LUN VN:

Nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam

M u

1. Tnh cp thit ca ti T cui nm 2006, Vit Nam tr thnh thnh vin ca t chc thng mi th gii (WTO). iu ny m ra cho nc ta nhng c hi ln pht trin song cng t nc ta trc nhng thch thc v kh khn khng nh. Trong nhng cam kt a phng v song phng vi cc nc trn th gii gia nhp WTO, Vit Nam cam kt m ca th trng dch v bo him. iu t cc doanh nghip dch v bo him vo qu trnh cnh tranh gay gt khng ch gia cc doanh nghip trong nc m cn vi cc doanh nghip nc ngoi. Khi thc hin chnh sch m ca, tng cng hi nhp quc t, th trng dch v bo him Vit Nam pht trin vt bc c v s lng v cht lng, nh du mt bc chuyn cn bn t mt th trng c quyn nh nc sang mt th trng cnh tranh vi s tham gia ca nhiu thnh phn kinh t hot ng trong tt c cc lnh vc bo him Tuy nhin, vic m ca lnh vc bo him cng t ra nhng i hi mi i vi cc doanh nghip bo him Vit Nam. y chnh l l do ti sao cc doanh nghip trong nc d vn ang ginh th p o v doanh thu ph bo him phi nhn th (93%) v duy tr v tr ng u v doanh thu ph bo him nhn th nhng cc doanh nghip bo him Vit Nam, trong cc doanh nghip bo him phi nhn th vn ang ng trc nhng thch thc khng nh v kh nng b thu hp th phn v mt i th cnh tranh trn sn nh. Xut pht t thc t trn, vic nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam tn ti v tng trng, gp phn cng c pht trin th trng bo him Vit Nam l i hi bc xc trong giai on hin nay. V vy, vic nghin cu ti Nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam l s cn thit c v l lun v thc tin. 2. Tnh hnh nghin cu nc ta nhng nm gn y c mt s cng trnh nghin cu, bi vit khoa hc xung quanh vn ny vi nhiu cch tip cn khc nhau, tiu biu nh:

- GS.TS Chu Vn Cp (ch bin): Nng cao sc cnh tranh ca nn kinh t nc ta trong qu trnh hi nhp kinh t quc t, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 2003. - L Hu Thnh: Sc cnh tranh ca doanh nghip Nh nc nc ta hin nay trong hi nhp kinh t quc t, Lun vn thc s Kinh t, Hc vin Chnh tr quc gia H Ch Minh, H Ni, 2004. - Nguyn c Hi: Nng lc cnh tranh ca doanh nghip cng nghip Vit Nam trong hi nhp kinh t quc t, Lun vn thc s Kinh t, Hc vin Chnh tr quc gia H Ch Minh, H Ni, 2005. - Tt Cng: Dch v bo him nc ta hin nay trong iu kin hi nhp kinh t quc t, Lun vn thc s Kinh t, Hc vin Chnh tr quc gia H Ch Minh, H Ni, 2005. - Trn Trng Phc: Mt s chnh sch t pha nh nc nhm y mnh hot ng u t ca doanh nghip bo him phi nhn th, Tp ch Ti chnh, s 10/2005, tr.26-28 - Xun Long: Th trng bo him nhn th, cnh tranh gay gt gia cc cng ty, Tp ch Th trng gi c, s 12/ 2002, tr.10-11. - GS.TS Ph Trng Tho: Tng quan th trng bo him Vit Nam nm 2002 v d bo nm 2003, Tp ch Ti chnh, s 1, 2/2003, tr.82-85. - L Song Lai: Th trng bo him Vit Nam 6 thng u nm 2005- bc tranh sng mu, Tp ch Ti chnh, s7/2005. Tuy nhin, cha c cng trnh no cp v nghin cu mt cch c bn, c h thng v chuyn su v nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam di gc kinh t chnh tr. 3. Mc ch v nhim v nghin cu * Mc ch nghin cu Lun vn tp trung lm r thc trng, nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th. Trn c s , xut phng hng cc gii php ch yu nhm nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam. * Nhim v nghin cu

- H thng ho nhng vn l lun c bn v cnh tranh, nng lc cnh tranh v cc nhn t nh hng n nng lc cnh tranh ca doanh nghip ni chung v ca cc doanh nghip bo him phi nhn th ni ring - Lm r tnh tt yu khch quan phi nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam. - Phn tch, nh gi thc trng nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam trong thi gian qua. - xut phng hng v cc gii php ch yu nhm nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam. 4. i tng v phm vi nghin cu - i tng nghin cu: Nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam. - Phm vi nghin cu: Ch yu t nm 2003 n nay. 5. C s l lun - C s l lun: Lun vn da trn c s l lun ca ch ngha Mc-Lnin v cnh tranh v dch v bo him, cc l thuyt kinh t hc hin i v cnh tranh, v nhng quan im ng li ca ng, chnh sch ca Nh nc ta v tng trng kinh t v nng cao sc cnh tranh v kinh doanh dch v bo him. - Phng php nghin cu: Lun vn s dng phng php bin chng duy vt v duy vt lch s; phng php tru tng ho khoa hc, kt hp vi cc phng php c th nh: Phn tch, tng hp, thng k, nghin cu tng kt thc tin v k tha c chn lc nhng thnh qu nghin cu l lun v thc tin trc y lin quan n ti. 6. Nhng ng gp khoa hc ca lun vn - H thng ho nhng vn l lun v cnh tranh trong lnh vc bo him, khng nh s cn thit phi nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam. - nh gi c thc trng hot ng kinh doanh, tnh hnh th trng dch v bo him, kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam trong thi gian qua. Lm r nhng kt qu t c, nhng hn ch v nguyn nhn ca nhng hn ch trong qu trnh nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him

phi nhn th Vit Nam. xut phng hng v cc gii php ch yu nhm gp phn nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam. 7. Kt cu ca lun vn Ngoi phn m u, kt lun, danh mc ti liu tham kho v ph lc, lun vn gm 3 chng, 9 tit.

Chng 1 Cnh tranh v Nng lc cnh tranh ca doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam

1.1. Cnh tranh v nng lc cnh tranh ca doanh nghip 1.1.1. Khi nim cnh tranh L lun v cnh tranh t lu c rt nhiu cc hc gi quan tm nghin cu. Cnh tranh xut hin trong qu trnh hnh thnh, pht trin ca sn xut v trao i hng ho (kinh t hng ho, cao hn l kinh t th trng). N phn nh mi quan h kinh t gia cc ch th ca nn kinh t th trng cng theo ui mc ch li nhun ti a. Mc d "cnh tranh" khng phi l mt khi nim mi nhng c c mt nh ngha thng nht th rt kh. mi thi k lch s khc nhau, quan nim v nhn thc v vn cnh tranh, phm vi v cc cp p dng n cng khc nhau. C. Mc khi nghin cu v ch ngha t bn cp n cnh tranh v vai tr ca cnh tranh trong nn kinh t th trng. Theo C. Mc: "Cnh tranh l s ganh ua, s u tranh gay gt gia cc nh t bn ginh git nhng iu kin thun li trong sn xut v tiu th hng ho thu c li nhun siu ngch" [22, tr.27]. Trong ngn ng hc, khi nim cnh tranh c hiu l "c gng ginh phn thng v mnh gia nhng ngi, nhng t chc hot ng nhm nhng li ch nh nhau". Theo i t in ting Vit th cnh tranh l s "tranh ua gia nhng c nhn, tp th c chc nng nh nhau, ginh phn hn, phn thng v mnh". Theo t in thut ng kinh t hc " Cnh tranh l s u tranh i lp gia cc c nhn, tp on hay quc gia. Cnh tranh ny sinh khi hai bn hay nhiu bn c gng ginh ly th m khng phi ai cng c th ginh c". Nh vy nu hnh dung ton b nn kinh t nh mt trng ua trong th thao, ai tham gia vo cng u mong mun t gii bng s c gng ht mnh, th cnh tranh l ng lc cho s pht trin ca nn kinh t - x hi, n lm cho mi thnh vin trong x hi u phi lun t hon thin mnh t c kt qu cao nht c th.

T thc t cho thy, c rt nhiu quan nim, nh ngha khc nhau v cnh tranh. Tuy nhin, xt theo quan im tng hp th c th hiu khi nim cnh tranh nh sau: Cnh tranh l quan h kinh t m cc ch th kinh t ganh ua nhau tm mi bin php (c ngh thut kinh doanh ln th on) t mc tiu kinh t ca mnh, thng thng l chim lnh th trng, ginh ly khch hng cng nh cc iu kin sn xut, th trng c li nht. Mc ch cui cng ca cc ch th kinh t trong qu trnh cnh tranh l ti a ho li ch. i vi ngi sn xut kinh doanh l li nhun, i vi ngi tiu dng l li ch tiu dng v s tin li [3, tr.9]. Nh vy trn bnh din ton b nn kinh t, cnh tranh c vai tr l ng lc quan trng thc y pht trin kinh t, gp phn phn b ngun lc hiu qu thng qua vic kch thch cc DN s dng cc ngun lc ti u nht cng nh hn ch c cc mo m ca th trng, gp phn phn phi li thu nhp mt cch hiu qu v nng cao phc li x hi. Trn bnh din doanh nghip, bng s hp dn ca li nhun cng nh p lc ph sn nu dng li, cnh tranh buc cc DN phi lun ci tin k thut, i mi cng ngh, phng php sn xut, nng lc qun l nhm nng cao cht lng, a dng ha mu m sn phm, qua nng cao tnh cnh tranh ca chnh cc DN. Trong cnh tranh cc DN yu km b o thi, DN lm n c hiu qu s tip tc tn ti v pht trin. y l kt qu tt yu ca quy lut cnh tranh. Trn bnh din ngi tiu dng, cnh tranh to ra s la chn rng ri hn, bo m cho c ngi sn xut ln ngi tiu dng khng th p t gi c tu tin. Vi kha cnh , cnh tranh l yu t iu tit nn kinh t th trng v quan h cung cu, gp phn hn ch mo m gi c v lnh mnh ho cc quan h x hi. Trn bnh din quc t, chnh cnh tranh thc p cc DN m rng tm kim th trng vi mc ch tiu th, u t huy ng ngun vn, lao ng, cng ngh, k nng lao ng, qun l trn th trng quc t. Thng qua cnh tranh quc t cc DN thy c li th so snh cng nh cc im yu km ca mnh hon thin, xy dng cc chin lc kinh doanh, cnh tranh trn th trng quc t.

Cnh tranh cng nh cc quy lut, hin tng kinh t khc, ch xut hin tn ti v pht trin khi c iu kin nh nhu cu cnh tranh, mi trng cnh tranh v vn hnh tt khi c mi trng cnh tranh hiu qu. Ngy nay hu ht cc nc trn th gii u tha nhn s tn ti tt yu khch quan ca cnh tranh v coi cnh tranh va l mi trng, va l ng lc ca s pht trin kinh t - x hi. Cnh tranh lnh mnh c cc nc ng h v khuyn khch pht trin bng cch php l ho chng trong cc o lut v chng c quyn v bo v cnh tranh. 1.1.2. Nng lc cnh tranh ca doanh nghip V mt ngn ng hc, nng lc c hiu l "kh nng m nhn cng vic v hon thnh vi kt qu tt". Vy nng lc chnh l kh nng hay tim nng ca mt ch th (l c nhn, hay n v) c th p ng c mt nhu cu no ca cuc sng v thc hin mt cng vic no hiu qu. Nng lc cnh tranh ( Sc cnh tranh hay kh nng cnh tranh) c xt di ba cp : - Nng lc cnh tranh quc gia. - Nng lc cnh tranh ca sn phm dch v. - Nng lc cnh tranh ca DN. Trong : Nng lc cnh tranh quc gia: c nh ngha l nng lc ca mt nn kinh t t c v duy tr c mc tng trng cao, thu ht c u t, bo m n nh kinh t-x hi, nng cao i sng ca ngi dn. Nng lc canh tranh ca sn phm, dch v: c o bng th phn ca sn phm hay dch v c th trn th trng. Cn Nng lc cnh tranh ca doanh nghip: Theo nh ngha CIEM v UNDP th "Nng lc cnh tranh ca doanh nghip c o bng kh nng duy tr v m rng th phn, thu li nhun ca doanh nghip trong mi trng cnh tranh trong nc v ngoi nc" [46, tr.14].

Nh vy, Nng lc cnh tranh ca DN c th hiu l kh nng cnh tranh b p chi ph, duy tr li nhun v c o bng th phn ca sn phm v dch v trn th trng trong mi trng cnh tranh trong nc v quc t. C s ca nng lc cnh tranh thng c xem xt da trn t sut li nhun ca DN. Mt DN c nng lc cnh tranh khi c t sut li nhun cao hn mc trung bnh ca ngnh hay i th cnh tranh. tng t sut li nhun hoc t sut li nhun cao hn mc trung bnh ca ngnh hoc i th cnh tranh th phi c mt trong cc iu kin sau: - Gi bn sn phm ca DN trn th trng phi cao hn i th cnh tranh nhng chi ph tng ng vi mc trung bnh ca ngnh. - Chi ph cho mt n v sn phm thp hn mc ca i th cnh tranh m gi li tng ng vi mc trung bnh ca ngnh. - Chi ph ca mt n v sn phm thp hn v gi n v sn phm cao hn mc bnh qun ca ngnh. Nh vy t c li th cnh tranh, DN phi c chi ph n v sn phm thp hn cc i th cnh tranh, hoc phi lm cho sn phm ca mnh khc bit vi sn phm ca i th, hoc phi thc hin c hai. C bn yu t c bn to nn nng lc cnh tranh ca DN, biu th cch thc c bn gim chi ph v to s khc bit ho sn phm m bt k mt DN no mt ngnh no cng c th p dng, c th: Yu t th nht l hiu qu: Hiu qu thng c o bng s yu t u vo cn thit (chi ph) tao ra mt n v u ra (sn phm, doanh thu, li nhun). DN cng nng cao c hiu qu th chi ph u vo to ra mt n v u ra cng thp v nh vy th DN s c nng lc cnh tranh cao da trn chi ph. Yu t th hai l cht lng: Cht lng sn phm l nhng c tnh ca sn phm c th hin trong qu trnh hnh thnh v s dng sn phm . Cht lng gn vi kh nng tho mn nhng nhu cu nh cho sn phm. Theo ISO 9000 "Cht lng l tp hp cc c tnh ca mt thc th to cho thc th kh nng tho mn nhng nhu cu c cng b hoc cn tim n". Ngi cung cp phi ti u ho cht lng sn phm, khng c "thp" hn nhu cu nhng cng khng nn tha hay "cao" qu mc

cn thit khi nh hng n gi c. Sn phm c cht lng cao gip DN tng uy tn, t c th tng gi bn. Yu t th ba l i mi: i mi bao gm s hon thin v sn phm, cng ngh, h thng qun l, c cu t chc... ca DN. Trong i mi cng ngh c coi l ngun chnh ca nng lc cnh tranh, n gip DN khc bit ha sn phm so vi i th cnh tranh hoc gim chi ph sn xut. Cc DN v th thng sn xut theo seri sn phm, khng duy tr lu hoc vi khi lng ln mt sn phm no . in hnh nh kiu dng t, ti-vi, radio, my tnh... Yu t th t l nm bt kp thi nhu cu khch hng: p ng nhu cu khch hng, DN cn cung cp cc mt hng m h cn v ng thi im h mun. Vic nng cao hiu qu, cht lng v i mi suy cho cng l nhm mc tiu p ng cc nhu cu rt a dng ca khch hng. Gia ba cp nng lc cnh tranh ni trn c mi quan h hu c vi nhau, to iu kin cho nhau, ch nh nhau v ph thuc ln nhau. Mt nn kinh t c nng lc cnh tranh quc gia cao th i hi phi c nhiu DN c nng lc cnh tranh. V ngc li cc DN ch c th cnh tranh tt trong nn kinh t quc gia thun li, chnh sch kinh t v m r rng, mi trng u t n nh v kt cu h tng m bo... Mt khc tnh nng ng nhy bn trong qun l DN cng l mt yu t quan trng, bi v trong cng mt mi trng kinh doanh c DN thnh cng nhng cng c DN b tht bi. Bn cnh DN ch c sc cnh tranh cao khi sn phm ca mnh c nng lc cnh tranh cao so vi i th cnh tranh v c x hi chp nhn. Nng lc cnh tranh ca sn phm dch v ngoi cht lng ni ti cn ph thuc nhiu vo danh ting va uy tn ca DN. V vy nng cao nng lc cnh tranh ca sn phm dch v l c s, iu kin nng cao nng lc cnh tranh ca DN v ca nn kinh t t nc. Hin nay nc ta ang tin su vo qu trnh hi nhp th yu cu nng cao nng lc cnh tranh trn c ba cp : quc gia, doanh nghip v sn phm dch v ngy cng tr nn bc bch. Trong tnh chr ng tch cc, sng to ca cc doanh nghip gi vai tr quyt nh.

1.2. c im hot ng kinh doanh v cc nhn t nh hng n nng lc cnh tranh ca doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam 1.2.1. Khi nim v phn loi nghip v bo him phi nhn th 1.2.1.1. Khi nim BH c phn thnh hai nhm ln l: BHNT v BHPNT. Trong : - BHNT l loi hnh BH m cc s kin c BH u lin quan n cuc sng v sinh mng ca con ngi, thng c tnh cht di hn nhiu nm v gn vi tit kim. - BHPNT bao gm cc loi hnh BH cn li, n c s dng nh mt khi nim tng hp mang ngha hm cha tt c cc nghip v BH thit hi (BH ti sn, BH trch nhim dn s) v cc nghip v BH con ngi khng thuc BHNT (nh BH tai nn, bnh tt, m au, BH tr cp nm vin v phu thut...). Mc ch ch yu ca BHPNT l nhm bi thng cho ngi c BH nhng hu qu ca mt bin c ngu nhin gy thit hi n ti sn, li ch v con ngi ca h. Theo iu 3, chng 1, Lut kinh doanh bo him Vit Nam gii thch v thut ng BHPNT nh sau: " Bo him phi nhn th l loi nghip v bo him ti sn, trch nhim dn s v cc nghip v bo him khc khng thuc BHNT". 1.2.1.2. Phn loi nghip v bo him phi nhn th Trn th trng th gii cng nh Vit Nam hin nay c rt nhiu nghip v (sn phm BH) khc nhau. Tu theo cc tiu thc phn chia khc nhau m cc nghip v BHPNT c th phn chia thnh cc loi c bn sau: * Theo nhm khch hng: gm c - Nhm cc sn phm dnh cho c nhn - Nhm cc sn phm dnh cho cc t chc Vic phn loi theo tiu thc ny gip DN qun l v thit k c cc sn phm ph hp, p ng c nhu cu ring ca cc c nhn cng nh phc v nhu cu cng vic ca cac t chc. * Theo loi hnh sn phm: bao gm: - Nhm sn phm BH ring l. - Nhm sn phm BH trn gi.

Phn lai theo tiu thc ny s gip DN d dng trong vic qun l sn phm, ng thi c k hoch kt hp cc sn phm ring l nhm to ra cc sn phm BH trn gi. * Theo phng thc phn phi sn phm: bao gm: - Nhm sn phm phn phi qua knh phn phi truyn thng. - Nhm sn phm phn phi qua knh "phn hi trc tip". Vic phn loi theo tiu thc ny s gip DNBH qun l c sn phm theo knh phn phi v c chin lc thit k cc sn phm ph hp cho bn qua cc knh phn phi . * Theo i tng BH: Theo tiu thc ny, nghip v BH c chia thnh ba nhm: - BH ti sn (BHTS) - BH trch nhin dn s (BHTNDS). - BH con ngi phi nhn th (BHCN). + Bo him ti sn: y l loi hnh BH m i tng BH l ti sn (c nh hay lu ng) ca ngi c BH. V d: BH cho thit hi vt cht xe c gii, BH hng ho ca cc ch hng trong BH hng ho xut nhp khu, BH ti sn ca ch nh trong BH trm cp. Gi tr BH l gi tr thc t ca ti sn tham gia BH, n l cn c quan trng tnh ph BH v gii hn thanh ton tin bi thng BH. Ngha l s tin bi thng m bn c BH nhn c trong mi trng hp u khng c vt qu thit hi thc t trong s c BH. V d: Mt ch xe my tham gia BH cho ton b xe ca mnh tr gi 20 triu ng. Trong mt v tai nn, chic xe b h hng vi gi tr thit hi l 8 triu ng. Nh vy s tin bi thng m ch xe nhn c trong mi trng hp ch l 8 triu ng. + BH trch nhim dn s: Theo Lut dn s, trch nhim dn s ca mt ch th (nh ch ti sn, ch doanh nghip...) c hiu l trch nhim phi bi thng cc thit hi v con ngi, ti sn...gy ra cho ngi khc do li ca ngi ch . V d: BH trch nhim dn s ca ch xe c gii, ch lao ng; BH trch nhim sn phm; BH trch nhim cng cng...

Khc vi BH ti sn v BH con ngi, i tng c BH ca loi hp ng ny l mt khi nim tru tng khi hp ng c k kt. Tuy nhin trch nhim bi thng ca BH vn cn c vo cc thi hi thc t xy ra cho ngi th ba. + BH con ngi phi nhn th: l loi hnh BH c i tng c BH l tnh mng, tnh trng sc kho hoc cc s kin lin quan v nh hng n cuc sng ca con ngi. Nhng khc vi BH con ngi nhn th ch: BH con ngi phi nhn th l loi hnh BH ch lin quan n cc ri ro ca con ngi nh: tai nn, bnh tt, mt kh nng lao ng v c t vong. c im ca loi ny l khng lin quan n tui th ca con ngi. V d: BH tai nn 24/24, BH tai nn hnh khch, BH khch Du lch... Khi thanh tan tin BH, "nguyn tc khon" c p dng ch yu khi thanh ton tin BH. Tc l v nguyn tc, s tin chi tr BH s da vo qui nh ch quan ca hp ng v s tin BH c tho thun khi k kt hp ng ch khng da vo thit hi thc t. Bi v tnh mng ca con ngi l v gi, khng th xc nh c bngmt khon tin no y. Cho nn vic thanh ton tin BH trong nghip v BH con ngi ch mang tnh tr gip v ti chnh khi khng may gp ri ro. Tuy nhin, c th p dng kt hp vi nguyn tc bi thng khi thanh ton cc chi ph y t pht sinh nm trong phm vi c BH ca cc hp ng BH con ngi. 1.2.2. c trng ca bo him phi nhn th 1.2.2.1. Mc ch bo him BH c bit n trc ht nh mt phng php chuyn giao ri ro hu hiu v mc ch ca cc nghip v BHPNT th hin rt r ngha ca phng php . L do chnh ng cho vic giao kt cc hp ng BHPNT l s chuyn giao cc tn tht ti chnh c th xy ra t ngi mua BH cho cng ty BH. Khi xy ra tn tht, cng ty BHPNT thc hin trit vic xc nh gii hn cng nh trch nhim bi thng c quy nh trong hp ng BH c giao kt vi ngi c BH, do gip bn c BH khc phc hu qu v mt vt cht, ti chnh. Mt l do m v n khng t cc hp ng BHPNT c k kt cng kh c bit, l: + Nhm tun th cc qui nh ca lut php v vic bt buc phi mua BH i vi cc loi hnh bo him nh: i vi cc c nhn, t chc v cng ty c ti sn nguy him

v chy n bt buc phi mua BH Chy, n; i vi D n xy dng th bt buc cc nh thu hoc ch d n phi mua BH Xy dng lp t. Ngoi ra cn c bo him Trch nhim dn s cho ngi th 3 i vi nhng ngi s dng v vn hnh xe m t, xe gn my, t... + Trong cc hot ng kinh doanh XNK ph hp vi cc tp qun, thng l quc t th vic bt buc phi c cc hp ng bo him hng ho l khng th thiu. Nhng quy nh v tp qun trn khng bao gi p dng i vi BHNT. V th, nhng l do rt ring trong mc ch BH c th coi l c trng th nht ca BHPNT. 1.2.2.2. S chnh lch v gi tr gia cc dch v bo him phi nhn th Trc s a dng ca i tng BH, ri ro BH.., cc DNBHPNT buc phi tn dng mi kh nng c th, khai thc trit mi c hi thc hin lut s ln nhm gim thiu ri ro mnh. V vy, cho d c l ngh v mt hp ng BH khim tn vi s tin BH vi chc triu VN hay nhng hp ng BH ln m s tin BH ln n i ba trm t VN. Cng v l m hnh thc ng BH v nht l ti BH c s dng nh l mt trong nhng cng c hu hiu trong vic khai thc cc hp ng BH. Nu nh ti BHNT gp khng t kh khn t vic phi p ng nhng yu cu v mi trng u t c th m bo li sut u t k thut th trong BHPNT vn hc ba ny khng phi l vn chnh nh hng n quyt nh tin hnh nhn hay nhng TBH hay khng gia cng ty BH gc v cng ty nhn ti BH; m ch yu ph thuc vo ri ro c bo him v iu kin, iu khon c giao kt trong hp ng gc. 1.2.2.3. Mc rng buc v cc cam kt trong hp ng bo him Hp ng BH bao hm cc cam kt tho thun gia bn mua BH v DNBH cho mt thi hn nht nh. Cc trng hp hu b, ngng thc hin cam kt phi tun theo php lut v chm dt hp ng BH. Thc t, iu ny c quy nh rt r rng trong "Lut kinh doanh bo him". i vi bn mua cng nh bn bn BH, s rng buc v cam kt phi c xc nh r trong hp ng BH. Theo bn mua v bn bn BH c ngha v thc hin cc cam kt c quy nh trong hp ng BH n ht thi hn BH, ngoi tr v l do no phi chm dt hp ng BH trc thi hn theo qui nh ca php lut. iu ny rt khc vi BHNT. Trong BHNT bn mua BH c quyn chm dt hp ng vo bt c thi im no m khng cn phi vin dn l do.

Nhng hu qu php l m cc bn phi gnh chu mt khi chm dt hp ng trc thi im kt thc thi hn BH trong BHPNT rt a dng. ng ch l: nu nh trong BHNT, DNBH khng c khi kin i bn mua BH ng ph BH th i vi BHPNT l iu c php v cn phi lm trong mt s trng hp nht nh. 1.2.2.4. p dng k thut phn chia Thi hn cc hp ng BHPNT thng ngn v c s khc nhau r rt gia cc nghip v BH. Chng hn nh: i vi BH xe c gii thi hn BH thng l mt nm, trong khi , c nhng hp ng BH hng ho vn chuyn ch ko di mt vi thng, thm ch thi hn BH ca BH tai nn hnh khch c th ch l vi ba gi. Nhng thng thng thi hn BH ca cc hp ng BH thng l mt nm. iu ng lu l: trch nhim bi thng (hoc tr tin BH) ca DNBH vn c th pht sinh sau thi im kt thc thi hn BH. Mt s nghip v BH trch nhim dn s vn c mnh danh l loi Long tail business tc l trch nhim bi thng c th ko di n c chc nm sau . Trong khi , ph BH c th thanh ton ton b ngay khi giao kt hp ng BH hoc vi ba k thanh ton trong thi hn BH. V th, vic qun l ti chnh thu chi cc nghip v phi p dng k thut phn chia. Yu cu c bn khi p dng k thut phn chia l: vic xc nh kt qu kinh doanh nghip v vo thi im kho s k ton (31/12) phi tnh n cc d phng nghip v. Cc loi d phng nghip v c bn ca DNBHPNTgm c: d phng ph cha c hng, d phng bi thng v d phng dao ng ln. Hn na, k thut phn chia cn i hi cc phng php trch lp phi ph hp vi c tnh ca tng loi nghip v BH. Chng hn, i vi trch lp d phng ph cha c hng, nu l BH xe c gii vi thi hn BH phn ln l mt nm nn c th s dng phng php 1/8, nhng BH hng ho vn chuyn li cn s dng phng php 1/24 hoc 1/365 v thi hn cc hp ng BH ngn. 1.2.2.5. i tng c bo him v c s tnh ton s tin c bo him Khc vi BHNT, i tng c bo him trong BHPNT thng l ti sn ca ngi c BH. Trong BHNT gii hn hp ng BH l v hn do i tng c bo him l con ngi v thng th gii hn hp ng l do ngi mua BH la chn trn c s nhu cu ca bn thn hoc s ngh ca DNBH. Cn trong BHPNT s tin bo him

ch yu c tnh trn c s gi tr th trng ca ti sn c BH ti thi im giao kt hp ng BH. 1.2.2.6. Nguy c trc li Mt c trng na ca BHPNT l kh nng trc li l rt cao. iu ny ph thuc vo o c v tnh trung thc ca ngi mua BH. C th: do i tng c BH ch l ti sn v vy ngi c BH c th v mt l do no t tiu hy ti sn ca mnh. Chng hn nh: t t chy chnh cn nh ca mnh hoc xng sn xut ca mnh sau tin hnh i tin BH t DNBH. iu kh khn l ngha v chng minh tn tht l v tnh hay c li thuc v DNBH. V vy, mt trong nhng quy tc bt di bt dch trong BHPNT khi giao kt hp ng BH l quy tc trung thc tuyt i. 1.2.3. Nhng hot ng c bn ca doanh nghip bo him phi nhn th Cng ging nh ton b cc DNBH, hot ng kinh doanh BH ca mt DNBHPNT thng bao gm nhng ni dung sau: 1.2.3.1. Hot ng kinh doanh bo him v ti bo him * Hot ng kinh doanh BH: l hot ng c bn ca DNBH nhm mc ch sinh li. y l mt qu trnh lin hon t khu cp n cho ngi tham gia BH, thu ph BH, theo di qu trnh thc hin hp ng BH cho n khu gim nh tn tht v gii quyt bi thng BH. Kinh doanh BH phi m bo nguyn tc c tnh cht quy lut l "s ng b s t". Theo quy lut , DNBH phi thu ht c nhiu ngi tham gia vo mt nghip v hay mt sn phm BH c th. Quy trnh thc hin cng vic kinh doanh BH bt u t vic DNBH thng qua mng li i l hoc cc nhn vin khai thc cho bn cc dch v BH ti tng khch hng c nhu cu. Sau khi hai bn thng nht c cc iu kin c bn th hp ng BH c thit lp. Hp ng BH l bng chng php l th hin s xc lp quyn v ngha v gia DNBH v ngi tham gia BH, l s tho thun gia bn mua BH v DNBH, theo bn mua BH phi ng ph BH cn DNBH phi tr tin cho ngi c BH khi xy ra s kin BH.

Theo quy nh ca Lut kinh doanh BH (iu 17, 19, 20), DNBH v ngi tham gia BH c cc quyn, trch nhim v ngha v sau y: - i vi DNBH: + DNBH c quyn: thu ph BH, quyn ngh c sa i mt s iu kin, iu khon ca hp ng, quyn chm dt hp ng. Nu DNBH thc hin vic bi thng th c php th quyn ngi c BH yu cu ngi th ba tr li ton b hoc mt phn s tin do li ca ngi th ba gy ra. + DNBH c trch nhim: cung cp y thng tin lin quan n hp ng BH, gii thch cc iu kin, iu khon BH; quyn v ngha v ca bn mua BH, hng dn gii thch v mi th tc cn thit ngi tham gia BH lp h s khiu ni i tin BH khi c s kin BH xy ra. + DNBH c ngha v: bi thng hoc tr tin BH kp thi cho ngi c BH hoc ngi th hng. Nu trong hp ng khng tha thun c th v thi hn ny th bn BH phi tr tin BH hoc bi thng trong thi hn 15 ngy k th ngy nhn c y h s khiu ni hp l. - i vi ngi tham gia BH: + Ngi tham gia BH c quyn: c hng khon tin bi thng t DNBH khi xy ra s kin BH; quyn c cung cp mi thng tin lin quan n hp ng BH v qu trnh lp h s khiu ni BH, quyn c thay i mt s iu kin, iu khon trong hp ng. + Ngi tham gia BH c ngha v: khai bo trung thc mi thng tin m h bit c lin quan n i tng BH ngay t khi giao kt hp ng BH, ng ph BH y , khai bo trung thc khi xy ra s kin BH; c ngha v phng v ngn nga ri ro, hn ch tn tht, bo lu quyn i ngi th ba cho DNBH. Nh vy, thng qua kt qu ca hot ng kinh doanh BH, DNBH s th hin c v tr, uy tn ca mnh trn th trng cng nh pht huy nng lc cnh tranh ca mnh trc i th cnh tranh. Doanh thu, kt qu t hot ng kinh doanh BH l c s, nn tng DN khuych trng v tng cng hot ng u t nhm mang li li nhun v s pht trin bn vng.

* Hot ng kinh doanh ti bo him: l mt hot ng khng th tch ri hot ng kinh doanh BH ca bt k mt DNBH no. Ti BH l hot ng ca DN m theo DNBH nhn mt khon ph BH ca DNBH khc cam kt bi thng cho cc trch nhim nhn BH C th ni, ti BH nh l mt tm l chn cho hot ng ca mi DN, l mt hnh thc DNBH t BH cho chnh mnh sau khi nhn v mnh cc ri ro ca khch hng. Kinh doanh ti BH bao gm: hot ng nhn ti BH v nhng ti BH. C th nh sau: - Hot ng nhn ti bo him: l vic mt DNBH nhn BH cho mt phn ri ro ca mt DNBH khc trong mt hp ng BH gc. ng trn gc kinh doanh th hot ng nhn ti BH c coi nh l mt hnh thc bn BH. Sau khi nhn ti BH, DN c th nhng li cho nhng DN nhn ti BH khc. Mc ch ca hot ng nhn ti BH l tng thm ngun thu ph BH cho DN, ngoi ra, mc ch ln hn l vic chia s ri ro gia cc DNBH. Trong mi quan h an xen vi nhau trn th trng, mt DNBH khi th ng v tr ngi nhn li ri ro nhng c khi li v tr l ngi chia s ri ro. DN nhn ti BH c trch nhim i vi cc ri ro mnh nhn v tng ng nh DNBH gc nhn vi khch hng. Tuy nhin, gii hn trch nhim s tng ng vi t l m DN nhn ti BH. Theo , khi xy ra s kin BH, DN nhn ti BH cng phi thc hin ngha v bi thng v tr tin BH cho cng ty BH gc theo ng phn trch nhim mnh nhn. b p cc chi ph m DNBH gc b ra k kt c hp ng BH vi khch hng, DN nhn ti BH phi chi tr cho DN nhng ti BH mt khon chi ph nht nh gi l hoa hng nhn ti BH. Tng ng vi phn trch nhim nhn v, DN nhn ti BH s nhn c mt khon chi ph BH t DN nhng ti, y chnh l doanh thu t hot ng nhn ti BH. - Hot ng nhng ti bo him: Nh ta bit, nhu cu an ton trong kinh doanh BH lun c t ln hng u, v thc hin c iu , mt DNBH cng phi tm cch t BH cho chnh bn thn mnh thng qua vic nhng ti BH.

Nhng ti BH l vic DNBH chuyn mt phn trch nhim BH cam kt vi khch hng (ngi c BH) ca mnh cho mt hoc nhiu DNBH khc. Cng tng t nh hot ng nhn ti BH nhng v tr ngc li, DN nhng ti BH cng phi chuyn cho DN nhn ti BH mt phn trong doanh thu ph BH gc tng ng vi phn trch nhim chuyn i. B li, DN nhng ti BH s thu c mt t l hoa hng ti BH nht nh theo tho thun t DN nhn ti BH. Trch nhim v gii quyt bi thng v khiu ni pht sinh t hp ng BH gc s c chia s gia DN nhn v nhng theo hp ng ti BH. Tuy nhin, trong c hai trng hp nhn v nhng ti BH th u mi gii quyt bi thng v khiu ni vi khch hng vn l DNBH gc - ngi trc tip k kt hp ng BH. C th ni, hot ng nhng ti BH gip DNBH c c tnh hnh ti chnh lnh mnh, an ton; gip ngi tham gia BH yn tm v kh nng chi tr bi thng ca DNBH; gip DNBH ch ng tnh ton c gii hn trch nhim ti chnh ti a ti mt thi im nht nh bt k; gip chia s ri ro trong cng ng...T , to cho DNBH mt nng lc cnh tranh tt nht pht trin hot ng kinh doanh BH gc ca mnh. Thng qua hot ng nhng v nhn ti BH, DNBH va n nh tnh hnh kinh doanh, va pht trin quan h kinh t vi cc nc. 1.2.3.2. Hot ng phng v hn ch tn tht DNBH khng ch c trch nhim bi thng tn tht thuc phm vi BH do ri ro tai nn bt ng gy ra nhm gip cho ngi c BH n nh kinh t, khi phc sn xut v i sng, m cn tin hnh cc bin php phng ri ro, tn tht trc v sau khi tai nn xy ra. Thng qua vic phn tch nguyn nhn ca nhng ri ro tai nn bt ng, DNBH rt ra c nhng bin php cn thit cng khch hng thc hin nhm phng tn tht xy ra. V d: - Trong BH chy, DNBH cng ngi tham gia BH thc hin cc bin php hn ch chp in, n ...nh: tng thit b an ton v in, thit b chng st hoc mua sm thm phng tin cha chy.

- Trong BH xe c gii lm thm bin bo cc ni trnh xe trn cc o dc gim bt tai nn... 1.2.3.3. Hot ng gim nh, bi thng tn tht v i ngi th ba Hot ng gim nh, bi thng tn tht v i ngi th ba l mt nhim v quan trng trong chu trnh kinh doanh BH, l khu cui cng khp li hot ng kinh doanh BH ca DNBH. Trong : Gim nh: l hot ng do DNBH trc tip tin hnh hoc thng qua mt DN hay i l gim nh khc thc hin vic xc nh tnh cht, nguyn nhn v mc tn tht. iu quan trng ca cng tc gim nh l xc nh nguyn nhn ri ro c thuc phm vi BH khng, tn tht thc t l bo nhiu.. lm cn c phc v cho cng tc gii quyt bi thng v tr tin BH cho khch hng c chnh xc. Bi thng hoc tr tin BH: l vic DNBH thc hin cam kt trong hp ng BH, chi tr cho ngi c BH mt khon tin nht nh khi xy ra s kin BH. i ngi th ba: l hot ng do DNBH trc tip tin hnh hoc thng qua mt i l trung gian khc yu cu ngi th ba phi bi hon cho nhng tn tht do li ca ngi th ba gy nn sau khi DNBH bi thng v nhn th quyn t ngi c BH. Cht lng hot ng gim nh, bi thng khng nh cht lng sn phm ca chnh DNBH, bi ti khu ny sn phm ca DNBH mi thc s c khch hng s dng v nh gi. Nu cht lng tt, DNBH khng nhng gi c khch hng c m cn thu ht thm c khch hng mi, tng uy tn v th phn ca DN mnh. Nu gim nh v bi thng tn tht c coi l mt khon chi th kt qu ca vic i ngi th ba c coi nh l mt khon thu gim chi. Do , thc hin tt cng tc i ngi th ba l mt yu t quan trng nng cao hiu qu hot ng kinh doanh BH, tng li nhun cho DN. 1.2.3.4. Hot ng u t Bn cnh hot ng kinh doanh BH, hot ng u t c vai tr ht sc quan trng, n c coi l mt trong nhng hot ng mang li ngun thu chnh cho DNBH. Hot ng u t khng ch gip cc DNBH s dng hiu qu ngun vn nhn ri ca mnh thu li nhun, m cn gip DNBH n nh kinh doanh v m bo quyn

li cho khch hng. Bi v: do tnh c th trong hot ng kinh doanh BH m cc DNBH thng xuyn c mt lng vn tm thi nhn ri t cc qu d phng nghip v vn iu l, li nhun li.., trong khi nhu cu v vn cho nn kinh t lun mc cao. Do DNBH c th s dng cc ngun vn ny u t vo cc lnh vc m php lut cho php nhm mang li li nhun nh: u t chng khon, u t bt ng sn, u thc u tNgun thu nhp t hot ng u t s gip DNBH tng hiu qu s dng vn, nng cao nng lc ti chnh v kh nng cnh tranh, qua DN lun m bo c kh nng chi tr BH cho khch hng. m bo s an ton trong hot ng u t ca DN, m bo tnh thanh khon v chi tr thng xuyn ca DNBH, iu 11, Ngh nh s 43/2001/N-CP ngy 1/8/2001 ca Chnh ph qui nh r ngun vn dng u t ca DNBHPNT bao gm: Vn iu l; Qu d tr bt buc; Qu d tr t nguyn; Li nhun li; Ngun vn nhn ri t d phng nhip v. Ring i vi ngun vn t d phng nghip v, thc cht y l khon DNBH n khch hng, do m bo kh nng thanh ton ca DN, php lut qui nh rt cht ch tng hn mc c php s dng u t cng nh hn mc u t cho tng lnh vc. iu 13, Ngh nh 43/2001/N-CP ngy 1/8/2001 ca Chnh ph quy nh DN ch c u t ngun vn ny ti Vit Nam v dng : mua tri phiu Chnh ph, tri phiu DN c bo lnh; gi tin ti cc t chc tn dng khng hn ch; mua c phiu, tri phiu DN khng c bo lnh; gp vn vo cc DN khc ti a 35%; kinh doanh bt ng sn, cho vay, u thc u t qua cc t chc ti chnh - tn dng ti a 20%. 1.2.4. Cc yu t tc ng n nng lc cnh tranh ca doanh nghip bo him phi nhn th Nng lc cnh tranh ca cc DNBH trn th trng DVBH phn nh kh nng tn ti v pht trin bn vng ca mt DN. Nng lc cnh tranh ca DNBH ni chung v DNBHPNT ni ring thng b tc ng bi mt s yu t c bn sau: 1.2.4.1. Mi trng v m Gm cc yu t bn ngoi DN nh kinh t, chnh tr, x hi, t nhin. Mi trng v m to iu kin cho cc DNBH pht trin, t nng cao nng lc cnh tranh ca DN.

* Yu t kinh t Cc yu t kinh t c nh hng rt ln v tng hp n cc DNBH, trong khun kh lun vn ny ch nghin cu mt s yu t c tc ng trc tip nht. Bao gm: - Tc tng trng ca nn kinh t : Mt nn kinh t c tc tng trng cao s pht sinh thm cc nhu cu mi do thu nhp ca ngi lao ng tng ln v dn n kh nng thanh ton i vi dch v BH cng tng ln. y va l c hi ln cc DNBH m rng lnh vc kinh doanh, nhng ng thi cng l thch thc i vi cc DN khi xut hin thm nhiu i th cnh tranh, iu ny s lm cho chi ph v tin lng ca DN tng ln, lm gim kh nng cnh tranh ca cc DNBH. - T l lm pht: lm pht c th gy xo trn nn kinh t, lm cho s tng trng kinh t chm li, t l li sut tng v s bin ng ca ng tin tr nn khng lng trc c. Nu lm pht lin tc, cc hot ng u t ca DN tr thnh cng vic hon ton may ri. S bt trc ny khin cc DN khng mun b tin vo u t. Do , lm pht cao lun l nguy c i vi cc DNBH. C th ni, c rt nhiu vn trong yu t kinh t nh hng trc tip hay gin tip n hot ng kinh doanh ca DNBH. C nhng yu t l nguy c, c nhng yu t l c hi. V vy trong qu trnh hot ng, cc DNBHPNT phi lun bm st phn tch tnh hnh kinh t tn dng thi c trong kinh doanh. * Yu t chnh tr v php lut Cc DNBHPNT hot ng trn th trng phi tun theo cc quy nh ca Php lut nh: Biu ph, hoa hng ph, thu, thu mn lao ng, qung co, quy nh mi trng V vy i hi cc DNBH cn phi hiu r nhng quy nh ca a phng hoc ca t nc - ni DNBH thc hin cc hot ng kinh doanh. C nh vy, h mi thc s ch ng trc s thay i ca mi trng chnh tr v php lut. * Mi trng vn ho, x hi Vn ho, x hi cng l yu t ng vai tr quan trng trong s bin ng v pht trin ca mt DNBH, c bit l cc nhn t c nh hng n s hnh thnh v pht trin nhu cu BH nh: thu nhp bnh qun u ngi, trnh dn tr... Bi v nhu cu BH khng phi l nhu cu cn bn ca con ngi, v th nhu cu BH chi c th pht trin khi con ngi tho mn, gii quyt cc nhu cu cn bn khc. Thm vo khi

trnh dn tr nng ln ngi dn s nhn thc c s cn thit ca cc hot ng BH bo m cho nhng ri ro c th xy ra trong cuc sng ca h. Chnh iu ny m rng thm th trng DVBH. * Xu hng ton cu ho, hi nhp kinh t Cng ging cc yu t khc u c tc ng hai mt n hot ng kinh doanh ca DNBH, xu hng ton cu ho v hi nhp quc t cng m ra rt nhiu c hi nhng ng thi cng em li cho DN rt nhiu nguy c v cc mi e da ln. Ton cu ho v hi nhp quc t s gip DNBH xo b cc ro cn kinh t, m rng th trng hot ng, tip thu c nhng tin b khoa hc cng ngh mt cch nhanh chng Nhng ng thi n li cng to ra p lc cnh tranh mnh m hn do sc p t cc i th tim n trong ngnh ngy cng tng, cc DN nc ngoi thm nhp vo th trng ni a ngy cng nhiu. Chnh v vy, cc DNBHPNT trong nc phi nhn thc r ton cu ho v hi nhp kinh t l mt xu th khng th o ngc. H buc phi nng cao sc cnh tranh, nhanh chng nm ly c hi nhng ng thi phi c bin php y li v hn ch nhng nguy c v thch thc. 1.2.4.2. Mi trng kinh doanh trong ngnh Gm cc yu t trong ngnh kinh doanh BH nh: i th cnh tranh, khch hng, sn phm thay th. * i th cnh tranh Trong nn kinh t th trng, cnh tranh va to ng lc thc y s pht trin ca cc DNBH, va to ra sc p i hi kh nng thch ng ca cc DN ny. Cnh tranh gia cc DN nhm thu ht khch hng l iu tt yu v din ra ngy cng quyt lit. s cnh tranh gia cc DNBH hot ng trong ngnh l mt trong nhng yu t quan trng i vi s pht trin ca DNBH. Nu s cnh tranh ny t s l c hi cc DNBH m rng hot ng inh doanh, nhm chim lnh th phn v thu c nhiu li nhun. Cn nu s cnh tranh ny din ra quyt lit s l sc p ln i vi cc DNBH, c bit l cc DNBH mi v nh. V vy cc DNBH lun phi bit c i th no mi xut hin; n c b cn tr xm nhp th trng t pha cc i th khc khng? C th lm g cn tr i th ny? Cc i th ngang sc c nhng im no mnh hn, im no yu

hn? V t h tm mi cch hn ch cc i th cnh tranh tim n nhy vo lnh vc kinh doanh ca h. * Sc p v gi ca khch hng Sc p t pha khch hng l c coi l mt trong nhng yu t quyt nh n cng tc hoch nh chin lc bi v khch hng l mc tiu hng ti ca bt k DN sn xut kinh doanh no. Do , DN cng cn phi tr li hng lot cc cu hi nh: - Nhng khch hng no quan trng nht? - S lng hng ho do khch hng tiu th chim bao nhiu % trong tng s? - Nu mt khch hng t b DN th s gy thit hi cho DN nh th no? - Liu c i th no cn tr khch hng trung thnh v h s dng th on no? - Phi lm g gi c khch hng hin c v pht trin thm khch hng mi? Khi cc DNBH cnh tranh vi nhau, di p lc ca khch hng khin gi c b gim xung hoc h yu cu cht lng sn phm, dch v tt hn. iu ny s lm cho chi ph hot ng ca DN tng ln. Ngc li, nu khch hng c kh nng b yu th th s l c hi tt cc DNBH tng gi v kim nhiu li nhun hn. 1.2.4.3. Mi trng trong ni b doanh nghip Gm cc yu t bn trong DNBH nh: ngun nhn lc, ti chnh, nghin cu v pht trin, marketing, c cu t chc ca DN. C th: * Ti chnh Bt c mt DN no mun tn ti v pht trin u cn c ngun vn, m trc ht l ngun vn ti chnh. Ngun ti chnh ca DN c th bng nhiu hnh thc: ngun t c, ngun vn vay, ngn sch cp, tr cp Ngun ti chnh c ngha quyt nh gip DN chp c hi u t, m rng quy m sn xut, tn dng li th v quy m v vt ln trc i th cnh tranh. * Ngun nhn lc Ngun nhn lc ng vai tr quan trng trong qu trnh hoch nh v thc hin chin lc kinh doanh ca mt DNBH, bi v con ngi l trung tm ca mi hot ng. Do vy cn phi c k hoch qun tr ngun nhn lc, mc tiu ca qun tr nhn lc nh l: Sp xp hp l ngun nhn lc; m bo cung - cu v ngun nhn lc cho cc hot ng; xc nh bin php c th qun l ngun nhn lc v d on v ngun nhn lc

m DN c nhu cu trong tng lai... Yu cu ca qun tr nhn lc l xy dng c i ng lao ng tch cc, c kinh nghim, c k nng qun l, k nng kinh doanh. iu s gip cho DN c li th c bn so vi i th cnh tranh. * Hot ng nghin cu v pht trin sn phm Trong cc hot ng u t th u t vo nghin cu v pht trin sn phm thng a li kt qu rt ln. Hot ng nghin cu v pht trin thng c chia lm 3 loi: Nghin cu i mi sn phm, nghin cu ci tin sn phm nhm nng cao cht lng hay hon thin cc c tnh ca sn phm hin c v nghin cu i mi cng ngh nhm ci tin qu trnh kinh doanh gim chi ph hoc nng cao cht lng. Hot ng nghin cu v pht trin thng to ra bc t ph cho DNBH trong hot ng kinh doanh, to ra li th kinh doanh cho DN trong mt khong thi gian nht nh. c im ca khoa hc cng ngh l lun i mi v pht trin, v vy DN mun to c li th kinh doanh lu di th phi c nhng bc i c th, c s u t hp l vo hot ng nghin cu v pht trin sn phm. * Marketing, bn hng v dch v ( Cha xem v cha sa) Marketing l mt qu trnh xc nh, d bo, thit lp v tha mn cc nhu cu mong mun ca ngi tiu dng i vi sn phm hay dch v. Vic phn tch hot ng marketing thng bao gm cc ni dung: phn tch khch hng, nghin cu th trng, mua v bn hng ho. Vic phn tch chc nng marketing v bn hng cn quan tm n mt s vn sau: mt hng sn phm c p ng mc tiu ra hay khng? Thi ca ngi tiu dng v cht lng sn phm, gi i vi DN v i th cnh tranh? Hiu qu ca cc knh phn phi? Lc lng bn hng c t c mc tiu ra hay khng? Cc hot ng dch v bn hng v sau bn hng hot ng nh hot ng gim nh, bi thng ra sao? Hiu qu ca cng tc qung co v sn phm, dch v ca DN? * C cu t chc C cu t chc l tng hp vic sp xp b tr cc phng ban chc nng ca mt DNBH. C cu t chc ca mt DNBH ng vai tr v cng quan trng trong vic vn hnh hot ng kinh doanh ca DN. DN no c c c cu t chc hp l vi s gn

kt trong hot ng, s h tr nhau trong cng vic s to ra cho DN mt li th kinh doanh hn hn i th cnh tranh. Nh vy c th ni, mi trng v m v mi trng kinh doanh trong ngnh l nhng yu t tc ng bn ngoi, cn mi trng trong ni b DN l cc yu t mang tnh bn trong. V vy mun nng cao nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT th i cc DN phi c s gn b cht ch gia cc yu t bn trong v bn ngoi DN. 1.3. S cn thit khch quan phi nng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip bo him phi nhn th 1.3.1. Nhng cam kt t ra i vi cc doanh nghip bo him Vit Nam khi hi nhp kinh t quc t Cng vi tin trnh hi nhp kinh t ca t nc ngnh BH Vit Nam tch cc k kt nhng cam kt khi m ca th trng DVBH. Do , yu cu t ra cho cc DNBHPNT Vit Nam phi hiu r cam kt ny chun b cho chin lc cnh tranh mi khi nhng cam kt ny c thc hin: * Cam kt theo Hip nh Thng mi Vit M Hip nh Thng mi Vit - M c k kt vo ngy13/07/2000 v chnh thc c hiu lc t ngy 10/12/2001 sau khi Quc hi hai nc ph chun. Theo hip nh ny, Vit Nam a ra cc cam kt trong cc lnh vc ca hot ng kinh doanh BH, trong c cam kt v vic cc cng ty BH ca M tham gia vo th trng DVBH Vit Nam. Nhn chung s hin din ca cc cng ty BH M khng b hn ch nhng phi tun th theo l trnh t do ho tng bc trong giai on t 3 - 5 nm: - Sau 3 nm k t khi Hip nh c hiu lc, cc cng ty BH ca M c thnh lp cng ty lin doanh vi cc i tc c php kinh doanh Vit Nam, trong t l vn gp ca i tc M khng vt qu 60% vn php nh. - Sau 5 nm k t khi Hip nh c hiu lc, Vit Nam cho php thnh lp Cng ty BH 100% vn ca M. - Ngoi ra, cc cng ty cung cp dch v c vn u t ca M khng c php kinh doanh cc i l BH.

- Sau 3 nm i vi cng ty lin doanh v 6 nm i vi cng ty BH 100% vn ca M k t ngy Hip nh c hiu lc, Vit Nam s xo b vic khng cho php cc cng ty BH M kinh doanh cc dch v BH bt buc. - Sau nm 2006, Vit Nam s xo b t l ti BH bt buc 20% qua Cng ty ti BH quc gia Vit Nam. Cc DNBH khng b gii hn t l ti BH v cng ty ti BH. Theo nguyn tc ti hu quc, nhng cam kt trong Hip nh thng mi Vit - M cng s p dng tng t i vi nhng nc c quan h song phng vi Vit Nam. Do , tc ng ca cam kt trn cn c m rng sang cc i tc thng mi nh EU, Nht Bn, ASEAN... trong lnh vc kinh doanh BH. * Cam kt ca Vit Nam khi gia nhp WTO Vit Nam gia nhp gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO) t cui nm 2006. Cc cam kt gia nhp WTO da trn quy nh ca php lut hin hnh v c tnh n cc cam kt trong Hip nh Thng mi Vit - M. BH l lnh vc m cc i tc thng mi ln ca Vit Nam nh M, lin minh Chu u, Nht Bn, Canada gy sc p Vit Nam m ca hn na th trng DVBH. Gia nhp vo WTO, Vit Nam cam kt trong lnh vc dch v bo him phi nhn th nh sau: (1) Khng hn ch i vi: - Dch v BH cung cp cho cc DN, ngi nc ngoi lm vic ti Vit Nam - Dch v ti BH - Dch v BH vn ti quc t, bao gm BH cho cc loi ri ro lin quan ti: + Vn ti bin quc t v vn ti hng khng thng mi quc t, vi phm vi BH, bao gm bt k hoc ton b cc khon mc sau: hng ho vn chuyn, phng tin vn chuyn hng ho v bt k trch nhim no pht sinh t ; + Hng ho ang vn chuyn qu cnh quc t - Dch v mi gii BH v mi gii ti BH - Dch v t vn, dch v tnh ton, nh gi ri ro v gii quyt bi thng. (2) Khng hn ch, ngoi tr: DNBH 100% vn nc ngoi khng c kinh doanh cc dch v bt buc, bao gm BH trch nhim dn s ca ch xe c gii i vi ngi th ba, BH xy dng v lp t, BH cc cng trnh du

kh v cc cng trnh d gy nguy him n an ninh cng ng v mi trng. Hn ch ny s c hu b vo ngy 1/1/2008. Sau 5 nm k t khi gia nhp, cho php DNBH nc ngoi thnh lp chi nhnh BHPNT, cn c vo cc quy nh thn trng [44, tr.1006-1007]. * Cam kt trong khun kh ASEAN: Hip nh khung v dch v ca ASEAN c k kt thng 12/1998 v c hiu lc k t ngy 13/10/1999, 7 nc thnh vin ASEAN (tr Lo, Myanmar, Camphuchia), a ra cc cam kt c th trong lnh vc BH theo hng hu b v c bn nhng hn ch v tip cn th trng v tng cng chiu su v phm vi t do ho trong lnh vc BH. Hin nay, cc nc ASEAN ang trong qu trnh trin khai thc hin Ngh nh th s 5 v thit lp chng trnh chung ca ASEAN v BH trch nhim bt buc i vi bn th ba ca ch xe c gii. Nhn chung, cc cam kt v m ca th trng DVBH trong khun kh ASEAN ch yu vn mang tnh cht cam kt chung m cha c c cc cam kt c tnh c th. iu ny gip gim nh cc sc p v cam kt hi nhp ca Vit Nam trong lnh vc BH. * Cam kt trong khun kh APEC: APEC c thnh lp thng 11/1989, n nay c 18 thnh vin. Mc tiu ch yu ca APEC l duy tr s pht trin v tng trng v cc nc trong khu vc, tng cng kinh t cho khu vc... Mc tiu ca APEC l t do ho thng mi v u t vo nm 2010 i vi cc nc pht trin v 2020 i vi cc nc ang pht trin. Lnh vc BH l mt trong nhng lnh vc c u tin trong hp tc trong khun kh APEC. Hng nm, cc quc gia thnh vin, trong c Vit Nam xy dng cc chng trnh hnh ng trong lnh vc BH, trong tp trung vo vic xc nh nhng lnh vc cn tn ti cc ro cn thng mi, bi b dn cc hn ch v tip cn th trng v i x quc gia, nng cao nng lc cnh tranh ca cc th trng DVBH trong nc chun b cho xu hng t do ho. Nh vy, so vi cc nc trong khu vc v trn th gii, c th ni Vit Nam l mt trong nhng nc c mc m ca th trng BH tng i thong nht. C th nhn thy iu ny qua Bng 1.2 sau:

Biu 1.2: So snh mc m ca th trng bo him ca mt s nc ang pht trin Nc Hin trng m ca ti thi im 1997 Cam kt m ca th trng bo him trong WTO

Cho php lin doanh bo him vi - Cho php thnh lp DNBH 100% 50% vn nc ngoi, vi iu kin c vn nc ngoi trn c s ph duyt ng nc ngoi c c phn ln nht theo tng trng hp c th ca c Brazil khng qu 30%. Cm hon ton hnh quan qun l chuyn ngnh thc chi nhnh v 100% vn nc - Bo lu quyn cm chi nhnh ngoi ngoi tr i vi kinh doanh bo him sc kho. Ti bo him do Nh nc c quyn. Qu trnh xin cp php ko di 3 nm. - Cho php m rng hot ng ca Ch cho php lin doanh vi 49% vn cc cng ty bo him nc ngoi nc ngoi. Tnh n nm 1997, ch trong cc lnh vc bo him y t v c 3 giy php lin doanh c ph bo him hu tr sau 5 nm k t khi duyt. Hn ch i vi vic chuyn li Hip nh c hiu lc. Bo him ti nhun v nc ca bn lin doanh sn v tai nn c php thc hin nc ngoi. Cc DNBH lin doanh ngay khi cp php. vi nc ngoi ch c kinh doanh - Cho php 50% vn gp bn ngoi Trung Quc cc lnh vc khng cnh tranh vi cc i vi bo him nhn th v 51% DNBH Nh nc i vi bo him phi nhn th. Cc cng ty lin doanh c php thnh lp chi nhnh ngay sau khi cp giy php. Sau 2 nm, cc doanh nghip ny c php m cng ty con. Th trng ti bo him c m ca hon ton k t khi cc cam kt trong Hip nh c hiu lc. - Cam kt xo b cc hn ch v

Nc

Hin trng m ca ti thi im 1997

Cam kt m ca th trng bo him trong WTO phm vi a l cng nh phm vi sn phm c php kinh doanh - Ni lng dn cc yu cu v mc vn php nh ban u.

Khng m ca Cho php lin doanh vi 80% vn nc ngoi. Ch c cc DNBH c vn

Khng cam kt

nc ngoi thnh lp Innxia - Cho php thnh lp DNBH 100% trc 1972 mi c th chuyn sang vn nc ngoi. Inn xia hnh thc 100% vn nc ngoi. Cc - Bo lu quyn khng cho php m DNBH c vn u t nc ngoi phi chi nhnh c vn php nh ban u cao hn so - Xo b dn phn bit i x v vi doanh nghip trong nc. Ch lin vn php nh doanh mi c cung cp dch v cho ngi Innxia. Cho php lin doanh vi 49% vn nc ngoi. Khng bo lu giy php cho cc DNBH c vn u t nc ngoi ln hn 49% c thnh lp - Tng t l vn nc ngoi ln 51% trc nm 1997. Khng cho php - Khng p dng iu khon bo lu Malays thnh lp thm chi nhnh mi (ngoi iu kin u i hn i vi cc ia tr ti bo him). Nm 1998 khng DNBH c vn u t nc ngoi chp nhn hnh thc chi nhnh m yu c thnh lp trc ngy thc hin cu chuyn i thnh doanh nghip. cam kt Cc DNBH c vn u t nc ngoi khng c cung cp dch v bo him tu, hng khng v ti sn.

Nc

Hin trng m ca ti thi im 1997

Cam kt m ca th trng bo him trong WTO

Mxic

Cho php lin doanh vi 49% vn - Cho php thnh lp DNBH 100% nc ngoi vn u t nc ngoi - Tng t l vn nc ngoi ln 51% Cho php lin doanh vi 40% vn nc ngoi. Khng cho php m chi nhnh trong lin doanh - Cho php thnh lp DNBH 100% vn nc ngoi - Bo lu quyn khng cho php m chi nhnh Cho php lin doanh vi 25% vn

Philipp ines

Thi Lan

nc ngoi i vi dch v bo him trc tip. Cho php lin doanh vi 49% vn nc ngoi i vi dch v ph tr. Cho php m chi nhnh

- Cam kt gi nguyn mc m ca ti thi im 1997

1.3.2. C hi v thch thc i vi doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam trong xu th m ca th trng bo him v hi nhp quc t 1.3.2.1. C hi Trong bi cnh ton cu ho th trng ang din ra nhanh chng, vic a ngnh BH hi nhp kinh t quc t l mt yu cu cp thit i vi Vit Nam. Qu trnh hi nhp to ra cho DNBH, trong c DNBHPNT Vit Nam nhng c hi mi. Th nht, nn kinh t Vit Nam trong thi gian qua tng trng vi tc cao, cng vi nh hng pht trin kinh t nhiu thnh phn s to ra nhiu c hi u t v m rng sn xut kinh doanh cho cc ngnh v lnh vc, t to ra c hi cho cc DN v th trng DVBH pht trin. Tham gia hi nhp kinh t quc t, chc chn vic trao i thng mi hng ho gia Vit Nam v cc nc s c y mnh, DN nc ngoi tham gia vo th trng Vit Nam s tng lm cho tim nng th trng BH c m rng, nhu cu v cc sn phm BH mi tng cao s to c hi cho cc DNBH Vit Nam m rng th trng, tng

doanh thu ph BH gc. C th ni th trng DVBH ni chung v th trng BHPNT Vit Nam ni ring y tim nng v ha hn nhiu trin vng. Bn cnh cc hot ng u t trong nc vi cc khu th mi, khu ch xut v khu cng nghip c hnh thnh, m ra c hi cho BH xy dng, lp t; BH k thut. Cc lnh vc cng nghip, c s h tng, thng mi, du lch, u t quc t u l nhng lnh vc tim nng cho dch v BHPNT trong tng lai. Th hai, mc sng, thu nhp ca x hi tng cao; trnh dn tr v nhn thc ca i a s dn c c nng ln th nhu cu chm sc sc kho ca dn c ngy cng c quan tm v ci thin, lm tng thm nhu cu v cc loi hnh BH. Dch v BH khng cn n thun ch l BH m m rng ra nh nhng dch v ti chnh khp kn. Th ba, quan h hp tc quc t pht trin, cc qu trnh chuyn giao cng ngh v o to nhn lc, vic ng dng cc quy trnh qun l theo tiu chun quc t c khuyn khch. Cng vi qu trnh , cc hot ng ti BH, ng BH, hp tc lin doanh trn phm vi quc t s khng ngng c m rng. Th t, hi nhp kinh t s thc y s pht trin ca th trng vn v th trng chng khon, s pht trin s m ra nhng hng u t mi cho hot ng ca cc DNBH vn gn lin vi vic hnh thnh cc qu ti chnh s c kh nng u t. C hi ny cho php cc DNBH a dng ho hot ng u t v tham gia theo hng chuyn mn ho vo lnh vc ny, iu s mang li hiu qu cao cho cc DNBH Th nm, m ca th trng, hi nhp kinh t quc t gip chng ta m rng c th trng xut khu hng ho, dch v, tng sc thu ht u t v chuyn giao k thut, cng ngh t cc nc khc, to c hi thun li DNBH Vit Nam m rng quan h, hc tp, tip thu kinh nghim qun l tin tin, tip cn vi nhng phng thc kinh doanh hin i; p dng rng ri cng ngh tin hc vo cc lnh vc BH nhm nng cao cht lng dch v v hiu qu kinh doanh. 1.3.2.2. Thch thc Cng vi vic to ra nhng c hi pht trin cho cc, yu t t do ho thng mi, m ca v hi nhp th trng DVBH quc t cng ang t ra nhng kh khn v thch thc m cc DNBHPNT Vit Nam phi ng u trong giai on ti, sc p cnh tranh trong kinh doanh dch v BH s ngy mt ln hn, cc DNBHPNT Vit Nam c nguy c

b thua thit trong cnh tranh khi m ca th trng dch v BH, th hin nhng mt sau y: Th nht, th trng DVBH Vit Nam vi tim nng v tc tng trng cao, n nh s l ni hp dn cc nh u t nc ngoi - cc tp on BH, cc DNBH quc t hng u vi kinh nghim kinh doanh lu nm, phm vi hot ng rng, kh nng ti chnh ln, trnh cng ngh cng nh trnh qun l vt tri.., iu ny tht s l thch thc ln i vi cc DNBHPNT trong nc. Theo d bo ca cc chuyn gia trong ngnh BH th t nay cho n 2010, s DNBH s tip tc tng theo xu hng tng trng ca ngnh. L trnh thc hin ro cn Thng mi theo Hip nh Thng Mi Vit - M i vi dch v BH l 5 nm k t ngy c Hip nh c hiu lc, kt thc vo cui nm 2006. Theo cc cng ty BH ca M s c php tham gia vo th trng DVBH Vit Nam, theo l trnh qui nh. Th hai, cht lng phc v, s a dng ho ca sn phm BH, tim lc v vn, chnh sch gi, trnh v cng ngh qun l.., u l nhng im yu ca cc DNBH Vit Nam trong iu kin din ra qu trnh gim bt v i n xo b s bo h ca Nh nc i vi cc DNBH trong nc. Hn na, tnh hnh cnh tranh trn th trng cn din ra thiu lnh mnh, h thng php lut cha hon chnh... cng l mt thch thc khng nh i vi hot ng ca cc DNBHPNT Vit Nam. Th ba, trnh t chc qun l, nng lc hot ng ca cc DNBHPNT Vit Nam cn hn ch, cc DN cha c iu kin p dng nhng cng ngh thng tin hin i vo cng tc qun l kinh doanh. i ng cn b hot ng kinh doanh BH cha c o to chuyn su, thiu cc chuyn gia trong lnh vc tnh ph BH, trch lp d phng, thm nh v nh gi ri ro. Th t, ngay ti th trng trong nc xu hng giao thoa gia ngn hng v BH bt u th hin r, cng tng thm cc u mi cung cp dch v bo him, cnh tranh ngy cng ln. Nhiu ngn hng v ang khi ng k hoch ln sn trn th trng BH. Phm vi u t hp, hiu qu s dng vn thp, hot ng nghin cu th trng v s dng cc cng c Marketing cha p ng c nhng i hi ca hot ng kinh doanh do cha c kinh nghim v kh nng ti chnh.., l tt c nhng kh khn thch

thc i hi cc DNBHPNT Vit Nam phi c chin lc khc phc nng cao nng lc cnh tranh ca mnh. T yu cu ca hi nhp kinh t quc t, t nhng c hi v thch thc khi Vit Nam l thnh vin ca WTO cho thy: vic nng cao nng lc cnh tranh ca DNBHPNT l mt vn cn thit khch quan. i hi cc DNBHPNT Vit Nam phi khn trng ci tin v y mnh cc mt hot ng kinh doanh, a dng ho v nng cao cht lng sn phm dch v, nhanh chng m rng th phnV pha Nh nc cng phi c l trnh th ch cho ph hp vi cc cam kt quc t, to mi trng kinh t v m n nh, mi trng cnh tranh lnh mnh gip cc DNBHPNT nng cao nng lc cnh tranh ca mnh. Chng 2 thc trng hot ng kinh doanh v nng lc cnh tranh ca doanh nghip bo him phi nhn th vit nam trong thi gian qua

2.1. Tng quan v th trng dch v bo him Vit Nam BH xut hin t rt lu trong lch s nn vn minh nhn loi. BH ra i bi nhng i hi trong cuc sng con ngi, n l mt phng tin hu ch, l ngi bn ng hnh gip mi khi con ngi gp ri ro trong cuc sng sinh hot... Khi kinh t cng pht trin, i sng con ngi cng cao th nhu cu BH cng ln. Ct mc u tin nh du s hnh thnh ca th trng DVBH Vit Nam l vic Cng ty Bo him Vit Nam (sau ny l Tng Cng ty Bo him Vit Nam) chnh thc i vo hot ng k t thng 1 nm 1965. Sau khi Min Nam hon ton c gii phng, Cng ty Bo him min Nam v Ti bo him min Nam c sp nhp vi Cng ty Bo him Vit Nam. Tuy nhin, Th trng DVBH Vit Nam ch thc s hnh thnh sau khi Chnh ph ban hnh Ngh nh 100/N-CP ngy 18/12/1993, chm dt s tn ti c quyn ca Cng ty bo him Vit Nam (Bo Vit) trong lnh vc BH t nm 1965. Do , qu trnh hnh thnh v pht trin ca th trng DVBH Vit Nam c th phn chia thnh hai giai on: giai on 1965 - 1993 v 1993 n nay.

Trong giai on 1965 - 1993, nh nc thc hin chnh sch c quyn v BH, th trng DVBH Vit Nam cha thc s hnh thnh, ch c duy nht Cng ty bo him Vit Nam (Bo Vit) l doanh nghip Nh nc hot ng kinh doanh trong lnh vc kinh doanh BHPNT. Mi dch v BH u do Bo Vit c quyn trin khai. Do khng c yu t cnh tranh nn cht lng dch v cn hn ch, s lng dch v t v chm pht trin, cha p ng c nhu cu v BH ca nn kinh t. Bn cnh , vic tn ti qu lu ca c ch k hoch ho tp trung km hm s pht trin ca th trng DVBH Vit Nam. T nm 1993 n nay, vi vic ban hnh Ngh nh s 100/N-CP ngy 18/12/1993 ca Chnh ph v hot ng kinh doanh BH em li mt bc ngot ln trong vic to ra mi trng php l cho vic pht trin mt th trng BH cnh tranh, a dng ho s hu cc DNBH ti Vit Nam. Ngh nh 100/CP nu r: DNBH bao gm doanh nghip Nh nc, Cng ty c phn, Cng ty bo him tng h, Cng ty lin doanh bo him, chi nhnh ca t chc bo him Nh nc, Cng ty bo him 100% vn nc ngoi hot ng trn lnh th Vit Nam. Ngh nh 100/CP th hin r quan im ca Chnh ph trong vic pht trin th trng DVBH da trn c s cnh tranh v a dng s hu, cho php cc DN thuc nhiu thnh phn kinh t ngoi nh nc thnh lp DNBH. Sau khi Ngh nh 100/CP ban hnh, qu trnh a dng ho th trng DVBH din ra nhanh chng. Vic a dng ho cc loi hnh DNBH ph v c ch c quyn v to nn c ch cnh tranh trn th trng BH, cc doanh nghip cnh tranh bng gi c, chnh sch phn phi v a cc sn phm BH tt nht n vi khch hng. Vi s pht trin ln mnh ca th trng DVBH trong nhng nm qua, Ngh nh 100/CP t ra khng cn ph hp vi thc t hot ng kinh doanh BH trong iu kin mi. iu chnh hot ng ca th trng DVBH Vit Nam, ngy 9 thng 7 nm 1999, Chnh ph ban hnh Quyt nh s 23/1999/Q-BTCCBCP cho php thnh lp Hip hi bo him Vit Nam. V n ngy 22 thng 12 nm 2000, Ch tch nc cng b Lut kinh doanh bo him c Quc hi nc Cng ho XHCN Vit Nam thng qua ngy 09 thng 12 nm 2000, Lut ny ra i to hnh lang php l v iu kin thun li cho cc hot ng kinh doanh BH.

Tip theo l vic ban hnh cc Ngh nh s 42/2001/N-CP ngy 01/08/2001 quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca "Lut kinh doanh bo him"; Ngh nh s 43/2001/N-CP ca Chnh ph ngy 01/08/2001 qui nh ch ti chnh i vi DNBH v DN mi gii BH. Sau l cc Thng t s 98/2004/TT-BTC v 99/2004/TT-BTC ca B ti chnh ngy 19/10/2004 hng dn thi hnh Ngh nh s 42/2001/N-CP, 43/2001/N-CP. Trong nm 2003, Th tng Chnh ph ph duyt Chin lc pht trin th trng DVBH Vit Nam t nm 2003 n nm 2010, y l s kin c ngha quan trng i vi s pht trin ca ngnh BH Vit Nam trong tng lai. Sau hn 20 nm thc hin chnh sch i mi t nc v 10 nm m ca th trng DVBH, cng vi s pht trin ca nn kinh t, ngnh BH Vit Nam t c nhng thnh tu nht nh c v cht v lng. Th trng DVBH c bc chuyn bin c bn t ch: ch c 1 cng ty BH Nh nc c quyn (Bo Vit) nm 1965 v 1 cng ty mi gii BH Inchinbrok nm 1993 pht trin thnh mt th trng DVBH a thnh phn vi nhiu loi hnh BH a dng, phong ph. n cui nm 2006 th trng DVBH Vit Nam c 37 cng ty BH thuc nhiu khi DN khc nhau gm: cng ty Nh nc, cng ty c phn, lin doanh v cng ty 100% vn nc ngoi, hot ng trong 4 lnh vc chnh l: BHNT, BHPNT, ti BH v mi gii BH, va hp tc va cnh tranh gay gt vi nhau pht trin. S lng cc DNBH ti Vit Nam v qu trnh hnh thnh cc doanh nghip BH c th hin Biu 2.1 v 2.2 di y: Biu 2.1: S lng cc DNBH theo hnh thc s hu v lnh vc hot ng (tnh n 31/3/2007) 100% Loi hnh doanh nghip Nh nc C phn Lin doanh vn nc ngoi Bo him phi nhn th Bo him nhn th Ti bo him 1 11 1 1 4 5 6 21 7 1 Tng cng

Mi gii bo him Tng cng Ngun: [48]. 1

3 18 4

5 15

8 37

Biu 2.2: Danh sch cc DNBH trn th trng Vit Nam (tnh n 31/12/2006) TT Tn doanh nghip Cng ty bo him phi nhn th: 21 cng ty Bo Vit Vit Nam Tng Cng ty c phn Bo Minh Cty c phn BH Nh Rng (Bo Long) Cty c phn BH Petrolimex (PJICO) Cty lin doanh BH quc t Vit Nam (VIA) Cty c phn BH Du kh (PVIC) Cng ty TNHH BH phi nhn th (ACE) Cty lin doanh BH lin hip (UIC) Cty C phn BH Bu in (PTI) Cty TNHH BH QBE (Vit Nam) Cty BH tng hp Groupama Vit Nam Groupama) Cty TNHH BH Chu - Ngn hng Cng thng (IAI) (Bo Ngn) Cty lin doanh TNHH BH Samsung Vina (SVI) Cty c phn BH Vin ng( VASS) 1964 1994 1995 1995 1996 1996 2006 1997 1998 1999 C phn C phn C phn C phn Lin doanh C phn 100% vn nc ngoi Lin doanh C phn 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi Lin doanh 900t 1.100 t 160 t 140 t 6,2 triu USD 150 t 20 triu USD 6 triu USD 105 t 5 triu USD 6,2 triu USD 6 triu USD Nm thnh lp Hnh thc s hu Vn iu l

I 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

2001

12

2002

13 14

2002 2003

Lin doanh C phn

5 triu USD 200 t

TT 15 16

Tn doanh nghip Cty c phn BH AAA Cty TNHH BH phi nhn th AIG (Vit Nam) Cngty TNHH BH Liberty Mutual Cng ty c phn Bo him Ngn hng

Nm thnh lp 2005 2005

Hnh thc s hu C phn 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi

Vn iu l 80 t 10 triu USD (10 triu USD)80 t

17

2006

18

nng nghip v Pht trin nng thn Viiet Nam (agrinco)(Bo Nng)

2006

C phn

160 t

19 20

Cng ty c phn BH Bo Tn Cng ty BH Ngn hng u t v pht trin Vit Nam (BIC) Cng ty c phn bo him Ton cu (GIC)

2006 2005

C phn Nh nc

80 t 100 t

21

2006

C phn

80 t

II Cng ty bo him nhn th: 7 cng ty 22 Bo Vit nhn th 23 Cty TNHH BH nhn th Prudential Vit Nam Cty TNHH BH Manulife (Vit Nam) Cty TNHH BH quc t M Vit Nam (AIA) Cty TNHH BH nhn th ACE Cty TNHH BH nhn th Previor Vit Nam Cng ty TNHH bo him nhn th Dai - ichi Vit Nam(*) 1996 1999 C phn 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi 1500 t ng 75 triu USD

24

1999

25 triu USD

25

2000

25 triu USD

26

2005

20 triu USD

27

2005

10 triu USD

28

2007(**)

25 triu USD

III Cng ty ti bo him: 1 cng ty

TT

Tn doanh nghip Tng cng ty c phn ti bo him quc gia Vit Nam (VINARE) Cng ty mi gii bo him: 8 cng ty Cng ty c phn mi gii bo him Vit Quc Cng ty c phn mi gii bo him ng Cng ty c phn mi gii bo him i Vit Cng ty c phn mi gii bo him Thi Bnh Dng Cng ty c phn mi gii bo him Cimeco Cng ty TNHH Aon Vit Nam Cng ty TNHH mi gii bo him Gras Savoy Willis Vit Nam Cng ty TNHH mi gii bo him Marsh Vit Nam

Nm thnh lp 1994

Hnh thc s hu C phn

Vn iu l

29 iV 30

500 t ng

2001

C phn

6 t ng

31

2003

C phn

6 t ng

32

2003

C phn

6 t ng

33

2005

C phn

6 t ng

34

2006

C phn 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi 100% vn nc ngoi

4 t ng 300.000 USD 300.000 USD 300.000 USD

35

1993

36

2003

37

2004

Ghi ch: * Trc y l Cng ty TNHH bo him nhn th Bo Minh CMG * Cng ty TNHH bo him nhn th Dai-ichi Vit Nam b sung 12,8 triu tng ng 202 t VN vo ngy 31/01/2007 Ngun: [31]. C th ni, th trng DVBH Vit Nam hin nay tuy con non tr song l mt trong nhng th trng nng ng v n nh trong khu vc v trn th gii, vi tc tng trng cao: 20%/nm m bo c bn nhu cu bo v ri ro, tm l chn cho nn kinh t - x hi v rt hp dn vi cc nh ti chnh nc ngoi ang c hot ng trong lnh vc BH ti Vit Nam. Tng doanh thu ph BH nm 2006 t 17.860 t VN, trong

BHPNT t 6.360 t VN (tng 17%), BHNT t 8.500 t VN ( tng 4%), thu nhp u t t 3.000 t VN (tng 19%); hot ng bi thng v tr tin BH c t 7.500 t ng. Trong hn 10 nm qua, ng gp ca doanh thu ph BH vo GDP c s tng trng ng k; t trng doanh thu ph BH trong GDP ton th trng tng t 0,37% nm 1993 ln 2,13% vo cui nm 2006. Mc tiu n nm 2010 t trng doanh thu ph BH ton th trng trn GDP s t 4,2%. Theo thng k ca B ti chnh, hin nay th trng DVBH Vit Nam nhn chung vn do cc DNBH trong nc nm gi. Tuy nhin vi chnh sch m ca khc nhau i vi tng loi hnh BH nn th trng DVBH Vit Nam c phn chia kh chnh lch. Trong lnh vc BHPNT, do Vit Nam cha m ca nn sn chi chnh vn thuc v cc DN trong nc vi 94,86% th phn. Trong khi lnh vc BHNT cc DNBH nc ngoi pht trin mnh m v chim n 63,48% th phn. C th thy r kt qu hot ng ca th trng DVBH Vit Nam trong 10 nm qua qua s liu trn Bng 2.3 v 2.4 sau: Biu 2.3: Tng hp doanh thu ph bo him ton th trng giai on 1993 - 2006 Ch tiu I. BH Phi nhn th 1. Tng DT ph BH 2. Tc tng trng II. BH nhn th 1. Tng DT ph BH 2. Tc tng T % 485 1.285 2.778 4.368 6.575 7.711 8.130 165 161 57 50 22.1 4 8.500 4.42 T 700 1.606 1.766 2.158 2.624 3.875 4.768 5.486 6.360 V 1993 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

10

22

20

48

23

15

16

trng III. Ton th trng 1. Tng DT ph BH 2. Tc tng trng 4. Ngun vn u t T 700 2.091 3.051 4.936 6.992 10.39 12.47 13.61 0 45,7 9 22,4 6 8,6 14.860

72

46

62

40,3

20,21

T 100 2.998 4.364 6.721

11.22 14.60 23.00 26.27 4 2 2 6

35.000

Ngun: [48]; [47]. Biu 2.4: Th phn ca DNBHPNT v BHNT theo khi doanh nghip nm 2006

n v tnh: % Th phn Loi hnh doanh nghip Doanh nghip trong nc Bo him phi nhn th Bo him nhn th Ngun: [48]. Bn cnh s tng trng v doanh thu ph BH th cht lng v hiu qu hot ng kinh doanh BH cng c ci thin r rt th hin ch s lng sn phm BH tng ln nhanh chng. Trc nm 1993, th trng BH ch c trn 20 sn phm ch yu tp trung vo lnh vc BHPNT truyn thng th n nm 2007 c trn 800 loi sn phm BH khc nhau, trong c khong trn 700 sn phm BHPNT, hn 100 sn phm BHNT, c bn p ng c nhu cu ca nn kinh t - x hi v to ra s la chn a dng cho khch hng. Cc knh phn phi sn phm BH pht trin ngy cng su rng (8 doanh nghip mi gii BH, 100.000 i l BHNT, 50.000 i l BHPNT) nhm tuyn truyn gii thiu DNBH v a sn phm BH n tn tay ngi tiu dng [21, tr.3]. 94,88 36,55 Doanh nghip c vn u nc ngoi 5,14 63,48

Nng lc ti chnh ca cc DNBH c nng ln r rt: 90% DNBH c vn ch s hu cao gp nhiu ln vn php nh. Nm 2006 hu ht cc DN u tng vn ch s hu, a tng vn ch s hu ca ngnh BH ln ti 10.000 t VN. Cc qu d phng nghip v, tng ti sn v u t vo nn kinh t tng nhanh, lun m bo kh nng thanh ton ca cc DNBH. Tc tng trng ngun vn huy ng u t tr li nn kinh t tng nhanh qua tng nm: nu nh nm 1996 gi tr u t ch l 156 t VN, th n nm 2004 t 32.002 t VN, nm 2005 t 26.276 t VN - tng 160 ln. n cui nm 2006 t ti 35.000 t VN chim 4,07% GDP, nu so vi nm 2001 con s ny ch l 1,06%GDP. ng gp cho ngn sch nh nc trn 1.000 t VN ( bao gm: thu VAT, thu thu nhp c nhn ca cn b v i l BH). C cu u t trong nhng nm gn y cng c s chuyn dch dn t u t ngn hn sang u t di hn di cc hnh thc: mua tri phiu Chnh Ph, u t trc tip vo c s h tng.., tuy nhin t trng u t vo tin gi ngn hng v cc t chc tn dng vn cao. Tng s tin bi thng m cc DNBH chi cho cc t chc kinh t v dn c t nm 2000 - 2005 t trn 12.300 t VN. Trc hng lot cc v tn tht ln cng c cc Cng ty BH bi thng nh: chi ph bi thng v pht ging khoan du "Lan Ty" nm 1993 l 58,2 triu USD, bi thng v chy ch ng Xun nm 1995 l 8,2 triu USD... Trong 6 thng u nm 2005, cc DNBHPNT gii quyt bi thng hng trm ngn v, vi tng s tin bi thng c t trn 900 t ng, trong ng ch c nhng v tn tht ln nh: v chm tu Zhe Hai c thit hi v hng ha khong 2,3 triu USD, v m tu Sea Bee c thit hi ti 2 triu USD, v m va gia tu Mimosa vi tu Trinity c thit hi trn 2 triu USD. Ring nm 2006 ngnh BH bi thng 2.500 t VN cho nhng thin tai, tai nn bt ng xy ra v ang th l h s gii quyt bi thng vi s tin trn 1.500 t VN. BHNT tr 3.226 t VN trong c 2.050 t VN tr cho quyn li BH, 1.176 t VN tr cho gi tr hon li. Cc c s kinh t b bo lt, ha hon, tai nn ng bin, ng b c bi thng kp thi v y nhanh chng khi phc sn xut kinh doanh.

Vi nhng g t c c th khng nh rng: cho n nay ngnh BH Vit Nam bc mt bc tin di, t c nhiu kt qu quan trng, khng nh c v th ca mnh l mt knh huy ng vn quan trng cho nn kinh t, gp phn m bo n nh ti chnh. Trong thi gian ti th trng BH Vit Nam chc chn s tip tc pht trin mnh v vng chc trong xu th pht trin chung ca nn kinh t t nc, thc s l tm l chn cho s pht trin ca x hi. 2.2. Thc trng nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam trong nhng nm gn y 2.2.1. Khi qut v tnh hnh cnh tranh trn th trng bo him phi nhn th Vit Nam trong thi gian qua Vic a dng ho th trng cng vi xu th hi nhp quc t, vic thc hin cc cam kt m ca th trng DVBH lm cho s lng cc DNBH tng ln nhanh chng ph v c ch c quyn, to nn c ch cnh tranh gay gt v t cc DNBH hot ng trn th trng DVBH Vit Nam ni chung v th trng BHPNT ni ring trc nhng thch thc khng nh. Cc DNBHPNT Vit Nam khng ch cnh tranh vi nhau m cn phi t khng nh v th ca mnh, nng cao nng lc cnh tranh i ph vi cc tp on BH ln nc ngoi s tham gia vo th trng DVBH Vit Nam trong thi gian ti theo cc Hip nh thng mi m Vit Nam tham gia v k kt. i cng vi s tng trng cao trong kinh doanh, mc li nhun hp dn l s cnh tranh sng cn gia cc DN. Trong thi gian va qua, mc d cc c quan qun l c nhiu bin php kim sot tnh hnh cnh tranh trn th trng nhng thc t vn tn ti nhiu hnh thc cnh tranh khng lnh mnh, c bit l trn th trng BHPNT. Ti cuc hp giao ban gia B ti chnh vi 37 DNBH ngy 24/4/2007 va qua, V Bo him nh gi: "Bn cnh s tng trng n nh trong nm 2006, th trng BHPNT nc ta vn cn nhiu vn ni cm nh cnh tranh h ph, tng chi ph khai thc, cha kim sot c trc li bo him, mt s vn v tha thun trong khai thc bo him tu bin, hng ha... cha c thc hin trit " [40, tr.13]. Nhng hnh thc cnh tranh khng lnh mnh gia cc DNBHPNT ang din ra ngy cng gay gia tng tp trung ch yu trn mt s mt sau:

* Cnh tranh v ph bo him: Trong vng 5 nm tr li y, tnh trng cnh tranh trn th trng BHPNT thng qua hnh thc gim t l ph BH din ra ht sc quyt lit. T l ph BH lin tc gim hu ht cc nghip v nh: BH hng ha vn chuyn, BH thn tu, BH k thut..., tr nghip v BH hng khng v t l ph BH ca nghip v ny do th trng th gii quyt nh. Theo s liu thng k ca Tng cng ty C phn ti bo him Quc gia Vit Nam, t l ph BH ca nghip v hng ho xut nhp khu b gim nhiu nht (30%), c bit c nhng mt hng nh st thp nhp khu, t l ph BH gim ch cn 50% - 60% ph p dng ca mt nm trc . Nm 2003 t l ph BH mt hng ny trung bnh khong 0,14% tng gi tr l hng, nhng n nm 2004 mt DN "liu mnh" a ra mc ph 0,08%. V ngay sau , mt s DN khc h ph xung 0,06%. Ph BH phn bn ri t do t 0,6% xung 0,3 - 0,35%. Tip n l ph BH ho hon v ri ro c bit gim trung bnh gn 30% so vi nm 2005. Nghip v BH thn tu cng gim ph ng k. ng sau vic h ph thp, cc DNBH s dng nhng chiu thc gy bt li cho ngi tham gia BH. Chng hn: mt Cng ty cn BH nhiu loi nh: BH hng ho xut nhp khu, chy n, tai nn xe c, ri ro..., nu ph BH hng ho xut nhp khu gim xung th ph BH ca nhiu loi khc tng ln. Ngoi ra, ph BH thp thng i km vi dch v km cht lng, c th nh tn tht khng c bi thng kp thi, tho ng. i ph vi tnh trng h ph, Hip hi bo him Vit Nam ch tr t chc cho cc DNBHPNT k tho thun v ph BH mt s nghip v. Tuy nhin v cnh tranh, cc DNBH vn tip tc h ph thp hn mc ph ti thiu cam kt. Hin nay cc cng ty BH trong nc ch c khon 20% tng gi tr hng xut v 30% tng gi tr hng nhp. So vi tim nng tng kim ngch xut nhp khu v lu lng hng ho vn chuyn trong nc th s ph BH ny cn qu thp (c n gn 90% kim ngch hng xut khu v 70% kim ngch hng nhp khu vn cha c cc nh BH trong nc khai thc). Th nhng, thay v qung b tip th cc cng ty xut nhp khu mua BH trong nc, cc DNBHPNT ch lo h t l ph v ginh khch hng ca nhau. C th ni vic gim ph cc nghip v ginh dch v nh hin nay ang l nguy c rt ln e do ti s pht trin an ton ca cc DNBHPNT ni ring v c th

trng BH ni chung bi v: cc DNBHPNT h ph thng khng da trn c s s liu thng k v tnh hnh tn tht ca nghip v v k thut tnh ph m ch yu v mc ch li ko khch hng. Song song vi iu , cc DN khng tin hnh kho st ri ro k lng, khng ch trng cng tc hn ch tn tht. T l ph BH gim nhng tnh hnh tn tht ang ngy cng xu i, t l bi thng tng, chi ph khai thc tng lm cho li nhun t hot ng kinh doanh BH ngy cng thp. C DN doanh thu c 1.000 t VND/nm nhng li ch cn 1 t VN. L gi v tnh trng h ph, Tng gim c Bo Vit Vit Nam pht biu: Khi mt cng ty mi gia nhp vo th trng hoc mun ginh khch hng t cc cng ty khc tng th phn th phng php cnh tranh ph bin nht l h t l ph v tng chi ph hoa hng trong khai thc. Tuy nhin vic lm ny s gy kh khn trong vic thu xp ti bo him ra nc ngoi v c th dn ti ri ro l doanh nghip khng thu xp ti bo him c v phi gnh chu ton b tn tht nu xy ra, c trng hp s vt qu kh nng thanh ton ca doanh nghip [40, tr.13]. * Cnh tranh v chi tr hoa hng Hoa hng l khon chi ph m cc cng ty tr cho i l b p cc chi ph tm kim, khai thc dch v. T l hoa hng chi tr cho i l khai thc dch v BH c qui nh ti Thng t s 99/2004/TT-BTC ngy 19/10/2004 ca B Ti chnh. DNBH khng c php chi tr hoa hng trc tip cho khch hng tham gia BH, tuy nhin trn thc t hu nh khng c DNBH Vit Nam no thc hin nghim tc qui nh ny. thu ht khch hng, cc DNBHPNT chi tr hoa hng trc tip cho khch hng di cc hnh thc khc nhau v vi t l cao hn nhiu so vi mc B Ti chnh qui nh. V hp l ho khon chi ny, nhiu DN bin tng hoa hng thnh nhiu dng khc nhau. V mt hnh thc, cc DN k hp ng vi cc i l thc cht khng tham gia khai thc dch v lm trung gian nhn hoa hng cho ph hp vi qui nh; v mt ni dung, phn t l hoa hng cao hn so vi mc qui nh c cc DNBH ly t khon chi khc (chi giao dch, tip khch..,) b p, iu ny lm tng t l chi ph hot ng kinh doanh BH, gim sc cnh tranh ca DN, to thi quen xu i vi th trng v ngi tham gia BH.

Mi y, nhm ngn chn tnh trng v chi tr hoa hng sai i tng, B ti chnh quyt nh nng t l hoa hng BH hng ho gp 3 ln, t 2% ln 6%. Tuy nhin, hoa hng BH vn cn kh thp, cha sc to ra nhng i l BH chuyn nghip thc s. * Cnh tranh v sn phm bo him Do khng cn tnh trng c quyn nn cc DNBH ch trng hn n vic nng cao cht lng sn phm, b sung thm quyn li cho cc khch hng tham gia BH, nghin cu pht trin thm nhiu sn phm mi, trch nhim v ngha v ca ngi tham gia BH cng c phn nh r rng. S thay i trn mang li nhiu li ch cho khch hng. C th ni cnh tranh bng sn phm BH l biu hin lnh mnh ca th trng. Tuy nhin, trn thc t hin nay cc DNBH cung cp nhiu sn phm khng ng vi phm vi nghip v BH; c iu kin ch p dng cho mt loi nghip v nht nh th cc DN p dng cho nhiu nghip v khc hoc c nhng sa i, b sung khng cn thit. V d: Kt hp c BH thn v Conteiner ca ngi chuyn ch vi hng ha ca ch hng. Trong bi cnh th trng ang pht trin, trnh hiu bit v nhn thc ca khch hng v BH cn hn ch nhng iu kin tip cn thng tin v la chn sn phm ca cc DNBH i vi khch hng v cng phong ph, nu cc DNBH tip tc cho bn cc sn phm tu tin, khng ng vi bn cht ca tng loi nghip v BH s li hu qu xu cho th trng. * Cnh tranh trong khu gii quyt bi thng Gii quyt bi thng l qu trnh DNBH thc hin cam kt ca mnh i vi khch hng khi xy ra s kin BH. Thng qua cht lng cng tc bi thng, DNBHPNT khng nh v th v uy tn ca mnh, tng cng v tht cht mi quan h vi khch hng. Tuy nhin, nhiu khch hng li dng tnh trng cnh tranh gay gt trn th trng BH gy sc p, i hi DNBH gii quyt bi thng hn mc tn tht thc t hoc tm cch c bi thng ngay c khi tn tht khng thuc phm vi BH. Trong trng hp ny cnh tranh v gi khch, cc DNBH thng s dng n gii

php bi thng thng mi - tc l DNBH vn gii quyt bi thng khi h s khiu ni ca khch hng cn cha y hoc c tn tht trong thc t nhng khng thuc phm vi BH. Vic p ng i hi ngy cng cao ca khch hng trong khiu ni i bi thng cng chnh l mt hnh thc tip tay cho vic trc li BH. y l mt vic lm tiu cc, nh hng trc tip ti hiu qu kinh doanh nhng thc t trn th trng vn tn ti tng i ph bin hin tng ny, c bit i vi cc DNBHPNT nh. Bn cnh nhng chiu thc cnh tranh ni trn th hin nay cc DNBHPNT cn cnh tranh vi nhau thng qua s can thip hnh chnh. Cc DNBH trong ngnh thng c ngnh to iu kin v li th cung cp dch v BH cho cc DN khc trc thuc ngnh hoc qua mi quan h to iu kin qua li; mt s DNBH c li th cnh tranh trong kinh doanh BH thng qua sc p hnh chnh xung cc n v trc thuc. iu ny hn ch kh nng tip cn khch hng ca cc DNBH khc, ng thi cc DNBH c h tr s s dng li th ca mnh hot ng m khng quan tm n vic ct gim chi ph, nng cao cht lng phc v, tng cng nng lc cnh tranh, m rng phm vi hot ng phc v li ch chung ca nn kinh t. Nhn vo thc t nhng g ang din ra trn th trng BHPNT, c th thy cn c khng t nhng ng thi trong hot ng kinh doanh khng lnh mnh v i tri vi tho thun c cc bn cng cam kt. Tnh trng ny l do rt nhiu nguyn nhn nh: H thng php l v kinh doanh BH cn thiu v cha ng b; cc bin php ch ti cn cha mnh nn dn ti hin tng cc DNBHPNT vn vi phm cc tho thun v hp tc v vn c hin tng cnh tranh thiu lnh mnh; Ch bo co thng k nh k cha c cc DN thc hin trit ; Qun l Nh nc v kinh doanh BH cha theo kp s pht trin ca th trng, phng thc kim tra, gim st cn nng v hnh chnh, Tuy nhin tt c nhng n lc nhm b sung v hon thin mi trng php l trong hot ng kinh doanh BH, tt c nhng c gng ca Hip hi bo him Vit Nam u s khng mang li hiu qu thc s nu mi DNBH khng thc hin nghim nhng qui nh ca php lut v nhng tho thun m cc DN cng nhau thng nht. Nu c ko di thc trng cnh tranh nh hin nay, cc DNBH cng s kit sc v tt yu ny sinh cc hnh vi tiu cc.

2.2.2. Thc trng nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam hin nay Nng lc cnh tranh ca cc DNBH c cu thnh bi cc yu t : Thng hiu DN (th hin qua doanh thu, th phn, tc tng trng), nng lc ti chnh, ngun lc con ngi v kinh nghim hot ng khai thc sn phm v u t. Thng qua vic nh gi cc yu t ny c th thy r nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT Vit Nam trong thi gian va qua. C th nh sau: 2.2.2.1. Doanh thu, th phn, tc tng trng Sau hn 10 nm hot ng, cng vi s pht trin ca nn kinh t th trng, c bit l qu trnh hi nhp ngy cng su v rng ca nn kinh t Vit Nam vo tng nhanh, n cui nm 2006 th trng BHPNT Vit Nam c 21 cng ty tham gia kinh doanh bao gm: 1 doanh nghip Nh nc, 11 cng ty c phn, 4 cng ty lin doanh, 5 cng ty 100% vn nc ngoi. Cc DNBHPNT ca Vit Nam tng i nhanh nhy trong vic nm bt nhu cu a dng ca th trng, hng lot cc sn phm BHPNT mi c ra i, kt qu l doanh thu ph BHPNT ngy mt tng, ng gp ng k vo GDP. Nu nm 2003 doanh thu BH gc ton th trng l 3.875 t VN, nm 2005 l 5.486 th n nm 2006 t ti 6.360 t VN tng 16% so vi nm 2005 (cha tnh n doanh thu ca Cng ty bo him Ton Cu: 46 t v AIG). Trong dn u l Bo Vit Vit Nam vi 2.217 t VN, tip n l Bo Minh 1.386 t VN, PVI l 1.163 t VN... Ring trong 3 thng u nm 2007 t ti 1.794 t VN, tng 20,25% so vi cng k nm 2006. C th thy r doanh thu v tc tng trng ca th trng BHPNT Vit Nam qua Bng 2.5 sau y: Biu 2.5: Doanh thu v tc tng trng ca DNBPNT Vit Nam giai on 2003-2006 Doanh nghip I. Doanh thu (t ng) Bo Vit Bo Minh PJICO 2003 3.875 1.618 873 334 2004 4.768 1.929 1.058 600 2005 5.486 2.119 1.178 710 2006 6.360 2.217 1.386 670 Qy I 2007 1.794 444 357 165

PVI PTI Bo Long Cc DN cn li II. Tc tng trng (%) Bo Vit Bo Minh PJICO PVI PTI Bo Long Cc DN cn li

538 156 57 299 48 -

552 208 93 328 23 19 21 79,6 0,26 33 63 0,96

710 265 113 391 15 0,98 11 18 28,6 27 21 19

1.163 281 111 532 16 4,63 17,64 -5,69 63,79 5,91 -1,65 36,06

543 58 27 200 20,25* -

Ghi ch: Tc tng trng 3 thng u nm 2007 tng 20,25 so vi cng k nm 2006 Ngun: [48]; [13, tr.72-73]; [14, tr.32-33]. Thng hiu ca cc DNBHPNT ngy cng c ch trng hn, iu c th hin thng qua cuc bnh chn cc thng hiu mnh do Thi bo Kinh t Vit Nam t chc, trong PJICO hai nm lin (2004, 2005) l DN c bnh chn, v n nm 2006 PVI "ln ngi".. Ngoi ra, Vit Nam c 4 DNBHPNT l: Bo Vit, Bo Minh, PJICO v PVI c cp chng ch ISO 9000 - b tiu chun quc t v qun l cht lng nhm a ra cc chun mc cho h thng cht lng. Vic DNBHPNT Vit Nam c bnh chn thng hiu mnh v cp chng ch ISO 9000 th hin kh nng ca DN p ng c cc tiu chun quc t, ng thi nng cao v th ca DN trn th trng. Chnh thng hiu mnh gp phn mang li th phn ln cho cc DNBHPNT. C th thy r th phn ca cc DNBHPNT Vit Nam qua biu s liu 2.6 sau: Biu 2.6: Th phn ca cc DNBHPNT giai on 2003 - Qy 1/2007 TT Doanh nghip Th phn( %)

2003 1 2 3 4 5 6 7 Bo Vit Bo Minh PJICO PVI PTI Bo Long Cc DN cn li 41,75 22,53 8,62 13,88 4,03 1,47 7,72

2004 40,46 22,19 12,58 11,58 4,36 1,95 6,88

2005 38,63 21,75 13,37 12,48 4,66 1,92 7,19

2006 34,87 21,80 10,54 18,31 4,42 1,76 8,3

Qy I 2007 24,77 19,90 9,24 30,28 3,25 1,53 11,03

Ngun: [47]; [13, tr.73]; [14, tr.33]. T kt qu bng trn c th thy, doanh thu v th phn ca hai DN ln l Bo Vit v Bo Minh rt cao, chim ti 57% t trng ton th trng (nm 2006). Nhng ch trong 3 thng u nm 2007 PVI vt ln dn u ton th trng vi 30,28% th phn. iu cho thy thng hiu ca cc DN ny trn th trng BHPNT Vit Nam. Tuy nhin, vic thc hin cc cam kt m ca th trng DVBH lm thay i ng k b mt ca th trng BH Vit Nam. Cng vi s lng tng ln ca cc sn phm BH, s xut hin ca nhng gng mt mi trn th trng DVBH k t nm 1994 lm thay i th phn trn th trng ny. Nm 1995, th phn ca Bo Vit l 82%, Bo Minh l 16%, 2% cn li l ca cc DNBH khc, n nay th phn ca hai DN ny gim i ng k, cng l quy lut tt yu. Ngoi ra cc DNBH c phn ln nh PJICO, PTI ...cng ang dn khng nh c v th ca mnh trn th trng. C th ni, hin nay doanh thu ca cc DNBHPNT Vit Nam chim th phn a s (khong 90% doanh s ca ton th trng). S d cc DNBHPNT Vit Nam trong nhng nm gn y t c mc ph BH cao nh vycl do nhiu nguyn nhn trong c hai nguyn nhn c bn l: do s lng cc DNBHPNT nc ngoi trn th trng Vit Nam cn t (ch c 5 DN 100% vn nc ngoi) v do hin nay cc DNBHPNT nc ngoi b hn ch phm vi kinh doanh trong vic cung cp cc sn phm dch v BH, h ch c khai thc mt s sn phm BH nht nh. Tt c nhng iu ny trong thi gian ti s khng cn na v Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc ca WTO, cc DN Vit

Nam trong thi gian ti s ng trc p lc cnh tranh rt ln bi v khi Chnh ph Vit Nam phi tun theo nhng l trnh m ca nh cam kt. i vi nhiu lnh vc BH nh: BH trch nhim, BH cho nhng cng trnh trng im, BH cho lnh vc c vn u t t ngn sch nh nc v mt s loi hnh BH k thut trong nhng nm va qua khng cho php cc DNBHPNT nc ngoi khai thc th chc chn rng n ngy 01/10/2007 khi hip nh song phng BTA gia Vit Nam v Hoa K c 6 nm, ng ngha vi vic th trng BH nc ta phi m toang cnh ca cho cc cng ty BH Hoa K v DNBH cc nc khc cnh tranh sng phng vi cc DNBHPNT ca nc ta. V vy cc DNBHPNT Vit Nam cn phi nhn li mnh cng nh phi chp nhn cuc chi vi cc DNBH nc ngoi trc thm hi nhp. ng thi cc c quan chc nng v cc DNBHPNT Vit Nam cng cn phi ch ng nh gi li nhng vn cn tn ti. i vi c quan qun l Nh nc cn phi hon thin khung php l ca hot ng kinh doanh BH cho ph hp vi c th v bn cht ca lnh vc dch v c bit ny nhm nng cao hiu qu cng tc qun l v gim st DNBH. 2.2.2.2. Nng lc ti chnh Nng lc ti chnh ca DNBH c xem xt ch yt qua cc ch tiu nh: kh nng v vn, trch lp cc qy d phng v hot ng ti BH. C th nh sau: * Kh nng v vn ca cc DNBH: Hin nay, quy m vn ca cc DNBHPNT Vit Nam cn hn ch, tng quan v vn v th phn gia cc DNBHPNT c vn nc ngoi v cc DNBHPNT ca Vit Nam c s chnh lch tng i ng k. Theo quy nh ca "Lut kinh doanh bo him", yu cu v vn php nh i vi cc DNBH nh sau: TT 1 2 3 Loi hnh doanh nghip DNBHPNT DNBHNT Doanh nghip mi gii bo him Mc vn php nh 140 t VN hoc 10 triu USD 70 t VN hoc 5 triu USD 4 t VN hoc 300.000 USD

Trc nm 2002, mt s DNBHPNT hot ng trn th trng c mc vn iu l di 70 t VN ng (Bo Long: 24 t, PJICO: 55 t, PTI: 64 t). Sau khi Lut kinh doanh bo him c hiu lc v cc vn bn hng dn thi hnh lut c ban hnh, p ng yu cu v vn php nh, ng thi tng kh nng v ti chnh, cc DN ch trng ti vic tng vn iu l di nhiu hnh thc nh pht hnh c phiu... Di y cho bit tim lc v vn ca cc DNBHPNT Vit Nam. Biu 2.7: Thc trng v vn ca cc DNBHPNT trn th trng bo him Vit Nam n v: t VN TT 1 2 3 4 5 6 Doanh nghip Bo Vit Vit Nam Bo Minh PJICO PVI PTI Bo Long Vn iu l 2001 586 55 64 24 2002 586 70 70 50 2003 70 70 50 2004 900 1.100 70 100 70 70 2005 900 1.100 70 100 70 70 2006 900 1.100 140 150 105 160

Ngun: [48]; [31, tr.33]. Nh vy, cc DNBHPNT p ng c yu cu ca Ngh nh 43/2001/NCP quy nh cc DNBH c s vn thp hn mc vn php nh trong thi hn 03 nm k t ngy Ngh nh ny c hiu lc (ngy 15/08/2001) phi b sung vn iu l khng thp hn vn php nh. Vi s vn nh trn, th ngoi cc DNBH l Bo Vit, Bo Minh v PVI th cc DNBHPNT cn li mi ch p ng c yu cu v vn php nh. M lng vn cho cc DN hot ng kinh doanh c hiu qu nhm tng kh nng cnh tranh v nng lc ti chnh th cn phi ln hn rt nhiu. So vi cc DN Nh nc v cc DN c vn u t nc ngoi th kh nng v vn ca cc DNBH c phn cn rt khim tn. Chnh iu ny khin cho khch hng cha thc s yn tm khi tham gia bo him. S d c tnh trng trn l do nhng nguyn nhn sau: - Mt l, do mc vn php nh trc y quy nh nh (20 t VN hoc 2 triu USD i vi DNBH Vit Nam v Cng ty lin doanh - iu 22 Ngh nh 100/CP ngy

18/12/1993) . iu ny hn ch qui m v vn ca cc DNBH, khin cc DN ny kh c th theo kp yu cu v vn khi Lut kinh doanh bo him c ban hnh c hiu lc. - Hai l, cc DNBH cha ch trng ti vic tng vn m ch mi ch trng ti vic khai thc, m rng th phn. Cho ti hin nay, vic tng vn iu l ca cc DNBH thc hin phn no cn mang tnh i ph, ch cn huy ng vn theo yu cu ca "Lut kinh doanh bo him". Ngoi ra cc DNBH c phn cn phi chu sc p duy tr v tng trng n nh li tc c phn ca cc c ng, y l kh khn i vi cc DNBHPNT c phn khi mun tng vn ch s hu tng nng lc ti chnh ca DN mnh. c bit l i vi cc DNBHPNT c phn, s vn nh hn ch kh nng nhn BH v t l ph gi li cn thp. DNBH cn phi ph thuc nhiu vo ti BH khi khai thc dch v. iu ny lm gim kh nng cnh tranh ca cc DN. * Tnh hnh trch lp cc qu d phng nghip v nc ta t nm 1994, theo Thng t 45/TC/CTC ngy 30/05/1994 ca B ti chnh quy nh cc DNBHPNT u phi trch lp cc qu d phng nghip v nh : d phng ph, d phng bi thng, d phng dao ng ln. Sau khi "Lut kinh doanh bo him" c hiu lc, Thng t s 99/2004/TT-BTC ngy 19/10/2004 ca B ti chnh quy nh cc qu d phng nghip v BHPNT (bao gm: d phng ph cha c hng; d phng bi thng cho khiu ni cha gii quyt; d phng bi thng cho cc dao ng ln v tn tht) v phng php trch lp cc loi d phng ny. Tun th quy nh ca php lut v m bo kh nng ti chnh phc v cho vic thanh ton bi thng v tr tin BH, cc DNBHPNT thc hin vic trch lp qu d phng nghip v cho cc nm ti chnh. Nhng do d phng nghip v c ngun gc t ph BH gi li ca cc DN nn thng thng, lng trch lp d phng nghip v hng nm bin ng t l thun vi s tng trng v doanh thu ph BH thun ca DNBH. Trong thc t vic trch lp qu d phng nghip v ti cc DNBHPNT bc l nhng hn ch sau: - Th nht, quy nh ca Thng t 99/2004/TT-BTC cho cc DNBH c la chn phng php trch lp d phng khc nhau v cc phng php ny c th thay i

gia cc nm, iu ny dn ti vic thc hin trch lp khng thng nht gia cc DNBH, gy kh khn cho c quan qun l. Ngoi ra, do qy d phng nghip v c tnh vo chi ph kinh doanh ca DN nn cc DN thng s dng cc phng php trch lp nh mt cng c hu hiu iu chnh kt qu kinh doanh hng nm. - Th hai, vic trch lp d phng ph theo phng php h s c chnh xc th i hi cng tc thng k v h thng phn mm qun l hp ng BH, h s bi thng ca cc DN phi tin ch v ph hp. y l mt kh khn i vi cc DNBHPNT Vit Nam, c bit khi cc DN c phn do cc DN ny hu nh u c thi gian hot ng cha nhiu, doanh thu hn ch nn vic u t cho cc phn mm qun l cn thiu ng b. Cng theo quy nh ti Thng t 99/2004/TT-BTC th t nm 2006, phng php trch lp theo t l % s khng c s dng. Quy nh ny i hi cc DN phi xy dng v hon thin ngay h thng thng k v h thng cng ngh thng tin phc v cho cng tc ny. - Phng php trch lp d phng theo h s pht sinh bi thng i hi tnh n nh tng i cao v tn tht pht sinh ca cc DN qua tng nm. Tuy nhin, thc t th trng DVBH nc ta cn pht trin trnh thp, cc sn phm BH cha phong ph, s v tn tht mang tnh thm ho cha nhiu, c bit l i vi cc DNBHPNT mi thnh lp. Do , nu ch da vo s liu thng k tn tht ca cc nm trc trch lp d phng bi thng s dn n trch lp cha , khng m bo chi tr bi thng. Bn cnh , h thng thng tin v phn mm phc v cng tc thng k v qun l d liu v tn tht, bi thng ti mt s DNBH nh hin nay vn cha n nh nn vic cc DN ny p dng phng php ny s gp kh khn. * Hot ng ti bo him Nng lc ti chnh ca cc DNBHPNT cn c biu hin thng qua hot ng ti BH. Vic tng t l ph BH gi li khng nhng lm tng vn c th u t ca DN m cn cho php DN c ch ng hn khi khai thc cc dch v BH. Thng qua hot ng kinh doanh nhng ti BH, cc DNBHPNT gp phn lm tng t l ph BH gi li trong nc, tng tng ngun vn u t tr li nn kinh t, nng cao nng lc ti chnh cng nh nng lc cnh tranh. S liu biu 2.8 di y cho thy tnh hnh ti BH ca cc DNBHPNT.

Bng 2.8: Hot ng ti bo him ca cc DNBHPNT giai on 2003 - 2006 n v: t VN Ch tiu 1. Ph BH gc 2. Ph nhng TBH 3. T l ph nhng TBH/ Ph BH gc 4. Ph nhn ti BH 5. Ph BH gi li + Ph nhn TBH 6. T l ph BH gi li + Ph nhn TBH/Ph BH gc Ngun: [48]; [13, tr.72-73]. Qua bng s liu cho thy nng lc ca cc DNBHPNT thng qua hot ng ti cng c ci thin ng k. T l ph BH gi li ca cc DNBHPNT tng ln u n trong nhng nm gn y (chim 72,12% nm 2005; 69,57% nm 2006) cho thy nng lc ti chnh cng nh nng lc hot ng ca cc DNBHPNT ang dn pht trin. 2.2.2.3. Ngun lc con ngi Bn cnh yu t v vn, ngun nhn lc cng l mt nhn t quan trng chi phi nng lc cnh tranh ca cc DNBH trn th trng. Ngnh kinh doanh BH ni chung v BHPNT ni ring gp phn gii quyt cng n vic lm cho s lng lao ng ln. Tnh n nm 2006 ngnh BH thu ht hng trm ngn lao ng trong c 12.000 cn b cng nhn vin. Bn cnh ngnh BH cn to vic lm cho mt s lng kh ln cng tc vin BH v cc ngnh c lin quan nh gim nh tn tht, nh gi ti sn, nh gim nh sc kho. Thc t cho thy, cng vi s ra i v pht trin ca cc DNBHPNT, lc lng lao ng trong ngnh BH tng ln c v s lng v cht lng. V cht lng ngi lao ng tuy c s ci thin ng k song tnh chuyn nghip ca cc khai thc vin BH cha cao. Hu ht nhn vin BH cha c c s o to c bn, b phn qun l ca 2003 3.875 1.215 31,35% 38 2.638 68,08% 2004 4.768 1.609 33,75% 63 3.222 67,58% 2005 5.486 1.641 29,91% 98 3.992 72,12% 2006 6.360 2.491 39,16% 556 4.425 69,57%

cc DNBH cng cha c trang b y kin thc v qun l nn hiu qu lm vic cha cao. C th thy s pht trin ca ngnh BH trong iu kin hi nhp l tim nng gii quyt vn thiu vic lm cng nh cc vn x hi khc c lin quan song li t ra nhng thch thc ln cho cc DN trong vic tm kim ngun nhn lc c cht xm, c trnh cao. iu thm ch y cc DNBH n tnh trng cnh tranh thiu lnh mnh. Hin tng chy mu cht xm t cc cng ty BH Nh nc sang cc cng ty lin doanh, nc ngoi, c phn vn din ra, d khng gay gt bng cc hnh thc cnh tranh khc, song i khi vn y mt s DN vo tnh trng kh khn khi thiu i ng lao ng c trnh chuyn nghip. Bn cnh , yu cu nng cao nng lc v cp nht kin thc ca cc nhn vin BH cho ph hp vi iu kin mi cng l thch thc i vi cc DNBHPNT trong nc. Yu t con ngi l yu t quyt nh hiu qu hot ng ca mi DN v ton th trng. Do vy, vic o to nhn thc, nng lc v k nng ca cn b ang lm vic trong DNBH cn c quan tm thng xuyn, v l cng vic cn thit v tt yu. Tuy nhin hin nay, trong s cc DNBHPNT trong nc, ch c Bo Vit phn no c kh nng thc hin cc chng trnh o to v cp nht kin thc cho cc cn b ca mnh vi mt Trung tm o to nm trong Tng cng ty. i vi cc DNBHPNT khc, o to thng xuyn cn b dng nh l qu kh nng ngn sch do chi ph u t cho nhng hot ng ny l tng i ln. Chnh nhng hn ch v ngun nhn lc l mt trong nhng nguyn nhn quan trng hn ch nng lc kinh doanh ca cc DNBHPNT trong nc. 2.2.2.4. Thc trng v hot ng khai thc sn phm v u t. * Hot ng khai thc sn phm Mc d BH l mt ngnh kinh t c tc tng trng bnh qun cao, song t trng khai thc BH ni chung v BHPNT ni ring cn thp so vi tim nng. Biu 2.9 cho thy r iu . Bng 2.9: Khai thc sn phm bo him phi nhn th Loi sn phm bo him T trng khai thc so vi tim nng

Tai nn con ngi Tai nn hc sinh Tai nn hnh khch Bo him xe c gii + Trch nhim dn s + Vt cht thn xe Bo him xy dng lp t Bo him du kh Hng xut Hng nhp Ngun: [25].

12% s lao ng trong cc ngnh kinh t 45,86% tng s hc sinh 41,15% s lt hnh khch

75% s xe tham gia 40,4% xe t cc loi, 10,5% s xe my 7,17% vn u t t ngun vn trong nc v 90,91% vn uf t trc tip t nc ngoi 41,27% tng gi tr u t cho ngnh du kh 6,55% kim ngch xut khu 30,76% kim ngch nhp khu

S lng cc sn phm BH tng t 20 sn phm BH, ch yu tp trung vo cc nghip v BHPNT truyn thng ln n hn 700 sn phm. Do hn ch c tnh trng hot ng c quyn, cc DNBH ch trng n vic nng cao cht lng sn phm, b sung thm quyn li cho khch hng tham gia BH. Tuy nhin hot ng u t, nghin cu thit k sn phm mi cha c cc DNBH ch trng ng mc. Hin nay th trng BHPNT Vit Nam cung cp 12 nhm nghip v BH khc nhau bao gm: - BH sc kho v tai nn con ngi. - BH hng ha vn chuyn ( ng b, ng bin, ng sng, ng st v ng hng khng). - BH hng khng. - BH xe c gii. - BH chy n v mi ri ro ti sn. - BH gin on kinh doanh. - BH thn tu v trch nhim dn s ca ch tu. - BH trch nhim chung. - BH nng nghip. - BH tn dng v ri ro ti chnh.

- BH ti sn v thit hi (bao gm: BH xy dng lp t; BH my mc thit b; BH thit b in t; BH du kh; cc nghip v BH khc). - Cc nghip v BHPNT khc do Chnh ph quy nh Nhng trong hot ng kinh doanh BHPNT ch yu vn tp trung vo cc sn phm BH truyn thng nh: BH ti sn v thit hi, BH sc kho v tai nn con ngi, BH xe c gii ..., trong khi nhiu sn phm BH khc cha c khai thc nhiu nh: BH nng nghip, BH thit hi kinh doanh v ri ro ti chnh...

Biu 2.1: C cu doanh thu ph bo him

C cu doanh thu BHPNT theo nghip v nm 2006
C cu doanh thu ph bo him g gc
Ri ro ti Trch nhim Tu v trch nhim dn s Chy n: 9,50% Thit hi kinh doanh: 0,30% Nng nghip: 0,00% Sc khe v tai nn con ngi: Ti sn v thit hi: Xe c gii: 26,9% Hng ha vn chuyn: Hng khng: Hng ha vn Ti sn v thit hi: Sc khe v tai nn con ngi: Xe c gii:

C cu doanh thu ph bo him gi li

Chy n: 6,12% Tu v trch nhim dn s ch tu: 8,13% Trch nhim chung: 2,07% Ri ro ti chnh: Thit hi kinh doanh: 0,29%

Nng nghip:

Hng khng:

Ngun: [48]

Qua biu trn ta thy, nhn chung c cu doanh thu ph BH nm 2006 hu ht cc nghip v BH u tng nhng ch yu vn tp trung vo mt s cc nghip v BH truyn thng nh: BH xe c gii, BH ti sn v thit hi, BH sc kho v tai nn con ngi... Trong dn u l BH xe c gii chim 26,9% vi doanh thu t: 1.711,5 t ng, tng 6,9% so vi nm 2005; BH ti sn v thit hi chim 23,30% vi doanh thu 1.413 t ng, tng 35,2% so vi nm 2005; BH sc kho v tai nn con ngi chim 15,20% vi doanh thu t 958,5 t ng, tng 14,5% so vi nm 2005...Trong khi cc nghip v BH khc ch chim t l hu nh khng ng k, chng hn nh: BH hng khng ch c 5,20% vi doanh thu 333 t ng, tng 5%; thit hi kinh doanh chim 0,30% vi doanh thu 23,7 t ng, tng 2,5%; cn nghip v BH nng nghip th m m hn nhiu, hin nay ch c duy nht Bo Vit Vit Nam trin khai vi doanh thu 672 triu ng. * V hot ng u t Do tnh cht c th v tm quan trng ca hot ng u t i vi s an ton ti chnh ca cc DNBH ni chung v cc DNBHPNT ni ring, hot ng u t c quy nh kh y v cht ch trong "Lut kinh doanh bo him" v cc vn bn hng dn

thi hnh. Cng ging nh quy nh php lut ca nhiu nc khc trn th gii, hot ng u t ca cc DNBHPNT ti Vit Nam phi tun th nhng quy nh v ngun vn u t c th nh sau: V ngun u t Vn iu l, qu d tr bt buc, qu d tr t nguyn, cc khon li ca nhng nm trc cha s dng v cc qu dng u t c hnh thnh t li nhun li ca DN. Ngun vn nhn ri t d phng nghip v BH Mua tri phiu Chnh ph, tri phiu DN c bo lnh, gp vn vo cc DN khc Mua c phiu, tri phiu DN khng c bo lnh, gp vn vo cc DN khc. Kinh doanh bt ng sn, cho vay, uy thc, u t qua cc t chc ti chnh tn dng. Ch c php u t ti Vit Nam v phi tun th nhng hn ch v t l. Khng hn ch Khng hn ch Quy nh hn mc u t

Ti a 35%

Ti a 20%

Trn c s ca php lut, cc DNBHPNT to lp ngun vn ln v di hn cho u t pht trin kinh t - x hi, thc hin tt cc hn mc u t quy nh i vi ngun vn nhn ri t qu d phng nghip v. Do cng tc u t vn ca cc DN ny ngy cng c ci thin v i vo chiu su vi nhiu lnh vc u t nh: gp vn lin doanh, tham gia thnh lp cng ty c phn, cho vay, tham gia cc d n u t, mua tri phiu Chnh ph, mua c phiu, gi tit kim ngn hng... Thc trng cc khon u t ca cc DNBHPNT Vit Nam trong thi gian qua nh sau: - C cu vn u t: Mc d cc DNBHPNT Vit Nam c php u t vo nhiu lnh vc, nhng trn thc t, danh mc u t ca cc DN ny cn kh ngho nn v ch yu tp trung vo hnh thc tin gi ngn hng v tri phiu Chnh ph. ng nhin vi ri ro thp v kh an ton nn hiu qu u t khng cao l iu kh trnh khi. Cc lnh vc u t khc nh kinh doanh bt ng sn, cho vay, u thc u t,

tham gia gp vn, mua c phiu, tri phiu doanh nghip, tham gia th trng chng khon... cho d din ra kh si ng trong thi gian qua nhng cng mi ch chim t trng khim tn, mc trn 10% tng s tin u t ca cc DNBH.Nguyn nhn l do thiu vng cc quy nh c th t pha cc c quan chc nng. - Cht lng hot ng u t ca cc DNBHPNT Vit Nam: Theo quy nh ti khon 1 iu 98 Lut kinh doanh bo him: Vic u t vn ca DNBH phi m bo an ton, hiu qu v p ng c yu cu chi tr thng xuyn cho cc cam kt theo hp ng bo him. Cn c nhng yu cu trn, cht lng u t ca cc DNBHPNT Vit Nam c nh gi nh sau: + V tnh an ton: Vic cc hnh thc tin gi ngn hng v tri phiu Chnh ph chim mt t trng ln (88% nm 2004) trong danh mc u t cho thy hot ng u t ca cc DNBHPNT Vit Nam nhn chung kh an ton. Tuy nhin khi i su phn tch hot ng u t trong cc lnh vc khc nh c phiu, tri phiu DN, cho vay, u t bt ng sn v u thc u t cho thy mc an ton cha thc s m bo Chng hn nh: hot ng cho vay th thiu ti sn m bo, hot ng gp vn vo cc DN hot ng cha hiu qu.., + V hiu qu: Hiu qu u t ca cc DNBHPNT trong thi gian qua nhn chung cn cha cao. T sut li nhun dao ng t 7-15% trong khi t l ny i vi cc DN nim yt l trn 20% v i vi cc ngn hng thng mi l t 15-35%. Chnh hiu qu u t cha cao nn hn ch kh nng cnh tranh ca cc DNBHPNT Vit Nam trong thi gian qua. 2.2.3. Nhng kt qu t c v nhng hn ch trong hot ng ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam * Nhng kt qu t c: Trn c s phn tch tnh hnh thc trng nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT Vit Nam trong thi gian va qua, c th nhn thy cc DNBHPNT Vit Nam t c nhng kt qu kh quan trong vic pht trin th trng, tng trng doanh thu v ci thin cht lng hot ng kinh doanh. iu ny biu hin ch: Th nht, s lng DNBHPNT trn th trng ngy cng tng, cng vi nhng n lc trong vic khai thc th trng gip cho cc DNBHPNT m rng th phn, t

doanh thu ph BH ngy cng tng, tc tng trng doanh thu ph BH ca th trng BHPNT tng i cao v n nh. Trong th phn doanh thu ph BH ca cc DNBHPNT Vit Nam chim t trng kh cao, iu khng nh uy tn, hnh nh v v th ca cc DNBHPNT Vit Nam trn th trng. Doanh thu ph BH tng ng gp rt ln vo s pht trin kinh t - x hi t nc. Th hai, vi nng lc ti chnh ca mnh, cc DNBHPNT Vit Nam m bo kh nng thanh ton, khai thc cc mng th trng v u t cho cng ngh BH. Vic gii quyt bi thng tt gip DN v khch hng n nh sn xut, kinh doanh v i sng, gim bt gnh nng cho ngn sch Nh Nc, gp phn thc y tng trng kinh t. Th ba, cc DNBHPNT gp phn ln trong vic to cng n vic lm cho x hi. Khi s lng cc DNBH tng nhanh, vi hng trm i l v mi gii BH, ng thi nhn thc ca x hi i vi BH ngy mt nng cao do vy thu ht mt lng ln lao ng trong x hi. Th t, i i vi s pht trin v lng, th trng BH cng c s ci thin ng k v cht lng dch v BH. iu ny th hin ch cc DNBH tch cc ci tin cht lng mt hng, a dng ho c cu sn phm v phng thc bn hng, b sung thm quyn li, tng cng cc dch v ph tr nhm p ng nhu cu BH phong ph, a dng ca khch hng. Ngoi ra cc DNBHPNT Vit Nam cn c nhiu chnh sch nh qung co, dch v chm sc khch hng, khuyn mi.., t nng cao nhn thc ca cng ng v BH. V th i tng v phm vi ca dch v BHPNT Vit Nam ngy cng c m rng. ng ch trong thi gian gn y, nhiu DNBHPNT hot ng trn th trng BH Vit Nam cung cp nhiu sn phm BH mi kh c o, hp dn, mt s sn phm c nh gi cao nh sn phm BH c nhn cho ngi s dng th ATM, BH trch nhim sn phm chn nui v sn xut thc n gia cm... Chnh cnh tranh thc y cc DNBHPNT trong nc phi i mi sn phm ca mnh p ng nhu cu a dng ca khch hng. Th nm, hot ng u t ca cc DNBHPNT Vit Nam ngy cng c m rng. Thng qua vic a dng ho cc hnh thc u t, cc hng mc u t, cc DNBHPNT thu c phn ln li nhun, do li nhun t hot ng u t ca cc

DNBH tr thnh xng sng nng cho cc DN. Ngoi ra, thng qua hot ng u t cc DNBHPNT to lp ngun vn ln v di hn cho u t pht trin kinh t - x hi t nc. * Hn ch v nguyn nhn Bn cnh nhng kt qu t c, cc DNBHPNT Vit Nam cng bc l nhng hn ch yu km ca mnh: Th nht, cnh tranh khng lnh mnh gia cc DNBHPNT Vit Nam vn din ra di nhiu hnh thc khc nhau nh: gim ph, m rng iu khon v tr hoa hng trc tip cho khch hng mua BH. iu ny dn n hin tng mt s khch hng li dng tnh trng trn trc li BH, gy thit hi trc tip cho DN cng nh cho th trng. Bn cnh , mt s ni vn dng cc bin php can thip hnh chnh p cc n v trc thuc mua BH. Trong khi cht lng dch v chm sc khch hng cha c nng cao, cha quan tm y n cng tc nh gi ri ro, phng v hn ch tn tht, gim nh, bi thng kp thi v y cho khch hng. C tnh trng trn cng mt phn l do php lut v cnh tranh cha c thc thi mt cch nghim tc, Hip hi bo him Vit Nam cha pht huy tt vai tr l cu ni gia cc DNBH. Th hai, hnh nh ca cc DNBHPNT Vit Nam n vi ngi dn cha cao. Ngi dn Vit Nam ch bit n mt s thng hiu ca Vit Nam nh Bo Vit, Bo Minh, PJICO..,cn cc DN khc t c bit n. iu l do cng tc tuyn truyn, qung co v cc bin php marketing cn thiu hiu qu. Trn thc t, ch c mt s DNBH nh PJICO, Bo Vit... u t tng i nhiu vo cng tc marketing v tham gia vo cc chng trnh ti tr ln qung b thng hiu cn hu ht cc DN khc cha ch trng ti cng tc ny nn vic xy dng hnh nh v thng hiu ca cc DN cn yu, iu ny hn ch kh nng tip cn v thm nhp th trng ca cc DN. Th ba, cc DNBH cha khai thc c mt cch ng k tim nng ca nn kinh t t nc ang pht trin vi tc cao; mc d thu ph BH ngy cng tng nhng t trng doanh thu ph BHPNT tnh trn GDP vn cn thp so vi cc nc trong khu vc v th gii. Ngnh BH l mt trong nhng ngnh dch v ti chnh quan trng ca nn kinh t, do s ng gp mt phn ln vo GDP nu khai thc ht tim nng. iu ch

yu l do lc lng cn b chuyn mn cn yu v thiu c v cht lng v s lng; nng lc t chc cc hot ng kinh doanh khng theo kp yu cu ca s pht trin. Th t, mc d cht lng dch v ngy cng c ci thin nhng vn cha cao, sn phm BH cha a dng. Cng tc pht trin sn phm mi, thit lp mng li bn hng ton quc, chin lc marketing.., u l cc hot ng quan trng mang li s pht trin lu di v tng cng kh nng cnh tranh cho DN nhng i hi chi ph u t ban u rt ln. Nguyn nhn l do cc DNBHPNT mi ch u tin cho cc li ch trc mt m qun tp trung vo cc chin lc kinh doanh lu di, hot ng mi gii cha pht trin, cht lng i l BH cha cao, iu ny v tnh lm cn tr cc DN trong cuc ua tranh tng lai. Th nm, nng lc ti chnh ca cc DNBHPNT Vit Nam cn hn ch, th hin ch: cc DNBHPNT c s vn kinh doanh cha ln, c bit l cc DNBH c phn. Do sc p v c tc nn cc DN ny cha ch trng ti vic tng vn tng cng kh nng ti chnh m hin nay vn l thuc vo ti BH; cc qu d phng v d tr ca DN cn nh do thi thi gian hot ng ca cc DN cha nhiu (tr Bo Vit, Bo Minh). Bn cnh cc quy nh ca Nh nc v phng php trch lp d phng nghip v cn c tnh lng cao gy kh khn cho vic kim tra gim st ca cc c quan qun l, cng nh vic nh gi ng thc trng thc lc ti chnh gia cc DNBHPNT. Th su, u t cho ngun lc con ngi v cng ngh thng tin ca cc DNBHPNT Vit Nam cha c ch trng, cng ngh qun l kinh doanh cha c hin i ho, thiu i ng chuyn gia gii, c bit l trong lnh vc tnh ph BH v trch lp d phng nghip v, thm nh BH, qun l ri ro v u t. Nguyn nhn mt phn xut pht t thc trng c cu v cht lng o to chung ca quc gia v phn ln l do tim lc ti chnh ca DNBH cn hn ch, nn cha c s ch trng ng mc n u t cho o to, bi dng nng cao trnh cn b, nhn vin. Th by, cc DN cha c s quan tm thch ng cho hot ng u t, c cu u t cha hp l, hnh thc u t cha a dng, ch yu vn l gi tit kim ngn hng, mua tri phiu Chnh ph. Cc hnh thc u t khc nh u t vo c phiu, bt ng sn, gp vn cn hn ch, tnh chuyn nghip cha cao; ngoi tr mt s t DNBH c doanh thu ph BH ln, c t chc hot ng u t bi bn. C tnh trng ny l do,

Vit Nam trong thi gian qua khung php l v hot ng u t ca cc DNBH cha hon thin, th trng chng khon cha pht trin mnh, u t vo bt ng sn c nhiu bin ng ln. Tt c nhng yu km trn lm cho nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT Vit Nam b hn ch. Qua vic phn tch nhng kt qu t c cng nh nhng hn ch ca cc DNBHPNT Vit Nam trong thi gian qua cho thy r rng cc DNBH ni chung v cc DNBHPNT Vit Nam ni ring cn phi nh gi li nhng th mnh v im yu ca mnh c th pht trin bn vng, nng cao c nng lc cnh tranh. Tuy nhin, trc xu hng m ca v hi nhp ca th trng DVBH Vit Nam, cc DNBHPNT Vit Nam s phi i mt vi thch thc cnh tranh khng ch gia cc DNBHPNT trong nc m cn c vi DNBHPNT nc ngoi. iu i hi cc DN ny phi n nhn hi nhp kinh t nh l mt c hi ca s pht trin v a ra c cc gii php mang tm chin lc nng cao nng lc cnh tranh trn th trng, thng th trong cnh tranh tn ti v pht trin, xng ng l tm l chn ca nn kinh t. 2.3. Kinh nghim ca mt s nc trn th gii v bi hc i vi Vit Nam trong vic nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th * Kinh nghim ca mt s nc trn th gii Mc d c cc bc chuyn bin v pht trin khng ngng nhng ngnh BH Vit Nam vn cn khong cch kh xa so vi ngnh BH th gii. Ti mt s nc thng a ra mt s yu cu nht nh vi cc DNBH nc ngoi tham gia vo th trng BH trong nc. Nhng chnh sch bt buc ny ngoi vic bo h cho cc DNBH trong nc cn to cho cc doanh nghip ny thch nghi dn vi mi trng cnh tranh mi. Sau y l kinh nghim pht trin th trng DVBH ca mt s nc trong khu vc v trn th gii : Kinh nghim ca Brunei: Ngnh BH Brunei hin ang tri qua giai on ti cu trc vi vic ban hnh cc Quy nh v Lut l BH vo ngy 4/3/2006. Vic ban hnh nhng quy nh mi ny l mt phn trong nhng n lc ca B Ti chnh nhm tng cng s gim st i vi ngnh BH theo nhng chun mc quc t cao nht, ng thi

m bo rng cc cng ty BH c nng lc ti chnh bo v quyn li ca khch hng. iu ny cng gp phn khuyn khch ngi dn coi BH l mt phn quan trng trong cc k hoch ti chnh di hn, d l vi mc ch bo v hay u t. Tnh n nm 2006 Brunei c 12 cng ty BHPNT, 3 cng ty BHNT v 3 cng ty BH Hi gio hot ng. Kinh nghim ca Malaysia: Trong vng mt thp k qua, ngnh BH Malaysia c nhng tin b vt bc v pht trin nhanh chng. Tng ti sn ca ton ngnh BH ln ti hn 28,4 t USD, doanh thu ph BH hng nm khong 6,5 t USD. T l tham gia BH trn tng dn s tng hn ba ln v ln ti 38,7% so vi cch y 10 nm. Th trng BHPNT ca Malaysia duy tr c tc tng trng nh vo s tng trng ca nn kinh t ni chung v s gia tng tiu dng c nhn. Nhn chung cc cng ty BHPNT u hot ng c li nh duy tr nng sut lao ng cao v s dng vn hiu qu. S tng trng ca th trng BH Malaysia cn c cng c bi nhng i mi v h thng phn phi, a dng ho sn phm, p dng cng ngh tin tin v phng php qun l hin i. Nh vy, trin vng tng trng ca th trng BH Malaysia trong thi gian ti vn rt kh quan. Kinh nghim ca Singapore: Singapore ang trn ng pht trin thn mt trung tm BH - ti BH hng u chu . Hin nay, th trng BH Singapore c 56 cng ty BH gc (bao gm c nhn th, phi nhn th v tng hp), 28 cng ty ti BH chuyn nghip v 60 cng ty BH ni b(captive). Singapore hin l ni tp trung nhiu nht cc cng ty captive khu vc chu v c ti 20 trong s 25 tp on ti BH hng u trn th gii c hot ng nc ny. Mc d tng trng kinh t c chm li, song vi nng lc ti chnh mnh, cc cng ty BH Singapore vn duy tr c tng trng tt. Cc cng ty BHPNT vn t tc tng trng cao v nhu cu v cc sn phm lin kt u t khng ngng tng. Cc cng ty BHPNT ch yu duy tr li nhun nh thu nhp u t do li sut ngn hng tng v mt phn nh s tng trng ca th trng chng khon. Kinh nghim ca Thi Lan: Th trng BH Thi Lan hin bao gm 24 cng ty BH nhn th v 75 cng ty BHPNT. Vi n lc nhm tng cng nhn thc ca ngi dn v BH v khuyn khch tit kim trong tng lp thanh nin, BH c a vo ging

dy nh mt mn hc t cp tiu hc cho n i hc. Bn cnh , nhiu cng ty BH tng cng chi ph cho hot ng qung co trn truyn hnh cng nh nhiu hnh thc qung co khc khuych chng thng hiu. Trc nhng kh khn v kinh t v bt n v chnh tr, cc cng ty BH Thi Lan phi tng thm 52% chi ph cho hot ng qung b, tp trung vo cc sn phm BH y t, b p s gim st t doanh thu cc sn phm truyn thng. Doanh thu ph BHPNT ca Thi Lan nm 2005 t khong 2,5 t USD. Kinh nghim ca Trung Quc: Trung Quc u tin cp php cho cc cng ty ni a, cn vic cp php cho cc cng ty BH nc ngoi c tin hnh tng bc. Chnh ph Trung Quc a ra nhng hn ch khi cp php thnh lp cho cc cng ty BH nc ngoi. Kinh nghim ca nc Anh: Hot ng mnh m ca BH Anh trn th trng quc t khng ch nh vo mng li i l, chi nhnh ca cc cng ty con t ti nc ngoi m cn nh rt nhiu vo s hot ng ca cc cng ty mi gii. T hn chc nm nay vi cng ngh pht trin, th trng DVBH Anh xut hin nhng cng ty BH trc tuyn chuyn k kt hp ng BH vi khch hng qua in thoi, th tn, Internet Kinh nghim ca nc Php: Cc cng ty BH Php theo ui mt cch mnh m vn ra nc ngoi v hn ch s xm nhp ca cc cng ty BH nc ngoi vo th trng trong nc. Kinh nghim ca nc M: Khng ch pht trin mnh m th trng trong nc, sc mnh th trng BH M cn da vo s c mt ca ng o cc DNBH nhiu nc trn th trng v cung cp dch v qua bin gii. S chi phi ca nn kinh t v ca cc cng ty a quc gia ca M h tr cho cc tp on BH v cng ty mi gii ca M thc hin iu ny. Kinh nghim ca nc c: T trng cc cng ty nc ngoi trn th trng DVBH c nh. Cc cng ty BH c ni ting trong vic bit cch lm cho khch hng thu chung vi mnh. Mt khc mng li phn phi ca cc cng ty BH c dy c lm cho cc cng ty BH nc ngoi kh xm nhp vo th trng DVBH c. * Bi hc i vi Vit Nam:

Vit Nam l nc c th trng BH mi pht trin nn vic hc hi kinh nghim cc nc l cn thit rt ra nhng bi hc trong vic nng cao nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT trong nc. T kinh nghim ca cc nc trong vic m ca v hi nhp th trng BH c th rt ra mt s bi hc vn dng cho Vit Nam nh sau: Mt l, cn nhn thc c hi nhp v m ca th trng BH l mt yu cu tt yu, c mi quan h mt thit hu c vi m ca v hi nhp kinh t quc t ca mi nc. Tuy nhin, m ca v hi nhp th trng dch v ti chnh ni chung, th trng DVBH ni ring th qu trnh m ca phi tin hnh tng bc. Hai l, qu trnh hi nhp th trng dch v ti chnh, th trng BH phi ph hp iu kin c th tng nc, ng thi li phi ph hp vi cc cam kt v thng l quc t. Mi nc, da trn c s cc thng l v chun mc chung m tm ra l trnh v cch thc hi nhp c hiu qu th trng DVBH vi nguyn tc va p ng c cc yu cu i hi ca hi nhp, ng thi bo v hp php cc li ch ca nn kinh t, nng cao nng lc v kh nng cnh tranh ca cc DN v nn kinh t. i vi cc nc ang pht trin, qu trnh m ca v hi nhp th trng BH thng c din ra dn tng bc vi mt l trnh ph hp. Ba l, cc chnh sch v cng c ti chnh m mi quc gia s dng trong qu trnh m ca v hi nhp th trng DVBH quc t cng rt phong ph v a dng, tu thuc vo chnh sch m ca kinh t ca tng nc. Tuy nhin, nhng chnh sch v cng c ph bin thng c cc nc s dng l: rng buc php l v vn iu l, nng lc thanh ton; t l trch lp qu d phng bt buc; cc quy nh v t l ti BH bt buc; cc quy nh v u t.., Nhng chnh sch v cng c ny ngoi mc ch bo h hp php cn to iu kin thun li cc DN trong nc thch nghi dn vi mi trng cnh tranh mi trong qu trnh hi nhp.

Chng 3 phng hng v gii php nng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip bo him phi nhn th vit nam n nm 2010 v nhng nm tip theo

3.1. Mc tiu pht trin th trng dch v bo him Vit Nam Pht trin th trng dch v ti chnh ni chung v th trng BH ni ring lun c Chnh ph Vit Nam quan tm. Quan im ca Chnh ph Vit Nam v vic pht trin th trng BH c th hin r rng hn trong chin lc pht trin th trng BH Vit Nam t nay n nm 2010 c Th tng Chnh ph ph duyt ti Quyt nh s 175/2003/Q-TTg ngy 29/8/2003 v mc tiu pht trin ca th trng DVBH trong giai on 2003 - 2010: - Pht trin th trng BH ton din, an ton v lnh mnh nhm p ng nhu cu BH c bn ca nn kinh t v dn c. - Bo m cho cc t chc c nhn c th hng nhng sn phm BH t tiu chun quc t; - Thu ht cc ngun lc trong nc v nc ngoi cho u t pht trin kinh t x hi - Nng cao nng lc ti chnh, kinh doanh ca cc DN hot ng kinh doanh BH, p ng yu cu cnh tranh v hi nhp quc t. - Nh nc qun l, gim st hot ng kinh doanh BH theo php lut Vit Nam v ph hp vi cc nguyn tc, chun mc quc t. Mt s ch tiu ch yu: - Tng doanh thu ph BH tng bnh qun khong 24%/nm; trong BHPNT tng khong 16,5%/nm v BHNT tng khong 28%/nm. T trng doanh thu ph ca ton ngnh BH so vi GDP l 4,2% nm 2010. n nm 2010 tng d phng nghip v ca cc DNBH tng khong 12 ln; tng vn u t tr li nn kinh t tng khong 14 ln so vi nm 2002. - To cng n vic lm cho khong 150.000 ngi vo nm 2010. Np ngn sch Nh Nc giai on 2003 - 2010 tng bnh qun 20% nm.

3.2. Phng hng nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam Hin nay, Vit Nam y mnh tin trnh hi nhp ngnh BH bng cch cam kt thc hin cc Hip nh thng mi song phng v a phng, cam kt m ca th trng BH theo Hip nh Thng mi Vit - M v cam kt gia nhp WTO. Theo cc cam kt , mc t do ho th trng BH i vi cc quc gia thnh vin WTO s dn tng ln v trong vng 5 nm k t khi gia nhp WTO, th trng BH s c m ca hon ton. Nh vy, i vi cc DN trong nc, vic m ca cc ngnh DVBH s t ra nhng yu cu v thch thc rt ln, buc cc DN ny phi nng cao nng lc cnh tranh c th cnh tranh vi cc DN nc ngoi. Trong thi gian qua, Chnh ph Vit Nam cng tch cc tham gia cc hi ngh, tng cng cc mi quan h a phng v song phng thng qua Din n cc c quan qun l bo him ASEAN v Hip hi cc c quan qun l bo him quc t (IAIS) nhm tng cng trao i thng tin, kinh nghim v tr gip k thut gia cc c quan qun l BH, Hip hi bo him v DNBH. gip cc DNBHPNT trong nc nng cao nng lc cnh tranh, ngy 29/08/2003 Chnh ph ph duyt chin lc pht trin th trng DVBH Vit Nam giai on 2003-2010, trong ra ch trng nng cao nng lc cnh tranh ca cVBHNBHnh sau: Th nht, Chnh ph c cc bin php tng vn cho cc DN nhm nng cao tc tng trng, tng kh nng gi li v m bo an ton ti chnh: - i vi DN Nh nc, nh nc s c k hoch cp b sung vn iu l sau khi doanh nghip b sung vn t ngun vn t c hoc b sung bng trch chuyn mt phn d phng dao ng ln. - i vi cc DNBH c phn, phi pht hnh thm c phiu hoc tin hnh cc hnh thc huy ng khc theo quy nh ca php lut. Th hai, khuyn khch cc DN trong hin i ho cng ngh thng tin, nng cao trnh qun l v nng lc cn b. i vi mt s lnh vc nh nh ph, u t ti

chnh, tin hc, Chnh ph cho php cc DN nh nc c thu chuyn gia nc ngoi trin khai vn ny. Th ba, t chc sp xp cc DNBH hin c nhm ph v th c quyn ngnh, nng cao hiu qu qun l, iu hnh DN: - Nh nc khng b vn thnh lp thm cc DNBH 100% vn nh nc, m sp xp li cc DNBH hin nay cc DN ny c nng lc ti chnh v nng lc hot ng mnh, gp vn thnh lp cng ty c phn mang tnh chuyn ngnh. - i vi DNBH c phn chuyn ngnh c sp xp li theo hng gim t trng vn gp ca cc c ng ln l cc tng cng ty nh nc, gim dn hot ng n ngnh to lp mi trng cnh tranh bnh ng, m rng phm vi hot ng. Th t, khuyn khch cc thnh phn kinh t trong nc gp vn tham gia hot ng kinh doanh BH di hnh thc DNBH c phn nu p ng iu kin ti chnh v nng lc hot ng theo quy nh ca php lut. Cn c ch trng trong chin lc pht trin th trng dch v bo him v t vic phn tch thc trng hot ng kinh doanh ca cc DNBHPNT phn trn, c th xc nh phng hng nng cao nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT trong giai on t nay n nm 2010 v nhng nm tip theo nh sau: 3.2.1. Nng cao nng lc ti chnh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam Bt c mt DN no mun tn ti v pht trin u cn c tim lc ti chnh hng mnh. Ngun ti chnh ca DN c th bng nhiu hnh thc nh: ngun vn t c, ngun vn vay, ngn sch tr cp. Ngun ti chnh ca DN quyt nh n kh nng thc hin cam kt vi khch hng, l c s cc DNBH lun m bo kh nng thanh ton; quyt nh n kh nng nhn ti BH ca DN v ng vai tr quan trng trong vic xy dng chnh sch gi, pht trin sn phm mi, th trng mi, m rng quy m kinh t v hot ng u t ca DNBH... C th ni ngun ti chnh ng vai tr quan trng trong vic quyt nh n nng lc cnh tranh ca cc DNBH ni chung v cc DNBHPNT ni ring. tng kh nng ti chnh ca cc DNBHPNT Vit Nam trong thi gian ti, cn phi:

* Th nht, tng vn iu l ca doanh nghip. Theo kinh nghim ca cc nc c ngnh BH pht trin, th trng BH pht trin an ton, hiu qu v tng cng c nng lc cnh tranh th i hi cc DNBH phi c s vn cao hn s vn ti thiu gi l vn pht trin. Trong thc t nc ta th hu ht cc DNBHPNT mi ch mi p ng c mc vn ti thiu theo yu cu ca Lut kinh doanh bo him. Gii php tng vn u t vi mi loi hnh DNBH Vit Nam cn thc hin l: + i vi cc DNBHPNT Nh nc: Sau khi sp xp kin ton t chc, DN t b sung vn t ngun vn t c hoc theo cc hnh thc khc ph hp vi quy nh ca php lut. Nh nc cn c k hoch b sung vn cho cc DNBH ny. i vi nhng DNBHPNT Nh nc c kinh nghim hot ng lu nm, c uy tn v quy m hot ng ln th nn hnh thnh tp on ti chnh, m rng kinh doanh nhiu lnh vc c th tn dng c nhiu li th cng nh ngun lc sn c. + i vi cc DNBHPNTc phn: Cn huy ng vn thng qua vic gi vn t cc c ng, pht hnh thm c phiu ra cng chng trn th trng chng khon hoc thc hin mt s hnh thc khc nh c chnh sch b sung vn t li nhun li; ngoi ra cc DNBH c phn c th nghin cu vic tng vn theo hng sp nhp, hp nht hoc mua bn li cng ty. * Th hai, nng cao cht lng cng tc ti bo him: Thc hin tt cng tc ti BH gip DN c th ch ng trong hot ng kinh doanh BH trc tip, tng kh nng khai thc t tng nng lc cnh tranh trn th trng. Nng cao cht lng cng tc ti BH i hi DN phi xy dng c phng n ti BH hp l m bo ng thi hai mc ch l phn chia, phn tn ri ro v gim ph nhng ti BH; nng cao t l ph gi li. i vi hot ng nhn ti BH, DN phi xem xt, nh gi ri ro k lng trc khi nhn ti BH gim chi bi thng nhn ti BH. nng cao cht lng cng tc ti BH, DN phi thc hin tt vic phn chia ri ro lm c s xy dng phng n ti BH. Ngoi ra, DN phi tp hp c i ng cn b c chuyn mn su v nghip v BH, gii ngoi ng, c kh nng phn on v nh gi ri ro.

* Th ba, nng cao hiu qu hot ng u t vn Qua thc trng hot ng u t ca cc DNBHPNT Vit Nam trn th trng, c th thy hu ht cc DN ch tp trung u t vn nhn ri di hnh thc tin gi ngn hng v tri phiu Chnh ph, y l nhng hnh thc u t an ton nhng hiu qu mang li khng cao, t sut li nhun u t thp Trong thi gian ti, hot ng u t vn thc s pht huy vai tr h tr cho hot ng kinh doanh BH trc tip, gp phn cng c nng lc ti chnh, nng cao nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT, th cc DN cn phi phi thc hin tt cc khu sau y: + M rng lnh vc u t, nng t trng u t di cc hnh thc u t chng khon, u thc u t, gp vn lin doanh, cho vay. Trong hot ng u t ca th trng BH cc nc kinh t pht trin trn th gii th u t vo chng khon l hot ng u t quan trng nht, chim t trng ln nht v mang li li nhun cao nht cho cc cng ty bo him. Thng thng th u t chng khon chim n 70% tng vn u t ca cc cng ty bo him ti M, Nht Bn, Anh, Php... nc ta, cng vi s pht trin ca nn kinh t, th trng chng khon s pht trin to thm c hi u t cho cc DNBH. Tuy nhin, hot ng u t chng khon m bo c tnh an ton v sinh li, cc DNBHPNT Vit Nam cn phi chun b v mt nhn s cng nh trnh nghip v kinh doanh chng khon cho hot ng u t ny. Bn cnh cc DNBH cng c th la chn hnh thc u thc u t, gp vn lin doanh hoc cho vay a dng ho danh mc u t ca mnh. Thng qua vic cho vay vn, DN va thc hin hot ng u t va thc hin chnh sch khch hng + Xy dng chin lc u t thch hp v gn vi chin lc kinh doanh. Xt v lu di, lnh vc u t ch yu ca cc DNBH s l c phiu, tri phiu, tuy nhin trong iu kin th trng ti chnh Vit Nam cha thc s pht trin, bn cnh vic xc nh xu hng u t lu di vo c phiu, tri phiu th u t vo bt ng sn v cho vay c th l nhng lnh vc c nhiu c hi trc mt ph hp vi ngun vn u t ca cc DNBH. Vic u t vo hai lnh vc ny i hi nhiu kinh nghim, k nng v nh gi bt ng sn, th tc h s trong xy dng, quy hoach cng

nh kh nng thm nh, nh gi hiu qu phng n.., y vn l nhng im yu ca cc DNBH Vit Nam ni chung v DNBHNPNT ni ring. + Xy dng chng trnh qun l ngn qu. Trong qu trnh hot ng kinh doanh BH, cc DNBHPNT thng xuyn c mt lng tin mt ln do khch hng np ph bo BH. Ti cc chi nhnh cng c lng tin mt kh ln. Ngun tin ln nhng khng tp trung v phn b khng u s dn n hiu qu s dng vn u t thp v gy kh khn cho DN trong cng tc qun l. Do , cc DN cn phi xy dng chng trnh qun l ngn qu qun l v iu tit lng tin mt ti a cc chi nhnh c php li. Phn tin cn li phi chuyn v DN DN c th tp trung cc ngun lc ti chnh tm thi nhn ri ny vo u t ngn hn nhm nng cao hiu qu s dng vn. 3.2.2. a dng ho v nng cao cht lng cc sn phm dch v bo him phi nhn th Vic i mi v pht trin sn phm cng lun l yu cu quan trng DNBH c th duy tr c th phn v chin thng trong cnh tranh. Do vy cc DNBH cn ch trng cng tc nghin cu thit k sn phm mi nhm to ra nhng sn phm c o, khc bit vi i th cnh tranh. nng cao hiu qu vic ch to sn phm mi cc DNBH cn xy dng b phn chuyn nghin cu v pht trin sn phm, p dng cng ngh hin i trong thit k to ra nhiu sn phm BH a dng ph hp vi phm vi quc t nhm m rng phm vi hot ng. Vic thit k v hon thin sn phm mi phi ph hp vi nhu cu th trng, xut pht t th trng ch khng phi t mun ch quan ca DN. DNBH cn to c knh thng tin trc tip vi khch hng v vi b phn thit k sn phm. 3.2.3. Coi trng trch nhim gii quyt bi thng ri ro. i vi cng tc gii quyt s c, bi thng ri ro, khiu ni hay thc mc ca khch hng phi c x l v tr li kp thi, kho lo, linh hot, ng php lut, to n tng tt i vi khch hng. Cc DNBH phi lun xc nh y l cng vic quan trng v n lm gia tng gi tr sn phm. Do trong thi gian ti cc DN cn: - Nng cao hn na thc trch nhim ca cn b gim nh, nhit tnh gii quyt kh khn ti ch, ban u cho khch hng. Cc cn b tip nhn thng bo tai nn phi nm

vng nghip v v hng dn khch hng phi r rng, c th, gii quyt, tnh ton nhanh, , chnh xc, m bo quyn li cho KH. - Nng cao trnh nghip v cho cavs gim nh vin, c bit l cc gim nh vin ti cc vn phng i din. - Cng tc tuyn chn cn b gim nh, bi thng phi m bo yu cu: c hiu bit v c o to v nghip v chuyn mn, hiu bit v lut php v cc quy nh lin quan. - Cc phng qun l nghip v phi kt hp thng xuyn kim tra, gim st vic bi thng m bo phc v khch hng nhanh chng, thun tin, ng thi vn phi m bo nguyn tc theo quy nh. Hng qu, b phn gim nh bi thng phi lm thng k bo co tnh hnh cng vic v s v cn b tn ng cha gii quyt c ln lnh o c hng gii quyt. 3.3. Nhng gii php ch yu nhm nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam 3.3.1. Xy dng v qung b thng hiu, y mnh hot ng Marketing t vn v a dng ho cc knh phn phi thu ht khch hng, m rng th phn Hnh nh v thng hiu ca mt DNBH l tin khch hng xem xt, quyt nh mua BH. Mt DNBH c uy tn v thng hiu trn th trng d dng c khch hng la chn hn khi quyt nh mua BH. Vy xy dng v pht trin thng hiu, DNBHPNT Vit Nam cn thc hin: Th nht, nng cao hiu qu kinh doanh, m bo cung cp cho khch hng nhng dch v tt nht; phi thc hin ng b cc gii php to nim tin cho khch hng t khu gii thiu v bn sn phm, sau l qu trnh theo di hp ng v gii quyt bi thng nhanh chng, tho ng, gi ng cam kt vi khch hng, gip khch hng trong cng tc phng nga, hn ch ri ro. Lun gi quan h mt thit vi khch hng: Cc DNBH phi kin quyt gi quan h vi khch hng v phi gi quan h c ngay sau khi cung cp dch v, bi v cc nh kinh doanh hin i rt ra c kt lun sau chi ph tm kim mt khch hng mi t gp 5 ln chi ph duy tr mt khch hng quen c.

Th hai, bn cnh vic nng cao hiu qu kinh doanh xy dng hnh nh v pht trin thng hiu, cc DNBH cn phi xy dng vn ho DN. Vn ho DN l h thng t duy, hnh ng ca con ngi trong DN. xy dng vn ho DN cc DNBH cn xy dng cc quy phm hnh ng hng ngy ca nhn vin, ng thi ch trng tc phong ngh nghip, trang phc nhn vin, phong cch tip xc vi khch hng, thi phc v chu o nhit tnh, kin tr vi phn hi t pha khch hng. Vn ho ND to ra nhng nt c trng ca DN, phn bit DN ny vi DN khc, nh thng hiu ca DNBH tng bc c to dng. Th ba, vic xy dng c mt chin lc marketing thch hp cng gp phn pht trin thng hiu ca DN bi v: mt trong nhng nguyn tc c bn ca kinh doanh BH l da vo quy lut s ng. Do hot ng marketing gip DN nm bt c nhu cu th trng t xy dng k hoch hoc thit k, nh gi v bn sn phm nhm tho mn nhu cu ca khch hng. V vy cc DNBH cn quan tm hn na n cng tc qung co, nng cao hnh nh, uy tn ca DN bng cch a dng ho cc hnh thc qung co nh: qung co trn cc phng tin thng tin i chng, gi th trc tip, in thoi ti khch hng, s dng pano p phch; ngoi ra cc DN cng cn thit lp mi quan h tt p vi cng chng thng qua hi ngh khch hng, t chc hp bo, t vn ti khch hng cc sn phm BH, tham gia cc chng trnh ti tr, cc hot ng ng h... Bn cnh sn phm BH n c vi khch hng mt cch nhanh chng th cc DNBHPNT phi a dng ho cc knh phn phi. Knh phn phi c vai tr rt quan trng v n quyt nh n thi gian a sn phm n vi khch hng nhanh hay chm? Hiu qu hay khng hiu qu? Khch hng c tho mn hay khng? Tip tc ch trng n mng li bn hng trc tip v y c coi l mng phn phi to iu kin cho khch hng d tip xc v m bo cho khch hng khi c s c xy ra. i vi knh phn phi truyn thng l i l BH, DNBH cn pht hin v la chn c cc i l bn hng gii, phi xy dng c chng trnh o to o to i l mt cch thng xuyn, chuyn nghip nng cao cht lng phc v khch hng. Cc DNBH cng cn phi xy dng c mt c ch ti chnh ph hp cho cc

i l hot ng nhm kch thch v pht huy ht ni lc ca i l, to c s gn b lu di ca i l vi cng ty. Ngoi ra, cc DNBH cn pht trin mnh mng li cng tc, mi gii khai thc v cung cp dch v; pht trin cc knh phn phi khc nh phn phi qua ngn hng, Internet... 3.3.2. Tng cng o to ngun nhn lc, bi dng chuyn mn nghip v cho cc cn b nhn vin bo him Trong tin trnh hi nhp kinh t quc t, o to v pht trin ngun nhn lc ng vai tr v cng quan trng trong vic hoch nh v thc hin thnh cng chin lc kinh doanh ca DNBH ni chung v DNBHPNT Vit Nam ni ring. mt DN thng th trong cnh tranh, thc t cho thy trc ht DN cn phi c mt i ng lao ng c nng lc kinh doanh chuyn nghip v nhy bn hn cc i th cnh tranh khc. Trong o to pht trin ngun nhn lc ng hng, c chn lc s mang li hiu qu cao hn rt nhiu. Mt trong nhng hn ch hin nay ca cc DNBHPNT Vit Nam chnh l i ng cn b thiu nng lc qun l cha cao, trnh nghip v chuyn mn cn thp km. V vy, trong giai on trc mt cc DNBHPNT Vit Nam nn tp trung o to mt s chuyn gia trong lnh vc thit k sn phm, xy dng biu ph BH, u t... Vi mi loi lao ng khc nhau nn tp trung o to theo hng khc nhau, chng hn: - i vi lao ng qun l: Cn phn cp giao quyn r rng, khuyn khch s c lp, sng to, nm vng ch trng, chnh sch ca Nh nc, nm vng nghip v. C k hch quy hoch ngun cn b, c i o to cc chng trnh nng cao cng tc qun l... - i vi lao ng khai thc dch v, phc v: Nng cao trnh chuyn mn, nghip v, lun c k hoch c i o to v o to li cc lp k nng v bo him, bi dng k nng ng x v tc phong phc v.., chun b cho giai on tip theo th vic cn thit lc ny l cc DNBHPNT Vit Nam phi nh gi c thc trng i ng lao ng v cc mt trnh , nng lc, c cu c c s cho cng tc lp quy hoch ngun cn b, k hoch o to, k hoch v chi ph o to phc v mc tiu pht trin trong bi cnh cnh tranh v hi nhp.

Vic xy dng chnh sch o to v ti o to ngun nhn lc p ng nhu cu pht trin tng giai on, tp trung theo hng chuyn mn su, trnh o to manh mn v lng ph cng l mt cng vic quan trng. 3.3.3. S dng cc cng ngh hin i trong t chc kinh doanh dch v bo him Hin nay cng ngh thng tin i vi DNBHPNT Vit Nam l bc i khng th b qua, l yu t gp phn quan trng vo ci thin nng sut v hiu qu hot ng kinh doanh ca cc DNBH. ng dng cng ngh thng tin trong hot ng kinh doanh BH tr thnh n by cho s pht trin ca DN, l iu kin hi nhp vo cng ng ti chnh quc t. Cc DNBH phi xc nh c tm vc ca vic p dng cng ngh thng tin hin i trong hot ng kinh doanh ca mnh u t hp l cho pht trin quy m, cng ngh. i vi cc DNBHPNT, kt qu ca cng tc thng k ri ro, tn tht ng vai tr v cng quan trng, n l c s DN hoch nh cc c ch, chnh sch trng yu nh: nhgi sn phm, sng lc ri ro, trch lp qu d phng... Thng qua vic p dng cng ngh hin i cng tc thng k s c thc hin mt cch d dng chnh xc v nhanh chng gp phn nng cao cht lng DVBH, nng cao nng sut lao ng, p ng c yu cu cu qun l v tng sc cnh tranh cho cc DNBHPNT Vit Nam. V vy, trong thi gian ti cc DNBHPNT Vit Nam cn ch trng y mnh vic p dng cng ngh thng tin hin i trong cng tc qun l cc DN v cc i l BH nh: xy dng thng tin ni b, lp trang Web nhm cng c mi quan h gia DN vi i l, gia cc i l vi nhau v gia cng ty, i l vi khch hng, m bo thng tin c truyn i nhanh chng. Kh nng cu mt DNBH khi tip cn vi cng ngh mi trong mi lnh vc hot ng s m bo cho DN c c li th cnh tranh vi cc i th trn th trng. 3.3.4. Hon thin mi trng php l ca Nh nc v hot ng kinh doanh bo him Trong thi gian qua, mt lot cc vn bn php l c thng qua nhm hng dn thi hnh "Lut kinh doanh bo him" nh: hng dn s dng chuyn vin

tnh ph ch nh.., y l vn bn php l quan trng nhm to iu kin cho cc DNBHPNT pht trin ng thi tng cng s qun l ca nh nc. Tuy nhin p ng c yu cu pht trin tng i mnh ca th trng BH trong thi gian ti, Nh Nc v cc c quan qun l cn b sung cc quy nh ca Lut kinh doanh bo him v cc vn bn lin quan ph hp vi tp qun kinh doanh BH quc t, iu kin thc t Vit Nam v mc tiu nh hng ca Nh nc v pht trin th trng DVBH; thc thi lut cnh tranh, m bo cnh tranh lnh mnh. Bn cnh Nh nc cn c nhng quy nh cht ch hn v vic cho php cc Cng ty BH nc ngoi hot ng ti Vit Nam. Cc quy nh ca php lut cn to ra s bnh ng theo hng cc DN cng hot ng trong mt lnh vc th c hng nhng quyn v thc hin nhng ngha v php lut nh nhau. ng thi Nh nc cn thc hin c ch qun l v gim st cht ch nhm to mi trng cnh tranh bnh ng v m bo s pht trin n nh ca th trng, c th: - Nng cao quyn t ch kinh doanh v t chu trch nhim ca DN trong vic thc hin cc yu cu bo co theo quy nh php lut. - Qun l v gim st th trng mt cch minh bch v cng khai, c bit ch trng n cc yu cu v an ton ti chnh. Xy dng cc ch tiu hon chnh phc v cho cng tc gim st ti chnh c cht ch. T c c s can thip kp thi khi DN c nguy c mt kh nng thanh ton, m bo cho th trng DVBH Vit Nam pht trin n nh v bn vng. - Hn ch s can thip hnh chnh vo hot ng thng ngy ca cc DNBH v tng cng cng c t chc b my c quan qun l Nh nc v kinh doanh BH theo hng m bo qui m ph hp vi qui m pht trin ca th trng, ng thi m bo qun l theo loi hnh nghip v BH. C quan qun l phi thc hin chuyn mn ho hai chc nng c bn l chc nng qun l ngnh kinh t - k thut v chc nng qun l, xy dng mi quan h gia c quan qun l DN trn c s hp tc v tin cy ln nhau. - n gin ho cc th tc hnh chnh trong vic cp giy php, ng k, ph chun sn phm v sa i giy php. Ngoi ra, Nh nc cng cn thc hin cc cam kt quc t v m rng hp tc quc t trong lnh vc BHPNT. ph hp vi con ng hi nhp ca ngnh bo him

Vit Nam, Chnh ph cn c nhng iu chnh dn li lng v dn bi b nhng quy nh rng buc qu cht ch v lm hn ch s pht trin ca th trng BHPNT trong xu th hi nhp theo hng: - Gim dn s bo h ca Nh nc i vi cc DN trong nc, tin ti mt mi trng php l minh bch p dng bnh ng cho cc DN thuc tt c cc thnh phn kinh t, th ch ho cc cam kt quc t bng cc quy nh php lut c th. - M rng hp tc vi cc c quan qun l BH nc ngoi v cc t chc quc t nhm tn dng s h tr v cng ngh, trao i thng tin v kinh nghim, o to cn b nhm y nhanh qu trnh hi nhp ca ngnh BH vi th trng khu vc v quc t. - Xem xt v i chiu cc quy nh php l hin ti vi cc lut l ca T chc Thng Mi Th gii nhm xc nh nhng quy nh cn c sa i, b sung cho ph hp vi cc tiu chun v nguyn tc quc t. ng thi Nh nc cn c bin php hn ch tnh trng cnh tranh khng lnh mnh nh: ban hnh biu ph thng nht, quy nh mc hoa hng i vi tng lnh vc BH. Cng vi xu th chung ca th trng ti chnh quc t, vic hp tc pht trin kinh doanh cc bn cng c li gia cc DNBH, ngn hng thng mi v cc cng ty ti chnh s ngy cng pht trin theo hng cung cp cho khch hng cc dch v trn gi v hon ho. Do vy, ranh gii gia cc ngnh trong cc lnh vc ti chnh ngy cng m dn. Do , i hi c quan qun l th trng BH phi c nhng thay i v thch ng kp thi, mt mt va to cho cc DNBH pht trin mnh m nh cc hnh thc hp tc linh hot, mt khc, cng c c mt c ch php l m bo s tun th cc quy nh v nghip v ca cc DNBH v bo m c quyn li ca khch hng trc cc sn phm ti chnh ngy cng phc tp. 3.3.5. Nng cao vai tr cu ni ca Hip hi Bo him Vit Nam i vi cc hot ng bo him cc nc pht trin, BH l nhu cu. Do , i hi hot ng ny phi m rng nhiu loi hnh, phi kinh doanh vi nhng sn phm tht a dng. Vi Vit Nam, hot ng BH trong nhn thc ca mi ngi cn mi, vy nn tim nng nhiu nhng thch thc cng rt ln, nht l trong nn kinh t y tnh cnh tranh hin nay. Chnh v

vy, vai tr t chc, tp hp ca Hip hi cng cn phi khng nh bng tnh nng ng v hiu qu.., Trong thi gian qua, c th ni, Hip hi bo him Vit Nam gp phn khng nh gip cc DNBH Vit Nam t c kt qu kinh doanh cao. Ra i v chnh thc hot ng t nm 2000, Hip hi nhanh chng tr thnh cu ni tin cy i vi cc DNBH hot ng trong mi trng cn mi m v c tnh cnh tranh cao; l tm im trong nhng vn ln ca hot ng kinh doanh BH nh: xy dng quy tc, phm vi, biu ph BH, tuyn truyn hot ng BH, phng hn ch tn tht..,Hip hi cn tr thnh cu ni gia c quan qun l Nh nc - cc DNBH - ngi tiu dng nhm xy dng mt mi trng kinh doanh lnh mnh. Hip hi lm tt chc nng i din cho ting ni v nguyn vng ca cc doanh nghip BH trc c quan qun l nh nc v cng chng v hot ng kinh doanh BH, thc hin quy ch t qun, duy tr mi trng cnh tranh lnh mnh v thc y hp tc trong kinh doanh gia cc DNBH. Trong nm 2002 Hip hi c nhng n lc nhm thc hin trit Ngh nh s 115/1997/N-CP ngy 17/02/1997 ca Chnh ph v ch BH bt buc trch nhim dn s ca ch xe c gii. c bit trong na u nm 2005, Hip hi thc y s hp tc cht ch gia cc DN thnh vin thng qua hng lot cc tho thun hp tc trong BH Tu bin, BH Chy n K thut, BH hc sinh v BH nhn th, thng qua quy tc ng x gia cc DNBH gp phn lnh mnh ho th trng BH Vit Nam. Ngoi ra cng tc tuyn truyn tng cng hp tc quc t gia Hip hi v cc i tc nc ngoi cng thu c nhiu kt qu ng khch l. L mt t chc dn s ngh nghip hot ng trn c s tham gia t nguyn v ng gp kinh ph ca cc hi vin l cc DNBH, hot ng ca Hip hi bo him Vit Nam thc cht l hot ng t qun ca cc DNBH. V vy vai tr trng ti ca Hip hi ph thuc rt nhiu vo thc chp hnh ca mi thnh vin. Mc d c rt nhiu c gng nhng bn cnh nhng kt qu t c vn cn c nhng hn ch m Hip hi cn khc phc nh: hiu qu hot ng cn rt thp so vi yu cu ca cc cng ty hi vin cng nh ca th trng; nng lc hin ti cn nhiu bt cp so vi nhim v t ra.

V vy trong thi gian ti pht huy hn na vai tr trng ti ca Hip hi bo him Vit nam, th Hip hi cn kin ton, sp xp b my t chc, nghin cu a ra nhng quy tc, phm vi, biu ph mi ph hp vi tnh hnh mi. Ngoi ra cc c ch ti chnh ca Hip hi phi c cc hi vin tn thnh. i lin vi c ch ti chnh th trch nhim v quyn hn ca Hip hi phi mnh x pht nhng hi vin vi phm nhng tho thun hp tc. Mun vy cn c nhng quy nh rt r rng v mc pht cho tng trng hp vi phm. Mt khc cc DNBH khi l hi vin ca Hip hi phi c hng mt s u i t chnh sch qun l ca Nh nc nhm khuyn khch cc doanh nghip tham gia vo Hip hi. Khi Hip hi thc hin tt vai tr trng ti, y li tnh trng cnh tranh khng lnh mnh th cng vic qun l ca cc c quan Nh nc cng s c gim nh. Do cc c quan Nh nc cng cn h tr Hip hi c nhng can thip hnh chnh i vi nhng DNBH vi phm lut chi; mt khc Nh nc cng cn c c quan chc nng gim st hot ng ca Hip hi.

kt lun

Qua hn 10 nm, t khi Ngh nh 100/N-CP ngy18/12/1993 ra i, nhng ro cn c quyn trn th trng DVBH Vit Nam ang dn dn c tho g. Th trng DVBH nhng nm gn y t tc tng trng cao, bnh qun t 29-30%. D bo th trng DVBH Vit Nam vi cc cc loi hnh bo him cht lng cao, thu ht nhiu vn u t s c xu hng pht trin mnh m trong thi gian ti. Ti y, th trng DVBH ni chung v cc DNBHPNT Vit Nam ni ring s phi tun th cc cam kt quc t, cc cam kt gia nhp WTO cng nh cc hip nh song v a phng. y chnh l thi im cc DNBH kinh doanh trong mi trng cnh tranh ch n thi c v i mt vi nhng thch thc. Trong iu kin i hi cc DNBH phi c nh hng chin lc ng n v h thng cc gii php hu hiu khai thc ht c tim nng ca th trng DVBH, nng cao kh nng cnh tranh ca DN. t c mc tiu t ra, lun vn tp trung gii quyt nhng vn c bn sau y: - H thng ho nhng vn l lun c bn v cnh tranh v nng lc cnh tranh ca DN: khi nim cnh tranh, nng lc cnh tranh, nhng nhn t nh hng n nng lc cnh tranh ca DN ni chung. ng thi lm r c im hot ng kinh doanh v nhng nhn t nh hng n nng lc cnh tranh ca DNBHPNT trong iu kin Vit Nam l thnh vin ca WTO v ang trong qu trnh hi nhp kinh t quc t mt cch su rng. Bn cnh , lun vn nu ln nhng cam kt quc t, nhng cam kt gia nhp WTO t pha Vit Nam v m ca th trng DVBH v lm r nhng c hi v thch thc i vi cc DNBHPNT Vit Nam trong iu kin . T thy c s cn thit khch quan phi nng cao nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT Vit Nam. - Trn c s nhng l lun c bn, lun vn phn tch thc trng hot ng kinh doanh v nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT Vit Nam ch yu t nm 2003 n nay; ch r th trng DVBH Vit Nam trong thi gian qua c nhng bc pht trin nhanh chng, tnh trng c quyn trong kinh doanh BH dn c xo b; c bit l t sau khi ngh nh 100/N-CP ngy 18/12/1993 n nay thi trng DVBH Vit Nam hnh thnh nn mt h thng cc DNBH a dng gm 37 doanh nghip, trong c 21

DNBHPNT thuc nhiu thnh phn kinh t khc nhau, thc y qu trnh cnh tranh lnh mnh, to ra ng lc pht trin cho th trng DVBH Vit Nam trong tng lai. Trn c s khi qut tnh hnh cnh tranh ca cc DNBHPNT nh: cnh tranh v ph BH; cnh tranh v chi tr hoa hng; v sn phm BH... Lun vn nh gi nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNH hin nay v ch r nhng kt qu, nhng hn ch v nguyn nhn ca nhng hn ch l: mc d doanh thu c tng nhanh v lin tc qua cc nm nhng t l ph BH trn GDP cn thp; quy m vn ca cc DNBHPNT cn nh, vic trch qu d phng v qu d tr cn hn ch do thi gian hot ng ca cc DN cha di; vn cn tn ti rt nhiu hin tng cnh tranh khng lnh mnh; hot ng u t tuy c m rng hn nhng danh mc u t cn ngho nn, ch yu mi tp trung vo hnh thc gi ngn hng, mua tri phiu chnh ph, t quan tm n cc hnh thc u t c hiu qu hn nh mua c phiu, tri phiu doanh nghip, u t bt ng sn, gp vn V vy hiu qu u t ca cc DNBHPNT cn cha cao (t l li nhun ch t t 7-15%); trnh chuyn mn, nghip v v s lng i ng cn b nhn vin cn cha p ng kp nhu cu pht trin ca ngnh BHTt c nhng yu km trn lm cho nng lc cnh tranh ca cc DNBHPNT Vit Nam b hn ch. - T vic phn tch thc trng v mc tiu chin lc pht trin th trng BH, lun vn xut nhng phng hng v gii php ch yu nhm nng cao nng lc cnh tranh ca DNBHPNT Vit Nam, gm 3 phng hng v 5 nhm gii php l: + Xy dng v qung b thng hiu, y mnh hot ng marketing v a dng ho cc knh phn phi thu ht khch hng, m rng th phn + Tng cng o to, bi dng chuyn mn, nghip v cho cn b nhn vin BH. + S dng cng ngh hin i trong t chc kinh doanh DVBH. + Hon thin mi trng php l v hot ng kinh doanh DVBH. + Nng cao vai tr ca Hip hi bo him Vit Nam i vi cc hot ng kinh doanh DVBH. Thc hin ng b cc phng hng v gii php ni trn, trong tng lai khng xa cc DNBHPNT Vit Nam s dn tng cng c nng lc ti chnh, qung b v nng cao c uy tn, thu ht c ngy cng nhiu khch, khng nh c thng hiu

ca mnh trn th trng, gp phn pht trin th trng DVBH Vit Nam. T nng cao c nng lc cnh tranh trong iu kin Vit Nam ang hi nhp kinh t quc t ngy cng su rng./.

Danh mc ti liu tham kho

1.

Hng Anh (2006), "Th trng bo him: Ln sng u t mi", Tp ch u t, (3), tr.5.

2.

B Ti Chnh (2004), Thng t s 99/2004/TT BTC ngy 19/10/2004 ca B Ti Chnh hng dn thc hin Ngh nh s 43/2001/N-CP.

3.

GS.TS Chu Vn Cp (2003) Nng cao sc cnh tranh ca nn kinh t nc ta, trong qu trnh hi nhp kinh t quc t, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni.

4.

Chnh ph (2004), Ngh nh s 43/2004/N ngy 01/10/2004 ca Chnh Ph, quy nh ch ti chnh i vi doanh nghip bo him v doanh nghip mi gii bo him.

5.

Tt Cng (2005), Dch v bo him nc ta hin nay trong iu kin hi nhp kinh t quc t, Lun vn thc s Kinh t, Hc vin Chnh tr quc gia H Ch Minh, H Ni.

6.

Nguyn Minh Dng (2004) Kinh nghim hi nhp Th trng bo him quc t v bi hc i vi Vit Nam, Tp ch Thng tin ti chnh (4), tr. 25-28.

7.

Mai Xun Dng (2007), Bo him hng ho vn chuyn 2006, Tp ch bo him Ti bo him Vit Nam, (1), tr.18-19.

8.

o Mnh Dng (2005), "Th trng bo him Vit Nam giai on 2001-2005", Tp ch Bo him - Ti bo him Vit Nam, (8), tr. 6-9.

9.

Nguyn Vn nh (2003) Qun tr kinh doanh bo him, Nxb Thng k, H Ni.

10. nh hng pht trin th trng bo him Vit Nam 2007 - 2010 (2007), Tp ch Th trng Bo Him-Ti Bo him Vit Nam (2), tr. 4-7. 11. Nguyn c Hi (2005), Nng lc cnh tranh ca doanh nghip cng nghip Vit Nam trong hi nhp kinh t quc t, Lun vn thc s Kinh t, Hc vin Chnh tr quc gia H Ch Minh, H Ni. 12. Hong Trn Hu, Nguyn Th Hoi L (2002), "Vai tr ca cc doanh nghip bo him nhn th vi s pht trin th trng tri phiu Vit Nam", Tp ch Nghin cu kinh t, (12), tr.3-11. 13. Hip hi bo him Vit Nam (2006), Bn tin, (4), tr. 72-73.

14. Hip hi bo him Vit Nam (2007), Bn tin, (1), tr. 32-33. 15. Trnh Thanh Hoan (2005), "M ca th trng - nhng c hi v thch thc i vi cc doanh nghip bo him Vit Nam", Tp ch Bo him, (3), tr.3-5. 16. Tin Hng (2006), "Gii php u t cho doanh nghip bo him", Thi bo Kinh t, (181), tr.18-19. 17. on Trung Kin (2004), Hot ng u t ca bo him Vit Nam trong th trng ti chnh, Tp ch nghin cu kinh t, (317), tr.16 21. 18. L Song Lai (2005), "Th trng bo him Vit Nam 6 thng u nm 2005 - Bc tranh sng mu", Tp ch Ti chnh, (7), tr.37-39. 19. Trng Mc Lm, on Minh Phng (2005), Gio trnh nghip v bo him, Nxb Ti Chnh, H Ni. 20. Xun Long (2002), "Th trng bo him nhn th, cnh tranh gay gt gia cc cng ty", Tp ch Th trng gi c, (12), tr.10-11. 21. Phng c Lc (2007), Th trng bo him Vit Nam vi vic gia nhp WTO, Tp ch Ti chnh-Bo him (2), tr. 1-5. 22. C.Mc-Ph.nghen (1995), Ton tp, Tp 25, Phn I, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni. 23. Phan Tin Nguyn (2006), "L trnh mi ca cc cng ty bo him", Tp ch Bo him Chu , (5), tr.12. 24. Hin Pha (2005), Xung quanh nng lc cnh tranh ca dch v bo him Vit Nam trong iu kin hi nhp quc t, Tp ch Ti Chnh, (5), tr. 49-51. 25. Pht trin th trng dch v ti chnh Vit Nam trong tin trnh hi nhp (2004).

26. Dim Phc (2007), Sn phm bo him lin kt u t. S mong i ca th trng bo him nhn th Vit Nam, Tp ch Ti chnh bo him (2), tr. 29-32. 27. Trn Trng Phc (2005), "Mt s chnh sch t pha Nh nc nhm y mnh hot ng u t ca cc doanh nghip bo him phi nhn th", Tp ch Ti chnh, (10), tr.26-28. 28. on Minh Phng (2004) Thy g qua hiu qu kinh doanh bo him phi nhn th? Tp ch Ti chnh (10), tr.20-23.

29. Nguyn Hng Qun (2005), "Qua v Pacific Airline, rt ra iu g i vi cc doanh nghip bo him phi nhn th Vit Nam", Tp ch Ti chnh, (485), tr 17-18. 30. PTS.TS H S S (2000), Gio trnh Bo him, Nxb Thng k, H Ni. 31. Tp ch Th trng bo him -Ti Bo him Vit Nam, (4), (2006), tr.33. 32. L Hu Thnh (2004), Sc cnh tranh ca doanh nghip nh nc nc ta hin nay trong hi nhp kinh t quc t, Lun vn Thc s Kinh t, Hc vin Chnh tr quc gia H Ch Minh, H Ni. 33. Ng Kim Thanh (2003), Vai tr ca chin lc kinh doanh i vi cc doanh nghip bo him Vit Nam trong xu th hi nhp, Tp ch bo him (4), tr. 46. 34. Ph Trng Tho (2002), "Nhu cu bo him nhn th trn th trng bo him Vit Nam", Tp ch Ti chnh, (9), tr.41-43. 35. Ph Trng Tho (2003), "Tng quan th trng bo him Vit Nam nm 2002 v d bo nm 2003", Tp ch Ti chnh, (1+2), tr.82-85. 36. Ph Trng Tho (2007), Khng ngng nng cao cht lng ngun nhn lc ngnh bo him Vit Nam, Tp ch ti chnh bo him (2), tr. 5-7. 37. Nguyn Th Thoa (2007), Th trng bo him hng khng 2006, Tp ch bo him - Ti bo him Vit Nam (1), tr. 20-21. 38. Th Trng Bo Him cc nc ASEAN - Ha hn nhng c hi ln, (2007), Tp ch bo him Ti bo him Vit Nam (2), tr. 14-17 (theo Asia Insurance Review 2/2007). 39. Th Trng Bo Him Vit Nam 2006 (2007), Tp ch th trng bo him- Ti bo him Vit Nam (1),tr. 3-6. 40. Th Trng Bo Him Vit Nam, Cnh tranh ti mc bo ng (2007), Tp ch bo him - Ti bo him Vit Nam (2), tr. 13. 41. V Th Thng (2002), "Tr ngi tm l trong tham gia bo him nhn th nc ta hin nay", Tp ch Tm l hc, (11), tr.60-63. 42. Trung tm o to Bo Vit (20904) Marketing trong hot ng khai thc bo him, Nxb Thng K,H Ni.

43. Trng i hc Lao ng - X hi (2007), Gio trnh Qun tr kinh doanh bo him, Nxb Lao ng - X hi, H Ni. 44. Vn kin gia nhp WTO ca Vit Nam (2006), Nxb Lao ng - X hi, H Ni. 45. Vin Nghin cu qun l kinh t Trung ng CIEM, Gio trnh cc vn php l v th ch v chnh sch cnh tranh v kim sot c quyn kinh doanh, Nxb Giao thng vn ti, H Ni. 46. Vin Nghin cu qun l kinh t Trung ng (CIEM) v Chng trnh pht trin Lin hp quc(UNDP) (2003), Nng cao nng lc cnh tranh quc gia, Nxb Giao thng vn ti, H Ni. 47. www avi.org.vn ca Hip hi bo him Vit Nam. 48. www mof.gov.vn ca B Ti Chnh.

Ph lc 10 s kin ca ngnh bo him Vit Nam nm 2006

1. Vit Nam gia nhp WTO, trong cam kt v dch v Bo him ch hn ch doanh nghip bo him 100% vn nc ngoi kinh doanh sn phm bo him bt buc. Cho n 1/1/2008 hn ch ny c bi b, doanh nghip bo him c vn nc ngoi hot ng ti Vit Nam c i x quc gia nh cc doanh nghip bo him Vit Nam. Vic ny i hi cc doanh nghip bo him ang hot ng ti Vit Nam nng cao nng lc cnh tranh hn na. 2. VINARE v Bo Minh ln lt nim yt c phiu trn Th trng Giao dch Chng khon H Ni vi gi cho sn kh cao. iu ny th hin cc nh u t v cng chng nh gi cao uy tn v k vng vo s pht trin ca VINARE v Bo Minh ni ring, ngnh bo him ni chung. PVI c c phn ho, nim yt v cho sn chng khon vo 29/12/06. 3. Th trng bo him tip nhn thm mt s doanh nghip bo him c cp php hot ng: Ton cu, bo him Ngn hng Nng nghip v pht trin Nng thn, Bo tn, Ace Non life, Liberty. Ln u tin th trng bo him Vit Nam c s mua bn- chia tch doanh nghip bo him: Cng ty Bo him QBE ( c ) bn phn vn ca mnh trong cng ty lin doanh Bo him Vit c cho Ngn hng u t Pht trin Vit Nam hnh thnh Cng ty Bo him Ngn hng u t Pht trin Vit Nam ( BIC ) ng thi mua li Cng ty Bo him Allianz k tha thnh lp Cng ty bo him mi ( QBE ). 4. D tho Ngh nh sa i Ngh nh 42, Ngh nh 43 hng dn thi hnh Lut kinh doanh Bo him trnh Chnh ph nhm nng cao kh nng ti chnh ca doanh nghip bo him, tng cng vai tr t qun v trch nhim ca doanh nghip bo him, bo v quyn v li ch ca ngi tham gia bo him tt hn, ph hp vi cam kt WTO trong lnh vc hot ng kinh doanh bo him. 5. Ngh nh 130/2006/N - CP ngy 8/11/2006 Quy nh ch bo him chy n bt buc v thc hin tt hn cng tc phng chy, cha chy v khc phc kp thi thit hi v ti chnh do chy n gy ra.

6. B Ti chnh ang tin hnh sa i b xung Quyt nh 23 ban hnh quy tc iu khon biu ph Bo him bt buc trch nhim dn s ca ch xe c gii theo hng nng cao mc trch nhim ca doanh nghip bo him, m bo tt hn quyn li ca nn nhn, tng cng cng tc phng hn ch v m bo an ton giao thng. B Ti chnh ang d tho Quy tc bo him bt buc xy dng - lp t v trch nhim ngi s dng lao ng trong hot ng xy dng; Quy tc bo him chy n bt buc; Quy tc bo him bt buc ngi Vit Nam du lch l hnh quc t, ph hp cam kt ca Vit Nam vi WTO, to iu kin cho th trng bo him Vit Nam pht trin. 7. Cc doanh nghip bo him nhn th u t my ch v a phn mm qun l tr gi trn 500 triu ng vo hot ng nhm a ra danh sch en cc i l bo him vi phm quy nh ti Thng t 98 ca B Ti chnh, nng cao cht lng tuyn chn v o to i l. 8. Cc doanh nghip bo him nhn th trnh B Ti chnh ph chun sn phm Bo him lin kt u t, tng thm quyn ca ngi tham gia bo him v quyt nh u t sinh li t s ph bo him ng. Hy vng khi c ph chun, vic trin khai sn phm trn s l c hi tng trng pht trin ca Bo him nhn th. 9. Cc doanh nghip bo him phi nhn th cng Hip hi Bo him Vit Nam u t 02 cng trnh ng h lan ngn cch ng st - ng b m bo an ton giao thng tr gi 2 t ng ti km 159 (Thanh Ho) v km 313 (Ngh An ). 10. Do thi tit khc nghit, 02 cn bo lin tc b vo min Trung v min Nam lm tng s tin bi thng ca cc doanh nghip bo him ng thi cho thy c nhiu doanh nghip, t chc kinh t x hi b tn tht nng n khng c bi thng v khng mua bo him.