l,d;`rlsks'


wmg ysus jkakg hk foaj uysufha n,dfmdfrd;a;`jlska lsisu l,lsrSula we;s fkdfjhs' ukao" wmg fok ,o Y`oaOd;auhdfKda foaj fm@aufhka wfma is;a mqrjk fial'

breosk iqmqj;

445

f;jk jir

fkdjen 2

u<jqkaf.a oskh

wm wkd:j isgshoS u ls@ia;`ia jykafia mjzldrhka Wfoid kshus; ld,fha oS ish osjs ms|+ fial' i;a .`Kj;a flfkl` Wfoid osjs msoSug hful` ;`< ffOrAhh ;snqK;a oeyeusfhl` Wfoid osjs msoSula is|= jkafka l,d;`rlsks' wm Wfoid we;s fojshka jykafiaf.a fm@auh m@;HlaI jkafka wm mjzldrhkaj isgsh oS u ls@ia;`ia jykafia wm Wfoid osjs ms|+ nejsks' ls@ia;`ia jykafiaf.a urKh ksid foaj inZo;djg muqKqjkq ,enQ fyhska" Wkajykafia lrKfldgf.k foaj Woyiska usoSu .ek wmg jvd;a iy;slh' wms i;`rkaj isgsh oS u foaj mq;@hdKkaf.a urKh ksid Wkajykafia iuZ. iuZ.s lrkq ,enQ fjuq kuz" tfia iuZ.s lrkq ,enQ wms" oeka Bg;a jvd ls@ia;`ia jykafiaf.a cSjs;h ksid .e<jSu ,nuq' tmuKl`;a fkdj fojshka jykafia yd iuZ. kej; wmg iuZ.sh w;alr |=ka iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafia u.ska wms fojshka jykafia flfrys w;sYhska mS@;s m@fudao fjuq'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iajduska jykafia ;`< kiskafkda Nd.Hjka;fhdah' Tjzyq ;ukaf.a fjfyiSuz j,ska ksjdvq ,n;s' Tjqkaf.a ls@hd Tjqka legqj tkafkah hs wd;auhdKka jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

446

f;jk jir

fkdjen 2

u<jqkaf.a oskh

iqjsfYaIh

cqjduz 6&37-40

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

uu o wka;su ojfia oS Tjqka W;a:dk lrkafkus'


mshdKka jykafia ug fok ish,af,da u ud fj; meusfK;s' ud fj;g meusfKkakd uu lsisfia;a bj; fkdouus' ud iajrA.fhka my< jQfha udf.a u leue;a; lrk msKsi fkdj" ud tjd jod< ;ekeka jykafiaf.a leue;a; lrk msKsi h' ud tjd jod< Wkajykafiaf.a leue;a; kuz" Wkajykafia ug |=ka ish,a,kaf.ka tlaflfkl` j;a ke;s jkakg kEr" ish,a,ka u wka;su ojfia oS ud jsiska W;a:dk lrkq ,enSu h' mq;@hdKka jykafia oel Wkajykafia woyd .kakd yeu flfkl` u iodld, cSjkh ,enSu udf.a mshdKka jykafiaf.a leue;a; h' uu o wka;su ojfia oS Tjqka W;a:dk lrkafkus hs jod< fial'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

447

f;jk jir

fkdjen 9

,e;rka neis,sldj

,e;rka neis,sldj wNsfIal lsf ixj;airh


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

tfilsfh,a 47&1-2" 8-9" 12

tfilsfh,a osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

Y`oaOia:dkfhka cSjk c,h .,d tkafka h'


ta ukqIHhd foaj ud<s.dfjz fodrlv <Z.g ud kej; meusfKjzfjz h' tjsg foaj ud<s.dfjz t<sm;a;g hgska kef.kysr foig j;`r .,d hk nj uu osgsus' ukao" foaj ud<s.dfjz biairy me;a; kef.kysr foig ;snqfKa h' ta j;`r foaj ud<s.djg ol`Kq me;af;ka mQcdikhg ol`fKka t<sm;a;g hgska .,d wdfjzh' tl, Tyq ud oajdr uKavmfhka msg;g f.k f.dia" kef.kysrg uqyqK md ;snqKq msg; fodrgqj <Z.g jglrska ud meusfKjzfjzh' tjsg j;`r ol`Kq me;af;ka je.sfrkq osgsus' Tyq l;d lruska" fuz j;`r kef.kysr osYdjg .,d f.dia" wrnd iuN~ushg nei f.dia tys u< uqyqog we;`ZM jQ jsg c,h usrsoshg yerefKa h' fuz .xZ.dj .,d hk iEu ;eku rdYS .Kka mK we;s ish,qu i;a;ajfhda cSj;a jkafkdah' tfia u;aiHhka uyd .Kkla yg.kq we;' ukao" fuz j;`r tys meusKs jsg wksla tajd usrsosh jkafkah' .xZ.dj .,d hk fld;ekl jqjo isgsk ish,a,ka cSj;aj isgskq we;' .Z. bjqfrA fome;af;au ish,q wdldr m<;`re jefjkafkah' tajdfha fld< fjzf,kafkaj;a" tajdfha m, jrkafkaj;a ke;sj yeu udifhau w,q;a m, orkafkah' ukao" tajdfha m, wdydr msKsi;a" tajdfha fld< T#IO msKsi;a jkafka h hs lS h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

448

f;jk jir

fkdjen 9

,e;rka neis,sldj

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 46&2-3" 5-6" 8-9

ms<s;`r& .xZ.dfjz osh oyrd fojsZ|=kaf.a kqjrg fi; i,ikafkah' .Sh & fojsZodfKda wfma Yla;sh yd irKh jk fial
yeuod jsmf;aoS wm yg ms<sirKla jk fial' uy fmdf<dj luzmd fj;;a" lZ|=jegs uy uqyqog lvd jefg;;a" i;a iuq|=r .`.`rd le<fU;;a" thska kefZ.k /< fjz.fhka lZ|= jegs ief,;;a wmg lsis jsgl nshla ke;' fojs ;`udfKda ta kqjr jev jik fial' Bg lsisod jsm;la fkdjkq we;' fojs ;`udfKda w,qhuz fjzf,ys Bg msysg jk fial' cd;Syq flda,y, l<y' rdcOdks nsZo jegsKs' fojs ;`udfKda .s.`reuz |=ka fial' uy fmdf<dj osh jsKs' tkak" iusZ|=kaf.a jsl@u ls@hd n,kak usys u; lr we;s mq|=u ls@hd krUkak' t;`udfKda usys u; oi foi hqo nsh kj;ajk fial |=kak nsZo" fy,a,h lmd" m,sy .skafkka ojk fial'

breosk iqmqj;

449

f;jk jir

fkdjen 9

,e;rka neis,sldj

fojk lshejSu

1 fldrska;s 3& 9-13" 16-17

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgilss'

Tn fojshka jykafiaf.a ukaosr h h'


ukao" wms fojshka jykafia iu. iyldr fiajlfhda fjuq' Tn fojshka jykafiaf.a fl;h' fojshka jykafiaf.a f.dvkeZ.s,a,h' ug fok ,o foaj jrm@idoh mrsos uu olaI .Dy ksrAudK Ys,amsfhl` fuka w;a;sjdrula oeuSus' fjk flfkla ta u; f.dvkZ.hs' tfy;a tlsfkld ta u; f.dvkZ.k wdldrh .ek jsuis,su;a jsh hq;`h' ukao" oekg ud oud we;s w;a;sjdru yer fjk w;a;sjdrula oeuSug lsisfjl`g kqmqZMjk' ta w;a;sjdru kuz fcAiqia ls@ia;`ia jykafiah' fuz w;a;sjdru u; f.dvkeZ.Sug huz huz wh fhdokafka rka" rsoS" w.kd ueKsla" oej" ;DK fyda ms|=re kuz" Tjqkaf.a lrAudka;fha ;;a;ajh" fy<sorjz jkafkah' ta oji .skak iys;j Wod fjz' ta .skafkka ta ta lrAudka; mrSlaId lrkq ,enSfuka tajdfha kshu iajNdjh fy<s fjz' Tn fojshka jykafiaf.a ukaoSrh nj;a Tn ;`< fojshka jykafiaf.a wd;auhdKka jevjik nj;a fkdokakdyqo$ lsisjl` foaj ukaoSrh jekiqfjd;a fojshka jykafia ta ;eke;a;d jkik fial' fojshka jykafiaf.a ukaoSrh jsY`oaOh' ta ukaoSrh kuz Tnh'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

450

f;jk jir

fkdjen 9

,e;rka neis,sldj

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd oekq;a bosrshg;a udf.a kduh ioygu fuz ud<s.dfjys ;sfnk msKsi fuh f;dard f.k jsY`oaO lf<us' udf.a fk;a o udf.a is; o ks;ru fu;ekg fhduq jS ;sfnkafka h hs iusZodKka jykafia jodrk fial' wdf,a,Qhd

2 jxYdj,sh 7&16

iqjsfYaIh

cqjduz 2& 13-22

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

Wkajykafia l;d lf<a ;uka jykafiaf.a YrSrh kue;s Y`oaOjQ ukaosrh .ekh'
cqfojzjrekaf.a mdial` ux.,Hh wdikakj ;snqKq nejska" fcAiqia jykafia fcrei,ug jevu l< fial' tjsg" foaj ud<d.dfjz .j" negZM yd mfrjs fjf<kaZoka o uqo,a udre lrkakka o .kqfokqfjys fhoS ysZoskq Wkajykafia oel" ,Kqj,ska lihla idodf.k .jhka yd negZMjka yd ish,a,ka foaj ud<s.dfjka msg;g m<jd yer" uqo,a udre lrkakkaf.a ldis jsiqrejd Tjqkaf.a fuzi fmr<d oeuQ fial' bkamiq Wkajykafia mfrjs fj<Z|=ka wu;d" fuzjd wylg f.k hkak udf.a mshdKkaf.a .Dyh fj<Zo fmd<la fkdlrkake hs jod< fial' Tnf.a .Dyhg we;s Woafhda.fhka uu oefjus hs ,shd ;sfnk nj tjsg Y@djlhkag u;la jsh' tl, cqfojzjre" Tn fuz foaj,a lrk nejska l`uk ,l`Kla wmg olajkafkys oe hs weiQy' fcAiqia jykafia Tjqkag ms<s;`re fouska" fuz foaj ud<s.dj lvd oud f;osklska th uu f.dv kZ.kafkus hs jod< fial' tjsg cqfojzjre l;d fldg" fuz foaj ud<d.dj f.dvkZ.kakg y;<sia yh jila .; jsh' Tn th f;osklska f.dvkZ.kafkys oe hs weiQy' tfy;a" Wkajykafia l;d lf<a" ;ukaf.a YrSrh kue;s foaj ud<s.dj .ek h' Wkajykafia urKska ke.sgqjkq ,enQ miq" Y@djlfhda" Wkajykafia fuz foa lS nj isys fldg Y`oaO ,shjs,a, o Wkajykafiaf.a jpkh o jsYajdi l<y'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 451 f;jk jir

fkdjen 30

Y=oaO jQ wekavD

Y=oaO jQ wekavD wfmdaia;= ;=fuda


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

frdau 10& 9-18

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska frdaujrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

Tn fcAiqia jykafia iajduska jykafia h hs m@isoaOsfha m@ldY lrkafkys kuz" fojshka jykafia Wkajykafia u<jqkaf.ka W;a:dk l< nj is;ska woykafkys kuz" Tn .e<jSu ,nkafkys h' ukqIHfhla is;ska weoySfuka foaj inZo;djg meusfKkafka h' uqjska mejiSfuka .<jkq ,nkafkah' Wkajykafia woyk lsisfjla ,cAcdjg fkdmeusfK;s hs Y`oaO ,shjs,af,ys iZoyka j we;' cqfojzjd yd .S@lhd w;r fjkila ke;' tl u iajduska jykafia ish,a,kaf.a u iajduska jykafia h' Wkajykafiaf.a msysg whosk ish,a,kag Wkajykafia ish,q hi biqre i,id fok fial' ukao" iajduska jykafiaf.a kduh lshd whosk ljfrla kuq;a .e<jSu ,n;s hs Y`oaO ,shjs,af,ys lshd we;' woyd fkd.;a flfkl`g he|=uz mqokafka flfiao$ kEiq flfkl` woykafka flfiao$ foaYlfhl` ke;sj wikafka flfiao$ hjkq fkd,enqfjd;a foaYkd lrkafka flfia o$ fuz ms<snZoj iqn wiak f.k tk OrAu|+;hkaf.a mdo fl;ruz ukyr o lshd Y`oaO ,shjs,af,ys iZoyka j we;' tfy;a yeu fokdu iqn wiakg ijka |=kafka ke;' ukao" iajduska jykai" wfma mKsjqvh jsYajdi lf<a ljfrlaoe hs fhidhd wihs' weoys,a, we;sjkafka mKsjqvh weiSfuks' mKsjqvh we;s jkafka ls@ia;`ia jykafia .ek foiSfuks' tfy;a Tjzyq ijka kq|=kakyq oehs uu m@Yak lrus' ienejska u Tjzyq ijka |=kakdyq h' Y`oaO ,shjs,af,a ,shd we;s mrsos |+;hkaf.a oyuz yZv fmdf<dj mqrd me;srS we;' Tjqkaf.a jpk f,dal iSud olajd jsisrS we;'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 452 f;jk jir

fkdjen 30

Y=oaO jQ wekavD

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 19& 1-4

ms<s;`r & iusZ|=ka joka f,dj mqrd me;srS hkafka h' .Sh
& wyia ;,h fojs uysuh m@ldY lrkafka h' .`jka ;,h t;`ukaf.a w;aluz jsoyd mdkafka h' tl oskla ;j osklg fumqj; lshkafka h' tla /hla ;j /hlg th u mjikafka h' l;djla jokla" lsishuz yZvla wefikafka ke;s jqj o ta mKsjqvh f,dj mqrd me;srS hkafka h' ta osh; oi; jsysoS hhs'

idOqldrh

uf;jz 4& 19

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd ud wkqj tkak" uu Tn usksiqka oskkakka lrus hs iusZodfKda jod<dy' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

uf;jz 4& 18-22

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

tflfKysu Tjzyq oe,a yer oud Wkajykafia wkqj .shy'


fcAiqia jykafia .,S,fha uqyq|qnv wejsosk jsg" OSjr ifydaorhka fofofkl` jk fma|qre kuz ,;a iSfudkao Tyqf.a fidfydhqre wekavDD o uqyqfoa oe<la fy<kq oel" ud wkqj tkak" uu Tn usksiqka oskd.kakka lrus hs jod< fial' tflfKysu Tjzyq oe,a yer oud Wkajykafia wkqj .shy'
breosk iqmqj; 453 f;jk jir

fkdjen 30

Y=oaO jQ wekavD

Wkajykafia t;ekska f.dia ;j;a ifydaorhka fofofkl` jk finoSf.a mq;a cdfldnz o Tyqf.a fidfydhqre fcdydkao Tjqkaf.a mshd jk finoS iuZ. Trefjz ysZo oe,a t<,kq oel" Tjqka leZojd jod< fial' tflfKyso Tjzyq Trejo mshdo w;ayer Wkajykafia wkqj .shy'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

454

f;jk jir

foien 3

idka; m%ekaisia idh uqks

mQcdm%idos idka; m%ekaisia idh uqks


^Ou; m%foaYj, ux.f,da;aijhls'&

m<uqjk lshejSu
fcrushd osjeiam@idos ;`ukaf.a fmdf;ka .;a mdGfhls'

fcrushd 1&4-9

cd;Ska yg osjeisjrfhl` fuka uu Tn m;a lf<us'


iusZodKka jykafia ug fufia jod< fial' ud kqU l`fiys ms<sisZo .ekSu we;s lrkakg;a fmr mgka uu kqU yZ|=kd .;sus' kqfUz Wm;g fmr uu kqU lem lf<us' cd;Ska yg osjeisjrfhl` f,i uu kqU m;a lf<us' tjsg uu" ufyda;a;u iajduska jk fojshka jykai" ud <nd,hl` jk nejska uu l;d lrkakg fkdoksus hs lSfjus' tfy;a iusZodKka jykafia ug fufia jod< fial' kqU nd,fhla hhs fkdlshkak' ud kqU hjk ish,a,ka fj; hkak' ud kqUg wK lrk ish,a, mjikak' Tjqkag nsh fkdjkak' ukao" kqU .<jkakg uu kqU iu. isgsus' fufia mjikafka iajduska jk uu h' tjsg iusZodKka jykafia ish w;a os.` fldg udf.a uqLh iamrAY lruska ug fufia jod< fial' fukak udf.a mKsjqvh" kqfUz uqLfhys ;enSus'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

455

f;jk jir

foien 3

idka; m%ekaisia idh uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 117&1-2

ms<s;`r& f,dj mqrd f.dia iqn wiak foaYkd lrkak' .Sh & il< cd;Sks" iusZ|=kag m@Yxid lrkak'
ijz i;`ks" ysus ;`u .`K uysuh jrAKkd lrkak' ukao" wm flfrys iusZ|=kaf.a fm@auh buy;a h' t;`ukaf.a jsYajdilu ioygu mj;afkah' iusZ|=kag m@Yxid lrkak'

fojk lshejSu

1 fldrska;s 9&16-19" 22-23

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska fldrska;sjrekag ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgilss'

iqn wiak foaYkd lsrSug uu neZoS isgsus'


ud iqn wiak foaYkd lrk kuq;a th mdrgzgq lr.ekSug ldrKhla fkdfjz' ukao" iqn wiak foaYkd lsrSug uu neZoS isgsus' iqn wiak foaYkd fkdfldf<d;a uu uyd ld,lKaKsfhla fjus' udf.au leue;af;ka uu iqn wiak foaYkd lruz kuz" jegqmla ,nd .ekSfuz whs;shla ug we;' tfy;a uu udf.a leue;a; fkd;ld tu fiajh lruz kuz" ud tfia lrkafka fojshka jykafia ug mejrE ldrAhhla f,ih' tfia kuz udf.a jegqm l`ula o$ ta jegqm kuz wh lsrSula ke;sj iqn wiafka fiajh fjkqfjka jegqmla ,enSfuz whs;sh meyer yer" iqn wiak foaYkd lsrSuhs' uu ish,a,ka w;r ksjy,a flfkla jQj;a fndfyda fofkl` oskd .kakd msKsi ish,a,kaf.a jyf,la jSus' flfia fyda fjzjd" gsl fofkl` jqj;a oskd .kakd msKsi" uu ish,af,ys oS ta ta ;ekg Tnsk f,i ls@hd lf<us' fuz ish,a, lrkafka" iqn wiak Wfoid tys wdYsrAjdo j,g yjq,aldrfhl` jk msKsi h'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 456 f;jk jir

foien 3

idka; m%ekaisia idh uqks

idOqldrh

uf;jz 28&19-20

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd tnejska Tn f.dia il, cd;Ska f.da,hka lrkak' uu o" l,amdka;h olajd ioygu Tn yd iu. isgsus hs iajduska jykafia jod< fial' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

udla 16&15-20

iqjsfYaIl udla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

f,dj mqrd f.dia iqn wiak foaYkd lrkak'


fcAiqia iajduska jykafia wfmdaia;`ZMjreka wu;d" f,dj mqrd f.dia il, i;a;ajhd yg iqn wiak foaYkd lrkak' woyd fn#;Siau iakdmkh ,nk ;eke;af;a .e<ejSu ,nkafka h' tfy;a" fkdwoyk ;eke;af;a jrolre hhs ;Ska|=j ,nkafka h' woykakka weiqrefldg .;a ydialuz fuz h' Tjzyq udf.a kdufhka hl`ka |=re lr;s' wuq;` NdIdj,ska l;d lr;s' irAmhka w;ska w,a,d .ks;s' huz udrl jsila nSj;a bka lsis wk;`rlg m;a fkdfj;s' frda.Ska msg w;a ;enQ jsg" Tjzyq iqjh ,n;s hs jod< fial' fufia fcAiqia iajduska jykafia Tjqkag l;d l< miq" iajrA.dfrdayKh jS fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi wiqka .;a fial' Tjzyq kslau f.dia iEu ;eku foaYkd l<y' iajduska jykafiao Tjqka iu. ls@hd lruska" Tjqka w;r is|=l< ydialuz u.ska ta foaYkh iy;sl lr jod< fial' Tjzyq fulS wjjdodkqYdikd fma|=reg o Tyqf.a iyprhkag o iefljska mejiQy' blans;s fcAiqia jykafia o iod;k .e<ejSu ms<snZo iqjsY`oaO" wcrdur mKsjqvh Tjqka ,jd fmros. isg wmros. olajd hjd jod< fial' wdfuka'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 457 f;jk jir

foien 8

ksu, ms<sis|.ekSu

lkH uhdjkaf.a ksuf,da;am;a;s


ux.f,da;aijh

m<uqjk lshejSu
W;am;a;s fmdf;ka .;a mdGfhls'

W;am;a;s 3&9-15" 20

;d iy ia;s@h w;frAo" ;f.a jxYh yd wef.a jxYh w;frAo ffjrh ;nkafkus'


fojs iusZodKka jykafia usksidg yZv.iuska kqU fldfyaoe hs weiQ fial' Tn jykafiaf.a lgyZv Whfka ug weisKs' tfy;a ud k.ak nejska nsh jS ieZ.jqfKus' Tyq W;a;r |=kafkah' tjsg Wkajykafia" Tn k.ak nj lSfjz ljfrlao$ ud kqUg ;ykuz l< .iska kqU f.vs lEfjys oe hs weiQ fial' Tyqo ms<s;`re fouska" Tn ug iyldrsh jYfhka |=ka ia;s@h ta .fia f.vs lvd ug |=kakd h' uu lEfjus hs mejiSh' tjsg fojs iusZodKka jykafia ia;s@hg l;d fldg" kqU fuh lf<a ukaoe hs weiQ fial' irAmhd ud /jgSh" uu;a lEfjus hs wE ms<s;`re |=kakdh' tjsg fojs iusZodKka jykafia irAmhdg l;d fldg fufia jod< fial' ;d fuh l< nejska ish,q .j uySIhkago jkfha ish,q uD.hkag o jvd f;da Ydm ,oafola fjzjd osjs we;s ;dla Wr.d huska f;da |+js,s lkafkys h' ;d iy ia;s@h w;r o ;f.a jxYh yd wef.a jxYh w;r o noaO ffjrh ;nkafkus' Tyq ;f.a ysi fmdvs lrkafka h' f;da o Tyqf.a js,qU oIaG lrkafkys h' usksid ish nsrsZog taj hk ku |=kafka h' ukao" wE cSjudk ish,a,kaf.a ud;dj nejsks' fojs iusZodKka jykafia yuz jia;@ idod wdouzg iy Tyqf.a NdrAhdjg yeZojQ fial'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 458 f;jk jir

foien 8

ksu, ms<sis|.ekSu

ms<s;`re .Sh ms<s;`r& iusZ|=ka yg kj .Shla .hkak' .Sh & iusZ|=kag kj .Shla .hkak'

.S;dj,sh 98&1-4

ukao"t;`udfKda wisrsu;a ls@hd l< fial' ish n,fhka yd Y`oaO Yla;sfhka ch.@yKh ,;a fial' iusZodfKda iajlSh ch.@yKh m@ldY l< fial' jscd;Skaf.a weia yuqfhys ish jsuqla;s n,h t<sorjz l< fial' t;`udfKda bYardfh,a jxYh flfrys t;`ukaf.a fm@auh;a jsYajdijka;lu;a isys l< fial' usysmsg ishZM fok wm fojsZ|=kaf.a ch.@yKh |=gqfjdah' tuznd f,da jeis ish,af,ks" iusZ|=ka yg mS@;sfhka .S .hkak' mS@;s .S .huska t;`uka miikak'

fojk lshejSu

tfmais 1&3-6" 11-12

Y`oaO jQ mdjqZM ;`uka jsiska tfmaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgilss'

fojshka jykafia f,dalh uejSug fmr ls@ia;`ia jykafia ;`< wm f;dard .;a fial'
ls@ia;`ia jykafia ;`<ska iajrA. f,dalj, Rsh,Q wOHd;ausl wdYSrAjdo wmg fojd jod<" wmf.a iajduSka jk" fcAiqia ls@ia;`ia jykafiaf.a mshdKkajQ fojshka jykafiag m@Yxid fjzjd fm@aufhka Wkajykafiaf.a bosrsfhys wm Y`oaOj fkdle<e,aj isgsk msKsi" f,dalh uejSug m@:ufhka ls@ia;`ia jykafia ;`< fojshka jykafia wm f;dard.;a fial' ;jo iajlSh m@idoh yd wruqK wkqj fcAiqia ls@ia;`ia jykafia lrKfldgf.k wm Wkajykafiaf.a ms<s.;a mq;@hka jk msKsi fojshka jykafia fmr kshu l< fial' tnejska fm@auhdKka jykafia ;`<ska f;acjka; jrm@idofhka wmg fnfyjska wdYsrAjdo l< fojshka jykafiag m@Yxid fjzjd wms fuu ls@ia;`ia jykafia
breosk iqmqj; 459 f;jk jir

foien 8

ksu, ms<sis|.ekSu

;`<ska f;dard.;a fikZ.la fjuq' tfia jkafka fojshka jykafia fmr kshu lr.;a ie,eiau f,i" ish,a, is|= lrk iajlSh wNsm@dh wkqj h' tnejska ls@ia;`ia jykafia ;`<ska m@:ufhka n,dfmdfrd;a;` ,enQ wm Wkajykafiaf.a uysuhg m@Yxid l< hq;`h'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh

,Qla 1&28" 42

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd jsmq, m@ido ,;a W;a;ush" Tng ux., fjz' iajduska jykafia Tn iuZ. h' Tn jks;djka w;r w;sYhska wdYsrAjdo ,oaoS h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh
iqjsfYaIl ,Qla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

,Qla 1&26-38

kfuda" ms@hm@ido mQrAKjka;shks iajduska jykafia Tn iuZ.h'


ijeks ui" .dns@fh,a kuz foaj |+;hd fojshka jykafia jsiska .,S,fha kdifr;a kuz kqjr jsiQ odjs;a rc mrmqfrka mej; tk fcdafima kuz ukqIHfhl` yg jsjdy .sjsiquz oS isgs lkHdjl fj; hjk ,oS' ta lkHdjf.a ku urshd h' foaj |+;hd" wE isgs ;ekg meusK" jsmq, m@ido ,;a W;a;ush" Tng ux., fjz' iajduska jykafia Tn iuZ. h hs lSh' tfy;a" wE tjoka wid w;sYhska le<US fuz flnZ|= wdpdrhla oehs is; is;d isgshd h' foaj |+;hd wEg l;d fldg" urshdKks" nsh fkdjkak' Tn fojshka jykafiaf.ka jrm@ido ,oafoys h' fuz n,kak" Tn ms<sisZof.k mqf;l` ,nkafkysh' Wkajykafiag fcAiqia hk kduh ;nkak'
breosk iqmqj; 460 f;jk jir

foien 8

ksu, ms<sis|.ekSu

Wkajykafia fY@aIaG jk fial' mrfud;a;uhdKkaf.a mq;@hdfKda hhs lshkq ,nk fial' Wkajykafiaf.a mshjQ odjs;af.a isxydikh fojs iajduska jykafia Wkajykafiag m@odkh lrk fial' Wkajykafia cdfldnzf.a jxYh flfrys ioygu rcluz lrk fial' Wkajykafiaf.a rdcHh fl<jrla fkdolafkah hs lSh' tjsg ursh ;`uS foaj |+;hdg l;d fldg" ug mqreIhl` ke;s nejska fujekakla flfia jsh yels oe hs weiqjdh' foaj |+;hd wEg W;a;r fouska" Y`oaOd;auhdKka jykafia Tn flfrys my< jk fial' mrfuda;a;uhdKkaf.a wdkqNdjh o Tn iuZ. jid .kafka h' tfyhska Wmosk mrsY`oaO orejd fojshka jykafiaf.a mq;@hdfKda h hs lshkq ,nk fial' n,kak" Tfnz {d;sjrsh jk t<sifn;a wef.a uy,q jhfia oS mqf;l` ms<sisZo .;a;dh' jZo hhs lS wehg oeka ijeks udih h' ulaksid o" fojshka jykafiag fkdl< yels lsisjla ke;e hs lSfjzh' ursh ;`uS l;d lruska" n,kak" uu iajduska jykafiaf.a odish fjus' Tn mejiQ f,iu ug bgq fjzjd hs lSjdh' tjsg foaj |+;hd wE flfrka fjkaj .sfhah'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

461

f;jk jir

foien 26

m%dKm;Hd.s idka; iaf;ajka uqks

m%dKm;Hd.s idka; iaf;ajka uqks


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu
wfmdaia;`ZMjrekaf.a ls@hd fmdf;ka .;a mdGhls'

ls@hd 6& 8-10 7& 54-59

iajrA.h jsjr jS ;sfnkq ug fmfka'


iaf;mka" foaj jrm@idofhka o wdkqNdjfhka o mQrAKj uy;a ,l`Kq yd wreu mq|=u foa ck;dj w;r is|= lf<ah' tfy;a iajdOSk hhs kuz ,;a OrAu Yd,djg wh;a isfrAkShhka iy wf,laika|@shkaf.ka we;efula o is,Sishdfjz iy wdishdfjz iuyre o ke.sg iaf;amka iuZ. jsjdo l<y' Tyqf.a l;dfjys .enz jQ m@{dj yd Y`oaOd;au n,h wNsnjd ke.S isgSug Tjqkg fkdyels jsh' Tjzyq iaf;amkaf.a joka wid Tyqg jsreoaOj fldamfhka os,syS o;ausgs lEy' tfy;a Tyq Y`oaOd;aufhka mQrAKj" iajrA.hg ne,au fy<d" fojshka jykafiaf.a f;acYS@fhka Wkajykafiaf.a ol`Kq me;af;a fcAiqia jykafia ke.sg isgskjd;a oel" wkak iajrA.h jsjr jS we;' ukqIH mq;@hdKka fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi ke.sg isgskjd ug fmfkah hs lSh' tfy;a Tjzyq uy;a Ynzofhka fudr yZv .id ;ukaf.a lka jidf.k" tl is;ska Tyq msgg lvd mek" Tyq kqjrska msg;g weo Tyqg .,a .eiQy' idlaIsldrfhda ;ukaf.a weZ|=uz idjq,a kuz fh#jkfhl`f.a mduq, ;enQy' fcAiqia iajduska jykai" udf.a wd;auh ms<s.; uekeje hs lshd iaf;mka hdpz[d lroaoS Tjzyq Tyqg .,a .eiQy' Tyq oKska jegS" iajduska jykai" fuz mdmh Tjqka msg fkd;enqj uekeje hs uy yZvska fudr .id lSh' fufia lshd Tyq osjx.; jsh'
foaj jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 462 f;jk jir

foien 26

m%dKm;Hd.s idka; iaf;ajka uqks

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 31& 3-7" 15-16

ms<s;`r & iusZ|=ks" Tn w;g udf.a cSjs;h Ndr lrus' .Sh


& Tn udf.a mrAj;h yd n,fldgqj h' tnejska Tfnz kdufha wkqyiska ug uZ. fmkajd ud f.k .sh uekj' Tn udf.a rlaIdia:dkh h' Tn w;g udf.a cSjs;h Ndr lrus' i;HjdoS fojs iusZ|=ks" Tn ud us|+ fial' uu iusZ|=ka flfrys jsYajdih ;nus' Tfnz lreKdj .ek i;`gq jS Woka wkus' udf.a cSjs; .uk Tn wf;ys h' udf.a i;`rka yd ug mSvd lrkakjqka w;ska ud uqod yersh uekj' Tn fufylre jk ud foi lreKdfjka ne,qj uekj' Tfnz ;sr fmuska ud .ef<jqj uekj'

idOqldrh

.S;dj,sh 118& 26" 27

wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd iusZodKkaf.a kdufhka jvsk ;eke;af;a wdisrs ,oafoa h' iusZodfKda fojsZodfKda h" t;`udfKda wmg t<sh |=ka fial' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

463

f;jk jir

foien 26

m%dKm;Hd.s idka; iaf;ajka uqks

iqjsfYaIh

uf;jz 10& 17-22

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

l;d lrkafka Tn fkdj" Tn ;`<ska l;d lrk Tfnz mshdKkaf.a wd;auhdfKda h'
usksiqkaf.ka mfriaiuz jkak' ukao" Tjqka Tn Widjs j,g mdjd oS" Tjqkaf.a OrAu Yd,dj, oS Tng ;<kq we;' Tjqkag yd jscd;Skag idlaIshla jk msKsi Tn ud ksid wdKavqldrhka o rcqka o bosrshg f.k hkq ,nkq we;' tfy;a" Tjqka Tn mdjd fok l," Tn l:d l< hq;af;a flfia o$ lsj hq;af;a l`ula oe hs is;uska lror fkdjkak' ukao" Tn lsj hq;` foa kshu fjz,dfjz oS u Tng fokq ,efnz' l;d lrkafka Tn fkdj" Tn ;`<ska l;d lrk Tfnz mshdKkaf.a wd;auhdfKda h' ;jo" ifydaorhd ;u ifydaorhd o mshd ;u orejd o urKhg mdjd fokafkda h' orefjda o ujqmshkag jsreoaOj ke.S isg Tjqka urKhg m;a lrjkafkda h' udf.a kduh ksid ish,a,ka Tng ffjr lrkq we;' tfy;a wka;su olajd ia:sr j isgskakd .e<fjkafka h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

464

f;jk jir

foien 27

idka; cqjd uqks

iqfYaIl idka; cqjd uqks


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu wms weiQ |=gq foa .ek idlaIs oruq'

1 cqjduz 1&1-4

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

wkdosfha mgka jQ cSjkfha OrAuhdKka .ek wms Tng ,shuq' wms Wkajykafia lKska weiSuq' wfma weia j,ska |=gsuq' oel n,d wfma w;aj,ska iamrAY lf<uq' fuz cSjkh odYHudk jsh' wms ta oel" ta .ek idlaIs oruska" mshdKka jykafia iuZ. jev jsiQ" wmg oDYHudk lrk ,o iod;k cSjkh Tng m@ldY lruq' wm Tng;a m@ldY lrkafka wm weiQ |=gq foa uh' wm tfia lrkafka" mshdKka jykafia o Wkajykafiaf.a mq;@hdKka jk fcAiqia ls@ia;`ia jykafia o iuZ. mj;akd wfma fmd|= cSjs;fha iyNd.slug Tn;a mx.`ldr jk msKsih' ;jo" wm fuh ,shkafka wm yeuf.a mS@;sh iuzmQrAK jk msKsi h'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 97& 1-2" 5-6" 11-12

ms<s;`r & ieoeyej;`ks" iusZ|=ka ;`< mS@;s m@fudao jkak' .Sh


& iusZodfKda rcluz lrk fial' usys;,h mS@;s fjzjd osjhska ish,a, mS@;s m@fudao fjzjd j<dl`ZM iy wZ|=r t;`uka jglr isgskafkah' oeyeuslu yd hqla;sh t;`ukaf.a isyiqfka mokuz h' lZ|= fy,a iusZodKka oel bgs fuka WKq jkafka h' uqZM usys;,h o iusZ|=ka oel tfia jkafka h' fojzf,dj t;`ukaf.a idOdrKlu m@ldY lrkafkah' il< ck;dfjda t;`ukaf.a uysuh krUkafkda h'
breosk iqmqj; 465 f;jk jir

foien 27

idka; cqjd uqks

oeyeushka u; t<sh nn<hs hym;a wh u; i;`g os<sfihs' mskaj;aks" iusZ|=ka ;`< mS@;s m@fudao fj;ajd t;`ukaf.a iqjsY`oaO Ndjh isys fldg t;`ukag m@Yxid lr;ajd

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojsZ|=ks" wms Tn miiuq' Tn wfma iusZ|=ka nj ms<s.ksuq' iusZ|=ks" wfmdaia;`ZMjrekaf.a m@;dmj;a msrsi Tn miikafkda h' wdf,a,Qhd

iqjsfYaIh

cqjduz 20& 1-8 wfkla Y@djlhd fma|=re miqmi |=jf.dia m<uqfjka fidfydka f.g meusKsfha h'

iqjsfYaIl cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

i;sfha m<uqjk od ysusosrsfha u" wZ|=r ;snsh oS u.ao,dfha urshd fidfydka f.h <Z.g wjq;a" fidfydka f.hska ., bj;a fldg ;sfnk nj |=gqjd h' tnejska wE iSfudka fma|=re o fcAiqia jykafia fm@au l< wks;a Y@djlhd o fj; |=j f.dia" Tjqka iajduska jykafia fidfydka f.hska bj;g f.k f.dia ;sfnz' Tjqka Wkajykafia fld;ekl ;enqjdo lshd wms fkdoksuq hs lSjd h' tjsg fma|=re o wksla Y@djlhd o kslau js;a fidfydka f.a foig .shy' fofokd u tla j osjzfjda h' wksla Y@djlhd fma|=re miq lr |=j f.dia m<uqfjka fidfydka f.g meusK" keuS n,d" isyska yK fros tys ;sfnk nj osgS h' tfy;a Tyq we;`<g fkd.sfha h' iSfudka fma|=re Tyqg miqj meusK fidfydka f.a we;`<g f.dia" yK fros tys ;sfnk nj;a" Wkajykafiaf.a ysi T;d ;snQ fros lv" yK fros iuZ. fkdj" fjku tla ;ekl wl`<d ;sfnk nj;a |=gqfjzh' tl, fidfydkaf.a <Z.g m<uqfjka meusKs ta wfkla Y@djlhd o" we;`<g f.dia oel jsYajdi lf<ah'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 466 f;jk jir

foien 28

m%dKm;Hd.s ksfodia <ska

m%dKm;Hd.s ksfodia <ska


ux., Wf<,

m<uqjk lshejSu

1 cqjduz 1&5 2&2

Y`oaO jQ cqjduz ;`uka jsiska ,shk ,o m<uqjk yiqfkka fldgils'

fcAiqia jykafiaf.a f,a ish,q mjzj,ska wm mjs;@ lrkafka h'


Wkajykafiaf.ka wm weiQ" Tng okajk mKsjqvh fuh fjz' fojshka jykafia wdf,dalh h' Wkajykafia ;`< lsisu wkaOldrhla ke;' tnejska Wkajykafia iuZ. wms iyNd.slu mj;ajkafkuq hs lshuska wms wkaOldrfhys yeisfruq kuz wm lshkafka fndrejls' wm ms<smoskafka i;Hh fkdfjz' tfy;a Wkajykafia wdf,dalfhys isgsk fia u wms;a wdf,dalfhys yeisfruq kuz" tlsfkld iuZ. iyNd.slu wmg we;' tjsg Wkajykafiaf.a mq;@hdKka jk fcAiqia jykafiaf.a f,a ish,q mjzj,ska wm mjs;@ lrkafka h' wmg mdmhla ke;e hs lshuq kuz wms wm u rjgd .ksuq' i;Hh o wm ;`< ke;' tfy;a wms mdfmdpzpdrKh lruq kuz" jsYajdijka; jQ o OrAusIaG jQ o" fojshka jykafia ish,q mdm j,ska o wousgqluzj,ska o wm mjs;@ lrk fial' wms mjz lr ke;ehs lshuq kuz" wms Wkajykafia fndre ldrfhl` lruq' Wkajykafiaf.a jpkh o wm ;`< fkdmj;shs' udf.a ms@h orefjks" fuz ldrKd ud Tng ,shd tjkafka Tn mjz fkdlrK msKsi h' tfy;a hul`g mjzlf<d;a" OrAusIaG jQ fcAiqia ls@ia;`ia kuz ueoy;a ldrhdKka jykafia flfkla wm fjkqfjka mshdKka jykafia fj; isgsk fial' wfma mdmh keiSfuz ms<shu Wkajykafia h' th wfma mjz Wfoid muKla fkdj il, f,dalhdf.a mjz Wfoid h'
foaj jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

467

f;jk jir

foien 28

m%dKm;Hd.s ksfodia <ska

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 124& 2-5" 7nS-8

ms<s;`r & wfma i;`rdf.ka wm us|+ iusZodKkag m@Yxid fjzjd .Sh


& wmg jsreoaOj i;`rka ke.sg wd l," wfma me;a;g iusZodfKda fkdisgs fiala kuz" Tjqkaf.a Woyi wmg jsreoaO j wejsZMKq l," wm mK msgska .s, .kakg Tjqkag bv ;snsKs' tjsg c,fhka wm jeiS hkakg bv ;snsKs' osh oyrska wm hg fldg .idf.k hkakg bv ;snsKs' iev c, lZo wm hg fldg .idf.k hkakg bv ;snsKs' wfma i;`rkag wm f.d|=re jSug bv fkd|=ka iusZodKkag m@Yxid fjzjd W.`, nsZoS .sfha h' wms .e<jqfKuq' wfma msysgg we;af;a wyi;a fmdf<dj;a uejQ iusZodKkaf.a kduh h'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd fojsZ|=ks" wms Tn miiuq' Tn wfma iusZodKka nj wms ms<s.ksuq' iusZ|=ks" m@dKmrs;Hd.sjrhkaf.a Wodr fiakdj Tn miikafka h' wdf,a,Qhd

breosk iqmqj;

468

f;jk jir

foien 28

m%dKm;Hd.s ksfodia <ska

iqjsfYaIh

uf;jz 2& 13-18

iqjsfYaIl uf;jz ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

fyfrdaoa rc fn;af,fyu yd ta wjg ish,q msrsus orejka urd oeuSug wK |=ks'


Ydia;@jka;hka .sh miq iajduska jykafiaf.a |+;fhla isyskhlska fcdafimag orAYkh jS Tyq wu;d ke.sg <orejdo Wkajykafiaf.a uEKshkao /f.k usirhg f.dia ud okajk ;`re tys kj;skak' ukao" fyfrdaoa rc <orejd urd oeuSug fidh;shs lSh' Tyq rd;s@fhys ke.sg <orejdo Wkajykafiaf.a uEKshkao /f.k usirhg f.dia fyfrdaoaf.a urKh olajd tys isgsfhah' fufia jQfha usirfhka udf.a mq;@hd leZojd .;sushs lshd iajduska jykafia jsiska osjeisjrhd lrKfldgf.k lshk ,o lSu bgqjk msKsih' tl, fyfrdaoa f;fuz Ydia;@jka;hka jsiska ;ud rjgkq ,enQ nj oel" w;sYhska Woyia jsh' tjsg Tyq Ydia;@jka;hkaf.ka jsuid" yrshdldr oek.;a ld,h wkqj" oEjqre|= jhia jQ o" Bg nd, jQ o" fn;af,fyu yd ta wjg uqZM fmfofiys isgs ish,q msrsus orejka urd oeuSug wK lf<ah' tl, osjeisjr fcrushd jsiska lshk ,o fuz lSu bgq jsh' yeZvSfuz o oevs je<mSfuz o yZvla rdud ys weisKs' rdfl,a wef.a orejka .ek wZvuska" Tjqka ke;s ksid wiajeis,a,la ,enSug wlue;s jQjd h'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'

breosk iqmqj;

469

f;jk jir

Ou; breosk

Ou; breosk
m<uqjk lshejSu fhidhd 2& 1-5

fhidhd osjeiam@idos ;`ukaf.a m<uqjk fmdf;ka .;a mdGhls'

wfyda cdfldnzf.a jxYh tkak" iusZ|=kaf.a wdf,dalfhys wms wejsosuq'


cqod iy fcreif,u ms<snZoj wdfudaiaf.a mq;a fhidhdg fojshka jykafia |=ka mKsjqvh fufia h' u;`` ld,fha oS iusZ|=kaf.a fojz ue|=r msysgd we;s lkao W;``uz f,io ish,q lZ|=j,g by<ska ;sfnk f,io msysgqjkq ,nkafka h' fndfyda cd;Syq t;ekg .,d tkafkdah' fndfyda fokl` meusK fufia lshkq we;' tkak" wms huq" iusZ|=kaf.a lkaog k.suq' bYardfh,a fojsZ|=kaf.a ue|qrg msjsfiuq' t;`udKka fmkajk udrA.h .ek bf.k tys .uka .kakg wmg yelsjkq we;' ukao" iusZ|=kaf.a mKsjqvh meusfKkafka isfhdka lkafokah' t;`udKka fikZ.g l;d lrkafka fcrei,fukah' uyd cd;ska w;r fNao t;`udfKda ksrjq,a lrk fial' t;`udfKda cd;skaf.a ldrKd ;Ska|= lrk fial' ;ukaf.a lvqj,ska k.`,a o" fy,a,j,ska oE le;so Tjzyq idod .kafkdah' cd;shla cd;shlg jsreoaOj lvq .kafka ke;' Tjqka hqoaOhg mqyqKq jkafka ke;' wfyda cdfldnzf.a jxYh tkak" iusZ|=kaf.a wdf,dalfhys wms wejsosuq'
foaj jdlHh tfiah'

ms<s;`re .Sh

.S;dj,sh 67& 1-2" 4" 6-7

ms<s;`r & wfyda fojsZ|=ks" ish,q n,e;s cd;Syq Tn mii;ajd .Sh


& fojsZodfKda wm fj; ohdfjuska wmg lreKdj fmkajk fialajd' tjsg uqZM f,dj Tn leue;a; oek.kafka h' ish,q jscd;Syq Tfnz .e<jSfuz n,h oek.kafkda h'
470 f;jk jir

breosk iqmqj;

Ou; breosk Tn idOdrK f,i usksiqka jsksYaph lrk fial' usys msg ish,q jscd;Ska yg Tn uZ. fmkajk fial' tnejska il, ckhd mS@;su;a j i;`gska .S .h;ajd fmdf<dj m,odj nyq, j ksmojsh' fojsZodfKda" wfma fojsZodfKda wmg wdisrs |=ka fial' wfma fojsZodfKda wmg wdisrs jiajk fialajd fmdf<da jeis ish,af,da t;`ukag .re lr;ajd

fojk lshejSu

tfmais 3& 2-12

Y`oaOjQ mdjqZM ;`uka jsiska tfmaisjrekag ,shk ,o yiqfkka fldgils'

Tfnz hym; msKsi fiajh lsrSfuz jrm@idoh fojshka jykafia ug ndroS we;'
Tfnz hym; msKsi fiajh lsrSfuz jrm@idoh fojshka jykafia ug ndroS we;s nj Tn we;af;kau wid we;' ud ,qyqZvska ,shd ;sfnk f,i fuz ryi t<sorjz jSulska ug m@ldY lrk ,oS' ud ,shd we;s ta foa lshjSfuka" ls@ ia;`ia jykafia ms<snZo wnsryi .ek ug we;s wjfndaOh Tng f;areuz .; yels h' wdoS mruzmrdj, ukqIH jrA.hdg ta wNsryi m@ldY fkdlrk ,oS' tfy;a oeka wd;auhdKka lrKfldgf.k Y`oaO wfmdaia;`ZMjrekag;a osjeisjrhkag;a th t<sorjz lr we;' ta wNsryi kuz iqn wiak lrKfldg f.k ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`, jscd;Ska cqfojzjreka iu. yjq,a Wreulaldrhkao iNd YrSrfha yjq,a idudcslhkao fmdfrdka|=fjz yjq,a mx.`ldrhkao jk njh' fojshka jykafiaf.a n,fha ls@hd lsrSfuz m@ldrhg" ug fok ,o Wka jykafiaf.a lreKdfjz oSukdj f,i" uu ta iqn wiafka fiajlfhla lrkq ,enSus' ieoeyej;`kaf.a b;d iqZM ;eke;a;dg;a jvd iqZM jQ ug" fuz jrm@idoh fok ,oafoa" ls@ia;`ia jykafiaf.a wiSus; Ok iuzNdrh jscd;Skag foaYkd lsrSug;a" fuz wNsryia wruqKq ls@hd;aul lrkq ,nk wdldrh t<sorjz lsrSug;a h' l,am .Kkdjla uqZM,af,a ta wNsryi jsYajfha uejquzldrhdKka jk fojshka jykafia ;`< ieZ.jS ;snsKs' tfia jQfha" fuz ld,fhaoS Y`oaO iNdj u.ska iajrA. f,dalj, wOsm;Skag;a" n,OdrSkag;a" fojshka jykafiaf.a jsjsOdldr m@{dj okajkq ,nk msKsi h' fojshka jykafia fufia lf<a
breosk iqmqj; 471 f;jk jir

Ou; breosk wmf.a iajduska jk ls@ia;`ia fcAiqia jykafia ;`<ska Wkajykafia bgql< iajlSh iod;ksl wNsm@dhg wkql~,j h' tnejska ls@ia;`ia jykafia flfrys wfma weoys,a, lrKfldgf.k ksrANS;lu;a" iel ke;sj fojshka jykafia fj; <Z.d jSfuz ksoyi;a Wkajykafia ;`< wmg we;'
foaj jdlHh tfiah'

idOqldrh
wdf,a,Qhd wdf,a,Qhd f,dj mqrd f.dia il, i;a;ajhd yg iqn wiak foaYkd lrkake hs iajduska jykafia jod< fial' wdf,a,Qhd

udla 16& 15

iqjsfYaIh

udla 16& 15-20

iqjsfYaIl udla ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'

f,dj mqrd f.dia il< i;a;ajhd yg iqn wiak foaYkd lrkak'


fcAiqia jykafia tfldf<dia fokd wu;d" f,dj mqrd f.dia il< i;a;ajhd yg iqn wiak foaYkd lrkak' woyd fn#;Siau iakdmkh ,nk ;eke;af;a .e<jSu ,nkafkah' tfy;a" fkdwoyk ;eke;af;a jrolre hhs ;Ska|=j ,nkafka h' woykakka weiqrefldg .;a ydialuz fuz h' Tjzyq udf.a kdufhka hl`ka |=re lr;s' wuq;` NdIdj,ska l;d lr;s' irAmhka w;ska w,a,d .ks;s' huz udrl jsila nSj;a bka lsis wk;`rlg m;a fkdfj;s' frda.Ska msg w;a ;enQ jsg" Tjzyq iqjh ,n;s hs jod< fial' fufia fcAiqia iajduSka jykafia Tjqkag l;d l< miq" iajrA.dfrdayKh jS fojshka jykafiaf.a ol`Kq mi wiqka .;a fial' Tjzyq kslau f.dia iEu ;eku foaYkd l<y' iajduska jykafia o Tjqka iuZ. ls@hd lruska" Tjqka w;r is|= l< ydialuz uZ.ska ta foaYkh iy;sl lr jod< fial' Tjzyq fulS wjjdodkqYdikd fma|=reg o Tyqf.a iyprhkag o iefljska mejiQy' blans;s fcAiqia jykafia u iod;k .e<jSu ms<snZo iqjsY`oaO" wcrdur mKsjqvh Tjqka ,jd fmros. isg wmros. olajd hjd jod< fial' wdfuka'
iqjsfYaI jdlHh tfiah'
breosk iqmqj; 472 f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;


breosk iqmqj; 473 f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;


breosk iqmqj; 474 f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;

wdrNl ms<sfj;
mQcdm@idos;`ud& mshdKkaf.ao" mq;@hdKkaf.ao" Y`oaOd;auhdKkaf.a o kdufhka" ck;dj mQcdm@idos & & wdfuka' wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a jrm@idoh;a" fojs mshdKkaf.a fm@auh;a" Y`oaOd;auhdKkaf.a iyNd.slu;a Tn ish,a,ka iuZ. mj;Sjd' Tn iuZ. o mj;Sjd' iajduska jykafia Tn iuZ. jk fialajd' Tn iuZ. o jk fialajd' & ifydaor ifydaorsfhks" fuu osjH mQcd hd.h is|= lsrSug wm ksis f,i iQodkuz jk msKsi wms wfma mjz isyslr ludj wheo isgsuq' & ish,q n,e;s fojshka jykafiag o" ifydaor ifydaorsfhks Tng o" ud mjz l< nj lshus' is;ska" jpkfhka" ls@hdfjka iy w;miq lsrSfuka fndfyda mjz lf<us' ta udf.a jroska h' udf.a jroska h' udf.a uy;a jroska h' tfyhska ks;H lkH ursh ;`usho ish,q iqr|+;hka yd Y`oaOjka;hka o udf.a ifydaorjreks Tn o ud Wfoid wmf.a iajduska jk fojshka jykafiag hdpz[d lrk fuka wjk;j b,a,d isgsus'

ck;dj mQcdm@idos ck;dj mQcdm@idoss

& & &

ck;dj

breosk iqmqj;

475

f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj; mQcdm@idos & ish,q n,e;s fojshka jykafia wmg lreKdlr wmf.a mjz lud lr iod cSjkhg wm muqKqjk fialajd' wdfuka' iajdusks" lreKd l< uekj' iajdusks" lreKd l< uekj' ls@ia;`ks" lreKd l< uekj' ls@ia;`ks" lreKd l< uekj' iajdusks" lreKd l< uekj' iajdusks" lreKd l< uekj' iajrA.fhys fojshka jykafiag uysuh fjzjd' fuf,dfjys Wkajykafiaf.a ohdj ,;a okka yg iduh fjzjd' fojs iajdusks" iajrA.Sh rcdKks" ish,q ne,e;s fojsmshdfKks" wms Tng m@Yxid lruq' Tnf.a .`K jrAKkd lruq' Tng jkaokd lruq' Tnf.a uysuh m@ldY lruq' Tnf.a uy;a uysuh ksid Tng ia;`;s lruq' talcks; mq;@ jQ iajdusks" fcAiq ls@ia;`ks" fojs iajdusks" foajdcnd,lhdKks" mshdKkaf.a mq;@hdKks" f,dfjz mjz yrsk Tn wmg lreKd l< uekj' f,dfjz mjz yrsk Tn wmf.a he|=u ms<s.; uekj' mshdKkaf.a ol`Kq mfiys jev isgsk Tn wmg lreKd l< uekj' Y`oaOd;auhdKka iuZ. fojsmshdKkaf.a uysufhys jev jikakdjQ fcAiq ls@ia;`kS" tlu Y`oaOjQ ;ekeka jykafia Tnh' tlu iajduSka jykafia Tnh' tlu mrfuda;a;uhdKka jykafia Tn h' wdfuka'
breosk iqmqj; 476 f;jk jir

ck;dj mQcdm@idos ck;dj mQcdm@idos ck;dj mQcdm@idos ck;dj mQcdm@idos ck;dj

& & & & & & & & &

fmd mQcd ms<sfj; mQcdm@idos;`ud & wms hdpz[d lruq' irAjn,OdrS fojs iusZ|=ks" Tnjykafiaf.a ms;Dl fma@uh lsis jsfgl ksIam@Nd l< yels ljfrla jkafka o ishZt wk;`re iys; udrA.hka wfmka |=relr wfma ffoksl ldrHhka M,odhs jkakg i,ik fuka" wms Tnjykafiaf.ka wjk;j wheo isgsuq' fuzlS foa Tn yd Y`oaOd;auhdKka iu. tlu fojshkaj ioygu jevisgskakd jQo rcluz lrkakdjQo Tnf.a mq;@hdKka yd wmf.a iajduska o jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd' ck;dj & wdfuka'

breosk iqmqj;

477

f;jk jir

foaj jdlH ms<sfj; ? m<uqjk lshejSu wjidkfhaoS


lshjkakd ck;dj & foaj jdlHh tfiah' & fojshka jykafiag iaf;da;@ fjzjd'

? ms<s;`re .Sh ? fojk lshejSu wjidkfhaoS


lshjkakd ck;dj & foaj jdlHh tfiah' & fojshka jykafiag iaf;da;@ fjzjd'

? idOqldrh ? iqjsfYaIh
mQcdm@idos;`ud ck;dj & iajduska jykafia Tn iuZ. jk fialajd' & Tn iuZ. o jk fialajd'

? iqjsfYaIh lshejSu wdruzNfhaoS


mQcdm@idos;`ud iqjsfYaIl __________ ;`uka jsiska ,shk ,o foaj jdlHh kuz fufiah'
(l`reisfha ,l`K i,l`Kq lruska)

ck;dj

& iajdusks Tng uysuh fjzjd'

iqjsfYaIh lshejSu wjidkfha oS


mQcdm@idos;`ud ck;dj mQcdm@idos;`ud & iajduska jykafiaf.a iqNdrxpsh tfia h' & ls@ia;`ks" Tn jykafiag m@Yxid fjzjd' & lshjk ,o fuu iqNdrxpsh uZ.ska wmf.a mjz ueflajd'

? foaYkh
breosk iqmqj; 478 f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;

? jsYajdi ,laIKh
tlu fojshka jykafia flfrys uu jsYajdi lrus' ^ wyi yd fmdf<djo fmfkk fkdfmfkk ish,a, o ujd jod< ish,q n,e;s mshdKka flfrys jsYajdi lrus' fojshka jykafiaf.a tal cks; mq;@hdKka o tlu iajduska o jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia flfryso jsYajdi lrus' ^ Wkajykafia iEu l,g u fmr mshdKkaf.ka cks; jQ fial' Wkajykafia fojshkaf.ka fojsfhda o wdf,dalfhka wdf,dalh o ienE fojshkaf.ka ienE fojsfhda o jk fial' ^ cks; jQ kuq;a ujkq fkd,en mshdKka iu. tlu Nj;ajh we;sj Wkajykafia jev isgsk fial' Wkajykafia fya;` fldgf.k ish,a, ujkq ,enqfjzh' ^ usksia wm Wfoid o wm .e,jSu Wfoid o Wkajykafia iajrA.fhka nei jod< fial' Y`oaOd;auhdKka jykafiaf.a wkqNdjfhka lkH urshdjkaf.ka usksia nj f.k Wkajykafia ukqIHhd jQ fial' ^ ;jo Wkajykafia wm Wfoid fmdkaishq ms,d;` hgf;a l`reisfhys weK .ikq ,en" urK fjzokd jsZo" Wl`;a jS ;ekam;a lrkq ,enq fial' Y`oaO jq ,shjs,s mrsos Wkajykafia ;`ka jkod W;a:dk jQ fial' ^ Wkajykafia iajrA.dfrdayKj mshdKkaf.a ol`Kq mfiys jev isgsk fial' cSj;`ka o u<jqka o jsksYaph lrkakg Wkajykafia uysudkajs;j kej; jvsk fial' ^ Wkajykafiaf.a rdcHhg fl<jrla fkdue;af;ah' mshdKka jykafiaf.ka yd mq;@hdKka jykafiaf.ka yd kslafuk iusZodKka o cSjodhlhdKka o jQ Y`oaOd;auhdKka jykafia flfrys o jsYajdi lrus' ^ Wkajykafia mshdKka o mq;@hdKka o iuZ. tlu jkaokdj;a uysuh;a ,nk fial' Wkajykafia osjeisjreka u.ska l:d l< fial' ^ wfmdaia;`Ztjrekaf.ka mej; tk tlu Y`oaOjQ lf;da,sl iNdj flfrys o jsYajdi lrus' mjz ludj iZoyd tlu m@ido iakdmkhla we;s nj woyd .ksus'^ ;jo u<jqkaf.a kej; keZ.sgSu o u;` meusfKk iod cSjs;h o n,dfmdfrd;a;~ fjus' wdfuka'
breosk iqmqj; 479 f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;

? jsYajdislhskaf.a he|=uz
mQcdm@idos;`ud & fojshka jykafiaf.a .e,jSuodhl fm@auhg ish,q ukqIHhka bosrsfhys idlaIs ork msKsi" fojshka jykafiaf.a jpkhg ijka |=ka wms" Y`oaO jQ iNdj Wfoid o" uqZM f,dal jdiSka Wfoid o" tlu mjq,la jk fuz .`re jifuz ish,a,ka Wfoid o hdpz[d lruq' ck;dj 1' & iajdusks" wm lrk hdpz[d wid jod< uekj' uqZM f,dalfhys Y`oaO jQ iNdjg iduh yd tlai;alu odkh lr" tu iNdj f,dal jdiS ish,q ukqIHhka yg oSma;su;a wdf,dalhla jk msKsi" wm rfgys iuDoaOsh yd wjxl iudodkh ks;r we;sjSu iZoyd fuz rg md,kh lrkakka yg ksis uZ. fmkajd fok msKsi" fkdfhla jsm;a;s j,ska mSvs;j |=la jsZoskakka yg Tnf.a wdrlaIdj msysg yd iekiSu js.i ,efnk msKsi" fuz uSifuz ish,q fokd W;a:dk jQ fcAiq ;`uka iuZ. taldnoaO jS wfkHdkH ifydaor ohdfjka hqla;j cSj;a jk msKsi"

2'

3' 4'

mQcdm@idos;`ud & wmf.a irKh yd Yla;sh o jk fojs iajduskS" fm@au lsrSug Tn jsiska W.kajkq ,nk Y`oaO jQ iNdj oeka Tng fm@aufhka lrk hdpz[dj,g ijka |=k uekj' mlaImd;luska wm b,a,k foa fkdjrojd wmg |=k uekj' fulS foa wmf.a iajduska jk fcAiq ls@ia;` ;`uka u.ska wmg ,efnzjd'

breosk iqmqj;

480

f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;

iaf;da;% hd.sl ms<sfj;

? mZvqre msoSu
mQcdm@idos;`ud & ifydaorjreks" udf.a iy Tnf.a hd.h ish,q n,e;s fojs mshdKka jykafiag m@ikak jk msKsi hdpz[d lrkak' iajduska jykafiaf.a kduhg m@Yxidj;a uysuh;a w;ajkq iZoyd o" wmg;a ;uka jykafiaf.a uqZM Y`oaO jQ iNdjg;a m@fhdack jkq iZoyd o Tnf.a yia;j,ska Tjqka jykafia fuz hd.h ms<s.kakd fialajd' iod;k fojs iajdusks Tnjykafiaf.a ms;Dl fm@auh flfrys jsYajdih ;nk wms" fuu mqo mZvqre o /f.k Tnjykafia jeZo mqod .kakg fuys meusKsfhuq' Tnjykafiaf.a jrm@idohka nyq,j wm fj; odkh l< uekj' fuzlS foa wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd' ck;dj & wdfuka'

ck;dj

&

mQcdm@idos;`ud

&

? iaf;da;@ hd.sl he|=u


mQcdm@idos;`ud ck;dj mQcdm@idos;`ud ck;dj mQcdm@idos;`ud ck;dj
breosk iqmqj;

& & & & & &

iajduska jykafia Tn iuZ. jk fialajd' Tn iuZ. o jk fialajd' Tnf.a is;a fhduq lrkak' iajduska jykafia fj; fhduq lr isgsuq' wmf.a fojshka jk iajduska jykafiag ia;~;s lruq' th fhda.HjQ o hq;`jQ o ls@hdjla jkafka h'
481 f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;

? m@Yxid .Sh
mQcdm@idos;`ud & mrsY`oaO mshdfKks" Tnjykafiaf.a fm@aukSh mq;@hdKka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia u.ska ieu l,ays o" ieu ;ekays o" wm Tnjykafiag ia;~;s m@Yxid lsrSu ienejska u fhda.H h' hq;` h' idOdrK h' .e<ejSu odhl h' Tnjykafia ish,q foa uejQfha" Tnjykafiaf.a jdlHdKka jk Tjqka jykafia fya;`fldgf.k h' wm uqod .kakd .e<ejquzlrejdKka jYfhka Tn jykafia t;`udKka wm fj; tjQ fial' Tjqka jykafia Y`oaOd;auhdKkaf.a wkqNdjfhka usksia nj f.k lkH urshdjka f.ka Wmka fial' Tnjykafiaf.a leue;a; bgq lruska Tjqka jykafia l`reisfhys oE;a jsysod wOsl fjzokd jsZo" urKhg m;ajS" urKh mrdch fldg" W;a:dkh m@ldY lruska wm ieu mrsY`oaO ck;djla jYfhka Tnjykafiag ysus lr |=ka fial' tfyhska iqr|=;hka iy ish,q Y`oaOjka;hka o iuZ. wms Tnjykafiaf.a uysuh tla yZvska fufia m@ldY lruq' & iqjsY`oaOh' iqjsY`oaOh' f,dald.@ fojs iusZodfKda iqjsY`oaO h' wyi;a fmdf<dj;a Tn jykafiaf.a uysufhka msrS ;sfnz' iajrA.fhys ch YS@ fjzjd' iajduska jykafiaf.a kdufhka jvsk W;`udfKda Nd.Hj;a h' iajrA.fhys ch YS@ fjzjd' tfiah iajduSks Tnjykafia ienejska u iqjsY`oaO h' ish,q iqjsY`oaO;djfha W,am; Tn jykafia uh' tfyhska Tn jykafiaf.a wd;auhdKka f.a wkqNdjfhka fuz mZvqre mrsY`oaOj;a lrk fuka wheosuq' wm tfia hoskqfha fuz mZvqre wm Wfoid wm iajduSka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafiaf.a YS@ YrSrh;a YS@ reOSrh;a njg m;ajkq iZoyd h'
breosk iqmqj; 482 f;jk jir

ck;dj

mQcdm@idos;`ud

&

fmd mQcd ms<sfj;

? osjH mQcdfjz iaf;da;@ hd.sl he|=u


mQcdm@idos;`ud & Tjqka jykafia |=la iys; urKhg ish leue;af;ka ;uka mjrd fokq fmr" mQmh /f.k Tnjykafiag ;`;s mqouska" th lvd iajlSh Y@djlhkag fouska fufia jod< fial'

Tn ieu fuhska f.k wkqNj lrkak' ienejska u fuh Tn Wfoid mjrd fokq ,nk udf.a YrSrhhs'
ck;dj mQcdm@idos;`ud & & udf.a iajdusks" udf.a fojshks' rd;S@ fNdackh je<Z|+ miqj" Tjqka jykafia tfiau l`i,dk o /f.k kej; ;`;s mqod iajlSh Y@djlhkag fouska fufia jod< fial'

Tn ieu fuhska f.k mdkh lrkak' ienejska u fuh wNskj jQ o wkka; jQ o .sjsiqfuz udf.a reOSr l`i,dkhs' mjz ludj iZoyd Tn Wfoid o ish,q ukqIHhka Wfoid o th j.`rkq ,nkafka h' ud isys lsrSu msKsi fuh is|= lrkak'
ck;dj mQcdm@idos;`ud ck;dj & & & udf.a iajdusks" udf.a fojshks' wms jsYajdi lrk wNsryi m@ldY lruq' iajdusks" Tnjykafia Wl`;a jQ fial' iajdusks" Tnjykafia W;a:dk jQ fial' iajdusks" Tnjykafia kej; jvsk fial' tfyhska mshdfKkss Tjqka jykafiaf.a urKh o W;a:dkh o isysm;a lruska cSjk odhl mQmh o .e<ejSu odhl l`i,dk o wms Tn jykafiag mqo lruq' Tn yuqfjys isgsuska Tng fiajh lrkakg iq|=iaika jYfhka ie<lSu .ek wms Tnjykafiag ;`;s mqouq' ls@ia;`ka jykafiaf.a YS@ YrSrhg;a YS@ reOSrhg;a iyNd.s jkakd jQ wm ieu Y`oaOd;auhdKka jsiska tlai;a lrkq ,nk f,i wjk;j wheo isgsuq'
483 f;jk jir

mQcdm@idos;`ud

&

breosk iqmqj;

fmd mQcd ms<sfj; iajduSks uqZM f,dfjys me;sr mj;akd Tnjykafiaf.a Y`oaO jQ iNdj isys l< uekj' kue;s wm fmd|= mshdKka o kue;s wmf.a ro.`re;`uka o ( t;`ukaf.a iyhl ro.`re;`ukao ^;`udo) il< mQcl msrsi o iuZ. tu iNdj ohd .`Kfhka msrsmqka jkakg i<ikq uekj' u<jqka iZoyd is|= lrk mQcdj,oS fufia o lsj yelsh' fuf,djska Tnjykafia fj; (wo) leZojd .;a (ku)kue;s Tnjykafiaf.a odihd ^ odish isys l< uekj' m@ido iakdmkfhaoS mdmhg kefiuska Tnjykafiaf.a mq;@hdKkaf.a urKhg iyNd.s jQ Tyq ^ weh Tjqka jykafia iuZ. iod cSjs;h iZoyd kej; ke.sgskakg i<ikq uekj' W;a:dkfha n,dfmdfrd;a;`j we;sj ush .sh wmf.a ifydaor ifydaorshka o Tnjykafiaf.a ohdkqluzmdj flfrys jsYajdih we;sj keiqKq wfkl`;a ish,a,ka o isys lr Tnjykafiaf.a Y@S j; uZvf,a wdf,dalh fj;g ms<s.; uekj' wm ish,a,kg ohdkqluzmd l< uekj' Nd.Hj;a foaj ud;djka jk lkH urshdjka o Nd.Hj;a wfmdaia;`ZMjreka o ieu ld,hkaysu Tnjykafiaf.a leue;a; bgq lruska osjs f.jQ ish,q Y`oaOjka;hka o iuZ. iod cSjkhg iyNd.s jSug wm iq|=iaika l< uekj' ;jo Tjqka yd iuZ. Tnjykafiag m@Yxid lsrSug o Tn jykafiaf.a uysuh jrAKkd lsrSug o Tnjykafiaf.a mq;@ jQ fcAiqia ls@ia;`ka jykafia u.ska wmg jruz |=k uekj' mQcdm@idos;`ud & Tjqka jykafia uZ.ska o" Tjqka jykafia iuZ. o" Tjqka jykafia flfrys o ish,q n,e;s fojs mshdfKks" Y`oaOd;auhdKka yd iuZ. tlaj jev jikakd jQ Tnjykafiag il< f.#rjh;a uysuh;a ioyg u w;a fjzjd wdfuka'
484 f;jk jir

ck;dj
breosk iqmqj;

&

fmd mQcd ms<sfj;

fndka ms<sfj;
mQcdm@idos;`ud & .e<ejSuodhl wK mK;ska m@.`K jS foaj WmfoaYfhka mqyqKq jS wms tvs;rj fufia hdpz[d lruq' iajrA.fha jev isgsk wmf.a mshdfKks" Tnjykafiaf.a YS@ kduhg m@Yxid fjzjd' Tnjykafiaf.a rdcHh meusfKajd' Tnjykafiaf.a leue;a; iajrA.fhys fuka fuf,dfjys o bgq fjzjd' wmf.a tosfkod fNdackh wo wmg odkh l< uekj' wmg jro lrk whf.a jeros wm lud lrkakdla fuka wmf.a jeros o lud l< uekj' mdm wjia:djkg wiqjSug wmg bv fkdoS whym;ska wm uqod .; uekj' & iajdusks" ish,q whym;ska wm uqod.kakd fuka o" wmf.a fuu cSjs; ld,fhys wmg iduh fok fuka o wms wheosuq' tjsg Tn jykafiaf.a lreKdnr msysg ,en" ksr;`reu mjska usoS" ish,q lrorfhka iqrlaIs; jS wmf.a .e<ejquzlrejdKka jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia kej; meusKsfuz Nd.Hj;a wfmalaIdfjka wms fjfikafkuq' ulaksidoh;a" rdcHh o" n,h o" uysuh o ioyg u Tn jykafiaf.ah'

ck;dj

&

mQcdm@idos;`ud

ck;dj

&

breosk iqmqj;

485

f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj; mQcdm@idos;`ud & iduh Tn iuZ. ;nd hus' udf.a iduh Tng fous hs iajlSh Y@djlhka wu;d jod< fcAiqia ls@ia;`ia iajdusks" Tnjykafia wmf.a mdmhka fkd;ld" Tnjykafiaf.a iNdfjz jsYajdih i<ld Tn jykafiaf.a leue;a; mrsos tu iNdjg iduh o" iuZ.sh o odkh lrkakg lreKd l< uekj' Tnjykafia ioygu jev jik fial' rcluz lrk fial' wdfuka' iajduska jykafiaf.a iduh Tn iuZ. ks;ru mj;Sjd' Tn iuZ. o mj;Sjd' wms tlsfkldg iduh m;uq' Tng iduh fjzjd (tlsfkldg iduh m;kak') f,dfjz mjz yrK foajdcnd,lhdfKks" wmg lreKd l< uekj' f,dfjz mjz yrK foajdcnd,lhdfKks" wmg lreKd l< uekj' f,dfjz mjz yrK foajdcnd,lhdfKks" wmg iduh odkh l< uekj' mQcdm@idos;`ud & fukak foajdcnd,lhdfKda" fukak f,dfjz mjz yrK ;ekeka jykafia" wcnd,lhdKkaf.a fNdackhg leZojSu ,oafoda Nd.Hjka;fhdah' & iajdusks" Tnjykafia ud ;`<g jvskakg uu iq|=iafila fkdfjus' tfy;a jpkhla muKla jod< uekj' tjsg udf.a wd;auh iqj jkafka h'
486 f;jk jir

ck;dj mQcdm@idos;`ud ck;dj mQcdm@idos;`ud ck;dj ck;dj

& & & & & &

ck;dj

breosk iqmqj;

fmd mQcd ms<sfj;

osjH i;am%ido jykafia odkh lsu

osjH i;am@ido jykafia odkh lrk wjia:dfjzoS


mQcdm@idos;`ud ck;dj & & ls@ia;`ia jykafiaf.a YS@ YrSrh' wdfuka'

osjH i;am@ido jykafia odkh lsrSu wjika jQ miq

wjika ms<sfj;
mQcdm@idos;`ud & wms hdpz[d lruq' Tn YS@ l`udrhdKkaf.a YS@ YrSrfhka yd YS@ reOSrfhka wm fmdaIH l< fojs iusZodKkS" Tn jykafiaf.a Y`oaOd;auhdKka u.ska wm fufyhjk f,i Wolau b,a,d isgsuq' uqjska" jokska muKla fkdj wm uqZt osjsfhkau Tn jykafiag ienE m@Yxidj ysus lruska" Tn jykafiaf.a iajrA. iuzm;a;sh N`la;s jsZoskq iZoyd wm yeu fya;`jka;hka l< uekj' fuz lS foa wm iajduska jk fcAiqia ls@ia;`ka jykafia Wfoidu wmg ,efnzjd' & wdfuka'

ck;dj

foajia:dk oekajSuz

breosk iqmqj;

487

f;jk jir

fmd mQcd ms<sfj;

iuq.ekSf ms<sfj;
mQcdm@idos;`ud ck;dj mQcdm@idos;`ud & & & iajduska jykafia Tn iuZ. jk fialajd' Tn iuZ. o jk fialajd' ish,q n,e;s fojs ufyda;a;uhdKka jk mshdfKda o mq;@hdfKda o Y`oaOd;auhdfKda o Tn wdYsrAjdo lrk fialajd' hkak" iduh f.k hkak' ck;dj mQcdm@idos;`ud & & fojshka jykafiag iaf;da;@ fjzjd' idka; l`reisfha wvhd,fuka wmf.a i;`rkaf.ka wm .<jd foajd" wmf.a fojs iajdusks" ms;df.;a" mq;@hdf.;a" iamS@;` idka;`f.;a kdufhka wdfuka'

ck;dj

&

breosk iqmqj;

488

f;jk jir

You might also like