Sveuilite u Zagrebu

Fakultet prometnih znanosti

Katedra za transportnu telematiku

Kolegij:
CESTOVNA TELEMATIKA

Mentor: prof. dr. sc. Mario Anek, d. i. e.

Vjebe: mr. sc. Zdenko Lanovi, d. i. p.

k. god. 2011./2012.

Hrvoje Panda
JMBAG: 0135214223

Prometno ovisno upravljanje na semaforiziranom raskriju

Ulica Grada Vukovara Donje Svetice

Zagreb, veljaa 2012.

SADRAJ:
1. UVOD....................................................................................................................................................................1
2. PROMETNI DIO...................................................................................................................................................2
2.1. Brojanje prometa .............................................................................................................................................2
2.2. Prometna signalizacija .....................................................................................................................................3
2.3. Proraun signalnog programa ..........................................................................................................................3
2.3.1. Zasien tok................................................................................................................................................3
2.3.2. Proraun zatitnih meuvremena..............................................................................................................5
2.3.3. Nain upravljanja i logika rada ureaja ....................................................................................................6
2.4. Signalni plan ..................................................................................................................................................8
3. ZAKLJUAK ........................................................................................................................................................9
POPIS GRAFIKIH PRILOGA: ............................................................................................................................ 10

1. UVOD
U ovom seminarskom radu napravljena je analiza prometnog raskrija, krianja Ulice Grada
Vukovara s ulicom Donje Svetice, koje je jedno od najprometnijih raskrija u Zagrebu i spada u glavne
prometne pravce na ovom podruju Zagreba. Nadam se da e se ovim seminarom bar malo pojasniti
problematika ovog raskrija te cijelog podruja u kojem se ono nalazi.
Ovaj seminarski rad sastoji se od dvije cjeline: prometnog dijela i grafikog priloga.
Prometni dio sadri elemente za analizu prometne potranje, izbor prometno tehnolokog rjeenja te
razradu pojedinih elemenata, dok grafikim prilozima su detaljno prikazana pojedina rjeenja.

2. PROMETNI DIO
2.1. Brojanje prometa
Brojanje prometa vreno je runo, u srijedu, 02.11.2011.god. Prvo brojanje prometa je izvreno
ujutro u vremenu od 7:30 do 9:30h, dok je drugo brojanje prometa izvreno, u petak, 11.11.2011.god. od
16:15 do 18:15h. Nakon brojanja odabrao sam vrni sat od 07:45 do 08:45 h Sve je to prikazano u
tablicama 1. i 2.
Tablica 1. Brojanje prometa u vremenu od 7:30 9:30 sati:

Tablica 2. Brojanje prometa u vremenu 16:15 18:15 sati:

2.2. Prometna signalizacija

U prilogu 1. dano je rjeenje horizontalne signalizacije. Situacija horizontalne signalizacije
prikazana je u poloajnom nacrtu zajedno s poloajem detektorskih petlji i pjeakih tipkala.
Na istoimenom poloajnom nacrtu (prilog 1.) odmah je dano i rjeenje vertikalne prometne
signalizacije, kojom su prikazana i ucrtana stupna mjesta.

2.3. Proraun signalnog programa

2.3.1. Zasien tok

Na temelju mjerodavnog vrnog sata i geometrijskih karakteristika raskrija te poloaja u mrei

odreeni su zasieni tokovi. Pri odreivanju zasienih tokova koritena je metodologija propisana u
HCM-u (Highway Capacity Manual). Sve je prikazano u tablici 3.
Tablica 3. Izraun zasienog toka:

Tablica 4. Stupnjevi optereenja i stupanj zasienja raskrija:

S postojeem stanjem raskrija dobijemo stupanj optereenja raskrija Y = 1,1514 (vidi tablicu
4.), a stupanj zasienja raskrija Xc =1,3159.
Stupanj zasienja ne zadovoljava uvjet Xc < 1 to govori da je samo raskrije previe zagueno
te da je potrebno odgovarajue rjeenje.

2.3.2. Proraun zatitnih meuvremena

Izraun zatitnih meuvremena vren je prema metodologiji prikazanoj u Smjernicama za
prometnu svjetlosnu signalizaciju na cestama ureaji svjetlosne signalizacije (semafori).
Zatitna meuvremena prikazana su u obliku matrice zatitnih meuvremena tablica 5.
Tablica 5. Matrica zatitnih meuvremena:

Pri proraunavanju zatitnih meuvremena mjerodavnim su uzimane sljedee vrijednosti:

-

brzina naleta vozila Vn = 11,11 m/s

brzina pranjenja vozila u pravcu Vp = 10 m/s

brzina pranjenja vozila u skretanju Vp = 7 m/s

brzina pranjenja tramvaja Vp= 11 m/s

brzina pjeaka Vpj = 1,2 m/s

2.3.3. Nain upravljanja i logika rada ureaja

Obraen je nain prometnog ovisnog upravljanja i kod njega vrijedi sljedee:
-

prelazak u sljedeu fazu putem najave na induktivnoj petlji ili na pjeakoj tipki tj. i pjeak moe
najaviti novu fazu
mogui intervali produljenja su 3 s (najava na daljoj induktivnoj petlji) i 1s (najava na
induktivnoj petlji uz zaustavnu traku)
Tablica 6. Vremenski uvjeti:

FAZA 1

FAZA 2

FAZA 3

min z (V2, V3D, V5, V6D) = 6 s

max z (V2, V3D, V5, V6D) = 11 s
min z (P3,P6) = max z (P3,P6) = 5 s [tp3, tp6]
i1 (D18, D1, D14, D10) = 3 s
i2 (D7, D12, D3, D15) = 1 s
min z (V1, V4, T1, T2) = 40 s
max z (V1, V4, T1, T2) = 46 s
min z (P1, P4) = max z (P1,P4) = 40 s [tp1, tp4]
i3 (D8, D9, D19, D20) = 3s
i4 (D16, D17, D5, D6) = 1s
min z (V3, V6) = 33 s
max z (V3, V6) = 45 s
min z (P2,P5) = max z (P2,P5) = 33 s [tp2, tp5]
i5 (D13, D14, D1, D2) = 3 s
i6 (D3, D4, D11, D12) = 1 s

Tablica 7. Logiki uvjeti sa objanjenjem:

Logika rada ureaja, odnosno dijagram toka rada ureaja prikazana je u zasebnom grafikom
prilogu prilog 4.

2.4. Signalni plan

Tablica 8. Proraun signalnog plana - solver:

U prilogu 2. vidljivo je trajanje svjetlosnih signala pojedinih grupa vozila i pjeaka optimalan signalni
plan, a prilogu 3. vidljiv je raspored odvijanja faza.

3. Zakljuak
Pri analizi ovoga prometnog raskrija, krianje Ulice Grada Vukovara i Donjih Svetica, na
podruju grada Zagreba, dolazimo do zakljuka da je ovo raskrije previe zagueno, osobito u vrnim
satima sa velikim priljevom vozila sa sjevernog prilaza koja se nemogu sva isprazniti u jednom ciklusu.
Uz pomo MS solvera zakljuio sam da ne postoji optimalno rjeenje ovog raskrija, jer je samo
raskrije prostorno ogranieno, to oteava pranjenje vozila iz kritinih prilaza. Jedno od rjeenja bilo
bi proirenje sjevernog prilaza kako bi se poboljalo pranjenje vozila iz tog smjera, a drugo bi bilo AUP
(automatsko upravljanje prometom) koje bi moglo poveati protonost na raskriju.

POPIS GRAFIKIH PRILOGA:

prilog 1. : POLOAJNI NACRT SIGNALNIH GRUPA, DETEKTORSKIH PETLJI

I PJEAKIH TIPKI

prilog 2. : MATRICA ZATITNIH MEUVREMENA I SIGNALNI PLAN

prilog 3. : PLAN ODVIJANJA FAZA

prilog 4. : LOGIKA RADA UREAJA, DIJAGRAM TOKA

10