8-Tíu 2 Lausnir

Strfri
3456
Lausnir
Lausnir
tu
25. febrar 2009
NMSGAGNASTOFNUN
Strfri
tu
ttatu 2
Lausnir
2006 Bjrgvin Sigursson, Gubjrg Plsdttir og Gun Helga Gunnarsdttir
Ritstjri: Hafds Finnbogadttir ll rttindi skilin 1. tgfa 2006 Nmsgagnastofnun
Umbrot og tlit: Nmsgagnastofnun
NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir
Strfri
tu
Brot
bls. 4
1
a) 0
1 2 11 5 3 2 5 4 3 2 7 3 10 4 7 3 7 8
5 4 3 4 3 2
b)
c) A 5 = 1 1 , 4 4
B 5 = 1 2, 3 3
C5 =21 2 2 D = 72 3 D=9 4 E=82 9 E = 2,69 F = 8,3 F=2 7 8
2 a) A = 32 5
b) A = 9 8
B = 6,5 B = 35 25 1 aukastafur 2,3 17,3 236,9 0,6 78,2 7,0
C = 28 4 C = 1,65 2 aukastafir 2,35 17,30 236,87 0,59 78,15 7,05
2,3456 17,2963 236,8712 0,58621 78,152900 7,046
3 aukastafir 2,346 17,296 236,871 0,586 78,153 7,046
bls. 5
7 9 4 a) Dmi um nokkur almenn brot talnabilinu eru 3 , 10 , 4 , 10 , 10 , 11 og 5 5 10 10 1 2 3 4 6 5
5 4
b) Dmi um nokkur almenn brot talnabilinu eru 2 , 1 , 1 , 4 , 5 , 6 og 5 5 2 3 5 5 5 4

1 4 3 4
7 5
c) Dmi um nokkur almenn brot talnabilinu eru 1 , 1 , 4 , 5 , 6 , 5 , 7 og 8 2 3 5 5 5 4 5 5

2 5 4 5
7 4
d) Margar mismunandi lausnir.
Strfri
tu
5 Efri r fr vinstri:
3 9
= 1, 1 , 5 3 9 9
3 9
Neri r fr vinstri: 6 = 2 , 9 3
=1 3
6 Margar leiir frar a lausn. Dmi um lausn:

1 Almenna broti 1 er nota tvisvar sinnum, 1 einu sinni og 12 tvisvar sinnum. 3 6
Summa brotanna vri
1 3
1 1 + 1 + 1 + 12 + 12 = 3 6
12 12
7 Margar leiir frar a lausn. Dmi um lausn:
1 3
1 3
1 6
1 12
1 12
1 Vali a nota almennu brotin 1 , 1 og 16 . 4 8 1 Almenna broti 1 er nota tvisvar sinnum, 1 tvisvar sinnum og 16 fjrum sinnum. 4 8 1 1 1 1 Summa brotanna vri 1 + 1 + 1 + 1 + 16 + 16 + 16 + 16 = 16 . 4 4 8 8 16 1 4 1 4 1 1 8 8
1 16
bls. 6
8 a) Verk fni Egg rts: Mr finnst ng a skoa tlurnar vel og hugsa um str e e
eirra. Ef g a bera saman str 3 og 4 s g 1 a vantar upp a 3 veri 4 5 4 4 einn heill en 1 vantar upp a 4 s einn heill. Brotin geta ekki veri jafngild v 5 5 1 er meira en 1 . 4 5
Verk fni r nn r: Mr finnst ng a skoa tlurnar vel og hugsa um str e u a eirra. Ef g a bera saman str 6 og 5 s g a 6 eru 1 strri en einn og a 5 4 5 5 5 eru 1 strri en einn. Brotin geta ekki veri jafngild. 4 4 b) Verk fniEgg rts: g breyti alltaf almennum brotum tugabrot. Ef g a finna e e 3 4 hvort 4 og 5 eru jafngild brot athuga g hvort nota megi 10, 100 ea 1000 sem 75 samnefnara. g lengi 3 me 25 og 4 me 20. s g a 100 = 0,75 og 5 4 80 = 0,80 og a 3 = 4 . / 100 4 5 Verk fni Kristn r: g breyti alltaf almennum brotum tugabrot. Ef g a e a 9 og 7 eru jafngild brot athuga g hvort nota megi 10, 100 ea 1000 finna hvort 5 4 sem samnefnara. g lengi 9 me 20 og 7 me 25. s g a 180 = 1,80 og 100 5 4 175 =1,75 og a 9 = 7 . / 100 5 4 c) Verk fnir nn r: g reyni a finna samnefnara. Ef g arf a finna hvort 6 og e u a 5 5 6 4 eru jafngild brot notfri g mr a 5 og 4 ganga upp 20. g lengi 5 me 4 / og 5 me 5. f g 6 = 24 og 5 = 25 . annig s g a 6 = 5 . 4 4 20 5 20 5 4 Verk fniKristn r: g reyni a finna samnefnara. Ef g arf a finna hvort 5 og e a 7 eru jafngild brot notfri g mr a 5 og 4 ganga upp 20. g lengi 9 me 4 4 5 / og 7 me 5. f g 9 = 36 og 7 = 35 . annig s g a 9 = 7 . 4 5 20 4 20 5 4
9
Strfri
tu
9 a) Brotin eru ekki jafngild. Fjru hlutar eru strri en fimmtu hlutar.
9 4
eru v strri en 9 . 5
b) Brotin eru ekki jafngild. g finn samnefnara. 4 og 5 ganga upp 20. g lengi 13 me 4 og f 52 og 11 me 5 og f 55 5 20 4 20 52 < 55 . 20 20 c) g breyti brotunum tugabrot. 10 = 0,4 25
2= 5
0,4. Brotin erujafn ild. g
d) Brotin eru ekkijafngild. g nota 25 sem samnefnara og lengi 4 me 5 og f 20 25 5 21 > 20 . 25 25
10 a) 21 27 11 a) Lengt me 7
b) 36 15 b) Lengt me 4
4 6 11 , 13
c) 48 60 c) Lengt me 3
d) 42 9 d) Lengt me 11
12 Fr minnsta til strsta:
, 7 , 16 , 6 , 12 , 12 , 14 . 9 20 5 7 5 3
9 9 13 Fr minnsta til strsta: 2 1 , 2 1 , 2 13 , 212 , 2 10 . 5 4 20
14 a)
3 16
= 0,1875
5 c) 14
0,23 er strra
9 b) 24 = 0,375
d) 23 35
0,303 er minna
bls. 7
15 Minnstu samnefnarar:
a) 8 b) 12 c) 24 d) 30
16 a) 10, 20, 30, 40, 50, 60

25, 50, 75, 100 b) 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48 7, 14, 21, 28, 35, 42, 49 c) 14, 28, 42, 56, 70, 84 35, 70, 105, 140 d) 6, 12, 18, 24, 30, 36 15, 30, 45, 60
Strfri
tu
17 a)
19 24
c) 26 = 13 30 15
7 d) 31 = 2 12 12
e) 17 = 4 1 4 4 f) 37 = 7 2 5 5
g) 526 = 5 13 30 15
5 h) 41 = 312 12
b) 17 42
bls. 8
18 a) 105
79 19 a) 105
b) 24 b) 11 24 b) Ekki jafngild
c) 150
14 7 c) 150 = 75
d) 252 d) 285 252
20 a) Jafngild
c) Jafngild
d) li a lengi g fyrra broti me 6 og seinna broti me fjrum. li c frumtta g nefnarana til a finna samnefnara. 14 = 2 7 35 = 3 7 Samnefnari er 2 5 7 = 70. g lengi fyrra broti me 5 og seinna broti me 2. Brotin eru ekki 4 3 jafngild. li b lengi g 24 me 3 og 18 me 4. (ath r lia ekki rtt 1. prentun bkar)
21 a) 18 = 2 3 3
24
2223
3 4 5 2 1 3 2 9
6 er sameiginlegur ttur 15 er sameiginlegur ttur 42 er sameiginlegur ttur 6 er sameiginlegur ttur
b) 75 = 3 5 5 30 2 3 5 c) 42 = 2 3 7 126 2 3 3 7 d) 12 = 2 2 3 54 2 3 3 3
raut
Margar hugsanlegar leiir a lausn. Hr eru dmi um lausnir:
bls. 9
22 a)
1 2 1 7 1 11
= 0,5
1 3
= 0,3333333 ,
1 8 1 12
1 4
= 0,25
1 9
1 5
= 0,2
1 6
= 0,166666
= 0,142857142 = 0,9999999
= 0,125
1 = 0,11111111 10 = 0,1
= 0,08333333
b) 0,5 0,2 0,1 c) 0,25 d) 0,125
Strfri
tu
ekki alltaf nkvmar.
1 3
e) eim tugabrotum sem eftir eru endurtaka smu tlustafirnir sig sfellu. T.d. ef skoa er broti 1 = 0,166666 endurtekur tlustafurinn 6 sig sfellu. Slk 6 tugabrot, ar sem kveinn tlustafur eftir kommunni endurtekur sig ennan htt, eru nefnd lotubundin tugabrot.
23 Vasareiknir getur aeins snt takmarkaan fjlda aukastafa og v vera niurstur 24

1 1 , 1 , 1 , 1 , 11 og 12 ast ll hafa endanlegan fjlda aukastafa mia vi ann vir 6 7 9 fjlda sem vasareiknir getur snt.
25 a) 1,55
b) 0,125
c) 0,083333 d) 7,388888
e) Liir a og b
bls. 10
3 26 a) 18 = 1 6
2 b) 18 = 1 9 5 c) 21 9 27 a) 12 = 3 4 5 6 7 8
b) 3 = 1 6 2
9 10
1 c) 24
28
1 2
3 4
a) Svrin mynda talnarina fr 110. fyrsta brotinu er teljari 1 og nefnari 2. nsta broti er teljari 3 og nefnari 4. Tveimur er alltaf btt vi bi teljara og nefnara. b) Margar mgulegar lausnir. Hr eru hugmyndir a lausnum: 2 + 1 = 11 , 6 + 1 = 13 , 1 + 1 + 3 = 15 3 4 12 7 14 14 2 4 13 16
29 a, f og p eru jafngild
c, h og m eru jafngild j, k og o eru jafngild d, i, s eru jafngild e, n og t eru jafngild v mismunandi svr
bls. 11
30 a)
1 5 1 5 1 5
35 = 7 60 = 12 125 = 25
b) 0,2 35 = 7 0,2 60 = 12 0,2 125 = 25
c) 20% af 35 er 7 20% af 60 er 12 20% af 125 er 25
Strfri
tu
d) e) f) g) Sama svar fst hvort sem margfalda er me 1 , 0,2 ea 20% 5 Svar er persnubundi. Svar er persnubundi. Svar er persnubundi.
4 5 4 5 4 5
31 a)
45 = 36 40 = 32 23 = 18,4
b) 0,8 45 = 36 0,8 40 = 32 0,8 23 = 18,4
c) 80% af 45 er 36 80% af 40 er 32 80% af 23 er 18,4
d) Svar er persnubundi.
32
1 4
, 0,25 og 25% eru jafngildar strir.
33 Margar mgulegar lausnir.
bls. 12
34 Margar hugsanlegar leiir a lausn. 35 a) 0,42 36 a) 2,7
b) 0,27 b) 2,1 c) 9 d) 0,3 c) 70 e) 900 f) 27 d) 0,7 g) 0,0027 h) 0,27 e) Mrg hugsanleg svr. i) 90
37 0,3 1860 kr. = 558 kr.
2,3 998 kr. = 2295,40 kr. 0,6 1100 kr. = 660 kr. 2 1780 kr. = 3560 kr. 0,2 1250 kr. = 250 kr.
Kjtvrurnar kostuu samtals 7323 kr.
bls. 13
38 a)
b)
2 3 4 5 2 1 = 12 4 4 1 = 25 5
c) 2 3 = 3 5 6 1 = d) 10 3
6 15 6 30
3 8 24 e) 10 10 = 100 4 2 8 f) 10 10 = 100
39 Margar leiir a lausn.
3 40 a) 12 = 1 4 3 b) 12 = 1 4
2 c) 10 = 1 5 3 =1 d) 15 5
e) 0,48 f) 1 3
g) 0,45 h) 0,56
8 i) 35 3 j) 24 = 1 8
Strfri
tu
2 41 Gumundur fkk 12 = 1 af arfinum, sem eru 2 milljnir krna. 6
42 Brnin eiga hvert um sig1 16
hluta jararinnar. Ef allir hlutar jararinnar vru jafnvermtir vri jrin 40 milljn krna viri.
2 15
43 Brnin fengu hvert um sig 1 af 2 hlutum eignanna ea 5 3
hluta.
bls. 14
44 a) Tvisvar og hlfum sinnum. egar 2 hafa veri teknir tvisvar er eftir 1 en a er 8 8
helmingur af 2 . 8 b) risvar sinnum.
5 2 c) Sex og 2 sinnum. egar 40 hafa veri teknir 6 sinnum af 32 eru eftir 40 en 5 40 5 a eru 2 hlutar af 40 . 5
45 a) 3
6 3 46 a) 10 : 10 = 2
b) 3 1 2
5 b) 24 : 40 = 4 4 40 5 3 b) 10 : 12 3 12 9 c) 18 : 24 = 2 24 6 c) 10 : 15 2 15 4 d) 32 : 20 = 8 20 4 d) 21 : 24 5 24
47 a) 18 : 10 2 15 15 48 a) 5
b) c) d) e) f) 2 4 3 3 9
4 c) 15
2 49 a) 10
b) 1 6
d) 8 5
bls. 15
50 800 grmm skkulai
480 grmm rsnur 1400 grmm hveiti 20 egg 1700 grmm smjr 560 grmm hnetur 1260 grmm sykur
51 Vi essu dmi er ekki a finna neitt kvei svar.

9
Strfri
tu
Hvenr eru pskarnir?

bls. 16
1
16. aprl 2006 (a =11, b = 2, c = 4, d = 23, e = 2)
2 Hr er yfirlit yfir a hvenr pskadagur var runum 19922000.

1992 19. aprl 1995 16. aprl 1998 12. aprl 1993 11. aprl 1996 7. aprl 1999 4. aprl 1994 3. aprl 1997 30. mars 2000 23. aprl
3 12. aprl 4 23. aprl 5 Pskadagur getur lent 35 lkum dagsetningum. Ekki er hgt a finna reglu
hvernig pskadagur flyst milli ra me v a skoa pskadaga nokkur r r. En m sj a hann frist fram tv r r og svo aftur rija ri. tunda ratug sustu aldar mtti sj reglu sem var rofin ri 2000.
almanaki hins slenska jvinaflags er a finna mikinn frleik um pska og treikninga tmasetningu eirra. Vefslin er: http://www.almanak.hi.is/. Undirsa ar hefur a geyma lista yfir frlegar greinar: http://www.almanak. hi.is/frodleik.html. annari undirsu almanaksins er a finna grein eftir orstein Smundsson ar sem er a finna ara reiknireglu sem forvitnilegt getur veri a skoa: http://www.almanak.hi.is/tidnipas.html.
6 ri 2099 er hvtasunnudagur 31. ma.

r (2006) er hvtasunnudagur 4. jn.
7 ri 2007 er helgin fyrir bolludag, sprengidag og skudag 17.18. febrar.

ri 2007 er pskadagur 8. aprl. ri 2007 er hvtasunnudagur 27. ma.
10
Strfri
tu
Lkindi
bls. 17
1
Lklegasta leiin til a gefa vinning er a setja 9 spilapeninga eim megin sem slttu tlurnar eru og 3 spilapeninga eim megin sem oddatlurnar eru. Skringin er s a jafnmargar oddatlur og slttar tlur eru teningunum og eina leiin til a f oddatlu ef tvr tlur eru margfaldaar saman er a r su bar oddatlur. Ef nnur ea bar eru slttar tlur verur margfeldi sltt tala. * O S O O S S S S
2 a) a er persnubundi hvaa lei flki finnst best. er s lei sem lst er
svarinu vi spurningu1 lklegust til rangurs v a eru 75% lkur a f sltta tlu. b) Besta leiin tti a vera a setja 3 hluta spilapeninganna slttar tlur og 4 1 hluta eirra oddatlurnar, burts fr v hve margir spilapeningarnir eru. 4
3 Lei Alvins er skynsamlegasta leiin. En etta er einungis byggt lkum. a er ekki
hgt a segja a a muni alltaf koma upp sltt tala 75% tilvika og oddatala 25% tilvika. S niurstaa er hins vegar lklegust.
4 etta nmer er ekki 1. prentun bkar.
bls. 18
5 a) 18 mguleikar v a summan veri oddatala.
b) Helmingslkur (.e. 18 = 1 ) a f oddatlu. 36 2 Helmingslkur (.e. 18 = 1 ) a f sltta tlu. 36 2
a er ruggt a tkoman verur annahvort sltt tala ea oddatala, lkurnar v eru 36 = 1 36
20 36
2 = 5 v lkur a f oddatlu eru 18 og lkur a f 11 eru 36 . 9 36
7 a) Mismunur tveggja teninga getur veri 0, 1, 2, 3, 4 ea 5.
b) a eru jafnmiklar lkur a f sltta tlu og oddatlu. Lkurnar eru 18 36 hvoru tilviki. Ef fjldi mguleika a f sltta tlu er skoaur kemur ljs a sex mguleikar eru a f mismuninn 0, tta mguleikar gefa mismuninn 2 og fjrir mguleikar eru a f 4.
11
Strfri
tu
24.
0 b) Engar, .e. 36 . 2 c) Lklegra a f 19, .e. 36 .
8 a) Tlur sem geta komi fram eru: 1, 0, 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 14, 15, 19 og
d) Nei, lkur v a Alvin fi stig eru 33 hvert sinn sem teningnum er kasta. 36 3 Lkur v a fir stig eru hins vegar 36 .
bls. 19
9 a) Snn
b) c) d) e) f) snn snn Snn Snn snn
10 a) Engar lkur a Hgni vinni.

b) Helmingslkur. 5 c) Lkur Hgna eru 15 = 12 . 36
10 20
11 Talan s sltt: Lkur
Tlustafurinn 1 s tlunni: Lkur 11 . 20
Talan s oddatala: Lkur 10 = 1 . 20 2 12 = 3 . Talan s minni en 13: Lkur 20 5
=1. 2
5 Talan s margfeldi af fjrum: Lkur 20 = 1 . 4 Talan s margfeldi af remur ea sltt tala: Lkur 13 . 20 7 Talan gangi ekki upp 20: Lkur 14 = 10 . 20 8 Talan s frumtala: Lkur 20 = 2 . 5
Ngilegt er a spyrja fimm spurninga ef alltaf er spurt annig a lkur a f jkvtt svar su sem nst hlfum.
bls. 20
12 a) Litlar sem engar
b) Helmingslkur c) 1 8
12
Strfri
tu
13 a)
F S F = Fiskur S = Skjaldarmerki S F S F F S F S F S F S
b) 2 mguleikar, hlutfalli er 2 = 1 8 4 c) 3 mguleikar. eir eru a f fisk-fisk-skjaldarmerki, fisk-skjaldarmerki-fisk og skjaldarmerki-fisk-fisk. d) a eru fjrir lkir mguleikar. Mguleikar 3 fiskar og 0 skjaldarmerki 2 fiskar og 1 skjaldarmerki 1 fiskur og 2 skjaldarmerki 0 fiskar og 3 skjaldarmerki e) Margar leiir frar vi lausn. Lkur
1 8 3 8 3 8 1 8
14 a) Ef aeins er skoaur fjldi barna af hvoru kyni eru 5 mguleikar samsetningu.
eir eru: 4 stelpur og 0 strkar, 3 stelpur og 1 strkur, 2 stelpur og 2 strkar, 1 stelpa og 3 strkar og loks 0 stelpur og 4 strkar. Ef hins vegar teki er tillit til aldurs barnanna, .e. hvaa r brnin fast hverri samsetningu, eru 16 mguleikar samsetningum.
4 b) 16 = 1 4 c) 11 16
d) 1 2
4 e) 16 = 1 4
bls. 21
15 J, lkurnar skekkju eru meiri ef spila er sjaldnar. Ef spila er oftar er mjg lklegt
a hlutfall sigra og tapa falli a fyrirfram gefnum lkum tkomu.
3 16 Lkur a Jhann fi stig eru 12 = 13 52
Lkur a Ragnheiur fi stig eru 40 = 10 52 13
13
Strfri
tu
17 Til dmis ef tkomumguleikar eru sltt tala og oddatala, eru jafnar lkur
hvorum viburi fyrir sig.
18 Hr eru margar mismunandi leiir frar a lausn.
bls. 22
19 a) 12
b) 6 c) 4 d) 3
e) 1 6 f) 2 3
20 a) Lkur a f 3 eru 1 . 6
Lkur a f 4 eru 1 . 3 Lkur a f oddatlu eru 2 . 3 b) Lkur a f oddatlu eru 0 . 5 Lkur a f tlu sem er hrri en 5 eru 3 . 5 Lkur a f tveggja stafa tlu eru 1 . 5 c) Lkur a f 20 eru 2 . 5
3
Lkur a f 10 ea 30 eru 5 . Lkur a f tlu sem er margfeldi af 5 eru 5 ea 1. 5
21 Lkur a hitta ytri hring eru 3 . Flatarml hans er u..b. 3,14 fermetrar. 4
Lkur a hitta innri hring eru 1 . Flatarml hans er u..b. 0,785 fermetrar. 4
22 etta nmer er ekki 1. prentun bkar.
bls. 23
23 Hann tti a skipta. S sem skiptir fr bl tv af hverjum remur skiptum. 24 Ekkert eitt svar til vi essu dmi.
14
Strfri
tu
bls. 24
25 Ekkert eitt svar til vi essu dmi.
26 a) a er lklegra a klan s bl. Klunum er alltaf skila aftur pokann hvert
skipti sem dregi er. v eru lkurnar a draga bla klu alltaf 4 og lkurnar 6 rauri klu 2 . 6 b) Jafnar lkur. ar sem klunum er alltaf skila pokann aftur eru alltaf jafnmargar af hvorum lit hvert skipti sem dregi er.
bls. 25
27 Betra er a meta lii a, c, d og e t fr reynslu en hina liina t fr v a finna allar
tkomur.
28 a) 6
b) 2 c) 12
3 d) 12 = 1 4 9 = 3 e) 12 4
bls. 26
29
hluti framleislunnar er gallaur og lkurnar v a vara s gllu v 1 (u..b. 6 16,7%). Arar niurstur verkefnisins byggjast niurstum hvers hps fyrir sig.
1 6
bls. 27
30 a) Eftir 10 kst er hlutfall fiska u..b. 0,7.
Eftir 100 kst er hlutfall fiska u..b. 0,5. Eftir 400 kst er hlutfall fiska u..b. 0,5. b) Eftir u..b. 20 kst. c) U..b. 100.
31 a) Niurstaa getur veri misjfn eftir tilraunum.
b) Niurstaa n tti vera svipu og s sem kemur fram lnuritinu dmi 30.
15
Strfri
tu
bls. 29
32 Niurstaa teningakastsins tti a vera mjg svipu ll skiptin.
100 kstum m vnta ess a f sex 1617 skipti. 1000 kstum m vnta ess a f sex 166167 skipti.
33 a eru jafnar lkur a f allar tkomur. getur veri a niurstum ykkar komi
ekki allar tkomurnar jafn oft upp. er lklegt a munur milli tkoma s mikill. S hermt eftir 100, 200 ea 500 kstum tti fjldi skipta sem hver hli teningsins kemur upp a vera nnast s sami.
34 Vi essu dmi er ekki a finna neitt kvei svar. 35 Vi essu dmi er ekki a finna neitt kvei svar.
16
Strfri
tu
Jfnur og lnurit
bls. 30
1
a) 3 kg b) 2,5 kg c) 0,5 kg d)1 kg
2 Hver poki hj Arnaldi var 2 kg. 3 Hver poki hj Dav var 0,4 kg. Gildi m er 0,4. 4 Gildi p er 3. 5 Gildi k er 1. etta er svari mia vi dmi eins og a er 1. prentun bkar. 2.
prentun verur dmi annig: 6 + 6k = 3k + 9 og verur lausnin k=1
bls. 31
6 a) Alltaf rtt
b) Rtt fyrir sum gildi c) Rtt fyrir sum gildi d) Rtt fyrir sum gildi e) Rtt fyrir sum gildi f) Aldrei rtt g) Alltaf rtt h) Alltaf rtt i) Aldrei rtt
Rtt fyrir sum gildi 4 + n = 11 ef n =7 3 3x = 3x 3 ef x = 1 3 + 2x = 5x ef x = 1 y x = y + x ef bi x og y eru 2 n + 5 = 20 ef n = 15 Rkstuningur getur veri lkur. d) x = 4 e) x = 5 f) x = 2
Alltaf rtt x+y+z=x+z+y xyz=xzy 2b + 4 = 4 + 2b
Aldrei rtt w + 7 = w + 12 4(x + 2) = 4x + 2
8 a) x = 12
b) x = 20 c) x = 5
9 Stefn er 28 ra. Jafnan er x + x + 23 = 79.
17
Strfri
tu
bls. 32
vilt vita hva 3 vikur eru margir dagar setur rj sta y. annig fst: x=73 sem gefur a 3 vikur er 21 dagur. x = 21 y = 77 : 7 y = 11 sem gefur a 77 dagar eru 7 vikur.
10 a) Fyrri jafnan snir hve margir dagar eru kvenum fjlda vikna. Til dmis ef
Seinni jafnan snir hve margar vikur kveinn dagafjldi er. Til dmis ef vilt vita hva 77 dagar eru margar vikur setur 77 sta x. annig fst:
b) Til dmis: a = 24 b og b = 24 a.
11 a) D og 2
b) B og 5 c) E og 1 d) C og 4 Jafna A og tafla 3 eru eftir. Ba m til lkar sgur vi r. Sem dmi m taka: Heildarfjlda manna stanum (y) m finna me v a finna fjlda sex manna hpa (x).
bls. 33
12 a) 15 15000 80000 = Tekjur kennarans
b) Hr er veri a reikna hve miki arf a borga hsaleigu og kynningarkostna. c) Me v a leggja saman hsaleigu og tekjur kennarans og deila tlu me upphinni sem hver nemandi borgar fyrir nmskeii: d) Me v a leggja saman hsaleigu og tekjur kennarans og deila tlu me fjlda nemenda: Tekjur kennarans 5000 kr. 70 000 kr. 145 000 kr. 220 000 kr.
13 a) Fjldi nemenda
5 10 15 20
b)
y
250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
50 000 100 000
18
Strfri
tu
c) y 15000 80000 = v d) a arf 9 (8 2 ) nemendur til a kennarinn hafi 50 000 kr. tekjur. 3 a arf 12 nemendur til a kennarinn hafi 100 000 kr. tekjur. a arf 19 (18 2 ) nemendur til a kennarinn hafi 200 000 kr. tekjur. 3
14 a)
300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000
50 000 100 000
8 10 12 14 16 18 20
b) au hkka um 60 000 krnur.
15 a)
300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000
50 000 100 000
8 10 12 14 16 18 20
b) Nmskeisgjld yru 23 000 krnur.
bls. 34
16 a) Fjldi barna fer er tvfaldur fjldi fullorinna smu fer.
b) 2 fullornir og 3 brn borga samtals 2100 krnur. c) Fjldi sta hverri r margfaldaur me fjlda staraa er 48. d) Fjldi fullorinna fer margfaldaur me me fargjaldi fullorinna krnum a vibttum fjlda barna fer margflduum me barnafargjaldi krnum er 12 600 krnur. e) Leiga fyrir rtu og blstjra einn dag krnum, deilt me fjlda fullorinna ferinni, gefur fargjald fullorinna krnum. f) Fjldi fullorinna a vibttum fjlda barna fer er 29. g) Su 48 faregar fer og fjldi barna ferinni dregin fr standa eftir 17.
19
Strfri
tu
17 a) s = 6 r
b) c) d) e) u=t:2 r t = tekjur s = 35 r r = 35 s
18 a) s = 26
b) u = 1200 c) y = 60000 d) v = 16
bls. 35
19 a) 40 bkur
b) 40 kg c) Margar hugsanlegar lausnir
20 a) 500 : t = 25, t er 20
b) 500 25 = z, z er 475 c) 25 x = 500, x er 20 d) 500 25 = k, k er 12 500 e) s = 19 250 f) r = 1000 g) h = 32 h) x = 40 c) x = 3 d) x = 7 c) x = 19 d) x = 83 i) g = 5 j) m = 45 k) x = 695 l) d = 4100 e) x = 3 f) x = 4 e) x = 4 f) x = 14
21 a) x = 9
b) s = 600 c) r = 674 d) y = 3288
22 a) x = 4
b) x = 6
23 a) x = 16
b) x = 20
bls. 36
24 a) x = 2
b) x = 7 c) x = 6 d) x = 6 e) x = 10 f) x = 8 g) x = 7 h) x = 10 i) x = 6
25 a) 128 = 20 + 20 + x+ x
x = 44 m b) 44 c) 90 d) y = 73 e) a = 17
26 nnur hliin er 15 cm og hin er 30 cm (x + 2x = 90).

20
Strfri
tu
bls. 37
27 a) 72
b) x = 72 c) x = 60 d) u = 72 e) z = 40
28 Horn A er 60. Horn B er 30. Horn C er 90. 29 a) 25 = x + 8, x er 17

b) 18 = 4x + 6, x er 3 c) 25 = 3x + 10, x er 5 d) 6x = 12 + 2x, x er 3 e) f) g) h) 3x + 8 = 5x, x er 4 15 + 3x = 8x, x er 3 19 + 2x = 34, x er 7,5 5x + 8 = 60, x er 10,4
bls. 38
30 Athugi a taflan og lnuriti lium a og b sna einungis hreint mealtal.
Tlurnar tflunni og lnuriti geta veri rlti frbrugnar ykkar niurstum. Allir ttu a vera me smu niurstu, a er a loknum 7 dgum hafi veri seldir 28000 ltrar heildina (11 200 me jnustu og 16 800 sjlfsafgreislu). heild 4000 8000 12000 16000 20000 24000 28000
Salan hj Magnsi
Sala ltrum 16 000 14 000 12 000 10 000 8000 6000 4000 2000 1 2 3 4 5 6 7 Dagar Me jnustu Sjlfsafgreisla
a) Dagur 1 Dagur 12 Dagur 13 Dagur 14 Dagur 15 Dagur 16 Dagur 17 b)
Me jnustu 1600 3200 4800 6400 8000 9600 11200
Sjlfsafgreisla 2400 4800 7200 9600 12000 14400 16800
c) h = 108,7 x + 104,5 y 280 000, x-i tknar selda bensnltra me jnustu en y-i selda bensnltra sjlfsafgreislu.
21
Strfri
tu
d) Sala 20000 25000 30000 35000 Me jnustu 8000 10000 12000 14000
Heildartekjur
Sjlfsafreisla 12000 15000 18000 21000
Heildartekjur 1843600 2374500 2905400 3436300
e)
Tekjur
3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000
20 000
25 000
30 000
35 000
Sala
f) Dagur 1 Dagur 12 Dagur 13 Dagur 14 Dagur 15 Dagur 16 Dagur 17
Sala 3000 6000 9000 12000 15000 18000 21000
Sjlfsafgreisla 3000 6000 6000 12000 15000 18000 21000
Heildartekjur 298500 597000 895500 1194000 1492500 1791000 2089500
g) J, tekjur af bensnstinni myndu lkka ef jnustu yri htt. h) Ekkert eitt svar. Gott gti veri a ra svari vi ara og skoa hvaa ttir a eru sem hafa hrif a hve stran hluta af heildartekjum Magns fr sem eigin tekjur (s.s. vihald hsnis, innkaup bensni o.s.frv.).
bls. 39
31 a) egar x = 1 er y = 5
egar x = 3 er y = 11
b) egar y = 5 er x = 1
22
Strfri
tu
32
x 0 1 2 3 4 5 x 0 1 2 3 4 5 x 0 1 2 3 4 5 2x + 1 = y 20+1=1 21+1=3 22+1=5 23+1=7 24+1=9 2 5 + 1 = 11 2x = y 40=0 41=4 42=8 4 3 = 12 4 4 = 16 4 5 = 20 x3=y 0 3 = 3 1 3 = 2 2 3 = 1 33=0 43=1 53=2 (x,y) (0,1) (1,3) (2,5) (3,7) (4,9) (5,11) (x,y) (0,0) (1,4) (2,8) (3,12) (4,16) (5,20) (x,y) (0,3) (1,2) (2,1) (3,0) (4,1) (5,2)
11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
2
5
33
y
20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 1 2 3 4 5
34
y
5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5
35 a) Ef x = 0, er y = 1
Ef x = 1, er y = 2,4 Ef x = 1, er y = 0,6 Ef x = 3, er y = 5,2 Ef x = 3, er y = 3,4
b) Ef y = 4, er x = 2,2 Ef y = 0, er x = 0,7 Ef y = 2, er x = 2,2 Ef y = 8, er x = 5 Ef y = 4, er x = 3,5
bls. 40
36 a) A og y = 3x +2, B og y = x +2
b) A og y = 3x 3, B og y = 2x 3 c) bi a-li og b-li er lnan sem merkt er A me meiri halla. a ir a gildi y hkkar mun rar eftir v sem gildi x verur strra. A sama skapi lkkar gildi y rar eftir v sem x verur minna. d) seinni jfnunni er x margfalda me 3 ur en 2 er btt vi til a finna gildi y.
23
Strfri
tu
y. b) Jafnan y = 4x +2 hefur meiri halla. c)
10 8 6 4 2 2 1 2 4 6 8 10 1 2 3 4
37 a) fyrri jfnunni er x margfalda me 4 ur en 2 er btt vi til a finna gildi
y y = 4x + 2 y=x+2
d) a er gildi ar sem lnurnar skera y-s.
38
a) x 3 0 3 5 b)
x+1=y 3 + 1 = -2 0+1=1 3+1=4 5+1=6

y
10 8 6 4 2
(x,y) (3,2) (0,1) (3,4) (5,6)
2 4 6 8 10
c) Ef x = 2 er y = 3. Ef x = 2 er y = 1. Ef x = 1 er y = 2. d) Ef y = 0 er x = 1. Ef y = 1 er x = 2. e) egar x hkkar um 1 hkkar gildi y um 1.
24
Strfri
tu
39
a) x 4 0 2 4 b)
10 8 6 4 2 4 3 2 1 2 4 6 8 10 1 2 3 4
2x 1 = y 2 4 1 = 9 2 0 1 = 1 221=3 241=7
(x,y) (4,2) (0,1) (2,3) (4,7)

y
c) Ef x = 3 er y = 5. Ef x = 1 er y = 3. Ef x = 2 er y = 5. d) Ef y = 1 er x = 1. Ef y = 1 er x = 0. Ef y = 0 er x = 0,5. e) Ef x hkkar um 1 hkkar y um 2.
bls. 41
40 a) Ekkert eitt rtt svar.
b) A prfa sig fram me tlur hefur m.a. ann kost a vi fum betri tilfinningu fyrir ummli vallarins. Me v a prfa okkur fram me nokkrar tlur leit a svari getum vi fengi betri tilfinningu fyrir v hvernig ummli breytist ef vllurinn er gerur mjrri/breiari. c) S lei er oftast fljtlegri egar maur er kominn me g tk v a vinna me jfnur. d) 300 = x + x + 24 + x + x + 24. e) Styttri hliin er 63 metrar og s lengri er 87 metrar. f) Ekkert eitt rtt svar.
41 Vi essu dmi er ekki a finna neitt kvei svar. Skoau kaflann vel og reyndu
a styrkja ekkingu na eim hugtkum sem hefur g tk og bta vi ekkingu eim hugtkum sem hefur ekki jafn g tk .
25
Strfri
tu
Hnitakerfi og flutningar
bls. 42
1
A=(2,2), B=(2,2), C=(4,1) og D=(2,3) a) b) c) d) Punktur 2. fjrungi hefur neikvtt x-hnit en jkvtt y-hnit. Punktur 1. fjrungi hefur bi hnit jkv. Punktur 3. fjrungi hefur bi hnit neikv. Punktur 4. fjrungi hefur jkvtt x-hnit en neikvtt y-hnit.
10
2 a)d)
x
10 5
y z
5 10
10
c) Margar lausnir. Dmi: X er hlira fimm rur til hgri og fjrar niur. (Ath. nnur svr miuu vi essa lausn.) e) Y hefur veri hlira um rjr rur til vinstri og um fimm rur niur. f) Z hefur veri hlira um fimm rur upp. g) Skoum punktinn (4,1) X. Y eru hnit hans (1,2), Z eru hnit hans (1,3) og U eru hnit hans (2,3). J. Hgt er a gera sr grein fyrir hlirun me v a skoa eingngu breytingar hnitunum. Ef skou eru x-hnit sst a ef gildi hkkar frist punkturinn til hgri, en til vinstri ef x-hnit lkkar. Ef punktur frist upp hkkar y-hnit en lkkar ef punktur frist niur. Hnit punktsins (-4,1) vera (1,-3) eftir flutning. Xhnit hkkar um 5 og v frist myndin fimm rur til hgri. Y-hnit lkkar um 4 og v frist punkturinn 4 rur niur.
3 X-hnit hefur lkka um 2 og y-hnit lkka um 5. Myndinni hefur veri hlira

um tvr rur til vinstri og fimm rur niur.
26
Strfri
tu
bls. 43
4
b) (1,1) (1,3) (2,5) (7,6) (3,1)

10
90 snningur
6 4
a)
5 2
10
270 snningur
c)
c)
180 snningur8
5 Margar hugsanlegar lausnir. Hr er
mynd sem snir eina hugsanlega lausn.
6 a) W
b) X c) Z
d) Y e) U
7 a) Sni hlfhring um punktinn A.
b) Sni 90 rttslis um punktinn C. c) Sni hlfhring um punktinn B. d) Sni hlfhring um punktinn D.
bls. 44
8 a) sj mynd
b) sj mynd c) sj mynd
9 Rauu mynstureiningunni hefur veri sni, fyrst um 120 og s snningur san

endurtekinn.
10 Rauu mynstureiningunni hefur veri sni, fyrst um 60 og s snningur san

endurtekinn.
11 Margar hugsanlegar lausnir. 12 myndinni til vinstri hefur mynstri veri mynda me 72 snningi um miju.
myndinni til hgri hefur ytra mynstri veri mynda me 60 snningi um miju og innra mynstri me 72 snningi um miju.
27
Strfri
tu
13 a)c) sj mynd
b-liur
c-liur
a-liur
2
A
5
5 2
d) Hnit punktsins A eftir 90 snning eru (6,4), eftir 180 snning eru hnitin (4,6) og eftir 270 eru hnitin (6,-4)
5 2
45 snningur
(1,41, 7,07)
6
e) a getur veri erfitt a skr nkvm hnit punktsins A eftir essa snninga. S myndin ger tlvu er hgt a skr hnitin nkvmlega
5 2
(7,07, 1,41)
135 snningur
4 6
225 snningur
(1,41 7,07)
bls. 45
14 a) Hnit punktsins A eru (9,3)
b)c) sj mynd
10
y=x
c-liur
10
b-liur
y=x
5 2
10
10
y=x
10
y=x
d) Svona ltur myndin t eftir a spegla hefur veri um alla sana. Ef spegla hefi veri annarri r en essari hefi myndin liti eins t, svo r speglana skiptir ekki mli.
10
5 2
10
10
28
NMSGAGNASTOFNUN 2006 Svr
Strfri
tu
e) Hnit A eftir speglun um lnuna y = x: (3,9) Hnit A eftir speglun um y-s: (3,9) Hnit A eftir speglun um lnuna y = -x: (9,3) Hnit A eftir speglun um x-s: (9,3) Hnit A eftir ara speglun um lnuna y = x: (3,9) Hnit A eftir ara speglun um y-s: (3,9) Hnit A eftir ara speglun um lnuna y = -x: (9,3) Hnit A eftir ara speglun um x-s: (9,3)
15 a) Til a f mynd E hefur veri spegla um lnu m.
Til a f mynd F hefur veri spegla um lnu o. Til a f mynd G hefur veri spegla um lnu y-ss. Til a f mynd H hefur veri spegla um lnu n. Til a f mynd I hefur veri spegla um lnu x-ss.
b) Til a fra G yfir I mtti t.d. spegla fyrst um y-s og san um x-s. Til a fra E yfir H mtti t.d. spegla fyrst um lnu m og san um lnu n (ea hlira um 8 til hgri og 8 niur). c) eir hafa fram smu hnit og eir hfu.
16 Fyrri
Seinni
bls. 46
17 fyrri myndinni eru fjrir speglunarsar og seinni myndinni eru eir tveir. 18 Svona ltur mynstri bkinni t eftir a bi er
a framkvma allar speglanir. essu dmi fylgir einnig mynd
19 Efri r til vinstri
msar lausnir. Dmi: Sni um 90 um mipunkt og s snningur san endurtekinn. Einnig m mynda mynstri me v a spegla fyrst um lrttan s (ea lrttan) og spegla san allri myndinni um hinn sinn. Sni um 90 um mipunkt og s snningur san endurtekinn. Einnig m segja a hgt s a mynda mynstri me v a sna upphaflegu mynstureiningunni um 90, 180 og 270.
29
Strfri
tu
Sni um 180 um mipunkt. Spegla einu sinni um lrtta sinn og svo hlira til hgri. Hlira til hgri.
bls. 47
bls. 48
21 a. Mynstri mynda me hlirun til hgri.
b. Mynstureiningu spegla um lrttan s og san er bum einingum hlira. c. Mynstureiningu spegla um lrttan s og san er bum einingum hlira. d. Mynstureiningu spegla um lrttan s og san um lrttan s ea fugt. llum fjrum einingum er san hlira. e. Mynstureiningu er sni um 180 og bum einingum san hlira. f. Mynstureiningu er spegla um lrttan s og henni san hlira. Bum einingum san hlira. g. Mynstureiningu er spegla um lrttan s. Bum einingum er spegla yfir lrttan s og eim san hlira.
bls. 49
22 lsingunum hr a nean eru gefin dmi um hvernig grunneiningar eru notaar
til a mynda strri mynstureiningar sem san mynda mynsturfltinn. Ekki er nausynlegt a allir nemendur greini minnstu einingarnar. Ng er a eir greini hvernig mynstri er mynda strum drttum.
Knversk mynstur (efra): rhyrningnum er spegla um lrtta sinn. kemur fram mynd sem sni er um 60 til a f fram sexhyrninginn sem myndar raua sexhyrninginn myndinni. Honum er svo hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri.
30
Strfri
tu
Knversk mynstur (nera): Speglum trapisunni sem er myndinni. Snum eirri einingu sem er komin fram um 120. Henni er svo hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri. Egypsk mynstur (efra): Bli ferhyrningurinn er grunneiningin sem er hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri.
Egypsk mynstur (nera): Speglum bla ferhyrningnum myndinni um lrttan s. eirri mynd sem kemur fram er svo hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri.
Persnesk mynstur (efra): Speglum bla ferhyrningnum myndinni um lrttan s kemur fram mynd sem sni er 90, 180 og 270. tthyrningnum sem hefur myndast er svo hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri.
Persnesk mynstur (nera): Bla rhyrningnum myndinni er spegla um lrtta sinn. Samsungnum sem er kominn fram er svo hlira upp, niur og sk til a framkalla mynstri.
Indverskt mynstur: Minni raua ferhyrningnum myndinni er spegla um lrtta sinn. eirri mynd sem kemur fram er svo spegla um lrtta sinn. er kominn fram stri ferhyrningurinn myndinni. Honum er hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri.
31
Strfri
tu
Mynstur fr Bsantn-tmanum (til vinstri): Minnsta bla ferhyrningnum myndinni er spegla um lrtta sinn. eirri mynd sem kemur fram er svo spegla um lrtta sinn. er komin fram mynd sem snd er me strsta ferhyrningnum myndinni. Honum er hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri. Mynstur fr Bsantn-tmanum (til hgri): rum rhyrningnum myndinni er spegla svo fram komi minni ferningurinn. Ferningnum er spegla um lrtta sinn. er komin fram mynd af rtthyrningi sem hgt er a hlira sk til a framkalla mynstri.
bls. 50
23 Margar hugsanlegar lausnir.
bls. 51
24 Margar hugsanlegar lausnir. 25 Mynd til vinstri: Minnsta ferhyrningnum myndinni er
spegla um lrtta sinn. eirri mynd sem er komin fram er spegla um lrtta sinn. er komin fram eining sem hgt er a hlira upp, niur, til hgri og vinstri til a framkalla mynstri.
Mynd til hgri: Minnsta ferhyrningnum myndinni er spegla um lrtta sinn. eirri mynd sem er komin fram er spegla um lrtta sinn. er komin fram eining sem hgt er a hlira upp, niur og sk til a framkalla mynstri.
32
Strfri
tu
rautir
bls. 52
Sngdrottningar
Konurnar komu fram essari r: 1 Freyja Sweet Surrender 2 lf Baby Love 3 Vaka White Rabbit 4 Magnea Nothing Compares 2 U 5 Fra Sds I Will survive
brkaupi Fru og Hallmars

Fra dansai vi ttingjana essari r: 1 Andri Freyr systursonur Fru 2 Hjalti furbrir Fru 3 Pll pabbi Fru 4 Gsli afi Fru
Sunna fer httinn

1 2 3 4 5
Sunna lk Gullbr Soffa, mamma Sunnu lk lfinn Helga, systir Sunnu, lk bangsapabba Fra, mursystir Sunnu, lk bangsammmu Sigrn, amma Sunnu, lk bangsa litla
33
Strfri
tu
Prsentureikningur
bls. 53
1
a) runn tali 46%, Frttir 36,2%, Spurt er 36%, Flugan 32%, Srt og stt 23%, Lgregluvaktin 19%, Spjalli 14% og loks tlei 12%. b) slendingar eru um 300 000 talsins. horf a jafnai hvern tt: runn tali 138 000, Frttir 108 600, Spurt er 108 000, Flugan 96 000, Srt og stt 69 000, Lgregluvaktin 57 000, Spjalli 42 000 og loks tlei 36 000.
2 a) 40%
b) Mynd til vinstri: Rauur 25%, svartur 62,5% og blr 12,5%. Mynd mijunni: Rauur 25%, svartur 50% og blr 25%. Mynd til hgri: Rauur 50%, svartur 12,5%, blr 12,5% og grnn 25%.
3 a) 32%
b) 20%
bls. 54
4 a) 90
b) 300 c) 195 d) 19,5 e) 0,9 f) 750 g) 540 h) 54 000 e) 2550 kr. f) 13 600 kr. e) 100 f) 11 1 9 e) 125% f) 70% c) 34% g) 48% h) 9,5% d) 47% i) 14,2% j) 30% e) 195% g) 40 800 kr. h) 127 500 kr.
5 a) 34 000 kr. 6 a) 12
b) 21 250 kr.
c) 31 875 kr. d) 46 750 kr. c) 800 d) 50 c) 60% d) 68% b) 132%
b) 24
7 a) 35% 8 a) 25%
b) 64%
9 Rtt r: Torfi Salvr Jn slaug Slveig Eirkur
34
Strfri
tu
bls. 55
10 a) 480
b) c) d) e) 75 2000 1600 2100 b) 3473 kr. e) U..b. 20% f) U..b. 25% g) U..b. 2% f) g) h) i) j) 8000 20% U..b. 33,3% ea 33 1 % 3 5% 3600 d) 5764 kr.
11 a) 2100 kr. 12 a) U..b. 34%

b) U..b. 1% c) U..b. 25% d) U..b. 34%
c) 5552 kr.
13 a) 900
b) 1552,8
c) 144 d) 936 c) 864 d) 5616
e) 300 f) 78 e) 1800 f) 518,4
14 a) 5400
b) 9316,8
15 a) Jafnmiki.
b) Jafnmiki. c) J, v a etta er margfldun og vxlreglan gildir margfldun.
bls. 56
16 a) 0,63 17 a) 756
b) 1560 b) 0,39 c) 274,48 d) 37,1 c) 0,02 e) 372 f) 1020 d) 1,24 e) 1,02
18 75% og 0,75 er lk skrning smu str. 19 a) 135 20

4 5
b) 787,4
c) 226,06 d) 619,75
e) 4,08 f) 711,9
, 0,8 og 80% eru jafngildar strir. Af v leiir a vi fum smu niurstu ef einhver tala er margfldu me essum strum.
35
Strfri
tu
22 a) 9 milljarar
b) c) d) e)
1,5 10,5 milljarar 1,75 Ef finna 100% af str er a lkt og a margfalda strina me 1. Ef finna t.d. 120% af str arf v a bta 20% vi upprunalegu strina. a jafn gildir v a margfalda me 1,2.
bls. 57
23 A er a hlutinn sem er ekktur. B er a heildin sem er ekkt og C er a
prsentan sem er ekkt.
24 Margar hugsanlegar lausnir. 25 37,2% 26 167 27 43 28 a) 625 km

b) 468,75 km c) U..b. 5666,67 km
bls. 58
29 a) 75%
b) U..b. 133,3% c) U..b. 33,3% d) 300% e) f) g) h) 25% 400% U..b. 233,3% U..b. 42,9% i) j) k) l) 175% U..b. 57,1% U..b. 14,3% 700%
30 a) U..b.78,5%, v flatarml hringsins er 3,14 fersentmetrar og flatarml
fernings eru 4. b) U..b.78,5%, v flatarml hringsins er 7,065 fersentmetrar og flatarml fernings er 9. c) U..b. 78,5%, v flatarml hringsins er 12,56 fersentmetrar og flatarml fernings er 16. d) J
31 a) 500
b) 600 c) 900
36
Strfri
tu
32 a) 500
b) 500 c) 500 d) 500 e) 500 f) 500
33 a) 1,35 ea 27 20
b) 1,05 ea 21 20 c) 2,79 ea 279 100 d) 0,22 ea 11 50 e) 1,75 ea 7 4
91 f) 0,91 ea 100
bls. 59
34 a) Fartlva 187 096 kr.
Bortlva 155 896 kr. Prentari 15 496 kr. Skanni 7270 kr. Ms 6230 kr. Htalarar 10 390 kr. Box me 10 geisladiskum 1030 kr. Bakpoki fyrir fartlvu 8310 kr. Geisladiskapennar 4 stk. 718 kr. Geisladiskataska fyrir 200 geisladiska 2590 kr. Spilari A 33 270 kr. Spilari B 17 670 kr. Heyrnartl A 9350 kr. Heyrnartl B 1758 kr.
b) Fartlva 164 644 kr. Bortlva 137 188 kr. Prentari 13 636 kr. Skanni 6398 kr. Ms 5482 kr. Htalarar 9143 kr. Box me 10 geisladiskum 906 kr. Bakpoki fyrir fartlvu 7313 kr. Geisladiskapennar 4 stk. 632 kr. Geisladiskataska fyrir 200 geisladiska 2297 kr. Spilari A 29 278 kr. Spilari B 15 550 kr. Heyrnartl A 8228 kr. Heyrnartl B 1547 kr.
37
Strfri
tu
35 a) 1,25 36 a) 0,75
b) 1,03 b) 0,97 c) 2 c) 0 d) 1,45 d) 0,55 e) 1,08 e) 0,92
bls. 60
37 a) Gunnar
b) c) d) e) f) g) h) li Gunnar 46,2%, Plna 30%, Sunna 65% og li 27,5%. 16,44 27,6% 90 GB 66% af notuu geymslurmi Gunnar: 111 GB af lausu geymslurmi, sem eru 58,7% af heildargeymslurmi. Plna: 84 GB af lausu geymslurmi, sem eru 44,4% af heildargeymslurmi. Sunna: 166 GB af lausu geymslurmi, sem eru 87,8% af heildargeymslurmi. li: 52 GB af lausu geymslurmi, sem eru 27,5% af heildargeymslurmi.
bls. 61
38 a) Blir 16,7%
Rauir 20% Ljsir 41,7% Svartir 5% Anna 17%
b) 1. prentun bkarinnar hefur heildarfjldi bla dotti t. Fjldinn er 400 blar. Blir eru v 108, rauir 64, ljsir 144, svartir 16 og grnir 68. Mii nemendur vi heildarfjldann 252 eins og er a-li eru: Blir 68 Rauir 40 68 c) a fru 200 blar um gatnamtin. 0,34 = 200 Ljsir 91 Blir 23% Svartir 10 Rauir 17,5% Anna 40 Ljsir 10,5% Svartir 13% Anna 34% d) a er margt sem hgt er a telja upp. Hr eru nokkur dmi. Lkt: Skipting milli lita er mjg svipu flestum skfuritunum. lkt: Ljsir blar voru algengastir hj 2 af 3 hpum. a voru fstir svartir blar hj 2 af 3 hpum. Flokkurinn anna er algengastur hj einum hp. e) Margar mgulegar lausnir.
38
Strfri
tu
39 a)
b) c)
bls. 62
40 a voru 500 nemendur sklanum sasta ri. 41 tlaur hagnaur essu ri er 5 790 400 kr. 42 200 sund. 43 tla tap r er u..b. 592 800 kr. 44 a) 54 000 kr. 45 a) 15 359 kr. 46 a) 2403 kr.
b) 40 500 kr. b) 42 389 kr. b) 1595 kr. c) 17 280 kr. c) 82 936 kr. c) 3652 kr. d) 60 480 kr. d) 119 182 kr. d) 1960 kr.
bls. 63
47
Salur A B C Heild 500 200 468 Prsenta 69% 75% 50% Hluti 345 150 234
48 Nja veri er 137,5% af gamla verinu.

Hkkunin prsentum er 37,5%.
39
Strfri
tu
49
Salur A B C Heild 500 200 468 Prsenta 39% 27% 45% Hluti 195 54 210
50 Eftir 30% lkkun miaverinu kostar miinn 770 kr.

a eru 96% af upphaflega verinu.
51 Miaveri hkkai um 37,5%.
Miaveri lkkai um 30%. a verur a mia vi heildina egar reiknaar eru prsentur. Af v leiir a til a mynda eru 10% af 800 ekki a sama og 10% 1100, vissulega s prsentuhlutfalli a sama. Hvert prsent til hkkunar ea lkkunar telur v fleiri krnur egar veri er ori 1100.
bls. 64
52 Tilbo Hjalta hnnun og dreifingu auglsinganna hljar upp 114 877 krnur.
a er hnnun og jnustulaun 26 250 kr., birting fjlmilum er 69 200 kr., og flutningar 4844 kr. Samtals er kostnaurinn 100 294 krnur. Ef dreginn er fr stagreisluafslttur er upphin 92 270 kr. Virisaukaskattur btist san vi.
53 Dmi um svar.
Auglsingaherferin mun borga sig egar til lengri tma er liti. Askn hafi aukist helgina eftir auglsingaherferina eins og sst egar tflurnar eru skoaar. ar kemur m.a. fram a: Helgina fyrir auglsingaherferina var heildarnting stum sal A 47%. Helgina eftir auglsingaherferina var heildarnting stum sal A 60%. Helgina fyrir auglsingaherferina var heildarnting stum sal B 54%. Helgina eftir auglsingaherferina var heildarnting stum sal B 70%. Helgina fyrir auglsingaherferina var heildarnting stum sal C 47%. Helgina eftir auglsingaherferina var heildarnting stum sal C 48%. Svo auglsingaherferin mun borga sig.
40
Strfri
tu
rautir
bls. 65
Einn krani ea tveir?

Ef skrfa er fr bum krnum samtmis tekur 2 tma a fylla keri.
Peningaflutningar
Gefum peningunum nmer fr 18, annig a s sem er lengst til vinstri er nmer 1 og s sem er lengst til hgri er nmer 8. Byrjum a flytja peninga nmer 2 og 3 annig a nmer 2 liggi hgra megin vi nmer 8. v nst flytjum vi 5 og 6 og setjum milli 1 og 4. Nsta skref er a flytja peninga nmer 8 og 2 og setja milli 4 og 7. A sustu eru 1 og 5 settir milli 7 og 3.
A komast yfir na
Hr er ein lausn. fyrstu fer ra Arnar og Anna yfir. Anna verur eftir og Arnar rr til baka. annarri fer ra Birgir og Birna yfir. Birna verur eftir og Birgir rr til baka. riju fer ra Arnar og Birgir yfir. Birgir verur eftir og Arnar rr til baka. fjru fer ra Dagn og Dav yfir. au vera bi eftir og Birgir rr til baka. fimmtu og sustu fer ra Arnar og Birgir yfir. eru hjnin renn ll komin yfir. Alls eru etta 9 ferir, .e. fimm yfir + fjrar til baka.
41
Strfri
tu
Tlur
bls. 66
1
a) Til dmis er ekki hgt a ba til heilu tluna 1 me v a nota einungis samlagningu og tluna 1. b) getur bi til endanlega margar jkvar heilar tlur me v a bta stugt einum vi 1. T.d. 1 + 1 = 2, 1 + 1 + 1 = 3, 1 + 1 + 1 + 1 = 4 o.s.frv. Alltaf er einum btt vi og getur raun haldi fram t a endanlega. svipaan htt er hgt a nota frdrtt til a ba til endanlega margar neikvar heilar tlur. T.d. 1 1 = 0, 1 1 1 = 1, 1 1 1 1 = 2 o.s.frv.
2 a) 4
b) 4
c) 5 d) 120
e) 5 f) 5
g) 5 h) 5
Fjarlg getur aldrei veri neikv tala v hn er lengd milli tveggja punkta.
3 a) 6 og 4 hafa fjarlgina 5 fr punktinum 1.
b) 13 og 11 hafa fjarlgina 12 fr punktinum 1.
bls. 67
4 a) 34 5 a) MMV
b) T.d. 34 og 99 b) 1951 b) MCDXLVII c) 1789 c) XCIX d) 979 d) CCXXXIV
6 a) T.d. 500 og 1000 7 a)

b)
c)
42
Strfri
tu
8 a)
b) c) d) e) f) g) h)
9 a arf a margfalda 2 me sjlfum sr 9 sinnum til a f fjgurra stafa tlu.
a arf a margfalda 5 me sjlfum sr 4 sinnum til a f fjgurra stafa tlu. a arf a margfalda 8 me sjlfum sr 3 sinnum til a f fjgurra stafa tlu.
bls. 68
10 a) Nei, a breytir engu. 11
2540 = 423,333, 6 2540 2540 2 1270, 1 = 2540 3 = 846,666,
b) J, en tkoman verur alltaf 0.

2540 = 508, 2540 = 635, 2540 = 846,666, 5 4 3 2540 2540 2540 2540, 0 = 0, 1 = 2540, 2 = 1270, 2540 2540 2540 4 = 635, 5 = 508, 6 = 423,333
egar deilt er me annars vegar jkvri tlu og hins vegar neikvri tlu af smu str einhverja tlu verur niurstaan s sama nema a hn verur neikv v tilfelli ar sem deilt var me neikvu tlunni.
12
275 = 68,75, 275 = 91,666, 275 = 137,5, 275 = 275, 275 = 0, 4 3 2 1 0 275 275 275 275 = 275, 2 = 137,5, 3 = 91,666, 4 = 68,75 1
J, a kemur fram sambrilegt mynstur og dmi 11.
43
Strfri
tu
14 a) Ekki frumtala v frumtalan 5 gengur upp hana.
b) c) d) e) f) g) Ekki frumtala v frumtalan 3 gengur upp hana. Ekki frumtala v frumtalan 7 gengur upp hana. Ekki frumtala v frumtalan 3 gengur upp hana. Ekki frumtala v frumtalan 13 gengur upp hana. Ekki frumtala v frumtalan 3 gengur upp hana. Ekki frumtala v frumtalan 3 gengur upp hana.
15 a) 30 = 2 3 5
b) 3 c) a eru 8 tlur sem ganga upp 30, .e. 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15 og 30. Frumttina er hgt a margfalda saman tvo og tvo til a finna hvaa tlur a eru, utan frumttanna sjlfra, sem ganga upp 30. Auk ess ganga a sjlfsgu talan 1 og talan sjlf upp 30.
16 a) 1, 2, 3, 4, 6 og 12
b) c) d) e)
1, 2, 7, 11, 14, 22, 77 og 154 1, 3, 5, 13, 15, 39, 65 og 195 1, 5, 7, 25, 35 og 175 1, 2, 3, 6, 9, 18, 27 og 54
17 24 = 2 2 2 3
18 = 2 3 3
bls. 69
18 a) Frumttir tlunnar 42.
b) c) d) e) Frumttir tlunnar 70. 2 og 7. Hsta tala sem gengur upp bar tlurnar er 14. 2, 3, 5 og 7 eru frumttir tlunnar 210 sem er minnsta talan sem bi 42 og 70 ganga upp .
24 2 2 3 3 18
19 a)
2
b) snimenginu eru frumttirnir 2 og 3. Hsta tala sem gengur upp bi 24 og 18 er 6, v 2 3 = 6. c) sammenginu eru frumttirnir 2, 2, 2, 3 og 3. a eru frumttir tlunnar 432. 432 er minnsta talan sem bi 18 og 24 ganga upp .
44
Strfri
tu
20 a)
5
150 2 3 5
210
b) snimenginu eru frumttirnir 2, 3 og 5. Hsta talan sem gengur upp bi 150 og 210 er 30. c) sammenginu eru frumttirnir 2, 3, 5, 5 og 7. a eru frumttir tlunnar 1050. 1050 er minnsta talan sem bi 150 og 210 ganga upp .
21 mengi A eru str form.
mengi B eru rhyrningar. mengi C eru ttir tlunnar 168. mengi D eru ttir tlunnar 240.
bls. 70
22 a)
6 5 b) 123 100 c) 1235 = 247 1000 200 10 000 5000
d) 12358 = 6179
23 a) Margar mgulegar lausnir

b)
4,35 24 2 5 7 9 2 9 259 5,4
2,3
Z
3 5
45
Strfri
tu
bls. 71
24 a) 0,666
b) c) d) e) f) g) h) 0,8333 0,25 0,333 0,3888 0,41666 0,692307692 0,75
2 og 39 er hgt a skr sem endanleg tugabrot. 8 52
25 a)
b) Hr er veri a leita eftir kvenum tlustfum sem endurtaka sig sfellu aukastfum tugabrotanna, t.d. er 2 = 0,666 ar sem talan 6 endurtekur sig 3 sfellu.
26 a)
1 11 2 11 3 11 4 11 5 11 6 11 7 11 8 11 9 11 10 11 11 11
= 0,090909, lotan er 09 = 0,181818, lotan er 18 = 0,272727, lotan er 27 = 0,363636, lotan er 36 = 0,454545, lotan er 45 = 0,545454, lotan er 54 = 0,636363, lotan er 63 = 0,727272, lotan er 72 = 0,818181, lotan er 81 = 0,909090, lotan er 90 =1
b) c) d) e) f) g)
0,08333, lotan er 3 0,343434, lotan er 34 0,777, lotan er 7 0,277227722, lotan er 2772 0,135135, lotan er 135 0,351351, lotan er 351
27 Lotan samanst vallt af tveimur tlum. Lotur brotanna voru: 09, 18, 27, 36,
45, 54, 63, 72, 81, 90. kvei mynstur er lotunum sem lsir sr annig a vi hvern ellefta hluta sem btt er vi hkkar fyrri tala lotunnar um 1 en seinni tala lotunnar lkkar um 1. Mynstureiningin er alltaf margfeldi af nu.
46
Strfri
tu
28 a)
1 , 2, 3 , 4, 3 3 3 3 b) 1 , 2 , 3 , 4 , 8 8 8 8 c) 1 , 2 , 3 , 4 , 9 9 9 9 25 5, 3 5, 8 5, 9 6, 3 6, 8 6, 9 7, 3 7, 8 7, 9 20
8, 8 8, 8 , 9 9
29 a) 16 30 a) 1,2
b) 3
8
c) 29
d) 176
25
e) 37037
10000
f) 17
5000
b) 4,75
c) 358,875 d) 7,333 e) 1,123
f) 0,022
bls. 72
31 a) 1, 3, 6, 10, 15, 21, 28, 36, 45, 55
b) Reglan er s a alltaf er nstu nttrulegu tlu btt vi til a f rhyrningstlu sem a vera nst rinni. 1 1+2=3 (1 + 2) + 3 = 6 (1 + 2 + 3) + 4 = 10 (1 + 2 + 3 + 4) + 5 = 15 c) Tuttugasta rhyrningstalan er 210. Fimmtugasta rhyrningstalan er 1275.
32 a) 1, 4, 9, 16, 25, 36, 49, 64, 81, 100

b) Reglan er s a bta alltaf nstu oddatlu eftir vi fyrri ferningstlu til a f sem a vera nst rinni. 1 1+3=4 (1 + 3) + 5 = 9 (1 + 3 + 5) + 7 = 16 (1 + 3 + 5 + 7) + 9 = 25 Einnig m hugsa sr a fyrsta ferningstalan s 12, nnur ferningstalan s 22, s rija 32 o.s.frv. annig er til a mynda rettnda ferningstalan 169 =132 c) Tuttugasta ferningstalan er 400 (ea 202). Fimmtugasta ferningstalan er 2500 (ea 502).
47
Strfri
tu
33 Fyrir tlurnar 16

4 mismunandi lausnir. r summur sem hgt er a mynda eru 9, 10, 11 og 12. Minnsta mgulega summa er 9. Strsta mgulega summa er 12. Ef summa talnanna hornunum er sltt tala er summan hlium rhyrningsins oddatala. Ef summa talnanna hornunum er oddatala er summan hlium rhyrningsins sltt tala.
Fyrir tlurnar 27 4 mismunandi lausnir. r summur sem hgt er a mynda eru 12, 13, 14 og 15. Minnsta mgulega summa er 12. Strsta mgulega summa er 15. Ef summa talnanna hornunum er sltt tala er summan hlium rhyrningsins oddatala. Ef summa talnanna hornunum er oddatala er summan hlium rhyrningsins sltt tala. Fyrir tlurnar 38 4 mismunandi lausnir. r summur sem hgt er a mynda eru 15, 16, 17 og 18. Minnsta mgulega summa er 15. Strsta mgulega summa er 18. Ef summa talnanna hornunum er sltt tala er summan hlium rhyrningsins oddatala. Ef summa talnanna hornunum er oddatala er summan hlium rhyrningsins sltt tala.
bls. 73
34 Reglan fyrir essa talnarunu er a vi byrjum me tlurnar 0 og 1 og nsta tala
eftir er summa eirra tveggja talna er undan koma. Til a mynda er 3 + 5 = 8 og kemur v 8 eftir 5 rununni. Nstu 10 Fibonacci-tlur eru: 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181.
35 a) Ein
b) c) d) e)
Ein Ein Engin ann htt a nsta tala rununni er vallt summa eirra tveggja er undan koma.
48
Strfri
tu
36 hlf 1 eru 1 lei.
hlf 2 eru 2 leiir. hlf 3 eru 3 leiir. hlf 4 eru 5 leiir. hlf 5 eru 8 leiir. hlf 6 eru 13 leiir. hlf 7 er 21 lei. hlf 8 eru 34 leiir. hlf 9 eru 55 leiir. hlf 10 eru 89 leiir.
37 a) 52 = 34 + 13 + 5
b) c) d) e) f)
143 = 89 + 34 + 13 + 5 + 2 88 = 55 + 21 + 8 + 3 + 1 2000 = 1597 + 377 + 21 + 5 1289 = 987 + 233 + 55 + 13 + 1 1750 = 1597 + 144 + 8 + 1
bls. 74
38 a)b)
39 a)
Nr. raar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Summa 1 2 4 8 16 32 64 128 256 512 1024 2048 4096 8192 16384
49
Strfri
tu
b) Summan tvfaldast alltaf milli raa. c) J. Hgt er a skr allar summurnar sem veldi af tveimur. d) J, etta stenst.
40 a)
b) Margar mgulegar lausnir.
bls. 75
41 Ef notair eru rr kubbar eru sex mguleikar a raa kubbunum. Tveir eirra eru
annig a raui kubburinn er fremst, tveir annig a s grni er fremst og loks tveir me ann bla fremstan. Ef notair eru fjrir kubbar eru 24 mguleikar a raa kubbunum. a eru fjrum sinnum fleiri mguleikar en me rj kubba. Ef notair eru fimm kubbar eru mguleikarnir 120 (.e. fimm sinnum fleiri en ef kubbarnir eru fjrir). Ef kubbarnir vru sex vru mguleikarnir 720. d) 6 e) a-li fkkar mguleikum r 2 1, ea um 1. b-li fkkar mguleikum r 24 6, ea um 18. c-li fkkar mguleikum r 120 24, ea um 96. d-li fkkar mguleikum r 720 120, ea um 600.
42 a) 2
b) 4 c) 5
bls. 76
43 Margar mgulegar lausnir. 44 a) Ef vi leggjum saman sjum vi a fyrsta broti, .e. hlfur, er helmingurinn
af 1. Nsta brot er svo helmingurinn af v sem vantar upp a summan veri 1, nsta brot ar eftir helmingurinn af v sem vantar upp a summan veri 1. v er ljst a summan nr v aldrei a vera 1. b) Svipa og a-li, nema n virkar a bara hina ttina. Ef vi byrjum me einn heilan og drgum helminginn fr, er eftir hlfur. Ef vi drgum svo helming inn af v fr er eftir fjrungur. Drgum svo helminginn af v fr, svo helminginn af eirri tlu og svo koll af kolli, m ljst vera a niurstaan nlgast nlli.
50
Strfri
tu
45 Skoum brotin. Ef vi leggjum saman
arf vi.
a vi sum me einn heilan. S 1 btt vi verur tkoman alltaf strri en 1, v
1 og 1 sjum vi a a vantar 1 upp 2 4 4
3 1 er meira en 1 . Auk ess hfum vi tv almenn brot til vibtar sem leggja 3 4
46 au rj dmi sem gefa summu sem er hrri en 2 eru:

4 + 5 , 1 + 5 + 1 og 3 + 2 + 7 . Hgt er a sj a me v a skoa 3 6 2 3 4 4 5 8 strir brotanna. Til dmis eru 4 strri en einn, .e. 1 meira og aeins vantar 3 3 1 upp a 5 s einn heill. ar sem 1 er strri en 1 hltur summa 4 og 5 a 3 6 3 6 6 6
vera hrri en 2.
47 a) 5 v litlu munar
5
3 og 5 4 8 5
b) 2 v ef 2 eru dregnir fr 2 1 munar einum fimmta a svari s 2. c) 3 v 8 jafngilda 1 3 og v er svari 3.

5 5
d) 1 v 1 er lti brot og litlu munar a 7 s einn heill.

9 8
48 a) tal margar lausnir. T.d.
1 + 1 + 1 4 6 12 7 14
b) tal margar lausnir. T.d. 4 1
bls. 77
49 a) 4:2 = 2
14:12 = 1,1666 16:14 = 1,142857142 6:4 = 1,5 18:16 = 1,125 8:6 = 1,333 20:18 = 1,111 10:8 = 1,25 22:20 = 1,1 12:10 = 1,2 Hlutfalli milli talnanna er a nlgast 1.
b) 3:1 = 3 13:11 = 1,181818 5:3 = 1,666 15:13 = 1,153846153 7:5 = 1,4 17:15 = 1,1333 9:7 = 1,285714285 19:17 1,12 11:9 = 1,222 21:19 1,105 J, hlutfalli er einnig a nlgast 1.
50 Margar mgulegar lausnir. 51 Hlutfalli milli lengdar og breiddar rtthyrninga sem er a finna myndinni er a
sama, ea rtt rmlega 1,6, nema ferninganna ar sem hlutfalli er 1.
51
Strfri
tu
Rtthyrningar b, e og h hafa sama hlutfall milli lengdar og breiddar, ea 2.
52 Rtthyrningar a og d hafa sama hlutfall milli lengdar og breiddar, ea 4.
bls. 77
53 a)
53 = 125 52 = 25 51 = 5 50 = 1 43 = 64 42 = 16 41 = 4 40 = 1 33 = 27 32 = 9 31 = 3 30 = 1
b) 52 er fimm sinnum minna en 53. 51 er fimm sinnum minna en 52. Reglan er s a veldi segir til um hve oft a margfalda tlu sem hafin er veldi me sjlfri sr, t.d. er 53 = 5 5 5 og 52 = 5 5. c) Sama regla gildir fyrir veldi af remur og fjrum (t.d. 43 = 4 4 4 og 33 = 3 3 3) d) Ef nota tti essa reglu nllta veldi tti svari a vera 0, a er ef vi tkum t.d. 5 og margfldum a nll sinnum me sjlfri sr, tti tkoman a vera 0. e) Ef vi skoum hlutfalli milli 52 og 53 sjum vi a 53 er fimm sinnum strri tala en 52. sama htt er 52 fimm sinnum strri tala en 51, 54 er fimm sinnum strri tala en 53 o.s.frv. 51 er v einnig fimm sinnum strri tala en 50 sem gefur okkur a nllta veldi er 1 (sama gildir um veldi af 3 og 4 og raunar llum tlum).
54 Talan er 8.
87 = 2 097 152 38 = 6561 44 = 256 59 = 1953125 145 = 537824 67 = 279936
55 a) 77 = 823543
b) c) d) e) f)
52
Strfri
tu
bls. 79
56 a) 55
e) 1 n (a1 + an)
2 2
b) 210 c) 465 d) Af v a tlurnar 100 parast saman tvr og tvr til a ba til summuna 101. v margfaldar hann me 1 og fr 50 pr af tlum. Tkni n merkir hversu margar tlur eru talnabilinu sem vi erum a skoa, a1 tknar fyrstu tluna talnabilinu og an tknar sustu tluna talnabilinu.
f) 1 500 (1 + 500) = 125 250

2 1 100 (101 + 200) = 15 050 2 1 100000 (1 + 100000) = 50 000 50 000 2
57 Margar mgulegar lausnir. 58 Margar mgulegar lausnir.
53
Strfri
tu
Strfri atvinnulfinu
bls. 80
Haukur hrsnyrtir
Meal ess sem Haukur arf a hafa valdi snu er: G ekking reikniagerunum fjrum (samlagning, frdrttur, margfldun, deiling). Kunntta prsentureikningi. A geta beitt rmfri. A geta reikna hlutfll. A vera vel a sr flutningum til a geta flutt lnur, horn og stefnur.
bls. 81
Jhann vlstjri
Meal ess sem Jhann arf a hafa valdi snu er: G ekking reikniagerunum fjrum (samlagning, frdrttur, margfldun, deiling). Kunntta hlutfallareikningi. G ekking rmfri. Tlfrikunntta til a geta lesi r msum tflum og lnuritum. ekking prsentureikningi.
54
Strfri
tu
Reglur og reikningur
bls. 82
1
a) 2 + 3 = 3 + 2, 1 + 3 = 3 + 1
2 4 4 2
Ef leggja saman tvr tlur skiptir ekki mli hvort hrri talan er lg vi lgri ea s lgri lg vi hrri, tkoman verur s sama. b) 2 3 = 3 2, 1 3 = 3 1
2 4 4 2
Ef margfalda saman tvr tlur skiptir ekki mli hvort hrri talan er margfldu me eirri lgri ea s lgri margfldu me eirri hrri, tkoman verur s sama. c) (2 + 3) + 4 = 2 + (3 + 4), ( 1 + 3 ) + 4 = 1 + ( 3 + 4 )
2 4 5 2 4 5
Ef leggja saman rjr tlur skiptir ekki mli hvaa r tlurnar eru lagar saman, tkoman er s sama. d) (2 3) 4 = 2 (3 4), ( 1 3 ) 4 = 1 ( 3 4 )
2 4 5 2 4 5
Ef margfalda rjr tlur saman skiptir ekki mli hvaa r r eru margfaldaar, tkoman verur s sama. e) Reglurnar a- og b-li. f) Reglurnar c- og d-li.
2 a) T.d. 2 0 = 0 og
4 0=0 5 b) T.d. 0 + 3 = 3 og 0 + 1 = 1 2 2
c) T.d. 5 1 = 5 og 3 1 = 3
4 4 3 3 d) T.d. 4 : 1 = 4 og 4 : 1 = 4
e) T.d. 3 : 3 = 1 og 2 : 1 = 2
3
3 4 f) T.d. 0 : 7 = 0 og 0 : 7 = 0
g) Talan 1 er hlutleysa margfldun
55
Strfri
tu
3 Sannar: a, b, h, k, l, m, n, o og s.
sannar: c, d, e, f, g, i, j, p og r.
bls. 83
4 a) Hr hefur veri btt vi ara strina svo hn standi heilum tug. Fr hinni
strinni er svo dregi sem samsvarar v sem btt var vi. b) 97 + 56 = 100 + 53 = 153 268 + 96 = 270 + 94 = 364 4613 + 987 = 4600 + 1000 = 5600 c) Summa tveggja talna er s sama og ef sama talan er lg vi ara strina og dregin fr hinni.
5 a) Sama talan er lg vi bar strirnar annig a nnur strin stendur

heilum tug ea hundrai svo treikningar veri auveldari. b) 72 28 = 74 30 = 44 262 96 = 266 100 = 166 3421 289 = 3432 300 = 3132 c) Mismunur tveggja talna er s sami og ef sama talan er lg vi bar tlurnar.
6 a) 4 78 = 4 80 8 er rtt.
b) 7 99 = 7 100 7 = 693 9 989 = 9 100 99 = 8901 25 9997 = 25 10 000 75 = 249 925 c) Ef tvr tlur eru margfaldaar saman skilar a kveinni tkomu. S einhver str lg vi ara tluna ur en margfalda er og ess gtt a margfalda a sem btt var vi me smu tlu og draga fr, mun tkoman vera s sama.
7 a) Hr er strri tlunni skipt upp hundrui, tugi og einingar samkvmt eim
reglum sem gilda um stiskerfi. Hver str er svo margfldu me lgri tlunni og niurstur r margflduninni lagar saman.
b) 5 87 = 5 80 + 5 7 = 400 + 35 = 435 6 56 = 6 50 + 6 6 = 300 + 36 = 336 7 764 = 7 700 + 7 60 + 7 4 = 4900 + 420 + 28 = 5348 17 54 = 17 50 + 17 4 = 850 + 68 = 918
56
Strfri
tu
bls. 84
8 a) 404 + 27 = 431
b) c) d) e) f) g) h) 1758 = 1106 + 652 57 36 = 21 237 212 = 25 456 377 = 79 689 = 512 + 177 676 + 98 = 774 1430 789 = 641
9 Margar mgulegar lausnir. Hr eru nokkur dmi:

442 45 = 397 442 397 = 45 44,2 39,7 = 4,5 3,97 + 0,45 = 4,42 44,2 4,5 = 39,7 45 442 = -397
10 Margar mgulegar lausnir. Hr eru nokkur dmi:

6,7 12,8 = 85,76 0,67 1,28 = 0,8576 67 12,8 = 857,6 670 1280 = 857 600 67 128 = 67 130 67 2 = 8576 128 67 = 128 60 + 128 7 = 8576
11 a) Allar tlur bilinu 4,14999 til 4,24999

b) c) d) e) f)
Allar tlur bilinu 11,18999 til 11,19999 Allar tlur bilinu 1,01999 til 1,11999 Allar tlur bilinu 113,7999 til 113,6999 Allar tlur bilinu 6,45999 til 6,46999 Allar tlur bilinu 3,1999 til 3,2999
bls. 85
12 a) 41,25 km
b) U..b. 5,9 km c) 10,45 km
57
Strfri
tu
13 a) 323,9
b) c) d) e) f) g) h) i) 27,02 0,35 3,29 116,73 56,25 14,87 8,91 0,022
14 a) a munai 0,36 niurstu Matthasar og rttu svari.

Niurstaa Matthasar var of lg. b) Gunnhildur lagi 0,5 m vi 13,8 m sta ess a leggja 5 m vi 13,8 m. a munai 4,5 m niurstu Gunnhildar og rttu svari. c) Melkorka lagi 7,0 vi 124,3 sta ess a leggja 7,27 vi 124,3. a munai 0,27 niurstu Melkorku og rttu svari. d) Danel hefur annahvort nota 28,8 km sta 28,7 km, ea a hann hefur nota 13,45 km sta 13,55 km.
bls. 86
15 a) 144,1 km
b) 33,9 km
16 Nei, pakkningarnar vega samtals 50,4 kg. 17 a komast 6 lg af dsum skpinn v 6 18 = 108 cm en 7 18 = 126 cm 18 Verksmijan notar 87,4 km af vr dag hvern. 19 a m framleia 117 heratr. 20 a arf 8 kassa undir 6 kg af kexi.
6 : 0,75 = 8
21 Pakki me 600 gr kostar 294 krnur.

490 0,6 = 294
58
Strfri
tu
bls. 87
stu og ef tlurnar eru margfaldaar hvor fyrir sig og san lagar saman. b) 6 97 = 6 (90 + 7) = (6 90) + (6 7) = 540 + 42 = 582 6 9,7 = 6 (9 + 0,7) = (6 9) + (6 0,7) = 54 + 4,2 = 58,2 6 19,7 = 6 (10 + 9,7) = (6 10) + (6 9,7) = 60 + 58,2 = 118,2 c) 12 32 = 12 (30 + 2) = (12 30) + (12 7) = 360 + 24 = 384 12 3,2 = 12 (3 + 0,2) = (12 3) + (12 0,2) = 36 + 2,4 = 38,4 12 13,2 = 12 (10 + 3,2) = (12 10) + (12 3,2) = 120 + 38,4 = 158,4 d) 67 5 = 5 67 = 5 (60 + 7) = (5 60) + (5 7) = 300 + 35 = 335 6,7 5 = 5 6,7 = 5 (6 + 0,7) = (5 6) + (5 0,7) = 30 + 3,5 = 33,5
22 a) Ef margfalda summu tveggja talna me einhverri tlu gefur a smu niur-
59
Strfri
tu
67 0,5 = 0,5 67 = 0,5 (60 + 7) = (0,5 60) + (0,5 7) = 30 + 3,5 = 33,5
23 Sannar: a, b, e, f, g og h.
sannar: c, d, i og j.
24 Me v a nmunda hverja tlu fst svr sem eru nlgt nkvmu svari.
a) b) c) d) e) f) g) h) i) 30 50 = 1500 60 0,4 = 24 160 : 40 = 4 70 0,6 = 42 72 : 0,6 = 120 40 0,2 = 8 40 : 0,2 = 200 70 0,7 = 49 70 : 0,7 = 100
bls. 88
25 a) 62 350
b) c) d) e) f) g) h) i) 6235 1870,5 623,5 124,7 1122,3 lium a, b og c lium d, e og f Ef tvr tlur eru margfaldaar saman og nnur eirra er minni en 1, verur svari minni tala en strri talan dminu.
26 a) 3.4 0,98 er rlitlu minni en 3,4.
b) 0,04 1,08 er rlitlu strri en 0,04. c) 127 0,009 er miklu minni en 127. d) 0,09 100,9 er miklu strri en 0,09. e) 0.03 0,907 er rlitlu minni en 0,03.
27 a) 7000 v a er um a bil helmingur af 14 027.

b) c) d) e) 1,2 v a er um a bil 10% af 11,97. 0,09 v einu sinni 0,089 er nlgt 0,9. 0,35 v a er helmingur af 0,7. 4500 v a er 100 sinnum 45.
60
Strfri
tu
bls. 89
28 a) 71,64
b) c) d) e) f) g)
716,4 2985 7164 35820 3980 Ef deilt er me tlu sem er minni en 1 verur svari hrra en talan sem deilt var .
29 a) 3,4 : 0,98 er rlitlu strri en 3,4.

b) c) d) e)
0,04 : 1,08 er rlitlu minni en 0,04. 127 : 0,009 er miklu strri en 127. 0,09 : 100,9 er miklu minni en 0,09 0,03 : 0,907 er rlitlu strri en 0,03.
30 a) 28000 v 0,49 er um a bil 0,5.

b) c) d) e)
120 v 0,098 er um a bil 0,1. 0,09 v litlu munar 1,003 og 1. 1,4 v a deila me tveimur jafngildir v a margfalda me tveimur. 0,45 v ef 45 er skipt 100 hluta verur um a bil hlfur mann.
bls. 90
31 a) x stendur fyrir 4725
b) c) d) e) J J T.d. 3, 5, 7, 15, 21, 25, 35 1
32 a) Til dmis a etta er fimm stafa sltt tala sem endar 6

b) c) d) e) f) Til dmis a talan er deilanleg me 3 Til dmis 2, 3, 6, 12, 36, 216, 3888 og 15552 3888 Nei 1
61
Strfri
tu
33 n-i stendur fyrir 154.
tkoma ef deilt er me 4 er 38 1 . 2 Afgangur ef deilt er me 4 er 2.
1
34 y-i stendur fyrir 309.
tkoma ef deilt er me 4 er 77 4 . Afgangur ef deilt er me 4 er 1.
35 x-i stendur fyrir 336.
tkoma ef deilt er me 5 er 67 1 . 5 Afgangur ef deilt er me 5 er 1. tkoma ef deilt er me 6 er 147 1 . 6 Afgangur ef deilt er me 6 er 1.
36 m-i stendur fyrir 883.
bls. 91
37
b) n : 4 = 38,5 y : 4 = 77,25 x : 5 = 67,2 m : 6 = 147,1666 c) Nei, afgangur vi deilingu gefur ekki sama tugabrot. Hins vegar ef vi deilum afganginn me smu tlu og deilt var me upphafi fum vi tugabroti.
38 a) 0, 1, 2, 3 og 4
b) 0, 2, 4, 6 og 8
39 a) 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 og 7 40 a) 983,125
b) 0, 125, 25, 375, 5, 625, 75 og 875 d) 15,875 e) 167,25 f) 1102,50 g) 28,625 h) 357,00 i) 2,10
b) 81,75 c) 554,375
41 a) 0, 1, 2, 3, 4, 5 og 6
b) 142857, 285714, 428571, 571428, 714285 og 857142. Aukastafirnir raast 6 stafa lotur sem endurtaka sig sfellu. c) 49,4286 d) 562,5714 e) 113,2857 f) 317,8571
42 a) 27,1429
b) 1072
62
Strfri
tu
43 a) J, hgt a skr sem 7 31
b) J, hgt a skr sem 15 627 c) J, hgt a skr sem 9 372 b) 25,4 f) 1,15 c) 0,76 g) 31,375 d) 7,6 h) 313,75
44 a) 2,54
e) 0,115
bls. 92
45 a) 18,15 m3
b) Hann arf a borga 28 869 krnur.
46 a) 616 006 krnur
b) Heildarkostnaur me afsltti er 523 605 krnur.
63
Strfri
tu
KappAbel-strfrikeppnin
bls. 93
1
a eru 8 mismunandi nmer sem passa vi lsingu Hannesar (svarmguleiki b).
bls. 94
2 a eru 10 lk mynstur til (svarmguleiki a). 3 8 1 15 10 6 3 13 12 4 5 11 14 2 7 9
bls. 95
4 a koma 90 spegiltlur fyrir milli 100 og 1000 (svarmguleiki d). 5 Mealaldur kennara 1. jn 2002 var 44 r. 6 a) msar leiir eru til a mynda marghyrninga ar sem flatarmli er nkvmlega
6 flatareiningar. b) msar leiir eru til a mynda marghyrninga ar sem flatarmli er nkvmlega 5 flatareiningar. c) Enn hefur ekki fundist lausn essu.
64
Strfri
tu
Tlfri
bls. 96
1
a) b) c) d) e) Skattar vru og jnustu. Heilbrigisml Um a bil 29%. Um rm 3%. 13%. a eru um 36 402 milljnir krna.
2 a) Tekjur rkissjs milljnum krna

Skattar tekjur og hagna Tryggingagjld Eignaskattar Skattar vru og jnustu Arir skattar Arar tekjur Tekjur alls 80 141 26 315 8 666 123 087 650 35 017 273 876
b) Ef uppsingar eru settar fram skfuriti er betra a gera sr grein fyrir hve str hluti af heildinni fer hvern einstakan tgjaldali. Einnig auveldar skfuriti samanbur tgjaldalium. ar sem um strar upphir er a ra er ekki vst a hlutfalli milli tgjaldalia s svo miki, manni finnist mikill munur upphunum krnum tali. Skfurit getur hjlpa manni a koma auga hve mikill munurinn er raun, s mia vi heildina.
bls. 97
3 Margar mgulegar leiir vi lausn verkefnisins.
bls. 98
4 a)
Milljnir kr.
Innfluttar vrur
65
M dr at yk v kja ru rv r o r g Hr ur re v ks tra ru rv r o g Eld rur sn sm ey Fj uro ti og lu rfe r sti ng ar t.d v . v ru Flu lar r tn in ga t A ki ra rn ey slu v ru r A ra rv r ur
Strfri
tu
5 a) Rmlega 26,6 milljarar krna. 6 a)
Milljnir kr. tflutningur
b) a er nokkur munur milli vruflokka. Til a mynda er flokkurinn Arar vrur berandi minnstur. c) Um a bil 8,7%.
b) Strijuframkvmdir Austurlandi vegna Krahnjkavirkjunar gtu skrt essa aukningu.
Vruflokkar
ir
ir
ur
fu
af
fu
ra
ar
ra
Sj
na
b) a er mikill munur milli vruflokka. Einn flokkurinn, sjvarafurir, er langstrstur. Tveir flokkanna eru svo langsamlega minnstir. c) 60% af tflutningi eru sjvarafurir. 35% af tflutningi eru inaarvrur.
7 Nei, vruskiptajfnuurinn var hagstur ri 2004.
bls. 99
8 a) Vermti innflutnings hefur aukist r u..b. 100 milljrum tpa 250
milljara. a er um 150% aukning. Vermti innflutnings hefur alltaf aukist milli ra ef undan er skili ri 2002, en var vermti innflutnings minna en ri undan. tflutningur var mestur ri 2002. Bi inn- og tflutningur hafa aukist miki essu 10 ra tmabili, innflutningur snu meira. Nstum ll rin hefur vruskiptajfnuurinn veri hagstur. a er aeins rin 1995 og 2002 sem tflutningur er afgerandi meiri en innflutningur. Vruskiptajfnuurinn var hagstur rin 1995 og 2002. rin 2000 og 2004 var mestur munur.
b) c)
d) e)
66
La
nd
na
ra
rv
ur
Strfri
tu
bls. 100
9 Slurit: r v m lesa a hausti 2005 tti Framsknarflokkur (B) 12 menn
ingi, Frjlslyndi flokkurinn (F) 3 menn, Samfylking (S) 20 menn, Sjlfstisflokkur (D) 23 menn og Vinstri-grnir (V) 5 menn.
Lnurit: Snir hvernig gengi dollars hefur rast kvenu tmabili. Gengi hefur hst veri rmar 63,5 krnur og lgst rtt rm 61 krna. Seinni hluta tmabilsins hefur gengi veri nokku stugt en var fremur stugt fyrri hluta tmabilsins egar a hkkai rt og fll svo mjg hratt niur. Punktarit: Af punktaritinu m lesa a a er nokku gott samhengi milli rangurs slensku og strfri. Stularit: r stularitinu m lesa a a eru 8 nemendur sem f bilinu 04 stig prfinu, 15 nemendur sem f bilinu 59 stig, 30 sem f bilinu 1014 stig og 4 sem f bilinu 1520 stig. Skfurit: r skfuritinu m lesa a 93% eirra sem stu stjrnum 15 strstu fyrirtkja slandi rsbyrjun 2005 voru karlar. Einungis 7% eirra sem stu stjrnunum voru konur.
10 a) Lnurit.
b) c) d) e) f)
Stularit. Skfurit. Slurit. Lnurit ea slurit. Punktarit.
bls. 101
11 a) Margar mgulegar lausnir.
b) c) d) e) f) Hparnir seldu allir jafnmarga penna, 210. Hver hpur seldi a mealtali 210 penna. 35 penna. hpi 5. hpi 3, ar munai 90 pennum eim sem seldi flesta og eim sem seldi fsta. hpi 1 og 2. 36,2 penna. hpum 1, 2 og 3 voru 4 nemendur sem seldu minna en mealtal bekkjarins. hpi 1 er migildi 32,5. hpi 2 er migildi 30. hpi 3 er migildi 20. hpi 4 er migildi 35. hpi 5 er migildi 50. 30. Margar hugsanlegar lausnir.
g) h) i) j) k) l)
67
Strfri
tu
bls. 102
12 a) Migildi er 2. Mealtali er 2,5.
b) T.d. fjlda barna 10 fjlskyldum. c) Mealtali lkkar og verur 2,4545 2 er lgri tala en a mealtal sem var fyrir gagnasafninu og v lkkar mealtali s eirri tlu btt vi gagnasafni. d) Mealtali hkkar og verur 3. ar sem 8 er hrri tala en a mealtal sem var fyrir gagnasafninu hkkar mealtali s eirri tlu btt vi gagnasafni. e) Mealtali lkkar og verur 2,2727 0 er lgri tala en a mealtal sem var fyrir gagnasafninu og v lkkar mealtali s eirri tlu btt vi gagnasafni. f) Mealtali helst breytt, ea 2,5. ar sem mealtali 2 og 3 er a sama og mealtal gagnasafnsins hefur a ekki hrif mealtali s eim tlum btt vi gagnasafni. g) T.d. 1 og 4. Mealtali af 1 og 4 er 2,5 ea a sama og mealtal gagnasafnsins. v hefur a ekki hrif mealtali s eim tlum btt vi gagnasafni. h) T.d. 1, 2 og 4,5. Mealtali af 1, 2 og 4,5 er 2,5 ea a sama og mealtal gagnasafnsins. v hefur a ekki hrif mealtali s eim tlum btt vi gagnasafni. i) Mealtali verur 5. ar sem 30 er mun hrri tala en allar hinar tlurnar lsir mealtali gagnasafninu ekki ngilega vel. stan er s a talan 30 hkkar mealtali a miki a a er n ori jafnmiki og nst-hsta tala gagnasafnsins. Ef til vill vri betra a nota migildi til a lsa gagnasafninu essu tilviki. j) T.d. 1 og 3, 0 og 5 ea 2 og 2. k) Ef btt vri vi tlunum 2,5 og 2,5 yri mealtali fram 2,5. Migildi myndi hins vegar breytast r 2 2,5.
13 a) Ein talan gagnasafninu sker sig miki fr hinum, annahvort mun hrri ea
mun lgri. b) Ltill munur hsta og lgsta gildi gagnasafninu. c) hefur mealtal hsta og lgsta gildis veri a sama og mealtal alls gagnasafnsins. d) Migildi gagnasafns helst alltaf breytt ef hsta og lgsta gildi er teki fr. e) Ltill munur hsta og lgsta gildi gagnasafninu og str hluti talnanna gagnasafninu raast kringum miju gagnasafnsins.
bls. 103
14 Fjldi nemenda myndmennt me einkunn bilinu 68 er 12.
50% nemenda myndmennt eru me einkunn bilinu 68. 25% nemenda rttum eru me einkunn sem er hrri en 8. a er meiri dreifing einkunnum rttum. myndmennt eru 75% nemenda me einkunn sem er 6 ea hrri en rttum eru 75% me einkunn sem er 5 ea hrri. v m lykta a nemendur standi sig betur myndmennt.
68
Strfri
tu
15 a)
tugir cm 15 16 17 cm 4, 5, 7, 8, 9, 9 0, 1, 1, 2, 4 0, 1 b) 160 c) Migildi fyrir ann hp stlkna sem er fyrir nean migildi er 158. Migildi fyrir ann hp stlkna sem er fyrir ofan migildi er 162. d) bilinu 158 cm162 cm.
bls. 104
16 a)
154 158 160 162 171
b) a er meiri dreifing h drengja en stlkna. c) H stlkna dreifist bili 154-171. ar af falla 50% gildanna bili 158162. H drengja dreifis bili 152-177. ar af falla 50% gildanna bili 160-169.
17 a)
tugir cm 15 16 17
cm 2, 4, 5, 5, 7, 8, 9, 9, 9 0, 0, 1, 1, 1, 2, 2, 3, 4, 4, 4, 7, 9 0, 0, 1, 2, 7
152 159 161 167
177
18 a) Margar hugsanlegar lausnir. landi D eru til dmis 75% nemenda me meira
en 460 stig. landi C eru 25% me meira en 520 stig og hmarksstigafjldi er 590 stig. Ef mia er vi neri fjrungsmrk er rin D, E og B, C , A. Ef mia er vi efri fjrungsmrk er rangur C bestur, nst kemur D og E, B og A eru san jfn en fra m rk fyrir a rangur A s lakari ar sem meiri breidd er niurstum. a fer eftir hva mia er vi hver rin er. b) lndum C og E var mest dreifing. c) landi C.
69
Strfri
tu
bls. 105
3,7.
19 Dmi er leibeiningar um notkun tflureiknis. Mealeinkunn verur um a bil
bls. 106
20 a) Einkunn ( bilinu)
1 10 11 20 21 30 31 40 41 50 51 60 b) c) d) e) f) g) h) Tni 2 5 12 12 10 7 2 : 5,5 5 : 15,5 12 : 25,5 12 : 35,5 10 : 45,5 7 : 55,5 11 77,5 306 426 455 388,5 1644 samtals
34,7 35 39 og 43 eru tustu gildin. 60 6 Einkunnir dreifast bilinu 660. Dreifingin er v 54. Helmingur einkunna er essu bili, ea 50%.
i)
21 a)
mnuir
70
Strfri
tu
c) Margar hugsanlegar lausnir.
b) Bangkok er tiltlulega ltil rkoma yfir vetrarmnuina en mjg mikil yfir sumari. rkomumagni nr hmarki september en lgmarki er desember. Mjg mikill munur er hsta og lgsta gildi. Rm er rkoman meiri yfir vetrarmnuina en sumarmnuina. rkoman nr hmarki lok rsins en lgmarki er yfir hsumari. a er tiltlulega mikill munur hsta og lgsta gildi. Manchester er rkomumagni nokku stugt yfir alla mnui rsins. Ekki er mikill munur hsta og lgsta gildi. Seinni hluta rs er rkoman rlti meiri en hn er fyrri hluta rsins.
bls. 107
22 a) Trausti arf a afla upplsinga um Internetnotkun unglinga llum eim
lndum sem hann tlar a skoa. Hann arf a velja sr kvei rtak hverju landi og afla upplsinga um hvort vikomandi einstaklingar noti Interneti. Hann arf enn fremur a afla sr upplsinga hj eim sem segjast nota Interneti um a til hvers eir noti a. Gott vri fyrir Trausta a hafa fyrir fram kvena svarmguleika sem tttakendur f a velja r. a auveldar honnum a setja upplsingarnar sem hann aflar fram tlfrilegan htt.
b) Nota m allar spurningarnar nema Notaru Interneti oft? c) Hgt a spyrja miss konar spurninga. Hr eru nokkur dmi: Notar Interneti? J Nei Hversu oft feru Interneti? Daglega 23 viku Sjaldnar Til hvers notar Interneti? Skoa frttir Vegna nms Tlvupstur Bloggsur Anna?
71
Strfri
tu
bls. 108
nemendur aldrinum 1318 ra hverju landi og velja af handahfi.
23 Oft eru unglingar skilgreindir sem flk aldrinum 13-18 ra. getur veri a
einhverjir hafi arar hugmyndir um a hvaa aldursbili flk s egar a teljist vera unglingar.
24 S lei sem gfi besta mynd af Internetnotkun unglinga vri a spyrja 1000 25 a eru n efa ekki margir unglingar sem eru me smanmer skr smaskr.
Gallinn er a ef vali er r smaskr myndu nnast allir sem valdir vru ekki geta talist til unglinga.
26 Hr eru nokkur dmi um kosti og galla.
Kostir: Er auveld framkvmd. Gefur skra niurstu. Ltill kostnaur. Gallar: arf a borga fyrir a taka tt. Hgt a kjsa oft. Endurspeglar einungis skoun eirra sem eru a horfa ttinn.
bls. 109
27 a) Ein leiin vri a vinna r upplsingum tflureikni.
b) Ein leiin vri a flokka svrin eftir v fr hvaa landi vikomandi kemur. Innan hvers lands vri svo hgt a flokka ggnin eftir v hvort vikomandi er strkur ea stelpa. c) Trausti gti til a mynda skoa hversu oft unglingar lndunum fimm nota Neti. Hann gti skoa hve strt hlutfall unglinga notar Neti oftar en risvar dag, hve strt hlutfall unglinga notar a daglega og hve strt hlutfall unglinga notar Neti 23 viku ea sjaldnar. d) Trausti gti t.d. sett r upplsingar sem hann aflai upp slu- og/ea skfurit ar sem snd eru svarhlutfll vi tilteknum lium knnunarinnar. e) J, a m taka mark knnun sem essari. f) T.d. foreldrar og sklar.
72
Strfri
tu
Metrakerfi
bls. 110
1
1 m = 0,01 hm 23 cm = 0,0023 hm 25,6 m = 2,56 hm 8,4 km = 84 hm 1 m = 0,1 dam 23 cm = 0,023 dam 25,6 m = 2,56 dam 8,4 km = 840 dam 1 m = 10 dm 23 cm = 2,3 dm 25,6 m = 256 dm 8,4 km = 84 000 dm
2 a) 2346 cm
25 830 cm 47 cm 456 100 cm 5,3 cm
c) 0,2346 hm 2,583 hm 0,0047 hm 45,61 hm 0,00053 hm d) 0,02346 km 0,2583 km 0,00047 km 4,561 km 0,000053 km
b) 234,6 dm 2583 dm 4,7 dm 45 610 dm 0,53 dm
3 a) Algengar mlieiningar eru t.d. klgrmm og milligrmm.
egar veri er a versla eru vrur oft seldar eftir yngd. b) Algengar mlieiningar eru t.d desiltrar, sentiltrar og milliltrar. Mjlk, safar og gosdrykkir eru t.d. seld ltrum t b.
4 a) 10 sinnum strri
b) c) d) e)
10 sinnum strri 10 sinnum strri 10 sinnum strri Ef taflan vi dmi 2 er skou sst a fyrir hvert sti sem fari er til hgri tflunni verur strin 10 sinnum minni. Ef fari er til vinstri tflunni verur talan hins vegar 10 sinnum strri.
bls. 111
5 Margar leiir a lausn. Hr eru settar fram tvr hugmyndir.
Hugmynd 1: Mjlk, 5 gosdsir og salat annan pokann Kartflur, nautahakk, ostur, 1 gosds, jgrt, matarola og skkulai hinn.
73
Strfri
tu
Hugmynd 2: 2 l mjlk, kartflur, nautahakk, ostur og skkulai annan pokann. 1 l mjlk, gos, matarola, jgrt og salat hinn.
6 Hsi er 156 fermetrar.
S hsi stkka um 100 fermetra er a 64% stkkun.
7 Lin er 40 metrar a lengd.
Hlutfalli milli lengdar og breiddar er 4:3. Ntingarhlutfall larinnar breyttist vi stkkun hssins r 13% 21,3%.
8 rni ekur hraar.
74

8-Tíu 2 Lausnir

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

8-Tíu 2 Lausnir

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Strfri

Ritstjri: Hafds Finnbogadttir ll rttindi skilin 1. tgfa 2006 Nmsgagnastofnun

Umbrot og tlit: Nmsgagnastofnun

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

C5 =21 2 2 D = 72 3 D=9 4 E=82 9 E = 2,69 F = 8,3 F=2 7 8

B = 6,5 B = 35 25 1 aukastafur 2,3 17,3 236,9 0,6 78,2 7,0

C = 28 4 C = 1,65 2 aukastafir 2,35 17,30 236,87 0,59 78,15 7,05

2,3456 17,2963 236,8712 0,58621 78,152900 7,046

3 aukastafir 2,346 17,296 236,871 0,586 78,153 7,046

b) Dmi um nokkur almenn brot talnabilinu eru 2 , 1 , 1 , 4 , 5 , 6 og 5 5 2 3 5 5 5 4

c) Dmi um nokkur almenn brot talnabilinu eru 1 , 1 , 4 , 5 , 6 , 5 , 7 og 8 2 3 5 5 5 4 5 5

d) Margar mismunandi lausnir.

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

6 Margar leiir frar a lausn. Dmi um lausn:

Summa brotanna vri

7 Margar leiir frar a lausn. Dmi um lausn:

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

0,4. Brotin erujafn ild. g

d) Brotin eru ekkijafngild. g nota 25 sem samnefnara og lengi 4 me 5 og f 20 25 5 21 > 20 . 25 25

12 Fr minnsta til strsta:

9 9 13 Fr minnsta til strsta: 2 1 , 2 1 , 2 13 , 212 , 2 10 . 5 4 20

16 a) 10, 20, 30, 40, 50, 60

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

d) 252 d) 285 252

6 er sameiginlegur ttur 15 er sameiginlegur ttur 42 er sameiginlegur ttur 6 er sameiginlegur ttur

Margar hugsanlegar leiir a lausn. Hr eru dmi um lausnir:

b) 0,5 0,2 0,1 c) 0,25 d) 0,125

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

23 Vasareiknir getur aeins snt takmarkaan fjlda aukastafa og v vera niurstur 24

b) 0,2 35 = 7 0,2 60 = 12 0,2 125 = 25

c) 20% af 35 er 7 20% af 60 er 12 20% af 125 er 25

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

b) 0,8 45 = 36 0,8 40 = 32 0,8 23 = 18,4

c) 80% af 45 er 36 80% af 40 er 32 80% af 23 er 18,4

, 0,25 og 25% eru jafngildar strir.

33 Margar mgulegar lausnir.

37 0,3 1860 kr. = 558 kr.

Kjtvrurnar kostuu samtals 7323 kr.

39 Margar leiir a lausn.

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

42 Brnin eiga hvert um sig1 16

43 Brnin fengu hvert um sig 1 af 2 hlutum eignanna ea 5 3

51 Vi essu dmi er ekki a finna neitt kvei svar.

Hvenr eru pskarnir?

2 Hr er yfirlit yfir a hvenr pskadagur var runum 19922000.

6 ri 2099 er hvtasunnudagur 31. ma.

7 ri 2007 er helgin fyrir bolludag, sprengidag og skudag 17.18. febrar.

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

2 a) a er persnubundi hvaa lei flki finnst best. er s lei sem lst er

3 Lei Alvins er skynsamlegasta leiin. En etta er einungis byggt lkum. a er ekki

4 etta nmer er ekki 1. prentun bkar.

a er ruggt a tkoman verur annahvort sltt tala ea oddatala, lkurnar v eru 36 = 1 36

2 = 5 v lkur a f oddatlu eru 18 og lkur a f 11 eru 36 . 9 36

7 a) Mismunur tveggja teninga getur veri 0, 1, 2, 3, 4 ea 5.

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

8 a) Tlur sem geta komi fram eru: 1, 0, 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 14, 15, 19 og

10 a) Engar lkur a Hgni vinni.

11 Talan s sltt: Lkur

Tlustafurinn 1 s tlunni: Lkur 11 . 20

Talan s oddatala: Lkur 10 = 1 . 20 2 12 = 3 . Talan s minni en 13: Lkur 20 5

NMSGAGNASTOFNUN 2006 Lausnir

14 a) Ef aeins er skoaur fjldi barna af hvoru kyni eru 5 mguleikar samsetningu.

Lkur a Ragnheiur fi stig eru 40 = 10 52 13