T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

NAAT TEKNOLOJS

BLGSAYARLA KAFES ATI ZM

ANKARA, 2008

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 05.09.2008 tarih ve 186 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 3 1. KAFES KRL ATI PLAN VE KEST ZM ............................................................. 3 1.1. Katman Ayarlar............................................................................................................ 3 1.1.1. Katman Ayarlar lem Sras ................................................................................ 4 1.2. izim Snrlar............................................................................................................... 4 1.2.1. izim Snrlar Ayarlar lem Sras ..................................................................... 4 1.3. elik atlar ve Kafes Kiriler...................................................................................... 5 1.3.1. at Makas............................................................................................................ 5 1.3.2. Yatay ve Dey Stabillite Balantlar .................................................................. 7 1.3.3. Aklar ................................................................................................................... 8 1.3.4. Mertekler ............................................................................................................... 9 1.3.5. at Kaplamalar.................................................................................................... 9 1.4. elik Ak Dzenleme ................................................................................................ 10 1.5. Ak ve Mertek Birleim Detaylar ............................................................................. 10 1.5.1. elik An st Balk ubuu ile Birleimi..................................................... 11 1.5.2. Ahap Mertek ile elik Ak Birleimi ............................................................... 11 1.5.3. elik Mertek ile elik Ak Birleimi ................................................................. 12 1.5.4. Ahap Mertek ile Mahya A Birleimi ............................................................ 12 1.5.5. An Dey Olmas Durumunda Mertek ve Makasla Birleimi ....................... 13 1.6. Damlalk A-Mesnet Balant Detaylar................................................................. 13 1.6.1. Damlalk A Detay ......................................................................................... 13 1.6.2. Mesnet Balant Detay ....................................................................................... 14 1.7. Dere Detay ................................................................................................................. 15 1.8. at Plan izim ........................................................................................................... 16 1.8.1. at Plan izimi lem Sras.............................................................................. 16 1.9. at Kesit izim.......................................................................................................... 33 1.9.1. at Kesiti izimi lem Sras ............................................................................ 33 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 38 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 40 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 41 2- KAFES KRL ATI MAKAS VE DM DETAYLARI ZM............................ 41 2.1. elik Kafes Kiri at Makas izim ......................................................................... 41 2.2. Kafes Kiri at Makas ekilleri ................................................................................ 42 2.2.1. gen at Makas .............................................................................................. 42 2.2.2. Trapez at Makas.............................................................................................. 42 2.2.3. Paralel Balkl at Makas ................................................................................ 42 2.2.4. Parabolik at Makas.......................................................................................... 42 2.3. Dm Noktas Detay izimleri................................................................................. 43 2.3.1. Mesnet Dm Detay......................................................................................... 43 2.3.2. st Balk-Diyagonal-Dikme Dm Detay...................................................... 46 2.3.3. Alt balk-diyagonal-dikme dm detay .......................................................... 50 2.3.4. Tepe Mahya Dm Detay................................................................................. 52 i

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 56 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 58 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 59 3- LLENDRMELER..................................................................................................... 59 3.1. llendirme Stili ....................................................................................................... 60 3.2. llendirme Ayarlar ................................................................................................ 61 3.3. llendirme .......................................................................................................... 63 3.4. D llendirme ........................................................................................................ 64 3.5. Kotlu llendirme..................................................................................................... 64 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 66 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 67 RENME FAALYET4 .................................................................................................. 68 4- YAZILAR .......................................................................................................................... 68 4.1. Style (Yaz Stili Oluturma)........................................................................................ 68 4.1.1. 2 lik yaz stili ....................................................................................................... 68 4.1.2. 3 lk Yaz Stili..................................................................................................... 69 4.2. Yaz Stilleri ile Yaz.................................................................................................... 70 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 74 RENME FAALYET5 .................................................................................................. 75 5. TARAMALAR................................................................................................................... 75 5.1. Tarama izim.............................................................................................................. 75 5.1.1 Plan Tarama .......................................................................................................... 75 5.2. Kesit Tarama ............................................................................................................... 79 5.3. Detay Tarama.............................................................................................................. 80 5.3.1. Mesnet Detay Tarama......................................................................................... 80 5.3.2. Mahya Detay Tarama ......................................................................................... 81 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 82 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 83 RENME FAALYET6 .................................................................................................. 84 6. ANTED .............................................................................................................................. 84 6.1. Anted ablonu............................................................................................................. 84 6.2. Yazlar......................................................................................................................... 88 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 91 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 92 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 94 KAYNAKA ......................................................................................................................... 95

ii

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 482BK0112 naat Teknolojisi elik Yap Teknik Ressaml Bilgisayarla Kafes at izimi Bilgisayarla Kafes at izimi uygulamalarn kapsayan retim materyalidir. 40/32 (+40/32 Uygulama tekrar yapmal) "Bilgisayarla elik Yap Konstrksyonlarn izmek" modln baarm olmak. Bilgisayarla kafes at izmek Genel Ama renci, okul ii gerekli ortam, okul d aratrma yapabilecei kurulular belirtildiinde Bilgisayarla elik at ve kafes kirili at makas ve detaylar izimlerini standartlara uygun yapabilecektir. Amalar 1- Bilgisayarla elik kafes kirili at plan ve kesit izimi yapabileceksiniz. 2- Bilgisayarla kafes kirili at makas izimleri yapabileceksiniz. 3- Bilgisayarla kafes kirili at makas dm noktalar detay izimleri yapabileceksiniz. 4- Bilgisayarla llendirme yapabileceksiniz. 5- Bilgisayarla yaz yazabileceksiniz. 6- Bilgisayarla tarama yapabileceksiniz. 7- Bilgisayarlar pafta antedi izebileceksiniz. CAD programlarn altrabilecek kapasitede bilgisayar donanm, paket programlar, programlarla ilgili kitaplar ve dokmanlar, projeksiyon cihaz ve donanm, uygun laboratuar ortam, meslek ile ilgili uygun kurulular Bu modldeki her faaliyet sonrasnda verilen lme aralar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek kendi kendinizi deerlendirebileceksiniz. Modl sonunda retmeniniz tarafndan hazrlanan lme arac ile kazandnz bilgi ve beceriler llerek deerlendirilecektir. iii

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

GR GR
Sevgili renci, naat teknolojisi iinde bir ok meslek barndran geni bir alandr. zellikler gelimi lkelerde ok ska gkdelen ve sanayi yaplarnda kullanlan elik yaplar, yaanan depremlerin ardndan son yllarda lkemizde de adn daha sk duyduumuz yapm teknolojisidir. imdiye kadar lkemizde tayc sistem olarak ounlukla betonarmenin kullanlmas sonucu bu ynde teknik eleman yetitirilmitir. elik yaplar konusunda bilgi ve tecrbeyle donatlm teknik elemanlara ihtiya vardr. zellikle elik yaplarn bilgisayar ortamnda projelenmesine ihtiya duyulmaktadr. Bilgisayar teknolojilerinin projelendirme ve hatta retim aamasnda kullanlmasyla yaplabilecek hatalar en aza indirilmitir. Dolays ile elik yaplarn bilgisayar ortamnda projelendirilmesinde alan teknik elemanlarn biliim teknolojilerini de iyi derecede kullanmalar gerekmektedir. Bu amala Bilgisayarla Kafes at izimi modlnde elik yap teknik ve kurallarna uygun olarak elik at izimlerinizi bilgisayar kullanarak yapabileceksiniz.

RENME FAALYET-1
AMA

RENME FAALYET-1

renci, okul ii gerekli ortam, okul d aratrma yapabilecei kurulular belirtildiinde Kafes kirili at plan ve kesitini standartlara uygun izebilir.

ARATIRMA
evrenizde bulunan yapm aamasndaki elik yaplar gezerek inceleyiniz. Yapnn at sistemini inceleyiniz. elik atlarla ilgili internet ortamnda aratrma yapnz. Gerekli notlar alnz.

1. KAFES KRL ATI PLAN VE KEST ZM

1.1. Katman Ayarlar
Daha sistematik ve dzenli izim yapabilmek iin belirli zellikler (izgi tipi, izgi kalnl, izgi rengi vb.) gz nnde bulundurularak katmanlar oluturulur. Katmanlar Layer komutu kullanlarak oluturulur. Layer komutu altrldndaLayer Properties Maneger iletiim kutusu grntlenir. ekil 1.1.

ekil 1.1: Layer Properties Manager iletiim kutusu

1.1.1. Katman Ayarlar lem Sras

Layer komutu altrlr. New Layer butonuna tklanarak istenilen sayda ve zellikte katman oluturulur. ekil 1.2.

ekil 1.2: Katman ayarlar ilem sras

OK butonuna tklanarak komut sonlandrlr.

1.2. izim Snrlar

izimin yaplaca alan Drawing Limits komutu kullanlarak oluturulur.

1.2.1. izim Snrlar Ayarlar lem Sras

Format/ Drawing Limits komutu altrlr. ekil 1.3.

ekil 1.3: Format/ Drawing Limits komutu

Specify lower left corner or [ON/OFF] <0.0000,0.0000>: 0,0 izim alannn sol alt kesine ait koordinat girilir. Specify upper right corner <420.0000,297.0000>: 2500,2000 izim alannn sa st kesine ait koordinat girilir. View/Zoom/All komutu ile izim alan ekrana sdrlr. ekil 1.4.

ekil 1.4: View/Zoom/All komutu

1.3. elik atlar ve Kafes Kiriler

Mesnet akl fazla olan binalarla fabrika,atlye depo, antrepo ve imalathane gibi yaplarn atlar ounlukla elikten yaplr. elik atlar at makas (kafes kiri), yatay dey stabillite balantlar, ak, mertek ve kaplamadan oluur.

1.3.1. at Makas
Makas atdaki ana tayc sistemdir. at makaslar (kafes kiriler) kolonlarn esas kirileridir. Eimli at yzeyinden aldklar ykleri kolonlara iletirler. ekil 1.5.

ekil 1.5: Yklerin kolonlara iletilmesi

at makaslar st balk, alt balk, diyagonal, dikme ve ba levhalarndan oluur. ekil 1.6.

ekil 1.6: at makaslar

Yap elii ile hazrlanan at makaslar planda birbirlerine paralel olarak dzenlenirler. ekil 1.7.

ekil 1.7: Paralel olarak dzenleme

1.3.1.1. Birletirme Aralarna Gre at Makaslar

Perinli at Makaslar: Bu makaslarn btn ubuklarnn en kesitleri genellikle ift korniyer olarak dzenlenir. Dm noktalar, korniyerlerin ba levhasna perinle birletirilmesi ile oluturulur. Minimum perin ap d=13mm dir. Minimum korniyer kesiti L50x50x5 dir. Kaynakl at Makaslar: st ve alt balk ubuklar ou kez T veya yarm I profilinden bazen de ift korniyerden oluur. Dm noktalar ba levhal yada levhasz yaplabilir.

1.3.1.2. Makas Aralklar

Makas aral at rtsne ve ak hesabna gre maksimum a=6m olmaldr. ekil 1.8.

ekil 1.8: Makas aral

1.3.2. Yatay ve Dey Stabillite Balantlar 1.3.2.1. Yatay Stabillite Balantlar

at dzleminde uygulanarak, st baslk ubuklarnn kafes kiri dzlemine dik burkulma boylarn azaltan stabilite balantlardr. Yatay stabilite balantlar 3-5 makas aralnda bir uygulanmaldr. ekil 1.9.

ekil 1.9: Yatay stabilite balantlar

1.3.2.2. Dey Stabillite Balantlar

Kafes kiri dzlemlerine dik olarak uygulanan, alt baslk elemanlarnn kafes kiris dzlemine dik burkulma boylarn azaltan stabilite balantlardr. Ayrca, trapez tipi kafes kirilerde, yatay stabilite balantlarn mesnetlere balamak amacyla da dey stabilite balantlar kullanlmaktadr. Dey stabilite balantlar her makas aralna uygulanmaldr. ekil 1.10.

ekil 1.10: Dey stabilite balantlar

1.3.3. Aklar
Yap boyunca at makasna dik olarak uzanan at yklerini makasa aktaran kirilerdir. ekil 1.11.

ekil 1.11: Aklar

1.3.4. Mertekler
at rtsnden gelen ve ykleri tayarak aklara ileten elemanlara mertek denir. elik atlarda mertekler ahap ve elik olabilir. Ahap mertekler deiik at rtleri kullanlmas halinde tercih edilir. atdan aydnlatma yaplacaksa elik mertekler tercih edilir. ekil 1.12.

ekil 1.12: Mertekler

1.3.5. at Kaplamalar
zerine etki eden ykleri mertek yada aklara ileten yap elemanlarna kaplama denir.

1.3.5.1. Ahap Kaplama

2-2,5 cm kalnlnda tahta kaplanr. Aklar zerine yerletirilmi ahap mertekler zerine aklr.

1.3.5.2. Bims Beton at Plaklar

Pomza kullanlarak eitli boy ve kalnlklarda prefabrik oarak hazrlanm donatl hafif beton plaklardr.

1.3.5.3. Gazbeton at Plaklar

Gazbeton at plaklarnda hazr elik donatl olarak kullanlr.

1.3.5.4. Asbestli imento Oluklu Levhalar

Yaygn kullanm olan ve dorudan doruya aklara oturabilen at kaplamasdr. 9

1.3.5.5. Oluklu Galvanize Sac Levhalar

inko ile kaplanm eitli kalnlklarda sacdan, eitli dalga ykseklii ve geniliinde retilen kaplamalardr.

1.3.5.6. Galvanize Trapez Profil Levha

ift taraf galvanize edilmi elik saclarn eitli ykseklik ve genilikte trpez eklinde bklmesi ile elde edilen kaplamalardr.

1.3.5.7. Alminyum Trapez Profil Levha

Galvanize trapez profil levhaya benzer aklara bulonlarla birletirir.

1.4. elik Ak Dzenleme

Aklar yatay stabilite grevini de yaparlar. Aklar genellikle elik profillerden yaplr. Normal ykler iin NP, ve [ profilleri, byk aklklar iin IP profilleri kullanr. Ak aklklar 3-6 m arasnda olur. elik aklar at eik dzlemi zerine iki ekilde dzenlenir. Birinci ekilde ak kesitinin ekseni at dzlemine diktir. kinci ekilde ise eksen deydir. ekil 1.13.

ekil 1.13: elik ak dzenleme

An kesit ekseninin dey olmas durumunda ak, dayanm bakmndan en uygun ekilde konulmu olur. Fakat bu durumda an makasa oturtulmas daha karmak detay gerektirir. Kesit ekseninin makasa dik olmas halinde ak iki ynde eilmeye alr, tayaca yk bir miktar azalr. Fakat an makasa oturtulmas kolaylar.

1.5. Ak ve Mertek Birleim Detaylar

Aklar daima kafes kiri dm noktasnda st balk ubuklarna oturtulur. Ak ekseni ile dm oluturan ubuklarn eksenleri ayn noktada aktrlmaldr. Aksi durumda istenmeyen moment etkisi oluur.

10

1.5.1. elik An st Balk ubuu ile Birleimi

ekil 1.14: elik an st balk ubuu ile birleimi

1.5.2. Ahap Mertek ile elik Ak Birleimi

Ahap mertek elik aa kanca yardm ile sabitlenir. Kanca mertee ivi yada aa vidas yardmyla tutturur.ekil 1.15.

ekil 1.15: Ahap mertek ile elik ak birleimi

11

1.5.3. elik Mertek ile elik Ak Birleimi

ekil 1.16: elik mertek ile elik ak birleimi

1.5.4. Ahap Mertek ile Mahya A Birleimi

Me

rtek

Me

rtek

ekil 1.17: Ahap mertek ile mahya a birleimi

12

1.5.5. An Dey Olmas Durumunda Mertek ve Makasla Birleimi

rtek Me

Taban Korniyeri

ekil 1.18: An dey olmas durumunda mertek ve makasla birleimi

1.6. Damlalk A-Mesnet Balant Detaylar

1.6.1. Damlalk A Detay

ekil 1.19: Damlalk a detay

13

1.6.2. Mesnet Balant Detay

Mesnet balant detaylar aada gsterilmitir.

1.6.2.1. Sabit Mesnet Detay

ekil 1.20: Sabit mesnet detay

1.6.2.2. Hareketli Mesnet Detay

14

ekil 1.21: Hareketli mesnet detay

1.7. Dere Detay

inko dere
rtek me

taban korniyeri

ekil 1.22: Dere detay

15

1.8. at Plan izim

at plan iziminde belirli bir ilem sras izlenmesi gerekir.

1.8.1. at Plan izimi lem Sras

Line komutu kullanlarak 1 ve A akslar izilir. ekil 1.23.

ekil 1.23: A akslarnn izilmesi

16

Circle komutu kullanlarak aks balonlar izilir. ekil 1.24.

ekil 1.24: Aks balonlar izilmesi

17

Copy komutu kullanlarak akslar yatay ve dey ynde oaltlr. ekil 1.25.

ekil 1.25:Akslarn yatay ve dey ynde oaltlmas

18

Rectangle komutu kullanlarak kolonlar izilir. ekil 1.26.

ekil 1.26: Kolonlarn izilmesi

19

Line ve Offset komutu kullanlarak Kiriler izilir. ekil 1.27.

ekil 1.27: Kirilerin izilmesi

20

Line komutu kullanlarak saak izleri izilir. ekil 1.28.

ekil 1.28: Saak izlerinin izilmesi

21

Line komutu kullanlarak makas ekseni izilir. ekil 1.29.

ekil 1.29: Makas ekseni izilmesi

22

Line ve Offset komutu kullanlarak makas izilir. ekil 1.30.

ekil 1.30: Makas izilmesi

23

Copy komutu kullanlarak makas oaltlr. ekil 1.31.

ekil 1.31: Makas oaltlmas

24

Line komutu kullanlarak kesit dzleminde makas elemanlarnn (dikme, alt balk, st balk, diyagonal) eksenleri izilir. ekil 1.32.

ekil 1.32: Eksen izimleri.

25

Line komutu kullanlarak kesit dzleminde st balk dm noktalar plan dzlemine tanarak aklarn yerleri tespit edilir. ekil 1.33.

ekil 1.33: Aklarn yerlerinin tespit edilmesi

26

Line ve Offset komutu kullanlarak ak izilir. ekil 1.34.

ekil 1.34: Ak izilmesi

27

Copy komutu kullanlarak aklar oaltlr. ekil 1.35.

ekil 1.35: Aklarn oaltlmas

28

Trim komutu kullanlarak ak arkasnda kalan ksmlar budanr. Line komutu kullanlarak stabilite balantlarnn eksenleri izilir. ekil 1.36.

ekil 1.36: Stabilite balantlar eksenlerinin izilmesi

29

Line komutu kullanlarak Plakalar izilir. ekil 1.37.

ekil 1.37: Plakalarn izilmesi

30

Line ve Offset komutu kullanlarak stabilite balantlar izilir. Trim komutu kullanlarak stabilite balantlar arkasnda kalan plaka ksmlar budanr. ekil 1.38.

ekil 1.38: Stabilite balantlarnn izilmesi

31

Spline komutu kullanlarak at kaplamasnn yeri izilir. Trim komutu kullanlarak kaplama altnda kalan ksmlar budanr. Line komutu kullanlarak kesit yerleri izilir. ekil 1.39.

ekil 1.39: Kesit yerlerinin izilmesi

32

1.9. at Kesit izim

at kesit iziminde belirli bir ilem sras izlenmesi gerekir.

1.9.1. at Kesiti izimi lem Sras

Offset komutu kullanlarak alt ve st balklar izilir. ekil 1.40.

ekil 1.40: Alt ve st balklarn izilmesi

Line komutu kullanlarak mesnet izilir. ekil 1.41.

ekil 1.41: Mesnet izilmesi

33

Offset komutu kullanlarak dikmeler izilir. Offset komutu kullanlarak diyagonaller izilir. ekil 1.42.

ekil 1.42: Diyagonallerin izilmesi

Line komutu kullanlarak plakalar izilir. Trim komutu kullanlarak plakalarn altta kalan ksmlar budanr. ekil 1.43.

ekil 1.43: Plakalarn izilmesi

34

Line ve Fillet komutu kullanlarak ak profili ve korniyer izilir. ekil 1.44. Block Make komutu kullanlarak ak profili ve korniyer ktphaneye eklenir. Insert Block komutu kullanlarak ak ve korniyer yerletirilir.
R4 ,5

R8 ,5

100

35

R5

,5 R2
4

50

ekil 1.44: Line ve Fillet komutu kullanlarak ak profili ve korniyer izilmesi

Insert Block komutu kullanlarak korniyer yerletirilir. ekil 1.45.

ekil 1.45: Korniyerin yerletirilmesi

Offset komutu kullanlarak at kaplamas izilir. ekil 1.46.

2,35

35

35

ekil 1.46: at kaplamas izilmesi

Mirrr komutu kullanlarak kesitin yars simetri eksenine gre aynalanr. ekil 1.47.

36

ekil 1.47: Mirrr komutu kullanlmas

37

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Yaplan hesaplamalar sonucunda makas elemanlarnn kesitleri verilmitir. Verilenlere gre at plan ve kesitini iziniz. Makas elemanlar Makas says: 4 Makas ral: 4m st balk: 90x90x8 (korniyer) Alt balk: 90x90x8 (korniyer) Dikme: 70x70x6 (korniyer) Diyagonal: 70x70x6 (korniyer) Stabilite baplantlar: 70x70x6 (korniyer) Ba levhalar: t=10mm Birleim: Kaynakl

150

150

150

150

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 7 9 10 12 13 15 16 18 19 20 22 Program altrdnz m? Katman ayarlarn yaptnz m? izim snrlarn belirlediniz mi? Yatay ve dey akslar izdiniz mi? Akslar yatay ve dey ynde oalttnz m? Kolonlar izdiniz mi? Saak izlerini izdiniz mi? Makas eksenini izidiniz mi? Makas izdiniz mi? Makaslar oalttnz m? Kesit dzleminde makasn eksenlerini izdiniz mi? Aklarn yerleri tespit edilir. Ak izdiniz mi? Aklar oalttnz m? Stabilite balantlarnn eksenlerini izdiniz mi? Plakalar izdiniz mi? 38 Evet Hayr

60

150

Deerlendirme ltleri 23 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 Stabilite balantlarn izdiniz mi? at kaplamasn izdiniz mi? Kesit yerlerini izdiniz mi? Alt ve st balklar izdiniz mi? Mesnetleri izdiniz mi? Dikmeleri izdiniz mi? Diyagonalleri izdiniz mi? Plakalar izdiniz mi? Ak profilini izdiniz mi? A yerletirdiniz mi? Korniyeri izdiniz mi? Korniyeri yerletirdiniz mi? at kaplamasn izdiniz mi? Kesitin yars simetri eksenine gre aynaladnz m?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Uygulama faaliyetinde yapm olduunuz almay kontrol listesine gre deerlendiriniz.Yapm olduunuz deerlendirme sonucunda eksiiniz varsa, faaliyete dnerek ilgili konuyu tekrarlaynz.

39

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz, aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz. Aada verilen sorularda doru olduunu dndnz bir seenei iaretleyiniz. 1. Aadakilerden hangisi ile katman ayarlarnn yapld iletiim kutusuna ulalr? A) B) C) D)

2. izim snrlar komutunun yeri hangi seenekte doru verilmitir? A) C) Edit/ Drawing Limits Format/ Drawing Limits B) D) Insert/ Drawing Limits View/ Drawing Limits

3. Aadakilerden hangisi makas doru olarak tanmlar? Makas dikmelerden oluan Makas atdaki ana tayc A) B) taycdr. sistemdir. C) Makas yatay stabilitedir. D) Makas dey stabilitedir.

4. Makas aralklar maksimum ne kadar olmaldr? A) C) 6m 3m B) D) 2m 5m

5. An tanm aadakilerden hangisinde doru olarak verilmitir? A) Mertek yerine kullanlan profillerdir. B) Mesnet elemandr. C) Kaplamalarn baland profildir. D) ubuklar makasa balayan elemanlardr.

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz dier faaliyete geiniz.

40

RENME FAALYET2
AMA

RENME FAALYET2

Bu Okul ii gerekli ortam hazrlandnda ve okul d aratrma yapabilecei kurulular belirtildiinde Bilgisayarla elik at ve kafes kirili at makas ve detaylar izimlerini standart ve ynetmeliklere uygun olarak izebileceksiniz.

ARATIRMA
evrenizde bulunan yapm aamasndaki elik yaplar gezerek inceleyiniz. Yapnn at makaslarn inceleyiniz. elik makaslarla ilgili internet ortamnda aratrma yapnz. Gerekli notlar alnz.

2- KAFES KRL ATI MAKAS VE DM DETAYLARI ZM

2.1. elik Kafes Kiri at Makas izim
Kesitten ayr olarak at makaslar 1/20 leinde ve daha detayl izilir. izim zerinde malzeme boyutlar, detay yerleri gsterilir. Makasn imalatnda kullanlan izimlerdir. at makas izimi, bir nceki renme faaliyetinde aklanan at kesit izimi zerinde deiiklikler ve eklemeler yaparak elde edilir. ekil 2.1.

E C D

J G H

F
50 105

I
120 660 120 105 105 50

105

ATI MAKAS DETAYI LEK : 1/20

ekil 2.1: at makas detay

41

2.2. Kafes Kiri at Makas ekilleri

2.2.1. gen at Makas

ekil 2.2: gen at makas

2.2.2. Trapez at Makas

ekil 2.3: Trapez at makas

2.2.3. Paralel Balkl at Makas

ekil 2.4: Paralel balkl at makas

2.2.4. Parabolik at Makas

ekil 2.5: Parabolik at makas

42

2.3. Dm Noktas Detay izimleri

2.3.1. Mesnet Dm Detay
lem sras Line komutu kullanlarak eksenler izilir. ekil 2.6.

ekil 2.6: Eksenlerin izilimi

Ofset komutunu kullanlarak alt balk izilir. Ofset komutunu kullanlarak st balk izilir. Ofset komutunu kullanlarak dikme izilir. ekil 2.7.

ekil 2.7: Dikme izimi

43

Line komutu kullanlarak mesnet izilir. Rectangle komutu kullanlarak Mesnet plakasn izmek ekil 2.8.

ekil 2.8: Mesnet plakasn izimi

Line ve Fillet komutu kullanlarak ankraj ubuklar izilir. ekil 2.9.

ekil 2.9: Ankraj ubuklar izimi

44

Rectangle komutu kullanlarak kayc mesnet plakalar izilir. ekil 2.10.

ekil 2.10: Mesnet plakalar izimi

Line komutu kullanlarak ba levhas izilir. ekil 2.11.

ekil 2.11: Ma levhas izimi

45

Line komutu kullanlarak bulon izilir. Block make komutu kullanlarak bulon ktphaneye eklenir. Insert komutu kullanlarak bulon yerletirilir. ekil 2.12.

ekil 2.12. Bulon yerletirilmesi

2.3.2. st Balk-Diyagonal-Dikme Dm Detay

Line komutu kullanlarak eksenler izilir. ekil 2.13.

ekil 2.13: Eksenlerin izilmesi

46

Ofset komutunu kullanlarak st balk izilir. ekil 2.14.

ekil 2.14: st balk izimi

Insert komutunu kullanlarak a yerletiriniz. ekil 2.15.

ekil 2.15: An yerletirilmesi

47

Insert komutunu kullanlarak korniyeri yerletiriniz. ekil 2.16.

ekil 2.16: Korniyeri yerletirilmesi

Ofset komutunu kullanlarak dikme izilir. ekil 2.17.

ekil 2.17: Dikme izilmesi

48

Ofset komutunu kullanlarak diyagonal izilir. ekil 2.18.

ekil 2.18: Diyagonal izilmesi

Line komutu kullanlarak ba levhas izilir. ekil 2.19.

ekil 2.19.:Ba levhas izilmesi

49

2.3.3. Alt balk-diyagonal-dikme dm detay

Line komutu kullanlarak eksenler izilir. ekil 2.20.

ekil 2.20: Eksenler izilimesi

Ofset komutunu kullanlarak alt balk izilir. ekil 2.21.

ekil 2.21: Alt balk izilmesi

50

Ofset komutunu kullanlarak dikme izilir. ekil 2.22.

ekil 2.22: Dikme izilmesi

Ofset komutunu kullanlarak diyagonal izilir. ekil 2.23.

ekil 2.23: Diyagonal izilmesi

51

Line komutu kullanlarak ba levhas izilir. ekil 2.24.

ekil 2.24: Ba levhasnn izilmesi

2.3.4. Tepe Mahya Dm Detay

Line komutu kullanlarak eksenler izilir. ekil 2.25.

ekil 2.25: Eksenlerin izilmesi

52

Ofset komutunu kullanlarak st balk izilir. ekil 2.26.

ekil 2.26: st baln izilmesi

Insert komutunu kullanlarak a yerletiriniz. ekil 2.27.

ekil 2.27: An yerletirilmesi

53

Insert komutunu kullanlarak korniyeri yerletiriniz. ekil 2.28.

ekil 2.28: Korniyerin yerletirilmesi

Ofset komutunu kullanlarak dikme izilir. ekil 2.29.

ekil 2.29:Dikme izilmesi

54

 Ofset komutunu kullanlarak diyagonal izilir. ekil 2.30.

ekil 2.30: Diyagonal izilmesi

Line komutu kullanlarak ba levhas izilir. ekil 2.31.

ekil 2.31: Ba levhas izilmesi

55

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

F E
150

D
60

150

150

150

150

Verilen makasta A,B,C,D,E,F detaylarn iziniz. Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri Evet Hayr Mesnet dm detay 1 2 3 4 5 7 9 10 12 13 15 16 17 18 19 20 21 22 Eksenleri izdiniz mi? Alt bal izdiniz mi? st bal izdiniz mi? Dikmeyi izdiniz mi? Mesnet izdiniz mi? Mesnet plakasn izdiniz mi? Ankraj ubuklarn izdiniz mi? Kayc mesnet plakalarn izdiniz mi?. Ba levhasn izdiniz mi? Bulonu izdiniz mi? Bulonu yerletirdiniz mi? Eksenleri izdiniz mi? st bal izdiniz mi? A yerletirdiniz mi? Korniyeri yerletirdiniz mi? Dikmeyi izdiniz mi? Diyagonali izdiniz mi? Ba levhasn izdiniz mi? 56

st balk-diyagonal-dikme dm detay

Deerlendirme ltleri Alt balk-diyagonal-dikme dm detay 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Eksenleri izdiniz mi? Alt bal izdiniz mi? Dikmeyi izdiniz mi? Diyagonali izdiniz mi? Ba levhasn izdiniz mi? Eksenleri izdiniz mi? st bal izdiniz mi? A yerletirdiniz mi? Korniyeri yerletirdiniz mi? Dikmeyi izdiniz mi? Diyagonali izdiniz mi? Ba levhasn izdiniz mi?

Evet

Hayr

Tepe mahya dm detay

DEERLENDRME
Uygulama faaliyetinde yapm olduunuz almay kontrol listesine gre deerlendiriniz.Yapm olduunuz deerlendirme sonucunda eksiiniz varsa, faaliyete dnerek ilgili konuyu tekrarlaynz.

57

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz, aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz. Aada verilen sorularda doru olduunu dndnz bir seenei iaretleyiniz. 1. at makaslar hangi lekte izilir? A) C) 1/2 1/50 B) D) 1/20 1/10

2. at makas izimleri hangi amala kullanlr? Makasn imalatnda kullanlan A) B) izimlerdir. Makasn yk hesaplamalarnda C) D) kullanlan izimlerdir.

Mertek ve ak imaladnda kullanlan izimlerdir. Mimari amal kullanlan izimlerdir.

3. Aadakilerden hangisi at makas ekillerindendir? A) C) Dik balkl at makas Piramit at makas B) D) Pirizmatik at makas Trapez at makas

4. Ktphaneye eklenmi bir eleman hangi komutla izime yerletirilir? A) C) Image Insert B) D) Bock Make Paste

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz dier faaliyete geiniz.

58

RENME FAALYET3 RENME FAALYET3

AMA
Okul ii gerekli ortam hazrlandnda ve okul d aratrma yapabilecei kurulular belirtildiinde llendirmeleri standart ve ynetmeliklere uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
llendirme ve elemanlar hakknda aratrma yapnz. elik projelerdeki llendirmeleri inceleyiniz.

3- LLENDRMELER
AutoCAD ortamnda llendirmeyle ilgili komutlar Dimension ara ubuu zerendedir. ekil 3.1.

ekil 3.1: Dimension ara ubuu

Linear Dimension

: Verilen iki nokta arasna dorusal llendirme yapar.

Aligned Dimension : Verilen noktalara gre l izgisi eimli olacak ekilde llendirme yapar. Ordinate Dimension : izim alannda iaretlenen noktann x ve y koordinatlarn vererek llendirme yapar. mle ynne gre x ve y koordinatlarn yazar. Radius Dimension : Yarap llendirir. 59

Diameter Dimension : ap llendirir. Angular Dimension : izgi, ember ve yaylarn alarn llendirir. Quick Dimension : llendirme seeneklerine hzl ulalmasn salar. Baseline Dimension : Katl llendirme yapar. Continue Dimension : Devam eden llendirme yapar. Quick Leader Tolerance Center Mark yerletirir. Dimension Edit Dimension Update Dimension Style : llendirme deiiklik yaplmasn salar. : Varolan bir ly geerli l biimine dntrr. : llendirme biimlerinin ayarlanmasn salar. Dimension Text Edit : llendirme yazsnn dzenlenmesini salar. Dim Style Control: llendirme biimlerinin seilebilecei pencere. : izime ok kullanarak not ekler. : Tolerans bilgilerinin yazlmasnda kullanlr. : Seilen yay yada emberin merkezine eksen iareti

3.1. llendirme Stili

Dimension ara ubuundan Dimension Style komutuna tklanr. Dimension Style Manager iletiim kutusu grntlenir. ekil 3.2.

ekil 3.2: Dimension Style Manager iletiim kutusu

60

New butonuna tklanr. Create New Dimension Style iletiim kutusu grntlenir. New Style Name kutusuna llendirme sitilinin ad girilir. ekil 3.3.

ekil 3.3: Create New Dimension Style iletiim kutusu

3.2. llendirme Ayarlar

Create New Dimension Style iletiim kutusunda Continue butonuna tklanr. New Dimension Style: llendirme iletiim kutusu grntlenir. Lines and Arrows sekmesinde l izgileri ve ok biimleri ile ilgili ayarlamalar yaplr. ekil 3.4.

ekil 3.4: Ayarlamalarn yaplmas

61

Text sekmesinde llendirme yaz ayarlarnn yapld pencere grntlenir. ekil 3.5.

ekil 3.5: Yaz ayarlarnn yapld pencere

Primary Units sekmesinde temel birim sistemleri ayarlarnn yapld pencere grntlenir. ekil 3.6.

ekil 3.6: Temel birim sistemleri ayarlarnn yapld pencere

62

Ayarlar yapldktan sonra OK butonuna baslarak Dimension Style Manager letiim kutusuna dnlr. Oluturulan l sitili zerinde deiiklik yaplmas gerekiyorsa Modify butonuna tklanr. Modify Dimension Style iletiim kutusu grntlenir. ekil 3.7.

ekil 3.7. Modify Dimension Style iletiim kutusu

3.3. llendirme
llendirme katman aktif layer yaplr. Dim Style Control alr listeden llendirme Sitili seilir. ekil 3.8.

ekil 3.8.: llendirme sitili seilmesi

63

Linear Dimension ve Continue Dimension komutlar kullanlarak llendirme yaplr.

3.4. D llendirme
llendirme katman aktif layer yaplr. Dim Style Control alr listeden D llendirme Sitili seilir. ekil 3.9.

ekil 3.9: D llendirme sitili seilmesi

Linear Dimension ve Continue Dimension komutlar kullanlarak llendirme yaplr.

3.5. Kotlu llendirme

Line komutu kullanlarak kot iareti izilir. ekil 3.10.

ekil 3.10: Kotlarn izilmesi

Bock Make komutu kullanlarak ktphaneye eklenir. Insert Block komutu kullanlarak kot iaretleri yerletirilir. ekil 3.11.

64

ekil 3.11: Kot iaretlerinin yerletirilmesi

65

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Makas elemanlar Makas says: 4 Makas ral: 4m st balk: 90x90x8 (korniyer) Alt balk: 90x90x8 (korniyer) Dikme: 70x70x6 (korniyer) Diyagonal: 70x70x6 (korniyer) Stabilite baplantlar: 70x70x6 (korniyer) Ba levhalar: t=10mm Birleim: Kaynakl

150

150

150

150

Uygulama 1 de izdiiniz plan ve kesiti llendiriniz. Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 7 9 10 12 13 15 16 18 Dimension Style komutunu altrdnz m? Create New Dimension Style iletiim kutusunu grntlediniz mi? llendirme sitilinin adn girdiniz mi? l izgileri ve ok biimleri ile ilgili ayarlamalar yaptnz m? Yaz ayarlarn yaptnz m? Temel birim sistemleri ayarlarn yaptnz m? llendirme Sitili setiniz mi? llendirme yaptnz m? D llendirme Sitili setiniz mi? D llendirme yaptnz m? Kot iaretini izdiniz mi? Kot iaretini ktphaneye eklediniz mi? Kot iaretini yerletirdiniz mi? Evet Hayr

DEERLENDRME
Uygulama faaliyetinde yapm olduunuz almay kontrol listesine gre deerlendiriniz.Yapm olduunuz deerlendirme sonucunda eksiiniz varsa, faaliyete dnerek ilgili konuyu tekrarlaynz. 66

60

150

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz, aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz. Aada verilen sorularda doru olduunu dndnz bir seenei iaretleyiniz.

1. Continue Dimension hangi tr llendirme yapar? A) C) Dorusal llendirme Srekli llendirme B D Asal llendirme Eik llendirme

2. Aadaki komutlarn hangisiyle Dimension Style Manager iletiim kutusu grntlenir? A) C) B) D)

3. llendirme ayarlarnda Text sekmesinde Text height kutucuundaki deer neyi ifade eder? A) C) Yaz geniliini Yaz asn B) D) Yaz leini

Yaz yksekliini

4. llendirme ayarlarnda Text sekmesinde Offset from dim line kutucuundaki deer neyi ifade eder? A) C) Yaznn l izgisine mesafesini Yaznn l snr izgisinden mesafesini B) D) Yaznn l izgisine olan asn Yaznn obeye olan mesafesini

5. llendirme ayarlarnda Lines and Arrows sekmesinde Baseline spacing kutucuundaki deer neyi ifade eder? A) C) ki l izgisi arasndaki mesafeyi l izgisinin tama miktarn B) D) l snr izgisinin tama miktarn l snr izgisinin bykln

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz dier faaliyete geiniz.

67

RENME FAALYET4
AMA

RENME FAALYET4

Okul ii gerekli ortam hazrlandnda ve okul d aratrma yapabilecei kurulular belirtildiinde yazlar standart ve ynetmeliklere uygun olarak yazabileceksiniz.

ARATIRMA
Norm yazlar hakknda aratrma yapnz. elik projelerdeki yazlar inceleyiniz.

4- YAZILAR
4.1. Style (Yaz Stili Oluturma)
Yaz sitilleri Text style komutu kullanlarak oluturulur. Format / Text style komutuna tklandnda Text Style iletiim kutusu grntlenir. ekil 4.1.

ekil 4.1: Text style iletiim kutusu

4.1.1. 2 lik yaz stili

Format / Text style komutu altrlr. Text Style iletiim kutusunda New butonuna tklanr. 68

Text Style iletiim kutusunda Style Name kutucuuna yaz sitilinin ad yazr (rnek: Style2) ekil 4.2.

ekil 4.2: New text style iletiim kutusu

OK butonuna tklanarak Text Style iletiim kutusuna dnlr. Font Name alr listeden yaz tipi seilir. (rnek: romans.shx) ekil 4.3.

ekil 4.3: Yaz tipi seilmesi

Height kutucuuna yaz ykseklii girilir. (10) ekil 4.4.

ekil 4.4: Yaz yksekliinin girilmesi

Apply butonuna tklanarak yaplan ayarlar uygulanr. Close butonuna tklanarak komuttan klr.

4.1.2. 3 lk Yaz Stili

Text Style iletiim kutusunda New butonuna tklanr. 69

Text Style iletiim kutusunda Style Name kutucuuna yaz sitilinin ad yazr (rnek: Style3) OK butonuna tklanarak Text Style iletiim kutusuna dnlr. Font Name alr listeden yaz tipi seilir. (rnek: romans.shx) Height kutucuuna yaz ykseklii girilir. (15) Apply butonuna tklanarak yaplan ayarlar uygulanr. Close butonuna tklanarak komuttan klr.

4.1.3. 5 lik Yaz Stili

Text Style iletiim kutusunda New butonuna tklanr. Text Style iletiim kutusunda Style Name kutucuuna yaz sitilinin ad yazr (rnek: Style5) OK butonuna tklanarak Text Style iletiim kutusuna dnlr. Font Name alr listeden yaz tipi seilir. (rnek: Arial) Height kutucuuna yaz ykseklii girilir. (25) Apply butonuna tklanarak yaplan ayarlar uygulanr. Close butonuna tklanarak komuttan klr.

4.2. Yaz Stilleri ile Yaz

Format / Text style komutu altrlr. Style Name alr listeden Style2 yaz sitili seilir. Apply butonuna tklanarak yaplan ayarlar uygulanr. Close butonuna tklanarak komuttan klr. Text ara ubuundan Single Line Text komutuna tklanr. ekil 4.5.

ekil 4.5: Text yzen ara ubuu

Specify start point of text or [Justify/Style]: Yaznn balang noktas tklanr. Specify rotation angle of text <0>: Yaznn x ekseni ile yapaca a girilir. Enter text: 10x150x250 Enter tuuna baslr. ekil 4.6.

ekil 4.6: Rakamlarn yazlmas

ESC tuuna baslarak klr. Line komutuna girilerek kesit sembol ve gsterme izgisi izilir. ekil 4.7. 70

ekil 4.7: Kesit sembol ve gsterme izgisi

Move komutu kullanlarak yaz istenilen yere tanr. ekil 4.8.

ekil 4.8: Yaznn tanmas

Copy komutu kullanlarak yaz kopyalanr. ekil 4.9.

ekil 4.9: Yaznn kopyalanmas

Text ara ubuundan Edit Text komutuna tklanr. ekil 4.10.

ekil 4.10: Edit text komutunun seilmesi

Seim kutucuu ile deiiklik yaplacak yaz seilir. ekil 4.11.

71

ekil 4.11: Yaznn seilmesi

Edit Text iletiim kutusu grntlenir. ekil 4.12.

ekil 4.12: Edit text iletiim kutusu

Yeni yaz yazlarak OK butonuna baslr. ekil 4.13.

ekil 4.13: Yazlarn yazlmas

Enter tuuna baslarak ilem sonlandrlr. ekil 4.14.

72

B - B KEST LEK : 1/50

100 AIK

100 AIK

ekil 4.14: at montaj plan

100 AIK

100 AIK

A - A KEST LEK : 1/50

.M.

.M.

100 AIK 100 AIK

100 AIK

100 AIK

100 AIK

.M.

100 AIK

A A

73

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz, aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz. Aada verilen sorularda doru olduunu dndnz bir seenei iaretleyiniz. 1. Yaz stili hangi menden seilir? A) C)
2.

Format/Dimension style Format / Text style

B) D)

Edit/ Text style View/ Text style

Text Style iletiim kutusunda Font Name ksmndan hangi ayar yaplr?

A) C)
3.

Yeni yaz sitili oluturulur. Yaz ykseklii girilir.

B) D)

Yaznn sitili seilir Yaz talik yaplr.

Text Style iletiim kutusunda Upside down seeneinin ilevi nedir?

A) C)
4.

Yaz talik yapar. Yazy ters yazar.

B) D)

Yazy alt izili yapar. Yazy ba aa yapar.

Text Style iletiim kutusundaHeight kutucuundaki deer neyi ifade eder?

A) C)

Yaz yksekliidir. Yaz geniliidir.

B) D)

Yaz genilik katsaysdr. Yaz asdr.

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz dier faaliyete geiniz.

74

RENME FAALYET5
AMA

RENME FAALYET5

Okul ii gerekli ortam hazrlandnda ve okul d aratrma yapabilecei kurulular belirtildiinde taramalar standart ve ynetmeliklere uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA
Malzemelerine gre tarama eitleri hakknda aratrma yapnz. elik projelerdeki taramalar inceleyiniz.

5. TARAMALAR
5.1. Tarama izim
Tarama izim iin izlenmesi gereken baz aamalar vardr.

5.1.1 Plan Tarama

Tarama katman seilir. ekil 5.1.

ekil 5.1: Tarama katmannn seilmesi

75

Draw ara ubuundan Hatch komutu seilir. ekil 5.2.

ekil 5.2: Hatch komutunun seilmesi

Boundary Hatch and Fill iletiim kutusundan Pick Points butonu tklanr. ekil 5.3.

ekil 5.3: Boundary hatch and fill iletiim kutusu

Tarama yaplacak alann iinde herhangi bir yer tklanr. ekil 5.4.

ekil 5.4: Herhangi bir yerin tklanmas

76

Pattern butonu tklanr. ekil 5.5.

ekil 5.5: Pattern butonu seilmesi

Hatch Pattern Palette iletiim kutusundan Line tarama tipi seilir. OK butonuna tklanr. ekil 5.6.

ekil 5.6: Line tarama tipinin seilmesi

77

Scale kutucuuna tarama lei girilir. ekil 5.7.

ekil 5.7: Tarama leinin girilmesi

OK butonuna baslarak tarama ilemi tamamlanr. ekil 5.8.

100 AIK

100 AIK

100 AIK

100 AIK

100 AIK

100 AIK

100 AIK

100 AIK

100 AIK

.M.

at Kaplamas

100 AIK

A
ekil 5.8: at montaj plannda taramamalar

78

5.2. Kesit Tarama

Tarama katman seilir. Draw ara ubuundan Hatch komutu seilir. Boundary Hatch and Fill iletiim kutusundan Pick Points butonu tklanr. Tarama yaplacak mesnetler tklanr. ekil 5.9.

ekil 5.9: Tarama yaplacak mesnetlerin seilmesi

Pattern butonu tklanr. Hatch Pattern Palette iletiim kutusundan ANSI33 tarama tipi seilir. OK butonuna tklanr. ekil 5.10.

ekil 5.10: Hatch Pattern Palette iletiim kutusu

Scale kutucuuna tarama lei girilir. 79

OK butonuna baslarak tarama ilemi tamamlanr. ekil 5.11.

A - A KEST LEK : 1/50 ekil 5.11: A-A kesiti

5.3. Detay Tarama

5.3.1. Mesnet Detay Tarama
Tarama katman seilir. Draw ara ubuundan Hatch komutu seilir. Boundary Hatch and Fill iletiim kutusundan Pick Points butonu tklanr. Tarama yaplacak mesnetler tklanr. Pattern butonu tklanr. Hatch Pattern Palette iletiim kutusundan ANSI33 tarama tipi seilir. OK butonuna tklanr. Scale kutucuuna tarama lei girilir. OK butonuna baslarak tarama ilemi tamamlanr. ekil 5.12.

ekil 5.12: Mesnet detay taramas

80

5.3.2. Mahya Detay Tarama

Tarama katman seilir. Draw ara ubuundan Hatch komutu seilir. Boundary Hatch and Fill iletiim kutusundan Pick Points butonu tklanr. Tarama yaplacak ak ve korniyer kesitleri tklanr. Pattern butonu tklanr. Hatch Pattern Palette iletiim kutusundan Line tarama tipi seilir. OK butonuna tklanr. Angle kutucuuna tarama as girilir. Scale kutucuuna tarama lei girilir. OK butonuna baslarak tarama ilemi tamamlanr. ekil 5.13.

ekil 5.13: Mahya detay taramas

81

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Uygulama 1 de izdiiniz plan ve kesitin, Uygulama 2 izdiiniz detaylarn taramasn yapnz. Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 7 9 10 Tarama katmann setiniz mi? Hatch komutunu setiniz mi? Tarama yaplacak alan setiniz mi? Tarama tipini setiniz mi? Tarama leini girdiniz mi? Plan taradnz m? Kesiti taradnz m? Detay taradnz m? Evet Hayr

DEERLENDRME Uygulama faaliyetinde yapm olduunuz almay kontrol listesine gre deerlendiriniz.Yapm olduunuz deerlendirme sonucunda eksiiniz varsa, faaliyete dnerek ilgili konuyu tekrarlaynz.

82

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz, aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz. Aada verilen sorularda doru olduunu dndnz bir seenei iaretleyiniz. 1. Aadaki komutlarn hangisiyle Boundary Hatch and Fill iletiim kutusu grntlenir? A) C) B) D)

2. Boundary Hatch and Fill iletiim kutusunda Pick Points butonunun grevi nedir? A) C) Taranacak obje seilir. Noktal tarama yapar. B) D) Taranacak alann ii seilir. Taranacak alann keleri seilir.

3. Boundary Hatch and Fill iletiim kutusunda scale kutucuundaki deer neyi ifade eder? A) C) Tarama leini Tarama uzunluunu B) D) Tarama tipini izim leini

DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz dier faaliyete geiniz.

83

RENME FAALYET6
AMA

RENME FAALYET6

Okul ii gerekli ortam hazrlandnda ve okul d aratrma yapabilecei kurulular belirtildiinde antedi standart ve ynetmeliklere uygun olarak izebileceksiniz.

ARATIRMA
Projesi bitmi elik yaplara ait proje ktlarndan elik proje antedlerini inceleyiniz.

6. ANTED
6.1. Anted ablonu
Line komutu kullanlarak ereve izilir. ekil 6.1.

ekil 6.1: ereve izilmesi

84

Offset komutu kullanlarak i ereve oluturulur. ekil 6.2.

ekil 6.2: ereve oluturulmas

85

Offset komutu kullanlarak izelge ana blntleri oluturulur. Trim komutu kullanlarak keler budanr. ekil 6.3.

ekil 6.3: Offset komutu kullanlarak izelge ana blntleri nin oluturulmas

86

Offset komutu kullanlarak izelge detay blntleri oluturulur. ekil 6.4.

ekil 6.4: izelge detay blntlerinin oluturulmas

87

6.2. Yazlar
Format / Text style komutu altrlr. Style Name alr listeden Style3 yaz sitili seilir. Apply butonuna tklanarak yaplan ayarlar uygulanr. Close butonuna tklanarak komuttan klr. Text ara ubuundan Single Line Text komutuna tklanr. ekil 6.5.

ekil 6.5: Single line text komutunun seilmesi

Specify start point of text or [Justify/Style]: Yaznn balang noktas tklanr. Specify rotation angle of text <0>: Yaznn x ekseni ile yapaca a girilir. Enter text: HZMET Enter tuuna baslr. Move komutu kullanlarak HZMET yazs izelgede uygun yere tanr. ekil 6.6.

ekil 6.6: Hizmet yazsnn tanmas

88

Copy komutu Kullanlarak Style3 yaz sitili ile yazlmas gereken yerlere kopyalanr. ekil 6.7.

ekil 6.7: Yaznn copy komutu ile oaltlmas

Text ara ubuundan Edit Text komutuna tklanr. ekil 6.8.

ekil 6.8: Edit text komutunun altrlmas

Seim kutucuu ile deiiklik yaplacak yaz seilir. Edit Text iletiim kutusu grntlenir. ekil 6.9.

ekil 6.9: Edit text iletiim kutusu

Yeni yaz yazlarak OK butonuna baslr. ekil 6.10.

ekil 6.10: Metnin yazlmas

89

Benzer ekilde Style3 yaz sitili ile oluturulmu yazlar yazlp kopyalanarak ve yaz zerinde dzenleme yaplarak dier yazlar oluturulur. ekil 6.11.

SORUMLU ADI SOYADI HZMET PROJE MELLF N. MH MESLEK FENN MESUL N. MH FENN MESUL N. MH YAPI GVENL SORUMLUSU

VERG DARE BRO TESCL HESAP NO ODA SCL

ADRES TEL.

MZA

NAAT MHENDSLER ODASI ONAYI

YAPI DENETM KURULUU ONAYI

YAPI SAHBNN Ad Soyad Adresi Vergi Dairesi ve Hesap No: ARSA TANIMI le Mahalle Sokak / Kap No: Pafta Ada Parsel mar durum tarihi YAPI TANIMI Kat says Toplam naat Alan Yap Sistemi Temel Sistemi Zemin Emniyet Gerilmesi Hareketli Yk Kullanma Amac

ekil 6.11: Dier yazlarn oluturulmas

90

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Uygulama 1 de izdiiniz plan, kesit, Uygulama 2 de izdiiniz detaylar iin anted iziniz. Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 7 9 10 11 12 Anted erevesini izdiniz mi? ereveyi oluturdunuz mu? Ana blntleri oluturdunuz mu? Detay blntlerini oluturdunuz mu? Single Line Text komutunu altrdnz m? Yaznn balang noktasn tkladnz m? Yaznn x ekseni ile yapaca ay girdiniz mi? Yaz istediiniz yere tadnz m? Yazy kopyaladnz m? Yaz zerinde deiiklik yaptnz m? Evet Hayr

DEERLENDRME Uygulama faaliyetinde yapm olduunuz almay kontrol listesine gre deerlendiriniz.Yapm olduunuz deerlendirme sonucunda eksiiniz varsa, faaliyete dnerek ilgili konuyu tekrarlaynz.

91

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

Aadaki performans testi ile modlle kazandnz yeterlilii lebilirsiniz. Gerekleme dzeyine gre evet hayr seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz. Dersin BLGSAYARLA ELK PROJE rencinin ZMLER ad renci, bilgisayarla Bilgisayarla kafes at Ama Ad soyad izimlerini standartlara uygun yapabilecektir Konu Bilgisayarla kafes at izimlerini Snf No Zaman Balang saati Biti saati Harcanan sre Deerlendirme ltleri 1 Program altrabiliyor musunuz? 2 Katman ayarlarn yapabiliyor musunuz? 3 izim snrlarn belirleyebiliyor musunuz? 4 Akslar izebiliyor musunuz? 5 Saak izlerini izebiliyor musunuz? 6 Makas izebiliyor musunuz? 7 Aklarn yerleri tespit edebiliyor musunuz? 8 Aklar izebiliyor musunuz? 9 Plakalar izebiliyor musunuz? 10 Stabilite balantlarn izebiliyor musunuz? 11 at kaplamasn izebiliyor musunuz? 12 Kesit yerlerini izebiliyor musunuz? 13 Alt ve st balklar izebiliyor musunuz? 14 Mesnetleri izebiliyor musunuz? 15 Dikmeleri izebiliyor musunuz? 16 Diyagonalleri izebiliyor musunuz? 17 A yerletirebiliyor musunuz? 18 Korniyeri izebiliyor musunuz? 19 Korniyeri yerletirebiliyor musunuz? 20 Dm detaylar 21 Alt bal izebiliyor musunuz? 22 st bal izebiliyor musunuz? Dikmeyi izebiliyor musunuz? 23 Mesnet izebiliyor musunuz? 24 Mesnet izebiliyor musunuz? 25 Ankraj ubuklarn izebiliyor musunuz? 27 Kayc mesnet plakalarn izebiliyor musunuz? 28 92

Evet

Hayr

Deerlendirme ltleri 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Ba levhasn izebiliyor musunuz? Bulonu izebiliyor musunuz? Bulonu yerletirebiliyor musunuz? A yerletirebiliyor musunuz? Korniyeri yerletirebiliyor musunuz? Diyagonali izebiliyor musunuz? llendirme yapabiliyor musunuz? Kot iaretini ktphaneye ekleyebiliyor musunuz? Kot iaretini yerletirebiliyor musunuz? Text style komutunu altrabiliyor musunuz? Yeni yaz sitilinin adn yazabiliyor musunuz? Yaz tipini seebiliyor musunuz? Yaz yksekliini girebiliyor musunuz? Yaplan ayarlar uygulayabiliyor musunuz? Yaz yazabiliyor musunuz? Yaz istediiniz yere tayabiliyor musunuz? Yazy kopyalayabiliyor musunuz? Yaz zerinde deiiklik yapabiliyor musunuz? Plan tarayabiliyor musunuz? Kesiti tarayabiliyor musunuz? Detay tarayabiliyor musunuz? Antedi izebiliyor musunuz?

Evet

Hayr

DEERLENDRME Performans testi deerlendirmesi sonucunda eksik olduunuz konular yeniden tekrar ederek eksik bilgilerinizi tamamlaynz. Kendinizi yeterli gryorsanz bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

93

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

LME VE DEERLENDRME 1N CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 A C B A C

LME VE DEERLENDRME 2NN CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 B A D C

LME VE DEERLENDRME 3N CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 C A D A A

LME VE DEERLENDRME 4N CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 C B D A

LME VE DEERLENDRME 5N CEVAP ANAHTARI 1 2 3 A B A

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya retmeninizden yardm alarak tamamlayanz.
.

da

94

KAYNAKA KAYNAKA
COKUN Ali hsan, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Feride AIK, brahim ERM; Yap Resaml X. Snf ve lem Yapraklar Temel Ders Kitab, Devlet Kitaplar, Milli Eitim Basmevi, stanbul, 2005 GNGR Yksel, elik izimler Modl, MEB Devlet Kitaplar, MEB MEGEP naat Teknolojisi Alan 10. Snf Modl, Ankara, 2007 GNGR Yksel, Bilgisayarla izime Hazrlk Modl, MEB Devlet Kitaplar, ANKARA, 2007. KUTLU ahin, elik Yaplar Temel Ders Kitab, S.H..E.K Basmevi, Ankara, 2000. TS 5536, elik Konstrksiyon Projelerin izim ve Tanzimi Kurallar TS 648, elik Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar

95