TINGKATAN 2 BAB 4 : KEKAYAAN EKONOMI SARAWAK 2 Berdasarkan maklumat berikut,mengapakah berlaku perubahan kepimpinan 1 Gambarpentadbiran Kesultanan Brunei di Sarawak?

yang dapat dilihat semasa dalam rajah berikut menggambarkan suasana pentadbiran Brooke di Sarawak. Tarikh Pentadbir Wilayah Sarawak Kurun ke-18 Pembesar tempatan dilantik oleh Sultan Brunei untuk mentadbir Sarawak Kurun ke-19 Pembesar Brunei mentadbir Sarawak

Apakah rumusan yang dapat dibuat daripada gambar rajah tersebut? A B C D Pembukaan tanah baru Pengangkutan darat Peningkatan taraf hidup Pengeksploitasian kekayaan

I II III IV A B C D

Memajukan negeri Menguasai kekayaan Mengukuhkan kekuasaan Menjamin kemerdekaan I dan II I dan IV II dan III III dan IV

Pernyataan berikut menerangkan dasar pentadbiran Kesultanan Brunei terhadap Sarawak. 1

Sebelum Pembesar tempatan dilantik oleh Sultan Brunei untuk mentadbir Sarawak

Abad ke 19

Selepas Melantik Pembesar Brunei sebagai wakil Kesultanan Brunei mentadbir Sarawak

Mengapakah berlakunya perubahan tersebut ? A B C D 4 Menguasai kekayaan Sarawak Menghalang kemerdekaan Sarawak Menghadkan kemasukan orang Cina Menjadikan Sarawak sebagai zon penampan

Sultan Brunei telah menghantar Pangeran Raja Muda Hashim ke Sarawak. Apakah tujuannya ? A B C D Menguasai ekonomi Sarawak Menamatkan pemberontakan di Sarawak Meningkatkan ekonomi bumiputera orang Sarawak Membantu James Brooke menentang pemberontak

5 Rajah berikut menunjukkan pemberontakan yang muncul di Sarawak pada kurun ke-19. Orang Bidayuh Orang Melayu Melakukan penentangan terhadap Pangeran Indera Mahkota di Sarawak

Apakah faktor utama penentangan tersebut ? I tanah dirampas II tidak diberi upah III cukai yang tinggi IV dipaksa menjadi hamba A B C D I dan II I dan IV II dan III III dan IV

Dialog berikut mungkin berlaku di Sarawak pada tahun 1830-an. Pangeran Indera Mahkota : Saya akan menaikkan cukai terhadap hasil penduduk. 2 Pembantu Pangeran : Bagus juga cadangan Pangeran. Ini dapat menambahkan pendapatan.

Apakah kesan tindakan tersebut ? A B C D 7 Kemajuan infrastruktur terjejas Pelaburan asing berkurangan Kebangkitan rakyat berlaku Perpindahan penduduk ke pedalaman

Tokoh berikut merupakan seorang pemimpin tempatan di Sarawak.

Datu Patinggi Ali Apakah peranan beliau ? A B C D 8 Menjadi penasihat Sultan Mumein Mengusahakan perlombongan emas Menentang pemerintahan James Brooke Menentang kezaliman Pangeran Indera Mohkota

Apakah langkah yang diambil oleh Pangeran Raja Muda Hashim apabila tidak dapat menamatkan kebangkitan penduduk tempatan ? A B C D Meminta bantuan Orang Dayak Meminta bantuan James Brooke Menghantar pulang Pangeran Indera Mahkota Melakukan perundingan dengan pemimpin tempatan

Pemberontakan penduduk Sarawak terhadap Pangeran Indera Mahkota telah mengubah sejarah Negeri Sarawak kerana A Dijajah oleh Dinasti Brooke B Dikuasai oleh Kesultanan Brunei 3

C Berunai meluaskan tanah jajahan D Di bawah kekuasaan Kesultanan Sulu 1 0 Pada tahun 1842, James Brooke telah meghadap Sultan Omar Ali Saifudin

Mengapakah James Brooke menghadap Sultan Brunei? A B C D Menuntut naungan Sultan Menguasai seluruh Sarawak Mengesahkan kedudukannya Memaksa sultan menerima Penasihat

11 Garis masa berikut menunjukkan peringkat pengukuhan kuasa James Brooke

di Sarawak.

1846

Sultan Omar Ali Saifuddin mengiktiraf James Brooke sebagai Raja Sarawak yang merdeka Sultan Omar Ali Saifiddin mengiktiraf perjanjian antara Pangeran Raja Muda Hashim dengan James Brooke Pangeran Raja Muda Hashim melantik James Brooke sebagai Gabenor dan Raja Sarawak. Pengeran Raja Muda Hashim meminta bantuan James Brooke untuk menamatkan pemberontakan

1842

1841

1840

Apakah faktor kejayaan James Brooke mengukuhkan kuasa di Sarawak ? A B C D 1 2 Kekayaan kewangan Kekuatan ketenteraan Kemahiran berdagang Kehebatan berdiplomasi

Garis masa berikut menunjukkan penguasaan James Brooke di Sarawak.

1846

Diiktirafkan sebagai Raja Sarawak yang merdeka 4

1841 1840

Menjadi Gabenor Sarawak Menamatkan penentangan di Sarawak

Apakah kesan daripada penguasaan tersebut? A B C D 1 3 Penghapusan cukai Penubuhan Majlis Undangan Pemansuhan kuasa pembesar Penamatan pemerintahan Brunei

Kawasan berlorek dalam peta di bawah menunjukkan perluasan kuasa James Brooke dan Charles Brooke di Sarawak dari tahun 1835 sehingga tahun 1905?

Bagaimanakah perluasan kuasa tersebut dapat dilakukan? A B C D Bantuan tentera British Sokongan pedagang asing Permintaan rakyat tempatan Kerjasama pembesar Melayu

1 4

Pembesar berikut terlibat dalam pentadbiran James Brooke.

Datu Patinggi Datu Bandar Datu Temenggung Brooke melibatkan pemimpin tempatan dalam

Mengapakah James pentadbirannya? A B C D

15

Memajukan ekonomi Melicinkan pentadbiran Mengurangkan krisis kewangan Mendapatkan sokongan orang tempatan

Apakah peranan Majlis Negeri dalam struktur pentadbiran negeri Sarawak? A Menasihati Residen B Meluluskan undang-undang C Pemimpin bumiputera dapat D Membuat semua dasar berkaitan Sarawak

1 6

Maklumat berikut menunjukkan penglibatan pemimpin tempatan dalam pentadbiran Brooke. Majlis Tertinggi Residen Bahagian Pertama Empat orang Datu Melayu Majlis Negeri Ketua kaum bumiputera Majlis Bahagian Residen Penolong Residen Penolong Pegawai Daerah Pegawai Anak Negeri Ketua Kampung

Apakah tujuan penglibatan mereka ? A B C D Memajukan ekonomi Meningkatkan pelajaran Terlibat dalam pentadbiran Mewjudkan pasukan ketenteraan

1 7

Senarai berikut merupakan bidang tugas organisasi pentadbiran di Sarawak bagi Mengutip cukai Menasihati Residen 6 Menjaga keamanan

A B C D 1 8

Majlis Negeri Majlis Tertinggi Majlis Bahagian Majlis Datu-Datu

Senarai berikut adalah penglibatan pemimpin tempatan dalam pentadbiran Brooke. Ketua Kampung Pegawai Anak Negeri Penolong Pegawai Daerah

Jawatan tersebut adalah anggota dalam ? A B C D 1 9 Majlis Negeri Majlis Tertinggi Majlis Bahagian Majlis Cawangan

Maklumat berikut merupakan bidang tugas organisasi pentadbiran di Sarawak bagi A B C D Menasihati James Brooke Meluluskan undang-undang dan peraturan Membuat semua dasar

Majlis Negeri Majlis Tertinggi Majlis Bahagian Majlis Cawangan

2 0

Maklumat berikut menunjukkan penglibatan pemimpin tempatan dalam pentadbiran Brooke. Keanggotaan Majlis Bahagian 7

Residen Penolong Residen Penolong Pegawai Daerah Pegawai Anak Negeri Ketua Kampung Di antara berikut yang manakah berkaitan dengan Majlis Bahagian? I II III IV A B C D 2 1 Mengutip cukai Menjaga keamanan Menasihati James Brooke Mengutip cukai Meluluskan undang-undang I dan II I dan IV II dan III III dan IV

Jabatan-jabatan berikut telah ditubuhkan oleh James Brooke untuk A B C D Jabatan Polis Jabatan Kehakiman Jabatan Kastam dan Cukai

Melatih pemimpin tempatan Mendapat sokongan penduduk Melicinkankan pentadbiran negeri Memudahkan perlantikan pegawai

Rajah berikut menunjukkan perubahan bidang kuasa Majlis Negeri di 8

Sarawak. 1867 Bertukar-tukar fikiran Menyuarakan pandangan 1941 Meluluskan undangundang Mengurus kewangan

Mengapakah perubahan tersebut berlaku? A B C D 2 3 Pengisytiharan perlembagaan Perkembangan sistem pendidikan Penentangan pemimpin tempatan Penyeragaman sistem pentadbiran

Charles Vyner Brooke telah mengisytiharkan Perlembagaan Sarawak sempena 100 tahun pentadbiran keluarga Brooke. Apakah kesan Perlembagaan 1941 kepada Sarawak ? A B C D Kemerdekaan negeri Pemerintahan rakyat Pengukuhan kuasa Brooke Penguasaan pembesar tempatan

2 4

Pada 24 September 1941, Charles Vyner Brooke telah mengisytiharkan perlembagaan Sarawak. Mengapakah perlembagaan Sarawak tidak sempat dilaksanakan ? A B C D Perang Dunia Kedua meletus Perlembagaan ditulis semula Peralihan kuasa pemeritahan Pelaksanaan perlembagaan dihalang

25 Pemerintahan keluarga Brooke tidak menggalakkan kemasukan pelabur luar secara besar-besaran ke Sarawak.

Mengapa keluarga Brooke bertindak sedemikian ? A B C D Mengamal dasar tutup pintu Mengelakkan pemberontakan Mengurangkan kenaikan cukai Menjaga kepentingan ekonomi mereka

26 Senarai di bawah merupakan sumber utama ekonomi Sarawak. Galian Hasil hutan Pertanian moden Pertanian tradisioal

Apakah tanaman tradisional yang diusahakan secara komersial di Sarawak ? I II III IV A B C D 2 7 Getah Gambir Kelapa Tembakau I dan II I dan IV II dan III III dan IV

Bandar Miri telah berkembang pesat selepas tahun 1910. Apakah fungsi bandar tersebut? A B C D Penanaman lada hitam Perlombongan antimoni Perlombongan petroleum * 91 Perkembagan sistem pengangkutan

2 8

Jadual berikut menerangkan dasar pecah dan perintah yang dilaksanakan semasa pentadbiran keluarga Brooke di Sarawak.

10

Kaum Melayu Iban Cina

Bidang pekerjaan Pentadbiran Ketenteraan Perdagangan

Apakah kesan pelaksanaan dasar tersebut ? A B C D 2 9 Meningkatkan taraf hidup Menjamin perpaduan rakyat Mengukuhkan kedudukan pemerintah Mempelbagaikan kemahiran penduduk

Graf berikut menunjukkan bilangan sekolah di Sarawak pada tahun 1930.

30 25 20 (Bilangan sekolah) 15 13 10 1 Anglikan Katolik Melayu Dayak (Jenis sekolah) 24

15

Bilangan sekolah di Sarawak pada tahun 1930 Mengapakah bilangan sekolah Dayak kurang berbanding sekolah lain? A B C D Kekurangan modal Kaum Dayak dianggap minoriti Kekalkan cara hidup tradisional Kurang mendapat sambutan penduduk

3 0

Apakah tujuan keluarga Brooke menubuhkan Jabatan Pelajaran di Sarawak pada tahun 1924? 11

A B C D

Menyediakan prasarana pendidikan Mengawal perkembangan pendidikan Menghalang kemasukan bahan pendidikan luar Menggalakkan pendidikan dalam kalangan rakyat

12

BIL 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

JAWAPAN D C A B C C D B A C B D A D C

MUKA SURAT 75 76 77 77 77 77 77 78 79 79 80 80 81 83 84

BIL 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

JAWAPAN C C C C A C A B A D C C C C B

MUKA SURAT 84 84 84 84 84 85 86 86 86 87 87 91 92 95 95

13