You are on page 1of 24

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

usrf;jrwfuk&ftmef
\
&nf&G,fcsuf? tqifhtwef;
ESifh
vrf;nTeyf nmay;rIenf;pOf
( rluofa'rg[f ozf[rD v
l f uk&t
f mef)
a&;om;ol = q,f,of tAlvftmvm armif'l'D
Nyefqdkol = *sm0D'foef;

Muqatdemah Tafhemul Quran.


by
Syed Abul ala moududi
Translated
by
Javed Ansari (javed Than)
1

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

PERSONAL PROFILE .

Name

Muhammad Javed Ansari .


(a) Maung Maung Than
Place of Birth Yangon, Myanmar
Address
No. 112,TopFloor, 31st Street, Yangon,
Myanmar
email
javeed.ansari @ gmail.com
Education
B.Sc (chemistry)
(Rangoon Art & Science University)
Degree of Islamic Theological Science, (Azhar)
Publication On Shikwa wa Jawabe Shikwa.( Dr ,Iqbal)
Al Farouk (Allama Shible Noumani )
Ummul Quran. (Moulana Abul Kalam Azad )
An Introduction to The Science of Holy Quran.
Shorten History of Islam.
Nuskha e Keemeya (Part One)
Asrari Khudi. (Dr Iqbal)
Khutbat e Madras (Allama Sayyid Sulaiman Nadvi)
Aheya e Islam(Moulana Waheedudin Khan.)
The Journal of Islamic Social Sciences.
History of the Islamic People.
Pygembare Inqulab(Moulana Waheedudin Khan.)
Muqatdemah Tafhemul Quran.( Abul ala moududi)

Moreover,written and published more than 80 Articles on different Islamic Subjects.


These Articles were published in Myanmar.

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

usrf;jrwfuk&eftmef\ &nf&G,fcsuf? tqifhtwef;ESifh


vrf;nTefynmay;rIenf;pOf
usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\ bmomjyefqrkd EI iS hf ozfq&d u
f srf;rsm;onf urmb
h mompum; toD;oD;
jzifjh yefqakd &;om;BuonfrmS ,aeUtzdUk odUk jyefqrkd jI yKjcif;onf b&fuofEiS q
hf tm'of wnf;[laom yg&rDjznfjh cif;
avmufomtqifhodkUa&mufaejyD;jzpfonf/,aeUtzdkUjyefqdkrIESifh ywfouf tjcm;olwkdUrjyKpkrvkyfaqmifcJh
aomwm0ef&yfujkd yKpkjcif;onfomvQif twdwu
f jyKpkcahJ om usrf;rsm;\ rjyD;jywfao;aom uGuv
f yf udjk znfh
qnfjcif;jzpfygvdrrhf nf/
azmfjyrnft
h aBumif;t&mESihf jyefqrkd EI iS yhf wfoufaom taBumif;t&mrsm;onf azmfjyyg pum;&yfukd
tajccHxm;jcif;jzpfygonf/ uREyfk t
f aejzihf owdxm;rdonfrmS acwfynmwwfy*k v
d rf sm;wGiu
f sr;f awmfjrwf uk&t
f mef
udo
k jd rifatmifjyKa&;pdw"f mwfonf wpfaeUxufwpfaeUydrk kd wd;k yGm;vmaBumif;awGU&onf/ ,if;olwUkd onf bmom
jyefEiS o
hf zfq&d u
f sr;f rsm;\ wd;k yGm;vS aomtrSt
D cdjk yKae&rIpyfBum;wGiyf if olwUkd tzdUk vd&k mr&jzpfaeBu onfuakd wGU
&onf/ ,if;olwUkd \ESv;kH om;wGif awmufavmifae&aomcHpm;&csurf sm;udu
k REyfk t
f aejzifh ukpm;ay;jcif;ygonf/
tmoDorsm;aBumifh usr;f jyKrIzufuREyfk t
f m;oGecf eG pf u
kd Bf udK;pm;cJjh cif;jzpfygonf/ uREyfk \
f BudK;pm;rI rS&aom
&v'ftusKd ;udpk mzwfow
l Ukd taejzifh usr;f awmfjrwfu&k t
f mefuo
kd jd rifatmifjyKa&;wnf;[laom zJvrf v
k f uk&t
f mef
twGut
f oH;k csEdik cf yhJ gvQif uREkyf t
f aejzifh 0rf;omyDwjd zpfq?kd rdru
d ,
kd u
f kd uHaumif;ol[o
k wfrw
S yf grnf/
uREkfyf\BudK;pm;rIonf BuD;jrwfaomtdkvrmynm&Sifrsm;twGuf r[kwfouJhodkU uk&ftmefudk
okawoemjyKaomynm&Sirf sm;twGuv
f nf;r[kw&f yg/ tm&ADpmayudu
k ek v
f ;kH wwfuRr;f aom ynm&SiBf uD;rsm;ESihf
'difefESifhywfouf uRrf;usifaomwwfodynm&Sif rsm;twGufvnf; r[kwfyg/ azmfjyyg yk*dKvfwdkUtwGuf
avhvmqnf;ylrw
S ,
f &l ef rlvuwnf;u rSjD irf;Edik af omusrf;rsm;udk trsm;tjym;awGUjrifEikd o
f nf/ ,if;olwUkd
tzdUk olwUkd \ iwfrw
G af omqmavmifaerItm[m&jznfh &ef tm[m&rsm;ursm;jym;vGe;f vSygonf/
uREyfk t
f aejzifh yhyH ;kd ulnv
D akd omolwUkd u acwfynmudw
k wfajrmufaomfvnf; tm&ADpmayudu
k ek v
f ;kH jynfph kH
pGmodjrifjcif;r&Sad omolrsm;jzpfonf/ olwUkd taejzifh usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\ us,af jymvSaomrSjSD irf;p&musr;f rsm;
udak vhvmqnf;yl&ef rpGr;f Ekid af omtajcwGi&f adS eonf/ yk*Kd vfrsm;twGuf uREyfk u
f txl;jyKuma&;om;jyKpkjcif;jzpf
ygonf/ uREyfk t
f aejzifh usr;f udjk yKpk&mwGif ozfq&d u
f sr;f rsm;\tjiif;tcH?k a0zefo;kH oyfrrI sm;udak &SmifusOcf yhJ gonf/
bmom&yfonf ozfq&D b
f mom&yfwiG f tvGet
f a&; taetxm;wGi&f adS eygrnf/ odUk &mwGif bmom&yfonf
omrmefvw
l Ukd tzdUk rvdt
k yfaomt&mjzpfaeygonf/
uREkyf t
f aejzifh usrf;jyKpk&mwGif &nf&,
G x
f m;onfrmS omrmefvw
l Ukd tzdUk usrf;awmfjrwf u
f &k t
f mef
udak ocsm &Si;f vif;pGmodjrifem;vnfomG ;&efjzpfonf/ usr;f awmfjrwfu&k t
f mefujzpfap vdak omvlom; wdUk cH,&l rnfh
yHpk u
H kd odjrif em;vnfatmifjyKa&;yifjzpfonf/ ,if;odUk usr;f awmjrf wfu&k t
f mefukd avhvmzwf&&I mwGiBf uKH awGU&aom
twm;tqD; tcuftcJrsm; udak jyvnfomG ;atmifjyKa&;jzpfonf/ xdrk Qru qifjcifww
kH &m;uar;jref;vmaom
apm'ujyoem &yfrsm;udv
k nf; ajyvnfatmifjyKjyD;? tajzrSef ud&k &Sad tmifjyKa&;yifjzpfonf/
onfuREkyf \
f BudK;pm;rIjzpfygonf/ pmzwfoal vhvmolwUkd uomvQif uREkyf o
f nf b,ftajctxd
atmifjrif atmifjyKEdik cf o
hJ nfuq
kd ;kH jzwfay;Burnfjzpfonf/ onf uREyfk \
f &SmBuHtajz&SmrI tqH;k rSwrf [kwyf g/
uREkyf t
f aejzifh pmzwfow
l Ukd udt
k EktnGwaf wmif;yef vdo
k nfrmS jyKpkr\
I txpftaighrsm;? rajyvnfrrI sm;
tajz&SmrawGU&rIrsm;? xif&mS ;jywfom;aomtajzudrk ay;Edik af omawGU&Srd rI sm;udk awGU&Syd guuREyfk x
f o
H Ukd taBumif;Bum
today;apvdyk gonf/ odUk tm;jzifh uREyfk t
f aejzifh usr;f jyKrIukd ydrk akd csmarmajyjypfatmifjyKEdik f rnfjzpfonf/
wwfoyd nm&Sirf sm;uvnf; trSm;t,Gi;f wpfpw
kH pfcu
k akd wGU&Syd gu uREkyf t
f m;today;&efrarhoifyh g/
3

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

usrf;udkjyKpk&mwGif toHk;jyKcJhaomjyefqdkrIenf;pOf/
uREkyf t
f aejzif
h usrf;udjk yKpk&mwGif bmomjyefqrkd x
I uf vGwv
f yfaomqdv
k &kd if; t"dy m,fenf;pOf
udt
k oH;k jyKcJyh gonf/ uREkyf t
f aejzifh pum;vH;k wpfv;kH pDujkd yefqjkd cif;udk jiif;qdq
k efUusifjcif;r&Syd g/ orm&du
k s
pum;vH;k rsm;udjk yefqjkd cif;enf;pOfukd uREkyf t
f vsOf;u ynm&Siw
f Ukd jyKpkcBhJ ujyD;jzpfonf/ enf;pOfjzifh jyKpk&ef
,aeUcsdecf gwGiaf emufxyf vdt
k yfjcif;r&Sd awmhyg/ yg&Sepf mayjzifh &Sm0vDtv
G m [focifu jyefqckd jhJ yD;jzpfovdk
tl&'lpmayjzif?h &SmtAf'v
k u
f m'&focif? armifvmem r[fr'k 'f v
G [
f qef? armifvmem t&S&f zftvDxme0DEiS hf
[mzdZzf aork[r'*f svef'&DwUkd \ jyKpkxm;aom usr;f rsm;u txift&Sm;ay:vGipf mG &Sad eygonf/ usr;f rsm;onf
pmvH;k wpfv;kH pDjyefqrkd t
I wGuf vH;k avmufaomtaetxm;wGi&f adS eygonf/
okUd &mwGif tcsKd Uaom tcsut
f vufrsm;onf pmvH;k udw
k u
kd &f u
kd jf yefqrkd rI S t"dy m,furkd ay: vGiaf pouJo
h Ukd
ay:vGiaf tmifvnf;rjyKEdik yf g/ tcuftcJuakd usmv
f mT Edik &f ef uREyfk t
f aejzifq
h v
kd &kd if; t"dy m,fuakd zmfxw
k af om
jyefqdkrIudkjyKpk&jcif;jzpfygonf/ pmvHk;wpfvHk;pDjyefqdkrIonfvnf; pmzwfavhvmaomolwdkUudk tusdK;jyK
aeqJjzpfygonf/ vlwUkd taejzifah 0g[m&wpfv;kH pD;\ t"dy m,fukd od&aomtcg azmfjyyg usr;f awmjrf wfu&k t
f mef\
t,wfawmfuo
kd jd rifjy;D tusKd ;&Sad omtaetxm; &So
df nfreS v
f nf; enf;pOfaBumifh tm&ADpmayrwwfuRr;f aom
yk*Kd vfwUkd tzdUk usrf;awmfjrwfu&k t
f mef ESit
hf uRrf;w0ifrjzpf&jcif;jzpfaeonf/
wdu
k &f u
kd jf yefqrkd u
I kd zwf&&I aomolwUkd tzdUk pmvH;k wpfv;kH pDujkd yefqx
kd m;jcif;aBumif?h touf rygaom?
wuf<ujcif;rJhaom0gusudk zwf&I&onfjzpf pmzwfolwdkUtzdkU &k[f\Edk;Bum;rIudk rjzpfap EdkifouJhodkU?
pm\av;eufru
I t
kd aBumif;jyK wuf<uvmjcif;vnf;r&Sydf g/ xdrk w
S pfyg; usr;f ygpm\ cHpm;&rIaBumifrh su&f nfvnf;
vl\cHpm;&rIu&kd u
kd cf wfaom rkew
f ikd Bf u;D jzpfrvmyg/ xkad Bumifv
h nf;vlwUkd \OmPf&nfqifjcif;wwfru
I kd odr;f BuKH jcif;
r&Sjd zpfcg? ESv;kH om;ud&k u
kd cf wfjcif;rJjh zpfaeygonf/ odUk aomtcsed w
f iG f cHpm;rIwpfpw
kH &m;udk &&Szd akd 0;cGm? wpfcgwpf&H
vlom;avmuBuD;udk pdraf c: aompm[krw
S ,
f x
l m;jcif;udyk ifvQif Za0Z0gjzpforl sm;vnf;&Sad eonf/
odUk jzpf&jcif;rSm usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd tay:&Hwu
kd &f u
kd t
f "dy m,fuo
kd mvQif odjrif& jzpfonf/
usrf;awmfjrwf\wifjyrIqikd &f m av;eufr?I *Em0ifajrmufaoma&;xH;k rsm;onf wdu
k &f u
kd jf ywfqakd &;om;rI
wGiyf gvmjcif;r&Syd g/ pifppftm;jzifh usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\ oGeo
f ifjyo rIEiS w
hf JG pmay&oESihf a&;xH\
k av;eufrI
onfvnf;&Sdaeonf/ odkUjzpff vnf; usrf;awmfjrwfudk avhvmzwf&Iol tonfrmausmufESifhxlxm;aom
ESv;kH omydik &f iS rf sm;yifvQif usrf;awmjfrwf uk&t
f mefwiG f epfjrKyfarQmygoGm;&jcif;jzpfonf/ wifjyrIonf
rd;k BudK;vQyfp;D yrmtma&Asma'o wpfcv
k ;kH udk wkev
f yI af pcJ&h onf/ rnf rnfrQyif tp vmrfEiS ahf omif['d u
f kd
qefUusicf BhJ uaom oHrPDEv
S ;kH omydik &f iS w
f Ukd onf? usr;f awmfjrwfuakd BumufcBhJ uonf/
usr;f onf arSmq
f &m\qGaJ qmifrt
I m;avm[kqo
kd u
l vnf;&Scd BhJ uonf/ taBumif;rl usr;f awmfjrwf
uk&ftmefa&SUarSmuf a&mufBuaomolwdkUonf ESvHk;om;tm;jzifh vufeufcst&IH;ay; tnHhcHcJh& yifjzpfonf/
pGr;f tm; onfusr;f awmjrf wfu&k t
f mefwiG f r&Scd yhJ gu tvm[fxaH wmfru
S sa&mufvmaom 0[Dvrf;nTecf suf
rsm;onf rsufarSmufwiG af wGUjrif&aom wdu
k &f u
kd b
f momjyefqrkd t
I oGif em;vnf;ygu tma&Asm&Sv
d w
l Ukd tzdUk
ESv;kH om;udyk al vmifaprI? pdw&f ikd ;f udak ysmah jymif;atmifjyKEdik rf u
I o
hJ Ukd aom tpGr;f yumudk r&Edik jf zpfum? usr;f awmjrf wf
\zdwaf c:rIonf rsufarSmufordik ;f pmrsufEmS wGi&f adS eaaomatmifjrif jzpfxeG ;f rIu&kd &Scd BhJ urnfr[kwaf y/
pum;vH;k rsm;udw
k u
kd &f u
kd jf yefqjkd cif;aBumifh jynh0f aom t"dy m,fziG q
hf rkd I r&&Sjd zpfae&jcif; \taBumif;
wpfcu
k trsm;tm;jzifu
h sr;f awmfjrwfu7k t
f mefbmomjyefqo
kd w
l Ukd onf pmrsuEf mS wpfck udEk pS yf ikd ;f ydik ;f wpfyikd ;f wGif
usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\ t&ADpmrl&if;udak zmfjyjyD;? usefwpfyikd ;f wGif bmomjyefuakd &;om;avh&BdS uonf/
a&;xH;k \tusKd ;tjrwfu pmzwfoo
l nf0gus\t"dy m,fuckd sed x
f ;kd Bunfah vhvmEdik Bf uonf/ odUk &mwGif a&;xH;k
\tjypfupmzwfow
l Ukd onftjcm;aom pmtkypf mwrf;rsm;udzk wf&jI y;D cHpm;odjrif&ovd?k bmomjyef qdck suu
f kd
zwf&aI vhvmjyD;rcHpm;Edik jf cif;yifjzpfonf/ odUk jzpf vnf; omomjyefu&k t
f mefukd vlwUkd taejzifh pOfqufrjywf
4

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

ravhvm jcif;jzpfaeonf/ taBumif;rl rdrrd odjrifaom bmmompum;jzift


h a&;om;xm;csufonf pmzwf
avhvmaomoltzdUk t[efUtwm;udjk zpfapygonf/
t*Fvyd b
f momjzifah zmfjyygenf;vrf;tm;jzifah &;om;jyefqakd zmfjycsufrsm;onfyrkd kd yif pGr;f aqmifrrI jhJ zpf
aeygonf/ jyefqo
kd w
l Ukd onf ormusrf;\yHpk u
H v
kd u
kd jf yD; uk&t
f mef\tm,wfeyH gwfrsm;jzifh bmomjyefqckd sufukd
azmfjyaeonfuakd wGU&ygrnf/ taumif;qH;k [kowfrw
S cf &H aom ,if;yHpk jH zifah zmfjyxm;aom bmomjyefrsm;udrk &l if;
tm&ADpmESichf jJG cm;avhvmBunfyh g/rlvucHpm;&aomtod\xuf0ufrQyifvQif cHpm;r&jzpfaeonfukd awGU&rnjzf pf
onf/
odUk wdu
k &f u
kd jf yefqrkd \
I xda&mufrrI &Sjd zpfae&jcif;\taBumif;&if; wpfcu
k usr;f awmf jrwfu&k t
f mef\
a&;xHk;onfpmawGUa&;om;csufr[kwf? pum;ajyma[majymwifjycsufjzpfaBumif;owdjyKoifhonf/ odkUjzpf
,if;pum;ajyma[majymcsuu
f kd pmawGUyHpk jH zifah jymif;vJa&;om;vdu
k af omtcg? ,if;pmyd'k u
f kd oufrjhJ zpfcgvIy&f mS ;rI
rJah om pmwrf;jzpfvmjcif;jzpfaeonf usr;f awmfjrwfu&k t
f mefonfrv
l u yHEk ydS af &;om;xkwaf 0aom usr;f r[kwf
aBumif;udk tm;vH;k todyifjzpfonf/ uk&t
f mef\0[Dvrf;nTecf sufw&m;onf tp vmrfzufoUkd 'gtf0[f
zdwaf c:rIEiS q
hf ufE,
G af om oGeo
f ifcsufjzpfonf/ wrefawmfjrwf rk[r'(f qG)\ 'gtf0[fzw
d af c:rItwGuf
vdt
k yfvmaomvrf;nTecf surf sm;udt
k vm[ft&Sijf rwftxHawmfrS pum;ajymtaejzifu
h sa&mufvmjy;D ? wrefawmfjrwf
onf,if;0[Dvrf;nTecf sufw&m;udk a[majymcsuftaejzifh cloAf mydUk csjcif;jzpfonf/
a[majymcsuEf iS phf mawGUa&;om;csuw
f Ukd \a&;om;yHo
k nf txl;uGmjcm;vGe;f vSonfukd owdjyKoifo
h nf/
a&;om;csufwiG t
f aBumif;t&mwckukd rSeu
f efrEI iS jhf iif;qdrk t
I wGuf pmtm;jzifh a&;om;xm;onfuakd wGU&rnf/
a[majymcsuw
f iG rf l a[majymolonfy&dowfwUkd \a&SUarSmufwiG f wdu
k &f u
kd &f adS eonfukd owdjyKyg/ okUd jzpf a[m
ajymcsuw
f iG f wdu
k &f u
kd af jymqdrk jI zifh [kwrf eS af Bumif; ESijhf iif;csuu
f w
kd pfcsux
f nfah wGUjrif&rnfjzpfonf/ wpfqifah jym
pum;jzpfaom pmawGUa&;om;csuf wGifrlajymaomol\pum;udk xyfqifh jyqdkjcif;omjzpfonf/ odkUjzpf
rlvpmom;jzpfaomyxr pum;udt
k "dy m,frvTrJ mS ;ap&ef owdjyK&onf/
a[majymcsufwiG f a[majymolonfo\
l pum;udk pOfqufrjywfajymavh&adS enf/ uGi;f quf jywfjcif;
udak wGUjrif&rnfr[kwaf y/ pmawGUwGirf l ajymolEiS ehf m;axmifopl yfBum; tqufrjywfap&ef owdxm;ae&onf/
a[majymrIu ,if;\qefUusizf ufBumvlrygyg/ a[majymrIwiG ef m;axmifol wdUk trsKd ;rsKd ;ajymif;vJ oGm;avh&o
dS nf/
wpfcgwpf&w
H u
kd &f u
kd af jymqdo
k uJo
h Ukd wpfcgwpf&H tuG,rf S &Sad omolwUkd taBumif;udv
k nf;ajymjyavh&adS eonf/
wpfcgwpf&aH [majymrIypkH t
H wdik ;f wpfO;D ajym ouJo
h Ukd ? wpfcgwpf&t
H rsm;ude;f ESiv
hf nf;ES;D aESmaf jymjyavh&w
dS wfonf/
wpfcgwpf&aH [majymolonf olUtaBumif;ajymjyovd?k wpfcgwpf&H tkypf w
k pfct
k aBumif;udk &nfneT ;f azmfjy
onfvnf;&Sad eonf/ onf a[majymcsu\
f xl;uJvaS om 0daoovuPmjzpfonf/ pmawGUa&;om;enf;wGif
xl;uJaomtcsuu
f akd wGUjrif&rnfr[kwaf cs/
odUk jzpf vnf; rdeUf cGe;f wpfcu
k pkd mawGUtm;jzihf ajymif;vJazmfjyaomtcg pmzwfow
l Ukd rlvu rdeUf cGe;f \cHpm;&rI
udrkd awGUjzpfae&ygonf/ ajymif;vJvmaomcHpm;&rIonf rlvu&Sad eaom 0ef;usiEf iS t
hf ajctaeudyk if ajymif;vJ
ypfvu
kd o
f nfvnf;&So
d nf/ odUk jzpf vnf; tcsKd Uaom tm&AD pmayrwwfajrmufaomolwUkd usr;f awmfjrwfu&k t
f mef
\bmomjyefukd zwf&&I jy;D cHpm;rIr&&Sjd zpfae&jcif;vnf; tajctaersm;aBumifyh ifjzpfonf/ odUk aom tajctae
udak jymif;vJjyD;cHpm;&rIujkd zpfvmap&ef atmufajcrSwpf rk sm;? #DumzGiq
hf akd om ozfq&d rf sm;udk tm;ud;k ajz&Si;f
&onft
h xd jzpfonf/ odUk atmufajcrSwpf rk sm;jzihf &Si;f vif;csurf ay;yJ? uk&t
f mef\pmom;jyefqrkd u
I pkd w
d Bf udKuf
ajymif;vJjcif;onfrjyKtyfaom wm;jrpfcsuf[&mrfjzpfonfuv
kd nf; owdjyKtyfonf/ odUk jzpf tjcm;bmom
pum;jzifh usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\a[majym[efa&;om;csuu
f kd pmawGUtoGiq
f v
kd &kd if; tcsuu
f akd zmfjyay;ygu
tvSr;f a0;aeaomjzpf&yfrsm;onf eD;pyfaomtajctaeodUk a&muf&EdS ikd f ygonf/
txufwiG f &Si;f vif;azmfjyxm;ouJo
h Ukd usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\ ql&[fwikd ;f onfpifppftm;jzifh
5

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

a[majymcsufwpf&yfjzpfn/f tp vmrfvyI &f mS ;rI 'gtf0[fzw


d af c:rI wpf&yftwGuv
f t
kd yf aomtajctae
tcsed w
f pfct
k wGuf usa&mufvmaom tvm[f\0[Djzpfygonf/ ql&[fwpfcpk D onfu,
kd yf ikd t
f ajctaeESihf
&Ia'gifw
h pfc&k adS enf/ tajctaewpf&yf\vdt
k yfvmrIukd jznfq
h nf;ay;vdu
k af ompum;vnf;jzpfonf/ tajc
taewpf&yf\vdt
k yfaerIujkd znfq
h nf;jcif;jzpf tajctae ESit
hf csed t
f cgudk z,f&mS ;vdu
k af omtcg? usr;f awmfjrwf
\bmomjyefqckd sufonf rsm;ajrmifvpS mG aomtaBumif;t&mudak zmfjyEdik rf nfr[kwyf g/ xkrd w
S pfyg; tcsdKUaom
taBumif;t&mazmfjycsufudkyif vQif wpfvTJxifrSwfp&mjzpfEdkifygonf/ xdkrSquf usrf;awmfjrwfuk&ftmef
\jynfph akH omazmfjycsuu
f o
kd jd rifEikd rf nfr[kwaf wmhyg/ odUk jzpf vnf; usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\ rl&if;tm&ADuo
kd jd rif
vdak omolwUkd onfozfq&d u
f sr;f rsm;jzifh tcuftcJrsm;udak jz&Si;f &efBuKd ;pm;Bujcif;jzpfonf/ taBumif;rl usr;f awmfjrwf
uk&ftmef\rlv pmaBumif;wGifjznfhydkifcGifhr&Sd jzpfonf/
tjcm;bmompum;jzifu
h sr;f awmfjrwfu&k t
f mefujkd yefq&kd mwGif wifjycsuw
f iG u
f &k t
f mef\ twdwo
f rkid ;f
ESiu
hf &k t
f mefusa&mufcsdeu
f tajctaersm;udak zmfjyay;jcif;jzifh pmzwfot
l wGujf ynfph akH omtaetxm;jzihf
usrf;awmfjrwfuo
dk jd rifEikd cf iG &hf v
dS mrnfjzpfonf/
aemufxyftcsuw
f pfcu
k o
kd wdjyKtyfonfvnf;&Syd gonf/ usr;f awmfjrwfu&k t
f mefonf tm&ADpmayjzihf
usa&mufonfreS v
f nf; usr;f awmfjrwfwiG u
f ,
kd yf ikd af 0g[m&qdik &f m &Si;f vif;csuu
f &Sad eygonf/ usr;f awmfjrwfonf
rsm;pGm;aom a0g[m&rsm;ud,
k if;a0g[m&\rl&if;t"dy m,ftwdik ;f roH;k yJ? xl;jcm;aomt"dy m,fuakd qmif aomtae
txm;jzifh azmfjyxm;onfvnf;&Syd gonf/ usr;f awmf jrwfwiG rf sm;pGmaom a0g[m&rsm;udrk sm;ajrmif vSpmG aom
ae&mrsm;wGif trsdK;rsdK;aomt"dy m,faqmif aom&Si;f vif;csufpum;vH;k rsm;taejzihf toH;k jyKxm;onfukd
vnf;awGU&onf/ odUk jzpf avvS'H g;xpf onfra&G;jyefqakd om bmomjyefqckd surf sm;wGif uk&t
f mef\tmabmf
udak pmifx
h ed ;f Edik &f efrmS rvG,u
f al y/ odUk jzpf uJo
h Ukd aomjyefqckd sufrsm;udk zwf&aI ompmzwfy&dowfwUkd onf
trsdK;rsdK; aom0Da&mpDrsm;ESiv
hf rJG mS ;aom todtjrifwiG f epfarQmoGm;&onfvnf;&Sad eonf/
Oyrmtm;jzihf a0g[m&wpfckjzpfaom ]umzd&f}udkavhvmBunfhyg/ a0g[m&onf usrf;awmf
jrwfuk&ftmefwGif azmfjyxm;rIudktm&ADtbd"mefwGifwpfrsdK;? zduf[mynm&SifESifh rkouvdrifwdkU\
zGifhqdkcsufuwpfrsdK;jzpfaeonf/ xdkrSwpfyg; usrf;awmfjrwfuk&ftmefwGif ,if;a0g[m&udkt"dy m,f
wpfrsdK;wnf;tm;jzifh azmfjyxm;jcif;r&Sdyg/ tcsdKUaomae&mwGif ,if;\t"dy m,fudkvHk;0O Hk,HkBunf
csufrahJ erItjzpfazmfjyxm;ovd?k tcsdKUae&mwGif ,HBk unfcsufqikd &f mwdUk wGif wpfcck u
k u
kd siho
f ;kH jcif; r&Sjd zpfaerI
udak zmfjyxm;onfvnf; &Sad eonf/
tcsdKUae&mwGijf iif;qdak erIuakd zmfneT ;f &mwGif oH;k pGx
J m; ovd?k tcsdKUae&mwGif aus;Zl;rodwwfrEI iS hf
aus;Zl;uef;olwUkd udk t"dy m,fazmfaqmif&mwGiv
f nf; oH;k pGx
J m;onfuv
kd nf;awGUjrifEikd o
f nf/ tcsdKUae&mwGif
tDrmef,BkH unfcsufqikd &f m\tcsuftvufrsm; teufwpfcu
k jkd znfq
h nf;ray;jcif;wGiv
f nf; oH;k xm;ouJo
h Ukd
,HBk unfcsuq
f ikd &f mudv
k ufcaH omfvnf; vufawGUusiBhf ujH cif;rJah ejcif;udv
k nf; oH;k pGx
J m;onfuakd wGU&onf/ tu,f
umzd&u
f o
kd ;kH pGx
J m;rIuw
kd &m;ao,l ,HBk unfcsurf o
hJ [
l ak zmfjyvQif onf bmomjyefq&kd mwGif rSeu
f efaomf
vnf; pmzwfow
l Ukd onf ,if;\qdv
k &kd if;t"dy m,fut
kd csdKUae&mwGif vTrJ mS ;cH&rnfjzpfouJo
h Ukd ? tcsdKUae&mwGif
vTrJ mS ;,Gi;f aomodjrifru
I kd &&Srd nfjzpfonf/ tcsdKUae&mwGif odUk avmodUk avmtajcodUk a&muf&rdS nf jzpfonf/
wdkuf&dkufjyefqdkrI\tm;enf;csufrsm;udk raysmufoGm;ap&efuREkfyftaejzifh qdkvdk&if;t"dy m,f
enf;vrf;udu
k sifo
h ;kH azmfjyjcif;jzpfygonf/ uREkyf t
f aejzifh usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\a0g[m&udk bmomjyef
qdjk cif;xuf? usrf;awmfwiG af zmfjyxm;aom a0g[m&\qdv
k &kd if;t"dy m,fukd uREkyf ef m;vnf; oabmayguf
onfhtaetxm;ESifh uREkfyf\ESvHk;om;wGif&dkufcwfaom odjrifrIudktwwfEdkfifqHk; bmompum;jzifhyHkazmf
wifjyjcif;jzpfygonf/
bmomjyefqrkd I oufoufut
kd "durxm;yg/ tm&ADpmay\a&;xH;k udEk ikd if &H yfjcm;bmom pum;jzihef m;vnf
6

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

atmifjyKjcif;jzpfonf/a[majymcsufudkvnf; obm0usaoma&;xHk;jzifh tvm[ft&Sifjrwf\ 0[Dvrf;


nTecf sufw&m; udk uGuu
f u
G u
f iG ;f uGi;f xifxif&mS ;&Sm;odjrifatmifjyKyifjzpfonf/ odUk jyefq&kd mwGirf v
l u
&Sad eaom [efyefEiS 0hf ad oorsm;udk raysmufysufap&ef twwfEikd q
f ;kH aqmif&u
G Bf udK;yrf;cJyh gonf/ uJo
h Ukd
vGwv
f yfaomwuf<uvSonfjyefqrkd o
I nf vG,u
f al omudp r[kw&f yg/ bmompmaywpfc\
k pnf;rsO;f pnf;urf;
uefUowfcsuBf um;rS aqmif&u
G jf cif;onf rvG,u
f al omudp jzpfygonf/
udp &yfonftvm[ft&Sijf rwfEiS q
hf ufE,
G yf wfoufaom0[Dvrf;nTe;f csuu
f pd jzpfygonf/ odUk jzpf
uREkyf t
f aejzifah Bumufpw
d rf sm;jzifh vGwv
f yfaomodjrifovdak &;onfx
h ;kH udjk yKcJ&h Ncif;jzpfonf/ uREkyf o
f nf
uefUowfxm;aom pnf;rsO;f rsm;pyfBum;wGif cdv
k v
HI suu
f sr;f awmfjrwfu&k t
f mef\rlvwifjycsurf sm;udk vGwv
f yfaom
a&;xH;k uvTr;f rd;k roGm;atmif? aqmif&u
G jf yefqEkd ikd cf yhJ gonf/
usrf;awmfjrwfu&k t
f mefukd wduspGmem;vnfEikd af pzdUk &ef ,if;vrf;nTecf suf0[D\ 0ef;usif jzpf&yfrsm;
udv
k nf; vlwUkd taejzihef m;vnfzUkd vdt
k yfonf/ wm0ef&yfukd ausyeG pf mG aqmif&u
G w
f ifjy Edik &f efuREyfk t
f aejzifh
ql&[fu@wdik ;f \tpwGif ed'gef;rsm;udyk sdK;ay;vdu
k yf gonf/ ,if;ed'gef;wGif uREkyf t
f aejzifh aocsmusepGm
okawoejyKum ,if;ql&[fonf b,ftcsdeu
f usa&mufco
hJ nf/ xdt
k csdeo
f nf b,fuo
hJ Ukd aomjyoemrsm;
tajctaersm;&Sad eonf/ tp vmrfvyI &f mS ;rIonf xdq
k &l [f usa&mufcsed w
f iG f b,ftqifo
h Ukd a&muf&cdS jhJ y;D jzpfonf/
xdt
k csdew
f iG f b,fuo
hJ Ukd aom vdt
k yfcsufrsm; ay:aygufvmcJ&h onf/ xdt
k csdeu
f jyoem&yfurnfonfh
t&mjzpfonfhtcsufrsm;udk uREkfya&;om; azmfjycJhonfhtjyif? vdktyfaomatmufajcrSwfpkrsm;wGifvnf;
jznfph u
G cf sufrsm;udw
k ifjyaqG;aEG;xm; ygonf/
usrf;awmfjrwfuk7ftmef\bmomjyeqdkcsuf\atmufajcrSwfpkwGif uREkfyftaejzihftjiif;yGm;
p&mjyoem&yfrsm;udkwifjyaqG;aEG;jcif;rjyKyg/ odkUtjiif;yGm;rIrsm;udk xnfhoGif;aqG;aEG;jcif;tm;jzihf
avhvmolrsm;taejzifh usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\rlvoGeo
f ifjyocsuu
f *kd &krjyKbJtjcm;zufoUkd tm&kaH &muf&EdS ikd f
ygonf/ atmufajcrSwfpkrsm;udka&;om;&mwGif taBumif;t&mESpfrsdK;ESihfywfouf vdktyfrSomvQif a&;om;
cJjh cif;jzpfygonf/ wpfcu
k pmzwfot
l aejzifh odUk avmodUk avmjzpfEikd f rnft
h jrifr&Si;f jzpfEikd o
f nft
h csuu
f kd &Si;f vif;
aqG;aEG;jcif;? aemufxyftcsufwpfcu
k pmzwfow
l Ukd ta&;BuD;aeygvsufowdrrlbJ ,if;ae&mudk ausmfjzwf
oGm;rnfu
h kd pd;k &drf f jzpfonf/ ,if;azmjyf csuf rsm;onfpifppftm;jzifh usr;f awmfjrwf\touf0n
d mOfyrm ta&;BuD;
aomtcsufrsm; owdrrljzpfrnfukd pd;k &drjf cif;aBumifjh zpfonf/
usrf;udt
k oH;k csjcif;udk jynfph pkH mG jyKvkyv
f akd omtmoDo&So
d rl sm;onf atmufygenf;vrf; rsm;udk
toH;k jyKjcif;jzifh usrf;awmfjrwfu7k t
f mef\tESpo
f m&udk jynf0h pGmcH,&l &Srd nfjzpfaBumif;tBuH jyKtyfygonf/
(1)bmomjyefuk&ftmef\ ql&[frsm;\ed'gef;rsm;udk aocsm*&kpdkuf zwf&Iavhvmyg/ ,if;ql&[fudk
zwf&aI vhvmrSwo
f m;aepOfumv? ql&[f\ed'gef;udk vdt
k yfovdx
k yfrw
H pfvzJ wf&yI g/
(2) aeUpOfaeUwdik ;f usrf;awmfjrwfu&k t
f mef(tm&AD)udzk wf&I aovm0ofjyKjyD;aemuf? ,if;zwfjyD;
aomtm,wfrsm;\ t"dy m,fukd pmvH;k wpfv;kH pD;\t"dy m,fEiS t
hf wlavhvmyg/
(3) tdrfwGif&Sdaeaomtjcm;bmomjyefuk&ftmefrsm;(jrefrm+tl&'l+t*Fvdyf)ponfjzifh bmomjyef
usrf;rsm;wGif a&G;cs,fxm;yg/ ,if;bmomjyefrsm;udv
k nf;rSjD irf;p&m[l owfrw
S af vhvmyg/
(4) ,ckavhvmqnf;ylaeaomrl&if;bmomjyef\atmufajcrSwfpkudk owdrjyK? *&krjyKbJ/
usrf;awmfjrwfuk&ftmef\bmmjyefqdkcsufudkavhvmyg/ tm,wfawmfonf pmzwfol\OD;aESmufwGif
aocsmpGmjrifawGU&onftxd avhvmyg/
(5) ,if;aemuf azmfjyygtm,wf\ atmufajcrSwpf u
k akd vhvmyg/
odUk tm;jzihu
f sr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd zwf&aI vhvmolonf &mEIe;f jynfrh [kwaf omjim;vnf;? txdu
k af vsmufaom
odjrifru
I kd cHpm;odjrifvmrnfjzpfonf/
7

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

qufvufjyD;azmfjyaqG;aEG;rnft
h aBumif;t&mrsm;wGif &nf&,
G cf sufEpS &f yf&ydS gonf/
yxrtcsu
yxrtcsuftaejzifu
h sr;f awmfjrwfu&k t
f mefupkd wifjy;D avhvmvdo
k t
l aejzihf ,if;avhvm rSwo
f m;rIEiS hf
ywfoufjy;D atmufygtcsurf sm;udk odjrifxm;ygu uk&t
f mefuek d m;vnfrw
I iG v
f ,
G u
f l jcif;&Sv
d mygrnf/ odUk r[kwyf g
pwifavhvmcsdefwGif taBumif;t&mtcsdKUqdkvQif,if;avhvmrIpyfBum;wGifjyoem&yfjzpfvmwwfonf/
tcsKd Uqdv
k Qi,
f if;tcsut
f vufrsm;udk odjrifjcif;r&So
d nfh twGuEf pS t
f awmfBumonft
h xd t"dy m,fo&d rdS aI vmufukd
ausmfjzwf usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\ av;eufrt
I xd0ifa&mufEikd jf cif;r&Sd jzpfaewwfonf/
'kwd,tcsu
tcsuftaejzifh uk&t
f mefuakd vhvmolwUkd \tawG;wGif jzpfay:vmwwfaomar;cGe;f rsm;?
odUk avmodUk avmjzpfaewwfrrI sm;udk odjrifatmifjyKzkUd ta&;BuD;onf/ uREyfk t
f aejzifh ,if;udp ESiyhf wfoufjy;D ?
uREyfk u
f ,
kd w
f ikd cf pH m;cJ&h aomtcuftcJrsmjyoem&yfrsm; twm;tqD;rsm;udt
k "du xm;aqG;aEG;ygrnf/ xdt
k jyif
pmzwfavhvmolwUkd wGif ay:aygufvmwwfaomar;cGe;f rsm;vnf; aqG;aEG;wifjyygrnf/
vlwUkd taejzifh usr;f pmtkyrf sm;udak vhvmBuvQi?f ,if;pmtkyrf sm;onfowfrw
S x
f m;aom bmom&yfrsm;?
oabmw&m;rsm;ESiahf pm'ursm;twGuf txl;jyKjyKpkxm;aBumif;awGUjrifae&onf/ onf pmzwf0goemygolwUkd
todyifjzpfonf/ tcsurf sm;udrk w
l nf usr;f awmfjrwfu&k t
f mefuw
kd pfBurd w
f pfcgrQ zwf&aI vhvmjcif; r&So
d w
l pfO;D
onf usrf;awmfjrwfu&k t
f mefuakd vhvmaomtcg? ,if;olwUkd taejzifh olwUkd avhvmzwf&cI BhJ uaom usrf;rsm;
uJo
h Ukd jzpfvrd rhf nf[t
k od&adS eBuonf/ usr;f rsm;pmtkypf mwef;rsm;wGif trsm;xH;k pHt&rmwdu&So
d nf/ tcef;u@cGJ
wpfzeftaBumif;t&mwpfcu
k &kd iS ;f vif;csuEf iS ahf qG;aEG;csurf sm;&Sad eonf/ wpfcgwpf&aH emufqufwJG &Si;f vif;csurf sm;
vnf; vlUb0ESit
hf aBumif;t&mwpfcu
k kd t"duxm; cGjJ cm;pdwjf zm &Si;f vif;azmfjyrSjD irf;&onfvnf;&Sd aeonf/
usrf;awmjfrwfu&k t
f mefukd pwifavhvmolwpfO;D onf olxifjrifouJo
h Ukd r[kwaf omwifjy a&;om;
azmfjyrIuakd wGU&awmhonf/ uJo
h Ukd aom a&;xH;k udo
k Ul taejzifh wpfBurd w
f pfacgufrQ rawGUrBuKH cJ&h ? usr;f awmfjrwf
uk&t
f mefwiG f ,HBk unfcsuq
f ikd &f mtaBumif;t&m? ud,
k u
f siw
hf &m; ydik q
f ikd &f moGeo
f ifcsuf &S&t
d ofEiS yhf wfoufaom
jy|mef;csu?f 'gtf0[fzw
d af c:rI? Bo0g'pum;rsm;? oHa0*&,lp&mtaBumif;? a0zefcsu?f &Iwcf sajymqdrk ?I aBumufpw
d f
udjk zpfapaompum;? jzpfvmrnfh tem*wftaBumif;? tm;ay;pum;? ESpo
f rd phf um;rsm;? ordik ;f qdik &f m? jzpf&yfrsm?
obm0avmuBuD;\wnf&adS erIEiS hf euferJ w
I Ukd uJo
h Ukd aomtaBumif;t&mrsm;udk tBudrBf udrt
f cgcg? xyfwvJv?J
wpfcjk yD; wpfcak zmfjyBuonf/ taBumif;t&mwpfcu
k kd xyfwvJvaJ zmfjyonfvnf;&So
d nf/
taBumif;t&mwpfcu
k akd zmfjyjy;D aemuf aemufxyftaBumif;t&mwpfco
k nf a&muf&v
dS monf/ xkrd w
S pfzef
wwd,taBumif;t&monfvnf; vQyfojywfa&muf&v
dS monf/ wpfcgwpf&H vnf;taBumif;t&mwpfc\
k
pyfBum;wGiftaBumif;t&mwpfcknfa&muf&Sdvmonfvnf;&Sdonf/ ajymqdkolESifhajymcH&olwdkU tBudrfBudrf
tcgcgajymif;vJomG ;onfuv
kd nf;awGU&onf/
ajymqdkaompum;onftcsdeftcgtavsmuftaBumif;t&mrsm;ajymif;vJoGm;onfvnf;&Sdonf/
tcef;u@ESihf aemufqufwt
JG wGuo
f ;D jcm;cGjJ cm;xm;rIr&S?d ordik ;f udak zmfjy&mwGif ordik ;f &Ia'gifyh pkH EH iS rhf [kwyf g/
' e ESit
hf awG;tjrifypkH rH [kw?f vlom;ESio
hf bm0avmuBuD;taBumif;udak zmfjy&mwGif ody b
H mom&yfu azmfjy
avh&adS omenf;rsm;xH;k rsm;uJo
h Ukd r[kw?f vltzGUJ tpnf;taBumif;? Edik if aH &;&m? vlraI &;&mESihf pD;yGm;a&;&m taBumif;
udak zmfjy&mwGif bmom&yfqikd &f m\enf;vrf;yHpk EH iS rhf [kwyf g/ Oya'a&;&mESihf Oya'ynm&Siw
f Ukd \qd&k ;kd yHpk H ESirhf [kwf
ud,
k u
f sifw
h &m;ESiyhf wfoufaomynmay;rIypkH o
H nfvnf; rsufarSmufavmutxdawGU&S&d aom pmayqdik &f m
enf;ay;rIypkH EH iS rhf [kw&f yg/
azmfjycsurf sm;udk awGU&aomolwUkd onf,if;olwUkd tvsO;f u zwf&aI vhvmcJah ompmtkyf wpfwef;yHpk EH iS hf
rwl& rwnfrjidrjf zpfvm&awmhonf/ olwUkd taejzifu
h srf;awmfjrwfu&k t
f mefonf rjyDrajrmufaom? tquf
toG,rf ahJ om? wpfuw
JG pfjym;jzpfaeaoma&;om;csut
f jzpftprStqH;k txdawGUjrifcpH m;&awmhonf/ odUk jzpf vnf;
taumif;jrif&aI 'gifu
h akd usmf raumif;jrifqefUusio
f w
l Udk onf usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd trsKd ;rsKd ;aom a0zefrrI sm;
8

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

jyKcJBh uonf/ ,HBk unfcsufxm;&So


d w
l Ukd onfvnf; ta&;udp udrk sufpyd w
d ef m;ydwf aecJBh uonf/ azmjfyyg
tcsurf sm;udek nf; trsKd ;rsKd ;qifajctrsKd ;rsKd ;jzifrh rd \
d pdwu
f Ekd pS o
f rd chf BhJ uonf/ tcsKd Uyk*Kd vfrsm;taejzifv
h nf; rdrw
d Ukd \
enf;vrf;jzift
h m,wfrsm;\qufE,
G rf u
I kd twkta,mifenf;vrf;jzifh tajz&SmBuonfvnf;&So
d nf/ tcsKd Uonfvnf;
tm,mwfrsm;\a&SUaemufurkd pOfpm;bJ? rdrw
d Ukd \enf;vrf;jzift
h ajcrJph mG oH;k oyf onfvnf;&Sad eygonf/
usr;f pmtkyw
f pftyk u
f kd aocsmpGmodjrifEikd af pzdUk &ef pmzwfow
l Ukd taejzifh ,if;usr;f pmtky\
f &nf&,
G cf su?f
t"duusaomt&if;tjrpfoabmESiAhf [djk yKaomjycsurf sm;udo
k jd rifzUkd ta&;Bu;D onf/ ,if;usr;f \azmfjy oaomyHpk H
ESihf ,if;usr;f wGio
f ;kH pGx
J m;a0g[m&oabmESiw
hf nfaqmufxm; rIuo
kd jd rifatmifjyKzdUk ta&;Bu;D vSonf/ odUk tm;jzifh
0gusjzifw
h nfaqmufxm;aom azmjfycsuf\ aemufzuftajctaeESit
hf aBumif;t&mrsm;onf pmzwfo\
l
rsufpad &SUarSmufwu
G u
f u
G u
f u
G u
f iG ;f uGi;f a&muf&o
dS jd rifvmrnfjzpfonf/
trsm;tm;jzihf uREyfk w
f Ukd taejzifzh wf&aI vhvmaeBuaompmtkypf mwef;rms;\aemufwiG f &Sad eaomazmfjyyg
tcsut
f vufrsm;onf tvG,w
f ulyifojd rifo&d v
dS mavh&o
dS nf/ odUk &mwGif usr;f awmfjrwfu&k t
f mefuakd vhvm
aomolwUdk onf azmfjyygtcsurf sm;udk tvG,w
f ulojd rifvmjcif; r&Syd g/ odUk jzpf vnf; usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd
avhvmolwpfO;D onf rlvuenf;pOftwdik ;f uk&t
f mefuakd vhvmzwf&aI omtcgusrf;\&nf&,
G cf suf? t"du
usaomt&if;tjrpfoabmESiAhf [djk yKaomazmfjycsurf sm;udv
k u
kd rf rSjD zpfae&jcif;jzpfaeonf/ usr;f awmfjrwf uk&t
f mef
\wifjyyHkwifjyenf;ESifh wnfaqmufxm;rIrsm;udk tpdrf;oufouf&Ijrifae&jcif;jzpfayonf/ xdkrSquf
azmfjyxm;csuf\ aemufu,
G t
f aBumif;t&mrsm;onf rsufpad &SUarSmufoUkd 0ifa&mufvmjcif;r&Sjd zpfae&onf/
odUk jzifh tm,wfawmfrsm;twGi;f &Sad eaom ynmomygvSaom [durf ofyv
k rJ sm;twGi;f rStESpo
f m&tcsKd U
wpf0ufuo
kd mvQicf pH m;odjrif&jy;D ? usr;f awmfjrwf\touf0n
d mOftxd 0ifa&muf odjrifru
I rkd rl cHpm;&jzpfaeonf/
usr;f awmfjrwf\tDvid rf yf nmudo
k jd rif&,l odr;f ydu
k Ef ikd jf cif;r&Sb
d /J odjrifp&mtcsKd Uavmufuo
kd mvQi&f ,lEidk cf BhJ uonf/
tcsdKUolwUkd qdv
k Qif usrf;awmfjrwfu&k t
f mefukd yifvQifoo
H ,rsufpjd zifh &Ijrifonft
h xdjzpfvmawmhonf/
odUk vGrJ mS ;aomtod0if&jcif;rSm usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\odjrifp&menf;vrf; zJ[rf v
k u
f &k t
f mefurkd odjrif jzpfonf/
zJ[rf v
k f uk&t
f meftwGuv
f t
kd yfvaS om tcsuftvufrsm;udk rodjrif omodUk jzpf&jcif;jzpfonf/ odUk jzpf
vnf; usrf;awmfjrwfuk&ftmef\t"dy m,fudkzwf&Iaomtcg ,if;olwdkUonf usrf;awmfjrwfuk&ftmef
\azmfjycsufrsm;onf vGifhjyefjzefUBuJaeoa,mifjrifae&jcif;jzpfonf/ rsm;ajrmifvSpGmaom tm,wf
awmfrsm;\qdkvdk&if;t"dy m,fudkvnf; odjrifoabmaygufjcif;r&Sdyg/ tm,wfawmf\awmufyaom
tvif;a&mifyrmazmfjycsufrsm;onf olwdkUtzdkU tquftpyfr&SdaomodjrifrIudk cHpm;&awmhonf/
rsm;ajrmif v S a omtm,wf a wmf u azmf j yonf h t aBumif ; t&mES i f h w if j yrI y H k p H u d k rod j rif & vnf ;
t"dy m,ftodtjriftrSefudk vTJrSm;aomtodudkjzpfay:apygawmhonf/ xdkrSwpfzefaemufcHtaBumif;
t&mrsm;udkrodjrif& vnf; BuD;rm;vSaomvTJrSm;csufrsm;udk odjrif&awmhonf/
-usrf;awmjfrwfu&k t
f mefonf b,fuo
hJ Ukd aomusrf;vJ/
-usr;f awmfjrwfvo
l m;wdUk xHusa&mufvmjcif; tcsut
f vufEiS hf usr;f awmfjrwf\wnfaqmufrI onfb,fvv
kd /J
-usr;f awmfjrwfuazmfjyaom taBumif;t&mubmvJ/
-usr;f awmfjrwf\wifjyaqG;aEG;rIonf b,ftwGuv
f /J
-t"duusaom b,ftcsuaf y:wGit
f ajccH rsm;ajrmifvpS mG aomtrsKd ;rsKd ;aomtaBumif;t&mrsm; &Sad eygovJ/
-usr;f awmfjrwfonf ol\azmfjycsuu
f kd rnfonfo
h ufaoom"uESihf taBumif;jzpf&yfrsm;jzifh oufaojyKovJ/
uJo
h Ukd aom ar;cGe;f tcsdKUrsm;&Sad eygonf/ usrf;awmfjrwfu&k t
f mefukd avhvmaomol wpfO;D onf
uJo
h Ukd aomar;cGe;f rsm;\ tajzudv
k ,
G u
f &l iS ;f vif;aomenf;vrf;rsm;jzifh tpyxr wnf;uodjrifc&hJ vQif
rsm;ajrmifvSpGmaomtcuftcJrsm;udk wdrfa&SmifEdkifvdrfhrnfjzpfonf/ ,if; oltwGufusrf;awmfjrwfudk
odjrifatmifjyKEdik af om zJ[rf v
k u
f &k t
f mef\vrf;aBumif;onf us,fjyefUpGm &Sad ernfjzpfonf/
9

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

usrf;awmfjrwfuk&ftmefudk vlwdkUa&;om;jyKpkaomyHkpHjzifha&;zGJUxm;rIudk odjrifvdkaomolonf


vGrJ mS ;aomvrf;aBumif;ay:wGif avQmufvrS ;f aeouJo
h Ukd jzpfaernf/ olUtwGuf tajz&Smrodrjrif jzpf&jcif;rSm
uk&t
f mef\wnfaqmufru
I rkd odjrif&jcif;aBumifjh zpfonf/ ,if;olonf usr;f awmfjrwf uk&t
f mefuakd vhvm&mwGif
bmomw&m;wpfct
k aBumif;udk zwfcsifvakd omtmodooabmaBumifh jzpfonf/ ,if;oltzdUk ol\todwiG f
usr;f pmtkyEf iS b
hf moma&;taBumif;onf&afdS eonf/trsm;tm;jzifv
h nf;bmoma&;taBumif;udk usr;f pmtkyw
f iG f
om&SmBuHavh&adS eBuonf/ ol\tjzpfu wpfcgurQ ra&mufao;aomae&m|meodUk vlprd ;f wpfO;D a&mufjyD;
w0Jv,fv,fjzpfae&ouJo
h Ukd yif odUk rjzpf &avatmifxo
kd t
l aejzifh ol\oGm;a&mufrnfh ae&m|meDtaBumif;udk
rlvuwnf;uavhvmjyD;om jzpfae&rnfjzpfonf/
uJo
h Ukd yifusr;f awmfjrwfu&k t
f mefuakd vhvmolwpfO;D onf usr;f onfurmay:&Srd nfonfh usr;f pmtkyf
ESirhf Q rwl/ wpfrx
l ;l jcm;aomwnfaqmufr?I acgif;pOf? taBumif;t&mESiahf &xH;k zGUJ rIrsm;jzifw
h nf&adS eonfukd
odjriftyfonf/ avmuBu;D &Spd mtkyyf pk H EH iS v
fh w
l Uk d\todwiG w
f nfaqmufxm;aompmtkyyf pk H w
H nf&rd S o
I nf usr;f awmfjrwf
uk&t
f mefuo
kd jd rifatmifjyKa&;wGif rnfoUkd rQtaxmuftul rjyKEkid yf g/ odUk jzpf uk&t
f mefuakd vhvmolwpfO;D onf
yxrtaejzifrh v
l u&Sad eaompmtkyw
f nf&rdS I yHpk t
H pGjuckd Rw,
f &l rnfjzpfonf/ odUk jzifu
h sr;f awmfjrwf uk&t
f mef
\xl;jcm;vSaom tHb
h ,
G &f m odjrifru
I ckd pH m;odjrif7rnfjzpfayonf/

(1) usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\ tajccHt&if;tjrpf tMumif;t&mrsm;/
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd avhvmolwpfO;D onf yxrOD;qH;k taejzifu
h sr;f awmfjrwfu&k t
f mef \t&if;
tjrpfoabmudo
k jd rifzUkd vdt
k yfonf/ usr;f awmfjrwfut
kd aumif;qH;k aom odjrifatmif jyKap&ef tDrmef,BkHunfjcif;
&Sdonfjzpfap? r&Sdonfjzpfap? usrf;awmfjrwfudk ydkUcscHcJh&aomyk*dKvf wrefawmfjrwfrk[r'f(qG)u
odjrifoabmaygufouJo
h Ukd oabmaygufc,
H &l ef ta&;BuD;vSonf/ tcsufEiS phf yfvsOf;aom atmufyg
wdUk udo
k abmaygufem;vnfzUkd vdt
k yfonf/
(u)
tvm[ft&Sijf rwfonf obm0avmuBuD;wpfcv
k ;kH udk zefqif;arG;jrLjyKpkysKd ;axmifaomt&Sif jzpfonf/
tvm[ft&Sifjrwfonf t&mtm;vHk;udkpdk;ydkifawmfrlaomt&Sifvnf;jzpfonf/ tvm[f ydkifqdkifaom
obm0avmuBuD;\tpdwftydkif;teuf yx0DajrBuD;wGif vlom;udkarG;jrLzefqif;apcJhonf/ vlom;
udo
k jd rifwwfaomtod? qifjcifwwfaomtod? oH;k oyfojd rifatmifjyKaomtod wdUk udk ay;tyfco
hJ nf/
aumif;jcif;ESifhqdk;jcif;udkcGJjcm;wwfrI? t&m0wKwdkUteuf BudKufESpfouf&m udka&G;cs,fydkfifcGifh? oHk;pGJ&m
wGiBf udKufEpS o
f ufovdk oH;k pGEJ ikd cf iG w
hf Ukd udak y;tyfum yx0DajrBuD;udq
k ufcH aomcvDzmtjzpfcefUtyfco
hJ nf/
(c)
odUk cefUtyfcsed w
f iG f vlom;wdUk u
k d obm0avmuBu;D ESih f vlom;wdUk \t&Sio
f cifonf tvm[ft&Sijf rwf
omvQijf zpfaBumif;[laomtodukd oabmaygufatmifyUkd csay;cJo
h nf/ tvm[f \ydik pf ;dk aom obm0avmuBu;D
wGif rnfou
l rQtcsKyftjcmtmPmydik q
f ikd jf cif;r&S?d xdrk Qru wpfO;D udw
k pfO;D uRefjyKjcif;vnf; rjyKtyfay/
odUk jzpf tvm[ft&Sijf rwfrt
S ytjcm;rnfow
l pfO;D wpfa,muf \trdeUf udk b0vrf;nTecf suftjzpf vufcjH cif;
rjyKEdik af y/ rnfou
l rQ vlom;wdUk \t&Sio
f cifr[kwf ouJo
h Ukd ,if;olwUkd udq
k nf;uyfu;kd uG,jf cif;rjyKtyf/
avmuBuD;odUk vlom;wdUk udv
k yk yf ikd cf iG hf ay; apvTwjf cif;onf owfrw
S x
f m;aomumvtwGi;f qef;ppfr?I
ppfaBumjcif;wpf&yf[krSwf,l&rnf/ ,if;aemufydkif;wGif tvm[ft&Sif\txHawmfodkU vlwdkUjyefvnf
a&muf7rdS nfjzpfonf/ xdpk Ofumv vlom;wkUd teuf atmifjrifr&I olEiS hf &I;H edrchf &hJ olwUkd udck jJG cm;Edik rf nfjzpfonf/
avmuBuD;wGit
f vm[ft&Sijf rwf\oabmwlnrD u
I kd b0&nfreS ;f csuftjzpfcsrSwo
f w
l Ukd onf avmuESihf
wuGtmac&wf\xm0&b0wGif om,mrIESifhjynfhpHkrIwdkUudk cHpm;&rnfjzpfonf/ qdk;,kwfolwdkUurl
olwUkd \qd;k ,kwrf aI Bumifh avmuBuD;wGif rjidrrf oufaomtajctae? y#dyursm;udBk uHK&rnf jzpfjyD;?
10

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

tmac&wfavmuwGiv
f nf; avmubBuD;\jypfr&I v'fukd cHpm;um'kuE iS Bhf uHKawGU&rnf jzpfonf/
(*)
odkUaomowfrSwfcsufrsm;udkjyvkyfjyD; tvm[ft&Sifjrwfonf vlom;wdkUtm; yx0DajrBuD;
ay:wGifae&may;cJhonf/ pOD;vlom;tm'rfwdkUZeD;armifESHtm; ol\rsdK;qufudk azmfjyygtodudkxyfqifh
ay;&efrSmBum;cJhonf/ pOD;vlom;wdkUonf rdkufrJaomynmacgif;yg;rIBum;rS aygufzGm;vmjcif;r[kwf?
tvm[ft&Sijf rwfonfow
l Ukd udk yx0DajrBuD;ESiq
hf ufE,
G af om todrsm;udrk ;D armif;xd;k jycJjh yD; jzpfonf/
olwUkd onf tajctaetrSeEf iS phf yfvsO;f jy;D jynf0h aomtod&cdS BhJuonf/ olwUdk onf b0wnfaqmufrEI iS phf yfvsO;f aom
vrf;nTecf sufw&m;udv
k nf;odjrifBuonf/olwUkd twGub
f 0wnfaqmufrv
I rf;pOfonfum; tvm[ft&Sijf rwf
udo
k mvQif qnf;uyfem;cHrI tp vmrfyifjzpfonf/ olwUkd onfow
l Ukd \rsdK;qufukd toduykd Ukd cscJBh uonf/
odUk &mwGif tcsed Bf umjrifv
h monf ESit
hf rQ vlom;rsKd ;EG,0f ifwUkd onf ,if;b0wnfaqmufrv
I rf;pOfukd aoGz,fum
rSm;,Gi;f aom enf;vrf;rsm;udt
k oH;k jyKcJv
h mBuonf/ olwUkd taejzifh arhavsmjh cif;vnf;&So
d vd?k wrifoufouf
z,fcsjcif;vnf;jyKcJBh uonf/
vlom;rsKd ;EG,0f ifwUkd onfobm0avmuBuD;&St
d &mrsm;udk olwUkd pdwu
f ;l jzift
h oQio
f cif tjzpfowfrw
S f
ud;k uG,cf BhJ uonf/ olwUkd onf tvm[fuay;xm;aom rlvtDvrf w
f iG f vlwUkd \ ,Hrk mS ;oHo,t,ltqrsm;?
oabmw&m;rsm;ESi'hf etjrifrsm;udk a&mfaESmumrsm;ajrmifvpS mG aom,HBk unfcsut
f ,lrsm;udk zefw;D ,lcBhJ uonf/
olwUd k onf tvm[ft&Sijf rwfuowfrw
S af y;xm;aomud,
k u
f siw
h f &m;ydik q
f ik d &f musi0h f wfrsm;udpk eG Uf vw
T jf y;D ? rdrw
d Uk d \pdwf
uapcdik ;f aomtmomqEaemufoUkd vdu
k cf &hJ m?avmuBu;D onftrke;f yGm;&mae&mjzpfvmjy;D vlUavmuBu;D onfjird o
ufrI uif;rJah omrD;avmifjyiftjzpfoUkd a&mufc&hJ onf/
(C
tvm[ft&Sijf rwfonf vlom;wdUk tm;vkyyf ikd cf iG t
hf cGit
hf a&;udak y;xm;onf/ odUk jzpf vnf;vlom;wdUkd tm;
twift"renf;vrf;jzifh tvm[ft&Sifjrwfjzpfapvdkaom taetxm;udk ra&mufapbJ? vlom;
wdUk tm;BudKufEpS o
f uf&m vrf;aBumif;udak &G;cs,af pcJo
h nf/ vlwUkd tm;olwUkd \vky&f yfEiS yhf wfouf owfrw
S x
f m;
aomtcsdeu
f mvudk owfrw
S af y;xm;jyD;jzpfonf/
tvm,ft&Sifjrwfu vlom;wdkUtm;tcGifhta&;ESifh vkyfydkifcGifhrsm;udk owfrSwfay;tyfjyD;aemuf
vlom;wdUk \,d,
k iG ;f aeaom tajctaeudjk yefvnf jyifqifay;Edik pf rG ;f &So
d uJo
h Ukd tvm[f\Oya'udck sKd ;azmufow
l Ukd udk
jyif;xefaomjypf'Pfrsm;ay;Edik yf gonf/ odUk &mwGif tvm[ft&Sijf rwfonf odUk jyif;xefaomta&;,lru
I rkd jyKyg/
wrefawmfrsm;udk vlom;wdUk twGi;f rS vlrsm;udt
k oH;k jyKum vrf;rSezf ufoUkd zdwaf c:cJo
h nf/ ,if;yk*Kd vfwUkd onf
tvm[ft&Sifjrwf\trdefUudk woa0rwdrf;vdkufem&kHru tpOftNrJ tvm[fodpdwfvnf;&Sdoljzpfonf/
,if;wrefawmfwUkd onf twdwu
f mvrSp vlom;wdUk tm; vrf;rSezf ufoUkd zdwaf c:cJo
h nf/
(i)
wrefawmfwUkd onf vlrsKd ;toD;oD;ESihf a'otoG,o
f ,
G w
f Ukd wGif olwUkd \wm0efux
kd rf; aqmifco
hJ nfrmS
ESpfaygif;axmifcsdD BumcJhjyD;jzpfonf/ ,if;axmifaomif;ruwrefawmfwdkU\ vrf;pOfonfwpfckwnf;
aomvrf;pOfjzpfonf/ olwdkU\zdwfac:rIonfvnf; wpfckwnf;jzpfonf/odkU&mwGif vlom;wdkUteuf
rsm;jym;pGmaomolwUkd onf ,if;wrefawmfwUkd \ay;tyfaomtodEiS hf wm0efuv
kd spfvsL&Ico
hJ nf/ zdwaf c:rIrsm;
udjk iif;qefcBhJ uonf/ ,if;wrefawmfwUkd ,laqmifvmcJah om tvm[ft&Sijf rwf\vrf;nTef csufusrf;*efuykd if
olwUkd tvdu
k sjyKjyifajymif;vJapcJo
h nf/
(p)
azmfjyyg wrefawmfwUkd \tcsKyftm;jzihf aemufq;kH wrefawmfjzpfonfh rk[r'(f qG)tm; wm0efay;
umvlom;wdUk tv,fwiG f apvTwcf o
hJ nf/ wrefawmfr[
k r'(f qG)onfvnf; twdwu
f mv uyk*Kd vfx;l
wrefawmfjrwf\wm0eftwdkif; tvm[ft&Sifjrwf\vrf;nTefcsufusrf;udkvlom;wdkU tm;ydkUcscJhonf/
,if;vrfneT cf sufusrf;udk usrf;jrwfu&k t
f mef[ak c:onf/ usrf;jrwfu&k t
f mef tm;jzifh vlom;wdUk tm;
wrefawmfjrwfr[
k r'(f qG)onf vrf;rSeb
f ufoUkd zdwaf c:cJo
h nf/
(2)
usrf;jrwfuk&ftmef\ t"dutaBumif;t&m? t"duusaomzdwfac:cH&ol jzpfonfudkem;vnf
11

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

vG,jf yD;jzpfvrd rhf nf/ usrf;awmfjrwf\t"du&nf&,


G cf &H olonf rnfojl zpfoenf;/
usrf;jrwfuk7ftmef\t"duuszdwfac:cH&olrSm vlom;jzpfonf/ usrf;awmjrwfuk&ftmef
wGifvlom;wdkUtaBumif;yg&Sdonf/ vlom;wdkU\vrf;vTJvrf;rSm;odkUa&mufaeaomtjzpf? vlUb0qdkif&m
\vTrJ mS ;aeaomt,ltq? xifa,mifxifrmS ;pdw?f pdw\
f aemufoUkd vdu
k yf gu wufrufr\
I aus;uRef jzpfaejcif;?
,if;wdUk aBumifh BuKH awGUae&aom tjzpfq;k d rsm;azmfjyxm;onf/ tvm[ft&Sijf rwfonf vlom;wdUk tm;yx0DajrBu;D udk
qufco
H t
l jzpfapvTwcf sdew
f iG f vlom;wdUk twGut
f aumif;qH;k aom b0wnfaqmufa&;vrf;aBumif;onf
tvm[ft&Sijf rwfcsrSwaf y;aom vrf;nTecf sufw&m;yifjzpf aBumif;qdck jhJ yD;jzpfonf/ odUk &mwGif vlwUkd onf
,if;tcsufut
kd pOftNrJvspfvsL&IcBhJ uonf/ tajccH usaomtcsufupkd NJG rJpmG qifjcifjyD;aemufusrf;jrwf
udak vhvmygu ,if;onfvo
l m;wdUk \vdt
k yfcsuf ESijhf zpfoifah omtcsufrsm;udk pkpnf;xm;aom pmpkjzpf
aBumif;odjrifEifkd rf nfjzpfonf/

(3)

usrf;jrwfu&k t
f mef\ 'g0ofzw
d af c:rI\0ef;usifrsm;?

usr;f jrwfu&k t
f mefonf vlwUkd a&;om;jyKpkaom vlvyk u
f sr;f yHpk rH [kwyf g/ usr;f jrwfu&k t
f mef \yHpk o
H nf
a&;om;[efr[kwfbJ? a[majymrI[efjzpfaBumif;odxdkufayonf/ usrf;jrwfuk&ftmef onfvkIyf&Sm;rI
wpfcEk iS t
hf wlqif;oufvmcJjh yD; ,if;vIy&f mS ;rIumv 23-ESpw
f mumvudjk cHKikx
H m;onf udak wGU&onf/ ,if;
23-ESpw
f mumvwGif BuKH awGUcJ&h aomtaBumif;t&mrsm;ESihf rSww
f ikd t
f oD;oD; \vdt
k yfcsuf udjk znfq
h nf;ay;cJah om
vrf ; nT e f c suf j zpf o nf / qd k c J h o nf h t wd k i f ; ,if ; onf a &;om;[ef r [k w f zd w f a c:cH & ol w d k U twG u f
oifwef;ydUk cscsujf zpfonf/ odUk jzpf usr;f jrwfonfa[majymol wpfO;D uxyfwvJvJ ydUk cs&iS ;f vif;onfyh pkH jH zpfaeonf/
odUk &Si;f vif;&mwGif pmoifom;wdUk em;rvnf r&Si;f rvif;jzpfaecdu
k q
f &morm;u trsKd ;rsKd ;tzHzk o
kH ufaoom"u
ESi&hf iS ;f jyonft
h oGiyf ifjzpfonf/ enf;vrf;rsdK;pHOk yrmtoG,o
f ,
G ?f [efyeftrsdK;rsdK;jzifh &Si;f jyonft
h wGuf
pmoifom;wdUk \pdwEf v
S ;kH wGif ,if;taBumif;t&monfpNJG rJomG ;&awmhonf/
tvm[ft&Sifjrwfonf wrefawmfjrwfrk[r'f(qG)tm; apcdkif;vsuftma&Asa'o&Sdru mjrdKU
0ef;usi&f v
dS rl sm;rSp tp vmrfvyI &f mS ;rIukd pwifapcJo
h nf/ vIy&f mS ;rItwGuf vdt
k yfaomtcsuf tvufrsm;
udkvnf;ay;cJhonf/ odkUay;tyfcJhaomtcsuftvufrsm;rSm t"dutm;jzifh azmfjyjyD; jzpfaom
tcsufBuD;(3)csufjzpfonfudkawGU&rnfjzpfonf/ azmfjyygtajccHoHk;csufudk rdrdwdkU\tod wGifxm;&Sdum
usr;f awmfjrwfu&k t
f mef udak vhvmygvQif usr;f ygtcsut
f vufEiS w
hf nfaqmufxm;rIonf ,if;\t"duusaom
azmfjycsufrsm;udkvHk;0O HkvGJrSm;jcif;r&SdbJ? twdrftapmif;rJhpGm tprStqHk;txd usrf;\t"duausm&dk;udk
tajcchaBumif; awGUjrif&rnfjzpfonf/ vnfpw
JG efqmwpfcw
k iG af usmufoyH wjrm; toD;oD;wdUk cdik cf ahH om
taetxm;jzifch s,foxm;ouJo
h Ukd yifjzpfaeonf/
usr;f awmfjrwfwiG f rd;k aumif;uifEiS yh f x0DajrBu;D \taetxm; vlom;wdUk uzk d efqifjcif;? obm0avmuBu;D
\eufeJvSaomjzpfpOfudkazmfBuL;azmfjyxm;rI? twdwfumvu&SdcJhaomvlom; rsdK;EG,fwdkU\taBumif;?
vlUtzGUt
J pnf;0ifwUkd \rd&d ;kd zvm;xH;k pHEiS q
hf nf;uyfru
I ,
kd u
f sifw
h &m;ESiv
hf yk f aqmifcsufrsm;ESiyhf wfouf a0zefr?I
aovGefjyD;aemuftjcm;zufrnftjzpftysufrsm;ESifhwpfuG rsm;ajrmif;vSpGmaomtaBumif; t&mrsm;
udo
k ufaoxm;azmfjyonfuakd wGU&onf/odUk &mwGi,
f if; azmfjycsufrsm;onfoufqikd &f mbmom&yf qdik &f m
aA'ynmr[kwyf g/
onfezfpv
k t
f rf&ED iS yhf wfouf jy;D vlom;wdUk \rSm;,Gi;f aomvkyaf qmifcsurf sm;udk yaysmufomG ;atmifjyKjy;D
vlom;wdUk udt
k oday;onfrmS obm0r usaomtjzpfEiS jhf zpfpOfaBumifjh zpfay: vmrnfrmS ;,Gi;f aomvky&f yf
\&v'fujkd rifapjcif; yifjzpfonf/ usr;f awmfjrwfu&k t
f mefonfobm0usaom vkyaf qmifrzI ufoUkd zdwaf c:onf/
12

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

,if; \&v'fonfaumif;jrwfaomjzpfxeG ;f vmaprIyifjzpfonf/


odUk jzpf vnf; usrf;awmfjrwfonf t&mwpfcu
k akd zmfjyaqG;aEG;&mwGif avhvmoltwGuf vdt
k yfaom
tajcabmif c wf x m;rI a y:wG i f j zpf o nf / xk d r S w pf z ef r vd k v m;tyf a om tusd K ;r&S d a om taBumif ;
t&mrsm;ud k a qG ; aEG ; jcif ; rjyKyg/ t"d u usaomtajccH t csuf r sm;ud k a zmf j yjyD ; ? ,if ; onf 'gtf 0 [f
zdwaf c:rIu0kd ikd ;f &Hxm;onfuakd wGUjrifEifkd o
f nf/usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\azmfjyaqG; aEG;csuEf iS hf wnfaqmufzUJG pnf;rIukd
od&adS p&efavhvm olwpfO;D onf yxrtaejzif,
h if;tm,wfus a&mufpOf umvtajctaeudk aocsmuse
pGmodjrifzUkd ta&;BuD;vSonf/
usr;f awmfjrwfu7k t
f mefonf tvm[ft&Sijf rwftxHawmfrw
S refawmfjrwfxo
H Ukd wpfpw
k pfv;kH wnf;us
a&mufvmaomvlvyk u
f sr;f uJo
h Ukd r[kwyf g/ ,if;usr;f udv
k w
l Ukd pyfBum;wGif a0iSvsu?f usr;f udzk wf&jI y;D ,if;twdik ;f
b0wnfaqmufyg[k nTefBum;jcif;yHkpHr[kwfyg/ usrf;awmfjrwfonf vlwdkUa&;om;jyKpkxm;avh&Sdaom
usr;f yHpk v
H nf;r[kwyf g/ vlvyk af &;om;xm;usr;f \yHpk yH ged'gef;? pmud,
k ?f ed*;kH yHpk EH iS hf pmcs,o
f xm;jcif;vnf;r[kwyf g/
odkUjzpf vnf; vlvkyfusrf;ESifhrwlaBumif; qdk&jcif;jzpfonf/
usrf;awmfjrwfuk&ftmefonf tvm[ft&SifjrwftxHawmfrS tma&Asma'o&Sdru mjrdKUawmf
wGiaf exdik o
f nf/ yk*Kd vfx;l rk[r'(f qG)tm; wrefawmftjzpfcefUtyfum wm0efay;cJjh cif;jzpfygonf/ rk[r'f
ociftm;ol\vlUtzGJUtpnf; uk&dkuf&SfEG,f0ifwdkUudktpjyK usrf;awmfjrwfuk&ftmefbufodkU 'gtf0[f
zdwaf c:rIjyKapjcif;jzpfonf/ ,if;wm0efay;csed w
f iG f tvm[ftxHawmfrS wrefawmfjrwftm;atmufyg vrf;nTef
csuf(3)&yfukd txl;jyKvkyaf qmifapcJjh cif;jzpfonf/
(u)
wrefawmfjrwfrk[r'f(qG)tm; ynmay;rI\BuD;rm;vSaomwm0eftwGuf vdktyfaomjyifqif
rIEiS zhf w
d af c:rIypkH t
H wGuu
f ,
kd w
f ifkd u
f ,
kd u
f saqmif&u
G af pcJo
h nf/
(c)
vlom;tm;vHk;udk ]ezfqlvftrf&D} pyfvsOf; rlvu&Sdaeaom xifa,mifxifrSm;vrf;vGJae
aomt,l0g't,ltqrsm;udk y,fjzwfa&;ESifhtjzpfrSefESifhtrSefw&m;udk &Sif;vif;azmfjya&;wm0efudk
xrf;aqmifaponf/
(*)
aumif;jrwfaom vkyfief;&yfzufodkUzdwfac:jcif;ESifh tvm[ft&Sifjrwf\vrf;nTefcsufw&m;
usrf;awmfjrwfu&k t
f mefuzGiq
hf jkd yoaom ud,
k u
f sifw
h &m;qdik &f mudjk yojcif;? ,if;udu
k sifo
h ;kH xm; jcif;tm;jzifh
vlom;avmuwpfcv
k ;kH pdak jyom,mat;csrf;rIukd vufawGUjyojcif;/
tpOD;umvwGif usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\zdwaf c:rIonf ao;i,faom0gus zGUJ pnf;rIjzifph wifco
hJ nf/
zdwaf c: aompum; onf em;axmifow
l Ukd tzdUk csKd omaompum;? xufjrwf aomwifjyrIEiS ,
hf if;vlUtzGUJ tpnf;
0ifwUkd \ vlaerIpepf\pum;twdik ;f ta&mifq;kd wifjyjcif;jzpfonf/ ,if;azmfjyaompum; udBk um;&olwUkd tzdUk
pdwfESvHk;twGif;pdrhf0ifoGm;apcJhonf/ uk&ftmef\pum;udkBum;&olwdkU\em;onf ,if;zufodkUygvmonf/
csdKomaompum;oHaBumifu
h &k t
f mef zufoUkd rvSnb
hf rJ aeEdik af tmifjzpfaeonf/
azmfjywifjyaomop mw&m;pum;onf wduscdkifNrJvSaomtrSefw&m;oufaoESifh cdkifchHvS
aomom"ursm;onf xdak 'ocHwUkd em;vnfv,
G af omolwUkd jrifawGUae&aomjrifuiG ;f jzpf&yfrsm; jzpfaeonf/
olwUkd \ordik ;f jzpf&yf? olwUkd \"avhx;kH pH? olwUkd \aeUpOfawGUjrifae&aomjzpf&yfrsm;udk usr;f awmfjrwfu&k t
f mefwiG f
awGUjrifc&hJ onf/ xdrk Qru olwUkd \,HBk unfcsufqikd &f mESihf ud,
k u
f sifh w&m;ydik q
f ikd &f m ysufu,
G rf t
I aBumif;
udv
k nf; usr;f awmfjrwfwiG jf rif& olwUkd tzdUk vufrcHbrJ aeEdik f atmifjzpfc&hJ onf/'g0ofzw
d af c:rI\tpOD;umvonf
5-ESpef ;D yg;rQ Bumanmif;cJ&h onf/ ,if;umvwGif ydUk csjzefUcsDraI Bumifh vlUtzGUJ tpnf;twGi;f yHpk (H 3)rsdK;toGif
vltyk pf rk sm;&Sv
d mcJyh gonf/
(1)
'g0ofzw
d af c:rIukd trSew
f &m;ud&k mS BuHaeaomvltcsdKUu vufcu
H m ]tGro
rf q
l m avrm[f}
vl U tzG J U tpnf ; 0if r sm;tjzpf c H , l c J h B uonf / ,if ; yk * d K vf w d k U onf rl v uwnf ; u &d k ; om;
13

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

ajzmifrh wfaomolwUkd jzpfBuonf/


(2)
vl t rsm;pk o nf u d k , f u sd K ;pD ; yG m ;twG u f v nf ; aumif ; ? ynmacgif ; yg;rI a Bumif h v nf ; aumif ; ?
rdrw
d Ukd \rd&;kd zvm;"avhx;kH pHurkd pGeUf y,fEikd f vnf;aumif;? wrefawmfjrwf\'g0ofzw
d af c:rIukd qefUusicf BhJ uonf/
(3)
uk&u
kd &f w
fS Ukd \ru mjyify&Sad 'orsm;wGif wrefawmfjrwf\opfviG af omzdwaf c:rIonf us,jf yefUxda&mufum
tp vmrfa'oemawmfonf a0;vHaoma'otxda&muf&cdS &hJ onf/
usr;f awmfjru
f &k t
f mef\zdwaf c:oifjyrIurkd u m;om;uk&u
kd &f w
fS Ukd omru tma&Asm t0Sr;f &Srd v
l u&Scd ahJ om
,HBk unfcsuEf iS t
hf wdwu
f mv\&dik ;f pdik ;f vSaom "avhuq
kd ufvufwnf&dS vdak omolwUkd onf wrefawmfjrwfEiS hf
rGwfpvifrfvltpkta0;udkvHk;0yaysmufoGm;onfhtxdwdkufcdkuf cJhBuonf/ usrf;awmfjrwfuk&ftmef\
zdwfac:wifjycsufudk olwdkUtaejzifhzsufvdkufzsufpD;yaysmufonftxddjyefvnfwdkufcdkufcJhBuonf/
odUk aomwdu
k cf u
kd rf u
I kd enf;vrf;rsdK;pHo
k ;kH pGu
J mtoH;k cscJh Buonf/
vdrn
f maompum;jzih0f g'jzefUcJBh uonf/ pGypf rJG rI sKd ;pH?k oHo,0ifrrI sm;ESiahf pm'ursKd ;pHu
k kd vlyed w
f Ukd pyfBum;wGif
usrf;awmfu&k t
f mefuekd m;,ljcif;r&Sadf tmif pnf;&ko
H rd ;f oGicf BhJ uonf/ wrefawmfjrwfr[
k r'Ef iS hf vlwUkd pyfBum;
olwdkUtaejzifh BuD;rm;aomtwm;tqD;udkwnfaqmufcJhBuonf/ wrefawmfjrwf\zdwfac:rIpum;onf
omrmefvw
l Ukd \em;0odUk a&mufroGm;apzdUk ydwq
f Ukd rIrsdK;pHu
k kd vnf;jyKcJBh uonf/
twm;tqD;jyKaerIpyfBum; tp vmrfudkvufcHvmBuaom op m0g'DwdkUudkenf;rsdK;pHkjzifh
nSOf;yrf;ESdyfpufrIrsm;? rw&m;aomenf;vrf;tm;jzifhaBumufpdwf0ifatmifjyKcJhBuonf/ ,if;op m0g'D
wdUk udpk ;D yGm;a&;tajctaet&vnf;aumif;? vlrq
I ufqaH &;e,fy,fwiG v
f nf;aumif;? evHrxlEikd af tmif pdw"f mwf
ppfqifa&;jzifh ajcmufveS Uf cJBh uonf/ odUk nSO;f yrf;ESyd pf uf'u
k a y;rIonf aemufq;kH tDrmefuo
kd uf0if,BkH unfaom
op m0g'Drw
G pf vifrw
f Ukd udk ae&yf|meDupkd eG Uf vTwu
f mtmz&duwdu
k &f dS tAdqeD ,
D mEdik if zH ufoUkd cdv
k aIH e xdik af p&
onf txdjzpfc&hJ onf/
tp vmrfudkouf0ifvufcHvmBuaom olwdkUonfaemufqHk;wGifr'DemjrdKUawmfodkU[d*s&of
jyKxGufvmcJh&onf/ cufxefaomqefUusifaerIpyfBum;wGif tp vmrfonfvlUabmiftzGJUtpnf;
twGi;f odUk xd;k azmuf0ifa&mufEikd cf BhJ uonf/ ru mjrKd UawmfwiG t
f p vmrfuv
kd ufcaH omolr&Sad om rdom;pk[l r&Syd g/
tdrw
f ikd ;f rdom;pkwikd ;f wGif tp vmrfuv
kd ufcaH om op m0g'DwUkd &Sad ejyD;jzpfonf/ tp vmrfuq
kd efUusifaeBu
aomjyifxef;onfah cgif;aqmifow
l Ukd wrefawmfjrwftm;a'goxGuf trke;f &Sm&jcif;taBumif;wpfcu
k olwUkd \
om;orD;rsm;? wlwrl rsm;? nDtpfuakd rmifErS rsm;? aqGrsdK; om;csif;rsm;wGif tp vmrfupdr0hf ifaeBujyD;jzpf yif?
,if;olwUkd onf tp vmrftwGucf w
H yfyrm rmrmrwfrwf&yfwnfaeBujyD;jzpfonf/
xl;jcm;vSonft
h csuw
f pfcu
k tp vmrfuv
kd ufcv
H mBuaomolwUkd onfrv
l *s[v
D ,
D mof acwfumv
uwnf;u vlUtzGJUtpnf;\*kPfoa&&SdvS onfhynmwwftvGm0ifrsm;jzpfBuonf/ olwdkUtaejzifh
usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\vrf;nTecf suw
f &m;udzk wf&aI vhvm vdu
k af omtcg? ydrk kd yifxeG ;f awmufaomud,
k u
f sihf
w&m;aumif;vSaom? BuHhBuHhcHaompdwf"mwf&Sd Buaomvlom;rsm;jzpfvmBuonf/ odkUjzpf vnf; ,if;yk*dKvf
wdUk \zdwaf c:rI 'gtf0g[fuu
kd rmv
h o
l m; wdUk uvufrcHEikd af omtaetxm;r&Scd yhJ g/ vlwUkd onfow
l Ukd \zdwaf c:
rIzufoUkd qGyJ gvmcJBh uonf/
jyif;xefvSaomcufcJvSonfhtcsdeftcgwGif tvm[ft&Sifjrwfuol\wrefawmfjrwftm;
vdt
k yfonftavsmuf? tajctaetvdu
k f usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\vrf;nTecf sut
f m,wfrsm;udk csay;cJo
h nf/
,if;tm,wfawmfwUkd \jyif;xefyu
kH tDrmefupkd wif,BkH unfvmolwUkd udk olwUkd twGut
f "duvdt
k yfaeaom
wm0efudkazmfjyxm;onf/ ,if;olwdkUwGif tzGJUtpnf;yHkpHwnfaqmuf rItodtjrifudkjzpfapcJhonf/
,if;olwUkd udo
k uf0g[fwnf;[laom rnfonfv
h yk &f yfurkd qdjk yKvkyv
f Qif tvm[ft&Sijf rwfuodonf[q
k &kd aom
tvm[fopd w
d u
f jkd zpfay:apcJyh gonf/ aumif;jrwfaomvlrI qufqaH &;enf;pOfEiS hf ud,
k u
f sifw
h &m;ydik q
f ikd &f m\
14

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

xl;uJjrifjh rwfru
I kd ynmay;cJo
h nf/ 'dief zf ufoUkd vltrsm;tm;zdwaf c:onfh 'gtf0[fenf;pOfujkd yocJo
h nf/
atmifjrifjzpfxeG ;f vmrnfh edrw
d v
f uPm ESiahf tmifjrifrt
I wGu*f sE ofock udck pH m;&rnh&f vm'fuakd y;jcif;jzifh
tm;ay;jrS i f h w if j cif ; ud k j yKcJ h o nf / ol w k d U ud k a vmuwG i f B uH K awG U ae&onf h j yoem&yf r sm;ud k *sD [ m['f
&kef;uefvIyf&Sm;jcif;enf;jzifh&,lapcJhonf/ odkUjzpf vnf; BuD;rm;vSaomrkefwdkif;ESifh 'kuyifv,f
udjk zwfausmfjyD;&ifqikd Ef ikd af omtm;rmef owEd iS phf rG ;f tm;udjk zpfay:apcJyh gonf/
aemufwpfzufwGif tp vmrfudkqefUusifaeBuolrsm; vrf;rSefudkrsufESmvTJaeBuolrsm;ESifh
ajymif;vJjzpfxGef;aeaomtajctaet&yf&yfudkr&IjrifbJ tdyfarmusaeaomolwdkUudkvnf; usrf;awmf
jrwfu&k t
f mefutwdwu
f mvorkid ;f wGif rsu0f gxifxif&jI rifae&aomtjzpftysuo
f m"ursm;udk wifjyowday;
onf/ ,if;jzpf&yfrsm;\orkid ;f aBumif;udk olwUkd vnf;odjrifBuonf/ olwUkd 0ef;usif wGi&f adS eaom ysufoOk ;f
aeaom ,Of a us;rI j rd K UBuD ; rsm;? ord k f i f ; \t<uif ; tusef j yd K ysuf z suf p D ; aeaom taqmuf t OD ; rsm;
udo
k m"u,laponf/ ,if;a'orsm;udo
k w
l Ukd taejzifh ul;oef;a&mif;0,f&if;u jzwfoef;oGm;vmaeBuonf/
odUk jzpf ,if;usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\azmfjyxm;aom oHa0*,lz,
G &f m rsm;udu
k ,
kd w
f ikd u
f ,
kd u
f sawGUjrifaeBuonf/
aomif['d Ef iS t
hf mac&oftaBumif;udk oufaoom"utm;jzifh &Si;f vif;jywfom;vSaom yx0DajrBuD;
ESifhobm0avmuBuD;wGif &Ijrifaecsufrsm;jzifhwifjyxm;onf/ ,if;wdkUudkolwkdUtaejzifh olwdkU\b0
wnfaqmufrq
I ikd &f mwGif tpOftNr&J jI rifojd rifae&onf/ &S&d u
d w
f zk uf,OS jf yKd ifu;kd uG,rf ?I tw\ap&modUk vdu
k rf ?I
tmac&ofujkdiif;y,faerIEiS hf rd&zkd vm\vGrJ mS ;aomtpOftvmaemufoUkd aumufaumufygvdu
k af erIukd ud,
k w
f ikd cf pH m;
odjrifjyD;? vl\ESvHk;om;twGif;pdrfh0ifoGm;atmifwifjy xm;onfudkawGU&onf/ ,if;wkdUESifhywfouf
aomoHo,jzpfaerIrsm;ESihf apm'ursm;udv
k nf;wpfcpk D wpfcpk jD ywfjywfom;om;&Si;f vif;azmfjyxm;onf/ odUk jzifh
*s[DvD,ofacwfumvaqG;ajrhaeaom t,ltqrsm;udkqifjcifwHkw&m;udkqGJudkifxm;aomolwdkUwGif
ae&mr&Sad tmifjyKEdik cf o
hJ nf/
,if;olwUk d tm;tvm[ft&Sijf rwf\jypf'Pf? au,mrofaeU\aBumufrufz,
G &f mtajctaeESih f *s[E rfi&J
wGiBf uKH awGU&rnfjypf'Pfrsm;udk owd&vsurf rd u
d ,
kd u
f jkd yKjyifajymif;vJatmifjyKEdik cf o
hJ nf/ olwUkd \ qd;k ,kwv
f aS om
ud,
k u
f siv
hf uPmrsm;? "avhx;kH pHrsm;? t&dik ;f acwf\tpOftvmrsm;? rjy;D jywfEikd af om&efvrkd rI sm; udrk ;D armif;xd;k jy
&Sif;jycJHonf/ xdkrSquf udk,fusifhw&m;ESifh ,Ofaus;rI"avhqdkif&m\ta&;BuD;vSaom tajccHtkwfjrpfrsm;
ud k o l w d k U od a tmif j yocJ h o nf / tajccH r sm;ud k tv m [f t &S i f j rwf \ aumif ; jrwf a tmif j rif a om
emcHawmfwUkd u,aeUxufwikd w
f nfaqmufvsuf &Sad eygonf/
azmfjyyg usrf;awmfjrwfuk&ftmef\usa&mufvmrIonf tqifhqifhjzpfonf/ tqifhwdkfif;
wGi'f gtf0g[fzw
d af c:rIonf us,jf yefUonfxufus,jf yefUvmcJo
h nf/ &ke;f uefvyI &f mS ;rIuykd w
d yf if&ef twmtqD;rsm;
onfvnf; Burf;wrf;vmcJo
h nf/ t,ltqtrsKd ;? ,HBk unfcsut
f rsKd ;rsKd ;ESix
hf ad wGU aqG;aEG;cJ&h onf/ odUk tm;jzifh
tvm[ft&Sijf rwf\txHawmfrS 0[Dvrf;nTe;f csufw&m;onf pOfqufrjywfusa&mufvmcJah wmhonf/
wrefawmfjrwf\'g0ofzw
d af c:rIonf 'kw,
d tqift
h aejzifh pwifcsderf pS tp vmrfvyI &f mS ; rIEiS hf
*sm[Dv,
D oftrdu
k af cwf,Ofaus;rI bmom"avhwUkd tBum; BuD;rm;aomy#dyuujkd zpfapcJh onf/ y#dyuonf
8-ESpaf usmf9-ESprf QBumanmif;cJ&h onf/ cufxefaomtajctaeBum;rS tp vmrfv
h yI &f mS ;rIonf ae&m
tESUH jyefUcJo
h nf/ odUk tm;jzifh ru mjrdKUom;wdUk \rdom;pkwUkd wGif xd;k azmuf0ifa&mufaejyDjzpfonf/ odUk aom
tjctaewGif tvm[ft&Sijf rwfonf wrefawmfjrwf txHawmfoUkd vdt
k yfaomvrf;nTe0f [Dukd ydUk cscJo
h nf/
0[Dvrf;nTeo
f nfjrpfa&yrmpD;qif;Edik pf rG ;f &So
d uJo
h Ukd vIid ;f wHy;kd BuD;rm;pGr;f xufvo
S nf/ rD;uJo
h Ukd aom yljyif;rI
vnf ; &S d o nf / 0[D v rf ; nT e f csuf o nf t D r mef , H k B unf o l w d k U tm;cd k i f c H a om ,H k B unf c suf u d k j zpf
xGe;f apouJo
h Ukd rGwpf vifrv
f Ul tzGUJ tpnf;udt
k ajccdik Nf rJpmG wnfaqmufatmiftm;jznfah y;cJo
h nf/
wpfzufwiG f tDrmef&iS w
f Uk dtm; tvm[fopd w
d ]f ou 0g[f} aumif;jrwfaomud,
k u
f siw
h f &m;wnfaqmufrEI iS h f
15

if j yrI o nf t oG i f
nf/
wmfukd wnfaqmuf

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

vlrq
I ufqaH &;e,fy,f wGit
f pGr;f xufaomusifph Ofukd ydUk csvrf;jyay;cJo
h nf/xdrk Qru tp vmrf \zdwaf c:rI]
'g0of}enf;pOf udkvnf;jyocJhonf/ 'g0ofomoemjzefUcsDrIjyK&mwGif qGb&fBuHHhBuHhcHjcif;? cdkifcHaom
tajccdik rf EI iS phf w
d "f mwfa&;&mjrifrh m;rIujkd zpfxeG ;f apcJo
h nf/ tcdu
k t
f wefUtm;jzifh ay:aygufvmaomjy emrsm;?
ar;cGef;rsm;\tajzrsm;udkajzqdkay;EdkifcJhonf/ odkUtm;jzifh cufxefaomtajctaeBum;rS rm;rm;
rwfrwf&yfwnfEikd pf rG ;f &Sv
d mcJo
h nf/ ,Ofaus;odraf rGUrIEiS hf ud,
k u
f sifw
h &m;\cdik Nf rJaomtkwjf rpfukd csay;um
tvm[fEpS o
f ufaomvlUtzGUJ tpnf;jzpfvmcJo
h nf/
azmf j yygtajctaeonf tqif h q if h a omtajctaeud k ausmf j zwf j yD ; rS wnf j id r f a om
tajctaeodUk a&muf&cdS jhJ cif;jzpfonf/ uJo
h Ukd yif usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\jynfph rkH o
I nfvnf; wjznf;jznf;
av;eufjynfph v
kH mcJo
h nf/ ru mjrKd UawmfwiG f 13-ESpw
f mumv tp vmrfv
h yI &f mS ;rI aqmif&u
G cf &hJ ,if;umv
wGiu
f sa&mufcahJ om usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\vrf;nTecf suu
f kd ru macwf pl&m[faawmfrsm;[kac:qdBk uonf/
13-ESpfwmumvjyD;qHk; tp vmrfvIyf&Sm;rIonfr'DemjrdKUawmfodkUa&TUajymif;cJh&onf/ r'Dem
jrKd Uudt
k ajccHaomtp vmrfv
h yI &f mS ;rIonf tma&Asa'ot0Sr;f odUk uk&t
f mefo0Pfukd ydUk aqmifEikd cf o
hJ nf/ r'DemjrKd U
awmfwiG f wrefawmfjrwfa&muf&v
dS mjy;D aemuf ydUk cscahJ omtp vmrfah &;&mudk wwd,acwf[q
k Bkd uonf/ ,if;acwf
umvodUk a&mufaomtcg tp vmrf\tajccHwifjyrIonftoGif o@mefxufjrufonfxuf xufjrufvmcJo
h nf/
yHpk t
H ajctaeonf ajymif;vJcjhJ yD;jzpfonf/
rGwpf vifrv
f Ul tzGUJ tpnf;0ifwUkd onf odyo
f nf;aom tajccHvUl tzGUJ tpnf;Edik if aH wmfukd wnfaqmuf
Edik cf jhJ yD;jzpfonf/ odUk tm;jzifrh v
l u *s[Dv,
D wft&dik ;f acwfukd tumtuG,jf yKae olwUkd ESihf &ifqikd q
f efU
usifro
I nfvnf; txGut
f xdyo
f Ukd a&mufc&hJ awmhonf/ rlvu&Sad ejyD;jzpfaom tJ[af v uDomAfwUkd ESiv
hf nf;
tm;jydKifrjI zpfvmcJo
h nf/ xdrk w
S zef ,if;qefUusifow
l Ukd onf rGwpf vifrv
f Ul tzGUJ tpnf;Edik if aH wmf twGif
rkemzdurf w
G pf vifrt
f a,miftaqmiftoGif yH;k vQdK;0ifa&mufumae&m ,lcBhJ uonf/ r'DemjrdKUawmfwiG f 10ESpw
f mrQ&ifqikd q
f efUusirf I tvH;k pHu
k w
kd eG ;f vSejf yaD emufyef;wdik f odUk wufvrS ;f atmifjrifco
hJ nf/ ,if;atmifjrifro
I nf
tma&Aswpfcv
k ;kH udx
k ed ;f csKyfum tp vmrfh a&;&mjzefUcsrD EI iS u
hf sr;f awmfjrwfu&k t
f mef\ vrf;nTecf suu
f t
kd aumif
txnfazmfEikd rf v
I rf;aBumif; onfyiG ahf pcJo
h nf/ ,if;odUk taumiftxnf azmfaqmif&mwGif usr;f awmfjrwfu&k t
f mef
onf u@ toD;oD;twGurf w
S af usmufjzpfc&hJ onf/ r'DemacwfumvwGif usa&mufvmcJah omusr;f awmfjrwf
uk&t
f mef\a'oemawmfukd r'Demacwf[o
k wfrw
S af c:a0:jcif;jzpfonf/
ru mjrKd UawmfwiG f 13ESpw
f mrQ ydUk cscahJ omuk&t
f mefvyI &f mS ;rIonf vsyw
f jywfr'DemjrKd Uawmf Bu;D wGiAf [dpk &k yf
tjzpfa&muf&cdS &hJ onf/ odUk tm;jzifh tma&Asmt0Sr;f &Sd uk&t
f mefuv
kd ufco
H w
l Ukd udk r'DemjrKd UawmfoUkd p &k aHk &muf7dS
Edik cf &hJ onf/ wrefawmfjrwfEiS w
hf uGrsm;ajrmif;vSpmG aom op m0g'DwUkd onf[*d s&ofjyK r'DemjrKd UodUk a&muf7v
dS mcJo
h nf/
r'DemjrdKUawmfwGif tajcpdkufcJh&aomtp vmrfvIyf&Sm;rIonf tqifhqifhaomausmfjzwfrIudk
jzwfausmfc&hJ onf/ tqifw
h ikd ;f wGix
f ;l jcm;aom uk&t
f mef\oGeo
f ifcsufrsm;&Scd o
hJ nf/ tvm[ft&Sif jrwfonf
wrefawmfjrwftxHawmfoUkd wpfcgwpf&rH ;D uJo
h Ukd awmufavmifaeaompum;&yf? wpfcg wpf&t
H yk cf sKyfa&;
ESifhqufEG,faompum;&yfESifhtrdefUrsm;? wpfcgwpf&Hynmqnf;ylaeaomolwdkUudk oGefoifjyonfhpum;?
wpfcgwpf&aH vmuBu;D wGif jzpfxeG ;f aeaom,d;k ,Gi;f aeonft
h ajctaeudjk yK jyifonfu
h x
k ;kH rsm;udak wGUjrifEikd yf gonf/
usrf;awmfjrwf\,if;tm,wfawmfwGif vlUtzGJUtpnf;wnfaqmufrIenf;pOf? EdkifiHawmfESifh
vl U ,Of a us;rI q d k i f & mpepf u d k w nf a xmif z G J U pnf ; rI ? vl U b0qd k i f & m\vd k t yf a eaomtajctaet&yf & yf
udrk nfoUkd rnfyjkH znfq
h nf;ay;&onf/ ta,miftaqmifEiS rhf nfoUkd qufq&H rnfenf;? bmom,HBk unf csurf wlaom
olwUkd ESirhf nfoUkd qufq&H rnfenf;? usr;f *ef&&Sx
d m;aomtwlaebmom0ifrsm;udk rnfoUkd aomcsO;f uyfru
I jkdyK&rnfenf;?
ppfrufwdkufcdkufaepOf&efolwdkUESifhqufqHqufoG,fenf;? rdrdwdkUESifhjidrf;csrf;pGmtwlaernf[koabmwl
pmcsKyfcsKyfxm;olwUkd ESihf qufqaH &;?aocsm usepGmysKd ;axmifc&H aom tDrmef&iS w
f Ukd onf urmavmuBuD;wGif
16

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

tvm[ft&Sijf rwf\ vrf;nTejf y|mef;csufurkd nfonfeh nf;vrf;jzifh ynmay;udjk ynfph akH omacvmzofujkd yKa&;?
usrf; awmfjrwfu&k t
f mef\tm,wfawmfwUkd wGif wzufwiG rf w
G pf vifrv
f Ul tzGUJ tpnf;0ifwUkd tm;ynma&;
ESifhysdK;axmifrIudkay;aeouJhodkU tm;enf;csufrsm;udkxdk;azmufum a0zefrIudkvnf;jyK\/ tvm[f
t&Sifjrwf\oufrSwfay;xm;aom vrf;pOftwGuf&kef;uefvIyf&Sm;Edkif&ef rdrd\aiG? Op mESifhtouf
td;k tdrpf nf;pdrrf sm;udt
k oH;k csaponf/ rdrw
d Ukd qH;k &I;H &csdeaf tmifjrifru
I ckd ,
H &l csde?f 'kuE iS ahf wGU&S&d ifqikd f &csde?f
0rf;eJausu,
G &f csed ?f aysm&f iT rf EI iS Bhf uHKawGU&csed ?f jird ;f csr;f aomtaetxm;? pd;k &draf BumifBh urI ESiahf wGU&csed pf onfjzifh
tajctaetrsdK;rsdK;wGif udk,fusifhydkifw&m;ESifhywfoufamo apmifhxdef;&rnfh enf;pOfrsm; udkydkUcsxm;
onfuv
kd nf;awGU&onf/ odUk tm;jzifh wrefawmfjrwfr&So
d nfah emuf vlU tzGUJ tpnf;qdik &f mOD;aqmif&rnfh
acvmzofwm0efux
kd rf;aqmifEikd af tmif rlvuwnf;uysdK;axmif aomenf;pOfuakd y;xm;onf/
wpfzufwiG v
f nf;tDrmef,BkH unfcsuf\jyifywGi&f adS eaomolrsm;? twdwaf cwfumvu usrf;*ef&&Sd
aomolrsm;? tp vmrfuq
kd efUusiaf eaomumzd&rf sm;? tvm[fEiS w
hf zk uf,OS jf yKd ifu;kd uG,f aeBuaomrk&&fS u
d iferf sm;
udktajctaeay:rlwnf tvm[ft&Sifjrwf\'difefomoemzufodkUzdwfac: a&;? ,if;odkUzdwfac:&mwGif
odraf rGUaomenf;vrf;usio
hf ;kH a&;? olwUkd \rSm;,Gi;f csurf sm;udjk yif;xef pGmowday;a&;? tvm[ft&Sijf rwfxaH wmfrS
tmZmrfjypf'Pfusa&mufvmrnft
h aBumif;owday; &;? oufaoom"u? OyrmOyar,s tm;jzihBf uKd ;pm;wifjya&;ESih f
aqG;aEG;wdik yf ifa&;yifjzpfonf/ onfyifvQif usr;f awmfjrwfu&k t
f mef \r'Demacwfa'oemawmfrsm;jzpfBuonf/
txufwiG af zmfjytcsurf sm;t&od&&dS onfrmS usr;f awmfjrwfu&k t
f mefonf'gtf0g[fzw
d af c: rItpDtpOfjzifh
tvm[ft&Sijf rwftxHawmfrv
S o
l m;wdUk udck say;jcif;jzpfaBumif;odjrifEikd yf gonf/ odUk csay; &mwGiyf xrtqifrh S
onftqH;k txdEpS af ygif;23ESpBf umjrifch &hJ ygonf/ odUk csay;&m wGiv
f t
kd yfcsufrsm; ESirhf w
S w
f ikd rf sm;ud&k nfneT ;f
cJyh gonf/&nfneT ;f csurf sm;twdik ;f usr;f awmfjrwfu&k t
f mefonfwrefawmfjrwfr[
k r'rf w
S pfqifv
h o
l m; wdUk xHa&muf&dS
vmjcif;jzpfonf/
odkUjzpf vnf; usrf;awmfjrwfuk&ftmef\tpDt&Dudkvlom;wdkUa&;zGJUaompmtkyfpmwrf;rsm; \yHkpHESifh
rwln&D jcif;jzpfonf/ usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\vrf;nTecf suo
f nf qifu
h v
J maomtajc taet&yf&yfay:wGif
rlwnfaeonf/ odUk tvm[fxaH wmfru
S sa&mufvmaom 0[Dvrf;nTecf suf w&m;onfpmtkyf toGiu
f svmjcif;
jzpfaeonf/ odUk a[majymcsufrsm;pum;ajymyHpk rH sm;onf wu odv
k w
f iG f a[mBum;aomygarmuwpfO;D \
taBumif;t&m? bmom&yfwpfcu
k &kd nfneT ;f azmfjyaomyHpk rH [kwo
f vdk uk&t
f mefusr;f awmfjrwfonfvnf; bGUJ ,lpm
wrf;yHpk rH [kw&f yg/
usrf;awmfjrwfuk&ftmef\wifjyrIyHkpHonfum;? zdwfac:olwpfOD;\zdwfac:csufyifjzpfonf/
zdwaf c:csuw
f iG 'f gtf0g[fzw
d af c:rI? qifyh mG ;jzefUcsrD t
I wGuf pdwEf v
S ;kH om;OmPf&nfEiS chf pH m;rIrsm; udv
k aHI qmfru
I jkdzpfap
&ygonf/ trsdK;rsdK;aomjzwfausmfrrI sm;udv
k nf;jzwfausmfjzwfoef;ae&aom tajctae&Scd o
hJ nf/
enf;rsKd ;pHjk zifv
h w
l Ukd \pdww
f iG f pdr0hf ifomG ;atmifjyKa&; tawG;tac:ajymif;vJatmif ya&;? vlwUkd \pdw"f mwf
udjk r ifah y;a&;? qefUusib
f uftiftm;pkwUkd \t&Sed t
f 0gudjk zKd cGyJ pfa&;?tp vmrf\oGeo
f ifjyorIuv
kd ufc v
H mBuaom
olwUkd \ uk,
d u
f siw
hf &m;qdik &f mudyk sKd ;axmifay;a&;,if;olwUkd wGif jrifrh m;aompGr;f aqmifEikd pf rG ;f udk xnfo
h iG ;f ay;a&;?
&efow
l Ukd udrk [mrdwjf zpfvma&;twGuBf udK;yrf; aqmif&u
G q
f ufo,
G af &;? ta,miftaqmifrsm; ud,
k BkH unf
csu&f v
dS matmifjyKa&;? tp vmrfukd qefUusiaf eBu aomolwUkd \ apm'ursm;ud&k iS ;f vif;ajz&Si;f em;vnfatmifjyKa&;?
,if;olwUkd \,d;k ,Gi;f aeaomud,
k u
f siw
hf &m; qdik &f mrsm;udk rD;armif;xd;k jyojyKjyifapa&;? uJo
h Ukd aomrsm;ajrmif;vSpmG
aomvkyaf qmifrrI sm;udjk yKa&;rSm 'gtf0g[fzw
d af c:olEiS phf pfreS af om op m0g'DwUkd twGuf vdt
k yfcsuf jzpfaeonf/
odUk jzpf vnf; tvm[ft&Sijf rwfonfo\
l wrefawmfr[
k r'(f qG)xHawmfoUkd rdeUf Bum;csuv
f rf;nTerf I rsm;udjk yKcJjh cif;
jzpfonf/usr;f awmfjrwfu&k t
f mefvmvrf;nTecf suw
f &m;rsm;onf,if;vdt
k yfaeaomtcsurf sm;udk jznfq
h nf;
vrf;jyjcif; omvQifjzpfayonf/ onf'gtf0g[fzw
d af c:rItwGuv
f t
kd yfcsufjzpfonf/
17

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

(4) usrf;awmfjrwfuk&ftmefudkzGifhqdkrSwf,l&mwGif enf;vrf;owfrSwfcsufrsm;


usr;f awmfjrwfu&k t
f mefonf vlom;wdUk \b0wnfaqmufrt
I wGuv
f rf;nTecf sut
f jzpf rnfoUk daqmif&u
G f
onf[ak vhvmvdo
k w
l Ukd twGuf atmufazmfjyygtcsurf sm;onf pOf;pm;awG;ac: p&menf;vrf;owfrw
S cf surf sm;tjzpf
awGUjrif&ygrnf/
(u)
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd avhvmrnfo
h o
l nf OD;pGmyxr rdrw
d Ukd \tawG;e,fy,fwiG f owfrw
S x
f m;
aomcH,cl surf sm;? owfrw
S cf surf sm;ESihf jzpfay:apvdak om toGio
f @mefypkH o
H wfrw
S f csurf sm;ud&k iS ;f vif;ypf&ygrnf/
usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\vrf;nTecf surf sm;udw
k wfoed m;vnfatmifjyKrnf[al om pdwx
f m;rSeu
f kd oH"|d mefcsrw
S zf iG hf
vSpaf y;&ygrnf/
(c)
tMuifow
l pfO;D wpfa,mufonfusrf;awmfjrwfu&k t
f mefuw
kd wfoed m;vnf atmifNyK vkyv
f ykd g vQif
tBurd Bf urd f tzefzefzwf&aI vhvm&ygrnf/ tBurd w
f ikd ;f wGif yHpk w
H pfcpk ED iS chf jJG cm;avhvmrSwo
f m;&ygrnf/ pOD;yxrESihf
'kw,
d tBudrw
f iG f pmoifom;wpfO;D avhvmonfeh nf;twdik ;f rSwpf pk mtkyw
f iG f ta&;BuD;aom tcsufrsm;udk
a&;rSwfxm;&rnfjzpfygonf/ odkUrSwfom;avhvm&mwGif BuHKawGU &aomtcuftcJrsm;? rodr&Sif;
vif;aomtcsufrsm;udrk w
S o
f m;xm;jcif;onf usrf;awmfjrwfuq
kd ufvufavhvmaomtcg,if; wdUk \&Si;f vif;
csufuakd wGUjrifojd rifvmEdik yf gonf/
(*)
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd tvGwo
f abmtBudrBf udrzf wf&jI y;D aemuf qufvufjy;D tao;pdwf avhvmrI
udjk yK&ygrnf/ odUk avhvm&mwGif usr;f awmfjrwf\oGeo
f ifjyocsurf sm;udk rSwpf o
k zG,f avhvmrSwo
f m;&ygrnf/
vlUb0wnfaqmufrEI iS q
h f ufo,
G af omusr;f awmfjrwf\nTeBf um;csuf rsm;udv
k nf;rSwo
f m;&ygrnf/ ,if;aemufvUl b0
wnfaqmufrIwGif vufawGUtoHk;csusifhrI&ef tuGufcs&ygrnf/ odkUtuGufcsjyD; pkaygif;vdkufaom
tcgvlwUkd twGuf aeUpOfu&k t
f mefujyqdk aomvrf;nTecf suw
f &m; tjzpfuu
G u
f u
G u
f iG ;f uGi;f ay:xGe;f vm&onf/
(C)
vlUb0ESifhpyfvsOf; BuHKawGU&aomjy em\tajzudk usrf;awmfjrwfrS&SmazGvdkygvQif yxrtaejzifh
,if;jy emESifhpyfvsOf; vlwdkUpl;prf;aomenf;vrf;udk avhvmoifhygonf/ vlom;wdkU taejzifh,if;jy em
ESifhpyfvsOf; b,f b,ftxd &SmazGawGU&SdEdkifcJhonfudkod&Sd&aomtcg vlwdkU \qifjcifoHk;oyfrIESifhpyfvsOf;
tqifhudkodjrif&ygrnf/ xdkrSwpfzef usrf;awmfjrwfuk&ftmefujyqdkaom,if;taBumif;t&m\tajzudk
qufvufavhvm&ygrnf/
(i)
usrf;awmfjrwfu&k t
f mefuakd vhvm&mwGif usrf;awmfjrwfonftaBumif;t&mwpfc\
k tao;pdwf
azmfjyaom azmfjycsufr[kwo
f nfuo
kd wdjyKtyfonf/ usrf;awmfjrwfonf vlUb0qdik &f m Ny em&yfwUkd twGuf
vrf;nTecf suw
f &m;jzpfonf/,if;xGuaf ygufraS e jy em&yf\tajzudk vufawGU&SmazGay;jcif;onf wrefawmfjrwf
\ tvkyjf zpfonf/ odUk jzpf tao;pdwu
f kd wrefawmfjrwf\vufawGUb0rSqufvuf &SmazG&ygrnf/ wrefawmfjrwf
tm;vlom;avmuodkUapvTwf&jcif;rSm vlom;wdkUtzdkU vlUtzGJUtpnf;wnfaqmufrI? udk,fusifhw&m;udk
xufjrufatmifjyKrI? pD;yGm;a&; Edik if aH &;ponfjzifh vlrb
I 0qdik &f m jy em&yfrsm;udk twkc;kd &,lEikd af &;yifjzpfonf/
(p)
azmfjyygtcsufrsm;udk taumiftxnftzdkUta&; yxrtaejzifh usrf;awmfjrwfuk&ftmef
\0dnmOftESpo
f abmudk wwfoed m;vnf&efvt
kd yfayonf/ usrf;awmfjrwfu&k t
f mef[o
l nf yufvufuv
k m;
xdik af y:wGif Zdrcf t
H jyif;ajyzwf&aI vh&adS omtcsed jf zKef;pmtkyrf [kwyf g/ oabmw&m;pmtkyo
f ufouf r[kwo
f uJo
h Ukd
' e&Ijrifcsufvnf;r[kwyf g/ a&S;,cifumvu ay:xGe;f cJah om bmomt,l0g'udk jyefajymif;wifjyjcif;vnf;
r[kwo
f uJo
h Ukd "rpcef;wGirf rd b
d 0udjk rSKyfEu
HS m avmuBuD;ESit
hf quftoG,jf zwfaom usihpf Ofusif&h yfusrf;
vnf;r[kwyf g/
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefonf]'g0of}zdwaf c:rIEiS v
hf yI &f mS ;rIuv
kd rf;nTejf yaomusr;f jzpfonf/ usr;f awmf
uk&t
f mef onf pdwx
f m;jzLpifaom vlwUkd udw
k rd jf rKyfaysmufu,
G af e&mrS vlUavmutv,f wGiyf g0if&ifqikd rf ?I
tajctaeudjk yKjyifrt
I wGuf rm;rm;rwfrwfay:xGe;f vmapcJah omusr;f jzpfonf/ usr;f awmfjrwfu&k t
f meftm;jzifh
18

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

,kwfrmrIESifhqdk;,kwfrIwdkUudk qefUusifaomtoHudkxkwf,lEdkifcJhonf/ acwfumv\,kwfnHholrsm;ESifh


bk&m;wkb&k m;a,mif0g'DwUkd udk &ifqikd q
f efUusiEf ikd cf o
hJ nf/ ae&mwdik ;f rSaumif;jrwfaomyk*Kd vfrsm;udk a&G;xkwu
f m
trSew
f &m;\atmifvaH wmfatmufwiG pf pk nf;Edik cf hJ onf/ae&mtoD;oD;wGif raumif;rI 'kp&du
k u
f ykd xkwEf ikd cf o
hJ nf/
op m0g'DwUkd ESihf raumif;qd;k 0g;wdUk &ifqifkd f wdu
k cf u
kd rf jI zpfymG ;cJ&h onf/ vlwpfO;D \OD;aqmifO;D &Guzf w
d af c:rIro
S nf
acvmzofpepfudkazmfaqmifEdkifjcif;&SdvmcJhonf/wrefawmfjrwfonf usrf;awmfjrwfudk23ESpfwm
umvtwGi;f vufawGU taumiftxnfazmfaqmifEikd cf o
hJ nf/
pifppftm;jzif
h odUk op mw&m;ESi'hf pk &du
k 0f g'DwUkd pyfBum;&ifqikd rf w
I iG v
f ufawGUryg0ifbJ usr;f awmfjrwf
\xl;jcm;aom*kPx
f ;l 0daooewdUk udrk nfoUkd od&EdS ikd t
f ehH nf;/ ]
uk&t
f mefuekd m;vnfatmif jyKa&;rSmusrf;awmfjrwfu&k t
f mef udv
k ufuikd jf yKum tvm[ft&Sijf rwf
\'g0ofzw
d af c:rI udak zmfaqmif Edifk rf jS zpfrnf/ usr;f awmfjrwf\vrf;nTecf sut
f wdik ;f ajcz0g;xyfcsruGm rcsED ikd &f ygrnf/
odUk tm;jzifh usr;f awmfjrwfusa&mufpOfu uHawGUcJ&h aomjzpf&yfrsm;udjk rifawGUvmrnfjzpfonf/ rsupf ad &SUarSmuf
wGifru mESifhoGmtdzfjzpf&yfrsm;udk&Ijrifvmrnf/ b'&f? tk[k'frSonf [lEdkifefESifhoAkufppfyGJ\cufxef
rIudkvnf;&Ijrif&rnfjzpfonf/ tAl*s[vfESifh tblv[AfuJhodkUaom &ufpufBurf; uwfaomuk&ftmefU
&ef o l w d k U ud k & I j rif v mrnf j zpf o nf / ta,mif t aqmif rk e mzd u f E S i f h t wd w f u mvu&S d a eaomBoZm&S d
olwUkd ESi&hf ifqikd &f ouJo
h Ukd ]qmbDuek vf t0f0gvke}f wnf;[laom tp vmrft
h m&kOH ;D umvu wrefawmfjrwfEiS w
hf uG
vIy&f mS ;cJo
h w
l Ukd ESiq
hf akH wGU&rnfjzpfonf/
urmay:wGif ]qkvkuf} usifhpOfwpfckwnf;onf xl;jcm;pGm&Sdonf/ onfudk uk&ftmef\
qkvkuf[kqdkygonf/ qkvkufusifhpOft& vlUb0wGifMuJKawGU&rnfhtcuftcJjy em&yfrsm;twGuf
usrf;awmfjrwfuk&ftmef\vrf;nTefcsufw&m;rsm;onf a&mufav&mae&mwGuf uGufuGufuGif;uGif;
ay:xGe;f vm&onf/odUk &mwGit
f m&ADpmay wwfuRr;f jcif;tm;enf;rItm;oefcsu?f tm&ADo'g\wwfuRr;f rI udv
k u
kd f
uk&t
f mef\tmabmfukd odem;vnfro
I nfwn
l jD cif;r&Syd g/ uk&t
f mef\qmvduf tzdUk tydik ;f udk owd y&efta&;Bu;D
vSonf/ usr;f awmfjrwfu&k t
f mefuakd usnufaeygvsuv
f rf;nTef csurf &&Sq
d jkd cif;rSm ,Hrk mS ;oHo,vkyBf uHpum;
omvQijf zpfonf/usr;f awmfjrwfonfo\
l tcspaf wmfuakd vmutjrifuzkd iG v
hf pS v
f u
kd o
f nf/ odUk tm;jzifh ud,
k u
f sihf
w&m;ydkifqdkif&m oGefoifcsuf? pD;yGm;a&;qdkif&mtjrif? ,Ofaus;rIydkif;qdkif&m vrf;nTefcsufrsm;ponfjzifh
b0qdkif&mjy em&yftoD;oD;onf ay:xGef;vm&onf/
odUk ay:xGe;f vmapa&;onf usr;f awmfjrwfu&k t
f mefuzkd iG v
hf pS u
f mzwf&eI m;vnfatmif ya&;onf t"du
jzpfonf/ vlwpfOD;csif;jzpfap? vlUtzGJUtpnf;wpf&yfjzpfygap usrf;awmfjrwfuk&ftmefuvrf;nTefcsuf
udak oz,fjcif;jzifh rnfonft
h cgrQatmifjrifaomb0udk wnfaqmufEifkd rf nfr[kwyf g/
tp vmrf\
h 'gtf0[fzw
d af c:rIacwfumvwGiu
f sa&mufvmcJah om tvm[ft&Sijf rwf\0[D vrf;nTerf w
I &m;rsm;
onftaBumif;t&mwpfcw
k nfukd enf;rsdK;pH?k yHpk rH sdK;pHjk zifh a&muf&v
dS mcJo
h nf/ odUk &mwGif aomif['d Ef iS hf
tvm[ft&Sijf rwf\qGzd ofawmfqikd &f mtaBumif;t&m?tmac&ofEiS Bhf uHKawGU ar;jref;cH&rnftaBumif;t&mrsm;?
vkyfaqmifrIESifh&v'f? &dqmvofESifhusrf;*efawmfudktDrmef ouf0ifxm;&SdrI? ouf0g[f?qGb&fMuHMuHcHrI?
tvm[ft&Sijf rwfu,
kd BkH unfpw
d cf srpI onfjzifh tajccHus aomtaBumif;t&mrsm;onf usr;f awmfjrwfu&k t
f mef
tESHwGifawGUjrif&rnfjzpfonf/ odkUazmfjy&jcif;rSmtp vmrfvIyf&Sm;rIumvwGif ,if;tajccH usaom
taBumif;t&mrsm;udkvspfvsL&I r& yif? tajccHtcsufrsm;onf tenf;i,frQyif tm;enf;vmvQif?
tp vmrfvyI &f mS ;rI\ ppfreS af omtouf &Sirf o
I nf &yfwnfEikd rf nfr[kwf jzpfonf/
txufwiG af zmfjycsut
f & od&&dS onfrmS 23ESpw
f mumv usr;f awmfjrwfu&k t
f mef\ usa&mufvmrI
onf tp vmrfpOD;rSonfqifu
h jJ zpfxeG ;f vmrIay:wGif rlwnfaeaBumif;awG&onf/ odUk jzpf ,if;vIy&f mS ;rI\
23ESpu
f mvtaemufyikd ;f ,if;ydUk csro
I nf rlvtpDtpOftwdik ;f r[kwaf wmhy/J tp vmrf\&Sio
f efraI cwfumvqH;k wkid f
19

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

atmif tqH;k jyKEdik af omtpDtpOfjzpf&rnf/ ,if;tpDtpOf onftrG o


o
f m;wdUk twGuf tpOfojzifh vG,u
f rl &I adS om
taetxm;vnf;jzpf&ygrnf[q
k Bkd uonf/
usrf;awmfjrwfuk&ftmefudk avhvmolwpfOD;taejzifh uk&ftmefusrf;vmtaBumif;t&mwpfckpD
udpk pk nf;zGUJ qd&k efrmS vG,u
f jl cif;r&Sad Bumif;awGUjrifEikd o
f nf/ uk&t
f mefusr;f awmfjrwf\ rlvtpDt&D tm;jzifrh u macwf
taBumif;t&mESifh r'DemacwftaBumif;ydkUcscsufrsm; a&m,Suf&Sdaejcif;om uk&ftmefrlvtaetxm;udk
jrnf;prf; t&omcHEikd rf nfjzpfonf/ uk&t
f mef\0[Dusa&muf&jcif;\ taBumif;t&mudt
k vm[ft&Sijf rwfu
azmfjyjcif;r&Sdjcif;onfvnf; uk&ftmefudkodjrifatmifjyKa&; twGufenf;vrf;ESifh&nf&G,fcsufjzpfaeonf/
usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\wifjyrIukd rnfonfjh yifyrS 0ifa&mufpw
G zf ufrI rygyJ tvm[fpum;oefUoefUudk
vlwUkd odjrifa&;rS t"dujzpfaeonf/
uk&t
f mef\wifjyrIu uav;vlBuD;vli,f? trsdK;om;? trsdK;orD;? jrdKUwGi;f aexdik o
f ?l aus;&Gm
wGiaf exdik af om? vlyed ?f ynm&Sit
f m;vH;k u acwfwikd ?f ae&mwdik w
f iG zf wf&aI vhvmEdik af tmif pDpOf xm;jcif;jzpfonf/
vlwUkd tzdUk tpOftNro
J jd riftyfonfrmS b,ft&mudk tvm[fuESpo
f ufjy;D b,ft&mudt
k vm[fu ESpo
f ufjy;D
b,ft&mudk tvm[ft&Sijf rwfu&Gv
H sm;onf[al omtcsuf yifjzpfonf/ tu,f om usr;f awmfjrwfu&k t
f mef
\wifjycsuEf iS t
hf wl &Snv
f sm;aomordik ;f jzpf&yfrsm;&Scd yhJ gvQif ,if;udv
k nf; aovm0ofjyK&jcif;onf avhvmolwUkd
twGujf y|mef;csufjzpfEikd yf gonf/
usrf;awmfjrwfuk&ftmef\wnfaqmufxm;rItaetxm;ESifhywfouf odjriftyfonfrSm ,if;onf
aemufydkif; vlwdkU\wnfaqmufxm;rIjyKjyifxm;rIr[kwf[laomtcsufjzpfonf/ tae txm;udk
tvm[ft&Sijf rwfuol\ wrefawmfrw
S pfqifw
h nfaqmufay;cJah om taetxm;jzpf onf/ usrf;awmfjrwf
uk&t
f mef\ 0[Dusa&mufvmcsed w
f iG f wrefawmfjrwfonf ol\pma&;awmf rsm;udak c:,ljy;D ,if;udak ocsmpGma&;
rSwaf ponf/jyD;aemuf ,if;0[Dusrf;vmpum;&yfurkd nfonfh tpdwt
f ydik ;f udk rnfonfah e&mwGif xm;&S&d rnf
udv
k nf; nGe;f jyonf/ uJo
h Ukd yif tcsKd Upl&[fy'k rf sm;onfjynfph pkH mG usa&mufvmjcif;r&Sad o;vQi?f ,if;pl&[fvm
tm,wfawmfurkd nfonfah e&mwGix
f m;&S&d rnfun
kd eT ;f jyavh&o
dS nf/ xdrk w
S pfzef,if;tm,wfawmfrsm;udk ud,
k w
f ikd f
ud,
k u
f s qGvmof wnfaqmuf&mwGif &Gwzf wfouJo
h Ukd tDrmef&iS rf sm;udk &Gwzf wfcikd ;f apygonf/ odUk tm;jzifh
tDrmef &Siq
f [
G mADwUkd onf usrf;awmfjrwfu&k t
f mefvm 0[Dvrf;nTecf sufrsm;udk rSwo
f m;em;vnfciG &hf &Sad wmh
onf/ ordkif;taxmuftxm;rsm;t& usrf;awmfjrwf\wnfaqmufxm;&SdrI tpDt&Donfuk&ftmef
\aemufq;kH 0[Dusa&mufcsdew
f iG f jynfph o
kH mG ;onfukd awGU&onf/ odUk jzpf odjrifox
d u
kd af om rSwo
f m;p&mu
uk&ftmefudk csay;aomtvm[ft&Sifjrwf\ tpDtpOfjzifh wrefawmfjrwfuvlom; wdkUtm;jyefvnf
ay;tyfjcif;yifjzpfonf [laomtcsufjzifo
h nf/
qGvmofwnfaqmufrIyHkpHonf rlvuwnf;u&Sdaeonf/ ,if;qGvmofwnfaqmufrIwGif
usrf;awmfjrwfu&k t
f mefukd zwf&w
G jf cif;onf jy|mef;csufjzpfvmonf/ xdUk rSwpfzefusrf;awmfjrwf uk&t
f mefukd
usufrSwfjcif;ESifh tm&kHaqmifjcif;onfvnf; rGwfpvifrfwdkUtzdkU ,aeUtxdtpOftvm jzpfvmonf/
usr;f awmfjrwfukd us,jf yefUaomoa&rsm;ESihf xdpk Ofua&;rSwpf &mtjzpftoH;k jyKaom t&mrsm;wGif a&;rSwjf cif;
omru vlwUkd \ESv;kH wGif pG&J pfatmifusurf w
S jf cif;onfvnf; tpOftvm tm;jzihx
f ed ;f odr;f jcif; wpf&yfjzpfvm
ygonf/
wrefawmfjrwf0zmof uG,fvGefjyD;aemuf rsm;ajrmif;vSaom qefUusifrIrkefwdkif;udk rGwfpvifrf
wdUk BuHKcJ&h onf/ xdrk w
S pfzefppfyaJG ygif;rsm;pGmudv
k nf; qG[mADwUkd u yg0ifqifEcJG &hJ onf/ ,if;ppfyJG aBumifh
qG[mADtrsm;tjym;&S['d u
f sqH;k cJ&h awmhonf/ ,if;&S['d rf sm;wGif usrf;awmfjrwfu&k t
f mef udt
k prStqH;k txd
tm*Hkaqmifxm;aom [mzdZftrsm;tjym;vnf;&Sdonf/ odkUjzpf tlrm&focifu tm*Hkaqmifjcif;
enf;vrf;wpfcw
k &yfjzihf usrf;awmfjrwfu&k t
f mefukd xde;f odr;f &efomru a&;om;rSwo
f m;jyKpkjcif;jzifv
h nf;
20

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

usrf;awmfjrwfudk xdef;odrf;armfuGef;wGif&ef[l tBuHKjyKcJhonf/


tlr&focif\tBuHjyKcsufudkxdkpOfucvDzmBuD;tAlAu&focif\nSdEdkifcsufjzifh wrefawmfjrwf\
armfueG ;f xde;f tjzpfwm0efxrf;aqmifcahJ om Zdik 'f b
f ifeo
f mAdot
f efpmG &Du
kd usrf;awmfjrwf uk&t
f mef udk
usr;f tjzpf aocsmpGmBuyfrufxw
k af 0jcif;tpDtpOfukd pwifco
hJ nf/ odUk tm;jzifh wrefawmfxaH wmfrS pmrlrsm;
onfa&muf&v
dS mawmhonf/qG[mADwUkd uvnf;olwUkd wGi&f adS eaom uk&t
f mefrrI sm;udv
k nf; ay;tyfvmaom tcg?
xdrk w
S pfqifh [mzdZrf sm;\ t*Hak qmifrrI sm;jzifh rqGm[dA[
f al om Edik if aH wmfuxkwaf 0aom usrf;awmfjrwf
uk&t
f mefux
kd w
k af 0 Edik cf o
hJ nf/ xdrk q
S uf wrefawmfjrwf\ZeD;jzpfaom tGArf v
k rf t
kd rf ed ifef [zfZmocifrxHoUkd Edik if H
awmfrIudkxm;&SdjyD;? vltrsm;tm;ul,ljcif;ESifh rdrdwdkU\ vuf0,fwGif&Sdaeaom pmrlrsm;udknSdEdkifjcif;
udjk yK&efvrf;zGiahf y;cJo
h nf/
tma&Asm&Su
d s,fjyefUvSaoma'orsm;ESifh vlrsdK;pkwUkd pyfBum;wGit
f ajymtqdEk iS yhf wfouf urmt0Sr;f
&Sv
d rl sKd ;pktwdik ;f uGjJ ym;rIrsm;toHxu
G f av,lavodr;f rIonftenf;i,fqu
DF jJG y;rI&adS eonf/ usr;f awmfjrwfu&k t
f mef
onf ru m&Su
d &k u
kd &f w
fS Ukd \ tajymtqdk av,lavodrjf zifu
h sa&muf vmonfjzpf ? tjcm;olwUkd tzdUk toHxu
G &f mwGif
olwUk d \rlvtoHxu
G jf zifh zwf&w
G af vh&cd S Bh Juonf/ odUk &mwGif tcsed Bf umjrifv
h monfEiS t
h f rQ tp vmrf\
h vltzGUJ tpnf;
Edik if aH wmfonf us,f0ef;vmjyD;? tm&Afr[kwaf om vltzGUJ tpnf;rsm;onf tp vmrfuo
kd uf0ifvmBu
usrf;awmfjrwfu&k t
f mefwiG f zwf&w
G v
f mcJBh uonf/ odUk aomtajctaewGio
f w
l Ukd \ av,lavodr;f
tm;jziht
f oHrrSerf u
I kd taBumif;jyK ? uk&t
f mefusr;f vmpum;&yf\ t"dy m,fonfvrJG mS ;rIukd jzpfvmapEdik af Bumif;
&dypf m; rdBuonf/ odUk rSm;,Gi;f rIaBumif; tem*wfwiG f jzpfay:vmapEdik af om0da&m"drsm;udk yaysmuf wm;qD;Edik &f ef?
tlprf mefocif\ acvmzofacwfumvwGif qG[mADrsm;ESiw
hf ikd yf ifE;DS aESmu
f m? tAlAum&focif\acwfumvu
xkwaf 0cJBh uaom Edik if aH wmfru
I kd xyfrH jzefUcs&D efEiS hf ,if;rSty tjcm;rIrsm;udrk ,lr&d ef umuG,rf t
I pDtpOfrsm;udk
csrSwaf y;cJo
h nf/ odUk tm;jzihf tjcm;rIrsm;ESihf a&;xH;k rsm;udk Edik if aH wmfrEI iS t
hf pm;xd;k ae&may;Edik rf nfjzpfaom
enf;vrf;udck srSwaf y;cJo
h nf/
,aeUuREkyf w
f Ukd \vuf0,fwiG &f adS eaom usrf;awmfjrwfu&k t
f mefonf tAlAu&focif\ acwfumv
ucsrSwcf ahJ om wrefawmfjrwf\rltwdik ;f jzpfonf/ ,if;udrk q
l aG tazqd'Du[
D ak c:onf/ ,if;pmrlonf
,aeUurmtESHtjym;wGif&Sdaeonf/ odkUjzpf usrf;awmfjrwfuk&ftmefESifhywfouf wpfpHkwpfckaom
oHo,pdwf0if;cJhvQif ,if;rlqGtdzfESifhwdkuf BunfhEdkifonf/ xdkrQru tmz&duwdkuf ajrmufydkif;a'orS
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefEiS hf tm&Swu
kd t
f a&SUzuf&dS *smAmuRe;f wGif awGU&aom uk&t
f mefEiS w
hf u
kd Bf unfyh g/ wpfax&m
wnfawGUjrif&rnfjzpfonf/ xdrk Qru urmt0Sr;f &Spd mBunfh wdu
k rf sm;wGi&f adS eaom uk&t
f mefvufa&;rlrsm;udv
k nf;
,SOBf unfyh g/ wpfyw
kH nfawGUjrif&rnfjzpfonf/
vlorkid ;f wpfavQmufwiG f uJo
h Ukd aom usr;f awmfjrwfu&k t
f mefEiS phf yfvsO;f wdusaompDraH qmif&u
G rf I
udak wGUjrifEikd rf nfr[kwyf g/ onfukd ,Hrk mS ;oHo,&Sad omoltzdUk ? wpfcsdeu
f a&mytifyg,m&Scd zhJ ;l onf/
r*dw
k Ukd tdEd,udk tkycf sKyfco
hJ nf/ eDyv
kd ,
D [
H al omyk*Kd vfu jyifopfEikd if w
H iG f tkycf sKyfczhJ ;l onf[al omtcsufukd
,HEk ikd rf nfr[kwyf g/
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd csO;f uyf&mwGif vlwUkd onf rdrw
d Ukd \ &nf&,
G cf suu
f rkd w
l nf tajz&SmcJBh uonf/
odUk jzpf vlwUkd \vdt
k yfru
I rkd w
l nf tBuOH mPfay;jcif;onf rvGu
J v
l yS g/ urm avmuBu;D &Srd sm;ajrmif;vSpmG aom
vl w d k U teuf vl w d k U \b0qd k i f & mES i f h ywf o uf vrf ; nT e f c suf w &m; ud k & S m BuH o l w d k U twG u f o mvQif
usr;f awmfjrwfucdk sO;f uyftajz&Smjcif;udk pdw0f ifpm;rdonf/ ,if;olwUkd omvQif uREyfk t
f aejzifh tNuaH y;vdyk gonf/
olwUkd tzdUk awGUBuHKae&aom tcuftcJEiS hf csOf;uyfru
I kd aqG;aEG;ygrnf/
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefu vlom;tm;vH;k twGuv
f rf;nTejf yo&efusa&mufvmcJ&h onf[k qd\
k / odUk &mwGif
usrf ; awmf j rwf u k & f t mef u d k avh v maomol w pf O D ; tzd k U awG U &onf t csuf o nf u m;? uk & f t mef o nf
21

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

tm&Afvt
l zGUJ tpnf;twGut
f xl;jyKaeonf/ wpfcgwpf&v
H o
l m;rsm;udv
k nf; &nfneT ;f azmfjyonfvnf;&So
d nf/
od k U &mwG i f uk & f t mef \ usa&muf v maom yx0D t aetxm;onf tm&Af w d k U \vl a erI p &d k u f E S i h f
tm&Af w d k U \ord k i f ; jzpf & yf E S i f h q uf E G , f v suf & S d a eonf / tcsuf r sm;ud k od j rif & aomol w pf O D ; tzd k U
usrf;onfvlom;wpf&yfvHk;twGuf usa&mufonf[kqdkxm;ygvsuf? bmaBumif;rsm; vlrIp&dkufESifh
ordkif;jzpf&yfwpfckwnf;udk OD;wnfazmfjyaeygoenf;/ tcsufrsm;udk rlwnf wpfcgwpf&HvlwdkUtaejzifh
,H k r S m oH o ,pd w f r sm; od k U avmod k a vmjzpf v mwwf o nf / usrf ; awmf j rwf u k & f t mef o nf
tm&Afvt
l zGUJ tpnf;udjk yKjyif&efusa&mufvmaom usr;f [kqv
kd myg rnf/ tcsKd Uonfvnf; usr;f awmfjrwfonf
tpOfxm0&twGuv
f o
l m;wdUk twGuf vrf;nTecf suf jzpfonfuo
kd o
H , pdw0f ifaumif;0ifygvdrrh f nf/ azmfjyyg,Hrk mS ;
oHo,pdw&f adS omolonf oabm&d;k jzihf odUk jrifcv
hJ Qi?f odUk taejzifh usr;f awmfjrwfu&k t
f mefukd avhvmBunfyh g/
,if;avhvmrIjyKaepOfwiG f oltaejzifh e,fajruefUowf rIjzifah zmfjyxm;aomtcsufrsm;&Sv
d Qif rSwcf sufa&;yg/
rsOf;wm;ay;yg/ e,fajrudk tajccHaom ,HkBunfcsuf? awG;ac:rIESifh ' etjrifrsm;&SdjyD;? ,if;onf
tm&AfvlrsdK;twGufomvQif jzpfonf/ tm&AfwdkU\ udk,fusifhw&m;ESifhomqdkifonf/ vufawGUb0wGif
tm&AfwdkUuomvQif usifhoHk; &onf [kxifjrifaomae&mrsm;udk &SmBuHBunfhyg/
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefusa&mufvmcsed w
f iG &f ad S eaom txl;jyKa'oESiah f cwfummvudk 0[Dvrf;nTe;f csuu
f
azmfjyaeonf/ xdak cwfxu
kd mvu qd;k ,kwaf om"avhx;kH pHrsm;? &S&d u
d w
f nf; [laomwkzuf,OS jf ydKifu;kd
uG,af ompepfukd rD;armif;xd;k um? ,if;wdUk onf qd;k ,kwaf om tajc&Sad Bumif;udk jyojcif;omvQi&f adS eygonf/
,if;qdk;,kwfaomtajcudk rlwnf aomif[d'fwpfyg; wnf;aomt&Sif ]]tvm[f}} udkqnf;uyfrI?
ud;k uG,rf u
I jkd yKapjcif;jzpfygonf/
uREyfk w
f Ukd taejzifo
h wdjyKowdxm;&rnft
h csuo
f nfum; &S&d u
d Ef iS q
hf ufE,
G af om uk&t
f mef\ wifjyrIonf
urmt0Sr;f wGi&f adS eaom&S&d u
d Ef iS rhf oufqikd o
f avm? ,if;urmt0Sr;f wGi&f adS eaom &S&d u
d Ef iS rhf oufqikd o
f avm?
,if;urmt0Srf;&Sd &Sd&dufwlzuf,SOfjydKifudk;uG,frIpHepfonf tma&Asm a'owGifyaysmufcJh&ovdk
yaysmufjcif;udkjyKapcJhonf[laom tcsufudkavhvmzdkUvdktyfayonf/ usrf;awmfjrwfuk&ftmef\
&S&d u
d q
f efUusiaf &;ESiahf omif['d u
f kd odjrifa&;udk acwfwikd ;f umvwdik ;f wGif jyK &aeonfuv
kd nf; odjriftyfonf/
aomif[d'fESifhpyfvsOf; uk&ftmef\wifjycsufudk acwfwdkif;umvwdkif;wGif toHk;jyK r&Edkif[kqdkif&rnfavm/
azmfjyygtcsufrsm;udk aocsmpGmavhvmoHk;oyfBunfhygvQif? usrf;awmfjrwfuk&ftmef\
wifjycsuEf iS yhf nmay;rIonf acwfumvwpfc?k a'owpfcw
k nf;r[kwaf Bumif;odjrifEikd yf gonf/ urmay:wGif
rnfonfh' ernfonfhvlrIb0qdkif&m pnf;pepf rnfonfh,HkBunfcsufurQ tprS tqHk;txd Abstract
tcsKyfoabm enf;pHepfESifhr&Sdyg/ tajctaeESifhvdktyfrIudkvdkuf jyifqifcJh& onfom&Sdonf/ odkUaom
yuwdjynfph akH om tajcudzk efw;D ,l&efrmS vnf; rjzpfEikd af cs/ zefw;D ,lrnf qdv
k Qifvnf; onfvufawGU
b0wGio
f ;kH pJG r&Edik af om usrf;toGipf u Lay:wGif a&;om; csufomvQifjzpfayrnf/
,Ofaus;rI ' eESifhvlrIa&;&mvIyf&Sm;rIwpf&yfudk EdkifiHwum;tqifhtjrifhjzefUcsDrIjyK&mwGif?
,if ; pepf o nf r l v uwnf ; u Ed k i f i H w um;jzef U csD r I t qif h j yKvk y f r&yg/ ,if ; pepf u d k y if u d k a 'owG i f
pGrf;tm;jynfh0pGmjzifhtm;oGefcGefqdkuf wifjy&rnfjzpfonf/ zdwfac:rIpwifaoma'owGif vlwdkU\
awG;ac:rIujkd yKjyifEikd &f efBuKd ;pm;&ygrnf/ ,if;zdwaf c:aoma'o&Sd vlwUkd \bmompum;? aerIxikd rf ?I vlaerIpepfukd

,if ; zd w f a c:ol o nf od j rif e m;vnf ; &k H r u aocsmusepG m oabmayguf & ygrnf / xd k r S


wpfqif,
h if;wifjycsufukd tjcm;a'oodUk qufvufjyD; wifjy&rnfjzpfonf/ xdt
k csdeaf &mufro
S mvQif
tjcm;vlrsdK;tzGJUtpnf;rsm;onf ,if;wifjycsufudk *&kjyKrnfjzpfonf/ xdkrSquf ,if;wdkif&yfjcm;
vlrsm;onf ,if;pepfuo
kd w
l Ukd ud,
k w
f ikd o
f w
l Ukd \ a'owGif jy|mef;vdu
k ef m&ef BudK;pm;Burnfjzpfonf/
odkUjzpf vltzGJUtpnf;wpf&yfudkom ,if;zdwfac:rIjyKcJhonf/ ,if;vltzGJUtpnf;0ifwdkUudk tm;tif
22

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

cGefpdkufBudK;pm; &Sif;vif;azmfjycJhonf/ oufaoom"ursm;jzifhwifjycJhonf/


odkUjzpf usrf;awmfjrwfuk&ftmefonf vlrsdK;pk vltzGJUtpnf;wpf&yftwGuf usa&mufvm
onf[kqdkvQif rSm;,Gif;aom oHk;oyfcsufomvQifjzpfonf/ vlrsdK;pkwpf&yftwGuf[kqdk&aom
usrf;onf,if;vlrsdK;pkESifhvltzGJUtpnf;udkomvQif jrSifhwifrIwdk;wufa&;ESifh0daooeESifhjynfhpHka&;
ud&k nfneG ;f azmfjyrnfjzpfonf/ xdt
k jyif tjcm;aomvltzGUJ tpnf;twGuf toH;k jyKEdik pf rG ;f r&Sad om
pum;&yfonfvnf; ygvmwwfonf/
vltzGJUtpnf;wpf&yfwpf&yfvHk;twGuf usa&mufvmonf[kqdkaom usrf;awmfjrwf
uk&t
f mefonf odUk r[kwyf g/usrf;awmfjrwfu&k t
f mefonf urmv
h o
l m;wpf&yfv;kH udw
k pfaoG; wnf
wpfom;wnf Nrifonf? vlom;wdUk \&ydik cf iG u
hf kd nDrQpGmay;onf?usrf;awmfjrwfu&k t
f mef\wifNyrI
onf vlom;0g'udk &nfneG Uf aom Edik if w
H umwGif usifo
h ;kH Edik af om taetxm;Nzpfonf?vlrsdK;pk
wpf&yf a'owpfct
k wGuf usa&mufaomw&m;onf abmifusOfaom taetxm;wGif &Sad eNyD;,if;
onfacwfumvwdkifwGif usifhoHk; r&Edkifaom taetxm;wGif &Sdaewwfonf/
usrf;awmfjrwfuk&ftmef\ taetxm;umrl acwfumv\ wdk;wufaNymifvJvmaom
vdt
k yf csurf sm;udk OD;aqmifO;D &GuNf yKEdik pf rG ;f &So
d nf?avhvmaeaomolwpfO;D tzdUk avhvmvmonfEiS t
hf rQ
onf tpOfxm0& vlom;wdUk twGuf vrf;nTeUf csufay;aomusrf;NzpfaBumif; awGUNrifvmrnfNzpf
onf/
usrf;awmfjrwfu&k t
f mefukd avhvmolwpfO;D onf vlom;wdUk twGuf vrf;nTeUf csufay;aom
usrf;NzpfaBumif; qdx
k m;aom usrf;awmfNrwfukd wpfu,fwefavhvmaomtcg vlUtzGUJ tpnf;
ESifhpyfvsOfaomtaBumif;t&mrsm;? vlU,Ofaus;rIESifhpyfvsOfaomtaBumif;t&mrsm;? EdkifiHa&;&mrsm;
ESifhpyfvsOfaomtaBumif;t&mrsm;? pD;yGg;a&;uJhodkUaomtNcm; taMumif;t&m;trsdJ;rsdK;ESifhpyfvsO;f
aomtaBumif;t&mrsm;?udk taopdwfpGm az:Nyxm;Ncif;r&Sd&Hkru qGvmofESifhZumofuJhodkUaom
taBumif;t&mrsm;udk tMudrBf udraf z:Nyxm;aomfvnf; ,if;wdUk udt
k aopdwpf mG az:Nyxm;Ncif;r&S
daBumif;awGUNrif& tcsdKUaom avhvmolwdkUtzdkU&mwGif awG;a0;aomtNrifudk cHpm;&wwfonf/
odkUawG;a0;aomtNrifonf taBumif;t&mwpfckudk avhvmolwdkUtaeNzifh vHk;0O Hk
owdrrlBu Nzpfonf?tvm[ft&SifNrwfonf usrf;awmfNrwfESifhtwl usrf;awmfNrwfudk
vufawGUusifo
h ;kH Nyornfh yk*Kd vfwrefawmfNrwf rk[r'e
f tm;vnf; usrf;awmfNrwfEiS t
hf wl vlom;wdUk
vlonf;wdkUtv,fwGif apvTwfcJhaBumif;udk owdNyKapvdkygonf/
vlom;wpf&yfvHk;ESifhoufqdkifaom r[mpDrHudef;BuD;wpf&yfudk vlydefwdkUxHvTJtyfNcif;rNyKyJ
,if;r[mpDrHudef;BuD;udk wwfodem;vnf;NyD; vufawGUvnfywfatmifNyKEdkifpGrf;&Sdaom yk*dKvf
wref a wmf N rwf r k [ r ' f e ud k t v m [f t &S i f N rwf o nf usrf ; awmf N rwf E S i f h t wl apvT w f N cif ;
yifNzpfonf?usrf;awmfjrwfuk&ftmefonf pdwful;,Of' eusrf; r[kwfyg?usrf;awmfjrwfuk&ftmef
onft&Sif\&nf&G,fcsufudk taumiftxnfaz:aqmif&efvrf;nTefay;aomusrf;Nzpfonf/onf
vlom;wdkU\pdwful;oabmftawGUtNrifESifh udk,fusifhw&m;\taNccHudk tNrpfrSp NyKNyifaNymif;vJ
vmatmif NyKvkyaf y;&efNzpfonf/odUk aNymifvaJ p&mwGif vlwUkd \qifNcifwwfaomtNrifEiS v
hf ufawGU
usifhBuHrItwGuf vdktyfcsufrsm;udkvnf; NznfhqnfrGefrHay;Ncif;Nzpfonf/
tvm[ft&SifNrwfu Nzpfapvdkaom vlUb0qnfaqmufrIyHkpHudk taNccHrSp owfrSwfay;
23

*sm0d ' f o ef ;

usrf;awmfNrwfuk&ftmefavhvma&;

NyD;aemuf ,if;udk vufawGUusifo


h ;kH Nyornfh yk*Kd vfwrefawmfNrwf rk[r'fetm; wm0efay;onf
Nzpf wrefawmfNrwf rk[r'e
f onf ol\eAl0ofoufwrfwpfavQmuf atmifNrifpmG Nzpf vufawGU
usifo
h ;kH NyocJo
h nf?,if;onf avmuom;vlwUkd twGuf Nzpfap? vlUtzGUJ tpnf;\vdt
k yfcsufNzpfap
Edik if w
H nfaqmufr\
I vdt
k yfcsufNzpfap? pHerlemtNzpf usrf;awmfjrwfu&k t
f mefonf wnf&adS eNyD;Nzpf
onf?usrf;awmfjrwfu&k t
f mefonf *dP
k *f PcGJ tkypf zk UJG Ncif;Ncifh tGrrf ofom;wdUk udk wpfuJG wpfNym;
NzpfapNcif;udk vHk0O Hk; qefUusifhonf?odkaomf rdrdwdkU\ t,ltqudk wifNycGifhudk tp vmrfordkif;
wpfavQmuf rnfonftcgurQ ydwfyifwm;qD;Ncif;udk rNyKcJhyg?odkUNzpf usrf;awmfjrwfuk&ftmef\
ozfq&d &f iS ;f vif;csufukd zGiq
hf Nkd cif;wGif tp vmrfordik ;f \tpOD;umvrSp wpfO;D ESiw
hf pfO;D uGNJ ym;
Ncm;em;Ncif;rsm;&SdaeBuNcif;Nzpfonf/qpfenf;tm;Nzpfqdk&aomf ozfqd&fusrf;rsm;udk vHk;0w&m;ao;
owfrSwfNcif;onf vlwdkU\awG;ac:wwfrIudk wkefqdkifatmifNyKNcif;omvQifNzpfonfudk owdNyK
tyfayonf/

24

You might also like